Book,Page,LineNumber,Text
20,0019,001,บทว่า อภิวาเทตฺวา คือ เป็นผู้เสมือนเข้าไปในระหว่างพระพุทธ-
20,0019,002,รัศมีหนาทึบประกอบด้วยวรรณะ ๖ ประการ แล้วดำลงในน้ำครั่งใสสะอาด
20,0019,003,หรือเสมือนคลี่ผ้าซึ่งมีสีดังสีทองคลุมลงบนศีรษะ หรือสวมศีรษะด้วยเครื่อง
20,0019,004,ประดับทำด้วยดอกจำปาซึ่งถึงพร้อมด้วยสีและกลิ่น หรือว่า เสมือนพระจันทร์
20,0019,005,วันเพ็ญซึ่งโคจรเข้าไปยังเชิงภูเขาสิเนรุ ฉะนั้น แล้วถวายบังคมพระบาทของ
20,0019,006,พระผู้มีพระภาคเจ้า อันประกอบด้วยพระสิริ ดังดอกจำปาสีสดกำลังบาน อัน
20,0019,007,ประดับด้วยจักรลักษณะ. บทว่า เอกมนฺตํ นิสีทิ คือ นั่งในโอกาสหนึ่งอัน
20,0019,008,เว้นโทษของการนั่ง ๖ ประการ.
20,0019,009,บทว่า ตุณฺหีภูตํ ตุณฺหึภูตํ คือเหลียวดูภิกษุสงฆ์นั่งนิ่งเงียบ. เพราะ
20,0019,010,ณ ที่นั้นภิกษุแม้รูปหนึ่งก็มิได้มีความรำคาญด้วยมือและเท้า. ภิกษุทุกรูปมิได้
20,0019,011,คุยกัน ด้วยความเคารพแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า และเพราะตนได้รับการศึกษา
20,0019,012,แล้วเป็นอย่าง ดี โดยที่สุดไม่ทำแม้เสียงไอ แม้กายก็ไม่ไหว แม้ใจก็ไม่
20,0019,013,ฟุ้งซ่าน ดุจเสาเขื่อนที่ฝั่งไว้อย่างดี ดุจน้ำในมหาสมุทรสงบเงียบในที่ที่ไม่มี
20,0019,014,ลม นั่งล้อมพระผู้มีพระภาคเจ้าดุจรัตตวลาหกล้อมยอดภูเขาสิเนรุฉะนั้น. ปีติ
20,0019,015,และโสมนัสอันยิ่งใหญ่ได้เกิดแก่ปริพาชกเพราะเห็นบริษัทสงบเงียบอย่างนั้น.
20,0019,016,ก็แลปริพาชกไม่อาจสงบปีติโสมนัสอันเกิดแล้วในภายในหทัยให้เงียบอยู่ได้จึง
20,0019,017,เปล่งวาจาอันน่ารัก กล่าวคำมีอาทิว่า อจฺฉริยํ โภ โคตม น่าอัศจรรย์พระ-
20,0019,018,โคดมผู้เจริญ. ชื่อว่า อัจฉริยะ น่าอัศจรรย์เพราะย่อมไม่มีเป็นนิจดุจคนตาบอด
20,0019,019,"ขึ้นภูเขาได้ฉะนั้น พึงทราบว่า นี้เป็นตันตินัย (แบบแผน, ประเพณี) ไว้ก่อน."
20,0019,020,ส่วนอรรถกถานัยพึงทราบดังต่อไปนี้. ชื่อว่า อจฺฉริยํ เพราะประกอบ
20,0019,021,แก่นิ้วมือ. อธิบายว่า ควรประกอบการดีดนิ้วมือ. ชื่อว่า อพฺภูติ เพราะไม่เคย
20,0019,022,มีมาก่อน. แม้ทั้งสองบทก็อย่างเดียวกัน. บทว่า อพฺภูติ นี้เป็นชื่อของการนำ
20,0019,023,มาซึ่งความพิศวง. ส่วนบทว่า อจฺฉริยํ นี้นั้นมี ๒ อย่างคือ ครหอัจฉริยะ
20,0019,024,(อัศจรรย์ในการติเตียน) ๑ ปสังสาอัจฉริยะ (อัศจรรย์ในการสรรเสริญ) ๑.