Split (1)

train · 4.6k rows

url stringlengths 26 103	category stringclasses 17 values	author stringclasses 37 values	raw_date timestamp[s]date 2015-09-14 00:00:00 2025-12-31 00:00:00	mn_date stringlengths 15 17	title stringlengths 1 147 ⌀	content_html stringlengths 53 98.7k	content_text_only stringlengths 0 58.2k	content_md stringlengths 0 58.4k
https://unread.today/c/bill-bryson-the-body	Номын тухай	Burtguljin Enkhbat	2021-05-07T00:00:00	5 сарын 7, 2021	БИЛЛ БРАЙСОНЫ “БИЕ ЭРХТЭН” НОМЫН ТУХАЙ	<div class="article-body"> <h2><div>Орчлон ертөнц хийгээд бидний амьдарч буй эх дэлхийн тухай шинжлэх ухааны олон адармаатай ойлголтыг тун чиг энгийн байдлаар тайлбарласан, шилмэл бүтээл “Шинжлэх ухааны товч түүх” номын зохиолч Билл Брайсон энэ удаа уншигчдаа “хүний бие” хэмээх өөр нэгэн ер бусын аялалд урьжээ. </div><div>Амьдрал хэмээх ховор бөгөөд гайхалтай боломжийг амсан туулах боломж олгосон, өөрсдийн орон гэр болох бие махбодынхоо тухай бид хэр сайн мэддэг билээ?</div><div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/63ba92f1dac08d4ea5ae0ed764cd1845.gif"></p><p>Химийн түвшиндээ нүүрстөрөгч, устөрөгч, хүчилтөрөгч, азот, жаахан кальци тэгээд өөр бусад жаал жуул элементүүд байхад л хүний биеийг бүтээж болно. Ердийн эмийн сангаас олж болох, энгийн л нэгэн найрлагууд. Гэвч хүн төрөлхтний өдийг хүртэл олж авсан бүх мэдлэгээр өвч зэвсэглэсэн, дэлхийн өмнө болон одоо амьдарч байгаа бүх эрдэмтэд нийлээд ч хүний биеийг шинээр бүтээж чадахгүй юм. Та бидний бие овоолсон шорооныхтой адил идэвхгүй хэсгүүдийн цуглуулгаас бүрддэгт л хүн байхын гайхамшиг оршиж буй. Хамгийн наад захын жишээ гэвэл 80 хувь нь ус, үлдсэн хэсэг нь өөх тос, уургаас бүтэх эгэл жирийн бодисын нийлэмж болох тархинаасаа бид бодол, сэтгэмж, ой санамж, зөн билиг, гоо сайхны таашаалыг бий болгож чаддаг шүү дээ. <br>“Бие эрхтэн” бүтээлд өгүүлсэн, бидний дийлэнхийн урьд хожид сонсоогүй, хүний биеийн тухай хачирхалтай баримтуудыг энэ удаагийн нийтлэлээр хүргэхээр бэлдлээ. Далайн усанд хөвөх нэг эстнээс яажшуухан хомо сапиенс өөрсдийн хэрэгцээнд зохицсон бие махбодыг бүтээсэн сонирхолтой түүх таныг хором ч уйдахгүй гэдэгт итгээрэй. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">1. Угтаа бид бүгд ижил арьсны өнгөтэй </h3><p>Сэтгүүлч мэргэжилтэй Б.Брайсон тухайн салбарт нэр хүнд бүхий олон профессор эрдэмтэнтэй уулзаж, чамгүй зузаан судалгааны бүтээл эмхэтгэсний үр дүнд бичсэн нь номын эхний бүлгээс тодорхой харагдана. “Арьс, үс” хэмээх бүлгийг бичихийн тулд л гэхэд тэрээр Ноттинхэмийн аанагаахын сургуулийн профессор, мэс засалч Б. Оливертой уулзан, цогцсын гарт зүсэлт хийж, хүний арьсыг хүртэл хуулж үзсэн аж. Бараг тунгалаг гэж хэлэхээр тэрхүү арьсны өнгө нь хүн төрөлхтөн хар, шар, өнгөт гээд арьсны өнгөнд огт хуваагддаггүй болохын баталгаа юм. Цайвар арьс гэхэд газар тариалангийн хувьсгалын үр дагавар гэдгийг та мэдэх үү? Бидний өвөг дээдэс анчид-цуглуулагчид эрт дээр цагт загас, ангийн махнаас хангалттай их Д витамин авдаг байсан бол аажмаар дэлхийн хойд өргөргийн хэсгээр тариа тарьж эхэлснээр буурчээ. Тиймээс ч бидний ухаалаг бие өөртөө Д витамин хангалттай нийлэгжүүлэхийн тулд арьсны өнгөн давхаргаа илүү цайвар болгох хэрэгцээ тулгарсан хэрэг. Ингээд л хүн төрөлхтний их нүүдлийн үр дагавраар бид өөр өөр өргөдөг дэх нарны эрчинд таарч тохирсон арьсны өнгөтэй болж хувьсан өөрчлөгдсөн юм. <br> <br>Сонирхуулахад, арьсны гадна давхарга нь бүхэлдээ үхсэн эсээс тогтох бөгөөд биеийн агаартай харилцаж буй хэсгүүд нь хэдийн цогцос болчихсон амьгүй эсүүд аж. Арьсны гадна эс сар бүр шинээр солигдох тул цаг тутам сая гаруй холцруутас биеэс гуужин унаж, бид жилдээ нийт хагас кг гууждасыг өөрсдөөсөө ялгаруулдаг. Дараагийн удаа тоостой тавиур арчих үедээ та нэгэн цагт биеийн тань нэгэн хэсэг байсан тоосонцор дээгүүр алчуур гүйлгэж буй гэдгээ санаарай. Хэсэгхэн хугацаанд оршин тогтноод л өршөөлгүйгээр тоос болон хувирах зүйлд бид нийтээрээ хэтэрхий их ач холбогдол өгдөг байгаа биз. <br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/604036b8691fdc8d422ba918591c4f3c.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>2. ДЭЛХИЙ БОЛ ХҮМҮҮСИЙН БУС МИКРОБЫН ГАРАГ</h3><p></p><p>Бидний бие тэр чигтээ хэдэн их наяд маш жижигхэн амьд биетийн гэр орон болдог. Тэрхүү амьд биетүүд бидэнд гайхмаар их тус хүргэдэг юм. Амьсгал авахдаа бид өөрсдийн уушгийг хүчилтөрөгчөөр дүүргэж байна хэмээн боддог ч угтаа амьсгалж буй агаарын тань 80 хувь нь азот байх бөгөөд уушгинд ормогцоо эргэн биеэс гадагшилдаг. Харин ажилсаг бактериуд тэрхүү азотыг биед хэрэгцээтэй аммони хэмээх хэлбэрт хувиргана. Тэдний тусламжгүй хүн бий болж, оршин тогтнохгүй билээ. Тэдэнд бидний хэрэг байхгүй ч эсрэгээрээ тэдэнгүйгээр бид нэг өдрийн дотор л үхдэл болно. <br> <br> Гайхалтай нь, хүний биед орших бактериуд өөр хоорондоо ялгаатай бөгөөд бид хэдэн мянган зүйлийн бактерийг биедээ тээж явах ч дундын гэх бактери тийм ч олон байдаггүй. Хайрттайгаа үнсэлцэх үедээ та нэг амнаас нөгөөд тэрбум хүртэлх бактери, эсэн бусын органик нэгдлүүд (идсэн хоолны үлдэгдлээ хүртэл хайртдаа дамжуулдаг гэдгээ та мэднэ биз дээ) солилцоно. Гэхдээ найр наадам дуусангуут хэн хэнийх нь эзэн микроорганизмууд бүрэн цэвэрлэгээ хийж, ердөө нэг өдрийн дотор аль алиных нь микробын профайл хэлээ орооцолдуулахаас өмнөх байдалд очдог. Бидний дунд “микроб болгон дайсан” гэх хэвшмэл ойлголт гүнзгий тархсан байдаг ч одоогоор тодорхойлогдоод байгаа нэг сая орчим микробоос ердөө 1400 гаруй нь л хүнд өвчин үүсгэдэг гэдгийг санууштай. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/ae8660270b2b9ab86c1b61fbe346ae4b.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>3. ТАРХИ: ИРЭЭДҮЙГ ЗӨГНӨГЧ ЭРХТЭН </h3><p>Яг одоо энэ нийтлэлийг уншиж байх үедээ та эргэн тойрноо ажиглаад үз дээ. Нүд тань секунд тутамд зуун тэрбум сигнал тархи руу илгээж буй. Зөвхөн ингээд л болчихгүй. Та ямар нэг зүйл харлаа гэхэд мэдээллийн ердөө 10 орчим хувь нь харааны мэдрэлээс ирэх бол тархины бусад хэсгүүд нүүр царай таних, хөдөлгөөн тайлах, аюул илрүүлэх зэргээр сигнал бүрийг задлан шинжлэх үүрэгтэй. 200 миллисекунд буюу секундийн тавны нэг хугацаа бол мэдээлэл харааны мэдрэлээр дамжин тархинд хүрч боловсруулагдан, тайлагдах хугацаа. Ингээд харахад асар богино хугацаа мэт санагдавч, өмнөөс ирж яваа машинаас ухарч холдох, толгой руу тань хэн нэгэн цохихоос бултах гэх мэтчилэн түргэн хариу үйлдэл шаардах нөхцөлд өөрийгөө хамгаалахад хангалттай урт хугацаа юм. <br> <br>Дэлхий одоогоос секундийн тавны нэг хугацааны дараа ямар байхыг тархи бидэнд тасралтгүй дамжуулсаар байдаг ба бид үүнийг “одоо цаг” гэж хүлээн авдаг байх нь. Өөрөөр хэлбэл бид дэлхийг яг тухайн мөчид нь бус, харин ирээдүйн хормыг урьдчилж хардаг гэсэн үг. Бид бүхий л амьдралаа хараахан оршин тогтнох болоогүй дэлхийд өнгөрүүлдэг гээд төсөөлөхөөр сонин байгаа биз. Ирээдүйг урьдчилан таамаглах нь хүн төрөлхтний төдийгөөс өдий хүртэлх хамгийн том мөрөөдлүүдийн нэг байж ирсэн ч хоржоонтой нь бид өөрсдөө ч мэдэлгүй анхнаасаа ирээдүйг зөгнөх чадвартай санжээ. <br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/feb9b1d70383ee6c68e60542384560db.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>4. ШҮЛС БОЛ БАЙГАЛИЙН ӨВЧИН НАМДААГЧ</h3><p>Насанд хүрсэн хүн өдөрт дунджаар нэг литр шүлс ялгаруулах ба амьдралынхаа турш 30 тонн (200 удаа ваннтай усанд орох хэмжээний) шүлс гаргадаг гэх тооцоо бий. Эрдэмтэд тун саяхан буюу 2006 онд хүний шүлсэнд опиорфин гэх хүчтэй өвчин намдаагч байдгийг тогтоожээ. Энэ бодис нь морфиноос зургаа дахин хүчтэй ч бидний биед маш бага тунгаар оршдог болохоор цаг үргэлж мансуурлын байдалд байдаггүй, мөн хацраа хазах, уруулаа түлэхэд өвдөлт мэдэрч байдаг аж. Арьсны шалбархай дээрээ шүлсээ түрхвэл хурдан эдгэнэ гэх ээж, эмээ нараас улбаатай уламжлалт анагаах ухаан үл ялиг заваан санагдаж болох ч шинжлэх ухаан үндэслэлтэй зөвлөгөө ажээ. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">5. ХҮНИЙ БИЕ ИНЖЕНЕРЧЛЭЛИЙН СОД БҮТЭЭЛ </h3><p>Номоо даацтай бүтээл болгохын тулд зохиолч хэд хэдэн удаа их сургуулийн задлангийн өрөөнд зочилсон бөгөөд нийтлэлийн эхний хэсэгт нэр нь дурдагдсан Б.Оливертой энэ шугамаар дотно нөхөрлөжээ. Яс, шөрмөс, мөгөөрс судалдаг энэхүү эрдэмтэн дэлхийн хамгийн аугаа технологи бол хүний бие гэдэгт чинхүү итгэдэг нэгэн юм. Б.Оливер "Бугуй бол гайхалтай бүтээл. Булчин, мэдрэл, цусны судаснууд гээд бүх зүйл үүгээр дайрдаг ч төгс гэмээр хөдөлгөөнтэй. Таны бугуйнд бага зэрэг л асуудал гарах үед жимсний чанамлын таг онгойлгохоос эхлээд гэрлийн чийдэнг солиход ч асуудал тулгарна. Мөгөөрсийг аваад үзье л дээ. Шилнээс хэд дахин гөлгөр, үрэлтийн коэффицент нь мөснийхөөс тав дахин бага. Гэсэн хэдий ч мөс хагарах даралтын хүчийг мөгөөрс ядах юмгүй даах ба түүгээр ч барахгүй өөрийгөө нөхөн төлжүүлэх чадвартай. Бугуйн дотуур гүйх бүх зүйлс “тэнийлгэгч булчингуудын даравч холбоос” гэж нэрлэгдэх бүрхүүлээр хамгаалагдсан байдаг тул артерийн судсыг гэмтээх нь кинон дээр гардагтай адил тийм ч амархан үйлдэл биш. Өндрөөс үсэрч амиа хорлох ч бас амаргүй. Өндрөөс харайхад хүний хөлийн яс үйрэх ч амь гарах магадлал бидний бодсоноос хавьгүй өндөр. Товчхондоо, хүний бие үхэх бус, амьдрахын төлөө чадах чинээгээр тэмцэхэд зориулагдан бүтээгдсэн” хэмээжээ. <br> <br>Биеийг машинтай адилтгах нь олонтоо ч үнэн хэрэгтээ машинаас хол давсан эд юм. Тогтмол үйлчилгээ, сэлбэг хэрэгсэл шаардахгүйгээр хэдэн арван жилийн турш тасралтгүй ажиллах бөгөөд ус, цөөн тооны органик нэгдэл байхад л хангалттай. Бид ямар их хэрэгцээгүй хоол хүнсийг хоолойгоороо давуулж, амьдралынхаа хэчнээн хугацааг дэлгэцийн өмнө хөдөлгөөнгүй, хөшүүн байдалд өнгөрөөдөг билээ дээ. Гэсэн ч бие маань ид шидийн гэмээр аргаар бидний идсэн хоол хүнснээс тэжээл авч дөнгөн, хэдэн арван жилийн турш тун дажгүй гэж болох хэмжээнд биднийг тэтгэж байдаг. Ийм хэмжээний арчилгаагаар олон жил тэсэх ямар ч машин, техник байхгүй болов уу. <br> <br> Хорвоо ертөнц дээр дуу алдан алмайрахуйц олон зүйлс байх ч тантай хамгийн ойр бие эрхтэн тань бол үнэхээр гайхамшиг юм шүү.<br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/a74a5fd9b7a5d9a38f5cf81118e7e6b0.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>ЗОХИОЛЧИЙН ТУХАЙД:</h3><p>Их Британийн ууган хэвлэлүүдийн нэг “The Times” сонинд олон жил сэтгүүлчээр ажилласан <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bill_Bryson" target="_blank">Б.Брайсон</a> өөрийг нь нэр алдрын оргилд хүргэсэн<a href="https://www.goodreads.com/book/show/21.A_Short_History_of_Nearly_Everything" target="_blank"> “Шинжлэх ухааны товч түүх”</a> номоо нэлээд хожуу буюу 52 насандаа туурвисан түүхтэй. Дэлхий ямар жинтэй, чулуулаг хэдэн настай, орчлон хэзээ үүссэн, одоо ямархуу харагддагаас өгсүүлээд олон адармаат асуултын хариуг яг л өөр шигээ, шинжлэх ухаанаар мэргэшээгүй нэгэнд ойлгомжтой байдлаар туурвисан тус бүтээл өдгөө шинжлэх ухаанд хайртай хэн бүхний ширээний ном болжээ. Гурван жилийн турш бичсэн тэрхүү бүтээлээсээ хойш зохиолч дэлхий даяар бэстсэллер болсон <a href="https://www.goodreads.com/book/show/135611.Shakespeare" target="_blank">“Shakespeare: The World as Stage”</a>, “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/7507825-at-home?ac=1&from_search=true&qid=LA4CP0iIA7&rank=1" target="_blank">At Home: A Short History of Private Life</a>”, “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/43582376-the-body?ac=1&from_search=true&qid=x62cntNLwA&rank=1" target="_blank">The Body: A Guide for Occupants</a>” хэмээх номуудыг ээлж дараалан бичсэн. Эдгээр бүтээлээс гадна англи хэл чухам яаж яваад дэлхий дахины түгээмэл хэл болсон тухай тун хөгжөөнтэй жишээнүүдээр баяжуулсан “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/29.The_Mother_Tongue?ac=1&from_search=true&qid=aANt4SPPuY&rank=1" target="_blank">The Mother Tongue: English and How It Got That Way</a>” хэмээх номыг тэрээр 1990 онд туурвисан билээ. Ёжлол егөөдөл хийгээд хүний санаанд оромгүй хачирхалтай түүхээр арвин түүний бүтээлүүдэд яаж ийж байгаад заавал англи үгсийн гарал үүсэл заавал дурдагддаг нь энэхүү номтой ч холбоотой байж мэдэх. <br> <br>Хамгийн сүүлийн бүтээл болох “Бие эрхтэн” номоо бичих болсон <a href="https://www.youtube.com/watch?v=FZDEpQV8lqI" target="_blank">шалтгааныхаа тухайд тэрбээр</a> “<i>Эхээс төрөхдөө л миний зөвхөн нэг бөөр ажилладаг байсныг би хожим хойно олж мэдсэн юм. Хоёр бөөргүйгээр хүн амьдарч чадахгүй гэж боддог байсан надад тэрхүү мэдээ тун хачирхалтай санагдсан шүү. 100 хүний нэгд тохиолдох ховор өвчинтэй байснаа ч анзааралгүйгээр насан туршдаа амьдарч байснаа мэдсэн цагаас хойш биеийнхээ тухай олон зүйлсийг мэдэх хүсэл оргилох болсон. Том хүү маань эмч мэргэжилтэй болохоор энэ номыг бичихэд их тус болсон"</i> хэмээсэн байна. <br> <br>Эцэст нь, Брайсоны үнэнч уншигчийн зүгээс та нартаа түүний өөр нэгэн алдартай бүтээл болох “At Home: A Short History of Private Life”-ийг уншаад үзээрэй хэмээн зөвлөе. Өдгөө бидэнд хэдийн дасал болсон эмх цэгцтэй, ая тухтай, дулаахан таатай орчин, хоол хүнсний хангалттай хангамжтай амьдрал хэрхэн бий болсон баримтуудаас та өрнийн соёл иргэншлийн сүүлийн 200 жилийн тухай хангалтай түүхийг танин мэдэх боломжтой шүү. <br></p> </div>	Орчлон ертөнц хийгээд бидний амьдарч буй эх дэлхийн тухай шинжлэх ухааны олон адармаатай ойлголтыг тун чиг энгийн байдлаар тайлбарласан, шилмэл бүтээл “Шинжлэх ухааны товч түүх” номын зохиолч Билл Брайсон энэ удаа уншигчдаа “хүний бие” хэмээх өөр нэгэн ер бусын аялалд урьжээ. Амьдрал хэмээх ховор бөгөөд гайхалтай боломжийг амсан туулах боломж олгосон, өөрсдийн орон гэр болох бие махбодынхоо тухай бид хэр сайн мэддэг билээ? Химийн түвшиндээ нүүрстөрөгч, устөрөгч, хүчилтөрөгч, азот, жаахан кальци тэгээд өөр бусад жаал жуул элементүүд байхад л хүний биеийг бүтээж болно. Ердийн эмийн сангаас олж болох, энгийн л нэгэн найрлагууд. Гэвч хүн төрөлхтний өдийг хүртэл олж авсан бүх мэдлэгээр өвч зэвсэглэсэн, дэлхийн өмнө болон одоо амьдарч байгаа бүх эрдэмтэд нийлээд ч хүний биеийг шинээр бүтээж чадахгүй юм. Та бидний бие овоолсон шорооныхтой адил идэвхгүй хэсгүүдийн цуглуулгаас бүрддэгт л хүн байхын гайхамшиг оршиж буй. Хамгийн наад захын жишээ гэвэл 80 хувь нь ус, үлдсэн хэсэг нь өөх тос, уургаас бүтэх эгэл жирийн бодисын нийлэмж болох тархинаасаа бид бодол, сэтгэмж, ой санамж, зөн билиг, гоо сайхны таашаалыг бий болгож чаддаг шүү дээ. “Бие эрхтэн” бүтээлд өгүүлсэн, бидний дийлэнхийн урьд хожид сонсоогүй, хүний биеийн тухай хачирхалтай баримтуудыг энэ удаагийн нийтлэлээр хүргэхээр бэлдлээ. Далайн усанд хөвөх нэг эстнээс яажшуухан хомо сапиенс өөрсдийн хэрэгцээнд зохицсон бие махбодыг бүтээсэн сонирхолтой түүх таныг хором ч уйдахгүй гэдэгт итгээрэй. 1. Угтаа бид бүгд ижил арьсны өнгөтэй Сэтгүүлч мэргэжилтэй Б.Брайсон тухайн салбарт нэр хүнд бүхий олон профессор эрдэмтэнтэй уулзаж, чамгүй зузаан судалгааны бүтээл эмхэтгэсний үр дүнд бичсэн нь номын эхний бүлгээс тодорхой харагдана. “Арьс, үс” хэмээх бүлгийг бичихийн тулд л гэхэд тэрээр Ноттинхэмийн аанагаахын сургуулийн профессор, мэс засалч Б. Оливертой уулзан, цогцсын гарт зүсэлт хийж, хүний арьсыг хүртэл хуулж үзсэн аж. Бараг тунгалаг гэж хэлэхээр тэрхүү арьсны өнгө нь хүн төрөлхтөн хар, шар, өнгөт гээд арьсны өнгөнд огт хуваагддаггүй болохын баталгаа юм. Цайвар арьс гэхэд газар тариалангийн хувьсгалын үр дагавар гэдгийг та мэдэх үү? Бидний өвөг дээдэс анчид-цуглуулагчид эрт дээр цагт загас, ангийн махнаас хангалттай их Д витамин авдаг байсан бол аажмаар дэлхийн хойд өргөргийн хэсгээр тариа тарьж эхэлснээр буурчээ. Тиймээс ч бидний ухаалаг бие өөртөө Д витамин хангалттай нийлэгжүүлэхийн тулд арьсны өнгөн давхаргаа илүү цайвар болгох хэрэгцээ тулгарсан хэрэг. Ингээд л хүн төрөлхтний их нүүдлийн үр дагавраар бид өөр өөр өргөдөг дэх нарны эрчинд таарч тохирсон арьсны өнгөтэй болж хувьсан өөрчлөгдсөн юм. Сонирхуулахад, арьсны гадна давхарга нь бүхэлдээ үхсэн эсээс тогтох бөгөөд биеийн агаартай харилцаж буй хэсгүүд нь хэдийн цогцос болчихсон амьгүй эсүүд аж. Арьсны гадна эс сар бүр шинээр солигдох тул цаг тутам сая гаруй холцруутас биеэс гуужин унаж, бид жилдээ нийт хагас кг гууждасыг өөрсдөөсөө ялгаруулдаг. Дараагийн удаа тоостой тавиур арчих үедээ та нэгэн цагт биеийн тань нэгэн хэсэг байсан тоосонцор дээгүүр алчуур гүйлгэж буй гэдгээ санаарай. Хэсэгхэн хугацаанд оршин тогтноод л өршөөлгүйгээр тоос болон хувирах зүйлд бид нийтээрээ хэтэрхий их ач холбогдол өгдөг байгаа биз. 2. ДЭЛХИЙ БОЛ ХҮМҮҮСИЙН БУС МИКРОБЫН ГАРАГ Бидний бие тэр чигтээ хэдэн их наяд маш жижигхэн амьд биетийн гэр орон болдог. Тэрхүү амьд биетүүд бидэнд гайхмаар их тус хүргэдэг юм. Амьсгал авахдаа бид өөрсдийн уушгийг хүчилтөрөгчөөр дүүргэж байна хэмээн боддог ч угтаа амьсгалж буй агаарын тань 80 хувь нь азот байх бөгөөд уушгинд ормогцоо эргэн биеэс гадагшилдаг. Харин ажилсаг бактериуд тэрхүү азотыг биед хэрэгцээтэй аммони хэмээх хэлбэрт хувиргана. Тэдний тусламжгүй хүн бий болж, оршин тогтнохгүй билээ. Тэдэнд бидний хэрэг байхгүй ч эсрэгээрээ тэдэнгүйгээр бид нэг өдрийн дотор л үхдэл болно. Гайхалтай нь, хүний биед орших бактериуд өөр хоорондоо ялгаатай бөгөөд бид хэдэн мянган зүйлийн бактерийг биедээ тээж явах ч дундын гэх бактери тийм ч олон байдаггүй. Хайрттайгаа үнсэлцэх үедээ та нэг амнаас нөгөөд тэрбум хүртэлх бактери, эсэн бусын органик нэгдлүүд (идсэн хоолны үлдэгдлээ хүртэл хайртдаа дамжуулдаг гэдгээ та мэднэ биз дээ) солилцоно. Гэхдээ найр наадам дуусангуут хэн хэнийх нь эзэн микроорганизмууд бүрэн цэвэрлэгээ хийж, ердөө нэг өдрийн дотор аль алиных нь микробын профайл хэлээ орооцолдуулахаас өмнөх байдалд очдог. Бидний дунд “микроб болгон дайсан” гэх хэвшмэл ойлголт гүнзгий тархсан байдаг ч одоогоор тодорхойлогдоод байгаа нэг сая орчим микробоос ердөө 1400 гаруй нь л хүнд өвчин үүсгэдэг гэдгийг санууштай. 3. ТАРХИ: ИРЭЭДҮЙГ ЗӨГНӨГЧ ЭРХТЭН Яг одоо энэ нийтлэлийг уншиж байх үедээ та эргэн тойрноо ажиглаад үз дээ. Нүд тань секунд тутамд зуун тэрбум сигнал тархи руу илгээж буй. Зөвхөн ингээд л болчихгүй. Та ямар нэг зүйл харлаа гэхэд мэдээллийн ердөө 10 орчим хувь нь харааны мэдрэлээс ирэх бол тархины бусад хэсгүүд нүүр царай таних, хөдөлгөөн тайлах, аюул илрүүлэх зэргээр сигнал бүрийг задлан шинжлэх үүрэгтэй. 200 миллисекунд буюу секундийн тавны нэг хугацаа бол мэдээлэл харааны мэдрэлээр дамжин тархинд хүрч боловсруулагдан, тайлагдах хугацаа. Ингээд харахад асар богино хугацаа мэт санагдавч, өмнөөс ирж яваа машинаас ухарч холдох, толгой руу тань хэн нэгэн цохихоос бултах гэх мэтчилэн түргэн хариу үйлдэл шаардах нөхцөлд өөрийгөө хамгаалахад хангалттай урт хугацаа юм. Дэлхий одоогоос секундийн тавны нэг хугацааны дараа ямар байхыг тархи бидэнд тасралтгүй дамжуулсаар байдаг ба бид үүнийг “одоо цаг” гэж хүлээн авдаг байх нь. Өөрөөр хэлбэл бид дэлхийг яг тухайн мөчид нь бус, харин ирээдүйн хормыг урьдчилж хардаг гэсэн үг. Бид бүхий л амьдралаа хараахан оршин тогтнох болоогүй дэлхийд өнгөрүүлдэг гээд төсөөлөхөөр сонин байгаа биз. Ирээдүйг урьдчилан таамаглах нь хүн төрөлхтний төдийгөөс өдий хүртэлх хамгийн том мөрөөдлүүдийн нэг байж ирсэн ч хоржоонтой нь бид өөрсдөө ч мэдэлгүй анхнаасаа ирээдүйг зөгнөх чадвартай санжээ. 4. ШҮЛС БОЛ БАЙГАЛИЙН ӨВЧИН НАМДААГЧ Насанд хүрсэн хүн өдөрт дунджаар нэг литр шүлс ялгаруулах ба амьдралынхаа турш 30 тонн (200 удаа ваннтай усанд орох хэмжээний) шүлс гаргадаг гэх тооцоо бий. Эрдэмтэд тун саяхан буюу 2006 онд хүний шүлсэнд опиорфин гэх хүчтэй өвчин намдаагч байдгийг тогтоожээ. Энэ бодис нь морфиноос зургаа дахин хүчтэй ч бидний биед маш бага тунгаар оршдог болохоор цаг үргэлж мансуурлын байдалд байдаггүй, мөн хацраа хазах, уруулаа түлэхэд өвдөлт мэдэрч байдаг аж. Арьсны шалбархай дээрээ шүлсээ түрхвэл хурдан эдгэнэ гэх ээж, эмээ нараас улбаатай уламжлалт анагаах ухаан үл ялиг заваан санагдаж болох ч шинжлэх ухаан үндэслэлтэй зөвлөгөө ажээ. 5. ХҮНИЙ БИЕ ИНЖЕНЕРЧЛЭЛИЙН СОД БҮТЭЭЛ Номоо даацтай бүтээл болгохын тулд зохиолч хэд хэдэн удаа их сургуулийн задлангийн өрөөнд зочилсон бөгөөд нийтлэлийн эхний хэсэгт нэр нь дурдагдсан Б.Оливертой энэ шугамаар дотно нөхөрлөжээ. Яс, шөрмөс, мөгөөрс судалдаг энэхүү эрдэмтэн дэлхийн хамгийн аугаа технологи бол хүний бие гэдэгт чинхүү итгэдэг нэгэн юм. Б.Оливер "Бугуй бол гайхалтай бүтээл. Булчин, мэдрэл, цусны судаснууд гээд бүх зүйл үүгээр дайрдаг ч төгс гэмээр хөдөлгөөнтэй. Таны бугуйнд бага зэрэг л асуудал гарах үед жимсний чанамлын таг онгойлгохоос эхлээд гэрлийн чийдэнг солиход ч асуудал тулгарна. Мөгөөрсийг аваад үзье л дээ. Шилнээс хэд дахин гөлгөр, үрэлтийн коэффицент нь мөснийхөөс тав дахин бага. Гэсэн хэдий ч мөс хагарах даралтын хүчийг мөгөөрс ядах юмгүй даах ба түүгээр ч барахгүй өөрийгөө нөхөн төлжүүлэх чадвартай. Бугуйн дотуур гүйх бүх зүйлс “тэнийлгэгч булчингуудын даравч холбоос” гэж нэрлэгдэх бүрхүүлээр хамгаалагдсан байдаг тул артерийн судсыг гэмтээх нь кинон дээр гардагтай адил тийм ч амархан үйлдэл биш. Өндрөөс үсэрч амиа хорлох ч бас амаргүй. Өндрөөс харайхад хүний хөлийн яс үйрэх ч амь гарах магадлал бидний бодсоноос хавьгүй өндөр. Товчхондоо, хүний бие үхэх бус, амьдрахын төлөө чадах чинээгээр тэмцэхэд зориулагдан бүтээгдсэн” хэмээжээ. Биеийг машинтай адилтгах нь олонтоо ч үнэн хэрэгтээ машинаас хол давсан эд юм. Тогтмол үйлчилгээ, сэлбэг хэрэгсэл шаардахгүйгээр хэдэн арван жилийн турш тасралтгүй ажиллах бөгөөд ус, цөөн тооны органик нэгдэл байхад л хангалттай. Бид ямар их хэрэгцээгүй хоол хүнсийг хоолойгоороо давуулж, амьдралынхаа хэчнээн хугацааг дэлгэцийн өмнө хөдөлгөөнгүй, хөшүүн байдалд өнгөрөөдөг билээ дээ. Гэсэн ч бие маань ид шидийн гэмээр аргаар бидний идсэн хоол хүнснээс тэжээл авч дөнгөн, хэдэн арван жилийн турш тун дажгүй гэж болох хэмжээнд биднийг тэтгэж байдаг. Ийм хэмжээний арчилгаагаар олон жил тэсэх ямар ч машин, техник байхгүй болов уу. Хорвоо ертөнц дээр дуу алдан алмайрахуйц олон зүйлс байх ч тантай хамгийн ойр бие эрхтэн тань бол үнэхээр гайхамшиг юм шүү. ЗОХИОЛЧИЙН ТУХАЙД: Их Британийн ууган хэвлэлүүдийн нэг “The Times” сонинд олон жил сэтгүүлчээр ажилласан Б.Брайсон өөрийг нь нэр алдрын оргилд хүргэсэн “Шинжлэх ухааны товч түүх” номоо нэлээд хожуу буюу 52 насандаа туурвисан түүхтэй. Дэлхий ямар жинтэй, чулуулаг хэдэн настай, орчлон хэзээ үүссэн, одоо ямархуу харагддагаас өгсүүлээд олон адармаат асуултын хариуг яг л өөр шигээ, шинжлэх ухаанаар мэргэшээгүй нэгэнд ойлгомжтой байдлаар туурвисан тус бүтээл өдгөө шинжлэх ухаанд хайртай хэн бүхний ширээний ном болжээ. Гурван жилийн турш бичсэн тэрхүү бүтээлээсээ хойш зохиолч дэлхий даяар бэстсэллер болсон “Shakespeare: The World as Stage” , “ At Home: A Short History of Private Life ”, “ The Body: A Guide for Occupants ” хэмээх номуудыг ээлж дараалан бичсэн. Эдгээр бүтээлээс гадна англи хэл чухам яаж яваад дэлхий дахины түгээмэл хэл болсон тухай тун хөгжөөнтэй жишээнүүдээр баяжуулсан “ The Mother Tongue: English and How It Got That Way ” хэмээх номыг тэрээр 1990 онд туурвисан билээ. Ёжлол егөөдөл хийгээд хүний санаанд оромгүй хачирхалтай түүхээр арвин түүний бүтээлүүдэд яаж ийж байгаад заавал англи үгсийн гарал үүсэл заавал дурдагддаг нь энэхүү номтой ч холбоотой байж мэдэх. Хамгийн сүүлийн бүтээл болох “Бие эрхтэн” номоо бичих болсон шалтгааныхаа тухайд тэрбээр “ Эхээс төрөхдөө л миний зөвхөн нэг бөөр ажилладаг байсныг би хожим хойно олж мэдсэн юм. Хоёр бөөргүйгээр хүн амьдарч чадахгүй гэж боддог байсан надад тэрхүү мэдээ тун хачирхалтай санагдсан шүү. 100 хүний нэгд тохиолдох ховор өвчинтэй байснаа ч анзааралгүйгээр насан туршдаа амьдарч байснаа мэдсэн цагаас хойш биеийнхээ тухай олон зүйлсийг мэдэх хүсэл оргилох болсон. Том хүү маань эмч мэргэжилтэй болохоор энэ номыг бичихэд их тус болсон" хэмээсэн байна. Эцэст нь, Брайсоны үнэнч уншигчийн зүгээс та нартаа түүний өөр нэгэн алдартай бүтээл болох “At Home: A Short History of Private Life”-ийг уншаад үзээрэй хэмээн зөвлөе. Өдгөө бидэнд хэдийн дасал болсон эмх цэгцтэй, ая тухтай, дулаахан таатай орчин, хоол хүнсний хангалттай хангамжтай амьдрал хэрхэн бий болсон баримтуудаас та өрнийн соёл иргэншлийн сүүлийн 200 жилийн тухай хангалтай түүхийг танин мэдэх боломжтой шүү.	Орчлон ертөнц хийгээд бидний амьдарч буй эх дэлхийн тухай шинжлэх ухааны олон адармаатай ойлголтыг тун чиг энгийн байдлаар тайлбарласан, шилмэл бүтээл “Шинжлэх ухааны товч түүх” номын зохиолч Билл Брайсон энэ удаа уншигчдаа “хүний бие” хэмээх өөр нэгэн ер бусын аялалд урьжээ. Амьдрал хэмээх ховор бөгөөд гайхалтай боломжийг амсан туулах боломж олгосон, өөрсдийн орон гэр болох бие махбодынхоо тухай бид хэр сайн мэддэг билээ? Химийн түвшиндээ нүүрстөрөгч, устөрөгч, хүчилтөрөгч, азот, жаахан кальци тэгээд өөр бусад жаал жуул элементүүд байхад л хүний биеийг бүтээж болно. Ердийн эмийн сангаас олж болох, энгийн л нэгэн найрлагууд. Гэвч хүн төрөлхтний өдийг хүртэл олж авсан бүх мэдлэгээр өвч зэвсэглэсэн, дэлхийн өмнө болон одоо амьдарч байгаа бүх эрдэмтэд нийлээд ч хүний биеийг шинээр бүтээж чадахгүй юм. Та бидний бие овоолсон шорооныхтой адил идэвхгүй хэсгүүдийн цуглуулгаас бүрддэгт л хүн байхын гайхамшиг оршиж буй. Хамгийн наад захын жишээ гэвэл 80 хувь нь ус, үлдсэн хэсэг нь өөх тос, уургаас бүтэх эгэл жирийн бодисын нийлэмж болох тархинаасаа бид бодол, сэтгэмж, ой санамж, зөн билиг, гоо сайхны таашаалыг бий болгож чаддаг шүү дээ. “Бие эрхтэн” бүтээлд өгүүлсэн, бидний дийлэнхийн урьд хожид сонсоогүй, хүний биеийн тухай хачирхалтай баримтуудыг энэ удаагийн нийтлэлээр хүргэхээр бэлдлээ. Далайн усанд хөвөх нэг эстнээс яажшуухан хомо сапиенс өөрсдийн хэрэгцээнд зохицсон бие махбодыг бүтээсэн сонирхолтой түүх таныг хором ч уйдахгүй гэдэгт итгээрэй. ### 1. Угтаа бид бүгд ижил арьсны өнгөтэй Сэтгүүлч мэргэжилтэй Б.Брайсон тухайн салбарт нэр хүнд бүхий олон профессор эрдэмтэнтэй уулзаж, чамгүй зузаан судалгааны бүтээл эмхэтгэсний үр дүнд бичсэн нь номын эхний бүлгээс тодорхой харагдана. “Арьс, үс” хэмээх бүлгийг бичихийн тулд л гэхэд тэрээр Ноттинхэмийн аанагаахын сургуулийн профессор, мэс засалч Б. Оливертой уулзан, цогцсын гарт зүсэлт хийж, хүний арьсыг хүртэл хуулж үзсэн аж. Бараг тунгалаг гэж хэлэхээр тэрхүү арьсны өнгө нь хүн төрөлхтөн хар, шар, өнгөт гээд арьсны өнгөнд огт хуваагддаггүй болохын баталгаа юм. Цайвар арьс гэхэд газар тариалангийн хувьсгалын үр дагавар гэдгийг та мэдэх үү? Бидний өвөг дээдэс анчид-цуглуулагчид эрт дээр цагт загас, ангийн махнаас хангалттай их Д витамин авдаг байсан бол аажмаар дэлхийн хойд өргөргийн хэсгээр тариа тарьж эхэлснээр буурчээ. Тиймээс ч бидний ухаалаг бие өөртөө Д витамин хангалттай нийлэгжүүлэхийн тулд арьсны өнгөн давхаргаа илүү цайвар болгох хэрэгцээ тулгарсан хэрэг. Ингээд л хүн төрөлхтний их нүүдлийн үр дагавраар бид өөр өөр өргөдөг дэх нарны эрчинд таарч тохирсон арьсны өнгөтэй болж хувьсан өөрчлөгдсөн юм. Сонирхуулахад, арьсны гадна давхарга нь бүхэлдээ үхсэн эсээс тогтох бөгөөд биеийн агаартай харилцаж буй хэсгүүд нь хэдийн цогцос болчихсон амьгүй эсүүд аж. Арьсны гадна эс сар бүр шинээр солигдох тул цаг тутам сая гаруй холцруутас биеэс гуужин унаж, бид жилдээ нийт хагас кг гууждасыг өөрсдөөсөө ялгаруулдаг. Дараагийн удаа тоостой тавиур арчих үедээ та нэгэн цагт биеийн тань нэгэн хэсэг байсан тоосонцор дээгүүр алчуур гүйлгэж буй гэдгээ санаарай. Хэсэгхэн хугацаанд оршин тогтноод л өршөөлгүйгээр тоос болон хувирах зүйлд бид нийтээрээ хэтэрхий их ач холбогдол өгдөг байгаа биз. ### 2. ДЭЛХИЙ БОЛ ХҮМҮҮСИЙН БУС МИКРОБЫН ГАРАГ Бидний бие тэр чигтээ хэдэн их наяд маш жижигхэн амьд биетийн гэр орон болдог. Тэрхүү амьд биетүүд бидэнд гайхмаар их тус хүргэдэг юм. Амьсгал авахдаа бид өөрсдийн уушгийг хүчилтөрөгчөөр дүүргэж байна хэмээн боддог ч угтаа амьсгалж буй агаарын тань 80 хувь нь азот байх бөгөөд уушгинд ормогцоо эргэн биеэс гадагшилдаг. Харин ажилсаг бактериуд тэрхүү азотыг биед хэрэгцээтэй аммони хэмээх хэлбэрт хувиргана. Тэдний тусламжгүй хүн бий болж, оршин тогтнохгүй билээ. Тэдэнд бидний хэрэг байхгүй ч эсрэгээрээ тэдэнгүйгээр бид нэг өдрийн дотор л үхдэл болно. Гайхалтай нь, хүний биед орших бактериуд өөр хоорондоо ялгаатай бөгөөд бид хэдэн мянган зүйлийн бактерийг биедээ тээж явах ч дундын гэх бактери тийм ч олон байдаггүй. Хайрттайгаа үнсэлцэх үедээ та нэг амнаас нөгөөд тэрбум хүртэлх бактери, эсэн бусын органик нэгдлүүд (идсэн хоолны үлдэгдлээ хүртэл хайртдаа дамжуулдаг гэдгээ та мэднэ биз дээ) солилцоно. Гэхдээ найр наадам дуусангуут хэн хэнийх нь эзэн микроорганизмууд бүрэн цэвэрлэгээ хийж, ердөө нэг өдрийн дотор аль алиных нь микробын профайл хэлээ орооцолдуулахаас өмнөх байдалд очдог. Бидний дунд “микроб болгон дайсан” гэх хэвшмэл ойлголт гүнзгий тархсан байдаг ч одоогоор тодорхойлогдоод байгаа нэг сая орчим микробоос ердөө 1400 гаруй нь л хүнд өвчин үүсгэдэг гэдгийг санууштай. ### 3. ТАРХИ: ИРЭЭДҮЙГ ЗӨГНӨГЧ ЭРХТЭН Яг одоо энэ нийтлэлийг уншиж байх үедээ та эргэн тойрноо ажиглаад үз дээ. Нүд тань секунд тутамд зуун тэрбум сигнал тархи руу илгээж буй. Зөвхөн ингээд л болчихгүй. Та ямар нэг зүйл харлаа гэхэд мэдээллийн ердөө 10 орчим хувь нь харааны мэдрэлээс ирэх бол тархины бусад хэсгүүд нүүр царай таних, хөдөлгөөн тайлах, аюул илрүүлэх зэргээр сигнал бүрийг задлан шинжлэх үүрэгтэй. 200 миллисекунд буюу секундийн тавны нэг хугацаа бол мэдээлэл харааны мэдрэлээр дамжин тархинд хүрч боловсруулагдан, тайлагдах хугацаа. Ингээд харахад асар богино хугацаа мэт санагдавч, өмнөөс ирж яваа машинаас ухарч холдох, толгой руу тань хэн нэгэн цохихоос бултах гэх мэтчилэн түргэн хариу үйлдэл шаардах нөхцөлд өөрийгөө хамгаалахад хангалттай урт хугацаа юм. Дэлхий одоогоос секундийн тавны нэг хугацааны дараа ямар байхыг тархи бидэнд тасралтгүй дамжуулсаар байдаг ба бид үүнийг “одоо цаг” гэж хүлээн авдаг байх нь. Өөрөөр хэлбэл бид дэлхийг яг тухайн мөчид нь бус, харин ирээдүйн хормыг урьдчилж хардаг гэсэн үг. Бид бүхий л амьдралаа хараахан оршин тогтнох болоогүй дэлхийд өнгөрүүлдэг гээд төсөөлөхөөр сонин байгаа биз. Ирээдүйг урьдчилан таамаглах нь хүн төрөлхтний төдийгөөс өдий хүртэлх хамгийн том мөрөөдлүүдийн нэг байж ирсэн ч хоржоонтой нь бид өөрсдөө ч мэдэлгүй анхнаасаа ирээдүйг зөгнөх чадвартай санжээ. ### 4. ШҮЛС БОЛ БАЙГАЛИЙН ӨВЧИН НАМДААГЧ Насанд хүрсэн хүн өдөрт дунджаар нэг литр шүлс ялгаруулах ба амьдралынхаа турш 30 тонн (200 удаа ваннтай усанд орох хэмжээний) шүлс гаргадаг гэх тооцоо бий. Эрдэмтэд тун саяхан буюу 2006 онд хүний шүлсэнд опиорфин гэх хүчтэй өвчин намдаагч байдгийг тогтоожээ. Энэ бодис нь морфиноос зургаа дахин хүчтэй ч бидний биед маш бага тунгаар оршдог болохоор цаг үргэлж мансуурлын байдалд байдаггүй, мөн хацраа хазах, уруулаа түлэхэд өвдөлт мэдэрч байдаг аж. Арьсны шалбархай дээрээ шүлсээ түрхвэл хурдан эдгэнэ гэх ээж, эмээ нараас улбаатай уламжлалт анагаах ухаан үл ялиг заваан санагдаж болох ч шинжлэх ухаан үндэслэлтэй зөвлөгөө ажээ. ### 5. ХҮНИЙ БИЕ ИНЖЕНЕРЧЛЭЛИЙН СОД БҮТЭЭЛ Номоо даацтай бүтээл болгохын тулд зохиолч хэд хэдэн удаа их сургуулийн задлангийн өрөөнд зочилсон бөгөөд нийтлэлийн эхний хэсэгт нэр нь дурдагдсан Б.Оливертой энэ шугамаар дотно нөхөрлөжээ. Яс, шөрмөс, мөгөөрс судалдаг энэхүү эрдэмтэн дэлхийн хамгийн аугаа технологи бол хүний бие гэдэгт чинхүү итгэдэг нэгэн юм. Б.Оливер "Бугуй бол гайхалтай бүтээл. Булчин, мэдрэл, цусны судаснууд гээд бүх зүйл үүгээр дайрдаг ч төгс гэмээр хөдөлгөөнтэй. Таны бугуйнд бага зэрэг л асуудал гарах үед жимсний чанамлын таг онгойлгохоос эхлээд гэрлийн чийдэнг солиход ч асуудал тулгарна. Мөгөөрсийг аваад үзье л дээ. Шилнээс хэд дахин гөлгөр, үрэлтийн коэффицент нь мөснийхөөс тав дахин бага. Гэсэн хэдий ч мөс хагарах даралтын хүчийг мөгөөрс ядах юмгүй даах ба түүгээр ч барахгүй өөрийгөө нөхөн төлжүүлэх чадвартай. Бугуйн дотуур гүйх бүх зүйлс “тэнийлгэгч булчингуудын даравч холбоос” гэж нэрлэгдэх бүрхүүлээр хамгаалагдсан байдаг тул артерийн судсыг гэмтээх нь кинон дээр гардагтай адил тийм ч амархан үйлдэл биш. Өндрөөс үсэрч амиа хорлох ч бас амаргүй. Өндрөөс харайхад хүний хөлийн яс үйрэх ч амь гарах магадлал бидний бодсоноос хавьгүй өндөр. Товчхондоо, хүний бие үхэх бус, амьдрахын төлөө чадах чинээгээр тэмцэхэд зориулагдан бүтээгдсэн” хэмээжээ. Биеийг машинтай адилтгах нь олонтоо ч үнэн хэрэгтээ машинаас хол давсан эд юм. Тогтмол үйлчилгээ, сэлбэг хэрэгсэл шаардахгүйгээр хэдэн арван жилийн турш тасралтгүй ажиллах бөгөөд ус, цөөн тооны органик нэгдэл байхад л хангалттай. Бид ямар их хэрэгцээгүй хоол хүнсийг хоолойгоороо давуулж, амьдралынхаа хэчнээн хугацааг дэлгэцийн өмнө хөдөлгөөнгүй, хөшүүн байдалд өнгөрөөдөг билээ дээ. Гэсэн ч бие маань ид шидийн гэмээр аргаар бидний идсэн хоол хүнснээс тэжээл авч дөнгөн, хэдэн арван жилийн турш тун дажгүй гэж болох хэмжээнд биднийг тэтгэж байдаг. Ийм хэмжээний арчилгаагаар олон жил тэсэх ямар ч машин, техник байхгүй болов уу. Хорвоо ертөнц дээр дуу алдан алмайрахуйц олон зүйлс байх ч тантай хамгийн ойр бие эрхтэн тань бол үнэхээр гайхамшиг юм шүү. ### ЗОХИОЛЧИЙН ТУХАЙД: Их Британийн ууган хэвлэлүүдийн нэг “The Times” сонинд олон жил сэтгүүлчээр ажилласан Б.Брайсон өөрийг нь нэр алдрын оргилд хүргэсэн “Шинжлэх ухааны товч түүх” номоо нэлээд хожуу буюу 52 насандаа туурвисан түүхтэй. Дэлхий ямар жинтэй, чулуулаг хэдэн настай, орчлон хэзээ үүссэн, одоо ямархуу харагддагаас өгсүүлээд олон адармаат асуултын хариуг яг л өөр шигээ, шинжлэх ухаанаар мэргэшээгүй нэгэнд ойлгомжтой байдлаар туурвисан тус бүтээл өдгөө шинжлэх ухаанд хайртай хэн бүхний ширээний ном болжээ. Гурван жилийн турш бичсэн тэрхүү бүтээлээсээ хойш зохиолч дэлхий даяар бэстсэллер болсон “Shakespeare: The World as Stage”, “At Home: A Short History of Private Life”, “The Body: A Guide for Occupants” хэмээх номуудыг ээлж дараалан бичсэн. Эдгээр бүтээлээс гадна англи хэл чухам яаж яваад дэлхий дахины түгээмэл хэл болсон тухай тун хөгжөөнтэй жишээнүүдээр баяжуулсан “The Mother Tongue: English and How It Got That Way” хэмээх номыг тэрээр 1990 онд туурвисан билээ. Ёжлол егөөдөл хийгээд хүний санаанд оромгүй хачирхалтай түүхээр арвин түүний бүтээлүүдэд яаж ийж байгаад заавал англи үгсийн гарал үүсэл заавал дурдагддаг нь энэхүү номтой ч холбоотой байж мэдэх. Хамгийн сүүлийн бүтээл болох “Бие эрхтэн” номоо бичих болсон шалтгааныхаа тухайд тэрбээр “Эхээс төрөхдөө л миний зөвхөн нэг бөөр ажилладаг байсныг би хожим хойно олж мэдсэн юм. Хоёр бөөргүйгээр хүн амьдарч чадахгүй гэж боддог байсан надад тэрхүү мэдээ тун хачирхалтай санагдсан шүү. 100 хүний нэгд тохиолдох ховор өвчинтэй байснаа ч анзааралгүйгээр насан туршдаа амьдарч байснаа мэдсэн цагаас хойш биеийнхээ тухай олон зүйлсийг мэдэх хүсэл оргилох болсон. Том хүү маань эмч мэргэжилтэй болохоор энэ номыг бичихэд их тус болсон" хэмээсэн байна. Эцэст нь, Брайсоны үнэнч уншигчийн зүгээс та нартаа түүний өөр нэгэн алдартай бүтээл болох “At Home: A Short History of Private Life”-ийг уншаад үзээрэй хэмээн зөвлөе. Өдгөө бидэнд хэдийн дасал болсон эмх цэгцтэй, ая тухтай, дулаахан таатай орчин, хоол хүнсний хангалттай хангамжтай амьдрал хэрхэн бий болсон баримтуудаас та өрнийн соёл иргэншлийн сүүлийн 200 жилийн тухай хангалтай түүхийг танин мэдэх боломжтой шүү.
https://unread.today/c/booktalk-tsahilgaand	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2021-05-23T00:00:00	5 сарын 23, 2021	Номтой яриа #15: Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, түүхийн ухааны доктор Д.Цахилгаан	<div class="article-body"> <p><b> “Номтой яриа” булангийн энэ удаагийн дугаарт Монгол Улсын БНХАУ дахь Элчин сайд асан, түүхийн ухааны доктор, соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгаан оролцлоо. Тэрээр хүн төрөлхтний сод туурвил, Хомэрын “Одиссэй”, “Илиада” туульсыг монгол хэлнээ хөрвүүлэн гаргаад буй. </b></p> <blockquote><p><a href="https://unread.today/c/unread-book-club-odyssey" target="_blank">Unread Book Club: "Одиссэй” номын хэлэлцүүлгээс </a> </p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ?</h3><p> Түүхийн ном л их уншдаг хүн дээ. Тэр дундаа гадаад харилцааны түүх бол миний ихэд сонирхож судалдаг чиглэл юм. Хэвлэлийн газраас Ф.М.Достоевскийн нэг бүтээлийг хөрвүүлээч гэсэн хүсэлт ирсэн учраас одоо уншиж байна. Уншиж байгаад орчуулах эсэхээ шийднэ. Ойрдоо шашны гүн ухааны номууд нэлээн барьж байгаа. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ?</h3><p> Би гурван дээд сургууль төгсөж, маш олон багшаар ном заалгасан хүн. Тэгэхээр мэдээж том бүтээл олныг уншсан байж таарна. Гэхдээ юу гээч, номд том, жижиг нь чухал биш. Зохиолч, дипломатч Дондогийн Цэвэгмид агсны “Ухаан далай номоос эхтэй” гэж цомхон хэмжээтэй бүтээл бий. НҮБ-д Монгол Улсыг зарласан хүн шүү дээ. Би тэр номоос асар ихийг ухаарч авсан. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ?</h3><p> Ихэвчлэн мэргэжлийнхээ дагуу сонгож уншдаг. Одоо миний өмнө “Төрт ёс, хаадын сан”-гаас гаргасан, 50 гаруй хааны цадиг намтрыг эмхэтгэсэн 14 ном байж байна. Уран зохиолын ном бол зөндөө. Уран зохиолд дуртай учраас байнга л уншина. <br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/e488b33ed3ba0e9079a49cfbe18d08eb.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ?</h3><p> Нэгийг дуусгаж байж нөгөө рүү ордог. Гэхдээ ном уншиж байхад лавлагаа хийж тодруулах, өөр номоос эрэх хэрэг зөндөө гарна, ялангуяа эрдэм шинжилгээний зорилгоор уншиж байгаа үед. Мэргэжилтэй холбоотой зүйлсийг, мөн ном бичихэд минь тулгуур болох санаанууд таарвал тэмдэглэж авдаг. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ?</h3><p>Өнөө цагт Монголд эв эеийн хүмүүжлийн талаар ном сайн уншаасай гэж боддог. Шаардлага ч байна. Бид цөөхүүлээ шүү дээ. Бат нэгдэлтэй байж гэмээнэ хөгжинө, улсаараа энх амгалан байна. Намын, улс төрийн тэмцлээс шалтгаалаад ард түмэн задраад байна уу даа гэж хардаг. Ийм ч учраас үндэсний эв нэгдлийн тухай болон гадаад харилцааны холбогдолтой бүтээлүүдийг уншиж яваасай. Тусгаар тогтнолыг эв нэгдлээр л хамгаална, тийм биз дээ? Ихийг унш. Хүн олон ном үзэж байж өөрийн ухаан ухамсарт шингээж авах зүйлээ олж авах ёстой. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Та юуны тухай, ямар төрлийн ном бичиж байгаа вэ? </h3><p> Миний үеийнхэн нийгмийн шилжилтийг биеэр туулсан улс. 70 жил социализмаар явсан, харин ардчилалд шилжсэнээс хойш 30 гаруй жил болж байна. Энэ хугацаанд болсон бүтсэн зүйлс хийгээд ямар хүнд бэрхшээл тохиолдов, түүнийг хэрхэн давав хэмээн тунгааж, дуртгал бичиж байна. Бодол дуртгалын энэ номоо хэвлэлд шилжүүлэхэд тун дөхсөн. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ?</h3><p> Хүн номоос л ухаарал авна, ном уншиж байж л ухаан сууна. Өөрөөр хэлбэл, номоос ном төрдөг, номоос ухаан төрдөг. Цахим мэдээллийг үгүйсгэж байгаа юм биш. Цахим мэдээлэл мэдээж хэрэгтэй. Гэхдээ мэдээлэл гэдэг мэдлэг биш шүү дээ. Маш их мэдээллийг цуглуулж, дүгнэлж хийж, задлан шинжилж байж нэгэн тодорхой ойлголт авч, улмаар мэдлэг болно. Хүн тархи, зүрх сэтгэлээ үргэлж л тэжээж байх хэрэгтэй. Үүнд ном тус болох юм. </p> </div>	“Номтой яриа” булангийн энэ удаагийн дугаарт Монгол Улсын БНХАУ дахь Элчин сайд асан, түүхийн ухааны доктор, соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгаан оролцлоо. Тэрээр хүн төрөлхтний сод туурвил, Хомэрын “Одиссэй”, “Илиада” туульсыг монгол хэлнээ хөрвүүлэн гаргаад буй. Unread Book Club: "Одиссэй” номын хэлэлцүүлгээс Unread ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Түүхийн ном л их уншдаг хүн дээ. Тэр дундаа гадаад харилцааны түүх бол миний ихэд сонирхож судалдаг чиглэл юм. Хэвлэлийн газраас Ф.М.Достоевскийн нэг бүтээлийг хөрвүүлээч гэсэн хүсэлт ирсэн учраас одоо уншиж байна. Уншиж байгаад орчуулах эсэхээ шийднэ. Ойрдоо шашны гүн ухааны номууд нэлээн барьж байгаа. ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Би гурван дээд сургууль төгсөж, маш олон багшаар ном заалгасан хүн. Тэгэхээр мэдээж том бүтээл олныг уншсан байж таарна. Гэхдээ юу гээч, номд том, жижиг нь чухал биш. Зохиолч, дипломатч Дондогийн Цэвэгмид агсны “Ухаан далай номоос эхтэй” гэж цомхон хэмжээтэй бүтээл бий. НҮБ-д Монгол Улсыг зарласан хүн шүү дээ. Би тэр номоос асар ихийг ухаарч авсан. НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Ихэвчлэн мэргэжлийнхээ дагуу сонгож уншдаг. Одоо миний өмнө “Төрт ёс, хаадын сан”-гаас гаргасан, 50 гаруй хааны цадиг намтрыг эмхэтгэсэн 14 ном байж байна. Уран зохиолын ном бол зөндөө. Уран зохиолд дуртай учраас байнга л уншина. НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Нэгийг дуусгаж байж нөгөө рүү ордог. Гэхдээ ном уншиж байхад лавлагаа хийж тодруулах, өөр номоос эрэх хэрэг зөндөө гарна, ялангуяа эрдэм шинжилгээний зорилгоор уншиж байгаа үед. Мэргэжилтэй холбоотой зүйлсийг, мөн ном бичихэд минь тулгуур болох санаанууд таарвал тэмдэглэж авдаг. БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Өнөө цагт Монголд эв эеийн хүмүүжлийн талаар ном сайн уншаасай гэж боддог. Шаардлага ч байна. Бид цөөхүүлээ шүү дээ. Бат нэгдэлтэй байж гэмээнэ хөгжинө, улсаараа энх амгалан байна. Намын, улс төрийн тэмцлээс шалтгаалаад ард түмэн задраад байна уу даа гэж хардаг. Ийм ч учраас үндэсний эв нэгдлийн тухай болон гадаад харилцааны холбогдолтой бүтээлүүдийг уншиж яваасай. Тусгаар тогтнолыг эв нэгдлээр л хамгаална, тийм биз дээ? Ихийг унш. Хүн олон ном үзэж байж өөрийн ухаан ухамсарт шингээж авах зүйлээ олж авах ёстой. Та юуны тухай, ямар төрлийн ном бичиж байгаа вэ? Миний үеийнхэн нийгмийн шилжилтийг биеэр туулсан улс. 70 жил социализмаар явсан, харин ардчилалд шилжсэнээс хойш 30 гаруй жил болж байна. Энэ хугацаанд болсон бүтсэн зүйлс хийгээд ямар хүнд бэрхшээл тохиолдов, түүнийг хэрхэн давав хэмээн тунгааж, дуртгал бичиж байна. Бодол дуртгалын энэ номоо хэвлэлд шилжүүлэхэд тун дөхсөн. НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Хүн номоос л ухаарал авна, ном уншиж байж л ухаан сууна. Өөрөөр хэлбэл, номоос ном төрдөг, номоос ухаан төрдөг. Цахим мэдээллийг үгүйсгэж байгаа юм биш. Цахим мэдээлэл мэдээж хэрэгтэй. Гэхдээ мэдээлэл гэдэг мэдлэг биш шүү дээ. Маш их мэдээллийг цуглуулж, дүгнэлж хийж, задлан шинжилж байж нэгэн тодорхой ойлголт авч, улмаар мэдлэг болно. Хүн тархи, зүрх сэтгэлээ үргэлж л тэжээж байх хэрэгтэй. Үүнд ном тус болох юм.	“Номтой яриа” булангийн энэ удаагийн дугаарт Монгол Улсын БНХАУ дахь Элчин сайд асан, түүхийн ухааны доктор, соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгаан оролцлоо. Тэрээр хүн төрөлхтний сод туурвил, Хомэрын “Одиссэй”, “Илиада” туульсыг монгол хэлнээ хөрвүүлэн гаргаад буй. > Unread Book Club: "Одиссэй” номын хэлэлцүүлгээс > > Unread ### ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Түүхийн ном л их уншдаг хүн дээ. Тэр дундаа гадаад харилцааны түүх бол миний ихэд сонирхож судалдаг чиглэл юм. Хэвлэлийн газраас Ф.М.Достоевскийн нэг бүтээлийг хөрвүүлээч гэсэн хүсэлт ирсэн учраас одоо уншиж байна. Уншиж байгаад орчуулах эсэхээ шийднэ. Ойрдоо шашны гүн ухааны номууд нэлээн барьж байгаа. ### ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Би гурван дээд сургууль төгсөж, маш олон багшаар ном заалгасан хүн. Тэгэхээр мэдээж том бүтээл олныг уншсан байж таарна. Гэхдээ юу гээч, номд том, жижиг нь чухал биш. Зохиолч, дипломатч Дондогийн Цэвэгмид агсны “Ухаан далай номоос эхтэй” гэж цомхон хэмжээтэй бүтээл бий. НҮБ-д Монгол Улсыг зарласан хүн шүү дээ. Би тэр номоос асар ихийг ухаарч авсан. ### НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Ихэвчлэн мэргэжлийнхээ дагуу сонгож уншдаг. Одоо миний өмнө “Төрт ёс, хаадын сан”-гаас гаргасан, 50 гаруй хааны цадиг намтрыг эмхэтгэсэн 14 ном байж байна. Уран зохиолын ном бол зөндөө. Уран зохиолд дуртай учраас байнга л уншина. ### НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Нэгийг дуусгаж байж нөгөө рүү ордог. Гэхдээ ном уншиж байхад лавлагаа хийж тодруулах, өөр номоос эрэх хэрэг зөндөө гарна, ялангуяа эрдэм шинжилгээний зорилгоор уншиж байгаа үед. Мэргэжилтэй холбоотой зүйлсийг, мөн ном бичихэд минь тулгуур болох санаанууд таарвал тэмдэглэж авдаг. ### БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Өнөө цагт Монголд эв эеийн хүмүүжлийн талаар ном сайн уншаасай гэж боддог. Шаардлага ч байна. Бид цөөхүүлээ шүү дээ. Бат нэгдэлтэй байж гэмээнэ хөгжинө, улсаараа энх амгалан байна. Намын, улс төрийн тэмцлээс шалтгаалаад ард түмэн задраад байна уу даа гэж хардаг. Ийм ч учраас үндэсний эв нэгдлийн тухай болон гадаад харилцааны холбогдолтой бүтээлүүдийг уншиж яваасай. Тусгаар тогтнолыг эв нэгдлээр л хамгаална, тийм биз дээ? Ихийг унш. Хүн олон ном үзэж байж өөрийн ухаан ухамсарт шингээж авах зүйлээ олж авах ёстой. ### Та юуны тухай, ямар төрлийн ном бичиж байгаа вэ? Миний үеийнхэн нийгмийн шилжилтийг биеэр туулсан улс. 70 жил социализмаар явсан, харин ардчилалд шилжсэнээс хойш 30 гаруй жил болж байна. Энэ хугацаанд болсон бүтсэн зүйлс хийгээд ямар хүнд бэрхшээл тохиолдов, түүнийг хэрхэн давав хэмээн тунгааж, дуртгал бичиж байна. Бодол дуртгалын энэ номоо хэвлэлд шилжүүлэхэд тун дөхсөн. ### НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Хүн номоос л ухаарал авна, ном уншиж байж л ухаан сууна. Өөрөөр хэлбэл, номоос ном төрдөг, номоос ухаан төрдөг. Цахим мэдээллийг үгүйсгэж байгаа юм биш. Цахим мэдээлэл мэдээж хэрэгтэй. Гэхдээ мэдээлэл гэдэг мэдлэг биш шүү дээ. Маш их мэдээллийг цуглуулж, дүгнэлж хийж, задлан шинжилж байж нэгэн тодорхой ойлголт авч, улмаар мэдлэг болно. Хүн тархи, зүрх сэтгэлээ үргэлж л тэжээж байх хэрэгтэй. Үүнд ном тус болох юм.
https://unread.today/c/unread-book-club-obama-apromisedland	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2021-05-16T00:00:00	5 сарын 16, 2021	Unread Book Club: Барак Обамагийн “A Promised Land” номын тухай	<div class="article-body"> <p><b>Өнгөрсөн пүрэв гарагт "Clubhouse" аппликэйшнээр дамжуулан Unread Book Club тав дахь хэлэлцүүлгээ удирдан явууллаа. АНУ-ын 44 дэх Ерөнхийлөгч Барак Обамагийн өнгөрсөн арваннэгдүгээр сард гаргасан “A Promised Land” номыг энэ удаад сонгон авсан билээ. Конгрессийн гишүүн, цаашлаад төрийн тэргүүн хүртэл явах болсон шалтгаан, хүсэл зориг юу байсныг, өөрийнхөө түүхийг бага ахуйгаасаа эхлээд хүүрнэснийг нь та уншаагүй байгаа бол авч сонирхоорой хэмээн зөвлөе. </b></p> <p dir="ltr">Сургууль дээрээ хүүхдүүдтэй нийлж хүн дээрэлхсэнийг сонссон ээж нь “Хорвоо дээр гагц өөрсдийгөө л боддог хүмүүс бий. Өөрсдөө л хүссэнээ авч байвал бусдыг огтхон ч бодолцохгүй улс. Тэд хүмүүс дээр гишгэлж өндөрт гардаг. Гэхдээ тэднээс тэс өөрөөр замнаж, бусдын сэтгэлийг бодож, хэнийг ч гэмтээж шархлуулахгүй явж чаддаг хүмүүс бий. Чи аль нь болох гэж байгаа хүн бэ?” гэж асууж. Бүхий л итгэл үнэмшлээ амьдралын сонголт, үйлдлээрээ бататгаж, биеэрээ үлгэрлэдэг, шийдэмгий, зоригтой ээжийнхээ хэлсэн үгийг тэрээр насан турш санаж явжээ. Мэдээж намтар ном тул түүхэнд гүйцэтгэсэн (АНУ-ын ерөнхийлөгчийн нөлөө хаа газар их, тийм биз?) үүрэг, үзүүлсэн нөлөөгөө аль болох эергээр харуулж, шийдвэрүүдээ зөвтгөх зорилго байж таарна, гэсэн хэдий ч эл ном дахь үгс шулуун, илэн далангүй санагдсан билээ. Энэ нь юун түрүүн дотоод сэтгэлийн зөрчлүүдээ, зөв замаар явж буй эсэх тухай эргэлзээ, эргэцүүллээ дэлгэн бичсэнийх. Тэрээр хувь заяанд ер нь итгэдэггүй, харин санамсаргүй үйл явдал, тохиол учралууд амьдралд хамгаас их нөлөөлдөг нь бидний ил хэлэхээс зүрхшээдэг үнэн хэмээжээ. Ийм ч болоод тэгтэл тунгааж, болгоомжтой хөдөлдөг байсан юм болов уу.<br><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/x08qMUv2IAs?rel=0"></iframe> </div><p></p><p dir="ltr"><br>Нэр хүнд нь гэрлийн хурдаар өсөж, “Обама нэр дэвших нь” хэмээн Капитолоор нэг цуурхах үес сенатч Тэд Кэннэди “Ийм цаг мөч олон тохиодоггүй юм. Чи өөрийгөө бэлэн биш, илүү тохиромжтой цаг ирнэ гэж бодож байгаа байх. Гэхдээ цаг нь болсныг чи шийддэг юм биш, цаг хугацаа өөрөө шийддэг юм. Чамд цор ганц удаа ч тохиож байж мэдэх энэ боломжийг чи атгаж ав, эсхүл тийм боломж хажуугаар чинь өнгөрснийг санаж амьдарч дээ” гэжээ. Нэр дэвшихийг нь эсэргүүцэж байсан Мишель нэг өдөр “Яагаад чи гэж, Барак? Яагаад чи ерөнхийлөгч болох ёстой гэж?” хэмээн асуухад “Миний баруун гараа өргөөд, АНУ-ын Ерөнхийлөгч болохоор тангараг өргөх өдөр дэлхий дахин Америкийг өөр нүдээр харах болно. АНУ даяарх хар арьстай, латино хүүхдүүд, гадуурхагдагсад өөрсдийгөө өөрөөр харж, харах өнцөг нь тэлэгдэн, илүү өндөрт зорьдог болно. Гагц энэ л хангалттай шалтгаан биш гэж үү?” хэмээж. Үүн дээр бүгд санал нэгдэж, Б.Обама намынхаа сунгаанд оролцох нь тодорхой болсон санжээ. </p><p dir="ltr">Барак Обама тун сайхан бичих юм. Улсынхаа, зарим тохиолдолд бусад улсын (Афганистан, Ирак гэх мэт), бүр дэлхийн ч (уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай хэлэлцээр) хувь заяатай холбогдох, жинтэй шийдвэрүүдийг гаргах явцад хөшигний ард ямар үйл явдал өрнөж байсан тухай уншихад үнэхээр сонирхолтой. Олон арван сая хүн эрүүл мэндийн даатгалгүй, өвчин тусвал эцсийн центээ хүртэл гаргахад хүрдэг тогтолцоог өөрчилж, бүх нийтийг даатгалд хамруулах санаачилгаа ажил болгох гэж Конгрессийн хоёр танхимд лобби хийгээд дийлээгүй тэрээр хэдий бүх иргэдийн сайн сайхны төлөөх санаачилга байлаа ч дараагийн сонгуульд өөрт нь ашиггүй бол эсрэг жигүүрийнхэн түүнтэй санал нэгдэхгүйг ухаарсан аж. Ийм нөхцөлд улс төрийн зориг гаргах гэж байгаа бол үүнийхээ хариуд золиос гаргахад бэлэн байх ёстой юм санж. Товчхондоо, золиос гэдэг нь сонгогчийн санал. Улс төрийн хүчнүүд нь үзэл санааны хувьд эрс ялгаатай учир дараагийн сонгуульд эсрэг талаас ялагч тодорвол өмнөх багийн хийсэн бүхнийг цуцалж, өөр чигт хөдлөх билээ. Тиймд дараагийн сонгуульд ялах тухай алхам бүрдээ бодох шаардлага тулгардаг тухай, хууль батлах хүртэл улс төрийн хүрээлэлд өрнөдөг нарийн үйл явцыг дэлгэрэнгүй өгүүлсэн буй. Түүнчлэн, дэлхийн хийгээд дотоодынхоо төр нийгмийн зүтгэлтнүүдийг нүдэнд харагдтал дүрсэлжээ. </p><p>Номоос нэвт “үнэртсэн” нэг зүйл нь түүний эмэгтэйчүүдийг хүндлэх сэтгэл байв. Мэдлэг чадвараар өчүүхэн ч дутахгүй эмэгтэйчүүд тушаал дэвшиж чадалгүй хоцорч, утгагүй шүүмжлэл, хэл амын бай болдог талаар номынхоо турш бичсэн агаад эхнэрээсээ өөр эмэгтэйн гоо үзэмжийн талаар бичсэн нь үгүй. Харин үргэлж л өөрөөсөө илүү мундаг хүмүүсээр хүрээлүүлж ирсэн хэмээн эргэн тойрнынхноо харамгүй магтжээ. Багийнхаа тухай “Бүтэлгүйтэл тулгарахад бид буруутныг хайдаггүй” хэмээсэн нь ой санаанд тод үлдлээ. </p><p>АНУ-ын эрүүл мэнд, эдийн засгийн салбарын, Ирак, Афганистаны дайны асуудлыг нарийн шинжсэн нэгдүгээр боть Осама бин Ладеныг хөнөөсөн нууц ажиллагааны түүхээр өндөрлөв. Ерөнхийлөгчийн албыг хашсан үлдсэн зургаан жилийнхээ түүхийг хоёрдугаар дэвтэртээ өгүүлэх аж. </p> </div>	Өнгөрсөн пүрэв гарагт "Clubhouse" аппликэйшнээр дамжуулан Unread Book Club тав дахь хэлэлцүүлгээ удирдан явууллаа. АНУ-ын 44 дэх Ерөнхийлөгч Барак Обамагийн өнгөрсөн арваннэгдүгээр сард гаргасан “A Promised Land” номыг энэ удаад сонгон авсан билээ. Конгрессийн гишүүн, цаашлаад төрийн тэргүүн хүртэл явах болсон шалтгаан, хүсэл зориг юу байсныг, өөрийнхөө түүхийг бага ахуйгаасаа эхлээд хүүрнэснийг нь та уншаагүй байгаа бол авч сонирхоорой хэмээн зөвлөе. Сургууль дээрээ хүүхдүүдтэй нийлж хүн дээрэлхсэнийг сонссон ээж нь “Хорвоо дээр гагц өөрсдийгөө л боддог хүмүүс бий. Өөрсдөө л хүссэнээ авч байвал бусдыг огтхон ч бодолцохгүй улс. Тэд хүмүүс дээр гишгэлж өндөрт гардаг. Гэхдээ тэднээс тэс өөрөөр замнаж, бусдын сэтгэлийг бодож, хэнийг ч гэмтээж шархлуулахгүй явж чаддаг хүмүүс бий. Чи аль нь болох гэж байгаа хүн бэ?” гэж асууж. Бүхий л итгэл үнэмшлээ амьдралын сонголт, үйлдлээрээ бататгаж, биеэрээ үлгэрлэдэг, шийдэмгий, зоригтой ээжийнхээ хэлсэн үгийг тэрээр насан турш санаж явжээ. Мэдээж намтар ном тул түүхэнд гүйцэтгэсэн (АНУ-ын ерөнхийлөгчийн нөлөө хаа газар их, тийм биз?) үүрэг, үзүүлсэн нөлөөгөө аль болох эергээр харуулж, шийдвэрүүдээ зөвтгөх зорилго байж таарна, гэсэн хэдий ч эл ном дахь үгс шулуун, илэн далангүй санагдсан билээ. Энэ нь юун түрүүн дотоод сэтгэлийн зөрчлүүдээ, зөв замаар явж буй эсэх тухай эргэлзээ, эргэцүүллээ дэлгэн бичсэнийх. Тэрээр хувь заяанд ер нь итгэдэггүй, харин санамсаргүй үйл явдал, тохиол учралууд амьдралд хамгаас их нөлөөлдөг нь бидний ил хэлэхээс зүрхшээдэг үнэн хэмээжээ. Ийм ч болоод тэгтэл тунгааж, болгоомжтой хөдөлдөг байсан юм болов уу. Нэр хүнд нь гэрлийн хурдаар өсөж, “Обама нэр дэвших нь” хэмээн Капитолоор нэг цуурхах үес сенатч Тэд Кэннэди “Ийм цаг мөч олон тохиодоггүй юм. Чи өөрийгөө бэлэн биш, илүү тохиромжтой цаг ирнэ гэж бодож байгаа байх. Гэхдээ цаг нь болсныг чи шийддэг юм биш, цаг хугацаа өөрөө шийддэг юм. Чамд цор ганц удаа ч тохиож байж мэдэх энэ боломжийг чи атгаж ав, эсхүл тийм боломж хажуугаар чинь өнгөрснийг санаж амьдарч дээ” гэжээ. Нэр дэвшихийг нь эсэргүүцэж байсан Мишель нэг өдөр “Яагаад чи гэж, Барак? Яагаад чи ерөнхийлөгч болох ёстой гэж?” хэмээн асуухад “Миний баруун гараа өргөөд, АНУ-ын Ерөнхийлөгч болохоор тангараг өргөх өдөр дэлхий дахин Америкийг өөр нүдээр харах болно. АНУ даяарх хар арьстай, латино хүүхдүүд, гадуурхагдагсад өөрсдийгөө өөрөөр харж, харах өнцөг нь тэлэгдэн, илүү өндөрт зорьдог болно. Гагц энэ л хангалттай шалтгаан биш гэж үү?” хэмээж. Үүн дээр бүгд санал нэгдэж, Б.Обама намынхаа сунгаанд оролцох нь тодорхой болсон санжээ. Барак Обама тун сайхан бичих юм. Улсынхаа, зарим тохиолдолд бусад улсын (Афганистан, Ирак гэх мэт), бүр дэлхийн ч (уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай хэлэлцээр) хувь заяатай холбогдох, жинтэй шийдвэрүүдийг гаргах явцад хөшигний ард ямар үйл явдал өрнөж байсан тухай уншихад үнэхээр сонирхолтой. Олон арван сая хүн эрүүл мэндийн даатгалгүй, өвчин тусвал эцсийн центээ хүртэл гаргахад хүрдэг тогтолцоог өөрчилж, бүх нийтийг даатгалд хамруулах санаачилгаа ажил болгох гэж Конгрессийн хоёр танхимд лобби хийгээд дийлээгүй тэрээр хэдий бүх иргэдийн сайн сайхны төлөөх санаачилга байлаа ч дараагийн сонгуульд өөрт нь ашиггүй бол эсрэг жигүүрийнхэн түүнтэй санал нэгдэхгүйг ухаарсан аж. Ийм нөхцөлд улс төрийн зориг гаргах гэж байгаа бол үүнийхээ хариуд золиос гаргахад бэлэн байх ёстой юм санж. Товчхондоо, золиос гэдэг нь сонгогчийн санал. Улс төрийн хүчнүүд нь үзэл санааны хувьд эрс ялгаатай учир дараагийн сонгуульд эсрэг талаас ялагч тодорвол өмнөх багийн хийсэн бүхнийг цуцалж, өөр чигт хөдлөх билээ. Тиймд дараагийн сонгуульд ялах тухай алхам бүрдээ бодох шаардлага тулгардаг тухай, хууль батлах хүртэл улс төрийн хүрээлэлд өрнөдөг нарийн үйл явцыг дэлгэрэнгүй өгүүлсэн буй. Түүнчлэн, дэлхийн хийгээд дотоодынхоо төр нийгмийн зүтгэлтнүүдийг нүдэнд харагдтал дүрсэлжээ. Номоос нэвт “үнэртсэн” нэг зүйл нь түүний эмэгтэйчүүдийг хүндлэх сэтгэл байв. Мэдлэг чадвараар өчүүхэн ч дутахгүй эмэгтэйчүүд тушаал дэвшиж чадалгүй хоцорч, утгагүй шүүмжлэл, хэл амын бай болдог талаар номынхоо турш бичсэн агаад эхнэрээсээ өөр эмэгтэйн гоо үзэмжийн талаар бичсэн нь үгүй. Харин үргэлж л өөрөөсөө илүү мундаг хүмүүсээр хүрээлүүлж ирсэн хэмээн эргэн тойрнынхноо харамгүй магтжээ. Багийнхаа тухай “Бүтэлгүйтэл тулгарахад бид буруутныг хайдаггүй” хэмээсэн нь ой санаанд тод үлдлээ. АНУ-ын эрүүл мэнд, эдийн засгийн салбарын, Ирак, Афганистаны дайны асуудлыг нарийн шинжсэн нэгдүгээр боть Осама бин Ладеныг хөнөөсөн нууц ажиллагааны түүхээр өндөрлөв. Ерөнхийлөгчийн албыг хашсан үлдсэн зургаан жилийнхээ түүхийг хоёрдугаар дэвтэртээ өгүүлэх аж.	Өнгөрсөн пүрэв гарагт "Clubhouse" аппликэйшнээр дамжуулан Unread Book Club тав дахь хэлэлцүүлгээ удирдан явууллаа. АНУ-ын 44 дэх Ерөнхийлөгч Барак Обамагийн өнгөрсөн арваннэгдүгээр сард гаргасан “A Promised Land” номыг энэ удаад сонгон авсан билээ. Конгрессийн гишүүн, цаашлаад төрийн тэргүүн хүртэл явах болсон шалтгаан, хүсэл зориг юу байсныг, өөрийнхөө түүхийг бага ахуйгаасаа эхлээд хүүрнэснийг нь та уншаагүй байгаа бол авч сонирхоорой хэмээн зөвлөе. Сургууль дээрээ хүүхдүүдтэй нийлж хүн дээрэлхсэнийг сонссон ээж нь “Хорвоо дээр гагц өөрсдийгөө л боддог хүмүүс бий. Өөрсдөө л хүссэнээ авч байвал бусдыг огтхон ч бодолцохгүй улс. Тэд хүмүүс дээр гишгэлж өндөрт гардаг. Гэхдээ тэднээс тэс өөрөөр замнаж, бусдын сэтгэлийг бодож, хэнийг ч гэмтээж шархлуулахгүй явж чаддаг хүмүүс бий. Чи аль нь болох гэж байгаа хүн бэ?” гэж асууж. Бүхий л итгэл үнэмшлээ амьдралын сонголт, үйлдлээрээ бататгаж, биеэрээ үлгэрлэдэг, шийдэмгий, зоригтой ээжийнхээ хэлсэн үгийг тэрээр насан турш санаж явжээ. Мэдээж намтар ном тул түүхэнд гүйцэтгэсэн (АНУ-ын ерөнхийлөгчийн нөлөө хаа газар их, тийм биз?) үүрэг, үзүүлсэн нөлөөгөө аль болох эергээр харуулж, шийдвэрүүдээ зөвтгөх зорилго байж таарна, гэсэн хэдий ч эл ном дахь үгс шулуун, илэн далангүй санагдсан билээ. Энэ нь юун түрүүн дотоод сэтгэлийн зөрчлүүдээ, зөв замаар явж буй эсэх тухай эргэлзээ, эргэцүүллээ дэлгэн бичсэнийх. Тэрээр хувь заяанд ер нь итгэдэггүй, харин санамсаргүй үйл явдал, тохиол учралууд амьдралд хамгаас их нөлөөлдөг нь бидний ил хэлэхээс зүрхшээдэг үнэн хэмээжээ. Ийм ч болоод тэгтэл тунгааж, болгоомжтой хөдөлдөг байсан юм болов уу. Нэр хүнд нь гэрлийн хурдаар өсөж, “Обама нэр дэвших нь” хэмээн Капитолоор нэг цуурхах үес сенатч Тэд Кэннэди “Ийм цаг мөч олон тохиодоггүй юм. Чи өөрийгөө бэлэн биш, илүү тохиромжтой цаг ирнэ гэж бодож байгаа байх. Гэхдээ цаг нь болсныг чи шийддэг юм биш, цаг хугацаа өөрөө шийддэг юм. Чамд цор ганц удаа ч тохиож байж мэдэх энэ боломжийг чи атгаж ав, эсхүл тийм боломж хажуугаар чинь өнгөрснийг санаж амьдарч дээ” гэжээ. Нэр дэвшихийг нь эсэргүүцэж байсан Мишель нэг өдөр “Яагаад чи гэж, Барак? Яагаад чи ерөнхийлөгч болох ёстой гэж?” хэмээн асуухад “Миний баруун гараа өргөөд, АНУ-ын Ерөнхийлөгч болохоор тангараг өргөх өдөр дэлхий дахин Америкийг өөр нүдээр харах болно. АНУ даяарх хар арьстай, латино хүүхдүүд, гадуурхагдагсад өөрсдийгөө өөрөөр харж, харах өнцөг нь тэлэгдэн, илүү өндөрт зорьдог болно. Гагц энэ л хангалттай шалтгаан биш гэж үү?” хэмээж. Үүн дээр бүгд санал нэгдэж, Б.Обама намынхаа сунгаанд оролцох нь тодорхой болсон санжээ. Барак Обама тун сайхан бичих юм. Улсынхаа, зарим тохиолдолд бусад улсын (Афганистан, Ирак гэх мэт), бүр дэлхийн ч (уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай хэлэлцээр) хувь заяатай холбогдох, жинтэй шийдвэрүүдийг гаргах явцад хөшигний ард ямар үйл явдал өрнөж байсан тухай уншихад үнэхээр сонирхолтой. Олон арван сая хүн эрүүл мэндийн даатгалгүй, өвчин тусвал эцсийн центээ хүртэл гаргахад хүрдэг тогтолцоог өөрчилж, бүх нийтийг даатгалд хамруулах санаачилгаа ажил болгох гэж Конгрессийн хоёр танхимд лобби хийгээд дийлээгүй тэрээр хэдий бүх иргэдийн сайн сайхны төлөөх санаачилга байлаа ч дараагийн сонгуульд өөрт нь ашиггүй бол эсрэг жигүүрийнхэн түүнтэй санал нэгдэхгүйг ухаарсан аж. Ийм нөхцөлд улс төрийн зориг гаргах гэж байгаа бол үүнийхээ хариуд золиос гаргахад бэлэн байх ёстой юм санж. Товчхондоо, золиос гэдэг нь сонгогчийн санал. Улс төрийн хүчнүүд нь үзэл санааны хувьд эрс ялгаатай учир дараагийн сонгуульд эсрэг талаас ялагч тодорвол өмнөх багийн хийсэн бүхнийг цуцалж, өөр чигт хөдлөх билээ. Тиймд дараагийн сонгуульд ялах тухай алхам бүрдээ бодох шаардлага тулгардаг тухай, хууль батлах хүртэл улс төрийн хүрээлэлд өрнөдөг нарийн үйл явцыг дэлгэрэнгүй өгүүлсэн буй. Түүнчлэн, дэлхийн хийгээд дотоодынхоо төр нийгмийн зүтгэлтнүүдийг нүдэнд харагдтал дүрсэлжээ. Номоос нэвт “үнэртсэн” нэг зүйл нь түүний эмэгтэйчүүдийг хүндлэх сэтгэл байв. Мэдлэг чадвараар өчүүхэн ч дутахгүй эмэгтэйчүүд тушаал дэвшиж чадалгүй хоцорч, утгагүй шүүмжлэл, хэл амын бай болдог талаар номынхоо турш бичсэн агаад эхнэрээсээ өөр эмэгтэйн гоо үзэмжийн талаар бичсэн нь үгүй. Харин үргэлж л өөрөөсөө илүү мундаг хүмүүсээр хүрээлүүлж ирсэн хэмээн эргэн тойрнынхноо харамгүй магтжээ. Багийнхаа тухай “Бүтэлгүйтэл тулгарахад бид буруутныг хайдаггүй” хэмээсэн нь ой санаанд тод үлдлээ. АНУ-ын эрүүл мэнд, эдийн засгийн салбарын, Ирак, Афганистаны дайны асуудлыг нарийн шинжсэн нэгдүгээр боть Осама бин Ладеныг хөнөөсөн нууц ажиллагааны түүхээр өндөрлөв. Ерөнхийлөгчийн албыг хашсан үлдсэн зургаан жилийнхээ түүхийг хоёрдугаар дэвтэртээ өгүүлэх аж.
https://unread.today/c/techworm-3d-artist	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2022-05-10T00:00:00	5 сарын 10, 2022	Б.Золчимэг: 3D артист мэргэжилтэй танилцах нь	<div class="article-body"> <h2><div>Технологийн салбарын чухал сэдвүүдээс сорчилж, товч болон тодорхой ойлголтыг тус салбарт давшиж яваа залуу хөгжүүлэгчдийн зөвлөгөөний хамт хүргэх зорилготой нийтлэлийнхээ энэ удаагийн дугаарт 3D артист мэргэжлийг онцолж байна. Кино үйлдвэрлэл, зар сурталчилгаа, архитектур, интерьер дизайн, тоглоом зэрэг бүтээлч үйлдвэрлэлийн салбарт чухал үүрэг гүйцэтгэдэг 3D артистын мэргэжил өдөр ирэх тусам цар хүрээгээ тэлж, бүхий л чиглэлд хөрвөн ажиллах боломжтой болжээ. Тиймээс бид энэхүү нийтлэлдээ технологи болон урлагийн хоршил болсон уг мэргэжлийг онцлох нь зүйтэй хэмээн үзэж "Digital Solutions" технологийн компанийн 3D артист Б.Золчимэгийн зөвлөгөө, туршлагаас хуваалцаж байна.</div></h2><blockquote><p>Өмнөх нийтлэлүүдийг унших: <br><b><a href="https://unread.today/c/techworm-front-end" target="_blank">Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь </a><br><a href="https://unread.today/c/techworm-vr-developer" target="_blank">VR хөгжүүлэгч: VR, AR, MR-г ойлгох нь </a><br><a href="https://unread.today/c/techworm-smart-contract-developer" target="_blank">Smart contract хөгжүүлэгч: Блокчейн технологийг ойлгох нь </a></b><br></p> <cite> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/47e256754e273128ba1bf0be173e410e.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Гурван хэмжээст дүрслэлийг бүтээгч буюу 3D артист</h3><p></p><p>Технологи хурдацтай хөгжихийн хэрээр бидний өдөр тутмын амьдралд тулгамдаж буй асуудлыг хурдан хугацаанд шийдэх боломж нэмэгдэж байна. Мэдээж үүнтэй холбоотойгоор тек салбарт олон төрлийн шинэ мэргэжил үүсэх хэрэгцээ бий болж байгаа бөгөөд тэдгээрийн нэг нь 3D артист. Сүүлийн гурван жилийн хугацаанд 3D хэмээх ойлголт бидний амьдралтай нягт холбогдож эхэлснээр уг мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ дан ганц технологийн салбараар үл хязгаарлагдана.</p><p>3D артистууд нь аливаа бүтээлийн анхны санаанаас эхлээд эцсийн бүтээгдэхүүн болох хүртэлх бүхий л үйл явцад оролцдог. Илүү тодруулбал, тухайн дизайн хэрхэн харагдах, яаж хөдлөх, ямар өнгө ашиглах, элемент бүр нь хэрхэн хүрээлэн буй орчинтойгоо уялдах зэрэгт төвлөрөн ажилладаг гэсэн үг. Миний хувьд технологи болоод урлагийг хослуулж буй энэхүү мэргэжлийн уян хатан байдал, хөрвөн өөрчлөгдөх боломжийг нь харгалзан сонгосон. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/539bb561532ccf46a95df58c95c57b6e.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>3D бүтээлийг урлахуй</h3><p></p><p>Манай “<a href="http://digitalsolutions.mn/" target="_blank">Digital Solutions</a>” компани нь VR (Virtual reality), AR (Augmented reality), симулятор гэсэн гурван төрлийн чиглэлээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Би ихэнхдээ VR төслүүдийн 3D загвар дээр ажиллахаас гадна одоогоор дөрөв дэх төсөл болох “Metaverse” дээр төвлөрөн ажиллаж байна.</p><p>Миний ажил төслийнхөө агуулгатай танилцах хэсгээс эхэлдэг. Нийт ажлын маань 30 орчим хувь нь тухайн бүтээлийн утга санаа, агуулгатай танилцах үйл явцад зарцуулагддаг. Эхлээд юуг, ямар зорилгоор хийх гэж байгаагаа сайтар судалж уншвал дараагийн шатны ажлууд илүү хялбар болдог гэсэн үг.</p><p>Сайн 3D модель хийхийн тулд цэг, шулуун, хавтгай хэмээн гурван зүйлийн давуу болоод сул талыг мэддэг байх нь чухал. Учир нь хоёр болон түүнээс дээш цэг нийлж шулуун үүсгэж, гурав болон түүнээс олон шулуун нийлснээр хавтгайг бий болгодог. Тэгэхээр аль хэсгийг хэрхэн сонгож авахаас тухайн модель сайн болох эсэх нь хамаардаг гэж ойлгож болно. </p><p>Үндсэн 3D загвараа гаргах үе шат руу орсны дараа UV mapping хэсгийг заавал хийх шаардлагатай. Энгийнээр тайлбарлавал тухайн гурван хэмжээст загварыг 2D хавтгай дээр задалж, дараагийн хэсэг болох texture ба shading хэсэгт бэлдэж өгөх чухал үе шат юм. Харин texture болон shading процесс нь хүний нүдэнд аль хэсэг ямар материалтай харагдах, хаана нь гэрэл сүүдэр гаргах зэрэг моделийн гадаад шинж чанарыг тодорхойлоход тусалдаг. Ийнхүү 3D modeling, UV mapping, texture, shading хэсгүүд дууссаны дараа level дизайн буюу бэлтгэсэн орчинд миний хийсэн 3D моделийг өрөх ажил үргэлжилнэ. Энэ үйл явцын араас шаардлагатай програмын холболт хийгдэж, хамгийн сүүлийн үе шат болох рендэрлэх процесс эхэлдэг.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/6f26f9db8655ff844983cd8bbb0e8712.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>чухалчлах нь</div></h3><p>Сүүлийн үед техник технологийн харилцан адилгүй байдалд тохируулан тухайн дүрслэлийг хэрхэн харагдуулах вэ гэдэг нь чухал асуудал болж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, гар утас, веб, окулус зэрэг төхөөрөмж бүрээс шалтгаалаад моделиудын шинж чанар, онцлог, нягтаршил нь олон янз харагдана гэсэн үг. Миний хувьд LoD (Level of detail) буюу аливаа дүрслэлийн чанар холоос яаж харагдах, ойроос хэрхэн үзэгдэх вэ гэдэгт илүү төвлөрөн ажиллаж байна.</p> <p></p><p><i><b>Түүний оролцсон виртуал төслүүдтэй танилцах</b></i></p><p><b>- <a href="http://tuuhsoyol.com/Kharakhorum/index.html" target="_blank">Виртуал Хархорум</a></b></p><p><b>- <a href="http://tuuhsoyol.com/" target="_blank">Шинжлэх Ухаан - 100</a></b></p><p><b>- <a href="https://guyuk.mn/" target="_blank">GUYUK Metaverse</a></b></p> <blockquote><p>“Манай компанийн өмнөх төслүүд ихэвчлэн түүх соёлын холбогдолтой байсан учраас ажлын шаардлагаар түүхийн талаар судалж эхэлсэн. Харин одоо түүх соёл, тэр дундаа монгол бичиг гэдэг нэгэнт миний хувьд нандигнан хайрладаг үнэт зүйл, амьдралын минь салшгүй нэг хэсэг болжээ. Тэгээд ч бид өдөр бүр өөрсдийнхөө түүхийг бичиж яваа шүү дээ."</p> <cite><p>Б.Золчимэг</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/e362729996546ff9a13f747614a276df.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>3D артистын ажлын гол "зэвсэг" </h3><p></p><p>Эргэлзэлгүй компьютерийн хулгана гэж хариулна. Олон цагаар компьютерийн ард төвлөрөн суудаг ямар ч мэргэжилтний хувьд гарт эвтэйхэн, ажиллагаа нь хурдан, удирдахад хялбар хулгана ашиглах хэрэгтэй. Учир нь бугуйн хэсгийг урт хугацаанд буруу хөдөлгөснөөр хорт хавдраар өвчлөх хүртэлх эрсдэлд хүргэж болно. Тиймээс компьютерийн хулгана бол миний хувьд ажлын маань хамгийн гол зэвсэг. Мөн өнгөний нягтаршил сайтай дэлгэцийг мартаж болохгүй. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/c39beab6112f59f76a2d3ee92b2346c2.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>Одоо төвлөрөн ажиллаж буй төсөл</div></h3><p>Энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн "GUYUK Metaverse” төсөл дээр төвлөрөн ажиллаж байна. Миний хувьд model simplification, texture simplification хэсгүүдийн судалгааг хариуцдаг бөгөөд эхний хувилбарыг энэ зун олны хүртээл болгох төлөвлөгөөтэй байгаа. </p> <blockquote><p>“3D артистын хэрэгцээ шаардлага өдрөөс өдөрт нэмэгдэж байгаа төдийгүй бүхий л салбарт хөрвөж ажиллах нөөц бололцоо бүрэн бий.” <br></p> <cite><p>Б.Золчимэг</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/ef366d4a2ac9db75eed3ad8d3db2b66c.jpg"></p> </div>	Технологийн салбарын чухал сэдвүүдээс сорчилж, товч болон тодорхой ойлголтыг тус салбарт давшиж яваа залуу хөгжүүлэгчдийн зөвлөгөөний хамт хүргэх зорилготой нийтлэлийнхээ энэ удаагийн дугаарт 3D артист мэргэжлийг онцолж байна. Кино үйлдвэрлэл, зар сурталчилгаа, архитектур, интерьер дизайн, тоглоом зэрэг бүтээлч үйлдвэрлэлийн салбарт чухал үүрэг гүйцэтгэдэг 3D артистын мэргэжил өдөр ирэх тусам цар хүрээгээ тэлж, бүхий л чиглэлд хөрвөн ажиллах боломжтой болжээ. Тиймээс бид энэхүү нийтлэлдээ технологи болон урлагийн хоршил болсон уг мэргэжлийг онцлох нь зүйтэй хэмээн үзэж "Digital Solutions" технологийн компанийн 3D артист Б.Золчимэгийн зөвлөгөө, туршлагаас хуваалцаж байна. Өмнөх нийтлэлүүдийг унших: Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь VR хөгжүүлэгч: VR, AR, MR-г ойлгох нь Smart contract хөгжүүлэгч: Блокчейн технологийг ойлгох нь Гурван хэмжээст дүрслэлийг бүтээгч буюу 3D артист Технологи хурдацтай хөгжихийн хэрээр бидний өдөр тутмын амьдралд тулгамдаж буй асуудлыг хурдан хугацаанд шийдэх боломж нэмэгдэж байна. Мэдээж үүнтэй холбоотойгоор тек салбарт олон төрлийн шинэ мэргэжил үүсэх хэрэгцээ бий болж байгаа бөгөөд тэдгээрийн нэг нь 3D артист. Сүүлийн гурван жилийн хугацаанд 3D хэмээх ойлголт бидний амьдралтай нягт холбогдож эхэлснээр уг мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ дан ганц технологийн салбараар үл хязгаарлагдана. 3D артистууд нь аливаа бүтээлийн анхны санаанаас эхлээд эцсийн бүтээгдэхүүн болох хүртэлх бүхий л үйл явцад оролцдог. Илүү тодруулбал, тухайн дизайн хэрхэн харагдах, яаж хөдлөх, ямар өнгө ашиглах, элемент бүр нь хэрхэн хүрээлэн буй орчинтойгоо уялдах зэрэгт төвлөрөн ажилладаг гэсэн үг. Миний хувьд технологи болоод урлагийг хослуулж буй энэхүү мэргэжлийн уян хатан байдал, хөрвөн өөрчлөгдөх боломжийг нь харгалзан сонгосон. 3D бүтээлийг урлахуй Манай “ Digital Solutions ” компани нь VR (Virtual reality), AR (Augmented reality), симулятор гэсэн гурван төрлийн чиглэлээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Би ихэнхдээ VR төслүүдийн 3D загвар дээр ажиллахаас гадна одоогоор дөрөв дэх төсөл болох “Metaverse” дээр төвлөрөн ажиллаж байна. Миний ажил төслийнхөө агуулгатай танилцах хэсгээс эхэлдэг. Нийт ажлын маань 30 орчим хувь нь тухайн бүтээлийн утга санаа, агуулгатай танилцах үйл явцад зарцуулагддаг. Эхлээд юуг, ямар зорилгоор хийх гэж байгаагаа сайтар судалж уншвал дараагийн шатны ажлууд илүү хялбар болдог гэсэн үг. Сайн 3D модель хийхийн тулд цэг, шулуун, хавтгай хэмээн гурван зүйлийн давуу болоод сул талыг мэддэг байх нь чухал. Учир нь хоёр болон түүнээс дээш цэг нийлж шулуун үүсгэж, гурав болон түүнээс олон шулуун нийлснээр хавтгайг бий болгодог. Тэгэхээр аль хэсгийг хэрхэн сонгож авахаас тухайн модель сайн болох эсэх нь хамаардаг гэж ойлгож болно. Үндсэн 3D загвараа гаргах үе шат руу орсны дараа UV mapping хэсгийг заавал хийх шаардлагатай. Энгийнээр тайлбарлавал тухайн гурван хэмжээст загварыг 2D хавтгай дээр задалж, дараагийн хэсэг болох texture ба shading хэсэгт бэлдэж өгөх чухал үе шат юм. Харин texture болон shading процесс нь хүний нүдэнд аль хэсэг ямар материалтай харагдах, хаана нь гэрэл сүүдэр гаргах зэрэг моделийн гадаад шинж чанарыг тодорхойлоход тусалдаг. Ийнхүү 3D modeling, UV mapping, texture, shading хэсгүүд дууссаны дараа level дизайн буюу бэлтгэсэн орчинд миний хийсэн 3D моделийг өрөх ажил үргэлжилнэ. Энэ үйл явцын араас шаардлагатай програмын холболт хийгдэж, хамгийн сүүлийн үе шат болох рендэрлэх процесс эхэлдэг. чухалчлах нь Сүүлийн үед техник технологийн харилцан адилгүй байдалд тохируулан тухайн дүрслэлийг хэрхэн харагдуулах вэ гэдэг нь чухал асуудал болж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, гар утас, веб, окулус зэрэг төхөөрөмж бүрээс шалтгаалаад моделиудын шинж чанар, онцлог, нягтаршил нь олон янз харагдана гэсэн үг. Миний хувьд LoD (Level of detail) буюу аливаа дүрслэлийн чанар холоос яаж харагдах, ойроос хэрхэн үзэгдэх вэ гэдэгт илүү төвлөрөн ажиллаж байна. Түүний оролцсон виртуал төслүүдтэй танилцах - Виртуал Хархорум - Шинжлэх Ухаан - 100 - GUYUK Metaverse “Манай компанийн өмнөх төслүүд ихэвчлэн түүх соёлын холбогдолтой байсан учраас ажлын шаардлагаар түүхийн талаар судалж эхэлсэн. Харин одоо түүх соёл, тэр дундаа монгол бичиг гэдэг нэгэнт миний хувьд нандигнан хайрладаг үнэт зүйл, амьдралын минь салшгүй нэг хэсэг болжээ. Тэгээд ч бид өдөр бүр өөрсдийнхөө түүхийг бичиж яваа шүү дээ." Б.Золчимэг 3D артистын ажлын гол "зэвсэг" Эргэлзэлгүй компьютерийн хулгана гэж хариулна. Олон цагаар компьютерийн ард төвлөрөн суудаг ямар ч мэргэжилтний хувьд гарт эвтэйхэн, ажиллагаа нь хурдан, удирдахад хялбар хулгана ашиглах хэрэгтэй. Учир нь бугуйн хэсгийг урт хугацаанд буруу хөдөлгөснөөр хорт хавдраар өвчлөх хүртэлх эрсдэлд хүргэж болно. Тиймээс компьютерийн хулгана бол миний хувьд ажлын маань хамгийн гол зэвсэг. Мөн өнгөний нягтаршил сайтай дэлгэцийг мартаж болохгүй. Одоо төвлөрөн ажиллаж буй төсөл Энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн "GUYUK Metaverse” төсөл дээр төвлөрөн ажиллаж байна. Миний хувьд model simplification, texture simplification хэсгүүдийн судалгааг хариуцдаг бөгөөд эхний хувилбарыг энэ зун олны хүртээл болгох төлөвлөгөөтэй байгаа. “3D артистын хэрэгцээ шаардлага өдрөөс өдөрт нэмэгдэж байгаа төдийгүй бүхий л салбарт хөрвөж ажиллах нөөц бололцоо бүрэн бий.” Б.Золчимэг	Технологийн салбарын чухал сэдвүүдээс сорчилж, товч болон тодорхой ойлголтыг тус салбарт давшиж яваа залуу хөгжүүлэгчдийн зөвлөгөөний хамт хүргэх зорилготой нийтлэлийнхээ энэ удаагийн дугаарт 3D артист мэргэжлийг онцолж байна. Кино үйлдвэрлэл, зар сурталчилгаа, архитектур, интерьер дизайн, тоглоом зэрэг бүтээлч үйлдвэрлэлийн салбарт чухал үүрэг гүйцэтгэдэг 3D артистын мэргэжил өдөр ирэх тусам цар хүрээгээ тэлж, бүхий л чиглэлд хөрвөн ажиллах боломжтой болжээ. Тиймээс бид энэхүү нийтлэлдээ технологи болон урлагийн хоршил болсон уг мэргэжлийг онцлох нь зүйтэй хэмээн үзэж "Digital Solutions" технологийн компанийн 3D артист Б.Золчимэгийн зөвлөгөө, туршлагаас хуваалцаж байна. > Өмнөх нийтлэлүүдийг унших: > Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь > VR хөгжүүлэгч: VR, AR, MR-г ойлгох нь > Smart contract хөгжүүлэгч: Блокчейн технологийг ойлгох нь ### Гурван хэмжээст дүрслэлийг бүтээгч буюу 3D артист Технологи хурдацтай хөгжихийн хэрээр бидний өдөр тутмын амьдралд тулгамдаж буй асуудлыг хурдан хугацаанд шийдэх боломж нэмэгдэж байна. Мэдээж үүнтэй холбоотойгоор тек салбарт олон төрлийн шинэ мэргэжил үүсэх хэрэгцээ бий болж байгаа бөгөөд тэдгээрийн нэг нь 3D артист. Сүүлийн гурван жилийн хугацаанд 3D хэмээх ойлголт бидний амьдралтай нягт холбогдож эхэлснээр уг мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ дан ганц технологийн салбараар үл хязгаарлагдана. 3D артистууд нь аливаа бүтээлийн анхны санаанаас эхлээд эцсийн бүтээгдэхүүн болох хүртэлх бүхий л үйл явцад оролцдог. Илүү тодруулбал, тухайн дизайн хэрхэн харагдах, яаж хөдлөх, ямар өнгө ашиглах, элемент бүр нь хэрхэн хүрээлэн буй орчинтойгоо уялдах зэрэгт төвлөрөн ажилладаг гэсэн үг. Миний хувьд технологи болоод урлагийг хослуулж буй энэхүү мэргэжлийн уян хатан байдал, хөрвөн өөрчлөгдөх боломжийг нь харгалзан сонгосон. ### 3D бүтээлийг урлахуй Манай “Digital Solutions” компани нь VR (Virtual reality), AR (Augmented reality), симулятор гэсэн гурван төрлийн чиглэлээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Би ихэнхдээ VR төслүүдийн 3D загвар дээр ажиллахаас гадна одоогоор дөрөв дэх төсөл болох “Metaverse” дээр төвлөрөн ажиллаж байна. Миний ажил төслийнхөө агуулгатай танилцах хэсгээс эхэлдэг. Нийт ажлын маань 30 орчим хувь нь тухайн бүтээлийн утга санаа, агуулгатай танилцах үйл явцад зарцуулагддаг. Эхлээд юуг, ямар зорилгоор хийх гэж байгаагаа сайтар судалж уншвал дараагийн шатны ажлууд илүү хялбар болдог гэсэн үг. Сайн 3D модель хийхийн тулд цэг, шулуун, хавтгай хэмээн гурван зүйлийн давуу болоод сул талыг мэддэг байх нь чухал. Учир нь хоёр болон түүнээс дээш цэг нийлж шулуун үүсгэж, гурав болон түүнээс олон шулуун нийлснээр хавтгайг бий болгодог. Тэгэхээр аль хэсгийг хэрхэн сонгож авахаас тухайн модель сайн болох эсэх нь хамаардаг гэж ойлгож болно. Үндсэн 3D загвараа гаргах үе шат руу орсны дараа UV mapping хэсгийг заавал хийх шаардлагатай. Энгийнээр тайлбарлавал тухайн гурван хэмжээст загварыг 2D хавтгай дээр задалж, дараагийн хэсэг болох texture ба shading хэсэгт бэлдэж өгөх чухал үе шат юм. Харин texture болон shading процесс нь хүний нүдэнд аль хэсэг ямар материалтай харагдах, хаана нь гэрэл сүүдэр гаргах зэрэг моделийн гадаад шинж чанарыг тодорхойлоход тусалдаг. Ийнхүү 3D modeling, UV mapping, texture, shading хэсгүүд дууссаны дараа level дизайн буюу бэлтгэсэн орчинд миний хийсэн 3D моделийг өрөх ажил үргэлжилнэ. Энэ үйл явцын араас шаардлагатай програмын холболт хийгдэж, хамгийн сүүлийн үе шат болох рендэрлэх процесс эхэлдэг. ### чухалчлах нь Сүүлийн үед техник технологийн харилцан адилгүй байдалд тохируулан тухайн дүрслэлийг хэрхэн харагдуулах вэ гэдэг нь чухал асуудал болж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, гар утас, веб, окулус зэрэг төхөөрөмж бүрээс шалтгаалаад моделиудын шинж чанар, онцлог, нягтаршил нь олон янз харагдана гэсэн үг. Миний хувьд LoD (Level of detail) буюу аливаа дүрслэлийн чанар холоос яаж харагдах, ойроос хэрхэн үзэгдэх вэ гэдэгт илүү төвлөрөн ажиллаж байна. *Түүний оролцсон виртуал төслүүдтэй танилцах* - Виртуал Хархорум - Шинжлэх Ухаан - 100 - GUYUK Metaverse > “Манай компанийн өмнөх төслүүд ихэвчлэн түүх соёлын холбогдолтой байсан учраас ажлын шаардлагаар түүхийн талаар судалж эхэлсэн. Харин одоо түүх соёл, тэр дундаа монгол бичиг гэдэг нэгэнт миний хувьд нандигнан хайрладаг үнэт зүйл, амьдралын минь салшгүй нэг хэсэг болжээ. Тэгээд ч бид өдөр бүр өөрсдийнхөө түүхийг бичиж яваа шүү дээ." > > Б.Золчимэг ### 3D артистын ажлын гол "зэвсэг" Эргэлзэлгүй компьютерийн хулгана гэж хариулна. Олон цагаар компьютерийн ард төвлөрөн суудаг ямар ч мэргэжилтний хувьд гарт эвтэйхэн, ажиллагаа нь хурдан, удирдахад хялбар хулгана ашиглах хэрэгтэй. Учир нь бугуйн хэсгийг урт хугацаанд буруу хөдөлгөснөөр хорт хавдраар өвчлөх хүртэлх эрсдэлд хүргэж болно. Тиймээс компьютерийн хулгана бол миний хувьд ажлын маань хамгийн гол зэвсэг. Мөн өнгөний нягтаршил сайтай дэлгэцийг мартаж болохгүй. ### Одоо төвлөрөн ажиллаж буй төсөл Энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн "GUYUK Metaverse” төсөл дээр төвлөрөн ажиллаж байна. Миний хувьд model simplification, texture simplification хэсгүүдийн судалгааг хариуцдаг бөгөөд эхний хувилбарыг энэ зун олны хүртээл болгох төлөвлөгөөтэй байгаа. > “3D артистын хэрэгцээ шаардлага өдрөөс өдөрт нэмэгдэж байгаа төдийгүй бүхий л салбарт хөрвөж ажиллах нөөц бололцоо бүрэн бий.” > > Б.Золчимэг
https://unread.today/c/spotlight-babystoremn	Онцлох бизнес	Oyunlkham Gungaadorj	2021-03-22T00:00:00	3 сарын 22, 2021	Babystore.mn – Хамгийн хямдаар, хамгийн хурднаар	<div class="article-body"> <h2>Анхны хүүхдээ өлгийдөн аваад удаагүй байгаа бүсгүйчүүдийн хувьд өөртөө болон хүүхдэдээ тохирох бүтээгдэхүүний мэдээлэл цуглуулах, судалгаа хийх, тэдгээрээс зөвийг сонгох зэрэг нь “ээж” хэмээх шинэхэн бөгөөд ачаалалтай албаных нь хажуугаар тун ч анхаарал шаардсан асуудал болдог билээ. Тэгвэл эх хүүхдэд тулгардаг эдгээр бэрхшээлийг шийдэхээр онлайн худалдааны салбарт ажиллаж буй Babystore.mn-ийг онцлохоор бэлтгэлээ. Эх хүүхдийг эрүүл, тав тухтай байлгахад туслах бүхий л төрлийн бүтээгдэхүүнийг нэгтгэсэн тул нялх балчир хүүхэдтэй ээж аавуудын сонирхлыг төрүүлэх нь гарцаагүй. </h2><p></p><p><b>Нэр: </b>Babystore.mn<br><b>Хаяг:</b> Барилгачдын талбайн урд талд <br><b>Чиглэл: </b>Эх хүүхдийн бүтээгдэхүүн, онлайн худалдаа<br><b>Үүсгэн байгуулагч:</b> Techbox ХХК<br><b>Үүсгэн байгуулагдсан: </b>2019 оны есдүгээр сар<br><b>Холбоосууд: </b><a href="https://babystore.mn/" target="_blank">Babystore.mn </a>(Вэбсайт), <a href="https://www.instagram.com/babystore.mn/" target="_blank">@babystore.mn</a> (Инстаграм), <a href="https://www.facebook.com/babystore.mn" target="_blank">HiStore</a> (Фэйсбүүк)</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/b4f1efe9e3f1f73475544b15edd8bf4c.jpg"></p><div class="image-caption">Төслийн менежер Б.Амартүвшин</div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Сэдэл</h3><p>"Techbox" компаниа бид 2018 онд технологийн төрөл бүрийн шийдлүүдийг ашиглан онлайн худалдааны эко систем бүрдүүлэх зорилгоор байгуулсан юм. Тус зорилгынхоо хүрээнд бид онлайн худалдаа, захиалга гүйцэтгэх төв (fulfillment center), хүргэлтийн үйлчилгээ, худалдааны байгууллагын үйл ажиллагаанд тохирсон ПОС-ын систем хөгжүүлэлт зэрэг хэд хэдэн төсөл санаачлан хэрэгжүүлж буйн нэг нь Babystore.mn юм. Гэртээ нялх, бага насны хүүхдээ хардаг ээжүүдэд гадуур явах цаг зав хомс тул онлайнаар худалдан авалт хийх хэрэгцээ илүү байдаг. Гэвч тэдэнд тохирсон, энэ төрлийн бүх мэдээллийг нэгтгэсэн найдвартай платформ байдаггүй нь уг ажлыг эхлүүлэх гол шалтгаан болсон.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ялгарал</h3><p></p><p>Babystore.mn-ийг нээхээс өмнө бид онлайн худалдааны салбарыг судалсан юм. Үр дүнд нь Монголд хүүхдийн бүтээгдэхүүнээр дагнасан онлайн дэлгүүр байдаггүй учраас эцэг эхчүүд хүүхдэдээ хэрэгцээт бүтээгдэхүүнийг нь худалдан авахын тулд хэд хэдэн онлайн дэлгүүрээр хэсэж байж олж авдаг, гэсэн ч энэ нь хэрэгцээ шаардлагыг нь бүрэн дүүрэн хангаж чаддаггүйг олж мэдсэн. Тиймээс л бид ээжүүдийн хэрэгцээнд бүрэн нийцсэн, хүүхдийн бүх төрлийн бүтээгдэхүүнийг нэг дор төвлөрүүлсэн онлайн дэлгүүр нээхээр шийдсэн юм. Энэ нь бидний ялгарал. </p><p>Бидний үйл ажиллагаандаа баримталдаг гол зарчим бол бүтээгдэхүүний чанар. Тиймээс бид Монгол Улсад албан ёсны эрхтэйгээр бүтээгдэхүүн оруулж ирдэг байгууллагуудтай л хамтран ажилладаг. Өнөөдрийн байдлаар манай платформ дээр дэлхийн болон үндэсний шилдэг үйлдвэрлэгчдийн 70 гаруй брэндийн 2400 гаруй төрлийн бүтээгдэхүүн борлуулж байна. 0-14 насны хүүхдүүдэд зориулсан төрөл бүрийн бүтээгдэхүүн байдгаас дархлаа нь бүрэн тогтож амжаагүй, маш эмзэг буюу 0-3 насны хүүхэд, нялх биетэй эхчүүдэд зориулсан бүтээгдэхүүнээ онцлох учиртай. </p><p>Мөн бид хүргэлтийн үйлчилгээгээ хамгийн хурднаар гүйцэтгэх боломжийг бүрдүүлэх зорилгоор Улаанбаатар хотод хоёр салбар дэлгүүр нээсэн. Нярай хүүхдийн сүү, живх зэрэг бүтээгдэхүүн нь бусад төрлийн бүтээгдэхүүнийг бодвол илүү хурдан шуурхай хүргэлттэй байх шаардлагатай. Уг салбар дэлгүүрүүд маань дэлгүүрийн үндсэн үйл ажиллагаанаас гадна fulfillment буюу агуулах, хүргэлтийн үйлчилгээний төвийн үүргийг давхар гүйцэтгэдэг учраас бид хэрэглэгчдийнхээ захиалсан бараа бүтээгдэхүүнийг дунджаар дөрвөн цагийн дотор хүргэж байна.</p><p>Бага насны хүүхэдтэй ээжүүдийн хувьд тав тухтай дэлгүүр хэсэх боломж хомс. Иймд бидний зүгээс хэрэглэгчдэдээ захиалга хийхэд нь туслах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөх зорилгоор дуудлагын төв (7777-2211) ажиллуулдаг. Ингэснээр хэрэглэгчид маань www.babystore.mn сайтаас гадна дуудлагын төв, фэйсбүүкээр дамжуулан бүтээгдэхүүний мэдээлэл авах, захиалгаа өгөх боломжтой. Төлбөр тооцооны тал дээр ч уян хатан, сонголт ихтэй. Төлбөрөө заавал бүрэн хийж байж захиалга баталгааждаг бус, хэрэглэгч бараагаа гар дээр хүлээж авахдаа төлөх боломжтой болсноороо мөн онцлог.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/9b125c4cef56e905889f513011af9e72.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/13fc0dd0b9f1d2363b8a45b8d848c84b.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Babystore.mn гэж юу вэ?</h3><p>Хүүхдийн хэрэгцээт бүхнийг нэгтгэсэн онлайн худалдааны төрөлжсөн дэлгүүр.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Нэр </h3><p>Анх брэндийн нэрийг хоногшуулах, төслүүдийнхээ уялдаа холбоог хангах талаас бодолцон HiStore гэж нэрлэсэн. Гэвч үйл ажиллагааны онцлогийг хангалттай илэрхийлж чадахгүй гэж үзсэн учраас, хэрэглэгчдэд зөв төсөөлөл өгөхийн тулд Babystore хэмээн өөрчилсөн дөө. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">одоо</h3><p></p><p>Эх, хүүхдийн хувьд өргөн хэрэглээний бараа нь хүнс, живх юм. Бид энэ төрөлд яг одоогийн байдлаар хамгийн хямд үнийг эцэг эхчүүдэд санал болгож байгаа. Цаашид ганцхан өргөн хэрэглээний бараа гэлтгүй бүх л бараа бүтээгдэхүүнүүдээ зах зээл дээр байж болох хамгийн хямд үнээр борлуулах, салбарын зохистой хөгжлийг бий болгох чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Мөн орон нутгийн хэрэглэгчдэдээ бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ илүү ойртуулах зорилгоор Өвөрхангай, Баянхонгор, Хэнтий, Эрдэнэт, Дундговь, Дорноговь аймгуудад франчайз салбараа нээсэн. Эдгээр ажил нь хэрэглэгчдийнхээ хэрэгцээ шаардлагад бүрэн нийцсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг бий болгох гэсэн анхны зорилгын маань нэгээхэн хэсэг. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/2f4e27766aea33a4f09eca89518d999e.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/84a0e658c112bdc28edc9d9a8278349c.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>баг</h3><p>Одоогоор бизнес хөгжүүлэлт, мэдээллийн технологи, хүргэлт үйлчилгээ, дуудлагын төв гэсэн дөрвөн багт хуваагдан үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Баг хоорондын уялдаа холбоог сайжруулах, ачааллыг оновчтой хуваарилах замаар хэрэглэгчдэдээ хамгийн хурдан, шуурхай, найдвартай үйлчилгээ үзүүлэхийг гол зарчмаа болгон ажилладаг.<br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ирээдүй</h3><p></p><p>Цаашдаа цар хүрээгээ нэмэгдүүлж сүлжээ дэлгүүр болох зорилготой. Ингэхдээ салбаруудаа франчайз хэлбэрээр хөгжүүлэн орон даяар буюу аймаг бүрд дэлгүүрээ нээнэ. Одоогоор бид зургаан аймагт салбараа байгуулаад буй бөгөөд энэ эрчээрээ 2021 ондоо багтаан 15 салбартай болохоор төлөвлөсөн.</p><p>Манай платформын нийт худалдан авалтын 70-80 хувь нь өмнө нь үйлчлүүлж байсан буюу давтан хэрэглэгчид байдаг нь бахдам үзүүлэлт гэж боддог. Манайд нэг удаа хандсан л бол ахин үйлчлүүлэх, биднийг сонгох хандлага тун өндөр байдаг гэсэн үг. Энэ нь бидний үйл ажиллагаанаас гадна эцэг эхчүүдэд энэ төрлийн үйлчилгээний хэрэгцээ шаардлага их байгаатай холбоотой. Цаашид бүтээгдэхүүний сонголтоо улам нэмэгдүүлж, үйлчилгээгээ улам хүртээмжтэй болгон, хүрээгээ тэлнэ. Өнгөрсөн онд бид 100-150 хувийн өсөлттэй ажилласан. Энэ бол бизнесээ өсгөхөөс гадна олон зуун гэр бүлийн амьдралыг хөнгөвчлөх ажил юм шүү дээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/e6484be8e2bb3b2af59ff0ba1c48cf8e.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/caab14fd51ba9a3550fb1400f836b45e.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>эрсдэл</h3><p></p><p>Анх биднийг бизнесээ эхлүүлэх үед интернэт худалдааны салбар ирээдүйд өсөж томрох нь гарцаагүй ч Монголын нөхцөлд амжилттай байх эсэх нь эргэлзээтэй байсан юм. Энэ төрлийн бизнес эхлүүлэх зөв цаг нь мөн эсэхийг хэлж мэдэхгүй байсан учраас нарийн судалж, багаараа нэг зүгт харж ажиллахад ихээхэн анхаарсан. Ямар ч үед уян хатан байж, хурдтай хувьсаж, сайн менежменттэй байж чадсан нь л өрсөлдөөнд илүүрхэнэ шүү дээ.</p><p>Одоо ч тийм л байна. Дэлхий даяар цар тахлын асуудал хурцдаж, үр дүнд нь хүн бүр интернэт худалдааны ач холбогдлыг ойлгон, энэ чиглэлд анхаарлаа хандуулах болсноор өрсөлдөгч олноор бий болж, өрсөлдөөн ширүүслээ. Иймд бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ оновчтой сайжруулж, хэрэглэгчдийнхээ хэрэгцээ шаардлагад бүрэн нийцүүлэх чиглэлээр зөв арга хэмжээнүүдийг хурдтай авч хэрэгжүүлэх шаардлага тулгарч байна.<br></p><p><br></p> </div>	Анхны хүүхдээ өлгийдөн аваад удаагүй байгаа бүсгүйчүүдийн хувьд өөртөө болон хүүхдэдээ тохирох бүтээгдэхүүний мэдээлэл цуглуулах, судалгаа хийх, тэдгээрээс зөвийг сонгох зэрэг нь “ээж” хэмээх шинэхэн бөгөөд ачаалалтай албаных нь хажуугаар тун ч анхаарал шаардсан асуудал болдог билээ. Тэгвэл эх хүүхдэд тулгардаг эдгээр бэрхшээлийг шийдэхээр онлайн худалдааны салбарт ажиллаж буй Babystore.mn-ийг онцлохоор бэлтгэлээ. Эх хүүхдийг эрүүл, тав тухтай байлгахад туслах бүхий л төрлийн бүтээгдэхүүнийг нэгтгэсэн тул нялх балчир хүүхэдтэй ээж аавуудын сонирхлыг төрүүлэх нь гарцаагүй. Нэр: Babystore.mn Хаяг: Барилгачдын талбайн урд талд Чиглэл: Эх хүүхдийн бүтээгдэхүүн, онлайн худалдаа Үүсгэн байгуулагч: Techbox ХХК Үүсгэн байгуулагдсан: 2019 оны есдүгээр сар Холбоосууд: Babystore.mn (Вэбсайт), @babystore.mn (Инстаграм), HiStore (Фэйсбүүк) Төслийн менежер Б.Амартүвшин Сэдэл "Techbox" компаниа бид 2018 онд технологийн төрөл бүрийн шийдлүүдийг ашиглан онлайн худалдааны эко систем бүрдүүлэх зорилгоор байгуулсан юм. Тус зорилгынхоо хүрээнд бид онлайн худалдаа, захиалга гүйцэтгэх төв (fulfillment center), хүргэлтийн үйлчилгээ, худалдааны байгууллагын үйл ажиллагаанд тохирсон ПОС-ын систем хөгжүүлэлт зэрэг хэд хэдэн төсөл санаачлан хэрэгжүүлж буйн нэг нь Babystore.mn юм. Гэртээ нялх, бага насны хүүхдээ хардаг ээжүүдэд гадуур явах цаг зав хомс тул онлайнаар худалдан авалт хийх хэрэгцээ илүү байдаг. Гэвч тэдэнд тохирсон, энэ төрлийн бүх мэдээллийг нэгтгэсэн найдвартай платформ байдаггүй нь уг ажлыг эхлүүлэх гол шалтгаан болсон. Ялгарал Babystore.mn-ийг нээхээс өмнө бид онлайн худалдааны салбарыг судалсан юм. Үр дүнд нь Монголд хүүхдийн бүтээгдэхүүнээр дагнасан онлайн дэлгүүр байдаггүй учраас эцэг эхчүүд хүүхдэдээ хэрэгцээт бүтээгдэхүүнийг нь худалдан авахын тулд хэд хэдэн онлайн дэлгүүрээр хэсэж байж олж авдаг, гэсэн ч энэ нь хэрэгцээ шаардлагыг нь бүрэн дүүрэн хангаж чаддаггүйг олж мэдсэн. Тиймээс л бид ээжүүдийн хэрэгцээнд бүрэн нийцсэн, хүүхдийн бүх төрлийн бүтээгдэхүүнийг нэг дор төвлөрүүлсэн онлайн дэлгүүр нээхээр шийдсэн юм. Энэ нь бидний ялгарал. Бидний үйл ажиллагаандаа баримталдаг гол зарчим бол бүтээгдэхүүний чанар. Тиймээс бид Монгол Улсад албан ёсны эрхтэйгээр бүтээгдэхүүн оруулж ирдэг байгууллагуудтай л хамтран ажилладаг. Өнөөдрийн байдлаар манай платформ дээр дэлхийн болон үндэсний шилдэг үйлдвэрлэгчдийн 70 гаруй брэндийн 2400 гаруй төрлийн бүтээгдэхүүн борлуулж байна. 0-14 насны хүүхдүүдэд зориулсан төрөл бүрийн бүтээгдэхүүн байдгаас дархлаа нь бүрэн тогтож амжаагүй, маш эмзэг буюу 0-3 насны хүүхэд, нялх биетэй эхчүүдэд зориулсан бүтээгдэхүүнээ онцлох учиртай. Мөн бид хүргэлтийн үйлчилгээгээ хамгийн хурднаар гүйцэтгэх боломжийг бүрдүүлэх зорилгоор Улаанбаатар хотод хоёр салбар дэлгүүр нээсэн. Нярай хүүхдийн сүү, живх зэрэг бүтээгдэхүүн нь бусад төрлийн бүтээгдэхүүнийг бодвол илүү хурдан шуурхай хүргэлттэй байх шаардлагатай. Уг салбар дэлгүүрүүд маань дэлгүүрийн үндсэн үйл ажиллагаанаас гадна fulfillment буюу агуулах, хүргэлтийн үйлчилгээний төвийн үүргийг давхар гүйцэтгэдэг учраас бид хэрэглэгчдийнхээ захиалсан бараа бүтээгдэхүүнийг дунджаар дөрвөн цагийн дотор хүргэж байна. Бага насны хүүхэдтэй ээжүүдийн хувьд тав тухтай дэлгүүр хэсэх боломж хомс. Иймд бидний зүгээс хэрэглэгчдэдээ захиалга хийхэд нь туслах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөх зорилгоор дуудлагын төв (7777-2211) ажиллуулдаг. Ингэснээр хэрэглэгчид маань www.babystore.mn сайтаас гадна дуудлагын төв, фэйсбүүкээр дамжуулан бүтээгдэхүүний мэдээлэл авах, захиалгаа өгөх боломжтой. Төлбөр тооцооны тал дээр ч уян хатан, сонголт ихтэй. Төлбөрөө заавал бүрэн хийж байж захиалга баталгааждаг бус, хэрэглэгч бараагаа гар дээр хүлээж авахдаа төлөх боломжтой болсноороо мөн онцлог. Babystore.mn гэж юу вэ? Хүүхдийн хэрэгцээт бүхнийг нэгтгэсэн онлайн худалдааны төрөлжсөн дэлгүүр. Нэр Анх брэндийн нэрийг хоногшуулах, төслүүдийнхээ уялдаа холбоог хангах талаас бодолцон HiStore гэж нэрлэсэн. Гэвч үйл ажиллагааны онцлогийг хангалттай илэрхийлж чадахгүй гэж үзсэн учраас, хэрэглэгчдэд зөв төсөөлөл өгөхийн тулд Babystore хэмээн өөрчилсөн дөө. одоо Эх, хүүхдийн хувьд өргөн хэрэглээний бараа нь хүнс, живх юм. Бид энэ төрөлд яг одоогийн байдлаар хамгийн хямд үнийг эцэг эхчүүдэд санал болгож байгаа. Цаашид ганцхан өргөн хэрэглээний бараа гэлтгүй бүх л бараа бүтээгдэхүүнүүдээ зах зээл дээр байж болох хамгийн хямд үнээр борлуулах, салбарын зохистой хөгжлийг бий болгох чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Мөн орон нутгийн хэрэглэгчдэдээ бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ илүү ойртуулах зорилгоор Өвөрхангай, Баянхонгор, Хэнтий, Эрдэнэт, Дундговь, Дорноговь аймгуудад франчайз салбараа нээсэн. Эдгээр ажил нь хэрэглэгчдийнхээ хэрэгцээ шаардлагад бүрэн нийцсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг бий болгох гэсэн анхны зорилгын маань нэгээхэн хэсэг. баг Одоогоор бизнес хөгжүүлэлт, мэдээллийн технологи, хүргэлт үйлчилгээ, дуудлагын төв гэсэн дөрвөн багт хуваагдан үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Баг хоорондын уялдаа холбоог сайжруулах, ачааллыг оновчтой хуваарилах замаар хэрэглэгчдэдээ хамгийн хурдан, шуурхай, найдвартай үйлчилгээ үзүүлэхийг гол зарчмаа болгон ажилладаг. Ирээдүй Цаашдаа цар хүрээгээ нэмэгдүүлж сүлжээ дэлгүүр болох зорилготой. Ингэхдээ салбаруудаа франчайз хэлбэрээр хөгжүүлэн орон даяар буюу аймаг бүрд дэлгүүрээ нээнэ. Одоогоор бид зургаан аймагт салбараа байгуулаад буй бөгөөд энэ эрчээрээ 2021 ондоо багтаан 15 салбартай болохоор төлөвлөсөн. Манай платформын нийт худалдан авалтын 70-80 хувь нь өмнө нь үйлчлүүлж байсан буюу давтан хэрэглэгчид байдаг нь бахдам үзүүлэлт гэж боддог. Манайд нэг удаа хандсан л бол ахин үйлчлүүлэх, биднийг сонгох хандлага тун өндөр байдаг гэсэн үг. Энэ нь бидний үйл ажиллагаанаас гадна эцэг эхчүүдэд энэ төрлийн үйлчилгээний хэрэгцээ шаардлага их байгаатай холбоотой. Цаашид бүтээгдэхүүний сонголтоо улам нэмэгдүүлж, үйлчилгээгээ улам хүртээмжтэй болгон, хүрээгээ тэлнэ. Өнгөрсөн онд бид 100-150 хувийн өсөлттэй ажилласан. Энэ бол бизнесээ өсгөхөөс гадна олон зуун гэр бүлийн амьдралыг хөнгөвчлөх ажил юм шүү дээ. эрсдэл Анх биднийг бизнесээ эхлүүлэх үед интернэт худалдааны салбар ирээдүйд өсөж томрох нь гарцаагүй ч Монголын нөхцөлд амжилттай байх эсэх нь эргэлзээтэй байсан юм. Энэ төрлийн бизнес эхлүүлэх зөв цаг нь мөн эсэхийг хэлж мэдэхгүй байсан учраас нарийн судалж, багаараа нэг зүгт харж ажиллахад ихээхэн анхаарсан. Ямар ч үед уян хатан байж, хурдтай хувьсаж, сайн менежменттэй байж чадсан нь л өрсөлдөөнд илүүрхэнэ шүү дээ. Одоо ч тийм л байна. Дэлхий даяар цар тахлын асуудал хурцдаж, үр дүнд нь хүн бүр интернэт худалдааны ач холбогдлыг ойлгон, энэ чиглэлд анхаарлаа хандуулах болсноор өрсөлдөгч олноор бий болж, өрсөлдөөн ширүүслээ. Иймд бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ оновчтой сайжруулж, хэрэглэгчдийнхээ хэрэгцээ шаардлагад бүрэн нийцүүлэх чиглэлээр зөв арга хэмжээнүүдийг хурдтай авч хэрэгжүүлэх шаардлага тулгарч байна.	Анхны хүүхдээ өлгийдөн аваад удаагүй байгаа бүсгүйчүүдийн хувьд өөртөө болон хүүхдэдээ тохирох бүтээгдэхүүний мэдээлэл цуглуулах, судалгаа хийх, тэдгээрээс зөвийг сонгох зэрэг нь “ээж” хэмээх шинэхэн бөгөөд ачаалалтай албаных нь хажуугаар тун ч анхаарал шаардсан асуудал болдог билээ. Тэгвэл эх хүүхдэд тулгардаг эдгээр бэрхшээлийг шийдэхээр онлайн худалдааны салбарт ажиллаж буй Babystore.mn-ийг онцлохоор бэлтгэлээ. Эх хүүхдийг эрүүл, тав тухтай байлгахад туслах бүхий л төрлийн бүтээгдэхүүнийг нэгтгэсэн тул нялх балчир хүүхэдтэй ээж аавуудын сонирхлыг төрүүлэх нь гарцаагүй. Нэр: Babystore.mn Хаяг: Барилгачдын талбайн урд талд Чиглэл: Эх хүүхдийн бүтээгдэхүүн, онлайн худалдаа Үүсгэн байгуулагч: Techbox ХХК Үүсгэн байгуулагдсан: 2019 оны есдүгээр сар Холбоосууд: Babystore.mn (Вэбсайт), @babystore.mn (Инстаграм), HiStore (Фэйсбүүк) Төслийн менежер Б.Амартүвшин ### Сэдэл "Techbox" компаниа бид 2018 онд технологийн төрөл бүрийн шийдлүүдийг ашиглан онлайн худалдааны эко систем бүрдүүлэх зорилгоор байгуулсан юм. Тус зорилгынхоо хүрээнд бид онлайн худалдаа, захиалга гүйцэтгэх төв (fulfillment center), хүргэлтийн үйлчилгээ, худалдааны байгууллагын үйл ажиллагаанд тохирсон ПОС-ын систем хөгжүүлэлт зэрэг хэд хэдэн төсөл санаачлан хэрэгжүүлж буйн нэг нь Babystore.mn юм. Гэртээ нялх, бага насны хүүхдээ хардаг ээжүүдэд гадуур явах цаг зав хомс тул онлайнаар худалдан авалт хийх хэрэгцээ илүү байдаг. Гэвч тэдэнд тохирсон, энэ төрлийн бүх мэдээллийг нэгтгэсэн найдвартай платформ байдаггүй нь уг ажлыг эхлүүлэх гол шалтгаан болсон. ### Ялгарал Babystore.mn-ийг нээхээс өмнө бид онлайн худалдааны салбарыг судалсан юм. Үр дүнд нь Монголд хүүхдийн бүтээгдэхүүнээр дагнасан онлайн дэлгүүр байдаггүй учраас эцэг эхчүүд хүүхдэдээ хэрэгцээт бүтээгдэхүүнийг нь худалдан авахын тулд хэд хэдэн онлайн дэлгүүрээр хэсэж байж олж авдаг, гэсэн ч энэ нь хэрэгцээ шаардлагыг нь бүрэн дүүрэн хангаж чаддаггүйг олж мэдсэн. Тиймээс л бид ээжүүдийн хэрэгцээнд бүрэн нийцсэн, хүүхдийн бүх төрлийн бүтээгдэхүүнийг нэг дор төвлөрүүлсэн онлайн дэлгүүр нээхээр шийдсэн юм. Энэ нь бидний ялгарал. Бидний үйл ажиллагаандаа баримталдаг гол зарчим бол бүтээгдэхүүний чанар. Тиймээс бид Монгол Улсад албан ёсны эрхтэйгээр бүтээгдэхүүн оруулж ирдэг байгууллагуудтай л хамтран ажилладаг. Өнөөдрийн байдлаар манай платформ дээр дэлхийн болон үндэсний шилдэг үйлдвэрлэгчдийн 70 гаруй брэндийн 2400 гаруй төрлийн бүтээгдэхүүн борлуулж байна. 0-14 насны хүүхдүүдэд зориулсан төрөл бүрийн бүтээгдэхүүн байдгаас дархлаа нь бүрэн тогтож амжаагүй, маш эмзэг буюу 0-3 насны хүүхэд, нялх биетэй эхчүүдэд зориулсан бүтээгдэхүүнээ онцлох учиртай. Мөн бид хүргэлтийн үйлчилгээгээ хамгийн хурднаар гүйцэтгэх боломжийг бүрдүүлэх зорилгоор Улаанбаатар хотод хоёр салбар дэлгүүр нээсэн. Нярай хүүхдийн сүү, живх зэрэг бүтээгдэхүүн нь бусад төрлийн бүтээгдэхүүнийг бодвол илүү хурдан шуурхай хүргэлттэй байх шаардлагатай. Уг салбар дэлгүүрүүд маань дэлгүүрийн үндсэн үйл ажиллагаанаас гадна fulfillment буюу агуулах, хүргэлтийн үйлчилгээний төвийн үүргийг давхар гүйцэтгэдэг учраас бид хэрэглэгчдийнхээ захиалсан бараа бүтээгдэхүүнийг дунджаар дөрвөн цагийн дотор хүргэж байна. Бага насны хүүхэдтэй ээжүүдийн хувьд тав тухтай дэлгүүр хэсэх боломж хомс. Иймд бидний зүгээс хэрэглэгчдэдээ захиалга хийхэд нь туслах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөх зорилгоор дуудлагын төв (7777-2211) ажиллуулдаг. Ингэснээр хэрэглэгчид маань www.babystore.mn сайтаас гадна дуудлагын төв, фэйсбүүкээр дамжуулан бүтээгдэхүүний мэдээлэл авах, захиалгаа өгөх боломжтой. Төлбөр тооцооны тал дээр ч уян хатан, сонголт ихтэй. Төлбөрөө заавал бүрэн хийж байж захиалга баталгааждаг бус, хэрэглэгч бараагаа гар дээр хүлээж авахдаа төлөх боломжтой болсноороо мөн онцлог. ### Babystore.mn гэж юу вэ? Хүүхдийн хэрэгцээт бүхнийг нэгтгэсэн онлайн худалдааны төрөлжсөн дэлгүүр. ### Нэр Анх брэндийн нэрийг хоногшуулах, төслүүдийнхээ уялдаа холбоог хангах талаас бодолцон HiStore гэж нэрлэсэн. Гэвч үйл ажиллагааны онцлогийг хангалттай илэрхийлж чадахгүй гэж үзсэн учраас, хэрэглэгчдэд зөв төсөөлөл өгөхийн тулд Babystore хэмээн өөрчилсөн дөө. ### одоо Эх, хүүхдийн хувьд өргөн хэрэглээний бараа нь хүнс, живх юм. Бид энэ төрөлд яг одоогийн байдлаар хамгийн хямд үнийг эцэг эхчүүдэд санал болгож байгаа. Цаашид ганцхан өргөн хэрэглээний бараа гэлтгүй бүх л бараа бүтээгдэхүүнүүдээ зах зээл дээр байж болох хамгийн хямд үнээр борлуулах, салбарын зохистой хөгжлийг бий болгох чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Мөн орон нутгийн хэрэглэгчдэдээ бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ илүү ойртуулах зорилгоор Өвөрхангай, Баянхонгор, Хэнтий, Эрдэнэт, Дундговь, Дорноговь аймгуудад франчайз салбараа нээсэн. Эдгээр ажил нь хэрэглэгчдийнхээ хэрэгцээ шаардлагад бүрэн нийцсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг бий болгох гэсэн анхны зорилгын маань нэгээхэн хэсэг. ### баг Одоогоор бизнес хөгжүүлэлт, мэдээллийн технологи, хүргэлт үйлчилгээ, дуудлагын төв гэсэн дөрвөн багт хуваагдан үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Баг хоорондын уялдаа холбоог сайжруулах, ачааллыг оновчтой хуваарилах замаар хэрэглэгчдэдээ хамгийн хурдан, шуурхай, найдвартай үйлчилгээ үзүүлэхийг гол зарчмаа болгон ажилладаг. ### Ирээдүй Цаашдаа цар хүрээгээ нэмэгдүүлж сүлжээ дэлгүүр болох зорилготой. Ингэхдээ салбаруудаа франчайз хэлбэрээр хөгжүүлэн орон даяар буюу аймаг бүрд дэлгүүрээ нээнэ. Одоогоор бид зургаан аймагт салбараа байгуулаад буй бөгөөд энэ эрчээрээ 2021 ондоо багтаан 15 салбартай болохоор төлөвлөсөн. Манай платформын нийт худалдан авалтын 70-80 хувь нь өмнө нь үйлчлүүлж байсан буюу давтан хэрэглэгчид байдаг нь бахдам үзүүлэлт гэж боддог. Манайд нэг удаа хандсан л бол ахин үйлчлүүлэх, биднийг сонгох хандлага тун өндөр байдаг гэсэн үг. Энэ нь бидний үйл ажиллагаанаас гадна эцэг эхчүүдэд энэ төрлийн үйлчилгээний хэрэгцээ шаардлага их байгаатай холбоотой. Цаашид бүтээгдэхүүний сонголтоо улам нэмэгдүүлж, үйлчилгээгээ улам хүртээмжтэй болгон, хүрээгээ тэлнэ. Өнгөрсөн онд бид 100-150 хувийн өсөлттэй ажилласан. Энэ бол бизнесээ өсгөхөөс гадна олон зуун гэр бүлийн амьдралыг хөнгөвчлөх ажил юм шүү дээ. ### эрсдэл Анх биднийг бизнесээ эхлүүлэх үед интернэт худалдааны салбар ирээдүйд өсөж томрох нь гарцаагүй ч Монголын нөхцөлд амжилттай байх эсэх нь эргэлзээтэй байсан юм. Энэ төрлийн бизнес эхлүүлэх зөв цаг нь мөн эсэхийг хэлж мэдэхгүй байсан учраас нарийн судалж, багаараа нэг зүгт харж ажиллахад ихээхэн анхаарсан. Ямар ч үед уян хатан байж, хурдтай хувьсаж, сайн менежменттэй байж чадсан нь л өрсөлдөөнд илүүрхэнэ шүү дээ. Одоо ч тийм л байна. Дэлхий даяар цар тахлын асуудал хурцдаж, үр дүнд нь хүн бүр интернэт худалдааны ач холбогдлыг ойлгон, энэ чиглэлд анхаарлаа хандуулах болсноор өрсөлдөгч олноор бий болж, өрсөлдөөн ширүүслээ. Иймд бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ оновчтой сайжруулж, хэрэглэгчдийнхээ хэрэгцээ шаардлагад бүрэн нийцүүлэх чиглэлээр зөв арга хэмжээнүүдийг хурдтай авч хэрэгжүүлэх шаардлага тулгарч байна.
https://unread.today/c/unread-book-club-odyssey	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2021-05-02T00:00:00	5 сарын 2, 2021	Unread Book Club: "Одиссэй” номын хэлэлцүүлгээс	<div class="article-body"> <p dir="ltr"><b>Өнгөрсөн пүрэв гарагт "Clubhouse" аппликэ</b><b>йшнээр дамжуулан </b><b>Unread Book Club дөрөв дэх хэлэлцүүлгээ удирдан явууллаа. Хүн төрөлхтний сод бүтээл, Барууны уран зохиолын хамгийн эртний туурвилуудын нэг “Одиссэй” өнгөрсөн онд монгол хэл дээр бүрэн эхээрээ хэвлэгдэн гарсныг бид энэ удаагийн хэлэлцүүлэгтээ сонгон авсан юм. “Unread” урьд нь уг номыг тоймлон бичиж байсан тул энэхүү нийтлэлдээ хэлэлцүүлгийн үеэр яригдсан зүйлсээ тоймлон хүргэе. “</b><a href="https://www.internom.mn/%D0%BD%D0%BE%D0%BC/%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%81%D1%81%D1%8D%D0%B9" target="_blank">Одиссэй</a><b>”-г соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгааны хөрвүүлгээр,“Монсудар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргасан билээ.</b></p> <blockquote><p><a href="https://unread.today/c/book-odyssey" target="_blank">Хомэрын "Одиссэй" туулийн тухай </a></p> <cite><p>Unread </p> </cite></blockquote><p></p><p dir="ltr">Гэрээсээ алс 20 жилийг үдэж, түмэн зүйлийн (ингэж хэлэхэд ч багадах юм) адал явдалтай учирсан Одиссэй нутагтаа эргэн ирж, хааны байр сууриа эзэлж буйг өгүүлдэг эл бүтээлээс эртний грекчүүдийн амьдралыг, ямар үзэл, зарчимд хөтлөгддөг байсныг, хүүхэд төрөх, оршуулах, гэрлэх ёслол гэхчлэн бүхий л зан үйл, бэлгэдлийг нь тольдож болох. Тэр дундаа “Одиссэй”-д тодхон харагддаг, “xenia” буюу зочлох ёс бол зан заншлаараа өөрсдийн амьдралын хэв маягийг баталгаажуулсан, грек соёлын тун содон шинж чанар буй. Энэ заншлын ачаар Газар дундын тэнгисийн овог, хотуудын худалдаа наймаа өргөжин дэлгэрч байсан гэх нь ч бий. Дан Барууны гэлтгүй дэлхий даяарх бүх л үндэстний соёл, оюун санаанд нэвчин орсон грекчүүдийн өв түүхийг судлах хүсэлтэй хэн боловч “Илиад”, “Одиссэй”-г юун түрүүнд барьж авах учиртай. </p><p dir="ltr">“Одиссэй” дэх грек бурхад эгэл хүний л адил уур хилэн, хүсэл тачаалдаа биеэ мэдүүлдэг, дутагдалтай нь тун сонирхолтой. Ерөөс энэ бүтээл “бүхэлдээ антропологийн судалгаа гэхээр санагдсан” гэж нэг уншигч онцолсон. Нэгэнтээ амьдарч асан, агуу хүмүүсийн түүхийг мөнхжүүлсэн нь домгийн бурхад хэмээх, Грекийн философич Евхемерийн үзэл энэ үеэр санаанд орж байлаа. Нөгөөтээгүүр, бүхнийг чадагч нэг бурхан бус, өөр өөрийн хэв шинж, хүч чадал бүхий олон бурхныг шүтэх политеист үзлийн онцлог илрэн гарсан нь энэ биз ээ. </p><p dir="ltr">“Охин тэнгэр минь, Пелейн хүү Ахиллесийн уур хилэнг дуулаач” хэмээн, эхний хормоос л уншигчийн анхаарлыг соронздон татагч үгсээр эхэлдэг “Илиада”-ийн нуруу болсон Ахиллес, Хэктор нарын баатруудаас Одиссэй эрс ялгардаг. Ид хав цогцолсон, эр зоригт баатар гарцаагүй мөн ч, хурц ухаан, авхаалж самбаа нь түүнийг хорин жилийн урт аяны уртад аюулаас гэтэлгэж, эсэн мэнд хариулсан гэхэд хилсдэхгүй. Зохиолын туршид цэцэн ухаан, авхаалж самбаагаа батлан харуулсан олон тохиолоос циклоп Полифем алдрыг нь асуухад “Хэн ч биш” хэмээснийг нь онцлон жишээлье.</p><p dir="ltr"><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/90f6e89c4c0445f1a48c91c8ac94bd74.jpg"></p><div class="image-caption">Фламанд зураач Якоб Йордансын бүтээл</div><blockquote><p></p><p dir="ltr">“Удаж төдөлгүй уул хаданд бүгж</p><p dir="ltr">Уужуу агуу хонгилд байдаг ганц нүдтэнүүд </p><p dir="ltr">Урхирч цурхирсан махчны үүдэнд цуглаад </p><p dir="ltr">Хадан хаалганы цаанаас </p><p dir="ltr">Хашхирч ийн асуув: </p><p dir="ltr">“Угсаа нэгтний оройлогч Полифем та юу болов? </p><p dir="ltr">Унтах нойрноос сэрээж яагаад биднийг дуудав?</p><p dir="ltr">Хотонд чинь хулгай оров уу? </p><p dir="ltr">Хорон санаат дайсан ирэв үү?...</p><p dir="ltr">...Хэн чамайг хорлов, хэлээд аль, алаад өгье түүнийг!” гэхэд</p><p><br></p><p dir="ltr">Хар мангас харанхуй агуйгаасаа: </p><p dir="ltr">“Хэн ч биш! Өөрийн буруугаас үхэх шахлаа, би</p><p dir="ltr">Хэн намайг хүчээр дийлэх юм бэ?!” гэж </p><p dir="ltr">Уурандаа шатаж, уцаарлан зандрав.</p><p dir="ltr">Ийм үг сонсоод циклопууд </p><p dir="ltr">Ихэд гайхан илт дургүйцэж:</p><p dir="ltr">“Хэн ч биш, өөрөө буруутай юм бол </p><p dir="ltr">Хэрэг болгож биднийг дуудах нь юу вэ?! </p><p dir="ltr">Өвчин ирсэн бол өндөр дээд бурхан л мэднэ </p><p dir="ltr">Өөрийн эцэг Посейдонд хэлнэ биз!” гээд тарцгаав. </p> <cite><p>"Одиссэй" (СГЗ Д.Цахилгааны хөрвүүлгээр)</p> </cite></blockquote><p></p><p dir="ltr">Авхаалж самбаагаараа ийнхүү Полифемийг дийлсэн авч, бардам сэтгэлийн хорд хоромхон автсанаас Посейдоны араанд зуугдсан буюу. </p><p dir="ltr">“Одиссэй”-ээс онцлууштай бас нэгэн зүйл гэвээс, эмэгтэйчүүдийнх нь хатамж, “хатан ухаан” болой. Хэлэлцүүлэгт оролцогчид үүнийг дахин дахин онцолж байв. Тэр дундаа маш ээдрээтэй нөхцөл байдлыг эв эеэр зохицуулж, өөрийг нь хүрээлсэн увайгүй олон эрийг аргацаан барьж чадсан Пенелопа хатан бол үнэнч сэтгэл, хайр сэтгэлийн ариун бэлгэдэл болсон дүр санжээ. Зохиолд нялх, дорой Телемах ухаажин хэрсүүжиж, нас бие гүйцэж байгаа нь ид хав, ухаан цогцолсон эцэг эхийнх нь дэргэд тун ч тод томруун ялгарч харагдсан. Ямар ч аюул, сорилт тулгарсан няцаж, сэтгэлээр унадаггүй баатар эрийн хатыг олж авах түүний аяллыг үзэхэд чухам сонирхолтой байв аа. </p><p dir="ltr">Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгааны уран чамбай орчуулгыг таашаан уншсанаа хэлэлцүүлэгт оролцсон уншигчид онцолж байв. Анхнаасаа монгол хэлээр бичсэн мэт, ер торох зүйлгүй “урсан” уншигдах аж. “Өрнө дахины ойлголтуудыг хэт монголчилсон” гэх шүүмж энэ үеэр гарсан, гэвч гүүш Д.Цахилгаан уг бүтээлийг хөрвүүлэхдээ "монгол сэтгэхүй, Монголын баатарлаг туульсын эгшиглэнт хэм хэмнэлд ойртуулахыг хичээсэн" хэмээн номын эхэн дэх орчуулагчийн зурвастаа цохон тэмдэглэсэн буй за. </p><p dir="ltr">Хүн бүр уншууштай, нийт хүмүүн төрөлхтний өв болсон энэ бүтээлийг эх хэлээрээ бүрэн эхээр нь унших боломж нээгдсэнд ихэд олзуурхаж буйгаа хэлснээр хэлэлцүүлэг өндөрлөв. “Монсудар”-аас удахгүй хэвлэн гаргах “Илиада”-г, эртний бусад домог туулсыг унших нь уншигч бидний оюун санаандаа хийх томоохон хөрөнгө оруулалт билээ. Нийтийн тооллын өмнөх XIII зуунд болсон гэгддэг Тройн дайны дараах үйл явдлыг өгүүлэх “Энейн дуулал”-ыг мөн заавал уншаарай хэмээн хэд хэдэн уншигч уриалсан. Түүнчлэн, хэл шинжлэлийн ухааны доктор М.Саруул-Эрдэнийн “<a href="https://www.book.mn/product/show/22306" target="_blank">Эртний Грекийн домог”</a>, соёлын гавьяат зүтгэлтэн, гүүш Х.Мэргэн агсан, түүний хүү М.Эрдэнэ нарын “<a href="https://book.mn/product/show/21029#" target="_blank">Эртний Грек, Эртний Ромын домог туульс</a>” номыг энэ ташрамд санал болгоё. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/a58b5ae466662a656dd40e1218fbfd9f.jpg"></p> </div>	Өнгөрсөн пүрэв гарагт "Clubhouse" аппликэ йшнээр дамжуулан Unread Book Club дөрөв дэх хэлэлцүүлгээ удирдан явууллаа. Хүн төрөлхтний сод бүтээл, Барууны уран зохиолын хамгийн эртний туурвилуудын нэг “Одиссэй” өнгөрсөн онд монгол хэл дээр бүрэн эхээрээ хэвлэгдэн гарсныг бид энэ удаагийн хэлэлцүүлэгтээ сонгон авсан юм. “Unread” урьд нь уг номыг тоймлон бичиж байсан тул энэхүү нийтлэлдээ хэлэлцүүлгийн үеэр яригдсан зүйлсээ тоймлон хүргэе. “ Одиссэй ”-г соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгааны хөрвүүлгээр,“Монсудар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргасан билээ. Хомэрын "Одиссэй" туулийн тухай Unread Гэрээсээ алс 20 жилийг үдэж, түмэн зүйлийн (ингэж хэлэхэд ч багадах юм) адал явдалтай учирсан Одиссэй нутагтаа эргэн ирж, хааны байр сууриа эзэлж буйг өгүүлдэг эл бүтээлээс эртний грекчүүдийн амьдралыг, ямар үзэл, зарчимд хөтлөгддөг байсныг, хүүхэд төрөх, оршуулах, гэрлэх ёслол гэхчлэн бүхий л зан үйл, бэлгэдлийг нь тольдож болох. Тэр дундаа “Одиссэй”-д тодхон харагддаг, “xenia” буюу зочлох ёс бол зан заншлаараа өөрсдийн амьдралын хэв маягийг баталгаажуулсан, грек соёлын тун содон шинж чанар буй. Энэ заншлын ачаар Газар дундын тэнгисийн овог, хотуудын худалдаа наймаа өргөжин дэлгэрч байсан гэх нь ч бий. Дан Барууны гэлтгүй дэлхий даяарх бүх л үндэстний соёл, оюун санаанд нэвчин орсон грекчүүдийн өв түүхийг судлах хүсэлтэй хэн боловч “Илиад”, “Одиссэй”-г юун түрүүнд барьж авах учиртай. “Одиссэй” дэх грек бурхад эгэл хүний л адил уур хилэн, хүсэл тачаалдаа биеэ мэдүүлдэг, дутагдалтай нь тун сонирхолтой. Ерөөс энэ бүтээл “бүхэлдээ антропологийн судалгаа гэхээр санагдсан” гэж нэг уншигч онцолсон. Нэгэнтээ амьдарч асан, агуу хүмүүсийн түүхийг мөнхжүүлсэн нь домгийн бурхад хэмээх, Грекийн философич Евхемерийн үзэл энэ үеэр санаанд орж байлаа. Нөгөөтээгүүр, бүхнийг чадагч нэг бурхан бус, өөр өөрийн хэв шинж, хүч чадал бүхий олон бурхныг шүтэх политеист үзлийн онцлог илрэн гарсан нь энэ биз ээ. “Охин тэнгэр минь, Пелейн хүү Ахиллесийн уур хилэнг дуулаач” хэмээн, эхний хормоос л уншигчийн анхаарлыг соронздон татагч үгсээр эхэлдэг “Илиада”-ийн нуруу болсон Ахиллес, Хэктор нарын баатруудаас Одиссэй эрс ялгардаг. Ид хав цогцолсон, эр зоригт баатар гарцаагүй мөн ч, хурц ухаан, авхаалж самбаа нь түүнийг хорин жилийн урт аяны уртад аюулаас гэтэлгэж, эсэн мэнд хариулсан гэхэд хилсдэхгүй. Зохиолын туршид цэцэн ухаан, авхаалж самбаагаа батлан харуулсан олон тохиолоос циклоп Полифем алдрыг нь асуухад “Хэн ч биш” хэмээснийг нь онцлон жишээлье. Фламанд зураач Якоб Йордансын бүтээл “Удаж төдөлгүй уул хаданд бүгж Уужуу агуу хонгилд байдаг ганц нүдтэнүүд Урхирч цурхирсан махчны үүдэнд цуглаад Хадан хаалганы цаанаас Хашхирч ийн асуув: “Угсаа нэгтний оройлогч Полифем та юу болов? Унтах нойрноос сэрээж яагаад биднийг дуудав? Хотонд чинь хулгай оров уу? Хорон санаат дайсан ирэв үү?... ...Хэн чамайг хорлов, хэлээд аль, алаад өгье түүнийг!” гэхэд Хар мангас харанхуй агуйгаасаа: “Хэн ч биш! Өөрийн буруугаас үхэх шахлаа, би Хэн намайг хүчээр дийлэх юм бэ?!” гэж Уурандаа шатаж, уцаарлан зандрав. Ийм үг сонсоод циклопууд Ихэд гайхан илт дургүйцэж: “Хэн ч биш, өөрөө буруутай юм бол Хэрэг болгож биднийг дуудах нь юу вэ?! Өвчин ирсэн бол өндөр дээд бурхан л мэднэ Өөрийн эцэг Посейдонд хэлнэ биз!” гээд тарцгаав. "Одиссэй" (СГЗ Д.Цахилгааны хөрвүүлгээр) Авхаалж самбаагаараа ийнхүү Полифемийг дийлсэн авч, бардам сэтгэлийн хорд хоромхон автсанаас Посейдоны араанд зуугдсан буюу. “Одиссэй”-ээс онцлууштай бас нэгэн зүйл гэвээс, эмэгтэйчүүдийнх нь хатамж, “хатан ухаан” болой. Хэлэлцүүлэгт оролцогчид үүнийг дахин дахин онцолж байв. Тэр дундаа маш ээдрээтэй нөхцөл байдлыг эв эеэр зохицуулж, өөрийг нь хүрээлсэн увайгүй олон эрийг аргацаан барьж чадсан Пенелопа хатан бол үнэнч сэтгэл, хайр сэтгэлийн ариун бэлгэдэл болсон дүр санжээ. Зохиолд нялх, дорой Телемах ухаажин хэрсүүжиж, нас бие гүйцэж байгаа нь ид хав, ухаан цогцолсон эцэг эхийнх нь дэргэд тун ч тод томруун ялгарч харагдсан. Ямар ч аюул, сорилт тулгарсан няцаж, сэтгэлээр унадаггүй баатар эрийн хатыг олж авах түүний аяллыг үзэхэд чухам сонирхолтой байв аа. Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгааны уран чамбай орчуулгыг таашаан уншсанаа хэлэлцүүлэгт оролцсон уншигчид онцолж байв. Анхнаасаа монгол хэлээр бичсэн мэт, ер торох зүйлгүй “урсан” уншигдах аж. “Өрнө дахины ойлголтуудыг хэт монголчилсон” гэх шүүмж энэ үеэр гарсан, гэвч гүүш Д.Цахилгаан уг бүтээлийг хөрвүүлэхдээ "монгол сэтгэхүй, Монголын баатарлаг туульсын эгшиглэнт хэм хэмнэлд ойртуулахыг хичээсэн" хэмээн номын эхэн дэх орчуулагчийн зурвастаа цохон тэмдэглэсэн буй за. Хүн бүр уншууштай, нийт хүмүүн төрөлхтний өв болсон энэ бүтээлийг эх хэлээрээ бүрэн эхээр нь унших боломж нээгдсэнд ихэд олзуурхаж буйгаа хэлснээр хэлэлцүүлэг өндөрлөв. “Монсудар”-аас удахгүй хэвлэн гаргах “Илиада”-г, эртний бусад домог туулсыг унших нь уншигч бидний оюун санаандаа хийх томоохон хөрөнгө оруулалт билээ. Нийтийн тооллын өмнөх XIII зуунд болсон гэгддэг Тройн дайны дараах үйл явдлыг өгүүлэх “Энейн дуулал”-ыг мөн заавал уншаарай хэмээн хэд хэдэн уншигч уриалсан. Түүнчлэн, хэл шинжлэлийн ухааны доктор М.Саруул-Эрдэнийн “ Эртний Грекийн домог” , соёлын гавьяат зүтгэлтэн, гүүш Х.Мэргэн агсан, түүний хүү М.Эрдэнэ нарын “ Эртний Грек, Эртний Ромын домог туульс ” номыг энэ ташрамд санал болгоё.	Өнгөрсөн пүрэв гарагт "Clubhouse" аппликэйшнээр дамжуулан Unread Book Club дөрөв дэх хэлэлцүүлгээ удирдан явууллаа. Хүн төрөлхтний сод бүтээл, Барууны уран зохиолын хамгийн эртний туурвилуудын нэг “Одиссэй” өнгөрсөн онд монгол хэл дээр бүрэн эхээрээ хэвлэгдэн гарсныг бид энэ удаагийн хэлэлцүүлэгтээ сонгон авсан юм. “Unread” урьд нь уг номыг тоймлон бичиж байсан тул энэхүү нийтлэлдээ хэлэлцүүлгийн үеэр яригдсан зүйлсээ тоймлон хүргэе. “Одиссэй”-г соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгааны хөрвүүлгээр,“Монсудар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргасан билээ. > Хомэрын "Одиссэй" туулийн тухай > > Unread Гэрээсээ алс 20 жилийг үдэж, түмэн зүйлийн (ингэж хэлэхэд ч багадах юм) адал явдалтай учирсан Одиссэй нутагтаа эргэн ирж, хааны байр сууриа эзэлж буйг өгүүлдэг эл бүтээлээс эртний грекчүүдийн амьдралыг, ямар үзэл, зарчимд хөтлөгддөг байсныг, хүүхэд төрөх, оршуулах, гэрлэх ёслол гэхчлэн бүхий л зан үйл, бэлгэдлийг нь тольдож болох. Тэр дундаа “Одиссэй”-д тодхон харагддаг, “xenia” буюу зочлох ёс бол зан заншлаараа өөрсдийн амьдралын хэв маягийг баталгаажуулсан, грек соёлын тун содон шинж чанар буй. Энэ заншлын ачаар Газар дундын тэнгисийн овог, хотуудын худалдаа наймаа өргөжин дэлгэрч байсан гэх нь ч бий. Дан Барууны гэлтгүй дэлхий даяарх бүх л үндэстний соёл, оюун санаанд нэвчин орсон грекчүүдийн өв түүхийг судлах хүсэлтэй хэн боловч “Илиад”, “Одиссэй”-г юун түрүүнд барьж авах учиртай. “Одиссэй” дэх грек бурхад эгэл хүний л адил уур хилэн, хүсэл тачаалдаа биеэ мэдүүлдэг, дутагдалтай нь тун сонирхолтой. Ерөөс энэ бүтээл “бүхэлдээ антропологийн судалгаа гэхээр санагдсан” гэж нэг уншигч онцолсон. Нэгэнтээ амьдарч асан, агуу хүмүүсийн түүхийг мөнхжүүлсэн нь домгийн бурхад хэмээх, Грекийн философич Евхемерийн үзэл энэ үеэр санаанд орж байлаа. Нөгөөтээгүүр, бүхнийг чадагч нэг бурхан бус, өөр өөрийн хэв шинж, хүч чадал бүхий олон бурхныг шүтэх политеист үзлийн онцлог илрэн гарсан нь энэ биз ээ. “Охин тэнгэр минь, Пелейн хүү Ахиллесийн уур хилэнг дуулаач” хэмээн, эхний хормоос л уншигчийн анхаарлыг соронздон татагч үгсээр эхэлдэг “Илиада”-ийн нуруу болсон Ахиллес, Хэктор нарын баатруудаас Одиссэй эрс ялгардаг. Ид хав цогцолсон, эр зоригт баатар гарцаагүй мөн ч, хурц ухаан, авхаалж самбаа нь түүнийг хорин жилийн урт аяны уртад аюулаас гэтэлгэж, эсэн мэнд хариулсан гэхэд хилсдэхгүй. Зохиолын туршид цэцэн ухаан, авхаалж самбаагаа батлан харуулсан олон тохиолоос циклоп Полифем алдрыг нь асуухад “Хэн ч биш” хэмээснийг нь онцлон жишээлье. Фламанд зураач Якоб Йордансын бүтээл > “Удаж төдөлгүй уул хаданд бүгж > > Уужуу агуу хонгилд байдаг ганц нүдтэнүүд > > Урхирч цурхирсан махчны үүдэнд цуглаад > > Хадан хаалганы цаанаас > > Хашхирч ийн асуув: > > “Угсаа нэгтний оройлогч Полифем та юу болов? > > Унтах нойрноос сэрээж яагаад биднийг дуудав? > > Хотонд чинь хулгай оров уу? > > Хорон санаат дайсан ирэв үү?... > > ...Хэн чамайг хорлов, хэлээд аль, алаад өгье түүнийг!” гэхэд > > Хар мангас харанхуй агуйгаасаа: > > “Хэн ч биш! Өөрийн буруугаас үхэх шахлаа, би > > Хэн намайг хүчээр дийлэх юм бэ?!” гэж > > Уурандаа шатаж, уцаарлан зандрав. > > Ийм үг сонсоод циклопууд > > Ихэд гайхан илт дургүйцэж: > > “Хэн ч биш, өөрөө буруутай юм бол > > Хэрэг болгож биднийг дуудах нь юу вэ?! > > Өвчин ирсэн бол өндөр дээд бурхан л мэднэ > > Өөрийн эцэг Посейдонд хэлнэ биз!” гээд тарцгаав. > > "Одиссэй" (СГЗ Д.Цахилгааны хөрвүүлгээр) Авхаалж самбаагаараа ийнхүү Полифемийг дийлсэн авч, бардам сэтгэлийн хорд хоромхон автсанаас Посейдоны араанд зуугдсан буюу. “Одиссэй”-ээс онцлууштай бас нэгэн зүйл гэвээс, эмэгтэйчүүдийнх нь хатамж, “хатан ухаан” болой. Хэлэлцүүлэгт оролцогчид үүнийг дахин дахин онцолж байв. Тэр дундаа маш ээдрээтэй нөхцөл байдлыг эв эеэр зохицуулж, өөрийг нь хүрээлсэн увайгүй олон эрийг аргацаан барьж чадсан Пенелопа хатан бол үнэнч сэтгэл, хайр сэтгэлийн ариун бэлгэдэл болсон дүр санжээ. Зохиолд нялх, дорой Телемах ухаажин хэрсүүжиж, нас бие гүйцэж байгаа нь ид хав, ухаан цогцолсон эцэг эхийнх нь дэргэд тун ч тод томруун ялгарч харагдсан. Ямар ч аюул, сорилт тулгарсан няцаж, сэтгэлээр унадаггүй баатар эрийн хатыг олж авах түүний аяллыг үзэхэд чухам сонирхолтой байв аа. Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Цахилгааны уран чамбай орчуулгыг таашаан уншсанаа хэлэлцүүлэгт оролцсон уншигчид онцолж байв. Анхнаасаа монгол хэлээр бичсэн мэт, ер торох зүйлгүй “урсан” уншигдах аж. “Өрнө дахины ойлголтуудыг хэт монголчилсон” гэх шүүмж энэ үеэр гарсан, гэвч гүүш Д.Цахилгаан уг бүтээлийг хөрвүүлэхдээ "монгол сэтгэхүй, Монголын баатарлаг туульсын эгшиглэнт хэм хэмнэлд ойртуулахыг хичээсэн" хэмээн номын эхэн дэх орчуулагчийн зурвастаа цохон тэмдэглэсэн буй за. Хүн бүр уншууштай, нийт хүмүүн төрөлхтний өв болсон энэ бүтээлийг эх хэлээрээ бүрэн эхээр нь унших боломж нээгдсэнд ихэд олзуурхаж буйгаа хэлснээр хэлэлцүүлэг өндөрлөв. “Монсудар”-аас удахгүй хэвлэн гаргах “Илиада”-г, эртний бусад домог туулсыг унших нь уншигч бидний оюун санаандаа хийх томоохон хөрөнгө оруулалт билээ. Нийтийн тооллын өмнөх XIII зуунд болсон гэгддэг Тройн дайны дараах үйл явдлыг өгүүлэх “Энейн дуулал”-ыг мөн заавал уншаарай хэмээн хэд хэдэн уншигч уриалсан. Түүнчлэн, хэл шинжлэлийн ухааны доктор М.Саруул-Эрдэнийн “Эртний Грекийн домог”, соёлын гавьяат зүтгэлтэн, гүүш Х.Мэргэн агсан, түүний хүү М.Эрдэнэ нарын “Эртний Грек, Эртний Ромын домог туульс” номыг энэ ташрамд санал болгоё.
https://unread.today/c/techworm-app-freshpack	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2022-06-08T00:00:00	6 сарын 8, 2022	Апп тойм: FreshPack – Нэг апп, олон сонголт	<div class="article-body"> <p><b>Бидэнд хэдийн танил болсон агуулах, бүтээгдэхүүний ангилалт, хүргэлтийн асуудлыг шийдэж буй <a href="https://unread.today/c/spotlight-pickpack" target="_blank">PickPack</a>-ийг бүтээгч TechPack – MCS Software house-ийн ээлжит төслийг энэ удаагийн нийтлэлдээ танилцуулж байна. Энэ бол <a href="https://www.freshpack.mn/" target="_blank">FreshPack</a> апп. Зуны нээлтийг хийсэн “Зуны Зугаа” тоглолтын үеэр энэхүү төсөл олны сонорт хүрсэн юм.</b><br></p> <blockquote><p></p><p><a href="https://www.freshpack.mn/" target="_blank">Веб хуудас</a></p><p>Апп татах: <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.freshpack" target="_blank">Android</a>, <a href="https://apps.apple.com/mn/app/freshpack-customer/id1614469519" target="_blank">iOS</a></p> <cite> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"freshpack" гэж юу вэ?</h3><p>Худалдан авах зүйлсийнхээ жагсаалтыг хараад хүнд тэрэг түрж хэрэгтэй бүхнээ хайсаар дэлгүүрийн тасаг хооронд эргэлдэх үе бидэнд бий. Зав чөлөөгүй амьдралын хэмнэл дунд зай гарган дэлгүүр орж амжихгүй өдрүүд ч олон. Гэвч технологийн дэвшил бидний аж амьдралыг олон талаар хөнгөвчилж байгаа өнөө үед өөрсдийн амьдралын хэв маягт уг шинэчлэлийг уусгах зайлшгүй шаардлага нэгэнт ирсэн. Харин үүний нэг жишээ нь өдөр тутмын хэрэгцээт, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүнийг гар утсаараа дамжуулан хүссэн газартаа хүргүүлэх боломжийг олгож буй FreshPack юм.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?<br></div></h3><p></p><p><b><i>Өргөн сонголт, баталгаат хүргэлт, “real time” хүргэлтийн төлөв</i></b><br></p><p>Өргөн хэрэглээний бараа үйлчилгээний салбарт худалдаа эрхлэгч байгууллагуудыг нэгтгэсэн цогц платформд зургаан төрөл, ангилал бүхий бүтээгдэхүүний сонголт бий. Тодруулбал, “Хүнс, хоол, амттан, мах, эм, бөөндье, хаанаас ч хүссэнээ...” цэсүүд таныг хүлээж байна. Та өөрийн цаг завд тохируулан хүргэлтийн өдрөө урьдчилан тааруулж болохоос гадна захиалга бэлтгэлийн үйл явц бүрийг апп-аараа дамжуулан “real time” буюу цаг тухайд нь хянаж болох юм. Мөн тун удахгүй Улаанбаатар хотын 400 цэгт байрлах PP Box-оор хүргэлт хийгдэж эхлэх ба таны цаг завыг хэмнэх таатай сонголт байх болно. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/ce37a31ee11598c7bfbad813894bfd14.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/20fe542528095111b1bdf0fc675a6961.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ?</div></h3><p></p><p>Одоогоор апп-ын “Хүнс, хоол, амттан, мах, бөөндье” зэрэг цэсээс хүссэн бараа, бүтээгдэхүүнээ сонгох боломжтой байгаа ба тэдгээрээс хамгийн онцлууштай нь MeatPack буюу мах, махан бүтээгдэхүүн худалдааны цахим шийдэл юм.</p><p>Монголчуудын хоол хүнсний хэрэглээнд голлох үүрэг гүйцэтгэгч бол мах, махан бүтээгдэхүүн. Тиймдээ ч уургаар баялаг монгол малын мах ямагт бидний дархлааг дэмжих үндсэн хүнс байсаар ирсэн. Гэтэл сүүлийн үед хүнсний аюулгүй байдал алдагдаж, нөөцийн махны асуудлууд ар араасаа гарч буй нь нийгэмд тулгамдсан асуудлын нэг болж байна. Хаанаас, хэний гараар дамжин хэрэглэгчдийн гарт хүрч байгаа нь тодорхой бус байдаг нь уг асуудлын үндсэн шалтгаан. Тэгвэл захиалга бэлтгэл, ложистик тээвэрлэлт, гарал үүсэл нь тодорхойн зэрэгцээ өөрийн цаг завдаа тааруулан хялбар аргаар мах, махан бүтээгдэхүүн худалдан авах боломжийг MeatPack өгөх аж.</p><p><i><b>Гарал үүсэл, хүргэлтийн дэд бүтэц, хянах төлөв</b></i></p><p>Бүх төрлийн мах, махан бүтээгдэхүүнийг нэг дор багтаасан MeatPack цэсээс эрүүл ахуй, чанарын стандарт хангасан үхэр, хонины махнаас гадна баталгаат нийлүүлэгчдийн гахай, тахиа, далайн бүтээгдэхүүнээс сонгох боломжтой. Түүнчлэн та өөрийн худалдан авах гэж буй мах, махан бүтээгдэхүүнийхээ гарал үүслийн бичиг, аль малчны хотхоноос ямар зам туулсныг харуулах газрын зураг, захиалга хийгдсэнээс хойш таны гарт ирэх хүртэлх замын зураглалыг нэг дороос харж болно. Өөрөөр хэлбэл малчны хотноос таны гарт очих хүртэлх бүхий л мэдээллийг агуулсан гарал үүсэл мөшгих технологийн шийдэл энд бий.<br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/57aed9f26282220f09abc6354ede8170.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>“ЗУНЫ ЗУГАА” БА “TECHPACK”</h3><p></p><p>Зуны дэлгэр цагийн нээлт болж зургадугаар сарын 4-ний өдөр зохион байгуулагдсан “Зуны зугаа” тоглолтын үеэр TechPack шинэхэн апп-аа танилцуулсан нь FreshPack. Төв цэнгэлдэхийг өнгөлж байсан PickPack, FreshPack, Meatpack зэрэг цэнхэр, ногоон, улаан өнгийн асрууд өөрсдийн гэсэн онцлогийг технологийн шийдэлтэй хослуулан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ олны хүртээл болголоо.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/baa5d4e5dacb55531709da34253c7d9b.png"></p><p></p><p><b><i><br></i></b></p><p><b><i>PP Box</i></b> – Тоглолтын үеэр өөрийн эд зүйлээ аюулгүй газар хадгалах, яаралтай хүргэлт хийх эсвэл гэртээ мартсан гар утасны цэнэглэгчээ PP box-оор дамжуулан түргэн хугацаанд авах боломжтой байв.</p><p><b><i>MeatPack асар</i></b> – Эрүүл хүнсээр Улаанбаатар хотыг хангах зорилготой MeatPack нь өөрсдийн нийлүүлж буй мах, махан бүтээгдэхүүнийг танилцуулсны зэрэгцээ тоглолтыг зорин ирсэн үзэгчдийг бүтээгдэхүүнийхээ дээжээр дайлсан юм.</p><p><b><i>FreshPack асар ба merchandise бүтээгдэхүүнүүд</i></b> – Холограм эффект бүхий хүнсний дэлгүүрээс захиалга хийх боломж энд байв. Мөн тоглолтын уран бүтээлчидтэй хамтран гаргасан merchandise бүтээгдэхүүнүүдийг апп-аараа дамжуулан авах боломжтой байлаа.</p><p><b><i>Уран бүтээлчдийн бэлэг</i></b> – Тоглолтын үндсэн уран бүтээлч, дуучид өөрсдийн хувьд үнэ цэнтэй эдлэл хэрэглэлээ сонсогчдодоо бэлэг болгон өгч байсан ба бүгдийг апп-аа ашиглан хийж байсан юм.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/343bdf3b128fadc632f38c60095601cb.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/82e46a7ed807f09fe6f4ce04f116141b.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС</h3><p></p><p>TechPack-ийн хамт олон тун удахгүй апп-ын үндсэн цэсийн “Эм болон хаанаас ч хүссэнээ…” хэсгүүд хэрэглэгчдийн гарт хүрнэ гэдгийг хэлж байв. </p><p>Цаашид энэхүү апп олон шинэчлэл хийж, хэрэглээг улам хялбаршуулсан хөгжүүлэлтийг санал болгох нь гарцаагүй гэж бодож байна. Харин Улаанбаатар хот доторх хүргэлт нь явцдаа орон нутагт хийгдэж эхэлбэл бүр ч догь болов уу.</p> </div>	Бидэнд хэдийн танил болсон агуулах, бүтээгдэхүүний ангилалт, хүргэлтийн асуудлыг шийдэж буй PickPack -ийг бүтээгч TechPack – MCS Software house-ийн ээлжит төслийг энэ удаагийн нийтлэлдээ танилцуулж байна. Энэ бол FreshPack апп. Зуны нээлтийг хийсэн “Зуны Зугаа” тоглолтын үеэр энэхүү төсөл олны сонорт хүрсэн юм. Веб хуудас Апп татах: Android , iOS "freshpack" гэж юу вэ? Худалдан авах зүйлсийнхээ жагсаалтыг хараад хүнд тэрэг түрж хэрэгтэй бүхнээ хайсаар дэлгүүрийн тасаг хооронд эргэлдэх үе бидэнд бий. Зав чөлөөгүй амьдралын хэмнэл дунд зай гарган дэлгүүр орж амжихгүй өдрүүд ч олон. Гэвч технологийн дэвшил бидний аж амьдралыг олон талаар хөнгөвчилж байгаа өнөө үед өөрсдийн амьдралын хэв маягт уг шинэчлэлийг уусгах зайлшгүй шаардлага нэгэнт ирсэн. Харин үүний нэг жишээ нь өдөр тутмын хэрэгцээт, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүнийг гар утсаараа дамжуулан хүссэн газартаа хүргүүлэх боломжийг олгож буй FreshPack юм. ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? Өргөн сонголт, баталгаат хүргэлт, “real time” хүргэлтийн төлөв Өргөн хэрэглээний бараа үйлчилгээний салбарт худалдаа эрхлэгч байгууллагуудыг нэгтгэсэн цогц платформд зургаан төрөл, ангилал бүхий бүтээгдэхүүний сонголт бий. Тодруулбал, “Хүнс, хоол, амттан, мах, эм, бөөндье, хаанаас ч хүссэнээ...” цэсүүд таныг хүлээж байна. Та өөрийн цаг завд тохируулан хүргэлтийн өдрөө урьдчилан тааруулж болохоос гадна захиалга бэлтгэлийн үйл явц бүрийг апп-аараа дамжуулан “real time” буюу цаг тухайд нь хянаж болох юм. Мөн тун удахгүй Улаанбаатар хотын 400 цэгт байрлах PP Box-оор хүргэлт хийгдэж эхлэх ба таны цаг завыг хэмнэх таатай сонголт байх болно. ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Одоогоор апп-ын “Хүнс, хоол, амттан, мах, бөөндье” зэрэг цэсээс хүссэн бараа, бүтээгдэхүүнээ сонгох боломжтой байгаа ба тэдгээрээс хамгийн онцлууштай нь MeatPack буюу мах, махан бүтээгдэхүүн худалдааны цахим шийдэл юм. Монголчуудын хоол хүнсний хэрэглээнд голлох үүрэг гүйцэтгэгч бол мах, махан бүтээгдэхүүн. Тиймдээ ч уургаар баялаг монгол малын мах ямагт бидний дархлааг дэмжих үндсэн хүнс байсаар ирсэн. Гэтэл сүүлийн үед хүнсний аюулгүй байдал алдагдаж, нөөцийн махны асуудлууд ар араасаа гарч буй нь нийгэмд тулгамдсан асуудлын нэг болж байна. Хаанаас, хэний гараар дамжин хэрэглэгчдийн гарт хүрч байгаа нь тодорхой бус байдаг нь уг асуудлын үндсэн шалтгаан. Тэгвэл захиалга бэлтгэл, ложистик тээвэрлэлт, гарал үүсэл нь тодорхойн зэрэгцээ өөрийн цаг завдаа тааруулан хялбар аргаар мах, махан бүтээгдэхүүн худалдан авах боломжийг MeatPack өгөх аж. Гарал үүсэл, хүргэлтийн дэд бүтэц, хянах төлөв Бүх төрлийн мах, махан бүтээгдэхүүнийг нэг дор багтаасан MeatPack цэсээс эрүүл ахуй, чанарын стандарт хангасан үхэр, хонины махнаас гадна баталгаат нийлүүлэгчдийн гахай, тахиа, далайн бүтээгдэхүүнээс сонгох боломжтой. Түүнчлэн та өөрийн худалдан авах гэж буй мах, махан бүтээгдэхүүнийхээ гарал үүслийн бичиг, аль малчны хотхоноос ямар зам туулсныг харуулах газрын зураг, захиалга хийгдсэнээс хойш таны гарт ирэх хүртэлх замын зураглалыг нэг дороос харж болно. Өөрөөр хэлбэл малчны хотноос таны гарт очих хүртэлх бүхий л мэдээллийг агуулсан гарал үүсэл мөшгих технологийн шийдэл энд бий. “ЗУНЫ ЗУГАА” БА “TECHPACK” Зуны дэлгэр цагийн нээлт болж зургадугаар сарын 4-ний өдөр зохион байгуулагдсан “Зуны зугаа” тоглолтын үеэр TechPack шинэхэн апп-аа танилцуулсан нь FreshPack. Төв цэнгэлдэхийг өнгөлж байсан PickPack, FreshPack, Meatpack зэрэг цэнхэр, ногоон, улаан өнгийн асрууд өөрсдийн гэсэн онцлогийг технологийн шийдэлтэй хослуулан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ олны хүртээл болголоо. PP Box – Тоглолтын үеэр өөрийн эд зүйлээ аюулгүй газар хадгалах, яаралтай хүргэлт хийх эсвэл гэртээ мартсан гар утасны цэнэглэгчээ PP box-оор дамжуулан түргэн хугацаанд авах боломжтой байв. MeatPack асар – Эрүүл хүнсээр Улаанбаатар хотыг хангах зорилготой MeatPack нь өөрсдийн нийлүүлж буй мах, махан бүтээгдэхүүнийг танилцуулсны зэрэгцээ тоглолтыг зорин ирсэн үзэгчдийг бүтээгдэхүүнийхээ дээжээр дайлсан юм. FreshPack асар ба merchandise бүтээгдэхүүнүүд – Холограм эффект бүхий хүнсний дэлгүүрээс захиалга хийх боломж энд байв. Мөн тоглолтын уран бүтээлчидтэй хамтран гаргасан merchandise бүтээгдэхүүнүүдийг апп-аараа дамжуулан авах боломжтой байлаа. Уран бүтээлчдийн бэлэг – Тоглолтын үндсэн уран бүтээлч, дуучид өөрсдийн хувьд үнэ цэнтэй эдлэл хэрэглэлээ сонсогчдодоо бэлэг болгон өгч байсан ба бүгдийг апп-аа ашиглан хийж байсан юм. САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС TechPack-ийн хамт олон тун удахгүй апп-ын үндсэн цэсийн “Эм болон хаанаас ч хүссэнээ…” хэсгүүд хэрэглэгчдийн гарт хүрнэ гэдгийг хэлж байв. Цаашид энэхүү апп олон шинэчлэл хийж, хэрэглээг улам хялбаршуулсан хөгжүүлэлтийг санал болгох нь гарцаагүй гэж бодож байна. Харин Улаанбаатар хот доторх хүргэлт нь явцдаа орон нутагт хийгдэж эхэлбэл бүр ч догь болов уу.	Бидэнд хэдийн танил болсон агуулах, бүтээгдэхүүний ангилалт, хүргэлтийн асуудлыг шийдэж буй PickPack-ийг бүтээгч TechPack – MCS Software house-ийн ээлжит төслийг энэ удаагийн нийтлэлдээ танилцуулж байна. Энэ бол FreshPack апп. Зуны нээлтийг хийсэн “Зуны Зугаа” тоглолтын үеэр энэхүү төсөл олны сонорт хүрсэн юм. > Веб хуудас > > Апп татах: Android, iOS ### "freshpack" гэж юу вэ? Худалдан авах зүйлсийнхээ жагсаалтыг хараад хүнд тэрэг түрж хэрэгтэй бүхнээ хайсаар дэлгүүрийн тасаг хооронд эргэлдэх үе бидэнд бий. Зав чөлөөгүй амьдралын хэмнэл дунд зай гарган дэлгүүр орж амжихгүй өдрүүд ч олон. Гэвч технологийн дэвшил бидний аж амьдралыг олон талаар хөнгөвчилж байгаа өнөө үед өөрсдийн амьдралын хэв маягт уг шинэчлэлийг уусгах зайлшгүй шаардлага нэгэнт ирсэн. Харин үүний нэг жишээ нь өдөр тутмын хэрэгцээт, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүнийг гар утсаараа дамжуулан хүссэн газартаа хүргүүлэх боломжийг олгож буй FreshPack юм. ### ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? *Өргөн сонголт, баталгаат хүргэлт, “real time” хүргэлтийн төлөв* Өргөн хэрэглээний бараа үйлчилгээний салбарт худалдаа эрхлэгч байгууллагуудыг нэгтгэсэн цогц платформд зургаан төрөл, ангилал бүхий бүтээгдэхүүний сонголт бий. Тодруулбал, “Хүнс, хоол, амттан, мах, эм, бөөндье, хаанаас ч хүссэнээ...” цэсүүд таныг хүлээж байна. Та өөрийн цаг завд тохируулан хүргэлтийн өдрөө урьдчилан тааруулж болохоос гадна захиалга бэлтгэлийн үйл явц бүрийг апп-аараа дамжуулан “real time” буюу цаг тухайд нь хянаж болох юм. Мөн тун удахгүй Улаанбаатар хотын 400 цэгт байрлах PP Box-оор хүргэлт хийгдэж эхлэх ба таны цаг завыг хэмнэх таатай сонголт байх болно. ### ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Одоогоор апп-ын “Хүнс, хоол, амттан, мах, бөөндье” зэрэг цэсээс хүссэн бараа, бүтээгдэхүүнээ сонгох боломжтой байгаа ба тэдгээрээс хамгийн онцлууштай нь MeatPack буюу мах, махан бүтээгдэхүүн худалдааны цахим шийдэл юм. Монголчуудын хоол хүнсний хэрэглээнд голлох үүрэг гүйцэтгэгч бол мах, махан бүтээгдэхүүн. Тиймдээ ч уургаар баялаг монгол малын мах ямагт бидний дархлааг дэмжих үндсэн хүнс байсаар ирсэн. Гэтэл сүүлийн үед хүнсний аюулгүй байдал алдагдаж, нөөцийн махны асуудлууд ар араасаа гарч буй нь нийгэмд тулгамдсан асуудлын нэг болж байна. Хаанаас, хэний гараар дамжин хэрэглэгчдийн гарт хүрч байгаа нь тодорхой бус байдаг нь уг асуудлын үндсэн шалтгаан. Тэгвэл захиалга бэлтгэл, ложистик тээвэрлэлт, гарал үүсэл нь тодорхойн зэрэгцээ өөрийн цаг завдаа тааруулан хялбар аргаар мах, махан бүтээгдэхүүн худалдан авах боломжийг MeatPack өгөх аж. *Гарал үүсэл, хүргэлтийн дэд бүтэц, хянах төлөв* Бүх төрлийн мах, махан бүтээгдэхүүнийг нэг дор багтаасан MeatPack цэсээс эрүүл ахуй, чанарын стандарт хангасан үхэр, хонины махнаас гадна баталгаат нийлүүлэгчдийн гахай, тахиа, далайн бүтээгдэхүүнээс сонгох боломжтой. Түүнчлэн та өөрийн худалдан авах гэж буй мах, махан бүтээгдэхүүнийхээ гарал үүслийн бичиг, аль малчны хотхоноос ямар зам туулсныг харуулах газрын зураг, захиалга хийгдсэнээс хойш таны гарт ирэх хүртэлх замын зураглалыг нэг дороос харж болно. Өөрөөр хэлбэл малчны хотноос таны гарт очих хүртэлх бүхий л мэдээллийг агуулсан гарал үүсэл мөшгих технологийн шийдэл энд бий. ### “ЗУНЫ ЗУГАА” БА “TECHPACK” Зуны дэлгэр цагийн нээлт болж зургадугаар сарын 4-ний өдөр зохион байгуулагдсан “Зуны зугаа” тоглолтын үеэр TechPack шинэхэн апп-аа танилцуулсан нь FreshPack. Төв цэнгэлдэхийг өнгөлж байсан PickPack, FreshPack, Meatpack зэрэг цэнхэр, ногоон, улаан өнгийн асрууд өөрсдийн гэсэн онцлогийг технологийн шийдэлтэй хослуулан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ олны хүртээл болголоо. *PP Box* – Тоглолтын үеэр өөрийн эд зүйлээ аюулгүй газар хадгалах, яаралтай хүргэлт хийх эсвэл гэртээ мартсан гар утасны цэнэглэгчээ PP box-оор дамжуулан түргэн хугацаанд авах боломжтой байв. *MeatPack асар* – Эрүүл хүнсээр Улаанбаатар хотыг хангах зорилготой MeatPack нь өөрсдийн нийлүүлж буй мах, махан бүтээгдэхүүнийг танилцуулсны зэрэгцээ тоглолтыг зорин ирсэн үзэгчдийг бүтээгдэхүүнийхээ дээжээр дайлсан юм. *FreshPack асар ба merchandise бүтээгдэхүүнүүд* – Холограм эффект бүхий хүнсний дэлгүүрээс захиалга хийх боломж энд байв. Мөн тоглолтын уран бүтээлчидтэй хамтран гаргасан merchandise бүтээгдэхүүнүүдийг апп-аараа дамжуулан авах боломжтой байлаа. *Уран бүтээлчдийн бэлэг* – Тоглолтын үндсэн уран бүтээлч, дуучид өөрсдийн хувьд үнэ цэнтэй эдлэл хэрэглэлээ сонсогчдодоо бэлэг болгон өгч байсан ба бүгдийг апп-аа ашиглан хийж байсан юм. ### САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС TechPack-ийн хамт олон тун удахгүй апп-ын үндсэн цэсийн “Эм болон хаанаас ч хүссэнээ…” хэсгүүд хэрэглэгчдийн гарт хүрнэ гэдгийг хэлж байв. Цаашид энэхүү апп олон шинэчлэл хийж, хэрэглээг улам хялбаршуулсан хөгжүүлэлтийг санал болгох нь гарцаагүй гэж бодож байна. Харин Улаанбаатар хот доторх хүргэлт нь явцдаа орон нутагт хийгдэж эхэлбэл бүр ч догь болов уу.
https://unread.today/c/techworm-mit-technology-review-2022	Techworm		2022-06-15T00:00:00	6 сарын 15, 2022	MIT Technology Review: 2022 оны шилдэг 10 технологи	<div class="article-body no-wide-image"> <h2>Технологийн салбарын хамгийн шилдэг эх сурвалжуудын нэг "MIT Technology Review" жил бүр өөр өөрсдийн салбарт эрс шинэчлэлт, далайцтай өөрчлөлтийг авчирч буй, бидний өдөр тутмын амьдралыг өөрчлөх төлөвтэй технологиудыг танилцуулдаг уламжлалтай. <div><br></div><div>2022 оны жагсаалтад коронавирус, хувийн нууцлал, уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбоотой сонирхолтой технологиуд багтсан байгааг бид та бүхэнд нэгтгэн хүргэж байна. Та бүхэн ирэх жилүүдэд эдгээр технологиуд хэрхэн бодит биелэл болохыг ажиглаарай.</div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">1. Нууц үггүй ирээдүй</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: Microsoft, Google, Okta, Duo</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Хэдийнээ нэвтэрч эхэлсэн</i></p><p>Компьютер хэрэглээнд нэвтэрсэн цагаас хойш бид нууц үг үүсгэх, хадгалах, цээжлэх шаардлагатай нүүр тулсаар ирсэн. Гэвч нөхцөл байдал өөрчлөгджээ. Технологийн салбар хэрэглэгч баталгаажуулалтын шинэ хэлбэрүүдийг имэйл, мессеж, биометр зэргээр орлуулан турших болов. Эдгээр аргууд нь илүү хялбар төдийгүй харьцангуй найдвартай байх болно. </p><p>Өнгөрсөн онд Microsoft хэрэглэгчдэдээ <a href="https://www.microsoft.com/security/blog/2021/09/15/the-passwordless-future-is-here-for-your-microsoft-account/" target="_blank">нууц үгээ устгахыг санал болгосон</a> нь олны анхаарлыг ихэд татав. Гар утас чинь асаалттай, имэйлдээ нэвтэрчихсэн байхад дахин баахан урт үсэг, тооны цуглуулга хийх шаардлага юу байх билээ? Google, Apple-аас эхлээд топ компаниуд ч хэрэглэгчдийн нууцлалыг сахихын зэрэгцээ хэрэглээг хялбарчлах арга замуудыг нэвтрүүлсээр байна. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/c886322ef4f29e007b7b072b3b852658.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>2. Мутант илрүүлэгч</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: GISAID, Nextstrain, Illumina</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Хэдийнээ нэвтэрсэн</i></p><p>Цар тахал бидэнд олон сургамж үлдээжээ. Вирус янз бүрийн шалтгаанаар хэдийд ч хувьсан өөрчлөгдөх боломжтой. Гагцхүү үүнийг бид тогтмол хянаж, бэлэн байдалд байх ёстой. Энэ бүхний төлөөсийг бид өөрсдийн эрүүл мэнд, эдийн засаг, сэтгэлзүйгээрээ мэдэрсэн.</p><p>Хагас тэрбум хүнд халдсан коронавирусийн заналхийлэл вирусийн генетикийн бүтцийг тодорхойлж, түүний тархалтыг хянах нь ямар ач холбогдолтой вэ гэдгийг ойлгуулж, <a href="https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/variants/genomic-surveillance.html" target="_blank">геномын дарааллыг тогтоох </a>чиглэлд урьд өмнө байгаагүй хөрөнгө оруулалтыг дагуулжээ. Өдгөө энэ төрлийн хяналтын чадавх харьцангуй өргөжиж, дэлхий даяар цуглуулсан мэдээлэлд үндэслэн бүтээсэн нээлттэй санд 7 сая гаруй дараалал бүртгэгдэж, 50 гаруй мутацлагдсан хувилбарыг илрүүлээд байна. Цаашид зөвхөн ковидоор хязгаарлагдалгүй, бүх төрлийн вирусийн шинэ хувилбарыг хурдтайгаар илрүүлэх, иргэдэд богино хугацаанд сэрэмжлүүлэх сүлжээ үүсгэх суурь ч тавигдав. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/f7dee10a52c8fadf4a1939cb65fa1b53.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>3. Нөөцөлдөг батарей</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: ESS, Form Energy</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Хэдийнээ нэвтэрсэн</i></p><p>Сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээ өдрөөс өдөрт нэмэгдсээр... Гэхдээ үүнтэй зэрэгцээд нар бууж, салхи намдахад бид хэрхэн эрчим хүчээ цуглуулах билээ гэдэг асуулт чухлаар хөндөгдөх болов. Тиймээс ч эрчим хүчээ удаан хугацаанд барьж, нөөцөлдөг батарейн технологи хөгжүүлэх шаардлага тулгарсан билээ. </p><p>Шинэ төрлийн төмөр суурьтай батарей үүний хариулт байж мэднэ. Харьцангуй элбэг түүхий эдээр бүтээгдэнэ гэдэг утгаараа энэ технологи илүү хялбар ч байх боломжтой. Өнгөрсөн онд 240 сая долларын хөрөнгө оруулалт босгосон "<a href="https://formenergy.com/" target="_blank">Form Energy</a>"-ийн бүтээсэн батарей эрчим хүчээ 100 цаг хүртэл нөөцлөх боломжтой гэнэ. Тэдний анхны "суурилуулалт" нь Миннесота мужид 2023 онд ашиглалтад орох туршилтын станц байх аж.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/04880c280b73c3f03d9610b0920ef340.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>4. Уургийн нууцыг тайлагч</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: DeepMind, Isomorphic Labs, Baker Lab</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Хэдийнээ нэвтэрсэн</i></p><p>Уураг хүний биед явагддаг бараг бүх л үйл явцтай холбогддог. Тиймээс уургийн нугаларалт буюу амин хүчлийн дарааллаас уургын гурван хэмжээст бүтцийг таамаглах нь биологийн салбарын хувьд <a href="https://deepmind.com/blog/article/alphafold-a-solution-to-a-50-year-old-grand-challenge-in-biology" target="_blank">"амин" асуудал болоод байжээ. </a>Тэгвэл Google-ийн хөгжүүлж буй хиймэл оюун <a href="https://alphafold.ebi.ac.uk/" target="_blank">Alphafold</a> олон сар, магадгүй жилийн хугацаа шаарддаг асуудлыг шийдсэн нь ач холбогдлоороо үнэлж баршгүй чухал үйл явдал болсон юм.</p><p>Уураг хэрхэн ажилладгийг ойлгосноор эрдэмтэд төрөл бүрийн өвчний үүслийг тодорхойлж, түүнд тохирсон эм гарган авах, эмчилгээг боловсруулах боломжтой болж байна гэсэн үг. Хамгийн гол нь энэ үйл явц илүү хурдан үргэлжлэх болсноор сая сая хүний амийг аврах нь гарцаагүй биз ээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/0d619be6f681a4303e6f8e120f9017dc.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>5. Хумхаагийн вакцин</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: GlaxoSmithKline, World Health Organization</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Хэдийнээ нэвтэрсэн (хязгаартай)</i></p><p>Жил бүр хумхаа өвчнөөр 600 мянга гаруй хүн нас барж байгаагийн дийлэнх хэсгийг таваас доош насны хүүхдүүд эзэлж байна гэх тооцоо бий. Тэгвэл хүн төрөлхтөн хумхаа өвчний эсрэг вакциныг гарган авч, хэрэглээнд нэвтрүүлсэн нь анагаах ухааны салбарын хувьд том ялалт болсон билээ. <br></p><p>Таван сартайгаас хойш нийт 4 тун вакциныг хүүхдэд хийх нь нас баралтыг <a href="https://www.eurekalert.org/pub_releases/2021-04/uoo-mvb042221.php" target="_blank">77 хүртэлх хувиар бууруулна гэж Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага үзэж буй.</a> Паразитаар халдварладаг өвчний эсрэг гарган авсан анхны вакцин гэдгээрээ онцлогтой уг вакцин хамгийн их өвчлөл тархсан Африкийн баруун хэсгийн нийгэм, эдийн засгийн амьдралыг сэргээхэд чухал нөлөө үзүүлэх болно. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/8d9db0039a6fa3af465b674322e730da.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>6. Стэйкинг </h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: Cardano, Solana, Algorand, Ethereum</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Ethereum 2022 онд нэвтрүүлэх төлөвлөгөөтэй;</i></p><p>"<a href="https://bitcoin.org/en/" target="_blank">Биткойн</a>" тэргүүтэй криптовалютууд асар их хэмжээний цахилгаан ашигладаг тухай та сонсож байсан байх. Энэ нь чухамдаа гүйлгээг баталгаажуулахад ихээхэн хэмжээний тооцоолох хүч шаарддагтай холбоотой. Сонирхуулахад, 2021 онд гэхэд биткойны сүлжээ <a href="https://yourstory.com/the-decrypting-story/bitcoin-energy-use-consumption-ethereum/amp" target="_blank">Финландын бүтэн жилийн эрчим хүчний төсвөөс ч илүүг ашигласан </a>гэнэ. </p><p>Харин "<a href="https://www.investopedia.com/terms/p/proof-stake-pos.asp" target="_blank">Proof of stake</a>" буюу гүйлгээг боловсруулах, блокчейн дээр шинэ блок үүсгэх криптовалютын зөвшилцлийн механизмын тусламжтайгаар тэд их эрчим хүч шаардахгүйгээр блокчейнд оруулсан мэдээллийг баталгаажуулах, аюулгүй байлгах боломж бүрдэж буй. Крипто салбарын хамгийн чухал сүлжээнд тооцогдох "Etherium" энэ оны хагаст энэхүү системд шилжихээр төлөвлөж байгаагаа мэдэгдсэн бөгөөд ингэснээр эрчим хүчний хэрэглээгээ <a href="https://www.thequint.com/tech-and-auto/tech-news/explained-ethereum-is-upgrading-and-it-could-change-cryptos-future" target="_blank">99.95 хувиар бууруулна гэх хүлээлттэй байгаа гэнэ.</a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/4f61f33010511baf931afd4b51792a35.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>7. Ковидын эм</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: Merck, Pfizer, Pardes Biosciences</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Хэдийнээ нэвтэрсэн</i></p><p>"<a href="https://www.pfizer.com" target="_blank">Pfizer</a>"-ийн бүтээсэн шинэ эм нь ковид-19 вирусийн эсрэг үр дүнтэй, сайн хамгаалалт болж байгаа нь олон судалгаагаар нотлогджээ. Жишээлбэл, хүмүүс халдвар авсан даруйдаа энэхүү эмийг уувал эмнэлэгт хэвтэх магадлалыг нь 89 хувиар бууруулах нь тогтоогдсон. Түүнчлэн эл эмийг вакцинтай хослуулснаар дэлхий даяар тахал өвчнөөс сэргийлэх, цар тахлаас үүсэх хохирлыг бууруулах боломжтой. Нэг ёсондоо цаашид хүн төрөлхтөн ковидтой зэрэгцэн оршиход энэ эм чухал нөлөө үзүүлэх учиртай гэсэн үг. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/5da99c7938bd506dcf59277e8af007da.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>8. Мөрөөдлийн эрчим хүч</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: Commonwealth Fusion Systems, ITER, Lawrence Livermore's National Ignition Facility, Helion Energy, Tokamak Energy, General Fusion</i></p><p><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Ойролцоогоор 10 жилийн дараа</p><p>"Fusion Energy" буюу цөмийн нэгдэх урвалаар эрчим хүч бүтээх нь хямд, нүүрстөрөгчгүй, тасралтгүй ажилладаг, цацраг идэвхт хаягдал багатай сонголтыг хүн төрөлхтөнд олгох учиртай.</p><p>Өнгөрсөн онд MIT-ийн судлаачид түүхэн үзүүлэлт болох<a href="https://news.mit.edu/2021/MIT-CFS-major-advance-toward-fusion-energy-0908" target="_blank"> 20 тесла ялгаруулсан соронзон орныг үүсгэж чаджээ.</a> Тэд гурван жилийн турш илүү хямд, цэвэр бөгөөд аюулгүй эрчим хүчний эх үүсвэрийг бүтээх судалгааны ажлаа гүйцэтгэсэн бөгөөд 2025 онд "SPARC" нэртэй туршилтын төхөөрөмжөө гаргах зорилготой байна. Гэхдээ энэ төрлийн эрчим хүч нийтийн хэрэглээнд нэвтрэхэд ахиад арав гаруй жил шаардлагатай гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/2019dd0bf92a4744c81a41369a94d760.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">9. synthetic data for ai</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: Synthetic Data Vault, Syntegra, Datagen, Synthesis AI</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Хэдийнээ нэвтэрсэн</i></p><p>Хиймэл оюуныг сургахад асар их дата-өгөгдөл хэрэг болдог. Харамсалтай нь өгөгдөл гэдэг ихэнхдээ замбараагүй, цэгцгүй, заримдаа нууцлалын асуудалтай цугларсан байдаг. Дээрээс нь хүний гаргадаг өрөөсгөл хандлагууд, ялгавартай үзлүүдийг шингээсэн байх нь элбэг. Эдгээрийг засна гэдэг судлаачдаас асар их хүч, цаг хугацаа шаарддаг. Тиймээс л синтетик дата хэмээх ойлголт хүч түрэн гарч иржээ.</p><p>Синтетик дата бол компьютерын алгоритмын тусламжтайгаар бүтээсэн "хиймэл" өгөгдлүүд. Цуглуулах боломжгүй, бүр байхгүй өгөгдлүүдийг бид төсөөлж, өөрсдийн хэрэгцээнд тааруулан үүсгэж болно гэсэн үг. Жолоочгүй машины туршилтыг виртуал гудамж үүсгэн хийх, шинэ бүтээгдэхүүний туршилтыг виртуал хэрэглэгчдийн зан төлөв дээр нийцүүлэх зэрэг нь үүний жишээ. Цаашид ч энэ төрлийн дата зах зээлд өргөн нэвтрэх нь илүү бүтээмжтэй, хямд шийдлүүд үүсэх үндэс болох биз ээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/f60030c73889937ca723521b376b50ce.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>10. Карбон сорогч</h3><p></p><p><i><b>Гол тоглогчид</b>: Climeworks, Carbon Engineering, Carbon Collect</i></p><p><i><b>Зах зээлд нэвтрэх хугацаа</b>: Хэдийнээ нэвтэрсэн</i></p><p>Агаар мандалд дулаан ялгаруулдаг хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах, тогтворжуулах нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг хийх гол алхам. Гэвч энэ нь дангаараа хангалтгүй бөгөөд НҮБ-ийн үзэж буйгаар дэлхийн дулаарлаас зайлсхийхийн тулд бид агаараас нүүрстөрөгчийн давхар ислийг арилгах ёстой гэнэ. </p><p>Энэ ажлын хүрээнд дэлхийн хамгийн том нүүрстөрөгчийг "устгагч" үйлдвэр <a href="https://www.smithsonianmag.com/smart-news/worlds-largest-carbon-capture-plant-opens-iceland-180978620/" target="_blank">Исландын нийслэлд нээгджээ.</a> Энгийнээр тайлбарлавал уг үйлдвэр тусгай шүүлтүүр бүхий аварга том сэнсний тусламжтайгаар агаарт хуримтлагдсан нүүрстөрөгчийн давхар ислийг сорох учиртай. Улмаар түүнийгээ зарим бодистой исэлдүүлсээр <a href="https://www.smithsonianmag.com/science-nature/iceland-carbon-capture-project-quickly-converts-carbon-dioxide-stone-180959365/" target="_blank">эцэстээ чулуу болгон хувиргах</a> гэнэ. Дэлхийн дулаарлын эсрэг энэ мэт санаачилгууд бидэнд юунаас ч илүү хэрэгцээтэй байгааг эцэст нь сануулъя.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/7b6ab562a04ed4715cce5218762fbc3d.png"></p><blockquote><p><a href="https://www.technologyreview.com/2022/02/23/1045416/10-breakthrough-technologies-2022" target="_blank">БҮТЭН ЖАГСААЛТТАЙ ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАНИЛЦАХ</a></p> <cite><p>MIT Technology Review</p> </cite></blockquote> </div>	Технологийн салбарын хамгийн шилдэг эх сурвалжуудын нэг "MIT Technology Review" жил бүр өөр өөрсдийн салбарт эрс шинэчлэлт, далайцтай өөрчлөлтийг авчирч буй, бидний өдөр тутмын амьдралыг өөрчлөх төлөвтэй технологиудыг танилцуулдаг уламжлалтай. 2022 оны жагсаалтад коронавирус, хувийн нууцлал, уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбоотой сонирхолтой технологиуд багтсан байгааг бид та бүхэнд нэгтгэн хүргэж байна. Та бүхэн ирэх жилүүдэд эдгээр технологиуд хэрхэн бодит биелэл болохыг ажиглаарай. 1. Нууц үггүй ирээдүй Гол тоглогчид : Microsoft, Google, Okta, Duo Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Хэдийнээ нэвтэрч эхэлсэн Компьютер хэрэглээнд нэвтэрсэн цагаас хойш бид нууц үг үүсгэх, хадгалах, цээжлэх шаардлагатай нүүр тулсаар ирсэн. Гэвч нөхцөл байдал өөрчлөгджээ. Технологийн салбар хэрэглэгч баталгаажуулалтын шинэ хэлбэрүүдийг имэйл, мессеж, биометр зэргээр орлуулан турших болов. Эдгээр аргууд нь илүү хялбар төдийгүй харьцангуй найдвартай байх болно. Өнгөрсөн онд Microsoft хэрэглэгчдэдээ нууц үгээ устгахыг санал болгосон нь олны анхаарлыг ихэд татав. Гар утас чинь асаалттай, имэйлдээ нэвтэрчихсэн байхад дахин баахан урт үсэг, тооны цуглуулга хийх шаардлага юу байх билээ? Google, Apple-аас эхлээд топ компаниуд ч хэрэглэгчдийн нууцлалыг сахихын зэрэгцээ хэрэглээг хялбарчлах арга замуудыг нэвтрүүлсээр байна. 2. Мутант илрүүлэгч Гол тоглогчид : GISAID, Nextstrain, Illumina Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Хэдийнээ нэвтэрсэн Цар тахал бидэнд олон сургамж үлдээжээ. Вирус янз бүрийн шалтгаанаар хэдийд ч хувьсан өөрчлөгдөх боломжтой. Гагцхүү үүнийг бид тогтмол хянаж, бэлэн байдалд байх ёстой. Энэ бүхний төлөөсийг бид өөрсдийн эрүүл мэнд, эдийн засаг, сэтгэлзүйгээрээ мэдэрсэн. Хагас тэрбум хүнд халдсан коронавирусийн заналхийлэл вирусийн генетикийн бүтцийг тодорхойлж, түүний тархалтыг хянах нь ямар ач холбогдолтой вэ гэдгийг ойлгуулж, геномын дарааллыг тогтоох чиглэлд урьд өмнө байгаагүй хөрөнгө оруулалтыг дагуулжээ. Өдгөө энэ төрлийн хяналтын чадавх харьцангуй өргөжиж, дэлхий даяар цуглуулсан мэдээлэлд үндэслэн бүтээсэн нээлттэй санд 7 сая гаруй дараалал бүртгэгдэж, 50 гаруй мутацлагдсан хувилбарыг илрүүлээд байна. Цаашид зөвхөн ковидоор хязгаарлагдалгүй, бүх төрлийн вирусийн шинэ хувилбарыг хурдтайгаар илрүүлэх, иргэдэд богино хугацаанд сэрэмжлүүлэх сүлжээ үүсгэх суурь ч тавигдав. 3. Нөөцөлдөг батарей Гол тоглогчид : ESS, Form Energy Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Хэдийнээ нэвтэрсэн Сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээ өдрөөс өдөрт нэмэгдсээр... Гэхдээ үүнтэй зэрэгцээд нар бууж, салхи намдахад бид хэрхэн эрчим хүчээ цуглуулах билээ гэдэг асуулт чухлаар хөндөгдөх болов. Тиймээс ч эрчим хүчээ удаан хугацаанд барьж, нөөцөлдөг батарейн технологи хөгжүүлэх шаардлага тулгарсан билээ. Шинэ төрлийн төмөр суурьтай батарей үүний хариулт байж мэднэ. Харьцангуй элбэг түүхий эдээр бүтээгдэнэ гэдэг утгаараа энэ технологи илүү хялбар ч байх боломжтой. Өнгөрсөн онд 240 сая долларын хөрөнгө оруулалт босгосон " Form Energy "-ийн бүтээсэн батарей эрчим хүчээ 100 цаг хүртэл нөөцлөх боломжтой гэнэ. Тэдний анхны "суурилуулалт" нь Миннесота мужид 2023 онд ашиглалтад орох туршилтын станц байх аж. 4. Уургийн нууцыг тайлагч Гол тоглогчид : DeepMind, Isomorphic Labs, Baker Lab Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Хэдийнээ нэвтэрсэн Уураг хүний биед явагддаг бараг бүх л үйл явцтай холбогддог. Тиймээс уургийн нугаларалт буюу амин хүчлийн дарааллаас уургын гурван хэмжээст бүтцийг таамаглах нь биологийн салбарын хувьд "амин" асуудал болоод байжээ. Тэгвэл Google-ийн хөгжүүлж буй хиймэл оюун Alphafold олон сар, магадгүй жилийн хугацаа шаарддаг асуудлыг шийдсэн нь ач холбогдлоороо үнэлж баршгүй чухал үйл явдал болсон юм. Уураг хэрхэн ажилладгийг ойлгосноор эрдэмтэд төрөл бүрийн өвчний үүслийг тодорхойлж, түүнд тохирсон эм гарган авах, эмчилгээг боловсруулах боломжтой болж байна гэсэн үг. Хамгийн гол нь энэ үйл явц илүү хурдан үргэлжлэх болсноор сая сая хүний амийг аврах нь гарцаагүй биз ээ. 5. Хумхаагийн вакцин Гол тоглогчид : GlaxoSmithKline, World Health Organization Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Хэдийнээ нэвтэрсэн (хязгаартай) Жил бүр хумхаа өвчнөөр 600 мянга гаруй хүн нас барж байгаагийн дийлэнх хэсгийг таваас доош насны хүүхдүүд эзэлж байна гэх тооцоо бий. Тэгвэл хүн төрөлхтөн хумхаа өвчний эсрэг вакциныг гарган авч, хэрэглээнд нэвтрүүлсэн нь анагаах ухааны салбарын хувьд том ялалт болсон билээ. Таван сартайгаас хойш нийт 4 тун вакциныг хүүхдэд хийх нь нас баралтыг 77 хүртэлх хувиар бууруулна гэж Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага үзэж буй. Паразитаар халдварладаг өвчний эсрэг гарган авсан анхны вакцин гэдгээрээ онцлогтой уг вакцин хамгийн их өвчлөл тархсан Африкийн баруун хэсгийн нийгэм, эдийн засгийн амьдралыг сэргээхэд чухал нөлөө үзүүлэх болно. 6. Стэйкинг Гол тоглогчид : Cardano, Solana, Algorand, Ethereum Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Ethereum 2022 онд нэвтрүүлэх төлөвлөгөөтэй; " Биткойн " тэргүүтэй криптовалютууд асар их хэмжээний цахилгаан ашигладаг тухай та сонсож байсан байх. Энэ нь чухамдаа гүйлгээг баталгаажуулахад ихээхэн хэмжээний тооцоолох хүч шаарддагтай холбоотой. Сонирхуулахад, 2021 онд гэхэд биткойны сүлжээ Финландын бүтэн жилийн эрчим хүчний төсвөөс ч илүүг ашигласан гэнэ. Харин " Proof of stake " буюу гүйлгээг боловсруулах, блокчейн дээр шинэ блок үүсгэх криптовалютын зөвшилцлийн механизмын тусламжтайгаар тэд их эрчим хүч шаардахгүйгээр блокчейнд оруулсан мэдээллийг баталгаажуулах, аюулгүй байлгах боломж бүрдэж буй. Крипто салбарын хамгийн чухал сүлжээнд тооцогдох "Etherium" энэ оны хагаст энэхүү системд шилжихээр төлөвлөж байгаагаа мэдэгдсэн бөгөөд ингэснээр эрчим хүчний хэрэглээгээ 99.95 хувиар бууруулна гэх хүлээлттэй байгаа гэнэ. 7. Ковидын эм Гол тоглогчид : Merck, Pfizer, Pardes Biosciences Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Хэдийнээ нэвтэрсэн " Pfizer "-ийн бүтээсэн шинэ эм нь ковид-19 вирусийн эсрэг үр дүнтэй, сайн хамгаалалт болж байгаа нь олон судалгаагаар нотлогджээ. Жишээлбэл, хүмүүс халдвар авсан даруйдаа энэхүү эмийг уувал эмнэлэгт хэвтэх магадлалыг нь 89 хувиар бууруулах нь тогтоогдсон. Түүнчлэн эл эмийг вакцинтай хослуулснаар дэлхий даяар тахал өвчнөөс сэргийлэх, цар тахлаас үүсэх хохирлыг бууруулах боломжтой. Нэг ёсондоо цаашид хүн төрөлхтөн ковидтой зэрэгцэн оршиход энэ эм чухал нөлөө үзүүлэх учиртай гэсэн үг. 8. Мөрөөдлийн эрчим хүч Гол тоглогчид : Commonwealth Fusion Systems, ITER, Lawrence Livermore's National Ignition Facility, Helion Energy, Tokamak Energy, General Fusion Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Ойролцоогоор 10 жилийн дараа "Fusion Energy" буюу цөмийн нэгдэх урвалаар эрчим хүч бүтээх нь хямд, нүүрстөрөгчгүй, тасралтгүй ажилладаг, цацраг идэвхт хаягдал багатай сонголтыг хүн төрөлхтөнд олгох учиртай. Өнгөрсөн онд MIT-ийн судлаачид түүхэн үзүүлэлт болох 20 тесла ялгаруулсан соронзон орныг үүсгэж чаджээ. Тэд гурван жилийн турш илүү хямд, цэвэр бөгөөд аюулгүй эрчим хүчний эх үүсвэрийг бүтээх судалгааны ажлаа гүйцэтгэсэн бөгөөд 2025 онд "SPARC" нэртэй туршилтын төхөөрөмжөө гаргах зорилготой байна. Гэхдээ энэ төрлийн эрчим хүч нийтийн хэрэглээнд нэвтрэхэд ахиад арав гаруй жил шаардлагатай гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна. 9. synthetic data for ai Гол тоглогчид : Synthetic Data Vault, Syntegra, Datagen, Synthesis AI Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Хэдийнээ нэвтэрсэн Хиймэл оюуныг сургахад асар их дата-өгөгдөл хэрэг болдог. Харамсалтай нь өгөгдөл гэдэг ихэнхдээ замбараагүй, цэгцгүй, заримдаа нууцлалын асуудалтай цугларсан байдаг. Дээрээс нь хүний гаргадаг өрөөсгөл хандлагууд, ялгавартай үзлүүдийг шингээсэн байх нь элбэг. Эдгээрийг засна гэдэг судлаачдаас асар их хүч, цаг хугацаа шаарддаг. Тиймээс л синтетик дата хэмээх ойлголт хүч түрэн гарч иржээ. Синтетик дата бол компьютерын алгоритмын тусламжтайгаар бүтээсэн "хиймэл" өгөгдлүүд. Цуглуулах боломжгүй, бүр байхгүй өгөгдлүүдийг бид төсөөлж, өөрсдийн хэрэгцээнд тааруулан үүсгэж болно гэсэн үг. Жолоочгүй машины туршилтыг виртуал гудамж үүсгэн хийх, шинэ бүтээгдэхүүний туршилтыг виртуал хэрэглэгчдийн зан төлөв дээр нийцүүлэх зэрэг нь үүний жишээ. Цаашид ч энэ төрлийн дата зах зээлд өргөн нэвтрэх нь илүү бүтээмжтэй, хямд шийдлүүд үүсэх үндэс болох биз ээ. 10. Карбон сорогч Гол тоглогчид : Climeworks, Carbon Engineering, Carbon Collect Зах зээлд нэвтрэх хугацаа : Хэдийнээ нэвтэрсэн Агаар мандалд дулаан ялгаруулдаг хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах, тогтворжуулах нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг хийх гол алхам. Гэвч энэ нь дангаараа хангалтгүй бөгөөд НҮБ-ийн үзэж буйгаар дэлхийн дулаарлаас зайлсхийхийн тулд бид агаараас нүүрстөрөгчийн давхар ислийг арилгах ёстой гэнэ. Энэ ажлын хүрээнд дэлхийн хамгийн том нүүрстөрөгчийг "устгагч" үйлдвэр Исландын нийслэлд нээгджээ. Энгийнээр тайлбарлавал уг үйлдвэр тусгай шүүлтүүр бүхий аварга том сэнсний тусламжтайгаар агаарт хуримтлагдсан нүүрстөрөгчийн давхар ислийг сорох учиртай. Улмаар түүнийгээ зарим бодистой исэлдүүлсээр эцэстээ чулуу болгон хувиргах гэнэ. Дэлхийн дулаарлын эсрэг энэ мэт санаачилгууд бидэнд юунаас ч илүү хэрэгцээтэй байгааг эцэст нь сануулъя. БҮТЭН ЖАГСААЛТТАЙ ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАНИЛЦАХ MIT Technology Review	Технологийн салбарын хамгийн шилдэг эх сурвалжуудын нэг "MIT Technology Review" жил бүр өөр өөрсдийн салбарт эрс шинэчлэлт, далайцтай өөрчлөлтийг авчирч буй, бидний өдөр тутмын амьдралыг өөрчлөх төлөвтэй технологиудыг танилцуулдаг уламжлалтай. 2022 оны жагсаалтад коронавирус, хувийн нууцлал, уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбоотой сонирхолтой технологиуд багтсан байгааг бид та бүхэнд нэгтгэн хүргэж байна. Та бүхэн ирэх жилүүдэд эдгээр технологиуд хэрхэн бодит биелэл болохыг ажиглаарай. ### 1. Нууц үггүй ирээдүй *Гол тоглогчид: Microsoft, Google, Okta, Duo* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Хэдийнээ нэвтэрч эхэлсэн* Компьютер хэрэглээнд нэвтэрсэн цагаас хойш бид нууц үг үүсгэх, хадгалах, цээжлэх шаардлагатай нүүр тулсаар ирсэн. Гэвч нөхцөл байдал өөрчлөгджээ. Технологийн салбар хэрэглэгч баталгаажуулалтын шинэ хэлбэрүүдийг имэйл, мессеж, биометр зэргээр орлуулан турших болов. Эдгээр аргууд нь илүү хялбар төдийгүй харьцангуй найдвартай байх болно. Өнгөрсөн онд Microsoft хэрэглэгчдэдээ нууц үгээ устгахыг санал болгосон нь олны анхаарлыг ихэд татав. Гар утас чинь асаалттай, имэйлдээ нэвтэрчихсэн байхад дахин баахан урт үсэг, тооны цуглуулга хийх шаардлага юу байх билээ? Google, Apple-аас эхлээд топ компаниуд ч хэрэглэгчдийн нууцлалыг сахихын зэрэгцээ хэрэглээг хялбарчлах арга замуудыг нэвтрүүлсээр байна. ### 2. Мутант илрүүлэгч *Гол тоглогчид: GISAID, Nextstrain, Illumina* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Хэдийнээ нэвтэрсэн* Цар тахал бидэнд олон сургамж үлдээжээ. Вирус янз бүрийн шалтгаанаар хэдийд ч хувьсан өөрчлөгдөх боломжтой. Гагцхүү үүнийг бид тогтмол хянаж, бэлэн байдалд байх ёстой. Энэ бүхний төлөөсийг бид өөрсдийн эрүүл мэнд, эдийн засаг, сэтгэлзүйгээрээ мэдэрсэн. Хагас тэрбум хүнд халдсан коронавирусийн заналхийлэл вирусийн генетикийн бүтцийг тодорхойлж, түүний тархалтыг хянах нь ямар ач холбогдолтой вэ гэдгийг ойлгуулж, геномын дарааллыг тогтоох чиглэлд урьд өмнө байгаагүй хөрөнгө оруулалтыг дагуулжээ. Өдгөө энэ төрлийн хяналтын чадавх харьцангуй өргөжиж, дэлхий даяар цуглуулсан мэдээлэлд үндэслэн бүтээсэн нээлттэй санд 7 сая гаруй дараалал бүртгэгдэж, 50 гаруй мутацлагдсан хувилбарыг илрүүлээд байна. Цаашид зөвхөн ковидоор хязгаарлагдалгүй, бүх төрлийн вирусийн шинэ хувилбарыг хурдтайгаар илрүүлэх, иргэдэд богино хугацаанд сэрэмжлүүлэх сүлжээ үүсгэх суурь ч тавигдав. ### 3. Нөөцөлдөг батарей *Гол тоглогчид: ESS, Form Energy* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Хэдийнээ нэвтэрсэн* Сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээ өдрөөс өдөрт нэмэгдсээр... Гэхдээ үүнтэй зэрэгцээд нар бууж, салхи намдахад бид хэрхэн эрчим хүчээ цуглуулах билээ гэдэг асуулт чухлаар хөндөгдөх болов. Тиймээс ч эрчим хүчээ удаан хугацаанд барьж, нөөцөлдөг батарейн технологи хөгжүүлэх шаардлага тулгарсан билээ. Шинэ төрлийн төмөр суурьтай батарей үүний хариулт байж мэднэ. Харьцангуй элбэг түүхий эдээр бүтээгдэнэ гэдэг утгаараа энэ технологи илүү хялбар ч байх боломжтой. Өнгөрсөн онд 240 сая долларын хөрөнгө оруулалт босгосон "Form Energy"-ийн бүтээсэн батарей эрчим хүчээ 100 цаг хүртэл нөөцлөх боломжтой гэнэ. Тэдний анхны "суурилуулалт" нь Миннесота мужид 2023 онд ашиглалтад орох туршилтын станц байх аж. ### 4. Уургийн нууцыг тайлагч *Гол тоглогчид: DeepMind, Isomorphic Labs, Baker Lab* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Хэдийнээ нэвтэрсэн* Уураг хүний биед явагддаг бараг бүх л үйл явцтай холбогддог. Тиймээс уургийн нугаларалт буюу амин хүчлийн дарааллаас уургын гурван хэмжээст бүтцийг таамаглах нь биологийн салбарын хувьд "амин" асуудал болоод байжээ. Тэгвэл Google-ийн хөгжүүлж буй хиймэл оюун Alphafold олон сар, магадгүй жилийн хугацаа шаарддаг асуудлыг шийдсэн нь ач холбогдлоороо үнэлж баршгүй чухал үйл явдал болсон юм. Уураг хэрхэн ажилладгийг ойлгосноор эрдэмтэд төрөл бүрийн өвчний үүслийг тодорхойлж, түүнд тохирсон эм гарган авах, эмчилгээг боловсруулах боломжтой болж байна гэсэн үг. Хамгийн гол нь энэ үйл явц илүү хурдан үргэлжлэх болсноор сая сая хүний амийг аврах нь гарцаагүй биз ээ. ### 5. Хумхаагийн вакцин *Гол тоглогчид: GlaxoSmithKline, World Health Organization* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Хэдийнээ нэвтэрсэн (хязгаартай)* Жил бүр хумхаа өвчнөөр 600 мянга гаруй хүн нас барж байгаагийн дийлэнх хэсгийг таваас доош насны хүүхдүүд эзэлж байна гэх тооцоо бий. Тэгвэл хүн төрөлхтөн хумхаа өвчний эсрэг вакциныг гарган авч, хэрэглээнд нэвтрүүлсэн нь анагаах ухааны салбарын хувьд том ялалт болсон билээ. Таван сартайгаас хойш нийт 4 тун вакциныг хүүхдэд хийх нь нас баралтыг 77 хүртэлх хувиар бууруулна гэж Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага үзэж буй. Паразитаар халдварладаг өвчний эсрэг гарган авсан анхны вакцин гэдгээрээ онцлогтой уг вакцин хамгийн их өвчлөл тархсан Африкийн баруун хэсгийн нийгэм, эдийн засгийн амьдралыг сэргээхэд чухал нөлөө үзүүлэх болно. ### 6. Стэйкинг *Гол тоглогчид: Cardano, Solana, Algorand, Ethereum* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Ethereum 2022 онд нэвтрүүлэх төлөвлөгөөтэй;* "Биткойн" тэргүүтэй криптовалютууд асар их хэмжээний цахилгаан ашигладаг тухай та сонсож байсан байх. Энэ нь чухамдаа гүйлгээг баталгаажуулахад ихээхэн хэмжээний тооцоолох хүч шаарддагтай холбоотой. Сонирхуулахад, 2021 онд гэхэд биткойны сүлжээ Финландын бүтэн жилийн эрчим хүчний төсвөөс ч илүүг ашигласан гэнэ. Харин "Proof of stake" буюу гүйлгээг боловсруулах, блокчейн дээр шинэ блок үүсгэх криптовалютын зөвшилцлийн механизмын тусламжтайгаар тэд их эрчим хүч шаардахгүйгээр блокчейнд оруулсан мэдээллийг баталгаажуулах, аюулгүй байлгах боломж бүрдэж буй. Крипто салбарын хамгийн чухал сүлжээнд тооцогдох "Etherium" энэ оны хагаст энэхүү системд шилжихээр төлөвлөж байгаагаа мэдэгдсэн бөгөөд ингэснээр эрчим хүчний хэрэглээгээ 99.95 хувиар бууруулна гэх хүлээлттэй байгаа гэнэ. ### 7. Ковидын эм *Гол тоглогчид: Merck, Pfizer, Pardes Biosciences* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Хэдийнээ нэвтэрсэн* "Pfizer"-ийн бүтээсэн шинэ эм нь ковид-19 вирусийн эсрэг үр дүнтэй, сайн хамгаалалт болж байгаа нь олон судалгаагаар нотлогджээ. Жишээлбэл, хүмүүс халдвар авсан даруйдаа энэхүү эмийг уувал эмнэлэгт хэвтэх магадлалыг нь 89 хувиар бууруулах нь тогтоогдсон. Түүнчлэн эл эмийг вакцинтай хослуулснаар дэлхий даяар тахал өвчнөөс сэргийлэх, цар тахлаас үүсэх хохирлыг бууруулах боломжтой. Нэг ёсондоо цаашид хүн төрөлхтөн ковидтой зэрэгцэн оршиход энэ эм чухал нөлөө үзүүлэх учиртай гэсэн үг. ### 8. Мөрөөдлийн эрчим хүч *Гол тоглогчид: Commonwealth Fusion Systems, ITER, Lawrence Livermore's National Ignition Facility, Helion Energy, Tokamak Energy, General Fusion* Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Ойролцоогоор 10 жилийн дараа "Fusion Energy" буюу цөмийн нэгдэх урвалаар эрчим хүч бүтээх нь хямд, нүүрстөрөгчгүй, тасралтгүй ажилладаг, цацраг идэвхт хаягдал багатай сонголтыг хүн төрөлхтөнд олгох учиртай. Өнгөрсөн онд MIT-ийн судлаачид түүхэн үзүүлэлт болох 20 тесла ялгаруулсан соронзон орныг үүсгэж чаджээ. Тэд гурван жилийн турш илүү хямд, цэвэр бөгөөд аюулгүй эрчим хүчний эх үүсвэрийг бүтээх судалгааны ажлаа гүйцэтгэсэн бөгөөд 2025 онд "SPARC" нэртэй туршилтын төхөөрөмжөө гаргах зорилготой байна. Гэхдээ энэ төрлийн эрчим хүч нийтийн хэрэглээнд нэвтрэхэд ахиад арав гаруй жил шаардлагатай гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна. ### 9. synthetic data for ai *Гол тоглогчид: Synthetic Data Vault, Syntegra, Datagen, Synthesis AI* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Хэдийнээ нэвтэрсэн* Хиймэл оюуныг сургахад асар их дата-өгөгдөл хэрэг болдог. Харамсалтай нь өгөгдөл гэдэг ихэнхдээ замбараагүй, цэгцгүй, заримдаа нууцлалын асуудалтай цугларсан байдаг. Дээрээс нь хүний гаргадаг өрөөсгөл хандлагууд, ялгавартай үзлүүдийг шингээсэн байх нь элбэг. Эдгээрийг засна гэдэг судлаачдаас асар их хүч, цаг хугацаа шаарддаг. Тиймээс л синтетик дата хэмээх ойлголт хүч түрэн гарч иржээ. Синтетик дата бол компьютерын алгоритмын тусламжтайгаар бүтээсэн "хиймэл" өгөгдлүүд. Цуглуулах боломжгүй, бүр байхгүй өгөгдлүүдийг бид төсөөлж, өөрсдийн хэрэгцээнд тааруулан үүсгэж болно гэсэн үг. Жолоочгүй машины туршилтыг виртуал гудамж үүсгэн хийх, шинэ бүтээгдэхүүний туршилтыг виртуал хэрэглэгчдийн зан төлөв дээр нийцүүлэх зэрэг нь үүний жишээ. Цаашид ч энэ төрлийн дата зах зээлд өргөн нэвтрэх нь илүү бүтээмжтэй, хямд шийдлүүд үүсэх үндэс болох биз ээ. ### 10. Карбон сорогч *Гол тоглогчид: Climeworks, Carbon Engineering, Carbon Collect* *Зах зээлд нэвтрэх хугацаа: Хэдийнээ нэвтэрсэн* Агаар мандалд дулаан ялгаруулдаг хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах, тогтворжуулах нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг хийх гол алхам. Гэвч энэ нь дангаараа хангалтгүй бөгөөд НҮБ-ийн үзэж буйгаар дэлхийн дулаарлаас зайлсхийхийн тулд бид агаараас нүүрстөрөгчийн давхар ислийг арилгах ёстой гэнэ. Энэ ажлын хүрээнд дэлхийн хамгийн том нүүрстөрөгчийг "устгагч" үйлдвэр Исландын нийслэлд нээгджээ. Энгийнээр тайлбарлавал уг үйлдвэр тусгай шүүлтүүр бүхий аварга том сэнсний тусламжтайгаар агаарт хуримтлагдсан нүүрстөрөгчийн давхар ислийг сорох учиртай. Улмаар түүнийгээ зарим бодистой исэлдүүлсээр эцэстээ чулуу болгон хувиргах гэнэ. Дэлхийн дулаарлын эсрэг энэ мэт санаачилгууд бидэнд юунаас ч илүү хэрэгцээтэй байгааг эцэст нь сануулъя. > БҮТЭН ЖАГСААЛТТАЙ ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАНИЛЦАХ > > MIT Technology Review
https://unread.today/c/techworm-inlive	Techworm		2022-05-17T00:00:00	5 сарын 17, 2022	InLive: Залууст зориулсан дата эргэлт	<div class="article-body no-wide-image"> <h2><div>Технологи хурдацтай хөгжихийн хэрээр бидний амьдралын хэв маяг, хэрэглээний чиг хандлага өөрчлөгдөж интернэт, зөөврийн компьютер байхад л хүссэн газраасаа ажиллах, сурч хөгжих боломжтой болоод буй. </div><div>Өдөр ирэх тусам интернэт хэрэглээ өсөн нэмэгдэж байгаа энэ цаг үед өөрийн хэрэгцээг бүрэн хангахуйц дата үйлчилгээг сонгох нь залуусын хувьд нэн чухал асуудал болжээ. Тиймдээ ч бидний зүгээс уншигчдадаа залууст зориулсан, датанд суурилсан "InLive" дараа төлбөрт үйлчилгээг энэхүү нийтлэлээр танилцуулж байна. </div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">дата бидний амьдралд</h3><p></p><p>Дэлхийн үүрэн операторын GSM холбооны судалгаанаас харахад 2022 оны байдлаар дэлхий даяар <a href="https://www.gsmaintelligence.com/data/" target="_blank">8.3 тэрбум</a> гар утас хэрэглэгчид байна. 2021 онд л гэхэд гар утсаараа интернэт ашигладаг нийт <a href="https://www.statista.com/topics/779/mobile-internet/#dossierKeyfigures" target="_blank">4.32 тэрбум</a> хэрэглэгч бүртгэгдсэн аж. Энэ нь нийт интернэт хэрэглэгчдийн бараг 90 хувь нь мобайл интернэт ашигладаг гэсэн үг юм. </p><p>Монгол Улсын хувьд үүрэн холбооны нийт идэвхтэй хэрэглэгч 2021 онд <a href="https://crc.gov.mn/k/3dq" target="_blank">4.7 сая</a> болж өмнөх оноос 7.4 хувиар нэмэгдсэн ба 4G сүлжээнд холбогдсон хэрэглэгчийн тоо 2.8 саяд хүрчээ.</p><p>Мөн оны статистикаас харвал цэнхэр гарагийн иргэд өдөрт ойролцоогоор <a href="https://www.statista.com/statistics/1288783/daily-time-spent-online-via-mobile/" target="_blank">206 минут</a> буюу гурван цаг гаруй хугацааг гар утсаар интернэт ашиглахад зориулж байна. Энэ нь бидний, тэр дундаа залуус өдөр тутмын амьдрал, ажил үүргээ гүйцэтгэхдээ интернэт, датаг тогтмол ашиглаж дадсаны илрэл болж буй.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/9029ae2c-0975-442a-9b95-371319a063bf/d9f193f37bc92c0310b15cb1061c35dd.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>хэрэглээний өөрчлөлт<br></div></h3><p></p><p>Харин Монгол Улсын тухайд мобайл датаны дундаж хэрэглээ өнгөрөгч оноос 51 хувиар өсжээ. Гар утасны дата бидний өдөр тутмын хэрэглээ болсноор алхам тутамдаа интернэт хэрэглэх, зайнаас ажиллах, онлайнаар суралцах гэхчлэн цаг хугацаа, орон зайн хамаарал улам бүр багасаж буй нь таатай. </p><p>Тэгвэл харилцаа холбооны "<a href="https://www.skytel.mn" target="_blank">СКАЙтел</a>" групп мобайл хэрэглээний шинэ чиг хандлагад нийцсэн нээлттэй, эрэлхийлэгч, бүтээлч залууст зориулсан "<a href="https://www.skytel.mn/content/2862/view" target="_blank">InLive</a>" датанд суурилсан дараа төлбөрт үйлчилгээг зах зээлд нэвтрүүлжээ.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/9029ae2c-0975-442a-9b95-371319a063bf/1edf3bc89ad4b415517ecb3768ff8512.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>шинэ үеийн боломж</div></h3><p>"InLive" үйлчилгээ нь үүрэн холбооны бүх үйлчилгээ дундаас хамгийн их, хамгийн хурдан датаг санал болгож буй гэдгээрээ онцлогтой. </p> <h2><div><b>Амьдралын хэв маяг</b><br></div></h2><p></p><p>Хэрэглэгчид өөрийн сонирхол, амьдралын хэв маягтаа тохируулан Socialin, Content, Gaming, Music гэсэн дөрвөн төрлийн нэмэлт дижитал багцаас сонгон, хэдийг ч идэвхжүүлэх боломжтой юм. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/9029ae2c-0975-442a-9b95-371319a063bf/d85c59bab9917146c3c67ad74fd7e3f1.jpg"></p><h2><div><br></div><b>Эхлээд туршъя</b></h2><p></p><p>Та тус үйлчилгээний шинэ дугаарыг 0 төгрөгөөр, барьцаа төлбөргүйгээр авч, эхний сарын суурь хураамжаас 100 хувь чөлөөлүүлэх боломжтой. Түүгээр ч зогсохгүй шинэ дугаар бүхэнд бүтэн жилийн турш ашиглах 120GB дата бэлэглэх аж.</p><p>"InLive" үйлчилгээнд нэгдэхийг хүсвэл яг одоо "СКАЙтел" группийн <a href="https://www.skytel.mn/" target="_blank">вэбсайт</a> эсвэл <a href="https://www.instagram.com/skytelgroup/?igshid=YmMyMTA2M2Y=" target="_blank">инстаграм</a> хаяг руу хандаарай. </p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/8gKsOOiFPrw?rel=0"></iframe> </div> </div>	Технологи хурдацтай хөгжихийн хэрээр бидний амьдралын хэв маяг, хэрэглээний чиг хандлага өөрчлөгдөж интернэт, зөөврийн компьютер байхад л хүссэн газраасаа ажиллах, сурч хөгжих боломжтой болоод буй. Өдөр ирэх тусам интернэт хэрэглээ өсөн нэмэгдэж байгаа энэ цаг үед өөрийн хэрэгцээг бүрэн хангахуйц дата үйлчилгээг сонгох нь залуусын хувьд нэн чухал асуудал болжээ. Тиймдээ ч бидний зүгээс уншигчдадаа залууст зориулсан, датанд суурилсан "InLive" дараа төлбөрт үйлчилгээг энэхүү нийтлэлээр танилцуулж байна. дата бидний амьдралд Дэлхийн үүрэн операторын GSM холбооны судалгаанаас харахад 2022 оны байдлаар дэлхий даяар 8.3 тэрбум гар утас хэрэглэгчид байна. 2021 онд л гэхэд гар утсаараа интернэт ашигладаг нийт 4.32 тэрбум хэрэглэгч бүртгэгдсэн аж. Энэ нь нийт интернэт хэрэглэгчдийн бараг 90 хувь нь мобайл интернэт ашигладаг гэсэн үг юм. Монгол Улсын хувьд үүрэн холбооны нийт идэвхтэй хэрэглэгч 2021 онд 4.7 сая болж өмнөх оноос 7.4 хувиар нэмэгдсэн ба 4G сүлжээнд холбогдсон хэрэглэгчийн тоо 2.8 саяд хүрчээ. Мөн оны статистикаас харвал цэнхэр гарагийн иргэд өдөрт ойролцоогоор 206 минут буюу гурван цаг гаруй хугацааг гар утсаар интернэт ашиглахад зориулж байна. Энэ нь бидний, тэр дундаа залуус өдөр тутмын амьдрал, ажил үүргээ гүйцэтгэхдээ интернэт, датаг тогтмол ашиглаж дадсаны илрэл болж буй. хэрэглээний өөрчлөлт Харин Монгол Улсын тухайд мобайл датаны дундаж хэрэглээ өнгөрөгч оноос 51 хувиар өсжээ. Гар утасны дата бидний өдөр тутмын хэрэглээ болсноор алхам тутамдаа интернэт хэрэглэх, зайнаас ажиллах, онлайнаар суралцах гэхчлэн цаг хугацаа, орон зайн хамаарал улам бүр багасаж буй нь таатай. Тэгвэл харилцаа холбооны " СКАЙтел " групп мобайл хэрэглээний шинэ чиг хандлагад нийцсэн нээлттэй, эрэлхийлэгч, бүтээлч залууст зориулсан " InLive " датанд суурилсан дараа төлбөрт үйлчилгээг зах зээлд нэвтрүүлжээ. шинэ үеийн боломж "InLive" үйлчилгээ нь үүрэн холбооны бүх үйлчилгээ дундаас хамгийн их, хамгийн хурдан датаг санал болгож буй гэдгээрээ онцлогтой. Амьдралын хэв маяг Хэрэглэгчид өөрийн сонирхол, амьдралын хэв маягтаа тохируулан Socialin, Content, Gaming, Music гэсэн дөрвөн төрлийн нэмэлт дижитал багцаас сонгон, хэдийг ч идэвхжүүлэх боломжтой юм. Эхлээд туршъя Та тус үйлчилгээний шинэ дугаарыг 0 төгрөгөөр, барьцаа төлбөргүйгээр авч, эхний сарын суурь хураамжаас 100 хувь чөлөөлүүлэх боломжтой. Түүгээр ч зогсохгүй шинэ дугаар бүхэнд бүтэн жилийн турш ашиглах 120GB дата бэлэглэх аж. "InLive" үйлчилгээнд нэгдэхийг хүсвэл яг одоо "СКАЙтел" группийн вэбсайт эсвэл инстаграм хаяг руу хандаарай.	Технологи хурдацтай хөгжихийн хэрээр бидний амьдралын хэв маяг, хэрэглээний чиг хандлага өөрчлөгдөж интернэт, зөөврийн компьютер байхад л хүссэн газраасаа ажиллах, сурч хөгжих боломжтой болоод буй. Өдөр ирэх тусам интернэт хэрэглээ өсөн нэмэгдэж байгаа энэ цаг үед өөрийн хэрэгцээг бүрэн хангахуйц дата үйлчилгээг сонгох нь залуусын хувьд нэн чухал асуудал болжээ. Тиймдээ ч бидний зүгээс уншигчдадаа залууст зориулсан, датанд суурилсан "InLive" дараа төлбөрт үйлчилгээг энэхүү нийтлэлээр танилцуулж байна. ### дата бидний амьдралд Дэлхийн үүрэн операторын GSM холбооны судалгаанаас харахад 2022 оны байдлаар дэлхий даяар 8.3 тэрбум гар утас хэрэглэгчид байна. 2021 онд л гэхэд гар утсаараа интернэт ашигладаг нийт 4.32 тэрбум хэрэглэгч бүртгэгдсэн аж. Энэ нь нийт интернэт хэрэглэгчдийн бараг 90 хувь нь мобайл интернэт ашигладаг гэсэн үг юм. Монгол Улсын хувьд үүрэн холбооны нийт идэвхтэй хэрэглэгч 2021 онд 4.7 сая болж өмнөх оноос 7.4 хувиар нэмэгдсэн ба 4G сүлжээнд холбогдсон хэрэглэгчийн тоо 2.8 саяд хүрчээ. Мөн оны статистикаас харвал цэнхэр гарагийн иргэд өдөрт ойролцоогоор 206 минут буюу гурван цаг гаруй хугацааг гар утсаар интернэт ашиглахад зориулж байна. Энэ нь бидний, тэр дундаа залуус өдөр тутмын амьдрал, ажил үүргээ гүйцэтгэхдээ интернэт, датаг тогтмол ашиглаж дадсаны илрэл болж буй. ### хэрэглээний өөрчлөлт Харин Монгол Улсын тухайд мобайл датаны дундаж хэрэглээ өнгөрөгч оноос 51 хувиар өсжээ. Гар утасны дата бидний өдөр тутмын хэрэглээ болсноор алхам тутамдаа интернэт хэрэглэх, зайнаас ажиллах, онлайнаар суралцах гэхчлэн цаг хугацаа, орон зайн хамаарал улам бүр багасаж буй нь таатай. Тэгвэл харилцаа холбооны "СКАЙтел" групп мобайл хэрэглээний шинэ чиг хандлагад нийцсэн нээлттэй, эрэлхийлэгч, бүтээлч залууст зориулсан "InLive" датанд суурилсан дараа төлбөрт үйлчилгээг зах зээлд нэвтрүүлжээ. ### шинэ үеийн боломж "InLive" үйлчилгээ нь үүрэн холбооны бүх үйлчилгээ дундаас хамгийн их, хамгийн хурдан датаг санал болгож буй гэдгээрээ онцлогтой. Амьдралын хэв маяг Хэрэглэгчид өөрийн сонирхол, амьдралын хэв маягтаа тохируулан Socialin, Content, Gaming, Music гэсэн дөрвөн төрлийн нэмэлт дижитал багцаас сонгон, хэдийг ч идэвхжүүлэх боломжтой юм. Эхлээд туршъя Та тус үйлчилгээний шинэ дугаарыг 0 төгрөгөөр, барьцаа төлбөргүйгээр авч, эхний сарын суурь хураамжаас 100 хувь чөлөөлүүлэх боломжтой. Түүгээр ч зогсохгүй шинэ дугаар бүхэнд бүтэн жилийн турш ашиглах 120GB дата бэлэглэх аж. "InLive" үйлчилгээнд нэгдэхийг хүсвэл яг одоо "СКАЙтел" группийн вэбсайт эсвэл инстаграм хаяг руу хандаарай.
https://unread.today/c/techworm-ard-art	Techworm		2022-05-13T00:00:00	5 сарын 13, 2022	ARD ART-ийг танилцуулах нь + Тавдугаар сарын онцлох 5 NFT багц	<div class="article-body no-wide-image"> <h2><div>"ARD ART" бол хүн бүрд өөрийн хүссэн виртуал хөрөнгөө NFT хэлбэрээр бүтээж, түүнийгээ эзэмших, арилжаалах боломжийг олгож буй анхны монгол платформ юм. Techworm булангийн энэ удаагийн дугаарт "ARD ART"-ийг танилцуулахын сацуу энэ сард нээлтээ хийх онцлох 5 NFT бүтээлийн талаарх мэдээллийг хүргэж байна.</div></h2><p><b>Сошиал хуудсууд: <a href="http://ard.art" target="_blank">Вэбсайт</a>, <a href="https://www.facebook.com/Ard.Art2" target="_blank">Фэйсбүүк</a>, <a href="https://www.instagram.com/ard_4rt/%20" target="_blank">Инстаграм</a></b></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ямар онцлог, давуу талтай вэ?</h3><p></p><p><b>- Хэрэглэгч бүр өөрийн гэсэн NFT болон багц бүтээх</b></p><p>Хэрэглэгчид өөрийн оюуны өмч, биет болон виртуал хөрөнгөө блокчэйн технологи ашиглан өмчлөх, түүнээсээ ашиг хүртэх боломжтой.</p><p><b>- Хамгийн найдвартай, хурдан блокчэйн сүлжээ</b></p><p>Тус платформыг АрдКойны экосистем дээр үндэслэн хамгийн хурдан, найдвартай "Polygon" блокчэйн сүлжээн дээр гаргаж байгаа юм. Ингэснээр NFT бүтээх, авах, зарах гэхчлэн бүхий л үйлдэл тань ухаалаг гэрээгээр баталгаажих тул эзэмших, захиран зарцуулах эрх нь зөвхөн танд байх болно.</p><p><b>- АрдКойн урамшууллын оноогоо ашиглах</b></p><p>Ардкойн урамшууллын оноогоо ашиглан NFT-гээ бусдад санал болгох, бусад NFT-г өөртөө авах боломжтой. <br></p><p><b>- Хамгийн бага үйлчилгээний шимтгэл</b></p><p>"ARD ART" дээр хийгдэж буй бүх үйлдэл тань "Polygon" блокчэйн сүлжээн дээр хийгдэж байгаа гэдэг утгаараа хамгийн бага шимтгэлтэй, хурдан үйлчилгээг танд санал болгоно.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ямар үйлдэл хийх боломжтой вэ?</h3><ul><li>Өөрийн гэсэн NFT болон багц бүтээх.</li><li>NFT-гээ зарах болон бусдын бүтээлийг худалдан авах захиалга/үнийн санал өгөх. </li><li>Дуудлага худалдаанд оролцох, зохион байгуулах.</li><li>Бусдад болон крипто хаяг руу NFT шилжүүлэх.</li></ul><h1><div><br></div>Тавдугаар сард нээлтээ хийх онцлох 5 NFT багц</h1><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">1. B3RS - Түүхээр баталгаажсан үнэ цэн</h3><p>"<a href="https://www.facebook.com/b3rsmn" target="_blank">B3RS</a>" төслийн зорилго дэлхий дахинд Монгол Улсынхаа гайхамшигт соёл, урлагийн түүхэн өвийг таниулахад оршиж буй. Энэхүү төслийн хүрээнд тэд Хүннү гүрний үед хамаарагдах түүх, соёлын мөрөөр мөшгөж, тухайн үеийн дээд язгууртан, баатруудын бунхандаа нууж үлдээсэн эд өлгийн зүйлсийг малтан, судлах аж. Үүнээс улбаалан урлагийн сэтгэлгээ болоод давтагдашгүй өв соёлтой ард олон Евразийн нутагт оршин тогтнож байсныг дэлхийд таниулах нь уг төслийн зорилго билээ. <br><br><b>Бүтээлийн тайлбар: </b>Төслийн багийнхан “Бэрс”-ийн дүрээр аугаа их түүхийнхээ сүр хүчийг илэрхийлжээ. Нийт таван өнгө бүхий NFT бүтээсэн бөгөөд танд санамсаргүй байдлаар хуваарилагдана. Та энэхүү NFT-г худалдан авснаар археологийн малтлагыг санхүүжүүлэх юм.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/d71d5fb4cb8281b5763c5cd20881997b.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>2. GremO - 2016 ширхэг бүхий давтагдашгүй NFT багц</h3><p>"<a href="https://www.youtube.com/c/Gremix33" target="_blank">Gremix</a>" ютүб хуудсандаа контент бүтээж эхэлснийхээ 6 жилийн ойг тохиолдуулан, өөрийн NFT багцаа танилцуулахаар болжээ. Тус багц нь өнгөрсөн оноос хойш дэлхий дахинд эрчээ авч байгаа "<a href="https://www.airnfts.com/nft/collectibles-nft" target="_blank">NFT collectibles</a>" загвараар гарах ба нийт 2016 ширхэг давтагдашгүй "Gremo"-с бүрдэнэ. <br><br>Та эл бүтээлийг авснаар Gremix-ийн NFT эзэмшигчдийн клубд нэгдэж, нэмэлт онцгой эрхүүд эдлэх боломжтой.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/3ce20d668426de25776d79b6d375123c.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>3. MEPO af - Давтагдашгүй хувцсаа өөрөө бүтээ</h3><p>Хувцас загварын салбарын хөгжил түргэсэх тусам хүмүүс нэгэн хэвийн зүйлээс уйдах, шинийг эрэлхийлэх, давтагдашгүй байхыг эрхэмлэх хандлагатай болжээ. Яг л үүнтэй нийцүүлэн, "<a href="https://www.facebook.com/Mepoaf" target="_blank">Mepo AF</a>" брэндээс хувцасны деталиа солих, халаас, хатгамал, чимэглэл нэмэх боломжтой NFT бүтээсэн байна. Ингэснээр тэд хувцасны хэрэглээг илүү уртасгаж, хог хаягдлыг бууруулах хэтийн зорилготой юм.<br><br><b>Бүтээлийн тайлбар:</b> Энгэрийн деталь нь баруун зүүн сонголттой байх ба ханцуйн деталь нь баруун зүүн хамааралгүй угсрагдах боломж бүхий эсгүүрийн шийдэлтэй хийгдсэн учраас хэрэглэгчдэд олон сонголтыг санал болгож буй. <br><br><b>"Piece of Mepo AF" багцаас дөрвөн төрлийн NFT эзэмшиж, өөрийн гэсэн цорын ганц давтагдашгүй загварыг бүтээсэн танд: <br></b>1. Өөрийн бүтээсэн загвараа биет байдлаар эзэмших. <br>2. "Mepo AF" брэндийн гишүүнчлэлийн эрхтэй болох. <br>3. 100 хувь гар аргаар хийгдсэн, давтагдах боломжгүй "charm doll" бэлэглэх. <br>4. Нэг удаа биеэс хэмжилт хийх болон “custom edit" бүхий тусгай захиалга өгөх эрхтэй болно.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/77b6181dafbd8fe78c1b4aae7486fb13.jpg"></p><div class="image-caption">Ханцуйн деталь</div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>4. Zeneo - Unleash your demon</h3><p>Бүжигчин "<a href="https://www.instagram.com/kaizeneo/" target="_blank">Kai</a>" өөрийн нэрийн "<a href="https://www.instagram.com/zeneozeneo/" target="_blank">ZENEO</a>" брэндийн NFT багцаа тун удахгүй танилцуулахаар болжээ. Үндсэн гурван төрлийн NFT байх ба эзэмшигчид нь авсан төрлөөсөө хамаарч тус брэндийн бүтээгдэхүүнийг худалдан авах, клубийн гишүүн болж, дараа дараагийн зохион байгуулагдах үйл ажиллагаанд оролцох эрхтэй болно.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/f3240d9e281bf24f77e5b7e00dccfa3b.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>5. DGL хөгжмийн аКадеми</h3><p>Олон жилийн турш хөгжмийн боловсролыг олон нийтэд түгээж буй "<a href="https://www.facebook.com/DGLMUSICSCHOOL/" target="_blank">DGL Хөгжмийн Академи</a>" өөрийн NFT багцаа бүтээжээ. Тус багц нь дөрвөн төрлийн NFT бүтээлээс бүрдэх буюу "ENYA" брэндийн гитар, сургалтын эрхийн бичиг, VIP гишүүнчлэл дагалдах юм. Мөн эдгээр эзэмшигчид дундаас нэг нь дэлхийн хамгийн анхны ухаалаг гитарын эзэн болох ажээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/bddf1b41b700d0c225c5b8ad37350196.jpg"></p> </div>	"ARD ART" бол хүн бүрд өөрийн хүссэн виртуал хөрөнгөө NFT хэлбэрээр бүтээж, түүнийгээ эзэмших, арилжаалах боломжийг олгож буй анхны монгол платформ юм. Techworm булангийн энэ удаагийн дугаарт "ARD ART"-ийг танилцуулахын сацуу энэ сард нээлтээ хийх онцлох 5 NFT бүтээлийн талаарх мэдээллийг хүргэж байна. Сошиал хуудсууд: Вэбсайт , Фэйсбүүк , Инстаграм Ямар онцлог, давуу талтай вэ? - Хэрэглэгч бүр өөрийн гэсэн NFT болон багц бүтээх Хэрэглэгчид өөрийн оюуны өмч, биет болон виртуал хөрөнгөө блокчэйн технологи ашиглан өмчлөх, түүнээсээ ашиг хүртэх боломжтой. - Хамгийн найдвартай, хурдан блокчэйн сүлжээ Тус платформыг АрдКойны экосистем дээр үндэслэн хамгийн хурдан, найдвартай "Polygon" блокчэйн сүлжээн дээр гаргаж байгаа юм. Ингэснээр NFT бүтээх, авах, зарах гэхчлэн бүхий л үйлдэл тань ухаалаг гэрээгээр баталгаажих тул эзэмших, захиран зарцуулах эрх нь зөвхөн танд байх болно. - АрдКойн урамшууллын оноогоо ашиглах Ардкойн урамшууллын оноогоо ашиглан NFT-гээ бусдад санал болгох, бусад NFT-г өөртөө авах боломжтой. - Хамгийн бага үйлчилгээний шимтгэл "ARD ART" дээр хийгдэж буй бүх үйлдэл тань "Polygon" блокчэйн сүлжээн дээр хийгдэж байгаа гэдэг утгаараа хамгийн бага шимтгэлтэй, хурдан үйлчилгээг танд санал болгоно. Ямар үйлдэл хийх боломжтой вэ? Өөрийн гэсэн NFT болон багц бүтээх. NFT-гээ зарах болон бусдын бүтээлийг худалдан авах захиалга/үнийн санал өгөх. Дуудлага худалдаанд оролцох, зохион байгуулах. Бусдад болон крипто хаяг руу NFT шилжүүлэх. Тавдугаар сард нээлтээ хийх онцлох 5 NFT багц 1. B3RS - Түүхээр баталгаажсан үнэ цэн " B3RS " төслийн зорилго дэлхий дахинд Монгол Улсынхаа гайхамшигт соёл, урлагийн түүхэн өвийг таниулахад оршиж буй. Энэхүү төслийн хүрээнд тэд Хүннү гүрний үед хамаарагдах түүх, соёлын мөрөөр мөшгөж, тухайн үеийн дээд язгууртан, баатруудын бунхандаа нууж үлдээсэн эд өлгийн зүйлсийг малтан, судлах аж. Үүнээс улбаалан урлагийн сэтгэлгээ болоод давтагдашгүй өв соёлтой ард олон Евразийн нутагт оршин тогтнож байсныг дэлхийд таниулах нь уг төслийн зорилго билээ. Бүтээлийн тайлбар: Төслийн багийнхан “Бэрс”-ийн дүрээр аугаа их түүхийнхээ сүр хүчийг илэрхийлжээ. Нийт таван өнгө бүхий NFT бүтээсэн бөгөөд танд санамсаргүй байдлаар хуваарилагдана. Та энэхүү NFT-г худалдан авснаар археологийн малтлагыг санхүүжүүлэх юм. 2. GremO - 2016 ширхэг бүхий давтагдашгүй NFT багц " Gremix " ютүб хуудсандаа контент бүтээж эхэлснийхээ 6 жилийн ойг тохиолдуулан, өөрийн NFT багцаа танилцуулахаар болжээ. Тус багц нь өнгөрсөн оноос хойш дэлхий дахинд эрчээ авч байгаа " NFT collectibles " загвараар гарах ба нийт 2016 ширхэг давтагдашгүй "Gremo"-с бүрдэнэ. Та эл бүтээлийг авснаар Gremix-ийн NFT эзэмшигчдийн клубд нэгдэж, нэмэлт онцгой эрхүүд эдлэх боломжтой. 3. MEPO af - Давтагдашгүй хувцсаа өөрөө бүтээ Хувцас загварын салбарын хөгжил түргэсэх тусам хүмүүс нэгэн хэвийн зүйлээс уйдах, шинийг эрэлхийлэх, давтагдашгүй байхыг эрхэмлэх хандлагатай болжээ. Яг л үүнтэй нийцүүлэн, " Mepo AF " брэндээс хувцасны деталиа солих, халаас, хатгамал, чимэглэл нэмэх боломжтой NFT бүтээсэн байна. Ингэснээр тэд хувцасны хэрэглээг илүү уртасгаж, хог хаягдлыг бууруулах хэтийн зорилготой юм. Бүтээлийн тайлбар: Энгэрийн деталь нь баруун зүүн сонголттой байх ба ханцуйн деталь нь баруун зүүн хамааралгүй угсрагдах боломж бүхий эсгүүрийн шийдэлтэй хийгдсэн учраас хэрэглэгчдэд олон сонголтыг санал болгож буй. "Piece of Mepo AF" багцаас дөрвөн төрлийн NFT эзэмшиж, өөрийн гэсэн цорын ганц давтагдашгүй загварыг бүтээсэн танд: 1. Өөрийн бүтээсэн загвараа биет байдлаар эзэмших. 2. "Mepo AF" брэндийн гишүүнчлэлийн эрхтэй болох. 3. 100 хувь гар аргаар хийгдсэн, давтагдах боломжгүй "charm doll" бэлэглэх. 4. Нэг удаа биеэс хэмжилт хийх болон “custom edit" бүхий тусгай захиалга өгөх эрхтэй болно. Ханцуйн деталь 4. Zeneo - Unleash your demon Бүжигчин " Kai " өөрийн нэрийн " ZENEO " брэндийн NFT багцаа тун удахгүй танилцуулахаар болжээ. Үндсэн гурван төрлийн NFT байх ба эзэмшигчид нь авсан төрлөөсөө хамаарч тус брэндийн бүтээгдэхүүнийг худалдан авах, клубийн гишүүн болж, дараа дараагийн зохион байгуулагдах үйл ажиллагаанд оролцох эрхтэй болно. 5. DGL хөгжмийн аКадеми Олон жилийн турш хөгжмийн боловсролыг олон нийтэд түгээж буй " DGL Хөгжмийн Академи " өөрийн NFT багцаа бүтээжээ. Тус багц нь дөрвөн төрлийн NFT бүтээлээс бүрдэх буюу "ENYA" брэндийн гитар, сургалтын эрхийн бичиг, VIP гишүүнчлэл дагалдах юм. Мөн эдгээр эзэмшигчид дундаас нэг нь дэлхийн хамгийн анхны ухаалаг гитарын эзэн болох ажээ.	"ARD ART" бол хүн бүрд өөрийн хүссэн виртуал хөрөнгөө NFT хэлбэрээр бүтээж, түүнийгээ эзэмших, арилжаалах боломжийг олгож буй анхны монгол платформ юм. Techworm булангийн энэ удаагийн дугаарт "ARD ART"-ийг танилцуулахын сацуу энэ сард нээлтээ хийх онцлох 5 NFT бүтээлийн талаарх мэдээллийг хүргэж байна. Сошиал хуудсууд: Вэбсайт, Фэйсбүүк, Инстаграм ### Ямар онцлог, давуу талтай вэ? - Хэрэглэгч бүр өөрийн гэсэн NFT болон багц бүтээх Хэрэглэгчид өөрийн оюуны өмч, биет болон виртуал хөрөнгөө блокчэйн технологи ашиглан өмчлөх, түүнээсээ ашиг хүртэх боломжтой. - Хамгийн найдвартай, хурдан блокчэйн сүлжээ Тус платформыг АрдКойны экосистем дээр үндэслэн хамгийн хурдан, найдвартай "Polygon" блокчэйн сүлжээн дээр гаргаж байгаа юм. Ингэснээр NFT бүтээх, авах, зарах гэхчлэн бүхий л үйлдэл тань ухаалаг гэрээгээр баталгаажих тул эзэмших, захиран зарцуулах эрх нь зөвхөн танд байх болно. - АрдКойн урамшууллын оноогоо ашиглах Ардкойн урамшууллын оноогоо ашиглан NFT-гээ бусдад санал болгох, бусад NFT-г өөртөө авах боломжтой. - Хамгийн бага үйлчилгээний шимтгэл "ARD ART" дээр хийгдэж буй бүх үйлдэл тань "Polygon" блокчэйн сүлжээн дээр хийгдэж байгаа гэдэг утгаараа хамгийн бага шимтгэлтэй, хурдан үйлчилгээг танд санал болгоно. ### Ямар үйлдэл хийх боломжтой вэ? * Өөрийн гэсэн NFT болон багц бүтээх. * NFT-гээ зарах болон бусдын бүтээлийг худалдан авах захиалга/үнийн санал өгөх. * Дуудлага худалдаанд оролцох, зохион байгуулах. * Бусдад болон крипто хаяг руу NFT шилжүүлэх. Тавдугаар сард нээлтээ хийх онцлох 5 NFT багц ### 1. B3RS - Түүхээр баталгаажсан үнэ цэн "B3RS" төслийн зорилго дэлхий дахинд Монгол Улсынхаа гайхамшигт соёл, урлагийн түүхэн өвийг таниулахад оршиж буй. Энэхүү төслийн хүрээнд тэд Хүннү гүрний үед хамаарагдах түүх, соёлын мөрөөр мөшгөж, тухайн үеийн дээд язгууртан, баатруудын бунхандаа нууж үлдээсэн эд өлгийн зүйлсийг малтан, судлах аж. Үүнээс улбаалан урлагийн сэтгэлгээ болоод давтагдашгүй өв соёлтой ард олон Евразийн нутагт оршин тогтнож байсныг дэлхийд таниулах нь уг төслийн зорилго билээ. Бүтээлийн тайлбар: Төслийн багийнхан “Бэрс”-ийн дүрээр аугаа их түүхийнхээ сүр хүчийг илэрхийлжээ. Нийт таван өнгө бүхий NFT бүтээсэн бөгөөд танд санамсаргүй байдлаар хуваарилагдана. Та энэхүү NFT-г худалдан авснаар археологийн малтлагыг санхүүжүүлэх юм. ### 2. GremO - 2016 ширхэг бүхий давтагдашгүй NFT багц "Gremix" ютүб хуудсандаа контент бүтээж эхэлснийхээ 6 жилийн ойг тохиолдуулан, өөрийн NFT багцаа танилцуулахаар болжээ. Тус багц нь өнгөрсөн оноос хойш дэлхий дахинд эрчээ авч байгаа "NFT collectibles" загвараар гарах ба нийт 2016 ширхэг давтагдашгүй "Gremo"-с бүрдэнэ. Та эл бүтээлийг авснаар Gremix-ийн NFT эзэмшигчдийн клубд нэгдэж, нэмэлт онцгой эрхүүд эдлэх боломжтой. ### 3. MEPO af - Давтагдашгүй хувцсаа өөрөө бүтээ Хувцас загварын салбарын хөгжил түргэсэх тусам хүмүүс нэгэн хэвийн зүйлээс уйдах, шинийг эрэлхийлэх, давтагдашгүй байхыг эрхэмлэх хандлагатай болжээ. Яг л үүнтэй нийцүүлэн, "Mepo AF" брэндээс хувцасны деталиа солих, халаас, хатгамал, чимэглэл нэмэх боломжтой NFT бүтээсэн байна. Ингэснээр тэд хувцасны хэрэглээг илүү уртасгаж, хог хаягдлыг бууруулах хэтийн зорилготой юм. Бүтээлийн тайлбар: Энгэрийн деталь нь баруун зүүн сонголттой байх ба ханцуйн деталь нь баруун зүүн хамааралгүй угсрагдах боломж бүхий эсгүүрийн шийдэлтэй хийгдсэн учраас хэрэглэгчдэд олон сонголтыг санал болгож буй. "Piece of Mepo AF" багцаас дөрвөн төрлийн NFT эзэмшиж, өөрийн гэсэн цорын ганц давтагдашгүй загварыг бүтээсэн танд:1. Өөрийн бүтээсэн загвараа биет байдлаар эзэмших. 2. "Mepo AF" брэндийн гишүүнчлэлийн эрхтэй болох. 3. 100 хувь гар аргаар хийгдсэн, давтагдах боломжгүй "charm doll" бэлэглэх. 4. Нэг удаа биеэс хэмжилт хийх болон “custom edit" бүхий тусгай захиалга өгөх эрхтэй болно. Ханцуйн деталь ### 4. Zeneo - Unleash your demon Бүжигчин "Kai" өөрийн нэрийн "ZENEO" брэндийн NFT багцаа тун удахгүй танилцуулахаар болжээ. Үндсэн гурван төрлийн NFT байх ба эзэмшигчид нь авсан төрлөөсөө хамаарч тус брэндийн бүтээгдэхүүнийг худалдан авах, клубийн гишүүн болж, дараа дараагийн зохион байгуулагдах үйл ажиллагаанд оролцох эрхтэй болно. ### 5. DGL хөгжмийн аКадеми Олон жилийн турш хөгжмийн боловсролыг олон нийтэд түгээж буй "DGL Хөгжмийн Академи" өөрийн NFT багцаа бүтээжээ. Тус багц нь дөрвөн төрлийн NFT бүтээлээс бүрдэх буюу "ENYA" брэндийн гитар, сургалтын эрхийн бичиг, VIP гишүүнчлэл дагалдах юм. Мөн эдгээр эзэмшигчид дундаас нэг нь дэлхийн хамгийн анхны ухаалаг гитарын эзэн болох ажээ.
https://unread.today/c/techworm-monpay-update	Techworm		2022-06-17T00:00:00	6 сарын 17, 2022	Шинэчлэгдсэн MonPay App-аас онцлох зүйлс	<div class="article-body"> <h2><div>"MonPay" аппликэйшн дизайн, өнгө төрхөө шинэчилж, уян хатан зээлийн үйлчилгээ, бараан горим зэрэг функцүүдийг нэвтрүүлснээр хэрэглэгчдэд тус апп-ийг ашиглахад илүү хялбар, ойлгомжтой болгож өгчээ. Энэ удаагийн дугаартаа бид шинэчлэгдсэн MonPay-ийг онцлон тоймлож байна.</div></h2><p></p><p><b>Татах</b>: <a href="https://apps.apple.com/app/id1600427740" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.mobicom.candy" target="_blank">Android</a> \| <a href="https://appgallery.cloud.huawei.com/ag/n/app/C102637533?locale=en_US&source=appshare&subsource=C102637533" target="_blank">HarmonyOS</a></p><p><b>Сошиал хуудас</b>: <a href="https://monpay.mn/#/" target="_blank">Website</a> \| <a href="https://www.facebook.com/Monpay.official" target="_blank">Facebook</a> \| <a href="https://www.instagram.com/monpay.official/" target="_blank">Instagram</a></p> <blockquote><p>MonPay апп-тай танилцах: <a href="https://unread.today/c/techworm-monpay" target="_blank">Апп тойм: MonPay - Үндэсний төлбөрийн шийдэл</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><span class="heading14 text-blue text-bold" id="js-heading-2" style="margin: 0px; line-height: 24px;">ШИНЭ ӨНГӨ ТӨРХ: ИЛҮҮ ОЙРХОН, ХҮРТЭЭМЖТЭЙ ШИЙДЭЛ</span></h3><p></p><p><i><b>- Шинэ өнгө төрхийг илтгэх лого</b></i></p><p>Хамгийн сүүлд хоёр жилийн өмнө далайцтай шинэчлэлт хийж, Candy-ээс <a href="https://monpay.mn/#/" target="_blank">MonPay</a> болсон тэд энэ удаад өөрсдийн өнгө төрх, апп-даа томоохон өөрчлөлт хийсэн байна. Шинэчлэлтийг илтгэх лого нь бидний анхаарлыг хамгийн түрүүнд татсан бөгөөд өмнөх хувилбараа бодвол илүү энгийн дизайнтай болж, нүдэнд тусах байдал нь хүчирхэг, үндсэн бичиглэлийг нь уншихад хялбар болсон санагдав.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/98ae26ddfeedba064aa25a8ab4a494c6.png"></p><p></p><p><i><br><b>- UX/UI дизайн</b></i><b><br></b></p><p>MonPay энэ удаагийн шинэчлэлтээрээ UI буюу апп яаж харагдах, UX буюу хэрхэн ажиллах тал дээр голчлон анхаарч, хөгжүүлэлт хийсэн нь илт харагдав. Үүний үр дүнд хэрэглэгч бүрд хүртээмжтэй, ашиглахад хялбар, энгийн ойлгомжтой ажиллагааг нэвтрүүлж чаджээ. Тухайлбал, хэрэглэгч апп руугаа ормогц хэтэвчнийх нь үлдэгдэл, боломжит зээлийн хэмжээ тод харагдах бөгөөд гүйлгээ хийх, хэтэвчээ цэнэглэх үйлдлүүдийг илүү гарт ойр, хялбар байдлаар шийдсэн аж. </p><p>Мөн MonPay апп-ийн програмчлалын хэл бүрэн өөрчлөгдсөн бөгөөд ингэснээр цэс хоорондын шилжилт илүү хурдан, хялбар үйл ажиллагаатай болж буй.</p><p><i><b>- Бараан төлөв (dark mode)</b></i></p><p>Өмнөх хувилбар дахь үндсэн төлөв (light) дээр бараан буюу "dark mode" нэмэгдэж хоёр өнгөний сонголттой болжээ. Ингэснээр хэрэглэгч өөрийн хэрэгцээ шаардлага, орчны гэрэл зэргээс хамааруулан дээрх хоёр төлөвөөс тохируулан сонгож, апп-ийнхаа өнгө төрхийг хүссэнээрээ өөрчлөх боломжтой.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/9cc319c30a4f1a360fbb5c4694417863.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><span class="heading14 text-blue text-bold" style="margin: 0px; line-height: 24px;"><br></span></div><span class="heading14 text-blue text-bold" id="js-heading-3" style="margin: 0px; line-height: 24px;">УЯН ХАТАН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ</span></h3><p></p><p><a href="https://monpay.mn/#/" target="_blank">MonPay</a>-ийн зээл олгох систем нь хиймэл оюун ухаан дээр суурилж, хэрэглэгчдийн хэрэглээнд үндэслэн зээл, хүүгийн хэмжээг тооцдог гэдгээрээ хэрэглэгчдийн дунд хэдийнэ алдартай. Тэгвэл тэдний өөр нэгэн мэдүүштэй шинэчлэл нь зээлийн үйлчилгээний хязгаарлагдмал байсан нөхцөлүүдийг илүү уян хатан байдлаар шинэчлэн, нэмэлт боломжуудыг нэмэгдүүлснийг онцолъё.</p><p><i><b>- Давхар зээл авах</b></i></p><p>Өмнөх хувилбарт хэрэглэгчид зээлээ төлж дуустлаа нэмж авах боломжгүй байсан бол энэ удаад зээл олгох системийг илүү хэрэглэгч төвтэй, уян хатан болгохын тулд нийт эрхэндээ тохируулан хэдэн ч удаа авах боломжтой болж байгаа гэнэ. Зээл нэмэгдэх тусам хүү нь улам өсөх юм биш үү гэж бодож байна уу? Тэгвэл бүү санаа зовоорой! Учир нь зээлийн хүүг өдрөөр тооцдог хэвээрээ буюу хэрэглэгч ашигласан өдрөөрөө л хүү төлөх аж. </p><p>Одоо бүгдээрээ нэг бяцхан тооцоолол хийгээд үзье. Та сая төгрөгийн зээл аваад, нэг өдрийн дараа эргүүлэн төлөхөд зээлийн нийт хүү тань ердөө 624 төгрөг байх юм.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/e68c4685bb22df228150b2f06d8ee5d1.png"></p><p></p><p><i><br><b>- Зээлийн хэмжээгээ хүссэнээрээ тохируулах боломж</b></i><b><br></b></p><p>MonPay-ийн өмнөх хувилбарт хэрэглэгчид 100'000, 200'000, 500'000 зэрэг бүхэл хэмжээнээс сонгон зээл авдаг байсан бол одоо тэд хэрэгцээндээ тохируулан, үнийн дүнгээ өөрчлөн авах уян хатан функцтэй болжээ. </p><p>Жишээлбэл, таны зээлийн эрх сая төгрөг байлаа гэж бодоход та өөрийн хэрэгцээндээ тааруулан 430’000, 150,000 гэхчлэн бутархай дүнгээр зээл авах боломжтой гэсэн үг.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><span class="heading14 text-blue text-bold" id="js-heading-4" style="margin: 0px; line-height: 24px;">САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС</span></h3><p></p><p>Цаашид MonPay апп-ийн зүгээс дараа дараагийн шинэчлэлтүүдийг хэрэглэгчдийнхээ санал хүсэлт, шаардлагад тулгуурлан цаг алдалгүй хүргэхээр ажиллаж буйгаа дуулгасан юм. Жишээлбэл, "мини апп" хэсгийн онлайн үйлчилгээнүүдээс хэрэглэгч бүрийн хэрэглээнд тохирсон сонголтын дагуу өөрсдийнхөө орон зайг бүрдүүлэх боломжийг олгохоор зорьж буй гэнэ.</p><p>Үүнээс гадна уншигчдад дуулгах таатай мэдээ гэвэл хэрэглэгчдийн дуртай “<a href="https://fb.watch/dHUKi5k1Gl/" target="_blank">Level Up</a>” урамшуулалт хөтөлбөр дахин эхлэхээр болжээ. Тус урамшууллын хүрээнд хэрэглэгчид MonPay апп-аараа худалдан авалт хийснээр үнийн дүн нэмэгдэх тусам хөнгөлөлтийн эрх авах боломжтой.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/91286b61d923985be4d915f2ef6d48f8.png"></p><blockquote><p></p><p><br></p><p>MonPay апп-аа шинэчлэх бол <a href="https://monpay.mn/app.html" target="_blank">ЭНД</a> дараарай.<br></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/07eb07b8fd8622a87248dd11e25ef3a3.png"></p> </div>	"MonPay" аппликэйшн дизайн, өнгө төрхөө шинэчилж, уян хатан зээлийн үйлчилгээ, бараан горим зэрэг функцүүдийг нэвтрүүлснээр хэрэглэгчдэд тус апп-ийг ашиглахад илүү хялбар, ойлгомжтой болгож өгчээ. Энэ удаагийн дугаартаа бид шинэчлэгдсэн MonPay-ийг онцлон тоймлож байна. Татах : iOS \| Android \| HarmonyOS Сошиал хуудас : Website \| Facebook \| Instagram MonPay апп-тай танилцах: Апп тойм: MonPay - Үндэсний төлбөрийн шийдэл Unread ШИНЭ ӨНГӨ ТӨРХ: ИЛҮҮ ОЙРХОН, ХҮРТЭЭМЖТЭЙ ШИЙДЭЛ - Шинэ өнгө төрхийг илтгэх лого Хамгийн сүүлд хоёр жилийн өмнө далайцтай шинэчлэлт хийж, Candy-ээс MonPay болсон тэд энэ удаад өөрсдийн өнгө төрх, апп-даа томоохон өөрчлөлт хийсэн байна. Шинэчлэлтийг илтгэх лого нь бидний анхаарлыг хамгийн түрүүнд татсан бөгөөд өмнөх хувилбараа бодвол илүү энгийн дизайнтай болж, нүдэнд тусах байдал нь хүчирхэг, үндсэн бичиглэлийг нь уншихад хялбар болсон санагдав. - UX/UI дизайн MonPay энэ удаагийн шинэчлэлтээрээ UI буюу апп яаж харагдах, UX буюу хэрхэн ажиллах тал дээр голчлон анхаарч, хөгжүүлэлт хийсэн нь илт харагдав. Үүний үр дүнд хэрэглэгч бүрд хүртээмжтэй, ашиглахад хялбар, энгийн ойлгомжтой ажиллагааг нэвтрүүлж чаджээ. Тухайлбал, хэрэглэгч апп руугаа ормогц хэтэвчнийх нь үлдэгдэл, боломжит зээлийн хэмжээ тод харагдах бөгөөд гүйлгээ хийх, хэтэвчээ цэнэглэх үйлдлүүдийг илүү гарт ойр, хялбар байдлаар шийдсэн аж. Мөн MonPay апп-ийн програмчлалын хэл бүрэн өөрчлөгдсөн бөгөөд ингэснээр цэс хоорондын шилжилт илүү хурдан, хялбар үйл ажиллагаатай болж буй. - Бараан төлөв (dark mode) Өмнөх хувилбар дахь үндсэн төлөв (light) дээр бараан буюу "dark mode" нэмэгдэж хоёр өнгөний сонголттой болжээ. Ингэснээр хэрэглэгч өөрийн хэрэгцээ шаардлага, орчны гэрэл зэргээс хамааруулан дээрх хоёр төлөвөөс тохируулан сонгож, апп-ийнхаа өнгө төрхийг хүссэнээрээ өөрчлөх боломжтой. УЯН ХАТАН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ MonPay -ийн зээл олгох систем нь хиймэл оюун ухаан дээр суурилж, хэрэглэгчдийн хэрэглээнд үндэслэн зээл, хүүгийн хэмжээг тооцдог гэдгээрээ хэрэглэгчдийн дунд хэдийнэ алдартай. Тэгвэл тэдний өөр нэгэн мэдүүштэй шинэчлэл нь зээлийн үйлчилгээний хязгаарлагдмал байсан нөхцөлүүдийг илүү уян хатан байдлаар шинэчлэн, нэмэлт боломжуудыг нэмэгдүүлснийг онцолъё. - Давхар зээл авах Өмнөх хувилбарт хэрэглэгчид зээлээ төлж дуустлаа нэмж авах боломжгүй байсан бол энэ удаад зээл олгох системийг илүү хэрэглэгч төвтэй, уян хатан болгохын тулд нийт эрхэндээ тохируулан хэдэн ч удаа авах боломжтой болж байгаа гэнэ. Зээл нэмэгдэх тусам хүү нь улам өсөх юм биш үү гэж бодож байна уу? Тэгвэл бүү санаа зовоорой! Учир нь зээлийн хүүг өдрөөр тооцдог хэвээрээ буюу хэрэглэгч ашигласан өдрөөрөө л хүү төлөх аж. Одоо бүгдээрээ нэг бяцхан тооцоолол хийгээд үзье. Та сая төгрөгийн зээл аваад, нэг өдрийн дараа эргүүлэн төлөхөд зээлийн нийт хүү тань ердөө 624 төгрөг байх юм. - Зээлийн хэмжээгээ хүссэнээрээ тохируулах боломж MonPay-ийн өмнөх хувилбарт хэрэглэгчид 100'000, 200'000, 500'000 зэрэг бүхэл хэмжээнээс сонгон зээл авдаг байсан бол одоо тэд хэрэгцээндээ тохируулан, үнийн дүнгээ өөрчлөн авах уян хатан функцтэй болжээ. Жишээлбэл, таны зээлийн эрх сая төгрөг байлаа гэж бодоход та өөрийн хэрэгцээндээ тааруулан 430’000, 150,000 гэхчлэн бутархай дүнгээр зээл авах боломжтой гэсэн үг. САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Цаашид MonPay апп-ийн зүгээс дараа дараагийн шинэчлэлтүүдийг хэрэглэгчдийнхээ санал хүсэлт, шаардлагад тулгуурлан цаг алдалгүй хүргэхээр ажиллаж буйгаа дуулгасан юм. Жишээлбэл, "мини апп" хэсгийн онлайн үйлчилгээнүүдээс хэрэглэгч бүрийн хэрэглээнд тохирсон сонголтын дагуу өөрсдийнхөө орон зайг бүрдүүлэх боломжийг олгохоор зорьж буй гэнэ. Үүнээс гадна уншигчдад дуулгах таатай мэдээ гэвэл хэрэглэгчдийн дуртай “ Level Up ” урамшуулалт хөтөлбөр дахин эхлэхээр болжээ. Тус урамшууллын хүрээнд хэрэглэгчид MonPay апп-аараа худалдан авалт хийснээр үнийн дүн нэмэгдэх тусам хөнгөлөлтийн эрх авах боломжтой. MonPay апп-аа шинэчлэх бол ЭНД дараарай. Unread	"MonPay" аппликэйшн дизайн, өнгө төрхөө шинэчилж, уян хатан зээлийн үйлчилгээ, бараан горим зэрэг функцүүдийг нэвтрүүлснээр хэрэглэгчдэд тус апп-ийг ашиглахад илүү хялбар, ойлгомжтой болгож өгчээ. Энэ удаагийн дугаартаа бид шинэчлэгдсэн MonPay-ийг онцлон тоймлож байна. Татах: iOS \| Android \| HarmonyOS Сошиал хуудас: Website \| Facebook \| Instagram > MonPay апп-тай танилцах: Апп тойм: MonPay - Үндэсний төлбөрийн шийдэл > > Unread ### ШИНЭ ӨНГӨ ТӨРХ: ИЛҮҮ ОЙРХОН, ХҮРТЭЭМЖТЭЙ ШИЙДЭЛ *- Шинэ өнгө төрхийг илтгэх лого* Хамгийн сүүлд хоёр жилийн өмнө далайцтай шинэчлэлт хийж, Candy-ээс MonPay болсон тэд энэ удаад өөрсдийн өнгө төрх, апп-даа томоохон өөрчлөлт хийсэн байна. Шинэчлэлтийг илтгэх лого нь бидний анхаарлыг хамгийн түрүүнд татсан бөгөөд өмнөх хувилбараа бодвол илүү энгийн дизайнтай болж, нүдэнд тусах байдал нь хүчирхэг, үндсэн бичиглэлийг нь уншихад хялбар болсон санагдав. *- UX/UI дизайн* MonPay энэ удаагийн шинэчлэлтээрээ UI буюу апп яаж харагдах, UX буюу хэрхэн ажиллах тал дээр голчлон анхаарч, хөгжүүлэлт хийсэн нь илт харагдав. Үүний үр дүнд хэрэглэгч бүрд хүртээмжтэй, ашиглахад хялбар, энгийн ойлгомжтой ажиллагааг нэвтрүүлж чаджээ. Тухайлбал, хэрэглэгч апп руугаа ормогц хэтэвчнийх нь үлдэгдэл, боломжит зээлийн хэмжээ тод харагдах бөгөөд гүйлгээ хийх, хэтэвчээ цэнэглэх үйлдлүүдийг илүү гарт ойр, хялбар байдлаар шийдсэн аж. Мөн MonPay апп-ийн програмчлалын хэл бүрэн өөрчлөгдсөн бөгөөд ингэснээр цэс хоорондын шилжилт илүү хурдан, хялбар үйл ажиллагаатай болж буй. *- Бараан төлөв (dark mode)* Өмнөх хувилбар дахь үндсэн төлөв (light) дээр бараан буюу "dark mode" нэмэгдэж хоёр өнгөний сонголттой болжээ. Ингэснээр хэрэглэгч өөрийн хэрэгцээ шаардлага, орчны гэрэл зэргээс хамааруулан дээрх хоёр төлөвөөс тохируулан сонгож, апп-ийнхаа өнгө төрхийг хүссэнээрээ өөрчлөх боломжтой. ### УЯН ХАТАН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ MonPay-ийн зээл олгох систем нь хиймэл оюун ухаан дээр суурилж, хэрэглэгчдийн хэрэглээнд үндэслэн зээл, хүүгийн хэмжээг тооцдог гэдгээрээ хэрэглэгчдийн дунд хэдийнэ алдартай. Тэгвэл тэдний өөр нэгэн мэдүүштэй шинэчлэл нь зээлийн үйлчилгээний хязгаарлагдмал байсан нөхцөлүүдийг илүү уян хатан байдлаар шинэчлэн, нэмэлт боломжуудыг нэмэгдүүлснийг онцолъё. *- Давхар зээл авах* Өмнөх хувилбарт хэрэглэгчид зээлээ төлж дуустлаа нэмж авах боломжгүй байсан бол энэ удаад зээл олгох системийг илүү хэрэглэгч төвтэй, уян хатан болгохын тулд нийт эрхэндээ тохируулан хэдэн ч удаа авах боломжтой болж байгаа гэнэ. Зээл нэмэгдэх тусам хүү нь улам өсөх юм биш үү гэж бодож байна уу? Тэгвэл бүү санаа зовоорой! Учир нь зээлийн хүүг өдрөөр тооцдог хэвээрээ буюу хэрэглэгч ашигласан өдрөөрөө л хүү төлөх аж. Одоо бүгдээрээ нэг бяцхан тооцоолол хийгээд үзье. Та сая төгрөгийн зээл аваад, нэг өдрийн дараа эргүүлэн төлөхөд зээлийн нийт хүү тань ердөө 624 төгрөг байх юм. *- Зээлийн хэмжээгээ хүссэнээрээ тохируулах боломж* MonPay-ийн өмнөх хувилбарт хэрэглэгчид 100'000, 200'000, 500'000 зэрэг бүхэл хэмжээнээс сонгон зээл авдаг байсан бол одоо тэд хэрэгцээндээ тохируулан, үнийн дүнгээ өөрчлөн авах уян хатан функцтэй болжээ. Жишээлбэл, таны зээлийн эрх сая төгрөг байлаа гэж бодоход та өөрийн хэрэгцээндээ тааруулан 430’000, 150,000 гэхчлэн бутархай дүнгээр зээл авах боломжтой гэсэн үг. ### САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Цаашид MonPay апп-ийн зүгээс дараа дараагийн шинэчлэлтүүдийг хэрэглэгчдийнхээ санал хүсэлт, шаардлагад тулгуурлан цаг алдалгүй хүргэхээр ажиллаж буйгаа дуулгасан юм. Жишээлбэл, "мини апп" хэсгийн онлайн үйлчилгээнүүдээс хэрэглэгч бүрийн хэрэглээнд тохирсон сонголтын дагуу өөрсдийнхөө орон зайг бүрдүүлэх боломжийг олгохоор зорьж буй гэнэ. Үүнээс гадна уншигчдад дуулгах таатай мэдээ гэвэл хэрэглэгчдийн дуртай “Level Up” урамшуулалт хөтөлбөр дахин эхлэхээр болжээ. Тус урамшууллын хүрээнд хэрэглэгчид MonPay апп-аараа худалдан авалт хийснээр үнийн дүн нэмэгдэх тусам хөнгөлөлтийн эрх авах боломжтой. > MonPay апп-аа шинэчлэх бол ЭНД дараарай. > > Unread
https://unread.today/c/book-fahrenheit451	Номын тухай	Tsogzolmaa Shofyor	2021-02-19T00:00:00	2 сарын 19, 2021	Рэй Брэдбёригийн "Фаренхайтын 451 хэм" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Нэгэн цагт ном гэдэг хөршийнд тань байгаа цэнэгтэй буунаас ялгаагүй аюултай зүйл болж, нүдэнд үзэгдэх ном товхимол бүрийг өчиггүй галд шатааж орхино. Эрдэмтэн судлаач, алдар цуутай зохиолчид, зохион бүтээгчид гээд толгой дараалан хорт могой мэт үзэж, нийгмээс арчиж хаясан ертөнцийг төсөөлөөд үз. Хүмүүс ердөө нэгэн хэвд цутгасан мэт болж, “Хэрэв чи юм болгоны учир шалтгааныг ухаж, яагаад гэдгийг асуугаад байвал үнэндээ хамгийн аз жаргалгүй нэгэн л болж хувирна” хэмээн ярилцаж байх вий. Толгойд тань буухгүй байж мэдэх ч тийм ертөнцөд амьдарч буйгаа ухаарч ойлгохгүй байвал яах вэ? Бүхнийг хөнгөвчлөх, хялбарчлах, технологижуулах гэсэн хэт хөөрлөөсөө болж оюун санааны эрх чөлөөнөөс алсарч, амьд харилцааны халуун дулаан илчнээс хөндийрч буй юм биш биз? <div><br></div><div>Пулицерийн шагналт зохиолч Рэй Брэдбёригийн 1953 онд хэвлүүлсэн “Фаренхайтын 451 хэм” хэмээх шинжлэх ухааны уран зөгнөлт бүтээлийг бид энэ удаа онцолж, дээрх асуултын мөрөөр дэлхий даяар алдар нэрд хүрсэн эл бүтээлийг тоймлохыг хичээлээ. Өрнийн сонгодог туурвилд зүй ёсоор тооцогдох энэхүү дистопи туужийг Монголын зохиолчдын эвлэлийн "Алтан өд" шагналт орчуулагч, зохиолч Д.Дашмөнх монгол хэлнээ хөрвүүлж, “Болор судар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргаад буй билээ.</div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/287a3aa07b23879f80fb8816a916444a.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ямар ч ном фарЕнхайтын 451 хэмд юу ч үгүй шатдаг</h3><p></p><p>“Ямар ч ном фаренхайтын 451 хэмд юу ч үгүй шатдаг” хэмээн Английн хамгийн шилдэг галын албанд ажилладаг Монтег өгүүлнэ. Тэрээр ажлаа тун гарамгай хийдэг нэгэн. Гал унтраах бус өрдөх ажлыг гардан гүйцэтгэх галын албаныхан хэн нэгний гэртээ нуусан номуудыг олж илрүүлээд, газар дээр нь юу ч үгүй шатааж орхино. </p><p>XX зууны эхээр хүн амын тоо хэд дахин өсөж, радио, телевиз, ном, сэтгүүл гэдэг хүмүүсийн амьдралд хэтийдсэн нөлөө үзүүлснээр хогийн сав мэт үнэ цэнгүй болж, хэвлэн нийтлэгчид, зохиолчдын бүтээл, туурвилуудыг оюун санааны хорт могой хэмээн үзэх болов. Одоо цагтаа амьдрах аз жаргалыг үгүй хийж, хоосон төсөөлөл, худал мэдээллээр бөмбөгддөг хэмээн ад үзэж эхлэв. Онц хэрэггүй мэдээллийг тархи толгойдоо хийхээс зайлсхийж, оюун бодлоо ачааллах элдэв эргэцүүлэл, гүн ярианаас халшрах болов.</p> <blockquote><p></p><p class="MsoNormal"><i>Би хүмүүсийг ажиглах дуртай. Заримдаа өдөржин метрогоор зугаалж, тэднийг харж, сонсдог. Би ердөө л тэднийг хэн болохыг, хаашаа явж байгааг нь, юу хүсдэгийг нь мэдэхийг хүсдэг. Гэхдээ тэд юу ярилцдаг гээч?</i></p><p class="MsoNormal"><i>-Юу?</i></p><p class="MsoNormal"><i>-Юу ч ярилцдаггүй юм.</i></p> <cite><p>Фаренхайтын 451 хэм</p> </cite></blockquote><p></p><p>Хүн гэдэг ердөө тухайн хором мөчдөө амьдарч, ажлаа хийж л байвал амар тайван байх болжээ. Юуг ч мэдэх хэрэгцээ шаардлагагүй тул хэн нэгэн надаас илүү гарлаа гэж ичиж зовох, хорвоог танин мэдэх гэж цаг заваа үрэх хэрэг юун. Эргэн тойронд нь илүү гарах, дутуу үлдэх хүнгүй тул бүгд адил тэгш, өрсөлдөөн, мэтгэлцээнгүйгээр үлгэрт гардаг шиг амьдарна. Энэ бүхэнд аль засаг төр эсвэл ухуулан сэнхрүүлэх нөлөөлөгч гарч ирээгүй. Бүхэлдээ ямар ч тушаал заавар, тунхаг мэдэгдэлгүйгээр эхэлсэн үйл явц ажээ.</p><p>Ингээд галын албаныхан хүмүүсийн тархи, оюуны амар амгалангийн сахиул болж хувирсан нь энэ юм. “451” гэх дугаартай дуулга өмсөж, керосины үнэр ханхлуулсан Гаи Монтег галын албанд 20 настайгаасаа хойш арван жил итгэл үнэмшилтэйгээр ажиллаж буй. Гэвч Кларисс Маклеллан хэмээх залуу бүсгүй түүний амьдралд гэнэт орж ирснээр хүмүүс чухам яагаад номыг үхэн хатан нууцаар уншиж, түүнийгээ амьдралын чухал үнэт зүйлс мэт нандигнан хайрлаж буйг гайхширч, зохиолын гол үйл явдал өрнөх буй за. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/03bc7650ba10856eba40c7848706ef05.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Чүдэнз барьсан хүмүүс </h3><p></p><p class="MsoNormal">Ухаан орсон цагаасаа номд дурласан Рэй Брэдбёри гурван настайдаа уншиж сурч, 11 настайгаасаа элдэв богино өгүүллэг тэргүүтэн зохион бичиж эхэлжээ. Иллинойс мужийн Карнеги номын санд ихэнх цагаа өнгөрүүлж, 12 настайгаасаа аймшгийн зохиол бичихийг оролдох болсон тэрээр амьдралынхаа туршид 30 гаруй роман, тууж, 600 гаруй богино хэмжээний бүтээлүүд гаргасан нь дэлхийн 36 орны хэл дээр хэвлэгдсэн билээ. Коллежид суралцах санхүүгийн боломжгүйгээс номын санд суун олон цагаар ном шимтэн уншиж өдрийг өнгөрүүлдэг тухайгаа дурдсан нь бий. </p><p class="MsoNormal">Түүний гал сөнөөгч нагац ах нь галын шугам дээр ажиллаж байхдаа амиа алдсан нь сэтгэлд нь үлдэж, гал сөнөөгчийн тухай бодох болжээ. </p><p class="MsoNormal">Нацист дэглэмийн түрэмгийллийн үеэр олон мянган ном шатаасан, ЗХУ-ын нөлөөллийн үеэр олон зуун зохиолч, эрдэмтдийг хорих, цаазлах, ном зохиолыг нь гаргахыг хориглох зэрэг дэлхийн түүхэнд хар толбо үлдээсэн үзэл суртлын цензурт зохиолчийн хувьд ихэд эмзэглэж явдгаа ярилцлагууддаа илэрхийлж байсан. </p><p class="MsoNormal">Тухайн үед АНУ-д Дэлхийн II дайны дараа нөлөө бүхий найруулагч, зохиолч зэрэг уран бүтээлчдийг хар жагсаалтад оруулж, коммунизмтай холбоотой ямар ч уран бүтээл олон нийтэд цацахыг хориглон, оронд нь телевизийн сувгуудаар дүүрэн пропаганда явуулах болж. Технологийн хөгжлийн хүчээр АНУ дайнд ялсан ч оюун санааны хувьд улам дордох болсон нь Рэй Брэдбёрид эгдүүцэл төрүүлж, “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/1920425.The_Pedestrian" target="_blank">The Pedestrian</a>”, “<a href="https://www.amazon.com/Fahrenheit-451-Ray-Bradbury/dp/1451673310" target="_blank">The Fahrenheit 451</a>” бүтээлүүдээ бичих сэдэл төрүүлсэн ажээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/19e94230d3699a39c66e446fd49be8c4.jpg"></p><blockquote><p>Дэлхий даяар асаалттай чүдэнз барьсан хүмүүс гүйлдэж байна. Хагас ухаантай редактор бүхэн чангахан дуугарч зүрхэлсэн зохиолч бүрийн хүзүүг тас цавчихаар шүлэнгэтэн, цаазын сүхнийхээ ирийг долоож байна. </p> <cite><p>Рэй Брэдбёри</p> </cite></blockquote><p></p><p class="MsoNormal">У.Бямбанямын “<a href="https://www.unread.today/c/2008" target="_blank">Цаг хугацаа хэлнэ</a>” уран зохиолын эсээнд “Орчлон ертөнцийн хувьсал, хүмүүний оюун санааны хурд юунд хүргэх, эл эрин үеийн дараа биднийг юу хүлээж буйг баргар уур амьсгалаар, ёрлох байдалтай бичсэн, утопи зохиолын эсрэг уур амьсгалтай зохиолыг дистопи зохиол гэдэг. Рей Брэдбёригийн “Фаренхайтын 451 хэм” роман бол эл төрлийн зохиолын орчин цагийн сонгодог жишээ” хэмээжээ.</p><p class="MsoNormal">“Фаренхайтын 451” хэм бол технологийн хурдацтай хөгжил, нийгмийн өөрчлөлт шинэчлэлүүд утга зохиол сонирхогчид, уншихуйн гайхамшигт автагсдыг урвуулж, бодож сэтгэдэггүй, боловсруулж төвлөрч суудаггүй үеийнхнийг бий болгож буйг харуулсан.</p><p class="MsoNormal">Хүн хоорондын харилцаа алсарч, байгалийн төрөлх мэдрэмж, сэрлээ мартаж буй хүмүүсийг Монтег болон түүний тойрсон баатруудын дүрээр тод томруун харуулсан. Зохиолын өрнөл үйл явдлыг нийгмийн олон өнцгөөс харж тайлбарлаж болохоор.</p><p class="MsoNormal">Зохиолд гарах эрдэм номын багш Фабер өвгөн “ном амьдралын нүүрэн дэх нүх сүвүүдийг харуулдаг юм шүү дээ. Таатай амьдарч байгаа хүмүүс ямар ч илэрхийлэлгүй, гөлгөр, нүх сүвгүй, үсгүй сар шиг малийсан нүүр хүсдэг” гэх нь өнөөгийн бидний технологид хэт автаж, урагш хойш хөдлөхгүйгээр алив зүйлийг хөнгөвчлөх гэсэн хялбар амьдрах сэтгэлзүйг тодорхойлох мэт.</p><p>Түүний зохиолыг АНУ-ын ерөнхий боловсролын хэд хэдэн сургууль номын сандаа тавихаас татгалзаж, хориглох хэрэгтэй хэмээн шүүмжилж байв. Мөн 1967 онд "Ballantine Books" хэвлэлийн газрын редакторууд уг бүтээлийг ахлах ангийн сурагчдад зориулсан хувилбараар хэвлэхдээ хэсэг хэсгээр нь танасаар нийт 75 хэсэг танаад хаячихсан ажээ. </p><p>Зохиолч гомдол гаргаснаар дахин эх хувилбараар нь хэвлэсэн тухай номын төгсгөл хэсэгт дурдсан байдаг. Энэ тухай "Дэлхий даяар асаалттай чүдэнз барьсан хүмүүс гүйлдэж байна. Хагас ухаантай редактор бүхэн чангахан дуугарч зүрхэлсэн зохиолч бүрийн хүзүүг тас цавчихаар шүлэнгэтэн, цаазын сүхнийхээ ирийг долоож байна" хэмээн шүүмжилсэн нь бий. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/352fd8beb273901c8b376407fe5ea9af.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">есөн долларын роман </h3><p></p><p class="MsoNormal">Францын найруулагч Ф.Трюффо “Фаренхайтын 451 хэм” туужаар <a href="https://www.youtube.com/watch?v=r6VUExA5UKA" target="_blank">1966 онд</a> кино хийсэн бол программ хангамжийн “Telarium” компани уг зохиолоос сэдэвлэсэн тоглоом бүтээж байв. Сүүлд, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=AeDBaMg8NSQ" target="_blank">2018 онд </a>HBO суваг Иран гаралтай АНУ-ын найруулагч Рамин Бахранийн найруулгаар уг зохиолыг орчин үед хэв маягаар дэлгэцнээ гаргасан билээ.</p><p class="MsoNormal">Баатруудын сэтгэл зүрхэнд байх анзаарагдаагүй хэсгүүдийг нээн харуулахын тулд зохиолч шинэ үзэгдлийг нэмэн бичиж, хоёр бүлэгт жүжгийн зохиол гарган тайзнаа амилуулсан удаатай. Зохиолч 1941 оноос эл зохиолыг бичиж эхлэхдээ гэртээ ажлын өрөөгүй тул байшингийнхаа гараашт бичгийн машинаар бичиж эхэлжээ. АНУ-ын Калифорнийн Венец хотод эхнэр хүүхдүүдийн хамтаар амьдардаг байсан тэрээр гэртээ хүүхдүүдийнхээ дуу чимээнээс дайжиж эцэстээ Лос-Анжелес дахь их сургуулийн UCLA номын сангийн доод хонгилд бичгийн машинаа нүдэх болов. </p><p class="MsoNormal">Хагас цагийн 10 центийн хөлсөөр бичгийн машин түрээслүүлдэг байсан тул цаг дуусахаас нь өмнө галзуу юм шиг бичдэг байснаа дурсжээ. Ингээд эхний хар нооргийг ердөө есөн өдрийн дотор галзуу юм шиг л бичиж дуусгасан гэдэг. </p> </div>	Нэгэн цагт ном гэдэг хөршийнд тань байгаа цэнэгтэй буунаас ялгаагүй аюултай зүйл болж, нүдэнд үзэгдэх ном товхимол бүрийг өчиггүй галд шатааж орхино. Эрдэмтэн судлаач, алдар цуутай зохиолчид, зохион бүтээгчид гээд толгой дараалан хорт могой мэт үзэж, нийгмээс арчиж хаясан ертөнцийг төсөөлөөд үз. Хүмүүс ердөө нэгэн хэвд цутгасан мэт болж, “Хэрэв чи юм болгоны учир шалтгааныг ухаж, яагаад гэдгийг асуугаад байвал үнэндээ хамгийн аз жаргалгүй нэгэн л болж хувирна” хэмээн ярилцаж байх вий. Толгойд тань буухгүй байж мэдэх ч тийм ертөнцөд амьдарч буйгаа ухаарч ойлгохгүй байвал яах вэ? Бүхнийг хөнгөвчлөх, хялбарчлах, технологижуулах гэсэн хэт хөөрлөөсөө болж оюун санааны эрх чөлөөнөөс алсарч, амьд харилцааны халуун дулаан илчнээс хөндийрч буй юм биш биз? Пулицерийн шагналт зохиолч Рэй Брэдбёригийн 1953 онд хэвлүүлсэн “Фаренхайтын 451 хэм” хэмээх шинжлэх ухааны уран зөгнөлт бүтээлийг бид энэ удаа онцолж, дээрх асуултын мөрөөр дэлхий даяар алдар нэрд хүрсэн эл бүтээлийг тоймлохыг хичээлээ. Өрнийн сонгодог туурвилд зүй ёсоор тооцогдох энэхүү дистопи туужийг Монголын зохиолчдын эвлэлийн "Алтан өд" шагналт орчуулагч, зохиолч Д.Дашмөнх монгол хэлнээ хөрвүүлж, “Болор судар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргаад буй билээ. Ямар ч ном фарЕнхайтын 451 хэмд юу ч үгүй шатдаг “Ямар ч ном фаренхайтын 451 хэмд юу ч үгүй шатдаг” хэмээн Английн хамгийн шилдэг галын албанд ажилладаг Монтег өгүүлнэ. Тэрээр ажлаа тун гарамгай хийдэг нэгэн. Гал унтраах бус өрдөх ажлыг гардан гүйцэтгэх галын албаныхан хэн нэгний гэртээ нуусан номуудыг олж илрүүлээд, газар дээр нь юу ч үгүй шатааж орхино. XX зууны эхээр хүн амын тоо хэд дахин өсөж, радио, телевиз, ном, сэтгүүл гэдэг хүмүүсийн амьдралд хэтийдсэн нөлөө үзүүлснээр хогийн сав мэт үнэ цэнгүй болж, хэвлэн нийтлэгчид, зохиолчдын бүтээл, туурвилуудыг оюун санааны хорт могой хэмээн үзэх болов. Одоо цагтаа амьдрах аз жаргалыг үгүй хийж, хоосон төсөөлөл, худал мэдээллээр бөмбөгддөг хэмээн ад үзэж эхлэв. Онц хэрэггүй мэдээллийг тархи толгойдоо хийхээс зайлсхийж, оюун бодлоо ачааллах элдэв эргэцүүлэл, гүн ярианаас халшрах болов. Би хүмүүсийг ажиглах дуртай. Заримдаа өдөржин метрогоор зугаалж, тэднийг харж, сонсдог. Би ердөө л тэднийг хэн болохыг, хаашаа явж байгааг нь, юу хүсдэгийг нь мэдэхийг хүсдэг. Гэхдээ тэд юу ярилцдаг гээч? -Юу? -Юу ч ярилцдаггүй юм. Фаренхайтын 451 хэм Хүн гэдэг ердөө тухайн хором мөчдөө амьдарч, ажлаа хийж л байвал амар тайван байх болжээ. Юуг ч мэдэх хэрэгцээ шаардлагагүй тул хэн нэгэн надаас илүү гарлаа гэж ичиж зовох, хорвоог танин мэдэх гэж цаг заваа үрэх хэрэг юун. Эргэн тойронд нь илүү гарах, дутуу үлдэх хүнгүй тул бүгд адил тэгш, өрсөлдөөн, мэтгэлцээнгүйгээр үлгэрт гардаг шиг амьдарна. Энэ бүхэнд аль засаг төр эсвэл ухуулан сэнхрүүлэх нөлөөлөгч гарч ирээгүй. Бүхэлдээ ямар ч тушаал заавар, тунхаг мэдэгдэлгүйгээр эхэлсэн үйл явц ажээ. Ингээд галын албаныхан хүмүүсийн тархи, оюуны амар амгалангийн сахиул болж хувирсан нь энэ юм. “451” гэх дугаартай дуулга өмсөж, керосины үнэр ханхлуулсан Гаи Монтег галын албанд 20 настайгаасаа хойш арван жил итгэл үнэмшилтэйгээр ажиллаж буй. Гэвч Кларисс Маклеллан хэмээх залуу бүсгүй түүний амьдралд гэнэт орж ирснээр хүмүүс чухам яагаад номыг үхэн хатан нууцаар уншиж, түүнийгээ амьдралын чухал үнэт зүйлс мэт нандигнан хайрлаж буйг гайхширч, зохиолын гол үйл явдал өрнөх буй за. Чүдэнз барьсан хүмүүс Ухаан орсон цагаасаа номд дурласан Рэй Брэдбёри гурван настайдаа уншиж сурч, 11 настайгаасаа элдэв богино өгүүллэг тэргүүтэн зохион бичиж эхэлжээ. Иллинойс мужийн Карнеги номын санд ихэнх цагаа өнгөрүүлж, 12 настайгаасаа аймшгийн зохиол бичихийг оролдох болсон тэрээр амьдралынхаа туршид 30 гаруй роман, тууж, 600 гаруй богино хэмжээний бүтээлүүд гаргасан нь дэлхийн 36 орны хэл дээр хэвлэгдсэн билээ. Коллежид суралцах санхүүгийн боломжгүйгээс номын санд суун олон цагаар ном шимтэн уншиж өдрийг өнгөрүүлдэг тухайгаа дурдсан нь бий. Түүний гал сөнөөгч нагац ах нь галын шугам дээр ажиллаж байхдаа амиа алдсан нь сэтгэлд нь үлдэж, гал сөнөөгчийн тухай бодох болжээ. Нацист дэглэмийн түрэмгийллийн үеэр олон мянган ном шатаасан, ЗХУ-ын нөлөөллийн үеэр олон зуун зохиолч, эрдэмтдийг хорих, цаазлах, ном зохиолыг нь гаргахыг хориглох зэрэг дэлхийн түүхэнд хар толбо үлдээсэн үзэл суртлын цензурт зохиолчийн хувьд ихэд эмзэглэж явдгаа ярилцлагууддаа илэрхийлж байсан. Тухайн үед АНУ-д Дэлхийн II дайны дараа нөлөө бүхий найруулагч, зохиолч зэрэг уран бүтээлчдийг хар жагсаалтад оруулж, коммунизмтай холбоотой ямар ч уран бүтээл олон нийтэд цацахыг хориглон, оронд нь телевизийн сувгуудаар дүүрэн пропаганда явуулах болж. Технологийн хөгжлийн хүчээр АНУ дайнд ялсан ч оюун санааны хувьд улам дордох болсон нь Рэй Брэдбёрид эгдүүцэл төрүүлж, “ The Pedestrian ”, “ The Fahrenheit 451 ” бүтээлүүдээ бичих сэдэл төрүүлсэн ажээ. Дэлхий даяар асаалттай чүдэнз барьсан хүмүүс гүйлдэж байна. Хагас ухаантай редактор бүхэн чангахан дуугарч зүрхэлсэн зохиолч бүрийн хүзүүг тас цавчихаар шүлэнгэтэн, цаазын сүхнийхээ ирийг долоож байна. Рэй Брэдбёри У.Бямбанямын “ Цаг хугацаа хэлнэ ” уран зохиолын эсээнд “Орчлон ертөнцийн хувьсал, хүмүүний оюун санааны хурд юунд хүргэх, эл эрин үеийн дараа биднийг юу хүлээж буйг баргар уур амьсгалаар, ёрлох байдалтай бичсэн, утопи зохиолын эсрэг уур амьсгалтай зохиолыг дистопи зохиол гэдэг. Рей Брэдбёригийн “Фаренхайтын 451 хэм” роман бол эл төрлийн зохиолын орчин цагийн сонгодог жишээ” хэмээжээ. “Фаренхайтын 451” хэм бол технологийн хурдацтай хөгжил, нийгмийн өөрчлөлт шинэчлэлүүд утга зохиол сонирхогчид, уншихуйн гайхамшигт автагсдыг урвуулж, бодож сэтгэдэггүй, боловсруулж төвлөрч суудаггүй үеийнхнийг бий болгож буйг харуулсан. Хүн хоорондын харилцаа алсарч, байгалийн төрөлх мэдрэмж, сэрлээ мартаж буй хүмүүсийг Монтег болон түүний тойрсон баатруудын дүрээр тод томруун харуулсан. Зохиолын өрнөл үйл явдлыг нийгмийн олон өнцгөөс харж тайлбарлаж болохоор. Зохиолд гарах эрдэм номын багш Фабер өвгөн “ном амьдралын нүүрэн дэх нүх сүвүүдийг харуулдаг юм шүү дээ. Таатай амьдарч байгаа хүмүүс ямар ч илэрхийлэлгүй, гөлгөр, нүх сүвгүй, үсгүй сар шиг малийсан нүүр хүсдэг” гэх нь өнөөгийн бидний технологид хэт автаж, урагш хойш хөдлөхгүйгээр алив зүйлийг хөнгөвчлөх гэсэн хялбар амьдрах сэтгэлзүйг тодорхойлох мэт. Түүний зохиолыг АНУ-ын ерөнхий боловсролын хэд хэдэн сургууль номын сандаа тавихаас татгалзаж, хориглох хэрэгтэй хэмээн шүүмжилж байв. Мөн 1967 онд "Ballantine Books" хэвлэлийн газрын редакторууд уг бүтээлийг ахлах ангийн сурагчдад зориулсан хувилбараар хэвлэхдээ хэсэг хэсгээр нь танасаар нийт 75 хэсэг танаад хаячихсан ажээ. Зохиолч гомдол гаргаснаар дахин эх хувилбараар нь хэвлэсэн тухай номын төгсгөл хэсэгт дурдсан байдаг. Энэ тухай "Дэлхий даяар асаалттай чүдэнз барьсан хүмүүс гүйлдэж байна. Хагас ухаантай редактор бүхэн чангахан дуугарч зүрхэлсэн зохиолч бүрийн хүзүүг тас цавчихаар шүлэнгэтэн, цаазын сүхнийхээ ирийг долоож байна" хэмээн шүүмжилсэн нь бий. есөн долларын роман Францын найруулагч Ф.Трюффо “Фаренхайтын 451 хэм” туужаар 1966 онд кино хийсэн бол программ хангамжийн “Telarium” компани уг зохиолоос сэдэвлэсэн тоглоом бүтээж байв. Сүүлд, 2018 онд HBO суваг Иран гаралтай АНУ-ын найруулагч Рамин Бахранийн найруулгаар уг зохиолыг орчин үед хэв маягаар дэлгэцнээ гаргасан билээ. Баатруудын сэтгэл зүрхэнд байх анзаарагдаагүй хэсгүүдийг нээн харуулахын тулд зохиолч шинэ үзэгдлийг нэмэн бичиж, хоёр бүлэгт жүжгийн зохиол гарган тайзнаа амилуулсан удаатай. Зохиолч 1941 оноос эл зохиолыг бичиж эхлэхдээ гэртээ ажлын өрөөгүй тул байшингийнхаа гараашт бичгийн машинаар бичиж эхэлжээ. АНУ-ын Калифорнийн Венец хотод эхнэр хүүхдүүдийн хамтаар амьдардаг байсан тэрээр гэртээ хүүхдүүдийнхээ дуу чимээнээс дайжиж эцэстээ Лос-Анжелес дахь их сургуулийн UCLA номын сангийн доод хонгилд бичгийн машинаа нүдэх болов. Хагас цагийн 10 центийн хөлсөөр бичгийн машин түрээслүүлдэг байсан тул цаг дуусахаас нь өмнө галзуу юм шиг бичдэг байснаа дурсжээ. Ингээд эхний хар нооргийг ердөө есөн өдрийн дотор галзуу юм шиг л бичиж дуусгасан гэдэг.	Нэгэн цагт ном гэдэг хөршийнд тань байгаа цэнэгтэй буунаас ялгаагүй аюултай зүйл болж, нүдэнд үзэгдэх ном товхимол бүрийг өчиггүй галд шатааж орхино. Эрдэмтэн судлаач, алдар цуутай зохиолчид, зохион бүтээгчид гээд толгой дараалан хорт могой мэт үзэж, нийгмээс арчиж хаясан ертөнцийг төсөөлөөд үз. Хүмүүс ердөө нэгэн хэвд цутгасан мэт болж, “Хэрэв чи юм болгоны учир шалтгааныг ухаж, яагаад гэдгийг асуугаад байвал үнэндээ хамгийн аз жаргалгүй нэгэн л болж хувирна” хэмээн ярилцаж байх вий. Толгойд тань буухгүй байж мэдэх ч тийм ертөнцөд амьдарч буйгаа ухаарч ойлгохгүй байвал яах вэ? Бүхнийг хөнгөвчлөх, хялбарчлах, технологижуулах гэсэн хэт хөөрлөөсөө болж оюун санааны эрх чөлөөнөөс алсарч, амьд харилцааны халуун дулаан илчнээс хөндийрч буй юм биш биз? Пулицерийн шагналт зохиолч Рэй Брэдбёригийн 1953 онд хэвлүүлсэн “Фаренхайтын 451 хэм” хэмээх шинжлэх ухааны уран зөгнөлт бүтээлийг бид энэ удаа онцолж, дээрх асуултын мөрөөр дэлхий даяар алдар нэрд хүрсэн эл бүтээлийг тоймлохыг хичээлээ. Өрнийн сонгодог туурвилд зүй ёсоор тооцогдох энэхүү дистопи туужийг Монголын зохиолчдын эвлэлийн "Алтан өд" шагналт орчуулагч, зохиолч Д.Дашмөнх монгол хэлнээ хөрвүүлж, “Болор судар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргаад буй билээ. ### Ямар ч ном фарЕнхайтын 451 хэмд юу ч үгүй шатдаг “Ямар ч ном фаренхайтын 451 хэмд юу ч үгүй шатдаг” хэмээн Английн хамгийн шилдэг галын албанд ажилладаг Монтег өгүүлнэ. Тэрээр ажлаа тун гарамгай хийдэг нэгэн. Гал унтраах бус өрдөх ажлыг гардан гүйцэтгэх галын албаныхан хэн нэгний гэртээ нуусан номуудыг олж илрүүлээд, газар дээр нь юу ч үгүй шатааж орхино. XX зууны эхээр хүн амын тоо хэд дахин өсөж, радио, телевиз, ном, сэтгүүл гэдэг хүмүүсийн амьдралд хэтийдсэн нөлөө үзүүлснээр хогийн сав мэт үнэ цэнгүй болж, хэвлэн нийтлэгчид, зохиолчдын бүтээл, туурвилуудыг оюун санааны хорт могой хэмээн үзэх болов. Одоо цагтаа амьдрах аз жаргалыг үгүй хийж, хоосон төсөөлөл, худал мэдээллээр бөмбөгддөг хэмээн ад үзэж эхлэв. Онц хэрэггүй мэдээллийг тархи толгойдоо хийхээс зайлсхийж, оюун бодлоо ачааллах элдэв эргэцүүлэл, гүн ярианаас халшрах болов. > Би хүмүүсийг ажиглах дуртай. Заримдаа өдөржин метрогоор зугаалж, тэднийг харж, сонсдог. Би ердөө л тэднийг хэн болохыг, хаашаа явж байгааг нь, юу хүсдэгийг нь мэдэхийг хүсдэг. Гэхдээ тэд юу ярилцдаг гээч? > > -Юу? > > -Юу ч ярилцдаггүй юм. > > Фаренхайтын 451 хэм Хүн гэдэг ердөө тухайн хором мөчдөө амьдарч, ажлаа хийж л байвал амар тайван байх болжээ. Юуг ч мэдэх хэрэгцээ шаардлагагүй тул хэн нэгэн надаас илүү гарлаа гэж ичиж зовох, хорвоог танин мэдэх гэж цаг заваа үрэх хэрэг юун. Эргэн тойронд нь илүү гарах, дутуу үлдэх хүнгүй тул бүгд адил тэгш, өрсөлдөөн, мэтгэлцээнгүйгээр үлгэрт гардаг шиг амьдарна. Энэ бүхэнд аль засаг төр эсвэл ухуулан сэнхрүүлэх нөлөөлөгч гарч ирээгүй. Бүхэлдээ ямар ч тушаал заавар, тунхаг мэдэгдэлгүйгээр эхэлсэн үйл явц ажээ. Ингээд галын албаныхан хүмүүсийн тархи, оюуны амар амгалангийн сахиул болж хувирсан нь энэ юм. “451” гэх дугаартай дуулга өмсөж, керосины үнэр ханхлуулсан Гаи Монтег галын албанд 20 настайгаасаа хойш арван жил итгэл үнэмшилтэйгээр ажиллаж буй. Гэвч Кларисс Маклеллан хэмээх залуу бүсгүй түүний амьдралд гэнэт орж ирснээр хүмүүс чухам яагаад номыг үхэн хатан нууцаар уншиж, түүнийгээ амьдралын чухал үнэт зүйлс мэт нандигнан хайрлаж буйг гайхширч, зохиолын гол үйл явдал өрнөх буй за. ### Чүдэнз барьсан хүмүүс Ухаан орсон цагаасаа номд дурласан Рэй Брэдбёри гурван настайдаа уншиж сурч, 11 настайгаасаа элдэв богино өгүүллэг тэргүүтэн зохион бичиж эхэлжээ. Иллинойс мужийн Карнеги номын санд ихэнх цагаа өнгөрүүлж, 12 настайгаасаа аймшгийн зохиол бичихийг оролдох болсон тэрээр амьдралынхаа туршид 30 гаруй роман, тууж, 600 гаруй богино хэмжээний бүтээлүүд гаргасан нь дэлхийн 36 орны хэл дээр хэвлэгдсэн билээ. Коллежид суралцах санхүүгийн боломжгүйгээс номын санд суун олон цагаар ном шимтэн уншиж өдрийг өнгөрүүлдэг тухайгаа дурдсан нь бий. Түүний гал сөнөөгч нагац ах нь галын шугам дээр ажиллаж байхдаа амиа алдсан нь сэтгэлд нь үлдэж, гал сөнөөгчийн тухай бодох болжээ. Нацист дэглэмийн түрэмгийллийн үеэр олон мянган ном шатаасан, ЗХУ-ын нөлөөллийн үеэр олон зуун зохиолч, эрдэмтдийг хорих, цаазлах, ном зохиолыг нь гаргахыг хориглох зэрэг дэлхийн түүхэнд хар толбо үлдээсэн үзэл суртлын цензурт зохиолчийн хувьд ихэд эмзэглэж явдгаа ярилцлагууддаа илэрхийлж байсан. Тухайн үед АНУ-д Дэлхийн II дайны дараа нөлөө бүхий найруулагч, зохиолч зэрэг уран бүтээлчдийг хар жагсаалтад оруулж, коммунизмтай холбоотой ямар ч уран бүтээл олон нийтэд цацахыг хориглон, оронд нь телевизийн сувгуудаар дүүрэн пропаганда явуулах болж. Технологийн хөгжлийн хүчээр АНУ дайнд ялсан ч оюун санааны хувьд улам дордох болсон нь Рэй Брэдбёрид эгдүүцэл төрүүлж, “The Pedestrian”, “The Fahrenheit 451” бүтээлүүдээ бичих сэдэл төрүүлсэн ажээ. > Дэлхий даяар асаалттай чүдэнз барьсан хүмүүс гүйлдэж байна. Хагас ухаантай редактор бүхэн чангахан дуугарч зүрхэлсэн зохиолч бүрийн хүзүүг тас цавчихаар шүлэнгэтэн, цаазын сүхнийхээ ирийг долоож байна. > > Рэй Брэдбёри У.Бямбанямын “Цаг хугацаа хэлнэ” уран зохиолын эсээнд “Орчлон ертөнцийн хувьсал, хүмүүний оюун санааны хурд юунд хүргэх, эл эрин үеийн дараа биднийг юу хүлээж буйг баргар уур амьсгалаар, ёрлох байдалтай бичсэн, утопи зохиолын эсрэг уур амьсгалтай зохиолыг дистопи зохиол гэдэг. Рей Брэдбёригийн “Фаренхайтын 451 хэм” роман бол эл төрлийн зохиолын орчин цагийн сонгодог жишээ” хэмээжээ. “Фаренхайтын 451” хэм бол технологийн хурдацтай хөгжил, нийгмийн өөрчлөлт шинэчлэлүүд утга зохиол сонирхогчид, уншихуйн гайхамшигт автагсдыг урвуулж, бодож сэтгэдэггүй, боловсруулж төвлөрч суудаггүй үеийнхнийг бий болгож буйг харуулсан. Хүн хоорондын харилцаа алсарч, байгалийн төрөлх мэдрэмж, сэрлээ мартаж буй хүмүүсийг Монтег болон түүний тойрсон баатруудын дүрээр тод томруун харуулсан. Зохиолын өрнөл үйл явдлыг нийгмийн олон өнцгөөс харж тайлбарлаж болохоор. Зохиолд гарах эрдэм номын багш Фабер өвгөн “ном амьдралын нүүрэн дэх нүх сүвүүдийг харуулдаг юм шүү дээ. Таатай амьдарч байгаа хүмүүс ямар ч илэрхийлэлгүй, гөлгөр, нүх сүвгүй, үсгүй сар шиг малийсан нүүр хүсдэг” гэх нь өнөөгийн бидний технологид хэт автаж, урагш хойш хөдлөхгүйгээр алив зүйлийг хөнгөвчлөх гэсэн хялбар амьдрах сэтгэлзүйг тодорхойлох мэт. Түүний зохиолыг АНУ-ын ерөнхий боловсролын хэд хэдэн сургууль номын сандаа тавихаас татгалзаж, хориглох хэрэгтэй хэмээн шүүмжилж байв. Мөн 1967 онд "Ballantine Books" хэвлэлийн газрын редакторууд уг бүтээлийг ахлах ангийн сурагчдад зориулсан хувилбараар хэвлэхдээ хэсэг хэсгээр нь танасаар нийт 75 хэсэг танаад хаячихсан ажээ. Зохиолч гомдол гаргаснаар дахин эх хувилбараар нь хэвлэсэн тухай номын төгсгөл хэсэгт дурдсан байдаг. Энэ тухай "Дэлхий даяар асаалттай чүдэнз барьсан хүмүүс гүйлдэж байна. Хагас ухаантай редактор бүхэн чангахан дуугарч зүрхэлсэн зохиолч бүрийн хүзүүг тас цавчихаар шүлэнгэтэн, цаазын сүхнийхээ ирийг долоож байна" хэмээн шүүмжилсэн нь бий. ### есөн долларын роман Францын найруулагч Ф.Трюффо “Фаренхайтын 451 хэм” туужаар 1966 онд кино хийсэн бол программ хангамжийн “Telarium” компани уг зохиолоос сэдэвлэсэн тоглоом бүтээж байв. Сүүлд, 2018 онд HBO суваг Иран гаралтай АНУ-ын найруулагч Рамин Бахранийн найруулгаар уг зохиолыг орчин үед хэв маягаар дэлгэцнээ гаргасан билээ. Баатруудын сэтгэл зүрхэнд байх анзаарагдаагүй хэсгүүдийг нээн харуулахын тулд зохиолч шинэ үзэгдлийг нэмэн бичиж, хоёр бүлэгт жүжгийн зохиол гарган тайзнаа амилуулсан удаатай. Зохиолч 1941 оноос эл зохиолыг бичиж эхлэхдээ гэртээ ажлын өрөөгүй тул байшингийнхаа гараашт бичгийн машинаар бичиж эхэлжээ. АНУ-ын Калифорнийн Венец хотод эхнэр хүүхдүүдийн хамтаар амьдардаг байсан тэрээр гэртээ хүүхдүүдийнхээ дуу чимээнээс дайжиж эцэстээ Лос-Анжелес дахь их сургуулийн UCLA номын сангийн доод хонгилд бичгийн машинаа нүдэх болов. Хагас цагийн 10 центийн хөлсөөр бичгийн машин түрээслүүлдэг байсан тул цаг дуусахаас нь өмнө галзуу юм шиг бичдэг байснаа дурсжээ. Ингээд эхний хар нооргийг ердөө есөн өдрийн дотор галзуу юм шиг л бичиж дуусгасан гэдэг.
https://unread.today/c/unread-awards-2020	Онцлох бизнес	Unread Today	2021-12-28T00:00:00	12 сарын 28, 2021	Unread Awards 2020: Оны шилдэг стартапууд	<div class="article-body"> <p></p><p>"Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Үүний хүрээнд 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм. </p><p>Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug 2020" арга хэмжээ тодорхойгүй хугацаагаар хойшлогдсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн гарааны бизнесийн орчны шилдгүүдийг танилцуулж байна. </p><p>Төрөл бүрийн хөл хорио болон хязгаарлалтууд, эрсдлээр дүүрэн зах зээлийн тодорхойгүй нөхцөл байдлыг даван гарч, өөрсдийн үйл хэргээрээ ялгарч, зах зээлд шинэ өнгө нэмэн, хэрэглэгч, харилцагчдадаа эерэг нөлөөлөл үзүүлж буй стартапуудаа бид бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2020 оны Монголын гарааны бизнесийн орчны өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ. </p> <h1>Шилдэг стартапууд</h1><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Delko </h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/af4c42cb80d38c75eaf5aa828d2a4b90.jpg"></p><p>"<a href="http://delko.mn" target="_blank">Delko Solution" </a>бол хүргэлтийн үйлчилгээг бизнес эрхлэгчдэд илүү ойртуулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар болгосон ухаалаг шийдэл. Онлайн худалдааны үсрэнгүй хөгжих хамгийн гол суурь нөхцөл болсон хүргэлтийн асуудлыг хамгийн цэгцтэйгээр шийдсэн нь тэдний ялгарал юм. Улаанбаатар хотыг 500 метрээр бүсчилж, цэг бүрд ухаалаг боксыг байршуулснаар хамгийн богино хугацаанд захиалгыг түгээх дэд бүтцийг тэд үүсгэж чаджээ. Хэрэглэгчдийн хувьд ухаалаг апп ашиглан бараагаа хянах, дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах боломжийг олгосноор харилцагчийн үйлчилгээг нэг түвшин ахиулж чадсан хэмээн бид дүгнэлээ. Өдгөө тус платформд "<a href="http://emartmall.mn" target="_blank">Emart</a>", "<a href="http://emonos.mn" target="_blank">Monos</a>", "<a href="http://avlaa.mn" target="_blank">Avlaa</a>", "Caffe Bene", "Beauty Secrets" зэрэг зах зээлд нэр хүндтэй брэнд, компаниуд нэгдээд байна.</p> <blockquote><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/spotlight-delko" target="_blank">Онцлох: Delko Solution - Ухаалаг хүргэлтийн шийдэл</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Odo</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/215fc56797e72229a864708c2674d2e6.jpg"></p><p>2019 онд МҮХАҮТ-ын оны шилдэг стартапаар тодорч байсан "Odo"-ийн хамт олон энэ жил бүтээгдэхүүн үйлчилгээний хувьд улам өргөжиж, бизнес моделийн ялгарлаараа зах зээлд хүч түрэн орж ирэв. Бараа, бүтээгдэхүүн нийлүүлэгчид болон жижиглэнгийн худалдаа эрхлэгчдийн хооронд гүүр нь болж байсан тэд ICT Expo 2020-ийн үеэр "Odo Shop" нэртэй шинэ үйлчилгээгээ танилцуулсан нь цаг үетэй нийцсэн шинэчлэл байлаа.<a href="https://shop.odo.mn/" target="_blank"> "Odo Shop</a>" таны гэрт хамгийн ойрхон, онгорхой буй дэлгүүрүүдийг тантай холбож, хүссэн бараагаа хүргүүлэн авах боломжийг олгож буй. 1000 дэлгүүртэй хамгийн том сүлжээ гэгдэх "Odo Shop" орон нутгийн дэлгүүрүүдийг платформдоо нэгтгэх ажил эхлүүлээд байгаа аж. </p> <blockquote><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://www.unread.today/c/spotlight-odo-order" target="_blank">Odo - Борлуулалт, түгээлтийн ухаалаг шийдэл</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Shoppy</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/d4bf62c8003f1419d4de55b63c96a264.jpg"></p><p>Цар тахлын нөхцөл байдал Монголын онлайн худалдааны орчны хөгжлийг хурдасгаж, үйл ажиллагаа явуулж буй стартапуудаас шат ахихыг шаардсан. Энэ өөрчлөлтөд хамгийн хурдан дасан зохицож, бизнесийн өргөжилт, хэрэглэгчдийн сэтгэл ханамж болон үйлчилгээний агуулгаараа хамгийн тодоор ялгарсан платформ нь "<a href="http://shoppy.mn" target="_blank">Shoppy</a>" байв. Өдгөө "Shoppy.mn"-ээр бүртгэлтэй 400 мянган хэрэглэгч тогтмол үйлчлүүлж, 1000 гаруй дэлгүүрийн бараанаас сонголт хийж байна. Мөн 50 гаруй компанид онлайн худалдааны шийдлийг санал болгож салбарын хөгжлийн гол хөдөлгөх хүч нь болсныг онцлох хэрэгтэй. Тэдний тогтмол зарладаг хямдралын аян, хүнс хүргэлтийн үйлчилгээ нь шинэ жишиг тогтоож, "Монголын Амазон"-ийг бүтээх зорилгодоо улам ойртсоныг батлан харуулах билээ.</p> <blockquote><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/1406" target="_blank">Shoppy.mn - Хиймэл оюунд суурилсан онлайн худалдаа</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Zochil shop</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/ff04a07dfff6f0309b20383c94630d7e.jpg"></p><p>2020 он брэндүүдийг дижитал шилжилт хийж, онлайнд суурилсан үйлчилгээгээ эрчимжүүлэхийг шаардсан жил байсан бол "Zochil Shop" уг шилжилтийг бүтээгч, суурь нь байлаа хэмээн дүгнэж болно. Тэд жижиг, дунд хэмжээний дэлгүүрүүдэд онлайн худалдааны иж бүрэн шийдлийг санал болгож буй. "Zochil"-ийн ердөө гурван минутын дотор өөрийн вебсайттай болж, үйлчилгээгээ автоматжуулах санал нь үнийн хувьд ч, үйлчилгээний хувьд ч салбартаа хамгийн таатайд тооцогдоно. Өдгөө тэд <a href="https://urbanshop.mn/saled-products" target="_blank">"Urban Jeans"</a>, "Гоо", "Ur Mine", "Exclusive" зэрэг брэндэд үйлчилгээ үзүүлж байна.</p> <blockquote><p>Дэлгэрэнгүйг: LevelUp Podcast - Zochil.Shop-ийг үүсгэн байгуулагчдын нэг Г.Батбилэг</p> <cite><p>Posted</p> </cite></blockquote><h1>Онцлох стартапууд</h1><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/cef9d8f5b3298ad2cd63b9a76ce8fc89.jpg"></p><p></p><p>Тэд бол бизнесийн үйл ажиллагаа, шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээрээ хэрэглэгчдийн талархлыг хүлээсэн дурдахгүй өнгөрч үл болох, онцлох компаниуд. </p><p><b>Livestream: </b>Цар тахлын үед онлайн горим руу бүрэн шилжсэн эвентийн зах зээлд томоохон байр суурь эзэлж, найдвартай, тасралтгүй үйлчилгээгээрээ ялгарсан "Livestream.mn"-ийнхэн энэ жилийн медиа салбарын онцлох стартап байлаа.</p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/spotlight-livestream">Livestream.mn - Шууд дамжуулалтыг мэргэжлийн түвшинд</a></p><p><br></p><p><b> Banana Mall: </b>Онлайн худалдааны салбарт шинэ өнгө төрх нэмж, анхаарал татахуйц баглаа боодол, өвөрмөц үйлчилгээгээрээ ялгарсан "<a href="bananamall.mn" target="_blank">Banana Mall</a>" ирэх жилүүдэд ч зах зээлийн гол тоглогч байх нь гарцаагүй. </p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://www.unread.today/c/spotlight-banana-mall" target="_blank">Banana Mall: Чиний дэлгүүр, чиний гарт</a></p><p><b><br></b></p><p><b>Nomad Toys: </b>"Хандгай", "Онцц Дүмд"-ийн тоглоом нь залуусын дунд хит болж, чамин, гоёмсог хийгээд донжтой хийцээрээ олон хүний цуглуулгыг баяжуулсан "Nomad Toys"-ийнхэн бүтээлч салбарын онцлох хамт олон байв.</p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/spotlight-nomadtoys" target="_blank">Nomad Toys: Тоглоомын шинэ эринд тавтай морил</a></p> <h1>Unread Awards-ийн өмнөх ялагчид</h1><blockquote><p>2016 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП: LHAMOUR </p> <cite><p>Unread Awards</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/4b52d07b0f5d8d9778e83a5188f1b155.jpg"></p><blockquote><p>2017 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - WOOVOO</p> <cite><p>Unread Awards</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/0128dad369477af9a931504a404e1382.jpg"></p><blockquote><p>2018 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - ERXES</p> <cite><p>Unread Awards</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/c9b86cf7fb33ab129a81cfe897a84f8a.jpg"></p><blockquote><p>2019 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - CALLPRO </p> <cite><p>Unread Awards</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/b2d9ae26c73c0a756a12192c2e6fd524.jpg"></p> </div>	"Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Үүний хүрээнд 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм. Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug 2020" арга хэмжээ тодорхойгүй хугацаагаар хойшлогдсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн гарааны бизнесийн орчны шилдгүүдийг танилцуулж байна. Төрөл бүрийн хөл хорио болон хязгаарлалтууд, эрсдлээр дүүрэн зах зээлийн тодорхойгүй нөхцөл байдлыг даван гарч, өөрсдийн үйл хэргээрээ ялгарч, зах зээлд шинэ өнгө нэмэн, хэрэглэгч, харилцагчдадаа эерэг нөлөөлөл үзүүлж буй стартапуудаа бид бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2020 оны Монголын гарааны бизнесийн орчны өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ. Шилдэг стартапууд Delko " Delko Solution" бол хүргэлтийн үйлчилгээг бизнес эрхлэгчдэд илүү ойртуулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар болгосон ухаалаг шийдэл. Онлайн худалдааны үсрэнгүй хөгжих хамгийн гол суурь нөхцөл болсон хүргэлтийн асуудлыг хамгийн цэгцтэйгээр шийдсэн нь тэдний ялгарал юм. Улаанбаатар хотыг 500 метрээр бүсчилж, цэг бүрд ухаалаг боксыг байршуулснаар хамгийн богино хугацаанд захиалгыг түгээх дэд бүтцийг тэд үүсгэж чаджээ. Хэрэглэгчдийн хувьд ухаалаг апп ашиглан бараагаа хянах, дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах боломжийг олгосноор харилцагчийн үйлчилгээг нэг түвшин ахиулж чадсан хэмээн бид дүгнэлээ. Өдгөө тус платформд " Emart ", " Monos ", " Avlaa ", "Caffe Bene", "Beauty Secrets" зэрэг зах зээлд нэр хүндтэй брэнд, компаниуд нэгдээд байна. Дэлгэрэнгүйг: Онцлох: Delko Solution - Ухаалаг хүргэлтийн шийдэл Unread Odo 2019 онд МҮХАҮТ-ын оны шилдэг стартапаар тодорч байсан "Odo"-ийн хамт олон энэ жил бүтээгдэхүүн үйлчилгээний хувьд улам өргөжиж, бизнес моделийн ялгарлаараа зах зээлд хүч түрэн орж ирэв. Бараа, бүтээгдэхүүн нийлүүлэгчид болон жижиглэнгийн худалдаа эрхлэгчдийн хооронд гүүр нь болж байсан тэд ICT Expo 2020-ийн үеэр "Odo Shop" нэртэй шинэ үйлчилгээгээ танилцуулсан нь цаг үетэй нийцсэн шинэчлэл байлаа. "Odo Shop " таны гэрт хамгийн ойрхон, онгорхой буй дэлгүүрүүдийг тантай холбож, хүссэн бараагаа хүргүүлэн авах боломжийг олгож буй. 1000 дэлгүүртэй хамгийн том сүлжээ гэгдэх "Odo Shop" орон нутгийн дэлгүүрүүдийг платформдоо нэгтгэх ажил эхлүүлээд байгаа аж. Дэлгэрэнгүйг: Odo - Борлуулалт, түгээлтийн ухаалаг шийдэл Unread Shoppy Цар тахлын нөхцөл байдал Монголын онлайн худалдааны орчны хөгжлийг хурдасгаж, үйл ажиллагаа явуулж буй стартапуудаас шат ахихыг шаардсан. Энэ өөрчлөлтөд хамгийн хурдан дасан зохицож, бизнесийн өргөжилт, хэрэглэгчдийн сэтгэл ханамж болон үйлчилгээний агуулгаараа хамгийн тодоор ялгарсан платформ нь " Shoppy " байв. Өдгөө "Shoppy.mn"-ээр бүртгэлтэй 400 мянган хэрэглэгч тогтмол үйлчлүүлж, 1000 гаруй дэлгүүрийн бараанаас сонголт хийж байна. Мөн 50 гаруй компанид онлайн худалдааны шийдлийг санал болгож салбарын хөгжлийн гол хөдөлгөх хүч нь болсныг онцлох хэрэгтэй. Тэдний тогтмол зарладаг хямдралын аян, хүнс хүргэлтийн үйлчилгээ нь шинэ жишиг тогтоож, "Монголын Амазон"-ийг бүтээх зорилгодоо улам ойртсоныг батлан харуулах билээ. Дэлгэрэнгүйг: Shoppy.mn - Хиймэл оюунд суурилсан онлайн худалдаа Unread Zochil shop 2020 он брэндүүдийг дижитал шилжилт хийж, онлайнд суурилсан үйлчилгээгээ эрчимжүүлэхийг шаардсан жил байсан бол "Zochil Shop" уг шилжилтийг бүтээгч, суурь нь байлаа хэмээн дүгнэж болно. Тэд жижиг, дунд хэмжээний дэлгүүрүүдэд онлайн худалдааны иж бүрэн шийдлийг санал болгож буй. "Zochil"-ийн ердөө гурван минутын дотор өөрийн вебсайттай болж, үйлчилгээгээ автоматжуулах санал нь үнийн хувьд ч, үйлчилгээний хувьд ч салбартаа хамгийн таатайд тооцогдоно. Өдгөө тэд "Urban Jeans" , "Гоо", "Ur Mine", "Exclusive" зэрэг брэндэд үйлчилгээ үзүүлж байна. Дэлгэрэнгүйг: LevelUp Podcast - Zochil.Shop-ийг үүсгэн байгуулагчдын нэг Г.Батбилэг Posted Онцлох стартапууд Тэд бол бизнесийн үйл ажиллагаа, шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээрээ хэрэглэгчдийн талархлыг хүлээсэн дурдахгүй өнгөрч үл болох, онцлох компаниуд. Livestream: Цар тахлын үед онлайн горим руу бүрэн шилжсэн эвентийн зах зээлд томоохон байр суурь эзэлж, найдвартай, тасралтгүй үйлчилгээгээрээ ялгарсан "Livestream.mn"-ийнхэн энэ жилийн медиа салбарын онцлох стартап байлаа. Дэлгэрэнгүйг: Livestream.mn - Шууд дамжуулалтыг мэргэжлийн түвшинд Banana Mall: Онлайн худалдааны салбарт шинэ өнгө төрх нэмж, анхаарал татахуйц баглаа боодол, өвөрмөц үйлчилгээгээрээ ялгарсан " Banana Mall " ирэх жилүүдэд ч зах зээлийн гол тоглогч байх нь гарцаагүй. Дэлгэрэнгүйг: Banana Mall: Чиний дэлгүүр, чиний гарт Nomad Toys: "Хандгай", "Онцц Дүмд"-ийн тоглоом нь залуусын дунд хит болж, чамин, гоёмсог хийгээд донжтой хийцээрээ олон хүний цуглуулгыг баяжуулсан "Nomad Toys"-ийнхэн бүтээлч салбарын онцлох хамт олон байв. Дэлгэрэнгүйг: Nomad Toys: Тоглоомын шинэ эринд тавтай морил Unread Awards-ийн өмнөх ялагчид 2016 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП: LHAMOUR Unread Awards 2017 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - WOOVOO Unread Awards 2018 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - ERXES Unread Awards 2019 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - CALLPRO Unread Awards	"Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Үүний хүрээнд 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм. Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug 2020" арга хэмжээ тодорхойгүй хугацаагаар хойшлогдсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн гарааны бизнесийн орчны шилдгүүдийг танилцуулж байна. Төрөл бүрийн хөл хорио болон хязгаарлалтууд, эрсдлээр дүүрэн зах зээлийн тодорхойгүй нөхцөл байдлыг даван гарч, өөрсдийн үйл хэргээрээ ялгарч, зах зээлд шинэ өнгө нэмэн, хэрэглэгч, харилцагчдадаа эерэг нөлөөлөл үзүүлж буй стартапуудаа бид бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2020 оны Монголын гарааны бизнесийн орчны өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ. Шилдэг стартапууд ### Delko "Delko Solution" бол хүргэлтийн үйлчилгээг бизнес эрхлэгчдэд илүү ойртуулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар болгосон ухаалаг шийдэл. Онлайн худалдааны үсрэнгүй хөгжих хамгийн гол суурь нөхцөл болсон хүргэлтийн асуудлыг хамгийн цэгцтэйгээр шийдсэн нь тэдний ялгарал юм. Улаанбаатар хотыг 500 метрээр бүсчилж, цэг бүрд ухаалаг боксыг байршуулснаар хамгийн богино хугацаанд захиалгыг түгээх дэд бүтцийг тэд үүсгэж чаджээ. Хэрэглэгчдийн хувьд ухаалаг апп ашиглан бараагаа хянах, дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах боломжийг олгосноор харилцагчийн үйлчилгээг нэг түвшин ахиулж чадсан хэмээн бид дүгнэлээ. Өдгөө тус платформд "Emart", "Monos", "Avlaa", "Caffe Bene", "Beauty Secrets" зэрэг зах зээлд нэр хүндтэй брэнд, компаниуд нэгдээд байна. > Дэлгэрэнгүйг: Онцлох: Delko Solution - Ухаалаг хүргэлтийн шийдэл > > Unread ### Odo 2019 онд МҮХАҮТ-ын оны шилдэг стартапаар тодорч байсан "Odo"-ийн хамт олон энэ жил бүтээгдэхүүн үйлчилгээний хувьд улам өргөжиж, бизнес моделийн ялгарлаараа зах зээлд хүч түрэн орж ирэв. Бараа, бүтээгдэхүүн нийлүүлэгчид болон жижиглэнгийн худалдаа эрхлэгчдийн хооронд гүүр нь болж байсан тэд ICT Expo 2020-ийн үеэр "Odo Shop" нэртэй шинэ үйлчилгээгээ танилцуулсан нь цаг үетэй нийцсэн шинэчлэл байлаа. "Odo Shop" таны гэрт хамгийн ойрхон, онгорхой буй дэлгүүрүүдийг тантай холбож, хүссэн бараагаа хүргүүлэн авах боломжийг олгож буй. 1000 дэлгүүртэй хамгийн том сүлжээ гэгдэх "Odo Shop" орон нутгийн дэлгүүрүүдийг платформдоо нэгтгэх ажил эхлүүлээд байгаа аж. > Дэлгэрэнгүйг: Odo - Борлуулалт, түгээлтийн ухаалаг шийдэл > > Unread ### Shoppy Цар тахлын нөхцөл байдал Монголын онлайн худалдааны орчны хөгжлийг хурдасгаж, үйл ажиллагаа явуулж буй стартапуудаас шат ахихыг шаардсан. Энэ өөрчлөлтөд хамгийн хурдан дасан зохицож, бизнесийн өргөжилт, хэрэглэгчдийн сэтгэл ханамж болон үйлчилгээний агуулгаараа хамгийн тодоор ялгарсан платформ нь "Shoppy" байв. Өдгөө "Shoppy.mn"-ээр бүртгэлтэй 400 мянган хэрэглэгч тогтмол үйлчлүүлж, 1000 гаруй дэлгүүрийн бараанаас сонголт хийж байна. Мөн 50 гаруй компанид онлайн худалдааны шийдлийг санал болгож салбарын хөгжлийн гол хөдөлгөх хүч нь болсныг онцлох хэрэгтэй. Тэдний тогтмол зарладаг хямдралын аян, хүнс хүргэлтийн үйлчилгээ нь шинэ жишиг тогтоож, "Монголын Амазон"-ийг бүтээх зорилгодоо улам ойртсоныг батлан харуулах билээ. > Дэлгэрэнгүйг: Shoppy.mn - Хиймэл оюунд суурилсан онлайн худалдаа > > Unread ### Zochil shop 2020 он брэндүүдийг дижитал шилжилт хийж, онлайнд суурилсан үйлчилгээгээ эрчимжүүлэхийг шаардсан жил байсан бол "Zochil Shop" уг шилжилтийг бүтээгч, суурь нь байлаа хэмээн дүгнэж болно. Тэд жижиг, дунд хэмжээний дэлгүүрүүдэд онлайн худалдааны иж бүрэн шийдлийг санал болгож буй. "Zochil"-ийн ердөө гурван минутын дотор өөрийн вебсайттай болж, үйлчилгээгээ автоматжуулах санал нь үнийн хувьд ч, үйлчилгээний хувьд ч салбартаа хамгийн таатайд тооцогдоно. Өдгөө тэд "Urban Jeans", "Гоо", "Ur Mine", "Exclusive" зэрэг брэндэд үйлчилгээ үзүүлж байна. > Дэлгэрэнгүйг: LevelUp Podcast - Zochil.Shop-ийг үүсгэн байгуулагчдын нэг Г.Батбилэг > > Posted Онцлох стартапууд Тэд бол бизнесийн үйл ажиллагаа, шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээрээ хэрэглэгчдийн талархлыг хүлээсэн дурдахгүй өнгөрч үл болох, онцлох компаниуд. Livestream: Цар тахлын үед онлайн горим руу бүрэн шилжсэн эвентийн зах зээлд томоохон байр суурь эзэлж, найдвартай, тасралтгүй үйлчилгээгээрээ ялгарсан "Livestream.mn"-ийнхэн энэ жилийн медиа салбарын онцлох стартап байлаа. Дэлгэрэнгүйг: Livestream.mn - Шууд дамжуулалтыг мэргэжлийн түвшинд Banana Mall: Онлайн худалдааны салбарт шинэ өнгө төрх нэмж, анхаарал татахуйц баглаа боодол, өвөрмөц үйлчилгээгээрээ ялгарсан "Banana Mall" ирэх жилүүдэд ч зах зээлийн гол тоглогч байх нь гарцаагүй. Дэлгэрэнгүйг: Banana Mall: Чиний дэлгүүр, чиний гарт Nomad Toys: "Хандгай", "Онцц Дүмд"-ийн тоглоом нь залуусын дунд хит болж, чамин, гоёмсог хийгээд донжтой хийцээрээ олон хүний цуглуулгыг баяжуулсан "Nomad Toys"-ийнхэн бүтээлч салбарын онцлох хамт олон байв. Дэлгэрэнгүйг: Nomad Toys: Тоглоомын шинэ эринд тавтай морил Unread Awards-ийн өмнөх ялагчид > 2016 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП: LHAMOUR > > Unread Awards > 2017 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - WOOVOO > > Unread Awards > 2018 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - ERXES > > Unread Awards > 2019 ОНЫ ШИЛДЭГ СТАРТАП - CALLPRO > > Unread Awards
https://unread.today/c/techworm-healthcare-tech	Techworm	Sumiyajargal Enkhbayar	2022-06-28T00:00:00	6 сарын 28, 2022	Өдөр тутамд хэрэглэхүйц эрүүл мэндийн 6 тек хэрэгслийг танилцуулах нь	<div class="article-body"> <h2>"Techworm" булангийнхаа ээлжит нийтлэлээр өдөр тутам ашиглаж болох бидний эрүүл мэндэд тустай зөөврийн тек хэрэгслүүдийг танилцуулж байна. Хэрэв танд нуруу өвдөх, зүрхний хэм алдагдах, ойр ойрхон стресст автах зэрэг зовууриуд илэрдэг бол энэхүү нийтлэлээс өөрт хэрэгтэй төхөөрөмжийг олж мэдэх боломжтой. Мөн ямар нэг зовуурь илэрдэггүй ч эрүүл мэнддээ анхаарал тавихыг хүсэж буй хэн бүхэнд өнөөдрийн нийтлэлээ зориуллаа.<div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/0ba506b46d466dcb6e5c131a35f0d280.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>1. ТАРХИНЫ ДОЛГИОН МЭДРЭГЧ БЯСАЛГАЛЫН ХЭРЭГСЭЛ</h3><p></p><p>Бясалгал хийж сурахыг эсвэл нойрны тогтвортой хэмнэлд орохыг хүсэж буй хүмүүст тохирох тек хэрэгслийг танилцуулъя.</p><p>Толгойндоо зүүх зориулалттай энэхүү төхөөрөмж нь тархины долгион, зүрхний цохилт, амьсгал, биеийн хөдөлгөөнийг хэмжин biofeedback буюу физиологийн үйл ажиллагааны талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг өгдөг аж. Төхөөрөмжөө "Muse" утасны апп-тай холбосноор уг мэдээллийг авах боломжтой. Түүнчлэн энэхүү апп-д олон төрлийн бясалгалын зааврууд багтсан байна. Мөн таны нойрны төлөв байдлын анализыг хийж, илүү чанартай нойр авах зөвлөмжүүдийг өгөх аж. Энэхүү толгойн төхөөрөмж нь 10 цагийн турш цэнэгээ барих чадвартай.</p><p><b>"Amazon"-д байгаа эсэх:</b> <a href="https://www.amazon.com/MUSE-Headband-Meditation-Pre-Sleep-Responsive/dp/B082SRCD8Y/ref=as_li_ss_tl?tag=61c201194fe0b70001b05bd2-20&linkCode=ll1" target="_blank">Тийм</a><br><b>Үнэ:</b> 170$<br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/885a72c1876a07f14fbd6ce5fad065a3.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>2. ухаалаг усны сав</h3><p></p><p>Олон удаа ашиглагдах усны сав зуу зуун төрлөөрөө үйлдвэрлэгдэж байна. Тэднээс ялгагдах энэхүү усны савыг ухаалаг гэж нэрлэсний учир нь өөрөө өөрийгөө цэвэрлэдэгт оршино. Дэлхийн хамгийн анхны "self-cleaning" усны сав "<a href="https://imp.i263265.net/41jkG" target="_blank" rel="noreferrer noopener nofollow">LARQ</a>"-г танилцуулж байна.</p><p>Зэвэрдэггүй ган материалаар хийгдсэн энэхүү усны сав нь "UV-C" лед гэрлийн тусламжтайгаар 60 секундийн дотор ус цэвэршүүлдгээс гадна өөрийгөө хоёр цаг тутам цэвэрлэдэг аж. Түүнчлэн усны саван дээрх товчийг хоёр удаа дарснаар “adventure mode” буюу адал явдлын горимд шилждэг байна. Ингэснээр гол, горхины усыг гурван минутын турш цэвэршүүлж уух боломжтой болгох юм. Энэхүү хэрэгсэл нь цэнэгээ нэгээс хоёр сарын турш барьдгаараа онцлог аж.</p><p><b>"Amazon"-д байгаа эсэх:</b> <a href="https://www.amazon.com/LARQ-Bottle-Self-Cleaning-Purification-System/dp/B07YGVR8QL/ref=sr_1_1?crid=2MYE90R87YCXX&keywords=larq+water+bottle&qid=1656391214&sprefix=larq%2Caps%2C475&sr=8-1" target="_blank">Тийм</a><br><b>Үнэ:</b> 99$</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/39e9912209121b1c5f1d3c5e706ac40a.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>3. "oura" бөгж</h3><p></p><p dir="ltr">Эрүүл мэнд болон фитнест зориулсан хамгийн сонирхолтой, өвөрмөц бүтээгдэхүүнүүдийн нэг бол "Oura" бөгж. Долоо хоногийн 24 цагт зүүх боломжтойн дээр таныг загварлаг, чамин харагдуулна. Бөгжний мэдрэгчүүд нь мэдээлэл цуглуулж, ухаалаг гар утас руу шууд шилжүүлэх боломжтой.</p><p dir="ltr">Энэхүү титанум бөгж нь цэнэгээ дөрвөөс зургаан өдрийн турш барьдаг. Мөн усны хамгаалалттай учир бөгжөө тайлах шаардлагагүй гэдгээрээ онцлогтой. "Oura" бөгжний гуравдугаар үеийн загвар нь автоматаар таны зүрхний цохилт, биеийн температур, цусан дахь хүчилтөрөгчийн түвшин, алхмын тоо, алхсан болон гүйсэн зай, шатаасан калори, өдөрт идэвхгүй байсан хугацаа гэх зэргийг хэмждэг байна.</p><p><b>Amazon-д байгаа эсэх:</b> Үгүй<br><b>Вэб хуудас:</b> <a href="https://ouraring.com/product/heritage-silver" target="_blank">ouraring.com</a><br><b>Үнэ:</b> 299$<br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/023b1426eeb9d57d1f9ffd2fc3ef9a77.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>4. өвчин намдаах төхөөрөмж</h3><p></p><p>Хуян, ууц нуруу, үе мөчний өвдөлтийг намжаах "<a href="https://amzn.to/3bKt5ZH" target="_blank" rel="nofollow noopener noreferrer">TechCare Massager Touch 24 Modes</a>" төхөөрөмжийг танилцуулъя. Уг төхөөрөмж нь арьсанд бага вольтын цохилт өгөх замаар мэдрэлийн судлыг сэргээж, тархинд очих өвдөлтийн дохиог хаадаг аж. Литиум цэнэг хураагуураар ажилладаг энэхүү төхөөрөмж нь 24 ширхэг массажны горимтой. </p><p>"<a href="https://amzn.to/3bKt5ZH" target="_blank" rel="nofollow noopener noreferrer">TechCare Massager Touch 24 Modes</a>" төхөөрөмжийг эмчийн зөвшөөрөлтэй хэрэглэхийг зөвлөж байна.</p><p><b>Amazon-д байгаа эсэх:</b> <a href="https://www.amazon.com/Stimulator-Electronic-Dust-Proof-Drawstring-Bag%EF%BC%8CFastening/dp/B07Q32KX3J" target="_blank">Тийм</a><br><b>Үнэ: </b>36$</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/238ae5e4bfe9cea114459651536c2628.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>5. үр тогтолтын явцыг харуулах бугуйвч</h3><p></p><p>Хүүхэдтэй болохоор төлөвлөж буй эмэгтэйчүүдэд хамгийн хэрэгцээтэй тек хэрэгслийг танилцуулж байна. "<a href="https://fave.co/3azGzHx" target="_blank" rel="nofollow noreferrer noopener">Ava</a>" брэндийн энэхүү бугуйвч нь температур, амьсгалын хурд зэрэг хүний биеийн үйл ажиллагааны үзүүлэлтүүдийг ашиглан эмэгтэй хүний нөхөн үржихүйтэй холбоотой датаг тодорхойлон гаргах аж. Та "<a href="https://fave.co/3azGzHx" target="_blank" rel="nofollow noreferrer noopener">Ava</a>" утасны апп-тай төхөөрөмжөө холбон, бугуйвчаа зүүгээд унтахад л хангалттай. Өглөө гэхэд апп дээр нь жирэмслэх хамгийн их магадлалтай таван өдрийн мэдээлэл гарч ирэх юм.</p><p><b>Amazon-д байгаа эсэх:</b> Үгүй<br><b>Вэб хуудас: </b><a href="https://www.avawomen.com/order-fertility" target="_blank">avawomen.com</a><br><b>Үнэ:</b> 279$</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/2b2768367ee0c5400885ff35a94b582b.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>6. стрессийн түвшинг бууруулах бугуйвч</h3><p></p><p>"The Apollo Neuro" бугуйвч нь зөөлөн чичиргээ ашиглан таны мэдрэлийн системийн тэнцвэртэй байдлыг хадгалж, стресст автах эрсдэлийг бууруулдаг аж. Энэ нь таны нойрны чанар, анхаарал төвлөрөлтийг сайжруулж, сэтгэл түгших эмгэг болон стрессээс салахад туслах юм. Уг бугуйвч цэнэгээ зургаагаас найм хоногийн турш барьдаг. Түүнчлэн долоон өөр горимд тохируулан ашиглах боломжтой. Бусад бугуйвчнаас ялгаатай нь та тайвширч, амрахыг хүссэн үедээ хэдхэн минут бугуйвчаа зүүхэд л хангалттай аж.</p><p><b>Amazon-д байгаа эсэх: </b>Үгүй<br><b>Вэб хуудас:</b> <a href="https://apolloneuro.com/products/apollo-neuro?variant=32442746601669&irclickid=RDJRQmSGpxyIRTuxylRJAXNKUkDw2ew7WxlcXU0&utm_source=Impact&utm_medium=10078&utm_campaign=Online%20Tracking%20Link&irgwc=1&partner=Online%20Tracking%20Link&mpid=10078&group=" target="_blank">apolloneuro.com</a><br><b>Үнэ:</b> 349$</p> <blockquote><p>Санал болгох нь: <a href="https://unread.today/c/health-lifestyle-apps" target="_blank">Эрүүл мэнддээ анхаарагч хэн бүхэн сонирхууштай 14 апп</a></p> <cite> </cite></blockquote> </div>	"Techworm" булангийнхаа ээлжит нийтлэлээр өдөр тутам ашиглаж болох бидний эрүүл мэндэд тустай зөөврийн тек хэрэгслүүдийг танилцуулж байна. Хэрэв танд нуруу өвдөх, зүрхний хэм алдагдах, ойр ойрхон стресст автах зэрэг зовууриуд илэрдэг бол энэхүү нийтлэлээс өөрт хэрэгтэй төхөөрөмжийг олж мэдэх боломжтой. Мөн ямар нэг зовуурь илэрдэггүй ч эрүүл мэнддээ анхаарал тавихыг хүсэж буй хэн бүхэнд өнөөдрийн нийтлэлээ зориуллаа. 1. ТАРХИНЫ ДОЛГИОН МЭДРЭГЧ БЯСАЛГАЛЫН ХЭРЭГСЭЛ Бясалгал хийж сурахыг эсвэл нойрны тогтвортой хэмнэлд орохыг хүсэж буй хүмүүст тохирох тек хэрэгслийг танилцуулъя. Толгойндоо зүүх зориулалттай энэхүү төхөөрөмж нь тархины долгион, зүрхний цохилт, амьсгал, биеийн хөдөлгөөнийг хэмжин biofeedback буюу физиологийн үйл ажиллагааны талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг өгдөг аж. Төхөөрөмжөө "Muse" утасны апп-тай холбосноор уг мэдээллийг авах боломжтой. Түүнчлэн энэхүү апп-д олон төрлийн бясалгалын зааврууд багтсан байна. Мөн таны нойрны төлөв байдлын анализыг хийж, илүү чанартай нойр авах зөвлөмжүүдийг өгөх аж. Энэхүү толгойн төхөөрөмж нь 10 цагийн турш цэнэгээ барих чадвартай. "Amazon"-д байгаа эсэх: Тийм Үнэ: 170$ 2. ухаалаг усны сав Олон удаа ашиглагдах усны сав зуу зуун төрлөөрөө үйлдвэрлэгдэж байна. Тэднээс ялгагдах энэхүү усны савыг ухаалаг гэж нэрлэсний учир нь өөрөө өөрийгөө цэвэрлэдэгт оршино. Дэлхийн хамгийн анхны "self-cleaning" усны сав " LARQ "-г танилцуулж байна. Зэвэрдэггүй ган материалаар хийгдсэн энэхүү усны сав нь "UV-C" лед гэрлийн тусламжтайгаар 60 секундийн дотор ус цэвэршүүлдгээс гадна өөрийгөө хоёр цаг тутам цэвэрлэдэг аж. Түүнчлэн усны саван дээрх товчийг хоёр удаа дарснаар “adventure mode” буюу адал явдлын горимд шилждэг байна. Ингэснээр гол, горхины усыг гурван минутын турш цэвэршүүлж уух боломжтой болгох юм. Энэхүү хэрэгсэл нь цэнэгээ нэгээс хоёр сарын турш барьдгаараа онцлог аж. "Amazon"-д байгаа эсэх: Тийм Үнэ: 99$ 3. "oura" бөгж Эрүүл мэнд болон фитнест зориулсан хамгийн сонирхолтой, өвөрмөц бүтээгдэхүүнүүдийн нэг бол "Oura" бөгж. Долоо хоногийн 24 цагт зүүх боломжтойн дээр таныг загварлаг, чамин харагдуулна. Бөгжний мэдрэгчүүд нь мэдээлэл цуглуулж, ухаалаг гар утас руу шууд шилжүүлэх боломжтой. Энэхүү титанум бөгж нь цэнэгээ дөрвөөс зургаан өдрийн турш барьдаг. Мөн усны хамгаалалттай учир бөгжөө тайлах шаардлагагүй гэдгээрээ онцлогтой. "Oura" бөгжний гуравдугаар үеийн загвар нь автоматаар таны зүрхний цохилт, биеийн температур, цусан дахь хүчилтөрөгчийн түвшин, алхмын тоо, алхсан болон гүйсэн зай, шатаасан калори, өдөрт идэвхгүй байсан хугацаа гэх зэргийг хэмждэг байна. Amazon-д байгаа эсэх: Үгүй Вэб хуудас: ouraring.com Үнэ: 299$ 4. өвчин намдаах төхөөрөмж Хуян, ууц нуруу, үе мөчний өвдөлтийг намжаах " TechCare Massager Touch 24 Modes " төхөөрөмжийг танилцуулъя. Уг төхөөрөмж нь арьсанд бага вольтын цохилт өгөх замаар мэдрэлийн судлыг сэргээж, тархинд очих өвдөлтийн дохиог хаадаг аж. Литиум цэнэг хураагуураар ажилладаг энэхүү төхөөрөмж нь 24 ширхэг массажны горимтой. " TechCare Massager Touch 24 Modes " төхөөрөмжийг эмчийн зөвшөөрөлтэй хэрэглэхийг зөвлөж байна. Amazon-д байгаа эсэх: Тийм Үнэ: 36$ 5. үр тогтолтын явцыг харуулах бугуйвч Хүүхэдтэй болохоор төлөвлөж буй эмэгтэйчүүдэд хамгийн хэрэгцээтэй тек хэрэгслийг танилцуулж байна. " Ava " брэндийн энэхүү бугуйвч нь температур, амьсгалын хурд зэрэг хүний биеийн үйл ажиллагааны үзүүлэлтүүдийг ашиглан эмэгтэй хүний нөхөн үржихүйтэй холбоотой датаг тодорхойлон гаргах аж. Та " Ava " утасны апп-тай төхөөрөмжөө холбон, бугуйвчаа зүүгээд унтахад л хангалттай. Өглөө гэхэд апп дээр нь жирэмслэх хамгийн их магадлалтай таван өдрийн мэдээлэл гарч ирэх юм. Amazon-д байгаа эсэх: Үгүй Вэб хуудас: avawomen.com Үнэ: 279$ 6. стрессийн түвшинг бууруулах бугуйвч "The Apollo Neuro" бугуйвч нь зөөлөн чичиргээ ашиглан таны мэдрэлийн системийн тэнцвэртэй байдлыг хадгалж, стресст автах эрсдэлийг бууруулдаг аж. Энэ нь таны нойрны чанар, анхаарал төвлөрөлтийг сайжруулж, сэтгэл түгших эмгэг болон стрессээс салахад туслах юм. Уг бугуйвч цэнэгээ зургаагаас найм хоногийн турш барьдаг. Түүнчлэн долоон өөр горимд тохируулан ашиглах боломжтой. Бусад бугуйвчнаас ялгаатай нь та тайвширч, амрахыг хүссэн үедээ хэдхэн минут бугуйвчаа зүүхэд л хангалттай аж. Amazon-д байгаа эсэх: Үгүй Вэб хуудас: apolloneuro.com Үнэ: 349$ Санал болгох нь: Эрүүл мэнддээ анхаарагч хэн бүхэн сонирхууштай 14 апп	"Techworm" булангийнхаа ээлжит нийтлэлээр өдөр тутам ашиглаж болох бидний эрүүл мэндэд тустай зөөврийн тек хэрэгслүүдийг танилцуулж байна. Хэрэв танд нуруу өвдөх, зүрхний хэм алдагдах, ойр ойрхон стресст автах зэрэг зовууриуд илэрдэг бол энэхүү нийтлэлээс өөрт хэрэгтэй төхөөрөмжийг олж мэдэх боломжтой. Мөн ямар нэг зовуурь илэрдэггүй ч эрүүл мэнддээ анхаарал тавихыг хүсэж буй хэн бүхэнд өнөөдрийн нийтлэлээ зориуллаа. ### 1. ТАРХИНЫ ДОЛГИОН МЭДРЭГЧ БЯСАЛГАЛЫН ХЭРЭГСЭЛ Бясалгал хийж сурахыг эсвэл нойрны тогтвортой хэмнэлд орохыг хүсэж буй хүмүүст тохирох тек хэрэгслийг танилцуулъя. Толгойндоо зүүх зориулалттай энэхүү төхөөрөмж нь тархины долгион, зүрхний цохилт, амьсгал, биеийн хөдөлгөөнийг хэмжин biofeedback буюу физиологийн үйл ажиллагааны талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг өгдөг аж. Төхөөрөмжөө "Muse" утасны апп-тай холбосноор уг мэдээллийг авах боломжтой. Түүнчлэн энэхүү апп-д олон төрлийн бясалгалын зааврууд багтсан байна. Мөн таны нойрны төлөв байдлын анализыг хийж, илүү чанартай нойр авах зөвлөмжүүдийг өгөх аж. Энэхүү толгойн төхөөрөмж нь 10 цагийн турш цэнэгээ барих чадвартай. "Amazon"-д байгаа эсэх: Тийм Үнэ: 170$ ### 2. ухаалаг усны сав Олон удаа ашиглагдах усны сав зуу зуун төрлөөрөө үйлдвэрлэгдэж байна. Тэднээс ялгагдах энэхүү усны савыг ухаалаг гэж нэрлэсний учир нь өөрөө өөрийгөө цэвэрлэдэгт оршино. Дэлхийн хамгийн анхны "self-cleaning" усны сав "LARQ"-г танилцуулж байна. Зэвэрдэггүй ган материалаар хийгдсэн энэхүү усны сав нь "UV-C" лед гэрлийн тусламжтайгаар 60 секундийн дотор ус цэвэршүүлдгээс гадна өөрийгөө хоёр цаг тутам цэвэрлэдэг аж. Түүнчлэн усны саван дээрх товчийг хоёр удаа дарснаар “adventure mode” буюу адал явдлын горимд шилждэг байна. Ингэснээр гол, горхины усыг гурван минутын турш цэвэршүүлж уух боломжтой болгох юм. Энэхүү хэрэгсэл нь цэнэгээ нэгээс хоёр сарын турш барьдгаараа онцлог аж. "Amazon"-д байгаа эсэх: Тийм Үнэ: 99$ ### 3. "oura" бөгж Эрүүл мэнд болон фитнест зориулсан хамгийн сонирхолтой, өвөрмөц бүтээгдэхүүнүүдийн нэг бол "Oura" бөгж. Долоо хоногийн 24 цагт зүүх боломжтойн дээр таныг загварлаг, чамин харагдуулна. Бөгжний мэдрэгчүүд нь мэдээлэл цуглуулж, ухаалаг гар утас руу шууд шилжүүлэх боломжтой. Энэхүү титанум бөгж нь цэнэгээ дөрвөөс зургаан өдрийн турш барьдаг. Мөн усны хамгаалалттай учир бөгжөө тайлах шаардлагагүй гэдгээрээ онцлогтой. "Oura" бөгжний гуравдугаар үеийн загвар нь автоматаар таны зүрхний цохилт, биеийн температур, цусан дахь хүчилтөрөгчийн түвшин, алхмын тоо, алхсан болон гүйсэн зай, шатаасан калори, өдөрт идэвхгүй байсан хугацаа гэх зэргийг хэмждэг байна. Amazon-д байгаа эсэх: Үгүй Вэб хуудас: ouraring.com Үнэ: 299$ ### 4. өвчин намдаах төхөөрөмж Хуян, ууц нуруу, үе мөчний өвдөлтийг намжаах "TechCare Massager Touch 24 Modes" төхөөрөмжийг танилцуулъя. Уг төхөөрөмж нь арьсанд бага вольтын цохилт өгөх замаар мэдрэлийн судлыг сэргээж, тархинд очих өвдөлтийн дохиог хаадаг аж. Литиум цэнэг хураагуураар ажилладаг энэхүү төхөөрөмж нь 24 ширхэг массажны горимтой. "TechCare Massager Touch 24 Modes" төхөөрөмжийг эмчийн зөвшөөрөлтэй хэрэглэхийг зөвлөж байна. Amazon-д байгаа эсэх: Тийм Үнэ: 36$ ### 5. үр тогтолтын явцыг харуулах бугуйвч Хүүхэдтэй болохоор төлөвлөж буй эмэгтэйчүүдэд хамгийн хэрэгцээтэй тек хэрэгслийг танилцуулж байна. "Ava" брэндийн энэхүү бугуйвч нь температур, амьсгалын хурд зэрэг хүний биеийн үйл ажиллагааны үзүүлэлтүүдийг ашиглан эмэгтэй хүний нөхөн үржихүйтэй холбоотой датаг тодорхойлон гаргах аж. Та "Ava" утасны апп-тай төхөөрөмжөө холбон, бугуйвчаа зүүгээд унтахад л хангалттай. Өглөө гэхэд апп дээр нь жирэмслэх хамгийн их магадлалтай таван өдрийн мэдээлэл гарч ирэх юм. Amazon-д байгаа эсэх: Үгүй Вэб хуудас: avawomen.com Үнэ: 279$ ### 6. стрессийн түвшинг бууруулах бугуйвч "The Apollo Neuro" бугуйвч нь зөөлөн чичиргээ ашиглан таны мэдрэлийн системийн тэнцвэртэй байдлыг хадгалж, стресст автах эрсдэлийг бууруулдаг аж. Энэ нь таны нойрны чанар, анхаарал төвлөрөлтийг сайжруулж, сэтгэл түгших эмгэг болон стрессээс салахад туслах юм. Уг бугуйвч цэнэгээ зургаагаас найм хоногийн турш барьдаг. Түүнчлэн долоон өөр горимд тохируулан ашиглах боломжтой. Бусад бугуйвчнаас ялгаатай нь та тайвширч, амрахыг хүссэн үедээ хэдхэн минут бугуйвчаа зүүхэд л хангалттай аж. Amazon-д байгаа эсэх: Үгүй Вэб хуудас: apolloneuro.com Үнэ: 349$ > Санал болгох нь: Эрүүл мэнддээ анхаарагч хэн бүхэн сонирхууштай 14 апп
https://unread.today/c/booktalk-maralmaam	Номын тухай	Unread Today	2021-03-06T00:00:00	3 сарын 6, 2021	Номтой яриа #14: Зориг сангийн гүйцэтгэх захирал асан М.Маралмаа	<div class="article-body"> <h2>Сар бүр номын хорхойтон зочдыг уншигчидтай уулзуулдаг буландаа бид энэ удаа Зориг сангийн гүйцэтгэх захирал асан, "Obama Foundation Scholars" хөтөлбөрт шалгаран Колумбын их сургуульд сурч буй М.Маралмааг урилаа. Тэрээр бидэнтэй хамтран 14 хоног тутам номын хэлэлцүүлэг хийх "Unread Book Club"-ийг эрхлэн явуулах билээ.</h2><p><b>Түүний сошиал хуудсууд:</b> <a href="https://www.goodreads.com/user/show/34195976-marla-munkh-achit" target="_blank">Goodreads</a> I <a href="http://www.twitter.com/therealmarlaa" target="_blank">Twitter</a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ?</h3><p>Яг одоо хоёр ном уншиж байна. Адам Грантын саяхан хэвлэгдсэн “<a href="https://www.amazon.com/Think-Again-Power-Knowing-What/dp/1984878107" target="_blank">Think Again</a>” номыг эхлүүлээд удаагүй, харин нөгөөх нь Марк болон Пол Энглерийн “<a href="https://www.amazon.com/This-Uprising-Nonviolent-Shaping-Twenty-First/dp/1568585705/ref=sr_1_1?dchild=1&keywords=this+is+uprising&qid=1614997112&s=books&sr=1-1" target="_blank">This is Uprising</a>” гээд хэрхэн тайван замаар нийгэм, улс төрийн томоохон өөрчлөлт хийх талаар, 21-р зуунд олныг хамарсан хөдөлгөөнүүд дээр анализ хийж бичсэн сонирхолтой ном байгаа. Ном уншихдаа зөвхөн төрөл жанр дагнаж сонгодоггүй ч илүү дуртай гэвэл уран зохиол, намтар, дуртгал, хялбаршуулсан шинжлэх ухаан (popular science) төрлийн номууд байна. Хувь хүний хөгжлийн номууд уншдаггүй гэвэл худлаа хэлсэн болох байх, гэхдээ ихэнхдээ товчлолыг нь уншихад хангалттай санагддаг болсон.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/fdaff6bde7d1c9ac50187a09bfee746a.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ?</h3><p><br>Нөлөөлсөн гэхээс илүү хамгийн тод үлдсэн номуудаас нэрлэе. Би Эрдэнэт хотод өссөн л дөө. Анх ааваараа уншиж, бичихийг заалгаад, гэрийнхээ хажууд байрладаг номын сангийн хүүхдийн уншлагын танхимд зуны амралтаа өнгөрөөдөг байсан. Ингэж яваад анх Харри Поттер цувралыг олж уншсанаа ерөөсөө мартдаггүй юм. Номын сангийн номыг гэрээр авч, уншиж болдоггүй байсан учир номын сан хаах хүртэл уншаад, оройжин бодож хоноод, маргааш нь өглөө эрт очиж үргэлжлүүлж уншиж дуусгасан, хүүхэд насанд уншсан номуудаас хамгийн гүн сэтгэгдэл үлдээсэн номын нэг яах аргагүй мөн. Бас манай гэрийн номын санд байсан “<a href="http://andpublishing.mn/2019/11/01/%D1%85%D2%AF%D0%BB%D1%8D%D1%8D%D1%85-%D3%A9%D1%80%D3%A9%D3%A9%D0%BD%D0%B8%D0%B9-%D1%8D%D0%B7%D1%8D%D0%B3%D1%82%D1%8D%D0%B9/" target="_blank">Хүлээх өрөөний эзэгтэй</a>” гээд Ш.Цэнд-Аюуш гуайн бэсрэг роман ердөө санаанаас гардаггүй юм. Тухайн үед насанд минь ахадсан, шинжлэх ухаан, хүний мөн чанар, шашин, улс төр гээд олон сэдвийг өгүүлдэг энэ номын дүрүүд одоо ч гэсэн тод санагддаг гэхээр үнэхээр л сайн бичигдсэн ном байх гэж боддог.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ?</h3><p>Ихэвчлэн оны эхэнд тухайн жил унших номуудын жагсаалтаа гаргадаг. Өнгөрсөн онд сайн үнэлгээ авсан, сонирхол татсан, "New York Times Bestseller" жагсаалтад орсон номуудаас товчлолыг нь харж байгаад унших эсэхээ шийддэг. Бас <a href="http://www.goodreads.com" target="_blank">Goodreads</a> дээрээс харна, эргэн тойронд найзууд болон танилуудын уншиж буй номуудаас унших нь бий. Монголд байхдаа “UB Book Club” дээрээ хэлэлцүүлэхээр сонгосон номуудаас түлхүү уншдаг байсан. Гадаадын уран зохиолын номууд унших бол Тагтаа Паблишингийн сонголтод итгэчихдэг болсон доо.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ?</h3><p>Би нэг дор олон ном уншиж чаддаггүй, бас нэг ном эхлүүлсэн л бол дуусгаж санаа амардаг сонин зуршилтай. Таалагдахгүй юм уу нэг л явахгүй байсан ч хүчлээд ч хамаагүй дуусгах гээд өөртөө ажил удаад байдаг юм. Азаар тийм ном нэг их олон таараагүй. Сүүлд аудио болон цаасан номыг хослуулж уншиж үзсэн. Гадуур явах, гүйхдээ “<a href="http://www.audible.com" target="_blank">Audible</a>” дээр сонсоод, завтай үедээ цаасан хэлбэрээр нь уншиж үзсэн чинь овоо урт номыг санаснаас хурдан явуулчихсан. Хичээлийн номыг бол цаг гаргаж, тэмдэглэж уншаад, бусад номыг орондоо орохдоо барьж аваад нойр хүрэх хүртлээ хардаг даа.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ?</h3><p>Ингэж хэлэхээр хуучинсаг сонсогдож магадгүй ч одоо үед аливаа гадаад хэлнээс илүү монголоороо цэгцтэй ярьж, бичих чадвар илүү дутагддаг юм шиг санагддаг болсон. Би буруу бодож байж ч мэднэ. Гэхдээ Монголынхоо шилдэг бүтээлүүдтэй танилцангаа, монгол хэлний найруулга, үгийн баялгаа сайжруулахад буруудахгүй байх аа.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ?</h3><p>Яг одоо тийм ном гээд хэлэх зүйл олдохгүй байна гэхдээ цаас гарздаж, унших хүний цаг завыг дэмий үрэхээргүй зүйл л бичихийг бодох байх. Гоё ном бичихийн тулд хүн өөрөө маш их судлах, унших, ихийг үзэх хэрэгтэй гэж боддог болохоор одоохондоо энэ талаар бодож амжаагүй юм байна.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/ed164f6736a36c36dc298513c206385e.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ?</h3><p>Зарим уншсан номуудаа эргээд бодохоор нэг их зүйл санахгүй, авч үлдсэн зүйл бага юм шиг санагдаад байдаг юм. Мэдээж уншсан бүх номоос сургамж авна гэж байхгүй ч нэгэнт л цагаа гаргаад уншиж байгаа бол дараа нь ядаж гол санааг нь санаж байвал зүгээр гэж боддог юм. Харин номын клуб дээрээ сонгож уншаад, хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн номуудаа дараа нь илүү сайн санаж байгаагаа анзаарсан юм. Бүгд л адилхан ном уншсан хэдий ч хүн болгонд өөр өөр сэтгэгдэл төрүүлсэн, бас миний олж хараагүй өнцгийг өөр нэгэн харсан байдаг нь сонирхолтой санагдсан. Тийм ч учраас Unread-тэй хамтраад “Unread Book Club”-ыг хоёр долоо хоног тутам явуулахаар болсон байгаа. Номоо сонгохдоо Unread-ийн уншигчдаас санал авч сонгоод, хоёр долоо хоногтоо нэг ном уншиж, үүнийгээ нээлттэй хэлэлцүүлнэ гэсэн үг. Цаашдаа зарлагдаад явахаар, ном уншдаг залуусыг оролцоорой гэж урья.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА?</h3><p>Уг номын клуб дээрээ хамтрах <a href="https://www.facebook.com/adiya.jamiyandagva" target="_blank">Ж.Адьяасүрэн</a> найзыгаа санал болгоё. "Бөгжний эзэн" зохиолыг бичсэн Ж.Р.Р.Толкейны “улаан фен” залуу байгаа.<br></p> </div>	Сар бүр номын хорхойтон зочдыг уншигчидтай уулзуулдаг буландаа бид энэ удаа Зориг сангийн гүйцэтгэх захирал асан, "Obama Foundation Scholars" хөтөлбөрт шалгаран Колумбын их сургуульд сурч буй М.Маралмааг урилаа. Тэрээр бидэнтэй хамтран 14 хоног тутам номын хэлэлцүүлэг хийх "Unread Book Club"-ийг эрхлэн явуулах билээ. Түүний сошиал хуудсууд: Goodreads I Twitter ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Яг одоо хоёр ном уншиж байна. Адам Грантын саяхан хэвлэгдсэн “ Think Again ” номыг эхлүүлээд удаагүй, харин нөгөөх нь Марк болон Пол Энглерийн “ This is Uprising ” гээд хэрхэн тайван замаар нийгэм, улс төрийн томоохон өөрчлөлт хийх талаар, 21-р зуунд олныг хамарсан хөдөлгөөнүүд дээр анализ хийж бичсэн сонирхолтой ном байгаа. Ном уншихдаа зөвхөн төрөл жанр дагнаж сонгодоггүй ч илүү дуртай гэвэл уран зохиол, намтар, дуртгал, хялбаршуулсан шинжлэх ухаан (popular science) төрлийн номууд байна. Хувь хүний хөгжлийн номууд уншдаггүй гэвэл худлаа хэлсэн болох байх, гэхдээ ихэнхдээ товчлолыг нь уншихад хангалттай санагддаг болсон. ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Нөлөөлсөн гэхээс илүү хамгийн тод үлдсэн номуудаас нэрлэе. Би Эрдэнэт хотод өссөн л дөө. Анх ааваараа уншиж, бичихийг заалгаад, гэрийнхээ хажууд байрладаг номын сангийн хүүхдийн уншлагын танхимд зуны амралтаа өнгөрөөдөг байсан. Ингэж яваад анх Харри Поттер цувралыг олж уншсанаа ерөөсөө мартдаггүй юм. Номын сангийн номыг гэрээр авч, уншиж болдоггүй байсан учир номын сан хаах хүртэл уншаад, оройжин бодож хоноод, маргааш нь өглөө эрт очиж үргэлжлүүлж уншиж дуусгасан, хүүхэд насанд уншсан номуудаас хамгийн гүн сэтгэгдэл үлдээсэн номын нэг яах аргагүй мөн. Бас манай гэрийн номын санд байсан “ Хүлээх өрөөний эзэгтэй ” гээд Ш.Цэнд-Аюуш гуайн бэсрэг роман ердөө санаанаас гардаггүй юм. Тухайн үед насанд минь ахадсан, шинжлэх ухаан, хүний мөн чанар, шашин, улс төр гээд олон сэдвийг өгүүлдэг энэ номын дүрүүд одоо ч гэсэн тод санагддаг гэхээр үнэхээр л сайн бичигдсэн ном байх гэж боддог. НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Ихэвчлэн оны эхэнд тухайн жил унших номуудын жагсаалтаа гаргадаг. Өнгөрсөн онд сайн үнэлгээ авсан, сонирхол татсан, "New York Times Bestseller" жагсаалтад орсон номуудаас товчлолыг нь харж байгаад унших эсэхээ шийддэг. Бас Goodreads дээрээс харна, эргэн тойронд найзууд болон танилуудын уншиж буй номуудаас унших нь бий. Монголд байхдаа “UB Book Club” дээрээ хэлэлцүүлэхээр сонгосон номуудаас түлхүү уншдаг байсан. Гадаадын уран зохиолын номууд унших бол Тагтаа Паблишингийн сонголтод итгэчихдэг болсон доо. НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Би нэг дор олон ном уншиж чаддаггүй, бас нэг ном эхлүүлсэн л бол дуусгаж санаа амардаг сонин зуршилтай. Таалагдахгүй юм уу нэг л явахгүй байсан ч хүчлээд ч хамаагүй дуусгах гээд өөртөө ажил удаад байдаг юм. Азаар тийм ном нэг их олон таараагүй. Сүүлд аудио болон цаасан номыг хослуулж уншиж үзсэн. Гадуур явах, гүйхдээ “ Audible ” дээр сонсоод, завтай үедээ цаасан хэлбэрээр нь уншиж үзсэн чинь овоо урт номыг санаснаас хурдан явуулчихсан. Хичээлийн номыг бол цаг гаргаж, тэмдэглэж уншаад, бусад номыг орондоо орохдоо барьж аваад нойр хүрэх хүртлээ хардаг даа. БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Ингэж хэлэхээр хуучинсаг сонсогдож магадгүй ч одоо үед аливаа гадаад хэлнээс илүү монголоороо цэгцтэй ярьж, бичих чадвар илүү дутагддаг юм шиг санагддаг болсон. Би буруу бодож байж ч мэднэ. Гэхдээ Монголынхоо шилдэг бүтээлүүдтэй танилцангаа, монгол хэлний найруулга, үгийн баялгаа сайжруулахад буруудахгүй байх аа. ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Яг одоо тийм ном гээд хэлэх зүйл олдохгүй байна гэхдээ цаас гарздаж, унших хүний цаг завыг дэмий үрэхээргүй зүйл л бичихийг бодох байх. Гоё ном бичихийн тулд хүн өөрөө маш их судлах, унших, ихийг үзэх хэрэгтэй гэж боддог болохоор одоохондоо энэ талаар бодож амжаагүй юм байна. НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Зарим уншсан номуудаа эргээд бодохоор нэг их зүйл санахгүй, авч үлдсэн зүйл бага юм шиг санагдаад байдаг юм. Мэдээж уншсан бүх номоос сургамж авна гэж байхгүй ч нэгэнт л цагаа гаргаад уншиж байгаа бол дараа нь ядаж гол санааг нь санаж байвал зүгээр гэж боддог юм. Харин номын клуб дээрээ сонгож уншаад, хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн номуудаа дараа нь илүү сайн санаж байгаагаа анзаарсан юм. Бүгд л адилхан ном уншсан хэдий ч хүн болгонд өөр өөр сэтгэгдэл төрүүлсэн, бас миний олж хараагүй өнцгийг өөр нэгэн харсан байдаг нь сонирхолтой санагдсан. Тийм ч учраас Unread-тэй хамтраад “Unread Book Club”-ыг хоёр долоо хоног тутам явуулахаар болсон байгаа. Номоо сонгохдоо Unread-ийн уншигчдаас санал авч сонгоод, хоёр долоо хоногтоо нэг ном уншиж, үүнийгээ нээлттэй хэлэлцүүлнэ гэсэн үг. Цаашдаа зарлагдаад явахаар, ном уншдаг залуусыг оролцоорой гэж урья. ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? Уг номын клуб дээрээ хамтрах Ж.Адьяасүрэн найзыгаа санал болгоё. "Бөгжний эзэн" зохиолыг бичсэн Ж.Р.Р.Толкейны “улаан фен” залуу байгаа.	Сар бүр номын хорхойтон зочдыг уншигчидтай уулзуулдаг буландаа бид энэ удаа Зориг сангийн гүйцэтгэх захирал асан, "Obama Foundation Scholars" хөтөлбөрт шалгаран Колумбын их сургуульд сурч буй М.Маралмааг урилаа. Тэрээр бидэнтэй хамтран 14 хоног тутам номын хэлэлцүүлэг хийх "Unread Book Club"-ийг эрхлэн явуулах билээ. Түүний сошиал хуудсууд: Goodreads I Twitter ### ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Яг одоо хоёр ном уншиж байна. Адам Грантын саяхан хэвлэгдсэн “Think Again” номыг эхлүүлээд удаагүй, харин нөгөөх нь Марк болон Пол Энглерийн “This is Uprising” гээд хэрхэн тайван замаар нийгэм, улс төрийн томоохон өөрчлөлт хийх талаар, 21-р зуунд олныг хамарсан хөдөлгөөнүүд дээр анализ хийж бичсэн сонирхолтой ном байгаа. Ном уншихдаа зөвхөн төрөл жанр дагнаж сонгодоггүй ч илүү дуртай гэвэл уран зохиол, намтар, дуртгал, хялбаршуулсан шинжлэх ухаан (popular science) төрлийн номууд байна. Хувь хүний хөгжлийн номууд уншдаггүй гэвэл худлаа хэлсэн болох байх, гэхдээ ихэнхдээ товчлолыг нь уншихад хангалттай санагддаг болсон. ### ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Нөлөөлсөн гэхээс илүү хамгийн тод үлдсэн номуудаас нэрлэе. Би Эрдэнэт хотод өссөн л дөө. Анх ааваараа уншиж, бичихийг заалгаад, гэрийнхээ хажууд байрладаг номын сангийн хүүхдийн уншлагын танхимд зуны амралтаа өнгөрөөдөг байсан. Ингэж яваад анх Харри Поттер цувралыг олж уншсанаа ерөөсөө мартдаггүй юм. Номын сангийн номыг гэрээр авч, уншиж болдоггүй байсан учир номын сан хаах хүртэл уншаад, оройжин бодож хоноод, маргааш нь өглөө эрт очиж үргэлжлүүлж уншиж дуусгасан, хүүхэд насанд уншсан номуудаас хамгийн гүн сэтгэгдэл үлдээсэн номын нэг яах аргагүй мөн. Бас манай гэрийн номын санд байсан “Хүлээх өрөөний эзэгтэй” гээд Ш.Цэнд-Аюуш гуайн бэсрэг роман ердөө санаанаас гардаггүй юм. Тухайн үед насанд минь ахадсан, шинжлэх ухаан, хүний мөн чанар, шашин, улс төр гээд олон сэдвийг өгүүлдэг энэ номын дүрүүд одоо ч гэсэн тод санагддаг гэхээр үнэхээр л сайн бичигдсэн ном байх гэж боддог. ### НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Ихэвчлэн оны эхэнд тухайн жил унших номуудын жагсаалтаа гаргадаг. Өнгөрсөн онд сайн үнэлгээ авсан, сонирхол татсан, "New York Times Bestseller" жагсаалтад орсон номуудаас товчлолыг нь харж байгаад унших эсэхээ шийддэг. Бас Goodreads дээрээс харна, эргэн тойронд найзууд болон танилуудын уншиж буй номуудаас унших нь бий. Монголд байхдаа “UB Book Club” дээрээ хэлэлцүүлэхээр сонгосон номуудаас түлхүү уншдаг байсан. Гадаадын уран зохиолын номууд унших бол Тагтаа Паблишингийн сонголтод итгэчихдэг болсон доо. ### НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Би нэг дор олон ном уншиж чаддаггүй, бас нэг ном эхлүүлсэн л бол дуусгаж санаа амардаг сонин зуршилтай. Таалагдахгүй юм уу нэг л явахгүй байсан ч хүчлээд ч хамаагүй дуусгах гээд өөртөө ажил удаад байдаг юм. Азаар тийм ном нэг их олон таараагүй. Сүүлд аудио болон цаасан номыг хослуулж уншиж үзсэн. Гадуур явах, гүйхдээ “Audible” дээр сонсоод, завтай үедээ цаасан хэлбэрээр нь уншиж үзсэн чинь овоо урт номыг санаснаас хурдан явуулчихсан. Хичээлийн номыг бол цаг гаргаж, тэмдэглэж уншаад, бусад номыг орондоо орохдоо барьж аваад нойр хүрэх хүртлээ хардаг даа. ### БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Ингэж хэлэхээр хуучинсаг сонсогдож магадгүй ч одоо үед аливаа гадаад хэлнээс илүү монголоороо цэгцтэй ярьж, бичих чадвар илүү дутагддаг юм шиг санагддаг болсон. Би буруу бодож байж ч мэднэ. Гэхдээ Монголынхоо шилдэг бүтээлүүдтэй танилцангаа, монгол хэлний найруулга, үгийн баялгаа сайжруулахад буруудахгүй байх аа. ### ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Яг одоо тийм ном гээд хэлэх зүйл олдохгүй байна гэхдээ цаас гарздаж, унших хүний цаг завыг дэмий үрэхээргүй зүйл л бичихийг бодох байх. Гоё ном бичихийн тулд хүн өөрөө маш их судлах, унших, ихийг үзэх хэрэгтэй гэж боддог болохоор одоохондоо энэ талаар бодож амжаагүй юм байна. ### НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Зарим уншсан номуудаа эргээд бодохоор нэг их зүйл санахгүй, авч үлдсэн зүйл бага юм шиг санагдаад байдаг юм. Мэдээж уншсан бүх номоос сургамж авна гэж байхгүй ч нэгэнт л цагаа гаргаад уншиж байгаа бол дараа нь ядаж гол санааг нь санаж байвал зүгээр гэж боддог юм. Харин номын клуб дээрээ сонгож уншаад, хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн номуудаа дараа нь илүү сайн санаж байгаагаа анзаарсан юм. Бүгд л адилхан ном уншсан хэдий ч хүн болгонд өөр өөр сэтгэгдэл төрүүлсэн, бас миний олж хараагүй өнцгийг өөр нэгэн харсан байдаг нь сонирхолтой санагдсан. Тийм ч учраас Unread-тэй хамтраад “Unread Book Club”-ыг хоёр долоо хоног тутам явуулахаар болсон байгаа. Номоо сонгохдоо Unread-ийн уншигчдаас санал авч сонгоод, хоёр долоо хоногтоо нэг ном уншиж, үүнийгээ нээлттэй хэлэлцүүлнэ гэсэн үг. Цаашдаа зарлагдаад явахаар, ном уншдаг залуусыг оролцоорой гэж урья. ### ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? Уг номын клуб дээрээ хамтрах Ж.Адьяасүрэн найзыгаа санал болгоё. "Бөгжний эзэн" зохиолыг бичсэн Ж.Р.Р.Толкейны “улаан фен” залуу байгаа.
https://unread.today/c/book-plague	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2021-03-14T00:00:00	3 сарын 14, 2021	Альбер Камюгийн “Тахал” номын тухай	<div class="article-body"> <h2><span style="font-size: 16px;">Дэлхий дахинаа бидний туулан өнгөрүүлж буй цар тахлын хүндхэн цаг үеийг тод санагдуулах нэгэн бүтээлийг бид онцолж байна. Францын суут философич, зохиолч Альбер Камюгийн “Тахал” романыг шүүмжлэгчид яагаад XX зууны хамгийн чухал зохиолуудын нэгээр нэрлэдгийг та уншмагц магад ойлгох биз ээ. 1947 онд хэвлэгдсэн эл бүтээл шинэ коронавирусийн дэгдэлттэй холбоотойгоор эргэн олны анхаарлын төвд орсон юм. </span></h2><p dir="ltr">Өрнийн философид томоохон байр суурьтай экзистенциализм, абсурдизмын жишиг болсон энэхүү бүтээлийг орчуулагч В.Батболд орос хэлнээс чадамгай хөрвүүлж, “Монсудар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргаад буй. “Unread” редакц “UB book club”-ийн <a href="https://unread.today/c/booktalk-maralmaam" target="_blank">М.Маралмаа</a>, Ж.Адьяасүрэн нартай хамтран номын клуб байгуулж, багаараа хоёр долоо хоног тутам нэг ном уншин хэлэлцүүлэхээр болон, эхний номоороо “Тахал” романыг сонгож өнгөрсөн пүрэв гарагт эхний хэлэлцүүлгээ явуулсан билээ. Хэлэлцүүлгийн тэмдэглэлээ тоймлон та бүхэнд хүргэж байна. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Баатар биш баатрууд</h3><p></p><p dir="ltr">1940-өөд он... Францын колони Алжирын Оран хэмээх хотын гудамжнаа хархнууд олон арваараа үхэж эхэлнэ. Газар сайгүй харх хөглөрөхийг үзэж сэжиглэсэн хотынхон хархнуудын учир битүүлэг өвчлөлтэй тэмцэхийг хичээх зуур байрны харуулууд, ядуу дүүргийнхэн үл мэдэгдэх өвчин тусан хоёрхон хоногийн дотор мөнх бусыг үзүүлэх болов. Зохиолын голлох дүрүүдийн нэг, эмч Бернар Риэ, түүний хамтран зүтгэгч Кастель нар даруйхан хатуу арга хэмжээ авахыг сануулавч хотын захиргаа цааргалсаар 30 хүн амиа алдсан өдөр сая битүүмжилж, хотыг хаах шийд гаргана. Энэ хүртэл бизнес, худалдаа эрхлэн, нэгэн хэвийн амьдарч ирсэн оранчууд жир бус нөхцөл байдалтай тулгарснаа ийнхүү ойлгох ажээ. Ингээд ар гэрийнхнээсээ тусгаарлагдаж, “Би сайн. Үргэлж л чамайгаа бодож байна. Хайртай шүү” гэх мэтийн богино зурвасаас өөрөөр холбогдох аргагүй болов. Ингээд тахалтай тэмцэх болой. </p><p dir="ltr">Зохиол бичих мөрөөдөлтэй ч хүссэн үгээ олж хэлж чаддаггүй Гран, тахалд нэрвэгдсэн хотынхны хүнд уур амьсгал дор сая нэг тайван амьсгалж чадсан Коттар, хүнлэг чанарыг шинэхэн найзуудаасаа олж харж, нүд нээгдсэн Рамбер, хэний ч хараагүйг олж харж чаддаг Тарру, бурхныг гэх итгэлээ хадгалахын төлөө бүх хүчээрээ тэмцэгч ламтан Панлю нар бол амьдрал, үхлийн тухай Камюгийн хэлэх гэснийг өгүүлэгч, баатарлаг бус баатрууд юм. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/04102309683d031f4ccd23fb2920c963.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Хэзээ ч алга болохгүй тахал</h3><p></p><p> Тахал, өлсгөлөн, дайн, гай гамшгийг хүн төрөлхтөн үеийн үед туулсаар ирсэн хэр нь бид өөрсдийгөө өмнөх үеийнхнээс дээр, бидэнд тэр бүхэн тохиолдохгүй гэж итгэдэг. Гэтэл тахал гэдэг бидний дотор оршин байж байгаад тохироо бүрдмэгц гарч ирдэг зүйл гэж Камю бичсэн нь туйлын сонирхолтой. </p><p>Камю “Тахал”-аар фашизмыг төлөөлүүлсэн гэх нь бий. Тэрээр ямар нэгэн тахлыг биеэр туулаагүй боловч үүнтэй холбогдох түүхийг нарийн судалсан аж. 1913 онд Алжирт мэндэлсэн түүний аав Дэлхийн I дайны фронт дээр амь үрэгджээ. </p> <blockquote><p> Гай гамшиг хэдий амьдралд тохиолддог л зүйл авч хар толгой дээр буугаад ирэхэд нь хүмүүс итгэж чаддаггүй билээ… Дайн дэгдэхэд хүмүүс “Удахгүй дуусна даа. Дэндүү тэнэг явдал шүү дээ” гэлцдэг. Нээрэн ч дэндүү тэнэг явдал мөнөөсөө мөн боловч урт удаан үргэлжлэхэд нь саад болдоггүй. Тэнэглэл бол амь бөхтэй зүйл. Бид амь амиа хичээж явдгаа больчихвол үүнийг олж харах вий. </p> <cite> </cite></blockquote><p> Нэгэн тахлыг даван туулах нь мөнхийн ялалт огтоос биш. Тахлын нян үхэж, алга болохгүй, “өрөө тасалгаа, зоорь хонгил, чемодан сав, нусны алчуур, хуучин бичиг цаасан дунд тэвчээртэй хүлээж суух агаад нэгэн нартай өдөр” хүмүүсийг ухаажуулахаар <b>гарцаагүй</b> эргэн гарч ирдэг. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Бүгд үхнэ </h3><p></p><p dir="ltr">Камюгийн амьдрал угаасаа утгагүй, утга учрыг хүн ухамсартаа бий болгодог гэх үзэл “Тахал” номд нэвт шингэжээ. Риэ эмч хүн төрөлхтнийг аврах тухай боддоггүй, миний хийж чадах ганц зүйл гэвэл өмнөх ажлаа хийх гэдэг нь түүний илэрхийлэл юм. </p><p dir="ltr">Ертөнц гэдэг хаос, утга учир олж харах гэсэн бидний хүсэл хоёрын зөрчил дээр амьдрал оршдог гэж тэрбээр хэлсэн. Энэ нь өнгөцхөн авч үзвэл харгис үзэл мэт санагдавч үнэндээ бол тун чиг хүнлэг, хүнд эрх чөлөө олгосон үзэл санжээ. Зовлон шаналал, тахал угаас амьдралын нэг хэсэг, хүн түүнээс өөрийгөө бүрэн хамгаалж чадахгүй нь үнэн бөгөөд амиа хичээж, нийгмийн ямар ч өндөр статуст хүрээд ангижирч чадахгүй. Харин бие биедээ түшиг болж, хүнлэг сэтгэлтэй явбал тэрхүү зөрчилд баригдалгүй амьдарч чадах юм. Өнөөгийн нийгэмд бид төсөөлөлдөө идеал босгочхоод, ингэж л амьдарвал сайхан гээд өөрсдийгөө зовоон зовоон зүтгэдэг атал үнэндээ тэр чинь абсурд байж шүү дээ. Бид номын клубийн хэлэлцүүлгээ ийм дүгнэлтээр өндөрлөсөн билээ. </p> <blockquote><p></p><p dir="ltr">Хорвоогийн жам ёсыг нэгэнт үхлээр тодорхойлдог юм чинь хүмүүс бурханд итгэж, анир чимээгүй залран буй тэнгэр өөд харж суухын оронд хамаг хүчээрээ үхлийн эсрэг тэмцвэл бурханд хавьгүй дээр байж мэднэ. </p><p><br></p> <cite><p>"Тахал"</p> </cite></blockquote> </div>	Дэлхий дахинаа бидний туулан өнгөрүүлж буй цар тахлын хүндхэн цаг үеийг тод санагдуулах нэгэн бүтээлийг бид онцолж байна. Францын суут философич, зохиолч Альбер Камюгийн “Тахал” романыг шүүмжлэгчид яагаад XX зууны хамгийн чухал зохиолуудын нэгээр нэрлэдгийг та уншмагц магад ойлгох биз ээ. 1947 онд хэвлэгдсэн эл бүтээл шинэ коронавирусийн дэгдэлттэй холбоотойгоор эргэн олны анхаарлын төвд орсон юм. Өрнийн философид томоохон байр суурьтай экзистенциализм, абсурдизмын жишиг болсон энэхүү бүтээлийг орчуулагч В.Батболд орос хэлнээс чадамгай хөрвүүлж, “Монсудар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргаад буй. “Unread” редакц “UB book club”-ийн М.Маралмаа , Ж.Адьяасүрэн нартай хамтран номын клуб байгуулж, багаараа хоёр долоо хоног тутам нэг ном уншин хэлэлцүүлэхээр болон, эхний номоороо “Тахал” романыг сонгож өнгөрсөн пүрэв гарагт эхний хэлэлцүүлгээ явуулсан билээ. Хэлэлцүүлгийн тэмдэглэлээ тоймлон та бүхэнд хүргэж байна. Баатар биш баатрууд 1940-өөд он... Францын колони Алжирын Оран хэмээх хотын гудамжнаа хархнууд олон арваараа үхэж эхэлнэ. Газар сайгүй харх хөглөрөхийг үзэж сэжиглэсэн хотынхон хархнуудын учир битүүлэг өвчлөлтэй тэмцэхийг хичээх зуур байрны харуулууд, ядуу дүүргийнхэн үл мэдэгдэх өвчин тусан хоёрхон хоногийн дотор мөнх бусыг үзүүлэх болов. Зохиолын голлох дүрүүдийн нэг, эмч Бернар Риэ, түүний хамтран зүтгэгч Кастель нар даруйхан хатуу арга хэмжээ авахыг сануулавч хотын захиргаа цааргалсаар 30 хүн амиа алдсан өдөр сая битүүмжилж, хотыг хаах шийд гаргана. Энэ хүртэл бизнес, худалдаа эрхлэн, нэгэн хэвийн амьдарч ирсэн оранчууд жир бус нөхцөл байдалтай тулгарснаа ийнхүү ойлгох ажээ. Ингээд ар гэрийнхнээсээ тусгаарлагдаж, “Би сайн. Үргэлж л чамайгаа бодож байна. Хайртай шүү” гэх мэтийн богино зурвасаас өөрөөр холбогдох аргагүй болов. Ингээд тахалтай тэмцэх болой. Зохиол бичих мөрөөдөлтэй ч хүссэн үгээ олж хэлж чаддаггүй Гран, тахалд нэрвэгдсэн хотынхны хүнд уур амьсгал дор сая нэг тайван амьсгалж чадсан Коттар, хүнлэг чанарыг шинэхэн найзуудаасаа олж харж, нүд нээгдсэн Рамбер, хэний ч хараагүйг олж харж чаддаг Тарру, бурхныг гэх итгэлээ хадгалахын төлөө бүх хүчээрээ тэмцэгч ламтан Панлю нар бол амьдрал, үхлийн тухай Камюгийн хэлэх гэснийг өгүүлэгч, баатарлаг бус баатрууд юм. Хэзээ ч алга болохгүй тахал Тахал, өлсгөлөн, дайн, гай гамшгийг хүн төрөлхтөн үеийн үед туулсаар ирсэн хэр нь бид өөрсдийгөө өмнөх үеийнхнээс дээр, бидэнд тэр бүхэн тохиолдохгүй гэж итгэдэг. Гэтэл тахал гэдэг бидний дотор оршин байж байгаад тохироо бүрдмэгц гарч ирдэг зүйл гэж Камю бичсэн нь туйлын сонирхолтой. Камю “Тахал”-аар фашизмыг төлөөлүүлсэн гэх нь бий. Тэрээр ямар нэгэн тахлыг биеэр туулаагүй боловч үүнтэй холбогдох түүхийг нарийн судалсан аж. 1913 онд Алжирт мэндэлсэн түүний аав Дэлхийн I дайны фронт дээр амь үрэгджээ. Гай гамшиг хэдий амьдралд тохиолддог л зүйл авч хар толгой дээр буугаад ирэхэд нь хүмүүс итгэж чаддаггүй билээ… Дайн дэгдэхэд хүмүүс “Удахгүй дуусна даа. Дэндүү тэнэг явдал шүү дээ” гэлцдэг. Нээрэн ч дэндүү тэнэг явдал мөнөөсөө мөн боловч урт удаан үргэлжлэхэд нь саад болдоггүй. Тэнэглэл бол амь бөхтэй зүйл. Бид амь амиа хичээж явдгаа больчихвол үүнийг олж харах вий. Нэгэн тахлыг даван туулах нь мөнхийн ялалт огтоос биш. Тахлын нян үхэж, алга болохгүй, “өрөө тасалгаа, зоорь хонгил, чемодан сав, нусны алчуур, хуучин бичиг цаасан дунд тэвчээртэй хүлээж суух агаад нэгэн нартай өдөр” хүмүүсийг ухаажуулахаар гарцаагүй эргэн гарч ирдэг. Бүгд үхнэ Камюгийн амьдрал угаасаа утгагүй, утга учрыг хүн ухамсартаа бий болгодог гэх үзэл “Тахал” номд нэвт шингэжээ. Риэ эмч хүн төрөлхтнийг аврах тухай боддоггүй, миний хийж чадах ганц зүйл гэвэл өмнөх ажлаа хийх гэдэг нь түүний илэрхийлэл юм. Ертөнц гэдэг хаос, утга учир олж харах гэсэн бидний хүсэл хоёрын зөрчил дээр амьдрал оршдог гэж тэрбээр хэлсэн. Энэ нь өнгөцхөн авч үзвэл харгис үзэл мэт санагдавч үнэндээ бол тун чиг хүнлэг, хүнд эрх чөлөө олгосон үзэл санжээ. Зовлон шаналал, тахал угаас амьдралын нэг хэсэг, хүн түүнээс өөрийгөө бүрэн хамгаалж чадахгүй нь үнэн бөгөөд амиа хичээж, нийгмийн ямар ч өндөр статуст хүрээд ангижирч чадахгүй. Харин бие биедээ түшиг болж, хүнлэг сэтгэлтэй явбал тэрхүү зөрчилд баригдалгүй амьдарч чадах юм. Өнөөгийн нийгэмд бид төсөөлөлдөө идеал босгочхоод, ингэж л амьдарвал сайхан гээд өөрсдийгөө зовоон зовоон зүтгэдэг атал үнэндээ тэр чинь абсурд байж шүү дээ. Бид номын клубийн хэлэлцүүлгээ ийм дүгнэлтээр өндөрлөсөн билээ. Хорвоогийн жам ёсыг нэгэнт үхлээр тодорхойлдог юм чинь хүмүүс бурханд итгэж, анир чимээгүй залран буй тэнгэр өөд харж суухын оронд хамаг хүчээрээ үхлийн эсрэг тэмцвэл бурханд хавьгүй дээр байж мэднэ. "Тахал"	Дэлхий дахинаа бидний туулан өнгөрүүлж буй цар тахлын хүндхэн цаг үеийг тод санагдуулах нэгэн бүтээлийг бид онцолж байна. Францын суут философич, зохиолч Альбер Камюгийн “Тахал” романыг шүүмжлэгчид яагаад XX зууны хамгийн чухал зохиолуудын нэгээр нэрлэдгийг та уншмагц магад ойлгох биз ээ. 1947 онд хэвлэгдсэн эл бүтээл шинэ коронавирусийн дэгдэлттэй холбоотойгоор эргэн олны анхаарлын төвд орсон юм. Өрнийн философид томоохон байр суурьтай экзистенциализм, абсурдизмын жишиг болсон энэхүү бүтээлийг орчуулагч В.Батболд орос хэлнээс чадамгай хөрвүүлж, “Монсудар” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргаад буй. “Unread” редакц “UB book club”-ийн М.Маралмаа, Ж.Адьяасүрэн нартай хамтран номын клуб байгуулж, багаараа хоёр долоо хоног тутам нэг ном уншин хэлэлцүүлэхээр болон, эхний номоороо “Тахал” романыг сонгож өнгөрсөн пүрэв гарагт эхний хэлэлцүүлгээ явуулсан билээ. Хэлэлцүүлгийн тэмдэглэлээ тоймлон та бүхэнд хүргэж байна. ### Баатар биш баатрууд 1940-өөд он... Францын колони Алжирын Оран хэмээх хотын гудамжнаа хархнууд олон арваараа үхэж эхэлнэ. Газар сайгүй харх хөглөрөхийг үзэж сэжиглэсэн хотынхон хархнуудын учир битүүлэг өвчлөлтэй тэмцэхийг хичээх зуур байрны харуулууд, ядуу дүүргийнхэн үл мэдэгдэх өвчин тусан хоёрхон хоногийн дотор мөнх бусыг үзүүлэх болов. Зохиолын голлох дүрүүдийн нэг, эмч Бернар Риэ, түүний хамтран зүтгэгч Кастель нар даруйхан хатуу арга хэмжээ авахыг сануулавч хотын захиргаа цааргалсаар 30 хүн амиа алдсан өдөр сая битүүмжилж, хотыг хаах шийд гаргана. Энэ хүртэл бизнес, худалдаа эрхлэн, нэгэн хэвийн амьдарч ирсэн оранчууд жир бус нөхцөл байдалтай тулгарснаа ийнхүү ойлгох ажээ. Ингээд ар гэрийнхнээсээ тусгаарлагдаж, “Би сайн. Үргэлж л чамайгаа бодож байна. Хайртай шүү” гэх мэтийн богино зурвасаас өөрөөр холбогдох аргагүй болов. Ингээд тахалтай тэмцэх болой. Зохиол бичих мөрөөдөлтэй ч хүссэн үгээ олж хэлж чаддаггүй Гран, тахалд нэрвэгдсэн хотынхны хүнд уур амьсгал дор сая нэг тайван амьсгалж чадсан Коттар, хүнлэг чанарыг шинэхэн найзуудаасаа олж харж, нүд нээгдсэн Рамбер, хэний ч хараагүйг олж харж чаддаг Тарру, бурхныг гэх итгэлээ хадгалахын төлөө бүх хүчээрээ тэмцэгч ламтан Панлю нар бол амьдрал, үхлийн тухай Камюгийн хэлэх гэснийг өгүүлэгч, баатарлаг бус баатрууд юм. ### Хэзээ ч алга болохгүй тахал Тахал, өлсгөлөн, дайн, гай гамшгийг хүн төрөлхтөн үеийн үед туулсаар ирсэн хэр нь бид өөрсдийгөө өмнөх үеийнхнээс дээр, бидэнд тэр бүхэн тохиолдохгүй гэж итгэдэг. Гэтэл тахал гэдэг бидний дотор оршин байж байгаад тохироо бүрдмэгц гарч ирдэг зүйл гэж Камю бичсэн нь туйлын сонирхолтой. Камю “Тахал”-аар фашизмыг төлөөлүүлсэн гэх нь бий. Тэрээр ямар нэгэн тахлыг биеэр туулаагүй боловч үүнтэй холбогдох түүхийг нарийн судалсан аж. 1913 онд Алжирт мэндэлсэн түүний аав Дэлхийн I дайны фронт дээр амь үрэгджээ. > Гай гамшиг хэдий амьдралд тохиолддог л зүйл авч хар толгой дээр буугаад ирэхэд нь хүмүүс итгэж чаддаггүй билээ… Дайн дэгдэхэд хүмүүс “Удахгүй дуусна даа. Дэндүү тэнэг явдал шүү дээ” гэлцдэг. Нээрэн ч дэндүү тэнэг явдал мөнөөсөө мөн боловч урт удаан үргэлжлэхэд нь саад болдоггүй. Тэнэглэл бол амь бөхтэй зүйл. Бид амь амиа хичээж явдгаа больчихвол үүнийг олж харах вий. Нэгэн тахлыг даван туулах нь мөнхийн ялалт огтоос биш. Тахлын нян үхэж, алга болохгүй, “өрөө тасалгаа, зоорь хонгил, чемодан сав, нусны алчуур, хуучин бичиг цаасан дунд тэвчээртэй хүлээж суух агаад нэгэн нартай өдөр” хүмүүсийг ухаажуулахаар гарцаагүй эргэн гарч ирдэг. ### Бүгд үхнэ Камюгийн амьдрал угаасаа утгагүй, утга учрыг хүн ухамсартаа бий болгодог гэх үзэл “Тахал” номд нэвт шингэжээ. Риэ эмч хүн төрөлхтнийг аврах тухай боддоггүй, миний хийж чадах ганц зүйл гэвэл өмнөх ажлаа хийх гэдэг нь түүний илэрхийлэл юм. Ертөнц гэдэг хаос, утга учир олж харах гэсэн бидний хүсэл хоёрын зөрчил дээр амьдрал оршдог гэж тэрбээр хэлсэн. Энэ нь өнгөцхөн авч үзвэл харгис үзэл мэт санагдавч үнэндээ бол тун чиг хүнлэг, хүнд эрх чөлөө олгосон үзэл санжээ. Зовлон шаналал, тахал угаас амьдралын нэг хэсэг, хүн түүнээс өөрийгөө бүрэн хамгаалж чадахгүй нь үнэн бөгөөд амиа хичээж, нийгмийн ямар ч өндөр статуст хүрээд ангижирч чадахгүй. Харин бие биедээ түшиг болж, хүнлэг сэтгэлтэй явбал тэрхүү зөрчилд баригдалгүй амьдарч чадах юм. Өнөөгийн нийгэмд бид төсөөлөлдөө идеал босгочхоод, ингэж л амьдарвал сайхан гээд өөрсдийгөө зовоон зовоон зүтгэдэг атал үнэндээ тэр чинь абсурд байж шүү дээ. Бид номын клубийн хэлэлцүүлгээ ийм дүгнэлтээр өндөрлөсөн билээ. > Хорвоогийн жам ёсыг нэгэнт үхлээр тодорхойлдог юм чинь хүмүүс бурханд итгэж, анир чимээгүй залран буй тэнгэр өөд харж суухын оронд хамаг хүчээрээ үхлийн эсрэг тэмцвэл бурханд хавьгүй дээр байж мэднэ. > > "Тахал"
https://unread.today/c/books-12rules	Номын тухай	Burtguljin Enkhbat	2021-02-14T00:00:00	2 сарын 14, 2021	Жордан Б. Питерсоны “Амьдралын 12 дүрэм" номын тухай	<div class="article-body"> <p></p><p>Нийтлэлийн гарчгийг хараад л та “Өө бас дахиад л дүрэм үү” хэмээн санаа алдсан уу? Номын дэлгүүрийн тавиур дүүрэн элдэв дүрэм журам, хэрхэн амьдрах тухай номлосон бүтээл өдий төдий байхад яагаад энэ номыг унших ёстой гэж хэмээн гайхаж болно.<br>“Агнистын гэгээ” цувралд “Өөрийгөө л цэгцэл. Чамайг цэгцэрвэл ертөнц аяндаа цэгцэрнэ” хэмээх мөртүүд бий. Бурхны шашинд уур бухимдал, гуниг гутрал, айдас зовнил, сэтгэл ханамжгүйн мэдрэмж бүхэн бидний дотоод ертөнц хөл, толгойгоо алдсаныг илтгэж буй хэрэг хэмээн номлодог. Дотоод ертөнцөө тайван дөлгөөн байлгахын төлөө чадах чинээгээр хичээх болсон энэ цаг үед бидний эрж хайгаад буй “эмх цэгц” гээч зүйл юу вэ гэдгийг дэлхийн бэстсэллер бүтээл <a href="http://www.monsudar.mn/books/view/633/" target="_blank">“Амьдралын 12 дүрэм”</a> бүрэн дүүрэн биш хэдий ч хангалттай хэлж өгч чадна.</p><p>“Эмх цэгц” хэмээн нэрийдэх тогтсон уламжлал, дадал хэвшил хэтийдэх нь сайнгүй ч тэртэй тэргүй бидний өдөр тутмын амьдралд хаос буюу эмх замбараагүй байдал үерлэн асгарч байна. Профессор Питерсон энэхүү номдоо олон салбарын мэдлэгээ ашиглан, янз бүрийн түүх өгүүллийг жишээ болгон ярьж, сайн дүрмүүд хэрхэн зорилго зорилтод маань дэм тус болж, илүү баялаг, илүү эрх чөлөөтэй амьдрал руу хөтөлдгийг үлгэрлэн тайлбарлажээ. </p><p>Ганцхан нийтлэлээр тус номыг бүхэлд нь базвал зохиолчийн өгүүлэх гэсэн олон санааг гээгдүүлэх аюултай байсан тул номын тэмдэглэлдээ зөвхөн хоёр дүрмийг сонгон авч, өөрийн ойлгосноор тайлбарлахыг хичээлээ. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/0b648523c3d77d00f1d3e188c07f275f.jpg"></p><div class="image-caption">Зургийг Монсудар хэвлэлийн газрын сошиал хуудаснаас авч ашиглав. </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>ДҮРЭМ 1: НУРУУ ЦЭХ, МӨР ТЭНЭГЭР ЯВ</h3><p></p><p>Бяцхан охин байхаас л ямар нэгэн зүйлд шантран бууж өгөх үед ээж минь “Өрөнд орсон хүн шиг битгий бөгтий. Биеэ цэхлээд, мөрөө тэгшил. Бөгтийж явбал санаж бодож байгаа зүйл чинь яаж бүтэх юм” хэмээн үргэлж үглэдэг сэн. Ээжийн тэрхүү захиаснаас ч болсон уу, амьдралд таагүй мөч тохиолдох бүрд би бушуухан шиг унжсан мөрөө тэгшлээд, өөртөө итгэлтэй алхахыг хичээдэг дадалтай болчихсон юм. Өөрийнхөө хувьд мухар сүсэг хэмээн боддог өнөөх дадал минь харин ч шинжлэх ухааны үндэслэлтэй болохыг нийгмийн психологич Эми Каддигийн TEDx-ийн тайзнаа тавьсан <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Ks-_Mh1QhMc" target="_blank">энэхүү </a>алдарт илтгэлийг сонсоод ойлгож билээ.</p><p>Товчхондоо биеийн хэлэмж нь бидний сэтгэл санаа, цаашлаад хэн байхыг минь тодорхойлоход төсөөлшгүй их нөлөө үзүүлдэг. Тус номын эхний дүрэм ч энэхүү илтгэлийн нэртэй адил биеийн хэлэмж амьдралын чанар хийгээд сэтгэлзүйд хэрхэн нөлөөлдөг талаар дэлгэрэнгүй өгүүлжээ. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/77146a8eebdcd655f3a70449d5c06eb8.jpg"></p><div class="image-caption">Зураг: Монсудар </div><p></p><p>Далайн ёроолд нааш цааш хөвөх хавчнуудыг хамтдаа төсөөлцгөөе. Арав, таван хавч барьж аваад шинэ нутаг дэвсгэрт шилжүүлбэл тэдний байр сууриа ололцох зан үйл болоод арга замыг нь хялбархан ажиглаж болно. Шинэхэн нутаг дэвсгэрт бүх хавчид дөмөгхөн оромж, амьд үлдэх таатай байршил хүрэлцэхээргүй байх ба тэдгээр нь туйлын хомс болоод үнэ цэнтэй. Эндээс л хавчны дундах амьд үлдэх тулаан эхэлнэ дээ. Тулааны эцэст нэг нь ялагч, харин нөгөөх нь ялагдагч болох нь байгалийн хууль. Хэчнээн догшин, ширүүн авиртай байсан ч гэлээ нэгэнт ялагдал хүлээсэн хавч дахин тулалдах ямар ч хүсэл зориггүй болж хувирна. Нэгэн цагт ялагч байсан хавч ичгүүртэйгээр ялагдваас түүний тархи уусан үгүй болдог. Хуучин тархиных нь оронд одоогийн дорд нөхцөл байдалд нь тохирсон, шинэ, доод түвшний тархи нөхөн төлжинө. Тархиных нь биохими хүртэл тэс ондоо болон хувирна гээч. Хавчны нейрон болон мэдрэлийн эсүүдийн харьцааг зохицуулдаг серотонин болон октопамин гэх шидтэй хоёр бодисын харьцаанаас бүх зүйл хамаарч байгаа хэрэг л дээ. Серотонины агууламж октопаминаас өндөр байх нь ялагчийг тодорхойлдог. Сонирхолтой нь гэвэл, бид хавчтай өөрсдийн төсөөлж байгаагаас хавьгүй илүү төстэй гэдгийг мэдэх үү? Хүний тархинд ч энэ мэт үйл явц өрнөж байдаг. Дэлхий дээрх амьд бүхэн хувьслын нэг шугамаас салбарласныг гайхалтайгаар нотлох мэт прозак (сэтгэлийн хямралаас гаргах нэгэн төрлийн эм) нь сэтгэлээр унасан хавчийг хүртэл сэргээдэг гээд бод доо.<br></p><p>Хавчны ертөнцөд ялагч бүгдийг авдаг бол хүмүүний нийгмийн хувьд ч адилхан. Дэлхийн хамгийн баян 85 хүний нийт хөрөнгө хамгийн доод түвшний 3.5 тэрбум хүний хөрөнгөтэй тэнцдэг. Өршөөлгүй энэ зарчим зөвхөн санхүүгийн хүрээнд бус бүтээлч хөдөлмөр шаардагдах бүхий л салбарт үйлчилдэг нь хэтэрхий харгис гэмээр. Таны дотоод чанадад, бодол санаа, мэдрэхүйгээс чинь тэртээ доор буюу уураг тархины тань суурь хэсэгт үгээр хэлэхийн аргагүй балар эртний нэгэн тооцоолуур байдаг. Хавч, хүн, цаашлаад бүх амьд бодгалийн тархины системд энэхүү тооцоолуур бий. Нэн эртнээс хадгалагдаж ирсэн энэ тооцоолуур нь хүмүүсийн хандлагаас дүгнэлт хийж, таны үнэ цэнийг тодорхойлж, байр суурийг зааж өгдөг. Хэрэв хүрээлэн буй хүмүүс таныг үнэ цэн багатай гэж үзвэл тархины тэр хэсэг дэх серотонины хэмжээ багасах аюултай.<br></p><p>Хэрвээ та толины урд зогсоод нүүрний булчингуудаа гунигтай харагдахуйц байрлалд оруулбал өөрийн эрхгүй танд гунигтай мэдрэмж төрнө. Харин хүчээр аз жаргалтай харагдахаар болговол баяртай мэдрэмж төрж эхэлнэ. Сэтгэл хөдлөл гэдэг нэг талаараа биеэр илэрхийлэгддэг зүйл. Хэрэв биеийн тань хэлбэр төрх өрөвдөлтэй, жишээ нь бөгтийсөн, мөрөө унжуулсан, цээжээ эвхсэн, толгой гудайсан, нунж дорой харагдаж байвал та өөрөө мөн л жижигхэн, ялагдсан бас урагшгүй мэдрэмжтэй байна. Мөрөө тэнийлгээд, цэхэлж зогсоно гэдэг зөвхөн биеийн хөдөлгөөн төдий зүйл биш. Бид зөвхөн махан биеэс бус хийморь сүлд гэж хэлж болохоор сэтгэлээс бүрддэг учраас тэр. </p><p>Амьдрал хэцүү гэдгийг хүн бүхэн мэднэ. Бид өөрсдийн хэрхэн жаргахаа бус хэрхэн зовохоо л сонгох боломжтой хариугүй амьтад. Гэхдээ нэгэнт л зовох нь тодорхой юм чинь зовлонгоос бултан нуугдаж, нугдайж суухын оронд нуруу эгц, мөр тэнэгэр байж өөрт оногдсон зовлонгоо алгаа тосон хүлээж авах нь арай дээр арга зам байгаа биз дээ. Ялагдсан ч гэлээ биеэрээ дүүрэн серотонин ялгаруулж үзсэн юм чинь харамсаж, харуусах нь хамаагүй бага. Тиймээс яг одооноос, энэ нийтлэлийг уншиж суух үедээ та унжийж, бөгтийхөө боль. Юу бодож буйгаа бусдад шуудхан хэл. Хүсэж байгаа зүйлсээ авах эрхтэй мэтээр, үгүй ядахнаа бусадтай ижил түвшний хүн юм шиг аашил. Толгой цэх, харц дээгүүр алх. Тайвшруулах нөлөөгөөр нь байж ядталаа дутагдсан мэдрэлийн судлаараа серотонин хангалттай урсах боломжийг нээ. </p><p>Хорвоо дэлхийн хувьд бид өчүүхэн хумхын тоос. Байгалийн хувьд ч ялгаагүй хавчнаас нэг их ялгарахааргүй энгийн нэгэн бодгаль. Гэхдээ бид өөрсдийнхөө хувьд хамгийн үнэ цэнтэй, төгс төгөлдөр бие махбодь шүү дээ. Хэрвээ та өөрийгөө бусдаас доогуур мэт үнэлбэл бусад хүмүүс, хүрээлэн буй нийгэм тэр битгий хэл тархи тань хүртэл таныг бушуухан гэгч нь хөл дороо гишгэлэхийг хүсэх нь тодорхой. <br> <br></p> <blockquote><p>Босож зогсоно гэдэг нэг талаараа амьдралын хатуу хөтүүтэй сайн дураараа нүүр тулж, аймшигт хариуцлагыг нүдээ нээн хүлээн зөвшөөрч буй хэрэг.</p> <cite><p>"Амьдралын 12 дүрэм" номын хэсгээс</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ДҮРЭМ 3: ӨӨРТ ЧИНЬ ХАМГИЙН САЙН САЙХНЫГ ХҮСДЭГ ХҮМҮҮСТЭЙ НӨХӨРЛӨ</div></h3><p></p><p>Өсвөр насны охид дор хаяж нэг удаа “муу залуус”-тай орооцолддог нь бараг л бичигдээгүй хууль гэмээр. Муу залуус амьдралд нь тохиож буй бүхий л сөрөг зүйлсийг өрөөл бусдаас хамааралтай хэмээн зогсоо зайгүй гомдоллож, өөрийнх нь хэвтэж буй тэрхүү гүн гүнзгий ангалаас татан гаргах цорын ганц сахиусан тэнгэр бол чи юм хэмээн өнөөх охинд бүрэн дүүрэн итгүүлж дөнгөх увдистай. “Чамгүй л бол хорвоог туулж чадахгүй” хэмээх зүрх хайлуулам сайхан үгс нь эхэндээ тэнгэрт нисгэх шидтэй байдаг ч тэдгээр хий хоосон магтаал аажимдаа үлгэрт гардаг эмгэн шуламсын хортой алим лугаа адил охины амьдралыг сүйрүүлж эхэлнэ. Зарим охид энэ аюултай харилцааг зөв цагт нь дуусгаж чаддаг бол харин үлдсэн хэсэг нь загалмайлсан эхийн дүрд тоглосоор өөрийнхөө болоод өнөөх залуугийн ирээдүйг баллаж хаях нь олонтоо. Энэ жишээтэй адил хортой нөхөрлөл хийгээд хортой хайр дурлал олон зүйлээрээ төстэй мэт. Аль ч харилцааны үед та аливааг муутгах биш, сайжруулахыг хүсэж мөрөөдөн, зүтгэн тэмүүлж буй хүмүүсийг сонгох эрхтэй бөгөөд энэ нь хувиа хичээсэн үйлдэл огтхон ч биш юм гэдгийг энэхүү номын гуравдугаар дүрмийг уншсанаар ойлгох боломжтой. </p><p> <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/5be8e25f90d460bfd263a80dd06571d7.jpg"></p><p></p><p>Заримдаа хүмүүс өөрсдийн үнэ цэнийг хэтэрхий доогуур үнэлсэн, эсвэл магадгүй амьдралдаа хариуцлага хүлээхээс татгалзсан үедээ олиггүй нэгэн гэдгээ урьд өмнө “нэгэнт нотолчихсон” хүмүүсийг сонгон олж нийлдэг. Тийм хүмүүс үүнээс илүүг хүртэх эрхтэй гэдэгтээ үл итгэдэг учраас илүү юм хайдаг ч үгүй. Эсвэл илүү сайн зүйлээс төвөгшөөдөг ч байж магадгүй. З. Фрейд үүнийг “Аргагүйдсэн давталт” <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Repetition_compulsion" target="_blank">(Repetition compulsion) </a>гэж нэрийдсэн байдаг. Хүмүүс өөрсдөдөө муугаар нөлөөлөх найз нөхдийг олон шалтгаанаар сонгодог. Заримдаа хэн нэгнийг аврахыг хүссэнээс үүдэн муу хүмүүстэй найзлах нь ч түгээмэл. <i>“Хүмүүсийн сайн талыг олж харах нь хэзээд зөв. Хамгийн эрхэм чанар бол бусдад туслах хүсэл юм” </i>хэмээн өөрсдийн авралт зан чанараа өөгшүүлэх хүмүүс ч цөөнгүй. Гэтэл хэдийгээр доош унасан олон хүн эргэж босохыг хүсдэг, зарим нь яаж ийгээд босоод ирдэг ч гэлээ унасан хүн бүр хохирогч байдаггүй, бас тэндэх хүн бүр эргэж босохыг хүсдэггүй нь хорвоо ертөнц дээрх харгис үнэний нэг.<br></p><p>Зохиолчийн үзэж буйгаар, хүмүүс өөрсдийн ч, өрөөлийн ч бай гай зовлонд ертөнцийн шударга бус байдал буруутай хэмээн үзэж байгаа бол нөхцөл байдалтайгаа эвлэрч, улам дэвэргэж буй хэрэг аж. Мөн хэтийдсэн гэмээр гэнэн цайлган зантай нэгэн биш л бол, бусдыг аврах оролдлогууд маань бидний өөрийгөө хэт үнэлсэн байдал хийгээд нарциссизмаар тэжээгдсэн байх нь түгээмэл гэнэ. Магадгүй бид зөв зүйл хийхийг хүсдэг, хүчтэй, сайхан сэтгэлтэй, төлөвшсөн хүн болохоор бусдад туслахыг чин сэтгэлээсээ хүсдэг байж магад. Гэтэл нөгөө талаасаа зүгээр л дундаршгүй өгөөмөр зан чанар, сайхан сэтгэлээрээ бусдын анхаарлыг татах гэсэн бидний хүсэлтэй хамаатай ч байж болох шүү дээ. Хажууд тань байгаа архинд донтсон нэгэн таны нэг удаагийн архидалтыг шалихгүй зүйл мэт харагдуулна. Хорвоо дээр өрнөж буй юуг ч анзаарах сөхөөгүй наргиж цэнгэх дуртай найзтайгаа хамт байх үедээ бусдын өмнө хүлээсэн хариуцлагаа биелүүлж чадахгүй байгаа тань хэвийн зүйл мэт санагдах вий. Магадгүй хэн нэгэнд сайн үр дүн авчирна гэсэндээ бус, харин амархан болохоор нь л та муу нөлөөлөл бүхий хүмүүстэй холбогддог байж магадгүй. Амьдралд уруудах нь өгсөхөөс хамаагүй хялбар. Харин хүн гэдэг амьтан үргэлж хэцүүг нь бус, амархныг нь сонгох гээд байдаг талтай. <br></p><p>Хамгийн эхний жишээн дээр гарсан муу залуусын зовлон зүдүүр гэдэг бол угтаа гараа хумхин, доош живэхээ хүлээн суух зуураа өөдөө тэмүүлж буй хүмүүсийн эсрэг далайлгах зэр зэвсэг нь ч байж мэдэх. Гомдоллон ярих гай зовлон нь энэ хорвоогийн шударга бусаас үүдэн хохирсноо харуулах гэсэн оролдлого биш байгаа гэж та бодож үзсэн үү? Алхам тутамдаа гаргаж буй алдаа нь амьдралын төлөө зүтгэхээс зориудаар татгалзаж буйгаа харуулах өдөөн хатгалга байвал яана? Өөрийн ухсан нүхэндээ хачин сайхан тав тухтайгаар аж төрж буй түүнийг дээш нь татаж гаргахаасаа өмнө та тэрхүү нүхэн дунд нь унах магадлал хавьгүй их.</p><p>Алдарт психологич Карл Рожерс нэгэнтээ <i>“туслалцаа хайж буй хүн өөрчлөгдөхийг чин сэтгэлээсээ хүсээгүй цагт эмчилгээний харилцааг эхлүүлэх боломжгүй”</i> хэмээн хэлжээ. Өөрөөр хэлбэл хүмүүст сайн тал руугаа өөрчлөгдөхийг ятгаж ойлгуулна гэдэг бараг л боломжгүй зүйл юм. Шавь бэлэн болоход багш өөрөө ирдэг гэдэг дээ. Шавь өөрөө хүсээгүй цагт мянган багш байгаад ч хэн хэнийхээ цагийг үрсэн ажил болно оо гэсэн үг.</p><p>Таныг амжилтад хүрэхэд, хүссэн зүйлээ хийхээр чармайж байхад атаархан доош нь татаж байдаг нэгнээс харилцаагаа зоригтойгоор тасалж сур. Таны шинэ хөгжил дэвшил тэдний өө сэвийг улам тодотгодог тул ихэвчлэн тэд таныг доош нь татаж хамтдаа ангал дунд амьдрахыг л эрмэлздэг. Ийм хортой харилцааг үргэлжлүүлж, өөрсдийн сэтгэл зүрх, оюун бодлоо хэсэг хэсгээр нь эмтлэн хаяхад бидний амьдрал хэтэрхий богино бөгөөд хайран. Өөрт тань хамгийн сайн сайхныг хүсдэг хүмүүстэй нөхөрлөж, хортой харилцааны хаалгыг зоригтойгоор хааж сурах нь үнэнч бус зан, хувиа хичээсэн явдлын аль нь ч биш гэдгийг үргэлж санаж яваарай.</p><p> <br></p> <blockquote><p>Муу үйл хийх тун амархан. Бүтэлгүйтэл ч ялгаагүй. Бэрхшээлээс зайлсхийх ч амархан. Бодохгүй байх, хийхгүй байх, бас үл тоомсорлох бүгд ядах юмгүй. Өнөөдөр хийх ажлыг маргааш хүртэл хойш тавиад, өнөөдрийнхөө хямдхан таашаалаар ирээдүйн олон сар, жилийг хаах шиг амархан юм үгүй. </p> <cite><p>"Амьдралын 12 дүрэм" номын хэсгээс</p> </cite></blockquote><h4>Бусад дүрмийг та "Амьдралын 12 дүрэм" номоос илүү дэлгэрүүлэн уншаарай.</h4> </div>	Нийтлэлийн гарчгийг хараад л та “Өө бас дахиад л дүрэм үү” хэмээн санаа алдсан уу? Номын дэлгүүрийн тавиур дүүрэн элдэв дүрэм журам, хэрхэн амьдрах тухай номлосон бүтээл өдий төдий байхад яагаад энэ номыг унших ёстой гэж хэмээн гайхаж болно. “Агнистын гэгээ” цувралд “Өөрийгөө л цэгцэл. Чамайг цэгцэрвэл ертөнц аяндаа цэгцэрнэ” хэмээх мөртүүд бий. Бурхны шашинд уур бухимдал, гуниг гутрал, айдас зовнил, сэтгэл ханамжгүйн мэдрэмж бүхэн бидний дотоод ертөнц хөл, толгойгоо алдсаныг илтгэж буй хэрэг хэмээн номлодог. Дотоод ертөнцөө тайван дөлгөөн байлгахын төлөө чадах чинээгээр хичээх болсон энэ цаг үед бидний эрж хайгаад буй “эмх цэгц” гээч зүйл юу вэ гэдгийг дэлхийн бэстсэллер бүтээл “Амьдралын 12 дүрэм” бүрэн дүүрэн биш хэдий ч хангалттай хэлж өгч чадна. “Эмх цэгц” хэмээн нэрийдэх тогтсон уламжлал, дадал хэвшил хэтийдэх нь сайнгүй ч тэртэй тэргүй бидний өдөр тутмын амьдралд хаос буюу эмх замбараагүй байдал үерлэн асгарч байна. Профессор Питерсон энэхүү номдоо олон салбарын мэдлэгээ ашиглан, янз бүрийн түүх өгүүллийг жишээ болгон ярьж, сайн дүрмүүд хэрхэн зорилго зорилтод маань дэм тус болж, илүү баялаг, илүү эрх чөлөөтэй амьдрал руу хөтөлдгийг үлгэрлэн тайлбарлажээ. Ганцхан нийтлэлээр тус номыг бүхэлд нь базвал зохиолчийн өгүүлэх гэсэн олон санааг гээгдүүлэх аюултай байсан тул номын тэмдэглэлдээ зөвхөн хоёр дүрмийг сонгон авч, өөрийн ойлгосноор тайлбарлахыг хичээлээ. Зургийг Монсудар хэвлэлийн газрын сошиал хуудаснаас авч ашиглав. ДҮРЭМ 1: НУРУУ ЦЭХ, МӨР ТЭНЭГЭР ЯВ Бяцхан охин байхаас л ямар нэгэн зүйлд шантран бууж өгөх үед ээж минь “Өрөнд орсон хүн шиг битгий бөгтий. Биеэ цэхлээд, мөрөө тэгшил. Бөгтийж явбал санаж бодож байгаа зүйл чинь яаж бүтэх юм” хэмээн үргэлж үглэдэг сэн. Ээжийн тэрхүү захиаснаас ч болсон уу, амьдралд таагүй мөч тохиолдох бүрд би бушуухан шиг унжсан мөрөө тэгшлээд, өөртөө итгэлтэй алхахыг хичээдэг дадалтай болчихсон юм. Өөрийнхөө хувьд мухар сүсэг хэмээн боддог өнөөх дадал минь харин ч шинжлэх ухааны үндэслэлтэй болохыг нийгмийн психологич Эми Каддигийн TEDx-ийн тайзнаа тавьсан энэхүү алдарт илтгэлийг сонсоод ойлгож билээ. Товчхондоо биеийн хэлэмж нь бидний сэтгэл санаа, цаашлаад хэн байхыг минь тодорхойлоход төсөөлшгүй их нөлөө үзүүлдэг. Тус номын эхний дүрэм ч энэхүү илтгэлийн нэртэй адил биеийн хэлэмж амьдралын чанар хийгээд сэтгэлзүйд хэрхэн нөлөөлдөг талаар дэлгэрэнгүй өгүүлжээ. Зураг: Монсудар Далайн ёроолд нааш цааш хөвөх хавчнуудыг хамтдаа төсөөлцгөөе. Арав, таван хавч барьж аваад шинэ нутаг дэвсгэрт шилжүүлбэл тэдний байр сууриа ололцох зан үйл болоод арга замыг нь хялбархан ажиглаж болно. Шинэхэн нутаг дэвсгэрт бүх хавчид дөмөгхөн оромж, амьд үлдэх таатай байршил хүрэлцэхээргүй байх ба тэдгээр нь туйлын хомс болоод үнэ цэнтэй. Эндээс л хавчны дундах амьд үлдэх тулаан эхэлнэ дээ. Тулааны эцэст нэг нь ялагч, харин нөгөөх нь ялагдагч болох нь байгалийн хууль. Хэчнээн догшин, ширүүн авиртай байсан ч гэлээ нэгэнт ялагдал хүлээсэн хавч дахин тулалдах ямар ч хүсэл зориггүй болж хувирна. Нэгэн цагт ялагч байсан хавч ичгүүртэйгээр ялагдваас түүний тархи уусан үгүй болдог. Хуучин тархиных нь оронд одоогийн дорд нөхцөл байдалд нь тохирсон, шинэ, доод түвшний тархи нөхөн төлжинө. Тархиных нь биохими хүртэл тэс ондоо болон хувирна гээч. Хавчны нейрон болон мэдрэлийн эсүүдийн харьцааг зохицуулдаг серотонин болон октопамин гэх шидтэй хоёр бодисын харьцаанаас бүх зүйл хамаарч байгаа хэрэг л дээ. Серотонины агууламж октопаминаас өндөр байх нь ялагчийг тодорхойлдог. Сонирхолтой нь гэвэл, бид хавчтай өөрсдийн төсөөлж байгаагаас хавьгүй илүү төстэй гэдгийг мэдэх үү? Хүний тархинд ч энэ мэт үйл явц өрнөж байдаг. Дэлхий дээрх амьд бүхэн хувьслын нэг шугамаас салбарласныг гайхалтайгаар нотлох мэт прозак (сэтгэлийн хямралаас гаргах нэгэн төрлийн эм) нь сэтгэлээр унасан хавчийг хүртэл сэргээдэг гээд бод доо. Хавчны ертөнцөд ялагч бүгдийг авдаг бол хүмүүний нийгмийн хувьд ч адилхан. Дэлхийн хамгийн баян 85 хүний нийт хөрөнгө хамгийн доод түвшний 3.5 тэрбум хүний хөрөнгөтэй тэнцдэг. Өршөөлгүй энэ зарчим зөвхөн санхүүгийн хүрээнд бус бүтээлч хөдөлмөр шаардагдах бүхий л салбарт үйлчилдэг нь хэтэрхий харгис гэмээр. Таны дотоод чанадад, бодол санаа, мэдрэхүйгээс чинь тэртээ доор буюу уураг тархины тань суурь хэсэгт үгээр хэлэхийн аргагүй балар эртний нэгэн тооцоолуур байдаг. Хавч, хүн, цаашлаад бүх амьд бодгалийн тархины системд энэхүү тооцоолуур бий. Нэн эртнээс хадгалагдаж ирсэн энэ тооцоолуур нь хүмүүсийн хандлагаас дүгнэлт хийж, таны үнэ цэнийг тодорхойлж, байр суурийг зааж өгдөг. Хэрэв хүрээлэн буй хүмүүс таныг үнэ цэн багатай гэж үзвэл тархины тэр хэсэг дэх серотонины хэмжээ багасах аюултай. Хэрвээ та толины урд зогсоод нүүрний булчингуудаа гунигтай харагдахуйц байрлалд оруулбал өөрийн эрхгүй танд гунигтай мэдрэмж төрнө. Харин хүчээр аз жаргалтай харагдахаар болговол баяртай мэдрэмж төрж эхэлнэ. Сэтгэл хөдлөл гэдэг нэг талаараа биеэр илэрхийлэгддэг зүйл. Хэрэв биеийн тань хэлбэр төрх өрөвдөлтэй, жишээ нь бөгтийсөн, мөрөө унжуулсан, цээжээ эвхсэн, толгой гудайсан, нунж дорой харагдаж байвал та өөрөө мөн л жижигхэн, ялагдсан бас урагшгүй мэдрэмжтэй байна. Мөрөө тэнийлгээд, цэхэлж зогсоно гэдэг зөвхөн биеийн хөдөлгөөн төдий зүйл биш. Бид зөвхөн махан биеэс бус хийморь сүлд гэж хэлж болохоор сэтгэлээс бүрддэг учраас тэр. Амьдрал хэцүү гэдгийг хүн бүхэн мэднэ. Бид өөрсдийн хэрхэн жаргахаа бус хэрхэн зовохоо л сонгох боломжтой хариугүй амьтад. Гэхдээ нэгэнт л зовох нь тодорхой юм чинь зовлонгоос бултан нуугдаж, нугдайж суухын оронд нуруу эгц, мөр тэнэгэр байж өөрт оногдсон зовлонгоо алгаа тосон хүлээж авах нь арай дээр арга зам байгаа биз дээ. Ялагдсан ч гэлээ биеэрээ дүүрэн серотонин ялгаруулж үзсэн юм чинь харамсаж, харуусах нь хамаагүй бага. Тиймээс яг одооноос, энэ нийтлэлийг уншиж суух үедээ та унжийж, бөгтийхөө боль. Юу бодож буйгаа бусдад шуудхан хэл. Хүсэж байгаа зүйлсээ авах эрхтэй мэтээр, үгүй ядахнаа бусадтай ижил түвшний хүн юм шиг аашил. Толгой цэх, харц дээгүүр алх. Тайвшруулах нөлөөгөөр нь байж ядталаа дутагдсан мэдрэлийн судлаараа серотонин хангалттай урсах боломжийг нээ. Хорвоо дэлхийн хувьд бид өчүүхэн хумхын тоос. Байгалийн хувьд ч ялгаагүй хавчнаас нэг их ялгарахааргүй энгийн нэгэн бодгаль. Гэхдээ бид өөрсдийнхөө хувьд хамгийн үнэ цэнтэй, төгс төгөлдөр бие махбодь шүү дээ. Хэрвээ та өөрийгөө бусдаас доогуур мэт үнэлбэл бусад хүмүүс, хүрээлэн буй нийгэм тэр битгий хэл тархи тань хүртэл таныг бушуухан гэгч нь хөл дороо гишгэлэхийг хүсэх нь тодорхой. Босож зогсоно гэдэг нэг талаараа амьдралын хатуу хөтүүтэй сайн дураараа нүүр тулж, аймшигт хариуцлагыг нүдээ нээн хүлээн зөвшөөрч буй хэрэг. "Амьдралын 12 дүрэм" номын хэсгээс ДҮРЭМ 3: ӨӨРТ ЧИНЬ ХАМГИЙН САЙН САЙХНЫГ ХҮСДЭГ ХҮМҮҮСТЭЙ НӨХӨРЛӨ Өсвөр насны охид дор хаяж нэг удаа “муу залуус”-тай орооцолддог нь бараг л бичигдээгүй хууль гэмээр. Муу залуус амьдралд нь тохиож буй бүхий л сөрөг зүйлсийг өрөөл бусдаас хамааралтай хэмээн зогсоо зайгүй гомдоллож, өөрийнх нь хэвтэж буй тэрхүү гүн гүнзгий ангалаас татан гаргах цорын ганц сахиусан тэнгэр бол чи юм хэмээн өнөөх охинд бүрэн дүүрэн итгүүлж дөнгөх увдистай. “Чамгүй л бол хорвоог туулж чадахгүй” хэмээх зүрх хайлуулам сайхан үгс нь эхэндээ тэнгэрт нисгэх шидтэй байдаг ч тэдгээр хий хоосон магтаал аажимдаа үлгэрт гардаг эмгэн шуламсын хортой алим лугаа адил охины амьдралыг сүйрүүлж эхэлнэ. Зарим охид энэ аюултай харилцааг зөв цагт нь дуусгаж чаддаг бол харин үлдсэн хэсэг нь загалмайлсан эхийн дүрд тоглосоор өөрийнхөө болоод өнөөх залуугийн ирээдүйг баллаж хаях нь олонтоо. Энэ жишээтэй адил хортой нөхөрлөл хийгээд хортой хайр дурлал олон зүйлээрээ төстэй мэт. Аль ч харилцааны үед та аливааг муутгах биш, сайжруулахыг хүсэж мөрөөдөн, зүтгэн тэмүүлж буй хүмүүсийг сонгох эрхтэй бөгөөд энэ нь хувиа хичээсэн үйлдэл огтхон ч биш юм гэдгийг энэхүү номын гуравдугаар дүрмийг уншсанаар ойлгох боломжтой. Заримдаа хүмүүс өөрсдийн үнэ цэнийг хэтэрхий доогуур үнэлсэн, эсвэл магадгүй амьдралдаа хариуцлага хүлээхээс татгалзсан үедээ олиггүй нэгэн гэдгээ урьд өмнө “нэгэнт нотолчихсон” хүмүүсийг сонгон олж нийлдэг. Тийм хүмүүс үүнээс илүүг хүртэх эрхтэй гэдэгтээ үл итгэдэг учраас илүү юм хайдаг ч үгүй. Эсвэл илүү сайн зүйлээс төвөгшөөдөг ч байж магадгүй. З. Фрейд үүнийг “Аргагүйдсэн давталт” (Repetition compulsion) гэж нэрийдсэн байдаг. Хүмүүс өөрсдөдөө муугаар нөлөөлөх найз нөхдийг олон шалтгаанаар сонгодог. Заримдаа хэн нэгнийг аврахыг хүссэнээс үүдэн муу хүмүүстэй найзлах нь ч түгээмэл. “Хүмүүсийн сайн талыг олж харах нь хэзээд зөв. Хамгийн эрхэм чанар бол бусдад туслах хүсэл юм” хэмээн өөрсдийн авралт зан чанараа өөгшүүлэх хүмүүс ч цөөнгүй. Гэтэл хэдийгээр доош унасан олон хүн эргэж босохыг хүсдэг, зарим нь яаж ийгээд босоод ирдэг ч гэлээ унасан хүн бүр хохирогч байдаггүй, бас тэндэх хүн бүр эргэж босохыг хүсдэггүй нь хорвоо ертөнц дээрх харгис үнэний нэг. Зохиолчийн үзэж буйгаар, хүмүүс өөрсдийн ч, өрөөлийн ч бай гай зовлонд ертөнцийн шударга бус байдал буруутай хэмээн үзэж байгаа бол нөхцөл байдалтайгаа эвлэрч, улам дэвэргэж буй хэрэг аж. Мөн хэтийдсэн гэмээр гэнэн цайлган зантай нэгэн биш л бол, бусдыг аврах оролдлогууд маань бидний өөрийгөө хэт үнэлсэн байдал хийгээд нарциссизмаар тэжээгдсэн байх нь түгээмэл гэнэ. Магадгүй бид зөв зүйл хийхийг хүсдэг, хүчтэй, сайхан сэтгэлтэй, төлөвшсөн хүн болохоор бусдад туслахыг чин сэтгэлээсээ хүсдэг байж магад. Гэтэл нөгөө талаасаа зүгээр л дундаршгүй өгөөмөр зан чанар, сайхан сэтгэлээрээ бусдын анхаарлыг татах гэсэн бидний хүсэлтэй хамаатай ч байж болох шүү дээ. Хажууд тань байгаа архинд донтсон нэгэн таны нэг удаагийн архидалтыг шалихгүй зүйл мэт харагдуулна. Хорвоо дээр өрнөж буй юуг ч анзаарах сөхөөгүй наргиж цэнгэх дуртай найзтайгаа хамт байх үедээ бусдын өмнө хүлээсэн хариуцлагаа биелүүлж чадахгүй байгаа тань хэвийн зүйл мэт санагдах вий. Магадгүй хэн нэгэнд сайн үр дүн авчирна гэсэндээ бус, харин амархан болохоор нь л та муу нөлөөлөл бүхий хүмүүстэй холбогддог байж магадгүй. Амьдралд уруудах нь өгсөхөөс хамаагүй хялбар. Харин хүн гэдэг амьтан үргэлж хэцүүг нь бус, амархныг нь сонгох гээд байдаг талтай. Хамгийн эхний жишээн дээр гарсан муу залуусын зовлон зүдүүр гэдэг бол угтаа гараа хумхин, доош живэхээ хүлээн суух зуураа өөдөө тэмүүлж буй хүмүүсийн эсрэг далайлгах зэр зэвсэг нь ч байж мэдэх. Гомдоллон ярих гай зовлон нь энэ хорвоогийн шударга бусаас үүдэн хохирсноо харуулах гэсэн оролдлого биш байгаа гэж та бодож үзсэн үү? Алхам тутамдаа гаргаж буй алдаа нь амьдралын төлөө зүтгэхээс зориудаар татгалзаж буйгаа харуулах өдөөн хатгалга байвал яана? Өөрийн ухсан нүхэндээ хачин сайхан тав тухтайгаар аж төрж буй түүнийг дээш нь татаж гаргахаасаа өмнө та тэрхүү нүхэн дунд нь унах магадлал хавьгүй их. Алдарт психологич Карл Рожерс нэгэнтээ “туслалцаа хайж буй хүн өөрчлөгдөхийг чин сэтгэлээсээ хүсээгүй цагт эмчилгээний харилцааг эхлүүлэх боломжгүй” хэмээн хэлжээ. Өөрөөр хэлбэл хүмүүст сайн тал руугаа өөрчлөгдөхийг ятгаж ойлгуулна гэдэг бараг л боломжгүй зүйл юм. Шавь бэлэн болоход багш өөрөө ирдэг гэдэг дээ. Шавь өөрөө хүсээгүй цагт мянган багш байгаад ч хэн хэнийхээ цагийг үрсэн ажил болно оо гэсэн үг. Таныг амжилтад хүрэхэд, хүссэн зүйлээ хийхээр чармайж байхад атаархан доош нь татаж байдаг нэгнээс харилцаагаа зоригтойгоор тасалж сур. Таны шинэ хөгжил дэвшил тэдний өө сэвийг улам тодотгодог тул ихэвчлэн тэд таныг доош нь татаж хамтдаа ангал дунд амьдрахыг л эрмэлздэг. Ийм хортой харилцааг үргэлжлүүлж, өөрсдийн сэтгэл зүрх, оюун бодлоо хэсэг хэсгээр нь эмтлэн хаяхад бидний амьдрал хэтэрхий богино бөгөөд хайран. Өөрт тань хамгийн сайн сайхныг хүсдэг хүмүүстэй нөхөрлөж, хортой харилцааны хаалгыг зоригтойгоор хааж сурах нь үнэнч бус зан, хувиа хичээсэн явдлын аль нь ч биш гэдгийг үргэлж санаж яваарай. Муу үйл хийх тун амархан. Бүтэлгүйтэл ч ялгаагүй. Бэрхшээлээс зайлсхийх ч амархан. Бодохгүй байх, хийхгүй байх, бас үл тоомсорлох бүгд ядах юмгүй. Өнөөдөр хийх ажлыг маргааш хүртэл хойш тавиад, өнөөдрийнхөө хямдхан таашаалаар ирээдүйн олон сар, жилийг хаах шиг амархан юм үгүй. "Амьдралын 12 дүрэм" номын хэсгээс Бусад дүрмийг та "Амьдралын 12 дүрэм" номоос илүү дэлгэрүүлэн уншаарай.	Нийтлэлийн гарчгийг хараад л та “Өө бас дахиад л дүрэм үү” хэмээн санаа алдсан уу? Номын дэлгүүрийн тавиур дүүрэн элдэв дүрэм журам, хэрхэн амьдрах тухай номлосон бүтээл өдий төдий байхад яагаад энэ номыг унших ёстой гэж хэмээн гайхаж болно. “Агнистын гэгээ” цувралд “Өөрийгөө л цэгцэл. Чамайг цэгцэрвэл ертөнц аяндаа цэгцэрнэ” хэмээх мөртүүд бий. Бурхны шашинд уур бухимдал, гуниг гутрал, айдас зовнил, сэтгэл ханамжгүйн мэдрэмж бүхэн бидний дотоод ертөнц хөл, толгойгоо алдсаныг илтгэж буй хэрэг хэмээн номлодог. Дотоод ертөнцөө тайван дөлгөөн байлгахын төлөө чадах чинээгээр хичээх болсон энэ цаг үед бидний эрж хайгаад буй “эмх цэгц” гээч зүйл юу вэ гэдгийг дэлхийн бэстсэллер бүтээл “Амьдралын 12 дүрэм” бүрэн дүүрэн биш хэдий ч хангалттай хэлж өгч чадна. “Эмх цэгц” хэмээн нэрийдэх тогтсон уламжлал, дадал хэвшил хэтийдэх нь сайнгүй ч тэртэй тэргүй бидний өдөр тутмын амьдралд хаос буюу эмх замбараагүй байдал үерлэн асгарч байна. Профессор Питерсон энэхүү номдоо олон салбарын мэдлэгээ ашиглан, янз бүрийн түүх өгүүллийг жишээ болгон ярьж, сайн дүрмүүд хэрхэн зорилго зорилтод маань дэм тус болж, илүү баялаг, илүү эрх чөлөөтэй амьдрал руу хөтөлдгийг үлгэрлэн тайлбарлажээ. Ганцхан нийтлэлээр тус номыг бүхэлд нь базвал зохиолчийн өгүүлэх гэсэн олон санааг гээгдүүлэх аюултай байсан тул номын тэмдэглэлдээ зөвхөн хоёр дүрмийг сонгон авч, өөрийн ойлгосноор тайлбарлахыг хичээлээ. Зургийг Монсудар хэвлэлийн газрын сошиал хуудаснаас авч ашиглав. ### ДҮРЭМ 1: НУРУУ ЦЭХ, МӨР ТЭНЭГЭР ЯВ Бяцхан охин байхаас л ямар нэгэн зүйлд шантран бууж өгөх үед ээж минь “Өрөнд орсон хүн шиг битгий бөгтий. Биеэ цэхлээд, мөрөө тэгшил. Бөгтийж явбал санаж бодож байгаа зүйл чинь яаж бүтэх юм” хэмээн үргэлж үглэдэг сэн. Ээжийн тэрхүү захиаснаас ч болсон уу, амьдралд таагүй мөч тохиолдох бүрд би бушуухан шиг унжсан мөрөө тэгшлээд, өөртөө итгэлтэй алхахыг хичээдэг дадалтай болчихсон юм. Өөрийнхөө хувьд мухар сүсэг хэмээн боддог өнөөх дадал минь харин ч шинжлэх ухааны үндэслэлтэй болохыг нийгмийн психологич Эми Каддигийн TEDx-ийн тайзнаа тавьсан энэхүү алдарт илтгэлийг сонсоод ойлгож билээ. Товчхондоо биеийн хэлэмж нь бидний сэтгэл санаа, цаашлаад хэн байхыг минь тодорхойлоход төсөөлшгүй их нөлөө үзүүлдэг. Тус номын эхний дүрэм ч энэхүү илтгэлийн нэртэй адил биеийн хэлэмж амьдралын чанар хийгээд сэтгэлзүйд хэрхэн нөлөөлдөг талаар дэлгэрэнгүй өгүүлжээ. Зураг: Монсудар Далайн ёроолд нааш цааш хөвөх хавчнуудыг хамтдаа төсөөлцгөөе. Арав, таван хавч барьж аваад шинэ нутаг дэвсгэрт шилжүүлбэл тэдний байр сууриа ололцох зан үйл болоод арга замыг нь хялбархан ажиглаж болно. Шинэхэн нутаг дэвсгэрт бүх хавчид дөмөгхөн оромж, амьд үлдэх таатай байршил хүрэлцэхээргүй байх ба тэдгээр нь туйлын хомс болоод үнэ цэнтэй. Эндээс л хавчны дундах амьд үлдэх тулаан эхэлнэ дээ. Тулааны эцэст нэг нь ялагч, харин нөгөөх нь ялагдагч болох нь байгалийн хууль. Хэчнээн догшин, ширүүн авиртай байсан ч гэлээ нэгэнт ялагдал хүлээсэн хавч дахин тулалдах ямар ч хүсэл зориггүй болж хувирна. Нэгэн цагт ялагч байсан хавч ичгүүртэйгээр ялагдваас түүний тархи уусан үгүй болдог. Хуучин тархиных нь оронд одоогийн дорд нөхцөл байдалд нь тохирсон, шинэ, доод түвшний тархи нөхөн төлжинө. Тархиных нь биохими хүртэл тэс ондоо болон хувирна гээч. Хавчны нейрон болон мэдрэлийн эсүүдийн харьцааг зохицуулдаг серотонин болон октопамин гэх шидтэй хоёр бодисын харьцаанаас бүх зүйл хамаарч байгаа хэрэг л дээ. Серотонины агууламж октопаминаас өндөр байх нь ялагчийг тодорхойлдог. Сонирхолтой нь гэвэл, бид хавчтай өөрсдийн төсөөлж байгаагаас хавьгүй илүү төстэй гэдгийг мэдэх үү? Хүний тархинд ч энэ мэт үйл явц өрнөж байдаг. Дэлхий дээрх амьд бүхэн хувьслын нэг шугамаас салбарласныг гайхалтайгаар нотлох мэт прозак (сэтгэлийн хямралаас гаргах нэгэн төрлийн эм) нь сэтгэлээр унасан хавчийг хүртэл сэргээдэг гээд бод доо. Хавчны ертөнцөд ялагч бүгдийг авдаг бол хүмүүний нийгмийн хувьд ч адилхан. Дэлхийн хамгийн баян 85 хүний нийт хөрөнгө хамгийн доод түвшний 3.5 тэрбум хүний хөрөнгөтэй тэнцдэг. Өршөөлгүй энэ зарчим зөвхөн санхүүгийн хүрээнд бус бүтээлч хөдөлмөр шаардагдах бүхий л салбарт үйлчилдэг нь хэтэрхий харгис гэмээр. Таны дотоод чанадад, бодол санаа, мэдрэхүйгээс чинь тэртээ доор буюу уураг тархины тань суурь хэсэгт үгээр хэлэхийн аргагүй балар эртний нэгэн тооцоолуур байдаг. Хавч, хүн, цаашлаад бүх амьд бодгалийн тархины системд энэхүү тооцоолуур бий. Нэн эртнээс хадгалагдаж ирсэн энэ тооцоолуур нь хүмүүсийн хандлагаас дүгнэлт хийж, таны үнэ цэнийг тодорхойлж, байр суурийг зааж өгдөг. Хэрэв хүрээлэн буй хүмүүс таныг үнэ цэн багатай гэж үзвэл тархины тэр хэсэг дэх серотонины хэмжээ багасах аюултай. Хэрвээ та толины урд зогсоод нүүрний булчингуудаа гунигтай харагдахуйц байрлалд оруулбал өөрийн эрхгүй танд гунигтай мэдрэмж төрнө. Харин хүчээр аз жаргалтай харагдахаар болговол баяртай мэдрэмж төрж эхэлнэ. Сэтгэл хөдлөл гэдэг нэг талаараа биеэр илэрхийлэгддэг зүйл. Хэрэв биеийн тань хэлбэр төрх өрөвдөлтэй, жишээ нь бөгтийсөн, мөрөө унжуулсан, цээжээ эвхсэн, толгой гудайсан, нунж дорой харагдаж байвал та өөрөө мөн л жижигхэн, ялагдсан бас урагшгүй мэдрэмжтэй байна. Мөрөө тэнийлгээд, цэхэлж зогсоно гэдэг зөвхөн биеийн хөдөлгөөн төдий зүйл биш. Бид зөвхөн махан биеэс бус хийморь сүлд гэж хэлж болохоор сэтгэлээс бүрддэг учраас тэр. Амьдрал хэцүү гэдгийг хүн бүхэн мэднэ. Бид өөрсдийн хэрхэн жаргахаа бус хэрхэн зовохоо л сонгох боломжтой хариугүй амьтад. Гэхдээ нэгэнт л зовох нь тодорхой юм чинь зовлонгоос бултан нуугдаж, нугдайж суухын оронд нуруу эгц, мөр тэнэгэр байж өөрт оногдсон зовлонгоо алгаа тосон хүлээж авах нь арай дээр арга зам байгаа биз дээ. Ялагдсан ч гэлээ биеэрээ дүүрэн серотонин ялгаруулж үзсэн юм чинь харамсаж, харуусах нь хамаагүй бага. Тиймээс яг одооноос, энэ нийтлэлийг уншиж суух үедээ та унжийж, бөгтийхөө боль. Юу бодож буйгаа бусдад шуудхан хэл. Хүсэж байгаа зүйлсээ авах эрхтэй мэтээр, үгүй ядахнаа бусадтай ижил түвшний хүн юм шиг аашил. Толгой цэх, харц дээгүүр алх. Тайвшруулах нөлөөгөөр нь байж ядталаа дутагдсан мэдрэлийн судлаараа серотонин хангалттай урсах боломжийг нээ. Хорвоо дэлхийн хувьд бид өчүүхэн хумхын тоос. Байгалийн хувьд ч ялгаагүй хавчнаас нэг их ялгарахааргүй энгийн нэгэн бодгаль. Гэхдээ бид өөрсдийнхөө хувьд хамгийн үнэ цэнтэй, төгс төгөлдөр бие махбодь шүү дээ. Хэрвээ та өөрийгөө бусдаас доогуур мэт үнэлбэл бусад хүмүүс, хүрээлэн буй нийгэм тэр битгий хэл тархи тань хүртэл таныг бушуухан гэгч нь хөл дороо гишгэлэхийг хүсэх нь тодорхой. > Босож зогсоно гэдэг нэг талаараа амьдралын хатуу хөтүүтэй сайн дураараа нүүр тулж, аймшигт хариуцлагыг нүдээ нээн хүлээн зөвшөөрч буй хэрэг. > > "Амьдралын 12 дүрэм" номын хэсгээс ### ДҮРЭМ 3: ӨӨРТ ЧИНЬ ХАМГИЙН САЙН САЙХНЫГ ХҮСДЭГ ХҮМҮҮСТЭЙ НӨХӨРЛӨ Өсвөр насны охид дор хаяж нэг удаа “муу залуус”-тай орооцолддог нь бараг л бичигдээгүй хууль гэмээр. Муу залуус амьдралд нь тохиож буй бүхий л сөрөг зүйлсийг өрөөл бусдаас хамааралтай хэмээн зогсоо зайгүй гомдоллож, өөрийнх нь хэвтэж буй тэрхүү гүн гүнзгий ангалаас татан гаргах цорын ганц сахиусан тэнгэр бол чи юм хэмээн өнөөх охинд бүрэн дүүрэн итгүүлж дөнгөх увдистай. “Чамгүй л бол хорвоог туулж чадахгүй” хэмээх зүрх хайлуулам сайхан үгс нь эхэндээ тэнгэрт нисгэх шидтэй байдаг ч тэдгээр хий хоосон магтаал аажимдаа үлгэрт гардаг эмгэн шуламсын хортой алим лугаа адил охины амьдралыг сүйрүүлж эхэлнэ. Зарим охид энэ аюултай харилцааг зөв цагт нь дуусгаж чаддаг бол харин үлдсэн хэсэг нь загалмайлсан эхийн дүрд тоглосоор өөрийнхөө болоод өнөөх залуугийн ирээдүйг баллаж хаях нь олонтоо. Энэ жишээтэй адил хортой нөхөрлөл хийгээд хортой хайр дурлал олон зүйлээрээ төстэй мэт. Аль ч харилцааны үед та аливааг муутгах биш, сайжруулахыг хүсэж мөрөөдөн, зүтгэн тэмүүлж буй хүмүүсийг сонгох эрхтэй бөгөөд энэ нь хувиа хичээсэн үйлдэл огтхон ч биш юм гэдгийг энэхүү номын гуравдугаар дүрмийг уншсанаар ойлгох боломжтой. Заримдаа хүмүүс өөрсдийн үнэ цэнийг хэтэрхий доогуур үнэлсэн, эсвэл магадгүй амьдралдаа хариуцлага хүлээхээс татгалзсан үедээ олиггүй нэгэн гэдгээ урьд өмнө “нэгэнт нотолчихсон” хүмүүсийг сонгон олж нийлдэг. Тийм хүмүүс үүнээс илүүг хүртэх эрхтэй гэдэгтээ үл итгэдэг учраас илүү юм хайдаг ч үгүй. Эсвэл илүү сайн зүйлээс төвөгшөөдөг ч байж магадгүй. З. Фрейд үүнийг “Аргагүйдсэн давталт” (Repetition compulsion) гэж нэрийдсэн байдаг. Хүмүүс өөрсдөдөө муугаар нөлөөлөх найз нөхдийг олон шалтгаанаар сонгодог. Заримдаа хэн нэгнийг аврахыг хүссэнээс үүдэн муу хүмүүстэй найзлах нь ч түгээмэл. “Хүмүүсийн сайн талыг олж харах нь хэзээд зөв. Хамгийн эрхэм чанар бол бусдад туслах хүсэл юм” хэмээн өөрсдийн авралт зан чанараа өөгшүүлэх хүмүүс ч цөөнгүй. Гэтэл хэдийгээр доош унасан олон хүн эргэж босохыг хүсдэг, зарим нь яаж ийгээд босоод ирдэг ч гэлээ унасан хүн бүр хохирогч байдаггүй, бас тэндэх хүн бүр эргэж босохыг хүсдэггүй нь хорвоо ертөнц дээрх харгис үнэний нэг. Зохиолчийн үзэж буйгаар, хүмүүс өөрсдийн ч, өрөөлийн ч бай гай зовлонд ертөнцийн шударга бус байдал буруутай хэмээн үзэж байгаа бол нөхцөл байдалтайгаа эвлэрч, улам дэвэргэж буй хэрэг аж. Мөн хэтийдсэн гэмээр гэнэн цайлган зантай нэгэн биш л бол, бусдыг аврах оролдлогууд маань бидний өөрийгөө хэт үнэлсэн байдал хийгээд нарциссизмаар тэжээгдсэн байх нь түгээмэл гэнэ. Магадгүй бид зөв зүйл хийхийг хүсдэг, хүчтэй, сайхан сэтгэлтэй, төлөвшсөн хүн болохоор бусдад туслахыг чин сэтгэлээсээ хүсдэг байж магад. Гэтэл нөгөө талаасаа зүгээр л дундаршгүй өгөөмөр зан чанар, сайхан сэтгэлээрээ бусдын анхаарлыг татах гэсэн бидний хүсэлтэй хамаатай ч байж болох шүү дээ. Хажууд тань байгаа архинд донтсон нэгэн таны нэг удаагийн архидалтыг шалихгүй зүйл мэт харагдуулна. Хорвоо дээр өрнөж буй юуг ч анзаарах сөхөөгүй наргиж цэнгэх дуртай найзтайгаа хамт байх үедээ бусдын өмнө хүлээсэн хариуцлагаа биелүүлж чадахгүй байгаа тань хэвийн зүйл мэт санагдах вий. Магадгүй хэн нэгэнд сайн үр дүн авчирна гэсэндээ бус, харин амархан болохоор нь л та муу нөлөөлөл бүхий хүмүүстэй холбогддог байж магадгүй. Амьдралд уруудах нь өгсөхөөс хамаагүй хялбар. Харин хүн гэдэг амьтан үргэлж хэцүүг нь бус, амархныг нь сонгох гээд байдаг талтай. Хамгийн эхний жишээн дээр гарсан муу залуусын зовлон зүдүүр гэдэг бол угтаа гараа хумхин, доош живэхээ хүлээн суух зуураа өөдөө тэмүүлж буй хүмүүсийн эсрэг далайлгах зэр зэвсэг нь ч байж мэдэх. Гомдоллон ярих гай зовлон нь энэ хорвоогийн шударга бусаас үүдэн хохирсноо харуулах гэсэн оролдлого биш байгаа гэж та бодож үзсэн үү? Алхам тутамдаа гаргаж буй алдаа нь амьдралын төлөө зүтгэхээс зориудаар татгалзаж буйгаа харуулах өдөөн хатгалга байвал яана? Өөрийн ухсан нүхэндээ хачин сайхан тав тухтайгаар аж төрж буй түүнийг дээш нь татаж гаргахаасаа өмнө та тэрхүү нүхэн дунд нь унах магадлал хавьгүй их. Алдарт психологич Карл Рожерс нэгэнтээ “туслалцаа хайж буй хүн өөрчлөгдөхийг чин сэтгэлээсээ хүсээгүй цагт эмчилгээний харилцааг эхлүүлэх боломжгүй” хэмээн хэлжээ. Өөрөөр хэлбэл хүмүүст сайн тал руугаа өөрчлөгдөхийг ятгаж ойлгуулна гэдэг бараг л боломжгүй зүйл юм. Шавь бэлэн болоход багш өөрөө ирдэг гэдэг дээ. Шавь өөрөө хүсээгүй цагт мянган багш байгаад ч хэн хэнийхээ цагийг үрсэн ажил болно оо гэсэн үг. Таныг амжилтад хүрэхэд, хүссэн зүйлээ хийхээр чармайж байхад атаархан доош нь татаж байдаг нэгнээс харилцаагаа зоригтойгоор тасалж сур. Таны шинэ хөгжил дэвшил тэдний өө сэвийг улам тодотгодог тул ихэвчлэн тэд таныг доош нь татаж хамтдаа ангал дунд амьдрахыг л эрмэлздэг. Ийм хортой харилцааг үргэлжлүүлж, өөрсдийн сэтгэл зүрх, оюун бодлоо хэсэг хэсгээр нь эмтлэн хаяхад бидний амьдрал хэтэрхий богино бөгөөд хайран. Өөрт тань хамгийн сайн сайхныг хүсдэг хүмүүстэй нөхөрлөж, хортой харилцааны хаалгыг зоригтойгоор хааж сурах нь үнэнч бус зан, хувиа хичээсэн явдлын аль нь ч биш гэдгийг үргэлж санаж яваарай. > Муу үйл хийх тун амархан. Бүтэлгүйтэл ч ялгаагүй. Бэрхшээлээс зайлсхийх ч амархан. Бодохгүй байх, хийхгүй байх, бас үл тоомсорлох бүгд ядах юмгүй. Өнөөдөр хийх ажлыг маргааш хүртэл хойш тавиад, өнөөдрийнхөө хямдхан таашаалаар ирээдүйн олон сар, жилийг хаах шиг амархан юм үгүй. > > "Амьдралын 12 дүрэм" номын хэсгээс #### Бусад дүрмийг та "Амьдралын 12 дүрэм" номоос илүү дэлгэрүүлэн уншаарай.
https://unread.today/c/spotlight-bujoplanners	Онцлох бизнес	Oyunlkham Gungaadorj	2021-01-04T00:00:00	1 сарын 4, 2021	Жилийн төлөвлөлтөө гаргах боломжтой Bujo дэвтрүүд	<div class="article-body"> <h2>"Онцлох бизнес" булангийн 2021 оны анхны дугаарыг бид жилийнхээ төлөвлөлтийг хийхээр зэхэж буй уншигчдадаа зориулан бэлтгэлээ. Төсөөлөл төлөвлөгөөгөө цаасан дээр буулгах нь аль ч цаг үед моодноос гараагүй, сонгодог арга билээ. Хэрэглээний уг хөгжлийг дагаад дэвтрүүд хэрэглэхэд улам л хялбар болсоор байгаа юм. Хэрвээ та энэ оны төлөвлөлтөө хийх Bujo дэвтэр судалж байгаа бол дотоодод үйлдвэрлэгдэж буй дараах дэвтрүүдийг сонирхоод үзээрэй. Шинэ онд тань амжилт хүсье.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Days to remember<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/a9ef00d2d700a5ba245a8b151ff34178.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Сэтгүүлч, Youtuber Н.Хулангийн 2018 онд худалдаанд гарсан "A Year To Remember" ном нь"Days to Remember" хэмээх дүүтэйг мэдэх үү. Уг төлөвлөгч дэвтэртээ тэрээр Bujo дэвтэр дөнгөж хөтөлж эхэлж буй хүмүүст зориулсан Нabit tracker буюу дадал тогтоогчийг олон төрлөөр оруулж өгсөн. Энгийн, санхүүгийн болон дасгалын дадал тогтоогч хэсгүүдтэй. </p><p>Мөн жилийн болон улирлын зорилго гаргах хэсэг, уншсан номын тэмдэглэл, талархал, шинэ бизнес санаа бичих хэсгүүд багтсан. Дэвтрийн эхлэл болон төгсгөл хэсэгт энэ мэт хэсгүүдийг оруулж өгсөн бол бусад хэсэг нь чөлөөт байдлаар хөтөлж болохуйц цэгтэй болон цулгуй цаастай ажээ. </p><p>Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, 100гр шар цаастай, 227 хуудастай. <br>Дэлгэрэнгүй: <a href="https://www.facebook.com/ayeartorememberbykhulan" target="_blank">A Year To Remember</a> (Фэйсбүүк), @<a href="https://www.instagram.com/yeartoremember/" target="_blank">yeartoremember</a> (Инстаграм)</p><p><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Global Nomads Planner<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/221f2680c2fedcb736c6a85bedc5ebe1.jpg"></p><p>Global Nomads Planner нь жил, сар, долоо хоногоор зорилгоо тодорхойлоход тохиромжтойн дээр ном унших болон ур чадвараа хөгжүүлэх боломж бүхий тусгай хэсэгтэйн дээр сар бүрийн эхэнд ажиллах "амьдралын тойрог" көүчинг дасгалтайгаараа онцлог. Энэ нь нэн чухал ажлаа тодорхойлсны дараа цагийн менежментийн матрикс ашиглаж тэдгээр ажлаа ангилан, зөвхөн хамгийн чухал ажилдаа төвлөрөх дадлыг хэвшүүлэх зорилготой юм. Долоо хоног бүр хэвшүүлмээр байгаа дадлаа бүртгэх хэсэгтэй бөгөөд сар бүрийн сүүлд хийсэн ажлуудаа дүгнэх көүчинг асуултуудтай. Мөн Төв Азийн орнуудаар аялж өөрсдийн авсан гайхалтай зурагнуудаа оруулж өгсөн нь тун чимэгтэй ажээ. <br><br>Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, 240 хуудастай. <br>Дэлгэрэнгүй: <a href="https://www.facebook.com/globalnomadsplanner/" target="_blank">Global Nomads Planner</a> (Фэйсбүүк), @<a href="https://www.instagram.com/global_nomads_planner/" target="_blank">global_nomads_planner</a> (Инстаграм)</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>only mine<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/ebd95e94e0daa12013ed746dc5f1492e.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>"Only mine"-ийн хамт олон энэ жил хөтөч, бужо хосолсон төлөвлөлтийн дэвтэр болгон шинэчилж худалдаанд гаргасан байна. Өөрөөр хэлбэл бүтэн жилийн ажил, амьдралаа төлөвлөхөд "хөтөч" болох шинэлэг, сонирхолтой загвар бүхий төлөвлөлтийн бэлэн хуудсуудтайгаас гадна өөрийн хүссэнээр зохион байгуулж, бичиж тэмдэглэж, зурж чимэглэх боломжтой Bujo (цэгэн) хуудсуудтай.</p><p>Уг дэвтрийн онцлог нь хуучин оныхоо дурсамжит мөчүүдийг тэмдэглэхээс гадна амжилт бүтээл, алдаа оноогоо дүгнэж, түүн дээрээ үндэслэн шинэ оноо төлөвлөх хэсэгтэйгээрээ давуу талтай. Мөн цаг хэмнэх үүднээс жилийн ерөнхий төлөвлөгөөгөөний хуудас болон өдөр бүрийн ажлаа тэмдэглэх боломжтой 12 сарын төлөвлөгөөний хуудас, санхүүгийн сахилга баттай байхад нь туслах орлого, зарлагын хүснэгт, хадгаламж, төлөвлөгөөт хуримтлалын хэсэг, бүтэн жилийн турш зөв дадал, мэдрэмж, унтлагын цагаа тэмдэглэх хуудсууд, сарын хоолны цэсээ гаргах хүснэгттэй аж. <br></p><p>Хэмжээ: В6 хэмжээтэй. <br>Дэлгэрэнгүй: <a href="https://www.facebook.com/OnlyMineOM/" target="_blank">ONLY MINE</a> (Фэйсбүүк)</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>bujo with ciel<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/48a1ba90e13da1e78151335aeaaffb25.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Ажил, амьдралаа бүтээлчээр төлөвлөдөг хүмүүст зориулсан "Bujo with Ciel" төлөвлөгч дэвтэр нь зурж, тэмдэглэхэд зориулсан цаас, хэмжээ болон зориулалтын дизайнтайгаараа энгийн тэмдэглэлийн дэвтрээс онцлог. Bujo хэрэглэгчдийн хэрэглээ, онцлогт зориулан загвар, дизайныг нь гарган БНСУ-д захиалж үйлдвэрлэдэг тул үзэг тогтоогч, хуудас тусгаарлагч тууз болон резинтэй, хуудасны ирмэг нугаларч, урагдахааргүй дугуй хэлбэртэй болон 180 градус бүрэн дэлгэгддэг гэх мэт хэрэглэхэд хялбар шийдэл олонтой. Гэртээ үнэгүй хүргүүлж авах боломжтойгоос гадна дэвтрийг дагалдаж 12 ширхэг дүрснээс бүрдсэн стикер бэлгэнд ирдэг. </p><p>Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, арьсан, хатуу хавтастай, 120 гр жинтэй цаастай, 200 нүүртэй<br>Дэлгэрэнгүй: <a href="https://www.facebook.com/Bujowithciel" target="_blank">Bujo with Ciel</a> (Фэйсбүүк), @<a href="https://www.instagram.com/bujowithciel/" target="_blank">Bujowithciel</a> (Инстаграм)</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>tinabel stationery<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/f44029d36eeb8160c6eea71e92e7fcd7.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>"Tinabel"-ийнхний гаргаж буй "Essential Planner" дэвтэр нь нэлээн ажиллагаатай дэвтэр учир хэд хэдэн үйлдвэртэй хамтран ажилладаг аж. Дэвтрийн төлөвлөлт нь томоос жижиг рүү буюу эхлээд алсын хараагаа тодорхойлж, улмаар ойрын зорилгоо тавих, зорилгодоо хүрэх төлөвлөлтөө боловсруулах зарчмаар явна. Үүний тулд, "ажил", "гэр бүл-ойр дотнын хүмүүс", "найзууд-нийгмийн амьдрал", "чөлөөт цаг-хобби", "эрүүл мэнд-гоо сайхан", "мөнгө санхүү", "хувь хүний хөгжил", "гэр-орчин" гэсэн найман талбарын дагуу жилийн болон сарын зорилгоо тэнцвэртэй тодорхойлох зориулалт бүхий хэсгүүдтэй аж. Хоёр нүүр дамнасан долоо хоногийн төлөвлөгөөний хуудас, хуудас бүр "Дадал бүртгэгч" болон чөлөөтэй хөтөлж болох цэгтэй хэсэгтэй. Мөн 146 ширхэгтэй алтлаг даралтат чимэглэлийн стикер дагалдах бөгөөд үнэгүй хүргэх юм. Aurora, Artisan, Alchemist зэрэг гурван өнгийн сонголттой.</p><p>Хэмжээ: 135 хуудастай, 100 граммын зөөлөн зузаан хуудастай<br>Дэлгэрэнгүй: <a href="https://www.facebook.com/TinabelStationery" target="_blank">Tinabel Stationery</a> (Фэйсбүүк), @<a href="https://www.instagram.com/tinabelstationery/" target="_blank">tinabelstationery</a> (Инстаграм)</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>egul3<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/41f03a13474d0dedea5e2526b38c7c3b.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>"EGUL"-ийн хамт олон Монголын залуу артистуудтай хамтарч тэдний бүтээлүүдээр дэвтрийн хавтсаа чимдэгээрээ онцлог юм. Мөн зөвхөн өөрт тань зориулагдсан нэр бүхий "Онцгой дэвтэр"-ийг урлуулах боломжтой. Хатуу хавтастай, зөөлөн буюу нимгэн хавтастай, цагариг нуруутай гэсэн гурван төрлийн дэвтрийг хэрэглэгчдэд санал болгодог. Дотор нь шинэ залуу үе болох Z, Alpha үеийнхний дунд трэнд болж буй үгсийг оруулж, шинэлэг өнгө төрхөөр чимэж өгчээ. </p><p>Хэмжээ: А6, А5 хэмжээтэй. 50-120 хуудасны сонголттой. Нэмээд 2021 оны нэгдүгээр улиралд хатуу хавтастай В6 хэмжээтэй дэвтэр худалдаалагдаж эхэлнэ.<br>Худалдан авах: <a href="http://www.facebook.com/EGUL3N" target="_blank">EGUL3</a> (Фэйсбүүк), <a href="http://www.linktr.ee/egul3" target="_blank">@egul3</a> (Инстаграм), мөн инстаграмд #egul3notebooks хэштэгийг ашиглан дэвтрүүдийн зургийг үзэх боломжтой.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>better now<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/bd6b68e79712c300526ca91e417ca691.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>"Better now"-ийн дэвтрийн дотор дизайныг энгийн минималист бөгөөд нүдэнд таатай өнгөөр шийджээ. Хүүхэд залуус англи хэл сурахад ихээхэн цаг, мөнгө зарцуулдаг тул тэмдэглэл хөтлөх, санаа зөвлөгөө зэргийг англи хэл дээр оруулж өгчээ. Bujo дэвтрийн гол онцлог болох шугам бүхий цэгүүд нь бүдэг, жижиг буюу хэрэглэхэд төвөггүй. Дэвтрийн нурууг оёж хийсэн нь чанартай бөгөөд илүү сайн дэлгэгдэх боломжтой болгожээ. Хавтасны материалыг цаасан болон ледеринэн (хуурамч арьс) гэсэн хоёр сонголттой хийж, дэвтрээ бүрэн хаах резин ашигласан нь хэрэглэгчдийн таашаалд ихээхэн нийцэж байгаа аж. Уг дэвтэр Улаанбаатар хотоос гадна Дарханы их дэлгүүр, Эрдэнэтийн их дэлгүүрт зарагдаж байгаа юм.</p><p>Хэмжээ: 14х20 см, 152 нүүртэй. <br>Дэлгэрэнгүй: <a href="https://www.facebook.com/Bujodevter/" target="_blank">Bujo тэмдэглэлийн дэвтэр</a> (Фэйсбүүк), @<a href="https://www.instagram.com/bujodevter/" target="_blank">bujodevter</a> (Инстаграм)</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Tuki planner<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/48ef238d93bb42f602008e0fd6d3e276.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>"Tuki planner" нь 7-18 насны хүүхдүүдэд зориулсан төлөвлөгч дэвтэр юм. Уг дэвтрийг хүүхдэдээ хэрэглүүлснээр эмх цэгцтэй бичиж тэмдэглэн, хийх зүйлсээ эрэмбэлж сурах ач холбогдолтой. Хүүхдэд зориулсан ном унших, шүдээ угаах гэх мэт дадал тогтоогчтойгоос гадна будах, стикер наах гэх мэт чөлөөт сэтгэхүйг хөгжүүлэх хэсгүүдтэйгээрээ онцлог. Эрэгтэй, эмэгтэй хүүхдэд зориулсан хоёр төрлийн дэвтэртэй. Мөнгөө зөв зарцуулж, хуримтлуулж сурахад нь туслахаас гадна Bujo хөтлөхөд зориулсан цэгтэй цулгуй хуудастай. Хуудас бүр нь онцгой содон сонирхолтой зураг тэмдэглэх хэсэгтэй тул хүүхдэд бичиж тэмдэглэх хүсэл төрүүлж чадна. </p><p>Хэмжээ: А5 хэмжээтэй, 35 хуудас буюу 70 нүүртэй, 120гр зузаан цаастай <br>Худалдан авах: <a href="https://www.facebook.com/tuki.illustration" target="_blank">Tuki illustration </a>(Фэйсбүүк), @<a href="https://www.instagram.com/tuki_illustration/" target="_blank">tuki_illustration</a> (Инстаграм)</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Crazy fancy<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/1d3f387ad53cea46918abf8ff2abc06d.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>"Crazy fancy" нь бэлэн дэвтрийг өөрсдийн өнгө аясад тохируулан загварчилж, хэрэглэгчийн онцлогт нийцүүлдгээрээ ялгарна. Учир нь дэвтрийн хэрэглээ, хэрэгцээ хэрэглэгчээс хамаараад өөр байдаг тул дэвтрийг олон сонголттойгоор, хэрэглэгчийн эрэлтэд нийцүүлэн бэлддэг ч бужод нийтлэг хэрэглэгддэг А5 дэвтрийг жишиг болгодог. Цаанаасаа зохион байгуулалт, бүтэцтэй дэвтэр хэрэглэгч бүрд нийцдэггүй, иймд дэвтрийн дотор хэсэгт нэг ч зүйл нэмэлгүйгээр цэгтэйгээр нь байлгаж, харин гадар хавтсыг өөрийн өнгө төрхөд нийцүүлэн kpop, anime, vintage, harajuku, retro, aesthetic өнгө аясаар чимэглэх боломжтойгоор хийжээ. Мөн дэвтрийн өнгө төрхдөө нийцүүлэн өөрсдийн хийдэг стикер, соронз, үзэг, түлхүүрийн оосор зэрэг мөн бужод хэрэглэгддэг бэлэн хэрэгслүүдийг дагалдуулдаг аж. </p><p>Хэмжээ: харилцан адилгүй<br>Худалдан авах: <a href="https://www.facebook.com/Crazy-fancy_Bujo-111554640310812" target="_blank">Crazy fancy<em>Bujo </em></a>(Фэйсбүүк), @Crazy fancyOka (Инстаграм), crazyfancybujo (ТикТок) </p> </div>	"Онцлох бизнес" булангийн 2021 оны анхны дугаарыг бид жилийнхээ төлөвлөлтийг хийхээр зэхэж буй уншигчдадаа зориулан бэлтгэлээ. Төсөөлөл төлөвлөгөөгөө цаасан дээр буулгах нь аль ч цаг үед моодноос гараагүй, сонгодог арга билээ. Хэрэглээний уг хөгжлийг дагаад дэвтрүүд хэрэглэхэд улам л хялбар болсоор байгаа юм. Хэрвээ та энэ оны төлөвлөлтөө хийх Bujo дэвтэр судалж байгаа бол дотоодод үйлдвэрлэгдэж буй дараах дэвтрүүдийг сонирхоод үзээрэй. Шинэ онд тань амжилт хүсье. Days to remember Сэтгүүлч, Youtuber Н.Хулангийн 2018 онд худалдаанд гарсан "A Year To Remember" ном нь"Days to Remember" хэмээх дүүтэйг мэдэх үү. Уг төлөвлөгч дэвтэртээ тэрээр Bujo дэвтэр дөнгөж хөтөлж эхэлж буй хүмүүст зориулсан Нabit tracker буюу дадал тогтоогчийг олон төрлөөр оруулж өгсөн. Энгийн, санхүүгийн болон дасгалын дадал тогтоогч хэсгүүдтэй. Мөн жилийн болон улирлын зорилго гаргах хэсэг, уншсан номын тэмдэглэл, талархал, шинэ бизнес санаа бичих хэсгүүд багтсан. Дэвтрийн эхлэл болон төгсгөл хэсэгт энэ мэт хэсгүүдийг оруулж өгсөн бол бусад хэсэг нь чөлөөт байдлаар хөтөлж болохуйц цэгтэй болон цулгуй цаастай ажээ. Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, 100гр шар цаастай, 227 хуудастай. Дэлгэрэнгүй: A Year To Remember (Фэйсбүүк), @ yeartoremember (Инстаграм) Global Nomads Planner Global Nomads Planner нь жил, сар, долоо хоногоор зорилгоо тодорхойлоход тохиромжтойн дээр ном унших болон ур чадвараа хөгжүүлэх боломж бүхий тусгай хэсэгтэйн дээр сар бүрийн эхэнд ажиллах "амьдралын тойрог" көүчинг дасгалтайгаараа онцлог. Энэ нь нэн чухал ажлаа тодорхойлсны дараа цагийн менежментийн матрикс ашиглаж тэдгээр ажлаа ангилан, зөвхөн хамгийн чухал ажилдаа төвлөрөх дадлыг хэвшүүлэх зорилготой юм. Долоо хоног бүр хэвшүүлмээр байгаа дадлаа бүртгэх хэсэгтэй бөгөөд сар бүрийн сүүлд хийсэн ажлуудаа дүгнэх көүчинг асуултуудтай. Мөн Төв Азийн орнуудаар аялж өөрсдийн авсан гайхалтай зурагнуудаа оруулж өгсөн нь тун чимэгтэй ажээ. Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, 240 хуудастай. Дэлгэрэнгүй: Global Nomads Planner (Фэйсбүүк), @ global_nomads_planner (Инстаграм) only mine "Only mine"-ийн хамт олон энэ жил хөтөч, бужо хосолсон төлөвлөлтийн дэвтэр болгон шинэчилж худалдаанд гаргасан байна. Өөрөөр хэлбэл бүтэн жилийн ажил, амьдралаа төлөвлөхөд "хөтөч" болох шинэлэг, сонирхолтой загвар бүхий төлөвлөлтийн бэлэн хуудсуудтайгаас гадна өөрийн хүссэнээр зохион байгуулж, бичиж тэмдэглэж, зурж чимэглэх боломжтой Bujo (цэгэн) хуудсуудтай. Уг дэвтрийн онцлог нь хуучин оныхоо дурсамжит мөчүүдийг тэмдэглэхээс гадна амжилт бүтээл, алдаа оноогоо дүгнэж, түүн дээрээ үндэслэн шинэ оноо төлөвлөх хэсэгтэйгээрээ давуу талтай. Мөн цаг хэмнэх үүднээс жилийн ерөнхий төлөвлөгөөгөөний хуудас болон өдөр бүрийн ажлаа тэмдэглэх боломжтой 12 сарын төлөвлөгөөний хуудас, санхүүгийн сахилга баттай байхад нь туслах орлого, зарлагын хүснэгт, хадгаламж, төлөвлөгөөт хуримтлалын хэсэг, бүтэн жилийн турш зөв дадал, мэдрэмж, унтлагын цагаа тэмдэглэх хуудсууд, сарын хоолны цэсээ гаргах хүснэгттэй аж. Хэмжээ: В6 хэмжээтэй. Дэлгэрэнгүй: ONLY MINE (Фэйсбүүк) bujo with ciel Ажил, амьдралаа бүтээлчээр төлөвлөдөг хүмүүст зориулсан "Bujo with Ciel" төлөвлөгч дэвтэр нь зурж, тэмдэглэхэд зориулсан цаас, хэмжээ болон зориулалтын дизайнтайгаараа энгийн тэмдэглэлийн дэвтрээс онцлог. Bujo хэрэглэгчдийн хэрэглээ, онцлогт зориулан загвар, дизайныг нь гарган БНСУ-д захиалж үйлдвэрлэдэг тул үзэг тогтоогч, хуудас тусгаарлагч тууз болон резинтэй, хуудасны ирмэг нугаларч, урагдахааргүй дугуй хэлбэртэй болон 180 градус бүрэн дэлгэгддэг гэх мэт хэрэглэхэд хялбар шийдэл олонтой. Гэртээ үнэгүй хүргүүлж авах боломжтойгоос гадна дэвтрийг дагалдаж 12 ширхэг дүрснээс бүрдсэн стикер бэлгэнд ирдэг. Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, арьсан, хатуу хавтастай, 120 гр жинтэй цаастай, 200 нүүртэй Дэлгэрэнгүй: Bujo with Ciel (Фэйсбүүк), @ Bujowithciel (Инстаграм) tinabel stationery "Tinabel"-ийнхний гаргаж буй "Essential Planner" дэвтэр нь нэлээн ажиллагаатай дэвтэр учир хэд хэдэн үйлдвэртэй хамтран ажилладаг аж. Дэвтрийн төлөвлөлт нь томоос жижиг рүү буюу эхлээд алсын хараагаа тодорхойлж, улмаар ойрын зорилгоо тавих, зорилгодоо хүрэх төлөвлөлтөө боловсруулах зарчмаар явна. Үүний тулд, "ажил", "гэр бүл-ойр дотнын хүмүүс", "найзууд-нийгмийн амьдрал", "чөлөөт цаг-хобби", "эрүүл мэнд-гоо сайхан", "мөнгө санхүү", "хувь хүний хөгжил", "гэр-орчин" гэсэн найман талбарын дагуу жилийн болон сарын зорилгоо тэнцвэртэй тодорхойлох зориулалт бүхий хэсгүүдтэй аж. Хоёр нүүр дамнасан долоо хоногийн төлөвлөгөөний хуудас, хуудас бүр "Дадал бүртгэгч" болон чөлөөтэй хөтөлж болох цэгтэй хэсэгтэй. Мөн 146 ширхэгтэй алтлаг даралтат чимэглэлийн стикер дагалдах бөгөөд үнэгүй хүргэх юм. Aurora, Artisan, Alchemist зэрэг гурван өнгийн сонголттой. Хэмжээ: 135 хуудастай, 100 граммын зөөлөн зузаан хуудастай Дэлгэрэнгүй: Tinabel Stationery (Фэйсбүүк), @ tinabelstationery (Инстаграм) egul3 "EGUL"-ийн хамт олон Монголын залуу артистуудтай хамтарч тэдний бүтээлүүдээр дэвтрийн хавтсаа чимдэгээрээ онцлог юм. Мөн зөвхөн өөрт тань зориулагдсан нэр бүхий "Онцгой дэвтэр"-ийг урлуулах боломжтой. Хатуу хавтастай, зөөлөн буюу нимгэн хавтастай, цагариг нуруутай гэсэн гурван төрлийн дэвтрийг хэрэглэгчдэд санал болгодог. Дотор нь шинэ залуу үе болох Z, Alpha үеийнхний дунд трэнд болж буй үгсийг оруулж, шинэлэг өнгө төрхөөр чимэж өгчээ. Хэмжээ: А6, А5 хэмжээтэй. 50-120 хуудасны сонголттой. Нэмээд 2021 оны нэгдүгээр улиралд хатуу хавтастай В6 хэмжээтэй дэвтэр худалдаалагдаж эхэлнэ. Худалдан авах: EGUL3 (Фэйсбүүк), @egul3 (Инстаграм), мөн инстаграмд #egul3notebooks хэштэгийг ашиглан дэвтрүүдийн зургийг үзэх боломжтой. better now "Better now"-ийн дэвтрийн дотор дизайныг энгийн минималист бөгөөд нүдэнд таатай өнгөөр шийджээ. Хүүхэд залуус англи хэл сурахад ихээхэн цаг, мөнгө зарцуулдаг тул тэмдэглэл хөтлөх, санаа зөвлөгөө зэргийг англи хэл дээр оруулж өгчээ. Bujo дэвтрийн гол онцлог болох шугам бүхий цэгүүд нь бүдэг, жижиг буюу хэрэглэхэд төвөггүй. Дэвтрийн нурууг оёж хийсэн нь чанартай бөгөөд илүү сайн дэлгэгдэх боломжтой болгожээ. Хавтасны материалыг цаасан болон ледеринэн (хуурамч арьс) гэсэн хоёр сонголттой хийж, дэвтрээ бүрэн хаах резин ашигласан нь хэрэглэгчдийн таашаалд ихээхэн нийцэж байгаа аж. Уг дэвтэр Улаанбаатар хотоос гадна Дарханы их дэлгүүр, Эрдэнэтийн их дэлгүүрт зарагдаж байгаа юм. Хэмжээ: 14х20 см, 152 нүүртэй. Дэлгэрэнгүй: Bujo тэмдэглэлийн дэвтэр (Фэйсбүүк), @ bujodevter (Инстаграм) Tuki planner "Tuki planner" нь 7-18 насны хүүхдүүдэд зориулсан төлөвлөгч дэвтэр юм. Уг дэвтрийг хүүхдэдээ хэрэглүүлснээр эмх цэгцтэй бичиж тэмдэглэн, хийх зүйлсээ эрэмбэлж сурах ач холбогдолтой. Хүүхдэд зориулсан ном унших, шүдээ угаах гэх мэт дадал тогтоогчтойгоос гадна будах, стикер наах гэх мэт чөлөөт сэтгэхүйг хөгжүүлэх хэсгүүдтэйгээрээ онцлог. Эрэгтэй, эмэгтэй хүүхдэд зориулсан хоёр төрлийн дэвтэртэй. Мөнгөө зөв зарцуулж, хуримтлуулж сурахад нь туслахаас гадна Bujo хөтлөхөд зориулсан цэгтэй цулгуй хуудастай. Хуудас бүр нь онцгой содон сонирхолтой зураг тэмдэглэх хэсэгтэй тул хүүхдэд бичиж тэмдэглэх хүсэл төрүүлж чадна. Хэмжээ: А5 хэмжээтэй, 35 хуудас буюу 70 нүүртэй, 120гр зузаан цаастай Худалдан авах: Tuki illustration (Фэйсбүүк), @ tuki_illustration (Инстаграм) Crazy fancy "Crazy fancy" нь бэлэн дэвтрийг өөрсдийн өнгө аясад тохируулан загварчилж, хэрэглэгчийн онцлогт нийцүүлдгээрээ ялгарна. Учир нь дэвтрийн хэрэглээ, хэрэгцээ хэрэглэгчээс хамаараад өөр байдаг тул дэвтрийг олон сонголттойгоор, хэрэглэгчийн эрэлтэд нийцүүлэн бэлддэг ч бужод нийтлэг хэрэглэгддэг А5 дэвтрийг жишиг болгодог. Цаанаасаа зохион байгуулалт, бүтэцтэй дэвтэр хэрэглэгч бүрд нийцдэггүй, иймд дэвтрийн дотор хэсэгт нэг ч зүйл нэмэлгүйгээр цэгтэйгээр нь байлгаж, харин гадар хавтсыг өөрийн өнгө төрхөд нийцүүлэн kpop, anime, vintage, harajuku, retro, aesthetic өнгө аясаар чимэглэх боломжтойгоор хийжээ. Мөн дэвтрийн өнгө төрхдөө нийцүүлэн өөрсдийн хийдэг стикер, соронз, үзэг, түлхүүрийн оосор зэрэг мөн бужод хэрэглэгддэг бэлэн хэрэгслүүдийг дагалдуулдаг аж. Хэмжээ: харилцан адилгүй Худалдан авах: Crazy fancy Bujo (Фэйсбүүк), @Crazy fancyOka (Инстаграм), crazyfancybujo (ТикТок)	"Онцлох бизнес" булангийн 2021 оны анхны дугаарыг бид жилийнхээ төлөвлөлтийг хийхээр зэхэж буй уншигчдадаа зориулан бэлтгэлээ. Төсөөлөл төлөвлөгөөгөө цаасан дээр буулгах нь аль ч цаг үед моодноос гараагүй, сонгодог арга билээ. Хэрэглээний уг хөгжлийг дагаад дэвтрүүд хэрэглэхэд улам л хялбар болсоор байгаа юм. Хэрвээ та энэ оны төлөвлөлтөө хийх Bujo дэвтэр судалж байгаа бол дотоодод үйлдвэрлэгдэж буй дараах дэвтрүүдийг сонирхоод үзээрэй. Шинэ онд тань амжилт хүсье. ### Days to remember Сэтгүүлч, Youtuber Н.Хулангийн 2018 онд худалдаанд гарсан "A Year To Remember" ном нь"Days to Remember" хэмээх дүүтэйг мэдэх үү. Уг төлөвлөгч дэвтэртээ тэрээр Bujo дэвтэр дөнгөж хөтөлж эхэлж буй хүмүүст зориулсан Нabit tracker буюу дадал тогтоогчийг олон төрлөөр оруулж өгсөн. Энгийн, санхүүгийн болон дасгалын дадал тогтоогч хэсгүүдтэй. Мөн жилийн болон улирлын зорилго гаргах хэсэг, уншсан номын тэмдэглэл, талархал, шинэ бизнес санаа бичих хэсгүүд багтсан. Дэвтрийн эхлэл болон төгсгөл хэсэгт энэ мэт хэсгүүдийг оруулж өгсөн бол бусад хэсэг нь чөлөөт байдлаар хөтөлж болохуйц цэгтэй болон цулгуй цаастай ажээ. Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, 100гр шар цаастай, 227 хуудастай. Дэлгэрэнгүй: A Year To Remember (Фэйсбүүк), @yeartoremember (Инстаграм) ### Global Nomads Planner Global Nomads Planner нь жил, сар, долоо хоногоор зорилгоо тодорхойлоход тохиромжтойн дээр ном унших болон ур чадвараа хөгжүүлэх боломж бүхий тусгай хэсэгтэйн дээр сар бүрийн эхэнд ажиллах "амьдралын тойрог" көүчинг дасгалтайгаараа онцлог. Энэ нь нэн чухал ажлаа тодорхойлсны дараа цагийн менежментийн матрикс ашиглаж тэдгээр ажлаа ангилан, зөвхөн хамгийн чухал ажилдаа төвлөрөх дадлыг хэвшүүлэх зорилготой юм. Долоо хоног бүр хэвшүүлмээр байгаа дадлаа бүртгэх хэсэгтэй бөгөөд сар бүрийн сүүлд хийсэн ажлуудаа дүгнэх көүчинг асуултуудтай. Мөн Төв Азийн орнуудаар аялж өөрсдийн авсан гайхалтай зурагнуудаа оруулж өгсөн нь тун чимэгтэй ажээ. Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, 240 хуудастай. Дэлгэрэнгүй: Global Nomads Planner (Фэйсбүүк), @global\_nomads\_planner (Инстаграм) ### only mine "Only mine"-ийн хамт олон энэ жил хөтөч, бужо хосолсон төлөвлөлтийн дэвтэр болгон шинэчилж худалдаанд гаргасан байна. Өөрөөр хэлбэл бүтэн жилийн ажил, амьдралаа төлөвлөхөд "хөтөч" болох шинэлэг, сонирхолтой загвар бүхий төлөвлөлтийн бэлэн хуудсуудтайгаас гадна өөрийн хүссэнээр зохион байгуулж, бичиж тэмдэглэж, зурж чимэглэх боломжтой Bujo (цэгэн) хуудсуудтай. Уг дэвтрийн онцлог нь хуучин оныхоо дурсамжит мөчүүдийг тэмдэглэхээс гадна амжилт бүтээл, алдаа оноогоо дүгнэж, түүн дээрээ үндэслэн шинэ оноо төлөвлөх хэсэгтэйгээрээ давуу талтай. Мөн цаг хэмнэх үүднээс жилийн ерөнхий төлөвлөгөөгөөний хуудас болон өдөр бүрийн ажлаа тэмдэглэх боломжтой 12 сарын төлөвлөгөөний хуудас, санхүүгийн сахилга баттай байхад нь туслах орлого, зарлагын хүснэгт, хадгаламж, төлөвлөгөөт хуримтлалын хэсэг, бүтэн жилийн турш зөв дадал, мэдрэмж, унтлагын цагаа тэмдэглэх хуудсууд, сарын хоолны цэсээ гаргах хүснэгттэй аж. Хэмжээ: В6 хэмжээтэй. Дэлгэрэнгүй: ONLY MINE (Фэйсбүүк) ### bujo with ciel Ажил, амьдралаа бүтээлчээр төлөвлөдөг хүмүүст зориулсан "Bujo with Ciel" төлөвлөгч дэвтэр нь зурж, тэмдэглэхэд зориулсан цаас, хэмжээ болон зориулалтын дизайнтайгаараа энгийн тэмдэглэлийн дэвтрээс онцлог. Bujo хэрэглэгчдийн хэрэглээ, онцлогт зориулан загвар, дизайныг нь гарган БНСУ-д захиалж үйлдвэрлэдэг тул үзэг тогтоогч, хуудас тусгаарлагч тууз болон резинтэй, хуудасны ирмэг нугаларч, урагдахааргүй дугуй хэлбэртэй болон 180 градус бүрэн дэлгэгддэг гэх мэт хэрэглэхэд хялбар шийдэл олонтой. Гэртээ үнэгүй хүргүүлж авах боломжтойгоос гадна дэвтрийг дагалдаж 12 ширхэг дүрснээс бүрдсэн стикер бэлгэнд ирдэг. Хэмжээ: В6 хэмжээтэй, арьсан, хатуу хавтастай, 120 гр жинтэй цаастай, 200 нүүртэй Дэлгэрэнгүй: Bujo with Ciel (Фэйсбүүк), @Bujowithciel (Инстаграм) ### tinabel stationery "Tinabel"-ийнхний гаргаж буй "Essential Planner" дэвтэр нь нэлээн ажиллагаатай дэвтэр учир хэд хэдэн үйлдвэртэй хамтран ажилладаг аж. Дэвтрийн төлөвлөлт нь томоос жижиг рүү буюу эхлээд алсын хараагаа тодорхойлж, улмаар ойрын зорилгоо тавих, зорилгодоо хүрэх төлөвлөлтөө боловсруулах зарчмаар явна. Үүний тулд, "ажил", "гэр бүл-ойр дотнын хүмүүс", "найзууд-нийгмийн амьдрал", "чөлөөт цаг-хобби", "эрүүл мэнд-гоо сайхан", "мөнгө санхүү", "хувь хүний хөгжил", "гэр-орчин" гэсэн найман талбарын дагуу жилийн болон сарын зорилгоо тэнцвэртэй тодорхойлох зориулалт бүхий хэсгүүдтэй аж. Хоёр нүүр дамнасан долоо хоногийн төлөвлөгөөний хуудас, хуудас бүр "Дадал бүртгэгч" болон чөлөөтэй хөтөлж болох цэгтэй хэсэгтэй. Мөн 146 ширхэгтэй алтлаг даралтат чимэглэлийн стикер дагалдах бөгөөд үнэгүй хүргэх юм. Aurora, Artisan, Alchemist зэрэг гурван өнгийн сонголттой. Хэмжээ: 135 хуудастай, 100 граммын зөөлөн зузаан хуудастай Дэлгэрэнгүй: Tinabel Stationery (Фэйсбүүк), @tinabelstationery (Инстаграм) ### egul3 "EGUL"-ийн хамт олон Монголын залуу артистуудтай хамтарч тэдний бүтээлүүдээр дэвтрийн хавтсаа чимдэгээрээ онцлог юм. Мөн зөвхөн өөрт тань зориулагдсан нэр бүхий "Онцгой дэвтэр"-ийг урлуулах боломжтой. Хатуу хавтастай, зөөлөн буюу нимгэн хавтастай, цагариг нуруутай гэсэн гурван төрлийн дэвтрийг хэрэглэгчдэд санал болгодог. Дотор нь шинэ залуу үе болох Z, Alpha үеийнхний дунд трэнд болж буй үгсийг оруулж, шинэлэг өнгө төрхөөр чимэж өгчээ. Хэмжээ: А6, А5 хэмжээтэй. 50-120 хуудасны сонголттой. Нэмээд 2021 оны нэгдүгээр улиралд хатуу хавтастай В6 хэмжээтэй дэвтэр худалдаалагдаж эхэлнэ. Худалдан авах: EGUL3 (Фэйсбүүк), @egul3 (Инстаграм), мөн инстаграмд #egul3notebooks хэштэгийг ашиглан дэвтрүүдийн зургийг үзэх боломжтой. ### better now "Better now"-ийн дэвтрийн дотор дизайныг энгийн минималист бөгөөд нүдэнд таатай өнгөөр шийджээ. Хүүхэд залуус англи хэл сурахад ихээхэн цаг, мөнгө зарцуулдаг тул тэмдэглэл хөтлөх, санаа зөвлөгөө зэргийг англи хэл дээр оруулж өгчээ. Bujo дэвтрийн гол онцлог болох шугам бүхий цэгүүд нь бүдэг, жижиг буюу хэрэглэхэд төвөггүй. Дэвтрийн нурууг оёж хийсэн нь чанартай бөгөөд илүү сайн дэлгэгдэх боломжтой болгожээ. Хавтасны материалыг цаасан болон ледеринэн (хуурамч арьс) гэсэн хоёр сонголттой хийж, дэвтрээ бүрэн хаах резин ашигласан нь хэрэглэгчдийн таашаалд ихээхэн нийцэж байгаа аж. Уг дэвтэр Улаанбаатар хотоос гадна Дарханы их дэлгүүр, Эрдэнэтийн их дэлгүүрт зарагдаж байгаа юм. Хэмжээ: 14х20 см, 152 нүүртэй. Дэлгэрэнгүй: Bujo тэмдэглэлийн дэвтэр (Фэйсбүүк), @bujodevter (Инстаграм) ### Tuki planner "Tuki planner" нь 7-18 насны хүүхдүүдэд зориулсан төлөвлөгч дэвтэр юм. Уг дэвтрийг хүүхдэдээ хэрэглүүлснээр эмх цэгцтэй бичиж тэмдэглэн, хийх зүйлсээ эрэмбэлж сурах ач холбогдолтой. Хүүхдэд зориулсан ном унших, шүдээ угаах гэх мэт дадал тогтоогчтойгоос гадна будах, стикер наах гэх мэт чөлөөт сэтгэхүйг хөгжүүлэх хэсгүүдтэйгээрээ онцлог. Эрэгтэй, эмэгтэй хүүхдэд зориулсан хоёр төрлийн дэвтэртэй. Мөнгөө зөв зарцуулж, хуримтлуулж сурахад нь туслахаас гадна Bujo хөтлөхөд зориулсан цэгтэй цулгуй хуудастай. Хуудас бүр нь онцгой содон сонирхолтой зураг тэмдэглэх хэсэгтэй тул хүүхдэд бичиж тэмдэглэх хүсэл төрүүлж чадна. Хэмжээ: А5 хэмжээтэй, 35 хуудас буюу 70 нүүртэй, 120гр зузаан цаастай Худалдан авах: Tuki illustration (Фэйсбүүк), @tuki\_illustration (Инстаграм) ### Crazy fancy "Crazy fancy" нь бэлэн дэвтрийг өөрсдийн өнгө аясад тохируулан загварчилж, хэрэглэгчийн онцлогт нийцүүлдгээрээ ялгарна. Учир нь дэвтрийн хэрэглээ, хэрэгцээ хэрэглэгчээс хамаараад өөр байдаг тул дэвтрийг олон сонголттойгоор, хэрэглэгчийн эрэлтэд нийцүүлэн бэлддэг ч бужод нийтлэг хэрэглэгддэг А5 дэвтрийг жишиг болгодог. Цаанаасаа зохион байгуулалт, бүтэцтэй дэвтэр хэрэглэгч бүрд нийцдэггүй, иймд дэвтрийн дотор хэсэгт нэг ч зүйл нэмэлгүйгээр цэгтэйгээр нь байлгаж, харин гадар хавтсыг өөрийн өнгө төрхөд нийцүүлэн kpop, anime, vintage, harajuku, retro, aesthetic өнгө аясаар чимэглэх боломжтойгоор хийжээ. Мөн дэвтрийн өнгө төрхдөө нийцүүлэн өөрсдийн хийдэг стикер, соронз, үзэг, түлхүүрийн оосор зэрэг мөн бужод хэрэглэгддэг бэлэн хэрэгслүүдийг дагалдуулдаг аж. Хэмжээ: харилцан адилгүй Худалдан авах: Crazy fancyBujo (Фэйсбүүк), @Crazy fancyOka (Инстаграм), crazyfancybujo (ТикТок)
https://unread.today/c/spotlight-uuruuruu	Онцлох бизнес	Oyunlkham Gungaadorj	2021-01-11T00:00:00	1 сарын 11, 2021	Өөрөөрөө - Өөрөөрөө оршиж, бусдыг хүндэтгэе	<div class="article-body"> <h2>Хэдэн мянган жилийн тэртээгээс өвлөгдөн ирсэн нүүдэлчин соёл маань хэдхэн арваны дотор хурдацтай хувьсаж суурин иргэншилд төвхнөсөөр. Сонголт үгүй мэт уг даяарчлалын шуурганд ахуй соёл, зан заншлаа алдалгүй авч явах нь ганц манай орон бус, дэлхийн бүх л улс үндэстний хувьд чухал асуудал болж буй. Ийм үед л бүтээлч салбарынхан нийгэмдээ шинэ өнгө төрх, шинэ салхийг сэвэлзүүлж өөр нэг түүхийг, өөр нэг замыг зурдаг биз ээ. Бид өнөөдрийн дугаартаа үндэснийхээ онцлогийг бүтээгдэхүүн бүрдээ бүтээлчээр шингээн, залуусын хувьд эерэг өнгө төрхөө бүрдүүлэх нэгэн илэрхийлэл нь болж буй "Өөрөөрөө"-г онцлохоор бэлтгэлээ. </h2><p></p><p><b>Нэр: </b>Өөрөөрөө<br><b>Хаяг: </b>Улаанбаатар их дэлгүүрийн зүүн талд, "Өөрөөрөө" нэрийн дэлгүүр<br><b>Чиглэл: </b>Хувцас үйлдвэрлэл, худалдаа<br><b>Үүсгэн байгуулагч: </b>Б.Отгонбадрах<br><b>Үүсгэн байгуулагдсан: </b>2016<br><b>Холбоосууд: </b><a href="https://uuruuruu.mn/" target="_blank">uuruuruu.mn</a> (Вэб), <a href="https://www.facebook.com/uuruuruuu" target="_blank">Өөрөөрөө I Uuruuruu</a> (Фэйсбүүк), @<a href="https://www.instagram.com/uuruuruu.brand/" target="_blank">uuruuruu.brand </a>(Инстаграм)</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/65dc909120d37066f05cf04d0b7e35f9.jpg"></p><div class="image-caption">Үүсгэн байгуулагч Б.Отгонбадрах</div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Сэдэл</h3><p></p><p>Миний хувьд интерьер дизайнер мэргэжилтэй. Тиймдээ ч оюутан байхаасаа хувцас, хана зэрэг бүтээлч байж болохуйц талбарууд дээр график хийж, граффити зурдаг байлаа. Ихэнхдээ гаднын уран бүтээлчдийг хуулбарлаж зурдаг байсан ч өөрийнхөө хувцсан дээр бол монгол агуулга бүхий хээ, монгол бичиг гэх мэтээр гаргаж зурдаг. Сонирхлоо дагаад "БИД МОНГОЛ АГУУЛГА" болон "Тайпочид" гэх дизайнерүүдийн бүлгэмд орж, үүсгэн байгуулалцаж ч байв. Ийн явсаар "Спирт Бал Бурам" компанид брэнд маркетингийн дизайнераар ажиллах болсон. Тус компани дэлхийн томоохон брэнд "Heineken"-тэй хамтардаг байсан нь надад мэргэжлийн хувьд өсөж хөгжих, сурч боловсрох том боломж болсон юм. Энд ажиллаж байх хугацаандаа л гадна, дотнын брэндүүдийн бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлтэд оролцож, загвар дизайны хөгжүүлэлт дээр ажиллаж туршлагажсан даа. </p><p>Гэхдээ төсөл бүрийн дараа түүнийг хийсэн үйл явцтай холбоотойгоор өөртөө хэдэн асуулт байнга тавих болсон. Учир нь шинэ санаа гаргах, сайн бүтээл хийхийн тулд уламжлал ч гэж хэлж болохуйцаар байнга гаднын уран бүтээлчдийг харж, судлан, тэднээс санаа авдаг байсан юм л даа. Тиймээс л "Ер нь бидний гэх зүйлс хаана байна? Энэ маягаараа байнга дагагч, хуулбарлагч байгаад л байх уу? Хэрвээ гаднын уран бүтээлчдээс санаа авах боломжгүй байсан бол үүнийг анхнаас нь яаж хийх байсан бол?" гэдэг асуултууд толгойд байнга эргэлдэх болсон хэрэг. Улмаар энэ бодлуудаа цэгцлэх зорилгоор ч юмуу 2016 онд хэвлэлийн машин авч, бүтээлүүдээ хэвлэн, биежүүлэх болсон бөгөөд энэ нь өнөөдрийн ӨӨРӨӨРӨӨ® хэмээх брэндийн сэдэл болсон юм. Нэмээд эхнэр маань хувцас дизайнер мэргэжилтэй нь том давуу тал болж, бид бие даан бүтээгдэхүүнээ гаргаж эхэлсэн дээ.</p><p>Энэ жил манай таван жилийн ой болж байна. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ялгарал</h3><p>ӨӨРӨӨРӨӨ® брэнд нь график суурьтай гэдгээрээ бусдаас ялгарах болов уу. Ихэнх хувцасны брэндүүд хувцас загварыг чухалчилдаг бол манайх хувцас дээрх графикаа нэгд тавьдаг. Загвар бүр дээр үндэсний хэв маяг, хийц зураглал, түүний утга учрыг гаргаж, хэрэглэгчдэдээ нэг санаа сэдэл бүхий цогц цуглуулга танилцуулахыг зорьдог юм. Бүтээгдэхүүн бүрээ "Монгол агуулга хийц хэлбэр ийм байвал ямар вэ? Ийм байж болох уу?" гэх мэт орчин үед хамгийн их тавигддаг асуултуутад тодорхой хэмжээний хариулт болж чадахуйц байлгахыг хичээдэг. Бид бүх бүтээгдэхүүнээ Монголдоо бүтээж, үйлдвэрлэдэг.<br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/06437b4b05dbcb65fd5325c188e9a1b6.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/c1c56796e9feb21470a60356a050235b.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/7c76ce7a1b4625cd361943a685895bf1.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>өөрөөрөө ГЭЖ ЮУ ВЭ?</h3><p>Бид ӨӨРӨӨРӨӨ® гэдэг үгийг дараах гурван үгээр тодорхойлсон юм.<br>Бусдыг ХҮНДЭТГЭХ<br>Бидний ҮНДЭС<br>Бид БҮТЭЭГЧ<br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">нэр </h3><p></p><p>Анх найз маань бизнесээ эхлүүлэхээр нэрийн санаа ярилцаж байхад яагаад ч юм энэ үг л толгойд орж ирдэг байлаа. (Уг нэрийг найз маань ашиглаагүй л дээ.) Толгойд минь багагүй хугацаанд хадгалагдсан уг нэрийг ажлаа анх эхлэхдээ эргэлзэлгүй шууд л өгсөн. </p><p>Соёлоо хадгалах, өөрийгөө илэрхийлэх, бусдыг хүндэтгэх энэ бүх зорилгыг "Өөрөөрөө" хэмээх нэр бүрэн илэрхийлж чадна гэж боддог.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/328a787436734bb29dca78bd40f2839e.jpg"></p><div class="image-caption">"Өөрөөрөө"-ийн агуулга уг шүлгэнд бүрэн багтдаг мэт санагддаг.</div><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/9b881912180509b20a97af7f30daecae.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/bdad7f81e234bd369d85b28a5bdc5eeb.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>одоо</h3><p></p><p>Энэ жил манай таван жилийн ой болж байгаа. Ойн хүрээнд бид өнгөрсөн хугацаанд төсөл болгож чадалгүй орхигдуулсан бүх санаануудаа багцлаад нэг асуулт тавьж, асуултынхаа хариултыг хайх консепт бүхий цуглуулгууд гаргахаар төлөвлөн ажиллаж байна. </p><p dir="ltr">Мөн бид 2020 онд тусдаа гаран, нэрийн дэлгүүрээ нээсэн ч үүнтэй зэрэгцэн цар тахлын асуудал хурцадсан тул төлөвлөсөн зарим ажлаа хойшлуулахаас өөр аргагүйд хүрсэн. Тиймээс сүүлийн үед онлайн борлуулалт, хүргэлтийн үйлчилгээгээ сайжруулахад ихээхэн анхаарч байна. Энэ ташрамд, "<a href="https://zochil.mn/" target="_blank">Zochil shop</a>"-ын хамт олонд баярласнаа илэрхийлье. Бид тэдний тусламжтай маш хурдан хугацаанд <a href="https://uuruuruu.mn/" target="_blank">UURUURUU.mn</a> онлайн дэлгүүрээ нээж, хүргэлтийн үйлчилгээ үзүүлэх болсноор борлуулалтаа зогсоолгүй явуулж чадаж байна. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">баг</h3><p>Бид график дизайнер, хувцас дизайнер, хувцасны хоёр оёдолчин, цүнхний хоёр оёдолчин, худалдагч, хүргэлтийн ажилтан гээд нийт есөн хүний бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж байна. Мөн дотоодын уран бүтээлчид болон хувь хүн, байгуулагуудтай нээлттэй хамтран ажилладаг.<br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/207db4aef84470ed8e3490b7387e883f.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/f592cb30373bbeb09716b5ccd13275ec.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/30aa01f2e598985f2a1b0e897582576a.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>ирээдүй</h3><p></p><p>Ойрын хугацаанд брэндээ өргөжүүлж, хэрэглэгчдэд брэндийн хэлбэр загвараас гадна үзэл санаа, зорилгоо таниулах чиглэлд ажиллах бодолтой байна. Бусдыг хүндэлснээр өөрийгөө хүндлүүлнэ. Харилцан хүндлэл бий болж байж л хүн өөрөөрөө, эрх чөлөөтэй, сэтгэл хангалуун амьдарч чадах орчноо бүтээнэ гэх санаа. </p><p>Мөн манай нийгэмд байдаг хэт хөөсөрсөн ойлголт, хандлагуудаас болоод залуус үндэсний түүх соёлоо бүрэн утгаар нь хүлээж авахаас цааргалах хандлагатай болсон юм шиг санагддаг. Учир нь залуусын хувьд "үндэсний", "түүх соёл", "зан заншил" гэдэг үгс зарим нэг нөлөөллийн улмаас жаахан сөрөг, залхам мэдрэмжийг төрүүлэхээс гадна цаашлаад огшиж омогшсон, онгирч хөөрцөглөсөн, бадрангуй гэх мэтээр туйлширсан ойлголтыг илэрхийлдэг болчихоод байна. Хангалттай хөгжөөгүйн илрэл юм уу даа. Тиймээс энэ зайг өөрсдийн зүгээс чадахаараа нөхөлцөж, хамтдаа хөгжүүлэхийг хүсдэг. Брэндийн агуулгаараа дамжуулан нийгэмд эерэг нөлөө үзүүлмээр байгаа юм л даа.</p><p>Ирээдүйд бол, мэдээж өөрсдийн үндсэн брэндээс шинэ бүтээгдэхүүн, шинэ брэндүүд ургуулан гаргаж, тогтмол хөгжүүлэн ажиллана.<br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">эрсдэл</h3><p></p><p>Бүтээлч салбарт бизнес эрхлэхийн хамгийн бэрхшээлтэй тал нь манай улс үйлдвэрлэгч орон биш тул бүтээгдэхүүн төлөвлөх эхний шатнаасаа л хязгаарлагдмал хүрээнд сэтгэхээс өөр аргагүй болдог явдал. Техник технологи, үйлдвэржилт тийм ч сайн хөгжөөгүй учраас загвар гаргахдаа хэрхэн шинэлэг сэтгэснээс үл хамааран үйлдвэрлэлийн явц дээр ирээд ямар нэг байдлаар өөрчлөгддөг. Жишээ нь, цэнхрээр хийнэ гэж төлөвлөхөд улаан болоод ирнэ, нэг зүйл нь байхгүй болохоор хүчээр өөр нэг зүйлээр орлуулна гээд л нүдэндээ бүтээлээ харчхаад түүндээ зориод явж байгаа хүнд асуудал ихтэй. Энэ чиглэлд ажиллаж эхэлснээс хойш улс маань үйлдвэрлэгч орон болоосой гэж их хүсдэг болсон. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/90b9d0912e28b089632053937cd5e463.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/1675f3ab56d27c1ec15f6b1bbe7a0e1b.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/284257c37d4f95d8caad4783b562158c.jpg"></p> </div>	Хэдэн мянган жилийн тэртээгээс өвлөгдөн ирсэн нүүдэлчин соёл маань хэдхэн арваны дотор хурдацтай хувьсаж суурин иргэншилд төвхнөсөөр. Сонголт үгүй мэт уг даяарчлалын шуурганд ахуй соёл, зан заншлаа алдалгүй авч явах нь ганц манай орон бус, дэлхийн бүх л улс үндэстний хувьд чухал асуудал болж буй. Ийм үед л бүтээлч салбарынхан нийгэмдээ шинэ өнгө төрх, шинэ салхийг сэвэлзүүлж өөр нэг түүхийг, өөр нэг замыг зурдаг биз ээ. Бид өнөөдрийн дугаартаа үндэснийхээ онцлогийг бүтээгдэхүүн бүрдээ бүтээлчээр шингээн, залуусын хувьд эерэг өнгө төрхөө бүрдүүлэх нэгэн илэрхийлэл нь болж буй "Өөрөөрөө"-г онцлохоор бэлтгэлээ. Нэр: Өөрөөрөө Хаяг: Улаанбаатар их дэлгүүрийн зүүн талд, "Өөрөөрөө" нэрийн дэлгүүр Чиглэл: Хувцас үйлдвэрлэл, худалдаа Үүсгэн байгуулагч: Б.Отгонбадрах Үүсгэн байгуулагдсан: 2016 Холбоосууд: uuruuruu.mn (Вэб), Өөрөөрөө I Uuruuruu (Фэйсбүүк), @ uuruuruu.brand (Инстаграм) Үүсгэн байгуулагч Б.Отгонбадрах Сэдэл Миний хувьд интерьер дизайнер мэргэжилтэй. Тиймдээ ч оюутан байхаасаа хувцас, хана зэрэг бүтээлч байж болохуйц талбарууд дээр график хийж, граффити зурдаг байлаа. Ихэнхдээ гаднын уран бүтээлчдийг хуулбарлаж зурдаг байсан ч өөрийнхөө хувцсан дээр бол монгол агуулга бүхий хээ, монгол бичиг гэх мэтээр гаргаж зурдаг. Сонирхлоо дагаад "БИД МОНГОЛ АГУУЛГА" болон "Тайпочид" гэх дизайнерүүдийн бүлгэмд орж, үүсгэн байгуулалцаж ч байв. Ийн явсаар "Спирт Бал Бурам" компанид брэнд маркетингийн дизайнераар ажиллах болсон. Тус компани дэлхийн томоохон брэнд "Heineken"-тэй хамтардаг байсан нь надад мэргэжлийн хувьд өсөж хөгжих, сурч боловсрох том боломж болсон юм. Энд ажиллаж байх хугацаандаа л гадна, дотнын брэндүүдийн бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлтэд оролцож, загвар дизайны хөгжүүлэлт дээр ажиллаж туршлагажсан даа. Гэхдээ төсөл бүрийн дараа түүнийг хийсэн үйл явцтай холбоотойгоор өөртөө хэдэн асуулт байнга тавих болсон. Учир нь шинэ санаа гаргах, сайн бүтээл хийхийн тулд уламжлал ч гэж хэлж болохуйцаар байнга гаднын уран бүтээлчдийг харж, судлан, тэднээс санаа авдаг байсан юм л даа. Тиймээс л "Ер нь бидний гэх зүйлс хаана байна? Энэ маягаараа байнга дагагч, хуулбарлагч байгаад л байх уу? Хэрвээ гаднын уран бүтээлчдээс санаа авах боломжгүй байсан бол үүнийг анхнаас нь яаж хийх байсан бол?" гэдэг асуултууд толгойд байнга эргэлдэх болсон хэрэг. Улмаар энэ бодлуудаа цэгцлэх зорилгоор ч юмуу 2016 онд хэвлэлийн машин авч, бүтээлүүдээ хэвлэн, биежүүлэх болсон бөгөөд энэ нь өнөөдрийн ӨӨРӨӨРӨӨ® хэмээх брэндийн сэдэл болсон юм. Нэмээд эхнэр маань хувцас дизайнер мэргэжилтэй нь том давуу тал болж, бид бие даан бүтээгдэхүүнээ гаргаж эхэлсэн дээ. Энэ жил манай таван жилийн ой болж байна. ялгарал ӨӨРӨӨРӨӨ® брэнд нь график суурьтай гэдгээрээ бусдаас ялгарах болов уу. Ихэнх хувцасны брэндүүд хувцас загварыг чухалчилдаг бол манайх хувцас дээрх графикаа нэгд тавьдаг. Загвар бүр дээр үндэсний хэв маяг, хийц зураглал, түүний утга учрыг гаргаж, хэрэглэгчдэдээ нэг санаа сэдэл бүхий цогц цуглуулга танилцуулахыг зорьдог юм. Бүтээгдэхүүн бүрээ "Монгол агуулга хийц хэлбэр ийм байвал ямар вэ? Ийм байж болох уу?" гэх мэт орчин үед хамгийн их тавигддаг асуултуутад тодорхой хэмжээний хариулт болж чадахуйц байлгахыг хичээдэг. Бид бүх бүтээгдэхүүнээ Монголдоо бүтээж, үйлдвэрлэдэг. өөрөөрөө ГЭЖ ЮУ ВЭ? Бид ӨӨРӨӨРӨӨ® гэдэг үгийг дараах гурван үгээр тодорхойлсон юм. Бусдыг ХҮНДЭТГЭХ Бидний ҮНДЭС Бид БҮТЭЭГЧ нэр Анх найз маань бизнесээ эхлүүлэхээр нэрийн санаа ярилцаж байхад яагаад ч юм энэ үг л толгойд орж ирдэг байлаа. (Уг нэрийг найз маань ашиглаагүй л дээ.) Толгойд минь багагүй хугацаанд хадгалагдсан уг нэрийг ажлаа анх эхлэхдээ эргэлзэлгүй шууд л өгсөн. Соёлоо хадгалах, өөрийгөө илэрхийлэх, бусдыг хүндэтгэх энэ бүх зорилгыг "Өөрөөрөө" хэмээх нэр бүрэн илэрхийлж чадна гэж боддог. "Өөрөөрөө"-ийн агуулга уг шүлгэнд бүрэн багтдаг мэт санагддаг. одоо Энэ жил манай таван жилийн ой болж байгаа. Ойн хүрээнд бид өнгөрсөн хугацаанд төсөл болгож чадалгүй орхигдуулсан бүх санаануудаа багцлаад нэг асуулт тавьж, асуултынхаа хариултыг хайх консепт бүхий цуглуулгууд гаргахаар төлөвлөн ажиллаж байна. Мөн бид 2020 онд тусдаа гаран, нэрийн дэлгүүрээ нээсэн ч үүнтэй зэрэгцэн цар тахлын асуудал хурцадсан тул төлөвлөсөн зарим ажлаа хойшлуулахаас өөр аргагүйд хүрсэн. Тиймээс сүүлийн үед онлайн борлуулалт, хүргэлтийн үйлчилгээгээ сайжруулахад ихээхэн анхаарч байна. Энэ ташрамд, " Zochil shop "-ын хамт олонд баярласнаа илэрхийлье. Бид тэдний тусламжтай маш хурдан хугацаанд UURUURUU.mn онлайн дэлгүүрээ нээж, хүргэлтийн үйлчилгээ үзүүлэх болсноор борлуулалтаа зогсоолгүй явуулж чадаж байна. баг Бид график дизайнер, хувцас дизайнер, хувцасны хоёр оёдолчин, цүнхний хоёр оёдолчин, худалдагч, хүргэлтийн ажилтан гээд нийт есөн хүний бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж байна. Мөн дотоодын уран бүтээлчид болон хувь хүн, байгуулагуудтай нээлттэй хамтран ажилладаг. ирээдүй Ойрын хугацаанд брэндээ өргөжүүлж, хэрэглэгчдэд брэндийн хэлбэр загвараас гадна үзэл санаа, зорилгоо таниулах чиглэлд ажиллах бодолтой байна. Бусдыг хүндэлснээр өөрийгөө хүндлүүлнэ. Харилцан хүндлэл бий болж байж л хүн өөрөөрөө, эрх чөлөөтэй, сэтгэл хангалуун амьдарч чадах орчноо бүтээнэ гэх санаа. Мөн манай нийгэмд байдаг хэт хөөсөрсөн ойлголт, хандлагуудаас болоод залуус үндэсний түүх соёлоо бүрэн утгаар нь хүлээж авахаас цааргалах хандлагатай болсон юм шиг санагддаг. Учир нь залуусын хувьд "үндэсний", "түүх соёл", "зан заншил" гэдэг үгс зарим нэг нөлөөллийн улмаас жаахан сөрөг, залхам мэдрэмжийг төрүүлэхээс гадна цаашлаад огшиж омогшсон, онгирч хөөрцөглөсөн, бадрангуй гэх мэтээр туйлширсан ойлголтыг илэрхийлдэг болчихоод байна. Хангалттай хөгжөөгүйн илрэл юм уу даа. Тиймээс энэ зайг өөрсдийн зүгээс чадахаараа нөхөлцөж, хамтдаа хөгжүүлэхийг хүсдэг. Брэндийн агуулгаараа дамжуулан нийгэмд эерэг нөлөө үзүүлмээр байгаа юм л даа. Ирээдүйд бол, мэдээж өөрсдийн үндсэн брэндээс шинэ бүтээгдэхүүн, шинэ брэндүүд ургуулан гаргаж, тогтмол хөгжүүлэн ажиллана. эрсдэл Бүтээлч салбарт бизнес эрхлэхийн хамгийн бэрхшээлтэй тал нь манай улс үйлдвэрлэгч орон биш тул бүтээгдэхүүн төлөвлөх эхний шатнаасаа л хязгаарлагдмал хүрээнд сэтгэхээс өөр аргагүй болдог явдал. Техник технологи, үйлдвэржилт тийм ч сайн хөгжөөгүй учраас загвар гаргахдаа хэрхэн шинэлэг сэтгэснээс үл хамааран үйлдвэрлэлийн явц дээр ирээд ямар нэг байдлаар өөрчлөгддөг. Жишээ нь, цэнхрээр хийнэ гэж төлөвлөхөд улаан болоод ирнэ, нэг зүйл нь байхгүй болохоор хүчээр өөр нэг зүйлээр орлуулна гээд л нүдэндээ бүтээлээ харчхаад түүндээ зориод явж байгаа хүнд асуудал ихтэй. Энэ чиглэлд ажиллаж эхэлснээс хойш улс маань үйлдвэрлэгч орон болоосой гэж их хүсдэг болсон.	Хэдэн мянган жилийн тэртээгээс өвлөгдөн ирсэн нүүдэлчин соёл маань хэдхэн арваны дотор хурдацтай хувьсаж суурин иргэншилд төвхнөсөөр. Сонголт үгүй мэт уг даяарчлалын шуурганд ахуй соёл, зан заншлаа алдалгүй авч явах нь ганц манай орон бус, дэлхийн бүх л улс үндэстний хувьд чухал асуудал болж буй. Ийм үед л бүтээлч салбарынхан нийгэмдээ шинэ өнгө төрх, шинэ салхийг сэвэлзүүлж өөр нэг түүхийг, өөр нэг замыг зурдаг биз ээ. Бид өнөөдрийн дугаартаа үндэснийхээ онцлогийг бүтээгдэхүүн бүрдээ бүтээлчээр шингээн, залуусын хувьд эерэг өнгө төрхөө бүрдүүлэх нэгэн илэрхийлэл нь болж буй "Өөрөөрөө"-г онцлохоор бэлтгэлээ. Нэр: Өөрөөрөө Хаяг: Улаанбаатар их дэлгүүрийн зүүн талд, "Өөрөөрөө" нэрийн дэлгүүр Чиглэл: Хувцас үйлдвэрлэл, худалдаа Үүсгэн байгуулагч: Б.Отгонбадрах Үүсгэн байгуулагдсан: 2016 Холбоосууд: uuruuruu.mn (Вэб), Өөрөөрөө I Uuruuruu (Фэйсбүүк), @uuruuruu.brand (Инстаграм) Үүсгэн байгуулагч Б.Отгонбадрах ### Сэдэл Миний хувьд интерьер дизайнер мэргэжилтэй. Тиймдээ ч оюутан байхаасаа хувцас, хана зэрэг бүтээлч байж болохуйц талбарууд дээр график хийж, граффити зурдаг байлаа. Ихэнхдээ гаднын уран бүтээлчдийг хуулбарлаж зурдаг байсан ч өөрийнхөө хувцсан дээр бол монгол агуулга бүхий хээ, монгол бичиг гэх мэтээр гаргаж зурдаг. Сонирхлоо дагаад "БИД МОНГОЛ АГУУЛГА" болон "Тайпочид" гэх дизайнерүүдийн бүлгэмд орж, үүсгэн байгуулалцаж ч байв. Ийн явсаар "Спирт Бал Бурам" компанид брэнд маркетингийн дизайнераар ажиллах болсон. Тус компани дэлхийн томоохон брэнд "Heineken"-тэй хамтардаг байсан нь надад мэргэжлийн хувьд өсөж хөгжих, сурч боловсрох том боломж болсон юм. Энд ажиллаж байх хугацаандаа л гадна, дотнын брэндүүдийн бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлтэд оролцож, загвар дизайны хөгжүүлэлт дээр ажиллаж туршлагажсан даа. Гэхдээ төсөл бүрийн дараа түүнийг хийсэн үйл явцтай холбоотойгоор өөртөө хэдэн асуулт байнга тавих болсон. Учир нь шинэ санаа гаргах, сайн бүтээл хийхийн тулд уламжлал ч гэж хэлж болохуйцаар байнга гаднын уран бүтээлчдийг харж, судлан, тэднээс санаа авдаг байсан юм л даа. Тиймээс л "Ер нь бидний гэх зүйлс хаана байна? Энэ маягаараа байнга дагагч, хуулбарлагч байгаад л байх уу? Хэрвээ гаднын уран бүтээлчдээс санаа авах боломжгүй байсан бол үүнийг анхнаас нь яаж хийх байсан бол?" гэдэг асуултууд толгойд байнга эргэлдэх болсон хэрэг. Улмаар энэ бодлуудаа цэгцлэх зорилгоор ч юмуу 2016 онд хэвлэлийн машин авч, бүтээлүүдээ хэвлэн, биежүүлэх болсон бөгөөд энэ нь өнөөдрийн ӨӨРӨӨРӨӨ® хэмээх брэндийн сэдэл болсон юм. Нэмээд эхнэр маань хувцас дизайнер мэргэжилтэй нь том давуу тал болж, бид бие даан бүтээгдэхүүнээ гаргаж эхэлсэн дээ. Энэ жил манай таван жилийн ой болж байна. ### ялгарал ӨӨРӨӨРӨӨ® брэнд нь график суурьтай гэдгээрээ бусдаас ялгарах болов уу. Ихэнх хувцасны брэндүүд хувцас загварыг чухалчилдаг бол манайх хувцас дээрх графикаа нэгд тавьдаг. Загвар бүр дээр үндэсний хэв маяг, хийц зураглал, түүний утга учрыг гаргаж, хэрэглэгчдэдээ нэг санаа сэдэл бүхий цогц цуглуулга танилцуулахыг зорьдог юм. Бүтээгдэхүүн бүрээ "Монгол агуулга хийц хэлбэр ийм байвал ямар вэ? Ийм байж болох уу?" гэх мэт орчин үед хамгийн их тавигддаг асуултуутад тодорхой хэмжээний хариулт болж чадахуйц байлгахыг хичээдэг. Бид бүх бүтээгдэхүүнээ Монголдоо бүтээж, үйлдвэрлэдэг. ### өөрөөрөө ГЭЖ ЮУ ВЭ? Бид ӨӨРӨӨРӨӨ® гэдэг үгийг дараах гурван үгээр тодорхойлсон юм. Бусдыг ХҮНДЭТГЭХ Бидний ҮНДЭС Бид БҮТЭЭГЧ ### нэр Анх найз маань бизнесээ эхлүүлэхээр нэрийн санаа ярилцаж байхад яагаад ч юм энэ үг л толгойд орж ирдэг байлаа. (Уг нэрийг найз маань ашиглаагүй л дээ.) Толгойд минь багагүй хугацаанд хадгалагдсан уг нэрийг ажлаа анх эхлэхдээ эргэлзэлгүй шууд л өгсөн. Соёлоо хадгалах, өөрийгөө илэрхийлэх, бусдыг хүндэтгэх энэ бүх зорилгыг "Өөрөөрөө" хэмээх нэр бүрэн илэрхийлж чадна гэж боддог. "Өөрөөрөө"-ийн агуулга уг шүлгэнд бүрэн багтдаг мэт санагддаг. ### одоо Энэ жил манай таван жилийн ой болж байгаа. Ойн хүрээнд бид өнгөрсөн хугацаанд төсөл болгож чадалгүй орхигдуулсан бүх санаануудаа багцлаад нэг асуулт тавьж, асуултынхаа хариултыг хайх консепт бүхий цуглуулгууд гаргахаар төлөвлөн ажиллаж байна. Мөн бид 2020 онд тусдаа гаран, нэрийн дэлгүүрээ нээсэн ч үүнтэй зэрэгцэн цар тахлын асуудал хурцадсан тул төлөвлөсөн зарим ажлаа хойшлуулахаас өөр аргагүйд хүрсэн. Тиймээс сүүлийн үед онлайн борлуулалт, хүргэлтийн үйлчилгээгээ сайжруулахад ихээхэн анхаарч байна. Энэ ташрамд, "Zochil shop"-ын хамт олонд баярласнаа илэрхийлье. Бид тэдний тусламжтай маш хурдан хугацаанд UURUURUU.mn онлайн дэлгүүрээ нээж, хүргэлтийн үйлчилгээ үзүүлэх болсноор борлуулалтаа зогсоолгүй явуулж чадаж байна. ### баг Бид график дизайнер, хувцас дизайнер, хувцасны хоёр оёдолчин, цүнхний хоёр оёдолчин, худалдагч, хүргэлтийн ажилтан гээд нийт есөн хүний бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж байна. Мөн дотоодын уран бүтээлчид болон хувь хүн, байгуулагуудтай нээлттэй хамтран ажилладаг. ### ирээдүй Ойрын хугацаанд брэндээ өргөжүүлж, хэрэглэгчдэд брэндийн хэлбэр загвараас гадна үзэл санаа, зорилгоо таниулах чиглэлд ажиллах бодолтой байна. Бусдыг хүндэлснээр өөрийгөө хүндлүүлнэ. Харилцан хүндлэл бий болж байж л хүн өөрөөрөө, эрх чөлөөтэй, сэтгэл хангалуун амьдарч чадах орчноо бүтээнэ гэх санаа. Мөн манай нийгэмд байдаг хэт хөөсөрсөн ойлголт, хандлагуудаас болоод залуус үндэсний түүх соёлоо бүрэн утгаар нь хүлээж авахаас цааргалах хандлагатай болсон юм шиг санагддаг. Учир нь залуусын хувьд "үндэсний", "түүх соёл", "зан заншил" гэдэг үгс зарим нэг нөлөөллийн улмаас жаахан сөрөг, залхам мэдрэмжийг төрүүлэхээс гадна цаашлаад огшиж омогшсон, онгирч хөөрцөглөсөн, бадрангуй гэх мэтээр туйлширсан ойлголтыг илэрхийлдэг болчихоод байна. Хангалттай хөгжөөгүйн илрэл юм уу даа. Тиймээс энэ зайг өөрсдийн зүгээс чадахаараа нөхөлцөж, хамтдаа хөгжүүлэхийг хүсдэг. Брэндийн агуулгаараа дамжуулан нийгэмд эерэг нөлөө үзүүлмээр байгаа юм л даа. Ирээдүйд бол, мэдээж өөрсдийн үндсэн брэндээс шинэ бүтээгдэхүүн, шинэ брэндүүд ургуулан гаргаж, тогтмол хөгжүүлэн ажиллана. ### эрсдэл Бүтээлч салбарт бизнес эрхлэхийн хамгийн бэрхшээлтэй тал нь манай улс үйлдвэрлэгч орон биш тул бүтээгдэхүүн төлөвлөх эхний шатнаасаа л хязгаарлагдмал хүрээнд сэтгэхээс өөр аргагүй болдог явдал. Техник технологи, үйлдвэржилт тийм ч сайн хөгжөөгүй учраас загвар гаргахдаа хэрхэн шинэлэг сэтгэснээс үл хамааран үйлдвэрлэлийн явц дээр ирээд ямар нэг байдлаар өөрчлөгддөг. Жишээ нь, цэнхрээр хийнэ гэж төлөвлөхөд улаан болоод ирнэ, нэг зүйл нь байхгүй болохоор хүчээр өөр нэг зүйлээр орлуулна гээд л нүдэндээ бүтээлээ харчхаад түүндээ зориод явж байгаа хүнд асуудал ихтэй. Энэ чиглэлд ажиллаж эхэлснээс хойш улс маань үйлдвэрлэгч орон болоосой гэж их хүсдэг болсон.
https://unread.today/c/books-forchildren	Номын тухай	Oyunlkham Gungaadorj	2021-02-06T00:00:00	2 сарын 6, 2021	Хүүхдэдээ заавал уншиж өгөх гадаадын уран зохиолын номууд	<div class="article-body no-wide-image"> <h2>Хүүхдийн төлөвшил хүмүүжилд хамгийн сайнаар нөлөөлдөг зүйлсийн нэг бол ном. Үйл явдал, уялдаа холбоо, сонирхолтой дүрүүдээр дамжуулан хүүхдэд хүрээлэн буй орчин, хүний мөн чанарын тухай хөнгөн бөгөөд хөгжилтэйгээр ойлгуулдаг зохиолууд өнөөгийн биднийг ч бүтээлцсэн. Хүүхэд, томчуудын хэнд ч болов нэгийг бодогдуулж, ариун цагаахан нүдээр ертөнцийг тольдсон гайхалтай зохиолууд цаг хугацаа өнгөрсөн ч үнэ цэнээ алддаггүй. Өнөөдрийн буланд онцлох номууд яг тийм л номуудын төлөөлөл юм.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">МИХАИЛ ЭНДЕгийн "Момо"<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/7b82acedfda2fa02b81a4748de7cbcf8.jpeg"></p><p></p><p class="MsoNormal"><br></p><p class="MsoNormal">Герман улсын зохиолч Михаил Эндегийн “Момо” хүүхдийн ном анх 1973 онд худалдаанд гарч уншигчдын гарт очсоноос хойших хагас зууны хугацаанд дэлхийн 50-аад хэл дээр орчуулагдан гаржээ. Зохиолч Михаил Энде “Би зохиолуудаа өөрийнхөө болон бүгдийн доторх хүүхдэд зориулж бичдэг” гээд “Миний ном 8-80 насны бүх л хүүхдүүдэд зориулагдсан” гэсэн байдаг. Үнэхээр ч найм, 80 насны ялгаа үгүйгээр хүн бүрийн дотор хүүхэд оршдог билээ.</p><p class="MsoNormal">Номын гол баатар Момо хэмээх жаахан охины түүх хүүхэд багачуудыг уйдамгүй үйл явдал, сонирхолтой дүрүүдтэй танилцуулах бол харин томчуудад аз жаргал, амьдралын утга учрын тухай дахин нэг эргэцүүлэхэд хүргэх ид шидтэй. Цаг хугацааны хулгайч нараас хотынхныхоо алдагдсан цаг хугацааг эргүүлэн авч ирэхийн тулд хийх Момогийн аялал хэний ч анхаарлыг дор нь татаж чадна.</p> <blockquote><p class="MsoNormal"> “Тэр хүнийг сонсож чаддаг байжээ. Зарим уншигч хүний яриа сонсохыг хүн бүр чадна, үүнд өвөрмөц юм байхгүй гэж хэлэх байх л даа. Тэгвэл та эндүүрч байна. Бусдын яриаг чин сэтгэлээсээ сонсох чадвартай хүн цөөхөн юмсанж.”</p> <cite><p>Момо</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">МАРЖЕРИ УИЛЬЯМСын "Хамбан туулай"<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/890ed4b0b2d74155a9fd769baa05eafe.jpeg"></p><p></p><p class="MsoNormal"><br></p><p class="MsoNormal">Монгол хэлээр худалдаанд гараад долоо ч хоноогүй байгаа уг ном нь британи зохиолч Маржери Уильямсын 1922 онд гаргасан хүүхдийн зохиол юм. "Хамбан туулай" Олон улсын уншлагын холбоо болон Хүүхдийн номын зөвлөлийн шилдэг бүтээлийн шагналын эзэн бөгөөд 2007 онд АНУ-ын Боловсролын агентлагаас багш нарын дунд явуулсан “Бага насны хүүхдэд зориулсан шилдэг 100 бүтээл” судалгааны 28 дугаарт жагсаж байв. Хайрын үнэ цэнийг бяцхан хамбан туулайн өнцгөөс дүрсэлсэн энэ түүх үнэхээр нандин мэдрэмжийг төрүүлдэг. Хүүхдийн хувьд ч бусадтай чин сэтгэлээсээ харьцах, энэрэн хайрлах тухай тодорхой ойлгож авах болно.</p> <blockquote><p>“Чамайг жинхнээсээ хайрласан нэгэнд чи хэзээ ч муухай харагдахгүй. Үргэлж хамгийн хөөрхнөөрөө байх болно.”</p> <cite><p>Хамбан туулай</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЖАН ЖЫЛҮгийн "Цахилгаан жаал"<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/47d65574f52793e97baa2bc695364f8b.jpeg"></p><p></p><p><br></p><p>Магадгүй том хүмүүс бүгд л ямар нэг бусдаас гоц чадвартай байхыг хүсдэг байх. Харин хүүхдүүдийн хувьд ямар бол? Төрөхөөс нь эхлээд л тохиолдсон хачин жигтэй үйл явдлууд, учир шалгаан нь тодорхойгүйгээр аваад төрчихсөн онцгой чадвараасаа болоод хайр энэрлийг хангалттай авч чадалгүй өсөж буй хүүгийн тухай түүх. Ямар ч буруугүй гэлээ томчууд төвөгшөөж, хүүхдүүд шоглоно. Гэхдээ тэр юу ч тохиолдсон өөрийнхөө дотор буй гэнэн цайлган, ариун цагаан, өрөвч зөөлөн ертөнцөө хамгаалах хүчтэй байдаг нь юутай бахархам гээч. </p><p>Хятадын зохиолч Жан Жылүгийн бичсэн, шинжлэх ухаан, нөхөрлөл, гэр бүлийн харилцаа, амьтан ургамлыг энэрэх гээд олон санааг багтааж чадсан уг номыг та хүүхэдтэйгээ, дүүтэйгээ хамт уншаад үзээрэй.</p> <blockquote><p>“Гэхдээ би биедээ тогтой баймааргүй байна, үнэхээр хүсэхгүй байна.”</p> <cite><p>Цахилгаан жаал</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">АНТУАН ДЭ СЭНТ-ЭКзЮПЕРИЙН "бяцхан хунтайж"</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/72354c6578382d58072d06d3b97bbc63.jpeg"></p><p></p><p class="MsoNormal"><br></p><p class="MsoNormal">Францын зохиолч Антуан дө Сэн-Экзюперийн 1943 онд гаргасан “Бяцхан хунтайж” бол дэлхий даяар нийт 140 сая хувь борлогдож, 300 гаруй хэл дээр орчуулагдсан бүх цаг үеийн шилдэг хүүхдийн номын нэг юм. “Paramount Pictures” 2015 онд уг зохиолыг бүрэн хэмжээний анимэйшн болгон бүтээсэн бөгөөд алдарт хөгжмийн зохиолч Ханс Зиммер, Ричард Харви нар ажиллаж, Холливудын алдартай жүжигчид дуу оруулсан байдаг. </p><p class="MsoNormal">Номд, томчуудын тухай илүү ихийг мэдэж авахаар гараг хооронд аялан, өөрийн гэсэн зүйлс нь түүний хувьд яагаад үнэ цэнтэйг, нөхөрлөл, хайр гэж юу болохыг дэлхий дээр өнгөрүүлэх хугацаандаа ойлгож авч буй бяцхан хунтайж болон түүний нисгэгч найзын тухай гардаг. Утга агуулга, үйл явдал нь үнэхээр гүн гүнзгий бөгөөд хүүхэд гэлтгүй томчуудад ч гүн тусахуйц харилцан яриа, зүйрлэлүүдийг агуулдаг тул өнөөг хүртэл үнэ цэнээ улам нэмсээр ирсэн юм. Төгсгөлд нь, хүүхэд, том хүн хэн боловч заавал уншиж үзэх номын жагсаалтад "Бяцхан хунтайж" зүй ёсоор орохуйц бүтээл билээ.</p> <blockquote><p>“- Би хорвоо дээр ганцхан байдаг цэцэгтэй гэж санаж байсан чинь хааяагүй л ургадаг ерийн л нэг сарнайтай юм байна даа. <br>- Түүнийг хайрласан чиний хайр, түүнд зориулсан чиний цаг түүнийг ганцхан болгодог юм” <br></p> <cite><p>Бяцхан хунтайж</p> </cite></blockquote><p>Харин таны хүүхэд ямар номд дуртай вэ? Хүүхдэдээ уншиж өгөхөөр төлөвлөж буй номуудаасаа хуваалцаарай. </p> </div>	Хүүхдийн төлөвшил хүмүүжилд хамгийн сайнаар нөлөөлдөг зүйлсийн нэг бол ном. Үйл явдал, уялдаа холбоо, сонирхолтой дүрүүдээр дамжуулан хүүхдэд хүрээлэн буй орчин, хүний мөн чанарын тухай хөнгөн бөгөөд хөгжилтэйгээр ойлгуулдаг зохиолууд өнөөгийн биднийг ч бүтээлцсэн. Хүүхэд, томчуудын хэнд ч болов нэгийг бодогдуулж, ариун цагаахан нүдээр ертөнцийг тольдсон гайхалтай зохиолууд цаг хугацаа өнгөрсөн ч үнэ цэнээ алддаггүй. Өнөөдрийн буланд онцлох номууд яг тийм л номуудын төлөөлөл юм. МИХАИЛ ЭНДЕгийн "Момо" Герман улсын зохиолч Михаил Эндегийн “Момо” хүүхдийн ном анх 1973 онд худалдаанд гарч уншигчдын гарт очсоноос хойших хагас зууны хугацаанд дэлхийн 50-аад хэл дээр орчуулагдан гаржээ. Зохиолч Михаил Энде “Би зохиолуудаа өөрийнхөө болон бүгдийн доторх хүүхдэд зориулж бичдэг” гээд “Миний ном 8-80 насны бүх л хүүхдүүдэд зориулагдсан” гэсэн байдаг. Үнэхээр ч найм, 80 насны ялгаа үгүйгээр хүн бүрийн дотор хүүхэд оршдог билээ. Номын гол баатар Момо хэмээх жаахан охины түүх хүүхэд багачуудыг уйдамгүй үйл явдал, сонирхолтой дүрүүдтэй танилцуулах бол харин томчуудад аз жаргал, амьдралын утга учрын тухай дахин нэг эргэцүүлэхэд хүргэх ид шидтэй. Цаг хугацааны хулгайч нараас хотынхныхоо алдагдсан цаг хугацааг эргүүлэн авч ирэхийн тулд хийх Момогийн аялал хэний ч анхаарлыг дор нь татаж чадна. “Тэр хүнийг сонсож чаддаг байжээ. Зарим уншигч хүний яриа сонсохыг хүн бүр чадна, үүнд өвөрмөц юм байхгүй гэж хэлэх байх л даа. Тэгвэл та эндүүрч байна. Бусдын яриаг чин сэтгэлээсээ сонсох чадвартай хүн цөөхөн юмсанж.” Момо МАРЖЕРИ УИЛЬЯМСын "Хамбан туулай" Монгол хэлээр худалдаанд гараад долоо ч хоноогүй байгаа уг ном нь британи зохиолч Маржери Уильямсын 1922 онд гаргасан хүүхдийн зохиол юм. "Хамбан туулай" Олон улсын уншлагын холбоо болон Хүүхдийн номын зөвлөлийн шилдэг бүтээлийн шагналын эзэн бөгөөд 2007 онд АНУ-ын Боловсролын агентлагаас багш нарын дунд явуулсан “Бага насны хүүхдэд зориулсан шилдэг 100 бүтээл” судалгааны 28 дугаарт жагсаж байв. Хайрын үнэ цэнийг бяцхан хамбан туулайн өнцгөөс дүрсэлсэн энэ түүх үнэхээр нандин мэдрэмжийг төрүүлдэг. Хүүхдийн хувьд ч бусадтай чин сэтгэлээсээ харьцах, энэрэн хайрлах тухай тодорхой ойлгож авах болно. “Чамайг жинхнээсээ хайрласан нэгэнд чи хэзээ ч муухай харагдахгүй. Үргэлж хамгийн хөөрхнөөрөө байх болно.” Хамбан туулай ЖАН ЖЫЛҮгийн "Цахилгаан жаал" Магадгүй том хүмүүс бүгд л ямар нэг бусдаас гоц чадвартай байхыг хүсдэг байх. Харин хүүхдүүдийн хувьд ямар бол? Төрөхөөс нь эхлээд л тохиолдсон хачин жигтэй үйл явдлууд, учир шалгаан нь тодорхойгүйгээр аваад төрчихсөн онцгой чадвараасаа болоод хайр энэрлийг хангалттай авч чадалгүй өсөж буй хүүгийн тухай түүх. Ямар ч буруугүй гэлээ томчууд төвөгшөөж, хүүхдүүд шоглоно. Гэхдээ тэр юу ч тохиолдсон өөрийнхөө дотор буй гэнэн цайлган, ариун цагаан, өрөвч зөөлөн ертөнцөө хамгаалах хүчтэй байдаг нь юутай бахархам гээч. Хятадын зохиолч Жан Жылүгийн бичсэн, шинжлэх ухаан, нөхөрлөл, гэр бүлийн харилцаа, амьтан ургамлыг энэрэх гээд олон санааг багтааж чадсан уг номыг та хүүхэдтэйгээ, дүүтэйгээ хамт уншаад үзээрэй. “Гэхдээ би биедээ тогтой баймааргүй байна, үнэхээр хүсэхгүй байна.” Цахилгаан жаал АНТУАН ДЭ СЭНТ-ЭКзЮПЕРИЙН "бяцхан хунтайж" Францын зохиолч Антуан дө Сэн-Экзюперийн 1943 онд гаргасан “Бяцхан хунтайж” бол дэлхий даяар нийт 140 сая хувь борлогдож, 300 гаруй хэл дээр орчуулагдсан бүх цаг үеийн шилдэг хүүхдийн номын нэг юм. “Paramount Pictures” 2015 онд уг зохиолыг бүрэн хэмжээний анимэйшн болгон бүтээсэн бөгөөд алдарт хөгжмийн зохиолч Ханс Зиммер, Ричард Харви нар ажиллаж, Холливудын алдартай жүжигчид дуу оруулсан байдаг. Номд, томчуудын тухай илүү ихийг мэдэж авахаар гараг хооронд аялан, өөрийн гэсэн зүйлс нь түүний хувьд яагаад үнэ цэнтэйг, нөхөрлөл, хайр гэж юу болохыг дэлхий дээр өнгөрүүлэх хугацаандаа ойлгож авч буй бяцхан хунтайж болон түүний нисгэгч найзын тухай гардаг. Утга агуулга, үйл явдал нь үнэхээр гүн гүнзгий бөгөөд хүүхэд гэлтгүй томчуудад ч гүн тусахуйц харилцан яриа, зүйрлэлүүдийг агуулдаг тул өнөөг хүртэл үнэ цэнээ улам нэмсээр ирсэн юм. Төгсгөлд нь, хүүхэд, том хүн хэн боловч заавал уншиж үзэх номын жагсаалтад "Бяцхан хунтайж" зүй ёсоор орохуйц бүтээл билээ. “- Би хорвоо дээр ганцхан байдаг цэцэгтэй гэж санаж байсан чинь хааяагүй л ургадаг ерийн л нэг сарнайтай юм байна даа. - Түүнийг хайрласан чиний хайр, түүнд зориулсан чиний цаг түүнийг ганцхан болгодог юм” Бяцхан хунтайж Харин таны хүүхэд ямар номд дуртай вэ? Хүүхдэдээ уншиж өгөхөөр төлөвлөж буй номуудаасаа хуваалцаарай.	Хүүхдийн төлөвшил хүмүүжилд хамгийн сайнаар нөлөөлдөг зүйлсийн нэг бол ном. Үйл явдал, уялдаа холбоо, сонирхолтой дүрүүдээр дамжуулан хүүхдэд хүрээлэн буй орчин, хүний мөн чанарын тухай хөнгөн бөгөөд хөгжилтэйгээр ойлгуулдаг зохиолууд өнөөгийн биднийг ч бүтээлцсэн. Хүүхэд, томчуудын хэнд ч болов нэгийг бодогдуулж, ариун цагаахан нүдээр ертөнцийг тольдсон гайхалтай зохиолууд цаг хугацаа өнгөрсөн ч үнэ цэнээ алддаггүй. Өнөөдрийн буланд онцлох номууд яг тийм л номуудын төлөөлөл юм. ### МИХАИЛ ЭНДЕгийн "Момо" Герман улсын зохиолч Михаил Эндегийн “Момо” хүүхдийн ном анх 1973 онд худалдаанд гарч уншигчдын гарт очсоноос хойших хагас зууны хугацаанд дэлхийн 50-аад хэл дээр орчуулагдан гаржээ. Зохиолч Михаил Энде “Би зохиолуудаа өөрийнхөө болон бүгдийн доторх хүүхдэд зориулж бичдэг” гээд “Миний ном 8-80 насны бүх л хүүхдүүдэд зориулагдсан” гэсэн байдаг. Үнэхээр ч найм, 80 насны ялгаа үгүйгээр хүн бүрийн дотор хүүхэд оршдог билээ. Номын гол баатар Момо хэмээх жаахан охины түүх хүүхэд багачуудыг уйдамгүй үйл явдал, сонирхолтой дүрүүдтэй танилцуулах бол харин томчуудад аз жаргал, амьдралын утга учрын тухай дахин нэг эргэцүүлэхэд хүргэх ид шидтэй. Цаг хугацааны хулгайч нараас хотынхныхоо алдагдсан цаг хугацааг эргүүлэн авч ирэхийн тулд хийх Момогийн аялал хэний ч анхаарлыг дор нь татаж чадна. > “Тэр хүнийг сонсож чаддаг байжээ. Зарим уншигч хүний яриа сонсохыг хүн бүр чадна, үүнд өвөрмөц юм байхгүй гэж хэлэх байх л даа. Тэгвэл та эндүүрч байна. Бусдын яриаг чин сэтгэлээсээ сонсох чадвартай хүн цөөхөн юмсанж.” > > Момо ### МАРЖЕРИ УИЛЬЯМСын "Хамбан туулай" Монгол хэлээр худалдаанд гараад долоо ч хоноогүй байгаа уг ном нь британи зохиолч Маржери Уильямсын 1922 онд гаргасан хүүхдийн зохиол юм. "Хамбан туулай" Олон улсын уншлагын холбоо болон Хүүхдийн номын зөвлөлийн шилдэг бүтээлийн шагналын эзэн бөгөөд 2007 онд АНУ-ын Боловсролын агентлагаас багш нарын дунд явуулсан “Бага насны хүүхдэд зориулсан шилдэг 100 бүтээл” судалгааны 28 дугаарт жагсаж байв. Хайрын үнэ цэнийг бяцхан хамбан туулайн өнцгөөс дүрсэлсэн энэ түүх үнэхээр нандин мэдрэмжийг төрүүлдэг. Хүүхдийн хувьд ч бусадтай чин сэтгэлээсээ харьцах, энэрэн хайрлах тухай тодорхой ойлгож авах болно. > “Чамайг жинхнээсээ хайрласан нэгэнд чи хэзээ ч муухай харагдахгүй. Үргэлж хамгийн хөөрхнөөрөө байх болно.” > > Хамбан туулай ### ЖАН ЖЫЛҮгийн "Цахилгаан жаал" Магадгүй том хүмүүс бүгд л ямар нэг бусдаас гоц чадвартай байхыг хүсдэг байх. Харин хүүхдүүдийн хувьд ямар бол? Төрөхөөс нь эхлээд л тохиолдсон хачин жигтэй үйл явдлууд, учир шалгаан нь тодорхойгүйгээр аваад төрчихсөн онцгой чадвараасаа болоод хайр энэрлийг хангалттай авч чадалгүй өсөж буй хүүгийн тухай түүх. Ямар ч буруугүй гэлээ томчууд төвөгшөөж, хүүхдүүд шоглоно. Гэхдээ тэр юу ч тохиолдсон өөрийнхөө дотор буй гэнэн цайлган, ариун цагаан, өрөвч зөөлөн ертөнцөө хамгаалах хүчтэй байдаг нь юутай бахархам гээч. Хятадын зохиолч Жан Жылүгийн бичсэн, шинжлэх ухаан, нөхөрлөл, гэр бүлийн харилцаа, амьтан ургамлыг энэрэх гээд олон санааг багтааж чадсан уг номыг та хүүхэдтэйгээ, дүүтэйгээ хамт уншаад үзээрэй. > “Гэхдээ би биедээ тогтой баймааргүй байна, үнэхээр хүсэхгүй байна.” > > Цахилгаан жаал ### АНТУАН ДЭ СЭНТ-ЭКзЮПЕРИЙН "бяцхан хунтайж" Францын зохиолч Антуан дө Сэн-Экзюперийн 1943 онд гаргасан “Бяцхан хунтайж” бол дэлхий даяар нийт 140 сая хувь борлогдож, 300 гаруй хэл дээр орчуулагдсан бүх цаг үеийн шилдэг хүүхдийн номын нэг юм. “Paramount Pictures” 2015 онд уг зохиолыг бүрэн хэмжээний анимэйшн болгон бүтээсэн бөгөөд алдарт хөгжмийн зохиолч Ханс Зиммер, Ричард Харви нар ажиллаж, Холливудын алдартай жүжигчид дуу оруулсан байдаг. Номд, томчуудын тухай илүү ихийг мэдэж авахаар гараг хооронд аялан, өөрийн гэсэн зүйлс нь түүний хувьд яагаад үнэ цэнтэйг, нөхөрлөл, хайр гэж юу болохыг дэлхий дээр өнгөрүүлэх хугацаандаа ойлгож авч буй бяцхан хунтайж болон түүний нисгэгч найзын тухай гардаг. Утга агуулга, үйл явдал нь үнэхээр гүн гүнзгий бөгөөд хүүхэд гэлтгүй томчуудад ч гүн тусахуйц харилцан яриа, зүйрлэлүүдийг агуулдаг тул өнөөг хүртэл үнэ цэнээ улам нэмсээр ирсэн юм. Төгсгөлд нь, хүүхэд, том хүн хэн боловч заавал уншиж үзэх номын жагсаалтад "Бяцхан хунтайж" зүй ёсоор орохуйц бүтээл билээ. > “- Би хорвоо дээр ганцхан байдаг цэцэгтэй гэж санаж байсан чинь хааяагүй л ургадаг ерийн л нэг сарнайтай юм байна даа. > - Түүнийг хайрласан чиний хайр, түүнд зориулсан чиний цаг түүнийг ганцхан болгодог юм” > > Бяцхан хунтайж Харин таны хүүхэд ямар номд дуртай вэ? Хүүхдэдээ уншиж өгөхөөр төлөвлөж буй номуудаасаа хуваалцаарай.
https://unread.today/c/unread-apps-2020	Techworm	Unread Today	2021-12-29T00:00:00	12 сарын 29, 2021	Unread Awards 2020: Оны шилдэг апп	<div class="article-body"> <p></p><p>"Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Үүний хүрээнд 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм.</p><p>Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug 2020" арга хэмжээ тодорхойгүй хугацаагаар хойшлогдсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн шилдэг гар утасны апп-уудыг танилцуулж байна.</p><p>Бид зах зээлд шинэ өнгө төрх, шинэлэг шийдлийг санал болгон хэрэглэгчдэд илүү таатай, хялбар хэрэглээг үүсгэсэн эдгээр апп-уудыг бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2020 оны Монголын технологийн ертөнцийн өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ.</p> <h1>Шилдэг аппликэйшнүүд</h1><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Chimege</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/068af32d061497423d68d64a1357b893.jpg"></p><p></p><p>Өнгөрсөн жилийн "Unplug" арга хэмжээний хамгийн анхаарал татсан илтгэл нь С.Бадралын Chimege-г олон нийтэд зарласан мөч байлаа. Хиймэл оюунд монгол хэл сургаж, төрөлх хэлээрээ технологийн дэвшлийг мэдрэх боломж олгох нь тэдний зорилго. Яриаг бичвэрт буулгах Chimege Writer, бичвэрийг ярианд буулгах Chimege Reader апп-ийг нь та нэг ашиглаж үзсэн бол буцах зам үгүй. Ирээдүйг нааш татсан мэт, технологийн боломжийг бодитоор авчирсан мэт сэтгэгдэл төрүүлэх <a href="https://www.chimege.mn/" target="_blank">Chimege-ийн шийдэл</a> энэ оны Монголын технологийн ертөнцийн нэгэн тод өнгө байлаа. </p><p> Татах: <a href="https://apps.apple.com/de/app/chimege-intro/id1507767733" target="_blank">iOS </a>\| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.chimege.intro" target="_blank">Android </a></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/lSS587FrYKc?rel=0"></iframe> </div><blockquote><p>Санал болгох: <a href="http://posted.mn/c/signature-badral" target="_blank">Signature ярилцлага - С.Бадрал</a></p> <cite><p>Posted</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">E-Mongolia</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/d866d0a4727849726e75784b86956e96.jpg"></p><p></p><p>Бөөн хүнд суртал, удаан оочер, төвөгтэй бичиг баримтыг март. Одоо танд ердөө ганцхан апп байхад л хангалттай. Монгол Улс "цахим үндэстэн" болох нэгэн том алхмаа энэ онд хийсэн нь E-Mongolia байв. Төрийн үйлчилгээг гар утаснаасаа авах боломжтой болгосон энэ шийдэл нь олон хүний цаг завыг хэмнэж, төрөл бүрийн зардлыг бууруулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар, таатай нөхцөлийг бүрдүүлж чаджээ. Одоогоор 23 байгууллагын 181 үйлчилгээг холбоод буй тус апп ирэх онд 592 төрийн үйлчилгээг цахимжуулах зорилго өвөртлөн ажиллаж байна. </p><p> Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/e-mongolia/id1513340888" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.gov.emongolia&hl=en" target="_blank">Android </a></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/Fahl1mg4pkU?rel=0"></iframe> </div><blockquote><p>Санал болгох: <a href="https://unread.today/c/howiwork-bolorerdene-battsengel" target="_blank">Би хэрхэн ажилладаг вэ? - ХХМТГ-ын дарга Б.Болор-Эрдэнэ</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">M+Music</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/f8d04d35670535f4ade01a35deb126cf.jpg"></p><p></p><p>M+Music бол Монголын хөгжмийн ертөнцтэй таныг танилцуулах, сэтгэл хөдөлгөм эгшиг, гайхалтай тансаг аялгуу, сэтгэл сэргээм үгсээр эрчлэх талбар. "Харанга", "Хурд"-аас Сарантуяа, Ариунаа хүртэл, "Lumino", "Ice Top"-оос ThunderZ, Ginjin хүртэл, "Нисванис", "The Lemons"-оос Namone, Amra хүртэл Монголын рок, поп, хип хопын ертөнцийн үе үеийн уран бүтээлчдийн хамгийн том сан энд бий. 2021 онд гадаад уран бүтээлчдийг нэттгэх төлөвлөгөөтэй байгаагаа зарласан тус апп тахлын үеийн энтертайнмент хэрэглээг бүрэн хангасан апп байлаа. </p><p><br></p><p>Татах:<a href="https://apps.apple.com/us/app/m-music/id1525832180" target="_blank"> iOS </a>\| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.mongolmag&hl=en&gl=US" target="_blank">Android </a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/848c0d46d37de679c611d5f9a77cbd5d.jpg"></p><blockquote><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/spotlight-mplus-music" target="_blank">M+Music - Хөгжмийн ертөнцөд тавтай морил!</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Tomyo</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/9e80016c56275c252b02db7a65fe2b5a.jpg"></p><p></p><p>Дэлхийн иргэн болохыг хүссэн хүн бүрд зориулсан Tomyo боловсролын технологийн салбарт үсрэнгүй хөгжлийг дагуулсан шинэлэг бөгөөд сонирхолтой, үзүүштэй хийгээд өгөөжтэй шийдлийг санал болгож байна. Салбар салбарын экспертүүд, шилдэг мэргэжилтнүүд энд өөрсдийн мэдлэг туршлагаа хуваалцаж, хэрэглэгчдийг хамтдаа үсрэнгүй хөгжил өөд тэмүүлэхийг урьж буй. Tomyo Skills нэмэлтээрээ хувь хүний хөгжил, карьерын өсөлтийг сонирхож буй хэн бүрд хүртээмжтэй агуулгыг бүтээх болсон нь биднийг ийн онцлоход хүргэлээ. </p><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/mn/app/tomyo/id1502224534" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.tomyo.mobile" target="_blank">Android</a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/67275b5368b4936fffbf02df4a560104.png"></p><blockquote><p>Санал болгох: <a href="https://unread.today/c/disruptors-enkhjargalb" target="_blank">Өртөөлөгчид - Б.Энхжаргал /Tomyo-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч/</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h1>Онцлох аппликэйшнүүд</h1><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/0912ee9972505e85ee45041b07eb477f.jpg"></p><p></p><p><b>Ухаалаг: </b>Нэрийн хуудсыг ухаалаг утас руу шилжүүлснээр илүү хэмнэлттэй, хүрээлэн буй орчинд ээлтэй амьдралын хэв маягийг үүсгэх нь Ухаалаг-ийн зорилго. ICT Expo 2020-ийн хамгийн онцлох оролцогчдын нэг тэдний апп цар тахлын дараах бизнесийн орчинд улам бүр эрэлттэй болох биз ээ.</p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/spotlight-uhaalag">Ухаалаг нэрийн хуудас - Цаасаа хэмнэж, хэрэглээгээ ухаалаг болгоцгооё</a></p><p><br></p><p><b>#СТА: </b>Сэтгэ, тогло, алалц. Энэ бол #СТА-ийн нэрний тайлал, бас үндсэн санаа. Асуулт, хариултын сонирхолтой загварыг ашиглан цагаа хөгжилтэй, зугаатай өнгөрөөхөөс гадна мэдлэгээ сорин олон олон бэлэг, урамшууллын эзэн болохыг тэд санал болгож байна. Энэ оны хамгийн онцлох тоглоом!</p><p>Дэлгэрэнгүйг:<a href="https://unread.today/c/spotlight-cta" target="_blank"> #СТА - Найзуудтайгаа өрсөлдөх сошиал талбар</a></p><p><b><br></b></p><p><b>UB Cab: </b>Хөл хорионы үеэрх хамгийн эрэлттэй үйлчилгээ магадгүй такси дуудлага байсан гэдэгтэй маргах хүн цөөхөн биз. Тэгвэл Улаанбаатар хотод хамгийн найдвартай, түргэн шуурхай бөгөөд эрүүл ахуйн шаардлага хангасан такси үйлчилгээ нь UB Cab байлаа. Цар тахлын үеэр тэд илүү олон үнэнч хэрэглэгчтэй болсон нь гарцаагүй. </p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/techworm-34mongolapps" target="_blank">Хэрэглээ сайтай монгол апп-ууд</a></p> <h1>Unread Awards-ийн өмнөх ялагчид</h1><blockquote><p>2016 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: TAXIDYOO</p> <cite><p>Unread Awards</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/739f1b4099669f0627ffda038992558c.jpg"></p><blockquote><p> 2017 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: LENDMN</p> <cite><p>Unread Awards</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/48a27776d2d7b81570569f0156e00991.jpg"></p><blockquote><p> 2018 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: MPLUS</p> <cite><p>Unread Awards</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/58c01a54a7b30c0a7ea74e0a8fb80358.jpg"></p><blockquote><p> 2019 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: INSUR</p> <cite><p>Unread Awards</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/03fa3a95341486c6eda1edf16863f237.jpg"></p> </div>	"Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Үүний хүрээнд 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм. Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug 2020" арга хэмжээ тодорхойгүй хугацаагаар хойшлогдсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн шилдэг гар утасны апп-уудыг танилцуулж байна. Бид зах зээлд шинэ өнгө төрх, шинэлэг шийдлийг санал болгон хэрэглэгчдэд илүү таатай, хялбар хэрэглээг үүсгэсэн эдгээр апп-уудыг бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2020 оны Монголын технологийн ертөнцийн өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ. Шилдэг аппликэйшнүүд Chimege Өнгөрсөн жилийн "Unplug" арга хэмжээний хамгийн анхаарал татсан илтгэл нь С.Бадралын Chimege-г олон нийтэд зарласан мөч байлаа. Хиймэл оюунд монгол хэл сургаж, төрөлх хэлээрээ технологийн дэвшлийг мэдрэх боломж олгох нь тэдний зорилго. Яриаг бичвэрт буулгах Chimege Writer, бичвэрийг ярианд буулгах Chimege Reader апп-ийг нь та нэг ашиглаж үзсэн бол буцах зам үгүй. Ирээдүйг нааш татсан мэт, технологийн боломжийг бодитоор авчирсан мэт сэтгэгдэл төрүүлэх Chimege-ийн шийдэл энэ оны Монголын технологийн ертөнцийн нэгэн тод өнгө байлаа. Татах: iOS \| Android Санал болгох: Signature ярилцлага - С.Бадрал Posted E-Mongolia Бөөн хүнд суртал, удаан оочер, төвөгтэй бичиг баримтыг март. Одоо танд ердөө ганцхан апп байхад л хангалттай. Монгол Улс "цахим үндэстэн" болох нэгэн том алхмаа энэ онд хийсэн нь E-Mongolia байв. Төрийн үйлчилгээг гар утаснаасаа авах боломжтой болгосон энэ шийдэл нь олон хүний цаг завыг хэмнэж, төрөл бүрийн зардлыг бууруулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар, таатай нөхцөлийг бүрдүүлж чаджээ. Одоогоор 23 байгууллагын 181 үйлчилгээг холбоод буй тус апп ирэх онд 592 төрийн үйлчилгээг цахимжуулах зорилго өвөртлөн ажиллаж байна. Татах: iOS \| Android Санал болгох: Би хэрхэн ажилладаг вэ? - ХХМТГ-ын дарга Б.Болор-Эрдэнэ Unread M+Music M+Music бол Монголын хөгжмийн ертөнцтэй таныг танилцуулах, сэтгэл хөдөлгөм эгшиг, гайхалтай тансаг аялгуу, сэтгэл сэргээм үгсээр эрчлэх талбар. "Харанга", "Хурд"-аас Сарантуяа, Ариунаа хүртэл, "Lumino", "Ice Top"-оос ThunderZ, Ginjin хүртэл, "Нисванис", "The Lemons"-оос Namone, Amra хүртэл Монголын рок, поп, хип хопын ертөнцийн үе үеийн уран бүтээлчдийн хамгийн том сан энд бий. 2021 онд гадаад уран бүтээлчдийг нэттгэх төлөвлөгөөтэй байгаагаа зарласан тус апп тахлын үеийн энтертайнмент хэрэглээг бүрэн хангасан апп байлаа. Татах: iOS \| Android Дэлгэрэнгүйг: M+Music - Хөгжмийн ертөнцөд тавтай морил! Unread Tomyo Дэлхийн иргэн болохыг хүссэн хүн бүрд зориулсан Tomyo боловсролын технологийн салбарт үсрэнгүй хөгжлийг дагуулсан шинэлэг бөгөөд сонирхолтой, үзүүштэй хийгээд өгөөжтэй шийдлийг санал болгож байна. Салбар салбарын экспертүүд, шилдэг мэргэжилтнүүд энд өөрсдийн мэдлэг туршлагаа хуваалцаж, хэрэглэгчдийг хамтдаа үсрэнгүй хөгжил өөд тэмүүлэхийг урьж буй. Tomyo Skills нэмэлтээрээ хувь хүний хөгжил, карьерын өсөлтийг сонирхож буй хэн бүрд хүртээмжтэй агуулгыг бүтээх болсон нь биднийг ийн онцлоход хүргэлээ. Татах: iOS \| Android Санал болгох: Өртөөлөгчид - Б.Энхжаргал /Tomyo-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч/ Unread Онцлох аппликэйшнүүд Ухаалаг: Нэрийн хуудсыг ухаалаг утас руу шилжүүлснээр илүү хэмнэлттэй, хүрээлэн буй орчинд ээлтэй амьдралын хэв маягийг үүсгэх нь Ухаалаг-ийн зорилго. ICT Expo 2020-ийн хамгийн онцлох оролцогчдын нэг тэдний апп цар тахлын дараах бизнесийн орчинд улам бүр эрэлттэй болох биз ээ. Дэлгэрэнгүйг: Ухаалаг нэрийн хуудас - Цаасаа хэмнэж, хэрэглээгээ ухаалаг болгоцгооё #СТА: Сэтгэ, тогло, алалц. Энэ бол #СТА-ийн нэрний тайлал, бас үндсэн санаа. Асуулт, хариултын сонирхолтой загварыг ашиглан цагаа хөгжилтэй, зугаатай өнгөрөөхөөс гадна мэдлэгээ сорин олон олон бэлэг, урамшууллын эзэн болохыг тэд санал болгож байна. Энэ оны хамгийн онцлох тоглоом! Дэлгэрэнгүйг: #СТА - Найзуудтайгаа өрсөлдөх сошиал талбар UB Cab: Хөл хорионы үеэрх хамгийн эрэлттэй үйлчилгээ магадгүй такси дуудлага байсан гэдэгтэй маргах хүн цөөхөн биз. Тэгвэл Улаанбаатар хотод хамгийн найдвартай, түргэн шуурхай бөгөөд эрүүл ахуйн шаардлага хангасан такси үйлчилгээ нь UB Cab байлаа. Цар тахлын үеэр тэд илүү олон үнэнч хэрэглэгчтэй болсон нь гарцаагүй. Дэлгэрэнгүйг: Хэрэглээ сайтай монгол апп-ууд Unread Awards-ийн өмнөх ялагчид 2016 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: TAXIDYOO Unread Awards 2017 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: LENDMN Unread Awards 2018 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: MPLUS Unread Awards 2019 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: INSUR Unread Awards	"Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Үүний хүрээнд 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм. Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug 2020" арга хэмжээ тодорхойгүй хугацаагаар хойшлогдсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн шилдэг гар утасны апп-уудыг танилцуулж байна. Бид зах зээлд шинэ өнгө төрх, шинэлэг шийдлийг санал болгон хэрэглэгчдэд илүү таатай, хялбар хэрэглээг үүсгэсэн эдгээр апп-уудыг бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2020 оны Монголын технологийн ертөнцийн өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ. Шилдэг аппликэйшнүүд ### Chimege Өнгөрсөн жилийн "Unplug" арга хэмжээний хамгийн анхаарал татсан илтгэл нь С.Бадралын Chimege-г олон нийтэд зарласан мөч байлаа. Хиймэл оюунд монгол хэл сургаж, төрөлх хэлээрээ технологийн дэвшлийг мэдрэх боломж олгох нь тэдний зорилго. Яриаг бичвэрт буулгах Chimege Writer, бичвэрийг ярианд буулгах Chimege Reader апп-ийг нь та нэг ашиглаж үзсэн бол буцах зам үгүй. Ирээдүйг нааш татсан мэт, технологийн боломжийг бодитоор авчирсан мэт сэтгэгдэл төрүүлэх Chimege-ийн шийдэл энэ оны Монголын технологийн ертөнцийн нэгэн тод өнгө байлаа. Татах: iOS \| Android > Санал болгох: Signature ярилцлага - С.Бадрал > > Posted ### E-Mongolia Бөөн хүнд суртал, удаан оочер, төвөгтэй бичиг баримтыг март. Одоо танд ердөө ганцхан апп байхад л хангалттай. Монгол Улс "цахим үндэстэн" болох нэгэн том алхмаа энэ онд хийсэн нь E-Mongolia байв. Төрийн үйлчилгээг гар утаснаасаа авах боломжтой болгосон энэ шийдэл нь олон хүний цаг завыг хэмнэж, төрөл бүрийн зардлыг бууруулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар, таатай нөхцөлийг бүрдүүлж чаджээ. Одоогоор 23 байгууллагын 181 үйлчилгээг холбоод буй тус апп ирэх онд 592 төрийн үйлчилгээг цахимжуулах зорилго өвөртлөн ажиллаж байна. Татах: iOS \| Android > Санал болгох: Би хэрхэн ажилладаг вэ? - ХХМТГ-ын дарга Б.Болор-Эрдэнэ > > Unread ### M+Music M+Music бол Монголын хөгжмийн ертөнцтэй таныг танилцуулах, сэтгэл хөдөлгөм эгшиг, гайхалтай тансаг аялгуу, сэтгэл сэргээм үгсээр эрчлэх талбар. "Харанга", "Хурд"-аас Сарантуяа, Ариунаа хүртэл, "Lumino", "Ice Top"-оос ThunderZ, Ginjin хүртэл, "Нисванис", "The Lemons"-оос Namone, Amra хүртэл Монголын рок, поп, хип хопын ертөнцийн үе үеийн уран бүтээлчдийн хамгийн том сан энд бий. 2021 онд гадаад уран бүтээлчдийг нэттгэх төлөвлөгөөтэй байгаагаа зарласан тус апп тахлын үеийн энтертайнмент хэрэглээг бүрэн хангасан апп байлаа. Татах: iOS \| Android > Дэлгэрэнгүйг: M+Music - Хөгжмийн ертөнцөд тавтай морил! > > Unread ### Tomyo Дэлхийн иргэн болохыг хүссэн хүн бүрд зориулсан Tomyo боловсролын технологийн салбарт үсрэнгүй хөгжлийг дагуулсан шинэлэг бөгөөд сонирхолтой, үзүүштэй хийгээд өгөөжтэй шийдлийг санал болгож байна. Салбар салбарын экспертүүд, шилдэг мэргэжилтнүүд энд өөрсдийн мэдлэг туршлагаа хуваалцаж, хэрэглэгчдийг хамтдаа үсрэнгүй хөгжил өөд тэмүүлэхийг урьж буй. Tomyo Skills нэмэлтээрээ хувь хүний хөгжил, карьерын өсөлтийг сонирхож буй хэн бүрд хүртээмжтэй агуулгыг бүтээх болсон нь биднийг ийн онцлоход хүргэлээ. Татах: iOS \| Android > Санал болгох: Өртөөлөгчид - Б.Энхжаргал /Tomyo-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч/ > > Unread Онцлох аппликэйшнүүд Ухаалаг: Нэрийн хуудсыг ухаалаг утас руу шилжүүлснээр илүү хэмнэлттэй, хүрээлэн буй орчинд ээлтэй амьдралын хэв маягийг үүсгэх нь Ухаалаг-ийн зорилго. ICT Expo 2020-ийн хамгийн онцлох оролцогчдын нэг тэдний апп цар тахлын дараах бизнесийн орчинд улам бүр эрэлттэй болох биз ээ. Дэлгэрэнгүйг: Ухаалаг нэрийн хуудас - Цаасаа хэмнэж, хэрэглээгээ ухаалаг болгоцгооё #СТА: Сэтгэ, тогло, алалц. Энэ бол #СТА-ийн нэрний тайлал, бас үндсэн санаа. Асуулт, хариултын сонирхолтой загварыг ашиглан цагаа хөгжилтэй, зугаатай өнгөрөөхөөс гадна мэдлэгээ сорин олон олон бэлэг, урамшууллын эзэн болохыг тэд санал болгож байна. Энэ оны хамгийн онцлох тоглоом! Дэлгэрэнгүйг: #СТА - Найзуудтайгаа өрсөлдөх сошиал талбар UB Cab: Хөл хорионы үеэрх хамгийн эрэлттэй үйлчилгээ магадгүй такси дуудлага байсан гэдэгтэй маргах хүн цөөхөн биз. Тэгвэл Улаанбаатар хотод хамгийн найдвартай, түргэн шуурхай бөгөөд эрүүл ахуйн шаардлага хангасан такси үйлчилгээ нь UB Cab байлаа. Цар тахлын үеэр тэд илүү олон үнэнч хэрэглэгчтэй болсон нь гарцаагүй. Дэлгэрэнгүйг: Хэрэглээ сайтай монгол апп-ууд Unread Awards-ийн өмнөх ялагчид > 2016 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: TAXIDYOO > > Unread Awards > 2017 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: LENDMN > > Unread Awards > 2018 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: MPLUS > > Unread Awards > 2019 ОНЫ ШИЛДЭГ АПП: INSUR > > Unread Awards
https://unread.today/c/techworm-huawei-nova9-reasons	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2022-03-29T00:00:00	3 сарын 29, 2022	Huawei Nova 9 гар утсыг сонгох 5 шалтгаан	<div class="article-body no-wide-image"> <h2><div>Бид өмнөх нийтлэлдээ дотоодын зах зээлд нээлтээ хийж буй Huawei Nova 9 гар утсыг хэрэглэсэн сэтгэгдлээ тойм болгон хүргэсэн. Тэгвэл энэ удаад хамгийн хурдан цэнэглэгчтэй гар утас хэмээн тодорхойлогдож буй Nova 9 - ийг сонгох ёстой таван шалтгааныг танилцуулж байна. </div><div><br></div><div>Өдгөө дэлхий даяар 3.5 тэрбум ухаалаг гар утас ашиглагдаж байгаа ба энэ тоо 2023 он гэхэд 7.33 тэрбум хүртлээ өсөх тооцоолол гарчээ. Ингээд бодохоор өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж буй ухаалаг гар утасны хэрэглээ бидний амьдралын салшгүй нэг хэсэг байхын сацуу ажлын орчинд ч чухалд тооцогдох технологийн хэрэгсэл хэвээр байх нь лавтай. Гагцхүү хүмүүсийн дижитал амьдралын хэв маяг, түүний хэрэгцээг хангаж чадахуйц чанар, үзүүлэлттэй байх нь чухал. Харин энэхүү хэрэглээнд бүрэн дүүрэн нийцэж чадах ухаалаг гар утас бол Huawei Nova 9 юм. </div><div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/967cadf80968d14d51d80923d7e459c3.jpg"></p><blockquote><p><a href="https://unread.today/c/techworm-huawei-nova9" target="_blank">Бүтээгдэхүүний тоймыг унших</a></p> <cite> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">КАМЕР</h3><p></p><p>Huawei компанийн нэрийн хуудас болсон камерын хувьслууд шинэ загвар бүрд улам илүү чанаржсаар байна. Тухайлбал, Nova 9 загварын гар утсанд 50 МП-ийн ултра вишн, 8 МП-ийн хэт өргөн өнцгийн, 4 см - ийн зайнаас ч зураг авах чадвартай макро, гол объёктоос бусдыг нь бүдэгрүүлэх гүн камер бүхий дөрвөн төрлийн камер бий. Эдгээр камерын тусламжтайгаар хэрэглэгч та ямар ч зайнаас, өдөр шөнийн алинд ч 8192 x 6144 пикселээр зураг авах боломжтой. Зөвхөн чанартай зургаар үл тогтон видео бичлэгийг мэргэжлийн камер шиг бичих боломжийг олгоно. Цаг хугацааг зогсоосон мэт удаан хөдөлгөөнт (slow-mo) бичлэг болон нүдний өмнө зурайх мэт хурдасгасан (time-lapse) видеог хүссэнээрээ тохируулан бичээрэй.</p><p>Урд талын камерыг дурдахгүй өнгөрч үл болно. 32 МП-ийн камер нь 4К бичлэг хийх боломжтой бөгөөд влоггеруудын хувьд хамгийн таатай сонголт аж. Түүнээс гадна хөдөлгөөнтэй үед ч дүрсийг тогтвортой харагдуулах AIS функцын тусламжтайгаар амьдралынхаа хөгжилтэй агшин бүрийг авч үлдэж чадахуйц байв. Мөн ард болон урд талын камераар нэгэн зэрэг хослуулан бичих боломжтой нь хамгийн том давуу тал болжээ. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/52b2596b2d96bdcc3ff5bb2460419428.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>ӨНГӨ, ЗАГВАР<br></div></h3><p></p><p>175 гр жинтэй энэхүү гар утас өд шиг хөнгөн мэдрэмжийг өгөхийн зэрэгцээ өнгөний хувьд цайвар цэнхэр, хар гэсэн сонголтуудтай. Сувдан цайвар өнгийг одтой цэнхэр өнгөтэй уусгасан нь гэрлийн тусгалаас хамаарч олон төрлийн өнгөөр солонгорч харагддаг ба хэзээ ч уйдамгүй сонгодог хар өнгийн сонголт таны хэв маягийг тодорхойлж болохуйц аж. Nova 9 - ийн гадаад төрхийг илүү нарийвчлан тодорхойлбол, 160 мм өндөр, 73.7 мм өргөн, 6.57 инчийн дэлгэц, 7.8 мм - ийн зузаантай.</p><p> <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/9e83b942a56f2cd232aaf9315c7a26fc.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>дэлгэц</div></h3><p></p><p>120 Гц - ийн шилжих хурдтай, нумарсан өнгөт дэлгэц нь өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадвартай. Нэг секундэд 120 дүрсийг үзүүлэх чадлыг нь илтгэж буй 120 Гц - ийн дэлгэц нь бага фрэймийн хурдтай контентын хувьд систем автоматаар 60 Гц руу шилжиж, процессын явцад баттерейн ажиллах хугацааг хадгалах боломжтой. Мөн P3 өнгөний нягтрал нь бидний нүдэнд нийт 1.07 тэрбум өнгийг ялган харуулна. Харин HDR10 өндөр тодосгогч бүхий бүрэн хэмжээний P3 өнгөт дэлгэц нь нүдэнд үзэгдэх бүхнийг илүү бодит харагдуулах аж. Түүнээс гадна нүдийг хамгаалах горимтой нь бусдаас ялгарах давуу тал болж өгнө.</p><p>Хамгийн онцлууштай нь 300 Гц давтамжтай Multi - Touch ашиглан тоглоомын чанараа дээшлүүлж болох ба 300 Гц мэдрэгчтэй дэлгэцийн хурдыг зориулалтын програмууд болон хувилбаруудад ашиглах боломжтой. Товчхондоо камерын хувьд влоггеруудад, дэлгэцийн шилжих хурдын тухайд gamer - үүдэд зориулсан гэж хэлж болох юм.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>хүчирхэг цэнэглэгч</div></h3><p></p><p>Дэлхийн хамгийн хүчирхэг цэнэглэгч хэмээн тодорхойлогдож буй 66 Вт хүчин чадалтай HUAWEI SuperCharge цэнэглэгч нь 38 минутад 100 хувь хүртэл цэнэглэх чадвартай. Түүгээр ч зогсохгүй 17 минутад 60 хувь хүртэлх цэнэгийг шахаж байсныг онцлох нь зүй. Баттерейний хүчин чадлын хувьд 4300 мАЦ бөгөөд өдрийн турш кино үзэх, дуу хөгжим сонсох, видео дуудлага хийх, тоглоом тоглоход асуудалгүй аж. </p><p> <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/bcaeffcbc57e202720f2e2bf97b3ffe8.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>илүү ашигтай хэрэглээ</div></h3><p></p><p>Nova 9 ухаалаг гар утасны системийн аюулгүй байдлыг сайжруулах үүднээс Huawei компани энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн EMUI 12 програм хангамжийг дэлхийн зах зээлд нэвтрүүлсэн билээ. Тэгвэл EMUI 12 хэрэглэгчдэд ямар ашигтай хэрэглээг санал болгож байгаа вэ?</p><p><b><i>Device+</i></b> – Уг тохиргоог идэвхжүүлснээр та зөөврийн компьютер дээрээ утасны файлуудыг шууд засварлах эсвэл таблетын дэлгэцэн дээрээ утсаар ярих боломжтой болно.</p><p><b><i>Meetime</i></b> – Нэгэн зэрэг 12 хүртэлх хүн хамтдаа HD чанартай дуут болон видео дуудлага хийх боломжийг олгоно. Meetime - ийн талаар илүү дэлгэрэнгүйг <a href="https://consumer.huawei.com/mn/mobileservices/meetime/" target="_blank">ЭНДЭЭС</a> уншаарай.</p><p><i><b>Distributed File System</b></i> – Энэхүү системийн тусламжтайгаар зөөврийн компьютерээрээ дамжуулан утасныхаа баримт бичиг эсвэл зураг руу шууд хандаж чадна. Өөрөөр хэлбэл, ямар нэгэн кабельгүйгээр бүгдийг нээж үзэж болох давуу талтай.</p><p><i><b>Petal clip</b></i> – Олон төрлийн влог видеоны бэлэн загваруудыг санал болгодог ба “Huawei” - ийн хамгийн сүүлийн үеийн хиймэл оюун ухаан, медиа номын санг ашигласнаар нэмэлтээр тусгай эффект, чимэглэл, хөгжим, фонт, дууны эффект, шилжилт, хөдөлгөөнт дүрс зэргээс сонгох боломжтой.</p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/FdoVytKKFTE?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Монголын зах зээлд Huawei Nova 9 загварын гар утсыг Мобиком, Юнител, Технозон, Сайн электроникс, PC Mall, Smart Store зэрэг албан ёсны борлуулагчдаас 2’019’000 - 2’199’000 төгрөгөөр худалдан авах боломжтой. Ташрамд дурдахад, дөрөвдүгээр сарын 4-нийг хүртэл Huawei Nova 9 загварын гар утсыг худалдан авахдаа бэлгэнд <a href="https://consumer.huawei.com/en/wearables/watch-fit/" target="_blank">Huawei Watch Fit</a> аваарай. <br> <br>Веб: <a href="https://consumer.huawei.com/mn/phones/nova9/" target="_blank">consumer.huawei.com/mn </a><br>Фэйсбүүк: <a href="https://www.facebook.com/huaweimobilemn" target="_blank">Huawei Mobile Mongolia</a></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/1f3885d1d0d83ce64f084ce8747c790d.jpg"></p> </div>	Бид өмнөх нийтлэлдээ дотоодын зах зээлд нээлтээ хийж буй Huawei Nova 9 гар утсыг хэрэглэсэн сэтгэгдлээ тойм болгон хүргэсэн. Тэгвэл энэ удаад хамгийн хурдан цэнэглэгчтэй гар утас хэмээн тодорхойлогдож буй Nova 9 - ийг сонгох ёстой таван шалтгааныг танилцуулж байна. Өдгөө дэлхий даяар 3.5 тэрбум ухаалаг гар утас ашиглагдаж байгаа ба энэ тоо 2023 он гэхэд 7.33 тэрбум хүртлээ өсөх тооцоолол гарчээ. Ингээд бодохоор өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж буй ухаалаг гар утасны хэрэглээ бидний амьдралын салшгүй нэг хэсэг байхын сацуу ажлын орчинд ч чухалд тооцогдох технологийн хэрэгсэл хэвээр байх нь лавтай. Гагцхүү хүмүүсийн дижитал амьдралын хэв маяг, түүний хэрэгцээг хангаж чадахуйц чанар, үзүүлэлттэй байх нь чухал. Харин энэхүү хэрэглээнд бүрэн дүүрэн нийцэж чадах ухаалаг гар утас бол Huawei Nova 9 юм. Бүтээгдэхүүний тоймыг унших КАМЕР Huawei компанийн нэрийн хуудас болсон камерын хувьслууд шинэ загвар бүрд улам илүү чанаржсаар байна. Тухайлбал, Nova 9 загварын гар утсанд 50 МП-ийн ултра вишн, 8 МП-ийн хэт өргөн өнцгийн, 4 см - ийн зайнаас ч зураг авах чадвартай макро, гол объёктоос бусдыг нь бүдэгрүүлэх гүн камер бүхий дөрвөн төрлийн камер бий. Эдгээр камерын тусламжтайгаар хэрэглэгч та ямар ч зайнаас, өдөр шөнийн алинд ч 8192 x 6144 пикселээр зураг авах боломжтой. Зөвхөн чанартай зургаар үл тогтон видео бичлэгийг мэргэжлийн камер шиг бичих боломжийг олгоно. Цаг хугацааг зогсоосон мэт удаан хөдөлгөөнт (slow-mo) бичлэг болон нүдний өмнө зурайх мэт хурдасгасан (time-lapse) видеог хүссэнээрээ тохируулан бичээрэй. Урд талын камерыг дурдахгүй өнгөрч үл болно. 32 МП-ийн камер нь 4К бичлэг хийх боломжтой бөгөөд влоггеруудын хувьд хамгийн таатай сонголт аж. Түүнээс гадна хөдөлгөөнтэй үед ч дүрсийг тогтвортой харагдуулах AIS функцын тусламжтайгаар амьдралынхаа хөгжилтэй агшин бүрийг авч үлдэж чадахуйц байв. Мөн ард болон урд талын камераар нэгэн зэрэг хослуулан бичих боломжтой нь хамгийн том давуу тал болжээ. ӨНГӨ, ЗАГВАР 175 гр жинтэй энэхүү гар утас өд шиг хөнгөн мэдрэмжийг өгөхийн зэрэгцээ өнгөний хувьд цайвар цэнхэр, хар гэсэн сонголтуудтай. Сувдан цайвар өнгийг одтой цэнхэр өнгөтэй уусгасан нь гэрлийн тусгалаас хамаарч олон төрлийн өнгөөр солонгорч харагддаг ба хэзээ ч уйдамгүй сонгодог хар өнгийн сонголт таны хэв маягийг тодорхойлж болохуйц аж. Nova 9 - ийн гадаад төрхийг илүү нарийвчлан тодорхойлбол, 160 мм өндөр, 73.7 мм өргөн, 6.57 инчийн дэлгэц, 7.8 мм - ийн зузаантай. дэлгэц 120 Гц - ийн шилжих хурдтай, нумарсан өнгөт дэлгэц нь өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадвартай. Нэг секундэд 120 дүрсийг үзүүлэх чадлыг нь илтгэж буй 120 Гц - ийн дэлгэц нь бага фрэймийн хурдтай контентын хувьд систем автоматаар 60 Гц руу шилжиж, процессын явцад баттерейн ажиллах хугацааг хадгалах боломжтой. Мөн P3 өнгөний нягтрал нь бидний нүдэнд нийт 1.07 тэрбум өнгийг ялган харуулна. Харин HDR10 өндөр тодосгогч бүхий бүрэн хэмжээний P3 өнгөт дэлгэц нь нүдэнд үзэгдэх бүхнийг илүү бодит харагдуулах аж. Түүнээс гадна нүдийг хамгаалах горимтой нь бусдаас ялгарах давуу тал болж өгнө. Хамгийн онцлууштай нь 300 Гц давтамжтай Multi - Touch ашиглан тоглоомын чанараа дээшлүүлж болох ба 300 Гц мэдрэгчтэй дэлгэцийн хурдыг зориулалтын програмууд болон хувилбаруудад ашиглах боломжтой. Товчхондоо камерын хувьд влоггеруудад, дэлгэцийн шилжих хурдын тухайд gamer - үүдэд зориулсан гэж хэлж болох юм. хүчирхэг цэнэглэгч Дэлхийн хамгийн хүчирхэг цэнэглэгч хэмээн тодорхойлогдож буй 66 Вт хүчин чадалтай HUAWEI SuperCharge цэнэглэгч нь 38 минутад 100 хувь хүртэл цэнэглэх чадвартай. Түүгээр ч зогсохгүй 17 минутад 60 хувь хүртэлх цэнэгийг шахаж байсныг онцлох нь зүй. Баттерейний хүчин чадлын хувьд 4300 мАЦ бөгөөд өдрийн турш кино үзэх, дуу хөгжим сонсох, видео дуудлага хийх, тоглоом тоглоход асуудалгүй аж. илүү ашигтай хэрэглээ Nova 9 ухаалаг гар утасны системийн аюулгүй байдлыг сайжруулах үүднээс Huawei компани энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн EMUI 12 програм хангамжийг дэлхийн зах зээлд нэвтрүүлсэн билээ. Тэгвэл EMUI 12 хэрэглэгчдэд ямар ашигтай хэрэглээг санал болгож байгаа вэ? Device+ – Уг тохиргоог идэвхжүүлснээр та зөөврийн компьютер дээрээ утасны файлуудыг шууд засварлах эсвэл таблетын дэлгэцэн дээрээ утсаар ярих боломжтой болно. Meetime – Нэгэн зэрэг 12 хүртэлх хүн хамтдаа HD чанартай дуут болон видео дуудлага хийх боломжийг олгоно. Meetime - ийн талаар илүү дэлгэрэнгүйг ЭНДЭЭС уншаарай. Distributed File System – Энэхүү системийн тусламжтайгаар зөөврийн компьютерээрээ дамжуулан утасныхаа баримт бичиг эсвэл зураг руу шууд хандаж чадна. Өөрөөр хэлбэл, ямар нэгэн кабельгүйгээр бүгдийг нээж үзэж болох давуу талтай. Petal clip – Олон төрлийн влог видеоны бэлэн загваруудыг санал болгодог ба “Huawei” - ийн хамгийн сүүлийн үеийн хиймэл оюун ухаан, медиа номын санг ашигласнаар нэмэлтээр тусгай эффект, чимэглэл, хөгжим, фонт, дууны эффект, шилжилт, хөдөлгөөнт дүрс зэргээс сонгох боломжтой. Монголын зах зээлд Huawei Nova 9 загварын гар утсыг Мобиком, Юнител, Технозон, Сайн электроникс, PC Mall, Smart Store зэрэг албан ёсны борлуулагчдаас 2’019’000 - 2’199’000 төгрөгөөр худалдан авах боломжтой. Ташрамд дурдахад, дөрөвдүгээр сарын 4-нийг хүртэл Huawei Nova 9 загварын гар утсыг худалдан авахдаа бэлгэнд Huawei Watch Fit аваарай. Веб: consumer.huawei.com/mn Фэйсбүүк: Huawei Mobile Mongolia	Бид өмнөх нийтлэлдээ дотоодын зах зээлд нээлтээ хийж буй Huawei Nova 9 гар утсыг хэрэглэсэн сэтгэгдлээ тойм болгон хүргэсэн. Тэгвэл энэ удаад хамгийн хурдан цэнэглэгчтэй гар утас хэмээн тодорхойлогдож буй Nova 9 - ийг сонгох ёстой таван шалтгааныг танилцуулж байна. Өдгөө дэлхий даяар 3.5 тэрбум ухаалаг гар утас ашиглагдаж байгаа ба энэ тоо 2023 он гэхэд 7.33 тэрбум хүртлээ өсөх тооцоолол гарчээ. Ингээд бодохоор өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж буй ухаалаг гар утасны хэрэглээ бидний амьдралын салшгүй нэг хэсэг байхын сацуу ажлын орчинд ч чухалд тооцогдох технологийн хэрэгсэл хэвээр байх нь лавтай. Гагцхүү хүмүүсийн дижитал амьдралын хэв маяг, түүний хэрэгцээг хангаж чадахуйц чанар, үзүүлэлттэй байх нь чухал. Харин энэхүү хэрэглээнд бүрэн дүүрэн нийцэж чадах ухаалаг гар утас бол Huawei Nova 9 юм. > Бүтээгдэхүүний тоймыг унших ### КАМЕР Huawei компанийн нэрийн хуудас болсон камерын хувьслууд шинэ загвар бүрд улам илүү чанаржсаар байна. Тухайлбал, Nova 9 загварын гар утсанд 50 МП-ийн ултра вишн, 8 МП-ийн хэт өргөн өнцгийн, 4 см - ийн зайнаас ч зураг авах чадвартай макро, гол объёктоос бусдыг нь бүдэгрүүлэх гүн камер бүхий дөрвөн төрлийн камер бий. Эдгээр камерын тусламжтайгаар хэрэглэгч та ямар ч зайнаас, өдөр шөнийн алинд ч 8192 x 6144 пикселээр зураг авах боломжтой. Зөвхөн чанартай зургаар үл тогтон видео бичлэгийг мэргэжлийн камер шиг бичих боломжийг олгоно. Цаг хугацааг зогсоосон мэт удаан хөдөлгөөнт (slow-mo) бичлэг болон нүдний өмнө зурайх мэт хурдасгасан (time-lapse) видеог хүссэнээрээ тохируулан бичээрэй. Урд талын камерыг дурдахгүй өнгөрч үл болно. 32 МП-ийн камер нь 4К бичлэг хийх боломжтой бөгөөд влоггеруудын хувьд хамгийн таатай сонголт аж. Түүнээс гадна хөдөлгөөнтэй үед ч дүрсийг тогтвортой харагдуулах AIS функцын тусламжтайгаар амьдралынхаа хөгжилтэй агшин бүрийг авч үлдэж чадахуйц байв. Мөн ард болон урд талын камераар нэгэн зэрэг хослуулан бичих боломжтой нь хамгийн том давуу тал болжээ. ### ӨНГӨ, ЗАГВАР 175 гр жинтэй энэхүү гар утас өд шиг хөнгөн мэдрэмжийг өгөхийн зэрэгцээ өнгөний хувьд цайвар цэнхэр, хар гэсэн сонголтуудтай. Сувдан цайвар өнгийг одтой цэнхэр өнгөтэй уусгасан нь гэрлийн тусгалаас хамаарч олон төрлийн өнгөөр солонгорч харагддаг ба хэзээ ч уйдамгүй сонгодог хар өнгийн сонголт таны хэв маягийг тодорхойлж болохуйц аж. Nova 9 - ийн гадаад төрхийг илүү нарийвчлан тодорхойлбол, 160 мм өндөр, 73.7 мм өргөн, 6.57 инчийн дэлгэц, 7.8 мм - ийн зузаантай. ### дэлгэц 120 Гц - ийн шилжих хурдтай, нумарсан өнгөт дэлгэц нь өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадвартай. Нэг секундэд 120 дүрсийг үзүүлэх чадлыг нь илтгэж буй 120 Гц - ийн дэлгэц нь бага фрэймийн хурдтай контентын хувьд систем автоматаар 60 Гц руу шилжиж, процессын явцад баттерейн ажиллах хугацааг хадгалах боломжтой. Мөн P3 өнгөний нягтрал нь бидний нүдэнд нийт 1.07 тэрбум өнгийг ялган харуулна. Харин HDR10 өндөр тодосгогч бүхий бүрэн хэмжээний P3 өнгөт дэлгэц нь нүдэнд үзэгдэх бүхнийг илүү бодит харагдуулах аж. Түүнээс гадна нүдийг хамгаалах горимтой нь бусдаас ялгарах давуу тал болж өгнө. Хамгийн онцлууштай нь 300 Гц давтамжтай Multi - Touch ашиглан тоглоомын чанараа дээшлүүлж болох ба 300 Гц мэдрэгчтэй дэлгэцийн хурдыг зориулалтын програмууд болон хувилбаруудад ашиглах боломжтой. Товчхондоо камерын хувьд влоггеруудад, дэлгэцийн шилжих хурдын тухайд gamer - үүдэд зориулсан гэж хэлж болох юм. ### хүчирхэг цэнэглэгч Дэлхийн хамгийн хүчирхэг цэнэглэгч хэмээн тодорхойлогдож буй 66 Вт хүчин чадалтай HUAWEI SuperCharge цэнэглэгч нь 38 минутад 100 хувь хүртэл цэнэглэх чадвартай. Түүгээр ч зогсохгүй 17 минутад 60 хувь хүртэлх цэнэгийг шахаж байсныг онцлох нь зүй. Баттерейний хүчин чадлын хувьд 4300 мАЦ бөгөөд өдрийн турш кино үзэх, дуу хөгжим сонсох, видео дуудлага хийх, тоглоом тоглоход асуудалгүй аж. ### илүү ашигтай хэрэглээ Nova 9 ухаалаг гар утасны системийн аюулгүй байдлыг сайжруулах үүднээс Huawei компани энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн EMUI 12 програм хангамжийг дэлхийн зах зээлд нэвтрүүлсэн билээ. Тэгвэл EMUI 12 хэрэглэгчдэд ямар ашигтай хэрэглээг санал болгож байгаа вэ? *Device+* – Уг тохиргоог идэвхжүүлснээр та зөөврийн компьютер дээрээ утасны файлуудыг шууд засварлах эсвэл таблетын дэлгэцэн дээрээ утсаар ярих боломжтой болно. *Meetime* – Нэгэн зэрэг 12 хүртэлх хүн хамтдаа HD чанартай дуут болон видео дуудлага хийх боломжийг олгоно. Meetime - ийн талаар илүү дэлгэрэнгүйг ЭНДЭЭС уншаарай. *Distributed File System* – Энэхүү системийн тусламжтайгаар зөөврийн компьютерээрээ дамжуулан утасныхаа баримт бичиг эсвэл зураг руу шууд хандаж чадна. Өөрөөр хэлбэл, ямар нэгэн кабельгүйгээр бүгдийг нээж үзэж болох давуу талтай. *Petal clip* – Олон төрлийн влог видеоны бэлэн загваруудыг санал болгодог ба “Huawei” - ийн хамгийн сүүлийн үеийн хиймэл оюун ухаан, медиа номын санг ашигласнаар нэмэлтээр тусгай эффект, чимэглэл, хөгжим, фонт, дууны эффект, шилжилт, хөдөлгөөнт дүрс зэргээс сонгох боломжтой. Монголын зах зээлд Huawei Nova 9 загварын гар утсыг Мобиком, Юнител, Технозон, Сайн электроникс, PC Mall, Smart Store зэрэг албан ёсны борлуулагчдаас 2’019’000 - 2’199’000 төгрөгөөр худалдан авах боломжтой. Ташрамд дурдахад, дөрөвдүгээр сарын 4-нийг хүртэл Huawei Nova 9 загварын гар утсыг худалдан авахдаа бэлгэнд Huawei Watch Fit аваарай. Веб: consumer.huawei.com/mn Фэйсбүүк: Huawei Mobile Mongolia
https://unread.today/c/book-rework	Номын тухай	Ariunsanaa	2021-03-28T00:00:00	3 сарын 28, 2021	Жэйсон Фрайд, Дэвид Хенссоны "Өөрөөр ажиллая" номын тухай	<div class="article-body"> <p></p><p dir="ltr">“Хүний амьдрал гэдэг сонголтуудын бүрдэл. Тэдгээр сонголт дотроос хамгийн чухал нөлөөтэй хоёр сонголт бол нэгдүгээрт ханиа сонгох, хоёрдугаарт мэргэжлээ сонгох” гэж бараг хүн бүр дуулж байсан байх. Энэ цагийн залууст мэргэжил сонгох нь ханиа сонгохоос дутуугүй чухал гэхэд буруудахгүй. Мэргэжлээ сонгохын цаана хэрхэн, юуны төлөө ажиллах, анх яагаад эхлүүлсэнээ эргэж санах, бүтэхгүй бол орхих гэх мэт эргэлзлийн олон уулзвар биднийг угтаж, түүнийг даван туулах шийдэл, итгэл үнэмшил нь ажлаа утга учиртайгаар хийх шалтгаан болдог. </p><p dir="ltr">Энэхүү номд зөвхөн энтрепренерууд гэлтгүй, мэргэжлээрээ аль нэг компани, соёлд уусан ажиллаж буй бүх хүнд хамаатай асуудлууд, хэвшмэл үзлээс үүддэг өрөөсгөл ойлголтуудын талаар энгийнээр тайлбарлан бичжээ. Уг номыг UI&UX дизайнер Э.Төмөрхуяг, "MOST" сэтгүүлийн эрхлэгч Г.Мөнхбаатар нар орчуулсан байна. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номын тухай </h3><p dir="ltr">“Rework” буюу "Өөрөөр ажиллая" номдоо Жэйсон Фрайд, Дэвид Хенссон нар "37signals" компанийг үүсгэн байгуулсан туршлагаа өгүүлнэ. Уг ном нийт 10 бүлэгтэй бөгөөд бүлэг дэх дэд хэсгүүд тус бүр 1-3 нүүр л үргэлжилнэ. Үргэлжилсэн үгийн том бичвэрээс халгадаг хэнд ч хялбар уншигдаж, төвлөрөөд суувал гялс дуусгахаар ном ажээ. Хэрхэн, яаж, яг юунд зориж ажиллах тухай арга барилын хөдөлшгүй дүрэм гэж үгүйг миний бие энэ номоос ойлгож авсан юм. </p> <blockquote><p> “Хүмүүс ажлын найман цаг тасралтгүй ажиллана гэж хэзээ ч байхгүй” </p> <cite><p>Rework</p> </cite></blockquote><p dir="ltr">Өглөө болгон ажил эхлэх цагтаа “хуруу уншуулдаг”, хоцорвол цалингаас суутгадаг байгууллагад хэсэг ажилласны дараагаас шинэ санаа гаргаж, тухайн бүтээгдэхүүнийг хөгжүүлж буйдаа урамшихаас илүү, шийтгэлийн зарчмаас нь халгасандаа үр дүн гаргах гэж хичээх нь бий. “Хэн ер нь ажил найман цагаас эхлэх ёстой гээд хэлчихсэн юм бол оо” гэж хошигнодог шиг, нээрээ ч ингэж ажиллах ёстой бол үлдсэн амьдралаа ингэж өнгөрүүлмээргүй байна гэж тэр үед бодогдоно. Бизнесийн байгууллагын хувьд ч ажилчидтайгаа яаж ажиллах, хэрхэн харилцах, аль болох урт хугацаанд ажиллах урам, итгэл төрүүлж, хэрхэн “өөриймшүүлэх” нь мөн толгой гашилгам асуудал гэдэг нь мэдээж биз ээ. </p> <blockquote><p> “Журам гэдэг байгууллагын сорвижсон шарх. Дахиж хэзээ ч болохгүй гэсэн утгыг агуулдаг. Мөн ганц хүний алдаанаас олон хүнд хүртээдэг шийтгэл. Ингэж л хүнд суртал буй болдог” </p> <cite><p>Rework</p> </cite></blockquote><p> Тиймээс ажлын арга барил, бизнес хөгжүүлэх үйл явц анхнаасаа ийм байх ёстой гэсэн дүрмийг авч хаяад, түүний оронд нээлттэй, бүтээлч хэв маягийг туршиж үзэж яагаад болохгүй гэж? </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Юунаас эхлэх вэ? </h3><p dir="ltr">Хэрвээ та өөрийн санаагаа бизнес болгож, бусдад хүртээлтэй, ашигтай болгохыг зорьж буй бол “бизнесийн зарчим” гэх мэт сүртэй нэртэй, зузаан ном барьж, том хөрөнгө оруулалт бүхий компанийн захирлуудыг шохоорхох хэрэггүй ч байж мэдэх юм. Жэйсон Фрайд, Дэвид Хенссон нар бизнесээ хөгжүүлэх хугацаандаа олон зүйлийг туршиж, хэв маяг, аргуудаа өөрсдийн нөхцөлд байдалд тохирох байдлаар өөрчилсөөр байв. Амжилтад хүрэхээр тэмүүлж яваа хүний хувьд бусдын нүдэнд "торж", элдэв санал шүүмжээр булуулах үе гарах нь мэдээж. Харин тэр үед бусдын үгэнд биш, өөрийн санаанд төвлөрч, чиг шугамаа алдахгүй явах нь маш чухал. Үүний тулд бусад компанийн урдаа барьдаг алсын зорилго, зорилтоос илүү өөрийнхөө анх сэдсэн санаан дээрээ бат тулгуурлаж, улиг болсон аргачлалуудыг дагах гэж хүчлэхээ болих хэрэгтэй. Ажил бол зөвхөн мөнгөний төлөө хийдэг зүйл биш. Үнэ цэн, хувь хүнийг хөгжүүлэх, улам илүүг сэтгэх боломжийг олгох орон зай байх нь тухайн бизнесийг "амьд" байлгах хүчин зүйл билээ. Ихэнх зохион бүтээгчид ердөө өөрт тулгарсан асуудлуудыг хэрхэн оновчтой бөгөөд энгийнээр шийдвэрлэж болох вэ гэдгийг анхаарч, түүнийхээ хүчинд л хүмүүст хүртээмжтэй бүтээгдэхүүнүүдийг гаргасан байдаг шүү дээ. </p> <blockquote><p> “Өөрт тулгарсан асуудлыг шийдэх санааг барьж авах нь сайн бүтээгдэхүүүн бий болгох хамгийн оновчтой арга зам. Учир нь өөрт тулгарсан асуудлыг шийдэж буй хүн хэний ч оролцоогүй зөв зүйл хийж байгааг мэдэж байдаг”</p> <cite><p>Rework</p> </cite></blockquote><p>Энэ бол бололцоо муутай, хамтдаа зэрэгцэж ажиллах боломжгүй, захиалгын элдэв ажил гүйцэтгэж өөрсдийгөө болгодог байсан залуус нэгдэн амжилттай стартап байгуулсан түүх юм. Дэвид Даниас холбогдож, бусад нь Америкаас ажилладаг байж. Санаагаа даруйхан ажил хэрэг болгож, хурдтай хэрэгжүүлэх шаардлага байсан ч багаа аль болох цомхон хэвээр хадгалж, гаднын хөрөнгө оруулалт авахгүй байхаар шийдсэн нь яагаад зөв байсныг тэд тайлбарлажээ. Ажиллах арга хэлбэр, бүтэц нь энгийн, төсөр байсны хүчинд хэрэглэхэд хялбар, сайн бүтээгдэхүүн гаргаж чадсан гэнэ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/82c19d8a-6e82-411b-9699-8934e6fce1f9/4917478826a395e8b7d2085fe1d19fbb.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Яваад л бай</h3><p></p><p> Ямар ч гайхалтай амжилт, хайр дурлалын түүх байвч түүний цаана сайн сайхан, хатуу хүтүү олон үйл явдал, шийдвэрүүдийн цуглуулга байх нь мэдээж. Бизнес үүсгэн байгуулж, санхүүгийн хариуцлага хүлээж, алдагдал багатай ажиллана гэдэг баг хамт олноос багагүй зүйлийг шаардана. Гэвч аливаа бизнест бодитоор хандвал амжилт олоход илүү дөхөм. Зөвхөн зарах тухай, ашиг олох тухай л бодоод байвал онгоц тань олигтой хол явахгүй. </p><p>Хувь хүний хөгжил, бизнесийн тухай номууд гарчиглаж байхад бишгүй олон хатуу хэллэг, нэр томьёонуудтай таараад өөрөөсөө хол хөндий, хэзээ ч хүрэхгүй зүйл мэт санагддаг байлаа. Харин “Өөрөөр ажиллая” ном нь дан бизнес, карьер, ажиллах тухай гэлтгүй, ерөөс амьдрахуйн тухай, ажилдаа болон өөртөө хэрхэн хандах тухайд энгийн бөгөөд товчоор зөвлөжээ. Цаашдаа мэдэхгүй зүйл рүүгээ ч зоригтой явж ороход тань энэ ном тусална гэдэгт итгэлтэй байна. <br></p> </div>	“Хүний амьдрал гэдэг сонголтуудын бүрдэл. Тэдгээр сонголт дотроос хамгийн чухал нөлөөтэй хоёр сонголт бол нэгдүгээрт ханиа сонгох, хоёрдугаарт мэргэжлээ сонгох” гэж бараг хүн бүр дуулж байсан байх. Энэ цагийн залууст мэргэжил сонгох нь ханиа сонгохоос дутуугүй чухал гэхэд буруудахгүй. Мэргэжлээ сонгохын цаана хэрхэн, юуны төлөө ажиллах, анх яагаад эхлүүлсэнээ эргэж санах, бүтэхгүй бол орхих гэх мэт эргэлзлийн олон уулзвар биднийг угтаж, түүнийг даван туулах шийдэл, итгэл үнэмшил нь ажлаа утга учиртайгаар хийх шалтгаан болдог. Энэхүү номд зөвхөн энтрепренерууд гэлтгүй, мэргэжлээрээ аль нэг компани, соёлд уусан ажиллаж буй бүх хүнд хамаатай асуудлууд, хэвшмэл үзлээс үүддэг өрөөсгөл ойлголтуудын талаар энгийнээр тайлбарлан бичжээ. Уг номыг UI&UX дизайнер Э.Төмөрхуяг, "MOST" сэтгүүлийн эрхлэгч Г.Мөнхбаатар нар орчуулсан байна. Номын тухай “Rework” буюу "Өөрөөр ажиллая" номдоо Жэйсон Фрайд, Дэвид Хенссон нар "37signals" компанийг үүсгэн байгуулсан туршлагаа өгүүлнэ. Уг ном нийт 10 бүлэгтэй бөгөөд бүлэг дэх дэд хэсгүүд тус бүр 1-3 нүүр л үргэлжилнэ. Үргэлжилсэн үгийн том бичвэрээс халгадаг хэнд ч хялбар уншигдаж, төвлөрөөд суувал гялс дуусгахаар ном ажээ. Хэрхэн, яаж, яг юунд зориж ажиллах тухай арга барилын хөдөлшгүй дүрэм гэж үгүйг миний бие энэ номоос ойлгож авсан юм. “Хүмүүс ажлын найман цаг тасралтгүй ажиллана гэж хэзээ ч байхгүй” Rework Өглөө болгон ажил эхлэх цагтаа “хуруу уншуулдаг”, хоцорвол цалингаас суутгадаг байгууллагад хэсэг ажилласны дараагаас шинэ санаа гаргаж, тухайн бүтээгдэхүүнийг хөгжүүлж буйдаа урамшихаас илүү, шийтгэлийн зарчмаас нь халгасандаа үр дүн гаргах гэж хичээх нь бий. “Хэн ер нь ажил найман цагаас эхлэх ёстой гээд хэлчихсэн юм бол оо” гэж хошигнодог шиг, нээрээ ч ингэж ажиллах ёстой бол үлдсэн амьдралаа ингэж өнгөрүүлмээргүй байна гэж тэр үед бодогдоно. Бизнесийн байгууллагын хувьд ч ажилчидтайгаа яаж ажиллах, хэрхэн харилцах, аль болох урт хугацаанд ажиллах урам, итгэл төрүүлж, хэрхэн “өөриймшүүлэх” нь мөн толгой гашилгам асуудал гэдэг нь мэдээж биз ээ. “Журам гэдэг байгууллагын сорвижсон шарх. Дахиж хэзээ ч болохгүй гэсэн утгыг агуулдаг. Мөн ганц хүний алдаанаас олон хүнд хүртээдэг шийтгэл. Ингэж л хүнд суртал буй болдог” Rework Тиймээс ажлын арга барил, бизнес хөгжүүлэх үйл явц анхнаасаа ийм байх ёстой гэсэн дүрмийг авч хаяад, түүний оронд нээлттэй, бүтээлч хэв маягийг туршиж үзэж яагаад болохгүй гэж? Юунаас эхлэх вэ? Хэрвээ та өөрийн санаагаа бизнес болгож, бусдад хүртээлтэй, ашигтай болгохыг зорьж буй бол “бизнесийн зарчим” гэх мэт сүртэй нэртэй, зузаан ном барьж, том хөрөнгө оруулалт бүхий компанийн захирлуудыг шохоорхох хэрэггүй ч байж мэдэх юм. Жэйсон Фрайд, Дэвид Хенссон нар бизнесээ хөгжүүлэх хугацаандаа олон зүйлийг туршиж, хэв маяг, аргуудаа өөрсдийн нөхцөлд байдалд тохирох байдлаар өөрчилсөөр байв. Амжилтад хүрэхээр тэмүүлж яваа хүний хувьд бусдын нүдэнд "торж", элдэв санал шүүмжээр булуулах үе гарах нь мэдээж. Харин тэр үед бусдын үгэнд биш, өөрийн санаанд төвлөрч, чиг шугамаа алдахгүй явах нь маш чухал. Үүний тулд бусад компанийн урдаа барьдаг алсын зорилго, зорилтоос илүү өөрийнхөө анх сэдсэн санаан дээрээ бат тулгуурлаж, улиг болсон аргачлалуудыг дагах гэж хүчлэхээ болих хэрэгтэй. Ажил бол зөвхөн мөнгөний төлөө хийдэг зүйл биш. Үнэ цэн, хувь хүнийг хөгжүүлэх, улам илүүг сэтгэх боломжийг олгох орон зай байх нь тухайн бизнесийг "амьд" байлгах хүчин зүйл билээ. Ихэнх зохион бүтээгчид ердөө өөрт тулгарсан асуудлуудыг хэрхэн оновчтой бөгөөд энгийнээр шийдвэрлэж болох вэ гэдгийг анхаарч, түүнийхээ хүчинд л хүмүүст хүртээмжтэй бүтээгдэхүүнүүдийг гаргасан байдаг шүү дээ. “Өөрт тулгарсан асуудлыг шийдэх санааг барьж авах нь сайн бүтээгдэхүүүн бий болгох хамгийн оновчтой арга зам. Учир нь өөрт тулгарсан асуудлыг шийдэж буй хүн хэний ч оролцоогүй зөв зүйл хийж байгааг мэдэж байдаг” Rework Энэ бол бололцоо муутай, хамтдаа зэрэгцэж ажиллах боломжгүй, захиалгын элдэв ажил гүйцэтгэж өөрсдийгөө болгодог байсан залуус нэгдэн амжилттай стартап байгуулсан түүх юм. Дэвид Даниас холбогдож, бусад нь Америкаас ажилладаг байж. Санаагаа даруйхан ажил хэрэг болгож, хурдтай хэрэгжүүлэх шаардлага байсан ч багаа аль болох цомхон хэвээр хадгалж, гаднын хөрөнгө оруулалт авахгүй байхаар шийдсэн нь яагаад зөв байсныг тэд тайлбарлажээ. Ажиллах арга хэлбэр, бүтэц нь энгийн, төсөр байсны хүчинд хэрэглэхэд хялбар, сайн бүтээгдэхүүн гаргаж чадсан гэнэ. Яваад л бай Ямар ч гайхалтай амжилт, хайр дурлалын түүх байвч түүний цаана сайн сайхан, хатуу хүтүү олон үйл явдал, шийдвэрүүдийн цуглуулга байх нь мэдээж. Бизнес үүсгэн байгуулж, санхүүгийн хариуцлага хүлээж, алдагдал багатай ажиллана гэдэг баг хамт олноос багагүй зүйлийг шаардана. Гэвч аливаа бизнест бодитоор хандвал амжилт олоход илүү дөхөм. Зөвхөн зарах тухай, ашиг олох тухай л бодоод байвал онгоц тань олигтой хол явахгүй. Хувь хүний хөгжил, бизнесийн тухай номууд гарчиглаж байхад бишгүй олон хатуу хэллэг, нэр томьёонуудтай таараад өөрөөсөө хол хөндий, хэзээ ч хүрэхгүй зүйл мэт санагддаг байлаа. Харин “Өөрөөр ажиллая” ном нь дан бизнес, карьер, ажиллах тухай гэлтгүй, ерөөс амьдрахуйн тухай, ажилдаа болон өөртөө хэрхэн хандах тухайд энгийн бөгөөд товчоор зөвлөжээ. Цаашдаа мэдэхгүй зүйл рүүгээ ч зоригтой явж ороход тань энэ ном тусална гэдэгт итгэлтэй байна.	“Хүний амьдрал гэдэг сонголтуудын бүрдэл. Тэдгээр сонголт дотроос хамгийн чухал нөлөөтэй хоёр сонголт бол нэгдүгээрт ханиа сонгох, хоёрдугаарт мэргэжлээ сонгох” гэж бараг хүн бүр дуулж байсан байх. Энэ цагийн залууст мэргэжил сонгох нь ханиа сонгохоос дутуугүй чухал гэхэд буруудахгүй. Мэргэжлээ сонгохын цаана хэрхэн, юуны төлөө ажиллах, анх яагаад эхлүүлсэнээ эргэж санах, бүтэхгүй бол орхих гэх мэт эргэлзлийн олон уулзвар биднийг угтаж, түүнийг даван туулах шийдэл, итгэл үнэмшил нь ажлаа утга учиртайгаар хийх шалтгаан болдог. Энэхүү номд зөвхөн энтрепренерууд гэлтгүй, мэргэжлээрээ аль нэг компани, соёлд уусан ажиллаж буй бүх хүнд хамаатай асуудлууд, хэвшмэл үзлээс үүддэг өрөөсгөл ойлголтуудын талаар энгийнээр тайлбарлан бичжээ. Уг номыг UI&UX дизайнер Э.Төмөрхуяг, "MOST" сэтгүүлийн эрхлэгч Г.Мөнхбаатар нар орчуулсан байна. ### Номын тухай “Rework” буюу "Өөрөөр ажиллая" номдоо Жэйсон Фрайд, Дэвид Хенссон нар "37signals" компанийг үүсгэн байгуулсан туршлагаа өгүүлнэ. Уг ном нийт 10 бүлэгтэй бөгөөд бүлэг дэх дэд хэсгүүд тус бүр 1-3 нүүр л үргэлжилнэ. Үргэлжилсэн үгийн том бичвэрээс халгадаг хэнд ч хялбар уншигдаж, төвлөрөөд суувал гялс дуусгахаар ном ажээ. Хэрхэн, яаж, яг юунд зориж ажиллах тухай арга барилын хөдөлшгүй дүрэм гэж үгүйг миний бие энэ номоос ойлгож авсан юм. > “Хүмүүс ажлын найман цаг тасралтгүй ажиллана гэж хэзээ ч байхгүй” > > Rework Өглөө болгон ажил эхлэх цагтаа “хуруу уншуулдаг”, хоцорвол цалингаас суутгадаг байгууллагад хэсэг ажилласны дараагаас шинэ санаа гаргаж, тухайн бүтээгдэхүүнийг хөгжүүлж буйдаа урамшихаас илүү, шийтгэлийн зарчмаас нь халгасандаа үр дүн гаргах гэж хичээх нь бий. “Хэн ер нь ажил найман цагаас эхлэх ёстой гээд хэлчихсэн юм бол оо” гэж хошигнодог шиг, нээрээ ч ингэж ажиллах ёстой бол үлдсэн амьдралаа ингэж өнгөрүүлмээргүй байна гэж тэр үед бодогдоно. Бизнесийн байгууллагын хувьд ч ажилчидтайгаа яаж ажиллах, хэрхэн харилцах, аль болох урт хугацаанд ажиллах урам, итгэл төрүүлж, хэрхэн “өөриймшүүлэх” нь мөн толгой гашилгам асуудал гэдэг нь мэдээж биз ээ. > “Журам гэдэг байгууллагын сорвижсон шарх. Дахиж хэзээ ч болохгүй гэсэн утгыг агуулдаг. Мөн ганц хүний алдаанаас олон хүнд хүртээдэг шийтгэл. Ингэж л хүнд суртал буй болдог” > > Rework Тиймээс ажлын арга барил, бизнес хөгжүүлэх үйл явц анхнаасаа ийм байх ёстой гэсэн дүрмийг авч хаяад, түүний оронд нээлттэй, бүтээлч хэв маягийг туршиж үзэж яагаад болохгүй гэж? ### Юунаас эхлэх вэ? Хэрвээ та өөрийн санаагаа бизнес болгож, бусдад хүртээлтэй, ашигтай болгохыг зорьж буй бол “бизнесийн зарчим” гэх мэт сүртэй нэртэй, зузаан ном барьж, том хөрөнгө оруулалт бүхий компанийн захирлуудыг шохоорхох хэрэггүй ч байж мэдэх юм. Жэйсон Фрайд, Дэвид Хенссон нар бизнесээ хөгжүүлэх хугацаандаа олон зүйлийг туршиж, хэв маяг, аргуудаа өөрсдийн нөхцөлд байдалд тохирох байдлаар өөрчилсөөр байв. Амжилтад хүрэхээр тэмүүлж яваа хүний хувьд бусдын нүдэнд "торж", элдэв санал шүүмжээр булуулах үе гарах нь мэдээж. Харин тэр үед бусдын үгэнд биш, өөрийн санаанд төвлөрч, чиг шугамаа алдахгүй явах нь маш чухал. Үүний тулд бусад компанийн урдаа барьдаг алсын зорилго, зорилтоос илүү өөрийнхөө анх сэдсэн санаан дээрээ бат тулгуурлаж, улиг болсон аргачлалуудыг дагах гэж хүчлэхээ болих хэрэгтэй. Ажил бол зөвхөн мөнгөний төлөө хийдэг зүйл биш. Үнэ цэн, хувь хүнийг хөгжүүлэх, улам илүүг сэтгэх боломжийг олгох орон зай байх нь тухайн бизнесийг "амьд" байлгах хүчин зүйл билээ. Ихэнх зохион бүтээгчид ердөө өөрт тулгарсан асуудлуудыг хэрхэн оновчтой бөгөөд энгийнээр шийдвэрлэж болох вэ гэдгийг анхаарч, түүнийхээ хүчинд л хүмүүст хүртээмжтэй бүтээгдэхүүнүүдийг гаргасан байдаг шүү дээ. > “Өөрт тулгарсан асуудлыг шийдэх санааг барьж авах нь сайн бүтээгдэхүүүн бий болгох хамгийн оновчтой арга зам. Учир нь өөрт тулгарсан асуудлыг шийдэж буй хүн хэний ч оролцоогүй зөв зүйл хийж байгааг мэдэж байдаг” > > Rework Энэ бол бололцоо муутай, хамтдаа зэрэгцэж ажиллах боломжгүй, захиалгын элдэв ажил гүйцэтгэж өөрсдийгөө болгодог байсан залуус нэгдэн амжилттай стартап байгуулсан түүх юм. Дэвид Даниас холбогдож, бусад нь Америкаас ажилладаг байж. Санаагаа даруйхан ажил хэрэг болгож, хурдтай хэрэгжүүлэх шаардлага байсан ч багаа аль болох цомхон хэвээр хадгалж, гаднын хөрөнгө оруулалт авахгүй байхаар шийдсэн нь яагаад зөв байсныг тэд тайлбарлажээ. Ажиллах арга хэлбэр, бүтэц нь энгийн, төсөр байсны хүчинд хэрэглэхэд хялбар, сайн бүтээгдэхүүн гаргаж чадсан гэнэ. ### Яваад л бай Ямар ч гайхалтай амжилт, хайр дурлалын түүх байвч түүний цаана сайн сайхан, хатуу хүтүү олон үйл явдал, шийдвэрүүдийн цуглуулга байх нь мэдээж. Бизнес үүсгэн байгуулж, санхүүгийн хариуцлага хүлээж, алдагдал багатай ажиллана гэдэг баг хамт олноос багагүй зүйлийг шаардана. Гэвч аливаа бизнест бодитоор хандвал амжилт олоход илүү дөхөм. Зөвхөн зарах тухай, ашиг олох тухай л бодоод байвал онгоц тань олигтой хол явахгүй. Хувь хүний хөгжил, бизнесийн тухай номууд гарчиглаж байхад бишгүй олон хатуу хэллэг, нэр томьёонуудтай таараад өөрөөсөө хол хөндий, хэзээ ч хүрэхгүй зүйл мэт санагддаг байлаа. Харин “Өөрөөр ажиллая” ном нь дан бизнес, карьер, ажиллах тухай гэлтгүй, ерөөс амьдрахуйн тухай, ажилдаа болон өөртөө хэрхэн хандах тухайд энгийн бөгөөд товчоор зөвлөжээ. Цаашдаа мэдэхгүй зүйл рүүгээ ч зоригтой явж ороход тань энэ ном тусална гэдэгт итгэлтэй байна.
https://unread.today/c/journalism-books	Номын тухай	Burtguljin Enkhbat	2021-03-20T00:00:00	3 сарын 20, 2021	Сэтгүүлчдийн туурвисан сэтгүүл зүйн шилдэг бүтээлүүдийг түүвэрлэхүй	<div class="article-body"> <h2><div>Дэлхийн хэвлэлийн магнат “Washington Post” хүртэл мэдээгээ залууст зориулан TikTok-ын бичлэгээр хүргэж, уртхан текстийг уншигчид үзэж чадахаа байсан мэдээллийн хөлгүй урсгал дунд “бичих” гэдэг магад урьд цагтай адил сонирхолтой, сэтгэл булаам ажил биш болсон ч байж мэдэх. Хэдхэн товч дараад л санаанд орсон бүхнээ олон нийтийн сүлжээнд нийтэлж болох дижитал эрин зуунд бид амьдарч буй. Гэвч байзаарай, хүссэн бүхэн нь хийж дөнгөх мэт энгийн бөгөөд хялбархан харагддагт “сэтгүүлч” хэмээх мэргэжлийн ур ухаан оршдог юм биш үү?</div><div><br></div><div> Ярилцлага, сурвалжилга, аян замын тэмдэглэл, хөрөг нийтлэл гээд сэтгүүл зүйн аль ч төрөл зүйл их үйл явдал дундах эгэл хүмүүсийн хувь тавиланг дүрслэн харуулдгаараа онцлог. <br></div><div>Сайн баримтын ноён нуруунд түшиглэж, тэрхүү баримтыг амилуулах уран дүрслэлийн дуусаж дундаршгүй боломжийг чадварлагаар ашиглах увдис бол сэтгүүлч хүний хамгийн том зэвсэг юм. </div><div><br></div><div>Хүүхэд шиг уйдамхай уншигчийг нийтлэлийнхээ өмнө тогтоон бариад зогсохгүй сэтгэлийг нь ховстож, хөндсөн асуудлаа бүрэн дүүрэн ойлгуулах шидтэй авьяаслаг сэтгүүлчдийн туурвисан шилдэг бичвэрүүдийг бид энэ удаагийн номын булангаараа түүвэрлэн хүргэж байна. </div><div><br></div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">1. Даашинзтай сурвалжлагууд <div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/0423eae3e08e7b6fbdc0df96eec443b7.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Лунтангийн Болормаа. Хэвлэл мэдээллийн салбартай холбогдсон хэн бүхэнд энэ нэр түүх, домог шиг л сонсогддог гэхэд хилсдэхгүй. Түүний <a href="https://www.goodreads.com/book/show/57056440?ac=1&from_search=true&qid=shtPNeNkCI&rank=1" target="_blank">“Даашинзтай сурвалжлагууд</a>” хэмээх өвөрмөц нэртэй бүтээл олон жилийн турш сэтгүүл зүйн чиглэлээр суралцдаг оюутнуудын ширээний ном, албан бус сурах бичиг нь байсаар ирсэн. <br></p> <p><i>Жагсаалыг өндөр байшингийн цонхоор ажвал тун ч сүртэй. “Сүрт жагсаал боллоо” гээд л бичиж орхино. Харин дунд нь ороод, тэнд цугласан хувь заяаг сурвалжилбал инээдтэй, эмгэнэлтэй, өрөвдөж, хайрламаар, эсвэл бахархаж дэмжмээр мянган баримт, санаа цуглуулах вий.”</i></p> <p>Тэрээр яг л дээр бичсэн шиг дэлхий дахин болоод өөрийн улсад болж буй улс төрийн зөрчилдөөн, нийгэм эдийн засгийн гүн дэх бугшсан асуудал, толгой эргэм их тоо баримтыг тэтгэврийн хөгшин ч уншаад ойлгохуйц байдлаар сэтгэлд ойр хүүрнэж чаддаг нэгэн байсан гэдгийг нийтлэл бүр нь бэлхнээ нотолж чаддаг. Энхийг сахиулагчдын мөрөөр Афганистанаас бэлтгэсэн “Элсэн энгэсэг”, “Алчууртай аялал” цуврал сурвалжилгууд, Өмнөговь дахь их баялгийн тухай “Монголын говь дахь Синдерелла”, “Оюутолгойн тухай оддын дайны сэтгэмжүүд” асуудал хөндсөн нийтлэлүүд нь гарчгаасаа эхлээд өөрийн гэсэн донж, өнгө төрхийг илтгэнэ. Эдийн засгийн талаар бичлээ гэхэд жирийн иргэдийн амьдралаас харь хөндий тооны цуглуулга бус мах, талх зэргийн үнэтэй харьцуулсан хамаагүй амьд цифрүүдээс нийтлэлээ бүрдүүлсэн байх жишээтэй. </p> <p>Тус бүтээлээс та зөвхөн сэтгүүл зүйн бичвэрүүдээс гадна 21-р зууны эхэн үеийн сэтгүүлчдийн ажиллах хэв маяг, өглөө бүхэн гал авалцаж байдаг өдөр тутмын сонины халуун тогоо хийгээд дэлхийн олон орны сэтгүүлчдийн туршлагыг өөр хооронд нь харьцуулан уншиж болно. Сэтгүүлч хэмээх мэргэжлийн үнэ цэн, мэргэжлийн сэтгүүл зүйн нийгэмд гүйцэтгэх үүрэг, ач холбогдлыг харуулсан Л.Болормаа агсны бүтээлийг сэтгүүл зүйгээр суралцдаг, ажилладаг, энэ салбарыг сонирхдог хэн бүхэнд зөвлөе.</p> <blockquote><p>Үзгээ шүүрэн том нийтлэл туурвихаасаа өмнө зүрхээ чагнаарай.</p> <cite><p>"Даашинзтай сурвалжлагууд" номын хэсгээс</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>2. Аав бид хоёр<br></div><div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/cba75c3e9fe994cfa57f26766115b41a.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Түүний бичвэрээс уншигчид хүн малын зоо тэнийсэн хавар цагийн танхилхан үнэр, тал шигээ тайван уужуу малчдын холч ухаантай үгс, жихүүн намрын үдшээр Холбоо нууранд чуулах хун шувуудын үзэсгэлэн гоо, арван тавны сар Орхоны хүрхрээн дээрээс асгарах үеийн ер бусын байгаль дэлхийн зураглалыг үздэг. Түүнийг уншиж эхлүүлсэн нэгэн дуусгаж байж л санаагаа амраадаг нь бараг жам ёс гэмээр. <br></p> <p>Туульс хайлан уярч, тойрч суугаад үлгэр сонсож, хос чавхдаст хуурын эгшиг дор өсдөг монголчуудын сэтгэлийн утсыг хөндөх нь тун амаргүй ч Б. Ганчимэг сэтгүүлч хэрхэн уйдамхай уншигчдыг бусдын болон өөрийн ертөнцөөр аялуулж, сэтгэлийн цэнгэл амсуулахаа хэн хүнээс илүү сайн мэддэг мэт.</p> <p>Утгын уран, үгийн тансагаар наадан бичсэн түүний аян замын тэмдэглэл, хөрөг нийтлэлүүдийг яг л уран зохиолын ном шиг хүлхэн хүлхэн шимтэн унших дуртай үнэнч уншигчдын хүрээлэл аль хэдийн бүрдсэн. <a href="https://www.goodreads.com/book/show/55847700?ac=1&from_search=true&qid=rnQCcbZEVz&rank=1" target="_blank">“Аав бид хоёр”</a> хэмээх тус нийтлэлийн түүвэрт багтсан “Баавгайн тос”, “Шар Туяа”, “Дэдэрмаа” эгч гээд хөргүүдийг унших бүрийд бидний өдөр бүхэн уулзаж, хажуугаар нь өнгөрдөг эглээс эгэл хүмүүсийн түүх, хувь заяаг хэрхэн сэтгэл зүрхэнд хоногштол ингэж буулгаж чадсан байна аа хэмээн өөрийн эрхгүй дуу алдах нь бий. Тиймдээ ч бичвэрүүдийг нь хэдэн арван удаа давтан уншсан ч уйдна гэж үгүй. <br></p> <p>Уншигч та энэ номоос хийрхэл чамирхлаар өвч бүрхсэн хоосон хөндий үгсийг бус Б. Ганчимэг хэмээх бүсгүйн дотоод сэтгэлээс ундран гарсан хайр нөхөрлөл, гансрал цөхрөл хийгээд бахархал омогшлын үгсийг уншина. Өөрийн оршихуй, бодол сэтгэлээ олны дунд илчлэн гаргаж, үнэн түүхийг хүүрнэж чаддаг нь түүний бүтээлийг хайрлах гол шалтгаан билээ.</p> <blockquote><p>Аавдаа би шүлэг бичиж үзэв. Аавдаа би дуу зохиож үзэв. Аавдаа би ном зориулж бичив. Аавыгаа харин эргэж үл олов.</p> <cite><p>"Аав бид хоёр" номын хэсгээс</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">3. Цагаан Гэгээ<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/bb6dfe1c71982ef9061b47187a6d3520.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Ж.Гангаа агсны аяллын тэмдэглэлүүд бол Монголын сэтгүүл зүйн нэгэн үзэгдэл байсан билээ. Тэрээр Монголынхоо бүх л нутаг орноор аялж, дэлхийн дөрвөн тивд хөл тавьж, “Харь Буриадын нутаг, дүүрэн цагаан гунигтай“, “Түвдийн цуврал тэмдэглэл“, “Алтайгаас Хянган хүртэл“, “Алтайн цаад говиор” зэрэг олон зуун бүтээл туурвиж, шилдэг бүтээлүүдээрээ сэтгүүл зүйн дээд Ц.Балдоржийн шагналыг хүртжээ.</p><p>Түүний бичлэгээс монгол ахуй нэвт ханхалж, төгс харагддаг шидтэй. Гярхай ажиглалт, гоёмсог дүрслэлээ тэр бодууштай санаа, ёжлол хошигнолоор сүлэн уншигчдын сэтгэлийг соронздон татаж, нэгийг бодогдуулдаг байв. Өдрийн сонины хэвлэл захиалга хариуцсан ажилтан байхдаа хониор сонин захиалдаг малчдаас хонио цуглуулан Баянхонгороос Улаанбаатар хүртэл туун ирж байснаас өгсүүлээд тэр сэтгүүлч, албаны дарга, хариуцлагатай нарийн бичгийн дарга зэрэг сониныхоо бүх л албыг хашсан байдаг. Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж түүнийг “Манай Гангаа бол монгол ахуйг ер бусын билгийн нүдээр хардаг, мэдэрдэг, хайрладаг гайхалтай уран бүтээлч, сэтгүүлч байж билээ” хэмээн дурссан нь эгэл амьдралыг туулж, ажиглаж ирснийх нь илрэл биз ээ. <br></p> <blockquote><p> Монгол нь дэлхийн 200 гаран улсаас эхний 17-д ордог маш том нутагтай орон. Тэр хэрээрээ агуу том музей. </p> <cite><p>"Цагаан Гэгээ" номын хэсгээс</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">4. 25<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/ffb285094a8d7820a49f64e08cdc3271.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>"<a href="https://www.goodreads.com/book/show/38091092-25?ac=1&from_search=true&qid=ENE8C3ZhL5&rank=1" target="_blank">25” </a>бол бичиж, туурвих ажлаас онхи ондоо мэргэжилтэй миний сэтгүүлч болох мөрөөдлийг өрдсөн ном билээ. Анхлан чамин хавтсанд нь дурлаж авсан энэхүү эсээ, тэмдэглэлийн түүврийг нэг амьсгаагаар уншиж дууссаныхаа дараа би сэтгүүлчийн ажлыг тэс өөр нүдээр харах болсон.</p><p>Балдоржийн шагналт, залуу сэтгүүлч Ж.Тэгшжаргалын энэ бүтээл үндсэн хоёр хэсгээс бүрдэх бөгөөд эхний хэсэг нь түүний намтар дурсамж байх бол хоёрдугаар хэсэг нь сурвалжилга, эсээ, тэмдэглэлүүдээр үргэлжилнэ.</p><p>Хувь заяаны эргүүлгээр урд хөршийн нэгэн хэсэг болсон өвөрмонголчуудын амьдралын тухай “Луугийн атган дахь цаасан шувуу”, хөгжлийн салхинд туугдан хүссэн амьдралынхаа үзүүрээс атгахыг хичээх монгол залуучуудын үнэн дүр төрхийг харуулсан “Нүүдэл” тэргүүтэй цуврал сурвалжилга, орчин цагийн Монголын сэтгүүлзүйд хүчин зүтгэж энэ салбарын өчигдөр өнөөдөр маргаашийн өнгө төрхийг тодорхойлж буй эрхмүүдийн талаарх “Хадаас” тэмдэглэлүүдээс нь та түүнийг сэтгүүл зүйн салбарт өөрийн мөрийг тодоос тод үлдээж буй чадварлаг сэтгүүлч гэдгийг лавтайяа мэдэх буй за.</p><p>Сонсох бүрд өөрийн эрхгүй аз жаргал гэдэг үг толгой дотор эргэлдэх босса нова хөгжим, эцэг эх нь нэрээ элбэж өгсөн илбэчин Габогийн шид, уулын энгэрт модны хожуулаар туулай урлаж бяцхан охиныхоо 30 жилийн дараах төрхийг бүтээх зураач залуугийн түүх гээд түүний бичвэрүүд танд ертөнцийн олон өнгийг дэлгэн харуулна гэдгийг амлая. <br> <br></p> <blockquote><p>Хүмүүс бие биенээ бүтээж байдаг гэдэгт би итгэдэг. Азаар би сайн аав, сайн ээж, сайн ах, сайн найзаар дутаагүй юм шүү гэж сэтгэл тэнүүн бодоход энэ их үйлтэй газар харин ч нэг эрх дураарааа өнгөрүүлсэн 25 насныхаа энэхэн мөчлөгт эд эс бүхнээс нь таашаал мэдрэн суунам. <br>Амьдрал бас ч муугүй эд юмаа...<br></p> <cite><p>"25" номын хэсгээс</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">5. Оршихгүйгээр оршихуй, Амьдрал нэрт кафед <div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/1ebb7e7bbc54d953785c287bf70184c3.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/1500c70181f7bd3daa83f49056b95d5e.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Ярилцлагын төрөл хэзээд уншигчдын дунд хамгийн эрэлттэй, олны анхаарлыг татсан бичлэгийн төрөл байсаар ирсэн. Өнгөц харвал хэдхэн асуултаар ярилцагч нэгнээ сонжоод л хариулт авчих хялбар бичвэр шиг санагдах ч урт настай, ул суурьтай ярилцлага нь сэтгүүлчээс олон ур чадварыг шаарддаг. Огт танихгүй нэгний дотоод ертөнц, үзэл бодол, харах өнцгийг бусдад хангалттай сайн нээн харуулж чадсан амжилттай ярилцлага нь сэтгүүлчийн судалгаа, мэдрэмж, харилцаа гээд олон зүйлээс хамаарах нь бий. Тиймдээ ч нийтлэлийнхээ төгсгөлд сайн ярилцлагуудын бодит жишээ болсон <a href="https://www.goodreads.com/book/show/38118997" target="_blank">“Оршихгүйгээр оршихуй”</a>, <a href="https://www.goodreads.com/book/show/38140073?ac=1&from_search=true&qid=7QoVYOjlDa&rank=1" target="_blank">“Амьдрал нэрт кафед”</a> номуудыг онцоллоо.<br></p><p>Акира Күросава, Индира Ганди, Элеонор Рузвельт гээд 20-р зууны түүхийг бичилцсэн нэрт улстөрч, кино найруулагч, уран бүтээлч, нийгмийн зүтгэлтнүүдийн ховор нандин ярилцлагуудыг багтаасан тус хоёр цуврал орчуулагч яруу найрагч Г.Лхагвадуламын орчуулгаар монгол хэлнээ буусан билээ. Хэдэн зуун ярилцлагаас шигшигдсэн түүвэр тул уншихад үр өгөөжтэй сонирхолтой хийгээд сэтгүүлчдийн хувьд ч асуултаа зөв тавих, ярилцлагаа хөтлөн авч явахад санаа авахуйц олон жишээгээр баялаг бүтээл юм. <br></p> <blockquote><p>Хүнийг хамгийн хөглөдөг зүйл гэвэл хайраас өөр юу байх вэ? Хийж бүтээж байгаа зүйлээ, эргэн тойрны юмс үзэгдлээ, хувь заяагаа хайрлаж сурах хэрэгтэй. Дайн дажин болж байхад ч юу ч юм босгож, бүтээх нь чухал.<br><br></p> <cite><p>Милорад Павич (Сербийн зохиолч, 1929-2009) </p> </cite></blockquote> </div>	Дэлхийн хэвлэлийн магнат “Washington Post” хүртэл мэдээгээ залууст зориулан TikTok-ын бичлэгээр хүргэж, уртхан текстийг уншигчид үзэж чадахаа байсан мэдээллийн хөлгүй урсгал дунд “бичих” гэдэг магад урьд цагтай адил сонирхолтой, сэтгэл булаам ажил биш болсон ч байж мэдэх. Хэдхэн товч дараад л санаанд орсон бүхнээ олон нийтийн сүлжээнд нийтэлж болох дижитал эрин зуунд бид амьдарч буй. Гэвч байзаарай, хүссэн бүхэн нь хийж дөнгөх мэт энгийн бөгөөд хялбархан харагддагт “сэтгүүлч” хэмээх мэргэжлийн ур ухаан оршдог юм биш үү? Ярилцлага, сурвалжилга, аян замын тэмдэглэл, хөрөг нийтлэл гээд сэтгүүл зүйн аль ч төрөл зүйл их үйл явдал дундах эгэл хүмүүсийн хувь тавиланг дүрслэн харуулдгаараа онцлог. Сайн баримтын ноён нуруунд түшиглэж, тэрхүү баримтыг амилуулах уран дүрслэлийн дуусаж дундаршгүй боломжийг чадварлагаар ашиглах увдис бол сэтгүүлч хүний хамгийн том зэвсэг юм. Хүүхэд шиг уйдамхай уншигчийг нийтлэлийнхээ өмнө тогтоон бариад зогсохгүй сэтгэлийг нь ховстож, хөндсөн асуудлаа бүрэн дүүрэн ойлгуулах шидтэй авьяаслаг сэтгүүлчдийн туурвисан шилдэг бичвэрүүдийг бид энэ удаагийн номын булангаараа түүвэрлэн хүргэж байна. 1. Даашинзтай сурвалжлагууд Лунтангийн Болормаа. Хэвлэл мэдээллийн салбартай холбогдсон хэн бүхэнд энэ нэр түүх, домог шиг л сонсогддог гэхэд хилсдэхгүй. Түүний “Даашинзтай сурвалжлагууд ” хэмээх өвөрмөц нэртэй бүтээл олон жилийн турш сэтгүүл зүйн чиглэлээр суралцдаг оюутнуудын ширээний ном, албан бус сурах бичиг нь байсаар ирсэн. Жагсаалыг өндөр байшингийн цонхоор ажвал тун ч сүртэй. “Сүрт жагсаал боллоо” гээд л бичиж орхино. Харин дунд нь ороод, тэнд цугласан хувь заяаг сурвалжилбал инээдтэй, эмгэнэлтэй, өрөвдөж, хайрламаар, эсвэл бахархаж дэмжмээр мянган баримт, санаа цуглуулах вий.” Тэрээр яг л дээр бичсэн шиг дэлхий дахин болоод өөрийн улсад болж буй улс төрийн зөрчилдөөн, нийгэм эдийн засгийн гүн дэх бугшсан асуудал, толгой эргэм их тоо баримтыг тэтгэврийн хөгшин ч уншаад ойлгохуйц байдлаар сэтгэлд ойр хүүрнэж чаддаг нэгэн байсан гэдгийг нийтлэл бүр нь бэлхнээ нотолж чаддаг. Энхийг сахиулагчдын мөрөөр Афганистанаас бэлтгэсэн “Элсэн энгэсэг”, “Алчууртай аялал” цуврал сурвалжилгууд, Өмнөговь дахь их баялгийн тухай “Монголын говь дахь Синдерелла”, “Оюутолгойн тухай оддын дайны сэтгэмжүүд” асуудал хөндсөн нийтлэлүүд нь гарчгаасаа эхлээд өөрийн гэсэн донж, өнгө төрхийг илтгэнэ. Эдийн засгийн талаар бичлээ гэхэд жирийн иргэдийн амьдралаас харь хөндий тооны цуглуулга бус мах, талх зэргийн үнэтэй харьцуулсан хамаагүй амьд цифрүүдээс нийтлэлээ бүрдүүлсэн байх жишээтэй. Тус бүтээлээс та зөвхөн сэтгүүл зүйн бичвэрүүдээс гадна 21-р зууны эхэн үеийн сэтгүүлчдийн ажиллах хэв маяг, өглөө бүхэн гал авалцаж байдаг өдөр тутмын сонины халуун тогоо хийгээд дэлхийн олон орны сэтгүүлчдийн туршлагыг өөр хооронд нь харьцуулан уншиж болно. Сэтгүүлч хэмээх мэргэжлийн үнэ цэн, мэргэжлийн сэтгүүл зүйн нийгэмд гүйцэтгэх үүрэг, ач холбогдлыг харуулсан Л.Болормаа агсны бүтээлийг сэтгүүл зүйгээр суралцдаг, ажилладаг, энэ салбарыг сонирхдог хэн бүхэнд зөвлөе. Үзгээ шүүрэн том нийтлэл туурвихаасаа өмнө зүрхээ чагнаарай. "Даашинзтай сурвалжлагууд" номын хэсгээс 2. Аав бид хоёр Түүний бичвэрээс уншигчид хүн малын зоо тэнийсэн хавар цагийн танхилхан үнэр, тал шигээ тайван уужуу малчдын холч ухаантай үгс, жихүүн намрын үдшээр Холбоо нууранд чуулах хун шувуудын үзэсгэлэн гоо, арван тавны сар Орхоны хүрхрээн дээрээс асгарах үеийн ер бусын байгаль дэлхийн зураглалыг үздэг. Түүнийг уншиж эхлүүлсэн нэгэн дуусгаж байж л санаагаа амраадаг нь бараг жам ёс гэмээр. Туульс хайлан уярч, тойрч суугаад үлгэр сонсож, хос чавхдаст хуурын эгшиг дор өсдөг монголчуудын сэтгэлийн утсыг хөндөх нь тун амаргүй ч Б. Ганчимэг сэтгүүлч хэрхэн уйдамхай уншигчдыг бусдын болон өөрийн ертөнцөөр аялуулж, сэтгэлийн цэнгэл амсуулахаа хэн хүнээс илүү сайн мэддэг мэт. Утгын уран, үгийн тансагаар наадан бичсэн түүний аян замын тэмдэглэл, хөрөг нийтлэлүүдийг яг л уран зохиолын ном шиг хүлхэн хүлхэн шимтэн унших дуртай үнэнч уншигчдын хүрээлэл аль хэдийн бүрдсэн. “Аав бид хоёр” хэмээх тус нийтлэлийн түүвэрт багтсан “Баавгайн тос”, “Шар Туяа”, “Дэдэрмаа” эгч гээд хөргүүдийг унших бүрийд бидний өдөр бүхэн уулзаж, хажуугаар нь өнгөрдөг эглээс эгэл хүмүүсийн түүх, хувь заяаг хэрхэн сэтгэл зүрхэнд хоногштол ингэж буулгаж чадсан байна аа хэмээн өөрийн эрхгүй дуу алдах нь бий. Тиймдээ ч бичвэрүүдийг нь хэдэн арван удаа давтан уншсан ч уйдна гэж үгүй. Уншигч та энэ номоос хийрхэл чамирхлаар өвч бүрхсэн хоосон хөндий үгсийг бус Б. Ганчимэг хэмээх бүсгүйн дотоод сэтгэлээс ундран гарсан хайр нөхөрлөл, гансрал цөхрөл хийгээд бахархал омогшлын үгсийг уншина. Өөрийн оршихуй, бодол сэтгэлээ олны дунд илчлэн гаргаж, үнэн түүхийг хүүрнэж чаддаг нь түүний бүтээлийг хайрлах гол шалтгаан билээ. Аавдаа би шүлэг бичиж үзэв. Аавдаа би дуу зохиож үзэв. Аавдаа би ном зориулж бичив. Аавыгаа харин эргэж үл олов. "Аав бид хоёр" номын хэсгээс 3. Цагаан Гэгээ Ж.Гангаа агсны аяллын тэмдэглэлүүд бол Монголын сэтгүүл зүйн нэгэн үзэгдэл байсан билээ. Тэрээр Монголынхоо бүх л нутаг орноор аялж, дэлхийн дөрвөн тивд хөл тавьж, “Харь Буриадын нутаг, дүүрэн цагаан гунигтай“, “Түвдийн цуврал тэмдэглэл“, “Алтайгаас Хянган хүртэл“, “Алтайн цаад говиор” зэрэг олон зуун бүтээл туурвиж, шилдэг бүтээлүүдээрээ сэтгүүл зүйн дээд Ц.Балдоржийн шагналыг хүртжээ. Түүний бичлэгээс монгол ахуй нэвт ханхалж, төгс харагддаг шидтэй. Гярхай ажиглалт, гоёмсог дүрслэлээ тэр бодууштай санаа, ёжлол хошигнолоор сүлэн уншигчдын сэтгэлийг соронздон татаж, нэгийг бодогдуулдаг байв. Өдрийн сонины хэвлэл захиалга хариуцсан ажилтан байхдаа хониор сонин захиалдаг малчдаас хонио цуглуулан Баянхонгороос Улаанбаатар хүртэл туун ирж байснаас өгсүүлээд тэр сэтгүүлч, албаны дарга, хариуцлагатай нарийн бичгийн дарга зэрэг сониныхоо бүх л албыг хашсан байдаг. Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж түүнийг “Манай Гангаа бол монгол ахуйг ер бусын билгийн нүдээр хардаг, мэдэрдэг, хайрладаг гайхалтай уран бүтээлч, сэтгүүлч байж билээ” хэмээн дурссан нь эгэл амьдралыг туулж, ажиглаж ирснийх нь илрэл биз ээ. Монгол нь дэлхийн 200 гаран улсаас эхний 17-д ордог маш том нутагтай орон. Тэр хэрээрээ агуу том музей. "Цагаан Гэгээ" номын хэсгээс 4. 25 " 25” бол бичиж, туурвих ажлаас онхи ондоо мэргэжилтэй миний сэтгүүлч болох мөрөөдлийг өрдсөн ном билээ. Анхлан чамин хавтсанд нь дурлаж авсан энэхүү эсээ, тэмдэглэлийн түүврийг нэг амьсгаагаар уншиж дууссаныхаа дараа би сэтгүүлчийн ажлыг тэс өөр нүдээр харах болсон. Балдоржийн шагналт, залуу сэтгүүлч Ж.Тэгшжаргалын энэ бүтээл үндсэн хоёр хэсгээс бүрдэх бөгөөд эхний хэсэг нь түүний намтар дурсамж байх бол хоёрдугаар хэсэг нь сурвалжилга, эсээ, тэмдэглэлүүдээр үргэлжилнэ. Хувь заяаны эргүүлгээр урд хөршийн нэгэн хэсэг болсон өвөрмонголчуудын амьдралын тухай “Луугийн атган дахь цаасан шувуу”, хөгжлийн салхинд туугдан хүссэн амьдралынхаа үзүүрээс атгахыг хичээх монгол залуучуудын үнэн дүр төрхийг харуулсан “Нүүдэл” тэргүүтэй цуврал сурвалжилга, орчин цагийн Монголын сэтгүүлзүйд хүчин зүтгэж энэ салбарын өчигдөр өнөөдөр маргаашийн өнгө төрхийг тодорхойлж буй эрхмүүдийн талаарх “Хадаас” тэмдэглэлүүдээс нь та түүнийг сэтгүүл зүйн салбарт өөрийн мөрийг тодоос тод үлдээж буй чадварлаг сэтгүүлч гэдгийг лавтайяа мэдэх буй за. Сонсох бүрд өөрийн эрхгүй аз жаргал гэдэг үг толгой дотор эргэлдэх босса нова хөгжим, эцэг эх нь нэрээ элбэж өгсөн илбэчин Габогийн шид, уулын энгэрт модны хожуулаар туулай урлаж бяцхан охиныхоо 30 жилийн дараах төрхийг бүтээх зураач залуугийн түүх гээд түүний бичвэрүүд танд ертөнцийн олон өнгийг дэлгэн харуулна гэдгийг амлая. Хүмүүс бие биенээ бүтээж байдаг гэдэгт би итгэдэг. Азаар би сайн аав, сайн ээж, сайн ах, сайн найзаар дутаагүй юм шүү гэж сэтгэл тэнүүн бодоход энэ их үйлтэй газар харин ч нэг эрх дураарааа өнгөрүүлсэн 25 насныхаа энэхэн мөчлөгт эд эс бүхнээс нь таашаал мэдрэн суунам. Амьдрал бас ч муугүй эд юмаа... "25" номын хэсгээс 5. Оршихгүйгээр оршихуй, Амьдрал нэрт кафед Ярилцлагын төрөл хэзээд уншигчдын дунд хамгийн эрэлттэй, олны анхаарлыг татсан бичлэгийн төрөл байсаар ирсэн. Өнгөц харвал хэдхэн асуултаар ярилцагч нэгнээ сонжоод л хариулт авчих хялбар бичвэр шиг санагдах ч урт настай, ул суурьтай ярилцлага нь сэтгүүлчээс олон ур чадварыг шаарддаг. Огт танихгүй нэгний дотоод ертөнц, үзэл бодол, харах өнцгийг бусдад хангалттай сайн нээн харуулж чадсан амжилттай ярилцлага нь сэтгүүлчийн судалгаа, мэдрэмж, харилцаа гээд олон зүйлээс хамаарах нь бий. Тиймдээ ч нийтлэлийнхээ төгсгөлд сайн ярилцлагуудын бодит жишээ болсон “Оршихгүйгээр оршихуй” , “Амьдрал нэрт кафед” номуудыг онцоллоо. Акира Күросава, Индира Ганди, Элеонор Рузвельт гээд 20-р зууны түүхийг бичилцсэн нэрт улстөрч, кино найруулагч, уран бүтээлч, нийгмийн зүтгэлтнүүдийн ховор нандин ярилцлагуудыг багтаасан тус хоёр цуврал орчуулагч яруу найрагч Г.Лхагвадуламын орчуулгаар монгол хэлнээ буусан билээ. Хэдэн зуун ярилцлагаас шигшигдсэн түүвэр тул уншихад үр өгөөжтэй сонирхолтой хийгээд сэтгүүлчдийн хувьд ч асуултаа зөв тавих, ярилцлагаа хөтлөн авч явахад санаа авахуйц олон жишээгээр баялаг бүтээл юм. Хүнийг хамгийн хөглөдөг зүйл гэвэл хайраас өөр юу байх вэ? Хийж бүтээж байгаа зүйлээ, эргэн тойрны юмс үзэгдлээ, хувь заяагаа хайрлаж сурах хэрэгтэй. Дайн дажин болж байхад ч юу ч юм босгож, бүтээх нь чухал. Милорад Павич (Сербийн зохиолч, 1929-2009)	Дэлхийн хэвлэлийн магнат “Washington Post” хүртэл мэдээгээ залууст зориулан TikTok-ын бичлэгээр хүргэж, уртхан текстийг уншигчид үзэж чадахаа байсан мэдээллийн хөлгүй урсгал дунд “бичих” гэдэг магад урьд цагтай адил сонирхолтой, сэтгэл булаам ажил биш болсон ч байж мэдэх. Хэдхэн товч дараад л санаанд орсон бүхнээ олон нийтийн сүлжээнд нийтэлж болох дижитал эрин зуунд бид амьдарч буй. Гэвч байзаарай, хүссэн бүхэн нь хийж дөнгөх мэт энгийн бөгөөд хялбархан харагддагт “сэтгүүлч” хэмээх мэргэжлийн ур ухаан оршдог юм биш үү? Ярилцлага, сурвалжилга, аян замын тэмдэглэл, хөрөг нийтлэл гээд сэтгүүл зүйн аль ч төрөл зүйл их үйл явдал дундах эгэл хүмүүсийн хувь тавиланг дүрслэн харуулдгаараа онцлог. Сайн баримтын ноён нуруунд түшиглэж, тэрхүү баримтыг амилуулах уран дүрслэлийн дуусаж дундаршгүй боломжийг чадварлагаар ашиглах увдис бол сэтгүүлч хүний хамгийн том зэвсэг юм. Хүүхэд шиг уйдамхай уншигчийг нийтлэлийнхээ өмнө тогтоон бариад зогсохгүй сэтгэлийг нь ховстож, хөндсөн асуудлаа бүрэн дүүрэн ойлгуулах шидтэй авьяаслаг сэтгүүлчдийн туурвисан шилдэг бичвэрүүдийг бид энэ удаагийн номын булангаараа түүвэрлэн хүргэж байна. ### 1. Даашинзтай сурвалжлагууд Лунтангийн Болормаа. Хэвлэл мэдээллийн салбартай холбогдсон хэн бүхэнд энэ нэр түүх, домог шиг л сонсогддог гэхэд хилсдэхгүй. Түүний “Даашинзтай сурвалжлагууд” хэмээх өвөрмөц нэртэй бүтээл олон жилийн турш сэтгүүл зүйн чиглэлээр суралцдаг оюутнуудын ширээний ном, албан бус сурах бичиг нь байсаар ирсэн. Жагсаалыг өндөр байшингийн цонхоор ажвал тун ч сүртэй. “Сүрт жагсаал боллоо” гээд л бичиж орхино. Харин дунд нь ороод, тэнд цугласан хувь заяаг сурвалжилбал инээдтэй, эмгэнэлтэй, өрөвдөж, хайрламаар, эсвэл бахархаж дэмжмээр мянган баримт, санаа цуглуулах вий.” Тэрээр яг л дээр бичсэн шиг дэлхий дахин болоод өөрийн улсад болж буй улс төрийн зөрчилдөөн, нийгэм эдийн засгийн гүн дэх бугшсан асуудал, толгой эргэм их тоо баримтыг тэтгэврийн хөгшин ч уншаад ойлгохуйц байдлаар сэтгэлд ойр хүүрнэж чаддаг нэгэн байсан гэдгийг нийтлэл бүр нь бэлхнээ нотолж чаддаг. Энхийг сахиулагчдын мөрөөр Афганистанаас бэлтгэсэн “Элсэн энгэсэг”, “Алчууртай аялал” цуврал сурвалжилгууд, Өмнөговь дахь их баялгийн тухай “Монголын говь дахь Синдерелла”, “Оюутолгойн тухай оддын дайны сэтгэмжүүд” асуудал хөндсөн нийтлэлүүд нь гарчгаасаа эхлээд өөрийн гэсэн донж, өнгө төрхийг илтгэнэ. Эдийн засгийн талаар бичлээ гэхэд жирийн иргэдийн амьдралаас харь хөндий тооны цуглуулга бус мах, талх зэргийн үнэтэй харьцуулсан хамаагүй амьд цифрүүдээс нийтлэлээ бүрдүүлсэн байх жишээтэй. Тус бүтээлээс та зөвхөн сэтгүүл зүйн бичвэрүүдээс гадна 21-р зууны эхэн үеийн сэтгүүлчдийн ажиллах хэв маяг, өглөө бүхэн гал авалцаж байдаг өдөр тутмын сонины халуун тогоо хийгээд дэлхийн олон орны сэтгүүлчдийн туршлагыг өөр хооронд нь харьцуулан уншиж болно. Сэтгүүлч хэмээх мэргэжлийн үнэ цэн, мэргэжлийн сэтгүүл зүйн нийгэмд гүйцэтгэх үүрэг, ач холбогдлыг харуулсан Л.Болормаа агсны бүтээлийг сэтгүүл зүйгээр суралцдаг, ажилладаг, энэ салбарыг сонирхдог хэн бүхэнд зөвлөе. > Үзгээ шүүрэн том нийтлэл туурвихаасаа өмнө зүрхээ чагнаарай. > > "Даашинзтай сурвалжлагууд" номын хэсгээс ### 2. Аав бид хоёр Түүний бичвэрээс уншигчид хүн малын зоо тэнийсэн хавар цагийн танхилхан үнэр, тал шигээ тайван уужуу малчдын холч ухаантай үгс, жихүүн намрын үдшээр Холбоо нууранд чуулах хун шувуудын үзэсгэлэн гоо, арван тавны сар Орхоны хүрхрээн дээрээс асгарах үеийн ер бусын байгаль дэлхийн зураглалыг үздэг. Түүнийг уншиж эхлүүлсэн нэгэн дуусгаж байж л санаагаа амраадаг нь бараг жам ёс гэмээр. Туульс хайлан уярч, тойрч суугаад үлгэр сонсож, хос чавхдаст хуурын эгшиг дор өсдөг монголчуудын сэтгэлийн утсыг хөндөх нь тун амаргүй ч Б. Ганчимэг сэтгүүлч хэрхэн уйдамхай уншигчдыг бусдын болон өөрийн ертөнцөөр аялуулж, сэтгэлийн цэнгэл амсуулахаа хэн хүнээс илүү сайн мэддэг мэт. Утгын уран, үгийн тансагаар наадан бичсэн түүний аян замын тэмдэглэл, хөрөг нийтлэлүүдийг яг л уран зохиолын ном шиг хүлхэн хүлхэн шимтэн унших дуртай үнэнч уншигчдын хүрээлэл аль хэдийн бүрдсэн. “Аав бид хоёр” хэмээх тус нийтлэлийн түүвэрт багтсан “Баавгайн тос”, “Шар Туяа”, “Дэдэрмаа” эгч гээд хөргүүдийг унших бүрийд бидний өдөр бүхэн уулзаж, хажуугаар нь өнгөрдөг эглээс эгэл хүмүүсийн түүх, хувь заяаг хэрхэн сэтгэл зүрхэнд хоногштол ингэж буулгаж чадсан байна аа хэмээн өөрийн эрхгүй дуу алдах нь бий. Тиймдээ ч бичвэрүүдийг нь хэдэн арван удаа давтан уншсан ч уйдна гэж үгүй. Уншигч та энэ номоос хийрхэл чамирхлаар өвч бүрхсэн хоосон хөндий үгсийг бус Б. Ганчимэг хэмээх бүсгүйн дотоод сэтгэлээс ундран гарсан хайр нөхөрлөл, гансрал цөхрөл хийгээд бахархал омогшлын үгсийг уншина. Өөрийн оршихуй, бодол сэтгэлээ олны дунд илчлэн гаргаж, үнэн түүхийг хүүрнэж чаддаг нь түүний бүтээлийг хайрлах гол шалтгаан билээ. > Аавдаа би шүлэг бичиж үзэв. Аавдаа би дуу зохиож үзэв. Аавдаа би ном зориулж бичив. Аавыгаа харин эргэж үл олов. > > "Аав бид хоёр" номын хэсгээс ### 3. Цагаан Гэгээ Ж.Гангаа агсны аяллын тэмдэглэлүүд бол Монголын сэтгүүл зүйн нэгэн үзэгдэл байсан билээ. Тэрээр Монголынхоо бүх л нутаг орноор аялж, дэлхийн дөрвөн тивд хөл тавьж, “Харь Буриадын нутаг, дүүрэн цагаан гунигтай“, “Түвдийн цуврал тэмдэглэл“, “Алтайгаас Хянган хүртэл“, “Алтайн цаад говиор” зэрэг олон зуун бүтээл туурвиж, шилдэг бүтээлүүдээрээ сэтгүүл зүйн дээд Ц.Балдоржийн шагналыг хүртжээ. Түүний бичлэгээс монгол ахуй нэвт ханхалж, төгс харагддаг шидтэй. Гярхай ажиглалт, гоёмсог дүрслэлээ тэр бодууштай санаа, ёжлол хошигнолоор сүлэн уншигчдын сэтгэлийг соронздон татаж, нэгийг бодогдуулдаг байв. Өдрийн сонины хэвлэл захиалга хариуцсан ажилтан байхдаа хониор сонин захиалдаг малчдаас хонио цуглуулан Баянхонгороос Улаанбаатар хүртэл туун ирж байснаас өгсүүлээд тэр сэтгүүлч, албаны дарга, хариуцлагатай нарийн бичгийн дарга зэрэг сониныхоо бүх л албыг хашсан байдаг. Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж түүнийг “Манай Гангаа бол монгол ахуйг ер бусын билгийн нүдээр хардаг, мэдэрдэг, хайрладаг гайхалтай уран бүтээлч, сэтгүүлч байж билээ” хэмээн дурссан нь эгэл амьдралыг туулж, ажиглаж ирснийх нь илрэл биз ээ. > Монгол нь дэлхийн 200 гаран улсаас эхний 17-д ордог маш том нутагтай орон. Тэр хэрээрээ агуу том музей. > > "Цагаан Гэгээ" номын хэсгээс ### 4. 25 "25” бол бичиж, туурвих ажлаас онхи ондоо мэргэжилтэй миний сэтгүүлч болох мөрөөдлийг өрдсөн ном билээ. Анхлан чамин хавтсанд нь дурлаж авсан энэхүү эсээ, тэмдэглэлийн түүврийг нэг амьсгаагаар уншиж дууссаныхаа дараа би сэтгүүлчийн ажлыг тэс өөр нүдээр харах болсон. Балдоржийн шагналт, залуу сэтгүүлч Ж.Тэгшжаргалын энэ бүтээл үндсэн хоёр хэсгээс бүрдэх бөгөөд эхний хэсэг нь түүний намтар дурсамж байх бол хоёрдугаар хэсэг нь сурвалжилга, эсээ, тэмдэглэлүүдээр үргэлжилнэ. Хувь заяаны эргүүлгээр урд хөршийн нэгэн хэсэг болсон өвөрмонголчуудын амьдралын тухай “Луугийн атган дахь цаасан шувуу”, хөгжлийн салхинд туугдан хүссэн амьдралынхаа үзүүрээс атгахыг хичээх монгол залуучуудын үнэн дүр төрхийг харуулсан “Нүүдэл” тэргүүтэй цуврал сурвалжилга, орчин цагийн Монголын сэтгүүлзүйд хүчин зүтгэж энэ салбарын өчигдөр өнөөдөр маргаашийн өнгө төрхийг тодорхойлж буй эрхмүүдийн талаарх “Хадаас” тэмдэглэлүүдээс нь та түүнийг сэтгүүл зүйн салбарт өөрийн мөрийг тодоос тод үлдээж буй чадварлаг сэтгүүлч гэдгийг лавтайяа мэдэх буй за. Сонсох бүрд өөрийн эрхгүй аз жаргал гэдэг үг толгой дотор эргэлдэх босса нова хөгжим, эцэг эх нь нэрээ элбэж өгсөн илбэчин Габогийн шид, уулын энгэрт модны хожуулаар туулай урлаж бяцхан охиныхоо 30 жилийн дараах төрхийг бүтээх зураач залуугийн түүх гээд түүний бичвэрүүд танд ертөнцийн олон өнгийг дэлгэн харуулна гэдгийг амлая. > Хүмүүс бие биенээ бүтээж байдаг гэдэгт би итгэдэг. Азаар би сайн аав, сайн ээж, сайн ах, сайн найзаар дутаагүй юм шүү гэж сэтгэл тэнүүн бодоход энэ их үйлтэй газар харин ч нэг эрх дураарааа өнгөрүүлсэн 25 насныхаа энэхэн мөчлөгт эд эс бүхнээс нь таашаал мэдрэн суунам. > Амьдрал бас ч муугүй эд юмаа... > > "25" номын хэсгээс ### 5. Оршихгүйгээр оршихуй, Амьдрал нэрт кафед Ярилцлагын төрөл хэзээд уншигчдын дунд хамгийн эрэлттэй, олны анхаарлыг татсан бичлэгийн төрөл байсаар ирсэн. Өнгөц харвал хэдхэн асуултаар ярилцагч нэгнээ сонжоод л хариулт авчих хялбар бичвэр шиг санагдах ч урт настай, ул суурьтай ярилцлага нь сэтгүүлчээс олон ур чадварыг шаарддаг. Огт танихгүй нэгний дотоод ертөнц, үзэл бодол, харах өнцгийг бусдад хангалттай сайн нээн харуулж чадсан амжилттай ярилцлага нь сэтгүүлчийн судалгаа, мэдрэмж, харилцаа гээд олон зүйлээс хамаарах нь бий. Тиймдээ ч нийтлэлийнхээ төгсгөлд сайн ярилцлагуудын бодит жишээ болсон “Оршихгүйгээр оршихуй”, “Амьдрал нэрт кафед” номуудыг онцоллоо. Акира Күросава, Индира Ганди, Элеонор Рузвельт гээд 20-р зууны түүхийг бичилцсэн нэрт улстөрч, кино найруулагч, уран бүтээлч, нийгмийн зүтгэлтнүүдийн ховор нандин ярилцлагуудыг багтаасан тус хоёр цуврал орчуулагч яруу найрагч Г.Лхагвадуламын орчуулгаар монгол хэлнээ буусан билээ. Хэдэн зуун ярилцлагаас шигшигдсэн түүвэр тул уншихад үр өгөөжтэй сонирхолтой хийгээд сэтгүүлчдийн хувьд ч асуултаа зөв тавих, ярилцлагаа хөтлөн авч явахад санаа авахуйц олон жишээгээр баялаг бүтээл юм. > Хүнийг хамгийн хөглөдөг зүйл гэвэл хайраас өөр юу байх вэ? Хийж бүтээж байгаа зүйлээ, эргэн тойрны юмс үзэгдлээ, хувь заяагаа хайрлаж сурах хэрэгтэй. Дайн дажин болж байхад ч юу ч юм босгож, бүтээх нь чухал. > > Милорад Павич (Сербийн зохиолч, 1929-2009)
https://unread.today/c/book-thetelomere-effect	Номын тухай	Tsogzolmaa Shofyor	2021-02-27T00:00:00	2 сарын 27, 2021	"Теломерийн нөлөө" номын тухай	<div class="article-body no-wide-image"> <h2>Энэ хорвоод хүн бүр тодорхой генийн онцлогтой төрдөг ч амьдралын хэв маяг нь тухайн генийг идэвхжүүлэх эсэхийг шийддэг ажээ. Бидний амьдралын хэв маяг зарим генийг шууд “асааж, унтраах” нөлөө үзүүлдгийг олон зуун судалгаа нотолсон билээ. АНУ-ын Калифорнийн их сургуулийн профессор Элизабет Блэкбөрн судлаач Кэрол Грейдерийн хамтаар хүний эсийн түвшинд хөгшрөх үйл явцад нөлөөлөх нэгэн чухал бүтцийг олон жилийн турш судалж нээснээрээ 2009 онд Нобелийн шагнал хүртсэн юм. <div><br></div><div>Тэд хүний хромосомын төгсгөл хэсэгт байрлах теломер хэмээх бүтцийг судалж, хөгшрөлд шууд хамааралтай болохыг нотолсон. Карьерынхаа туршид биологийн шинжлэх ухааныг судалсан Элизабет Блэкбөрн АНУ-ын Калифорнийн их сургуулийн профессор сэтгэл судлаач Элисса Эпэлтэй хамтран хөгшрөлийн шалтгаан, урт наслалтын үндэс болсон энэхүү теломер хэмээх бүтцийг дэлгэрүүлэн судалж, хүний эрүүл мэндэд нөлөөлөх хамгийн чухал хэсэг болохыг баталсан 500 гаруй судалгааны өгүүллийг нэгтгэжээ. Ингээд шинжлэх ухааны амаргүй үг хэллэгийг энгийнээр хялбарчилж тайлбарласан “Теломерийн нөлөө” хэмээх бүтээлийг 2017 онд олны хүртээл болгосон буй. Бид энэ удаа уг номыг монгол хэлнээ хөрвүүлснийг тоймлон хүргэж байна.</div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/1493958a8083eb19f3ee9e42df9a7b41.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"Ген бууг цэнэглэдэг, Хүрэээлэн буй орчин гохыг нь дардаг"</h3><p></p><p>Өнөө үед хүний амьдралын хэв маяг хөгшрөлтөд төрөлхийн өгөгдлөөс илүү хүчтэйгээр нөлөөлдөгт гайхах зүйлгүй. Ямар төрсөн гэхээс илүү яаж амьдарсан нь эрүүл мэндийг тодорхойлох илүү чухал хүчин зүйл байдаг. Энэ санааг таргалалт судлаач Жорж Брей “Ген бууг цэнэглэдэг. Хүрээлэн буй орчин гохыг нь дардаг” хэмээн тун ойлгомжтойгоор тайлбарлажээ. Өдгөө дэлхий даяар 100-аас дээш насалсан 300 мянган хүн бий. Энэ тоо цааш хурдацтай нэмэгдсээр байх нь тодорхой юм. </p><p>Биднийг эрүүл байлгахын тулд бие доторх хэдэн сая эсүүд тасралтгүй хуваагдсаар байдаг. Биологич Леонард Хэйфли 1961 онд хүний эсийн хуваагдал хязгаартай болохыг олж тогтоож, зөвхөн хорт хавдрын эс л үхэшгүй мөнхийн гэж үзжээ. Энгийн үед эс өөрийгөө хувилах замаар нөхөн төлждөг. Харин цааш хуваагдахаа больсон эсүүд хөгширч, үйл ажиллагаа нь доройтдог. Өөрсдөд нь ирэх мэдээллийг гүйцэд хүлээн авч чадахгүйгээс гадна бусад эсүүддээ ч зөв мэдээлэл түгээж чаддаггүй гэнэ. </p><p>Тийм эсүүд зүрх, уушги, элэг зэрэг эд эрхтэнд хуримтлагдвал тухайн хэсэгт хөгшрөл явагдаж эхэлдэг байна. Тухайлбал, цусны судасны хананд олон тооны туйлдсан эс хуримтлагдвал артерийн судас хатуурч, зүрхний шигдээс болох эрсдэлтэй гэжээ. Туйлдсан эсүүд үрэвсэл өдөөх шингэн өөрөөсөө ялгаруулдаг бөгөөд энэ нь цаашлаад бусад архаг өвчин үүсэх нөхцөл бүрдүүлнэ. Хүмүүсийн хөгшрөл харилцан адилгүй байдгийн шалтгаан энэ аж. </p><p>Хэвийн эсийг туйлдахад хүргэдэг маш олон шалтгаан бийг дурджээ. Тухайлбал, стрессдэх, огцом уурлах зэрэг сэтгэлзүйн тогтворгүй байдал үүсэхэд теломер богиносох шалтгаан болдог. Энэ нь үр хүүхдэд ч дамжин удамшдаг нь харамсалтай. Гэвч теломер уртсаж, богиносох байдлаар уян хатан байх боломжтой юм.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/e5d64a1f58c9073f6ac528d387eac878.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Теломер хэмээхтэй танилцах нь</h3><p></p><p>Хүний эсийн хромосом руу гүн нэвтэрвэл түүний бүтцийн төгсгөл хэсгүүдэд ДНХ-ийн кодлогдоогүй төгсгөлийг олох боломжтой. Энэ бүтцийг теломер гэж нэрлэдэг. Теломерүүд эсийн хуваагдал бүрд богиносох тул эс хэр хурдан хөгшрөх, үхэх эсэх нь түүнээс шууд хамааралтай гэнэ. Мөн уртсаж болох тул хөгшрөлийг түргэсгэж эсвэл удаашруулж болно.</p><p>"Гутлын үдээсний хоёр талд байдаг сэмрэхээс сэргийлсэн хуванцар үзүүрийг төсөөлөөд үз. Теломер бол хромосомын төгсгөлд генетикийн материалыг хөвөгдөн тайлагдахаас сэргийлэх таглаа маягтай байрлана. Теломер нь хөгшрөлийн үзүүр хэсэг юм. Цаг хугацааны явцад теломер богиносон жижгэрдэг байна" хэмээжээ. </p><p>Теломер бол дасгал хөдөлгөөн, нойргүйдэл, стресс, буруу хооллолт зэрэг амьдралын олон хүчийн зүйлсийн тусгал болдог. Хүн, амьтанд амьдралынх нь туршид хуримтлуулсан туршлагыг илтгэх биологийн үзүүлэлт, чухал индикатор бол яах аргагүй теломер ажээ. </p><p>Номын зохиогчид теломерийн ач холбогдлыг дөрвөн хэсэгт, 13 бүлэгт хуваан тайлбарласан. Теломер нь бидний оюун бодол төдийгүй хөдөлгөөний идэвх, нойр, хоол зэрэг амьдралын хэв маяг, хүрээлэн буй орчин тэр чигтээ шууд нөлөөлдөг тул тэдгээрийг бүлэг тус бүрээр тайлбарлаж, сонирхолтой судалгааны ажлуудаар шигтгэжээ. </p><p>Мөн тухайн асуудлыг тодорхойлох тестүүдийг багтааж, түүнтэй холбоотой шинжлэх ухааны судалгаа, туршилтаар нотлогдсон зөвлөгөөнүүдийг харамгүй оруулжээ. Бид ген, ДНХ, эс, хромосом зэрэг хүний биологийн чухал нэр томьёог олонтаа сонссон ч чухам хоорондоо хэрхэн уялдаатай ажилладгийг тэр бүр мэддэггүй. Зохиогчид ямар ч насны хүн уншиж ойлгоход амар энгийн үг хэллэгээр мэргэжлийн нэр томьёонуудыг тайлбарласан нь тун авууштай байв.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/af3a43a3d339f5203cbdf71ea9bcf56a.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Теломероо хайрлах нь, хамгаалах нь </h3><p></p><p>Хүний гэдэсний хана хоол боловсруулалтын явцаас шалтгаалан үргэлж элэгдэж, нимгэрч байдаг тул түүнийг нөхөн зорилготой үүдэл эсүүд байнга ялгарч ажилладаг ажээ. Таны биед үүдэл эс олон байна гэдэг аливаа өвчин эмгэг, гэмтлээс бүрэн эдгэрэх нөхцөлийг хангадаг гэсэн үг юм. Ерөөс гэдэс гэдэг бидний хоол боловсруулах хамгийн чухал ажлыг нугалж, маш их мэдрэлийн эс, судлуудтайгаараа тархинаас дутахааргүй хүний сэтгэл зүйд нөлөөлдөг хамгийн чухал эртхэн юм. Бидний дархлааны тогтолцооны 80 хувь нь гэдсэн дотор төвлөрдөг тул хэдэн зуун сая эс амьдарч, үхэж байдаг “ачаалалтай” газар ажээ.</p><p>Номын хоёрдугаар хэсгээс стресс нь теломер хэрхэн нөлөөлдөг тухай дэлгэрэнгүй тайлбарлажээ. Сэтгэл түгшилт, стресс бол теломерийн судалгааны сүүлийн үеийн сэдвийн нэг болсон байна. Богино хугацааны зохицуулж болох стресс нь булчингуудыг хөгжүүлж, биед сайнаар нөлөөлдөг байна. Энэ нь асуудлыг сорилт хэмээн хүлээн авч, даван туулах чадвараа хөгжүүлэхэд түлхэц болдог гэнэ. Харин архаг стресс он удаан жил үргэлжилбэл теломерийг богиносоход шууд нөлөөлдөг аж. </p><p>Гэр бүлийн гишүүнээ удаан хугацаанд асрах, ажлын байрны урт хугацааны стресс зэргийг дурдаж, өвчтэй хүнийг асран хамгаалагчдыг хамгийн архаг стресстэй, теломер нь богиноссон байх өндөр магадлалтай хүмүүс хэмээн тодорхойлжээ. Богино теломерүүд нь дархлааны хэвийн байдлыг алдагдуулж, энгийн томуунд хүртэл өртөмхий болгодог байна. Гэхдээ сөрөг сэтгэл зүйгээсээ ангижирч чадвал теломер эргэн нөхөн төлжих боломжтой учраас анхаарлаа төвлөрүүлэх дасгал хөдөлгөөн, бясалгал зэргийг хийхийг бүлгийн төгсгөлд зөвлөжээ.</p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/2wseM6wWd74?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Сөрөг бодол эсийн түвшинд нөлөөлөх нь </h3><p></p><p>Харвардын сэтгэл судлаачид хүн өдрийн тал хугацаанд хийж буй зүйлээсээ өөр зүйл бодож өнгөрүүлдэг гэдгийг “Аз жаргалаа тэмдэглэ” апп ашиглан олон мянган хэрэглэгчдийн дунд хийсэн судалгаагаар харуулжээ. Олон зүйлд сатаарч, анхаарлаа төвлөрүүлж чадахгүй байх нь тархинд стресс үүсгэх шалтгаан болдог тул сэтгэл зүйдээ анхаарал хандуулахыг номын зохиогчид онцолсон байна. </p><p>Сөрөг бодол хүртэл таны эд эсэд хүчтэй нөлөөлдөг ажээ. Гутранги үзэлтэй хүнд хөгшрөлийн шалтгаант архаг өвчнүүд болох хавдар, зүрх судасны өвчин элбэг тохиолдож, хүндрэх явц нь энгийн хүнтэй харьцуулахад хурдан байдаг. </p><p>Сонирхолтой нь, хувь хүний хичээл зүтгэл урт наслахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг гэнэ. Хичээл зүтгэлтэй, мэрийлттэй хүмүүс өөрийгөө сөрөг зүйлд автахаас сэргийлж, өдөр тутмын амьдралын хэв маягтаа илүү хянамгай ханддаг тул урт наслахад тусалдгийг "Medicare" хөтөлбөрийн өвчтөнүүдэд хийсэн судалгаагаар баталжээ. Зарчимч хүн бусдаас 34 хувиар илүү урт амьдардаг гэнэ шүү.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ганц л шөнө дутуу нойртой явахад ...</h3><p></p><p class="MsoNormal">Ядарсан хүний анхаарал төвлөрөл муудсан байдаг тул шинэ юм сурахдаа тааруу, ой тогтоолт саарахаас гадна бие махбодод стрессийн хариу урвал маш тод илэрдэг байна. Тиймээс хүн ганц шөнө л дутуу нойртой унтвал маргааш үдээс хойш нь кортизолын хэмжээ өндөрсөж, хоолны дуршлыг зохицуулдаг даавар, педтидын хэмжээ өөрчлөгдсөнөөс болж хоолны дуршил огцом нэмэгддэгийг баталжээ. </p><p class="MsoNormal">Нойр судлаач Чарлез Чайзлер өөрийн хамтрагчдын хамт унтахын өмнө цахим ном уншдаг хүн хэвлэм ном уншдаг хүнээс мелатонин нь 50 хувиар буурсан байдгийг нотолсон гэнэ. Мелотинин багассан хүн өглөө сэрэхдээ нойрмог, сэргэг биш байхаас эхлээд олон сөрөг үр дагавартай. Тэгэхээр хангалттай унтаж амарсан үед өлсөх мэдрэмж, сэтгэл хөдлөл аль аль нь бага байдаг ажээ.</p> </div>	Энэ хорвоод хүн бүр тодорхой генийн онцлогтой төрдөг ч амьдралын хэв маяг нь тухайн генийг идэвхжүүлэх эсэхийг шийддэг ажээ. Бидний амьдралын хэв маяг зарим генийг шууд “асааж, унтраах” нөлөө үзүүлдгийг олон зуун судалгаа нотолсон билээ. АНУ-ын Калифорнийн их сургуулийн профессор Элизабет Блэкбөрн судлаач Кэрол Грейдерийн хамтаар хүний эсийн түвшинд хөгшрөх үйл явцад нөлөөлөх нэгэн чухал бүтцийг олон жилийн турш судалж нээснээрээ 2009 онд Нобелийн шагнал хүртсэн юм. Тэд хүний хромосомын төгсгөл хэсэгт байрлах теломер хэмээх бүтцийг судалж, хөгшрөлд шууд хамааралтай болохыг нотолсон. Карьерынхаа туршид биологийн шинжлэх ухааныг судалсан Элизабет Блэкбөрн АНУ-ын Калифорнийн их сургуулийн профессор сэтгэл судлаач Элисса Эпэлтэй хамтран хөгшрөлийн шалтгаан, урт наслалтын үндэс болсон энэхүү теломер хэмээх бүтцийг дэлгэрүүлэн судалж, хүний эрүүл мэндэд нөлөөлөх хамгийн чухал хэсэг болохыг баталсан 500 гаруй судалгааны өгүүллийг нэгтгэжээ. Ингээд шинжлэх ухааны амаргүй үг хэллэгийг энгийнээр хялбарчилж тайлбарласан “Теломерийн нөлөө” хэмээх бүтээлийг 2017 онд олны хүртээл болгосон буй. Бид энэ удаа уг номыг монгол хэлнээ хөрвүүлснийг тоймлон хүргэж байна. "Ген бууг цэнэглэдэг, Хүрэээлэн буй орчин гохыг нь дардаг" Өнөө үед хүний амьдралын хэв маяг хөгшрөлтөд төрөлхийн өгөгдлөөс илүү хүчтэйгээр нөлөөлдөгт гайхах зүйлгүй. Ямар төрсөн гэхээс илүү яаж амьдарсан нь эрүүл мэндийг тодорхойлох илүү чухал хүчин зүйл байдаг. Энэ санааг таргалалт судлаач Жорж Брей “Ген бууг цэнэглэдэг. Хүрээлэн буй орчин гохыг нь дардаг” хэмээн тун ойлгомжтойгоор тайлбарлажээ. Өдгөө дэлхий даяар 100-аас дээш насалсан 300 мянган хүн бий. Энэ тоо цааш хурдацтай нэмэгдсээр байх нь тодорхой юм. Биднийг эрүүл байлгахын тулд бие доторх хэдэн сая эсүүд тасралтгүй хуваагдсаар байдаг. Биологич Леонард Хэйфли 1961 онд хүний эсийн хуваагдал хязгаартай болохыг олж тогтоож, зөвхөн хорт хавдрын эс л үхэшгүй мөнхийн гэж үзжээ. Энгийн үед эс өөрийгөө хувилах замаар нөхөн төлждөг. Харин цааш хуваагдахаа больсон эсүүд хөгширч, үйл ажиллагаа нь доройтдог. Өөрсдөд нь ирэх мэдээллийг гүйцэд хүлээн авч чадахгүйгээс гадна бусад эсүүддээ ч зөв мэдээлэл түгээж чаддаггүй гэнэ. Тийм эсүүд зүрх, уушги, элэг зэрэг эд эрхтэнд хуримтлагдвал тухайн хэсэгт хөгшрөл явагдаж эхэлдэг байна. Тухайлбал, цусны судасны хананд олон тооны туйлдсан эс хуримтлагдвал артерийн судас хатуурч, зүрхний шигдээс болох эрсдэлтэй гэжээ. Туйлдсан эсүүд үрэвсэл өдөөх шингэн өөрөөсөө ялгаруулдаг бөгөөд энэ нь цаашлаад бусад архаг өвчин үүсэх нөхцөл бүрдүүлнэ. Хүмүүсийн хөгшрөл харилцан адилгүй байдгийн шалтгаан энэ аж. Хэвийн эсийг туйлдахад хүргэдэг маш олон шалтгаан бийг дурджээ. Тухайлбал, стрессдэх, огцом уурлах зэрэг сэтгэлзүйн тогтворгүй байдал үүсэхэд теломер богиносох шалтгаан болдог. Энэ нь үр хүүхдэд ч дамжин удамшдаг нь харамсалтай. Гэвч теломер уртсаж, богиносох байдлаар уян хатан байх боломжтой юм. Теломер хэмээхтэй танилцах нь Хүний эсийн хромосом руу гүн нэвтэрвэл түүний бүтцийн төгсгөл хэсгүүдэд ДНХ-ийн кодлогдоогүй төгсгөлийг олох боломжтой. Энэ бүтцийг теломер гэж нэрлэдэг. Теломерүүд эсийн хуваагдал бүрд богиносох тул эс хэр хурдан хөгшрөх, үхэх эсэх нь түүнээс шууд хамааралтай гэнэ. Мөн уртсаж болох тул хөгшрөлийг түргэсгэж эсвэл удаашруулж болно. "Гутлын үдээсний хоёр талд байдаг сэмрэхээс сэргийлсэн хуванцар үзүүрийг төсөөлөөд үз. Теломер бол хромосомын төгсгөлд генетикийн материалыг хөвөгдөн тайлагдахаас сэргийлэх таглаа маягтай байрлана. Теломер нь хөгшрөлийн үзүүр хэсэг юм. Цаг хугацааны явцад теломер богиносон жижгэрдэг байна" хэмээжээ. Теломер бол дасгал хөдөлгөөн, нойргүйдэл, стресс, буруу хооллолт зэрэг амьдралын олон хүчийн зүйлсийн тусгал болдог. Хүн, амьтанд амьдралынх нь туршид хуримтлуулсан туршлагыг илтгэх биологийн үзүүлэлт, чухал индикатор бол яах аргагүй теломер ажээ. Номын зохиогчид теломерийн ач холбогдлыг дөрвөн хэсэгт, 13 бүлэгт хуваан тайлбарласан. Теломер нь бидний оюун бодол төдийгүй хөдөлгөөний идэвх, нойр, хоол зэрэг амьдралын хэв маяг, хүрээлэн буй орчин тэр чигтээ шууд нөлөөлдөг тул тэдгээрийг бүлэг тус бүрээр тайлбарлаж, сонирхолтой судалгааны ажлуудаар шигтгэжээ. Мөн тухайн асуудлыг тодорхойлох тестүүдийг багтааж, түүнтэй холбоотой шинжлэх ухааны судалгаа, туршилтаар нотлогдсон зөвлөгөөнүүдийг харамгүй оруулжээ. Бид ген, ДНХ, эс, хромосом зэрэг хүний биологийн чухал нэр томьёог олонтаа сонссон ч чухам хоорондоо хэрхэн уялдаатай ажилладгийг тэр бүр мэддэггүй. Зохиогчид ямар ч насны хүн уншиж ойлгоход амар энгийн үг хэллэгээр мэргэжлийн нэр томьёонуудыг тайлбарласан нь тун авууштай байв. Теломероо хайрлах нь, хамгаалах нь Хүний гэдэсний хана хоол боловсруулалтын явцаас шалтгаалан үргэлж элэгдэж, нимгэрч байдаг тул түүнийг нөхөн зорилготой үүдэл эсүүд байнга ялгарч ажилладаг ажээ. Таны биед үүдэл эс олон байна гэдэг аливаа өвчин эмгэг, гэмтлээс бүрэн эдгэрэх нөхцөлийг хангадаг гэсэн үг юм. Ерөөс гэдэс гэдэг бидний хоол боловсруулах хамгийн чухал ажлыг нугалж, маш их мэдрэлийн эс, судлуудтайгаараа тархинаас дутахааргүй хүний сэтгэл зүйд нөлөөлдөг хамгийн чухал эртхэн юм. Бидний дархлааны тогтолцооны 80 хувь нь гэдсэн дотор төвлөрдөг тул хэдэн зуун сая эс амьдарч, үхэж байдаг “ачаалалтай” газар ажээ. Номын хоёрдугаар хэсгээс стресс нь теломер хэрхэн нөлөөлдөг тухай дэлгэрэнгүй тайлбарлажээ. Сэтгэл түгшилт, стресс бол теломерийн судалгааны сүүлийн үеийн сэдвийн нэг болсон байна. Богино хугацааны зохицуулж болох стресс нь булчингуудыг хөгжүүлж, биед сайнаар нөлөөлдөг байна. Энэ нь асуудлыг сорилт хэмээн хүлээн авч, даван туулах чадвараа хөгжүүлэхэд түлхэц болдог гэнэ. Харин архаг стресс он удаан жил үргэлжилбэл теломерийг богиносоход шууд нөлөөлдөг аж. Гэр бүлийн гишүүнээ удаан хугацаанд асрах, ажлын байрны урт хугацааны стресс зэргийг дурдаж, өвчтэй хүнийг асран хамгаалагчдыг хамгийн архаг стресстэй, теломер нь богиноссон байх өндөр магадлалтай хүмүүс хэмээн тодорхойлжээ. Богино теломерүүд нь дархлааны хэвийн байдлыг алдагдуулж, энгийн томуунд хүртэл өртөмхий болгодог байна. Гэхдээ сөрөг сэтгэл зүйгээсээ ангижирч чадвал теломер эргэн нөхөн төлжих боломжтой учраас анхаарлаа төвлөрүүлэх дасгал хөдөлгөөн, бясалгал зэргийг хийхийг бүлгийн төгсгөлд зөвлөжээ. Сөрөг бодол эсийн түвшинд нөлөөлөх нь Харвардын сэтгэл судлаачид хүн өдрийн тал хугацаанд хийж буй зүйлээсээ өөр зүйл бодож өнгөрүүлдэг гэдгийг “Аз жаргалаа тэмдэглэ” апп ашиглан олон мянган хэрэглэгчдийн дунд хийсэн судалгаагаар харуулжээ. Олон зүйлд сатаарч, анхаарлаа төвлөрүүлж чадахгүй байх нь тархинд стресс үүсгэх шалтгаан болдог тул сэтгэл зүйдээ анхаарал хандуулахыг номын зохиогчид онцолсон байна. Сөрөг бодол хүртэл таны эд эсэд хүчтэй нөлөөлдөг ажээ. Гутранги үзэлтэй хүнд хөгшрөлийн шалтгаант архаг өвчнүүд болох хавдар, зүрх судасны өвчин элбэг тохиолдож, хүндрэх явц нь энгийн хүнтэй харьцуулахад хурдан байдаг. Сонирхолтой нь, хувь хүний хичээл зүтгэл урт наслахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг гэнэ. Хичээл зүтгэлтэй, мэрийлттэй хүмүүс өөрийгөө сөрөг зүйлд автахаас сэргийлж, өдөр тутмын амьдралын хэв маягтаа илүү хянамгай ханддаг тул урт наслахад тусалдгийг "Medicare" хөтөлбөрийн өвчтөнүүдэд хийсэн судалгаагаар баталжээ. Зарчимч хүн бусдаас 34 хувиар илүү урт амьдардаг гэнэ шүү. ганц л шөнө дутуу нойртой явахад ... Ядарсан хүний анхаарал төвлөрөл муудсан байдаг тул шинэ юм сурахдаа тааруу, ой тогтоолт саарахаас гадна бие махбодод стрессийн хариу урвал маш тод илэрдэг байна. Тиймээс хүн ганц шөнө л дутуу нойртой унтвал маргааш үдээс хойш нь кортизолын хэмжээ өндөрсөж, хоолны дуршлыг зохицуулдаг даавар, педтидын хэмжээ өөрчлөгдсөнөөс болж хоолны дуршил огцом нэмэгддэгийг баталжээ. Нойр судлаач Чарлез Чайзлер өөрийн хамтрагчдын хамт унтахын өмнө цахим ном уншдаг хүн хэвлэм ном уншдаг хүнээс мелатонин нь 50 хувиар буурсан байдгийг нотолсон гэнэ. Мелотинин багассан хүн өглөө сэрэхдээ нойрмог, сэргэг биш байхаас эхлээд олон сөрөг үр дагавартай. Тэгэхээр хангалттай унтаж амарсан үед өлсөх мэдрэмж, сэтгэл хөдлөл аль аль нь бага байдаг ажээ.	Энэ хорвоод хүн бүр тодорхой генийн онцлогтой төрдөг ч амьдралын хэв маяг нь тухайн генийг идэвхжүүлэх эсэхийг шийддэг ажээ. Бидний амьдралын хэв маяг зарим генийг шууд “асааж, унтраах” нөлөө үзүүлдгийг олон зуун судалгаа нотолсон билээ. АНУ-ын Калифорнийн их сургуулийн профессор Элизабет Блэкбөрн судлаач Кэрол Грейдерийн хамтаар хүний эсийн түвшинд хөгшрөх үйл явцад нөлөөлөх нэгэн чухал бүтцийг олон жилийн турш судалж нээснээрээ 2009 онд Нобелийн шагнал хүртсэн юм. Тэд хүний хромосомын төгсгөл хэсэгт байрлах теломер хэмээх бүтцийг судалж, хөгшрөлд шууд хамааралтай болохыг нотолсон. Карьерынхаа туршид биологийн шинжлэх ухааныг судалсан Элизабет Блэкбөрн АНУ-ын Калифорнийн их сургуулийн профессор сэтгэл судлаач Элисса Эпэлтэй хамтран хөгшрөлийн шалтгаан, урт наслалтын үндэс болсон энэхүү теломер хэмээх бүтцийг дэлгэрүүлэн судалж, хүний эрүүл мэндэд нөлөөлөх хамгийн чухал хэсэг болохыг баталсан 500 гаруй судалгааны өгүүллийг нэгтгэжээ. Ингээд шинжлэх ухааны амаргүй үг хэллэгийг энгийнээр хялбарчилж тайлбарласан “Теломерийн нөлөө” хэмээх бүтээлийг 2017 онд олны хүртээл болгосон буй. Бид энэ удаа уг номыг монгол хэлнээ хөрвүүлснийг тоймлон хүргэж байна. ### "Ген бууг цэнэглэдэг, Хүрэээлэн буй орчин гохыг нь дардаг" Өнөө үед хүний амьдралын хэв маяг хөгшрөлтөд төрөлхийн өгөгдлөөс илүү хүчтэйгээр нөлөөлдөгт гайхах зүйлгүй. Ямар төрсөн гэхээс илүү яаж амьдарсан нь эрүүл мэндийг тодорхойлох илүү чухал хүчин зүйл байдаг. Энэ санааг таргалалт судлаач Жорж Брей “Ген бууг цэнэглэдэг. Хүрээлэн буй орчин гохыг нь дардаг” хэмээн тун ойлгомжтойгоор тайлбарлажээ. Өдгөө дэлхий даяар 100-аас дээш насалсан 300 мянган хүн бий. Энэ тоо цааш хурдацтай нэмэгдсээр байх нь тодорхой юм. Биднийг эрүүл байлгахын тулд бие доторх хэдэн сая эсүүд тасралтгүй хуваагдсаар байдаг. Биологич Леонард Хэйфли 1961 онд хүний эсийн хуваагдал хязгаартай болохыг олж тогтоож, зөвхөн хорт хавдрын эс л үхэшгүй мөнхийн гэж үзжээ. Энгийн үед эс өөрийгөө хувилах замаар нөхөн төлждөг. Харин цааш хуваагдахаа больсон эсүүд хөгширч, үйл ажиллагаа нь доройтдог. Өөрсдөд нь ирэх мэдээллийг гүйцэд хүлээн авч чадахгүйгээс гадна бусад эсүүддээ ч зөв мэдээлэл түгээж чаддаггүй гэнэ. Тийм эсүүд зүрх, уушги, элэг зэрэг эд эрхтэнд хуримтлагдвал тухайн хэсэгт хөгшрөл явагдаж эхэлдэг байна. Тухайлбал, цусны судасны хананд олон тооны туйлдсан эс хуримтлагдвал артерийн судас хатуурч, зүрхний шигдээс болох эрсдэлтэй гэжээ. Туйлдсан эсүүд үрэвсэл өдөөх шингэн өөрөөсөө ялгаруулдаг бөгөөд энэ нь цаашлаад бусад архаг өвчин үүсэх нөхцөл бүрдүүлнэ. Хүмүүсийн хөгшрөл харилцан адилгүй байдгийн шалтгаан энэ аж. Хэвийн эсийг туйлдахад хүргэдэг маш олон шалтгаан бийг дурджээ. Тухайлбал, стрессдэх, огцом уурлах зэрэг сэтгэлзүйн тогтворгүй байдал үүсэхэд теломер богиносох шалтгаан болдог. Энэ нь үр хүүхдэд ч дамжин удамшдаг нь харамсалтай. Гэвч теломер уртсаж, богиносох байдлаар уян хатан байх боломжтой юм. ### Теломер хэмээхтэй танилцах нь Хүний эсийн хромосом руу гүн нэвтэрвэл түүний бүтцийн төгсгөл хэсгүүдэд ДНХ-ийн кодлогдоогүй төгсгөлийг олох боломжтой. Энэ бүтцийг теломер гэж нэрлэдэг. Теломерүүд эсийн хуваагдал бүрд богиносох тул эс хэр хурдан хөгшрөх, үхэх эсэх нь түүнээс шууд хамааралтай гэнэ. Мөн уртсаж болох тул хөгшрөлийг түргэсгэж эсвэл удаашруулж болно. "Гутлын үдээсний хоёр талд байдаг сэмрэхээс сэргийлсэн хуванцар үзүүрийг төсөөлөөд үз. Теломер бол хромосомын төгсгөлд генетикийн материалыг хөвөгдөн тайлагдахаас сэргийлэх таглаа маягтай байрлана. Теломер нь хөгшрөлийн үзүүр хэсэг юм. Цаг хугацааны явцад теломер богиносон жижгэрдэг байна" хэмээжээ. Теломер бол дасгал хөдөлгөөн, нойргүйдэл, стресс, буруу хооллолт зэрэг амьдралын олон хүчийн зүйлсийн тусгал болдог. Хүн, амьтанд амьдралынх нь туршид хуримтлуулсан туршлагыг илтгэх биологийн үзүүлэлт, чухал индикатор бол яах аргагүй теломер ажээ. Номын зохиогчид теломерийн ач холбогдлыг дөрвөн хэсэгт, 13 бүлэгт хуваан тайлбарласан. Теломер нь бидний оюун бодол төдийгүй хөдөлгөөний идэвх, нойр, хоол зэрэг амьдралын хэв маяг, хүрээлэн буй орчин тэр чигтээ шууд нөлөөлдөг тул тэдгээрийг бүлэг тус бүрээр тайлбарлаж, сонирхолтой судалгааны ажлуудаар шигтгэжээ. Мөн тухайн асуудлыг тодорхойлох тестүүдийг багтааж, түүнтэй холбоотой шинжлэх ухааны судалгаа, туршилтаар нотлогдсон зөвлөгөөнүүдийг харамгүй оруулжээ. Бид ген, ДНХ, эс, хромосом зэрэг хүний биологийн чухал нэр томьёог олонтаа сонссон ч чухам хоорондоо хэрхэн уялдаатай ажилладгийг тэр бүр мэддэггүй. Зохиогчид ямар ч насны хүн уншиж ойлгоход амар энгийн үг хэллэгээр мэргэжлийн нэр томьёонуудыг тайлбарласан нь тун авууштай байв. ### Теломероо хайрлах нь, хамгаалах нь Хүний гэдэсний хана хоол боловсруулалтын явцаас шалтгаалан үргэлж элэгдэж, нимгэрч байдаг тул түүнийг нөхөн зорилготой үүдэл эсүүд байнга ялгарч ажилладаг ажээ. Таны биед үүдэл эс олон байна гэдэг аливаа өвчин эмгэг, гэмтлээс бүрэн эдгэрэх нөхцөлийг хангадаг гэсэн үг юм. Ерөөс гэдэс гэдэг бидний хоол боловсруулах хамгийн чухал ажлыг нугалж, маш их мэдрэлийн эс, судлуудтайгаараа тархинаас дутахааргүй хүний сэтгэл зүйд нөлөөлдөг хамгийн чухал эртхэн юм. Бидний дархлааны тогтолцооны 80 хувь нь гэдсэн дотор төвлөрдөг тул хэдэн зуун сая эс амьдарч, үхэж байдаг “ачаалалтай” газар ажээ. Номын хоёрдугаар хэсгээс стресс нь теломер хэрхэн нөлөөлдөг тухай дэлгэрэнгүй тайлбарлажээ. Сэтгэл түгшилт, стресс бол теломерийн судалгааны сүүлийн үеийн сэдвийн нэг болсон байна. Богино хугацааны зохицуулж болох стресс нь булчингуудыг хөгжүүлж, биед сайнаар нөлөөлдөг байна. Энэ нь асуудлыг сорилт хэмээн хүлээн авч, даван туулах чадвараа хөгжүүлэхэд түлхэц болдог гэнэ. Харин архаг стресс он удаан жил үргэлжилбэл теломерийг богиносоход шууд нөлөөлдөг аж. Гэр бүлийн гишүүнээ удаан хугацаанд асрах, ажлын байрны урт хугацааны стресс зэргийг дурдаж, өвчтэй хүнийг асран хамгаалагчдыг хамгийн архаг стресстэй, теломер нь богиноссон байх өндөр магадлалтай хүмүүс хэмээн тодорхойлжээ. Богино теломерүүд нь дархлааны хэвийн байдлыг алдагдуулж, энгийн томуунд хүртэл өртөмхий болгодог байна. Гэхдээ сөрөг сэтгэл зүйгээсээ ангижирч чадвал теломер эргэн нөхөн төлжих боломжтой учраас анхаарлаа төвлөрүүлэх дасгал хөдөлгөөн, бясалгал зэргийг хийхийг бүлгийн төгсгөлд зөвлөжээ. ### Сөрөг бодол эсийн түвшинд нөлөөлөх нь Харвардын сэтгэл судлаачид хүн өдрийн тал хугацаанд хийж буй зүйлээсээ өөр зүйл бодож өнгөрүүлдэг гэдгийг “Аз жаргалаа тэмдэглэ” апп ашиглан олон мянган хэрэглэгчдийн дунд хийсэн судалгаагаар харуулжээ. Олон зүйлд сатаарч, анхаарлаа төвлөрүүлж чадахгүй байх нь тархинд стресс үүсгэх шалтгаан болдог тул сэтгэл зүйдээ анхаарал хандуулахыг номын зохиогчид онцолсон байна. Сөрөг бодол хүртэл таны эд эсэд хүчтэй нөлөөлдөг ажээ. Гутранги үзэлтэй хүнд хөгшрөлийн шалтгаант архаг өвчнүүд болох хавдар, зүрх судасны өвчин элбэг тохиолдож, хүндрэх явц нь энгийн хүнтэй харьцуулахад хурдан байдаг. Сонирхолтой нь, хувь хүний хичээл зүтгэл урт наслахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг гэнэ. Хичээл зүтгэлтэй, мэрийлттэй хүмүүс өөрийгөө сөрөг зүйлд автахаас сэргийлж, өдөр тутмын амьдралын хэв маягтаа илүү хянамгай ханддаг тул урт наслахад тусалдгийг "Medicare" хөтөлбөрийн өвчтөнүүдэд хийсэн судалгаагаар баталжээ. Зарчимч хүн бусдаас 34 хувиар илүү урт амьдардаг гэнэ шүү. ### ганц л шөнө дутуу нойртой явахад ... Ядарсан хүний анхаарал төвлөрөл муудсан байдаг тул шинэ юм сурахдаа тааруу, ой тогтоолт саарахаас гадна бие махбодод стрессийн хариу урвал маш тод илэрдэг байна. Тиймээс хүн ганц шөнө л дутуу нойртой унтвал маргааш үдээс хойш нь кортизолын хэмжээ өндөрсөж, хоолны дуршлыг зохицуулдаг даавар, педтидын хэмжээ өөрчлөгдсөнөөс болж хоолны дуршил огцом нэмэгддэгийг баталжээ. Нойр судлаач Чарлез Чайзлер өөрийн хамтрагчдын хамт унтахын өмнө цахим ном уншдаг хүн хэвлэм ном уншдаг хүнээс мелатонин нь 50 хувиар буурсан байдгийг нотолсон гэнэ. Мелотинин багассан хүн өглөө сэрэхдээ нойрмог, сэргэг биш байхаас эхлээд олон сөрөг үр дагавартай. Тэгэхээр хангалттай унтаж амарсан үед өлсөх мэдрэмж, сэтгэл хөдлөл аль аль нь бага байдаг ажээ.
https://unread.today/c/book-quality-philosophy	Номын тухай	Unread Today	2020-12-13T00:00:00	12 сарын 13, 2020	"Чанарын философи" номын тухай	<div class="article-body"> <p>Өнөөдрийн танилцуулах ном бол тун саяхан хэвлэгдсэн "Чанар философи" юм. Уг номыг 2011 оноос хойш зөвлөх үйлчилгээний байгууллага байгуулан, чанарын удирдлагын чиглэлээр сургалт, зөвлөгөө өгч ирсэн Д.Отгонбат бичжээ. Уг бүтээлд чанарын талаарх онолын гол ойлголтууд болон практикт хэрэглэж болох санаануудыг багтаасан байна. Нэрийг нь хараад бизнесийн байгууллагын удирдлагад илүү хамаатай юм гэж бүү бодоорой. Энэ номд байгууллагад ч, хувь хүнд ч хамаатай, хүмүүсийн ажил, бизнест чухал сэдвийг хөнджээ.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫН ТУХАЙ</h3><p></p><p>Чанар бол өрсөлдөөний гол зэвсэг гэж болно. Чанар хэзээ ч тохиолдлын байдаггүй. Энэ бол их хичээл зүтгэл, мэдлэг, хөдөлмөрийн үр дүн гэдгийг өнөөгийн бизнес эрхлэгчдэд болон хэрэглэгчдэд тайлбарласан бүтээл аж.<br></p><p class="MsoNormal">Уг ном нь гурван бүлэгтэй. Эхний хоёр бүлэг бол ямар ч ажил мэргэжлийн хүн уншихад тохиромжтой санагдав. 1-р бүлэгт ерөөс чанар гэж юу вэ, үүнийг хэрхэн нэг янзаар ойлгох вэ, яагаад чанар хувь хүнд илүү хамаатай вэ, чанарыг бүтээгч байхад бидэнд юу сорилт болдог вэ зэрэг асуултад эргэцүүлэл байдлаар хариулт өгнө. Бид чанарыг бусдаас их, өөрөөсөө бага эрэлхийлдэг гэдгийг зохиогч тодотгожээ: "<i>Ганцаараа байгаа та бол жинхэнэ та ба ганцаараа байх үеийн таны чанар бол жинхэнэ таны чанар.”</i></p><p class="MsoNormal">Харин 2-р бүлэг нь бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний чанарын хэв шинжүүдийн талаар тайлбарлан бичжээ. Бүтээгдэхүүний ялгарал, өнгө дизайн, шинж чанар, хэв маяг, чанар стандарт гээч зүйлсийн талаар “хөшигний ардах" нарийн мэдээллийг багтааж өгчээ. Энэ номыг уншсанаар өмнө бараа бүтээгдэхүүнийг зүгээр л барьж тавиад л, гүйлгэн хараад өнгөрдөг байсан бол одоо “шаал өөр” нүдээр харж мэднэ. Хувиараа бизнес хийдэг буюу аль нэг байгууллагад ажилладаг хүмүүст бол 2-р бүлэг хэрэг болно.</p><p class="MsoNormal">Харин 3-р бүлэгт бага зэрэг бизнесийн тал руу хэлбийжээ. Зөвхөн чанарт биш бизнесийн удирдлагын бусад хүрээнд ч хэрэглэдэг арга аргачлалуудыг энэ бүлэгт тайлбарлажээ. Жишээ нь, Улаанбаатар хотын замын бөглөрлийн шалтгааныг арилгахад “загасны ясны арга”-аар зураглал хийсэн нь сонирхолтой бөгөөд бодит санагдсан.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЗАРИМ ЭШЛЭЛҮҮД</h3><p></p><p>-Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний чанар бол наана харагдах чанар юм. Наана харагдах чанар нь цаана харагдахгүй байгаа чанарын л илрэл. Мөсөн уулын дөнгөж орой хэсэг нь л усан дээр харагддаг шиг. Тэр далд хэсэг нь чанарын хамгийн гол бөгөөд тэр нь хувь хүний чанар, байгууллагын чанар 2 юм.<br></p><p>-Бидний ихэнх нь суурь, зарчим үндсэн ойлголтуудыг үл хэрэгсэн бушуухан л ямар нэг арга хэрэгсэл (tool), аргазүй юу байна, ашиглачих бэлэн загвар байна уу хэмээн “яардаг” зантай. Угаас, суурьтай онолын мэдлэггүйгээр аливааг үйлдэх нь тогтвортой амжилтыг бий болгодоггүй.</p><p>-“Чанар”-ын суурь, зарчим, үндсэн ойлголтоо ултай суурьтай сайн ойлгоогүйгээс, байгууллагууд “чанар”-ын тал дээрээ дорвитой ахиц, дэвшил, үр дүн гаргаж чадахгүй бөгөөд тэр нь улмаар дан ганц чанарын биш, бизнесийн удирдлагын “complex problem” болж хүндэрдэг. </p><p>-Хэрэглэгч таны “чанар”-т оруулах ёстой нэг чухал хувь нэмэр бол хэрэглэгч хүний зүй ёсны эрхийг зөв эдэлж, үйлчилгээний болон бараа бүтээгдэхүүний доголдлын талаар үйлчилгээ үзүүлсэн, бараа бүтээгдэхүүн нийлүүлсэн байгууллагадаа мэдээлж, зөвөөр гомдол санал тавьдаг байх тэр дадал, зуршил юм.</p><p>-Хэрэглэгч өөрийн авч буй бүтээгдэхүүний үйлчилгээний “чанар”-т өөрөө нөлөөлж байдгаа ойлгох хэрэгтэй. Заримаа хэрэглэгч тухайн бүтээгдэхүүний “чанар”-ыг хамтран бүтээлцэж байдаг. Жишээ нь эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ (эмнэлэг), фитнес дасгалжуулалт, сургалт гэх мэт. </p><p>-Зорилго нь зөв бол “Ад үзэгдэх зориг”-тойгоор дуугар. Чанарын талд зогс, “чанар”-гүйг бүү дэмж. Энэ бол бидэнд их л дутагдаж байгаа чанар шүү. Бидний дунд олон “ад үзэгдэх эр зоригтон, шүгэл үлээгчид, буруутай тэмцэгчид байсан бол эсвэл байдаг бол бидний амьдрал их өөр байх байсан даа. Бидний дунд олон “ад үзэгдэх зоригтон, шүгэл үлээгчид, буруутай тэмцэгчид бий болвол бидний амьдралд их олон зүйлс өөрөөр эргэх болно.</p><p>-Магадгүй бүтээгдэхүүний чанар гээд яриад эхлэхээр, чанарын ажилтан, технологич нарын хариуцдаг ажлын тухайн ярих нь гэж андуу бүү ойлгоорой. Огт үгүй. Энэ бол хөрөнгө оруулалт, стратеги, өрсөлдөх чадвар, бүтээгдэхүүний зохион бүтээлт, хөгжүүлэлт, хэрэглэгчийн харилцаа гэх мэт байгууллагын дээд түвшний ойлголтуудын тухай байх болно.<br></p><p>-Бид өрсөлдөх чадвартай байж, дэлхийн зах зээлд ямар нэг бараа бүтээгдэхүүнээр тоглогч болох гэх мэт бодлого зорилтуудыг ярьж байна. Эдгээр зорилго, зорилтуудыг бодит ажил хэрэг болгоход бид, дэлхий “чанар”-ыг юу гэж ойлгодог юм, хэрхэн хангадаг юм, яаж удирдаж, сахиулдаг юм? гэх мэт асуултуудын хариуг олж “чанар”-ыг олон улсын түвшин нэг хэлээр ойлгож, танин мэдэж түүнд нэвтэрсэн байх нь чухал болж байна.</p><p>-Та болон танай хамт олон бүтээгдэхүүний “чанар”-т илүү нэвтэрч, түүнийг ойлгосноор бүтээгдэхүүн, хөгжүүлэлт, хэрэглэгчийн харилцаа, дизайн зэрэгтээ илүү өргөн хүрээтэй, илүү шинжлэх ухаанч байдлаар хандаж, мэдлэгийн менежмент хийх боломжийг нэмэгдүүлэх болно.</p><p>-Үнэн хэрэгтээ, хэрэглэгчид бүтээгдэхүүн чанарын хэв шинжийн аль нэгээр юм уу эсвэл хэд хэдээр нь өдөөгдөж л худалдан авалтыг хийж байдаг. Ер нь бүтээгдэхүүний чанарын хэв шинжүүдийг бүгдийг нэг бүтээгдэхүүн дээр цогцлоох нь тун ч амаргүй сорилт бөгөөд угаас бүх хэв шинжийг нэг бүтээгдэхүүнд цогцлоох хэрэгцээгүй ч байж болно. Тухайн бүтээгдэхүүн юу вэ гэдгээс хамаарч бүтээгдэхүүний чанарын хэв шинжээс аль нь илүү чухалчлагдахыг та болон танай компани тодорхойлох ёстой юм. Энэ таны хийх ёстой ажил байх болно, мөн шийдвэр байх болно. Үүнийг хэлж, ойлгуулах нь л номын энэ хэсгийн зорилго юм шүү дээ.</p><p>-Монголын хувийн хэвшлийн жижиг дунд бизнесийн эрхлэгчдийн 75 хуваас дээш нь үйлчилгээний салбарт ажилладаг. Тэдний ихэнх нь худалдаа, нийтийн хоол, эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэг, гоо сайхны газар, нийтийн үйлчилгээ гэх мэт олон салбарт ажилладаг. Үйлчилгээний салбарт ажиллаж буй зарим байгууллага тун болчимгүй, гэнэн алдааг гаргаж байгаа харагддаг. Үүний гол шалтгаан нь мөнөөх л мэдлэг билээ. Угаас, суурьтай онолын мэдлэггүйгээр аливааг үйлдэх нь тогтвортой амжилтыг бий болгодоггүй. Тиймээс үйлчилгээний чанарыг ойлгох, түүнийг бий болгох, улмаар тогтмол хадгалах гэх мэт системтэй цогц ойлголтыг өгөх нь номын зорилго билээ.</p> </div>	Өнөөдрийн танилцуулах ном бол тун саяхан хэвлэгдсэн "Чанар философи" юм. Уг номыг 2011 оноос хойш зөвлөх үйлчилгээний байгууллага байгуулан, чанарын удирдлагын чиглэлээр сургалт, зөвлөгөө өгч ирсэн Д.Отгонбат бичжээ. Уг бүтээлд чанарын талаарх онолын гол ойлголтууд болон практикт хэрэглэж болох санаануудыг багтаасан байна. Нэрийг нь хараад бизнесийн байгууллагын удирдлагад илүү хамаатай юм гэж бүү бодоорой. Энэ номд байгууллагад ч, хувь хүнд ч хамаатай, хүмүүсийн ажил, бизнест чухал сэдвийг хөнджээ. НОМЫН ТУХАЙ Чанар бол өрсөлдөөний гол зэвсэг гэж болно. Чанар хэзээ ч тохиолдлын байдаггүй. Энэ бол их хичээл зүтгэл, мэдлэг, хөдөлмөрийн үр дүн гэдгийг өнөөгийн бизнес эрхлэгчдэд болон хэрэглэгчдэд тайлбарласан бүтээл аж. Уг ном нь гурван бүлэгтэй. Эхний хоёр бүлэг бол ямар ч ажил мэргэжлийн хүн уншихад тохиромжтой санагдав. 1-р бүлэгт ерөөс чанар гэж юу вэ, үүнийг хэрхэн нэг янзаар ойлгох вэ, яагаад чанар хувь хүнд илүү хамаатай вэ, чанарыг бүтээгч байхад бидэнд юу сорилт болдог вэ зэрэг асуултад эргэцүүлэл байдлаар хариулт өгнө. Бид чанарыг бусдаас их, өөрөөсөө бага эрэлхийлдэг гэдгийг зохиогч тодотгожээ: " Ганцаараа байгаа та бол жинхэнэ та ба ганцаараа байх үеийн таны чанар бол жинхэнэ таны чанар.” Харин 2-р бүлэг нь бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний чанарын хэв шинжүүдийн талаар тайлбарлан бичжээ. Бүтээгдэхүүний ялгарал, өнгө дизайн, шинж чанар, хэв маяг, чанар стандарт гээч зүйлсийн талаар “хөшигний ардах" нарийн мэдээллийг багтааж өгчээ. Энэ номыг уншсанаар өмнө бараа бүтээгдэхүүнийг зүгээр л барьж тавиад л, гүйлгэн хараад өнгөрдөг байсан бол одоо “шаал өөр” нүдээр харж мэднэ. Хувиараа бизнес хийдэг буюу аль нэг байгууллагад ажилладаг хүмүүст бол 2-р бүлэг хэрэг болно. Харин 3-р бүлэгт бага зэрэг бизнесийн тал руу хэлбийжээ. Зөвхөн чанарт биш бизнесийн удирдлагын бусад хүрээнд ч хэрэглэдэг арга аргачлалуудыг энэ бүлэгт тайлбарлажээ. Жишээ нь, Улаанбаатар хотын замын бөглөрлийн шалтгааныг арилгахад “загасны ясны арга”-аар зураглал хийсэн нь сонирхолтой бөгөөд бодит санагдсан. ЗАРИМ ЭШЛЭЛҮҮД -Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний чанар бол наана харагдах чанар юм. Наана харагдах чанар нь цаана харагдахгүй байгаа чанарын л илрэл. Мөсөн уулын дөнгөж орой хэсэг нь л усан дээр харагддаг шиг. Тэр далд хэсэг нь чанарын хамгийн гол бөгөөд тэр нь хувь хүний чанар, байгууллагын чанар 2 юм. -Бидний ихэнх нь суурь, зарчим үндсэн ойлголтуудыг үл хэрэгсэн бушуухан л ямар нэг арга хэрэгсэл (tool), аргазүй юу байна, ашиглачих бэлэн загвар байна уу хэмээн “яардаг” зантай. Угаас, суурьтай онолын мэдлэггүйгээр аливааг үйлдэх нь тогтвортой амжилтыг бий болгодоггүй. -“Чанар”-ын суурь, зарчим, үндсэн ойлголтоо ултай суурьтай сайн ойлгоогүйгээс, байгууллагууд “чанар”-ын тал дээрээ дорвитой ахиц, дэвшил, үр дүн гаргаж чадахгүй бөгөөд тэр нь улмаар дан ганц чанарын биш, бизнесийн удирдлагын “complex problem” болж хүндэрдэг. -Хэрэглэгч таны “чанар”-т оруулах ёстой нэг чухал хувь нэмэр бол хэрэглэгч хүний зүй ёсны эрхийг зөв эдэлж, үйлчилгээний болон бараа бүтээгдэхүүний доголдлын талаар үйлчилгээ үзүүлсэн, бараа бүтээгдэхүүн нийлүүлсэн байгууллагадаа мэдээлж, зөвөөр гомдол санал тавьдаг байх тэр дадал, зуршил юм. -Хэрэглэгч өөрийн авч буй бүтээгдэхүүний үйлчилгээний “чанар”-т өөрөө нөлөөлж байдгаа ойлгох хэрэгтэй. Заримаа хэрэглэгч тухайн бүтээгдэхүүний “чанар”-ыг хамтран бүтээлцэж байдаг. Жишээ нь эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ (эмнэлэг), фитнес дасгалжуулалт, сургалт гэх мэт. -Зорилго нь зөв бол “Ад үзэгдэх зориг”-тойгоор дуугар. Чанарын талд зогс, “чанар”-гүйг бүү дэмж. Энэ бол бидэнд их л дутагдаж байгаа чанар шүү. Бидний дунд олон “ад үзэгдэх эр зоригтон, шүгэл үлээгчид, буруутай тэмцэгчид байсан бол эсвэл байдаг бол бидний амьдрал их өөр байх байсан даа. Бидний дунд олон “ад үзэгдэх зоригтон, шүгэл үлээгчид, буруутай тэмцэгчид бий болвол бидний амьдралд их олон зүйлс өөрөөр эргэх болно. -Магадгүй бүтээгдэхүүний чанар гээд яриад эхлэхээр, чанарын ажилтан, технологич нарын хариуцдаг ажлын тухайн ярих нь гэж андуу бүү ойлгоорой. Огт үгүй. Энэ бол хөрөнгө оруулалт, стратеги, өрсөлдөх чадвар, бүтээгдэхүүний зохион бүтээлт, хөгжүүлэлт, хэрэглэгчийн харилцаа гэх мэт байгууллагын дээд түвшний ойлголтуудын тухай байх болно. -Бид өрсөлдөх чадвартай байж, дэлхийн зах зээлд ямар нэг бараа бүтээгдэхүүнээр тоглогч болох гэх мэт бодлого зорилтуудыг ярьж байна. Эдгээр зорилго, зорилтуудыг бодит ажил хэрэг болгоход бид, дэлхий “чанар”-ыг юу гэж ойлгодог юм, хэрхэн хангадаг юм, яаж удирдаж, сахиулдаг юм? гэх мэт асуултуудын хариуг олж “чанар”-ыг олон улсын түвшин нэг хэлээр ойлгож, танин мэдэж түүнд нэвтэрсэн байх нь чухал болж байна. -Та болон танай хамт олон бүтээгдэхүүний “чанар”-т илүү нэвтэрч, түүнийг ойлгосноор бүтээгдэхүүн, хөгжүүлэлт, хэрэглэгчийн харилцаа, дизайн зэрэгтээ илүү өргөн хүрээтэй, илүү шинжлэх ухаанч байдлаар хандаж, мэдлэгийн менежмент хийх боломжийг нэмэгдүүлэх болно. -Үнэн хэрэгтээ, хэрэглэгчид бүтээгдэхүүн чанарын хэв шинжийн аль нэгээр юм уу эсвэл хэд хэдээр нь өдөөгдөж л худалдан авалтыг хийж байдаг. Ер нь бүтээгдэхүүний чанарын хэв шинжүүдийг бүгдийг нэг бүтээгдэхүүн дээр цогцлоох нь тун ч амаргүй сорилт бөгөөд угаас бүх хэв шинжийг нэг бүтээгдэхүүнд цогцлоох хэрэгцээгүй ч байж болно. Тухайн бүтээгдэхүүн юу вэ гэдгээс хамаарч бүтээгдэхүүний чанарын хэв шинжээс аль нь илүү чухалчлагдахыг та болон танай компани тодорхойлох ёстой юм. Энэ таны хийх ёстой ажил байх болно, мөн шийдвэр байх болно. Үүнийг хэлж, ойлгуулах нь л номын энэ хэсгийн зорилго юм шүү дээ. -Монголын хувийн хэвшлийн жижиг дунд бизнесийн эрхлэгчдийн 75 хуваас дээш нь үйлчилгээний салбарт ажилладаг. Тэдний ихэнх нь худалдаа, нийтийн хоол, эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэг, гоо сайхны газар, нийтийн үйлчилгээ гэх мэт олон салбарт ажилладаг. Үйлчилгээний салбарт ажиллаж буй зарим байгууллага тун болчимгүй, гэнэн алдааг гаргаж байгаа харагддаг. Үүний гол шалтгаан нь мөнөөх л мэдлэг билээ. Угаас, суурьтай онолын мэдлэггүйгээр аливааг үйлдэх нь тогтвортой амжилтыг бий болгодоггүй. Тиймээс үйлчилгээний чанарыг ойлгох, түүнийг бий болгох, улмаар тогтмол хадгалах гэх мэт системтэй цогц ойлголтыг өгөх нь номын зорилго билээ.	Өнөөдрийн танилцуулах ном бол тун саяхан хэвлэгдсэн "Чанар философи" юм. Уг номыг 2011 оноос хойш зөвлөх үйлчилгээний байгууллага байгуулан, чанарын удирдлагын чиглэлээр сургалт, зөвлөгөө өгч ирсэн Д.Отгонбат бичжээ. Уг бүтээлд чанарын талаарх онолын гол ойлголтууд болон практикт хэрэглэж болох санаануудыг багтаасан байна. Нэрийг нь хараад бизнесийн байгууллагын удирдлагад илүү хамаатай юм гэж бүү бодоорой. Энэ номд байгууллагад ч, хувь хүнд ч хамаатай, хүмүүсийн ажил, бизнест чухал сэдвийг хөнджээ. ### НОМЫН ТУХАЙ Чанар бол өрсөлдөөний гол зэвсэг гэж болно. Чанар хэзээ ч тохиолдлын байдаггүй. Энэ бол их хичээл зүтгэл, мэдлэг, хөдөлмөрийн үр дүн гэдгийг өнөөгийн бизнес эрхлэгчдэд болон хэрэглэгчдэд тайлбарласан бүтээл аж. Уг ном нь гурван бүлэгтэй. Эхний хоёр бүлэг бол ямар ч ажил мэргэжлийн хүн уншихад тохиромжтой санагдав. 1-р бүлэгт ерөөс чанар гэж юу вэ, үүнийг хэрхэн нэг янзаар ойлгох вэ, яагаад чанар хувь хүнд илүү хамаатай вэ, чанарыг бүтээгч байхад бидэнд юу сорилт болдог вэ зэрэг асуултад эргэцүүлэл байдлаар хариулт өгнө. Бид чанарыг бусдаас их, өөрөөсөө бага эрэлхийлдэг гэдгийг зохиогч тодотгожээ: "Ганцаараа байгаа та бол жинхэнэ та ба ганцаараа байх үеийн таны чанар бол жинхэнэ таны чанар.” Харин 2-р бүлэг нь бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний чанарын хэв шинжүүдийн талаар тайлбарлан бичжээ. Бүтээгдэхүүний ялгарал, өнгө дизайн, шинж чанар, хэв маяг, чанар стандарт гээч зүйлсийн талаар “хөшигний ардах" нарийн мэдээллийг багтааж өгчээ. Энэ номыг уншсанаар өмнө бараа бүтээгдэхүүнийг зүгээр л барьж тавиад л, гүйлгэн хараад өнгөрдөг байсан бол одоо “шаал өөр” нүдээр харж мэднэ. Хувиараа бизнес хийдэг буюу аль нэг байгууллагад ажилладаг хүмүүст бол 2-р бүлэг хэрэг болно. Харин 3-р бүлэгт бага зэрэг бизнесийн тал руу хэлбийжээ. Зөвхөн чанарт биш бизнесийн удирдлагын бусад хүрээнд ч хэрэглэдэг арга аргачлалуудыг энэ бүлэгт тайлбарлажээ. Жишээ нь, Улаанбаатар хотын замын бөглөрлийн шалтгааныг арилгахад “загасны ясны арга”-аар зураглал хийсэн нь сонирхолтой бөгөөд бодит санагдсан. ### ЗАРИМ ЭШЛЭЛҮҮД -Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний чанар бол наана харагдах чанар юм. Наана харагдах чанар нь цаана харагдахгүй байгаа чанарын л илрэл. Мөсөн уулын дөнгөж орой хэсэг нь л усан дээр харагддаг шиг. Тэр далд хэсэг нь чанарын хамгийн гол бөгөөд тэр нь хувь хүний чанар, байгууллагын чанар 2 юм. -Бидний ихэнх нь суурь, зарчим үндсэн ойлголтуудыг үл хэрэгсэн бушуухан л ямар нэг арга хэрэгсэл (tool), аргазүй юу байна, ашиглачих бэлэн загвар байна уу хэмээн “яардаг” зантай. Угаас, суурьтай онолын мэдлэггүйгээр аливааг үйлдэх нь тогтвортой амжилтыг бий болгодоггүй. -“Чанар”-ын суурь, зарчим, үндсэн ойлголтоо ултай суурьтай сайн ойлгоогүйгээс, байгууллагууд “чанар”-ын тал дээрээ дорвитой ахиц, дэвшил, үр дүн гаргаж чадахгүй бөгөөд тэр нь улмаар дан ганц чанарын биш, бизнесийн удирдлагын “complex problem” болж хүндэрдэг. -Хэрэглэгч таны “чанар”-т оруулах ёстой нэг чухал хувь нэмэр бол хэрэглэгч хүний зүй ёсны эрхийг зөв эдэлж, үйлчилгээний болон бараа бүтээгдэхүүний доголдлын талаар үйлчилгээ үзүүлсэн, бараа бүтээгдэхүүн нийлүүлсэн байгууллагадаа мэдээлж, зөвөөр гомдол санал тавьдаг байх тэр дадал, зуршил юм. -Хэрэглэгч өөрийн авч буй бүтээгдэхүүний үйлчилгээний “чанар”-т өөрөө нөлөөлж байдгаа ойлгох хэрэгтэй. Заримаа хэрэглэгч тухайн бүтээгдэхүүний “чанар”-ыг хамтран бүтээлцэж байдаг. Жишээ нь эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ (эмнэлэг), фитнес дасгалжуулалт, сургалт гэх мэт. -Зорилго нь зөв бол “Ад үзэгдэх зориг”-тойгоор дуугар. Чанарын талд зогс, “чанар”-гүйг бүү дэмж. Энэ бол бидэнд их л дутагдаж байгаа чанар шүү. Бидний дунд олон “ад үзэгдэх эр зоригтон, шүгэл үлээгчид, буруутай тэмцэгчид байсан бол эсвэл байдаг бол бидний амьдрал их өөр байх байсан даа. Бидний дунд олон “ад үзэгдэх зоригтон, шүгэл үлээгчид, буруутай тэмцэгчид бий болвол бидний амьдралд их олон зүйлс өөрөөр эргэх болно. -Магадгүй бүтээгдэхүүний чанар гээд яриад эхлэхээр, чанарын ажилтан, технологич нарын хариуцдаг ажлын тухайн ярих нь гэж андуу бүү ойлгоорой. Огт үгүй. Энэ бол хөрөнгө оруулалт, стратеги, өрсөлдөх чадвар, бүтээгдэхүүний зохион бүтээлт, хөгжүүлэлт, хэрэглэгчийн харилцаа гэх мэт байгууллагын дээд түвшний ойлголтуудын тухай байх болно. -Бид өрсөлдөх чадвартай байж, дэлхийн зах зээлд ямар нэг бараа бүтээгдэхүүнээр тоглогч болох гэх мэт бодлого зорилтуудыг ярьж байна. Эдгээр зорилго, зорилтуудыг бодит ажил хэрэг болгоход бид, дэлхий “чанар”-ыг юу гэж ойлгодог юм, хэрхэн хангадаг юм, яаж удирдаж, сахиулдаг юм? гэх мэт асуултуудын хариуг олж “чанар”-ыг олон улсын түвшин нэг хэлээр ойлгож, танин мэдэж түүнд нэвтэрсэн байх нь чухал болж байна. -Та болон танай хамт олон бүтээгдэхүүний “чанар”-т илүү нэвтэрч, түүнийг ойлгосноор бүтээгдэхүүн, хөгжүүлэлт, хэрэглэгчийн харилцаа, дизайн зэрэгтээ илүү өргөн хүрээтэй, илүү шинжлэх ухаанч байдлаар хандаж, мэдлэгийн менежмент хийх боломжийг нэмэгдүүлэх болно. -Үнэн хэрэгтээ, хэрэглэгчид бүтээгдэхүүн чанарын хэв шинжийн аль нэгээр юм уу эсвэл хэд хэдээр нь өдөөгдөж л худалдан авалтыг хийж байдаг. Ер нь бүтээгдэхүүний чанарын хэв шинжүүдийг бүгдийг нэг бүтээгдэхүүн дээр цогцлоох нь тун ч амаргүй сорилт бөгөөд угаас бүх хэв шинжийг нэг бүтээгдэхүүнд цогцлоох хэрэгцээгүй ч байж болно. Тухайн бүтээгдэхүүн юу вэ гэдгээс хамаарч бүтээгдэхүүний чанарын хэв шинжээс аль нь илүү чухалчлагдахыг та болон танай компани тодорхойлох ёстой юм. Энэ таны хийх ёстой ажил байх болно, мөн шийдвэр байх болно. Үүнийг хэлж, ойлгуулах нь л номын энэ хэсгийн зорилго юм шүү дээ. -Монголын хувийн хэвшлийн жижиг дунд бизнесийн эрхлэгчдийн 75 хуваас дээш нь үйлчилгээний салбарт ажилладаг. Тэдний ихэнх нь худалдаа, нийтийн хоол, эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэг, гоо сайхны газар, нийтийн үйлчилгээ гэх мэт олон салбарт ажилладаг. Үйлчилгээний салбарт ажиллаж буй зарим байгууллага тун болчимгүй, гэнэн алдааг гаргаж байгаа харагддаг. Үүний гол шалтгаан нь мөнөөх л мэдлэг билээ. Угаас, суурьтай онолын мэдлэггүйгээр аливааг үйлдэх нь тогтвортой амжилтыг бий болгодоггүй. Тиймээс үйлчилгээний чанарыг ойлгох, түүнийг бий болгох, улмаар тогтмол хадгалах гэх мэт системтэй цогц ойлголтыг өгөх нь номын зорилго билээ.
https://unread.today/c/bookstoread2020	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2020-12-26T00:00:00	12 сарын 26, 2020	2020 оны онцлох номууд	<div class="article-body"> <h2>Шинэ коронавирусийн дэгдэлтээс үүдэн дэлхий даяараа бүгсээр 2020 оныг үдэж байна. Гэрээсээ ажиллаж, ихэнх цагийг гаралгүй өнгөрүүлэх болсон хүмүүс энгийн үеийнхээ илүү хугацааг уншихад зориулах болов. Энэ жил олон гайхалтай бүтээлүүд уншигчдад хүрсэн. Бид номын хорхойтнуудыг урьж, тэр дундаас өөрсдийн үнэлэмжээр шилдэг гэж үзсэнээ нэрлэхийг хүссэн билээ. Та бүхэнд шинэ жилийн баярын мэнд дэвшүүлье. Болгооно уу. </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ex libris + Trust</h3><blockquote><p>Бичсэн: Г.Түвшинзаяа (Колумбын их сургуулийн төгсөгч)</p> <cite> </cite></blockquote><p></p><p dir="ltr"><b>Mичико Какутани - <a href="https://www.amazon.com/Ex-Libris-Books-Read-Reread/dp/0525574972" target="_blank">Ex Libris</a></b></p><p dir="ltr">Коллежид байхдаа зундаа кафед ажилладаг байлаа. Өглөө 7:30-аас эхлээд улаан нүдэлсэн хүмүүс кофе нэхэж орж ирнэ. Харин тухайн өдрийн зарах хэвлэлийг яг 7:00-д хүргэж өгнө. Энэ хагас цагийн зайд зарах хэвлэлүүдээ гарчиглаж амждаг байв. Хамгийн сэтгэл догдлон хүлээж уншдаг байсан нь “The New York Times” дээрх Мичико Какутанигийн <a href="http://nytimes.com/by/michiko-kakutani">номын шүүмжүүд</a>. Сайн бүтээлийг яагаад сайн болохыг тултал нь тайлбарлана. Харин муу номыг бестселлэрийн жагсаалт дээр гарч ирэхгүй болтол нь бут ниргэнэ. Лав би өөрийн боловсролын нэлээд хэсгийг Какутанигийн шүүмжүүдээс олж авсан байх. </p><p dir="ltr">Олон жилийн турш Какутани гэж зураг нь ч интернэт дээрээс олддоггүй нууцлаг нэгэн байв. 2017 онд харин NYTimes дахь <a href="https://www.nytimes.com/2017/07/27/books/38-years-on-books-the-essential-michiko-kakutani-reader.html">ажлаа хүлээлгэж</a> өгснөөс хойш олон ярилцлага өгч эхэлснээс гадна бүр инстаграм <a href="https://www.instagram.com/michi_kakutani/">хуудастай</a> хүртэл болох нь тэр. Энэ хооронд тэрээр хоёр ч ном гаргасны сүүлийнх нь энэ жил миний уншсан номуудаас хамгийн таалагдсан нь байлаа. <a href="https://www.amazon.com/Ex-Libris-Books-Read-Reread/dp/0525574972/">Ex-Libris: 100+ Books to Read and Re-read</a> номдоо Какутани өөрийн санал болгож буй унших ёстой номуудын жагсаалтыг гаргаад тухай бүрд нь яагаад гэдэг богино тайлбарыг өгчээ. </p><p dir="ltr">Монголд заавал унших ёстой номууд гээд чамгүй олон жагсаалтууд гарсан. Харамсалтай нь <a href="https://www.unread.today/c/583">Баабар</a>, <a href="https://www.internom.mn/%D0%BD%D0%BE%D0%BC/%D1%81%D0%BE%D1%91%D0%BD-%D0%B3%D1%8D%D0%B3%D1%8D%D1%8D%D1%80%D1%8D%D0%BB%D0%B4-100-%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB">С.Молор-Эрдэнэ</a> хоёрын жагсаалтаас бусад нь ямар ч системгүй, жагсаалт хөтөлсөн хүмүүс нь ч өөрсдөө тэдгээр бүтээлүүдээ гүйцэд уншсан эсэх нь эргэлзээтэй. Дэлхий дахинд хэлэлцэгдэж буй олон асуудалд Монголчууд бид дан ганц “язгуурын монгол ухаан”-аараа оролцох боломжгүй. Бид юун түрүүнд дэлхий даяар юу уншиж, яаж сэтгэж байгааг мэдэх шаардлагатай. Какутанигийнх шиг шилдэг бүтээлүүдийг харьцуулж шилсэн хөтчөөр л замчлуулах хэрэг.</p><p dir="ltr"><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/4e7348e7dac8ac4bd0e4ee4d8b085820.jpeg"></p><p></p><p dir="ltr"><b>Пийт Бүттижэж - <a href="https://www.amazon.com/Trust-Americas-Chance-Pete-Buttigieg/dp/1631498770" target="_blank">Trust</a></b></p><p dir="ltr">Афганы Кабулын ойролцоо дотроо бараг хот шахам Баграмын агаарын бааз бий. Өмнө Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчин ашиглаж байсан, “<a href="https://www.youtube.com/watch?v=Sx-CPwO3zm8">9-р рот</a>” кино дээр хүртэл гардаг. АНУ-ын ерөнхийлөгчид Ардчилсан намаас нэр дэвшихээр өрсөлдсөн Пийт Бүттижэж 2014 онд бэлтгэл офицер байхдаа тэнд үүрэг гүйцэтгэсэн. Боловсролтой, дундаж давхаргынхан цэргийн албанаас зугтдаг, ийм байж болохгүй гэж Бүттижэж хэлсэн нь надад их гүн сэтгэгдэл үлдээж билээ. Эцэг Бушээс хойш дайнд оролцсон Америкийн нэг ч ерөнхийлөгч байгаагүй тул Бүттижэж хэлсэн ярьснаараа төдийгүй, хийж бүтээснээрээ гойд ялгарч байлаа.</p><p dir="ltr">Түүний энэ оны аравдугаар сард гаргасан <a href="https://www.amazon.com/Trust-Americas-Chance-Pete-Buttigieg/dp/1631498770/">Trust (Итгэлцэл)</a> бүтээл нь үнэхээр цагаа олсон гэмээр. Ковид-19-ийн үеэр Монголд гэлтгүй дэлхий даяар төр засгийн гаргасан шийдвэрүүдийг зөв гэдэгт ард иргэд итгэхгүй байх, нөгөө талаасаа ард иргэддээ итгээгүй төр хөл хорионы үеэр пиво зарахыг хүртэл хориглох шийдвэр гаргасан. Төр засаг, ард иргэдийн хооронд итгэлцэл байхгүй болсны уршиг нь энэ. Энэ итгэлцлийг бий болгохгүйгээр нийгмээрээ нэг зүгт харна гэдэг бүтэшгүй зүйл байх.</p><p dir="ltr">Бүттижэж Америкийн жишээн дээр итгэлцлийг хэрхэн бий болгох талаар өөрийн хэд хэдэн саналаа номондоо өгүүлжээ. Тэдгээр дундаас надад гойд таалагдсан нь залуусыг нийтийн албанд алба хаалгах санаа. Төрийн байгууллага хэрхэн ажилладаг (бас ажилладаггүй) талаар дотор нь ажиллаж үзээгүй залуус тун буруу ойлголттой байдаг. Нөгөөтээгүүр төрд хэтэрхий удаан ажилласан хүмүүс зэврэх нь бий. Хэрэв залуус ганц жил ч болтугай төрийн байгууллагад орж ажиллаж үзвэл төрдөө итгэх итгэл нь нэмэгдэнэ, төр нь ч залуусын шинэ санаа, санаачилгыг өөртөө шингээж авах юм.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">гашуун амт, амтлаг үнэр + сэрсэн монгол + монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи</h3><blockquote><p>Бичсэн: Я.Баяраа ("Үндэсний тойм" сэтгүүлийн тоймч, "boobooks" паблишингийг үүсгэн байгуулагч)</p> <cite> </cite></blockquote><p></p><p class="MsoNormal"><b>Х.Нямхишиг -</b> <b>"Гашуун амт, амтлаг үнэр" </b></p><p class="MsoNormal"><i>Уран зохиолын ирээдүйд итгэл төрүүлсэн бүтээл</i></p><p class="MsoNormal">Гашуун үнэнийг хэлэхэд, орчуулгын уран зохиолын тэсрэлтийг эс тооцвол (ийм тэсрэлт буддист ном судрын орчуулгыг эс тооцвол манайд өмнө нь болж байсангүй) манай үндэстний уран зохиол өнөөдөр асар унтаа, зогсонги цаг үедээ байна. Энэ нь мөхөл үү, эсвэл их тэсрэлтийн өмнөх нам гүм үү гэж асуухад хүрвэл өөдрөг хариулт өгөхийг хүсэж байна. Уран зохиолын одоо цаг унтаа ч, ирээдүй нь гэрэлтэй байгаа. Ингэж хариулахын нэг шалтгаан нь энэ удаа онцолж буй ном. </p><p class="MsoNormal">Говь-Алтай аймгийн Бугат сумын харьяат Хар малгайт овогт Хандхүүгийн Нямхишиг хэмээх хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын инженер залууд энэ хорвоод хийж үзээгүй ажил тун ховор. Тэр ажлуудын дотроос зохиол бичих нь түүний хувь заяаны сонголт гэдгийг “Гашуун амт, амтлаг үнэр" ном батална. Номонд зохиолчийн Турк улсад амьдарч байсан үеэсээ сэдэвлэж, эсвэл сэрж мэдэрсэн уур амьсгал зонхилно. Номоо нэрлэсэн тууж нь реалист бичлэгтэй агаад дүрийн боловсруулалт, өгүүлэмжийн ур нь тун сонирхол татахуйц. Харь холын ислам шашинтны тосгонд аж төрөх бүсгүйн түүх гэх атлаа ажин түжин, ирээдүй нь тодорхой бус монгол суурингуудад залуу нас, гоо үзэсгэлэн нь гундаж буй бүсгүйчүүдийн хувь тавиланг шимширтэл санагдуулах бүтээл. Х.Нямхишиг нь яруу найраг болон яруу найргийн тухай эсээний таван ч түүвэр хэвлүүлсэн, турк хэлнээс яруу найраг орчуулдаг уран бүтээлч. Ирэх онд түүний орчуулсан Туркийн суут яруу найрагчдын шоронд бичсэн шүлгийн цоморлогийг “boobooks” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргахаар бэлтгээд байна.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/5942cdf33bc2041fa01b9613c8dbd32b.jpg"></p><p></p><p class="MsoNormal"><b>Ирья Халаш - "Сэрсэн Монгол", Кудо Миёоко "Монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи" </b></p><p class="MsoNormal"><i>Өөрчлөлтийг өрөөлийн нүдээр харахуй</i><br></p><p class="MsoNormal">Энэ жил уг нь Ардчилсан хувьсгалын 30 жилийн ой тохиосон юм. Ардчилсан хувьсгалын гол үр дүн болох эрх чөлөөт, Үндсэн хуульт нийгэмд бид амьдарч буй. 30 жилийн алдаа оноогоо шүүмжлэн хэлэлцэх завгүй улс даяараа сонгуульдсаар өнгөрөөсөн 2020 онд ардчилсан хувьсгалын тухай харь орны бүсгүйчүүдийн бүтээсэн хоёр ч ном Монголд мэндэллээ.</p><p class="MsoNormal">1990 онд Монголд өрнөсөн ардчилсан хувьсгалын талаар мэдээлэл, гэрэл зургуудыг "Ройтерс" агентлагаар дамжуулан дэлхий нийтэд анх түгээсэн хатагтай Ирьяа Халаш “Сэрсэн Монгол” төслөө өнгөрсөн онд эхлүүлэв. Уг төслийн хүрээнд гэрэл зургийг үзэсгэлэн болон цомог хэвлэгдсэн. <i>“</i><i>Би 80 насалмаар байна. Гэхдээ маргааш ч амьд байх үгүйгээ мэдэхгүй учраас өнөөдөр энэ ардчилал хэрхэн өрнөж байсныг гэрэл зургуудаа дамжуулан хүргэхийг зорилоо</i><i>” </i>хэмээн ярьсан Ирьяа Халашийн цомгоос нийгмийн их өөрчлөлтийн өмнөх социалист Монголын дүр төрх, эрх чөлөөний төлөө улс орон даяараа тайван замаар хэрхэн тэмцсэнийг хойч үе нь харж болно.</p><p class="MsoNormal">Оны төгсгөлөөр Япон улсад элчин сайдаар сууж байсан, ардчилсан хувьсгалын партизануудын нэг Ч.Куланда японы сэтгүүлч Кудо Миёокогийн Ардчилсан хувьсгалын эхэнд бичсэн “Улаанбаатар зочид буудал” номыг монгол хэлнээ орчуулж “Монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи” нэрээр хэвлүүлэв. Уг номоос ардчилсан өөрчлөлтийн өмнөх Монгол орны ахуй амьдрал, хүмүүсийн хандлага, ертөнцөөс таслагдсан байдлыг баримтат сэтгүүлчийн нүдээр гярхай ажиглан бичсэнийг уншиж болно. Социалист нийгмийн үед бүх зүйл диваажин байсан, ардчилсан өөрчлөлт хэн нэгний түлхээс найруулгаар хийдсэн жүжиг мэтээр ярьж, түүнд нь итгэж суусан мөчрөө хөрөөдөж суудаг хүмүүс энэ номыг уншихад гэмгүй.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">The alchemists: three central bankers and a world on fire</h3><blockquote><p>Бичсэн Б.Дашням (Бизнесийн шинжээч, орчуулагч) </p> <cite> </cite></blockquote><p></p><p dir="ltr"><b>Нил Ирвин - "The Alchemists: Three Central Bankers and a World on Fire" </b></p><p dir="ltr">2020 он хүн төрөлхтний хөгжлийн чиг хандлагыг өөрчлөхүйц онцлог жил болж өнгөрлөө. Оны эхэнд Ковид 19-ийг цар тахал хэмээн зарласнаар бид их хямралтай нүүр тулах нь гарцаагүй болсон. Тиймээс ч с “<a href="https://www.amazon.com/Alchemists-Three-Central-Bankers-World/dp/0143124994" target="_blank">Алхимичид: Төв банкны гурван тэргүүн ба түймэрт автсан дэлхий</a>” номыг эргэн уншихаар шийдсэн. "Washington Post" сонины эдийн засгийн тоймч Hил Ирвин 2009 оны санхүүгийн хямралын үеэр Европ, Англи, АНУ-ын төв банкны удирдлагууд хэрхэн хамтран ажиллаж, эдийн засаг бүрэн сөхрөхөөс аварсныг маш энгийнээр тайлбарлан бичжээ. Ингэхдээ тухайн үед ажиллаж байсан банк, хүнд байдалд орсон санхүүгийн байгууллагын удирдлагатай хэдэн зуун удаагийн ярилцлага хийж, шийдвэр гаргалтыг яг дэргэдээс нь харж суусан хүмүүсийн нүдээр харах боломж олгосон нь таалагдлаа. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/827435ff566c8dc4daa584347e8aaf14.jpg"></p><p></p><p><b>Малкольм Гладвэлл - "Talking to Strangers" </b></p><p>Нэмж дурдах сонирхол татсан ном бол "Blink", "Outliers" зэрэг номоороо танигдсан Малкoльм Гладвэллийн <a href="https://www.amazon.com/Talking-Strangers-Should-about-People/dp/0316478520" target="_blank">"Танихгүй хүмүүстэй ярилцах нь"</a> ном байлаа. Гитлертай уулзаад аядуу зөөлөн хүн байна гэж эндүүрч дүгнэсэн хүнээс эхлээд Фидель Кастрогийн хэрхэн тагнуулын төв товчооноос хэдэн арван жил бултсан түүх хүртэл сонирхолтой жишээгээр анхны сэтгэгдэл хэчнээн буруу байдгийг, яаж хүнийг танихыг сонирхолтойгоор тайлбарлан бичсэн байна. Хөр хорионоос гарч нийгмийн амьдралдаа эргэн орохын өмнө заавал уншаарай. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрх зүйн асуудал + неолиберал бодлогыг бүтээхүй + Миний л харгуй </h3><blockquote><p>Бичсэн: Ч.Бат-Уянга ("Улбар" паблишингийг үүсгэн байгуулагч, эрх зүйч)</p> <cite> </cite></blockquote><p></p><p dir="ltr"><b>Урадын Э.Булаг - <a href="https://www.academia.edu/44015244/Uradyn_Bulag_2020_Ethnicity_National_Unity_and_Law_in_Mongolia_%D0%9C%D0%9E%D0%9D%D0%93%D0%9E%D0%9B_%D0%94%D0%90%D0%A5%D0%AC_%D0%AF%D0%A1%D0%A2%D0%9D%D0%AB_%D2%AE%D0%97%D0%AD%D0%9B_%D0%91%D0%90_%D2%AE%D0%9D%D0%94%D0%AD%D0%A1%D0%9D%D0%98%D0%99_%D0%AD%D0%92_%D0%9D%D0%AD%D0%93%D0%94%D0%AD%D0%9B_%D0%A2%D0%AD%D0%94%D0%93%D0%AD%D0%AD%D0%A0%D0%A2_%D0%A5%D0%9E%D0%9B%D0%91%D0%9E%D0%93%D0%94%D0%9E%D0%A5_%D0%AD%D0%A0%D0%A5_%D0%97%D2%AE%D0%99%D0%9D_%D0%90%D0%A1%D0%A3%D0%A3%D0%94%D0%90%D0%9B" target="_blank">“Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрх зүйн асуудал”</a></b></p><p dir="ltr">Ястан, угсаатан, үндэстэн, үндэсний зэрэг нэр томьёоны агуулга юу юм? Цаана нь буй агуулгад зөвшилцөж нэгдэж, ангиллыг эрх зүйн хувьд маш тодорхой болгох нь үндэсний эв нэгдлийг бэхжүүлэхэд нэмэртэй байж болох талаарх зохиогчийн байр суурь, түүнийг хэлэлцсэн монгол судлаач, эрдэмтдийн хэлэлцүүлгийг эмхэтгэсэн бүтээл. Зохиогчийн дээрх нэр томьёонуудыг тодорхойлж буй өнцөгтэй санал нийлэх, эс нийлэх нь тусдаа хэрэг. Халх нь халхаараа, буриад нь буриадаараа байх ч түүнийг ястан, угсаатан эсхүл үндэстэн гэж ангилснаар ямар эерэг, сөрөг үр дүнд хүргэж болохыг бодчиход гэмгүй. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/c347b61724c1e427475ee9bbc43a9141.jpg"></p><p></p><p dir="ltr"><b>Д.Бум-Очир - <a href="https://www.uclpress.co.uk/products/95629" target="_blank">“Неолиберал бодлогыг бүтээхүй: Монгол дахь төр, олон нийтийн хөдөлгөөн хийгээд алтны уурхай" </a></b></p><p dir="ltr">Хүн өөрийн мэдлэг, туршлага, нийгмийн хүрээлэл зэрэг олон нөхцөлөөс хамаарч туулах зүйлсээ туулах боловч амьдран буй нийгмээ бүрэн ойлгож чаддаггүй. Ойлгоё гээд уншвал нийгмийн салбарын судлаачдын судалгаа маш нэмэртэй. "1990 оноос хойш Монголд юу болов?" гэх асуултад маш өргөн хүрээнд хариулт авч болохуйц бүтээлийн нэг нь Д.Бум-Очирын энэ ном. Яг юун тухай ном болох талаар агуулгыг цөөн үгэнд тайлбарламгүй. Агуулгаас гадна судлаачийн арга барил, бичлэг, номын бүтэц зэрэг хэлбэр нь залуус бидэнд сурах бичиг шиг байв. Мөн либерализм, неолиберализм, Монгол төр, Монгол дахь олон нийтийн хөдөлгөөн, алтны уурхайн талаарх агуулгыг сүүл үеийн, шинэчлэгдсэн байдлаар нэг дороос уншиж буй нь давуу тал. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/c5b7dcca9b99f6a242d498bc9a240574.jpg"></p><p></p><p dir="ltr"><b>Н.Жанцанноров - <a href="https://book.mn/product/show/24112" target="_blank">“Миний л харгуй” </a></b></p><p dir="ltr">Юун түрүүнд Нацагийн Жанцанноров гэж хүний намтраас хүлээлт өндөр байв. Хүлээлт, төсөөлөлд хараахан хүрээгүй ч нэгэнт 1990 оноос өмнөх, дараах нийгмийн томоохон төлөөлөл болсон хүн, хүн хүндээ урлагийн нэгний туулсан амьдрал учраас сонирхолтой. Социализмын болоод одоогийн энэ цаг үед үндэсний өв соёл, уламжлалаа амин шинжээр нь авч үлдэхийн төлөө урлагийнхан юу хийсэн бэ, юу хийж байна гэх асуултад одоо цагт төдийгүй ирээдүй цагт энэ ном эх сурвалж болох биз ээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/5585b8f99de5b1be972fde37e7afe724.jpg"></p><p></p><p dir="ltr"><b>Л.Нямдорж - “<a href="https://www.nepkokids.mn/product-page/%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B9-%D0%BC%D1%83%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B9-%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%BE%D0%BD-%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80" target="_blank">Миний муухай ногоон хамар</a>” </b><br></p><p dir="ltr">Энэ онд шинээр гарсан хүүхдийн олон номоос надад болоод хүүхдүүдэд минь хамгийн таалагдсан ном. Насны ангиллын хувьд 3-10 нас болов уу. Үл ялгаварлах, бусдыг, өөрийгөө байгаагаар нь хүлээж авах, тэгш эрхийн агуулгыг хүүхдэд хүргэх амаргүй. “Миний муухай ногоон хамар” ном энгийн амьдралаас хол, түг таг хийсэн үг хэллэг огт ашиглалгүй агуулгаа хөнгөхөн хүргэчихсэн учраас хүүхдэд таалагдсан байх. Зураач, зохиолч нь нэг хүн гэдгээрээ энэ бүтээл онцлог. Монгол хүүхдийн зохиолд өөрөө бичиж, өөрөө зурдаг хүн нэмэгдсэнд баяртай байна. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Young mongols + this is how you lose the time war </h3><blockquote><p>Бичсэн: Б.Наранцогт (Америкийн Монгол <em>судлалын</em> төвийн олон нийтийн харилцааны зохицуулагч)</p> <cite> </cite></blockquote><p></p><p class="Paragraph SCXW30627216 BCX0" paraid="868951315" paraeid="{0daa6cd6-8d56-4576-9185-bd0c586da796}{34}"><b>Обри Мэнард - <a href="https://www.amazon.com/Young-Mongols-Forging-Democracy-Wild-ebook/dp/B08FCKYW5V" target="_blank">Young Mongols: Forging Democracy in the Wild, Wild East</a></b></p><p class="Paragraph SCXW30627216 BCX0" paraid="1343864973" paraeid="{0daa6cd6-8d56-4576-9185-bd0c586da796}{42}">Монгол Улсад байгалийн баялгийн хараал, Улаанбаатарт хот төлөвлөлтийн асуудал нүүрлээд буйг бид мэддэг, дор бүрнээ санаа зовнидог билээ. Гэвч нийтийн эрх ашгийн төлөө хэн бүхнээс илүү ажиллаж, шийдэл гаргаж, хэрэгжүүлэхээр явж буй залуучуудаа бид хэр ойшоодог билээ? Энэ асуултад америк зохиолч Обри Менард эл баримтат бүтээлээрээ хариулжээ. Монголын тухай гаднын зохиолч бичсэнийг уншихдаа өнгөц дүгнэсэн, өөрийн үзэл бодлыг монгол соёл мэтээр бичсэн, наад зах нь монгол үгийг зөв хөрвүүлээгүй зэрэгт уншигч авхай надтай адил цухалддаг байх. Тэгвэл энэ номонд Обри Менард нямбай судлаач, сурвалжлагчийн үүрэг гүйцэтгэж маш олон монгол залуусыг яриулан, гаднынханд монгол соёл, заншлыг "ба бэ"-гүй тэмдэглэж тайлбарласан, бас гаргасан санаа болгондоо олон эх баримтаар зүүлт хийж нэгтгэн бичсэн нь үнэхээр сайшаалтай. Энэ ташрамд миний бие эл номын зохиолчтой хамтран монгол залуусын дунд англи монгол хэлээр богино өгүүллэгийн тэмцээн зохион байгуулж, шалгарсан өгүүллэгийн түүврийг орчуулан гаргаж байгаагаа дурдъя. Дэлхий Монгол Улсыг Чингис хаан, эрт үеийн нүүдэлчдээс өөрөөр харах хэрэгтэй болсныг “Залуу монголчууд” болон удахгүй гарах “Орчин цагийн Монголоос илгээв” өгүүлэгийн түүвэр харуулах буй за гэж найднам.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/82a609bc93d1926618611ff616fa3cca.jpg"></p><p></p><p class="Paragraph SCXW30627216 BCX0" paraid="558703887" paraeid="{459bf647-6319-4ce7-add6-21552044e6be}{155}"><b>Амар Эль-Мохтар, Макс Глэдстоун - "<a href="https://www.amazon.com/dp/B07RTYNHRM/ref=dp-kindle-redirect?_encoding=UTF8&btkr=1" target="_blank">This is How You Lose the Time War</a>"</b><br></p><p class="Paragraph SCXW30627216 BCX0" paraid="459943843" paraeid="{459bf647-6319-4ce7-add6-21552044e6be}{228}">Хүн төрөлхтний хамгийн хөдлөшгүй хууль болох учир шалтгаан-үр дагаврын хэлхээг зөрчих боломжийг цаг хугацааны аялал амладаг. Уг зохиолд хоёр том гүрэн түүхээ өөрчлөх гэж дайчдаа өнгөрсөн рүү илгээж цаг хугацааны дайн хийнэ. Энэ дайнд Цэнхэр, Улаан гэх хоёр дайсан бие биенийхээ тавьсан урхинаас мултарснаа мэдүүлсэн зурвас хоёр биедээ үлдээнэ. Гэхдээ эдгээр нь жирийн зурвас биш. 9,000 гаруй хэсэг болж салаалсан цаг хугацааны аялал дунд маш сонирхолтой үйл явдал өрнөх болно. Улаан Их Монгол гүрний үед ч очиж даалгавар гүйцэтгэх бөгөөд Цэнхэр Тэмүүжинтэй багын найз гэж хэлэх нь ч бий. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Цагаан цайз + We have no idea: A guide to unknown universe </h3><blockquote><p>Бичсэн: Б.Болор-Эрдэнэ (Trends.mn-ийг үүсгэн байгуулагч)</p> <cite> </cite></blockquote><p></p><p dir="ltr"><b>Орхан Памук - “<a href="https://www.amazon.com/White-Castle-Novel-Orhan-Pamuk/dp/0375701613" target="_blank">Цагаан цайз</a>”</b></p><p><i>“Ертөнцийн дөрвөн зүг, найман зовхисын хүн ард бүгд өөр хоорондоо адилхан гэдгийг ойлгохын тулд хүн заавал падишах болох ёстой юм уу?"</i> </p><p dir="ltr">“Хүн сонгосон амьдралаа хожим хүлээн зөвшөөрөхийн тулд чин сэтгэлээсээ хайрлах учиртай гэдэг дээ, би ч түүний энэ амьдралыг тэгж л хайрлаж байв.” Хүн бусдын амьдралыг өөрийнх шигээ хайрлаж чадах уу, тийм боломжтой юу? Эсвэл хоёр хүн бүх амьдралаа, сүнсээ, нэрээ, нүүр царайгаа нэгмөр солилцох боломжтой юу? Хоёр соёл ба хоёр газар, эсвэл ер нь ямар ч хоёр хүний дунд хэзээ ч арилахгүй ялгаа оршин байдаг уу? Эсвэл оршин байдаг гэж боддог нь бидний төөрөгдөл үү? Декартын дахин дахин асуусан "Би зүүдэлж байгаа юм биш биз?" хэмээх мөнхийн асуулт. Хоёр хүн хээвнэг солигдож болох мэт, хоёр хүн, хоёр орон гэдэг үнэндээ нэг мэт. Эго, би, эх орон, ялгамжит чанар зэрэг мөнхийн сэдвүүдийг түүхэн агуулгад буулгасан хэр нь түүхэн бус, төсөөллийн мэт яруу сайхан бичигдсэн Памукийн энэ зохиол миний 2020 оны уншлагын ноён оргил байлаа. Гайхалтай сайхан! </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/13234f2b420e5ea322ae490309583404.jpg"></p><p></p><p><b> Хорхе Чам, Даниэл Уайтсон - “<a href="https://www.amazon.com/-/es/Jorge-Cham/dp/0735211515/ref=sr_1_1?__mk_es_US=%C3%85M%C3%85%C5%BD%C3%95%C3%91&dchild=1&keywords=We+Have+No+Idea%3A+A+Guide+To+Unknown+Universe&qid=1608975565&s=books&sr=1-1" target="_blank">We Have No Idea: A Guide To Unknown Universe</a>” </b></p><p dir="ltr">Цар тахлын нөлөөгөөр 2021 оноос хойш дэлхий дахины улс төр, эдийн засаг төдийгүй хувь хүний амьдрах хэв маяг үндсээрээ өөрчлөгдөх магадлалтай боллоо. Тэр утгаараа аливааг эргэж харах, бүр уг сууриас нь ухах хэрэг гарч, 10 жил, их сургуулиас хойш сөхөж хараагүй физик рүү хүртэл буцлаа. Ертөнц гэдэг гайхамшиг. Тэр утгаараа ертөнцийн хуулийг судалдаг физикийн шинжлэх ухаан бас гайхамшиг юм. Гэхдээ мэргэжлийн бус хүн бол "аймаар" шинжлэх ухаан. Яг тэр “аймаар”-ыг хялбаршуулж, бас их хөнгөн хөгжилтэй хэлбэрээр Хорхе Чам, Даниэл Уайтсон нарын бичсэн “We Have No Idea: A Guide To Unknown Universe” номыг онцолмоор байна. Ганцхан жишээ татахад, бидний мэдэх бүх бөөмс, энерги нийлээд ертөнцийн ердөө таван хувь. Хүмүүн бид бүгд нийлээд нийлээд сав шим ертөнцийн таван хувийг л нээж мэдсэн хэрнээ (тэр нь ч мэдэгдэж танигдаагүй маш олон нууцыг агуулна) ганц биеэр туулж мэдсэнийгээ абсолют үнэн гэж бат итгэдэг тийм төрөл аж. 2021 онд та тийм харанхуй итгэл, төөрөгдлөөс гэтлэхийг хүсвэл ирэх оны эхний уншлагаараа энэ номыг сонгоорой.</p> </div>	Шинэ коронавирусийн дэгдэлтээс үүдэн дэлхий даяараа бүгсээр 2020 оныг үдэж байна. Гэрээсээ ажиллаж, ихэнх цагийг гаралгүй өнгөрүүлэх болсон хүмүүс энгийн үеийнхээ илүү хугацааг уншихад зориулах болов. Энэ жил олон гайхалтай бүтээлүүд уншигчдад хүрсэн. Бид номын хорхойтнуудыг урьж, тэр дундаас өөрсдийн үнэлэмжээр шилдэг гэж үзсэнээ нэрлэхийг хүссэн билээ. Та бүхэнд шинэ жилийн баярын мэнд дэвшүүлье. Болгооно уу. Ex libris + Trust Бичсэн: Г.Түвшинзаяа (Колумбын их сургуулийн төгсөгч) Mичико Какутани - Ex Libris Коллежид байхдаа зундаа кафед ажилладаг байлаа. Өглөө 7:30-аас эхлээд улаан нүдэлсэн хүмүүс кофе нэхэж орж ирнэ. Харин тухайн өдрийн зарах хэвлэлийг яг 7:00-д хүргэж өгнө. Энэ хагас цагийн зайд зарах хэвлэлүүдээ гарчиглаж амждаг байв. Хамгийн сэтгэл догдлон хүлээж уншдаг байсан нь “The New York Times” дээрх Мичико Какутанигийн номын шүүмжүүд . Сайн бүтээлийг яагаад сайн болохыг тултал нь тайлбарлана. Харин муу номыг бестселлэрийн жагсаалт дээр гарч ирэхгүй болтол нь бут ниргэнэ. Лав би өөрийн боловсролын нэлээд хэсгийг Какутанигийн шүүмжүүдээс олж авсан байх. Олон жилийн турш Какутани гэж зураг нь ч интернэт дээрээс олддоггүй нууцлаг нэгэн байв. 2017 онд харин NYTimes дахь ажлаа хүлээлгэж өгснөөс хойш олон ярилцлага өгч эхэлснээс гадна бүр инстаграм хуудастай хүртэл болох нь тэр. Энэ хооронд тэрээр хоёр ч ном гаргасны сүүлийнх нь энэ жил миний уншсан номуудаас хамгийн таалагдсан нь байлаа. Ex-Libris: 100+ Books to Read and Re-read номдоо Какутани өөрийн санал болгож буй унших ёстой номуудын жагсаалтыг гаргаад тухай бүрд нь яагаад гэдэг богино тайлбарыг өгчээ. Монголд заавал унших ёстой номууд гээд чамгүй олон жагсаалтууд гарсан. Харамсалтай нь Баабар , С.Молор-Эрдэнэ хоёрын жагсаалтаас бусад нь ямар ч системгүй, жагсаалт хөтөлсөн хүмүүс нь ч өөрсдөө тэдгээр бүтээлүүдээ гүйцэд уншсан эсэх нь эргэлзээтэй. Дэлхий дахинд хэлэлцэгдэж буй олон асуудалд Монголчууд бид дан ганц “язгуурын монгол ухаан”-аараа оролцох боломжгүй. Бид юун түрүүнд дэлхий даяар юу уншиж, яаж сэтгэж байгааг мэдэх шаардлагатай. Какутанигийнх шиг шилдэг бүтээлүүдийг харьцуулж шилсэн хөтчөөр л замчлуулах хэрэг. Пийт Бүттижэж - Trust Афганы Кабулын ойролцоо дотроо бараг хот шахам Баграмын агаарын бааз бий. Өмнө Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчин ашиглаж байсан, “ 9-р рот ” кино дээр хүртэл гардаг. АНУ-ын ерөнхийлөгчид Ардчилсан намаас нэр дэвшихээр өрсөлдсөн Пийт Бүттижэж 2014 онд бэлтгэл офицер байхдаа тэнд үүрэг гүйцэтгэсэн. Боловсролтой, дундаж давхаргынхан цэргийн албанаас зугтдаг, ийм байж болохгүй гэж Бүттижэж хэлсэн нь надад их гүн сэтгэгдэл үлдээж билээ. Эцэг Бушээс хойш дайнд оролцсон Америкийн нэг ч ерөнхийлөгч байгаагүй тул Бүттижэж хэлсэн ярьснаараа төдийгүй, хийж бүтээснээрээ гойд ялгарч байлаа. Түүний энэ оны аравдугаар сард гаргасан Trust (Итгэлцэл) бүтээл нь үнэхээр цагаа олсон гэмээр. Ковид-19-ийн үеэр Монголд гэлтгүй дэлхий даяар төр засгийн гаргасан шийдвэрүүдийг зөв гэдэгт ард иргэд итгэхгүй байх, нөгөө талаасаа ард иргэддээ итгээгүй төр хөл хорионы үеэр пиво зарахыг хүртэл хориглох шийдвэр гаргасан. Төр засаг, ард иргэдийн хооронд итгэлцэл байхгүй болсны уршиг нь энэ. Энэ итгэлцлийг бий болгохгүйгээр нийгмээрээ нэг зүгт харна гэдэг бүтэшгүй зүйл байх. Бүттижэж Америкийн жишээн дээр итгэлцлийг хэрхэн бий болгох талаар өөрийн хэд хэдэн саналаа номондоо өгүүлжээ. Тэдгээр дундаас надад гойд таалагдсан нь залуусыг нийтийн албанд алба хаалгах санаа. Төрийн байгууллага хэрхэн ажилладаг (бас ажилладаггүй) талаар дотор нь ажиллаж үзээгүй залуус тун буруу ойлголттой байдаг. Нөгөөтээгүүр төрд хэтэрхий удаан ажилласан хүмүүс зэврэх нь бий. Хэрэв залуус ганц жил ч болтугай төрийн байгууллагад орж ажиллаж үзвэл төрдөө итгэх итгэл нь нэмэгдэнэ, төр нь ч залуусын шинэ санаа, санаачилгыг өөртөө шингээж авах юм. гашуун амт, амтлаг үнэр + сэрсэн монгол + монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи Бичсэн: Я.Баяраа ("Үндэсний тойм" сэтгүүлийн тоймч, "boobooks" паблишингийг үүсгэн байгуулагч) Х.Нямхишиг - "Гашуун амт, амтлаг үнэр" Уран зохиолын ирээдүйд итгэл төрүүлсэн бүтээл Гашуун үнэнийг хэлэхэд, орчуулгын уран зохиолын тэсрэлтийг эс тооцвол (ийм тэсрэлт буддист ном судрын орчуулгыг эс тооцвол манайд өмнө нь болж байсангүй) манай үндэстний уран зохиол өнөөдөр асар унтаа, зогсонги цаг үедээ байна. Энэ нь мөхөл үү, эсвэл их тэсрэлтийн өмнөх нам гүм үү гэж асуухад хүрвэл өөдрөг хариулт өгөхийг хүсэж байна. Уран зохиолын одоо цаг унтаа ч, ирээдүй нь гэрэлтэй байгаа. Ингэж хариулахын нэг шалтгаан нь энэ удаа онцолж буй ном. Говь-Алтай аймгийн Бугат сумын харьяат Хар малгайт овогт Хандхүүгийн Нямхишиг хэмээх хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын инженер залууд энэ хорвоод хийж үзээгүй ажил тун ховор. Тэр ажлуудын дотроос зохиол бичих нь түүний хувь заяаны сонголт гэдгийг “Гашуун амт, амтлаг үнэр" ном батална. Номонд зохиолчийн Турк улсад амьдарч байсан үеэсээ сэдэвлэж, эсвэл сэрж мэдэрсэн уур амьсгал зонхилно. Номоо нэрлэсэн тууж нь реалист бичлэгтэй агаад дүрийн боловсруулалт, өгүүлэмжийн ур нь тун сонирхол татахуйц. Харь холын ислам шашинтны тосгонд аж төрөх бүсгүйн түүх гэх атлаа ажин түжин, ирээдүй нь тодорхой бус монгол суурингуудад залуу нас, гоо үзэсгэлэн нь гундаж буй бүсгүйчүүдийн хувь тавиланг шимширтэл санагдуулах бүтээл. Х.Нямхишиг нь яруу найраг болон яруу найргийн тухай эсээний таван ч түүвэр хэвлүүлсэн, турк хэлнээс яруу найраг орчуулдаг уран бүтээлч. Ирэх онд түүний орчуулсан Туркийн суут яруу найрагчдын шоронд бичсэн шүлгийн цоморлогийг “boobooks” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргахаар бэлтгээд байна. Ирья Халаш - "Сэрсэн Монгол", Кудо Миёоко "Монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи" Өөрчлөлтийг өрөөлийн нүдээр харахуй Энэ жил уг нь Ардчилсан хувьсгалын 30 жилийн ой тохиосон юм. Ардчилсан хувьсгалын гол үр дүн болох эрх чөлөөт, Үндсэн хуульт нийгэмд бид амьдарч буй. 30 жилийн алдаа оноогоо шүүмжлэн хэлэлцэх завгүй улс даяараа сонгуульдсаар өнгөрөөсөн 2020 онд ардчилсан хувьсгалын тухай харь орны бүсгүйчүүдийн бүтээсэн хоёр ч ном Монголд мэндэллээ. 1990 онд Монголд өрнөсөн ардчилсан хувьсгалын талаар мэдээлэл, гэрэл зургуудыг "Ройтерс" агентлагаар дамжуулан дэлхий нийтэд анх түгээсэн хатагтай Ирьяа Халаш “Сэрсэн Монгол” төслөө өнгөрсөн онд эхлүүлэв. Уг төслийн хүрээнд гэрэл зургийг үзэсгэлэн болон цомог хэвлэгдсэн. “ Би 80 насалмаар байна. Гэхдээ маргааш ч амьд байх үгүйгээ мэдэхгүй учраас өнөөдөр энэ ардчилал хэрхэн өрнөж байсныг гэрэл зургуудаа дамжуулан хүргэхийг зорилоо ” хэмээн ярьсан Ирьяа Халашийн цомгоос нийгмийн их өөрчлөлтийн өмнөх социалист Монголын дүр төрх, эрх чөлөөний төлөө улс орон даяараа тайван замаар хэрхэн тэмцсэнийг хойч үе нь харж болно. Оны төгсгөлөөр Япон улсад элчин сайдаар сууж байсан, ардчилсан хувьсгалын партизануудын нэг Ч.Куланда японы сэтгүүлч Кудо Миёокогийн Ардчилсан хувьсгалын эхэнд бичсэн “Улаанбаатар зочид буудал” номыг монгол хэлнээ орчуулж “Монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи” нэрээр хэвлүүлэв. Уг номоос ардчилсан өөрчлөлтийн өмнөх Монгол орны ахуй амьдрал, хүмүүсийн хандлага, ертөнцөөс таслагдсан байдлыг баримтат сэтгүүлчийн нүдээр гярхай ажиглан бичсэнийг уншиж болно. Социалист нийгмийн үед бүх зүйл диваажин байсан, ардчилсан өөрчлөлт хэн нэгний түлхээс найруулгаар хийдсэн жүжиг мэтээр ярьж, түүнд нь итгэж суусан мөчрөө хөрөөдөж суудаг хүмүүс энэ номыг уншихад гэмгүй. The alchemists: three central bankers and a world on fire Бичсэн Б.Дашням (Бизнесийн шинжээч, орчуулагч) Нил Ирвин - "The Alchemists: Three Central Bankers and a World on Fire" 2020 он хүн төрөлхтний хөгжлийн чиг хандлагыг өөрчлөхүйц онцлог жил болж өнгөрлөө. Оны эхэнд Ковид 19-ийг цар тахал хэмээн зарласнаар бид их хямралтай нүүр тулах нь гарцаагүй болсон. Тиймээс ч с “ Алхимичид: Төв банкны гурван тэргүүн ба түймэрт автсан дэлхий ” номыг эргэн уншихаар шийдсэн. "Washington Post" сонины эдийн засгийн тоймч Hил Ирвин 2009 оны санхүүгийн хямралын үеэр Европ, Англи, АНУ-ын төв банкны удирдлагууд хэрхэн хамтран ажиллаж, эдийн засаг бүрэн сөхрөхөөс аварсныг маш энгийнээр тайлбарлан бичжээ. Ингэхдээ тухайн үед ажиллаж байсан банк, хүнд байдалд орсон санхүүгийн байгууллагын удирдлагатай хэдэн зуун удаагийн ярилцлага хийж, шийдвэр гаргалтыг яг дэргэдээс нь харж суусан хүмүүсийн нүдээр харах боломж олгосон нь таалагдлаа. Малкольм Гладвэлл - "Talking to Strangers" Нэмж дурдах сонирхол татсан ном бол "Blink", "Outliers" зэрэг номоороо танигдсан Малкoльм Гладвэллийн "Танихгүй хүмүүстэй ярилцах нь" ном байлаа. Гитлертай уулзаад аядуу зөөлөн хүн байна гэж эндүүрч дүгнэсэн хүнээс эхлээд Фидель Кастрогийн хэрхэн тагнуулын төв товчооноос хэдэн арван жил бултсан түүх хүртэл сонирхолтой жишээгээр анхны сэтгэгдэл хэчнээн буруу байдгийг, яаж хүнийг танихыг сонирхолтойгоор тайлбарлан бичсэн байна. Хөр хорионоос гарч нийгмийн амьдралдаа эргэн орохын өмнө заавал уншаарай. Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрх зүйн асуудал + неолиберал бодлогыг бүтээхүй + Миний л харгуй Бичсэн: Ч.Бат-Уянга ("Улбар" паблишингийг үүсгэн байгуулагч, эрх зүйч) Урадын Э.Булаг - “Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрх зүйн асуудал” Ястан, угсаатан, үндэстэн, үндэсний зэрэг нэр томьёоны агуулга юу юм? Цаана нь буй агуулгад зөвшилцөж нэгдэж, ангиллыг эрх зүйн хувьд маш тодорхой болгох нь үндэсний эв нэгдлийг бэхжүүлэхэд нэмэртэй байж болох талаарх зохиогчийн байр суурь, түүнийг хэлэлцсэн монгол судлаач, эрдэмтдийн хэлэлцүүлгийг эмхэтгэсэн бүтээл. Зохиогчийн дээрх нэр томьёонуудыг тодорхойлж буй өнцөгтэй санал нийлэх, эс нийлэх нь тусдаа хэрэг. Халх нь халхаараа, буриад нь буриадаараа байх ч түүнийг ястан, угсаатан эсхүл үндэстэн гэж ангилснаар ямар эерэг, сөрөг үр дүнд хүргэж болохыг бодчиход гэмгүй. Д.Бум-Очир - “Неолиберал бодлогыг бүтээхүй: Монгол дахь төр, олон нийтийн хөдөлгөөн хийгээд алтны уурхай" Хүн өөрийн мэдлэг, туршлага, нийгмийн хүрээлэл зэрэг олон нөхцөлөөс хамаарч туулах зүйлсээ туулах боловч амьдран буй нийгмээ бүрэн ойлгож чаддаггүй. Ойлгоё гээд уншвал нийгмийн салбарын судлаачдын судалгаа маш нэмэртэй. "1990 оноос хойш Монголд юу болов?" гэх асуултад маш өргөн хүрээнд хариулт авч болохуйц бүтээлийн нэг нь Д.Бум-Очирын энэ ном. Яг юун тухай ном болох талаар агуулгыг цөөн үгэнд тайлбарламгүй. Агуулгаас гадна судлаачийн арга барил, бичлэг, номын бүтэц зэрэг хэлбэр нь залуус бидэнд сурах бичиг шиг байв. Мөн либерализм, неолиберализм, Монгол төр, Монгол дахь олон нийтийн хөдөлгөөн, алтны уурхайн талаарх агуулгыг сүүл үеийн, шинэчлэгдсэн байдлаар нэг дороос уншиж буй нь давуу тал. Н.Жанцанноров - “Миний л харгуй” Юун түрүүнд Нацагийн Жанцанноров гэж хүний намтраас хүлээлт өндөр байв. Хүлээлт, төсөөлөлд хараахан хүрээгүй ч нэгэнт 1990 оноос өмнөх, дараах нийгмийн томоохон төлөөлөл болсон хүн, хүн хүндээ урлагийн нэгний туулсан амьдрал учраас сонирхолтой. Социализмын болоод одоогийн энэ цаг үед үндэсний өв соёл, уламжлалаа амин шинжээр нь авч үлдэхийн төлөө урлагийнхан юу хийсэн бэ, юу хийж байна гэх асуултад одоо цагт төдийгүй ирээдүй цагт энэ ном эх сурвалж болох биз ээ. Л.Нямдорж - “ Миний муухай ногоон хамар ” Энэ онд шинээр гарсан хүүхдийн олон номоос надад болоод хүүхдүүдэд минь хамгийн таалагдсан ном. Насны ангиллын хувьд 3-10 нас болов уу. Үл ялгаварлах, бусдыг, өөрийгөө байгаагаар нь хүлээж авах, тэгш эрхийн агуулгыг хүүхдэд хүргэх амаргүй. “Миний муухай ногоон хамар” ном энгийн амьдралаас хол, түг таг хийсэн үг хэллэг огт ашиглалгүй агуулгаа хөнгөхөн хүргэчихсэн учраас хүүхдэд таалагдсан байх. Зураач, зохиолч нь нэг хүн гэдгээрээ энэ бүтээл онцлог. Монгол хүүхдийн зохиолд өөрөө бичиж, өөрөө зурдаг хүн нэмэгдсэнд баяртай байна. Young mongols + this is how you lose the time war Бичсэн: Б.Наранцогт (Америкийн Монгол судлалын төвийн олон нийтийн харилцааны зохицуулагч) Обри Мэнард - Young Mongols: Forging Democracy in the Wild, Wild East Монгол Улсад байгалийн баялгийн хараал, Улаанбаатарт хот төлөвлөлтийн асуудал нүүрлээд буйг бид мэддэг, дор бүрнээ санаа зовнидог билээ. Гэвч нийтийн эрх ашгийн төлөө хэн бүхнээс илүү ажиллаж, шийдэл гаргаж, хэрэгжүүлэхээр явж буй залуучуудаа бид хэр ойшоодог билээ? Энэ асуултад америк зохиолч Обри Менард эл баримтат бүтээлээрээ хариулжээ. Монголын тухай гаднын зохиолч бичсэнийг уншихдаа өнгөц дүгнэсэн, өөрийн үзэл бодлыг монгол соёл мэтээр бичсэн, наад зах нь монгол үгийг зөв хөрвүүлээгүй зэрэгт уншигч авхай надтай адил цухалддаг байх. Тэгвэл энэ номонд Обри Менард нямбай судлаач, сурвалжлагчийн үүрэг гүйцэтгэж маш олон монгол залуусыг яриулан, гаднынханд монгол соёл, заншлыг "ба бэ"-гүй тэмдэглэж тайлбарласан, бас гаргасан санаа болгондоо олон эх баримтаар зүүлт хийж нэгтгэн бичсэн нь үнэхээр сайшаалтай. Энэ ташрамд миний бие эл номын зохиолчтой хамтран монгол залуусын дунд англи монгол хэлээр богино өгүүллэгийн тэмцээн зохион байгуулж, шалгарсан өгүүллэгийн түүврийг орчуулан гаргаж байгаагаа дурдъя. Дэлхий Монгол Улсыг Чингис хаан, эрт үеийн нүүдэлчдээс өөрөөр харах хэрэгтэй болсныг “Залуу монголчууд” болон удахгүй гарах “Орчин цагийн Монголоос илгээв” өгүүлэгийн түүвэр харуулах буй за гэж найднам. Амар Эль-Мохтар, Макс Глэдстоун - " This is How You Lose the Time War " Хүн төрөлхтний хамгийн хөдлөшгүй хууль болох учир шалтгаан-үр дагаврын хэлхээг зөрчих боломжийг цаг хугацааны аялал амладаг. Уг зохиолд хоёр том гүрэн түүхээ өөрчлөх гэж дайчдаа өнгөрсөн рүү илгээж цаг хугацааны дайн хийнэ. Энэ дайнд Цэнхэр, Улаан гэх хоёр дайсан бие биенийхээ тавьсан урхинаас мултарснаа мэдүүлсэн зурвас хоёр биедээ үлдээнэ. Гэхдээ эдгээр нь жирийн зурвас биш. 9,000 гаруй хэсэг болж салаалсан цаг хугацааны аялал дунд маш сонирхолтой үйл явдал өрнөх болно. Улаан Их Монгол гүрний үед ч очиж даалгавар гүйцэтгэх бөгөөд Цэнхэр Тэмүүжинтэй багын найз гэж хэлэх нь ч бий. Цагаан цайз + We have no idea: A guide to unknown universe Бичсэн: Б.Болор-Эрдэнэ (Trends.mn-ийг үүсгэн байгуулагч) Орхан Памук - “ Цагаан цайз ” “Ертөнцийн дөрвөн зүг, найман зовхисын хүн ард бүгд өөр хоорондоо адилхан гэдгийг ойлгохын тулд хүн заавал падишах болох ёстой юм уу?" “Хүн сонгосон амьдралаа хожим хүлээн зөвшөөрөхийн тулд чин сэтгэлээсээ хайрлах учиртай гэдэг дээ, би ч түүний энэ амьдралыг тэгж л хайрлаж байв.” Хүн бусдын амьдралыг өөрийнх шигээ хайрлаж чадах уу, тийм боломжтой юу? Эсвэл хоёр хүн бүх амьдралаа, сүнсээ, нэрээ, нүүр царайгаа нэгмөр солилцох боломжтой юу? Хоёр соёл ба хоёр газар, эсвэл ер нь ямар ч хоёр хүний дунд хэзээ ч арилахгүй ялгаа оршин байдаг уу? Эсвэл оршин байдаг гэж боддог нь бидний төөрөгдөл үү? Декартын дахин дахин асуусан "Би зүүдэлж байгаа юм биш биз?" хэмээх мөнхийн асуулт. Хоёр хүн хээвнэг солигдож болох мэт, хоёр хүн, хоёр орон гэдэг үнэндээ нэг мэт. Эго, би, эх орон, ялгамжит чанар зэрэг мөнхийн сэдвүүдийг түүхэн агуулгад буулгасан хэр нь түүхэн бус, төсөөллийн мэт яруу сайхан бичигдсэн Памукийн энэ зохиол миний 2020 оны уншлагын ноён оргил байлаа. Гайхалтай сайхан! Хорхе Чам, Даниэл Уайтсон - “ We Have No Idea: A Guide To Unknown Universe ” Цар тахлын нөлөөгөөр 2021 оноос хойш дэлхий дахины улс төр, эдийн засаг төдийгүй хувь хүний амьдрах хэв маяг үндсээрээ өөрчлөгдөх магадлалтай боллоо. Тэр утгаараа аливааг эргэж харах, бүр уг сууриас нь ухах хэрэг гарч, 10 жил, их сургуулиас хойш сөхөж хараагүй физик рүү хүртэл буцлаа. Ертөнц гэдэг гайхамшиг. Тэр утгаараа ертөнцийн хуулийг судалдаг физикийн шинжлэх ухаан бас гайхамшиг юм. Гэхдээ мэргэжлийн бус хүн бол "аймаар" шинжлэх ухаан. Яг тэр “аймаар”-ыг хялбаршуулж, бас их хөнгөн хөгжилтэй хэлбэрээр Хорхе Чам, Даниэл Уайтсон нарын бичсэн “We Have No Idea: A Guide To Unknown Universe” номыг онцолмоор байна. Ганцхан жишээ татахад, бидний мэдэх бүх бөөмс, энерги нийлээд ертөнцийн ердөө таван хувь. Хүмүүн бид бүгд нийлээд нийлээд сав шим ертөнцийн таван хувийг л нээж мэдсэн хэрнээ (тэр нь ч мэдэгдэж танигдаагүй маш олон нууцыг агуулна) ганц биеэр туулж мэдсэнийгээ абсолют үнэн гэж бат итгэдэг тийм төрөл аж. 2021 онд та тийм харанхуй итгэл, төөрөгдлөөс гэтлэхийг хүсвэл ирэх оны эхний уншлагаараа энэ номыг сонгоорой.	Шинэ коронавирусийн дэгдэлтээс үүдэн дэлхий даяараа бүгсээр 2020 оныг үдэж байна. Гэрээсээ ажиллаж, ихэнх цагийг гаралгүй өнгөрүүлэх болсон хүмүүс энгийн үеийнхээ илүү хугацааг уншихад зориулах болов. Энэ жил олон гайхалтай бүтээлүүд уншигчдад хүрсэн. Бид номын хорхойтнуудыг урьж, тэр дундаас өөрсдийн үнэлэмжээр шилдэг гэж үзсэнээ нэрлэхийг хүссэн билээ. Та бүхэнд шинэ жилийн баярын мэнд дэвшүүлье. Болгооно уу. ### Ex libris + Trust > Бичсэн: Г.Түвшинзаяа (Колумбын их сургуулийн төгсөгч) Mичико Какутани - Ex Libris Коллежид байхдаа зундаа кафед ажилладаг байлаа. Өглөө 7:30-аас эхлээд улаан нүдэлсэн хүмүүс кофе нэхэж орж ирнэ. Харин тухайн өдрийн зарах хэвлэлийг яг 7:00-д хүргэж өгнө. Энэ хагас цагийн зайд зарах хэвлэлүүдээ гарчиглаж амждаг байв. Хамгийн сэтгэл догдлон хүлээж уншдаг байсан нь “The New York Times” дээрх Мичико Какутанигийн номын шүүмжүүд. Сайн бүтээлийг яагаад сайн болохыг тултал нь тайлбарлана. Харин муу номыг бестселлэрийн жагсаалт дээр гарч ирэхгүй болтол нь бут ниргэнэ. Лав би өөрийн боловсролын нэлээд хэсгийг Какутанигийн шүүмжүүдээс олж авсан байх. Олон жилийн турш Какутани гэж зураг нь ч интернэт дээрээс олддоггүй нууцлаг нэгэн байв. 2017 онд харин NYTimes дахь ажлаа хүлээлгэж өгснөөс хойш олон ярилцлага өгч эхэлснээс гадна бүр инстаграм хуудастай хүртэл болох нь тэр. Энэ хооронд тэрээр хоёр ч ном гаргасны сүүлийнх нь энэ жил миний уншсан номуудаас хамгийн таалагдсан нь байлаа. Ex-Libris: 100+ Books to Read and Re-read номдоо Какутани өөрийн санал болгож буй унших ёстой номуудын жагсаалтыг гаргаад тухай бүрд нь яагаад гэдэг богино тайлбарыг өгчээ. Монголд заавал унших ёстой номууд гээд чамгүй олон жагсаалтууд гарсан. Харамсалтай нь Баабар, С.Молор-Эрдэнэ хоёрын жагсаалтаас бусад нь ямар ч системгүй, жагсаалт хөтөлсөн хүмүүс нь ч өөрсдөө тэдгээр бүтээлүүдээ гүйцэд уншсан эсэх нь эргэлзээтэй. Дэлхий дахинд хэлэлцэгдэж буй олон асуудалд Монголчууд бид дан ганц “язгуурын монгол ухаан”-аараа оролцох боломжгүй. Бид юун түрүүнд дэлхий даяар юу уншиж, яаж сэтгэж байгааг мэдэх шаардлагатай. Какутанигийнх шиг шилдэг бүтээлүүдийг харьцуулж шилсэн хөтчөөр л замчлуулах хэрэг. Пийт Бүттижэж - Trust Афганы Кабулын ойролцоо дотроо бараг хот шахам Баграмын агаарын бааз бий. Өмнө Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчин ашиглаж байсан, “9-р рот” кино дээр хүртэл гардаг. АНУ-ын ерөнхийлөгчид Ардчилсан намаас нэр дэвшихээр өрсөлдсөн Пийт Бүттижэж 2014 онд бэлтгэл офицер байхдаа тэнд үүрэг гүйцэтгэсэн. Боловсролтой, дундаж давхаргынхан цэргийн албанаас зугтдаг, ийм байж болохгүй гэж Бүттижэж хэлсэн нь надад их гүн сэтгэгдэл үлдээж билээ. Эцэг Бушээс хойш дайнд оролцсон Америкийн нэг ч ерөнхийлөгч байгаагүй тул Бүттижэж хэлсэн ярьснаараа төдийгүй, хийж бүтээснээрээ гойд ялгарч байлаа. Түүний энэ оны аравдугаар сард гаргасан Trust (Итгэлцэл) бүтээл нь үнэхээр цагаа олсон гэмээр. Ковид-19-ийн үеэр Монголд гэлтгүй дэлхий даяар төр засгийн гаргасан шийдвэрүүдийг зөв гэдэгт ард иргэд итгэхгүй байх, нөгөө талаасаа ард иргэддээ итгээгүй төр хөл хорионы үеэр пиво зарахыг хүртэл хориглох шийдвэр гаргасан. Төр засаг, ард иргэдийн хооронд итгэлцэл байхгүй болсны уршиг нь энэ. Энэ итгэлцлийг бий болгохгүйгээр нийгмээрээ нэг зүгт харна гэдэг бүтэшгүй зүйл байх. Бүттижэж Америкийн жишээн дээр итгэлцлийг хэрхэн бий болгох талаар өөрийн хэд хэдэн саналаа номондоо өгүүлжээ. Тэдгээр дундаас надад гойд таалагдсан нь залуусыг нийтийн албанд алба хаалгах санаа. Төрийн байгууллага хэрхэн ажилладаг (бас ажилладаггүй) талаар дотор нь ажиллаж үзээгүй залуус тун буруу ойлголттой байдаг. Нөгөөтээгүүр төрд хэтэрхий удаан ажилласан хүмүүс зэврэх нь бий. Хэрэв залуус ганц жил ч болтугай төрийн байгууллагад орж ажиллаж үзвэл төрдөө итгэх итгэл нь нэмэгдэнэ, төр нь ч залуусын шинэ санаа, санаачилгыг өөртөө шингээж авах юм. ### гашуун амт, амтлаг үнэр + сэрсэн монгол + монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи > Бичсэн: Я.Баяраа ("Үндэсний тойм" сэтгүүлийн тоймч, "boobooks" паблишингийг үүсгэн байгуулагч) Х.Нямхишиг - "Гашуун амт, амтлаг үнэр" Уран зохиолын ирээдүйд итгэл төрүүлсэн бүтээл Гашуун үнэнийг хэлэхэд, орчуулгын уран зохиолын тэсрэлтийг эс тооцвол (ийм тэсрэлт буддист ном судрын орчуулгыг эс тооцвол манайд өмнө нь болж байсангүй) манай үндэстний уран зохиол өнөөдөр асар унтаа, зогсонги цаг үедээ байна. Энэ нь мөхөл үү, эсвэл их тэсрэлтийн өмнөх нам гүм үү гэж асуухад хүрвэл өөдрөг хариулт өгөхийг хүсэж байна. Уран зохиолын одоо цаг унтаа ч, ирээдүй нь гэрэлтэй байгаа. Ингэж хариулахын нэг шалтгаан нь энэ удаа онцолж буй ном. Говь-Алтай аймгийн Бугат сумын харьяат Хар малгайт овогт Хандхүүгийн Нямхишиг хэмээх хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын инженер залууд энэ хорвоод хийж үзээгүй ажил тун ховор. Тэр ажлуудын дотроос зохиол бичих нь түүний хувь заяаны сонголт гэдгийг “Гашуун амт, амтлаг үнэр" ном батална. Номонд зохиолчийн Турк улсад амьдарч байсан үеэсээ сэдэвлэж, эсвэл сэрж мэдэрсэн уур амьсгал зонхилно. Номоо нэрлэсэн тууж нь реалист бичлэгтэй агаад дүрийн боловсруулалт, өгүүлэмжийн ур нь тун сонирхол татахуйц. Харь холын ислам шашинтны тосгонд аж төрөх бүсгүйн түүх гэх атлаа ажин түжин, ирээдүй нь тодорхой бус монгол суурингуудад залуу нас, гоо үзэсгэлэн нь гундаж буй бүсгүйчүүдийн хувь тавиланг шимширтэл санагдуулах бүтээл. Х.Нямхишиг нь яруу найраг болон яруу найргийн тухай эсээний таван ч түүвэр хэвлүүлсэн, турк хэлнээс яруу найраг орчуулдаг уран бүтээлч. Ирэх онд түүний орчуулсан Туркийн суут яруу найрагчдын шоронд бичсэн шүлгийн цоморлогийг “boobooks” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргахаар бэлтгээд байна. Ирья Халаш - "Сэрсэн Монгол", Кудо Миёоко "Монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи" Өөрчлөлтийг өрөөлийн нүдээр харахуй Энэ жил уг нь Ардчилсан хувьсгалын 30 жилийн ой тохиосон юм. Ардчилсан хувьсгалын гол үр дүн болох эрх чөлөөт, Үндсэн хуульт нийгэмд бид амьдарч буй. 30 жилийн алдаа оноогоо шүүмжлэн хэлэлцэх завгүй улс даяараа сонгуульдсаар өнгөрөөсөн 2020 онд ардчилсан хувьсгалын тухай харь орны бүсгүйчүүдийн бүтээсэн хоёр ч ном Монголд мэндэллээ. 1990 онд Монголд өрнөсөн ардчилсан хувьсгалын талаар мэдээлэл, гэрэл зургуудыг "Ройтерс" агентлагаар дамжуулан дэлхий нийтэд анх түгээсэн хатагтай Ирьяа Халаш “Сэрсэн Монгол” төслөө өнгөрсөн онд эхлүүлэв. Уг төслийн хүрээнд гэрэл зургийг үзэсгэлэн болон цомог хэвлэгдсэн. “Би 80 насалмаар байна. Гэхдээ маргааш ч амьд байх үгүйгээ мэдэхгүй учраас өнөөдөр энэ ардчилал хэрхэн өрнөж байсныг гэрэл зургуудаа дамжуулан хүргэхийг зорилоо” хэмээн ярьсан Ирьяа Халашийн цомгоос нийгмийн их өөрчлөлтийн өмнөх социалист Монголын дүр төрх, эрх чөлөөний төлөө улс орон даяараа тайван замаар хэрхэн тэмцсэнийг хойч үе нь харж болно. Оны төгсгөлөөр Япон улсад элчин сайдаар сууж байсан, ардчилсан хувьсгалын партизануудын нэг Ч.Куланда японы сэтгүүлч Кудо Миёокогийн Ардчилсан хувьсгалын эхэнд бичсэн “Улаанбаатар зочид буудал” номыг монгол хэлнээ орчуулж “Монголыг сэрээсэн ардчиллын салхи” нэрээр хэвлүүлэв. Уг номоос ардчилсан өөрчлөлтийн өмнөх Монгол орны ахуй амьдрал, хүмүүсийн хандлага, ертөнцөөс таслагдсан байдлыг баримтат сэтгүүлчийн нүдээр гярхай ажиглан бичсэнийг уншиж болно. Социалист нийгмийн үед бүх зүйл диваажин байсан, ардчилсан өөрчлөлт хэн нэгний түлхээс найруулгаар хийдсэн жүжиг мэтээр ярьж, түүнд нь итгэж суусан мөчрөө хөрөөдөж суудаг хүмүүс энэ номыг уншихад гэмгүй. ### The alchemists: three central bankers and a world on fire > Бичсэн Б.Дашням (Бизнесийн шинжээч, орчуулагч) Нил Ирвин - "The Alchemists: Three Central Bankers and a World on Fire" 2020 он хүн төрөлхтний хөгжлийн чиг хандлагыг өөрчлөхүйц онцлог жил болж өнгөрлөө. Оны эхэнд Ковид 19-ийг цар тахал хэмээн зарласнаар бид их хямралтай нүүр тулах нь гарцаагүй болсон. Тиймээс ч с “Алхимичид: Төв банкны гурван тэргүүн ба түймэрт автсан дэлхий” номыг эргэн уншихаар шийдсэн. "Washington Post" сонины эдийн засгийн тоймч Hил Ирвин 2009 оны санхүүгийн хямралын үеэр Европ, Англи, АНУ-ын төв банкны удирдлагууд хэрхэн хамтран ажиллаж, эдийн засаг бүрэн сөхрөхөөс аварсныг маш энгийнээр тайлбарлан бичжээ. Ингэхдээ тухайн үед ажиллаж байсан банк, хүнд байдалд орсон санхүүгийн байгууллагын удирдлагатай хэдэн зуун удаагийн ярилцлага хийж, шийдвэр гаргалтыг яг дэргэдээс нь харж суусан хүмүүсийн нүдээр харах боломж олгосон нь таалагдлаа. Малкольм Гладвэлл - "Talking to Strangers" Нэмж дурдах сонирхол татсан ном бол "Blink", "Outliers" зэрэг номоороо танигдсан Малкoльм Гладвэллийн "Танихгүй хүмүүстэй ярилцах нь" ном байлаа. Гитлертай уулзаад аядуу зөөлөн хүн байна гэж эндүүрч дүгнэсэн хүнээс эхлээд Фидель Кастрогийн хэрхэн тагнуулын төв товчооноос хэдэн арван жил бултсан түүх хүртэл сонирхолтой жишээгээр анхны сэтгэгдэл хэчнээн буруу байдгийг, яаж хүнийг танихыг сонирхолтойгоор тайлбарлан бичсэн байна. Хөр хорионоос гарч нийгмийн амьдралдаа эргэн орохын өмнө заавал уншаарай. ### Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрх зүйн асуудал + неолиберал бодлогыг бүтээхүй + Миний л харгуй > Бичсэн: Ч.Бат-Уянга ("Улбар" паблишингийг үүсгэн байгуулагч, эрх зүйч) Урадын Э.Булаг - “Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрх зүйн асуудал” Ястан, угсаатан, үндэстэн, үндэсний зэрэг нэр томьёоны агуулга юу юм? Цаана нь буй агуулгад зөвшилцөж нэгдэж, ангиллыг эрх зүйн хувьд маш тодорхой болгох нь үндэсний эв нэгдлийг бэхжүүлэхэд нэмэртэй байж болох талаарх зохиогчийн байр суурь, түүнийг хэлэлцсэн монгол судлаач, эрдэмтдийн хэлэлцүүлгийг эмхэтгэсэн бүтээл. Зохиогчийн дээрх нэр томьёонуудыг тодорхойлж буй өнцөгтэй санал нийлэх, эс нийлэх нь тусдаа хэрэг. Халх нь халхаараа, буриад нь буриадаараа байх ч түүнийг ястан, угсаатан эсхүл үндэстэн гэж ангилснаар ямар эерэг, сөрөг үр дүнд хүргэж болохыг бодчиход гэмгүй. Д.Бум-Очир - “Неолиберал бодлогыг бүтээхүй: Монгол дахь төр, олон нийтийн хөдөлгөөн хийгээд алтны уурхай" Хүн өөрийн мэдлэг, туршлага, нийгмийн хүрээлэл зэрэг олон нөхцөлөөс хамаарч туулах зүйлсээ туулах боловч амьдран буй нийгмээ бүрэн ойлгож чаддаггүй. Ойлгоё гээд уншвал нийгмийн салбарын судлаачдын судалгаа маш нэмэртэй. "1990 оноос хойш Монголд юу болов?" гэх асуултад маш өргөн хүрээнд хариулт авч болохуйц бүтээлийн нэг нь Д.Бум-Очирын энэ ном. Яг юун тухай ном болох талаар агуулгыг цөөн үгэнд тайлбарламгүй. Агуулгаас гадна судлаачийн арга барил, бичлэг, номын бүтэц зэрэг хэлбэр нь залуус бидэнд сурах бичиг шиг байв. Мөн либерализм, неолиберализм, Монгол төр, Монгол дахь олон нийтийн хөдөлгөөн, алтны уурхайн талаарх агуулгыг сүүл үеийн, шинэчлэгдсэн байдлаар нэг дороос уншиж буй нь давуу тал. Н.Жанцанноров - “Миний л харгуй” Юун түрүүнд Нацагийн Жанцанноров гэж хүний намтраас хүлээлт өндөр байв. Хүлээлт, төсөөлөлд хараахан хүрээгүй ч нэгэнт 1990 оноос өмнөх, дараах нийгмийн томоохон төлөөлөл болсон хүн, хүн хүндээ урлагийн нэгний туулсан амьдрал учраас сонирхолтой. Социализмын болоод одоогийн энэ цаг үед үндэсний өв соёл, уламжлалаа амин шинжээр нь авч үлдэхийн төлөө урлагийнхан юу хийсэн бэ, юу хийж байна гэх асуултад одоо цагт төдийгүй ирээдүй цагт энэ ном эх сурвалж болох биз ээ. Л.Нямдорж - “Миний муухай ногоон хамар” Энэ онд шинээр гарсан хүүхдийн олон номоос надад болоод хүүхдүүдэд минь хамгийн таалагдсан ном. Насны ангиллын хувьд 3-10 нас болов уу. Үл ялгаварлах, бусдыг, өөрийгөө байгаагаар нь хүлээж авах, тэгш эрхийн агуулгыг хүүхдэд хүргэх амаргүй. “Миний муухай ногоон хамар” ном энгийн амьдралаас хол, түг таг хийсэн үг хэллэг огт ашиглалгүй агуулгаа хөнгөхөн хүргэчихсэн учраас хүүхдэд таалагдсан байх. Зураач, зохиолч нь нэг хүн гэдгээрээ энэ бүтээл онцлог. Монгол хүүхдийн зохиолд өөрөө бичиж, өөрөө зурдаг хүн нэмэгдсэнд баяртай байна. ### Young mongols + this is how you lose the time war > Бичсэн: Б.Наранцогт (Америкийн Монгол судлалын төвийн олон нийтийн харилцааны зохицуулагч) Обри Мэнард - Young Mongols: Forging Democracy in the Wild, Wild East Монгол Улсад байгалийн баялгийн хараал, Улаанбаатарт хот төлөвлөлтийн асуудал нүүрлээд буйг бид мэддэг, дор бүрнээ санаа зовнидог билээ. Гэвч нийтийн эрх ашгийн төлөө хэн бүхнээс илүү ажиллаж, шийдэл гаргаж, хэрэгжүүлэхээр явж буй залуучуудаа бид хэр ойшоодог билээ? Энэ асуултад америк зохиолч Обри Менард эл баримтат бүтээлээрээ хариулжээ. Монголын тухай гаднын зохиолч бичсэнийг уншихдаа өнгөц дүгнэсэн, өөрийн үзэл бодлыг монгол соёл мэтээр бичсэн, наад зах нь монгол үгийг зөв хөрвүүлээгүй зэрэгт уншигч авхай надтай адил цухалддаг байх. Тэгвэл энэ номонд Обри Менард нямбай судлаач, сурвалжлагчийн үүрэг гүйцэтгэж маш олон монгол залуусыг яриулан, гаднынханд монгол соёл, заншлыг "ба бэ"-гүй тэмдэглэж тайлбарласан, бас гаргасан санаа болгондоо олон эх баримтаар зүүлт хийж нэгтгэн бичсэн нь үнэхээр сайшаалтай. Энэ ташрамд миний бие эл номын зохиолчтой хамтран монгол залуусын дунд англи монгол хэлээр богино өгүүллэгийн тэмцээн зохион байгуулж, шалгарсан өгүүллэгийн түүврийг орчуулан гаргаж байгаагаа дурдъя. Дэлхий Монгол Улсыг Чингис хаан, эрт үеийн нүүдэлчдээс өөрөөр харах хэрэгтэй болсныг “Залуу монголчууд” болон удахгүй гарах “Орчин цагийн Монголоос илгээв” өгүүлэгийн түүвэр харуулах буй за гэж найднам. Амар Эль-Мохтар, Макс Глэдстоун - "This is How You Lose the Time War" Хүн төрөлхтний хамгийн хөдлөшгүй хууль болох учир шалтгаан-үр дагаврын хэлхээг зөрчих боломжийг цаг хугацааны аялал амладаг. Уг зохиолд хоёр том гүрэн түүхээ өөрчлөх гэж дайчдаа өнгөрсөн рүү илгээж цаг хугацааны дайн хийнэ. Энэ дайнд Цэнхэр, Улаан гэх хоёр дайсан бие биенийхээ тавьсан урхинаас мултарснаа мэдүүлсэн зурвас хоёр биедээ үлдээнэ. Гэхдээ эдгээр нь жирийн зурвас биш. 9,000 гаруй хэсэг болж салаалсан цаг хугацааны аялал дунд маш сонирхолтой үйл явдал өрнөх болно. Улаан Их Монгол гүрний үед ч очиж даалгавар гүйцэтгэх бөгөөд Цэнхэр Тэмүүжинтэй багын найз гэж хэлэх нь ч бий. ### Цагаан цайз + We have no idea: A guide to unknown universe > Бичсэн: Б.Болор-Эрдэнэ (Trends.mn-ийг үүсгэн байгуулагч) Орхан Памук - “Цагаан цайз” “Ертөнцийн дөрвөн зүг, найман зовхисын хүн ард бүгд өөр хоорондоо адилхан гэдгийг ойлгохын тулд хүн заавал падишах болох ёстой юм уу?" “Хүн сонгосон амьдралаа хожим хүлээн зөвшөөрөхийн тулд чин сэтгэлээсээ хайрлах учиртай гэдэг дээ, би ч түүний энэ амьдралыг тэгж л хайрлаж байв.” Хүн бусдын амьдралыг өөрийнх шигээ хайрлаж чадах уу, тийм боломжтой юу? Эсвэл хоёр хүн бүх амьдралаа, сүнсээ, нэрээ, нүүр царайгаа нэгмөр солилцох боломжтой юу? Хоёр соёл ба хоёр газар, эсвэл ер нь ямар ч хоёр хүний дунд хэзээ ч арилахгүй ялгаа оршин байдаг уу? Эсвэл оршин байдаг гэж боддог нь бидний төөрөгдөл үү? Декартын дахин дахин асуусан "Би зүүдэлж байгаа юм биш биз?" хэмээх мөнхийн асуулт. Хоёр хүн хээвнэг солигдож болох мэт, хоёр хүн, хоёр орон гэдэг үнэндээ нэг мэт. Эго, би, эх орон, ялгамжит чанар зэрэг мөнхийн сэдвүүдийг түүхэн агуулгад буулгасан хэр нь түүхэн бус, төсөөллийн мэт яруу сайхан бичигдсэн Памукийн энэ зохиол миний 2020 оны уншлагын ноён оргил байлаа. Гайхалтай сайхан! Хорхе Чам, Даниэл Уайтсон - “We Have No Idea: A Guide To Unknown Universe” Цар тахлын нөлөөгөөр 2021 оноос хойш дэлхий дахины улс төр, эдийн засаг төдийгүй хувь хүний амьдрах хэв маяг үндсээрээ өөрчлөгдөх магадлалтай боллоо. Тэр утгаараа аливааг эргэж харах, бүр уг сууриас нь ухах хэрэг гарч, 10 жил, их сургуулиас хойш сөхөж хараагүй физик рүү хүртэл буцлаа. Ертөнц гэдэг гайхамшиг. Тэр утгаараа ертөнцийн хуулийг судалдаг физикийн шинжлэх ухаан бас гайхамшиг юм. Гэхдээ мэргэжлийн бус хүн бол "аймаар" шинжлэх ухаан. Яг тэр “аймаар”-ыг хялбаршуулж, бас их хөнгөн хөгжилтэй хэлбэрээр Хорхе Чам, Даниэл Уайтсон нарын бичсэн “We Have No Idea: A Guide To Unknown Universe” номыг онцолмоор байна. Ганцхан жишээ татахад, бидний мэдэх бүх бөөмс, энерги нийлээд ертөнцийн ердөө таван хувь. Хүмүүн бид бүгд нийлээд нийлээд сав шим ертөнцийн таван хувийг л нээж мэдсэн хэрнээ (тэр нь ч мэдэгдэж танигдаагүй маш олон нууцыг агуулна) ганц биеэр туулж мэдсэнийгээ абсолют үнэн гэж бат итгэдэг тийм төрөл аж. 2021 онд та тийм харанхуй итгэл, төөрөгдлөөс гэтлэхийг хүсвэл ирэх оны эхний уншлагаараа энэ номыг сонгоорой.
https://unread.today/c/book-mymorningroutine	Номын тухай	Tsogzolmaa Shofyor	2021-01-30T00:00:00	1 сарын 30, 2021	"My morning routine" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Өглөө эрт босно гэдэг урд өдөр нь сайн унтаж амарсны шагнал гэдэг. Бид энэ удаа зохиогч Бенжамин Сполл болон Майкл Ксандер нарын бичсэн “Миний өглөөний дадал” хэмээх номыг онцолж байна. Салбар бүрд амжилттай яваа 300 эрхмийн өглөөний хэв маягийг судалж, 64 эрхмийн ярилцлагыг багтаасан энэхүү номд төрөл бүрийн ажил хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүсийн өглөөний дадал, нойрны хэмнэл, оройн унтлагын цаг зэрэг амьдралын чухал хэв маягуудыг хуваалцжээ.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номын тухай </h3><p class="MsoNormal">Өглөөний 30 минутыг хэрхэн өнгөрөөхөөс хамаарч тухайн өдөр ямар байхад нөлөөлдөг хэмээдэг. Эрч хүч, энерги багатай үедээ бид буруу шийдвэр гаргах нь түгээмэл. Тиймээс өглөөд эрч хүчээ сайн цэнэглэж авах нь амьдралын чухал дадал юм. Номын тухайд зочдын ярилцлагыг агуулгаар нь 10 төрөлд хуваан ангилсан. Өглөө эрт босох, өглөөний дасгал, бясалгал, оройн дадал, нойр, бүтээмж болон анхаарал төвлөрөл зэрэг сэдэвтэй холбоотой 5-7 асуултыг зочин тус бүрээс асуужээ. Бид тэрхүү ярилцлагуудаас онцлох хариулт, санаа авч болох дадлыг түүвэрлэн хүргэе.</p> <h2><b>Номд багтсан эрхмүүдийн өглөөний дадлын тухай сонирхолтой тоо баримтууд</b></h2><ul><li>Дунджаар 22:57 цагт орондоо орж, нийт 7.29 цаг унтаж, 6:24 цагт сэрдэг.</li><li>8:30 цаг гэхэд 97 хувь нь аль хэдийн сэрчихсэн байдаг. Эртэч шувууд ойролцоогоор үүрийн 3-4 цагт босдог бол хамгийн оройтож сэрдэг нь 9 цагт байна.</li><li>70 хувь нь сэрүүлэг ашигладаг.</li><li>38 хувь нь найман цаг, 35 хувь нь долоон цаг унтдаг. </li><li>54 хувь нь өглөө бясалгал хийдэг, 78 хувь нь дасгал хөдөлгөөн хийдэг.</li><li>53 хувь нь өглөөний цайнд жимс иддэг, 57 хувь нь өглөө хамгийн түрүүнд ус уудаг. </li><li>60 хувь нь өглөө утсаа цөөн хором шалгадаг. </li></ul><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/7ec73821935f93c6e13b023cc21702aa.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Өглөө босоод юу хийдэг вэ? </h3><p>Номын зочдын хувьд ихэнх нь эртэч төдийгүй дасгал хөдөлгөөн тун идэвхтэй хийдэг, өглөөний цайгаа алгасдаггүй ажээ. "MIT"-ийн ерөнхийлөгч Рафаэл Рейф өглөө зургаан цагт сэрүүлэг тавьдаг боловч ихэнхдээ 5-5:30 цагт өөрөө сэрдэг тухайгаа хуваалцжээ. Ингээд аяга ус уугаад, мэйлээ шалгаад өглөөний цайгаа уудаг байна. Харин “O’Reilly Media” компанийн гүйцэтгэх захирал Тим О’Райли өглөөд цэцгүүдээ усалж, гэрэл зураг дарж сэтгэлээ сэргээдэг гэнэ. Энтрепренер Грэг Кэйригийн тухайд өглөөний дадал нь дөрвөн хэсгээс бүрдэнэ. Үүнд:</p> <ul><li>Эрч хүч: Өглөөний цайгаа ууж, юм идэх</li><li>Бие физиологи: Дасгал хөдөлгөөн хийх</li><li>Оюун ухаан: Төгөлдөр хуур тоглох, бясалгах</li><li>Сүнс, сэтгэл зүрх: Нохойгоо эрхлүүлэх, эхнэрээ үнсэх </li></ul><p>Түүний хувьд өглөө босоод төгөлдөр хуур тоглохоор аз жаргал мэдэрдэг гэжээ. Өглөө хийдэг дадлуудаас хамгийн чухлыг нэрлэ гэвэл ямар ч эргэлзээгүй эхнэрээ үнсэх гэсэн байна. Тэгвэл АНУ-ын зэвсэгт хүчний командлагч асан, генерал Стэнли Маккристалын хувьд өглөө дөрвөн цагт босож, нэг цаг гаруй дасгал хийж өглөөг эхлүүлдэг тухайгаа хуваалцжээ. Өдөр бүр гадаа гүйж, фитнесээр хичээллэх нь түүний хувьд энгийн дадал болсон аж. Ирак, Афганистаны дайны үеэр яг энэ хэмнэлээр өглөө бүрийг эхлүүлдэг байсан гэнэ. <br><br>"Paramount Pictures" компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан жүжигчин Шэрри Лансинг өглөө 7:30 цагийн үед босоод гэр бүлийнхэнтэйгээ цайгаа уух үедээ сонин унших дуртай аж. Нөхөр нь ч бас “New York Times”, “Los Angeles Times”, “Wall Street Journal”-ийг өдөр алгасалгүй уншдаг тул дээрх сонинуудаас тус бүр хоёр ширхгийг захиалж уншдаг гэнэ шүү. "Steal Like An Artist" номын зохиогч Остин Клеоны тухайд өглөө босоод кофе уугаад, гэрийнхэнтэйгээ хамт нохойгоо салхилуулахаас эхэлдэг байна. Гэртээ ирээд усанд орсны дараа бясалгал хийх, шад шүлэг тэрлэх зэргээр өөртөө цаг гаргадаг ажээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/d83726f3bd229e465153816d76248772.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Өглөөний бясалгал хийдэг үү? </h3><p>Бясалгал гэдэг зөвхөн завилаад чимээгүй суух тухай биш. Бие сэтгэлээ бясалгах олон арга хэлбэр байдгийг эл номоос уншиж болно. Кино зохиолч Рут Озеки олон жилийн туршид буддын сургаалыг судалж, бясалгаж иржээ. Заримдаа бясалгах үедээ өглөө 4:30 цагт босоод нүүр гараа угаасны дараа орой 17-21 цаг хүртэл бясалгадаг байна. <br><br>“Pixar and Walt Disney Animation Studio”-гийн ерөнхийлөгч Эд Катмулл ч өглөө бясалгал хийх дуртайгаа онцолжээ. “Бие физиологи жинхэнэ эрч хүчээр сэлбэгддэг учраас бясалгалаа нэг удаа ч тасалж байгаагүй. Долоо хоногт гурван удаа фитнесээр хичээллэж, өдөр бүр 30-60 минут бясалгадаг” хэмээсэн байна.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Унтахын өмнө юу хийдэг вэ? </h3><p>Уг асуултад ихэнх зочин унтахын өмнө ширээгээ цэвэрлэх, маргааш өмсөх хувцас, авч явах зүйлсээ бэлдэх, орныхоо хажууд жимстэй цай, зөгийн балтай ус зэргийг тавьдаг тухайгаа хуваалцсан байна. Тухайлбал, “Food52” компанийн гүйцэтгэх захирлын хувьд орой гал тогоогоо цэвэрлээд унтдаг гэнэ. Түүнийхээр өглөө дөнгөж босоод эмх замбараагүй, бохир гал тогоонд орохоос илүү стресстүүлдэг зүйл үгүй. <br><br>Харин “Bob’s Red Mill” компанийн ерөнхийлөгч Боб Моорын хувьд унтахын өмнө алдартай эрхмүүдийн намтар уншиж, тэдний түүхээр аялах дуртай гэнэ шүү. “Huffington Post” компанийн үүсгэн байгуулагч Ариана Хаффингтон 2007 онд өглөө тун таагүй, ядарч сэрсний улмаас толгойгоороо ширээ мөргөж, хацрын ясаа хүнд гэмтээж байжээ. Түүнээс хойш өглөө сэрэхдээ тун болгоомжтой хандаж, өглөөний хэмнэлээ тэр чигт нь өөрчлөх үйл явдал болсон байна. Өглөө бүр сэрүүлэггүй босож, гадуур алхаж, дугуй унах зэргээр өдрийг эхлүүлж, орой унтахын өмнө халуун цай уудаг гэжээ. <br><br> “Амьдралыг өөрчлөх эмх цэгц ба түүний гайхамшигт ид шид” номын зохиолч Мари Кондогийн хувьд өглөө бүр 6:30 цагт босож, өглөөний нар, цэвэр агаарыг мэдрэх дуртай. Ургамлын таатай үнэртэй цай уусны дараа мисо шөл, өндөг, будаатай өглөөний цайгаа уудаг байна. Энэ үеэр гэрийнхэнтэйгээ цөөн хором залбирал үйлдэж, байгаа зүйлдээ талархаж, өдрийг сайхан өнгөрөөхийг ерөөдөг гэжээ. </p> </div>	Өглөө эрт босно гэдэг урд өдөр нь сайн унтаж амарсны шагнал гэдэг. Бид энэ удаа зохиогч Бенжамин Сполл болон Майкл Ксандер нарын бичсэн “Миний өглөөний дадал” хэмээх номыг онцолж байна. Салбар бүрд амжилттай яваа 300 эрхмийн өглөөний хэв маягийг судалж, 64 эрхмийн ярилцлагыг багтаасан энэхүү номд төрөл бүрийн ажил хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүсийн өглөөний дадал, нойрны хэмнэл, оройн унтлагын цаг зэрэг амьдралын чухал хэв маягуудыг хуваалцжээ. Номын тухай Өглөөний 30 минутыг хэрхэн өнгөрөөхөөс хамаарч тухайн өдөр ямар байхад нөлөөлдөг хэмээдэг. Эрч хүч, энерги багатай үедээ бид буруу шийдвэр гаргах нь түгээмэл. Тиймээс өглөөд эрч хүчээ сайн цэнэглэж авах нь амьдралын чухал дадал юм. Номын тухайд зочдын ярилцлагыг агуулгаар нь 10 төрөлд хуваан ангилсан. Өглөө эрт босох, өглөөний дасгал, бясалгал, оройн дадал, нойр, бүтээмж болон анхаарал төвлөрөл зэрэг сэдэвтэй холбоотой 5-7 асуултыг зочин тус бүрээс асуужээ. Бид тэрхүү ярилцлагуудаас онцлох хариулт, санаа авч болох дадлыг түүвэрлэн хүргэе. Номд багтсан эрхмүүдийн өглөөний дадлын тухай сонирхолтой тоо баримтууд Дунджаар 22:57 цагт орондоо орж, нийт 7.29 цаг унтаж, 6:24 цагт сэрдэг. 8:30 цаг гэхэд 97 хувь нь аль хэдийн сэрчихсэн байдаг. Эртэч шувууд ойролцоогоор үүрийн 3-4 цагт босдог бол хамгийн оройтож сэрдэг нь 9 цагт байна. 70 хувь нь сэрүүлэг ашигладаг. 38 хувь нь найман цаг, 35 хувь нь долоон цаг унтдаг. 54 хувь нь өглөө бясалгал хийдэг, 78 хувь нь дасгал хөдөлгөөн хийдэг. 53 хувь нь өглөөний цайнд жимс иддэг, 57 хувь нь өглөө хамгийн түрүүнд ус уудаг. 60 хувь нь өглөө утсаа цөөн хором шалгадаг. Өглөө босоод юу хийдэг вэ? Номын зочдын хувьд ихэнх нь эртэч төдийгүй дасгал хөдөлгөөн тун идэвхтэй хийдэг, өглөөний цайгаа алгасдаггүй ажээ. "MIT"-ийн ерөнхийлөгч Рафаэл Рейф өглөө зургаан цагт сэрүүлэг тавьдаг боловч ихэнхдээ 5-5:30 цагт өөрөө сэрдэг тухайгаа хуваалцжээ. Ингээд аяга ус уугаад, мэйлээ шалгаад өглөөний цайгаа уудаг байна. Харин “O’Reilly Media” компанийн гүйцэтгэх захирал Тим О’Райли өглөөд цэцгүүдээ усалж, гэрэл зураг дарж сэтгэлээ сэргээдэг гэнэ. Энтрепренер Грэг Кэйригийн тухайд өглөөний дадал нь дөрвөн хэсгээс бүрдэнэ. Үүнд: Эрч хүч: Өглөөний цайгаа ууж, юм идэх Бие физиологи: Дасгал хөдөлгөөн хийх Оюун ухаан: Төгөлдөр хуур тоглох, бясалгах Сүнс, сэтгэл зүрх: Нохойгоо эрхлүүлэх, эхнэрээ үнсэх Түүний хувьд өглөө босоод төгөлдөр хуур тоглохоор аз жаргал мэдэрдэг гэжээ. Өглөө хийдэг дадлуудаас хамгийн чухлыг нэрлэ гэвэл ямар ч эргэлзээгүй эхнэрээ үнсэх гэсэн байна. Тэгвэл АНУ-ын зэвсэгт хүчний командлагч асан, генерал Стэнли Маккристалын хувьд өглөө дөрвөн цагт босож, нэг цаг гаруй дасгал хийж өглөөг эхлүүлдэг тухайгаа хуваалцжээ. Өдөр бүр гадаа гүйж, фитнесээр хичээллэх нь түүний хувьд энгийн дадал болсон аж. Ирак, Афганистаны дайны үеэр яг энэ хэмнэлээр өглөө бүрийг эхлүүлдэг байсан гэнэ. "Paramount Pictures" компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан жүжигчин Шэрри Лансинг өглөө 7:30 цагийн үед босоод гэр бүлийнхэнтэйгээ цайгаа уух үедээ сонин унших дуртай аж. Нөхөр нь ч бас “New York Times”, “Los Angeles Times”, “Wall Street Journal”-ийг өдөр алгасалгүй уншдаг тул дээрх сонинуудаас тус бүр хоёр ширхгийг захиалж уншдаг гэнэ шүү. "Steal Like An Artist" номын зохиогч Остин Клеоны тухайд өглөө босоод кофе уугаад, гэрийнхэнтэйгээ хамт нохойгоо салхилуулахаас эхэлдэг байна. Гэртээ ирээд усанд орсны дараа бясалгал хийх, шад шүлэг тэрлэх зэргээр өөртөө цаг гаргадаг ажээ. Өглөөний бясалгал хийдэг үү? Бясалгал гэдэг зөвхөн завилаад чимээгүй суух тухай биш. Бие сэтгэлээ бясалгах олон арга хэлбэр байдгийг эл номоос уншиж болно. Кино зохиолч Рут Озеки олон жилийн туршид буддын сургаалыг судалж, бясалгаж иржээ. Заримдаа бясалгах үедээ өглөө 4:30 цагт босоод нүүр гараа угаасны дараа орой 17-21 цаг хүртэл бясалгадаг байна. “Pixar and Walt Disney Animation Studio”-гийн ерөнхийлөгч Эд Катмулл ч өглөө бясалгал хийх дуртайгаа онцолжээ. “Бие физиологи жинхэнэ эрч хүчээр сэлбэгддэг учраас бясалгалаа нэг удаа ч тасалж байгаагүй. Долоо хоногт гурван удаа фитнесээр хичээллэж, өдөр бүр 30-60 минут бясалгадаг” хэмээсэн байна. Унтахын өмнө юу хийдэг вэ? Уг асуултад ихэнх зочин унтахын өмнө ширээгээ цэвэрлэх, маргааш өмсөх хувцас, авч явах зүйлсээ бэлдэх, орныхоо хажууд жимстэй цай, зөгийн балтай ус зэргийг тавьдаг тухайгаа хуваалцсан байна. Тухайлбал, “Food52” компанийн гүйцэтгэх захирлын хувьд орой гал тогоогоо цэвэрлээд унтдаг гэнэ. Түүнийхээр өглөө дөнгөж босоод эмх замбараагүй, бохир гал тогоонд орохоос илүү стресстүүлдэг зүйл үгүй. Харин “Bob’s Red Mill” компанийн ерөнхийлөгч Боб Моорын хувьд унтахын өмнө алдартай эрхмүүдийн намтар уншиж, тэдний түүхээр аялах дуртай гэнэ шүү. “Huffington Post” компанийн үүсгэн байгуулагч Ариана Хаффингтон 2007 онд өглөө тун таагүй, ядарч сэрсний улмаас толгойгоороо ширээ мөргөж, хацрын ясаа хүнд гэмтээж байжээ. Түүнээс хойш өглөө сэрэхдээ тун болгоомжтой хандаж, өглөөний хэмнэлээ тэр чигт нь өөрчлөх үйл явдал болсон байна. Өглөө бүр сэрүүлэггүй босож, гадуур алхаж, дугуй унах зэргээр өдрийг эхлүүлж, орой унтахын өмнө халуун цай уудаг гэжээ. “Амьдралыг өөрчлөх эмх цэгц ба түүний гайхамшигт ид шид” номын зохиолч Мари Кондогийн хувьд өглөө бүр 6:30 цагт босож, өглөөний нар, цэвэр агаарыг мэдрэх дуртай. Ургамлын таатай үнэртэй цай уусны дараа мисо шөл, өндөг, будаатай өглөөний цайгаа уудаг байна. Энэ үеэр гэрийнхэнтэйгээ цөөн хором залбирал үйлдэж, байгаа зүйлдээ талархаж, өдрийг сайхан өнгөрөөхийг ерөөдөг гэжээ.	Өглөө эрт босно гэдэг урд өдөр нь сайн унтаж амарсны шагнал гэдэг. Бид энэ удаа зохиогч Бенжамин Сполл болон Майкл Ксандер нарын бичсэн “Миний өглөөний дадал” хэмээх номыг онцолж байна. Салбар бүрд амжилттай яваа 300 эрхмийн өглөөний хэв маягийг судалж, 64 эрхмийн ярилцлагыг багтаасан энэхүү номд төрөл бүрийн ажил хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүсийн өглөөний дадал, нойрны хэмнэл, оройн унтлагын цаг зэрэг амьдралын чухал хэв маягуудыг хуваалцжээ. ### Номын тухай Өглөөний 30 минутыг хэрхэн өнгөрөөхөөс хамаарч тухайн өдөр ямар байхад нөлөөлдөг хэмээдэг. Эрч хүч, энерги багатай үедээ бид буруу шийдвэр гаргах нь түгээмэл. Тиймээс өглөөд эрч хүчээ сайн цэнэглэж авах нь амьдралын чухал дадал юм. Номын тухайд зочдын ярилцлагыг агуулгаар нь 10 төрөлд хуваан ангилсан. Өглөө эрт босох, өглөөний дасгал, бясалгал, оройн дадал, нойр, бүтээмж болон анхаарал төвлөрөл зэрэг сэдэвтэй холбоотой 5-7 асуултыг зочин тус бүрээс асуужээ. Бид тэрхүү ярилцлагуудаас онцлох хариулт, санаа авч болох дадлыг түүвэрлэн хүргэе. Номд багтсан эрхмүүдийн өглөөний дадлын тухай сонирхолтой тоо баримтууд * Дунджаар 22:57 цагт орондоо орж, нийт 7.29 цаг унтаж, 6:24 цагт сэрдэг. * 8:30 цаг гэхэд 97 хувь нь аль хэдийн сэрчихсэн байдаг. Эртэч шувууд ойролцоогоор үүрийн 3-4 цагт босдог бол хамгийн оройтож сэрдэг нь 9 цагт байна. * 70 хувь нь сэрүүлэг ашигладаг. * 38 хувь нь найман цаг, 35 хувь нь долоон цаг унтдаг. * 54 хувь нь өглөө бясалгал хийдэг, 78 хувь нь дасгал хөдөлгөөн хийдэг. * 53 хувь нь өглөөний цайнд жимс иддэг, 57 хувь нь өглөө хамгийн түрүүнд ус уудаг. * 60 хувь нь өглөө утсаа цөөн хором шалгадаг. ### Өглөө босоод юу хийдэг вэ? Номын зочдын хувьд ихэнх нь эртэч төдийгүй дасгал хөдөлгөөн тун идэвхтэй хийдэг, өглөөний цайгаа алгасдаггүй ажээ. "MIT"-ийн ерөнхийлөгч Рафаэл Рейф өглөө зургаан цагт сэрүүлэг тавьдаг боловч ихэнхдээ 5-5:30 цагт өөрөө сэрдэг тухайгаа хуваалцжээ. Ингээд аяга ус уугаад, мэйлээ шалгаад өглөөний цайгаа уудаг байна. Харин “O’Reilly Media” компанийн гүйцэтгэх захирал Тим О’Райли өглөөд цэцгүүдээ усалж, гэрэл зураг дарж сэтгэлээ сэргээдэг гэнэ. Энтрепренер Грэг Кэйригийн тухайд өглөөний дадал нь дөрвөн хэсгээс бүрдэнэ. Үүнд: * Эрч хүч: Өглөөний цайгаа ууж, юм идэх * Бие физиологи: Дасгал хөдөлгөөн хийх * Оюун ухаан: Төгөлдөр хуур тоглох, бясалгах * Сүнс, сэтгэл зүрх: Нохойгоо эрхлүүлэх, эхнэрээ үнсэх Түүний хувьд өглөө босоод төгөлдөр хуур тоглохоор аз жаргал мэдэрдэг гэжээ. Өглөө хийдэг дадлуудаас хамгийн чухлыг нэрлэ гэвэл ямар ч эргэлзээгүй эхнэрээ үнсэх гэсэн байна. Тэгвэл АНУ-ын зэвсэгт хүчний командлагч асан, генерал Стэнли Маккристалын хувьд өглөө дөрвөн цагт босож, нэг цаг гаруй дасгал хийж өглөөг эхлүүлдэг тухайгаа хуваалцжээ. Өдөр бүр гадаа гүйж, фитнесээр хичээллэх нь түүний хувьд энгийн дадал болсон аж. Ирак, Афганистаны дайны үеэр яг энэ хэмнэлээр өглөө бүрийг эхлүүлдэг байсан гэнэ. "Paramount Pictures" компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан жүжигчин Шэрри Лансинг өглөө 7:30 цагийн үед босоод гэр бүлийнхэнтэйгээ цайгаа уух үедээ сонин унших дуртай аж. Нөхөр нь ч бас “New York Times”, “Los Angeles Times”, “Wall Street Journal”-ийг өдөр алгасалгүй уншдаг тул дээрх сонинуудаас тус бүр хоёр ширхгийг захиалж уншдаг гэнэ шүү. "Steal Like An Artist" номын зохиогч Остин Клеоны тухайд өглөө босоод кофе уугаад, гэрийнхэнтэйгээ хамт нохойгоо салхилуулахаас эхэлдэг байна. Гэртээ ирээд усанд орсны дараа бясалгал хийх, шад шүлэг тэрлэх зэргээр өөртөө цаг гаргадаг ажээ. ### Өглөөний бясалгал хийдэг үү? Бясалгал гэдэг зөвхөн завилаад чимээгүй суух тухай биш. Бие сэтгэлээ бясалгах олон арга хэлбэр байдгийг эл номоос уншиж болно. Кино зохиолч Рут Озеки олон жилийн туршид буддын сургаалыг судалж, бясалгаж иржээ. Заримдаа бясалгах үедээ өглөө 4:30 цагт босоод нүүр гараа угаасны дараа орой 17-21 цаг хүртэл бясалгадаг байна. “Pixar and Walt Disney Animation Studio”-гийн ерөнхийлөгч Эд Катмулл ч өглөө бясалгал хийх дуртайгаа онцолжээ. “Бие физиологи жинхэнэ эрч хүчээр сэлбэгддэг учраас бясалгалаа нэг удаа ч тасалж байгаагүй. Долоо хоногт гурван удаа фитнесээр хичээллэж, өдөр бүр 30-60 минут бясалгадаг” хэмээсэн байна. ### Унтахын өмнө юу хийдэг вэ? Уг асуултад ихэнх зочин унтахын өмнө ширээгээ цэвэрлэх, маргааш өмсөх хувцас, авч явах зүйлсээ бэлдэх, орныхоо хажууд жимстэй цай, зөгийн балтай ус зэргийг тавьдаг тухайгаа хуваалцсан байна. Тухайлбал, “Food52” компанийн гүйцэтгэх захирлын хувьд орой гал тогоогоо цэвэрлээд унтдаг гэнэ. Түүнийхээр өглөө дөнгөж босоод эмх замбараагүй, бохир гал тогоонд орохоос илүү стресстүүлдэг зүйл үгүй. Харин “Bob’s Red Mill” компанийн ерөнхийлөгч Боб Моорын хувьд унтахын өмнө алдартай эрхмүүдийн намтар уншиж, тэдний түүхээр аялах дуртай гэнэ шүү. “Huffington Post” компанийн үүсгэн байгуулагч Ариана Хаффингтон 2007 онд өглөө тун таагүй, ядарч сэрсний улмаас толгойгоороо ширээ мөргөж, хацрын ясаа хүнд гэмтээж байжээ. Түүнээс хойш өглөө сэрэхдээ тун болгоомжтой хандаж, өглөөний хэмнэлээ тэр чигт нь өөрчлөх үйл явдал болсон байна. Өглөө бүр сэрүүлэггүй босож, гадуур алхаж, дугуй унах зэргээр өдрийг эхлүүлж, орой унтахын өмнө халуун цай уудаг гэжээ. “Амьдралыг өөрчлөх эмх цэгц ба түүний гайхамшигт ид шид” номын зохиолч Мари Кондогийн хувьд өглөө бүр 6:30 цагт босож, өглөөний нар, цэвэр агаарыг мэдрэх дуртай. Ургамлын таатай үнэртэй цай уусны дараа мисо шөл, өндөг, будаатай өглөөний цайгаа уудаг байна. Энэ үеэр гэрийнхэнтэйгээ цөөн хором залбирал үйлдэж, байгаа зүйлдээ талархаж, өдрийг сайхан өнгөрөөхийг ерөөдөг гэжээ.
https://unread.today/c/booktalk-dashmunkhd	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2020-12-19T00:00:00	12 сарын 19, 2020	Номтой яриа #12 - Зохиолч, орчуулагч Д.Дашмөнх	<div class="article-body"> <h2>Энэ удаагийн дугаартаа "Цэвэрхэн саруулхан газар", "Харь гаригийн өгүүллэгүүд", Эдогава Рампогийн "Хүн сандал", "Сүүдэрт гэтэх албин" зэрэг өрнө дорнын шилмэл тууж, өгүүллэгийн түүвэр эмхэтгэн орчуулсан, Монголын зохиолчдын эвлэлийн "Алтан өд" шагналт орчуулагч, зохиолч Д.Дашмөнхийг урилаа. Адал явдалт зохиолын орчуулгаараа уншигчдын талархлыг хүлээсэн тэрээр саяхан Рэй Брэдберигийн "Фаренхайтын 451 хэм" романыг хөрвүүлэн гаргасан билээ. </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? </h3><p>Тухайлсан зүйл байхгүй. Би уран зохиол, баримтат болон намтар номууд, гүн ухааны болон шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн хялбаршуулсан номууд их уншдаг. Яруу найраг тун бага уншдаг болсон. Харин хувь хэрхэн хөгжих тухай заавар зөвлөгөөтэй номуудыг огт уншдаггүй, чаддаггүй. Одоо бол Б.Наминчимэдийн "Хөх илдний очис" гэдэг зохиолыг уншихаар завдаж байна. Өнгөрсөн долоо хоногт Монголд сууж байсан КГБ-ын төлөөлөгч Всеволод Радченко гэдэг хүний "Гол мэргэжил тагнуулч" гэдэг дурсамжийн номыг уншлаа. Ц.Гомбосүрэн гуайн тун сайн орчуулга байв. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ?</h3><p>Өсвөр насандаа уншсан номууд юм болов уу гэж санаж байна. Тухайлан нэрлэх ном алга. Бичиг үсэг сураад анхлан уншсан үлгэрийн ном маань Б.Ринчен гуайн монгол хэлнээ буулгасан "Синдбад далайчны үлгэр" байв. Найман настай хүүд их л хүсэл мөрөөдөл ургуулсан санагдана. Ингээд нэг хэсэг үлгэр түүж уншдаг байв. Түүнээсээ ахиад уран сэтгэмжийн зохиолууд хайж уншдаг болов. Лав 1990 оноос өмнө монгол хэлээр хэвлэгдсэн бүх уран сэтгэмжийн (манайхан уран зөгнөлт гээд байдаг, би түүнтэй санал нийлдэггүй) номуудыг монгол, гадаадгүй түүж уншсан. Дагаад детектив, түүхэн гээд өргөжсөн. Одоо ч мөн ялгаагүй, уран гоё адармаатай сэтгэлгээтэй зохиол хайж уншдаг. Тэр адал явдал, уран сэтгэмж унших хүсэл маань намайг орос хэл сурахад асар нөлөөлж, олон ч ном уншуулж, өөрөө ч цаас цоохорлоход түлхсэн. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? </h3><p>Хүмүүсийн чиг хандлагыг ажиж сонирхол нэгтэй найзуудынхаа ярианаас баримжаа авдаг, интернэт, номын тоймуудаас санаа авдаг гэх үү дээ. Адал явдалтай зохиолуудын сайхан нь хийсвэрлэн бодох эрх чөлөө олгохын зэрэгцээ, оюун бодолд маш бага дарамт учруулдаг, сэтгэлийг хөгжөөдөг санагддаг. Бодит амьдралд дарамт дүүрэн байхад реалист зохиолууд их уншиж тархиа улам дарамтлах хэрэггүй гэж өөрийгөө өмөөрдөг. Хүмүүс оюун бодлын шаналанд дуртай ч юм шиг. Би реалист зохиолд дургүй биш ч бүр дурлаж сүйд болж чаддаггүй юм. Жишээлбэл "Анна Каренина"-ийн сүүдэрт дарагдахуйц зохиолуудыг унших хүсэл төрдөггүй гэх үү дээ. "Анна Каренина", "Бовари хатагтай", "Цахилж яваа гөрөөс" гурвыг уншсан маань надад эмэгтэй хүний хайрын сэтгэлзүйн талаар бичигдсэн зохиолуудын хувьд хангалттай. Дахиад тийм сэдэв унших сонирхол байхгүй. Нэмээд хэлчихэд, сүүлийн үед Монголд ч, дэлхий дахинд ч эмэгтэй зохиолч эмэгтэй уншигчдадаа зориулж бичээд байгаа зохиолууд санаад оромгүй их болсон. Тийм зохиол унших дургүй.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? </h3><p>Уншмаар санагдсан үедээ суугаад л уншдаг. Залуу байхад завсарлаж чадахгүй нэг амьсгаагаар уншаад дуусгачих гээд байдаг байлаа. Одоо ахуй амьдралын шаардлагаар уншлага маань тасалдаад зарим номыг хагас жил уншиж барсан тохиолдол ч байна. Курт Воннегутын "Slaughterhouse Five" гэдэг номыг яг тэгж уншсан шүү. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ?</h3><p>Энэ ёстой хэцүү асуулт байна. Тухайлсан нэг ном нэрлэх өөрт минь ч хэцүү. Хүн хүссэнээ л унших эрхтэй гэж боддог. Минийхээр Монтэний эсээнүүд бол зайлшгүй унших хэрэгтэй ном. Харин хэн нэгэн түүнийг хэчнээн уншаад ч наалдахгүй, түүнд Барбара Картлэндийн зохиолууд л таалагдаад байвал яах билээ. Тэгвэл "Ойлгохгүй байгаа нь чиний тархины хэмжээ юм даа" гэж Монголын лут мэдэмхийрэгчид шиг даапаалж болох ч уран зохиол өөрөө хэзээ ч хүнийг ялгавар үздэггүй, үзэх ч учиргүй, асар хүмүүнлэг урлаг гэдгийг уландаа гишгэсэн хэрэг болно шүү дээ. Би саяхан Рэй Брэдберигийн "Фарэнхайтын 451 хэм" туужийг орчуулсан юм. Тэр номд хүн уншихаа чөлөөтэй сонгох эрхтэй, харин бичсэнийг засварлаад байгаа нөхдүүдийг л анхаарах хэрэгтэй гэсэн санаа байдаг. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ?</h3><p>Богино өгүүллэгүүд бичдэг. Тэр л миний бүтээл болох байх. Санаанд багтсанаа бичдэг болохоор яг энэ төрөл, ийм тийм гэж гэж хэлэх юм алга. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? </h3><p>Түрүүний хариултуудтайгаа жаахан зөрчилдөхүйц хариулт өгөх нь байна. Хүний тархи хогийн сав биш, сургаар, хүний үгээр ном унших дэмий, бэстсэллер уншихгүй, зөвхөн Достоевский уншдаг гээд балайраад байх дэмий. Өөрөө шүүн тунгааж байгаад сонгож уншвал, ялангуяа хөл толгойгүй үймж байгаа өнөөгийн Монголд хэрэгтэй болов уу гэж боддогоо л хэлье. Шуудхан хэлэхэд, харамсахааргүйг сонгож уншвал л зөв байх. Ном хамгийн түрүүнд хүнд шүүмжлэлт сэтгэлгээ суулгадаг байх шүү. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? </h3><p>Өөрийн анд, зохиолч П.Батхуягийг яривал зүгээр юм болов уу гэж бодлоо.</p> </div>	Энэ удаагийн дугаартаа "Цэвэрхэн саруулхан газар", "Харь гаригийн өгүүллэгүүд", Эдогава Рампогийн "Хүн сандал", "Сүүдэрт гэтэх албин" зэрэг өрнө дорнын шилмэл тууж, өгүүллэгийн түүвэр эмхэтгэн орчуулсан, Монголын зохиолчдын эвлэлийн "Алтан өд" шагналт орчуулагч, зохиолч Д.Дашмөнхийг урилаа. Адал явдалт зохиолын орчуулгаараа уншигчдын талархлыг хүлээсэн тэрээр саяхан Рэй Брэдберигийн "Фаренхайтын 451 хэм" романыг хөрвүүлэн гаргасан билээ. ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Тухайлсан зүйл байхгүй. Би уран зохиол, баримтат болон намтар номууд, гүн ухааны болон шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн хялбаршуулсан номууд их уншдаг. Яруу найраг тун бага уншдаг болсон. Харин хувь хэрхэн хөгжих тухай заавар зөвлөгөөтэй номуудыг огт уншдаггүй, чаддаггүй. Одоо бол Б.Наминчимэдийн "Хөх илдний очис" гэдэг зохиолыг уншихаар завдаж байна. Өнгөрсөн долоо хоногт Монголд сууж байсан КГБ-ын төлөөлөгч Всеволод Радченко гэдэг хүний "Гол мэргэжил тагнуулч" гэдэг дурсамжийн номыг уншлаа. Ц.Гомбосүрэн гуайн тун сайн орчуулга байв. ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Өсвөр насандаа уншсан номууд юм болов уу гэж санаж байна. Тухайлан нэрлэх ном алга. Бичиг үсэг сураад анхлан уншсан үлгэрийн ном маань Б.Ринчен гуайн монгол хэлнээ буулгасан "Синдбад далайчны үлгэр" байв. Найман настай хүүд их л хүсэл мөрөөдөл ургуулсан санагдана. Ингээд нэг хэсэг үлгэр түүж уншдаг байв. Түүнээсээ ахиад уран сэтгэмжийн зохиолууд хайж уншдаг болов. Лав 1990 оноос өмнө монгол хэлээр хэвлэгдсэн бүх уран сэтгэмжийн (манайхан уран зөгнөлт гээд байдаг, би түүнтэй санал нийлдэггүй) номуудыг монгол, гадаадгүй түүж уншсан. Дагаад детектив, түүхэн гээд өргөжсөн. Одоо ч мөн ялгаагүй, уран гоё адармаатай сэтгэлгээтэй зохиол хайж уншдаг. Тэр адал явдал, уран сэтгэмж унших хүсэл маань намайг орос хэл сурахад асар нөлөөлж, олон ч ном уншуулж, өөрөө ч цаас цоохорлоход түлхсэн. НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Хүмүүсийн чиг хандлагыг ажиж сонирхол нэгтэй найзуудынхаа ярианаас баримжаа авдаг, интернэт, номын тоймуудаас санаа авдаг гэх үү дээ. Адал явдалтай зохиолуудын сайхан нь хийсвэрлэн бодох эрх чөлөө олгохын зэрэгцээ, оюун бодолд маш бага дарамт учруулдаг, сэтгэлийг хөгжөөдөг санагддаг. Бодит амьдралд дарамт дүүрэн байхад реалист зохиолууд их уншиж тархиа улам дарамтлах хэрэггүй гэж өөрийгөө өмөөрдөг. Хүмүүс оюун бодлын шаналанд дуртай ч юм шиг. Би реалист зохиолд дургүй биш ч бүр дурлаж сүйд болж чаддаггүй юм. Жишээлбэл "Анна Каренина"-ийн сүүдэрт дарагдахуйц зохиолуудыг унших хүсэл төрдөггүй гэх үү дээ. "Анна Каренина", "Бовари хатагтай", "Цахилж яваа гөрөөс" гурвыг уншсан маань надад эмэгтэй хүний хайрын сэтгэлзүйн талаар бичигдсэн зохиолуудын хувьд хангалттай. Дахиад тийм сэдэв унших сонирхол байхгүй. Нэмээд хэлчихэд, сүүлийн үед Монголд ч, дэлхий дахинд ч эмэгтэй зохиолч эмэгтэй уншигчдадаа зориулж бичээд байгаа зохиолууд санаад оромгүй их болсон. Тийм зохиол унших дургүй. НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Уншмаар санагдсан үедээ суугаад л уншдаг. Залуу байхад завсарлаж чадахгүй нэг амьсгаагаар уншаад дуусгачих гээд байдаг байлаа. Одоо ахуй амьдралын шаардлагаар уншлага маань тасалдаад зарим номыг хагас жил уншиж барсан тохиолдол ч байна. Курт Воннегутын "Slaughterhouse Five" гэдэг номыг яг тэгж уншсан шүү. БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Энэ ёстой хэцүү асуулт байна. Тухайлсан нэг ном нэрлэх өөрт минь ч хэцүү. Хүн хүссэнээ л унших эрхтэй гэж боддог. Минийхээр Монтэний эсээнүүд бол зайлшгүй унших хэрэгтэй ном. Харин хэн нэгэн түүнийг хэчнээн уншаад ч наалдахгүй, түүнд Барбара Картлэндийн зохиолууд л таалагдаад байвал яах билээ. Тэгвэл "Ойлгохгүй байгаа нь чиний тархины хэмжээ юм даа" гэж Монголын лут мэдэмхийрэгчид шиг даапаалж болох ч уран зохиол өөрөө хэзээ ч хүнийг ялгавар үздэггүй, үзэх ч учиргүй, асар хүмүүнлэг урлаг гэдгийг уландаа гишгэсэн хэрэг болно шүү дээ. Би саяхан Рэй Брэдберигийн "Фарэнхайтын 451 хэм" туужийг орчуулсан юм. Тэр номд хүн уншихаа чөлөөтэй сонгох эрхтэй, харин бичсэнийг засварлаад байгаа нөхдүүдийг л анхаарах хэрэгтэй гэсэн санаа байдаг. ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Богино өгүүллэгүүд бичдэг. Тэр л миний бүтээл болох байх. Санаанд багтсанаа бичдэг болохоор яг энэ төрөл, ийм тийм гэж гэж хэлэх юм алга. НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Түрүүний хариултуудтайгаа жаахан зөрчилдөхүйц хариулт өгөх нь байна. Хүний тархи хогийн сав биш, сургаар, хүний үгээр ном унших дэмий, бэстсэллер уншихгүй, зөвхөн Достоевский уншдаг гээд балайраад байх дэмий. Өөрөө шүүн тунгааж байгаад сонгож уншвал, ялангуяа хөл толгойгүй үймж байгаа өнөөгийн Монголд хэрэгтэй болов уу гэж боддогоо л хэлье. Шуудхан хэлэхэд, харамсахааргүйг сонгож уншвал л зөв байх. Ном хамгийн түрүүнд хүнд шүүмжлэлт сэтгэлгээ суулгадаг байх шүү. ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? Өөрийн анд, зохиолч П.Батхуягийг яривал зүгээр юм болов уу гэж бодлоо.	Энэ удаагийн дугаартаа "Цэвэрхэн саруулхан газар", "Харь гаригийн өгүүллэгүүд", Эдогава Рампогийн "Хүн сандал", "Сүүдэрт гэтэх албин" зэрэг өрнө дорнын шилмэл тууж, өгүүллэгийн түүвэр эмхэтгэн орчуулсан, Монголын зохиолчдын эвлэлийн "Алтан өд" шагналт орчуулагч, зохиолч Д.Дашмөнхийг урилаа. Адал явдалт зохиолын орчуулгаараа уншигчдын талархлыг хүлээсэн тэрээр саяхан Рэй Брэдберигийн "Фаренхайтын 451 хэм" романыг хөрвүүлэн гаргасан билээ. ### ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Тухайлсан зүйл байхгүй. Би уран зохиол, баримтат болон намтар номууд, гүн ухааны болон шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн хялбаршуулсан номууд их уншдаг. Яруу найраг тун бага уншдаг болсон. Харин хувь хэрхэн хөгжих тухай заавар зөвлөгөөтэй номуудыг огт уншдаггүй, чаддаггүй. Одоо бол Б.Наминчимэдийн "Хөх илдний очис" гэдэг зохиолыг уншихаар завдаж байна. Өнгөрсөн долоо хоногт Монголд сууж байсан КГБ-ын төлөөлөгч Всеволод Радченко гэдэг хүний "Гол мэргэжил тагнуулч" гэдэг дурсамжийн номыг уншлаа. Ц.Гомбосүрэн гуайн тун сайн орчуулга байв. ### ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Өсвөр насандаа уншсан номууд юм болов уу гэж санаж байна. Тухайлан нэрлэх ном алга. Бичиг үсэг сураад анхлан уншсан үлгэрийн ном маань Б.Ринчен гуайн монгол хэлнээ буулгасан "Синдбад далайчны үлгэр" байв. Найман настай хүүд их л хүсэл мөрөөдөл ургуулсан санагдана. Ингээд нэг хэсэг үлгэр түүж уншдаг байв. Түүнээсээ ахиад уран сэтгэмжийн зохиолууд хайж уншдаг болов. Лав 1990 оноос өмнө монгол хэлээр хэвлэгдсэн бүх уран сэтгэмжийн (манайхан уран зөгнөлт гээд байдаг, би түүнтэй санал нийлдэггүй) номуудыг монгол, гадаадгүй түүж уншсан. Дагаад детектив, түүхэн гээд өргөжсөн. Одоо ч мөн ялгаагүй, уран гоё адармаатай сэтгэлгээтэй зохиол хайж уншдаг. Тэр адал явдал, уран сэтгэмж унших хүсэл маань намайг орос хэл сурахад асар нөлөөлж, олон ч ном уншуулж, өөрөө ч цаас цоохорлоход түлхсэн. ### НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Хүмүүсийн чиг хандлагыг ажиж сонирхол нэгтэй найзуудынхаа ярианаас баримжаа авдаг, интернэт, номын тоймуудаас санаа авдаг гэх үү дээ. Адал явдалтай зохиолуудын сайхан нь хийсвэрлэн бодох эрх чөлөө олгохын зэрэгцээ, оюун бодолд маш бага дарамт учруулдаг, сэтгэлийг хөгжөөдөг санагддаг. Бодит амьдралд дарамт дүүрэн байхад реалист зохиолууд их уншиж тархиа улам дарамтлах хэрэггүй гэж өөрийгөө өмөөрдөг. Хүмүүс оюун бодлын шаналанд дуртай ч юм шиг. Би реалист зохиолд дургүй биш ч бүр дурлаж сүйд болж чаддаггүй юм. Жишээлбэл "Анна Каренина"-ийн сүүдэрт дарагдахуйц зохиолуудыг унших хүсэл төрдөггүй гэх үү дээ. "Анна Каренина", "Бовари хатагтай", "Цахилж яваа гөрөөс" гурвыг уншсан маань надад эмэгтэй хүний хайрын сэтгэлзүйн талаар бичигдсэн зохиолуудын хувьд хангалттай. Дахиад тийм сэдэв унших сонирхол байхгүй. Нэмээд хэлчихэд, сүүлийн үед Монголд ч, дэлхий дахинд ч эмэгтэй зохиолч эмэгтэй уншигчдадаа зориулж бичээд байгаа зохиолууд санаад оромгүй их болсон. Тийм зохиол унших дургүй. ### НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Уншмаар санагдсан үедээ суугаад л уншдаг. Залуу байхад завсарлаж чадахгүй нэг амьсгаагаар уншаад дуусгачих гээд байдаг байлаа. Одоо ахуй амьдралын шаардлагаар уншлага маань тасалдаад зарим номыг хагас жил уншиж барсан тохиолдол ч байна. Курт Воннегутын "Slaughterhouse Five" гэдэг номыг яг тэгж уншсан шүү. ### БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Энэ ёстой хэцүү асуулт байна. Тухайлсан нэг ном нэрлэх өөрт минь ч хэцүү. Хүн хүссэнээ л унших эрхтэй гэж боддог. Минийхээр Монтэний эсээнүүд бол зайлшгүй унших хэрэгтэй ном. Харин хэн нэгэн түүнийг хэчнээн уншаад ч наалдахгүй, түүнд Барбара Картлэндийн зохиолууд л таалагдаад байвал яах билээ. Тэгвэл "Ойлгохгүй байгаа нь чиний тархины хэмжээ юм даа" гэж Монголын лут мэдэмхийрэгчид шиг даапаалж болох ч уран зохиол өөрөө хэзээ ч хүнийг ялгавар үздэггүй, үзэх ч учиргүй, асар хүмүүнлэг урлаг гэдгийг уландаа гишгэсэн хэрэг болно шүү дээ. Би саяхан Рэй Брэдберигийн "Фарэнхайтын 451 хэм" туужийг орчуулсан юм. Тэр номд хүн уншихаа чөлөөтэй сонгох эрхтэй, харин бичсэнийг засварлаад байгаа нөхдүүдийг л анхаарах хэрэгтэй гэсэн санаа байдаг. ### ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Богино өгүүллэгүүд бичдэг. Тэр л миний бүтээл болох байх. Санаанд багтсанаа бичдэг болохоор яг энэ төрөл, ийм тийм гэж гэж хэлэх юм алга. ### НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Түрүүний хариултуудтайгаа жаахан зөрчилдөхүйц хариулт өгөх нь байна. Хүний тархи хогийн сав биш, сургаар, хүний үгээр ном унших дэмий, бэстсэллер уншихгүй, зөвхөн Достоевский уншдаг гээд балайраад байх дэмий. Өөрөө шүүн тунгааж байгаад сонгож уншвал, ялангуяа хөл толгойгүй үймж байгаа өнөөгийн Монголд хэрэгтэй болов уу гэж боддогоо л хэлье. Шуудхан хэлэхэд, харамсахааргүйг сонгож уншвал л зөв байх. Ном хамгийн түрүүнд хүнд шүүмжлэлт сэтгэлгээ суулгадаг байх шүү. ### ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? Өөрийн анд, зохиолч П.Батхуягийг яривал зүгээр юм болов уу гэж бодлоо.
https://unread.today/c/techworm-guyukmetaverse	Techworm		2022-03-29T00:00:00	3 сарын 29, 2022	Metaverse-ийг ойлгохуй + GUYUK Монгол туургатны платформыг танилцуулах нь	<div class="article-body"> <h2>Хүн төрөлхтний ирээдүйн замналыг тэр чигээр нь шахуу тодорхойлж буй ирээдүйгээс ирсэн гэлтэй метаверс ертөнц бидэнд цоо шинэ боломж, цоо шинэ соёлыг авчирсаар байна. <div><br></div><div>Шинэ технологийг эзэгнэх хүсэл, бусдаас түрүүнд орон зайгаа бий болгож, давуу байдал үүсгэх гэсэн өрсөлдөөн технологийн салбарынхны дунд хүчтэй өрнөж буй энэ үед монгол залуус ч дэлхийн хөгжилтэй зэрэгцэн, өөрсдийн бүтээсэн метаверс талбараа танилцуулахад бэлэн болжээ. Энэ бол монгол туургатнуудын нэгдэх дижитал ертөнц "GUYUK" юм. </div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">эхлэхийн өмнө: Метаверсийн талаарх ойлголтоо нэгтгэх нь</h3><p></p><p>Mетаверс нь Meta + Verse гэсэн үгсийн нэгдэл бөгөөд “Орчлон ертөнцөөс цааш” хэмээх утгыг илэрхийлнэ. Товчхондоо метаверс бол бодит амьдрал болон дижитал ертөнцийн нэгдэл. Өөрөөр хэлбэл та энд бодит ертөнцөд ажиллаж амьдардаг шигээ амьдрах, суралцах, хөгжилдөх боломжтой. Үүний тулд та метаверсийн гол технологиуд болох <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_reality" target="_blank">Virtual reality</a> (VR), <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Augmented_reality" target="_blank">Augmented reality</a> (AR) болон <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mixed_reality" target="_blank">Mixed reality</a> (MR) хэрэгслүүд, гар утасны апп гэх мэт төрөлжсөн ухаалаг төхөөрөмжүүдийг ашиглахад л хангалттай. Эдгээрийг нийтэд нь <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Extended_reality" target="_blank">Extended reality</a> (XR) гэж нэрлэдэг бөгөөд уг технологиуд дээр үндэслэн метаверс хэрэглэгчид бодит мэт мэдрэмжийг авч чадна. </p><p>Метаверс гэх нэрийг анх 1992 онд <a href="https://www.nealstephenson.com/" target="_blank">Неал Стефенсон</a> хэмээх эрхэм “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/40651883-snow-crash" target="_blank">Snow Crash</a>” нэртэй шинжлэх ухааны уран зөгнөлт романдаа анх дурдсан бөгөөд тус номд онлайн виртуал ертөнцөд хүмүүс хоорондоо харилцаа холбоо тогтоож буй талаар өгүүлдэг.</p><p>Түүнчлэн, зохиогч <a href="https://ernestcline.com/" target="_blank">Эрнест Клайн</a> - ийн зохиолоос сэдэвлэн бүтээсэн “<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ready_Player_One" target="_blank">Ready Player One</a>” кино үзэгчдэд метаверсийн талаар илүү бодитой төсөөлөл өгч чадсан юм. Зохиолд 2045 оны дэлхийг дүрсэлдэг бол цар тахал, олон удаагийн хөл хорионы нөлөөгөөр энэ бүх зөгнөл хурдацтай биеллээ олж, 2022 он гэхэд бид хэдийн метаверс ертөнцөд хөл тавьж эхэллээ.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/9029ae2c-0975-442a-9b95-371319a063bf/5fe27dc6dba3c4dbaf7f99f88d04a1b6.gif"></p><p><br>Метаверс дотор хүссэн байрандаа амьдарч, дуртай хувцсаа өмсөж, хэн нэгэнтэй болзоонд явж эсвэл хамтдаа тоглолт үзсэн ч болно. Үүнээс гадна бизнес ч эрхлэх боломжтой аж. Метаверсийг зөвхөн энтертайнмент зорилгоор бус, бизнесийн үйл ажиллагаа, сургалтын зорилгоор ч ашиглах нь бий. Энд яг л бодит амьдрал шиг цаг хугацаа өнгөрч, өдөр шөнө ээлжлэх бөгөөд 24/7 нээлттэй байдгаараа онцлог. Блокчейн технологи дээр суурилах төвлөрсөн бус экосистем болох "вэб 3.0" дээр суурилсан метаверс нь ирээдүйн бизнесийн моделууд, соёлоос гадна улс төрийн системийг ч шинэчлэлд хүргэх боломжтой.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">GUYUK - Монгол туургатны нэгдэх талбар </h3><p></p><p>Дэлхий нийтээрээ шинээр суралцаж буй энэ технологийн хурдтай хөл нийлүүлэн монгол хөгжүүлэгчид аль хэдийн Монголчуудад зориулсан метаверс платформ хийгээд амжсаныг та мэдсэн үү? </p><p>GUYUK платформыг хөгжүүлэгч "<a href="http://digitalsolutions.mn/" target="_blank">Digital Solutions</a>" компанийг та “<a href="https://ds.ocurus.com/tour/NDQ3Mg==" target="_blank">Виртуал Хархорум</a>”, “<a href="http://tuuhsoyol.com/" target="_blank">Шинжлэх ухаан-100</a>” виртуал музей, “Боловсролын 21 контент” зэрэг төслүүдээр нь хэдийн мэдэх болов уу. Тэгвэл тэд энэ удаа монгол туургатан ястнуудыг виртуал ертөнцөд нэгтгэх, Монголын түүх, өв соёлыг мөнхөлж үлдээх зорилгоор дэлхийн стандарт чанар бүхий <a href="https://www.guyuk.mn/" target="_blank">GUYUK метаверс</a> ертөнцийг бүтээж чадсан бөгөөд анхны хувилбараа энэ зун гаргахаар төлөвлөжээ.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/9029ae2c-0975-442a-9b95-371319a063bf/903cde1792899013bc1e0dd44dae4609.jpeg"></p><h2><div><b><br></b></div><b>Нүд баясгам зураглал</b></h2><p>GUYUK төслийн технологийн судалгаа долоон жилийн өмнөөс хийгджээ. Харин сүүлийн нэг жил гаруй хугацаанд төслийн багийн 20 гаруй залуучуудаас гадна GUYUK ертөнцийг бодит болгох архитектор, дотоод гадаад заслын дизайнерууд, барилгын инженерүүд, хот төлөвлөгчид, өнгө хээ болон хувцас судлаачид зэрэг олон мэргэжилтнүүд GUYUK-ийн хөгжүүлэлтэд гар бие оролцсон байна. Бүх обьект, аватарууд нь блок хэлбэрээр бус бодит ертөнцийнхтэй ижил хэмжээсээр хийгдэж байгаа нь тус ертөнцийг илүү амьд болгох аж. Математик, физик, компьютерийн ухаан, архитектор, инженеринг, урлаг, гоо зүй гэх зэрэг олон зүйлийн огтлолцол дээр GUYUK метаверс тогтож байгаа юм. </p> <h2><b>Монгол ахуйг метаверсд</b></h2><p></p><p>Тус метаверс нь Монголчуудын хэв шинжийг агуулсан, хэн ч харсан “Энэ чинь монгол байна шүү дээ” гэж хэлэхээр онцлог шинжүүдийг тусгаж өгчээ. GUYUK метаверс ертөнцөд Монгол Улсын түүх, өв соёл, үе үеийн иргэншлийг харуулах “өнгөрсөн”, техник технологийн дэвшил, шинжлэх ухааны ололтууд, ирэх цагийн өнгө аяыг тодотгох “ирээдүй” сүндэрлэх бөгөөд нэг ертөнцөд хоёр цаг үе зэрэгцэн оршино. 25 км.кв талбай бүхий энэ орон зай нь хойд зүгээсээ "Бурхан Халдун" уулын энгэрээр захлан, өмнө зүгт нь тэнгис далай орших бөгөөд уламжлалт болон орчин үеийн хотыг "Онон" мөрнөөр заагласан төлөвлөлттэй юм.<br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/9029ae2c-0975-442a-9b95-371319a063bf/23cf204e2704f334d5451940de4d9725.jpg"></p><h2><div><b><br></b></div><b>Хэн бүхэнд хүрэх хүртээмжтэй байдал</b></h2><p>Тэд GUYUK метаверсийг илүү хүртээмжтэй болгох үүднээс гар утас, таблет, компьютер, VR, AR гээд ямар ч төхөөрөмжөөр дамжуулан холбогдох боломжоор хангажээ. GUYUK метаверс-д бусадтай холбогдох, хамтдаа суралцах, мэдлэгээ хуваалцах, дижитал хөрөнгө худалдан авах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээ борлуулах, энтертайнмент үйл ажиллагаанд оролцох, зохион байгуулах, байгалийн үзэсгэлэнт газруудаар аялах гэх мэт олон хөтөлбөр бий.<br><br>Тус метаверс ертөнц нь бизнес эрхлэгчид, уран бүтээлчид, артистуудад “нэг гараанаас эхлэх” ижил тэгш боломжийг олгохоос гадна виртуал ажлын байрууд бий болгох нөхцлөөр хангаж байгааг онцлох нь зүйтэй. Төслийн багийн зүгээс технологи, дэд бүтэц, системийн шийдлээр хангах бөгөөд GUYUK ертөнцийн хотын хөгжил дэвшил, бүтээн байгуулалт, зах зээл, худалдаа үйлдвэрлэлийг хэрэглэгчид өөрсдөө бий болгох бөгөөд энэ нь цоо шинэ соёл иргэншил бий болж буйгаас өөрцгүй.</p> <p><i><br>GUYUK метаверсийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг <a href="https://www.facebook.com/guyuk.metaverse" target="_blank">Facebook</a>, <a href="https://www.instagram.com/guyuk.metaverse/" target="_blank">Instagram</a> хуудсуудаас аваарай.</i></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/EPv6sRJQMk4?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Таны мэдлэгт: Метаверсийг Тоогоор тайлбарлах нь</h3><ul><li><b><a href="https://www.bloomberg.com/professional/blog/metaverse-may-be-800-billion-market-next-tech-platform/" target="_blank">47: 800</a></b> - 2020 онд уг зах зээлийн үнэлгээ 47 тэрбум ам.долларт хүрсэн ба 2024 он гэхэд 800 тэрбум ам.долларт хүрэх магадлалтай. Үүний дотор метаверсийн гол технологиудын XR төхөөрөмжүүдийн нийт зах зээлийн хэмжээ 2021 онд 30.7 тэрбум ам.доллар байсан бөгөөд 2024 он гэхэд 300 тэрбум ам.долларт хүрнэ гэж <a href="https://www.statista.com/topics/6072/extended-reality-xr/#dossierKeyfigures" target="_blank">таамаглаж</a> байна. <b><a href="https://www.bloomberg.com/professional/blog/metaverse-may-be-800-billion-market-next-tech-platform/" target="_blank"><br></a></b></li><li><a href="https://www.statista.com/statistics/1288870/reasons-joining-metaverse/" target="_blank"><b>74%</b></a> - АНУ-ын нийт насанд хүрэгчдийн 74% нь метаверс ертөнцөд <a href="https://www.statista.com/statistics/1288048/united-states-adults-reasons-for-joining-the-metaverse/" target="_blank">нэгдэх</a>ээр зэхэж байгаагаа илэрхийлжээ. Нэгдэх гэж буй хамгийн түгээмэл шалтгаан нь метаверс ертөнцөд ажил эрхлэх боломж аж. </li><li><a href="https://www.scmp.com/magazines/style/news-trends/article/3136325/digital-gucci-bag-sold-us4000-gaming-platform-roblox" target="_blank"><b>4,115</b></a>- Gucci брэндийн гар цүнхний Roblox дээрх дижитал хувилбар 4,115 ам.доллараар буюу 3,400 ам.долларын бодит цүнхнээсээ ч өндөр үнээр зарагдсан тохиолдол бүртгэгдэв. </li><li><a href="https://www.espn.com/esports/story/_/id/29532117/billboard-travis-scott-astronomical-drew-more-45-million-viewers" target="_blank"><b>45,800,000</b></a> - Fortnite тоглоомоор дамжуулан хийсэн реппер Travis Scott - ийн тоглолтыг нийт 45.8 сая хүн үзжээ.</li></ul><p> <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/9029ae2c-0975-442a-9b95-371319a063bf/e3ee9d93a5c37c6c881775ea4a18529c.gif"></p><div class="image-caption">Travis Scott-ийн Fortnite платформ дээрх тоглолтын хэсгээс</div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">GUYUK ХААНА ЯВНА ВЭ?: Метаверс дэлхийд</h3><p>Та бидний мэдэх Roblox, Minecraft, Fortnite зэрэг тоглоомын платформууд нь метаверсийн нэг хэсэг юм. Эдгээр платформуудаар дамжуулан хэрэглэгчид гурван хэмжээст ертөнцөд цугларч, хамтдаа тоглох боломжтой байдаг. Одоогоос 19 жилийн өмнө буюу 2003 онд нээлтээ хийж байсан <a href="https://secondlife.com/" target="_blank">Second Life</a> гэх видео тоглоом бол бидний мэдэх метаверсийн хамгийн анхны ертөнц аж. <br><br>Хамгийн том метаверс платформуудын жагсаалтыг <a href="https://thehyperverse.net/" target="_blank">HyperVerse</a>, <a href="https://decentraland.org/" target="_blank">Decentraland</a>, <a href="https://www.sandbox.game/en/" target="_blank">The Sandbox </a>зэрэг талбарууд тэргүүлж байгаа бол ихэнх олон улсын видео тоглоом хөгжүүлэгч компаниуд, бизнесийн компаниуд ч өөрсдийн хэрэглэгчийн баазаа ашиглан метаверс рүү нүүхээр зэхэж байгаа юм. Жишээ дурдвал: "Metaverse Group" гэх Канад улсын хөрөнгө оруулалтын фирм Decentraland платформын хувцас загварын дүүрэгт 116 блок бүхий талбайг нийт 2.5 сая ам.доллараар <a href="https://www.theblockcrypto.com/linked/125255/canadian-investment-company-buys-2-5-million-worth-of-virtual-real-estate-in-decentraland" target="_blank">худалдан авчээ</a>. <br><br>Тэгвэл GUYUK нь хаанаас ч харсан нүдээр үзэж буй мэт алсын бараа, бодит дүрслэлийг бүтээхийн тулд өндөр хүчин чадал бүхий сервер, блокчейн технологийн шийдлүүдийг ашигласан нь олон улсын бусад талбаруудтай эн тэнцэхүйц мэдрэмжийг өгнө. Дэлхийн бүх улс орнууд энэхүү дэвшилтэт технологид зэрэг суралцаж буй энэ үед монгол залуучууд өөрсдийн оюун ухаан, авьяас чадвараа уралдуулан дэлхийн стандарт бүхий монгол метаверс ертөнцийг бүтээж чадсан нь бахархууштай. </p> </div>	Хүн төрөлхтний ирээдүйн замналыг тэр чигээр нь шахуу тодорхойлж буй ирээдүйгээс ирсэн гэлтэй метаверс ертөнц бидэнд цоо шинэ боломж, цоо шинэ соёлыг авчирсаар байна. Шинэ технологийг эзэгнэх хүсэл, бусдаас түрүүнд орон зайгаа бий болгож, давуу байдал үүсгэх гэсэн өрсөлдөөн технологийн салбарынхны дунд хүчтэй өрнөж буй энэ үед монгол залуус ч дэлхийн хөгжилтэй зэрэгцэн, өөрсдийн бүтээсэн метаверс талбараа танилцуулахад бэлэн болжээ. Энэ бол монгол туургатнуудын нэгдэх дижитал ертөнц "GUYUK" юм. эхлэхийн өмнө: Метаверсийн талаарх ойлголтоо нэгтгэх нь Mетаверс нь Meta + Verse гэсэн үгсийн нэгдэл бөгөөд “Орчлон ертөнцөөс цааш” хэмээх утгыг илэрхийлнэ. Товчхондоо метаверс бол бодит амьдрал болон дижитал ертөнцийн нэгдэл. Өөрөөр хэлбэл та энд бодит ертөнцөд ажиллаж амьдардаг шигээ амьдрах, суралцах, хөгжилдөх боломжтой. Үүний тулд та метаверсийн гол технологиуд болох Virtual reality (VR), Augmented reality (AR) болон Mixed reality (MR) хэрэгслүүд, гар утасны апп гэх мэт төрөлжсөн ухаалаг төхөөрөмжүүдийг ашиглахад л хангалттай. Эдгээрийг нийтэд нь Extended reality (XR) гэж нэрлэдэг бөгөөд уг технологиуд дээр үндэслэн метаверс хэрэглэгчид бодит мэт мэдрэмжийг авч чадна. Метаверс гэх нэрийг анх 1992 онд Неал Стефенсон хэмээх эрхэм “ Snow Crash ” нэртэй шинжлэх ухааны уран зөгнөлт романдаа анх дурдсан бөгөөд тус номд онлайн виртуал ертөнцөд хүмүүс хоорондоо харилцаа холбоо тогтоож буй талаар өгүүлдэг. Түүнчлэн, зохиогч Эрнест Клайн - ийн зохиолоос сэдэвлэн бүтээсэн “ Ready Player One ” кино үзэгчдэд метаверсийн талаар илүү бодитой төсөөлөл өгч чадсан юм. Зохиолд 2045 оны дэлхийг дүрсэлдэг бол цар тахал, олон удаагийн хөл хорионы нөлөөгөөр энэ бүх зөгнөл хурдацтай биеллээ олж, 2022 он гэхэд бид хэдийн метаверс ертөнцөд хөл тавьж эхэллээ. Метаверс дотор хүссэн байрандаа амьдарч, дуртай хувцсаа өмсөж, хэн нэгэнтэй болзоонд явж эсвэл хамтдаа тоглолт үзсэн ч болно. Үүнээс гадна бизнес ч эрхлэх боломжтой аж. Метаверсийг зөвхөн энтертайнмент зорилгоор бус, бизнесийн үйл ажиллагаа, сургалтын зорилгоор ч ашиглах нь бий. Энд яг л бодит амьдрал шиг цаг хугацаа өнгөрч, өдөр шөнө ээлжлэх бөгөөд 24/7 нээлттэй байдгаараа онцлог. Блокчейн технологи дээр суурилах төвлөрсөн бус экосистем болох "вэб 3.0" дээр суурилсан метаверс нь ирээдүйн бизнесийн моделууд, соёлоос гадна улс төрийн системийг ч шинэчлэлд хүргэх боломжтой. GUYUK - Монгол туургатны нэгдэх талбар Дэлхий нийтээрээ шинээр суралцаж буй энэ технологийн хурдтай хөл нийлүүлэн монгол хөгжүүлэгчид аль хэдийн Монголчуудад зориулсан метаверс платформ хийгээд амжсаныг та мэдсэн үү? GUYUK платформыг хөгжүүлэгч " Digital Solutions " компанийг та “ Виртуал Хархорум ”, “ Шинжлэх ухаан-100 ” виртуал музей, “Боловсролын 21 контент” зэрэг төслүүдээр нь хэдийн мэдэх болов уу. Тэгвэл тэд энэ удаа монгол туургатан ястнуудыг виртуал ертөнцөд нэгтгэх, Монголын түүх, өв соёлыг мөнхөлж үлдээх зорилгоор дэлхийн стандарт чанар бүхий GUYUK метаверс ертөнцийг бүтээж чадсан бөгөөд анхны хувилбараа энэ зун гаргахаар төлөвлөжээ. Нүд баясгам зураглал GUYUK төслийн технологийн судалгаа долоон жилийн өмнөөс хийгджээ. Харин сүүлийн нэг жил гаруй хугацаанд төслийн багийн 20 гаруй залуучуудаас гадна GUYUK ертөнцийг бодит болгох архитектор, дотоод гадаад заслын дизайнерууд, барилгын инженерүүд, хот төлөвлөгчид, өнгө хээ болон хувцас судлаачид зэрэг олон мэргэжилтнүүд GUYUK-ийн хөгжүүлэлтэд гар бие оролцсон байна. Бүх обьект, аватарууд нь блок хэлбэрээр бус бодит ертөнцийнхтэй ижил хэмжээсээр хийгдэж байгаа нь тус ертөнцийг илүү амьд болгох аж. Математик, физик, компьютерийн ухаан, архитектор, инженеринг, урлаг, гоо зүй гэх зэрэг олон зүйлийн огтлолцол дээр GUYUK метаверс тогтож байгаа юм. Монгол ахуйг метаверсд Тус метаверс нь Монголчуудын хэв шинжийг агуулсан, хэн ч харсан “Энэ чинь монгол байна шүү дээ” гэж хэлэхээр онцлог шинжүүдийг тусгаж өгчээ. GUYUK метаверс ертөнцөд Монгол Улсын түүх, өв соёл, үе үеийн иргэншлийг харуулах “өнгөрсөн”, техник технологийн дэвшил, шинжлэх ухааны ололтууд, ирэх цагийн өнгө аяыг тодотгох “ирээдүй” сүндэрлэх бөгөөд нэг ертөнцөд хоёр цаг үе зэрэгцэн оршино. 25 км.кв талбай бүхий энэ орон зай нь хойд зүгээсээ "Бурхан Халдун" уулын энгэрээр захлан, өмнө зүгт нь тэнгис далай орших бөгөөд уламжлалт болон орчин үеийн хотыг "Онон" мөрнөөр заагласан төлөвлөлттэй юм. Хэн бүхэнд хүрэх хүртээмжтэй байдал Тэд GUYUK метаверсийг илүү хүртээмжтэй болгох үүднээс гар утас, таблет, компьютер, VR, AR гээд ямар ч төхөөрөмжөөр дамжуулан холбогдох боломжоор хангажээ. GUYUK метаверс-д бусадтай холбогдох, хамтдаа суралцах, мэдлэгээ хуваалцах, дижитал хөрөнгө худалдан авах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээ борлуулах, энтертайнмент үйл ажиллагаанд оролцох, зохион байгуулах, байгалийн үзэсгэлэнт газруудаар аялах гэх мэт олон хөтөлбөр бий. Тус метаверс ертөнц нь бизнес эрхлэгчид, уран бүтээлчид, артистуудад “нэг гараанаас эхлэх” ижил тэгш боломжийг олгохоос гадна виртуал ажлын байрууд бий болгох нөхцлөөр хангаж байгааг онцлох нь зүйтэй. Төслийн багийн зүгээс технологи, дэд бүтэц, системийн шийдлээр хангах бөгөөд GUYUK ертөнцийн хотын хөгжил дэвшил, бүтээн байгуулалт, зах зээл, худалдаа үйлдвэрлэлийг хэрэглэгчид өөрсдөө бий болгох бөгөөд энэ нь цоо шинэ соёл иргэншил бий болж буйгаас өөрцгүй. GUYUK метаверсийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг Facebook , Instagram хуудсуудаас аваарай. Таны мэдлэгт: Метаверсийг Тоогоор тайлбарлах нь 47: 800 - 2020 онд уг зах зээлийн үнэлгээ 47 тэрбум ам.долларт хүрсэн ба 2024 он гэхэд 800 тэрбум ам.долларт хүрэх магадлалтай. Үүний дотор метаверсийн гол технологиудын XR төхөөрөмжүүдийн нийт зах зээлийн хэмжээ 2021 онд 30.7 тэрбум ам.доллар байсан бөгөөд 2024 он гэхэд 300 тэрбум ам.долларт хүрнэ гэж таамаглаж байна. 74% - АНУ-ын нийт насанд хүрэгчдийн 74% нь метаверс ертөнцөд нэгдэх ээр зэхэж байгаагаа илэрхийлжээ. Нэгдэх гэж буй хамгийн түгээмэл шалтгаан нь метаверс ертөнцөд ажил эрхлэх боломж аж. 4,115 - Gucci брэндийн гар цүнхний Roblox дээрх дижитал хувилбар 4,115 ам.доллараар буюу 3,400 ам.долларын бодит цүнхнээсээ ч өндөр үнээр зарагдсан тохиолдол бүртгэгдэв. 45,800,000 - Fortnite тоглоомоор дамжуулан хийсэн реппер Travis Scott - ийн тоглолтыг нийт 45.8 сая хүн үзжээ. Travis Scott-ийн Fortnite платформ дээрх тоглолтын хэсгээс GUYUK ХААНА ЯВНА ВЭ?: Метаверс дэлхийд Та бидний мэдэх Roblox, Minecraft, Fortnite зэрэг тоглоомын платформууд нь метаверсийн нэг хэсэг юм. Эдгээр платформуудаар дамжуулан хэрэглэгчид гурван хэмжээст ертөнцөд цугларч, хамтдаа тоглох боломжтой байдаг. Одоогоос 19 жилийн өмнө буюу 2003 онд нээлтээ хийж байсан Second Life гэх видео тоглоом бол бидний мэдэх метаверсийн хамгийн анхны ертөнц аж. Хамгийн том метаверс платформуудын жагсаалтыг HyperVerse , Decentraland , The Sandbox зэрэг талбарууд тэргүүлж байгаа бол ихэнх олон улсын видео тоглоом хөгжүүлэгч компаниуд, бизнесийн компаниуд ч өөрсдийн хэрэглэгчийн баазаа ашиглан метаверс рүү нүүхээр зэхэж байгаа юм. Жишээ дурдвал: "Metaverse Group" гэх Канад улсын хөрөнгө оруулалтын фирм Decentraland платформын хувцас загварын дүүрэгт 116 блок бүхий талбайг нийт 2.5 сая ам.доллараар худалдан авчээ . Тэгвэл GUYUK нь хаанаас ч харсан нүдээр үзэж буй мэт алсын бараа, бодит дүрслэлийг бүтээхийн тулд өндөр хүчин чадал бүхий сервер, блокчейн технологийн шийдлүүдийг ашигласан нь олон улсын бусад талбаруудтай эн тэнцэхүйц мэдрэмжийг өгнө. Дэлхийн бүх улс орнууд энэхүү дэвшилтэт технологид зэрэг суралцаж буй энэ үед монгол залуучууд өөрсдийн оюун ухаан, авьяас чадвараа уралдуулан дэлхийн стандарт бүхий монгол метаверс ертөнцийг бүтээж чадсан нь бахархууштай.	Хүн төрөлхтний ирээдүйн замналыг тэр чигээр нь шахуу тодорхойлж буй ирээдүйгээс ирсэн гэлтэй метаверс ертөнц бидэнд цоо шинэ боломж, цоо шинэ соёлыг авчирсаар байна. Шинэ технологийг эзэгнэх хүсэл, бусдаас түрүүнд орон зайгаа бий болгож, давуу байдал үүсгэх гэсэн өрсөлдөөн технологийн салбарынхны дунд хүчтэй өрнөж буй энэ үед монгол залуус ч дэлхийн хөгжилтэй зэрэгцэн, өөрсдийн бүтээсэн метаверс талбараа танилцуулахад бэлэн болжээ. Энэ бол монгол туургатнуудын нэгдэх дижитал ертөнц "GUYUK" юм. ### эхлэхийн өмнө: Метаверсийн талаарх ойлголтоо нэгтгэх нь Mетаверс нь Meta + Verse гэсэн үгсийн нэгдэл бөгөөд “Орчлон ертөнцөөс цааш” хэмээх утгыг илэрхийлнэ. Товчхондоо метаверс бол бодит амьдрал болон дижитал ертөнцийн нэгдэл. Өөрөөр хэлбэл та энд бодит ертөнцөд ажиллаж амьдардаг шигээ амьдрах, суралцах, хөгжилдөх боломжтой. Үүний тулд та метаверсийн гол технологиуд болох Virtual reality (VR), Augmented reality (AR) болон Mixed reality (MR) хэрэгслүүд, гар утасны апп гэх мэт төрөлжсөн ухаалаг төхөөрөмжүүдийг ашиглахад л хангалттай. Эдгээрийг нийтэд нь Extended reality (XR) гэж нэрлэдэг бөгөөд уг технологиуд дээр үндэслэн метаверс хэрэглэгчид бодит мэт мэдрэмжийг авч чадна. Метаверс гэх нэрийг анх 1992 онд Неал Стефенсон хэмээх эрхэм “Snow Crash” нэртэй шинжлэх ухааны уран зөгнөлт романдаа анх дурдсан бөгөөд тус номд онлайн виртуал ертөнцөд хүмүүс хоорондоо харилцаа холбоо тогтоож буй талаар өгүүлдэг. Түүнчлэн, зохиогч Эрнест Клайн - ийн зохиолоос сэдэвлэн бүтээсэн “Ready Player One” кино үзэгчдэд метаверсийн талаар илүү бодитой төсөөлөл өгч чадсан юм. Зохиолд 2045 оны дэлхийг дүрсэлдэг бол цар тахал, олон удаагийн хөл хорионы нөлөөгөөр энэ бүх зөгнөл хурдацтай биеллээ олж, 2022 он гэхэд бид хэдийн метаверс ертөнцөд хөл тавьж эхэллээ. Метаверс дотор хүссэн байрандаа амьдарч, дуртай хувцсаа өмсөж, хэн нэгэнтэй болзоонд явж эсвэл хамтдаа тоглолт үзсэн ч болно. Үүнээс гадна бизнес ч эрхлэх боломжтой аж. Метаверсийг зөвхөн энтертайнмент зорилгоор бус, бизнесийн үйл ажиллагаа, сургалтын зорилгоор ч ашиглах нь бий. Энд яг л бодит амьдрал шиг цаг хугацаа өнгөрч, өдөр шөнө ээлжлэх бөгөөд 24/7 нээлттэй байдгаараа онцлог. Блокчейн технологи дээр суурилах төвлөрсөн бус экосистем болох "вэб 3.0" дээр суурилсан метаверс нь ирээдүйн бизнесийн моделууд, соёлоос гадна улс төрийн системийг ч шинэчлэлд хүргэх боломжтой. ### GUYUK - Монгол туургатны нэгдэх талбар Дэлхий нийтээрээ шинээр суралцаж буй энэ технологийн хурдтай хөл нийлүүлэн монгол хөгжүүлэгчид аль хэдийн Монголчуудад зориулсан метаверс платформ хийгээд амжсаныг та мэдсэн үү? GUYUK платформыг хөгжүүлэгч "Digital Solutions" компанийг та “Виртуал Хархорум”, “Шинжлэх ухаан-100” виртуал музей, “Боловсролын 21 контент” зэрэг төслүүдээр нь хэдийн мэдэх болов уу. Тэгвэл тэд энэ удаа монгол туургатан ястнуудыг виртуал ертөнцөд нэгтгэх, Монголын түүх, өв соёлыг мөнхөлж үлдээх зорилгоор дэлхийн стандарт чанар бүхий GUYUK метаверс ертөнцийг бүтээж чадсан бөгөөд анхны хувилбараа энэ зун гаргахаар төлөвлөжээ. Нүд баясгам зураглал GUYUK төслийн технологийн судалгаа долоон жилийн өмнөөс хийгджээ. Харин сүүлийн нэг жил гаруй хугацаанд төслийн багийн 20 гаруй залуучуудаас гадна GUYUK ертөнцийг бодит болгох архитектор, дотоод гадаад заслын дизайнерууд, барилгын инженерүүд, хот төлөвлөгчид, өнгө хээ болон хувцас судлаачид зэрэг олон мэргэжилтнүүд GUYUK-ийн хөгжүүлэлтэд гар бие оролцсон байна. Бүх обьект, аватарууд нь блок хэлбэрээр бус бодит ертөнцийнхтэй ижил хэмжээсээр хийгдэж байгаа нь тус ертөнцийг илүү амьд болгох аж. Математик, физик, компьютерийн ухаан, архитектор, инженеринг, урлаг, гоо зүй гэх зэрэг олон зүйлийн огтлолцол дээр GUYUK метаверс тогтож байгаа юм. Монгол ахуйг метаверсд Тус метаверс нь Монголчуудын хэв шинжийг агуулсан, хэн ч харсан “Энэ чинь монгол байна шүү дээ” гэж хэлэхээр онцлог шинжүүдийг тусгаж өгчээ. GUYUK метаверс ертөнцөд Монгол Улсын түүх, өв соёл, үе үеийн иргэншлийг харуулах “өнгөрсөн”, техник технологийн дэвшил, шинжлэх ухааны ололтууд, ирэх цагийн өнгө аяыг тодотгох “ирээдүй” сүндэрлэх бөгөөд нэг ертөнцөд хоёр цаг үе зэрэгцэн оршино. 25 км.кв талбай бүхий энэ орон зай нь хойд зүгээсээ "Бурхан Халдун" уулын энгэрээр захлан, өмнө зүгт нь тэнгис далай орших бөгөөд уламжлалт болон орчин үеийн хотыг "Онон" мөрнөөр заагласан төлөвлөлттэй юм. Хэн бүхэнд хүрэх хүртээмжтэй байдал Тэд GUYUK метаверсийг илүү хүртээмжтэй болгох үүднээс гар утас, таблет, компьютер, VR, AR гээд ямар ч төхөөрөмжөөр дамжуулан холбогдох боломжоор хангажээ. GUYUK метаверс-д бусадтай холбогдох, хамтдаа суралцах, мэдлэгээ хуваалцах, дижитал хөрөнгө худалдан авах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээ борлуулах, энтертайнмент үйл ажиллагаанд оролцох, зохион байгуулах, байгалийн үзэсгэлэнт газруудаар аялах гэх мэт олон хөтөлбөр бий. Тус метаверс ертөнц нь бизнес эрхлэгчид, уран бүтээлчид, артистуудад “нэг гараанаас эхлэх” ижил тэгш боломжийг олгохоос гадна виртуал ажлын байрууд бий болгох нөхцлөөр хангаж байгааг онцлох нь зүйтэй. Төслийн багийн зүгээс технологи, дэд бүтэц, системийн шийдлээр хангах бөгөөд GUYUK ертөнцийн хотын хөгжил дэвшил, бүтээн байгуулалт, зах зээл, худалдаа үйлдвэрлэлийг хэрэглэгчид өөрсдөө бий болгох бөгөөд энэ нь цоо шинэ соёл иргэншил бий болж буйгаас өөрцгүй. GUYUK метаверсийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг Facebook, Instagram хуудсуудаас аваарай. ### Таны мэдлэгт: Метаверсийг Тоогоор тайлбарлах нь * 47: 800 - 2020 онд уг зах зээлийн үнэлгээ 47 тэрбум ам.долларт хүрсэн ба 2024 он гэхэд 800 тэрбум ам.долларт хүрэх магадлалтай. Үүний дотор метаверсийн гол технологиудын XR төхөөрөмжүүдийн нийт зах зээлийн хэмжээ 2021 онд 30.7 тэрбум ам.доллар байсан бөгөөд 2024 он гэхэд 300 тэрбум ам.долларт хүрнэ гэж таамаглаж байна. * 74% - АНУ-ын нийт насанд хүрэгчдийн 74% нь метаверс ертөнцөд нэгдэхээр зэхэж байгаагаа илэрхийлжээ. Нэгдэх гэж буй хамгийн түгээмэл шалтгаан нь метаверс ертөнцөд ажил эрхлэх боломж аж. * 4,115- Gucci брэндийн гар цүнхний Roblox дээрх дижитал хувилбар 4,115 ам.доллараар буюу 3,400 ам.долларын бодит цүнхнээсээ ч өндөр үнээр зарагдсан тохиолдол бүртгэгдэв. * 45,800,000 - Fortnite тоглоомоор дамжуулан хийсэн реппер Travis Scott - ийн тоглолтыг нийт 45.8 сая хүн үзжээ. Travis Scott-ийн Fortnite платформ дээрх тоглолтын хэсгээс ### GUYUK ХААНА ЯВНА ВЭ?: Метаверс дэлхийд Та бидний мэдэх Roblox, Minecraft, Fortnite зэрэг тоглоомын платформууд нь метаверсийн нэг хэсэг юм. Эдгээр платформуудаар дамжуулан хэрэглэгчид гурван хэмжээст ертөнцөд цугларч, хамтдаа тоглох боломжтой байдаг. Одоогоос 19 жилийн өмнө буюу 2003 онд нээлтээ хийж байсан Second Life гэх видео тоглоом бол бидний мэдэх метаверсийн хамгийн анхны ертөнц аж. Хамгийн том метаверс платформуудын жагсаалтыг HyperVerse, Decentraland, The Sandbox зэрэг талбарууд тэргүүлж байгаа бол ихэнх олон улсын видео тоглоом хөгжүүлэгч компаниуд, бизнесийн компаниуд ч өөрсдийн хэрэглэгчийн баазаа ашиглан метаверс рүү нүүхээр зэхэж байгаа юм. Жишээ дурдвал: "Metaverse Group" гэх Канад улсын хөрөнгө оруулалтын фирм Decentraland платформын хувцас загварын дүүрэгт 116 блок бүхий талбайг нийт 2.5 сая ам.доллараар худалдан авчээ. Тэгвэл GUYUK нь хаанаас ч харсан нүдээр үзэж буй мэт алсын бараа, бодит дүрслэлийг бүтээхийн тулд өндөр хүчин чадал бүхий сервер, блокчейн технологийн шийдлүүдийг ашигласан нь олон улсын бусад талбаруудтай эн тэнцэхүйц мэдрэмжийг өгнө. Дэлхийн бүх улс орнууд энэхүү дэвшилтэт технологид зэрэг суралцаж буй энэ үед монгол залуучууд өөрсдийн оюун ухаан, авьяас чадвараа уралдуулан дэлхийн стандарт бүхий монгол метаверс ертөнцийг бүтээж чадсан нь бахархууштай.
https://unread.today/c/booktalk-sanchirj	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2021-01-16T00:00:00	1 сарын 16, 2021	Номтой яриа #13 - Судлаач Ж.Санчир	<div class="article-body"> <p><i>"Номтой яриа" булангийнхаа энэ удаагийн дугаарт </i><i>НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийн шинэ </i><i>санаачилга </i><i>болох Хурдасгуур Лаб-ын </i><i>(UNDP Accelerator Labs) </i><i>мэргэжилтэн</i><i>, судлаач </i><i>Жаргалсайханы Санчирыг</i><i> урилаа. </i><i>Оксфордын </i><i>их сургуульд </i><i>Хятад</i><i> улсын бүтээлцэж буй олон улсын </i><i>болон бүс нутгийн дэглэмийг судлах төслийн гишүүн тэрээр Монголд шүүмжлэлт нийгмийн ухааны үрийг тарихаар нөхдийн хамт Спектр Монгол хөдөлгөөнийг </i><i>эхлүүл</i><i>с</i><i>эн байна. </i><i></i></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ?</h3><p></p><p dir="ltr">Ойрын жилүүдэд ажлаас гадуур ном уншиж ер нь чадсангүй. Улс төр судлал, эдийн засаг, хүн судлал, социологи гээд л судалгааны чиглэлээрээ голцуу уншдаг. Сүүлдээ нэлээн товчилж уншдаг болоод байна. Жаахан амтгүй ч гэмээр юм уу. Социологи, хүн судлал зэрэг хүний амьдрал, үйлдлүүдийг ямар нэгэн шаблонд багтаах, эсхүл тааж таамаглах бус, тухайн түүхэн нөхцөлд нь хамааруулж ойлгох гэж хичээдэг хүмүүнлэгийн ухааныг судалж байгаа хүмүүс хээрийн судалгаа хийж, энэ хүн ингэж бодох ёстой биш, харин ингэж бодож байгаа гэж харж судалдаг. Тийм учраас хүмүүнлэгийн ухааны номууд илүү уншууртай, баялаг байдаг. Эдийн засаг, улс төр, философи бол арай хуурай, загварт баригдсан байх нь элбэг. </p><p dir="ltr">Хөл хорионд орсноос хойш нийгмийн зүтгэлтэн Арундати Ройгийн <a href="https://www.goodreads.com/book/show/32388712-the-ministry-of-utmost-happiness" target="_blank">“The Ministry of Utmost Happiness”</a> номыг уншиж байна. Энэтхэг улс тусгаар тогтносноос хойш нийгэмд, тэр дундаа үндэсний цөөнхөд ямар асуудал тулгарч байна вэ гэдгийг улс төрийн мэдрэмжтэйгээр, баримттайгаар хүүрнэсэн ном. 1990-ээд онд “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/9777.The_God_of_Small_Things?ac=1&from_search=true&qid=Xpj0wmaQva&rank=1" target="_blank">The God of Small Things</a>” гэдэг номоороо алдаршсан зохиолч л доо.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ?</h3><p> Яг тэгж хэлэхүйц ном үгүй байх. Эсээний антологууд, богино өгүүллэгүүдийг унших бүрд өөр өөр зүйл бодогдуулдаг учраас гурав, дөрвөн жил болоод нэг барьж авдаг. Монголын түүхийн нэгэн үеийг "түүхэн зөгнөлт" маягаар, содон гаргаж ирсэн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/43080154" target="_blank">Хөх Монголын хөх туг</a>”, мөн ихэс дээдсийн зөрчилдөөний гороор энгийн ядуу ард өөр хоорондоо хатгалдан дайсагнаж буй тухай “<a href="https://book.mn/product/show/14804" target="_blank">Тооноор тольдогч сүүлт од</a>” гэдэг хоёр номыг нэрлэе. "Тооноор тольдогч сүүлт од"-д малчин айлын хоёр хөвүүн, ноёны хүү гурав нэг хотонд тоглож өсөөд, хамт цэрэгт татагдах авч нэг нь "жам ёсоор" мянгатын ноён болоод, нөгөө нь аравтын захирагч болж, харин гурав дахь ихэс дээдсийн тушаал даган үнэнчээр зүтгэсэн ч эцэст нь ул улаа шагайсан ноёдыг үзэж чадахгүй, итгэл алдарч буй тухай гардаг. Энэ мэтчилэн нийгмийн олон өнгийг харуулсан, Бага хаадын гэгддэг үеийн нэгэн талыг үзүүлсэн ном юм. Тувт л байлдан дагуулаад, мандан бадраад явсан гэдгээс арай өөр, жирийн ард иргэдийн хувь тохиолыг гайхалтай дүрсэлж чадсан зохиол.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/226ada600bd4c5e560ccb9deaf899428.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? </h3><p> Яг ингэж сонгодог гэх систем байхгүй дээ. Сүүлийн үед өрнийн гэхээс илүү дорнын, Латин Америк, Ази, Африкийн зохиолчдоос шилж унших болсон. Орос сургууль төгссөн болохоор багаасаа орос болон өрнийн ном зохиол их уншсан. Тийм болохоор тэр зүгийн ном дахиж унших сонирхол одоохондоо харьцангуй бага. Дорнын, ялангуяа эмэгтэй зохиолчдын номоос унших их сонирхолтой.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? </h3><p> Уран зохиолын номыг бол таашааж уншдаг. Цаг гаргахад амаргүй учраас оройгоор ч юм уу, таксинд түгжирч байхад ч юм уу уншина. Ажлын холбогдолтой номуудыг унших янз бүрийн техник байна. Тэмдэглэл хөтөлнө, ямар нэгэн хэрэгтэй санаа тааралдвал Evernote рүү оруулна. Дараа нь тэмдэглэлүүдээ сэдэв сэдвээр нь нэгтгээд бэлдчихсэн байхад бүтэн өгүүлэл бичих бэлэн суурь гараад ирнэ. Диссертац ч ялгаагүй, хоосноос эхлэх маш хэцүү шүү дээ. Хүмүүс хов хоосноос бичих гээд суухаар хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй шоконд орчихдог, түүнийгээ прокрастинац гэж нэрлээд байдаг. Өмнөө тавьсан зорилго, бүтээл нь хэт том болохоор балмагдана, тийм үед өдөр тутам нэгийг дуусгаад, ажлын ард гарсан мэдрэмж авч чадахгүй. Түүнийг даван туулахын тулд байнга л тэмдэглэл хөтлөх нь зүгээр санагддаг. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ?</h3><p></p><p dir="ltr">Саяхан антропологийн чиглэлээр маш сонирхолтой цуврал номууд хэвлэгдсэн. Таван жил орчим явагдсан, МУИС-ийн Д.Бум-Очир докторын оролцсон төслийн үр дүн болж гарсан таван ном байна. Монголд хийсэн, этнограф, хээрийн судалгаанд суурилсан тэр номуудыг үнэгүй татаж авах боломжтой. Д.Бум-Очир докторын “<a href="https://www.uclpress.co.uk/products/95629" target="_blank">The State, Popular Mobilization and Gold Mining in Mongolia: Shaping ‘Neoliberal’ Policies</a>” хэмээх бүтээл нэг нь. Ребекка Плюкэн гэдэг судлаачийн Монголд хотжилт болон түүнийг тойрсон бусад зүйлс хэрхэн явагдаж байгаа талаарх “<a href="https://www.uclpress.co.uk/products/95174" target="_blank">Shaping Urban Futures in Mongolia</a>” гэдэг их содон, сонирхолтой ном бий. Өөрөө энд гурван жил амьдрахдаа бичсэн юм. Бас, уг төслийн ахлагч Ребекка Эмпсоны бичсэн “<a href="https://www.uclpress.co.uk/products/95166" target="_blank">Subjective Lives and Economic Transformations in Mongolia</a>” гэдэг номыг уншвал тун зүгээр. 2010-аад онд идэвхэжсэн уул уурхайн өсөлттэй холбоотой үүссэн нийгмийн шок, өөрчлөлтөд эмэгтэйчүүд хэрхэн зохицож амьдарч буйг таван эмэгтэйн түүхээр дамжуулж харуулсан ном юм. </p><p class="MsoNormal">Монголд нийгмийн суурь ухаан, түүнийг дагалдаж хөгждөг шүүмжлэлт сэтгэлгээ орхигдож, хэрэглээний мэргэжлүүд жин дарах болсон болоод ч тэр үү, хүнийг, нийгмээ ямар нэг бэлэн загварт оруулж хайрцаглах, шүүх, хэт уталитар, ашигч байдлаар харах хандлага нэлээд байх шиг санагддаг. Вакцин хийлгэхгүй, уул уурхайг дэмжихгүй гэвэл л шууд шинжлэх ухаан, эдийн засаг мэдэхгүй мангуу гээд л, тэр хүнийг “о” үсгээр эхлээд “к”-ээр төгссөн үгээр нэрлэчихнэ. "Либерал", "чөлөөт сэтгэлгээ" гэх амны уншуур, "маань тарни"-тай ч муу хэлэгддэг коммунистуудаас дутахааргүй хаагдмал, чөлөөт сэтгэлгээнд дургүй бүхэл бүтэн давхарга үүсээд байгаа юм уу даа гэж. Дээрх номуудаас монголчууд маань өөрсдийнхөө талаар арай өөр дүр зураг олж харах болов уу. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ?</h3><p dir="ltr">Уг нь таван жилийн өмнө нэг ном эхлүүлсэн юм. Сая нэг харсан чинь авах юмгүй байна лээ (инээв). Гурван эрдэмтэнтэй хамтраад Монголын орчин үеийн нийгмийн асуудлыг шүүмжлэлт өнцгөөс задалсан хагас поп, хагас эрдэм шинжилгээний маягийн эмхэтгэл гаргах санаатай байна. Мэргэжлийн үг хэллэг багатай, задгайдуу бичлэгтэй байх болов уу. Хоёрт, салбарын нөхөдтэйгөө хамтраад МУИС-т магистрын нэг хөтөлбөр нээх бодол бий. Хөгжил судлал гээд салбар дундын чиглэлээр. Тэр мөрөөдөл минь биелэх угтвар нөхцөл, суурь бүтээгдэхүүн бол мэдээж сурах бичиг. Монголын өчигдөр болон өнөөдрөөр баримжаалж, орчин үеийн дэвшилтэт үзлүүдийг шингээсэн тийм л ном байх болов уу. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ?</h3><p> Нэг их сүрхий сургаж хэлээд байх зүйл байхгүй дээ. Зөвлөгөө гэвэл, ямар нэг улс руу аялах гэж байгаа бол тэр улсын талаар нэг сайн кино үзээд, нэг тууж, эсхүл жинтэйхэн нийтлэл уншаад, буцахдаа бас нэгийг уншчихвал тархинд тун гоё, өнгөтөөр бууж үлдэнэ.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? </h3><p> Олон улс судлаач Б.Мөнхнарангаас асуувал тун сонирхолтой хариулт өгөх болов уу. Мөн Германы Кайзерслаутерн хотод танихуйн шинжлэх ухааны (cognitive science) чиглэлээр сурч байгаа Б.Дорждэрэм гэдэг залуу бий. Орост тархи судлалаар суралцаж байсан, юмыг их цар хүрээтэй хардаг, даруу төлөв, тун сонирхолтой хүн.</p> </div>	"Номтой яриа" булангийнхаа энэ удаагийн дугаарт НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийн шинэ санаачилга болох Хурдасгуур Лаб-ын (UNDP Accelerator Labs) мэргэжилтэн , судлаач Жаргалсайханы Санчирыг урилаа. Оксфордын их сургуульд Хятад улсын бүтээлцэж буй олон улсын болон бүс нутгийн дэглэмийг судлах төслийн гишүүн тэрээр Монголд шүүмжлэлт нийгмийн ухааны үрийг тарихаар нөхдийн хамт Спектр Монгол хөдөлгөөнийг эхлүүл с эн байна. ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Ойрын жилүүдэд ажлаас гадуур ном уншиж ер нь чадсангүй. Улс төр судлал, эдийн засаг, хүн судлал, социологи гээд л судалгааны чиглэлээрээ голцуу уншдаг. Сүүлдээ нэлээн товчилж уншдаг болоод байна. Жаахан амтгүй ч гэмээр юм уу. Социологи, хүн судлал зэрэг хүний амьдрал, үйлдлүүдийг ямар нэгэн шаблонд багтаах, эсхүл тааж таамаглах бус, тухайн түүхэн нөхцөлд нь хамааруулж ойлгох гэж хичээдэг хүмүүнлэгийн ухааныг судалж байгаа хүмүүс хээрийн судалгаа хийж, энэ хүн ингэж бодох ёстой биш, харин ингэж бодож байгаа гэж харж судалдаг. Тийм учраас хүмүүнлэгийн ухааны номууд илүү уншууртай, баялаг байдаг. Эдийн засаг, улс төр, философи бол арай хуурай, загварт баригдсан байх нь элбэг. Хөл хорионд орсноос хойш нийгмийн зүтгэлтэн Арундати Ройгийн “The Ministry of Utmost Happiness” номыг уншиж байна. Энэтхэг улс тусгаар тогтносноос хойш нийгэмд, тэр дундаа үндэсний цөөнхөд ямар асуудал тулгарч байна вэ гэдгийг улс төрийн мэдрэмжтэйгээр, баримттайгаар хүүрнэсэн ном. 1990-ээд онд “ The God of Small Things ” гэдэг номоороо алдаршсан зохиолч л доо. ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Яг тэгж хэлэхүйц ном үгүй байх. Эсээний антологууд, богино өгүүллэгүүдийг унших бүрд өөр өөр зүйл бодогдуулдаг учраас гурав, дөрвөн жил болоод нэг барьж авдаг. Монголын түүхийн нэгэн үеийг "түүхэн зөгнөлт" маягаар, содон гаргаж ирсэн “ Хөх Монголын хөх туг ”, мөн ихэс дээдсийн зөрчилдөөний гороор энгийн ядуу ард өөр хоорондоо хатгалдан дайсагнаж буй тухай “ Тооноор тольдогч сүүлт од ” гэдэг хоёр номыг нэрлэе. "Тооноор тольдогч сүүлт од"-д малчин айлын хоёр хөвүүн, ноёны хүү гурав нэг хотонд тоглож өсөөд, хамт цэрэгт татагдах авч нэг нь "жам ёсоор" мянгатын ноён болоод, нөгөө нь аравтын захирагч болж, харин гурав дахь ихэс дээдсийн тушаал даган үнэнчээр зүтгэсэн ч эцэст нь ул улаа шагайсан ноёдыг үзэж чадахгүй, итгэл алдарч буй тухай гардаг. Энэ мэтчилэн нийгмийн олон өнгийг харуулсан, Бага хаадын гэгддэг үеийн нэгэн талыг үзүүлсэн ном юм. Тувт л байлдан дагуулаад, мандан бадраад явсан гэдгээс арай өөр, жирийн ард иргэдийн хувь тохиолыг гайхалтай дүрсэлж чадсан зохиол. НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Яг ингэж сонгодог гэх систем байхгүй дээ. Сүүлийн үед өрнийн гэхээс илүү дорнын, Латин Америк, Ази, Африкийн зохиолчдоос шилж унших болсон. Орос сургууль төгссөн болохоор багаасаа орос болон өрнийн ном зохиол их уншсан. Тийм болохоор тэр зүгийн ном дахиж унших сонирхол одоохондоо харьцангуй бага. Дорнын, ялангуяа эмэгтэй зохиолчдын номоос унших их сонирхолтой. НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Уран зохиолын номыг бол таашааж уншдаг. Цаг гаргахад амаргүй учраас оройгоор ч юм уу, таксинд түгжирч байхад ч юм уу уншина. Ажлын холбогдолтой номуудыг унших янз бүрийн техник байна. Тэмдэглэл хөтөлнө, ямар нэгэн хэрэгтэй санаа тааралдвал Evernote рүү оруулна. Дараа нь тэмдэглэлүүдээ сэдэв сэдвээр нь нэгтгээд бэлдчихсэн байхад бүтэн өгүүлэл бичих бэлэн суурь гараад ирнэ. Диссертац ч ялгаагүй, хоосноос эхлэх маш хэцүү шүү дээ. Хүмүүс хов хоосноос бичих гээд суухаар хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй шоконд орчихдог, түүнийгээ прокрастинац гэж нэрлээд байдаг. Өмнөө тавьсан зорилго, бүтээл нь хэт том болохоор балмагдана, тийм үед өдөр тутам нэгийг дуусгаад, ажлын ард гарсан мэдрэмж авч чадахгүй. Түүнийг даван туулахын тулд байнга л тэмдэглэл хөтлөх нь зүгээр санагддаг. БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Саяхан антропологийн чиглэлээр маш сонирхолтой цуврал номууд хэвлэгдсэн. Таван жил орчим явагдсан, МУИС-ийн Д.Бум-Очир докторын оролцсон төслийн үр дүн болж гарсан таван ном байна. Монголд хийсэн, этнограф, хээрийн судалгаанд суурилсан тэр номуудыг үнэгүй татаж авах боломжтой. Д.Бум-Очир докторын “ The State, Popular Mobilization and Gold Mining in Mongolia: Shaping ‘Neoliberal’ Policies ” хэмээх бүтээл нэг нь. Ребекка Плюкэн гэдэг судлаачийн Монголд хотжилт болон түүнийг тойрсон бусад зүйлс хэрхэн явагдаж байгаа талаарх “ Shaping Urban Futures in Mongolia ” гэдэг их содон, сонирхолтой ном бий. Өөрөө энд гурван жил амьдрахдаа бичсэн юм. Бас, уг төслийн ахлагч Ребекка Эмпсоны бичсэн “ Subjective Lives and Economic Transformations in Mongolia ” гэдэг номыг уншвал тун зүгээр. 2010-аад онд идэвхэжсэн уул уурхайн өсөлттэй холбоотой үүссэн нийгмийн шок, өөрчлөлтөд эмэгтэйчүүд хэрхэн зохицож амьдарч буйг таван эмэгтэйн түүхээр дамжуулж харуулсан ном юм. Монголд нийгмийн суурь ухаан, түүнийг дагалдаж хөгждөг шүүмжлэлт сэтгэлгээ орхигдож, хэрэглээний мэргэжлүүд жин дарах болсон болоод ч тэр үү, хүнийг, нийгмээ ямар нэг бэлэн загварт оруулж хайрцаглах, шүүх, хэт уталитар, ашигч байдлаар харах хандлага нэлээд байх шиг санагддаг. Вакцин хийлгэхгүй, уул уурхайг дэмжихгүй гэвэл л шууд шинжлэх ухаан, эдийн засаг мэдэхгүй мангуу гээд л, тэр хүнийг “о” үсгээр эхлээд “к”-ээр төгссөн үгээр нэрлэчихнэ. "Либерал", "чөлөөт сэтгэлгээ" гэх амны уншуур, "маань тарни"-тай ч муу хэлэгддэг коммунистуудаас дутахааргүй хаагдмал, чөлөөт сэтгэлгээнд дургүй бүхэл бүтэн давхарга үүсээд байгаа юм уу даа гэж. Дээрх номуудаас монголчууд маань өөрсдийнхөө талаар арай өөр дүр зураг олж харах болов уу. ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Уг нь таван жилийн өмнө нэг ном эхлүүлсэн юм. Сая нэг харсан чинь авах юмгүй байна лээ (инээв). Гурван эрдэмтэнтэй хамтраад Монголын орчин үеийн нийгмийн асуудлыг шүүмжлэлт өнцгөөс задалсан хагас поп, хагас эрдэм шинжилгээний маягийн эмхэтгэл гаргах санаатай байна. Мэргэжлийн үг хэллэг багатай, задгайдуу бичлэгтэй байх болов уу. Хоёрт, салбарын нөхөдтэйгөө хамтраад МУИС-т магистрын нэг хөтөлбөр нээх бодол бий. Хөгжил судлал гээд салбар дундын чиглэлээр. Тэр мөрөөдөл минь биелэх угтвар нөхцөл, суурь бүтээгдэхүүн бол мэдээж сурах бичиг. Монголын өчигдөр болон өнөөдрөөр баримжаалж, орчин үеийн дэвшилтэт үзлүүдийг шингээсэн тийм л ном байх болов уу. НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Нэг их сүрхий сургаж хэлээд байх зүйл байхгүй дээ. Зөвлөгөө гэвэл, ямар нэг улс руу аялах гэж байгаа бол тэр улсын талаар нэг сайн кино үзээд, нэг тууж, эсхүл жинтэйхэн нийтлэл уншаад, буцахдаа бас нэгийг уншчихвал тархинд тун гоё, өнгөтөөр бууж үлдэнэ. ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? Олон улс судлаач Б.Мөнхнарангаас асуувал тун сонирхолтой хариулт өгөх болов уу. Мөн Германы Кайзерслаутерн хотод танихуйн шинжлэх ухааны (cognitive science) чиглэлээр сурч байгаа Б.Дорждэрэм гэдэг залуу бий. Орост тархи судлалаар суралцаж байсан, юмыг их цар хүрээтэй хардаг, даруу төлөв, тун сонирхолтой хүн.	"Номтой яриа" булангийнхаа энэ удаагийн дугаарт НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийн шинэ санаачилга болох Хурдасгуур Лаб-ын (UNDP Accelerator Labs) мэргэжилтэн, судлаач Жаргалсайханы Санчирыг урилаа. Оксфордын их сургуульд Хятад улсын бүтээлцэж буй олон улсын болон бүс нутгийн дэглэмийг судлах төслийн гишүүн тэрээр Монголд шүүмжлэлт нийгмийн ухааны үрийг тарихаар нөхдийн хамт Спектр Монгол хөдөлгөөнийг эхлүүлсэн байна. ### ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Ойрын жилүүдэд ажлаас гадуур ном уншиж ер нь чадсангүй. Улс төр судлал, эдийн засаг, хүн судлал, социологи гээд л судалгааны чиглэлээрээ голцуу уншдаг. Сүүлдээ нэлээн товчилж уншдаг болоод байна. Жаахан амтгүй ч гэмээр юм уу. Социологи, хүн судлал зэрэг хүний амьдрал, үйлдлүүдийг ямар нэгэн шаблонд багтаах, эсхүл тааж таамаглах бус, тухайн түүхэн нөхцөлд нь хамааруулж ойлгох гэж хичээдэг хүмүүнлэгийн ухааныг судалж байгаа хүмүүс хээрийн судалгаа хийж, энэ хүн ингэж бодох ёстой биш, харин ингэж бодож байгаа гэж харж судалдаг. Тийм учраас хүмүүнлэгийн ухааны номууд илүү уншууртай, баялаг байдаг. Эдийн засаг, улс төр, философи бол арай хуурай, загварт баригдсан байх нь элбэг. Хөл хорионд орсноос хойш нийгмийн зүтгэлтэн Арундати Ройгийн “The Ministry of Utmost Happiness” номыг уншиж байна. Энэтхэг улс тусгаар тогтносноос хойш нийгэмд, тэр дундаа үндэсний цөөнхөд ямар асуудал тулгарч байна вэ гэдгийг улс төрийн мэдрэмжтэйгээр, баримттайгаар хүүрнэсэн ном. 1990-ээд онд “The God of Small Things” гэдэг номоороо алдаршсан зохиолч л доо. ### ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Яг тэгж хэлэхүйц ном үгүй байх. Эсээний антологууд, богино өгүүллэгүүдийг унших бүрд өөр өөр зүйл бодогдуулдаг учраас гурав, дөрвөн жил болоод нэг барьж авдаг. Монголын түүхийн нэгэн үеийг "түүхэн зөгнөлт" маягаар, содон гаргаж ирсэн “Хөх Монголын хөх туг”, мөн ихэс дээдсийн зөрчилдөөний гороор энгийн ядуу ард өөр хоорондоо хатгалдан дайсагнаж буй тухай “Тооноор тольдогч сүүлт од” гэдэг хоёр номыг нэрлэе. "Тооноор тольдогч сүүлт од"-д малчин айлын хоёр хөвүүн, ноёны хүү гурав нэг хотонд тоглож өсөөд, хамт цэрэгт татагдах авч нэг нь "жам ёсоор" мянгатын ноён болоод, нөгөө нь аравтын захирагч болж, харин гурав дахь ихэс дээдсийн тушаал даган үнэнчээр зүтгэсэн ч эцэст нь ул улаа шагайсан ноёдыг үзэж чадахгүй, итгэл алдарч буй тухай гардаг. Энэ мэтчилэн нийгмийн олон өнгийг харуулсан, Бага хаадын гэгддэг үеийн нэгэн талыг үзүүлсэн ном юм. Тувт л байлдан дагуулаад, мандан бадраад явсан гэдгээс арай өөр, жирийн ард иргэдийн хувь тохиолыг гайхалтай дүрсэлж чадсан зохиол. ### НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Яг ингэж сонгодог гэх систем байхгүй дээ. Сүүлийн үед өрнийн гэхээс илүү дорнын, Латин Америк, Ази, Африкийн зохиолчдоос шилж унших болсон. Орос сургууль төгссөн болохоор багаасаа орос болон өрнийн ном зохиол их уншсан. Тийм болохоор тэр зүгийн ном дахиж унших сонирхол одоохондоо харьцангуй бага. Дорнын, ялангуяа эмэгтэй зохиолчдын номоос унших их сонирхолтой. ### НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Уран зохиолын номыг бол таашааж уншдаг. Цаг гаргахад амаргүй учраас оройгоор ч юм уу, таксинд түгжирч байхад ч юм уу уншина. Ажлын холбогдолтой номуудыг унших янз бүрийн техник байна. Тэмдэглэл хөтөлнө, ямар нэгэн хэрэгтэй санаа тааралдвал Evernote рүү оруулна. Дараа нь тэмдэглэлүүдээ сэдэв сэдвээр нь нэгтгээд бэлдчихсэн байхад бүтэн өгүүлэл бичих бэлэн суурь гараад ирнэ. Диссертац ч ялгаагүй, хоосноос эхлэх маш хэцүү шүү дээ. Хүмүүс хов хоосноос бичих гээд суухаар хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй шоконд орчихдог, түүнийгээ прокрастинац гэж нэрлээд байдаг. Өмнөө тавьсан зорилго, бүтээл нь хэт том болохоор балмагдана, тийм үед өдөр тутам нэгийг дуусгаад, ажлын ард гарсан мэдрэмж авч чадахгүй. Түүнийг даван туулахын тулд байнга л тэмдэглэл хөтлөх нь зүгээр санагддаг. ### БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Саяхан антропологийн чиглэлээр маш сонирхолтой цуврал номууд хэвлэгдсэн. Таван жил орчим явагдсан, МУИС-ийн Д.Бум-Очир докторын оролцсон төслийн үр дүн болж гарсан таван ном байна. Монголд хийсэн, этнограф, хээрийн судалгаанд суурилсан тэр номуудыг үнэгүй татаж авах боломжтой. Д.Бум-Очир докторын “The State, Popular Mobilization and Gold Mining in Mongolia: Shaping ‘Neoliberal’ Policies” хэмээх бүтээл нэг нь. Ребекка Плюкэн гэдэг судлаачийн Монголд хотжилт болон түүнийг тойрсон бусад зүйлс хэрхэн явагдаж байгаа талаарх “Shaping Urban Futures in Mongolia” гэдэг их содон, сонирхолтой ном бий. Өөрөө энд гурван жил амьдрахдаа бичсэн юм. Бас, уг төслийн ахлагч Ребекка Эмпсоны бичсэн “Subjective Lives and Economic Transformations in Mongolia” гэдэг номыг уншвал тун зүгээр. 2010-аад онд идэвхэжсэн уул уурхайн өсөлттэй холбоотой үүссэн нийгмийн шок, өөрчлөлтөд эмэгтэйчүүд хэрхэн зохицож амьдарч буйг таван эмэгтэйн түүхээр дамжуулж харуулсан ном юм. Монголд нийгмийн суурь ухаан, түүнийг дагалдаж хөгждөг шүүмжлэлт сэтгэлгээ орхигдож, хэрэглээний мэргэжлүүд жин дарах болсон болоод ч тэр үү, хүнийг, нийгмээ ямар нэг бэлэн загварт оруулж хайрцаглах, шүүх, хэт уталитар, ашигч байдлаар харах хандлага нэлээд байх шиг санагддаг. Вакцин хийлгэхгүй, уул уурхайг дэмжихгүй гэвэл л шууд шинжлэх ухаан, эдийн засаг мэдэхгүй мангуу гээд л, тэр хүнийг “о” үсгээр эхлээд “к”-ээр төгссөн үгээр нэрлэчихнэ. "Либерал", "чөлөөт сэтгэлгээ" гэх амны уншуур, "маань тарни"-тай ч муу хэлэгддэг коммунистуудаас дутахааргүй хаагдмал, чөлөөт сэтгэлгээнд дургүй бүхэл бүтэн давхарга үүсээд байгаа юм уу даа гэж. Дээрх номуудаас монголчууд маань өөрсдийнхөө талаар арай өөр дүр зураг олж харах болов уу. ### ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Уг нь таван жилийн өмнө нэг ном эхлүүлсэн юм. Сая нэг харсан чинь авах юмгүй байна лээ (инээв). Гурван эрдэмтэнтэй хамтраад Монголын орчин үеийн нийгмийн асуудлыг шүүмжлэлт өнцгөөс задалсан хагас поп, хагас эрдэм шинжилгээний маягийн эмхэтгэл гаргах санаатай байна. Мэргэжлийн үг хэллэг багатай, задгайдуу бичлэгтэй байх болов уу. Хоёрт, салбарын нөхөдтэйгөө хамтраад МУИС-т магистрын нэг хөтөлбөр нээх бодол бий. Хөгжил судлал гээд салбар дундын чиглэлээр. Тэр мөрөөдөл минь биелэх угтвар нөхцөл, суурь бүтээгдэхүүн бол мэдээж сурах бичиг. Монголын өчигдөр болон өнөөдрөөр баримжаалж, орчин үеийн дэвшилтэт үзлүүдийг шингээсэн тийм л ном байх болов уу. ### НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Нэг их сүрхий сургаж хэлээд байх зүйл байхгүй дээ. Зөвлөгөө гэвэл, ямар нэг улс руу аялах гэж байгаа бол тэр улсын талаар нэг сайн кино үзээд, нэг тууж, эсхүл жинтэйхэн нийтлэл уншаад, буцахдаа бас нэгийг уншчихвал тархинд тун гоё, өнгөтөөр бууж үлдэнэ. ### ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? Олон улс судлаач Б.Мөнхнарангаас асуувал тун сонирхолтой хариулт өгөх болов уу. Мөн Германы Кайзерслаутерн хотод танихуйн шинжлэх ухааны (cognitive science) чиглэлээр сурч байгаа Б.Дорждэрэм гэдэг залуу бий. Орост тархи судлалаар суралцаж байсан, юмыг их цар хүрээтэй хардаг, даруу төлөв, тун сонирхолтой хүн.
https://unread.today/c/booklovers-2021special	Номын тухай	Tsogzolmaa Shofyor	2021-01-09T00:00:00	1 сарын 9, 2021	Номын хорхойтнуудын 2021 онд уншихаар төлөвлөж буй номууд	<div class="article-body"> <h2>Дэлхий дахинд өнгөрсөн онд олон шилдэг бүтээл хэвлэлтээс гарсны зэрэгцээ номын хорхойтнуудад ч уншихуйн гайхамшигт автах завдал гарав. Тив дэлхийг хамарсан цар тахал, хөл хорионы улмаас ихэнх хүмүүст гэртээ, өөртэйгөө, ганцаар цагийг өнгөрүүлэх боломж гарч, тэр дундаа ном сонирхогчдод хойш тавьсан номоо эргэн барьж авах, шинэ номын адал явдал, аялалд гарах сэдэл төрсөн болов уу. Тиймээс бид "Номын тухай" булангийн шинэ оны эхний дугаартаа номын хорхойтнуудын энэ онд уншихаар төлөвлөж буй номуудыг онцлон хүргэж байна. </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Sekstsagaanbogd </h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/c65cc96fcb9f79a34a86a08a9cc5c4c5.jpg"></p><h4>ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?</h4><p>Миний хувьд номын тэмдэглэл хийж үзээгүй. Харин дахиж уншихыг илүүд үздэг. Уншсан номоо бусадтай хэлэлцэх эсвэл дахиж уншаад тухайн ном эсвэл бүлгийн утга санааг өөрөөр ойлгох үе бий. Номоосоо хамаараад заримдаа нэг өгүүлбэр эсвэл бүлэг уншчихаад тунгааж бодох үе байна. Хүний намтар эсвэл уран зохиолыг гүйлгээд л уншчихдаг. Харин илүү гүнзгий, философийн номуудыг их аажуу эргэцүүлэн уншдаг. Сүүлийн нэг жил олон ном зэрэг уншдаг дадалтай болоод байгаа.</p> <h4>2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? </h4><p></p><p>Монгол гэхээс илүүтэй англи хэл дээр уншсан жил байлаа. Сэтгэл судлалын номууд түлхүү уншсан ч дундуур нь шинжлэх ухаан, түүхийн хэд хэдэн ном уншаад амжсан.</p><p><b>Онцлох номууд: </b></p><p>Виктор Фрэнклийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/4069.Man_s_Search_for_Meaning" target="_blank">Man’s Search for Meaning</a>”</p><p>Хүмүүс аз жаргалаас утга учрыг амархан олно, зовлонг утга учиргүй гэх нь бий. Гэвч хүн өөрийн зовлонд утга учир оноож, өөрийг нь хурцлагч гэж хүлээж авах нь зүйтэй хэмээх ухаарлыг энэхүү жижигхэн хэрнээ баялаг номоос ойлгож авсан.</p><p>Карло Ровеллийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/36442813-the-order-of-time" target="_blank">Order of Time</a>”</p><p>Тун төвөгтэй цогц санаануудыг маш энгийнээр тайлбарласан уг ном ертөнцийг харах, хүртэх, ойлгох өнцгийг минь бүрэн өөрчилсөн гэж болно.</p><p>Жордан Питерсоны “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/30257963-12-rules-for-life" target="_blank">12 Rules for Life</a>”</p><p>Гарчгийг нь уншихад жирийн нэг хувь хүний хөгжлийн ном мэт боловч эл номд философи, шашин, домгийн сэтгэлгээ хийгээд сэтгэл судлалын тухай маш гүн гүнзгий бодролуудыг багтаасан. Питерсоныг энэ цаг үеийн хамгийн нөлөө бүхий сэтгэгч гэж хардаг.</p> <h4>ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? </h4><p>Жордан Питерсоны “<a href="https://www.amazon.com/Beyond-Order-More-Rules-Life/dp/0593084640" target="_blank">Order No</a><a href="https://www.amazon.com/Beyond-Order-More-Rules-Life/dp/0593084640" target="_blank">w</a>” гэх цуврал номыг нь урьдчилан захиалаад хүлээж сууна. Үүнээс гадна Даниэл Канэманы “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/11468377-thinking-fast-and-slow" target="_blank">Thinking Fast and Slo</a><a href="https://www.goodreads.com/book/show/11468377-thinking-fast-and-slow" target="_blank">w</a>”-ыг уншиж дуусгах санаа байна. 2021 онд Стивен Пинкерийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/835623.How_the_Mind_Works" target="_blank">How The Mind Works</a>”, Карло Ровеллийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/29767627-reality-is-not-what-it-seems" target="_blank">Reality Is Not What It Seems</a>” ном уншина. Тэгээд өнгөрсөн онд уншсан номуудаас ганц хоёрыг нь дахиж уншина байх даа.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ц.Ариунсанаа </h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/2a14dbfecb3220fe83bf38e43f833375.jpg"></p><h4>ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?</h4><p class="MsoNormal">Номыг яаралгүй тайван уншихыг хүсдэг. Тун сонин санагдсан эсвэл мартахыг огт хүсэхгүй байгаа хэсгүүдийг дэвтэр дээрээ хуулж бичдэг. Түүндээ ч их таашаалтай. Ер нь уншсан номоо дахиж нээх нь тун ховор, зүгээр л хадгалдаг. Харин дэвтэр дээрх тэмдэглэлээ хэзээ л бол хэзээ харж, эргэн эргэцүүлдэг. Орой эсвэл амралтын өдрөөрөө өөртөө цаг гаргаж, тухтай чимээгүй орчинд төвлөрч уншихыг хичээдэг. Гэхдээ нэгэнт тэр номоороо амьсгалбал хажуугаар нь кино ч үздэггүй, тувт тэр номтойгоо зууралддаг. Өөртөө дарамт өгөлгүй, хүссэн үедээ жаргаж уншдаг даа. </p> <h4>2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? </h4><p></p><p class="MsoNormal">Өнгөрсөн онд уран зохиол, сэтгэл судлал, хувь хүний хөгжил зэрэг төрөл бүрийн ном уншсан. Оны эхэнд японы нэрт зохиолч Дазай Осамүгийн “<a href="https://book.mn/product/show/22432" target="_blank">Хүн байх эрхгүй</a>” зохиолыг эх хэл дээрээ унших боломж олдсон юм. Зохиолч Дазай Осамү амьд ахуйдаа нэлээд тэрслүү, зоримог зохиолч байсан ч дотроо асар их ганцаардлыг тээж явсныг өөрийн хамгийн сүүлийн зохиол дээрээ магадгүй хамаг үнэнээ өчиж бичсэн нь гайхам сонин байсан. Гаднаасаа хамгийн сайн сайхан зүйлс ч дотроо илэрхийлэгдээгүй, нууцгай, худал, хуурмагийг агуулдаг. Үнэндээ түүнийг илэрхийлье гэвэл хүн ёсны харилцааны давхаргыг давахгүй ч юм шиг. Дотор бодогддог нэгэн бодлыг илчилж бичсэн зохиол байсан.</p><p class="MsoNormal">Хувь хүний хөгжлийн холбогдолтой судлаач Брене Брауны “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/40109367-dare-to-lead" target="_blank">Dare to Lead</a>” номыг одоо ч амьдралдаа хэрэгжүүлэхээр хичээж байгаа. Брене Браун бол "vulnerability" буюу хүн өөрийн эмзэг үнэнийг хүлээн зөвшөөрөх, бусадтай хуваалцах талаар 20 гаруй жил судалсан судлаач юм. "Dare to lead" буюу манлайлж зүрхлэх буюу өөртөө итгэлтэйгээр бусдыг удирдан манлайлах тухай энэ номд дурдсанаар хүмүүс олон нэр үгсийн тухай буруу ойлголттой амьдарч, түүнээсээ айж эмээн, хангалттай мэдрэмж, айдсаа хуваалцаж чадаагүйгээсээ болж зовдог. Мөн асуудлуудаа шийдэж чадалгүй өнгөрөөдөг тухай өгүүлдэг. Энэ ном бол хүмүүстэй хамтарч ажилладаг хүн бүрд тусалж чадах бүтээл юм. Миний хувьд одоо ч ажлынхантайгаа хамт уншиж хэрэгжүүлж байгаа болохоор их урам зориг өгсөн.</p> <h4>ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? </h4><p class="MsoNormal">2020 оны сүүлээр Сара Бэйквэллийн “Хэрхэн амьдрах вэ?” буюу <a href="https://unread.today/c/books-how-to-live" target="_blank">Монтэнийн намтар</a> номыг эхлүүлсэн. Удаан хүлээсэн болохоор ч тэр үү бас удаан, нухацтайгаар тэмдэглэж, эргэцүүлэн уншиж байгаа. Энэ номыг удахгүй дуусгаад, неврологич Оливер Саксын хэд хэдэн номыг "epub" өргөтгөлөөр татаж авсныгаа сайхан мөлжих бодолтой байна. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ч.Сайхнаа </h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/fa76466ad0cfffb509ef45f68455561b.jpg"></p><h4>ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?</h4><p>Жилийн эхэнд унших номынхоо жагсаалтыг төрөл бүрийн номоор бүрдүүлэн гаргаад, уйдахгүйн тулд өөр төрлийн номуудыг зэрэг эхлүүлдэг. Жагсаалтаа яг таг дагана гэж байхгүй л дээ. Зарим номоо дараалал дайраад унших нь бий. Жилдээ дор хаяж нэг шинэ зохиолчийн анхны ном эсвэл улс орны түүх, аж байдлын тухай шинэ ном уншихыг хичээдэг.</p> <h4>ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? </h4><p></p><p>Ричард Шепердийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/36066197-unnatural-causes" target="_blank">Unnatural Causes</a>”</p><p lang="mn">Задлан шинжээч, эмч Ричард Шефердийн ажил дээрээ учирсан хачин жигтэй үхэл, гэмт хэргүүдийн хийгээд тэдгээр тохиолдол түүнд хэрхэн нөлөөлж, амьдралыг нь өөрчилсөн тухай маш сонирхолтой бичсэн ном. Элдэв хачин гэмт хэрэг, триллер ном унших дуртай хүмүүст зөвлөх байна.</p><p>Матт Хайгийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/52578297-the-midnight-library" target="_blank">The Midnight Library</a>”</p><p>Эл бүтээл "Goodreads"-ын 500 мянган уншигчдын сонголтоор 2020 оны шилдэг уран зохиолын номоор шалгарсан. Нэгэн бүсгүй ажил, амьдрал, сэтгэл санаа гээд л бүх талаараа баларч, цөхөрч гүйцээд амьдрах утгаа алдаад байтал гэнэт шөнийн номын санд сэрнэ. Тэнд номоос өөр зүйлгүй, тоолоод баршгүй олон ном байдаг.</p><p>Айзек Азимовын “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/46654.The_Foundation_Trilogy" target="_blank">Foundation</a>” цуврал</p><p>Уран зөгнөлт зохиолыг үндэслэгчдийн нэг Азимовын бичсэн "Хөмрөг" хэмээх долоон цуврал ном бий. Энэ номоор Apple TV цуврал кино хийж 2021 онд гаргахаар төлөвлөж буй юм. Түүнээс өмнө цувралын сүүлийн хоёр номыг уншиж дуусгана. Цувралын эхний гурван ном монгол хэлнээ орчуулагдсан.</p><p>Лиз Пичоны “<a href="https://www.goodreads.com/series/98935-tom-gates" target="_blank">Tom Gates Series</a>”</p><p>Хүүхдийн номын төрөлд томоохон шагналуудыг хүртэж, 43 хэлнээ орчуулагдсан "Том Гэйтсийн гайхамшигт ертөнц” монгол хэлнээ орчуулагдаж, эхний ном нь хэвлэлтээс гарч байгаа. Дүрсгүй Томын уйдах завгүй өдрүүд, хөгжилтэй зургууд хэнийг ч уйдаахгүй гэж амлая.</p><p>Лулу Миллерийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/50887097-why-fish-don-t-exist#:~:text=by%20Lulu%20Miller-,Why%20Fish%20Don't%20Exist%3A%20A%20Story%20of%20Loss%2C,the%20Hidden%20Order%20of%20Life&text=A%20wondrous%20debut%20from%20an,and%E2%80%94possibly%E2%80%94even%20murder." target="_blank">Why Fish Don't Exist: A Story of Loss, Love, and the Hidden Order of Life</a>”</p><p>Сэтгүүлч Лулу Миллерийн Стэнфордын их сургуулийн анхны захирал, загас судлаач, эрдэмтэн Дэвид Стар Жорданы амьдралын тухай бичсэн намтар ном. 2020 оны шилдэг ном хэмээх олон жагсаалтад багтсан юм билээ. Зохиолчийн авьяаслаг, зэвүүн өвөрмөц бичлэгийг уншихаар яарч байна шүү.</p><p lang="mn">Мөн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/48643135" target="_blank">Арбатын хүүхдүүд</a>” бол миний багадаа уншсан хамгийн сонирхолтой номуудын нэг. Хатуу чанга социалист дэглэмтэй ЗХУ-д эл номыг хэвлэж, монгол руу орчуулахыг яагаад зөвшөөрсөн юм бол гэж хүн бүр гайхсан байх. Уг цувралын сүүлийн ном болох “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/48643044?ac=1&from_search=true&qid=HtYHZhiruF&rank=1" target="_blank">Үнс чандруу</a>” монгол хэлнээ хөрвүүлэгдсэнийг саяхан мэдлээ, олж уншина.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ж.Зоригт </h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/fd37302b40e9c6f0ba92a1d318961564.jpg"></p><h4>ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?</h4><p dir="ltr">Аливаа номыг уншихаасаа өмнө тухайн номын тухай шүүмж, сэтгэгдэл уншаад үнэхээр уншихуйц ном мөн эсэхийг урьдчилж судалдаг. Нөгөө талаас сэтгэл санаагаа ч бэлдчихнэ. Орчуулгын ном байвал орчуулгыг нь товч хараад унших эсэхээ шийддэг. Уншихдаа өөрийгөө шахалгүйгээр, дуртай үедээ уншиж, дуртай үедээ зогсдог. Уншиж байгаа номоо дундаас нь зогсоод, дуусгалгүй хаячих үе их бий. Зарим номыг заавал уншиж дуусгах шаардлагагүй. Мөн зарим номыг унших явцдаа хэт автахаар бол бодож байгаад тохирох ая тавьж уншдаг. Сүүлд Крейцерийн сонатын дундаас хойш тувт Тартинигийн <a href="https://www.youtube.com/watch?v=z7rxl5KsPjs" target="_blank">Devil’s Trill</a> сонатыг сонссоор уншиж дуусгасан. Зохиол орчуулахдаа түргэн хэмнэлтэй жааз, сонгодог ая тавьчихаар сатаарахгүй хурдан дуусгадаг.</p> <h4>2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? </h4><p></p><p>Хөл хорионоос болоод 2020 оны эхээр нэлээд зав гарч, эхэндээ бараг л өдөрт нэг ном уншаад байв уу даа. Ерөнхийдөө дуртай зохиолчдынхоо номуудыг уншиж дуусгахаар шийдээд, уншаагүй үлдээд байсан Кафкагийн “<a href="https://www.google.com/search?q=kafka+Amerika&oq=kafka+Amerika&aqs=chrome..69i57j46j0l6.4429j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8" target="_blank">Америк</a>”, Габриел Гарсиа Маркезын “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/9712.Love_in_the_Time_of_Cholera" target="_blank">Тахлын үеийн дурлал</a>”-ыг хамгийн түрүүнд олж авсан. Мөн хайртай зохиолч Х. Ф. Лавкрафтынхаа аймшгийн өгүүллэгүүдийг нэлээн удаан тэвэрч, хэд хэдийг нь орчуулж амжлаа. </p><p>Их ажлын дундуур завсар авч, тархиныхаа алжаалыг тайлахаар Франсуа дө Ларошфукогийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/797329.Maxims" target="_blank">Maxims</a>” номыг эргүүлдэг болсон. Зохиогч энэ номдоо хүний зан төлөвийн мөн чанарт анализ хийж цөөн өгүүлбэрт жагсаан бичсэн нь уншихад амар, амттай байдаг. Нэг удаадаа нэг нүүр уншаад цааш нь эргэцүүлж бодмоор. Өөр нэг өөрчлөлт гэвэл 2020 онд философийн ном, сэтгүүл ихээр сонирхож, уншиж эхэлсэн. Анх удаа философийн хялбаршуулсан бүтээл бус мэргэжлийн ном, өгүүлэл уншиж үзсэн нь энэ.</p> <h4>ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? </h4><p dir="ltr">Хэрэв амжвал Лавкрафтын бүх зохиолыг уншиж дуусгана. Бас дунд болон орчин үеийн философичдын бүтээлээс сайн уншиж ойлгоё гэж бодож байна. Хэрэв зохиолч Жорж Мартин фэнүүдийнх нь удаан хүлээж байгаа “Гал мөсний дуун” цувралынхаа дараагийн боть “<a href="https://ew.com/books/george-r-r-martin-winds-of-winter-2021/" target="_blank">Өвлийн салхи</a>”-ыг хэвлүүлбэл лавтай уншина. Курт Воннегутын “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/4981.Slaughterhouse_Five" target="_blank">Slaughterhouse-Five</a>”-ыг уншъя гэж хорхойсож байна. Мөн өөртөө Жак Дерридагийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/85326.Of_Grammatology" target="_blank">Of Grammatolog</a><a href="https://www.goodreads.com/book/show/85326.Of_Grammatology" target="_blank">y</a>” унших амлалт өгчхөөд байгаа. Одоогоор өөр номууд уншиж байгаа болохоор завдахгүй л байна. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ц.Энхцэцэг </h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/d0cfda4e834d9657f9cb1571f49d7d70.jpg"></p><h4>ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?</h4><p class="MsoNormal">Хүүхдээ унтуулаад гэрлээ унтраасан хойно унших боломж гардаг учраас номоо ихэвчлэн Kindle дээр уншдаг. Монгол эсвэл дурлаж авсан англи хэл дээрх номуудаа хэвлэмэл байдлаар уншина. Аль ч хэлбэрээр уншсан унших явцад онцгой сэтгэгдэл төрүүлсэн, хэрэгтэй гэж үзсэн хэсгүүдээ тодруулж, түлхүүр үгийг нь тэмдэглэдэг. Нэг хэсэг олон ном зэрэг уншихыг хичээсэн боловч амжилт олоогүй. Нэг мэдэхэд аль нэг номыг түрүүлээд дуусгачихсан байдаг. </p> <h4>ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? </h4><p></p><p class="MsoNormal">Кэролайн Криадо Пересийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/41104077-invisible-women" target="_blank">Invisible Women: Data Bias in a World Designed for Men</a>” <br></p><p class="MsoNormal">Хүний эрхийн идэвхтэн найз маань уншихыг санал болгосон юм. Жендерийн тэгш бус байдлын тухай суурь ойлголттой болохоос гадна технологийн эрин үе эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүст хэрхэн нөлөөлж байгаа тухай гардаг гэнэ лээ. </p><p class="MsoNormal">Ч.Лодойдамбын “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/6367221" target="_blank">Тунгалаг тамир</a>”</p><p class="MsoNormal">Сүүлд номын худалдаанаас хоёр дэвтэр энэхүү романыг худалдаж авсан боловч уншиж дуусаагүй байгаа. Монгол хэлнийхээ уран яруу дүрслэл, зүйрлэлүүдийг энэ романаас дахин мэдрэх байхаа. </p><p class="MsoNormal">Эбби Хоффманы “<a href="https://www.goodreads.com/en/book/show/335322" target="_blank">The Best of Abbie Hoffman</a>”</p><p class="MsoNormal">"Trial of the Chicago 7" киног Netlfix-ээс үзэж дуусаад хамгийн түрүүнд Аббигийн тухай мэдээллийг хайж эхэлсэн. Тэгсэн мань хүн хэд хэдэн ном бичсэн юм байна лээ. Тэгээд энэ номыг уншихаар сонгосон. </p><p class="MsoNormal">Джон ле Каррегийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/18999.Smiley_s_People" target="_blank">Smiley's People</a>”</p><p class="MsoNormal">Тагнуул, нууц ажиллагааны тухай гоё роман унших хүсэл төрж, судалж хайж байгаад энэ номыг сонгосон. Зохиолч нь сайн бичдэгээрээ алдартай юм билээ. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Г.Нямсүрэн </h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/d8eb0f9cb52d29f6e4abd471d9017fd0.jpg"></p><h4>ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?</h4><p>Би ямар ном уншихаа бараг төлөвлөдөггүй. <a href="https://www.goodreads.com/?ref=nav_home" target="_blank">Goodreads</a>, энд тэндээс сонирхол татсан ном эсвэл яг одоо уншиж байгаа номд дурдагдсан номуудыг уншаад явчихдаг. Ингэж уншиж яваад генетикийн салбарт маш сонирхолтой болчихсон. Энэ талын номуудаас түлхүү унших явцдаа "Генийн хайч (CRISPR-cas9)" технологи бий болж, үүнээс үүдэн хүн төрөлхтний хөгжилд нөлөөлөхүйц маш том хувьсгал хурдацтай өрнөж байгааг анзаарч эхэлсэн. Энэ явдал генетикийн салбарын талаар дэлгэрэнгүй унших хүслийг маань өрдсөн гэж болно. Мөн таарч танилцсан хүмүүсээс дуртай номыг нь асуух их дуртай. Ямар учраас тухайн номд дурлан шимтсэн нь тун сонирхолтой санагддаг юм. Дараа нь тэр номыг нь уншаад үзэхээр тухайн хүнийг ойлгоход, дотоод ертөнцтэй нь танилцахад ойр дөхөм болох шиг санагддаг.</p> <h4>2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? </h4><p></p><p>Удахгүй кино болж дэлгэцнээ гарах гэж байгаа “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/44767458-dune" target="_blank">Dune</a>” гэх ном маш их таалагдсан. Уран зөгнөлт мөртлөө улс төр, эрх мэдэл, гүн ухаан, амьдралын утга учир, байгаль экологи зэрэг олон талын чухал санааг шингээсэн нь ихийг бодогдуулсан. </p><p>Мөн 2020 оны төгсгөлөөс эхлэн он дамжиж уншиж дуусгасан Жон Берригийн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/29036.The_Great_Influenza" target="_blank">The Great Influenza</a>” маш сонирхолтой санагдлаа. 1918-1919 онд дэгдсэн Испанийн томуу хэрхэн дэлхийн хүн амын гуравны нэгд тархаж, нийгэмд ямар үр дагавар авчирсан тухай юм. Мөн ард иргэд хэрхэн хүлээн авсан тухай эмч, анагаахын салбарынхны нүдээр тайлбарласан нь тун сонирхолтой байсан. Анагаахын шинжлэх ухаан төдийлөн хөгжөөгүй 1918 онд эрдэмтэд хэрхэн цагтай уралдаж эмчилгээний арга хайж байсан болон тахлын дараах нөхцөл байдал, үр дагаврыг өгүүлдэг. </p><p>Сонирхолтой нь, 100 жилийн өмнө ч хэсэг бүлэг хүмүүс маск зүүхийг эсэргүүцэж, эрдэмтдийн анхааруулгыг үл тоож улс төрийн жагсаал цуглаан хийж байжээ. Үр дүнд нь тэрхүү хайхрамжгүй байсан хотуудад нас баралт үлэмж нэмэгдсэн нь өнөөгийн бидний нөхцөл байдалтай тун төстэй байгааг анзаарахад нуруугаар хүйт оргисон. Өнөө үед ч "энэ бол зөвхөн ханиад" гэж үзэн үл тоох хандлагатай хүмүүс олон байгаа нь санаа зовоосон. Учир нь, 1918 оны томуу хүний тархи мэдрэлд ихээхэн нөлөөлсөн байх магадлалтай тухай гардаг. Өөрөөр хэлбэл, өмнө нь хүн төрөлхтөн хэзээ ч тусаж байгаагүй энэ шинэ вирусийн өвчин тухайн үедээ хөнгөн тусаад өнгөрөвч ирээдүйд ямар үр дагавар дагуулахыг хэн ч мэдэхгүй гэж бодохоор бас анхаарал сэрэмж хэзээд илүүдэхгүй болов уу. Маш чухал санагдсан учраас шууд дахиад эхнээс нь уншиж эхэлсэн.</p> <h4>ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? </h4><p>2021 онд уншихаар төлөвлөж буй ном гэвэл, генийн хайч технологийг нээсэн эрдэмтдийн нэг Женнифер А.Дүднагийн намтар болох “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/54968118-the-code-breaker" target="_blank">The Code Breaker</a>”. Стив Жобс, Бэнжамин Франклин, Эйнштэйн зэрэг алдартнуудын намтрыг бичсэн Уолтер Айсоксоны энэ ном тун удахгүй хэвлэгдэн гарах юм. Мөн энэ жил хөрөнгө оруулалтын талаар илүү судалж, хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн тул аварга хөрөнгө оруулагч Уоррен Баффетын намтрыг унших бодолтой байна. “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/2054761.The_Snowball" target="_blank">The Snowball: Warren Buffett and the Business of Life</a>” гэх зузаан ном бий.</p> </div>	Дэлхий дахинд өнгөрсөн онд олон шилдэг бүтээл хэвлэлтээс гарсны зэрэгцээ номын хорхойтнуудад ч уншихуйн гайхамшигт автах завдал гарав. Тив дэлхийг хамарсан цар тахал, хөл хорионы улмаас ихэнх хүмүүст гэртээ, өөртэйгөө, ганцаар цагийг өнгөрүүлэх боломж гарч, тэр дундаа ном сонирхогчдод хойш тавьсан номоо эргэн барьж авах, шинэ номын адал явдал, аялалд гарах сэдэл төрсөн болов уу. Тиймээс бид "Номын тухай" булангийн шинэ оны эхний дугаартаа номын хорхойтнуудын энэ онд уншихаар төлөвлөж буй номуудыг онцлон хүргэж байна. Sekstsagaanbogd ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Миний хувьд номын тэмдэглэл хийж үзээгүй. Харин дахиж уншихыг илүүд үздэг. Уншсан номоо бусадтай хэлэлцэх эсвэл дахиж уншаад тухайн ном эсвэл бүлгийн утга санааг өөрөөр ойлгох үе бий. Номоосоо хамаараад заримдаа нэг өгүүлбэр эсвэл бүлэг уншчихаад тунгааж бодох үе байна. Хүний намтар эсвэл уран зохиолыг гүйлгээд л уншчихдаг. Харин илүү гүнзгий, философийн номуудыг их аажуу эргэцүүлэн уншдаг. Сүүлийн нэг жил олон ном зэрэг уншдаг дадалтай болоод байгаа. 2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? Монгол гэхээс илүүтэй англи хэл дээр уншсан жил байлаа. Сэтгэл судлалын номууд түлхүү уншсан ч дундуур нь шинжлэх ухаан, түүхийн хэд хэдэн ном уншаад амжсан. Онцлох номууд: Виктор Фрэнклийн “ Man’s Search for Meaning ” Хүмүүс аз жаргалаас утга учрыг амархан олно, зовлонг утга учиргүй гэх нь бий. Гэвч хүн өөрийн зовлонд утга учир оноож, өөрийг нь хурцлагч гэж хүлээж авах нь зүйтэй хэмээх ухаарлыг энэхүү жижигхэн хэрнээ баялаг номоос ойлгож авсан. Карло Ровеллийн “ Order of Time ” Тун төвөгтэй цогц санаануудыг маш энгийнээр тайлбарласан уг ном ертөнцийг харах, хүртэх, ойлгох өнцгийг минь бүрэн өөрчилсөн гэж болно. Жордан Питерсоны “ 12 Rules for Life ” Гарчгийг нь уншихад жирийн нэг хувь хүний хөгжлийн ном мэт боловч эл номд философи, шашин, домгийн сэтгэлгээ хийгээд сэтгэл судлалын тухай маш гүн гүнзгий бодролуудыг багтаасан. Питерсоныг энэ цаг үеийн хамгийн нөлөө бүхий сэтгэгч гэж хардаг. ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? Жордан Питерсоны “ Order No w ” гэх цуврал номыг нь урьдчилан захиалаад хүлээж сууна. Үүнээс гадна Даниэл Канэманы “ Thinking Fast and Slo w ”-ыг уншиж дуусгах санаа байна. 2021 онд Стивен Пинкерийн “ How The Mind Works ”, Карло Ровеллийн “ Reality Is Not What It Seems ” ном уншина. Тэгээд өнгөрсөн онд уншсан номуудаас ганц хоёрыг нь дахиж уншина байх даа. Ц.Ариунсанаа ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Номыг яаралгүй тайван уншихыг хүсдэг. Тун сонин санагдсан эсвэл мартахыг огт хүсэхгүй байгаа хэсгүүдийг дэвтэр дээрээ хуулж бичдэг. Түүндээ ч их таашаалтай. Ер нь уншсан номоо дахиж нээх нь тун ховор, зүгээр л хадгалдаг. Харин дэвтэр дээрх тэмдэглэлээ хэзээ л бол хэзээ харж, эргэн эргэцүүлдэг. Орой эсвэл амралтын өдрөөрөө өөртөө цаг гаргаж, тухтай чимээгүй орчинд төвлөрч уншихыг хичээдэг. Гэхдээ нэгэнт тэр номоороо амьсгалбал хажуугаар нь кино ч үздэггүй, тувт тэр номтойгоо зууралддаг. Өөртөө дарамт өгөлгүй, хүссэн үедээ жаргаж уншдаг даа. 2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? Өнгөрсөн онд уран зохиол, сэтгэл судлал, хувь хүний хөгжил зэрэг төрөл бүрийн ном уншсан. Оны эхэнд японы нэрт зохиолч Дазай Осамүгийн “ Хүн байх эрхгүй ” зохиолыг эх хэл дээрээ унших боломж олдсон юм. Зохиолч Дазай Осамү амьд ахуйдаа нэлээд тэрслүү, зоримог зохиолч байсан ч дотроо асар их ганцаардлыг тээж явсныг өөрийн хамгийн сүүлийн зохиол дээрээ магадгүй хамаг үнэнээ өчиж бичсэн нь гайхам сонин байсан. Гаднаасаа хамгийн сайн сайхан зүйлс ч дотроо илэрхийлэгдээгүй, нууцгай, худал, хуурмагийг агуулдаг. Үнэндээ түүнийг илэрхийлье гэвэл хүн ёсны харилцааны давхаргыг давахгүй ч юм шиг. Дотор бодогддог нэгэн бодлыг илчилж бичсэн зохиол байсан. Хувь хүний хөгжлийн холбогдолтой судлаач Брене Брауны “ Dare to Lead ” номыг одоо ч амьдралдаа хэрэгжүүлэхээр хичээж байгаа. Брене Браун бол "vulnerability" буюу хүн өөрийн эмзэг үнэнийг хүлээн зөвшөөрөх, бусадтай хуваалцах талаар 20 гаруй жил судалсан судлаач юм. "Dare to lead" буюу манлайлж зүрхлэх буюу өөртөө итгэлтэйгээр бусдыг удирдан манлайлах тухай энэ номд дурдсанаар хүмүүс олон нэр үгсийн тухай буруу ойлголттой амьдарч, түүнээсээ айж эмээн, хангалттай мэдрэмж, айдсаа хуваалцаж чадаагүйгээсээ болж зовдог. Мөн асуудлуудаа шийдэж чадалгүй өнгөрөөдөг тухай өгүүлдэг. Энэ ном бол хүмүүстэй хамтарч ажилладаг хүн бүрд тусалж чадах бүтээл юм. Миний хувьд одоо ч ажлынхантайгаа хамт уншиж хэрэгжүүлж байгаа болохоор их урам зориг өгсөн. ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? 2020 оны сүүлээр Сара Бэйквэллийн “Хэрхэн амьдрах вэ?” буюу Монтэнийн намтар номыг эхлүүлсэн. Удаан хүлээсэн болохоор ч тэр үү бас удаан, нухацтайгаар тэмдэглэж, эргэцүүлэн уншиж байгаа. Энэ номыг удахгүй дуусгаад, неврологич Оливер Саксын хэд хэдэн номыг "epub" өргөтгөлөөр татаж авсныгаа сайхан мөлжих бодолтой байна. Ч.Сайхнаа ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Жилийн эхэнд унших номынхоо жагсаалтыг төрөл бүрийн номоор бүрдүүлэн гаргаад, уйдахгүйн тулд өөр төрлийн номуудыг зэрэг эхлүүлдэг. Жагсаалтаа яг таг дагана гэж байхгүй л дээ. Зарим номоо дараалал дайраад унших нь бий. Жилдээ дор хаяж нэг шинэ зохиолчийн анхны ном эсвэл улс орны түүх, аж байдлын тухай шинэ ном уншихыг хичээдэг. ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? Ричард Шепердийн “ Unnatural Causes ” Задлан шинжээч, эмч Ричард Шефердийн ажил дээрээ учирсан хачин жигтэй үхэл, гэмт хэргүүдийн хийгээд тэдгээр тохиолдол түүнд хэрхэн нөлөөлж, амьдралыг нь өөрчилсөн тухай маш сонирхолтой бичсэн ном. Элдэв хачин гэмт хэрэг, триллер ном унших дуртай хүмүүст зөвлөх байна. Матт Хайгийн “ The Midnight Library ” Эл бүтээл "Goodreads"-ын 500 мянган уншигчдын сонголтоор 2020 оны шилдэг уран зохиолын номоор шалгарсан. Нэгэн бүсгүй ажил, амьдрал, сэтгэл санаа гээд л бүх талаараа баларч, цөхөрч гүйцээд амьдрах утгаа алдаад байтал гэнэт шөнийн номын санд сэрнэ. Тэнд номоос өөр зүйлгүй, тоолоод баршгүй олон ном байдаг. Айзек Азимовын “ Foundation ” цуврал Уран зөгнөлт зохиолыг үндэслэгчдийн нэг Азимовын бичсэн "Хөмрөг" хэмээх долоон цуврал ном бий. Энэ номоор Apple TV цуврал кино хийж 2021 онд гаргахаар төлөвлөж буй юм. Түүнээс өмнө цувралын сүүлийн хоёр номыг уншиж дуусгана. Цувралын эхний гурван ном монгол хэлнээ орчуулагдсан. Лиз Пичоны “ Tom Gates Series ” Хүүхдийн номын төрөлд томоохон шагналуудыг хүртэж, 43 хэлнээ орчуулагдсан "Том Гэйтсийн гайхамшигт ертөнц” монгол хэлнээ орчуулагдаж, эхний ном нь хэвлэлтээс гарч байгаа. Дүрсгүй Томын уйдах завгүй өдрүүд, хөгжилтэй зургууд хэнийг ч уйдаахгүй гэж амлая. Лулу Миллерийн “ Why Fish Don't Exist: A Story of Loss, Love, and the Hidden Order of Life ” Сэтгүүлч Лулу Миллерийн Стэнфордын их сургуулийн анхны захирал, загас судлаач, эрдэмтэн Дэвид Стар Жорданы амьдралын тухай бичсэн намтар ном. 2020 оны шилдэг ном хэмээх олон жагсаалтад багтсан юм билээ. Зохиолчийн авьяаслаг, зэвүүн өвөрмөц бичлэгийг уншихаар яарч байна шүү. Мөн “ Арбатын хүүхдүүд ” бол миний багадаа уншсан хамгийн сонирхолтой номуудын нэг. Хатуу чанга социалист дэглэмтэй ЗХУ-д эл номыг хэвлэж, монгол руу орчуулахыг яагаад зөвшөөрсөн юм бол гэж хүн бүр гайхсан байх. Уг цувралын сүүлийн ном болох “ Үнс чандруу ” монгол хэлнээ хөрвүүлэгдсэнийг саяхан мэдлээ, олж уншина. Ж.Зоригт ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Аливаа номыг уншихаасаа өмнө тухайн номын тухай шүүмж, сэтгэгдэл уншаад үнэхээр уншихуйц ном мөн эсэхийг урьдчилж судалдаг. Нөгөө талаас сэтгэл санаагаа ч бэлдчихнэ. Орчуулгын ном байвал орчуулгыг нь товч хараад унших эсэхээ шийддэг. Уншихдаа өөрийгөө шахалгүйгээр, дуртай үедээ уншиж, дуртай үедээ зогсдог. Уншиж байгаа номоо дундаас нь зогсоод, дуусгалгүй хаячих үе их бий. Зарим номыг заавал уншиж дуусгах шаардлагагүй. Мөн зарим номыг унших явцдаа хэт автахаар бол бодож байгаад тохирох ая тавьж уншдаг. Сүүлд Крейцерийн сонатын дундаас хойш тувт Тартинигийн Devil’s Trill сонатыг сонссоор уншиж дуусгасан. Зохиол орчуулахдаа түргэн хэмнэлтэй жааз, сонгодог ая тавьчихаар сатаарахгүй хурдан дуусгадаг. 2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? Хөл хорионоос болоод 2020 оны эхээр нэлээд зав гарч, эхэндээ бараг л өдөрт нэг ном уншаад байв уу даа. Ерөнхийдөө дуртай зохиолчдынхоо номуудыг уншиж дуусгахаар шийдээд, уншаагүй үлдээд байсан Кафкагийн “ Америк ”, Габриел Гарсиа Маркезын “ Тахлын үеийн дурлал ”-ыг хамгийн түрүүнд олж авсан. Мөн хайртай зохиолч Х. Ф. Лавкрафтынхаа аймшгийн өгүүллэгүүдийг нэлээн удаан тэвэрч, хэд хэдийг нь орчуулж амжлаа. Их ажлын дундуур завсар авч, тархиныхаа алжаалыг тайлахаар Франсуа дө Ларошфукогийн “ Maxims ” номыг эргүүлдэг болсон. Зохиогч энэ номдоо хүний зан төлөвийн мөн чанарт анализ хийж цөөн өгүүлбэрт жагсаан бичсэн нь уншихад амар, амттай байдаг. Нэг удаадаа нэг нүүр уншаад цааш нь эргэцүүлж бодмоор. Өөр нэг өөрчлөлт гэвэл 2020 онд философийн ном, сэтгүүл ихээр сонирхож, уншиж эхэлсэн. Анх удаа философийн хялбаршуулсан бүтээл бус мэргэжлийн ном, өгүүлэл уншиж үзсэн нь энэ. ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? Хэрэв амжвал Лавкрафтын бүх зохиолыг уншиж дуусгана. Бас дунд болон орчин үеийн философичдын бүтээлээс сайн уншиж ойлгоё гэж бодож байна. Хэрэв зохиолч Жорж Мартин фэнүүдийнх нь удаан хүлээж байгаа “Гал мөсний дуун” цувралынхаа дараагийн боть “ Өвлийн салхи ”-ыг хэвлүүлбэл лавтай уншина. Курт Воннегутын “ Slaughterhouse-Five ”-ыг уншъя гэж хорхойсож байна. Мөн өөртөө Жак Дерридагийн “ Of Grammatolog y ” унших амлалт өгчхөөд байгаа. Одоогоор өөр номууд уншиж байгаа болохоор завдахгүй л байна. Ц.Энхцэцэг ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Хүүхдээ унтуулаад гэрлээ унтраасан хойно унших боломж гардаг учраас номоо ихэвчлэн Kindle дээр уншдаг. Монгол эсвэл дурлаж авсан англи хэл дээрх номуудаа хэвлэмэл байдлаар уншина. Аль ч хэлбэрээр уншсан унших явцад онцгой сэтгэгдэл төрүүлсэн, хэрэгтэй гэж үзсэн хэсгүүдээ тодруулж, түлхүүр үгийг нь тэмдэглэдэг. Нэг хэсэг олон ном зэрэг уншихыг хичээсэн боловч амжилт олоогүй. Нэг мэдэхэд аль нэг номыг түрүүлээд дуусгачихсан байдаг. ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? Кэролайн Криадо Пересийн “ Invisible Women: Data Bias in a World Designed for Men ” Хүний эрхийн идэвхтэн найз маань уншихыг санал болгосон юм. Жендерийн тэгш бус байдлын тухай суурь ойлголттой болохоос гадна технологийн эрин үе эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүст хэрхэн нөлөөлж байгаа тухай гардаг гэнэ лээ. Ч.Лодойдамбын “ Тунгалаг тамир ” Сүүлд номын худалдаанаас хоёр дэвтэр энэхүү романыг худалдаж авсан боловч уншиж дуусаагүй байгаа. Монгол хэлнийхээ уран яруу дүрслэл, зүйрлэлүүдийг энэ романаас дахин мэдрэх байхаа. Эбби Хоффманы “ The Best of Abbie Hoffman ” "Trial of the Chicago 7" киног Netlfix-ээс үзэж дуусаад хамгийн түрүүнд Аббигийн тухай мэдээллийг хайж эхэлсэн. Тэгсэн мань хүн хэд хэдэн ном бичсэн юм байна лээ. Тэгээд энэ номыг уншихаар сонгосон. Джон ле Каррегийн “ Smiley's People ” Тагнуул, нууц ажиллагааны тухай гоё роман унших хүсэл төрж, судалж хайж байгаад энэ номыг сонгосон. Зохиолч нь сайн бичдэгээрээ алдартай юм билээ. Г.Нямсүрэн ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Би ямар ном уншихаа бараг төлөвлөдөггүй. Goodreads , энд тэндээс сонирхол татсан ном эсвэл яг одоо уншиж байгаа номд дурдагдсан номуудыг уншаад явчихдаг. Ингэж уншиж яваад генетикийн салбарт маш сонирхолтой болчихсон. Энэ талын номуудаас түлхүү унших явцдаа "Генийн хайч (CRISPR-cas9)" технологи бий болж, үүнээс үүдэн хүн төрөлхтний хөгжилд нөлөөлөхүйц маш том хувьсгал хурдацтай өрнөж байгааг анзаарч эхэлсэн. Энэ явдал генетикийн салбарын талаар дэлгэрэнгүй унших хүслийг маань өрдсөн гэж болно. Мөн таарч танилцсан хүмүүсээс дуртай номыг нь асуух их дуртай. Ямар учраас тухайн номд дурлан шимтсэн нь тун сонирхолтой санагддаг юм. Дараа нь тэр номыг нь уншаад үзэхээр тухайн хүнийг ойлгоход, дотоод ертөнцтэй нь танилцахад ойр дөхөм болох шиг санагддаг. 2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? Удахгүй кино болж дэлгэцнээ гарах гэж байгаа “ Dune ” гэх ном маш их таалагдсан. Уран зөгнөлт мөртлөө улс төр, эрх мэдэл, гүн ухаан, амьдралын утга учир, байгаль экологи зэрэг олон талын чухал санааг шингээсэн нь ихийг бодогдуулсан. Мөн 2020 оны төгсгөлөөс эхлэн он дамжиж уншиж дуусгасан Жон Берригийн “ The Great Influenza ” маш сонирхолтой санагдлаа. 1918-1919 онд дэгдсэн Испанийн томуу хэрхэн дэлхийн хүн амын гуравны нэгд тархаж, нийгэмд ямар үр дагавар авчирсан тухай юм. Мөн ард иргэд хэрхэн хүлээн авсан тухай эмч, анагаахын салбарынхны нүдээр тайлбарласан нь тун сонирхолтой байсан. Анагаахын шинжлэх ухаан төдийлөн хөгжөөгүй 1918 онд эрдэмтэд хэрхэн цагтай уралдаж эмчилгээний арга хайж байсан болон тахлын дараах нөхцөл байдал, үр дагаврыг өгүүлдэг. Сонирхолтой нь, 100 жилийн өмнө ч хэсэг бүлэг хүмүүс маск зүүхийг эсэргүүцэж, эрдэмтдийн анхааруулгыг үл тоож улс төрийн жагсаал цуглаан хийж байжээ. Үр дүнд нь тэрхүү хайхрамжгүй байсан хотуудад нас баралт үлэмж нэмэгдсэн нь өнөөгийн бидний нөхцөл байдалтай тун төстэй байгааг анзаарахад нуруугаар хүйт оргисон. Өнөө үед ч "энэ бол зөвхөн ханиад" гэж үзэн үл тоох хандлагатай хүмүүс олон байгаа нь санаа зовоосон. Учир нь, 1918 оны томуу хүний тархи мэдрэлд ихээхэн нөлөөлсөн байх магадлалтай тухай гардаг. Өөрөөр хэлбэл, өмнө нь хүн төрөлхтөн хэзээ ч тусаж байгаагүй энэ шинэ вирусийн өвчин тухайн үедээ хөнгөн тусаад өнгөрөвч ирээдүйд ямар үр дагавар дагуулахыг хэн ч мэдэхгүй гэж бодохоор бас анхаарал сэрэмж хэзээд илүүдэхгүй болов уу. Маш чухал санагдсан учраас шууд дахиад эхнээс нь уншиж эхэлсэн. ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? 2021 онд уншихаар төлөвлөж буй ном гэвэл, генийн хайч технологийг нээсэн эрдэмтдийн нэг Женнифер А.Дүднагийн намтар болох “ The Code Breaker ”. Стив Жобс, Бэнжамин Франклин, Эйнштэйн зэрэг алдартнуудын намтрыг бичсэн Уолтер Айсоксоны энэ ном тун удахгүй хэвлэгдэн гарах юм. Мөн энэ жил хөрөнгө оруулалтын талаар илүү судалж, хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн тул аварга хөрөнгө оруулагч Уоррен Баффетын намтрыг унших бодолтой байна. “ The Snowball: Warren Buffett and the Business of Life ” гэх зузаан ном бий.	Дэлхий дахинд өнгөрсөн онд олон шилдэг бүтээл хэвлэлтээс гарсны зэрэгцээ номын хорхойтнуудад ч уншихуйн гайхамшигт автах завдал гарав. Тив дэлхийг хамарсан цар тахал, хөл хорионы улмаас ихэнх хүмүүст гэртээ, өөртэйгөө, ганцаар цагийг өнгөрүүлэх боломж гарч, тэр дундаа ном сонирхогчдод хойш тавьсан номоо эргэн барьж авах, шинэ номын адал явдал, аялалд гарах сэдэл төрсөн болов уу. Тиймээс бид "Номын тухай" булангийн шинэ оны эхний дугаартаа номын хорхойтнуудын энэ онд уншихаар төлөвлөж буй номуудыг онцлон хүргэж байна. ### Sekstsagaanbogd #### ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Миний хувьд номын тэмдэглэл хийж үзээгүй. Харин дахиж уншихыг илүүд үздэг. Уншсан номоо бусадтай хэлэлцэх эсвэл дахиж уншаад тухайн ном эсвэл бүлгийн утга санааг өөрөөр ойлгох үе бий. Номоосоо хамаараад заримдаа нэг өгүүлбэр эсвэл бүлэг уншчихаад тунгааж бодох үе байна. Хүний намтар эсвэл уран зохиолыг гүйлгээд л уншчихдаг. Харин илүү гүнзгий, философийн номуудыг их аажуу эргэцүүлэн уншдаг. Сүүлийн нэг жил олон ном зэрэг уншдаг дадалтай болоод байгаа. #### 2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? Монгол гэхээс илүүтэй англи хэл дээр уншсан жил байлаа. Сэтгэл судлалын номууд түлхүү уншсан ч дундуур нь шинжлэх ухаан, түүхийн хэд хэдэн ном уншаад амжсан. Онцлох номууд: Виктор Фрэнклийн “Man’s Search for Meaning” Хүмүүс аз жаргалаас утга учрыг амархан олно, зовлонг утга учиргүй гэх нь бий. Гэвч хүн өөрийн зовлонд утга учир оноож, өөрийг нь хурцлагч гэж хүлээж авах нь зүйтэй хэмээх ухаарлыг энэхүү жижигхэн хэрнээ баялаг номоос ойлгож авсан. Карло Ровеллийн “Order of Time” Тун төвөгтэй цогц санаануудыг маш энгийнээр тайлбарласан уг ном ертөнцийг харах, хүртэх, ойлгох өнцгийг минь бүрэн өөрчилсөн гэж болно. Жордан Питерсоны “12 Rules for Life” Гарчгийг нь уншихад жирийн нэг хувь хүний хөгжлийн ном мэт боловч эл номд философи, шашин, домгийн сэтгэлгээ хийгээд сэтгэл судлалын тухай маш гүн гүнзгий бодролуудыг багтаасан. Питерсоныг энэ цаг үеийн хамгийн нөлөө бүхий сэтгэгч гэж хардаг. #### ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? Жордан Питерсоны “Order Now” гэх цуврал номыг нь урьдчилан захиалаад хүлээж сууна. Үүнээс гадна Даниэл Канэманы “Thinking Fast and Slow”-ыг уншиж дуусгах санаа байна. 2021 онд Стивен Пинкерийн “How The Mind Works”, Карло Ровеллийн “Reality Is Not What It Seems” ном уншина. Тэгээд өнгөрсөн онд уншсан номуудаас ганц хоёрыг нь дахиж уншина байх даа. ### Ц.Ариунсанаа #### ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Номыг яаралгүй тайван уншихыг хүсдэг. Тун сонин санагдсан эсвэл мартахыг огт хүсэхгүй байгаа хэсгүүдийг дэвтэр дээрээ хуулж бичдэг. Түүндээ ч их таашаалтай. Ер нь уншсан номоо дахиж нээх нь тун ховор, зүгээр л хадгалдаг. Харин дэвтэр дээрх тэмдэглэлээ хэзээ л бол хэзээ харж, эргэн эргэцүүлдэг. Орой эсвэл амралтын өдрөөрөө өөртөө цаг гаргаж, тухтай чимээгүй орчинд төвлөрч уншихыг хичээдэг. Гэхдээ нэгэнт тэр номоороо амьсгалбал хажуугаар нь кино ч үздэггүй, тувт тэр номтойгоо зууралддаг. Өөртөө дарамт өгөлгүй, хүссэн үедээ жаргаж уншдаг даа. #### 2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? Өнгөрсөн онд уран зохиол, сэтгэл судлал, хувь хүний хөгжил зэрэг төрөл бүрийн ном уншсан. Оны эхэнд японы нэрт зохиолч Дазай Осамүгийн “Хүн байх эрхгүй” зохиолыг эх хэл дээрээ унших боломж олдсон юм. Зохиолч Дазай Осамү амьд ахуйдаа нэлээд тэрслүү, зоримог зохиолч байсан ч дотроо асар их ганцаардлыг тээж явсныг өөрийн хамгийн сүүлийн зохиол дээрээ магадгүй хамаг үнэнээ өчиж бичсэн нь гайхам сонин байсан. Гаднаасаа хамгийн сайн сайхан зүйлс ч дотроо илэрхийлэгдээгүй, нууцгай, худал, хуурмагийг агуулдаг. Үнэндээ түүнийг илэрхийлье гэвэл хүн ёсны харилцааны давхаргыг давахгүй ч юм шиг. Дотор бодогддог нэгэн бодлыг илчилж бичсэн зохиол байсан. Хувь хүний хөгжлийн холбогдолтой судлаач Брене Брауны “Dare to Lead” номыг одоо ч амьдралдаа хэрэгжүүлэхээр хичээж байгаа. Брене Браун бол "vulnerability" буюу хүн өөрийн эмзэг үнэнийг хүлээн зөвшөөрөх, бусадтай хуваалцах талаар 20 гаруй жил судалсан судлаач юм. "Dare to lead" буюу манлайлж зүрхлэх буюу өөртөө итгэлтэйгээр бусдыг удирдан манлайлах тухай энэ номд дурдсанаар хүмүүс олон нэр үгсийн тухай буруу ойлголттой амьдарч, түүнээсээ айж эмээн, хангалттай мэдрэмж, айдсаа хуваалцаж чадаагүйгээсээ болж зовдог. Мөн асуудлуудаа шийдэж чадалгүй өнгөрөөдөг тухай өгүүлдэг. Энэ ном бол хүмүүстэй хамтарч ажилладаг хүн бүрд тусалж чадах бүтээл юм. Миний хувьд одоо ч ажлынхантайгаа хамт уншиж хэрэгжүүлж байгаа болохоор их урам зориг өгсөн. #### ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? 2020 оны сүүлээр Сара Бэйквэллийн “Хэрхэн амьдрах вэ?” буюу Монтэнийн намтар номыг эхлүүлсэн. Удаан хүлээсэн болохоор ч тэр үү бас удаан, нухацтайгаар тэмдэглэж, эргэцүүлэн уншиж байгаа. Энэ номыг удахгүй дуусгаад, неврологич Оливер Саксын хэд хэдэн номыг "epub" өргөтгөлөөр татаж авсныгаа сайхан мөлжих бодолтой байна. ### Ч.Сайхнаа #### ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Жилийн эхэнд унших номынхоо жагсаалтыг төрөл бүрийн номоор бүрдүүлэн гаргаад, уйдахгүйн тулд өөр төрлийн номуудыг зэрэг эхлүүлдэг. Жагсаалтаа яг таг дагана гэж байхгүй л дээ. Зарим номоо дараалал дайраад унших нь бий. Жилдээ дор хаяж нэг шинэ зохиолчийн анхны ном эсвэл улс орны түүх, аж байдлын тухай шинэ ном уншихыг хичээдэг. #### ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? Ричард Шепердийн “Unnatural Causes” Задлан шинжээч, эмч Ричард Шефердийн ажил дээрээ учирсан хачин жигтэй үхэл, гэмт хэргүүдийн хийгээд тэдгээр тохиолдол түүнд хэрхэн нөлөөлж, амьдралыг нь өөрчилсөн тухай маш сонирхолтой бичсэн ном. Элдэв хачин гэмт хэрэг, триллер ном унших дуртай хүмүүст зөвлөх байна. Матт Хайгийн “The Midnight Library” Эл бүтээл "Goodreads"-ын 500 мянган уншигчдын сонголтоор 2020 оны шилдэг уран зохиолын номоор шалгарсан. Нэгэн бүсгүй ажил, амьдрал, сэтгэл санаа гээд л бүх талаараа баларч, цөхөрч гүйцээд амьдрах утгаа алдаад байтал гэнэт шөнийн номын санд сэрнэ. Тэнд номоос өөр зүйлгүй, тоолоод баршгүй олон ном байдаг. Айзек Азимовын “Foundation” цуврал Уран зөгнөлт зохиолыг үндэслэгчдийн нэг Азимовын бичсэн "Хөмрөг" хэмээх долоон цуврал ном бий. Энэ номоор Apple TV цуврал кино хийж 2021 онд гаргахаар төлөвлөж буй юм. Түүнээс өмнө цувралын сүүлийн хоёр номыг уншиж дуусгана. Цувралын эхний гурван ном монгол хэлнээ орчуулагдсан. Лиз Пичоны “Tom Gates Series” Хүүхдийн номын төрөлд томоохон шагналуудыг хүртэж, 43 хэлнээ орчуулагдсан "Том Гэйтсийн гайхамшигт ертөнц” монгол хэлнээ орчуулагдаж, эхний ном нь хэвлэлтээс гарч байгаа. Дүрсгүй Томын уйдах завгүй өдрүүд, хөгжилтэй зургууд хэнийг ч уйдаахгүй гэж амлая. Лулу Миллерийн “Why Fish Don't Exist: A Story of Loss, Love, and the Hidden Order of Life” Сэтгүүлч Лулу Миллерийн Стэнфордын их сургуулийн анхны захирал, загас судлаач, эрдэмтэн Дэвид Стар Жорданы амьдралын тухай бичсэн намтар ном. 2020 оны шилдэг ном хэмээх олон жагсаалтад багтсан юм билээ. Зохиолчийн авьяаслаг, зэвүүн өвөрмөц бичлэгийг уншихаар яарч байна шүү. Мөн “Арбатын хүүхдүүд” бол миний багадаа уншсан хамгийн сонирхолтой номуудын нэг. Хатуу чанга социалист дэглэмтэй ЗХУ-д эл номыг хэвлэж, монгол руу орчуулахыг яагаад зөвшөөрсөн юм бол гэж хүн бүр гайхсан байх. Уг цувралын сүүлийн ном болох “Үнс чандруу” монгол хэлнээ хөрвүүлэгдсэнийг саяхан мэдлээ, олж уншина. ### Ж.Зоригт #### ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Аливаа номыг уншихаасаа өмнө тухайн номын тухай шүүмж, сэтгэгдэл уншаад үнэхээр уншихуйц ном мөн эсэхийг урьдчилж судалдаг. Нөгөө талаас сэтгэл санаагаа ч бэлдчихнэ. Орчуулгын ном байвал орчуулгыг нь товч хараад унших эсэхээ шийддэг. Уншихдаа өөрийгөө шахалгүйгээр, дуртай үедээ уншиж, дуртай үедээ зогсдог. Уншиж байгаа номоо дундаас нь зогсоод, дуусгалгүй хаячих үе их бий. Зарим номыг заавал уншиж дуусгах шаардлагагүй. Мөн зарим номыг унших явцдаа хэт автахаар бол бодож байгаад тохирох ая тавьж уншдаг. Сүүлд Крейцерийн сонатын дундаас хойш тувт Тартинигийн Devil’s Trill сонатыг сонссоор уншиж дуусгасан. Зохиол орчуулахдаа түргэн хэмнэлтэй жааз, сонгодог ая тавьчихаар сатаарахгүй хурдан дуусгадаг. #### 2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? Хөл хорионоос болоод 2020 оны эхээр нэлээд зав гарч, эхэндээ бараг л өдөрт нэг ном уншаад байв уу даа. Ерөнхийдөө дуртай зохиолчдынхоо номуудыг уншиж дуусгахаар шийдээд, уншаагүй үлдээд байсан Кафкагийн “Америк”, Габриел Гарсиа Маркезын “Тахлын үеийн дурлал”-ыг хамгийн түрүүнд олж авсан. Мөн хайртай зохиолч Х. Ф. Лавкрафтынхаа аймшгийн өгүүллэгүүдийг нэлээн удаан тэвэрч, хэд хэдийг нь орчуулж амжлаа. Их ажлын дундуур завсар авч, тархиныхаа алжаалыг тайлахаар Франсуа дө Ларошфукогийн “Maxims” номыг эргүүлдэг болсон. Зохиогч энэ номдоо хүний зан төлөвийн мөн чанарт анализ хийж цөөн өгүүлбэрт жагсаан бичсэн нь уншихад амар, амттай байдаг. Нэг удаадаа нэг нүүр уншаад цааш нь эргэцүүлж бодмоор. Өөр нэг өөрчлөлт гэвэл 2020 онд философийн ном, сэтгүүл ихээр сонирхож, уншиж эхэлсэн. Анх удаа философийн хялбаршуулсан бүтээл бус мэргэжлийн ном, өгүүлэл уншиж үзсэн нь энэ. #### ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? Хэрэв амжвал Лавкрафтын бүх зохиолыг уншиж дуусгана. Бас дунд болон орчин үеийн философичдын бүтээлээс сайн уншиж ойлгоё гэж бодож байна. Хэрэв зохиолч Жорж Мартин фэнүүдийнх нь удаан хүлээж байгаа “Гал мөсний дуун” цувралынхаа дараагийн боть “Өвлийн салхи”-ыг хэвлүүлбэл лавтай уншина. Курт Воннегутын “Slaughterhouse-Five”-ыг уншъя гэж хорхойсож байна. Мөн өөртөө Жак Дерридагийн “Of Grammatology” унших амлалт өгчхөөд байгаа. Одоогоор өөр номууд уншиж байгаа болохоор завдахгүй л байна. ### Ц.Энхцэцэг #### ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Хүүхдээ унтуулаад гэрлээ унтраасан хойно унших боломж гардаг учраас номоо ихэвчлэн Kindle дээр уншдаг. Монгол эсвэл дурлаж авсан англи хэл дээрх номуудаа хэвлэмэл байдлаар уншина. Аль ч хэлбэрээр уншсан унших явцад онцгой сэтгэгдэл төрүүлсэн, хэрэгтэй гэж үзсэн хэсгүүдээ тодруулж, түлхүүр үгийг нь тэмдэглэдэг. Нэг хэсэг олон ном зэрэг уншихыг хичээсэн боловч амжилт олоогүй. Нэг мэдэхэд аль нэг номыг түрүүлээд дуусгачихсан байдаг. #### ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? Кэролайн Криадо Пересийн “Invisible Women: Data Bias in a World Designed for Men” Хүний эрхийн идэвхтэн найз маань уншихыг санал болгосон юм. Жендерийн тэгш бус байдлын тухай суурь ойлголттой болохоос гадна технологийн эрин үе эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүст хэрхэн нөлөөлж байгаа тухай гардаг гэнэ лээ. Ч.Лодойдамбын “Тунгалаг тамир” Сүүлд номын худалдаанаас хоёр дэвтэр энэхүү романыг худалдаж авсан боловч уншиж дуусаагүй байгаа. Монгол хэлнийхээ уран яруу дүрслэл, зүйрлэлүүдийг энэ романаас дахин мэдрэх байхаа. Эбби Хоффманы “The Best of Abbie Hoffman” "Trial of the Chicago 7" киног Netlfix-ээс үзэж дуусаад хамгийн түрүүнд Аббигийн тухай мэдээллийг хайж эхэлсэн. Тэгсэн мань хүн хэд хэдэн ном бичсэн юм байна лээ. Тэгээд энэ номыг уншихаар сонгосон. Джон ле Каррегийн “Smiley's People” Тагнуул, нууц ажиллагааны тухай гоё роман унших хүсэл төрж, судалж хайж байгаад энэ номыг сонгосон. Зохиолч нь сайн бичдэгээрээ алдартай юм билээ. ### Г.Нямсүрэн #### ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ? Би ямар ном уншихаа бараг төлөвлөдөггүй. Goodreads, энд тэндээс сонирхол татсан ном эсвэл яг одоо уншиж байгаа номд дурдагдсан номуудыг уншаад явчихдаг. Ингэж уншиж яваад генетикийн салбарт маш сонирхолтой болчихсон. Энэ талын номуудаас түлхүү унших явцдаа "Генийн хайч (CRISPR-cas9)" технологи бий болж, үүнээс үүдэн хүн төрөлхтний хөгжилд нөлөөлөхүйц маш том хувьсгал хурдацтай өрнөж байгааг анзаарч эхэлсэн. Энэ явдал генетикийн салбарын талаар дэлгэрэнгүй унших хүслийг маань өрдсөн гэж болно. Мөн таарч танилцсан хүмүүсээс дуртай номыг нь асуух их дуртай. Ямар учраас тухайн номд дурлан шимтсэн нь тун сонирхолтой санагддаг юм. Дараа нь тэр номыг нь уншаад үзэхээр тухайн хүнийг ойлгоход, дотоод ертөнцтэй нь танилцахад ойр дөхөм болох шиг санагддаг. #### 2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? Удахгүй кино болж дэлгэцнээ гарах гэж байгаа “Dune” гэх ном маш их таалагдсан. Уран зөгнөлт мөртлөө улс төр, эрх мэдэл, гүн ухаан, амьдралын утга учир, байгаль экологи зэрэг олон талын чухал санааг шингээсэн нь ихийг бодогдуулсан. Мөн 2020 оны төгсгөлөөс эхлэн он дамжиж уншиж дуусгасан Жон Берригийн “The Great Influenza” маш сонирхолтой санагдлаа. 1918-1919 онд дэгдсэн Испанийн томуу хэрхэн дэлхийн хүн амын гуравны нэгд тархаж, нийгэмд ямар үр дагавар авчирсан тухай юм. Мөн ард иргэд хэрхэн хүлээн авсан тухай эмч, анагаахын салбарынхны нүдээр тайлбарласан нь тун сонирхолтой байсан. Анагаахын шинжлэх ухаан төдийлөн хөгжөөгүй 1918 онд эрдэмтэд хэрхэн цагтай уралдаж эмчилгээний арга хайж байсан болон тахлын дараах нөхцөл байдал, үр дагаврыг өгүүлдэг. Сонирхолтой нь, 100 жилийн өмнө ч хэсэг бүлэг хүмүүс маск зүүхийг эсэргүүцэж, эрдэмтдийн анхааруулгыг үл тоож улс төрийн жагсаал цуглаан хийж байжээ. Үр дүнд нь тэрхүү хайхрамжгүй байсан хотуудад нас баралт үлэмж нэмэгдсэн нь өнөөгийн бидний нөхцөл байдалтай тун төстэй байгааг анзаарахад нуруугаар хүйт оргисон. Өнөө үед ч "энэ бол зөвхөн ханиад" гэж үзэн үл тоох хандлагатай хүмүүс олон байгаа нь санаа зовоосон. Учир нь, 1918 оны томуу хүний тархи мэдрэлд ихээхэн нөлөөлсөн байх магадлалтай тухай гардаг. Өөрөөр хэлбэл, өмнө нь хүн төрөлхтөн хэзээ ч тусаж байгаагүй энэ шинэ вирусийн өвчин тухайн үедээ хөнгөн тусаад өнгөрөвч ирээдүйд ямар үр дагавар дагуулахыг хэн ч мэдэхгүй гэж бодохоор бас анхаарал сэрэмж хэзээд илүүдэхгүй болов уу. Маш чухал санагдсан учраас шууд дахиад эхнээс нь уншиж эхэлсэн. #### ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? 2021 онд уншихаар төлөвлөж буй ном гэвэл, генийн хайч технологийг нээсэн эрдэмтдийн нэг Женнифер А.Дүднагийн намтар болох “The Code Breaker”. Стив Жобс, Бэнжамин Франклин, Эйнштэйн зэрэг алдартнуудын намтрыг бичсэн Уолтер Айсоксоны энэ ном тун удахгүй хэвлэгдэн гарах юм. Мөн энэ жил хөрөнгө оруулалтын талаар илүү судалж, хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн тул аварга хөрөнгө оруулагч Уоррен Баффетын намтрыг унших бодолтой байна. “The Snowball: Warren Buffett and the Business of Life” гэх зузаан ном бий.
https://unread.today/c/techworm-u-me-metaverse-event	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2022-02-15T00:00:00	2 сарын 15, 2022	Залууст зориулсан Монголын анхны Metaverse эвентээс онцлох 5 зүйл	<div class="article-body"> <p></p><p><b>2021 оны аравдугаар сард Facebook-ийн үүсгэн байгуулагч Марк Зукерберг толгой компанидаа <a href="https://www.theverge.com/22749919/mark-zuckerberg-facebook-meta-company-rebrand" target="_blank">рибрэндинг хийж</a>, интернетийн шинэ эрин үе эхэлснийг зарлан биет болон виртуал орчныг холбох метаверсийг бүтээх зорилгоо танилцуулав. Ингэж л бид метаверсийн талаар хошууран сонирхож эхэлсэн болов уу. Цаг хугацааг ухрааваас метаверс гэх нэршлийг <a href="https://earthweb.com/metaverse-statistics/" target="_blank">1992 онд “Snow Crash”</a> нэртэй шинжлэх ухааны уран зөгнөлт романд анх дурдсан байх агаад аливаа нэг аватарыг ашиглан хүмүүс хоорондоо харилцаа холбоо тогтоож буй талаар өгүүлдэг. Товчхондоо метаверс бол програм хангамжийн тусламжтайгаар аливаа нэг зүйлийг бодит юм шиг харуулдаг <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_reality" target="_blank">VR (virtual reality)</a> болон график дүрслэлийг бодит байдалтай хослуулсан <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Augmented_reality" target="_blank">AR (augmented reality)</a> технологийн нэгдэл юм. <br> <br>Дэлхий дахиныг хамарсан хөл хорио биднийг метаверс ертөнцтэй ойртоход илүү чухал нөлөө үзүүлсэн мэт санагдана. Хөл хорионоос өмнө хүн төрөлхтний <a href="https://www.forbes.com/sites/theyec/2021/11/30/like-it-or-not-the-metaverse-may-be-the-next-big-thing-for-events-and-conferences/?sh=751690b712df" target="_blank">45 хувь</a> нь виртуал арга хэмжээнд оролцож байсан бол өнгөрсөн оны намар энэ тоо <a href="https://www.forbes.com/sites/theyec/2021/11/30/like-it-or-not-the-metaverse-may-be-the-next-big-thing-for-events-and-conferences/?sh=751690b712df" target="_blank">87 хувь</a> болтлоо өсжээ. Үүний үр дүнд буюу хатуу хөл хорио дэлхий нийтийг хамарсан 2020 онд уг зах зээлийн үнэлгээ <a href="https://earthweb.com/metaverse-statistics/" target="_blank">47 тэрбум ам.долларт</a> хүрсэн ба 2024 он гэхэд <a href="https://earthweb.com/metaverse-statistics/" target="_blank">800 тэрбум ам.долларт</a> хүрэх магадлал бүхий тооцоолол гарав. Өдгөө технологийн энэ талбарт олон төрлийн арга хэмжээ зохион байгуулагдаж, бид аажим аажмаар дижитал шилжилт хийн, шинэ эгэлд ууссаар. <br> <br>Энэ удаагийн нийтлэлээрээ Монголд анх удаа залууст зориулан зохион байгуулсан метаверс арга хэмжээ буюу “U&Me” виртуал эвентээс онцлох таван зүйлийг танилцуулж байна. </b><br></p><p><b><br></b></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/448bdecb114fbf300c48d62d2d317746.jpg"></p><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/RGZ62RWYdi0?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>1. “Гэгээн хайрын баяр”-ын өдрийн гэнэтийн бэлэг</h3><p></p><p>Хөнгөн цас зөөлнөөр хаялах хотын саруулхан гудамжаар хосууд хөтлөлцөн алхах Валентины өдөр зарим хүмүүс ганцаардалд уягдах мэдрэмж энүүхэнд. Тэгвэл энэ удаагийн гэгээн хайрын баяраар уйтгарыг үл анзааран 500 орчим залуус виртуал арга хэмжээнд оролцсон юм. Үргэлж шинэлэг, инновацлаг, технологилог бүхнийг санаачилдаг <a href="https://www.facebook.com/ubrandmn" target="_blank">U брэндийн </a>зүгээс оролцогч залуустаа өөрийн гэсэн онцлог бүхий өрөөнүүдийг санал болгожээ. Залуус өрөө бүрд ээлж дараалан зочилж, өөрсдийн дуртай уран бүтээлч, контент үйлдвэрлэгчидтэй яриа өрнүүлсэн юм. Мөн сонирхолтой тоглоом, асуулт хариултын тэмцээнд оролцож нэгэн үдшийг зугаатай өнгөрүүлэв. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/9968ed5a06f231d73becb78d4a4a2c1e.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>2. Хүртээмжтэй дижитал орчин</h3><p></p><p>Гол үйл ажиллагаа нь хоёрдугаар сарын 14-ний 19 цагаас <a href="https://gamerjibe.com/" target="_blank">Gamerjibe </a>виртуал арга хэмжээ зохион байгуулагч платформд эхэлсэн ба түүнд оролцож буй хүмүүсийн хувьд цоо шинэ туршлага болж өгөв. Энэхүү платформын давуу тал нь аль ч "вэб"-ээс холбогдох боломжтойн зэрэгцээ зөвхөн цахим шуудангаа ашиглан нэвтрэх боломжтой. Тиймээс ашиглахад тун хялбар гэсэн үг. Мөн дуудлага хийх, зурвас бичих, сэтгэл хөдлөлөө "эможи"-оор илэрхийлэх зэрэг үйлдэл нь уг арга хэмжээг улам хөгжилтэй болгож байв.</p><p>Үүнээс гадна виртуал эвентийн платформ руу нэвтрэх боломжгүй хэрэглэгчдэдээ зориулж Facebook болон YouTube дээр шууд дамжуулалт хийснийг онцлон дурдууштай.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>3. Дэгжин дүрүүд<br></div></h3><p></p><p>Зөвхөн таныг тодорхойлох дүр төрх тэнд бий. Олон янзын хувцас, чимэглэл, үс засалтаас та хүссэнээрээ сонгож өөрийгөө илэрхийлэх боломжтой. Миний хувьд урт бор үс, дэгжин нүдний шил, урт хар юбка, богино ханцуйтай бор цамцаар гангарсан. Үүнээс гадна өөрт таалагдсан нэгэнтэй хувийн халуун дулаан яриа өрнүүлж, зурвас бичиж болох бөгөөд хүсвэл уух юмаар дайлсан ч буруудах зүйлгүй.<br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/47e095df7335537b5e5bd71c1dfc5c5d.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>4. Онцгой байршлууд</h3><p></p><p>Тэнд нийтдээ найман төрлийн өрөө, байршил бий бөгөөд үүнээс зарим онцлууштайг нь танилцуулъя.</p><p><b>U Zone </b>– Виртуал ертөнцөд хөл тавих мөчид хамгийн түрүүнд оролцогчдыг тус хэсэг угтах болно. Эндээс та хэрэгтэй мэдээллээ онлайн хөтчөөс асууж, таалагдсан нэгэнтэйгээ “U&Me” самбарын өмнө зургаа татуулан, бусад өрөө рүү дамжин орох боломжтой.</p><p><b>U Party</b> – Энэ өрөөнөөс та хайсан нэгнээ олж ч магадгүй. Учир нь түргэн болзоо, сохор болзоо, мааз яриа, хов жив гэсэн хэсгүүд эл өрөөнд багтсан байв.</p><p><b>U Talk</b> – Хамгийн сонирхолтой өрөө. Танин мэдэхүйн асуултад хариулах, таалагдсан нэгнээ найрах боломж энэ хэсэгт л бий.</p><p><b>U Stage</b> – 35 хүний суудалтай виртуал тайзнаас анхны стэнд-ап комедиг хүлээн авч, амьд хөгжмийн үзүүлбэрийг үзэж амжив.</p><p><b>U TV</b> – Volume Plus телевизийн “Хэдийнбээ” нэвтрүүлгийн баг энд иржээ. Виртуал ертөнцөөр дамжуулан залуусын хувцас, эд хэрэглэлийн тухай яриаг сонсох нь илүү эерэг, зугаатай санагдсан шүү.</p><p>Дээр танилцуулсан өрөөнүүдээс гадна ил гал дээр мах шарж, эрдэнэсийн эрэлд гаран, тоглоом тоглох боломжийг олгосон <b>U Garden, U Tip, U Terrace</b> зэрэг цагийг уйтгарт авталгүй өнгөрүүлж болохуйц олон байршил байсан. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/82ad8b09a002076666af8f3917770f56.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/1eacf9a14a58ffe5f8748988355e9f49.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>5. Хөтлөгч залуус</h3><p>Монголын хамгийн анхны залууст зориулсан метаверс арга хэмжээний хөтлөгчөөр UB Comedy клубын Равиоли, Тэмүүлэн, “Бидний нууц” подкастын Сэндэр, Номи нар ажилласан юм. Тэд оролцогч залуустай чөлөөтэй ярилцаж, хүссэн бүхэнд нь хариулт өгөхөөс гадна виртуал үйл ажиллагааг дөрвөн цагийн турш хөтлөн авч явав. Мөн "Sanjuniper" хамтлаг “U&Me” тэргүүтэй уран бүтээлээ "U Stage"-ээс толилуулж, метаверсэд үзүүлбэрээ хүргэсэн дотоодын анхны хамтлаг болсон билээ. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/46c1d525b8a922ceb1ebe6d19660fb01.jpg"></p><p>Залууст зориулсан Монголын анхны метаверс эвентэд ямар сонирхолтой зүйлс өрнөснийг доорх бичлэгээс хүлээн авч үзээрэй.</p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/WxKFX_5wR1o?rel=0"></iframe> </div> </div>	2021 оны аравдугаар сард Facebook-ийн үүсгэн байгуулагч Марк Зукерберг толгой компанидаа рибрэндинг хийж , интернетийн шинэ эрин үе эхэлснийг зарлан биет болон виртуал орчныг холбох метаверсийг бүтээх зорилгоо танилцуулав. Ингэж л бид метаверсийн талаар хошууран сонирхож эхэлсэн болов уу. Цаг хугацааг ухрааваас метаверс гэх нэршлийг 1992 онд “Snow Crash” нэртэй шинжлэх ухааны уран зөгнөлт романд анх дурдсан байх агаад аливаа нэг аватарыг ашиглан хүмүүс хоорондоо харилцаа холбоо тогтоож буй талаар өгүүлдэг. Товчхондоо метаверс бол програм хангамжийн тусламжтайгаар аливаа нэг зүйлийг бодит юм шиг харуулдаг VR (virtual reality) болон график дүрслэлийг бодит байдалтай хослуулсан AR (augmented reality) технологийн нэгдэл юм. Дэлхий дахиныг хамарсан хөл хорио биднийг метаверс ертөнцтэй ойртоход илүү чухал нөлөө үзүүлсэн мэт санагдана. Хөл хорионоос өмнө хүн төрөлхтний 45 хувь нь виртуал арга хэмжээнд оролцож байсан бол өнгөрсөн оны намар энэ тоо 87 хувь болтлоо өсжээ. Үүний үр дүнд буюу хатуу хөл хорио дэлхий нийтийг хамарсан 2020 онд уг зах зээлийн үнэлгээ 47 тэрбум ам.долларт хүрсэн ба 2024 он гэхэд 800 тэрбум ам.долларт хүрэх магадлал бүхий тооцоолол гарав. Өдгөө технологийн энэ талбарт олон төрлийн арга хэмжээ зохион байгуулагдаж, бид аажим аажмаар дижитал шилжилт хийн, шинэ эгэлд ууссаар. Энэ удаагийн нийтлэлээрээ Монголд анх удаа залууст зориулан зохион байгуулсан метаверс арга хэмжээ буюу “U&Me” виртуал эвентээс онцлох таван зүйлийг танилцуулж байна. 1. “Гэгээн хайрын баяр”-ын өдрийн гэнэтийн бэлэг Хөнгөн цас зөөлнөөр хаялах хотын саруулхан гудамжаар хосууд хөтлөлцөн алхах Валентины өдөр зарим хүмүүс ганцаардалд уягдах мэдрэмж энүүхэнд. Тэгвэл энэ удаагийн гэгээн хайрын баяраар уйтгарыг үл анзааран 500 орчим залуус виртуал арга хэмжээнд оролцсон юм. Үргэлж шинэлэг, инновацлаг, технологилог бүхнийг санаачилдаг U брэндийн зүгээс оролцогч залуустаа өөрийн гэсэн онцлог бүхий өрөөнүүдийг санал болгожээ. Залуус өрөө бүрд ээлж дараалан зочилж, өөрсдийн дуртай уран бүтээлч, контент үйлдвэрлэгчидтэй яриа өрнүүлсэн юм. Мөн сонирхолтой тоглоом, асуулт хариултын тэмцээнд оролцож нэгэн үдшийг зугаатай өнгөрүүлэв. 2. Хүртээмжтэй дижитал орчин Гол үйл ажиллагаа нь хоёрдугаар сарын 14-ний 19 цагаас Gamerjibe виртуал арга хэмжээ зохион байгуулагч платформд эхэлсэн ба түүнд оролцож буй хүмүүсийн хувьд цоо шинэ туршлага болж өгөв. Энэхүү платформын давуу тал нь аль ч "вэб"-ээс холбогдох боломжтойн зэрэгцээ зөвхөн цахим шуудангаа ашиглан нэвтрэх боломжтой. Тиймээс ашиглахад тун хялбар гэсэн үг. Мөн дуудлага хийх, зурвас бичих, сэтгэл хөдлөлөө "эможи"-оор илэрхийлэх зэрэг үйлдэл нь уг арга хэмжээг улам хөгжилтэй болгож байв. Үүнээс гадна виртуал эвентийн платформ руу нэвтрэх боломжгүй хэрэглэгчдэдээ зориулж Facebook болон YouTube дээр шууд дамжуулалт хийснийг онцлон дурдууштай. 3. Дэгжин дүрүүд Зөвхөн таныг тодорхойлох дүр төрх тэнд бий. Олон янзын хувцас, чимэглэл, үс засалтаас та хүссэнээрээ сонгож өөрийгөө илэрхийлэх боломжтой. Миний хувьд урт бор үс, дэгжин нүдний шил, урт хар юбка, богино ханцуйтай бор цамцаар гангарсан. Үүнээс гадна өөрт таалагдсан нэгэнтэй хувийн халуун дулаан яриа өрнүүлж, зурвас бичиж болох бөгөөд хүсвэл уух юмаар дайлсан ч буруудах зүйлгүй. 4. Онцгой байршлууд Тэнд нийтдээ найман төрлийн өрөө, байршил бий бөгөөд үүнээс зарим онцлууштайг нь танилцуулъя. U Zone – Виртуал ертөнцөд хөл тавих мөчид хамгийн түрүүнд оролцогчдыг тус хэсэг угтах болно. Эндээс та хэрэгтэй мэдээллээ онлайн хөтчөөс асууж, таалагдсан нэгэнтэйгээ “U&Me” самбарын өмнө зургаа татуулан, бусад өрөө рүү дамжин орох боломжтой. U Party – Энэ өрөөнөөс та хайсан нэгнээ олж ч магадгүй. Учир нь түргэн болзоо, сохор болзоо, мааз яриа, хов жив гэсэн хэсгүүд эл өрөөнд багтсан байв. U Talk – Хамгийн сонирхолтой өрөө. Танин мэдэхүйн асуултад хариулах, таалагдсан нэгнээ найрах боломж энэ хэсэгт л бий. U Stage – 35 хүний суудалтай виртуал тайзнаас анхны стэнд-ап комедиг хүлээн авч, амьд хөгжмийн үзүүлбэрийг үзэж амжив. U TV – Volume Plus телевизийн “Хэдийнбээ” нэвтрүүлгийн баг энд иржээ. Виртуал ертөнцөөр дамжуулан залуусын хувцас, эд хэрэглэлийн тухай яриаг сонсох нь илүү эерэг, зугаатай санагдсан шүү. Дээр танилцуулсан өрөөнүүдээс гадна ил гал дээр мах шарж, эрдэнэсийн эрэлд гаран, тоглоом тоглох боломжийг олгосон U Garden, U Tip, U Terrace зэрэг цагийг уйтгарт авталгүй өнгөрүүлж болохуйц олон байршил байсан. 5. Хөтлөгч залуус Монголын хамгийн анхны залууст зориулсан метаверс арга хэмжээний хөтлөгчөөр UB Comedy клубын Равиоли, Тэмүүлэн, “Бидний нууц” подкастын Сэндэр, Номи нар ажилласан юм. Тэд оролцогч залуустай чөлөөтэй ярилцаж, хүссэн бүхэнд нь хариулт өгөхөөс гадна виртуал үйл ажиллагааг дөрвөн цагийн турш хөтлөн авч явав. Мөн "Sanjuniper" хамтлаг “U&Me” тэргүүтэй уран бүтээлээ "U Stage"-ээс толилуулж, метаверсэд үзүүлбэрээ хүргэсэн дотоодын анхны хамтлаг болсон билээ. Залууст зориулсан Монголын анхны метаверс эвентэд ямар сонирхолтой зүйлс өрнөснийг доорх бичлэгээс хүлээн авч үзээрэй.	2021 оны аравдугаар сард Facebook-ийн үүсгэн байгуулагч Марк Зукерберг толгой компанидаа рибрэндинг хийж, интернетийн шинэ эрин үе эхэлснийг зарлан биет болон виртуал орчныг холбох метаверсийг бүтээх зорилгоо танилцуулав. Ингэж л бид метаверсийн талаар хошууран сонирхож эхэлсэн болов уу. Цаг хугацааг ухрааваас метаверс гэх нэршлийг 1992 онд “Snow Crash” нэртэй шинжлэх ухааны уран зөгнөлт романд анх дурдсан байх агаад аливаа нэг аватарыг ашиглан хүмүүс хоорондоо харилцаа холбоо тогтоож буй талаар өгүүлдэг. Товчхондоо метаверс бол програм хангамжийн тусламжтайгаар аливаа нэг зүйлийг бодит юм шиг харуулдаг VR (virtual reality) болон график дүрслэлийг бодит байдалтай хослуулсан AR (augmented reality) технологийн нэгдэл юм. Дэлхий дахиныг хамарсан хөл хорио биднийг метаверс ертөнцтэй ойртоход илүү чухал нөлөө үзүүлсэн мэт санагдана. Хөл хорионоос өмнө хүн төрөлхтний 45 хувь нь виртуал арга хэмжээнд оролцож байсан бол өнгөрсөн оны намар энэ тоо 87 хувь болтлоо өсжээ. Үүний үр дүнд буюу хатуу хөл хорио дэлхий нийтийг хамарсан 2020 онд уг зах зээлийн үнэлгээ 47 тэрбум ам.долларт хүрсэн ба 2024 он гэхэд 800 тэрбум ам.долларт хүрэх магадлал бүхий тооцоолол гарав. Өдгөө технологийн энэ талбарт олон төрлийн арга хэмжээ зохион байгуулагдаж, бид аажим аажмаар дижитал шилжилт хийн, шинэ эгэлд ууссаар. Энэ удаагийн нийтлэлээрээ Монголд анх удаа залууст зориулан зохион байгуулсан метаверс арга хэмжээ буюу “U&Me” виртуал эвентээс онцлох таван зүйлийг танилцуулж байна. ### 1. “Гэгээн хайрын баяр”-ын өдрийн гэнэтийн бэлэг Хөнгөн цас зөөлнөөр хаялах хотын саруулхан гудамжаар хосууд хөтлөлцөн алхах Валентины өдөр зарим хүмүүс ганцаардалд уягдах мэдрэмж энүүхэнд. Тэгвэл энэ удаагийн гэгээн хайрын баяраар уйтгарыг үл анзааран 500 орчим залуус виртуал арга хэмжээнд оролцсон юм. Үргэлж шинэлэг, инновацлаг, технологилог бүхнийг санаачилдаг U брэндийн зүгээс оролцогч залуустаа өөрийн гэсэн онцлог бүхий өрөөнүүдийг санал болгожээ. Залуус өрөө бүрд ээлж дараалан зочилж, өөрсдийн дуртай уран бүтээлч, контент үйлдвэрлэгчидтэй яриа өрнүүлсэн юм. Мөн сонирхолтой тоглоом, асуулт хариултын тэмцээнд оролцож нэгэн үдшийг зугаатай өнгөрүүлэв. ### 2. Хүртээмжтэй дижитал орчин Гол үйл ажиллагаа нь хоёрдугаар сарын 14-ний 19 цагаас Gamerjibe виртуал арга хэмжээ зохион байгуулагч платформд эхэлсэн ба түүнд оролцож буй хүмүүсийн хувьд цоо шинэ туршлага болж өгөв. Энэхүү платформын давуу тал нь аль ч "вэб"-ээс холбогдох боломжтойн зэрэгцээ зөвхөн цахим шуудангаа ашиглан нэвтрэх боломжтой. Тиймээс ашиглахад тун хялбар гэсэн үг. Мөн дуудлага хийх, зурвас бичих, сэтгэл хөдлөлөө "эможи"-оор илэрхийлэх зэрэг үйлдэл нь уг арга хэмжээг улам хөгжилтэй болгож байв. Үүнээс гадна виртуал эвентийн платформ руу нэвтрэх боломжгүй хэрэглэгчдэдээ зориулж Facebook болон YouTube дээр шууд дамжуулалт хийснийг онцлон дурдууштай. ### 3. Дэгжин дүрүүд Зөвхөн таныг тодорхойлох дүр төрх тэнд бий. Олон янзын хувцас, чимэглэл, үс засалтаас та хүссэнээрээ сонгож өөрийгөө илэрхийлэх боломжтой. Миний хувьд урт бор үс, дэгжин нүдний шил, урт хар юбка, богино ханцуйтай бор цамцаар гангарсан. Үүнээс гадна өөрт таалагдсан нэгэнтэй хувийн халуун дулаан яриа өрнүүлж, зурвас бичиж болох бөгөөд хүсвэл уух юмаар дайлсан ч буруудах зүйлгүй. ### 4. Онцгой байршлууд Тэнд нийтдээ найман төрлийн өрөө, байршил бий бөгөөд үүнээс зарим онцлууштайг нь танилцуулъя. U Zone – Виртуал ертөнцөд хөл тавих мөчид хамгийн түрүүнд оролцогчдыг тус хэсэг угтах болно. Эндээс та хэрэгтэй мэдээллээ онлайн хөтчөөс асууж, таалагдсан нэгэнтэйгээ “U&Me” самбарын өмнө зургаа татуулан, бусад өрөө рүү дамжин орох боломжтой. U Party – Энэ өрөөнөөс та хайсан нэгнээ олж ч магадгүй. Учир нь түргэн болзоо, сохор болзоо, мааз яриа, хов жив гэсэн хэсгүүд эл өрөөнд багтсан байв. U Talk – Хамгийн сонирхолтой өрөө. Танин мэдэхүйн асуултад хариулах, таалагдсан нэгнээ найрах боломж энэ хэсэгт л бий. U Stage – 35 хүний суудалтай виртуал тайзнаас анхны стэнд-ап комедиг хүлээн авч, амьд хөгжмийн үзүүлбэрийг үзэж амжив. U TV – Volume Plus телевизийн “Хэдийнбээ” нэвтрүүлгийн баг энд иржээ. Виртуал ертөнцөөр дамжуулан залуусын хувцас, эд хэрэглэлийн тухай яриаг сонсох нь илүү эерэг, зугаатай санагдсан шүү. Дээр танилцуулсан өрөөнүүдээс гадна ил гал дээр мах шарж, эрдэнэсийн эрэлд гаран, тоглоом тоглох боломжийг олгосон U Garden, U Tip, U Terrace зэрэг цагийг уйтгарт авталгүй өнгөрүүлж болохуйц олон байршил байсан. ### 5. Хөтлөгч залуус Монголын хамгийн анхны залууст зориулсан метаверс арга хэмжээний хөтлөгчөөр UB Comedy клубын Равиоли, Тэмүүлэн, “Бидний нууц” подкастын Сэндэр, Номи нар ажилласан юм. Тэд оролцогч залуустай чөлөөтэй ярилцаж, хүссэн бүхэнд нь хариулт өгөхөөс гадна виртуал үйл ажиллагааг дөрвөн цагийн турш хөтлөн авч явав. Мөн "Sanjuniper" хамтлаг “U&Me” тэргүүтэй уран бүтээлээ "U Stage"-ээс толилуулж, метаверсэд үзүүлбэрээ хүргэсэн дотоодын анхны хамтлаг болсон билээ. Залууст зориулсан Монголын анхны метаверс эвентэд ямар сонирхолтой зүйлс өрнөснийг доорх бичлэгээс хүлээн авч үзээрэй.
https://unread.today/c/insight-apple-asp	Techworm	Sumiyajargal Enkhbayar	2022-04-05T00:00:00	4 сарын 5, 2022	Apple брэндийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлтэй холбоотой сонирхолтой баримтууд	<div class="article-body"> <h2>Бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг электроник төхөөрөмжийн зах зээлд томоохон байр суурь эзэлж буй "Apple" компанийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлтийн тухай таны мэдвэл зохих сонирхолтой баримтуудыг танилцуулж байна. Сүүлийн жилүүдэд "Apple" компанийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлт нь өсөж өнгөрөгч оны ашиг орлого нь 2020 оныхоос 33.26 хувиар нэмэгдэн 365.8 тэрбум долларт хүрсэн нь дэлхийн ухаалаг утасны зах зээлийн 23.4 хувийг эзэлж байна. Ийнхүү iPhone хэрэглэгчдийн тоо нэг тэрбумд хүрснээр засвар үйлчилгээний эрэлт ч дагаад өсжээ. <div><br></div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>нэг минутад 350 iphone <br></div></h3><p></p><p>"iPhone хот" гэж нэрлэгдсэн Хятадын <a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D3%A9%D0%BD%D0%B6%D0%BE%D1%83">Жэнжоу</a> хотын үйлдвэр нэг минутад 350, өдөрт 500 мянган iPhone<i> </i>гар утас үйлдвэрлэх хүчин чадалтай аж. 350 мянган ажилтантай Жэнжоугийн үйлдвэрт өнгөлөх, өрөмдөх, гагнах гэх мэт 400 алхамт шат дараалалтайгаар iPhone гар утсыг угсардаг бол уг үйлдвэрийг Тайван улсын "Foxconn" гэх компани эзэмшдэг. Сонирхолтой нь "Apple" төхөөрөмжүүдийнхээ ажиллах систем, дизайн гэх зэргийг өөрсдөө боловсруулдаг ч бүтээгдэхүүнүүдээ угсрах том үйлдвэргүй аж. iPhone утасныхаа эд анги бүрийг өөр өөр улсуудаас татан авж, угсрах ажлыг нь "Foxconn" болон "Pegatron" гэх хоёр Тайвань компани гүйцэтгэдэг байна. Бэлэн болсон iPhone гар утаснуудаа уг хоёр компаниас худалдан авдаг. Нийт худалдаанд гарч буй iPhone утасны талаас илүү хувийг Жөнжоугийн үйлдвэрт угсардаг аж.</p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe src="https://flo.uri.sh/visualisation/9278582/embed" style="none;none;none;none;none;none;none;width:100%;height:600px;" sandbox="allow-same-origin allow-forms allow-scripts allow-downloads allow-popups allow-popups-to-escape-sandbox allow-top-navigation-by-user-activation" title="Interactive or visual content" frameborder="0" width="100%" height="100%"></iframe></div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>30 гишүүнтэй гэр бүл</div></h3><p></p><p>"Apple" брэндийн бүтээгдэхүүнүүдийг үндсэн таван хэсэгт хувааж болох юм. Үүнд iPhone, iPad, Mac, гэр ахуйн болон аксесcуар бүтээгдэхүүнүүд ордог. Гэр ахуйн болон аксессуар бүтээгдэхүүнд AirPods, Apple TV 4K, Apple Watch, Beats чихэвч, HomePod өсгөгч гэх зэрэг багтдаг бол бүтээгдэхүүн бүр нь гурваас таван төрлийн загварын сонголттойгоор худалдаанд гардгийг бид бүхэн мэднэ. Ийнхүү нийт 30 гаруй төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг.</p><p>Үүнээс <a href="https://www.businessofapps.com/data/apple-statistics/" target="_blank">2020</a> онд 230 сая ширхэг iPhone, 71 сая iPad, 20 сая iMac болон Macbook борлуулагдсан аж. "Apple" брэндийн ашиг орлогын 50-иас доошгүй хувийг iPhone эзэлдэг ч сүүлийн таван жилд борлуулалтын хэмжээ буурсан үзүүлэлттэй байна. Харин эсрэгээр гэр ахуйн болон аксессуар бүтээгдэхүүнүүдийн эрэлт ихэссэн нь "Apple" уг салбартаа илүү анхаарал хандуулах болсонтой холбоотой биз ээ. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/c9166cac3b535cf8ad3f37af08e6b3ef.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>"apple"-ийн хоёр дахь том үйлдвэрлэл бол үйлчилгээ<div><br></div></h3><p><i>iCloud, Apple Music, Apple TV+, Apple Fitness+</i> гэх зэрэг үйлчилгээнүүдийн захиалга жил ирэх тусам өссөөр "Apple"-ийн нийт ашиг орлогын 18 хувийг эзэлж байна. Энэ нь iPhone гар утасны борлуулалтын дараа орох үзүүлэлт. Судлаачид энэхүү цахим үйлчилгээний салбарыг "Apple" компанийн <b><a href="https://www.businessofapps.com/data/apple-statistics/" target="_blank">хамгийн чухал сегмент</a> </b>гэж үзэхийн зэрэгцээ 2025 он гэхэд 50 тэрбумын ашиг олно гэж таамаглажээ. Өнгөрөгч онд уг үйлчилгээнүүдийн нийт захиалга 745 саяд хүрсэн байна. Үүнээс хамгийн их захиалгатай нь Apple Music хөгжмийн апп юм. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖИЛ БА APPLE</h3><p>Байгальд ээлтэй, тогтвортой хөгжлийн зорилго, хэрэгжүүлэлт нь бүх л байгууллагуудад тулгарч буй том сорилт. "Apple"-ийн хувьд үйлдвэрлэл, үйлчилгээний хүрээнд дараах өөрчлөлтүүдийг хийжээ.</p> <ul><li>Mac-д зориулсан анхны чип болох M1 чип нь өмнөх загваруудтай харьцуулахад бага эрчим хүч ашигладаг. Түүнчлэн дахин боловсруулсан материалуудыг ашиглан iMac-ийн сүүлийн загвар нь нүүрстөрөгчийн ул мөрөө <a href="https://www.apple.com/ie/environment/" target="_blank">20 хувиар</a> багассан байна.</li><li>Мөн дээр дурдсан "Apple"-ийн Siri гэх мэт цахим үйлчилгээнүүд нь <a href="https://www.apple.com/ie/environment/" target="_blank">100 хувь</a> зөвхөн сэргээгдэх эрчим хүчээр ажилладаг аж.</li><li>"Apple"-ийн бүтээгдэхүүний анхдагч түүхий эд бол хөнгөн цагаан. Одоогоор MacBook Air, Apple Watch, Mac mini болон iPad-н бүх загварууд <a href="https://www.apple.com/ie/environment/" target="_blank">100 хувь</a> дахин боловсруулсан хөнгөн цагаан ашиглаж байгаа юм. Ингэснээр "Apple" 2015 оноос хойш хөнгөн цагаантай холбоотой нүүрстөрөгчийн ул мөрөө <a href="https://www.apple.com/ie/environment/" target="_blank">72 хувиар</a> бууруулжээ.</li></ul><p> <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/1551966626511120f4da80c651645738.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>албан ёсны засвар үйлчилгээ ба сэтгэл ханамж</div><div><br></div></h3><p>"Apple"-ийн анхны өндөр борлуулалттай iPhone 4 худалдаанд гарсны дараа засвар үйлчилгээний эрэлт хоёр дахин өсөж байжээ. Тэр үеийнхээс "Apple"-ийн бүтээгдэхүүнүүдийн борлуулалт<a href="https://www.businessofapps.com/data/apple-statistics/" target="_blank"> зургаа дахин өсөж</a>, засварын төвийн хэрэгцээ ч нэмэгдсээр байна. Одоогийн байдлаар "Apple" 200 гаруй улсад албан ёсны засварын төвийг нээжээ. Ийнхүү хэрэглээнээс үүссэн шинэ зах зээл нээгдсэн аж. <br><br></p> <p>Харин манайд "Мобиком" Корпорацийн баталгаат засварын төв Apple брэндийн албан ёсны засвар, үйлчилгээг зах зээлд нэвтрүүлжээ. Энгийн засвараас ялгарах хамгийн том онцлог нь <i>iPhone, MacBook, iPad, iWatch, AirPods</i> зэрэг төхөөрөмжүүдийг Swap буюу цоо шинэ төхөөрөмжөөр сольж өгөх үйлчилгээг үзүүлэх юм. Тухайлбал, AirPods-ийн нэг хосыг гээсэн тохиолдолд SWAP үйлчилгээг ашиглан зөвхөн гээсэн талаа шинээр худалдан авах боломжтой аж. Мөн гар утасны баталгаат хугацаанд үйлдвэрийн гэмтэл үүссэн бол энэхүү "Tedy" төвд байрлах албан ёсны засварт үнэ төлбөргүй засуулах боломжтойгоороо ялгаатай.<br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/8042fcbb-9554-417d-ab77-f91623e5e758/1f63d7ed0ae0325e3df0637731016c06.jpeg"></p> </div>	Бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг электроник төхөөрөмжийн зах зээлд томоохон байр суурь эзэлж буй "Apple" компанийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлтийн тухай таны мэдвэл зохих сонирхолтой баримтуудыг танилцуулж байна. Сүүлийн жилүүдэд "Apple" компанийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлт нь өсөж өнгөрөгч оны ашиг орлого нь 2020 оныхоос 33.26 хувиар нэмэгдэн 365.8 тэрбум долларт хүрсэн нь дэлхийн ухаалаг утасны зах зээлийн 23.4 хувийг эзэлж байна. Ийнхүү iPhone хэрэглэгчдийн тоо нэг тэрбумд хүрснээр засвар үйлчилгээний эрэлт ч дагаад өсжээ. нэг минутад 350 iphone "iPhone хот" гэж нэрлэгдсэн Хятадын Жэнжоу хотын үйлдвэр нэг минутад 350, өдөрт 500 мянган iPhone гар утас үйлдвэрлэх хүчин чадалтай аж. 350 мянган ажилтантай Жэнжоугийн үйлдвэрт өнгөлөх, өрөмдөх, гагнах гэх мэт 400 алхамт шат дараалалтайгаар iPhone гар утсыг угсардаг бол уг үйлдвэрийг Тайван улсын "Foxconn" гэх компани эзэмшдэг. Сонирхолтой нь "Apple" төхөөрөмжүүдийнхээ ажиллах систем, дизайн гэх зэргийг өөрсдөө боловсруулдаг ч бүтээгдэхүүнүүдээ угсрах том үйлдвэргүй аж. iPhone утасныхаа эд анги бүрийг өөр өөр улсуудаас татан авж, угсрах ажлыг нь "Foxconn" болон "Pegatron" гэх хоёр Тайвань компани гүйцэтгэдэг байна. Бэлэн болсон iPhone гар утаснуудаа уг хоёр компаниас худалдан авдаг. Нийт худалдаанд гарч буй iPhone утасны талаас илүү хувийг Жөнжоугийн үйлдвэрт угсардаг аж. 30 гишүүнтэй гэр бүл "Apple" брэндийн бүтээгдэхүүнүүдийг үндсэн таван хэсэгт хувааж болох юм. Үүнд iPhone, iPad, Mac, гэр ахуйн болон аксесcуар бүтээгдэхүүнүүд ордог. Гэр ахуйн болон аксессуар бүтээгдэхүүнд AirPods, Apple TV 4K, Apple Watch, Beats чихэвч, HomePod өсгөгч гэх зэрэг багтдаг бол бүтээгдэхүүн бүр нь гурваас таван төрлийн загварын сонголттойгоор худалдаанд гардгийг бид бүхэн мэднэ. Ийнхүү нийт 30 гаруй төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг. Үүнээс 2020 онд 230 сая ширхэг iPhone, 71 сая iPad, 20 сая iMac болон Macbook борлуулагдсан аж. "Apple" брэндийн ашиг орлогын 50-иас доошгүй хувийг iPhone эзэлдэг ч сүүлийн таван жилд борлуулалтын хэмжээ буурсан үзүүлэлттэй байна. Харин эсрэгээр гэр ахуйн болон аксессуар бүтээгдэхүүнүүдийн эрэлт ихэссэн нь "Apple" уг салбартаа илүү анхаарал хандуулах болсонтой холбоотой биз ээ. "apple"-ийн хоёр дахь том үйлдвэрлэл бол үйлчилгээ iCloud, Apple Music, Apple TV+, Apple Fitness+ гэх зэрэг үйлчилгээнүүдийн захиалга жил ирэх тусам өссөөр "Apple"-ийн нийт ашиг орлогын 18 хувийг эзэлж байна. Энэ нь iPhone гар утасны борлуулалтын дараа орох үзүүлэлт. Судлаачид энэхүү цахим үйлчилгээний салбарыг "Apple" компанийн хамгийн чухал сегмент гэж үзэхийн зэрэгцээ 2025 он гэхэд 50 тэрбумын ашиг олно гэж таамаглажээ. Өнгөрөгч онд уг үйлчилгээнүүдийн нийт захиалга 745 саяд хүрсэн байна. Үүнээс хамгийн их захиалгатай нь Apple Music хөгжмийн апп юм. ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖИЛ БА APPLE Байгальд ээлтэй, тогтвортой хөгжлийн зорилго, хэрэгжүүлэлт нь бүх л байгууллагуудад тулгарч буй том сорилт. "Apple"-ийн хувьд үйлдвэрлэл, үйлчилгээний хүрээнд дараах өөрчлөлтүүдийг хийжээ. Mac-д зориулсан анхны чип болох M1 чип нь өмнөх загваруудтай харьцуулахад бага эрчим хүч ашигладаг. Түүнчлэн дахин боловсруулсан материалуудыг ашиглан iMac-ийн сүүлийн загвар нь нүүрстөрөгчийн ул мөрөө 20 хувиар багассан байна. Мөн дээр дурдсан "Apple"-ийн Siri гэх мэт цахим үйлчилгээнүүд нь 100 хувь зөвхөн сэргээгдэх эрчим хүчээр ажилладаг аж. "Apple"-ийн бүтээгдэхүүний анхдагч түүхий эд бол хөнгөн цагаан. Одоогоор MacBook Air, Apple Watch, Mac mini болон iPad-н бүх загварууд 100 хувь дахин боловсруулсан хөнгөн цагаан ашиглаж байгаа юм. Ингэснээр "Apple" 2015 оноос хойш хөнгөн цагаантай холбоотой нүүрстөрөгчийн ул мөрөө 72 хувиар бууруулжээ. албан ёсны засвар үйлчилгээ ба сэтгэл ханамж "Apple"-ийн анхны өндөр борлуулалттай iPhone 4 худалдаанд гарсны дараа засвар үйлчилгээний эрэлт хоёр дахин өсөж байжээ. Тэр үеийнхээс "Apple"-ийн бүтээгдэхүүнүүдийн борлуулалт зургаа дахин өсөж , засварын төвийн хэрэгцээ ч нэмэгдсээр байна. Одоогийн байдлаар "Apple" 200 гаруй улсад албан ёсны засварын төвийг нээжээ. Ийнхүү хэрэглээнээс үүссэн шинэ зах зээл нээгдсэн аж. Харин манайд "Мобиком" Корпорацийн баталгаат засварын төв Apple брэндийн албан ёсны засвар, үйлчилгээг зах зээлд нэвтрүүлжээ. Энгийн засвараас ялгарах хамгийн том онцлог нь iPhone, MacBook, iPad, iWatch, AirPods зэрэг төхөөрөмжүүдийг Swap буюу цоо шинэ төхөөрөмжөөр сольж өгөх үйлчилгээг үзүүлэх юм. Тухайлбал, AirPods-ийн нэг хосыг гээсэн тохиолдолд SWAP үйлчилгээг ашиглан зөвхөн гээсэн талаа шинээр худалдан авах боломжтой аж. Мөн гар утасны баталгаат хугацаанд үйлдвэрийн гэмтэл үүссэн бол энэхүү "Tedy" төвд байрлах албан ёсны засварт үнэ төлбөргүй засуулах боломжтойгоороо ялгаатай.	Бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг электроник төхөөрөмжийн зах зээлд томоохон байр суурь эзэлж буй "Apple" компанийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлтийн тухай таны мэдвэл зохих сонирхолтой баримтуудыг танилцуулж байна. Сүүлийн жилүүдэд "Apple" компанийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлт нь өсөж өнгөрөгч оны ашиг орлого нь 2020 оныхоос 33.26 хувиар нэмэгдэн 365.8 тэрбум долларт хүрсэн нь дэлхийн ухаалаг утасны зах зээлийн 23.4 хувийг эзэлж байна. Ийнхүү iPhone хэрэглэгчдийн тоо нэг тэрбумд хүрснээр засвар үйлчилгээний эрэлт ч дагаад өсжээ. ### нэг минутад 350 iphone "iPhone хот" гэж нэрлэгдсэн Хятадын Жэнжоу хотын үйлдвэр нэг минутад 350, өдөрт 500 мянган iPhoneгар утас үйлдвэрлэх хүчин чадалтай аж. 350 мянган ажилтантай Жэнжоугийн үйлдвэрт өнгөлөх, өрөмдөх, гагнах гэх мэт 400 алхамт шат дараалалтайгаар iPhone гар утсыг угсардаг бол уг үйлдвэрийг Тайван улсын "Foxconn" гэх компани эзэмшдэг. Сонирхолтой нь "Apple" төхөөрөмжүүдийнхээ ажиллах систем, дизайн гэх зэргийг өөрсдөө боловсруулдаг ч бүтээгдэхүүнүүдээ угсрах том үйлдвэргүй аж. iPhone утасныхаа эд анги бүрийг өөр өөр улсуудаас татан авж, угсрах ажлыг нь "Foxconn" болон "Pegatron" гэх хоёр Тайвань компани гүйцэтгэдэг байна. Бэлэн болсон iPhone гар утаснуудаа уг хоёр компаниас худалдан авдаг. Нийт худалдаанд гарч буй iPhone утасны талаас илүү хувийг Жөнжоугийн үйлдвэрт угсардаг аж. ### 30 гишүүнтэй гэр бүл "Apple" брэндийн бүтээгдэхүүнүүдийг үндсэн таван хэсэгт хувааж болох юм. Үүнд iPhone, iPad, Mac, гэр ахуйн болон аксесcуар бүтээгдэхүүнүүд ордог. Гэр ахуйн болон аксессуар бүтээгдэхүүнд AirPods, Apple TV 4K, Apple Watch, Beats чихэвч, HomePod өсгөгч гэх зэрэг багтдаг бол бүтээгдэхүүн бүр нь гурваас таван төрлийн загварын сонголттойгоор худалдаанд гардгийг бид бүхэн мэднэ. Ийнхүү нийт 30 гаруй төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг. Үүнээс 2020 онд 230 сая ширхэг iPhone, 71 сая iPad, 20 сая iMac болон Macbook борлуулагдсан аж. "Apple" брэндийн ашиг орлогын 50-иас доошгүй хувийг iPhone эзэлдэг ч сүүлийн таван жилд борлуулалтын хэмжээ буурсан үзүүлэлттэй байна. Харин эсрэгээр гэр ахуйн болон аксессуар бүтээгдэхүүнүүдийн эрэлт ихэссэн нь "Apple" уг салбартаа илүү анхаарал хандуулах болсонтой холбоотой биз ээ. ### "apple"-ийн хоёр дахь том үйлдвэрлэл бол үйлчилгээ iCloud, Apple Music, Apple TV+, Apple Fitness+ гэх зэрэг үйлчилгээнүүдийн захиалга жил ирэх тусам өссөөр "Apple"-ийн нийт ашиг орлогын 18 хувийг эзэлж байна. Энэ нь iPhone гар утасны борлуулалтын дараа орох үзүүлэлт. Судлаачид энэхүү цахим үйлчилгээний салбарыг "Apple" компанийн хамгийн чухал сегмент гэж үзэхийн зэрэгцээ 2025 он гэхэд 50 тэрбумын ашиг олно гэж таамаглажээ. Өнгөрөгч онд уг үйлчилгээнүүдийн нийт захиалга 745 саяд хүрсэн байна. Үүнээс хамгийн их захиалгатай нь Apple Music хөгжмийн апп юм. ### ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖИЛ БА APPLE Байгальд ээлтэй, тогтвортой хөгжлийн зорилго, хэрэгжүүлэлт нь бүх л байгууллагуудад тулгарч буй том сорилт. "Apple"-ийн хувьд үйлдвэрлэл, үйлчилгээний хүрээнд дараах өөрчлөлтүүдийг хийжээ. * Mac-д зориулсан анхны чип болох M1 чип нь өмнөх загваруудтай харьцуулахад бага эрчим хүч ашигладаг. Түүнчлэн дахин боловсруулсан материалуудыг ашиглан iMac-ийн сүүлийн загвар нь нүүрстөрөгчийн ул мөрөө 20 хувиар багассан байна. * Мөн дээр дурдсан "Apple"-ийн Siri гэх мэт цахим үйлчилгээнүүд нь 100 хувь зөвхөн сэргээгдэх эрчим хүчээр ажилладаг аж. * "Apple"-ийн бүтээгдэхүүний анхдагч түүхий эд бол хөнгөн цагаан. Одоогоор MacBook Air, Apple Watch, Mac mini болон iPad-н бүх загварууд 100 хувь дахин боловсруулсан хөнгөн цагаан ашиглаж байгаа юм. Ингэснээр "Apple" 2015 оноос хойш хөнгөн цагаантай холбоотой нүүрстөрөгчийн ул мөрөө 72 хувиар бууруулжээ. ### албан ёсны засвар үйлчилгээ ба сэтгэл ханамж "Apple"-ийн анхны өндөр борлуулалттай iPhone 4 худалдаанд гарсны дараа засвар үйлчилгээний эрэлт хоёр дахин өсөж байжээ. Тэр үеийнхээс "Apple"-ийн бүтээгдэхүүнүүдийн борлуулалт зургаа дахин өсөж, засварын төвийн хэрэгцээ ч нэмэгдсээр байна. Одоогийн байдлаар "Apple" 200 гаруй улсад албан ёсны засварын төвийг нээжээ. Ийнхүү хэрэглээнээс үүссэн шинэ зах зээл нээгдсэн аж. Харин манайд "Мобиком" Корпорацийн баталгаат засварын төв Apple брэндийн албан ёсны засвар, үйлчилгээг зах зээлд нэвтрүүлжээ. Энгийн засвараас ялгарах хамгийн том онцлог нь iPhone, MacBook, iPad, iWatch, AirPods зэрэг төхөөрөмжүүдийг Swap буюу цоо шинэ төхөөрөмжөөр сольж өгөх үйлчилгээг үзүүлэх юм. Тухайлбал, AirPods-ийн нэг хосыг гээсэн тохиолдолд SWAP үйлчилгээг ашиглан зөвхөн гээсэн талаа шинээр худалдан авах боломжтой аж. Мөн гар утасны баталгаат хугацаанд үйлдвэрийн гэмтэл үүссэн бол энэхүү "Tedy" төвд байрлах албан ёсны засварт үнэ төлбөргүй засуулах боломжтойгоороо ялгаатай.
https://unread.today/c/books-immersinginreading	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2021-01-24T00:00:00	1 сарын 24, 2021	Б.Алтанхуягийн "Уншихуйд автахуй" номын тухай	<div class="article-body"> <p></p><p> Номд дуртай хэн бүхэн анхаарч үзэхүйц, энэ долоо хоногт Монголын зохиолчдын эвлэлээс утга зохиолын шүүмжийн төрөлд “Алтан өд” шагнал хүртээд буй <a href="https://www.internom.mn/%D0%BD%D0%BE%D0%BC/%D1%83%D0%BD%D1%88%D0%B8%D1%85%D1%83%D0%B9%D0%B4-%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%B9" target="_blank">“Уншихуйд автахуй”</a> номыг танилцуулъя. Шүлгийн таван түүвэр, “Муурын байшингуудын түүх” хэмээх хүүрнэл зохиол гаргаж байсан, сэтгүүлч, яруу найрагч Б.Алтанхуяг энэхүү бүтээлдээ гадаад, дотоодын 40 орчим зохиолч, яруу найрагчдын ур бүтээлийг задлан шинжсэнээ багтаажээ. Хорхэ Луис Борхэс, Владимир Набоков нарын утга зохиолын суутнуудаас гадна өдгөө бичиж туурвиж байгаа монгол зохиолч, яруу найрагчдыг багтаасан нь эл номыг барьж авах нэгэн чухал шалтгаан билээ. </p><p>Уншихуйд автуулах эл ном “Миний таних илбэчид”, “Бийр гарздаггүй дуучид”, “Хэзээд үл давтагдахын хүслэн ба тэд”, “Тэрслүү ганцаардагчид буюу үндэстний баатрууд” гэх зэрэг зургаан содон нэр бүхий бүлэгтэй. Ерөнхий редактораар ажилласан, яруу найрагч Я.Баяраа энэхүү бүтээлийг “Сонголттой уншигч болохыг хүссэн хүний сонгох эхний ном” хэмээн тодорхойлсон нь сонирхол татав. Номын их далайгаас өөрт хэрэгтэйг шүүрдэж, арвин олзтой үлдэхийн төлөө уншлаа. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номын өмнөтгөл</h3><h2>Сэтгэл бүлээцүүлэх нэгэн зүйл</h2><p></p><p dir="ltr"><i>Бяцхан шавар байшингийнхаа сүүдэрт эгчийгээ шоглож уйлуулчихаад өөрөө инээмсэглэж зогссон улаан хацартай, буржгар шар үстэй хөвгүүн бол би байлаа. Төмөр хуйлж үзэг хийнэ гээд гараа олон ч удаа зүсэж билээ. Болохгүй болохоор нь өнөөх хуйлаастай төмрөө байшингийн буланд хаяж орхив. Хэд хоногийн хойно тоглоомноос болж муудалцаад эгчийгээ түлхэж орхитол өнөөх хуйлсан төмөр дээр алгаараа дарж унаад гараа зүсчих нь тэр. Их цус хараад айж билээ. Анх удаа айдас гэж юу болохыг, зүрх хэрхэн салганаж, бич чичирхийлэх мэдрэмжийг тэр үед амссан юм. </i></p><p dir="ltr"><i>Эгч минь уйлж сууснаа хөгшин ижийн гэрийн бүрээсний уранхай хэсгийг тасдаж аваад гарынхаа цусыг арчиж, цус бялдсан өнөөх даавуугаараа ороож орхих нь тэр. Орой нь мэдсэн хэрнээ огт тоосон шинжгүй царай гаргасан ч дотроо бол хамгийн их зовж шаналсан, төмрийн хор орчих вий гэж халаглаж суусан хүн аав байлаа. Харин эгч намайг түлхсэн тухай үг дуугараагүй юм. Тэгээд л би дахин хүн түлхэхгүй гэж өөртөө шивнэж зогссон сон. </i></p><p dir="ltr"><i>Нар өвсний толгой дээгүүр явгалан өнгөрдөг талын бяцхан сууринд ийм нэг нулимс, цус, инээд гурав холилдсон үйл явдал өрнөж билээ. Энэ түүхийг санах болгондоо би эгчийгээ хайрладаг, өрөвддөг. Эмэгтэй хүний зовлон ямар ч чимээ аниргүй байдаг шиг санагддаг. Дотроо зовж, уйлдаг, өвдгөө тэвэрсэн жаахан охин зовлон хэмээх нүсэр хананд даруулж суух мэт төсөөлөгддөг. Тиймдээ ч цээжин дээр чулуугаар дарсан мэт хүнд, гараа төмрөөр удаан гэгч нь зүсэх шиг сэтгэл хорсгодог зүйлс тэр хэлтэрхий төмөр шиг өчнөөн бий гэдгийг би бүүр түүр ойлгов. </i></p><p dir="ltr"><i>Тэгээд би хүмүүсийг биш, өөрийгөө түлхдэг болсон юм. Оюун бодол минь аажмаар өсөж томрох тусам ном гэдэг зүйл рүү өөрийгөө удаанаар түлхэв. Гадаа тоглох минь цөөрч, найзууд ховордож, таазанд өлгөөтэй шар гэрэл шөнө ч амрахаа больж, доор нь ном тэвэрсэн аз жаргалтай хүүгийн зураг Батноровын суурингийн бяцхан байшинд амилдаг болов. </i></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номын тухай хэдэн мөр </h3><p></p><p dir="ltr">“Уншихуйд автахуй” гүйлгэж нэг уншаад өнгөрчих ном биш, харин шилэгдсэн зохиолуудыг уншихдаа эргэн эргэн харж, зөвлөж ярилцаж явах бүтээл юм. Шүүмж нэг бүр нь 3-5 нүүр учир уншихад их хугацаа орохгүй. Суут зохиолчдын тухай өгүүлэхдээ ихэвчлэн нэг бүтээлээр нь төлөөлүүлэн шинжжээ. Михаил Булгаковыг "Мастер Маргарита хоёр", Владимир Набоковыг “Профессор Пнин”, Итало Кальвиног “Үл үзэгдэгч хотууд”, Д.Нацагдоржийг “Харанхуй хад”-аар нь гэх мэт. Уншсан зохиолуудынхаа тухай мэдлэг, сэрэл мэдрэмжийг батжуулж, уншаагүй зохиолчидтойгоо хэрхэн уулзахыг энэ ном танд хэлж өгнө. </p><p dir="ltr">Аливаа зохиол хоёр хүнд яг ижил уншигдана гэж үгүй биз ээ. Хэн ч гэсэн зохиол уншихдаа өөрийн туулсан амьдрал, туршлага, сэрэл мэдрэмждээ тулгуурлан эргэцүүлэхийг эргэцүүлж, гээхийг гээж, шингээхийг нь шингээж уншдаг. Бас, хүний болоод амьдралын мөн чанар юу юм бэ гэх мөнхийн асуултын хариултыг дор бүрнээ эрж байдаг. Улмаар зохиол бүтээлээр дамжуулан өөрийнхөө дотроос тэрхүү хариултыг олж харахыг хичээнэ. Б.Алтанхуяг яг л ийм эрэл хайгуулд уншигчийг хөтлөх болно. Хэдийгээр зохиолчдын арга барил, намтрын тухай өгүүлэх хэсгүүд бий ч энэхүү номын гол баатрууд нь бүтээгч биш бүтээл юм байна гэж бодогдсон. Тэгэхээр зохиолчидтой танилцах гэхээс илүү эргэн танилцах гэвэл зохимжтой байх.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Шүүмжийн хэсгээс (Эдогава рампогийн тухай)</h3><p></p><p dir="ltr">Оскар Уайльдын “Дориан Грэйн хөрөг” зохиолыг санаж байгаа биз дээ. “Хүнийг оюун ухаантай гэж хэн хэлсэн юм бэ? Ямар яаруу дүгнэлт вэ?” гэсэн хачин жигтэй уулга алдалтуудаар намайг цоо хатгадаг эл зохиолд ч сайхан залуугийн тухай гардаг. Грэй хэдий сайхан залуу, түүний хөрөг өөрөөс нь ч хэд дахин сайхан зурагдсан ч эцэст нь өтөнд идэгдэж, үзэшгүй муухайгаар өвгөрсөн хүний дүртэй болсон байдаг. Учир нь Грэйн амьдрал дээр муу муухайг үргэлж үйлддэг байсан болохоор тэр. Тиймээс ч “Зурагтай аялагч”-тай төстэй өгүүлэмж энд байгаа нь ажиглагдах ч Оскар Уайлдын зохиол хүний мөн чанарын асуудалд хариулт өгөх гэсэн нь тодорхой харагддаг. Харин Рампогийнх тэс өөр. Чухам ямар тодорхойлолт, ямар хариултыг өгөх нь нэлээдгүй эргэлзээтэй. Дурангийн эсрэг талаар харах, шөнийн харанхуйд уусан шингэж зурган дотор амьд хүн ороод явчихаж буй эл өгүүлэмжийг хэрхэн тайлбарлах вэ? Зүгээр л аймшигтай хар дарсан зүүд гэхээс өөр бодол толгойд үл орж ирнэм… Нууцлаг шинжтэй, сэтгэл түгшээм асуудлуудыг хошин наргиан мэтээр хүлээн авч, жигтэйгээр шийддэг, айдас хийрхлээ бус чөтгөрийн гэмээр оюун сэтгэхүйдээ цаг ямагт цагдан хорьж дийлдэггүй түүний зохиолын дүрүүд нь ямар ч хийсвэрлэл үгүй дэндүү бодит сэтгэгдэл төрүүлдэг. </p><p dir="ltr">Хэзээ ч биелж боломгүй, хүнд баймгүй зан төрхийн илэрхийлэл, сэтгэл хөдлөл дээд цэгтээ хүрвэл үхлээс өөр сонголт байдаггүйг бидэнд нээж өгсөн түүний хамгийн алдартай тууриудын нэг “Толин там”-ыг бичих зүйлийнхээ хамгийн сүүлчийн жишээ болгон авч үзье. </p><p dir="ltr">Зохиомж нь нэг ёсондоо “Улаан тасалгаа”-тайгаа тун адилхан. Хэсэг залуус нийлж аймшгийн түүх ярина. Харин К гэх залуу өөрийн дотнын анд Танумагийн ад зэтгэрээс л олж авсан баймаар дур сонирхол, харамсалтайгаар хэрхэн амь насаа алдсан тухай өгүүлдэг. Танума бол баян айлын хүүхэд. Тэр шилэн эдлэл, дуранд маш их дуртай, бүр эмэгтэй хүнээс ч илүү толинд тачаадан дурладаг нэгэн. Гэвч эцэст нь энэ сонирхол нь Танумаг улаан гараараа багалзуурдаж орхидог юм. Тэр хөндлөнгийн хүнд галзуу солиотой мэтээр харагдах олон үйлдлүүдийнхээ дараа өөрийн бодож олсон ганцхан хүн багтах зайтай, ямар ч өөгүй, тув тунгалаг шилэн бөмбөлөг бүтээж, түүн дотроо орчихоод гарч чаддаггүй. К найзыгаа аврахын тулд зарц нартай нь нийлэн өнөөх толин тамыг эвдэж найзыгаа гаргаж авах боловч Танумагийн ухаан санаа хэдийн солиорчээ. </p><p><br></p> </div>	Номд дуртай хэн бүхэн анхаарч үзэхүйц, энэ долоо хоногт Монголын зохиолчдын эвлэлээс утга зохиолын шүүмжийн төрөлд “Алтан өд” шагнал хүртээд буй “Уншихуйд автахуй” номыг танилцуулъя. Шүлгийн таван түүвэр, “Муурын байшингуудын түүх” хэмээх хүүрнэл зохиол гаргаж байсан, сэтгүүлч, яруу найрагч Б.Алтанхуяг энэхүү бүтээлдээ гадаад, дотоодын 40 орчим зохиолч, яруу найрагчдын ур бүтээлийг задлан шинжсэнээ багтаажээ. Хорхэ Луис Борхэс, Владимир Набоков нарын утга зохиолын суутнуудаас гадна өдгөө бичиж туурвиж байгаа монгол зохиолч, яруу найрагчдыг багтаасан нь эл номыг барьж авах нэгэн чухал шалтгаан билээ. Уншихуйд автуулах эл ном “Миний таних илбэчид”, “Бийр гарздаггүй дуучид”, “Хэзээд үл давтагдахын хүслэн ба тэд”, “Тэрслүү ганцаардагчид буюу үндэстний баатрууд” гэх зэрэг зургаан содон нэр бүхий бүлэгтэй. Ерөнхий редактораар ажилласан, яруу найрагч Я.Баяраа энэхүү бүтээлийг “Сонголттой уншигч болохыг хүссэн хүний сонгох эхний ном” хэмээн тодорхойлсон нь сонирхол татав. Номын их далайгаас өөрт хэрэгтэйг шүүрдэж, арвин олзтой үлдэхийн төлөө уншлаа. Номын өмнөтгөл Сэтгэл бүлээцүүлэх нэгэн зүйл Бяцхан шавар байшингийнхаа сүүдэрт эгчийгээ шоглож уйлуулчихаад өөрөө инээмсэглэж зогссон улаан хацартай, буржгар шар үстэй хөвгүүн бол би байлаа. Төмөр хуйлж үзэг хийнэ гээд гараа олон ч удаа зүсэж билээ. Болохгүй болохоор нь өнөөх хуйлаастай төмрөө байшингийн буланд хаяж орхив. Хэд хоногийн хойно тоглоомноос болж муудалцаад эгчийгээ түлхэж орхитол өнөөх хуйлсан төмөр дээр алгаараа дарж унаад гараа зүсчих нь тэр. Их цус хараад айж билээ. Анх удаа айдас гэж юу болохыг, зүрх хэрхэн салганаж, бич чичирхийлэх мэдрэмжийг тэр үед амссан юм. Эгч минь уйлж сууснаа хөгшин ижийн гэрийн бүрээсний уранхай хэсгийг тасдаж аваад гарынхаа цусыг арчиж, цус бялдсан өнөөх даавуугаараа ороож орхих нь тэр. Орой нь мэдсэн хэрнээ огт тоосон шинжгүй царай гаргасан ч дотроо бол хамгийн их зовж шаналсан, төмрийн хор орчих вий гэж халаглаж суусан хүн аав байлаа. Харин эгч намайг түлхсэн тухай үг дуугараагүй юм. Тэгээд л би дахин хүн түлхэхгүй гэж өөртөө шивнэж зогссон сон. Нар өвсний толгой дээгүүр явгалан өнгөрдөг талын бяцхан сууринд ийм нэг нулимс, цус, инээд гурав холилдсон үйл явдал өрнөж билээ. Энэ түүхийг санах болгондоо би эгчийгээ хайрладаг, өрөвддөг. Эмэгтэй хүний зовлон ямар ч чимээ аниргүй байдаг шиг санагддаг. Дотроо зовж, уйлдаг, өвдгөө тэвэрсэн жаахан охин зовлон хэмээх нүсэр хананд даруулж суух мэт төсөөлөгддөг. Тиймдээ ч цээжин дээр чулуугаар дарсан мэт хүнд, гараа төмрөөр удаан гэгч нь зүсэх шиг сэтгэл хорсгодог зүйлс тэр хэлтэрхий төмөр шиг өчнөөн бий гэдгийг би бүүр түүр ойлгов. Тэгээд би хүмүүсийг биш, өөрийгөө түлхдэг болсон юм. Оюун бодол минь аажмаар өсөж томрох тусам ном гэдэг зүйл рүү өөрийгөө удаанаар түлхэв. Гадаа тоглох минь цөөрч, найзууд ховордож, таазанд өлгөөтэй шар гэрэл шөнө ч амрахаа больж, доор нь ном тэвэрсэн аз жаргалтай хүүгийн зураг Батноровын суурингийн бяцхан байшинд амилдаг болов. Номын тухай хэдэн мөр “Уншихуйд автахуй” гүйлгэж нэг уншаад өнгөрчих ном биш, харин шилэгдсэн зохиолуудыг уншихдаа эргэн эргэн харж, зөвлөж ярилцаж явах бүтээл юм. Шүүмж нэг бүр нь 3-5 нүүр учир уншихад их хугацаа орохгүй. Суут зохиолчдын тухай өгүүлэхдээ ихэвчлэн нэг бүтээлээр нь төлөөлүүлэн шинжжээ. Михаил Булгаковыг "Мастер Маргарита хоёр", Владимир Набоковыг “Профессор Пнин”, Итало Кальвиног “Үл үзэгдэгч хотууд”, Д.Нацагдоржийг “Харанхуй хад”-аар нь гэх мэт. Уншсан зохиолуудынхаа тухай мэдлэг, сэрэл мэдрэмжийг батжуулж, уншаагүй зохиолчидтойгоо хэрхэн уулзахыг энэ ном танд хэлж өгнө. Аливаа зохиол хоёр хүнд яг ижил уншигдана гэж үгүй биз ээ. Хэн ч гэсэн зохиол уншихдаа өөрийн туулсан амьдрал, туршлага, сэрэл мэдрэмждээ тулгуурлан эргэцүүлэхийг эргэцүүлж, гээхийг гээж, шингээхийг нь шингээж уншдаг. Бас, хүний болоод амьдралын мөн чанар юу юм бэ гэх мөнхийн асуултын хариултыг дор бүрнээ эрж байдаг. Улмаар зохиол бүтээлээр дамжуулан өөрийнхөө дотроос тэрхүү хариултыг олж харахыг хичээнэ. Б.Алтанхуяг яг л ийм эрэл хайгуулд уншигчийг хөтлөх болно. Хэдийгээр зохиолчдын арга барил, намтрын тухай өгүүлэх хэсгүүд бий ч энэхүү номын гол баатрууд нь бүтээгч биш бүтээл юм байна гэж бодогдсон. Тэгэхээр зохиолчидтой танилцах гэхээс илүү эргэн танилцах гэвэл зохимжтой байх. Шүүмжийн хэсгээс (Эдогава рампогийн тухай) Оскар Уайльдын “Дориан Грэйн хөрөг” зохиолыг санаж байгаа биз дээ. “Хүнийг оюун ухаантай гэж хэн хэлсэн юм бэ? Ямар яаруу дүгнэлт вэ?” гэсэн хачин жигтэй уулга алдалтуудаар намайг цоо хатгадаг эл зохиолд ч сайхан залуугийн тухай гардаг. Грэй хэдий сайхан залуу, түүний хөрөг өөрөөс нь ч хэд дахин сайхан зурагдсан ч эцэст нь өтөнд идэгдэж, үзэшгүй муухайгаар өвгөрсөн хүний дүртэй болсон байдаг. Учир нь Грэйн амьдрал дээр муу муухайг үргэлж үйлддэг байсан болохоор тэр. Тиймээс ч “Зурагтай аялагч”-тай төстэй өгүүлэмж энд байгаа нь ажиглагдах ч Оскар Уайлдын зохиол хүний мөн чанарын асуудалд хариулт өгөх гэсэн нь тодорхой харагддаг. Харин Рампогийнх тэс өөр. Чухам ямар тодорхойлолт, ямар хариултыг өгөх нь нэлээдгүй эргэлзээтэй. Дурангийн эсрэг талаар харах, шөнийн харанхуйд уусан шингэж зурган дотор амьд хүн ороод явчихаж буй эл өгүүлэмжийг хэрхэн тайлбарлах вэ? Зүгээр л аймшигтай хар дарсан зүүд гэхээс өөр бодол толгойд үл орж ирнэм… Нууцлаг шинжтэй, сэтгэл түгшээм асуудлуудыг хошин наргиан мэтээр хүлээн авч, жигтэйгээр шийддэг, айдас хийрхлээ бус чөтгөрийн гэмээр оюун сэтгэхүйдээ цаг ямагт цагдан хорьж дийлдэггүй түүний зохиолын дүрүүд нь ямар ч хийсвэрлэл үгүй дэндүү бодит сэтгэгдэл төрүүлдэг. Хэзээ ч биелж боломгүй, хүнд баймгүй зан төрхийн илэрхийлэл, сэтгэл хөдлөл дээд цэгтээ хүрвэл үхлээс өөр сонголт байдаггүйг бидэнд нээж өгсөн түүний хамгийн алдартай тууриудын нэг “Толин там”-ыг бичих зүйлийнхээ хамгийн сүүлчийн жишээ болгон авч үзье. Зохиомж нь нэг ёсондоо “Улаан тасалгаа”-тайгаа тун адилхан. Хэсэг залуус нийлж аймшгийн түүх ярина. Харин К гэх залуу өөрийн дотнын анд Танумагийн ад зэтгэрээс л олж авсан баймаар дур сонирхол, харамсалтайгаар хэрхэн амь насаа алдсан тухай өгүүлдэг. Танума бол баян айлын хүүхэд. Тэр шилэн эдлэл, дуранд маш их дуртай, бүр эмэгтэй хүнээс ч илүү толинд тачаадан дурладаг нэгэн. Гэвч эцэст нь энэ сонирхол нь Танумаг улаан гараараа багалзуурдаж орхидог юм. Тэр хөндлөнгийн хүнд галзуу солиотой мэтээр харагдах олон үйлдлүүдийнхээ дараа өөрийн бодож олсон ганцхан хүн багтах зайтай, ямар ч өөгүй, тув тунгалаг шилэн бөмбөлөг бүтээж, түүн дотроо орчихоод гарч чаддаггүй. К найзыгаа аврахын тулд зарц нартай нь нийлэн өнөөх толин тамыг эвдэж найзыгаа гаргаж авах боловч Танумагийн ухаан санаа хэдийн солиорчээ.	Номд дуртай хэн бүхэн анхаарч үзэхүйц, энэ долоо хоногт Монголын зохиолчдын эвлэлээс утга зохиолын шүүмжийн төрөлд “Алтан өд” шагнал хүртээд буй “Уншихуйд автахуй” номыг танилцуулъя. Шүлгийн таван түүвэр, “Муурын байшингуудын түүх” хэмээх хүүрнэл зохиол гаргаж байсан, сэтгүүлч, яруу найрагч Б.Алтанхуяг энэхүү бүтээлдээ гадаад, дотоодын 40 орчим зохиолч, яруу найрагчдын ур бүтээлийг задлан шинжсэнээ багтаажээ. Хорхэ Луис Борхэс, Владимир Набоков нарын утга зохиолын суутнуудаас гадна өдгөө бичиж туурвиж байгаа монгол зохиолч, яруу найрагчдыг багтаасан нь эл номыг барьж авах нэгэн чухал шалтгаан билээ. Уншихуйд автуулах эл ном “Миний таних илбэчид”, “Бийр гарздаггүй дуучид”, “Хэзээд үл давтагдахын хүслэн ба тэд”, “Тэрслүү ганцаардагчид буюу үндэстний баатрууд” гэх зэрэг зургаан содон нэр бүхий бүлэгтэй. Ерөнхий редактораар ажилласан, яруу найрагч Я.Баяраа энэхүү бүтээлийг “Сонголттой уншигч болохыг хүссэн хүний сонгох эхний ном” хэмээн тодорхойлсон нь сонирхол татав. Номын их далайгаас өөрт хэрэгтэйг шүүрдэж, арвин олзтой үлдэхийн төлөө уншлаа. ### Номын өмнөтгөл Сэтгэл бүлээцүүлэх нэгэн зүйл Бяцхан шавар байшингийнхаа сүүдэрт эгчийгээ шоглож уйлуулчихаад өөрөө инээмсэглэж зогссон улаан хацартай, буржгар шар үстэй хөвгүүн бол би байлаа. Төмөр хуйлж үзэг хийнэ гээд гараа олон ч удаа зүсэж билээ. Болохгүй болохоор нь өнөөх хуйлаастай төмрөө байшингийн буланд хаяж орхив. Хэд хоногийн хойно тоглоомноос болж муудалцаад эгчийгээ түлхэж орхитол өнөөх хуйлсан төмөр дээр алгаараа дарж унаад гараа зүсчих нь тэр. Их цус хараад айж билээ. Анх удаа айдас гэж юу болохыг, зүрх хэрхэн салганаж, бич чичирхийлэх мэдрэмжийг тэр үед амссан юм. Эгч минь уйлж сууснаа хөгшин ижийн гэрийн бүрээсний уранхай хэсгийг тасдаж аваад гарынхаа цусыг арчиж, цус бялдсан өнөөх даавуугаараа ороож орхих нь тэр. Орой нь мэдсэн хэрнээ огт тоосон шинжгүй царай гаргасан ч дотроо бол хамгийн их зовж шаналсан, төмрийн хор орчих вий гэж халаглаж суусан хүн аав байлаа. Харин эгч намайг түлхсэн тухай үг дуугараагүй юм. Тэгээд л би дахин хүн түлхэхгүй гэж өөртөө шивнэж зогссон сон. Нар өвсний толгой дээгүүр явгалан өнгөрдөг талын бяцхан сууринд ийм нэг нулимс, цус, инээд гурав холилдсон үйл явдал өрнөж билээ. Энэ түүхийг санах болгондоо би эгчийгээ хайрладаг, өрөвддөг. Эмэгтэй хүний зовлон ямар ч чимээ аниргүй байдаг шиг санагддаг. Дотроо зовж, уйлдаг, өвдгөө тэвэрсэн жаахан охин зовлон хэмээх нүсэр хананд даруулж суух мэт төсөөлөгддөг. Тиймдээ ч цээжин дээр чулуугаар дарсан мэт хүнд, гараа төмрөөр удаан гэгч нь зүсэх шиг сэтгэл хорсгодог зүйлс тэр хэлтэрхий төмөр шиг өчнөөн бий гэдгийг би бүүр түүр ойлгов. Тэгээд би хүмүүсийг биш, өөрийгөө түлхдэг болсон юм. Оюун бодол минь аажмаар өсөж томрох тусам ном гэдэг зүйл рүү өөрийгөө удаанаар түлхэв. Гадаа тоглох минь цөөрч, найзууд ховордож, таазанд өлгөөтэй шар гэрэл шөнө ч амрахаа больж, доор нь ном тэвэрсэн аз жаргалтай хүүгийн зураг Батноровын суурингийн бяцхан байшинд амилдаг болов. ### Номын тухай хэдэн мөр “Уншихуйд автахуй” гүйлгэж нэг уншаад өнгөрчих ном биш, харин шилэгдсэн зохиолуудыг уншихдаа эргэн эргэн харж, зөвлөж ярилцаж явах бүтээл юм. Шүүмж нэг бүр нь 3-5 нүүр учир уншихад их хугацаа орохгүй. Суут зохиолчдын тухай өгүүлэхдээ ихэвчлэн нэг бүтээлээр нь төлөөлүүлэн шинжжээ. Михаил Булгаковыг "Мастер Маргарита хоёр", Владимир Набоковыг “Профессор Пнин”, Итало Кальвиног “Үл үзэгдэгч хотууд”, Д.Нацагдоржийг “Харанхуй хад”-аар нь гэх мэт. Уншсан зохиолуудынхаа тухай мэдлэг, сэрэл мэдрэмжийг батжуулж, уншаагүй зохиолчидтойгоо хэрхэн уулзахыг энэ ном танд хэлж өгнө. Аливаа зохиол хоёр хүнд яг ижил уншигдана гэж үгүй биз ээ. Хэн ч гэсэн зохиол уншихдаа өөрийн туулсан амьдрал, туршлага, сэрэл мэдрэмждээ тулгуурлан эргэцүүлэхийг эргэцүүлж, гээхийг гээж, шингээхийг нь шингээж уншдаг. Бас, хүний болоод амьдралын мөн чанар юу юм бэ гэх мөнхийн асуултын хариултыг дор бүрнээ эрж байдаг. Улмаар зохиол бүтээлээр дамжуулан өөрийнхөө дотроос тэрхүү хариултыг олж харахыг хичээнэ. Б.Алтанхуяг яг л ийм эрэл хайгуулд уншигчийг хөтлөх болно. Хэдийгээр зохиолчдын арга барил, намтрын тухай өгүүлэх хэсгүүд бий ч энэхүү номын гол баатрууд нь бүтээгч биш бүтээл юм байна гэж бодогдсон. Тэгэхээр зохиолчидтой танилцах гэхээс илүү эргэн танилцах гэвэл зохимжтой байх. ### Шүүмжийн хэсгээс (Эдогава рампогийн тухай) Оскар Уайльдын “Дориан Грэйн хөрөг” зохиолыг санаж байгаа биз дээ. “Хүнийг оюун ухаантай гэж хэн хэлсэн юм бэ? Ямар яаруу дүгнэлт вэ?” гэсэн хачин жигтэй уулга алдалтуудаар намайг цоо хатгадаг эл зохиолд ч сайхан залуугийн тухай гардаг. Грэй хэдий сайхан залуу, түүний хөрөг өөрөөс нь ч хэд дахин сайхан зурагдсан ч эцэст нь өтөнд идэгдэж, үзэшгүй муухайгаар өвгөрсөн хүний дүртэй болсон байдаг. Учир нь Грэйн амьдрал дээр муу муухайг үргэлж үйлддэг байсан болохоор тэр. Тиймээс ч “Зурагтай аялагч”-тай төстэй өгүүлэмж энд байгаа нь ажиглагдах ч Оскар Уайлдын зохиол хүний мөн чанарын асуудалд хариулт өгөх гэсэн нь тодорхой харагддаг. Харин Рампогийнх тэс өөр. Чухам ямар тодорхойлолт, ямар хариултыг өгөх нь нэлээдгүй эргэлзээтэй. Дурангийн эсрэг талаар харах, шөнийн харанхуйд уусан шингэж зурган дотор амьд хүн ороод явчихаж буй эл өгүүлэмжийг хэрхэн тайлбарлах вэ? Зүгээр л аймшигтай хар дарсан зүүд гэхээс өөр бодол толгойд үл орж ирнэм… Нууцлаг шинжтэй, сэтгэл түгшээм асуудлуудыг хошин наргиан мэтээр хүлээн авч, жигтэйгээр шийддэг, айдас хийрхлээ бус чөтгөрийн гэмээр оюун сэтгэхүйдээ цаг ямагт цагдан хорьж дийлдэггүй түүний зохиолын дүрүүд нь ямар ч хийсвэрлэл үгүй дэндүү бодит сэтгэгдэл төрүүлдэг. Хэзээ ч биелж боломгүй, хүнд баймгүй зан төрхийн илэрхийлэл, сэтгэл хөдлөл дээд цэгтээ хүрвэл үхлээс өөр сонголт байдаггүйг бидэнд нээж өгсөн түүний хамгийн алдартай тууриудын нэг “Толин там”-ыг бичих зүйлийнхээ хамгийн сүүлчийн жишээ болгон авч үзье. Зохиомж нь нэг ёсондоо “Улаан тасалгаа”-тайгаа тун адилхан. Хэсэг залуус нийлж аймшгийн түүх ярина. Харин К гэх залуу өөрийн дотнын анд Танумагийн ад зэтгэрээс л олж авсан баймаар дур сонирхол, харамсалтайгаар хэрхэн амь насаа алдсан тухай өгүүлдэг. Танума бол баян айлын хүүхэд. Тэр шилэн эдлэл, дуранд маш их дуртай, бүр эмэгтэй хүнээс ч илүү толинд тачаадан дурладаг нэгэн. Гэвч эцэст нь энэ сонирхол нь Танумаг улаан гараараа багалзуурдаж орхидог юм. Тэр хөндлөнгийн хүнд галзуу солиотой мэтээр харагдах олон үйлдлүүдийнхээ дараа өөрийн бодож олсон ганцхан хүн багтах зайтай, ямар ч өөгүй, тув тунгалаг шилэн бөмбөлөг бүтээж, түүн дотроо орчихоод гарч чаддаггүй. К найзыгаа аврахын тулд зарц нартай нь нийлэн өнөөх толин тамыг эвдэж найзыгаа гаргаж авах боловч Танумагийн ухаан санаа хэдийн солиорчээ.
https://unread.today/c/books-starbucks	Номын тухай	Burtguljin Enkhbat	2020-10-24T00:00:00	10 сарын 24, 2020	“Старбакс хэрхэн ажилладаг вэ?” номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Бангалороос Брюссель , Буэнос-Айресаас Будапештийн гудам хүртэл дэлхийн томхон хотын аль ч хөл хөдөлгөөнтэй дүүргээс бид үзэсгэлэнт лусын дагинын лого бүхий “Старбакс”-ыг төвөггүйхэн олох боломжтой. Хагас зуун хүрэхгүй хугацаанд дэлхий даяар 79 оронд 31,000 салбар нээж, таван тивд 346,000 гаруй хүнд ажил олгож буй энэ компанийг амжилтад хөтөлж буй тэр нууц юу бол? Энэхүү бүтээлээс та “Старбакс”-ын гайхам түүхийг, тэдний удирдлага чухам ямар стратеги баримтлан хэрэглэгчдийг татаж дэлхий дахинд хүлээн зөвшөөрүүлсэн, энэ амжилтад хүрэхэд ажилчдаа хэрхэн чиглүүлсэн, нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдөхүйц ажлуудыг хэрхэн зохион байгуулсан болоод ажилчдадаа хэрхэн урам зориг өгдгийг мэдэх боломжтой.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номын тухай</h3><p></p><p dir="ltr">Зохиолч Жозеф Мичелли компанийн үүсгэн байгуулагч, одоогийн CEO Ховард Шульцээс эхлээд жирийн бариста хүртэл бүх л ажилтантай биечлэн уулзаж, ярилцсаны үндсэн дээр энэхүү номоо бүтээснээрээ онцлог. Агуу бүхэн ихэнхдээ хэний ч төсөөлөөгүй, тоохгүй орхисон хамгийн бичил зүйлсийн нэгдэл байдаг шүү дээ. “Старбакс”-ын амжилтын түүх ч мөн адил. Хэр баргийн хүн ойлгохооргүй ээдрээт стратегиудыг хэрэгжүүлсэндээ бус харин компанийн амин зүрх нь болсон үйлчилгээний ажилчид, хэрэглэгчид хоорондын харилцаа, тэдний сэтгэл ханамжийг үргэлж дээшлүүлэхийн төлөө хөдөлмөрлөсөөр ирсэн нь кофе шопын соёлыг дэлхий дахинд таниулж чадсан тэдний амжилтын үндэс юм. </p><p dir="ltr">Та өөрийн жижиг бизнесийг эхлүүлэхээр зориг шулуудаад байна уу? </p><p dir="ltr"> Нэгэнт босгосон бизнесээ илүү томруулахыг хүсэж байна уу? </p><p dir="ltr"> Томоохон компанийн бизнесийн загварыг бүтээхийг оролдож байна уу? Хэрэв тийм бол энэ ном танд гарцаагүй хэрэг болно. </p><p dir="ltr">Ингээд “Старбакс”-ын түүх дээр суурилсан, компанийг амжилтад хөтлөх шалгарсан зарчмуудтай танилцъя. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/31347787275f2f8f81512d7d811324db.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><font color="#000000" face="Arial"><span style="font-size: 14.6667px; white-space: pre-wrap;"><br></span></font></div><font color="#000000" face="Arial"><span style="font-size: 14.6667px; white-space: pre-wrap;">1. Үргэлж өөдөө тэмүүл </span></font><br></h3><p></p><p dir="ltr">“Старбакс” амжилттай бизнесийг хөдөлгөгч хамгийн том хүчин зүйл нь “хүмүүс хоорондын харилцаа” гэдэгт итгэдэг. Олон ном зохиолд зөв арга техникийг ашиглавал хэн ч, юуг ч борлуулж чадна хэмээдэг ч үнэндээ зарж борлуулж буй бүтээгдэхүүндээ өөрөө дурлаагүй, түүнийгээ таашаан хэрэглэж мэддэггүй ажилтан хэрэглэгчдийг ахин дахин худалдан авалт хийлгэж чадах нь юу л бол? Хэрэв та үйлчлүүлэгчийн оронд байсан бол үйлчилгээ, бүтээгдэхүүнээ худалдан авах байсан уу? Таны бүтээгдэхүүн бусдаас илүү гэх итгэл танд төрөх байсан уу? “Старбакс” кофены соёлыг түгээж буй бариста нараа аяга кофе аягалах бүрдээ зөвхөн кофе бус сэтгэл ханамж, таашаал, халуун дотно харилцаа гээд бүхнийг хэрэглэгчдэд дамжуулж хүргэдэг нэгэн болгохын төлөө бүх талаар хичээн ажилладгаараа бусдаар ялгардаг гэнэ. </p><p dir="ltr">Шинэ баристад гэрчилгээ олгон, ажилд авахдаа ерөнхий мэдлэгийн шалгалт авахын зэрэгцээ төрөл бүрийн кофе найруулуулж шалгадаг байна. Зөвхөн ур чадвар эзэмшүүлээд зогсохгүй шинэ ажилчдадаа кофе тариаланчид компанид хэчнээн чухал болох мөн тэдэнд тулгарч байгаа асуудлуудын талаарх ойлголтыг өгдөг. Энэ ч утгаараа тухайн ажилтан кофег урлаг талаас нь хүлээн авч, татагдан дурладаг аж. Харин эсрэгээрээ өчигдөр гутлын тасагт ажиллаж байсан худалдагч өнөөдөр тоос сорогч зарах үед худалдагч, үйлчлүүлэгч хоёрын хооронд ямар сэтгэл хөдлөм харилцаа үүсэх билээ дээ. Бүтээгдэхүүндээ сонирхож дурладаг төдийгүй түүнийгээ худалдаалах бүрдээ нүдэнд нь оч асдаг “мэдлэгтэй ажилтан” зөвхөн борлуулалтын орлогыг нэмэгдүүлээд зогсохгүй үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгодгийг энэ бүлэгт олон жишээгээр тайлбарласан байгаа. </p><p><br></p> <blockquote><p> “Хэдий ганц аяга кофе аягалахад хэтийдсэн шаардлага тавьж буй мэт санагдах ч, энэ л бидний хийх ёстой зүйл. Бүтээж буй зүйл минь бидний амьдралыг өөрчилсөн шиг бусдын амьдралыг ч мөн сайн сайхнаар өөрчилнө гэдэгт итгэдэг болохоор бид энгийн зүйлийг гайхамшиг болгон шинээр “урладаг” юм…” </p> <cite><p>Ховард Щульц</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><span id="docs-internal-guid-79160d55-7fff-40d2-f13d-4eb9fcd7fa6d"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial; color: rgb(80, 84, 86); background-color: transparent; font-variant-numeric: normal; font-variant-east-asian: normal; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;">2. Хайраас хайр төрнө</span></span></h3><p></p><p dir="ltr">“Старбакс” бизнесийн гол зорилго нь үйлчлүүлэгч ажилтан хоёрын дундах итгэлцлийг хадгалан, улмаар тэрхүү итгэлийг “хайр” болгон хувиргах. Бусдаар хайрлуулахын тулд бусдыг эхлээд хайрлах хэрэгтэй. Бизнесийн орчинд ч мөн ялгаагүй. Борлуулалтыг өсгөхөд анхаарахаас илүүтэй үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгох, тэднийгээ үргэлжид халамжлахын төлөө бүхнээ зориулах хэрэгтэй аж. Нэгэнт компанийн санал болгож байгаа бүтээгдэхүүнийг хайрлаад эхэлсэн хэрэглэгч дуртай брэндээ зан чанарынхаа нэгэн хэсэг болгож өөриймшүүлэн, амьдралын хэв маягаа хүртэл болгодогт гайхах зүйл үгүй мэт. </p><p dir="ltr">“Старбакс”-ын байнгын үйлчлүүлэгч нэгэн эмэгтэйгээс яагаад олон газар дундаас зөвхөн “Старбакс”-ийг сонгодог тухай асуухад” Ажилчид, харилцагч нартаа болон эх дэлхийдээ ээлтэй хандаж байгаа компаниар би бахархдаг. Зөв замаар ашиг олж, зөв зүйл хийж байгаа байгууллагуудаар үйлчлүүлсээр байх болно. Тийм ч учраас би энд үйлчлүүлдэг” гэж хариулжээ. Орчин үеийн үйлчлүүлэгчид сонголт хийхдээ зөвхөн хэрэгцээт зүйлсийг нь санал болгоод л өнгөрдөг бус, үйлчилгээнээс нь хүндлэл, халуун дулаан уур амьсгал, аз жаргал мэдрэгддэг тийм л бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг таашаах болсон. “Старбакс” өөрсдийн логотой цаасан аягандаа, кофег түгээж буй тэр жижигхэн орчиндоо энэ бүхнийг багтааж чаддаг учраас л бусдаас өндөр үнэтэй хэдий ч салбартаа тэргүүлэгч байр сууриа хадгалсаар байгаа юм.</p><p><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><span id="docs-internal-guid-1183fce8-7fff-cc57-92b4-a5cc2a60cc4f"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial; color: rgb(80, 84, 86); background-color: transparent; font-variant-numeric: normal; font-variant-east-asian: normal; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;">3. Нэгдмэл санаа, зорилготой бай</span></span></h3><p></p><p> Соёлын хувьд нэн ялгаатай газруудад буй ажилчид, хэрэглэгчдэд өөрсдийн брэндийн үнэ цэнийг ойлгуулж, тэдний соёлд хөрвүүлж буулгах, мөн тэдэнтэй харилцаа тогтоож, үйлчилгээгээ хүргэх бол үндэстэн дамнасан компаниудын хувьд том сорилт байсаар ирсэн. Харин энэ асуудлыг “Старбакс” хэрхэн шийдсэнийг энэ бүлгээс уншаарай. “Старбакс”-ийн стратеги хариуцсан захирал Жин-Мари-Шиелдс “Энэ хорвоо дээрх хүн бүрийн хүсэл бол бусдад харагдах, сонсогдох юм. Хэрэглэгчийнхээ эрэлт хэрэгцээг үйлчилгээнийхээ бүх түвшинд олж харж, сонсох хүсэл эрмэлзэлтэй байдагт “Старбакс”-ын ид шид оршдог” гэжээ. </p><p>Миннесота хотын нэгэн үйлчлүүлэгч ‘“Старбакс”-аас өөр газар ямар нэгэн зүйл худалдан авах үед намайг огт анзаардаггүй. Яг л “үл үзэгдэгч” мэт. Харин “Старбакс”-т бүх зүйл эсрэгээрээ, намайг сайхан хүлээн авч, надад зориулж үйлчилдэг гэсэн бол Дубай хотын үйлчлүүлэгч “Би хүмүүстэй харилцахдаа ямар нэгэн байдлаар хүлээн зөвшөөрүүлэхийг хүсдэг. Үйлчилгээний олон компаниас “Старбакс” л намайг мөнгөний машин гэсэн утгаар бус хүн ёсоор хүлээн авдаг” гэж ярьсан байна. Техник технологи хурдацтай хөгжих тусам хүмүүс амьд харилцаа, мэдрэмжийг санал болгож буй үйлчилгээнд соронзон мэт татагдах болсон. Тэдний энэхүү хүсэл сонирхлыг хамгийн соргог ажиглан анзаарч, бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ хурдацтай шинэчлэн өөрчилж байдаг брэнд бол яахын аргагүй “Старбакс”. Хамгийн алдартай жишээнүүдийн нэг гэвэл, хэрэглэгчдийнхээ нэрийг асууж аяган дээр нь бичихээр шийдсэн явдал юм. Уг шийдвэр нэлээд эсэргүүцэлтэй тулгарч, араасаа олон эрсдэл дагуулж болохоор байсан ч тэд хэрэгжүүлсэн нь санаанд оромгүй амжилтыг дагуулсан билээ. </p><p>Европ, Ойрхи Дорнод, Африкийг хариуцсан захирал Мишель Гасс “Бид энэ аргыг туршаад үзэхэд харамсах зүйл байгаагүй. Харин ч байнгын үйлчлүүлэгчээ орж ирэхэд “Сайн уу, Жэйн сонин юутай вэ? гэх нь угтаа нөгөө мокка уудаг өндөр, туранхай нөхөр орж ирлээ гэхээс илүү дээр сонсогдоно” гэжээ. Уншигч та дээрх зарчмын тухай хоёр бүлгийг уншсанаар хэрэглэгчдээ дотор нь орсон мэт сайн мэддэг болох нь бүтээгдэхүүнээ зарахыг урьтал болгодог компаниудаас өөрсдийгөө ялгаруулах хамгийн чухал нууцын нэг юм байна гэдгийг сайтар ухаарах болно. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/4c1dd6845e4861cbf2f24c3fe619750b.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div><span id="docs-internal-guid-a15a7e09-7fff-b6de-e039-8f271e6b4138"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial; color: rgb(80, 84, 86); background-color: transparent; font-variant-numeric: normal; font-variant-east-asian: normal; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;">4. Харилцаагаа өргөжүүл </span></span><br></div></h3><blockquote><p dir="ltr">“Зар сурталчилгаа хүмүүсийг бараа бүтээгдэхүүн худалдан авахад хүргэдэг бол худалдаа нь бараа бүтээгдэхүүнийг хүмүүст хүргэдэг”</p> <cite><p>Моррис Хайт</p> </cite></blockquote><p></p><p dir="ltr">Уоррен Баффетын хэлснээр, шилдэг компаниуд өргөн хэрэглээний бараа худалдан аваад брэнд болгон зардаг. “Старбакс” бол энэхүү эшлэлийн тод томруун жишээ юм. Тэд зөвхөн кофе шопод л үүсгэх боломжтой мэт хүн хоорондын харилцааг төрөл бүрийн ундаа , жижиг савлагаатай кофе, Тазо цай зэрэг өргөн хэрэглээний бүтээгдэхүүн борлуулах дээр хүртэл бий болгож болгож чадсан. Тэд боломжит бүх сувгаар хэрэглэгчдэд хүрэхийн тулд бусад бизнесүүдтэй хамтрах болсон бөгөөд шинэ бүтээгдэхүүнийг “Старбакс”-ын нэрээр таниулж хөгжүүлсний үр дүнд хүчирхэг брэндийг бүтээгээд байна. </p><p dir="ltr">Мөн түүнчлэн 2008 онд Х. Шульц удирдлагыг дахин гартаа авсны дараа дэлхий даяарх кофе шопуудын мерчиндайзыг бүхэлд нь өөрчилжээ. Одоо бол таны зочилж орсон аль ч “Старбакс” мерчиндайзын тавиурууд дээрээ кофены машинаас авахуулаад логотой аяга, Тазо төмөр хайрцагтай цайнууд, нэг удаагийн савлагаатай “Via” кофе, цайг зэрэгцүүлэн өрснийг төвөггүйхэн олж харах боломжтой. Бүтээгдэхүүний төрөл зүйлээ зөвхөн баристагийн гар аргаар найруулдаг кофегоор хязгаарлахгүй, өргөн хүрээтэй бизнесийн стратегийг бий болгосон нь тэднийг хүнсний салбарт хүртэл амжилттай ажиллахад нөлөөлж байгаа билээ.</p><p dir="ltr">Эцэст нь соёл бол бүх зүйл. Энэ сонирхолтой бүтээлээс та дээр товчлон дурдсан зарчмуудыг илүү дэлгэрэнгүй, сэтгэл хөдлөм олон жишээнүүдийн хамтаар унших боломжтойгоос гадна компанидаа үнэнч байдал, урам зориг төрүүлэхүйц уур амьсгалыг бий болгоход ашиглах олон гайхалтай, практик санааг олж мэдэх болно гэдэгт итгэлтэй байна.</p><p><br></p> </div>	Бангалороос Брюссель , Буэнос-Айресаас Будапештийн гудам хүртэл дэлхийн томхон хотын аль ч хөл хөдөлгөөнтэй дүүргээс бид үзэсгэлэнт лусын дагинын лого бүхий “Старбакс”-ыг төвөггүйхэн олох боломжтой. Хагас зуун хүрэхгүй хугацаанд дэлхий даяар 79 оронд 31,000 салбар нээж, таван тивд 346,000 гаруй хүнд ажил олгож буй энэ компанийг амжилтад хөтөлж буй тэр нууц юу бол? Энэхүү бүтээлээс та “Старбакс”-ын гайхам түүхийг, тэдний удирдлага чухам ямар стратеги баримтлан хэрэглэгчдийг татаж дэлхий дахинд хүлээн зөвшөөрүүлсэн, энэ амжилтад хүрэхэд ажилчдаа хэрхэн чиглүүлсэн, нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдөхүйц ажлуудыг хэрхэн зохион байгуулсан болоод ажилчдадаа хэрхэн урам зориг өгдгийг мэдэх боломжтой. Номын тухай Зохиолч Жозеф Мичелли компанийн үүсгэн байгуулагч, одоогийн CEO Ховард Шульцээс эхлээд жирийн бариста хүртэл бүх л ажилтантай биечлэн уулзаж, ярилцсаны үндсэн дээр энэхүү номоо бүтээснээрээ онцлог. Агуу бүхэн ихэнхдээ хэний ч төсөөлөөгүй, тоохгүй орхисон хамгийн бичил зүйлсийн нэгдэл байдаг шүү дээ. “Старбакс”-ын амжилтын түүх ч мөн адил. Хэр баргийн хүн ойлгохооргүй ээдрээт стратегиудыг хэрэгжүүлсэндээ бус харин компанийн амин зүрх нь болсон үйлчилгээний ажилчид, хэрэглэгчид хоорондын харилцаа, тэдний сэтгэл ханамжийг үргэлж дээшлүүлэхийн төлөө хөдөлмөрлөсөөр ирсэн нь кофе шопын соёлыг дэлхий дахинд таниулж чадсан тэдний амжилтын үндэс юм. Та өөрийн жижиг бизнесийг эхлүүлэхээр зориг шулуудаад байна уу? Нэгэнт босгосон бизнесээ илүү томруулахыг хүсэж байна уу? Томоохон компанийн бизнесийн загварыг бүтээхийг оролдож байна уу? Хэрэв тийм бол энэ ном танд гарцаагүй хэрэг болно. Ингээд “Старбакс”-ын түүх дээр суурилсан, компанийг амжилтад хөтлөх шалгарсан зарчмуудтай танилцъя. 1. Үргэлж өөдөө тэмүүл “Старбакс” амжилттай бизнесийг хөдөлгөгч хамгийн том хүчин зүйл нь “хүмүүс хоорондын харилцаа” гэдэгт итгэдэг. Олон ном зохиолд зөв арга техникийг ашиглавал хэн ч, юуг ч борлуулж чадна хэмээдэг ч үнэндээ зарж борлуулж буй бүтээгдэхүүндээ өөрөө дурлаагүй, түүнийгээ таашаан хэрэглэж мэддэггүй ажилтан хэрэглэгчдийг ахин дахин худалдан авалт хийлгэж чадах нь юу л бол? Хэрэв та үйлчлүүлэгчийн оронд байсан бол үйлчилгээ, бүтээгдэхүүнээ худалдан авах байсан уу? Таны бүтээгдэхүүн бусдаас илүү гэх итгэл танд төрөх байсан уу? “Старбакс” кофены соёлыг түгээж буй бариста нараа аяга кофе аягалах бүрдээ зөвхөн кофе бус сэтгэл ханамж, таашаал, халуун дотно харилцаа гээд бүхнийг хэрэглэгчдэд дамжуулж хүргэдэг нэгэн болгохын төлөө бүх талаар хичээн ажилладгаараа бусдаар ялгардаг гэнэ. Шинэ баристад гэрчилгээ олгон, ажилд авахдаа ерөнхий мэдлэгийн шалгалт авахын зэрэгцээ төрөл бүрийн кофе найруулуулж шалгадаг байна. Зөвхөн ур чадвар эзэмшүүлээд зогсохгүй шинэ ажилчдадаа кофе тариаланчид компанид хэчнээн чухал болох мөн тэдэнд тулгарч байгаа асуудлуудын талаарх ойлголтыг өгдөг. Энэ ч утгаараа тухайн ажилтан кофег урлаг талаас нь хүлээн авч, татагдан дурладаг аж. Харин эсрэгээрээ өчигдөр гутлын тасагт ажиллаж байсан худалдагч өнөөдөр тоос сорогч зарах үед худалдагч, үйлчлүүлэгч хоёрын хооронд ямар сэтгэл хөдлөм харилцаа үүсэх билээ дээ. Бүтээгдэхүүндээ сонирхож дурладаг төдийгүй түүнийгээ худалдаалах бүрдээ нүдэнд нь оч асдаг “мэдлэгтэй ажилтан” зөвхөн борлуулалтын орлогыг нэмэгдүүлээд зогсохгүй үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгодгийг энэ бүлэгт олон жишээгээр тайлбарласан байгаа. “Хэдий ганц аяга кофе аягалахад хэтийдсэн шаардлага тавьж буй мэт санагдах ч, энэ л бидний хийх ёстой зүйл. Бүтээж буй зүйл минь бидний амьдралыг өөрчилсөн шиг бусдын амьдралыг ч мөн сайн сайхнаар өөрчилнө гэдэгт итгэдэг болохоор бид энгийн зүйлийг гайхамшиг болгон шинээр “урладаг” юм…” Ховард Щульц 2. Хайраас хайр төрнө “Старбакс” бизнесийн гол зорилго нь үйлчлүүлэгч ажилтан хоёрын дундах итгэлцлийг хадгалан, улмаар тэрхүү итгэлийг “хайр” болгон хувиргах. Бусдаар хайрлуулахын тулд бусдыг эхлээд хайрлах хэрэгтэй. Бизнесийн орчинд ч мөн ялгаагүй. Борлуулалтыг өсгөхөд анхаарахаас илүүтэй үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгох, тэднийгээ үргэлжид халамжлахын төлөө бүхнээ зориулах хэрэгтэй аж. Нэгэнт компанийн санал болгож байгаа бүтээгдэхүүнийг хайрлаад эхэлсэн хэрэглэгч дуртай брэндээ зан чанарынхаа нэгэн хэсэг болгож өөриймшүүлэн, амьдралын хэв маягаа хүртэл болгодогт гайхах зүйл үгүй мэт. “Старбакс”-ын байнгын үйлчлүүлэгч нэгэн эмэгтэйгээс яагаад олон газар дундаас зөвхөн “Старбакс”-ийг сонгодог тухай асуухад” Ажилчид, харилцагч нартаа болон эх дэлхийдээ ээлтэй хандаж байгаа компаниар би бахархдаг. Зөв замаар ашиг олж, зөв зүйл хийж байгаа байгууллагуудаар үйлчлүүлсээр байх болно. Тийм ч учраас би энд үйлчлүүлдэг” гэж хариулжээ. Орчин үеийн үйлчлүүлэгчид сонголт хийхдээ зөвхөн хэрэгцээт зүйлсийг нь санал болгоод л өнгөрдөг бус, үйлчилгээнээс нь хүндлэл, халуун дулаан уур амьсгал, аз жаргал мэдрэгддэг тийм л бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг таашаах болсон. “Старбакс” өөрсдийн логотой цаасан аягандаа, кофег түгээж буй тэр жижигхэн орчиндоо энэ бүхнийг багтааж чаддаг учраас л бусдаас өндөр үнэтэй хэдий ч салбартаа тэргүүлэгч байр сууриа хадгалсаар байгаа юм. 3. Нэгдмэл санаа, зорилготой бай Соёлын хувьд нэн ялгаатай газруудад буй ажилчид, хэрэглэгчдэд өөрсдийн брэндийн үнэ цэнийг ойлгуулж, тэдний соёлд хөрвүүлж буулгах, мөн тэдэнтэй харилцаа тогтоож, үйлчилгээгээ хүргэх бол үндэстэн дамнасан компаниудын хувьд том сорилт байсаар ирсэн. Харин энэ асуудлыг “Старбакс” хэрхэн шийдсэнийг энэ бүлгээс уншаарай. “Старбакс”-ийн стратеги хариуцсан захирал Жин-Мари-Шиелдс “Энэ хорвоо дээрх хүн бүрийн хүсэл бол бусдад харагдах, сонсогдох юм. Хэрэглэгчийнхээ эрэлт хэрэгцээг үйлчилгээнийхээ бүх түвшинд олж харж, сонсох хүсэл эрмэлзэлтэй байдагт “Старбакс”-ын ид шид оршдог” гэжээ. Миннесота хотын нэгэн үйлчлүүлэгч ‘“Старбакс”-аас өөр газар ямар нэгэн зүйл худалдан авах үед намайг огт анзаардаггүй. Яг л “үл үзэгдэгч” мэт. Харин “Старбакс”-т бүх зүйл эсрэгээрээ, намайг сайхан хүлээн авч, надад зориулж үйлчилдэг гэсэн бол Дубай хотын үйлчлүүлэгч “Би хүмүүстэй харилцахдаа ямар нэгэн байдлаар хүлээн зөвшөөрүүлэхийг хүсдэг. Үйлчилгээний олон компаниас “Старбакс” л намайг мөнгөний машин гэсэн утгаар бус хүн ёсоор хүлээн авдаг” гэж ярьсан байна. Техник технологи хурдацтай хөгжих тусам хүмүүс амьд харилцаа, мэдрэмжийг санал болгож буй үйлчилгээнд соронзон мэт татагдах болсон. Тэдний энэхүү хүсэл сонирхлыг хамгийн соргог ажиглан анзаарч, бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ хурдацтай шинэчлэн өөрчилж байдаг брэнд бол яахын аргагүй “Старбакс”. Хамгийн алдартай жишээнүүдийн нэг гэвэл, хэрэглэгчдийнхээ нэрийг асууж аяган дээр нь бичихээр шийдсэн явдал юм. Уг шийдвэр нэлээд эсэргүүцэлтэй тулгарч, араасаа олон эрсдэл дагуулж болохоор байсан ч тэд хэрэгжүүлсэн нь санаанд оромгүй амжилтыг дагуулсан билээ. Европ, Ойрхи Дорнод, Африкийг хариуцсан захирал Мишель Гасс “Бид энэ аргыг туршаад үзэхэд харамсах зүйл байгаагүй. Харин ч байнгын үйлчлүүлэгчээ орж ирэхэд “Сайн уу, Жэйн сонин юутай вэ? гэх нь угтаа нөгөө мокка уудаг өндөр, туранхай нөхөр орж ирлээ гэхээс илүү дээр сонсогдоно” гэжээ. Уншигч та дээрх зарчмын тухай хоёр бүлгийг уншсанаар хэрэглэгчдээ дотор нь орсон мэт сайн мэддэг болох нь бүтээгдэхүүнээ зарахыг урьтал болгодог компаниудаас өөрсдийгөө ялгаруулах хамгийн чухал нууцын нэг юм байна гэдгийг сайтар ухаарах болно. 4. Харилцаагаа өргөжүүл “Зар сурталчилгаа хүмүүсийг бараа бүтээгдэхүүн худалдан авахад хүргэдэг бол худалдаа нь бараа бүтээгдэхүүнийг хүмүүст хүргэдэг” Моррис Хайт Уоррен Баффетын хэлснээр, шилдэг компаниуд өргөн хэрэглээний бараа худалдан аваад брэнд болгон зардаг. “Старбакс” бол энэхүү эшлэлийн тод томруун жишээ юм. Тэд зөвхөн кофе шопод л үүсгэх боломжтой мэт хүн хоорондын харилцааг төрөл бүрийн ундаа , жижиг савлагаатай кофе, Тазо цай зэрэг өргөн хэрэглээний бүтээгдэхүүн борлуулах дээр хүртэл бий болгож болгож чадсан. Тэд боломжит бүх сувгаар хэрэглэгчдэд хүрэхийн тулд бусад бизнесүүдтэй хамтрах болсон бөгөөд шинэ бүтээгдэхүүнийг “Старбакс”-ын нэрээр таниулж хөгжүүлсний үр дүнд хүчирхэг брэндийг бүтээгээд байна. Мөн түүнчлэн 2008 онд Х. Шульц удирдлагыг дахин гартаа авсны дараа дэлхий даяарх кофе шопуудын мерчиндайзыг бүхэлд нь өөрчилжээ. Одоо бол таны зочилж орсон аль ч “Старбакс” мерчиндайзын тавиурууд дээрээ кофены машинаас авахуулаад логотой аяга, Тазо төмөр хайрцагтай цайнууд, нэг удаагийн савлагаатай “Via” кофе, цайг зэрэгцүүлэн өрснийг төвөггүйхэн олж харах боломжтой. Бүтээгдэхүүний төрөл зүйлээ зөвхөн баристагийн гар аргаар найруулдаг кофегоор хязгаарлахгүй, өргөн хүрээтэй бизнесийн стратегийг бий болгосон нь тэднийг хүнсний салбарт хүртэл амжилттай ажиллахад нөлөөлж байгаа билээ. Эцэст нь соёл бол бүх зүйл. Энэ сонирхолтой бүтээлээс та дээр товчлон дурдсан зарчмуудыг илүү дэлгэрэнгүй, сэтгэл хөдлөм олон жишээнүүдийн хамтаар унших боломжтойгоос гадна компанидаа үнэнч байдал, урам зориг төрүүлэхүйц уур амьсгалыг бий болгоход ашиглах олон гайхалтай, практик санааг олж мэдэх болно гэдэгт итгэлтэй байна.	Бангалороос Брюссель , Буэнос-Айресаас Будапештийн гудам хүртэл дэлхийн томхон хотын аль ч хөл хөдөлгөөнтэй дүүргээс бид үзэсгэлэнт лусын дагинын лого бүхий “Старбакс”-ыг төвөггүйхэн олох боломжтой. Хагас зуун хүрэхгүй хугацаанд дэлхий даяар 79 оронд 31,000 салбар нээж, таван тивд 346,000 гаруй хүнд ажил олгож буй энэ компанийг амжилтад хөтөлж буй тэр нууц юу бол? Энэхүү бүтээлээс та “Старбакс”-ын гайхам түүхийг, тэдний удирдлага чухам ямар стратеги баримтлан хэрэглэгчдийг татаж дэлхий дахинд хүлээн зөвшөөрүүлсэн, энэ амжилтад хүрэхэд ажилчдаа хэрхэн чиглүүлсэн, нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдөхүйц ажлуудыг хэрхэн зохион байгуулсан болоод ажилчдадаа хэрхэн урам зориг өгдгийг мэдэх боломжтой. ### Номын тухай Зохиолч Жозеф Мичелли компанийн үүсгэн байгуулагч, одоогийн CEO Ховард Шульцээс эхлээд жирийн бариста хүртэл бүх л ажилтантай биечлэн уулзаж, ярилцсаны үндсэн дээр энэхүү номоо бүтээснээрээ онцлог. Агуу бүхэн ихэнхдээ хэний ч төсөөлөөгүй, тоохгүй орхисон хамгийн бичил зүйлсийн нэгдэл байдаг шүү дээ. “Старбакс”-ын амжилтын түүх ч мөн адил. Хэр баргийн хүн ойлгохооргүй ээдрээт стратегиудыг хэрэгжүүлсэндээ бус харин компанийн амин зүрх нь болсон үйлчилгээний ажилчид, хэрэглэгчид хоорондын харилцаа, тэдний сэтгэл ханамжийг үргэлж дээшлүүлэхийн төлөө хөдөлмөрлөсөөр ирсэн нь кофе шопын соёлыг дэлхий дахинд таниулж чадсан тэдний амжилтын үндэс юм. Та өөрийн жижиг бизнесийг эхлүүлэхээр зориг шулуудаад байна уу? Нэгэнт босгосон бизнесээ илүү томруулахыг хүсэж байна уу? Томоохон компанийн бизнесийн загварыг бүтээхийг оролдож байна уу? Хэрэв тийм бол энэ ном танд гарцаагүй хэрэг болно. Ингээд “Старбакс”-ын түүх дээр суурилсан, компанийг амжилтад хөтлөх шалгарсан зарчмуудтай танилцъя. ### 1. Үргэлж өөдөө тэмүүл “Старбакс” амжилттай бизнесийг хөдөлгөгч хамгийн том хүчин зүйл нь “хүмүүс хоорондын харилцаа” гэдэгт итгэдэг. Олон ном зохиолд зөв арга техникийг ашиглавал хэн ч, юуг ч борлуулж чадна хэмээдэг ч үнэндээ зарж борлуулж буй бүтээгдэхүүндээ өөрөө дурлаагүй, түүнийгээ таашаан хэрэглэж мэддэггүй ажилтан хэрэглэгчдийг ахин дахин худалдан авалт хийлгэж чадах нь юу л бол? Хэрэв та үйлчлүүлэгчийн оронд байсан бол үйлчилгээ, бүтээгдэхүүнээ худалдан авах байсан уу? Таны бүтээгдэхүүн бусдаас илүү гэх итгэл танд төрөх байсан уу? “Старбакс” кофены соёлыг түгээж буй бариста нараа аяга кофе аягалах бүрдээ зөвхөн кофе бус сэтгэл ханамж, таашаал, халуун дотно харилцаа гээд бүхнийг хэрэглэгчдэд дамжуулж хүргэдэг нэгэн болгохын төлөө бүх талаар хичээн ажилладгаараа бусдаар ялгардаг гэнэ. Шинэ баристад гэрчилгээ олгон, ажилд авахдаа ерөнхий мэдлэгийн шалгалт авахын зэрэгцээ төрөл бүрийн кофе найруулуулж шалгадаг байна. Зөвхөн ур чадвар эзэмшүүлээд зогсохгүй шинэ ажилчдадаа кофе тариаланчид компанид хэчнээн чухал болох мөн тэдэнд тулгарч байгаа асуудлуудын талаарх ойлголтыг өгдөг. Энэ ч утгаараа тухайн ажилтан кофег урлаг талаас нь хүлээн авч, татагдан дурладаг аж. Харин эсрэгээрээ өчигдөр гутлын тасагт ажиллаж байсан худалдагч өнөөдөр тоос сорогч зарах үед худалдагч, үйлчлүүлэгч хоёрын хооронд ямар сэтгэл хөдлөм харилцаа үүсэх билээ дээ. Бүтээгдэхүүндээ сонирхож дурладаг төдийгүй түүнийгээ худалдаалах бүрдээ нүдэнд нь оч асдаг “мэдлэгтэй ажилтан” зөвхөн борлуулалтын орлогыг нэмэгдүүлээд зогсохгүй үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгодгийг энэ бүлэгт олон жишээгээр тайлбарласан байгаа. > “Хэдий ганц аяга кофе аягалахад хэтийдсэн шаардлага тавьж буй мэт санагдах ч, энэ л бидний хийх ёстой зүйл. Бүтээж буй зүйл минь бидний амьдралыг өөрчилсөн шиг бусдын амьдралыг ч мөн сайн сайхнаар өөрчилнө гэдэгт итгэдэг болохоор бид энгийн зүйлийг гайхамшиг болгон шинээр “урладаг” юм…” > > Ховард Щульц ### 2. Хайраас хайр төрнө “Старбакс” бизнесийн гол зорилго нь үйлчлүүлэгч ажилтан хоёрын дундах итгэлцлийг хадгалан, улмаар тэрхүү итгэлийг “хайр” болгон хувиргах. Бусдаар хайрлуулахын тулд бусдыг эхлээд хайрлах хэрэгтэй. Бизнесийн орчинд ч мөн ялгаагүй. Борлуулалтыг өсгөхөд анхаарахаас илүүтэй үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгох, тэднийгээ үргэлжид халамжлахын төлөө бүхнээ зориулах хэрэгтэй аж. Нэгэнт компанийн санал болгож байгаа бүтээгдэхүүнийг хайрлаад эхэлсэн хэрэглэгч дуртай брэндээ зан чанарынхаа нэгэн хэсэг болгож өөриймшүүлэн, амьдралын хэв маягаа хүртэл болгодогт гайхах зүйл үгүй мэт. “Старбакс”-ын байнгын үйлчлүүлэгч нэгэн эмэгтэйгээс яагаад олон газар дундаас зөвхөн “Старбакс”-ийг сонгодог тухай асуухад” Ажилчид, харилцагч нартаа болон эх дэлхийдээ ээлтэй хандаж байгаа компаниар би бахархдаг. Зөв замаар ашиг олж, зөв зүйл хийж байгаа байгууллагуудаар үйлчлүүлсээр байх болно. Тийм ч учраас би энд үйлчлүүлдэг” гэж хариулжээ. Орчин үеийн үйлчлүүлэгчид сонголт хийхдээ зөвхөн хэрэгцээт зүйлсийг нь санал болгоод л өнгөрдөг бус, үйлчилгээнээс нь хүндлэл, халуун дулаан уур амьсгал, аз жаргал мэдрэгддэг тийм л бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг таашаах болсон. “Старбакс” өөрсдийн логотой цаасан аягандаа, кофег түгээж буй тэр жижигхэн орчиндоо энэ бүхнийг багтааж чаддаг учраас л бусдаас өндөр үнэтэй хэдий ч салбартаа тэргүүлэгч байр сууриа хадгалсаар байгаа юм. ### 3. Нэгдмэл санаа, зорилготой бай Соёлын хувьд нэн ялгаатай газруудад буй ажилчид, хэрэглэгчдэд өөрсдийн брэндийн үнэ цэнийг ойлгуулж, тэдний соёлд хөрвүүлж буулгах, мөн тэдэнтэй харилцаа тогтоож, үйлчилгээгээ хүргэх бол үндэстэн дамнасан компаниудын хувьд том сорилт байсаар ирсэн. Харин энэ асуудлыг “Старбакс” хэрхэн шийдсэнийг энэ бүлгээс уншаарай. “Старбакс”-ийн стратеги хариуцсан захирал Жин-Мари-Шиелдс “Энэ хорвоо дээрх хүн бүрийн хүсэл бол бусдад харагдах, сонсогдох юм. Хэрэглэгчийнхээ эрэлт хэрэгцээг үйлчилгээнийхээ бүх түвшинд олж харж, сонсох хүсэл эрмэлзэлтэй байдагт “Старбакс”-ын ид шид оршдог” гэжээ. Миннесота хотын нэгэн үйлчлүүлэгч ‘“Старбакс”-аас өөр газар ямар нэгэн зүйл худалдан авах үед намайг огт анзаардаггүй. Яг л “үл үзэгдэгч” мэт. Харин “Старбакс”-т бүх зүйл эсрэгээрээ, намайг сайхан хүлээн авч, надад зориулж үйлчилдэг гэсэн бол Дубай хотын үйлчлүүлэгч “Би хүмүүстэй харилцахдаа ямар нэгэн байдлаар хүлээн зөвшөөрүүлэхийг хүсдэг. Үйлчилгээний олон компаниас “Старбакс” л намайг мөнгөний машин гэсэн утгаар бус хүн ёсоор хүлээн авдаг” гэж ярьсан байна. Техник технологи хурдацтай хөгжих тусам хүмүүс амьд харилцаа, мэдрэмжийг санал болгож буй үйлчилгээнд соронзон мэт татагдах болсон. Тэдний энэхүү хүсэл сонирхлыг хамгийн соргог ажиглан анзаарч, бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ хурдацтай шинэчлэн өөрчилж байдаг брэнд бол яахын аргагүй “Старбакс”. Хамгийн алдартай жишээнүүдийн нэг гэвэл, хэрэглэгчдийнхээ нэрийг асууж аяган дээр нь бичихээр шийдсэн явдал юм. Уг шийдвэр нэлээд эсэргүүцэлтэй тулгарч, араасаа олон эрсдэл дагуулж болохоор байсан ч тэд хэрэгжүүлсэн нь санаанд оромгүй амжилтыг дагуулсан билээ. Европ, Ойрхи Дорнод, Африкийг хариуцсан захирал Мишель Гасс “Бид энэ аргыг туршаад үзэхэд харамсах зүйл байгаагүй. Харин ч байнгын үйлчлүүлэгчээ орж ирэхэд “Сайн уу, Жэйн сонин юутай вэ? гэх нь угтаа нөгөө мокка уудаг өндөр, туранхай нөхөр орж ирлээ гэхээс илүү дээр сонсогдоно” гэжээ. Уншигч та дээрх зарчмын тухай хоёр бүлгийг уншсанаар хэрэглэгчдээ дотор нь орсон мэт сайн мэддэг болох нь бүтээгдэхүүнээ зарахыг урьтал болгодог компаниудаас өөрсдийгөө ялгаруулах хамгийн чухал нууцын нэг юм байна гэдгийг сайтар ухаарах болно. ### 4. Харилцаагаа өргөжүүл > “Зар сурталчилгаа хүмүүсийг бараа бүтээгдэхүүн худалдан авахад хүргэдэг бол худалдаа нь бараа бүтээгдэхүүнийг хүмүүст хүргэдэг” > > Моррис Хайт Уоррен Баффетын хэлснээр, шилдэг компаниуд өргөн хэрэглээний бараа худалдан аваад брэнд болгон зардаг. “Старбакс” бол энэхүү эшлэлийн тод томруун жишээ юм. Тэд зөвхөн кофе шопод л үүсгэх боломжтой мэт хүн хоорондын харилцааг төрөл бүрийн ундаа , жижиг савлагаатай кофе, Тазо цай зэрэг өргөн хэрэглээний бүтээгдэхүүн борлуулах дээр хүртэл бий болгож болгож чадсан. Тэд боломжит бүх сувгаар хэрэглэгчдэд хүрэхийн тулд бусад бизнесүүдтэй хамтрах болсон бөгөөд шинэ бүтээгдэхүүнийг “Старбакс”-ын нэрээр таниулж хөгжүүлсний үр дүнд хүчирхэг брэндийг бүтээгээд байна. Мөн түүнчлэн 2008 онд Х. Шульц удирдлагыг дахин гартаа авсны дараа дэлхий даяарх кофе шопуудын мерчиндайзыг бүхэлд нь өөрчилжээ. Одоо бол таны зочилж орсон аль ч “Старбакс” мерчиндайзын тавиурууд дээрээ кофены машинаас авахуулаад логотой аяга, Тазо төмөр хайрцагтай цайнууд, нэг удаагийн савлагаатай “Via” кофе, цайг зэрэгцүүлэн өрснийг төвөггүйхэн олж харах боломжтой. Бүтээгдэхүүний төрөл зүйлээ зөвхөн баристагийн гар аргаар найруулдаг кофегоор хязгаарлахгүй, өргөн хүрээтэй бизнесийн стратегийг бий болгосон нь тэднийг хүнсний салбарт хүртэл амжилттай ажиллахад нөлөөлж байгаа билээ. Эцэст нь соёл бол бүх зүйл. Энэ сонирхолтой бүтээлээс та дээр товчлон дурдсан зарчмуудыг илүү дэлгэрэнгүй, сэтгэл хөдлөм олон жишээнүүдийн хамтаар унших боломжтойгоос гадна компанидаа үнэнч байдал, урам зориг төрүүлэхүйц уур амьсгалыг бий болгоход ашиглах олон гайхалтай, практик санааг олж мэдэх болно гэдэгт итгэлтэй байна.
https://unread.today/c/book-measurewhatmatters	Номын тухай	Tsogzolmaa Shofyor	2020-10-17T00:00:00	10 сарын 17, 2020	Жон Доэррийн "Хамгийн чухлыг хэмж" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Дэлхийн өнцөг булан бүрд ажиллах “Google” компанийн 80 мянган ажилтныг өнөөг хүртэл нэг зорилго, системд амжилттай нэгтгэж буй нууц юу бол? Тэр бол OKR хэмээх, “Google”, “LinkedIn”, “Twitter”, “Gates Foundation” зэрэг дэлхийн шилдэг компаниудын олон жилийн турш хэрэгжүүлж буй зорилгын менежментийн дадал ажээ. Компани, баг, хувь хүнд зориулсан зорилго тавих арга зүй гэгддэг уг томьёоллыг “Intel”-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Энди Гроув анх бий болгож, Цахиурын хөндийн олон шилдэг компаниуд дотооддоо амжилттай хэрэгжүүлсэн түүхтэй. Тиймээс энэхүү аргыг дэлхийн технологийн топ компаниудад амжилттай нутагшуулахад томоохон нөлөө үзүүлсэн гэгддэг АНУ-ын венчур хөрөнгө оруулагч Жон Доэррийн бичсэн “Measure what matters” номыг бид энэ удаа тоймлон сонирхуулж байна. Эл номыг Хүмүүн Паблишинг "Хамгийн чухлыг хэмж" нэрээр тун саяхан эрхлэн хэвлүүлээд буй юм. </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">OKR гэж чухам юу вэ? </h3><p></p><p class="MsoNormal">Номын зохиогч Жон Доэрр венчур хөрөнгө оруулагчийн хувиар 1999 онд “Google” компанийн үүсгэн байгуулагчид болох Ларри Пэйж, Сергей Брин хоёртой уулзжээ. Тухайн үед тэд дорвитой бизнесийн төлөвлөгөөгүй, хүн удирдах туршлагагүй байсан боловч 100 тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй компани болох том зорилготой, Стэнфордын их сургуулиа хаясан хоёр залуухан инженер байв.</p><p class="MsoNormal">Тэдэнтэй удаан ярилцсаны эцэст хөрөнгө оруулагчаар ажилласан 20 жилийн хугацаандаа хамгийн өндөр дэнчин тавьж, 11.8 сая ам.доллароор компанийн 12 хувийг худалдан авснаар “Google” компанид OKR хэмээх системийг нутагшуулсан түүхтэй.</p><p class="MsoNormal">OKR гэдэг нь “Objectives and key results” буюу “Зорилтууд ба түлхүүр үр дүн” гэх үгийн товчлол юм. Энэ нь компанийн ажилчид юу хийхийг төлөвлөх, тэднийг төлөвлөгөөний дагуу ажиллаж буй эсэхийг хянах, багуудыг тэргүүлэх зорилтдоо хүрэхэд нь туслах хэрэгсэл ажээ. Хамгийн чухал ажилдаа төвлөрөхөд нь хүмүүстээ дэм болж, чухал биш зүйлсэд анхаарал нь сарнихаас сэргийлэхэд ашигладаг гэсэн үг юм. Сайн боловсруулсан OKR гэдэг баг хамт олонд өдөр тутмын ажилд нь юу чухал болох, юуг сайжруулах, юуг орхихыг ойлгоход тусалдаг сэдэлжүүлэгч болохыг энэхүү номоор дэлгэрэнгүй тайлбарлажээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/dabf60a8d06fbc6a7adddb26ae71fd9c.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Супер дөрвөн ур чадвар </h3><p></p><p class="MsoNormal">Цахим хайлтын зах зээлд “Google” компани анхдагч биш, 18 дахь нь байсан. iPod гэхэд есөн дижитал аудио тоглуулагч худалдаанд гарсны дараа зах зээлд нэвтэрч, гурван жилийн дотор зах зээлийн 70 хувийг эзэлсэн түүхтэй. Тэд яаж ийм амжилтад хүрэв? “Шинэ санаа дангаараа хий хоосон. Харин гүйцэтгэл бүх зүйл” гэх санааг шингээсэн эл номд дээрх асуултын мөрөөр дэлгэрэнгүй хариултыг өгсөн юм. Зорилго тавих нь тунг нь нарийн тохируулж мөн сайтар хяналтын доор уух шаардлагатай жороор олгодог эм уухтай агаар нэг аж.</p><p class="MsoNormal">OKR бол товчоор хэлэхэд зөв зорилго тавих болон түүнд хэрхэн хүрэх арга замаа тодорхой болгох тухай юм. Энэ арга нь илүү практикал, бодит нөхцөлд суурилснаараа олон шилдэг компанийн амжилтын жор болсон гэдэг. Номын тухайд дээрх зорилгын менежментийг хэрэгжүүлэхэд үндсэн дөрвөн ур чадвар шаардлагатайг олон компанийн жишээ, түүхийн хамтаар задлан тайлбарлажээ. “Энэ бол “Google”, “Intel” зэрэг топ компаниудын OKR-ийг хэрэгжүүлдэг арга. Та нарынх өөр байж болно. Ер нь өөр байх учиртай. Менежментийн хамгийн зөв арга барил гэж байдаггүй шүү” хэмээн онцолсон юм.</p><p class="MsoNormal"><i>Тэргүүн зорилтдоо бүхнээ зориул</i></p><p class="MsoNormal"><i>Багийн ажиллагааг нэгтгэн уялдуул </i></p><p class="MsoNormal"><i>Хариуцлагыг хяна </i></p><p class="MsoNormal"><i>Гайхамшигт тэмүүл </i></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Инновац бол мянган зүйлд үгүй гэж хэлэх тухай юм</h3><p></p><p class="MsoNormal">Ажилтнууд нь ажилдаа идэвхгүй, оролцоогүй байх нь компанийн өсөлт хөгжлийн дараа орох хамгийн тулгамдсан асуудлын нэг. 11 мянган ахлах менежер, мэргэжилтнүүдээс авсан судалгаагаар тэдний зөвхөн тэн хагас нь байгууллагынхаа тэргүүн зорилтуудаас зөвхөн нэгийг нь хэлж чадсан бол бусад нь нэрлэж чадаагүй ажээ. Компанийн зорилтуудыг доод албан тушаалтнууддаа шууд тулгах бус том бялууны нэг хэсэг болгож, өөрөө тэр зорилгыг гаргасан юм шиг өөриймсөг хандах хандлагыг бүтээх нь ажилтнуудын бүтээмжид нөлөөлдөг аж. Ингэхдээ зүгээр л юуг илүүг хийх бус хамгийн чухал нь аль вэ гэдэг асуултыг урьтаж бодох хэрэгтэй. Стив Жобс “Инновац бол мянган зүйлд үгүй гэж хэлэх тухай ойлголт юм” хэмээсэн байдаг. Зорилго гэдэг бүх зүйлсийг жагсаасан хүслийн жагсаалт эсвэл өдөр тутмын ажлуудын нийлбэр биш. Энэ бол ганц оновчтой цохилтод бүх хүчээ төвлөрүүлэх тухай зорилгын жагсаалт ажээ.<br></p><p class="MsoNormal">Гэвч зорилго тавихын сөрөг тал нь ямар ч үр ашгийг гажуудуулж болзошгүй гэх тал бий. Зорилгоо хэт мөрөөдлийн тавих эсвэл хэт доогуур тодорхойлсноор байгууллагад алсын хараа дутагдах, хэт их эрсдэл үүрэх, хамтын ажиллагаа багасах зэрэг сөрөг үр дагавар бий болдог гэнэ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/246614474e10ef2c0a3d6034c57dcb0f.png"></p><p></p><p class="MsoNormal"><b>Чиний юу мэддэг чинь төдийлөн чухал биш. </b><b>Мэдлэг бол хоёрдогч, гүйцэтгэл бол бүх зүйл</b></p><p class="MsoNormal">Номын зохиогч “Intel”-д ороод удаагүй байхад OKR-ийг бий болгосон Энди Гроув ажилчдадаа “Чиний юу мэддэг чинь төдийлөн чухал биш. Мэдлэг бол хоёрдогч, гүйцэтгэл бол бүх зүйл” гэдэг байжээ. Аливаа компанид гүйцэтгэлийн нарийн стандарт, том зорилгууд хэрэгтэй ч түүнийг хэрхэн хийх нь ямагт тухайн ажилтны өөрийн хариуцлага, шийдвэр байх учиртай аж. Хэрэв тэгэхгүй бол ажилтнууд өөрийн асуудлаа шийдэхэд санаачилга гаргахаа больж, удирдлагаа харж эхэлснээр бүтээмж буурдаг байна.</p><p class="MsoNormal">Тиймээс дор бүрнээ тавьсан зорилго хамтын зорилгоос илүү биелэх магадлалтай аж. АНУ-ын мянган ажилчдаас авсан судалгаанд оролцогсдын 92 хувь нь хамтран ажиллагсад нь өөрийнх нь ахиц дэвшлийг харах боломжтой байвал ажлаа илүү урамтай хийдэг гэж хариулжээ. OKR систем бол энгийн ажилтан бүх хүний, гүйцэтгэх захирлынхаа хүртэл зорилгуудыг харах боломжийг бүрдүүлдгээрээ онцлог.</p> <p></p><p class="MsoNormal"><b>Бид туршлагаасаа суралцдаггүй. Харин туршлагаа эргэцүүлсэн бодлоосоо суралцдаг</b></p><p class="MsoNormal">Хийж буй ажил нь компанийн амжилтад хэрхэн хувь нэмэр оруулдгийг бодитоор харсан үедээ ажилтнууд хамгийн идэвхтэй байдаг аж. Улирлаас улиралд, өдрөөс өдөрт тэд өөрсдийнх нь амжилтыг хэмжих барьцтай зүйлийг эрж хайдаг. Энэ хэрэгцээг ихэнх компаниуд материаллаг шагнал урамшууллаар бататгахыг хичээдэг билээ. Тэгвэл OKR материаллаг бус үнэ цэн, ажлаа сэтгэлээсээ хийх сэдлийн илэрхийлэл болдог байна.</p><p class="MsoNormal">Хүмүүс амжилтад хүрэх замаа өөрөө сонгохыг хүсдэг. Тэд жилийн эцсийн тайлан тооцоо хүлээж үнэлүүлэх дургүй. Харин ажлаа хэр сайн хийж буйгаа, юуг сайжруулах ёстойгоо цаг тухайд нь мэдэхийг хүсдэг байна. </p><p class="MsoNormal">Философич Жон Деви “Бид туршлагаасаа суралцдаггүй. Харин туршлагаа эргэцүүлсэн бодлоосоо суралцдаг” хэмээсэн билээ. Тиймээс хийсэн ажлаа сайтар үнэлж, алдаа дутагдлаа хүлээн зөвшөөрсний дараа ахиц дэвшил дээрээ төвлөрөхийг зөвлөжээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/908037a45574b7e632387862d4a7b381.png"></p><div class="image-caption">Зүүн талаас Сергей Брин, Жон Доэрр, Ларри Пэйж, </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Хамгийн том эрсдэл бол эрсдэл гаргахгүй байх</h3><p></p><p class="MsoNormal">“Google” компани хийх ажлуудаа нэн тэргүүнд хэрэгжүүлэх болон амбицтай зорилгууд хэмээн ангилдаг байж. Амбицтай зорилгууд нь илүү том зураглал, өндөр эрсдэл, ирээдүйд чиглэсэн санааг тусгадаг. Ийм зорилгууд бүтэлгүйтэх магадлал 30-40 хувь хэмээн хүлээн зөвшөөрдөг ажээ. Гэхдээ энэ нь амжилтад тооцогдоно гэнэ шүү. Тэд дунджаар 70 хувийн хэрэгжилтийг амжилттайд тооцдог байна. </p><p class="MsoNormal">Хэрэв тавьсан зорилгынхоо 80-100 хувийг биелүүлсэн бол хэт энгийн, амархан зорилго тавьжээ гэсэн үг. Босгыг нь өндөр тавьсан зорилгууд байгаадаа сэтгэл ханаж, залхуурах явдлыг зогсоож, хийж буй ажлаа өдөр бүр эргэцүүлэхэд хүргэдэг байсан гэнэ. (Ташрамд сонирхуулахад, Unread багийнхан технологийн компаниудын бүтэлгүйтсэн төсөл, дампуурсан бизнесүүдийн тухай <a href="https://unread.today/c/techworm-sorrowlist2019">Харууслын жагсаалт</a> гаргаж байсан шүү.)</p><p class="MsoNormal">Ларри Пэйжийн үзэж буйгаар, бүтээгдэхүүнээ 10 хувь сайжруулах нь бусдын хийж буйг л хийж буй гэсэн үг аж. Энэ бол айхавтар бүтэлгүйтэхгүй ч галзуу амжилтад хүрэхгүй нь ойлгомжтой гэнэ. Тиймээс өрсөлдөгчөөсөө 10 дахин илүү бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ гаргахыг ажилчдаасаа хүсдэг байв. </p><p class="MsoNormal">Тухайлбал, тэд “Google Chrome” вэб хөтчийг 2006 онд бүтээж, хоёр жилийн дараа гэхэд 20 сая хэрэглэгчтэй болох зорилт тавьж байв. Тухайн үед зорьсон тоондоо хүрч чадаагүй ч дараа жил нь бүр 50 сая, 2010 онд гэхэд 100 сая хэмээн шаргуу зорьсны эцэст хүрсэн түүхтэй. </p> </div>	Дэлхийн өнцөг булан бүрд ажиллах “Google” компанийн 80 мянган ажилтныг өнөөг хүртэл нэг зорилго, системд амжилттай нэгтгэж буй нууц юу бол? Тэр бол OKR хэмээх, “Google”, “LinkedIn”, “Twitter”, “Gates Foundation” зэрэг дэлхийн шилдэг компаниудын олон жилийн турш хэрэгжүүлж буй зорилгын менежментийн дадал ажээ. Компани, баг, хувь хүнд зориулсан зорилго тавих арга зүй гэгддэг уг томьёоллыг “Intel”-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Энди Гроув анх бий болгож, Цахиурын хөндийн олон шилдэг компаниуд дотооддоо амжилттай хэрэгжүүлсэн түүхтэй. Тиймээс энэхүү аргыг дэлхийн технологийн топ компаниудад амжилттай нутагшуулахад томоохон нөлөө үзүүлсэн гэгддэг АНУ-ын венчур хөрөнгө оруулагч Жон Доэррийн бичсэн “Measure what matters” номыг бид энэ удаа тоймлон сонирхуулж байна. Эл номыг Хүмүүн Паблишинг "Хамгийн чухлыг хэмж" нэрээр тун саяхан эрхлэн хэвлүүлээд буй юм. OKR гэж чухам юу вэ? Номын зохиогч Жон Доэрр венчур хөрөнгө оруулагчийн хувиар 1999 онд “Google” компанийн үүсгэн байгуулагчид болох Ларри Пэйж, Сергей Брин хоёртой уулзжээ. Тухайн үед тэд дорвитой бизнесийн төлөвлөгөөгүй, хүн удирдах туршлагагүй байсан боловч 100 тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй компани болох том зорилготой, Стэнфордын их сургуулиа хаясан хоёр залуухан инженер байв. Тэдэнтэй удаан ярилцсаны эцэст хөрөнгө оруулагчаар ажилласан 20 жилийн хугацаандаа хамгийн өндөр дэнчин тавьж, 11.8 сая ам.доллароор компанийн 12 хувийг худалдан авснаар “Google” компанид OKR хэмээх системийг нутагшуулсан түүхтэй. OKR гэдэг нь “Objectives and key results” буюу “Зорилтууд ба түлхүүр үр дүн” гэх үгийн товчлол юм. Энэ нь компанийн ажилчид юу хийхийг төлөвлөх, тэднийг төлөвлөгөөний дагуу ажиллаж буй эсэхийг хянах, багуудыг тэргүүлэх зорилтдоо хүрэхэд нь туслах хэрэгсэл ажээ. Хамгийн чухал ажилдаа төвлөрөхөд нь хүмүүстээ дэм болж, чухал биш зүйлсэд анхаарал нь сарнихаас сэргийлэхэд ашигладаг гэсэн үг юм. Сайн боловсруулсан OKR гэдэг баг хамт олонд өдөр тутмын ажилд нь юу чухал болох, юуг сайжруулах, юуг орхихыг ойлгоход тусалдаг сэдэлжүүлэгч болохыг энэхүү номоор дэлгэрэнгүй тайлбарлажээ. Супер дөрвөн ур чадвар Цахим хайлтын зах зээлд “Google” компани анхдагч биш, 18 дахь нь байсан. iPod гэхэд есөн дижитал аудио тоглуулагч худалдаанд гарсны дараа зах зээлд нэвтэрч, гурван жилийн дотор зах зээлийн 70 хувийг эзэлсэн түүхтэй. Тэд яаж ийм амжилтад хүрэв? “Шинэ санаа дангаараа хий хоосон. Харин гүйцэтгэл бүх зүйл” гэх санааг шингээсэн эл номд дээрх асуултын мөрөөр дэлгэрэнгүй хариултыг өгсөн юм. Зорилго тавих нь тунг нь нарийн тохируулж мөн сайтар хяналтын доор уух шаардлагатай жороор олгодог эм уухтай агаар нэг аж. OKR бол товчоор хэлэхэд зөв зорилго тавих болон түүнд хэрхэн хүрэх арга замаа тодорхой болгох тухай юм. Энэ арга нь илүү практикал, бодит нөхцөлд суурилснаараа олон шилдэг компанийн амжилтын жор болсон гэдэг. Номын тухайд дээрх зорилгын менежментийг хэрэгжүүлэхэд үндсэн дөрвөн ур чадвар шаардлагатайг олон компанийн жишээ, түүхийн хамтаар задлан тайлбарлажээ. “Энэ бол “Google”, “Intel” зэрэг топ компаниудын OKR-ийг хэрэгжүүлдэг арга. Та нарынх өөр байж болно. Ер нь өөр байх учиртай. Менежментийн хамгийн зөв арга барил гэж байдаггүй шүү” хэмээн онцолсон юм. Тэргүүн зорилтдоо бүхнээ зориул Багийн ажиллагааг нэгтгэн уялдуул Хариуцлагыг хяна Гайхамшигт тэмүүл Инновац бол мянган зүйлд үгүй гэж хэлэх тухай юм Ажилтнууд нь ажилдаа идэвхгүй, оролцоогүй байх нь компанийн өсөлт хөгжлийн дараа орох хамгийн тулгамдсан асуудлын нэг. 11 мянган ахлах менежер, мэргэжилтнүүдээс авсан судалгаагаар тэдний зөвхөн тэн хагас нь байгууллагынхаа тэргүүн зорилтуудаас зөвхөн нэгийг нь хэлж чадсан бол бусад нь нэрлэж чадаагүй ажээ. Компанийн зорилтуудыг доод албан тушаалтнууддаа шууд тулгах бус том бялууны нэг хэсэг болгож, өөрөө тэр зорилгыг гаргасан юм шиг өөриймсөг хандах хандлагыг бүтээх нь ажилтнуудын бүтээмжид нөлөөлдөг аж. Ингэхдээ зүгээр л юуг илүүг хийх бус хамгийн чухал нь аль вэ гэдэг асуултыг урьтаж бодох хэрэгтэй. Стив Жобс “Инновац бол мянган зүйлд үгүй гэж хэлэх тухай ойлголт юм” хэмээсэн байдаг. Зорилго гэдэг бүх зүйлсийг жагсаасан хүслийн жагсаалт эсвэл өдөр тутмын ажлуудын нийлбэр биш. Энэ бол ганц оновчтой цохилтод бүх хүчээ төвлөрүүлэх тухай зорилгын жагсаалт ажээ. Гэвч зорилго тавихын сөрөг тал нь ямар ч үр ашгийг гажуудуулж болзошгүй гэх тал бий. Зорилгоо хэт мөрөөдлийн тавих эсвэл хэт доогуур тодорхойлсноор байгууллагад алсын хараа дутагдах, хэт их эрсдэл үүрэх, хамтын ажиллагаа багасах зэрэг сөрөг үр дагавар бий болдог гэнэ. Чиний юу мэддэг чинь төдийлөн чухал биш. Мэдлэг бол хоёрдогч, гүйцэтгэл бол бүх зүйл Номын зохиогч “Intel”-д ороод удаагүй байхад OKR-ийг бий болгосон Энди Гроув ажилчдадаа “Чиний юу мэддэг чинь төдийлөн чухал биш. Мэдлэг бол хоёрдогч, гүйцэтгэл бол бүх зүйл” гэдэг байжээ. Аливаа компанид гүйцэтгэлийн нарийн стандарт, том зорилгууд хэрэгтэй ч түүнийг хэрхэн хийх нь ямагт тухайн ажилтны өөрийн хариуцлага, шийдвэр байх учиртай аж. Хэрэв тэгэхгүй бол ажилтнууд өөрийн асуудлаа шийдэхэд санаачилга гаргахаа больж, удирдлагаа харж эхэлснээр бүтээмж буурдаг байна. Тиймээс дор бүрнээ тавьсан зорилго хамтын зорилгоос илүү биелэх магадлалтай аж. АНУ-ын мянган ажилчдаас авсан судалгаанд оролцогсдын 92 хувь нь хамтран ажиллагсад нь өөрийнх нь ахиц дэвшлийг харах боломжтой байвал ажлаа илүү урамтай хийдэг гэж хариулжээ. OKR систем бол энгийн ажилтан бүх хүний, гүйцэтгэх захирлынхаа хүртэл зорилгуудыг харах боломжийг бүрдүүлдгээрээ онцлог. Бид туршлагаасаа суралцдаггүй. Харин туршлагаа эргэцүүлсэн бодлоосоо суралцдаг Хийж буй ажил нь компанийн амжилтад хэрхэн хувь нэмэр оруулдгийг бодитоор харсан үедээ ажилтнууд хамгийн идэвхтэй байдаг аж. Улирлаас улиралд, өдрөөс өдөрт тэд өөрсдийнх нь амжилтыг хэмжих барьцтай зүйлийг эрж хайдаг. Энэ хэрэгцээг ихэнх компаниуд материаллаг шагнал урамшууллаар бататгахыг хичээдэг билээ. Тэгвэл OKR материаллаг бус үнэ цэн, ажлаа сэтгэлээсээ хийх сэдлийн илэрхийлэл болдог байна. Хүмүүс амжилтад хүрэх замаа өөрөө сонгохыг хүсдэг. Тэд жилийн эцсийн тайлан тооцоо хүлээж үнэлүүлэх дургүй. Харин ажлаа хэр сайн хийж буйгаа, юуг сайжруулах ёстойгоо цаг тухайд нь мэдэхийг хүсдэг байна. Философич Жон Деви “Бид туршлагаасаа суралцдаггүй. Харин туршлагаа эргэцүүлсэн бодлоосоо суралцдаг” хэмээсэн билээ. Тиймээс хийсэн ажлаа сайтар үнэлж, алдаа дутагдлаа хүлээн зөвшөөрсний дараа ахиц дэвшил дээрээ төвлөрөхийг зөвлөжээ. Зүүн талаас Сергей Брин, Жон Доэрр, Ларри Пэйж, Хамгийн том эрсдэл бол эрсдэл гаргахгүй байх “Google” компани хийх ажлуудаа нэн тэргүүнд хэрэгжүүлэх болон амбицтай зорилгууд хэмээн ангилдаг байж. Амбицтай зорилгууд нь илүү том зураглал, өндөр эрсдэл, ирээдүйд чиглэсэн санааг тусгадаг. Ийм зорилгууд бүтэлгүйтэх магадлал 30-40 хувь хэмээн хүлээн зөвшөөрдөг ажээ. Гэхдээ энэ нь амжилтад тооцогдоно гэнэ шүү. Тэд дунджаар 70 хувийн хэрэгжилтийг амжилттайд тооцдог байна. Хэрэв тавьсан зорилгынхоо 80-100 хувийг биелүүлсэн бол хэт энгийн, амархан зорилго тавьжээ гэсэн үг. Босгыг нь өндөр тавьсан зорилгууд байгаадаа сэтгэл ханаж, залхуурах явдлыг зогсоож, хийж буй ажлаа өдөр бүр эргэцүүлэхэд хүргэдэг байсан гэнэ. (Ташрамд сонирхуулахад, Unread багийнхан технологийн компаниудын бүтэлгүйтсэн төсөл, дампуурсан бизнесүүдийн тухай Харууслын жагсаалт гаргаж байсан шүү.) Ларри Пэйжийн үзэж буйгаар, бүтээгдэхүүнээ 10 хувь сайжруулах нь бусдын хийж буйг л хийж буй гэсэн үг аж. Энэ бол айхавтар бүтэлгүйтэхгүй ч галзуу амжилтад хүрэхгүй нь ойлгомжтой гэнэ. Тиймээс өрсөлдөгчөөсөө 10 дахин илүү бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ гаргахыг ажилчдаасаа хүсдэг байв. Тухайлбал, тэд “Google Chrome” вэб хөтчийг 2006 онд бүтээж, хоёр жилийн дараа гэхэд 20 сая хэрэглэгчтэй болох зорилт тавьж байв. Тухайн үед зорьсон тоондоо хүрч чадаагүй ч дараа жил нь бүр 50 сая, 2010 онд гэхэд 100 сая хэмээн шаргуу зорьсны эцэст хүрсэн түүхтэй.	Дэлхийн өнцөг булан бүрд ажиллах “Google” компанийн 80 мянган ажилтныг өнөөг хүртэл нэг зорилго, системд амжилттай нэгтгэж буй нууц юу бол? Тэр бол OKR хэмээх, “Google”, “LinkedIn”, “Twitter”, “Gates Foundation” зэрэг дэлхийн шилдэг компаниудын олон жилийн турш хэрэгжүүлж буй зорилгын менежментийн дадал ажээ. Компани, баг, хувь хүнд зориулсан зорилго тавих арга зүй гэгддэг уг томьёоллыг “Intel”-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Энди Гроув анх бий болгож, Цахиурын хөндийн олон шилдэг компаниуд дотооддоо амжилттай хэрэгжүүлсэн түүхтэй. Тиймээс энэхүү аргыг дэлхийн технологийн топ компаниудад амжилттай нутагшуулахад томоохон нөлөө үзүүлсэн гэгддэг АНУ-ын венчур хөрөнгө оруулагч Жон Доэррийн бичсэн “Measure what matters” номыг бид энэ удаа тоймлон сонирхуулж байна. Эл номыг Хүмүүн Паблишинг "Хамгийн чухлыг хэмж" нэрээр тун саяхан эрхлэн хэвлүүлээд буй юм. ### OKR гэж чухам юу вэ? Номын зохиогч Жон Доэрр венчур хөрөнгө оруулагчийн хувиар 1999 онд “Google” компанийн үүсгэн байгуулагчид болох Ларри Пэйж, Сергей Брин хоёртой уулзжээ. Тухайн үед тэд дорвитой бизнесийн төлөвлөгөөгүй, хүн удирдах туршлагагүй байсан боловч 100 тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй компани болох том зорилготой, Стэнфордын их сургуулиа хаясан хоёр залуухан инженер байв. Тэдэнтэй удаан ярилцсаны эцэст хөрөнгө оруулагчаар ажилласан 20 жилийн хугацаандаа хамгийн өндөр дэнчин тавьж, 11.8 сая ам.доллароор компанийн 12 хувийг худалдан авснаар “Google” компанид OKR хэмээх системийг нутагшуулсан түүхтэй. OKR гэдэг нь “Objectives and key results” буюу “Зорилтууд ба түлхүүр үр дүн” гэх үгийн товчлол юм. Энэ нь компанийн ажилчид юу хийхийг төлөвлөх, тэднийг төлөвлөгөөний дагуу ажиллаж буй эсэхийг хянах, багуудыг тэргүүлэх зорилтдоо хүрэхэд нь туслах хэрэгсэл ажээ. Хамгийн чухал ажилдаа төвлөрөхөд нь хүмүүстээ дэм болж, чухал биш зүйлсэд анхаарал нь сарнихаас сэргийлэхэд ашигладаг гэсэн үг юм. Сайн боловсруулсан OKR гэдэг баг хамт олонд өдөр тутмын ажилд нь юу чухал болох, юуг сайжруулах, юуг орхихыг ойлгоход тусалдаг сэдэлжүүлэгч болохыг энэхүү номоор дэлгэрэнгүй тайлбарлажээ. ### Супер дөрвөн ур чадвар Цахим хайлтын зах зээлд “Google” компани анхдагч биш, 18 дахь нь байсан. iPod гэхэд есөн дижитал аудио тоглуулагч худалдаанд гарсны дараа зах зээлд нэвтэрч, гурван жилийн дотор зах зээлийн 70 хувийг эзэлсэн түүхтэй. Тэд яаж ийм амжилтад хүрэв? “Шинэ санаа дангаараа хий хоосон. Харин гүйцэтгэл бүх зүйл” гэх санааг шингээсэн эл номд дээрх асуултын мөрөөр дэлгэрэнгүй хариултыг өгсөн юм. Зорилго тавих нь тунг нь нарийн тохируулж мөн сайтар хяналтын доор уух шаардлагатай жороор олгодог эм уухтай агаар нэг аж. OKR бол товчоор хэлэхэд зөв зорилго тавих болон түүнд хэрхэн хүрэх арга замаа тодорхой болгох тухай юм. Энэ арга нь илүү практикал, бодит нөхцөлд суурилснаараа олон шилдэг компанийн амжилтын жор болсон гэдэг. Номын тухайд дээрх зорилгын менежментийг хэрэгжүүлэхэд үндсэн дөрвөн ур чадвар шаардлагатайг олон компанийн жишээ, түүхийн хамтаар задлан тайлбарлажээ. “Энэ бол “Google”, “Intel” зэрэг топ компаниудын OKR-ийг хэрэгжүүлдэг арга. Та нарынх өөр байж болно. Ер нь өөр байх учиртай. Менежментийн хамгийн зөв арга барил гэж байдаггүй шүү” хэмээн онцолсон юм. Тэргүүн зорилтдоо бүхнээ зориул Багийн ажиллагааг нэгтгэн уялдуул Хариуцлагыг хяна Гайхамшигт тэмүүл ### Инновац бол мянган зүйлд үгүй гэж хэлэх тухай юм Ажилтнууд нь ажилдаа идэвхгүй, оролцоогүй байх нь компанийн өсөлт хөгжлийн дараа орох хамгийн тулгамдсан асуудлын нэг. 11 мянган ахлах менежер, мэргэжилтнүүдээс авсан судалгаагаар тэдний зөвхөн тэн хагас нь байгууллагынхаа тэргүүн зорилтуудаас зөвхөн нэгийг нь хэлж чадсан бол бусад нь нэрлэж чадаагүй ажээ. Компанийн зорилтуудыг доод албан тушаалтнууддаа шууд тулгах бус том бялууны нэг хэсэг болгож, өөрөө тэр зорилгыг гаргасан юм шиг өөриймсөг хандах хандлагыг бүтээх нь ажилтнуудын бүтээмжид нөлөөлдөг аж. Ингэхдээ зүгээр л юуг илүүг хийх бус хамгийн чухал нь аль вэ гэдэг асуултыг урьтаж бодох хэрэгтэй. Стив Жобс “Инновац бол мянган зүйлд үгүй гэж хэлэх тухай ойлголт юм” хэмээсэн байдаг. Зорилго гэдэг бүх зүйлсийг жагсаасан хүслийн жагсаалт эсвэл өдөр тутмын ажлуудын нийлбэр биш. Энэ бол ганц оновчтой цохилтод бүх хүчээ төвлөрүүлэх тухай зорилгын жагсаалт ажээ. Гэвч зорилго тавихын сөрөг тал нь ямар ч үр ашгийг гажуудуулж болзошгүй гэх тал бий. Зорилгоо хэт мөрөөдлийн тавих эсвэл хэт доогуур тодорхойлсноор байгууллагад алсын хараа дутагдах, хэт их эрсдэл үүрэх, хамтын ажиллагаа багасах зэрэг сөрөг үр дагавар бий болдог гэнэ. Чиний юу мэддэг чинь төдийлөн чухал биш. Мэдлэг бол хоёрдогч, гүйцэтгэл бол бүх зүйл Номын зохиогч “Intel”-д ороод удаагүй байхад OKR-ийг бий болгосон Энди Гроув ажилчдадаа “Чиний юу мэддэг чинь төдийлөн чухал биш. Мэдлэг бол хоёрдогч, гүйцэтгэл бол бүх зүйл” гэдэг байжээ. Аливаа компанид гүйцэтгэлийн нарийн стандарт, том зорилгууд хэрэгтэй ч түүнийг хэрхэн хийх нь ямагт тухайн ажилтны өөрийн хариуцлага, шийдвэр байх учиртай аж. Хэрэв тэгэхгүй бол ажилтнууд өөрийн асуудлаа шийдэхэд санаачилга гаргахаа больж, удирдлагаа харж эхэлснээр бүтээмж буурдаг байна. Тиймээс дор бүрнээ тавьсан зорилго хамтын зорилгоос илүү биелэх магадлалтай аж. АНУ-ын мянган ажилчдаас авсан судалгаанд оролцогсдын 92 хувь нь хамтран ажиллагсад нь өөрийнх нь ахиц дэвшлийг харах боломжтой байвал ажлаа илүү урамтай хийдэг гэж хариулжээ. OKR систем бол энгийн ажилтан бүх хүний, гүйцэтгэх захирлынхаа хүртэл зорилгуудыг харах боломжийг бүрдүүлдгээрээ онцлог. Бид туршлагаасаа суралцдаггүй. Харин туршлагаа эргэцүүлсэн бодлоосоо суралцдаг Хийж буй ажил нь компанийн амжилтад хэрхэн хувь нэмэр оруулдгийг бодитоор харсан үедээ ажилтнууд хамгийн идэвхтэй байдаг аж. Улирлаас улиралд, өдрөөс өдөрт тэд өөрсдийнх нь амжилтыг хэмжих барьцтай зүйлийг эрж хайдаг. Энэ хэрэгцээг ихэнх компаниуд материаллаг шагнал урамшууллаар бататгахыг хичээдэг билээ. Тэгвэл OKR материаллаг бус үнэ цэн, ажлаа сэтгэлээсээ хийх сэдлийн илэрхийлэл болдог байна. Хүмүүс амжилтад хүрэх замаа өөрөө сонгохыг хүсдэг. Тэд жилийн эцсийн тайлан тооцоо хүлээж үнэлүүлэх дургүй. Харин ажлаа хэр сайн хийж буйгаа, юуг сайжруулах ёстойгоо цаг тухайд нь мэдэхийг хүсдэг байна. Философич Жон Деви “Бид туршлагаасаа суралцдаггүй. Харин туршлагаа эргэцүүлсэн бодлоосоо суралцдаг” хэмээсэн билээ. Тиймээс хийсэн ажлаа сайтар үнэлж, алдаа дутагдлаа хүлээн зөвшөөрсний дараа ахиц дэвшил дээрээ төвлөрөхийг зөвлөжээ. Зүүн талаас Сергей Брин, Жон Доэрр, Ларри Пэйж, ### Хамгийн том эрсдэл бол эрсдэл гаргахгүй байх “Google” компани хийх ажлуудаа нэн тэргүүнд хэрэгжүүлэх болон амбицтай зорилгууд хэмээн ангилдаг байж. Амбицтай зорилгууд нь илүү том зураглал, өндөр эрсдэл, ирээдүйд чиглэсэн санааг тусгадаг. Ийм зорилгууд бүтэлгүйтэх магадлал 30-40 хувь хэмээн хүлээн зөвшөөрдөг ажээ. Гэхдээ энэ нь амжилтад тооцогдоно гэнэ шүү. Тэд дунджаар 70 хувийн хэрэгжилтийг амжилттайд тооцдог байна. Хэрэв тавьсан зорилгынхоо 80-100 хувийг биелүүлсэн бол хэт энгийн, амархан зорилго тавьжээ гэсэн үг. Босгыг нь өндөр тавьсан зорилгууд байгаадаа сэтгэл ханаж, залхуурах явдлыг зогсоож, хийж буй ажлаа өдөр бүр эргэцүүлэхэд хүргэдэг байсан гэнэ. (Ташрамд сонирхуулахад, Unread багийнхан технологийн компаниудын бүтэлгүйтсэн төсөл, дампуурсан бизнесүүдийн тухай Харууслын жагсаалт гаргаж байсан шүү.) Ларри Пэйжийн үзэж буйгаар, бүтээгдэхүүнээ 10 хувь сайжруулах нь бусдын хийж буйг л хийж буй гэсэн үг аж. Энэ бол айхавтар бүтэлгүйтэхгүй ч галзуу амжилтад хүрэхгүй нь ойлгомжтой гэнэ. Тиймээс өрсөлдөгчөөсөө 10 дахин илүү бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ гаргахыг ажилчдаасаа хүсдэг байв. Тухайлбал, тэд “Google Chrome” вэб хөтчийг 2006 онд бүтээж, хоёр жилийн дараа гэхэд 20 сая хэрэглэгчтэй болох зорилт тавьж байв. Тухайн үед зорьсон тоондоо хүрч чадаагүй ч дараа жил нь бүр 50 сая, 2010 онд гэхэд 100 сая хэмээн шаргуу зорьсны эцэст хүрсэн түүхтэй.
https://unread.today/c/book-nomiin-jor-2	Номын тухай	Ganzorig Dolingor	2021-01-03T00:00:00	1 сарын 3, 2021	Б.Базарсүрэнгийн "Номын жор II" номын тухай	<div class="article-body"> <p>Хоёр жилийн өмнө бид "The Book Cafe of Mongolia"-ийн үүсгэн байгуулагч Б.Базарсүрэнгийн "<a href="https://www.unread.today/c/1832" target="_blank">Номын жор</a>" номыг тоймлон танилцуулж байсан билээ. Тэрээр таван жил өмнө бичсэн тус номынхоо хоёр дахь цувралыг саяхан хэвлүүлжээ. Цуврал уулзалт, арга хэмжээгээрээ ахмад зохиолчид, эрдэмтдийн үгийг сонордон, цааш олон хүнд түгээхийг зорилгоо болгодог Базараа энэ удаа мөн уран зохиол, эрдэм номын есөн эрхэмтэй тун сонирхолтой ярилцлага өрнүүлснээ нэгтгэсэн байна. Товчхондоо ном зохиолд шимтдэг, бичих чадвараа ахиулахыг хүсдэг, монгол хэлэндээ хайртай хүмүүсийн уншвал зохилтой бүтээл болжээ.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫН ТУХАЙ</h3><p></p><p>Зохиогч энэ бүтээлдээ Ардын уран зохиолч Т.Галсан, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Л.Дашням, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ч.Галсан, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Амбасэлмаа, Ардын багш, Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн С.Дулам, Төрийн соёрхолт, Ардын багш Ш.Чоймаа, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ло.Нямаа, яруу найрагч, зохиолч Д.Оюунчимэг нартай хийсэн ярилцлагаа багтаажээ. Түүний зорилго нь номын жорыг хайх буюу номыг хэрхэн бүтээх, бичих тухай олон туурвилчийн арга барил, санаа бодлыг цуглуулах юм. Энэ эрэл хайгуулынхаа явцад тэрээр нэртэй бичиг номын хүмүүсээр тун сонирхолтой үүх түүхийг яриулж, ном бүтээл, эх хэл, монгол уламжлалын тухай "гарын авлага" болмоор үнэтэй агуулгыг амнаас нь унагаж чаджээ. Ялангуяа элдэв янзын контентоор дүүрэн, "орчин үежилт"-д түрэгдсэн энэ цаг үед эх хэл, түүх соёл, үндэсний онцлогоо эргэн санахад тун хэрэгтэй бүтээл болжээ. Номын өмнөх дэвтэрт ярилцсан ахмад зохиолчдын зарим нь эдүгээ бидний дунд байхгүй гэхээр дээд үеийнхний үзэл санаа, хур туршлагыг баримтжуулан авч үлдэж буйгаараа үнэ цэнтэй болжээ.<br></p><p>Нэг хоёр суугаад л гүйцээчихэж болох энэ номыг уншиж байхад унших, бичиж туурвих, ажиллаж хөдөлмөрлөх, монгол хэлээ төдийгүй гадаад хэл сурах гээд олон сэдвээр санаж сэрүүштэй үг өгүүлбэрүүд элбэг тааралдах аж. Бичиг номтой ойр ажилладаг хүний хувьд тэмдэглэх зүйл мундахгүй их байлаа. Миний хувьд Чинагийн Галсан гуайн хөдөлмөрч чанараас суралцаж, Ло.Нямаа гуайн "Амьд ододтой хүүрнэлдсэн алтан хором" номыг олж үзмээр санагдсан. </p><p>Ном өмнөх дэвтэр шигээ агуулгын хувьд ч бодууштай зүйл ихтэй, хэлбэрийн хувьд ч үзэмж сайтай, зочдын гоё хөрөг зурагтай хийгдсэн байна. Ингээд номоос шүүрдсэн зарим эшлэлийг хүргэе.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/3a587aad4c3b5dd3a7fe0ba286223685.jpg"></p><blockquote><p></p><p><b>Холбоотой нийтлэлүүд</b><br><br><a href="https://www.unread.today/c/1832" target="_blank">"Номын жор" номын тухай</a><br></p><p><a href="https://unread.today/c/nomtoi-uvliin-uvuu" target="_blank">Номтой өвлийн өвөөд бараа болж, буурлуудын гэрээр зочилсон тэмдэглэл </a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЗАРИМ ЭШЛЭЛ</h3><p></p><p>"Ерөөсөө их хүнд зарагдах, их үйл хэрэг хоёрт зарагдах хоёрт л хүн шавар шиг байснаа чулуу шиг хатжин шовойн гарч ирдэг." Тангадын Галсан</p><p>"Ном бол оюуны ертөнц! "Орос орон устаж үгүй боллоо ч хэрвээ Чеховын зохиолууд үлдсэн л бол Оросыг дахиад бий болгочихож болно" гэдэг үг бий. Чеховын зохиолд Оросын амьдрал, хүмүүсийнх нь ухаарал, зан заншил, нийгэм тэр аяараа шингэсэн байдаг учраас тэр." Лувсандамбын Дашням<br><br>"Та нарт нэг зүйлийг захья! Чийрэг бай, чихэр битгий ид, үхтлээ битгий унт, муужиртлаа битгий хоол идэж бай, бага идэж, бага унтаж, сэргэг бай. Хүнд битгий бялдуучил, үнэнийг хэлэхээс хэзээ ч бүү ай, хэний ч өмнө гулзайхгүй, бусдын эрхшээлээр биш байгалийнхаа эрхшээлээр амьдар." Чинагийн Галсан<br><br>"Би дөрчин дөрвөн настайдаа Хөдөлмөр сонинд нэг бүдүүвч зураг харсан юм. Тэр цагаас хойш тэр бүдүүвч зургаар одоог хүртэл дасгал хийж байна. Надад өвдгөөр хатгуулах асуудал байхгүй. Дээр нь баяжуулаад сайхан дасгалуудыг би та нарын үеийн хүүхдээр заалгууллаа... Толгой өндийх завгүй биеэ хайрлаад л хөдөлмөрлөөд байх хэрэгтэй. Эрүүл биетэй байж амжилтад хүрнэ шүү хүүхдүүд минь. Эрүүл мэндээ алдвал бид ямар ч том мөрөөдөлтэй байлаа гээд мөрөөдөл хэвээрээ л үлдэнэ. Би өдий ная гарсан ч гэлээ түшүүлж явдаггүй. Ер нь тэгээд өвчин ярих дургүй, манай хүүхдүүд ч сонсох тун дургүй шүү." Дүгэрийн Амбасэлмаа<br><br>"Соёл урлагийн их сургуулийн хамгийн сүүлийн нэг судалгаа бий. Монгол хүний хамгийн үнэт зүйл юу вэ? Ялангуяа соёлын үнэт зүйл юу вэ, хамгийн чухал, маш чухал соёлын үнэт зүйл гэдэг дээр 86 хувь нь монгол хэл гэсэн байна лээ шүү. 1500 гаруй хүнээс авсан судалгаа л даа... Монголчууд дээрх социологийн судалгаанаас үзэхэд "соёл, оюуны ухамсартай юм байна" гэж дүгнэж байна. Дээр үеэсээ ийм байсан, өнөөдөр үүнийгээ алдаагүй байгаа юм байна. Миний хамгийн их бахархаж буй зүйл бол бид эх хэлэндээ их хайртай юм байна." Сэндэнжавын Дулам<br><br>"Монгол хэлэнд үгийн сангаас гадна үгийн өнгө гэж чухал юм байна. Та нарыг бандгар гэвэл арай эвгүй сонсогдоно. Харин бондгор гэвэл арай наана сонсогдож байгаа биз? Үгийн өнгө гэдэг айхтар... Шинжлэх уахааны академич Ширэндэв гуай Жанжин Сүхбаатарын өөрт нь холбогдсон баримт бичгийг монгол бичгээр олоод шинэ үсэгт хөрвүүлсэн. 1970-аад оны нэг ном гаргасан байдаг. Тэр номд буй дөрвөн захидлын найруулгыг нэг хараарай. Нэг нь Хатанбаатар Магсаржавт бичсэн захидал, нөгөөх нь хувилгаан ламд бичсэн захидал, гурав дахь нь эрхэм дүүд гэж байгаад Чойбалсанд бичсэн захидал, сүүлийнх нь эхнэр Янжмаадаа бичсэн захидал бий. Тэр дөрвөн захидлыг хэн бичсэнээс хамаараад яаж өөрчлөгдсөн байна, харьцуулаад нэг үзээрэй, миний хүүхдүүд." Шаравын Чоймаа<br><br>"Та нар маань номд дурлана гэдэг амьдралд дурлаж байгаа, ирээдүйдээ дурлаж байгаа, өөртөө дурлаж байгаа хэрэг. Ном уншдаггүй хүн бол өөртөө хайргүй хүн байдаг юм." </p><p>"Зовлон бол цэцэн хүний багш гэж үг бий дээ." Ломбын Нямаа<br><br>"Дашбалбар багш хичээл тарсны дараа "Юм идмээр байна уу, Оюунчимэг ээ, явъя" гээд дагуулаад явдаг байсан... Багш ганц намайг дагуулахгүй шүү дээ, замаасаа тэр оройн гүнцэг хүртэх аз нь шовойсон улсыг олж дагуулна. Хожим ингээд бодож байхад ёстой л тэнгэрээс бууж ирсэн эрхэм байж дээ. Багшийг нэг ч удаа мөнгө ярьж байхыг нь би сонсоогүй. Хүний амьдралын аахар шаахар явдлаас үнэхээр ангид байж чаддаг сан. Өнөөгийн хүмүүсээс их өөр хүн байлаа. Дүүрэн номтой цүнхийг нь манай хөвгүүд ээлжлэн үүрнэ... Сайхан хоол унд иднэ. За тэгээд гитараа тоглоод сайхан дуулна, шүлгээ уншина. Өдөр болгоны амьдрал нь тэнгэрээс ирсэн хүн манай ертөнцөд зочилж яваа юм шиг. Надад маш гүн сэтгэгдэл төрүүлж чадсан. Энэ сайхан хүнээс үг сонсож явсан би их азтай." Дашийн Оюунчимэг</p> </div>	Хоёр жилийн өмнө бид "The Book Cafe of Mongolia"-ийн үүсгэн байгуулагч Б.Базарсүрэнгийн " Номын жор " номыг тоймлон танилцуулж байсан билээ. Тэрээр таван жил өмнө бичсэн тус номынхоо хоёр дахь цувралыг саяхан хэвлүүлжээ. Цуврал уулзалт, арга хэмжээгээрээ ахмад зохиолчид, эрдэмтдийн үгийг сонордон, цааш олон хүнд түгээхийг зорилгоо болгодог Базараа энэ удаа мөн уран зохиол, эрдэм номын есөн эрхэмтэй тун сонирхолтой ярилцлага өрнүүлснээ нэгтгэсэн байна. Товчхондоо ном зохиолд шимтдэг, бичих чадвараа ахиулахыг хүсдэг, монгол хэлэндээ хайртай хүмүүсийн уншвал зохилтой бүтээл болжээ. НОМЫН ТУХАЙ Зохиогч энэ бүтээлдээ Ардын уран зохиолч Т.Галсан, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Л.Дашням, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ч.Галсан, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Амбасэлмаа, Ардын багш, Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн С.Дулам, Төрийн соёрхолт, Ардын багш Ш.Чоймаа, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ло.Нямаа, яруу найрагч, зохиолч Д.Оюунчимэг нартай хийсэн ярилцлагаа багтаажээ. Түүний зорилго нь номын жорыг хайх буюу номыг хэрхэн бүтээх, бичих тухай олон туурвилчийн арга барил, санаа бодлыг цуглуулах юм. Энэ эрэл хайгуулынхаа явцад тэрээр нэртэй бичиг номын хүмүүсээр тун сонирхолтой үүх түүхийг яриулж, ном бүтээл, эх хэл, монгол уламжлалын тухай "гарын авлага" болмоор үнэтэй агуулгыг амнаас нь унагаж чаджээ. Ялангуяа элдэв янзын контентоор дүүрэн, "орчин үежилт"-д түрэгдсэн энэ цаг үед эх хэл, түүх соёл, үндэсний онцлогоо эргэн санахад тун хэрэгтэй бүтээл болжээ. Номын өмнөх дэвтэрт ярилцсан ахмад зохиолчдын зарим нь эдүгээ бидний дунд байхгүй гэхээр дээд үеийнхний үзэл санаа, хур туршлагыг баримтжуулан авч үлдэж буйгаараа үнэ цэнтэй болжээ. Нэг хоёр суугаад л гүйцээчихэж болох энэ номыг уншиж байхад унших, бичиж туурвих, ажиллаж хөдөлмөрлөх, монгол хэлээ төдийгүй гадаад хэл сурах гээд олон сэдвээр санаж сэрүүштэй үг өгүүлбэрүүд элбэг тааралдах аж. Бичиг номтой ойр ажилладаг хүний хувьд тэмдэглэх зүйл мундахгүй их байлаа. Миний хувьд Чинагийн Галсан гуайн хөдөлмөрч чанараас суралцаж, Ло.Нямаа гуайн "Амьд ододтой хүүрнэлдсэн алтан хором" номыг олж үзмээр санагдсан. Ном өмнөх дэвтэр шигээ агуулгын хувьд ч бодууштай зүйл ихтэй, хэлбэрийн хувьд ч үзэмж сайтай, зочдын гоё хөрөг зурагтай хийгдсэн байна. Ингээд номоос шүүрдсэн зарим эшлэлийг хүргэе. Холбоотой нийтлэлүүд "Номын жор" номын тухай Номтой өвлийн өвөөд бараа болж, буурлуудын гэрээр зочилсон тэмдэглэл Unread ЗАРИМ ЭШЛЭЛ "Ерөөсөө их хүнд зарагдах, их үйл хэрэг хоёрт зарагдах хоёрт л хүн шавар шиг байснаа чулуу шиг хатжин шовойн гарч ирдэг." Тангадын Галсан "Ном бол оюуны ертөнц! "Орос орон устаж үгүй боллоо ч хэрвээ Чеховын зохиолууд үлдсэн л бол Оросыг дахиад бий болгочихож болно" гэдэг үг бий. Чеховын зохиолд Оросын амьдрал, хүмүүсийнх нь ухаарал, зан заншил, нийгэм тэр аяараа шингэсэн байдаг учраас тэр." Лувсандамбын Дашням "Та нарт нэг зүйлийг захья! Чийрэг бай, чихэр битгий ид, үхтлээ битгий унт, муужиртлаа битгий хоол идэж бай, бага идэж, бага унтаж, сэргэг бай. Хүнд битгий бялдуучил, үнэнийг хэлэхээс хэзээ ч бүү ай, хэний ч өмнө гулзайхгүй, бусдын эрхшээлээр биш байгалийнхаа эрхшээлээр амьдар." Чинагийн Галсан "Би дөрчин дөрвөн настайдаа Хөдөлмөр сонинд нэг бүдүүвч зураг харсан юм. Тэр цагаас хойш тэр бүдүүвч зургаар одоог хүртэл дасгал хийж байна. Надад өвдгөөр хатгуулах асуудал байхгүй. Дээр нь баяжуулаад сайхан дасгалуудыг би та нарын үеийн хүүхдээр заалгууллаа... Толгой өндийх завгүй биеэ хайрлаад л хөдөлмөрлөөд байх хэрэгтэй. Эрүүл биетэй байж амжилтад хүрнэ шүү хүүхдүүд минь. Эрүүл мэндээ алдвал бид ямар ч том мөрөөдөлтэй байлаа гээд мөрөөдөл хэвээрээ л үлдэнэ. Би өдий ная гарсан ч гэлээ түшүүлж явдаггүй. Ер нь тэгээд өвчин ярих дургүй, манай хүүхдүүд ч сонсох тун дургүй шүү." Дүгэрийн Амбасэлмаа "Соёл урлагийн их сургуулийн хамгийн сүүлийн нэг судалгаа бий. Монгол хүний хамгийн үнэт зүйл юу вэ? Ялангуяа соёлын үнэт зүйл юу вэ, хамгийн чухал, маш чухал соёлын үнэт зүйл гэдэг дээр 86 хувь нь монгол хэл гэсэн байна лээ шүү. 1500 гаруй хүнээс авсан судалгаа л даа... Монголчууд дээрх социологийн судалгаанаас үзэхэд "соёл, оюуны ухамсартай юм байна" гэж дүгнэж байна. Дээр үеэсээ ийм байсан, өнөөдөр үүнийгээ алдаагүй байгаа юм байна. Миний хамгийн их бахархаж буй зүйл бол бид эх хэлэндээ их хайртай юм байна." Сэндэнжавын Дулам "Монгол хэлэнд үгийн сангаас гадна үгийн өнгө гэж чухал юм байна. Та нарыг бандгар гэвэл арай эвгүй сонсогдоно. Харин бондгор гэвэл арай наана сонсогдож байгаа биз? Үгийн өнгө гэдэг айхтар... Шинжлэх уахааны академич Ширэндэв гуай Жанжин Сүхбаатарын өөрт нь холбогдсон баримт бичгийг монгол бичгээр олоод шинэ үсэгт хөрвүүлсэн. 1970-аад оны нэг ном гаргасан байдаг. Тэр номд буй дөрвөн захидлын найруулгыг нэг хараарай. Нэг нь Хатанбаатар Магсаржавт бичсэн захидал, нөгөөх нь хувилгаан ламд бичсэн захидал, гурав дахь нь эрхэм дүүд гэж байгаад Чойбалсанд бичсэн захидал, сүүлийнх нь эхнэр Янжмаадаа бичсэн захидал бий. Тэр дөрвөн захидлыг хэн бичсэнээс хамаараад яаж өөрчлөгдсөн байна, харьцуулаад нэг үзээрэй, миний хүүхдүүд." Шаравын Чоймаа "Та нар маань номд дурлана гэдэг амьдралд дурлаж байгаа, ирээдүйдээ дурлаж байгаа, өөртөө дурлаж байгаа хэрэг. Ном уншдаггүй хүн бол өөртөө хайргүй хүн байдаг юм." "Зовлон бол цэцэн хүний багш гэж үг бий дээ." Ломбын Нямаа "Дашбалбар багш хичээл тарсны дараа "Юм идмээр байна уу, Оюунчимэг ээ, явъя" гээд дагуулаад явдаг байсан... Багш ганц намайг дагуулахгүй шүү дээ, замаасаа тэр оройн гүнцэг хүртэх аз нь шовойсон улсыг олж дагуулна. Хожим ингээд бодож байхад ёстой л тэнгэрээс бууж ирсэн эрхэм байж дээ. Багшийг нэг ч удаа мөнгө ярьж байхыг нь би сонсоогүй. Хүний амьдралын аахар шаахар явдлаас үнэхээр ангид байж чаддаг сан. Өнөөгийн хүмүүсээс их өөр хүн байлаа. Дүүрэн номтой цүнхийг нь манай хөвгүүд ээлжлэн үүрнэ... Сайхан хоол унд иднэ. За тэгээд гитараа тоглоод сайхан дуулна, шүлгээ уншина. Өдөр болгоны амьдрал нь тэнгэрээс ирсэн хүн манай ертөнцөд зочилж яваа юм шиг. Надад маш гүн сэтгэгдэл төрүүлж чадсан. Энэ сайхан хүнээс үг сонсож явсан би их азтай." Дашийн Оюунчимэг	Хоёр жилийн өмнө бид "The Book Cafe of Mongolia"-ийн үүсгэн байгуулагч Б.Базарсүрэнгийн "Номын жор" номыг тоймлон танилцуулж байсан билээ. Тэрээр таван жил өмнө бичсэн тус номынхоо хоёр дахь цувралыг саяхан хэвлүүлжээ. Цуврал уулзалт, арга хэмжээгээрээ ахмад зохиолчид, эрдэмтдийн үгийг сонордон, цааш олон хүнд түгээхийг зорилгоо болгодог Базараа энэ удаа мөн уран зохиол, эрдэм номын есөн эрхэмтэй тун сонирхолтой ярилцлага өрнүүлснээ нэгтгэсэн байна. Товчхондоо ном зохиолд шимтдэг, бичих чадвараа ахиулахыг хүсдэг, монгол хэлэндээ хайртай хүмүүсийн уншвал зохилтой бүтээл болжээ. ### НОМЫН ТУХАЙ Зохиогч энэ бүтээлдээ Ардын уран зохиолч Т.Галсан, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Л.Дашням, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ч.Галсан, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Д.Амбасэлмаа, Ардын багш, Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн С.Дулам, Төрийн соёрхолт, Ардын багш Ш.Чоймаа, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ло.Нямаа, яруу найрагч, зохиолч Д.Оюунчимэг нартай хийсэн ярилцлагаа багтаажээ. Түүний зорилго нь номын жорыг хайх буюу номыг хэрхэн бүтээх, бичих тухай олон туурвилчийн арга барил, санаа бодлыг цуглуулах юм. Энэ эрэл хайгуулынхаа явцад тэрээр нэртэй бичиг номын хүмүүсээр тун сонирхолтой үүх түүхийг яриулж, ном бүтээл, эх хэл, монгол уламжлалын тухай "гарын авлага" болмоор үнэтэй агуулгыг амнаас нь унагаж чаджээ. Ялангуяа элдэв янзын контентоор дүүрэн, "орчин үежилт"-д түрэгдсэн энэ цаг үед эх хэл, түүх соёл, үндэсний онцлогоо эргэн санахад тун хэрэгтэй бүтээл болжээ. Номын өмнөх дэвтэрт ярилцсан ахмад зохиолчдын зарим нь эдүгээ бидний дунд байхгүй гэхээр дээд үеийнхний үзэл санаа, хур туршлагыг баримтжуулан авч үлдэж буйгаараа үнэ цэнтэй болжээ. Нэг хоёр суугаад л гүйцээчихэж болох энэ номыг уншиж байхад унших, бичиж туурвих, ажиллаж хөдөлмөрлөх, монгол хэлээ төдийгүй гадаад хэл сурах гээд олон сэдвээр санаж сэрүүштэй үг өгүүлбэрүүд элбэг тааралдах аж. Бичиг номтой ойр ажилладаг хүний хувьд тэмдэглэх зүйл мундахгүй их байлаа. Миний хувьд Чинагийн Галсан гуайн хөдөлмөрч чанараас суралцаж, Ло.Нямаа гуайн "Амьд ододтой хүүрнэлдсэн алтан хором" номыг олж үзмээр санагдсан. Ном өмнөх дэвтэр шигээ агуулгын хувьд ч бодууштай зүйл ихтэй, хэлбэрийн хувьд ч үзэмж сайтай, зочдын гоё хөрөг зурагтай хийгдсэн байна. Ингээд номоос шүүрдсэн зарим эшлэлийг хүргэе. > Холбоотой нийтлэлүүд > > "Номын жор" номын тухай > > Номтой өвлийн өвөөд бараа болж, буурлуудын гэрээр зочилсон тэмдэглэл > > Unread ### ЗАРИМ ЭШЛЭЛ "Ерөөсөө их хүнд зарагдах, их үйл хэрэг хоёрт зарагдах хоёрт л хүн шавар шиг байснаа чулуу шиг хатжин шовойн гарч ирдэг." Тангадын Галсан "Ном бол оюуны ертөнц! "Орос орон устаж үгүй боллоо ч хэрвээ Чеховын зохиолууд үлдсэн л бол Оросыг дахиад бий болгочихож болно" гэдэг үг бий. Чеховын зохиолд Оросын амьдрал, хүмүүсийнх нь ухаарал, зан заншил, нийгэм тэр аяараа шингэсэн байдаг учраас тэр." Лувсандамбын Дашням "Та нарт нэг зүйлийг захья! Чийрэг бай, чихэр битгий ид, үхтлээ битгий унт, муужиртлаа битгий хоол идэж бай, бага идэж, бага унтаж, сэргэг бай. Хүнд битгий бялдуучил, үнэнийг хэлэхээс хэзээ ч бүү ай, хэний ч өмнө гулзайхгүй, бусдын эрхшээлээр биш байгалийнхаа эрхшээлээр амьдар." Чинагийн Галсан "Би дөрчин дөрвөн настайдаа Хөдөлмөр сонинд нэг бүдүүвч зураг харсан юм. Тэр цагаас хойш тэр бүдүүвч зургаар одоог хүртэл дасгал хийж байна. Надад өвдгөөр хатгуулах асуудал байхгүй. Дээр нь баяжуулаад сайхан дасгалуудыг би та нарын үеийн хүүхдээр заалгууллаа... Толгой өндийх завгүй биеэ хайрлаад л хөдөлмөрлөөд байх хэрэгтэй. Эрүүл биетэй байж амжилтад хүрнэ шүү хүүхдүүд минь. Эрүүл мэндээ алдвал бид ямар ч том мөрөөдөлтэй байлаа гээд мөрөөдөл хэвээрээ л үлдэнэ. Би өдий ная гарсан ч гэлээ түшүүлж явдаггүй. Ер нь тэгээд өвчин ярих дургүй, манай хүүхдүүд ч сонсох тун дургүй шүү." Дүгэрийн Амбасэлмаа "Соёл урлагийн их сургуулийн хамгийн сүүлийн нэг судалгаа бий. Монгол хүний хамгийн үнэт зүйл юу вэ? Ялангуяа соёлын үнэт зүйл юу вэ, хамгийн чухал, маш чухал соёлын үнэт зүйл гэдэг дээр 86 хувь нь монгол хэл гэсэн байна лээ шүү. 1500 гаруй хүнээс авсан судалгаа л даа... Монголчууд дээрх социологийн судалгаанаас үзэхэд "соёл, оюуны ухамсартай юм байна" гэж дүгнэж байна. Дээр үеэсээ ийм байсан, өнөөдөр үүнийгээ алдаагүй байгаа юм байна. Миний хамгийн их бахархаж буй зүйл бол бид эх хэлэндээ их хайртай юм байна." Сэндэнжавын Дулам "Монгол хэлэнд үгийн сангаас гадна үгийн өнгө гэж чухал юм байна. Та нарыг бандгар гэвэл арай эвгүй сонсогдоно. Харин бондгор гэвэл арай наана сонсогдож байгаа биз? Үгийн өнгө гэдэг айхтар... Шинжлэх уахааны академич Ширэндэв гуай Жанжин Сүхбаатарын өөрт нь холбогдсон баримт бичгийг монгол бичгээр олоод шинэ үсэгт хөрвүүлсэн. 1970-аад оны нэг ном гаргасан байдаг. Тэр номд буй дөрвөн захидлын найруулгыг нэг хараарай. Нэг нь Хатанбаатар Магсаржавт бичсэн захидал, нөгөөх нь хувилгаан ламд бичсэн захидал, гурав дахь нь эрхэм дүүд гэж байгаад Чойбалсанд бичсэн захидал, сүүлийнх нь эхнэр Янжмаадаа бичсэн захидал бий. Тэр дөрвөн захидлыг хэн бичсэнээс хамаараад яаж өөрчлөгдсөн байна, харьцуулаад нэг үзээрэй, миний хүүхдүүд." Шаравын Чоймаа "Та нар маань номд дурлана гэдэг амьдралд дурлаж байгаа, ирээдүйдээ дурлаж байгаа, өөртөө дурлаж байгаа хэрэг. Ном уншдаггүй хүн бол өөртөө хайргүй хүн байдаг юм." "Зовлон бол цэцэн хүний багш гэж үг бий дээ." Ломбын Нямаа "Дашбалбар багш хичээл тарсны дараа "Юм идмээр байна уу, Оюунчимэг ээ, явъя" гээд дагуулаад явдаг байсан... Багш ганц намайг дагуулахгүй шүү дээ, замаасаа тэр оройн гүнцэг хүртэх аз нь шовойсон улсыг олж дагуулна. Хожим ингээд бодож байхад ёстой л тэнгэрээс бууж ирсэн эрхэм байж дээ. Багшийг нэг ч удаа мөнгө ярьж байхыг нь би сонсоогүй. Хүний амьдралын аахар шаахар явдлаас үнэхээр ангид байж чаддаг сан. Өнөөгийн хүмүүсээс их өөр хүн байлаа. Дүүрэн номтой цүнхийг нь манай хөвгүүд ээлжлэн үүрнэ... Сайхан хоол унд иднэ. За тэгээд гитараа тоглоод сайхан дуулна, шүлгээ уншина. Өдөр болгоны амьдрал нь тэнгэрээс ирсэн хүн манай ертөнцөд зочилж яваа юм шиг. Надад маш гүн сэтгэгдэл төрүүлж чадсан. Энэ сайхан хүнээс үг сонсож явсан би их азтай." Дашийн Оюунчимэг
https://unread.today/c/techworm-smartmongol	Techworm		2022-02-18T00:00:00	2 сарын 18, 2022	SmartMongol - Өрх гэрийн цогц систем	<div class="article-body no-wide-image"> <p></p><p>Дижитал эрин дэх хамгийн түгээмэл яригдаж буй сэдвүүдийн нэг бол яах аргагүй "ухаалаг хот"-ыг тойрсон сэдэв билээ. Ухаалаг хот гэдэг нь энгийнээр хотын дэд бүтэц буюу нийгэм эдийн засгийн хөгжлийг дэмжиж идэвхжүүлдэг систем, сүлжээний хэрэгслүүд болон биет бус хөрөнгийн нэгдэлд тулгуурлаж иргэдийн цаг хугацаа, санхүүг хэмнэнэ гэсэн үг. Үүнээс гадна байгууллага болон зах зээлийг шаардлагатай үйлчилгээр хангадаг учир маш их үр өгөөжтэй байдаг. Тиймээс ч иргэдийн сэтгэл ханамжийг давхар нэмэгдүүлэх ач холбогдолтой шийдлүүдийг хэрэгжүүлдэгээрээ нэн давуу талтай. Гэтэл хүмүүсийн ихэнх нь ухаалаг хот гэдгийг хүрээлэн буй орчны бүрэн камержуулалт болон автомажуулалт, царай таньдаг систем зэрэг хэт их хөрөнгө, цаг хугацаа шаардсан шийдлүүдээр ойлгох нь бий.</p><p>Харин бидний энэ удаагийн онцлох технологийн шийдэл нь энэхүү ухаалаг хотын тухай ойлголт, монгол хүний амьдрах орчныг тухтай, эрсдэлгүй болгох олон төрлийн үйлчилгээг цогц сувгаар хүртэх боломжийг бий болгон хэрэгжүүлж буй "<a href="https://www.facebook.com/Khangal-Systems-185255795565522" target="_blank">SmartMongol</a>" аппликейшн юм. Эл аппликейшн нь орон сууц ашиглалтын байгууллагууд, СӨХ-ны дотоод үйл ажиллагааг хялбаршуулахаас гадна иргэдэд төвөг удахгүйгээр харилцах, ил тод ашиглах боломжийг олгоно. Мөн оршин суугчид хоорондоо санал сэтгэгдлээ солилцож амьдран буй орчноо хамтран тохижуулахад өөрсдийн санаа бодлыг чөлөөтэй илэрхийлнэ. Ингэснээр иргэд тав тухтай аж төрөх хүрээлэн буй саруулхан, цэвэр цэмцгэр орчны төлөө өөрийн хувь нэмрээ оруулна гэсэн үг. Тийм ч учраас "SmartMongol" аппликейшн нь иргэдийн амьдралын чанарыг дэмжиж буй ухаалаг хотын тун зөв шийдэл юм. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?</div></h3><h4>Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ цэн</h4><p></p><p>Монгол Улсад орон сууцад амьдарч буй 261 мянга гаруй өрх бий. Түүнээс 100 мянга гаруй айл өрх нь байрны зээлтэй гэх статистик тоо баримт байна. "Монгол банк"-ны 2021 оны тайлангаар байрны зээлийн дундаж хугацааг 17.7 жил байгааг тооцож үзвэл энэхүү чилийсэн урт хугацаанд байрны үнэ цэн хадгалагдаж үлдэх үү? гэх асуулт тавигдана. Мөнхүү хадгалагдаж үлдлээ гэхэд ямар хүчин зүйлээс хамаарах вэ? гэсэн дараагийн асуулт урган гарах нь ч тодорхой.</p><p> Хэрэв байрны үнэ цэн тухайн байранд хийгдэж буй цэвэрлэгээ, засвар үйлчилгээ, тохижилтоос хамаарна гэж үзвэл эл бүгд СӨХ-ны үйл ажиллагаатай шууд холбогддог. </p><p>Тэгвэл "SmartMongol" аппыг нэвтрүүлснээр СӨХ-ны дотоод үйл ажиллагаа сайжирч, ил тод байдал нэмэгдэхээс гадна иргэдийн төлөлт хугацаандаа орж ирэх, шаардлагатай ажлуудыг тасралтгүй хийх нөхцөл бүрдэх боломжтой юм. Үүнийг том зургаар нь харвал таны хөрөнгийн үнэ цэнийг хадгалж үлдэхэд томоохон хөшүүрэг болж буй хэрэг билээ. </p> <h4><div><br></div>Үргүй зардлаас татгалзах үр дүнтэй шийдэл</h4><p></p><p>Сар бүрийн эхээр айл болгоны хаалган дээр СӨХ-ны төлбөрийн нэхэмжлэлийн цаас хөвөрч байдгийг ихэнх хүн мэднэ. Хэрэв тухайн хотхонд мянга гаруй оршин суугчид амьдарч байна гэж тооцвол цаас, хэвлэл зэргээс авахуулаад хэчнээн их үргүй зардал гардаг болохыг тунгаагаад үзэхэд буруудах зүйлгүй. </p><p>Нэгэн жишээ дуръя л даа. Хан-Уул дүүргийн "Ривер Гарден" хотхоны хувьд мянга гаруй оршин суугчидтай. Тэд "SmartMongol" аппын системийг нэвтрүүлэхээс өмнө сар бүрийн нэхэмжлэлийн хуудсаа гаргахын тулд 2-3 өдөр зарцуулдаг байв. Үүнээс гадна санхүүгийн хувьд ч тодорхой хэмжээний өндөр өртөгтэй байх нь мэдээж. Тиймээс хамгийн чухал нь болох цаг хугацаа, санхүүгийн асуудалтай зэрэг нүүр тулдаг гэсэн үг. </p><p>Харин эл системд нэвтэрснээр өмнө нь бараг сул төдий асгачихдаг байсан тэр бүх зардлаа хэмнэж, ганцхан цагийн дотор айл болгонд нэхэмжлэлээ илгээж чадах давуу талыг олж авчээ.</p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/udQtlsbhm_w?rel=0"></iframe> </div><h4><div><br></div>Ухаалгаар хамтарч амьдаръя</h4><p>"SmartMongol" аппын олон давуу талын нэг нь оршин суугчдын дунд хамтын коммюнити үүсгэх явдал юм. Өөрөөр хэлбэл, оршин суугчид СӨХ-ны удирдах зөвлөлийг өөрсдийн сонголтоор хийнэ. Энэ нь нийгмийн хамтрал дунд буй иргэдэд тулгамддаг олон үл ойлголцлыг үгүй болгох нэн тэргүүний зөв алхам. Нөгөөтэйгүүр хороо, дүүрэг, сууц болгонд төрөөс хуваарилагддаг төсвийн мэдээллийг авахаас гадна, СӨХ-д бүрдүүлсэн төсвийн үйл ажиллагаанд давхар хяналт тавих бүрэн боломжтой. Ингэснээр өөр бусад олон цаг үеийн шаардлагатай ажлуудыг нэгдэн хийх, нийлж хөрөнгө босгох давуу талуудыг тус апп олгож буй билээ.</p> <h4>Аюулгүй, ухаалаг, цэвэр хотхон, хотыг бий болгоно</h4><p></p><p>Бид гадна талаас нь зэрвэсхэн харахад энгийн мэт боловч томоохон эрсдлүүд дунд амьдарсаар байна. Тухайлбал, ил гарсан цахилгааны утас, замбараагүй шидэлж орхисон хог хаягдал, таглаагүйгээс болоод онгойж харласан бохирын хоолой гэх мэт хүмүүсийн эрүүл мэнд, амь насанд аюул үүсгэж болзошгүй олон тооны эрсдэл оршин суугчдын дунд байсаар байна. Зарим нь энэ талаар дуугарч, асуулт нэхдэг ч хариулт нь тэр бүр олддоггүй билээ. Тиймээс л эдгээр асуудлыг хэн, хэрхэн засах нь ойлгомжгүй байдгаас үүдэн хэчнээн хүн хохирч буйг аргагүй.</p><p>Тэгвэл эл аппаар дамжуулан эрсдэл үүсэж болзошгүй асуудлыг урьдчилан мэдээлдэг орон зай үүссэн юм. Хэрэв таны ойр орчимд дээрх эрсдэлтэй зүйлсийн нэг нь бий болох нөхцөл байдал гарсан даруйд түүнийгээ баримтжуулж авах хэрэгтэй. Харин дараа нь "SmartMongol" аппаар дамжуулан тухайн харьяалагдах хэсгийн СӨХ, хороо, дүүрэг, хотын удирдлагуудад шууд хүргэх боломж бүрдэж байгаа юм. Ийнхүү таны тавьсан санал хүсэлт, гомдол, мэдээлэл тань шийдвэр гаргагчдад хурдан хугацаанд хүрснээр шаардлагатай арга хэмжээг түргэн шуурхай авч болно.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЯМАР ДАВУУ ТАЛ ОНЦЛОГТОЙ ВЭ?</h3><p>Оршин суугч, СӨХ хоёул дараах давуу талыг эдэлнэ.<br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/745916a8-a27f-491d-9cde-cafd203944e2/32ed97b386835e7485e63ffcce29d75f.png"></p><h4><div><br></div><div>Оршин суугчид:</div></h4><ul><li>Орон сууцны сарын төлбөрийн дэлгэрэнгүй задаргааг харах, хянах</li><li>СӨХ-ны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайланг тухай бүрд нь үзэх, хянах</li><li>СӨХ, контор руугаа биеэр очилгүй 24 цагийн турш санал, хүсэлт, өргөдлөө албан ёсоор зурагтайгаар илгээж, шийдвэрлүүлж хариу авах</li><li>СӨХ, контор, харуул хамгаалалт болон хорооны цагдаа, эмнэлэг гэх мэт шаардлагатай утасны жагсаалт харах, шууд залгах</li><li>СӨХ-оос ирүүлсэн мэдээ зарыг шуурхай үзэх, хариу санал хүсэлт оруулах, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх</li><li>Контор руу усны тоолуурын заалтыг хялбар илгээх</li><li>Дурын зар мэдээллийг оруулах</li><li>Оршин суугаа газрынхаа ойролцоо болж буй мэдээ мэдээллийг илүү нарийвчлалтайгаар хүлээн авах</li><li>Орон сууцтайгаа ойр байрлах үйлчилгээний газруудын мэдээллийг авах</li><li> Хотхоныхоо гадна хаалт, гаражийн хаалгыг аппаараа удирдах <br>боломжтой</li></ul><h4>Сууц өмчлөгчдийн холбоо:</h4><ul><li>Оршин суугчдын санал хүсэлтийг тухай бүрд нь хүлээн авч шийдвэрлэх</li><li>Санал, хүсэлт, гомдол мэдээллийг ангилан хадгалах</li><li>Зар мэдээллээ байр, орц, тоот сонгон оршин суугчдад хялбар хүргэх</li><li>Сар бүрийн төлбөр тооцоог автоматаар үүсгэж, нэхэмжлэл илгээн, төлбөрийн бүх сувгуудтай холбогдон төлөлтийг бүртгэх</li><li>Нэвтрэх эрхийн хяналтын системээр дамжуулан хотхон доторх хөдөлгөөний хяналт, аюулгүй байдлыг хангах</li><li>Хотхоны дотоод журам, үнэ тариф, байнга ашигладаг утасны мэдээллийг байршуулах</li><li>СӨХ-ны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн мэдээллийг зураг, тайлбартайгаар оршин суугчдад хүргэх</li><li>Тухайн хотхонд байр түрээслэгчид, автомашин эсвэл авто зогсоол эзэмшигчдийн мэдээллийг нэгтгэн харуулах боломж</li></ul><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХЭРХЭН АШИГЛАХ ВЭ? </h3><p>Орон сууц тань энэхүү системд холбогдсон тохиолдолд нэвтрэх нэр, нууц үгийг СӨХ-оос нэг удаа үүсгэж мессежээр явуулна. Ийнхүү "SmartMongol" аппликейшныг татаад илгээсэн хаягаар нэвтрэн орсны дараа нууц үгээ өөрчлөх боломжтой. Ийнхүү дээр дурдсан бүхий л үйлчилгээг хялбар авах боломж нөхцөл иргэн танд бүрдэж буй хэрэг. <br> <br><b>Апп татах:</b> <a href="https://apps.apple.com/mn/app/smart-mongol/id1329366831" target="_blank">iOS </a>\| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.phonegap.SmartMongol&hl=en&gl=US" target="_blank">Android </a><br><b>Сошиал хуудсууд:</b> <a href="https://www.facebook.com/Khangal-Systems-185255795565522" target="_blank">Facebook </a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС</h3><p>"SmartMongol" аппликейшн нь одоогоор зөвхөн орон сууцны айлуудад төвлөрч буй. Гэвч энэ нь эцсийнх бус эхэлж буй тодорхой алхмуудын нэг хэмээн хэлж болно. Учир нь тэд удахгүй гэр хорооллын автоматжуулалтын системийг улам боловсронгуй болгохоор зорьж байгаагаа илэрхийлсэн юм. Тиймдээ ч цаашлаад ухаалаг хотыг бүрдүүлж буй бүхий л талбарт нэвтрэх биз ээ. <br></p> </div>	Дижитал эрин дэх хамгийн түгээмэл яригдаж буй сэдвүүдийн нэг бол яах аргагүй "ухаалаг хот"-ыг тойрсон сэдэв билээ. Ухаалаг хот гэдэг нь энгийнээр хотын дэд бүтэц буюу нийгэм эдийн засгийн хөгжлийг дэмжиж идэвхжүүлдэг систем, сүлжээний хэрэгслүүд болон биет бус хөрөнгийн нэгдэлд тулгуурлаж иргэдийн цаг хугацаа, санхүүг хэмнэнэ гэсэн үг. Үүнээс гадна байгууллага болон зах зээлийг шаардлагатай үйлчилгээр хангадаг учир маш их үр өгөөжтэй байдаг. Тиймээс ч иргэдийн сэтгэл ханамжийг давхар нэмэгдүүлэх ач холбогдолтой шийдлүүдийг хэрэгжүүлдэгээрээ нэн давуу талтай. Гэтэл хүмүүсийн ихэнх нь ухаалаг хот гэдгийг хүрээлэн буй орчны бүрэн камержуулалт болон автомажуулалт, царай таньдаг систем зэрэг хэт их хөрөнгө, цаг хугацаа шаардсан шийдлүүдээр ойлгох нь бий. Харин бидний энэ удаагийн онцлох технологийн шийдэл нь энэхүү ухаалаг хотын тухай ойлголт, монгол хүний амьдрах орчныг тухтай, эрсдэлгүй болгох олон төрлийн үйлчилгээг цогц сувгаар хүртэх боломжийг бий болгон хэрэгжүүлж буй " SmartMongol " аппликейшн юм. Эл аппликейшн нь орон сууц ашиглалтын байгууллагууд, СӨХ-ны дотоод үйл ажиллагааг хялбаршуулахаас гадна иргэдэд төвөг удахгүйгээр харилцах, ил тод ашиглах боломжийг олгоно. Мөн оршин суугчид хоорондоо санал сэтгэгдлээ солилцож амьдран буй орчноо хамтран тохижуулахад өөрсдийн санаа бодлыг чөлөөтэй илэрхийлнэ. Ингэснээр иргэд тав тухтай аж төрөх хүрээлэн буй саруулхан, цэвэр цэмцгэр орчны төлөө өөрийн хувь нэмрээ оруулна гэсэн үг. Тийм ч учраас "SmartMongol" аппликейшн нь иргэдийн амьдралын чанарыг дэмжиж буй ухаалаг хотын тун зөв шийдэл юм. ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ цэн Монгол Улсад орон сууцад амьдарч буй 261 мянга гаруй өрх бий. Түүнээс 100 мянга гаруй айл өрх нь байрны зээлтэй гэх статистик тоо баримт байна. "Монгол банк"-ны 2021 оны тайлангаар байрны зээлийн дундаж хугацааг 17.7 жил байгааг тооцож үзвэл энэхүү чилийсэн урт хугацаанд байрны үнэ цэн хадгалагдаж үлдэх үү? гэх асуулт тавигдана. Мөнхүү хадгалагдаж үлдлээ гэхэд ямар хүчин зүйлээс хамаарах вэ? гэсэн дараагийн асуулт урган гарах нь ч тодорхой. Хэрэв байрны үнэ цэн тухайн байранд хийгдэж буй цэвэрлэгээ, засвар үйлчилгээ, тохижилтоос хамаарна гэж үзвэл эл бүгд СӨХ-ны үйл ажиллагаатай шууд холбогддог. Тэгвэл "SmartMongol" аппыг нэвтрүүлснээр СӨХ-ны дотоод үйл ажиллагаа сайжирч, ил тод байдал нэмэгдэхээс гадна иргэдийн төлөлт хугацаандаа орж ирэх, шаардлагатай ажлуудыг тасралтгүй хийх нөхцөл бүрдэх боломжтой юм. Үүнийг том зургаар нь харвал таны хөрөнгийн үнэ цэнийг хадгалж үлдэхэд томоохон хөшүүрэг болж буй хэрэг билээ. Үргүй зардлаас татгалзах үр дүнтэй шийдэл Сар бүрийн эхээр айл болгоны хаалган дээр СӨХ-ны төлбөрийн нэхэмжлэлийн цаас хөвөрч байдгийг ихэнх хүн мэднэ. Хэрэв тухайн хотхонд мянга гаруй оршин суугчид амьдарч байна гэж тооцвол цаас, хэвлэл зэргээс авахуулаад хэчнээн их үргүй зардал гардаг болохыг тунгаагаад үзэхэд буруудах зүйлгүй. Нэгэн жишээ дуръя л даа. Хан-Уул дүүргийн "Ривер Гарден" хотхоны хувьд мянга гаруй оршин суугчидтай. Тэд "SmartMongol" аппын системийг нэвтрүүлэхээс өмнө сар бүрийн нэхэмжлэлийн хуудсаа гаргахын тулд 2-3 өдөр зарцуулдаг байв. Үүнээс гадна санхүүгийн хувьд ч тодорхой хэмжээний өндөр өртөгтэй байх нь мэдээж. Тиймээс хамгийн чухал нь болох цаг хугацаа, санхүүгийн асуудалтай зэрэг нүүр тулдаг гэсэн үг. Харин эл системд нэвтэрснээр өмнө нь бараг сул төдий асгачихдаг байсан тэр бүх зардлаа хэмнэж, ганцхан цагийн дотор айл болгонд нэхэмжлэлээ илгээж чадах давуу талыг олж авчээ. Ухаалгаар хамтарч амьдаръя "SmartMongol" аппын олон давуу талын нэг нь оршин суугчдын дунд хамтын коммюнити үүсгэх явдал юм. Өөрөөр хэлбэл, оршин суугчид СӨХ-ны удирдах зөвлөлийг өөрсдийн сонголтоор хийнэ. Энэ нь нийгмийн хамтрал дунд буй иргэдэд тулгамддаг олон үл ойлголцлыг үгүй болгох нэн тэргүүний зөв алхам. Нөгөөтэйгүүр хороо, дүүрэг, сууц болгонд төрөөс хуваарилагддаг төсвийн мэдээллийг авахаас гадна, СӨХ-д бүрдүүлсэн төсвийн үйл ажиллагаанд давхар хяналт тавих бүрэн боломжтой. Ингэснээр өөр бусад олон цаг үеийн шаардлагатай ажлуудыг нэгдэн хийх, нийлж хөрөнгө босгох давуу талуудыг тус апп олгож буй билээ. Аюулгүй, ухаалаг, цэвэр хотхон, хотыг бий болгоно Бид гадна талаас нь зэрвэсхэн харахад энгийн мэт боловч томоохон эрсдлүүд дунд амьдарсаар байна. Тухайлбал, ил гарсан цахилгааны утас, замбараагүй шидэлж орхисон хог хаягдал, таглаагүйгээс болоод онгойж харласан бохирын хоолой гэх мэт хүмүүсийн эрүүл мэнд, амь насанд аюул үүсгэж болзошгүй олон тооны эрсдэл оршин суугчдын дунд байсаар байна. Зарим нь энэ талаар дуугарч, асуулт нэхдэг ч хариулт нь тэр бүр олддоггүй билээ. Тиймээс л эдгээр асуудлыг хэн, хэрхэн засах нь ойлгомжгүй байдгаас үүдэн хэчнээн хүн хохирч буйг аргагүй. Тэгвэл эл аппаар дамжуулан эрсдэл үүсэж болзошгүй асуудлыг урьдчилан мэдээлдэг орон зай үүссэн юм. Хэрэв таны ойр орчимд дээрх эрсдэлтэй зүйлсийн нэг нь бий болох нөхцөл байдал гарсан даруйд түүнийгээ баримтжуулж авах хэрэгтэй. Харин дараа нь "SmartMongol" аппаар дамжуулан тухайн харьяалагдах хэсгийн СӨХ, хороо, дүүрэг, хотын удирдлагуудад шууд хүргэх боломж бүрдэж байгаа юм. Ийнхүү таны тавьсан санал хүсэлт, гомдол, мэдээлэл тань шийдвэр гаргагчдад хурдан хугацаанд хүрснээр шаардлагатай арга хэмжээг түргэн шуурхай авч болно. ЯМАР ДАВУУ ТАЛ ОНЦЛОГТОЙ ВЭ? Оршин суугч, СӨХ хоёул дараах давуу талыг эдэлнэ. Оршин суугчид: Орон сууцны сарын төлбөрийн дэлгэрэнгүй задаргааг харах, хянах СӨХ-ны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайланг тухай бүрд нь үзэх, хянах СӨХ, контор руугаа биеэр очилгүй 24 цагийн турш санал, хүсэлт, өргөдлөө албан ёсоор зурагтайгаар илгээж, шийдвэрлүүлж хариу авах СӨХ, контор, харуул хамгаалалт болон хорооны цагдаа, эмнэлэг гэх мэт шаардлагатай утасны жагсаалт харах, шууд залгах СӨХ-оос ирүүлсэн мэдээ зарыг шуурхай үзэх, хариу санал хүсэлт оруулах, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх Контор руу усны тоолуурын заалтыг хялбар илгээх Дурын зар мэдээллийг оруулах Оршин суугаа газрынхаа ойролцоо болж буй мэдээ мэдээллийг илүү нарийвчлалтайгаар хүлээн авах Орон сууцтайгаа ойр байрлах үйлчилгээний газруудын мэдээллийг авах Хотхоныхоо гадна хаалт, гаражийн хаалгыг аппаараа удирдах боломжтой Сууц өмчлөгчдийн холбоо: Оршин суугчдын санал хүсэлтийг тухай бүрд нь хүлээн авч шийдвэрлэх Санал, хүсэлт, гомдол мэдээллийг ангилан хадгалах Зар мэдээллээ байр, орц, тоот сонгон оршин суугчдад хялбар хүргэх Сар бүрийн төлбөр тооцоог автоматаар үүсгэж, нэхэмжлэл илгээн, төлбөрийн бүх сувгуудтай холбогдон төлөлтийг бүртгэх Нэвтрэх эрхийн хяналтын системээр дамжуулан хотхон доторх хөдөлгөөний хяналт, аюулгүй байдлыг хангах Хотхоны дотоод журам, үнэ тариф, байнга ашигладаг утасны мэдээллийг байршуулах СӨХ-ны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн мэдээллийг зураг, тайлбартайгаар оршин суугчдад хүргэх Тухайн хотхонд байр түрээслэгчид, автомашин эсвэл авто зогсоол эзэмшигчдийн мэдээллийг нэгтгэн харуулах боломж ХЭРХЭН АШИГЛАХ ВЭ? Орон сууц тань энэхүү системд холбогдсон тохиолдолд нэвтрэх нэр, нууц үгийг СӨХ-оос нэг удаа үүсгэж мессежээр явуулна. Ийнхүү "SmartMongol" аппликейшныг татаад илгээсэн хаягаар нэвтрэн орсны дараа нууц үгээ өөрчлөх боломжтой. Ийнхүү дээр дурдсан бүхий л үйлчилгээг хялбар авах боломж нөхцөл иргэн танд бүрдэж буй хэрэг. Апп татах: iOS \| Android Сошиал хуудсууд: Facebook САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС "SmartMongol" аппликейшн нь одоогоор зөвхөн орон сууцны айлуудад төвлөрч буй. Гэвч энэ нь эцсийнх бус эхэлж буй тодорхой алхмуудын нэг хэмээн хэлж болно. Учир нь тэд удахгүй гэр хорооллын автоматжуулалтын системийг улам боловсронгуй болгохоор зорьж байгаагаа илэрхийлсэн юм. Тиймдээ ч цаашлаад ухаалаг хотыг бүрдүүлж буй бүхий л талбарт нэвтрэх биз ээ.	Дижитал эрин дэх хамгийн түгээмэл яригдаж буй сэдвүүдийн нэг бол яах аргагүй "ухаалаг хот"-ыг тойрсон сэдэв билээ. Ухаалаг хот гэдэг нь энгийнээр хотын дэд бүтэц буюу нийгэм эдийн засгийн хөгжлийг дэмжиж идэвхжүүлдэг систем, сүлжээний хэрэгслүүд болон биет бус хөрөнгийн нэгдэлд тулгуурлаж иргэдийн цаг хугацаа, санхүүг хэмнэнэ гэсэн үг. Үүнээс гадна байгууллага болон зах зээлийг шаардлагатай үйлчилгээр хангадаг учир маш их үр өгөөжтэй байдаг. Тиймээс ч иргэдийн сэтгэл ханамжийг давхар нэмэгдүүлэх ач холбогдолтой шийдлүүдийг хэрэгжүүлдэгээрээ нэн давуу талтай. Гэтэл хүмүүсийн ихэнх нь ухаалаг хот гэдгийг хүрээлэн буй орчны бүрэн камержуулалт болон автомажуулалт, царай таньдаг систем зэрэг хэт их хөрөнгө, цаг хугацаа шаардсан шийдлүүдээр ойлгох нь бий. Харин бидний энэ удаагийн онцлох технологийн шийдэл нь энэхүү ухаалаг хотын тухай ойлголт, монгол хүний амьдрах орчныг тухтай, эрсдэлгүй болгох олон төрлийн үйлчилгээг цогц сувгаар хүртэх боломжийг бий болгон хэрэгжүүлж буй "SmartMongol" аппликейшн юм. Эл аппликейшн нь орон сууц ашиглалтын байгууллагууд, СӨХ-ны дотоод үйл ажиллагааг хялбаршуулахаас гадна иргэдэд төвөг удахгүйгээр харилцах, ил тод ашиглах боломжийг олгоно. Мөн оршин суугчид хоорондоо санал сэтгэгдлээ солилцож амьдран буй орчноо хамтран тохижуулахад өөрсдийн санаа бодлыг чөлөөтэй илэрхийлнэ. Ингэснээр иргэд тав тухтай аж төрөх хүрээлэн буй саруулхан, цэвэр цэмцгэр орчны төлөө өөрийн хувь нэмрээ оруулна гэсэн үг. Тийм ч учраас "SmartMongol" аппликейшн нь иргэдийн амьдралын чанарыг дэмжиж буй ухаалаг хотын тун зөв шийдэл юм. ### ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? #### Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ цэн Монгол Улсад орон сууцад амьдарч буй 261 мянга гаруй өрх бий. Түүнээс 100 мянга гаруй айл өрх нь байрны зээлтэй гэх статистик тоо баримт байна. "Монгол банк"-ны 2021 оны тайлангаар байрны зээлийн дундаж хугацааг 17.7 жил байгааг тооцож үзвэл энэхүү чилийсэн урт хугацаанд байрны үнэ цэн хадгалагдаж үлдэх үү? гэх асуулт тавигдана. Мөнхүү хадгалагдаж үлдлээ гэхэд ямар хүчин зүйлээс хамаарах вэ? гэсэн дараагийн асуулт урган гарах нь ч тодорхой. Хэрэв байрны үнэ цэн тухайн байранд хийгдэж буй цэвэрлэгээ, засвар үйлчилгээ, тохижилтоос хамаарна гэж үзвэл эл бүгд СӨХ-ны үйл ажиллагаатай шууд холбогддог. Тэгвэл "SmartMongol" аппыг нэвтрүүлснээр СӨХ-ны дотоод үйл ажиллагаа сайжирч, ил тод байдал нэмэгдэхээс гадна иргэдийн төлөлт хугацаандаа орж ирэх, шаардлагатай ажлуудыг тасралтгүй хийх нөхцөл бүрдэх боломжтой юм. Үүнийг том зургаар нь харвал таны хөрөнгийн үнэ цэнийг хадгалж үлдэхэд томоохон хөшүүрэг болж буй хэрэг билээ. #### Үргүй зардлаас татгалзах үр дүнтэй шийдэл Сар бүрийн эхээр айл болгоны хаалган дээр СӨХ-ны төлбөрийн нэхэмжлэлийн цаас хөвөрч байдгийг ихэнх хүн мэднэ. Хэрэв тухайн хотхонд мянга гаруй оршин суугчид амьдарч байна гэж тооцвол цаас, хэвлэл зэргээс авахуулаад хэчнээн их үргүй зардал гардаг болохыг тунгаагаад үзэхэд буруудах зүйлгүй. Нэгэн жишээ дуръя л даа. Хан-Уул дүүргийн "Ривер Гарден" хотхоны хувьд мянга гаруй оршин суугчидтай. Тэд "SmartMongol" аппын системийг нэвтрүүлэхээс өмнө сар бүрийн нэхэмжлэлийн хуудсаа гаргахын тулд 2-3 өдөр зарцуулдаг байв. Үүнээс гадна санхүүгийн хувьд ч тодорхой хэмжээний өндөр өртөгтэй байх нь мэдээж. Тиймээс хамгийн чухал нь болох цаг хугацаа, санхүүгийн асуудалтай зэрэг нүүр тулдаг гэсэн үг. Харин эл системд нэвтэрснээр өмнө нь бараг сул төдий асгачихдаг байсан тэр бүх зардлаа хэмнэж, ганцхан цагийн дотор айл болгонд нэхэмжлэлээ илгээж чадах давуу талыг олж авчээ. #### Ухаалгаар хамтарч амьдаръя "SmartMongol" аппын олон давуу талын нэг нь оршин суугчдын дунд хамтын коммюнити үүсгэх явдал юм. Өөрөөр хэлбэл, оршин суугчид СӨХ-ны удирдах зөвлөлийг өөрсдийн сонголтоор хийнэ. Энэ нь нийгмийн хамтрал дунд буй иргэдэд тулгамддаг олон үл ойлголцлыг үгүй болгох нэн тэргүүний зөв алхам. Нөгөөтэйгүүр хороо, дүүрэг, сууц болгонд төрөөс хуваарилагддаг төсвийн мэдээллийг авахаас гадна, СӨХ-д бүрдүүлсэн төсвийн үйл ажиллагаанд давхар хяналт тавих бүрэн боломжтой. Ингэснээр өөр бусад олон цаг үеийн шаардлагатай ажлуудыг нэгдэн хийх, нийлж хөрөнгө босгох давуу талуудыг тус апп олгож буй билээ. #### Аюулгүй, ухаалаг, цэвэр хотхон, хотыг бий болгоно Бид гадна талаас нь зэрвэсхэн харахад энгийн мэт боловч томоохон эрсдлүүд дунд амьдарсаар байна. Тухайлбал, ил гарсан цахилгааны утас, замбараагүй шидэлж орхисон хог хаягдал, таглаагүйгээс болоод онгойж харласан бохирын хоолой гэх мэт хүмүүсийн эрүүл мэнд, амь насанд аюул үүсгэж болзошгүй олон тооны эрсдэл оршин суугчдын дунд байсаар байна. Зарим нь энэ талаар дуугарч, асуулт нэхдэг ч хариулт нь тэр бүр олддоггүй билээ. Тиймээс л эдгээр асуудлыг хэн, хэрхэн засах нь ойлгомжгүй байдгаас үүдэн хэчнээн хүн хохирч буйг аргагүй. Тэгвэл эл аппаар дамжуулан эрсдэл үүсэж болзошгүй асуудлыг урьдчилан мэдээлдэг орон зай үүссэн юм. Хэрэв таны ойр орчимд дээрх эрсдэлтэй зүйлсийн нэг нь бий болох нөхцөл байдал гарсан даруйд түүнийгээ баримтжуулж авах хэрэгтэй. Харин дараа нь "SmartMongol" аппаар дамжуулан тухайн харьяалагдах хэсгийн СӨХ, хороо, дүүрэг, хотын удирдлагуудад шууд хүргэх боломж бүрдэж байгаа юм. Ийнхүү таны тавьсан санал хүсэлт, гомдол, мэдээлэл тань шийдвэр гаргагчдад хурдан хугацаанд хүрснээр шаардлагатай арга хэмжээг түргэн шуурхай авч болно. ### ЯМАР ДАВУУ ТАЛ ОНЦЛОГТОЙ ВЭ? Оршин суугч, СӨХ хоёул дараах давуу талыг эдэлнэ. #### Оршин суугчид: * Орон сууцны сарын төлбөрийн дэлгэрэнгүй задаргааг харах, хянах * СӨХ-ны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайланг тухай бүрд нь үзэх, хянах * СӨХ, контор руугаа биеэр очилгүй 24 цагийн турш санал, хүсэлт, өргөдлөө албан ёсоор зурагтайгаар илгээж, шийдвэрлүүлж хариу авах * СӨХ, контор, харуул хамгаалалт болон хорооны цагдаа, эмнэлэг гэх мэт шаардлагатай утасны жагсаалт харах, шууд залгах * СӨХ-оос ирүүлсэн мэдээ зарыг шуурхай үзэх, хариу санал хүсэлт оруулах, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх * Контор руу усны тоолуурын заалтыг хялбар илгээх * Дурын зар мэдээллийг оруулах * Оршин суугаа газрынхаа ойролцоо болж буй мэдээ мэдээллийг илүү нарийвчлалтайгаар хүлээн авах * Орон сууцтайгаа ойр байрлах үйлчилгээний газруудын мэдээллийг авах * Хотхоныхоо гадна хаалт, гаражийн хаалгыг аппаараа удирдах боломжтой #### Сууц өмчлөгчдийн холбоо: * Оршин суугчдын санал хүсэлтийг тухай бүрд нь хүлээн авч шийдвэрлэх * Санал, хүсэлт, гомдол мэдээллийг ангилан хадгалах * Зар мэдээллээ байр, орц, тоот сонгон оршин суугчдад хялбар хүргэх * Сар бүрийн төлбөр тооцоог автоматаар үүсгэж, нэхэмжлэл илгээн, төлбөрийн бүх сувгуудтай холбогдон төлөлтийг бүртгэх * Нэвтрэх эрхийн хяналтын системээр дамжуулан хотхон доторх хөдөлгөөний хяналт, аюулгүй байдлыг хангах * Хотхоны дотоод журам, үнэ тариф, байнга ашигладаг утасны мэдээллийг байршуулах * СӨХ-ны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн мэдээллийг зураг, тайлбартайгаар оршин суугчдад хүргэх * Тухайн хотхонд байр түрээслэгчид, автомашин эсвэл авто зогсоол эзэмшигчдийн мэдээллийг нэгтгэн харуулах боломж ### ХЭРХЭН АШИГЛАХ ВЭ? Орон сууц тань энэхүү системд холбогдсон тохиолдолд нэвтрэх нэр, нууц үгийг СӨХ-оос нэг удаа үүсгэж мессежээр явуулна. Ийнхүү "SmartMongol" аппликейшныг татаад илгээсэн хаягаар нэвтрэн орсны дараа нууц үгээ өөрчлөх боломжтой. Ийнхүү дээр дурдсан бүхий л үйлчилгээг хялбар авах боломж нөхцөл иргэн танд бүрдэж буй хэрэг. Апп татах: iOS \| Android Сошиал хуудсууд: Facebook ### САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС "SmartMongol" аппликейшн нь одоогоор зөвхөн орон сууцны айлуудад төвлөрч буй. Гэвч энэ нь эцсийнх бус эхэлж буй тодорхой алхмуудын нэг хэмээн хэлж болно. Учир нь тэд удахгүй гэр хорооллын автоматжуулалтын системийг улам боловсронгуй болгохоор зорьж байгаагаа илэрхийлсэн юм. Тиймдээ ч цаашлаад ухаалаг хотыг бүрдүүлж буй бүхий л талбарт нэвтрэх биз ээ.
https://unread.today/c/book-kino-zohiolchdiin-bibli	Номын тухай	Oyunlkham Gungaadorj	2020-11-21T00:00:00	11 сарын 21, 2020	"Кино зохиолчдын библи" номын тухай	<div class="article-body"> <h2><div>Өнөөдрийн номын тухай буландаа "Нохойн орон" киноны найруулагч, "Миний мэдэх Женко Баттулга" номын зохиогч гэдгээр нь илүүтэй мэдэх нийтлэлч, кино зохиолч Д.Төрмөнхийн орчуулсан, Дэвид Тройтерийн "Кино зохиолчдын библи" номыг танилцуулахаар бэлтгэлээ. </div><div>Иймд энэ удаагийн тоймоо "Хэрэв танд кино зохиол бичих юм сан гэсэн бодол хэзээ нэгэн цагт төрж байсан бол та энэ номыг худалдаж аваарай. Хэзээ ч би кино зохиол бичиж чадахгүй гэж өөрийгөө голдог бол энэ номыг авч мөнгөө үрсэний хэрэггүй. Уншаад ч ойлгох нь юу л бол. Энэ ном бол том хүсэлтэй, том зорилготой, өөртөө итгэлтэй хүнд зориулсан ном." хэмээсэн номын оршил хэсгээр эхлүүлье. </div></h2><blockquote><p>Кино хийхэд гурван зүйл хэрэгтэй. Нэгдүгээрт сайн зохиол, хоёрдугаарт сайн зохиол, гуравдугаарт сайн зохиол. </p> <cite><p>Холливудын ярианаас</p> </cite></blockquote><p>Номын зохиогч Дэвид Тройтер нь алдарт "Walt Disney", "Jim Henson Pictures", "York Entertainment" зэрэг компанийн кино төслийн ажилд зохиогч, хөгжүүлэгч, продюсерээр ажиллаж байсан туршлагатай нэгэн юм. Тэрээр өөрийн туршлага дээр үндэслэн хэрхэн Холливудын стандартад нийцсэн кино зохиол бичих, түүнийгээ хэрхэн зарах, хөгжүүлэх тухай гарын авлага бичсэн нь энэ ажээ. Зохиогчийн зөвшөөрөлтэйгээр, нийтлэлч Д.Төрмөнхийн орчуулснаар монгол уншигчдын гарт хүрсэн уг ном одоогоор гурван удаа ахин хэвлэгдсэн бөгөөд таван дэвтэр гарын авлагын нэгтгэсэн хувилбар юм.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номын бүтэц</h3><p></p><p>Ном нь дараах таван бүлгээс бүтэх бөгөөд бүлэг бүрд дараах агуулгыг тусгажээ.</p><p><b>1. Дэлгэцийн бүтээл хэрхэн бичих вэ?:</b> Кино зохиол гэж юу болох, кино зохиолын ерөнхий бүтэц, чанартай болгох арга техникүүдийн тухай.</p><p><b>2. Гайхамшигтай зохиол бичих:</b> Санаагаа хэрхэн сайжруулах, шинэ санаа олох, дүр хөгжүүлэх тухай.</p><p><b>3. Зохистой хэлбэр дизайн:</b> Кино зохиолын хэлбэр, дизайнууд болон өгүүлэл дүрслэл, харилцан яриаг хэрхэн бичих тухай.</p><p><b>4. Зохиолоо сайжруулан бичих нь:</b> Зохиолоо зарахад бэлтгэх, зохиолын эхний арван хуудсыг зөв, чанартай боловсруулах арга техникүүд.</p><p><b>5. Зохиолоо худалдах тухай:</b> Хийсэн ажлаа борлуулах, маркетингийн төлөвлөгөө зохиох, худалдан авагчид буюу продюсеруудын анхаарлыг татах, Холливудын онцлогт хэрхэн тохируулах, тэдэнд зохиолоо зарах арга замын тухай.</p><p>Тайлбарлаж буй сэдэв болгонд тохирох кинонуудыг жишээ болгон татжээ. Уншигчийн зүгээс дүгнэхэд тал орчим хувь нь ихэнх хүмүүсийн үзсэн байдаг нийтлэг кинонууд байсан бол тал хувь нь зорьж үзэхээс нааш мэдэхээргүй кинонууд байлаа. Энэ тухайд орчуулагч бичихдээ, уг номыг шууд гүйлгэж унших нь үр дүн багатай бөгөөд жишээ болгон тайлбарласан кинонуудыг унших үйл явцтайгаа зэрэгцүүлэн, хамтад нь үзээд явбал илүү ач холбогдолтой байх тул тайван няхуур уншвал зохистой гэжээ. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/45d62215afbe60bf076f87ece52a6e12.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>номын тухай</h3><p>"Дэлгэцийн бүтээл хэрхэн бичих вэ?" бүлгээс: </p> <h2><div><b>ЭХЛЭЛ, ӨРНӨЛ, ТАЙЛАЛ БУЮУ 25:50:25-ИЙН ХАРЬЦАА</b></div></h2><p></p><p>Уран зохиол үгээр үзүүлдэг бол кино дүрсээр өгүүлдэг урлаг. Кино бол дүрслэх урлаг гэхдээ дуу чимээтэй, яриатай, хөгжимтэй драмтай, хамгийн гол нь үзүүштэй сонирхолтой байх ёстой. Ийм болохоор кино зохиолд тогтсон бүтэц байдаг. Энэ бол эхлэл, өрнөл, тайлал юм. Бүх кино ийм бүтэцтэй байдаг гэжээ. <br></p><p>Мэдээж хэрэг бичих хэмээх бүтээлч, чөлөөт талбарыг ийм байх ёстой гэдэг нэгдсэн хайрцагт хийх нь учир дутагдалтай ч киноны хийц, үзэгчдийн хүлээлт, туршлага гээд олон талаас харахад сайн бүтээлүүдийн дийлэнх хувь нь ийм бүтцээр хийгдсэн байдаг байна. Нийтээр хүлээн зөвшөөрдөг, өөрөөр хэлбэл аюул эрсдэл багатай уг шалгарсан стандартаар сайн зохиол бичиж, сайн кино хийдэг болох нь өөрөө амаргүй сорилт аж. </p><p>Эхлэл, өрнөл, тайллын харьцаа нь 25:50:25 байх нь киноны өгүүлэмж, сонирхол татах байдалд хамгийн тохиромжтой байдаг. Өөрөөр хэлбэл, зохиол дөрвөн бүлгээс бүтэж байвал нэгдүгээр бүлгийг эхлэлд, хоёр ба гуравдугаар бүлгийг өрнөл хэсэгт, дөрөвдүгээр бүлгийг тайлал байдлаар тус тус хуваарилахыг санал болгожээ. Нөгөө талаас кино зохиол илүү нарийн дүрслэлтэй байдаг, олон шат дарааллаар дамжин эцсийн бүтээгдэхүүн буюу дэлгэцийн бүтээл болдог тул тухайн кино зохиолчийн эх бүтээлийг 30 хувь өөрчлөх нь найруулагчийн эрх гэжээ. Өөрөөр хэлбэл зохиолын гол санаа, хэв маягийг найруулагч киноны онцлогт тохируулан өөрчлөх тохиолдол олон. </p> <blockquote><p></p><p>Зохиол чинь хэрхэн урсаж байна эсвэл урсахгүй зогсчихоод байна уу гэдгийг мэдэхийн тулд доорх асуултыг өөрөөсөө асууж үзээрэй. </p><p>1. Миний зохиолын гол цөм юу вэ?<br>2. Юу миний зохиолыг хөл дээр нь босгож байна вэ? <br>3. "Юун тухай вэ?" гэдгийг хүмүүст ойлгуулах гол санаа нь юу вэ?</p> <cite><p>Кино зохиолчдын библи</p> </cite></blockquote><h2><div><b>САЙН ХОЛБООС БУЮУ ЭЭДРЭЭ БОЛОН ЭРГЭЛТ</b></div></h2><p></p><p>Дээрх бүтцийн дагуу зохиолыг бүлгүүдэд хуваан бичих амархан байж болох ч бүлэг хоорондын уялдааг уран нарийн гаргах нь зохиолчоос ихээхэн хугацаа, ур чадварыг шаарддаг. Энэ тохиолдолд зохиолчид ээдрээ болон эргэлттэй, хямралтай үйл явдлыг ашиглах бөгөөд уг үйл явдлууд нь үзэгчийн сонирхлыг төрүүлэх "урхи" болон, дараагийн хэсэгт татан оруулах хүчтэй байх учиртай аж. Том үйл явдал нь үзэгчдийн сэтгэлийг татах гогцоо соронзон нь болдог. </p><p>Жишээ нь: </p><p>- "Cast Away" (Алслагдсан нь) дээр Чак Ноланд арал дээр хаягдана. </p><p>- "Ghost" (Сүнс) дээр алуурчин Сэм Вийт гарч ирнэ.</p><p>- "The Shawshank Redemption" (Шоушэнкээс оргосон нь) дээр Энди Дүфрэнс шоронд хоригддог. </p><p>- "Green Mile" (Ногоон бүс) дээр Поол Эджкомбийг Жон Коффей эмчилдэг.</p><p>- "The Incredibles" (Супер гэр бүл) кинонд Боб Парр маш нууц даалгавар биелүүлэхээр холын арлыг зорино гэх мэтчилэн. </p><p>Кинонд ихэнхдээ хоёр түүх өгүүлэгддэг. Эхнийх нь гадаад буюу гадна талын адал явдалт үндсэн түүх, хоёр дахь нь дотоод буюу илүү сэтгэл хөдөлгөсөн, зүрх сэтгэлийн түүх байна. Зөвхөн бүлэг хэсэг бүрийн холбоосоос гадна уг хоёр түүхийн уялдаа холбоог нягт гаргах, эргэлтийн цэгийн давс хужрыг тааруулан гаргахад анхаарах нь чухал. </p> <blockquote><p>Хамгийн сайн зохиолд хэн нэгэн нь амьдралын утга учраа алдаж, дараа нь амьдралаа эргүүлэн олж авдаг. </p> <cite><p>Стивэн Спилберг</p> </cite></blockquote><h2><b>ДҮР ХӨГЖҮҮЛЭЛТ</b></h2><p></p><p>Сайн кино мэдээж хүчтэй үйл явдал буюу тухайн үйл явдлуудыг бий болгож буй сайн дүрүүдээс бүтнэ. Дүрийн хөгжүүлэлтийг хэрхэн хийснээс кино зохиолын чанар тодорхойлогддог. Сонирхол татам дүр бүтээхийн тулд тухайн дүр танаас зорилго ба эсрэг тал, шалтаг, өмнөх түүх, үзэл бодол, хандлага тэргүүтэй 10 зүйлийг шаардах болно. </p><p>Нэн тэргүүнд, "Миний зохиолын дүр юуг хүсэж, юунаас илүү айдаг вэ?" гэдгийг асуугаад үз. Ингэснээр дүрийнхээ зорилгыг тодорхойлж, түүнийг нь бэрхшээл болгох эрсдэлүүд болон бэрхшээлийг бэрхшээл болгож буй өмнөх түүхийг зохиох боломжтой болно. Тухайн үйл явцаа дагаад эсрэг дүр болон бусад туслах дүрүүдээ босгон, гол дүрээ тодотгож, түүхээ баяжуулах гэх мэтээр 10 алхмаар дамжин хөгжүүлнэ. Хөгжүүлэлт сайтай дүрүүдтэй байх нь кино бүтээлийг "бүх цагийн үеийн" тодотголд оруулах гол хөшүүрэг болдог. </p> <blockquote><p>Уран бүтээлч хүнд гурван чанар хэрэгтэй. Энэ нь уран сэтгэмж, нягт нямбай ажиллагаа, тэсвэр хатуужил юм.</p> <cite><p>Төрийн соёрхолт, ардын зураач Д.Амгалан</p> </cite></blockquote> </div>	Өнөөдрийн номын тухай буландаа "Нохойн орон" киноны найруулагч, "Миний мэдэх Женко Баттулга" номын зохиогч гэдгээр нь илүүтэй мэдэх нийтлэлч, кино зохиолч Д.Төрмөнхийн орчуулсан, Дэвид Тройтерийн "Кино зохиолчдын библи" номыг танилцуулахаар бэлтгэлээ. Иймд энэ удаагийн тоймоо "Хэрэв танд кино зохиол бичих юм сан гэсэн бодол хэзээ нэгэн цагт төрж байсан бол та энэ номыг худалдаж аваарай. Хэзээ ч би кино зохиол бичиж чадахгүй гэж өөрийгөө голдог бол энэ номыг авч мөнгөө үрсэний хэрэггүй. Уншаад ч ойлгох нь юу л бол. Энэ ном бол том хүсэлтэй, том зорилготой, өөртөө итгэлтэй хүнд зориулсан ном." хэмээсэн номын оршил хэсгээр эхлүүлье. Кино хийхэд гурван зүйл хэрэгтэй. Нэгдүгээрт сайн зохиол, хоёрдугаарт сайн зохиол, гуравдугаарт сайн зохиол. Холливудын ярианаас Номын зохиогч Дэвид Тройтер нь алдарт "Walt Disney", "Jim Henson Pictures", "York Entertainment" зэрэг компанийн кино төслийн ажилд зохиогч, хөгжүүлэгч, продюсерээр ажиллаж байсан туршлагатай нэгэн юм. Тэрээр өөрийн туршлага дээр үндэслэн хэрхэн Холливудын стандартад нийцсэн кино зохиол бичих, түүнийгээ хэрхэн зарах, хөгжүүлэх тухай гарын авлага бичсэн нь энэ ажээ. Зохиогчийн зөвшөөрөлтэйгээр, нийтлэлч Д.Төрмөнхийн орчуулснаар монгол уншигчдын гарт хүрсэн уг ном одоогоор гурван удаа ахин хэвлэгдсэн бөгөөд таван дэвтэр гарын авлагын нэгтгэсэн хувилбар юм. Номын бүтэц Ном нь дараах таван бүлгээс бүтэх бөгөөд бүлэг бүрд дараах агуулгыг тусгажээ. 1. Дэлгэцийн бүтээл хэрхэн бичих вэ?: Кино зохиол гэж юу болох, кино зохиолын ерөнхий бүтэц, чанартай болгох арга техникүүдийн тухай. 2. Гайхамшигтай зохиол бичих: Санаагаа хэрхэн сайжруулах, шинэ санаа олох, дүр хөгжүүлэх тухай. 3. Зохистой хэлбэр дизайн: Кино зохиолын хэлбэр, дизайнууд болон өгүүлэл дүрслэл, харилцан яриаг хэрхэн бичих тухай. 4. Зохиолоо сайжруулан бичих нь: Зохиолоо зарахад бэлтгэх, зохиолын эхний арван хуудсыг зөв, чанартай боловсруулах арга техникүүд. 5. Зохиолоо худалдах тухай: Хийсэн ажлаа борлуулах, маркетингийн төлөвлөгөө зохиох, худалдан авагчид буюу продюсеруудын анхаарлыг татах, Холливудын онцлогт хэрхэн тохируулах, тэдэнд зохиолоо зарах арга замын тухай. Тайлбарлаж буй сэдэв болгонд тохирох кинонуудыг жишээ болгон татжээ. Уншигчийн зүгээс дүгнэхэд тал орчим хувь нь ихэнх хүмүүсийн үзсэн байдаг нийтлэг кинонууд байсан бол тал хувь нь зорьж үзэхээс нааш мэдэхээргүй кинонууд байлаа. Энэ тухайд орчуулагч бичихдээ, уг номыг шууд гүйлгэж унших нь үр дүн багатай бөгөөд жишээ болгон тайлбарласан кинонуудыг унших үйл явцтайгаа зэрэгцүүлэн, хамтад нь үзээд явбал илүү ач холбогдолтой байх тул тайван няхуур уншвал зохистой гэжээ. номын тухай "Дэлгэцийн бүтээл хэрхэн бичих вэ?" бүлгээс: ЭХЛЭЛ, ӨРНӨЛ, ТАЙЛАЛ БУЮУ 25:50:25-ИЙН ХАРЬЦАА Уран зохиол үгээр үзүүлдэг бол кино дүрсээр өгүүлдэг урлаг. Кино бол дүрслэх урлаг гэхдээ дуу чимээтэй, яриатай, хөгжимтэй драмтай, хамгийн гол нь үзүүштэй сонирхолтой байх ёстой. Ийм болохоор кино зохиолд тогтсон бүтэц байдаг. Энэ бол эхлэл, өрнөл, тайлал юм. Бүх кино ийм бүтэцтэй байдаг гэжээ. Мэдээж хэрэг бичих хэмээх бүтээлч, чөлөөт талбарыг ийм байх ёстой гэдэг нэгдсэн хайрцагт хийх нь учир дутагдалтай ч киноны хийц, үзэгчдийн хүлээлт, туршлага гээд олон талаас харахад сайн бүтээлүүдийн дийлэнх хувь нь ийм бүтцээр хийгдсэн байдаг байна. Нийтээр хүлээн зөвшөөрдөг, өөрөөр хэлбэл аюул эрсдэл багатай уг шалгарсан стандартаар сайн зохиол бичиж, сайн кино хийдэг болох нь өөрөө амаргүй сорилт аж. Эхлэл, өрнөл, тайллын харьцаа нь 25:50:25 байх нь киноны өгүүлэмж, сонирхол татах байдалд хамгийн тохиромжтой байдаг. Өөрөөр хэлбэл, зохиол дөрвөн бүлгээс бүтэж байвал нэгдүгээр бүлгийг эхлэлд, хоёр ба гуравдугаар бүлгийг өрнөл хэсэгт, дөрөвдүгээр бүлгийг тайлал байдлаар тус тус хуваарилахыг санал болгожээ. Нөгөө талаас кино зохиол илүү нарийн дүрслэлтэй байдаг, олон шат дарааллаар дамжин эцсийн бүтээгдэхүүн буюу дэлгэцийн бүтээл болдог тул тухайн кино зохиолчийн эх бүтээлийг 30 хувь өөрчлөх нь найруулагчийн эрх гэжээ. Өөрөөр хэлбэл зохиолын гол санаа, хэв маягийг найруулагч киноны онцлогт тохируулан өөрчлөх тохиолдол олон. Зохиол чинь хэрхэн урсаж байна эсвэл урсахгүй зогсчихоод байна уу гэдгийг мэдэхийн тулд доорх асуултыг өөрөөсөө асууж үзээрэй. 1. Миний зохиолын гол цөм юу вэ? 2. Юу миний зохиолыг хөл дээр нь босгож байна вэ? 3. "Юун тухай вэ?" гэдгийг хүмүүст ойлгуулах гол санаа нь юу вэ? Кино зохиолчдын библи САЙН ХОЛБООС БУЮУ ЭЭДРЭЭ БОЛОН ЭРГЭЛТ Дээрх бүтцийн дагуу зохиолыг бүлгүүдэд хуваан бичих амархан байж болох ч бүлэг хоорондын уялдааг уран нарийн гаргах нь зохиолчоос ихээхэн хугацаа, ур чадварыг шаарддаг. Энэ тохиолдолд зохиолчид ээдрээ болон эргэлттэй, хямралтай үйл явдлыг ашиглах бөгөөд уг үйл явдлууд нь үзэгчийн сонирхлыг төрүүлэх "урхи" болон, дараагийн хэсэгт татан оруулах хүчтэй байх учиртай аж. Том үйл явдал нь үзэгчдийн сэтгэлийг татах гогцоо соронзон нь болдог. Жишээ нь: - "Cast Away" (Алслагдсан нь) дээр Чак Ноланд арал дээр хаягдана. - "Ghost" (Сүнс) дээр алуурчин Сэм Вийт гарч ирнэ. - "The Shawshank Redemption" (Шоушэнкээс оргосон нь) дээр Энди Дүфрэнс шоронд хоригддог. - "Green Mile" (Ногоон бүс) дээр Поол Эджкомбийг Жон Коффей эмчилдэг. - "The Incredibles" (Супер гэр бүл) кинонд Боб Парр маш нууц даалгавар биелүүлэхээр холын арлыг зорино гэх мэтчилэн. Кинонд ихэнхдээ хоёр түүх өгүүлэгддэг. Эхнийх нь гадаад буюу гадна талын адал явдалт үндсэн түүх, хоёр дахь нь дотоод буюу илүү сэтгэл хөдөлгөсөн, зүрх сэтгэлийн түүх байна. Зөвхөн бүлэг хэсэг бүрийн холбоосоос гадна уг хоёр түүхийн уялдаа холбоог нягт гаргах, эргэлтийн цэгийн давс хужрыг тааруулан гаргахад анхаарах нь чухал. Хамгийн сайн зохиолд хэн нэгэн нь амьдралын утга учраа алдаж, дараа нь амьдралаа эргүүлэн олж авдаг. Стивэн Спилберг ДҮР ХӨГЖҮҮЛЭЛТ Сайн кино мэдээж хүчтэй үйл явдал буюу тухайн үйл явдлуудыг бий болгож буй сайн дүрүүдээс бүтнэ. Дүрийн хөгжүүлэлтийг хэрхэн хийснээс кино зохиолын чанар тодорхойлогддог. Сонирхол татам дүр бүтээхийн тулд тухайн дүр танаас зорилго ба эсрэг тал, шалтаг, өмнөх түүх, үзэл бодол, хандлага тэргүүтэй 10 зүйлийг шаардах болно. Нэн тэргүүнд, "Миний зохиолын дүр юуг хүсэж, юунаас илүү айдаг вэ?" гэдгийг асуугаад үз. Ингэснээр дүрийнхээ зорилгыг тодорхойлж, түүнийг нь бэрхшээл болгох эрсдэлүүд болон бэрхшээлийг бэрхшээл болгож буй өмнөх түүхийг зохиох боломжтой болно. Тухайн үйл явцаа дагаад эсрэг дүр болон бусад туслах дүрүүдээ босгон, гол дүрээ тодотгож, түүхээ баяжуулах гэх мэтээр 10 алхмаар дамжин хөгжүүлнэ. Хөгжүүлэлт сайтай дүрүүдтэй байх нь кино бүтээлийг "бүх цагийн үеийн" тодотголд оруулах гол хөшүүрэг болдог. Уран бүтээлч хүнд гурван чанар хэрэгтэй. Энэ нь уран сэтгэмж, нягт нямбай ажиллагаа, тэсвэр хатуужил юм. Төрийн соёрхолт, ардын зураач Д.Амгалан	Өнөөдрийн номын тухай буландаа "Нохойн орон" киноны найруулагч, "Миний мэдэх Женко Баттулга" номын зохиогч гэдгээр нь илүүтэй мэдэх нийтлэлч, кино зохиолч Д.Төрмөнхийн орчуулсан, Дэвид Тройтерийн "Кино зохиолчдын библи" номыг танилцуулахаар бэлтгэлээ. Иймд энэ удаагийн тоймоо "Хэрэв танд кино зохиол бичих юм сан гэсэн бодол хэзээ нэгэн цагт төрж байсан бол та энэ номыг худалдаж аваарай. Хэзээ ч би кино зохиол бичиж чадахгүй гэж өөрийгөө голдог бол энэ номыг авч мөнгөө үрсэний хэрэггүй. Уншаад ч ойлгох нь юу л бол. Энэ ном бол том хүсэлтэй, том зорилготой, өөртөө итгэлтэй хүнд зориулсан ном." хэмээсэн номын оршил хэсгээр эхлүүлье. > Кино хийхэд гурван зүйл хэрэгтэй. Нэгдүгээрт сайн зохиол, хоёрдугаарт сайн зохиол, гуравдугаарт сайн зохиол. > > Холливудын ярианаас Номын зохиогч Дэвид Тройтер нь алдарт "Walt Disney", "Jim Henson Pictures", "York Entertainment" зэрэг компанийн кино төслийн ажилд зохиогч, хөгжүүлэгч, продюсерээр ажиллаж байсан туршлагатай нэгэн юм. Тэрээр өөрийн туршлага дээр үндэслэн хэрхэн Холливудын стандартад нийцсэн кино зохиол бичих, түүнийгээ хэрхэн зарах, хөгжүүлэх тухай гарын авлага бичсэн нь энэ ажээ. Зохиогчийн зөвшөөрөлтэйгээр, нийтлэлч Д.Төрмөнхийн орчуулснаар монгол уншигчдын гарт хүрсэн уг ном одоогоор гурван удаа ахин хэвлэгдсэн бөгөөд таван дэвтэр гарын авлагын нэгтгэсэн хувилбар юм. ### Номын бүтэц Ном нь дараах таван бүлгээс бүтэх бөгөөд бүлэг бүрд дараах агуулгыг тусгажээ. 1. Дэлгэцийн бүтээл хэрхэн бичих вэ?: Кино зохиол гэж юу болох, кино зохиолын ерөнхий бүтэц, чанартай болгох арга техникүүдийн тухай. 2. Гайхамшигтай зохиол бичих: Санаагаа хэрхэн сайжруулах, шинэ санаа олох, дүр хөгжүүлэх тухай. 3. Зохистой хэлбэр дизайн: Кино зохиолын хэлбэр, дизайнууд болон өгүүлэл дүрслэл, харилцан яриаг хэрхэн бичих тухай. 4. Зохиолоо сайжруулан бичих нь: Зохиолоо зарахад бэлтгэх, зохиолын эхний арван хуудсыг зөв, чанартай боловсруулах арга техникүүд. 5. Зохиолоо худалдах тухай: Хийсэн ажлаа борлуулах, маркетингийн төлөвлөгөө зохиох, худалдан авагчид буюу продюсеруудын анхаарлыг татах, Холливудын онцлогт хэрхэн тохируулах, тэдэнд зохиолоо зарах арга замын тухай. Тайлбарлаж буй сэдэв болгонд тохирох кинонуудыг жишээ болгон татжээ. Уншигчийн зүгээс дүгнэхэд тал орчим хувь нь ихэнх хүмүүсийн үзсэн байдаг нийтлэг кинонууд байсан бол тал хувь нь зорьж үзэхээс нааш мэдэхээргүй кинонууд байлаа. Энэ тухайд орчуулагч бичихдээ, уг номыг шууд гүйлгэж унших нь үр дүн багатай бөгөөд жишээ болгон тайлбарласан кинонуудыг унших үйл явцтайгаа зэрэгцүүлэн, хамтад нь үзээд явбал илүү ач холбогдолтой байх тул тайван няхуур уншвал зохистой гэжээ. ### номын тухай "Дэлгэцийн бүтээл хэрхэн бичих вэ?" бүлгээс: ЭХЛЭЛ, ӨРНӨЛ, ТАЙЛАЛ БУЮУ 25:50:25-ИЙН ХАРЬЦАА Уран зохиол үгээр үзүүлдэг бол кино дүрсээр өгүүлдэг урлаг. Кино бол дүрслэх урлаг гэхдээ дуу чимээтэй, яриатай, хөгжимтэй драмтай, хамгийн гол нь үзүүштэй сонирхолтой байх ёстой. Ийм болохоор кино зохиолд тогтсон бүтэц байдаг. Энэ бол эхлэл, өрнөл, тайлал юм. Бүх кино ийм бүтэцтэй байдаг гэжээ. Мэдээж хэрэг бичих хэмээх бүтээлч, чөлөөт талбарыг ийм байх ёстой гэдэг нэгдсэн хайрцагт хийх нь учир дутагдалтай ч киноны хийц, үзэгчдийн хүлээлт, туршлага гээд олон талаас харахад сайн бүтээлүүдийн дийлэнх хувь нь ийм бүтцээр хийгдсэн байдаг байна. Нийтээр хүлээн зөвшөөрдөг, өөрөөр хэлбэл аюул эрсдэл багатай уг шалгарсан стандартаар сайн зохиол бичиж, сайн кино хийдэг болох нь өөрөө амаргүй сорилт аж. Эхлэл, өрнөл, тайллын харьцаа нь 25:50:25 байх нь киноны өгүүлэмж, сонирхол татах байдалд хамгийн тохиромжтой байдаг. Өөрөөр хэлбэл, зохиол дөрвөн бүлгээс бүтэж байвал нэгдүгээр бүлгийг эхлэлд, хоёр ба гуравдугаар бүлгийг өрнөл хэсэгт, дөрөвдүгээр бүлгийг тайлал байдлаар тус тус хуваарилахыг санал болгожээ. Нөгөө талаас кино зохиол илүү нарийн дүрслэлтэй байдаг, олон шат дарааллаар дамжин эцсийн бүтээгдэхүүн буюу дэлгэцийн бүтээл болдог тул тухайн кино зохиолчийн эх бүтээлийг 30 хувь өөрчлөх нь найруулагчийн эрх гэжээ. Өөрөөр хэлбэл зохиолын гол санаа, хэв маягийг найруулагч киноны онцлогт тохируулан өөрчлөх тохиолдол олон. > Зохиол чинь хэрхэн урсаж байна эсвэл урсахгүй зогсчихоод байна уу гэдгийг мэдэхийн тулд доорх асуултыг өөрөөсөө асууж үзээрэй. > > 1. Миний зохиолын гол цөм юу вэ? > 2. Юу миний зохиолыг хөл дээр нь босгож байна вэ? > 3. "Юун тухай вэ?" гэдгийг хүмүүст ойлгуулах гол санаа нь юу вэ? > > Кино зохиолчдын библи САЙН ХОЛБООС БУЮУ ЭЭДРЭЭ БОЛОН ЭРГЭЛТ Дээрх бүтцийн дагуу зохиолыг бүлгүүдэд хуваан бичих амархан байж болох ч бүлэг хоорондын уялдааг уран нарийн гаргах нь зохиолчоос ихээхэн хугацаа, ур чадварыг шаарддаг. Энэ тохиолдолд зохиолчид ээдрээ болон эргэлттэй, хямралтай үйл явдлыг ашиглах бөгөөд уг үйл явдлууд нь үзэгчийн сонирхлыг төрүүлэх "урхи" болон, дараагийн хэсэгт татан оруулах хүчтэй байх учиртай аж. Том үйл явдал нь үзэгчдийн сэтгэлийг татах гогцоо соронзон нь болдог. Жишээ нь: - "Cast Away" (Алслагдсан нь) дээр Чак Ноланд арал дээр хаягдана. - "Ghost" (Сүнс) дээр алуурчин Сэм Вийт гарч ирнэ. - "The Shawshank Redemption" (Шоушэнкээс оргосон нь) дээр Энди Дүфрэнс шоронд хоригддог. - "Green Mile" (Ногоон бүс) дээр Поол Эджкомбийг Жон Коффей эмчилдэг. - "The Incredibles" (Супер гэр бүл) кинонд Боб Парр маш нууц даалгавар биелүүлэхээр холын арлыг зорино гэх мэтчилэн. Кинонд ихэнхдээ хоёр түүх өгүүлэгддэг. Эхнийх нь гадаад буюу гадна талын адал явдалт үндсэн түүх, хоёр дахь нь дотоод буюу илүү сэтгэл хөдөлгөсөн, зүрх сэтгэлийн түүх байна. Зөвхөн бүлэг хэсэг бүрийн холбоосоос гадна уг хоёр түүхийн уялдаа холбоог нягт гаргах, эргэлтийн цэгийн давс хужрыг тааруулан гаргахад анхаарах нь чухал. > Хамгийн сайн зохиолд хэн нэгэн нь амьдралын утга учраа алдаж, дараа нь амьдралаа эргүүлэн олж авдаг. > > Стивэн Спилберг ДҮР ХӨГЖҮҮЛЭЛТ Сайн кино мэдээж хүчтэй үйл явдал буюу тухайн үйл явдлуудыг бий болгож буй сайн дүрүүдээс бүтнэ. Дүрийн хөгжүүлэлтийг хэрхэн хийснээс кино зохиолын чанар тодорхойлогддог. Сонирхол татам дүр бүтээхийн тулд тухайн дүр танаас зорилго ба эсрэг тал, шалтаг, өмнөх түүх, үзэл бодол, хандлага тэргүүтэй 10 зүйлийг шаардах болно. Нэн тэргүүнд, "Миний зохиолын дүр юуг хүсэж, юунаас илүү айдаг вэ?" гэдгийг асуугаад үз. Ингэснээр дүрийнхээ зорилгыг тодорхойлж, түүнийг нь бэрхшээл болгох эрсдэлүүд болон бэрхшээлийг бэрхшээл болгож буй өмнөх түүхийг зохиох боломжтой болно. Тухайн үйл явцаа дагаад эсрэг дүр болон бусад туслах дүрүүдээ босгон, гол дүрээ тодотгож, түүхээ баяжуулах гэх мэтээр 10 алхмаар дамжин хөгжүүлнэ. Хөгжүүлэлт сайтай дүрүүдтэй байх нь кино бүтээлийг "бүх цагийн үеийн" тодотголд оруулах гол хөшүүрэг болдог. > Уран бүтээлч хүнд гурван чанар хэрэгтэй. Энэ нь уран сэтгэмж, нягт нямбай ажиллагаа, тэсвэр хатуужил юм. > > Төрийн соёрхолт, ардын зураач Д.Амгалан
https://unread.today/c/techworm-front-end	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2022-03-01T00:00:00	3 сарын 1, 2022	Front-end хөгжүүлэлт: UX, UI-г ойлгох нь	<div class="article-body"> <p></p><p><b>Бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг гар утасны апп, компьютерийн програм, тогтмол мэдээ, мэдээлэл авч буй вэбсайтыг хэрхэн хийдэг талаар сонирхож байсан удаа бий юу? Ганцхан удаа товшиход хүссэн бүхнээ олж үзэх, нэг л товч дарахад хайсан бүгдийг харуулж байгаа технологийн хэрэгслийн ард юу өрнөж байдаг бол?</b></p><p><b>Дэлхий дээр <a href="https://buildfire.com/app-statistics/#:~:text=There%20are%202.87%20million%20apps,time%20comes%20from%20mobile%20apps." target="_blank">6.3 тэрбум</a> гар утас ашиглагдаж байгаагаас насанд хүрсэн америк хүн өдөрт дунджаар <a href="https://buildfire.com/app-statistics/#:~:text=There%20are%202.87%20million%20apps,time%20comes%20from%20mobile%20apps." target="_blank">262 удаа</a> утсаа шалгадаг аж. Харин эдгээр хугацааны <a href="https://buildfire.com/app-statistics/#:~:text=There%20are%202.87%20million%20apps,time%20comes%20from%20mobile%20apps." target="_blank">80 хувийг</a> апп-д зарцуулдаг. Тэгвэл Apple компанийн App store-т нийт <a href="https://buildfire.com/app-statistics/#:~:text=There%20are%202.87%20million%20apps,time%20comes%20from%20mobile%20apps." target="_blank">1.96</a>, Google Play-д <a href="https://buildfire.com/app-statistics/#:~:text=There%20are%202.87%20million%20apps,time%20comes%20from%20mobile%20apps." target="_blank">2.87</a> сая апп байх агаад эдгээр аппууд хэрэглэгчийн сонирхлыг татахын тулд цаг ямагт өөр хоорондоо технологийн хөгжүүлэлтээрээ өрсөлддөг нь мэдээжийн хэрэг болов уу.</b></p><p><b>Тиймээс энэ удаагийн нийтлэлдээ бидний хэрэглэдэг апп-ын өнгө төрх, хэрэглэгчид үзүүлэх хариу үйлдэлд технологийн шийдэл бий болгодог front-end хөгжүүлэлтийн талаар энгийнээр тайлбарлалаа. Мөн нийтлэлийн төгсгөлд front-end хөгжүүлэгчийн сонирхолтой зөвлөгөө бий шүү. </b><br></p><p><b><br></b></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/ece133bba3905419bf3459ea4ff54075.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>front-end ХӨГЖҮҮЛЭЛТЭЭС ӨМНӨ:</h3><p>Хүмүүсийн <a href="https://www.ideamotive.co/blog/difference-between-ux-and-ui-designer-and-front-end-developer" target="_blank">94 хувь</a> нь аливаа апп, вэбсайтын өнгө төрхөөс үүдэн цааш үргэлжлүүлэх эсэхээ шийддэг гэнэ. Үүнээс үзэхэд анхны сэтгэгдэл тун чухал ба бид хэн нэгэнтэй уулзахдаа гадаад төрхийг нь эхлээд сонждог шиг апп, хэрэгслийг ч мөн ижил замаар таньж мэддэг аж. Тэгвэл front-end хөгжүүлэлтээс урьтаад UI (User interface), UX (User experience) гэсэн чухал ойлголтуудтай танилцах хэрэгтэй.</p> <p dir="ltr">Тун энгийнээр тайлбарлавал...</p> <blockquote><p></p><p>Аливаа нэг апп яаж харагдах вэ гэдэг нь UI. </p><p>Хэрхэн ажиллах вэ гэдэг нь UX. </p> <cite> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ТЭГВЭЛ UI БА UX ДИЗАЙНЕРУУД ЧУХАМ ЮУ ХИЙДЭГ ВЭ?</div></h3><p></p><p><b>UI нь UX дизайны үйл явцын нэг хэсэг гэж ойлгож болно. Тэгвэл эдгээр хоёр дизайн хоорондоо хэрхэн огтлолцох вэ?</b></p><p>UI буюу хэрэглэгчийн интэрфэйс дизайнерууд нь аливаа технологийн бүтээгдэхүүн дэлгэц дээр хэрхэн харагдах, товчлуур нь хаана, ямар өнгө, фонт, гэрэл, дуу авиатай байх зэргээр хэрэглэгчийг бүтээгдэхүүнтэй холбоход шаардлагатай бүх зүйлийг <a href="https://medium.com/hackernoon/what-is-ui-ux-design-1f01e9dbbf02" target="_blank">зохион бүтээдэг</a>. Харин UX дизайнер нь тухайн системд хандаж буй хэрэглэгчийн хүсэл сонирхол, хэрэгцээ шаардлагыг таньж үйлчилгээ үзүүлэхэд саад бэрхшээл гарч байгаа <a href="https://medium.com/hackernoon/what-is-ui-ux-design-1f01e9dbbf02" target="_blank">эсэхийг судалдаг</a>. Өөрөөр хэлбэл, тухайн апп, хэрэгслийг хэрэглэгчдэд хамгийн сайн хувилбараар нь хэрхэн хүргэх тал дээр анхаарч ажилладаг хүн юм.</p> <blockquote><p>Нүд булаасан визуалтай боловч хайсан зүйл тань амар олдохгүй, ашиглахад хүндрэлтэй байгаа бол тухайн апп-ын UI дизайн сайн, UX дизайн муу байна гэсэн үг. </p> <cite> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>front-end ХӨГЖҮҮЛЭЛТ</div></h3><p></p><p><b>UI болон UX дизайнууд front-end хөгжүүлэлттэй хэрхэн холбогддог вэ?</b></p><p>Аливаа апп-д серверийн тал буюу back-end, хэрэглэгчийн тал буюу front-end гэж бий. Харин бидний гол сэдэв болох front-end хөгжүүлэлт нь хэрэглэгчид харагдаж буй бүхий л хэсэг буюу UI дизайны үзэгдэх талыг <a href="https://www.coursera.org/articles/front-end-developer" target="_blank">програмчилж үзүүлдэг</a>. Энгийнээр тайлбарлавал, тухайн дижитал үйлчилгээ, бүтээгдэхүүнээс бидний хүссэн мэдээллийг харуулахад тусалж буй бүх визуал элементийн кодыг бичиж, back-end хэсэг рүү шилжүүлэхэд тусална.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/a162d939927346155b5e941e213c98bb.gif"></p><p></p><p><b><br></b></p><p><b>Тэгвэл front-end хөгжүүлэгч болоход академик ур чадвараас гадна хувь хүний ямар чадвар шаардлагатай вэ?</b></p><p>Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг цаг алдалгүй, түргэн шуурхай, ямар нэг хүндрэл чирэгдэлгүй хүлээн авах боломжийг олгож буй <a href="https://unread.today/c/spotlight-clinica" target="_blank">Clinica</a> апп-ын front-end хөгжүүлэгч М.Мөнх-Абдулын дөрвөн зөвлөгөөг хүргэж байна. Ташрамд дурдахад тэрээр 2022 оны "DevSummit-Into the Metaverse" арга хэмжээнд илтгэгчээр оролцож байгаа билээ.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/d9f82746f66ad833b85f87a6b43e4e04.png"></p><p></p><p><i><b><br></b></i></p><p><i><b>Сонирхдог байх</b></i> </p><p>Мэргэжлээсээ кайф мэдэрч чаддаг байх хэрэгтэй. Миний хувьд багаасаа зохион бүтээх сонирхолтой хүүхэд байсан нь энэ мэргэжлээр сурах гол шалтгаан болсон гэж боддог. Хэдий технологийн салбарт хөгжүүлэгчээр ажиллаж, код бичиж байгаа ч эцсийн дүндээ бүтээл гаргаж байгаа шүү дээ. Тиймээс хийж буй ажилдаа дуртай, түүнээсээ сэтгэл ханамж авдаг байх нь чухал.</p><p><b><i>Бие даан суралцах</i></b> </p><p>Технологийн салбар нь байнгын хувьсан өөрчлөгдөж байдаг. Харин хөгжүүлэгч үүнээс хэзээ ч хоцрох ёсгүй. Мэдээ мэдээлэл, мэдлэг боловсролоос хоцрохгүйн тулд бие даан суралцах чадвар шаардлагатай. Үүний тулд хязгааргүй их мэдээлэлтэй интернэт орон зайгаас өөрт хэрэгтэйгээ олж авах чадвар нэн тэргүүнийх. Энгийн мэт сонсогдох ч цахим орчноос үр ашигтай хайлт хийх нь чухал чадвар юм.</p><p><b><i>Тууштай байх </i></b></p><p>Мэргэжлийн дагуу академик боловсрол олж авсны дараа хувь хүний тууштай байдал сайн хөгжүүлэгч болж, эхлүүлсэн ажлынхаа үр дүнг үзэхэд хамгийн их тусалдаг. Нэгхэн шөнийн дотор бүтчих зүйл биш шүү дээ. Тасралтгүй оролдлого, цуцашгүй чармайлт хэрэгтэй. </p><p><b><i>Залхуу байх</i></b> </p><p>Хамгийн залхуу, хойрго хүн л бусдын ажил, амьдралыг хөнгөвчлөх шийдлийг олж чаддаг гэдэг дээ. Энэ нь залхуурч суух тухай бус хүндрэл бэрхшээлтэй зүйлийг хэрхэн амар хялбар, хүртээмжтэй болгох тал дээр анхаарах хэрэгтэй гэсэн үг. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">та мэдсэн үү?</h3><p>Цар тахлын нөлөөгөөр хойшлоод байсан "DevSummit 2022" арга хэмжээ гуравдугаар сарын 19-нд зохион байгуулагдах гэж байна. Монголын мэдээллийн технологийн мэргэжилтнүүдийн хүсэн хүлээдэг, тус салбарынхны хамгийн том цугларалт болсон уг эвентийн тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг <a href="https://www.facebook.com/events/611711023274646?active_tab=about" target="_blank"><b>ЭНД</b></a> дарж үзээрэй. </p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe src="https://www.facebook.com/plugins/video.php?height=314&href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2FUnreadToday%2Fvideos%2F327767879212507%2F&show_text=false&width=560&t=0" width="560" height="314" style="none;none;none;none;none;none;none;none;none;none;none;none;border:none;overflow:hidden" frameborder="0"></iframe></div> </div>	Бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг гар утасны апп, компьютерийн програм, тогтмол мэдээ, мэдээлэл авч буй вэбсайтыг хэрхэн хийдэг талаар сонирхож байсан удаа бий юу? Ганцхан удаа товшиход хүссэн бүхнээ олж үзэх, нэг л товч дарахад хайсан бүгдийг харуулж байгаа технологийн хэрэгслийн ард юу өрнөж байдаг бол? Дэлхий дээр 6.3 тэрбум гар утас ашиглагдаж байгаагаас насанд хүрсэн америк хүн өдөрт дунджаар 262 удаа утсаа шалгадаг аж. Харин эдгээр хугацааны 80 хувийг апп-д зарцуулдаг. Тэгвэл Apple компанийн App store-т нийт 1.96 , Google Play-д 2.87 сая апп байх агаад эдгээр аппууд хэрэглэгчийн сонирхлыг татахын тулд цаг ямагт өөр хоорондоо технологийн хөгжүүлэлтээрээ өрсөлддөг нь мэдээжийн хэрэг болов уу. Тиймээс энэ удаагийн нийтлэлдээ бидний хэрэглэдэг апп-ын өнгө төрх, хэрэглэгчид үзүүлэх хариу үйлдэлд технологийн шийдэл бий болгодог front-end хөгжүүлэлтийн талаар энгийнээр тайлбарлалаа. Мөн нийтлэлийн төгсгөлд front-end хөгжүүлэгчийн сонирхолтой зөвлөгөө бий шүү. front-end ХӨГЖҮҮЛЭЛТЭЭС ӨМНӨ: Хүмүүсийн 94 хувь нь аливаа апп, вэбсайтын өнгө төрхөөс үүдэн цааш үргэлжлүүлэх эсэхээ шийддэг гэнэ. Үүнээс үзэхэд анхны сэтгэгдэл тун чухал ба бид хэн нэгэнтэй уулзахдаа гадаад төрхийг нь эхлээд сонждог шиг апп, хэрэгслийг ч мөн ижил замаар таньж мэддэг аж. Тэгвэл front-end хөгжүүлэлтээс урьтаад UI (User interface), UX (User experience) гэсэн чухал ойлголтуудтай танилцах хэрэгтэй. Тун энгийнээр тайлбарлавал... Аливаа нэг апп яаж харагдах вэ гэдэг нь UI. Хэрхэн ажиллах вэ гэдэг нь UX. ТЭГВЭЛ UI БА UX ДИЗАЙНЕРУУД ЧУХАМ ЮУ ХИЙДЭГ ВЭ? UI нь UX дизайны үйл явцын нэг хэсэг гэж ойлгож болно. Тэгвэл эдгээр хоёр дизайн хоорондоо хэрхэн огтлолцох вэ? UI буюу хэрэглэгчийн интэрфэйс дизайнерууд нь аливаа технологийн бүтээгдэхүүн дэлгэц дээр хэрхэн харагдах, товчлуур нь хаана, ямар өнгө, фонт, гэрэл, дуу авиатай байх зэргээр хэрэглэгчийг бүтээгдэхүүнтэй холбоход шаардлагатай бүх зүйлийг зохион бүтээдэг . Харин UX дизайнер нь тухайн системд хандаж буй хэрэглэгчийн хүсэл сонирхол, хэрэгцээ шаардлагыг таньж үйлчилгээ үзүүлэхэд саад бэрхшээл гарч байгаа эсэхийг судалдаг . Өөрөөр хэлбэл, тухайн апп, хэрэгслийг хэрэглэгчдэд хамгийн сайн хувилбараар нь хэрхэн хүргэх тал дээр анхаарч ажилладаг хүн юм. Нүд булаасан визуалтай боловч хайсан зүйл тань амар олдохгүй, ашиглахад хүндрэлтэй байгаа бол тухайн апп-ын UI дизайн сайн, UX дизайн муу байна гэсэн үг. front-end ХӨГЖҮҮЛЭЛТ UI болон UX дизайнууд front-end хөгжүүлэлттэй хэрхэн холбогддог вэ? Аливаа апп-д серверийн тал буюу back-end, хэрэглэгчийн тал буюу front-end гэж бий. Харин бидний гол сэдэв болох front-end хөгжүүлэлт нь хэрэглэгчид харагдаж буй бүхий л хэсэг буюу UI дизайны үзэгдэх талыг програмчилж үзүүлдэг . Энгийнээр тайлбарлавал, тухайн дижитал үйлчилгээ, бүтээгдэхүүнээс бидний хүссэн мэдээллийг харуулахад тусалж буй бүх визуал элементийн кодыг бичиж, back-end хэсэг рүү шилжүүлэхэд тусална. Тэгвэл front-end хөгжүүлэгч болоход академик ур чадвараас гадна хувь хүний ямар чадвар шаардлагатай вэ? Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг цаг алдалгүй, түргэн шуурхай, ямар нэг хүндрэл чирэгдэлгүй хүлээн авах боломжийг олгож буй Clinica апп-ын front-end хөгжүүлэгч М.Мөнх-Абдулын дөрвөн зөвлөгөөг хүргэж байна. Ташрамд дурдахад тэрээр 2022 оны "DevSummit-Into the Metaverse" арга хэмжээнд илтгэгчээр оролцож байгаа билээ. Сонирхдог байх Мэргэжлээсээ кайф мэдэрч чаддаг байх хэрэгтэй. Миний хувьд багаасаа зохион бүтээх сонирхолтой хүүхэд байсан нь энэ мэргэжлээр сурах гол шалтгаан болсон гэж боддог. Хэдий технологийн салбарт хөгжүүлэгчээр ажиллаж, код бичиж байгаа ч эцсийн дүндээ бүтээл гаргаж байгаа шүү дээ. Тиймээс хийж буй ажилдаа дуртай, түүнээсээ сэтгэл ханамж авдаг байх нь чухал. Бие даан суралцах Технологийн салбар нь байнгын хувьсан өөрчлөгдөж байдаг. Харин хөгжүүлэгч үүнээс хэзээ ч хоцрох ёсгүй. Мэдээ мэдээлэл, мэдлэг боловсролоос хоцрохгүйн тулд бие даан суралцах чадвар шаардлагатай. Үүний тулд хязгааргүй их мэдээлэлтэй интернэт орон зайгаас өөрт хэрэгтэйгээ олж авах чадвар нэн тэргүүнийх. Энгийн мэт сонсогдох ч цахим орчноос үр ашигтай хайлт хийх нь чухал чадвар юм. Тууштай байх Мэргэжлийн дагуу академик боловсрол олж авсны дараа хувь хүний тууштай байдал сайн хөгжүүлэгч болж, эхлүүлсэн ажлынхаа үр дүнг үзэхэд хамгийн их тусалдаг. Нэгхэн шөнийн дотор бүтчих зүйл биш шүү дээ. Тасралтгүй оролдлого, цуцашгүй чармайлт хэрэгтэй. Залхуу байх Хамгийн залхуу, хойрго хүн л бусдын ажил, амьдралыг хөнгөвчлөх шийдлийг олж чаддаг гэдэг дээ. Энэ нь залхуурч суух тухай бус хүндрэл бэрхшээлтэй зүйлийг хэрхэн амар хялбар, хүртээмжтэй болгох тал дээр анхаарах хэрэгтэй гэсэн үг. та мэдсэн үү? Цар тахлын нөлөөгөөр хойшлоод байсан "DevSummit 2022" арга хэмжээ гуравдугаар сарын 19-нд зохион байгуулагдах гэж байна. Монголын мэдээллийн технологийн мэргэжилтнүүдийн хүсэн хүлээдэг, тус салбарынхны хамгийн том цугларалт болсон уг эвентийн тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНД дарж үзээрэй.	Бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг гар утасны апп, компьютерийн програм, тогтмол мэдээ, мэдээлэл авч буй вэбсайтыг хэрхэн хийдэг талаар сонирхож байсан удаа бий юу? Ганцхан удаа товшиход хүссэн бүхнээ олж үзэх, нэг л товч дарахад хайсан бүгдийг харуулж байгаа технологийн хэрэгслийн ард юу өрнөж байдаг бол? Дэлхий дээр 6.3 тэрбум гар утас ашиглагдаж байгаагаас насанд хүрсэн америк хүн өдөрт дунджаар 262 удаа утсаа шалгадаг аж. Харин эдгээр хугацааны 80 хувийг апп-д зарцуулдаг. Тэгвэл Apple компанийн App store-т нийт 1.96, Google Play-д 2.87 сая апп байх агаад эдгээр аппууд хэрэглэгчийн сонирхлыг татахын тулд цаг ямагт өөр хоорондоо технологийн хөгжүүлэлтээрээ өрсөлддөг нь мэдээжийн хэрэг болов уу. Тиймээс энэ удаагийн нийтлэлдээ бидний хэрэглэдэг апп-ын өнгө төрх, хэрэглэгчид үзүүлэх хариу үйлдэлд технологийн шийдэл бий болгодог front-end хөгжүүлэлтийн талаар энгийнээр тайлбарлалаа. Мөн нийтлэлийн төгсгөлд front-end хөгжүүлэгчийн сонирхолтой зөвлөгөө бий шүү. ### front-end ХӨГЖҮҮЛЭЛТЭЭС ӨМНӨ: Хүмүүсийн 94 хувь нь аливаа апп, вэбсайтын өнгө төрхөөс үүдэн цааш үргэлжлүүлэх эсэхээ шийддэг гэнэ. Үүнээс үзэхэд анхны сэтгэгдэл тун чухал ба бид хэн нэгэнтэй уулзахдаа гадаад төрхийг нь эхлээд сонждог шиг апп, хэрэгслийг ч мөн ижил замаар таньж мэддэг аж. Тэгвэл front-end хөгжүүлэлтээс урьтаад UI (User interface), UX (User experience) гэсэн чухал ойлголтуудтай танилцах хэрэгтэй. Тун энгийнээр тайлбарлавал... > Аливаа нэг апп яаж харагдах вэ гэдэг нь UI. > > Хэрхэн ажиллах вэ гэдэг нь UX. ### ТЭГВЭЛ UI БА UX ДИЗАЙНЕРУУД ЧУХАМ ЮУ ХИЙДЭГ ВЭ? UI нь UX дизайны үйл явцын нэг хэсэг гэж ойлгож болно. Тэгвэл эдгээр хоёр дизайн хоорондоо хэрхэн огтлолцох вэ? UI буюу хэрэглэгчийн интэрфэйс дизайнерууд нь аливаа технологийн бүтээгдэхүүн дэлгэц дээр хэрхэн харагдах, товчлуур нь хаана, ямар өнгө, фонт, гэрэл, дуу авиатай байх зэргээр хэрэглэгчийг бүтээгдэхүүнтэй холбоход шаардлагатай бүх зүйлийг зохион бүтээдэг. Харин UX дизайнер нь тухайн системд хандаж буй хэрэглэгчийн хүсэл сонирхол, хэрэгцээ шаардлагыг таньж үйлчилгээ үзүүлэхэд саад бэрхшээл гарч байгаа эсэхийг судалдаг. Өөрөөр хэлбэл, тухайн апп, хэрэгслийг хэрэглэгчдэд хамгийн сайн хувилбараар нь хэрхэн хүргэх тал дээр анхаарч ажилладаг хүн юм. > Нүд булаасан визуалтай боловч хайсан зүйл тань амар олдохгүй, ашиглахад хүндрэлтэй байгаа бол тухайн апп-ын UI дизайн сайн, UX дизайн муу байна гэсэн үг. ### front-end ХӨГЖҮҮЛЭЛТ UI болон UX дизайнууд front-end хөгжүүлэлттэй хэрхэн холбогддог вэ? Аливаа апп-д серверийн тал буюу back-end, хэрэглэгчийн тал буюу front-end гэж бий. Харин бидний гол сэдэв болох front-end хөгжүүлэлт нь хэрэглэгчид харагдаж буй бүхий л хэсэг буюу UI дизайны үзэгдэх талыг програмчилж үзүүлдэг. Энгийнээр тайлбарлавал, тухайн дижитал үйлчилгээ, бүтээгдэхүүнээс бидний хүссэн мэдээллийг харуулахад тусалж буй бүх визуал элементийн кодыг бичиж, back-end хэсэг рүү шилжүүлэхэд тусална. Тэгвэл front-end хөгжүүлэгч болоход академик ур чадвараас гадна хувь хүний ямар чадвар шаардлагатай вэ? Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг цаг алдалгүй, түргэн шуурхай, ямар нэг хүндрэл чирэгдэлгүй хүлээн авах боломжийг олгож буй Clinica апп-ын front-end хөгжүүлэгч М.Мөнх-Абдулын дөрвөн зөвлөгөөг хүргэж байна. Ташрамд дурдахад тэрээр 2022 оны "DevSummit-Into the Metaverse" арга хэмжээнд илтгэгчээр оролцож байгаа билээ. *Сонирхдог байх* Мэргэжлээсээ кайф мэдэрч чаддаг байх хэрэгтэй. Миний хувьд багаасаа зохион бүтээх сонирхолтой хүүхэд байсан нь энэ мэргэжлээр сурах гол шалтгаан болсон гэж боддог. Хэдий технологийн салбарт хөгжүүлэгчээр ажиллаж, код бичиж байгаа ч эцсийн дүндээ бүтээл гаргаж байгаа шүү дээ. Тиймээс хийж буй ажилдаа дуртай, түүнээсээ сэтгэл ханамж авдаг байх нь чухал. *Бие даан суралцах* Технологийн салбар нь байнгын хувьсан өөрчлөгдөж байдаг. Харин хөгжүүлэгч үүнээс хэзээ ч хоцрох ёсгүй. Мэдээ мэдээлэл, мэдлэг боловсролоос хоцрохгүйн тулд бие даан суралцах чадвар шаардлагатай. Үүний тулд хязгааргүй их мэдээлэлтэй интернэт орон зайгаас өөрт хэрэгтэйгээ олж авах чадвар нэн тэргүүнийх. Энгийн мэт сонсогдох ч цахим орчноос үр ашигтай хайлт хийх нь чухал чадвар юм. *Тууштай байх* Мэргэжлийн дагуу академик боловсрол олж авсны дараа хувь хүний тууштай байдал сайн хөгжүүлэгч болж, эхлүүлсэн ажлынхаа үр дүнг үзэхэд хамгийн их тусалдаг. Нэгхэн шөнийн дотор бүтчих зүйл биш шүү дээ. Тасралтгүй оролдлого, цуцашгүй чармайлт хэрэгтэй. *Залхуу байх* Хамгийн залхуу, хойрго хүн л бусдын ажил, амьдралыг хөнгөвчлөх шийдлийг олж чаддаг гэдэг дээ. Энэ нь залхуурч суух тухай бус хүндрэл бэрхшээлтэй зүйлийг хэрхэн амар хялбар, хүртээмжтэй болгох тал дээр анхаарах хэрэгтэй гэсэн үг. ### та мэдсэн үү? Цар тахлын нөлөөгөөр хойшлоод байсан "DevSummit 2022" арга хэмжээ гуравдугаар сарын 19-нд зохион байгуулагдах гэж байна. Монголын мэдээллийн технологийн мэргэжилтнүүдийн хүсэн хүлээдэг, тус салбарынхны хамгийн том цугларалт болсон уг эвентийн тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНД дарж үзээрэй.
https://unread.today/c/techworm-smart-contract-developer	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2022-03-16T00:00:00	3 сарын 16, 2022	Smart contract хөгжүүлэгч: Блокчейн технологийг ойлгох нь	<div class="article-body"> <h2><div>Технологийн салбарын чухал сэдвүүдээс сорчилж, товч бөгөөд тодорхой ойлголтыг тус салбарт давшиж яваа залуу хөгжүүлэгчдийн зөвлөгөөний хамт хүргэдэг нийтлэлийнхээ энэ удаагийн дугаарт блокчейн технологийг онцолж байна. Хүн бүрийн мэдэх болсон блокчейн технологи бидний амьдралд улам илүү нягт шингэсээр байгаа билээ. Тиймдээ ч асар өргөн хүрээнд яригдах энэхүү технологийн талаар таны заавал мэдэх ёстой бүхнийг бэлтгэн хүргэж байна.</div></h2><blockquote><p>Өмнөх нийтлэлүүдийг унших: <br><a href="https://unread.today/c/techworm-front-end" target="_blank">Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь </a><br><a href="https://unread.today/c/techworm-vr-developer" target="_blank">VR хөгжүүлэгч: VR, AR, MR-г ойлгох нь</a><br></p> <cite> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/eb85d32e8231c5792093cb4f4051529b.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>БЛОКЧЕЙН ТЕХНОЛОГИЙН ТУХАЙ</h3><p></p><p><b><i>Үүсэл</i></b> – Анх 1991 онд криптографын шифрлэлтээр хамгаалагдсан блокуудын сүлжээг Стюарт Хабер, Скотт Скорнетта нар танилцуулж байсан нь одоогийн блокчейн технологитой тун төстэй байв. Харин энэхүү технологийн талаар та бидний илүүтэй мэдэх болсон үе нь<a href="https://www.icaew.com/technical/technology/blockchain-and-cryptoassets/blockchain-articles/what-is-blockchain/history" target="_blank"> 2008 онд</a> буюу “Биткойн”-ы үүсгэн байгуулагч Сатоши Накамото төстэй технологиудаас санаа авч өөрөө хэд хэдэн шинэ зүйлийг нэмснээр блокчейн технологийг үүсгэсэн явдал байлаа. Түүний эрдэм шинжилгээний өгүүлэлд блокуудын хэлхээний талаар дурдсан (block, chain) бөгөөд хожим бидний мэдэх блокчейн гэх нэршлийг бий болгосон аж. Үүний дараа Сатоши Накамото <a href="https://www.icaew.com/technical/technology/blockchain-and-cryptoassets/blockchain-articles/what-is-blockchain/history" target="_blank">2009 онд</a> цахим гүйлгээний зориулалттай анхны блокчейнийг олон нийтийн хэрэглээнд нэвтрүүлж дэлхий нийт блокчейн технологитой илүү ойртсон билээ.</p><p><b><i>Хэрхэн ажилладаг вэ?</i></b> – Блокчэйн нь компьютерийн сүлжээний зангилаа хооронд буй мэдээллийн сан бөгөөд энгийн датабазаас бүтэц, зохион байгуулалтаараа ялгардаг. Товчхондоо мэдээллүүдийг блок болгож багцлан хооронд нь хэлхэж гинжин хэлхээг <a href="https://www.investopedia.com/terms/b/blockchain.asp" target="_blank">бүрдүүлдэг байна</a>.</p><p><b><i>Яагаад хэрэгтэй вэ?</i></b> – Өнөөдөр блокчейн технологийг компьютерийн шинжлэх ухаанд “Тав дахь хувьсал” хэмээн нэрлэж буй. Учир нь мэдээллийг дижитал орчинд блокчейн шиг найдвартай хадгалах технологи урьд өмнө үгүй байсан билээ. Илүү нарийвчлан тайлбарлавал, энэхүү асар том мэдээллийн сан нь хүчирхэг компьютерүүдээс бүрдсэн серверт өгөгдлүүдээ байршуулдаг. Харин эдгээр сервер нь олон хэрэглэгчийг мэдээллийн санд нэгэн зэрэг нэвтрэхэд шаардлагатай тооцоолох чадвар, хадгалах багтаамжийг бүрдүүлэх хэрэгтэй бөгөөд үүний тулд хэдэн зуун мянган компьютер ашиглагдах ёстой болно. Дэлхий даяар тархсан энэхүү серверүүд нь тодорхой нэг субъектын мэдэлд байх боломжгүй учраас блокчейн нь хүн болгонд нээлттэй, мэдээлэл технологийн өндөр хамгаалалттай мэдээллийн сан болж<a href="https://www.euroscientist.com/everything-you-need-to-know-about-blockchain-technology/" target="_blank"> чадаж байгаа </a>юм.<br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/739a2f292fe9e0d27d12664496466902.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>БЛОКЧЕЙНИЙ ТӨРЛҮҮД</h3><p></p><p>Үндсэн дөрвөн төрөл байдаг.</p><p><b><i>Public буюу нээлттэй: </i></b>Дэлхийн хаанаас ч, хэн ч ашиглах боломжтой. Энэ төрлийн блокчейний хамгийн том жишээ бол Биткойн.</p><p><b><i>Private буюу хувийн:</i></b> Зөвхөн нэг байгууллагын эзэмшиж буй блокчейн. Хэрэглэгчид нь нарийн хяналт дор үйл ажиллагаагаа явуулдаг.</p><p><b><i>Concertium:</i></b> Хувийн блокчейнтэй төстэй боловч ганц бус олон субъект удирдаж оролцох боломжтойгоороо ялгарна.</p><p><i><b>Hybrid буюу хосолсон</b>:</i> Нээлттэй болон хувийн блокчейний шинж чанарыг хослуулсан ба оролцогч талуудын тодорхой мэдээллийг хүн бүрт нээлттэй эсвэл заримыг нь нууцлах боломжтой байдаг. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>БЛОКЧЕЙНИЙ ДАВУУ ТАЛ</div></h3><p></p><p>Блокчейнд байгаа мэдээлэл нь хамтын хэрэглээний, мөн байнгын зохицуулагдах өгөгдлийн сан хэлбэрээр хадгалагддаг учраас олон талын давуу байдлыг бий болгодог.</p><p><b><i>Төвлөрсөн бус бүтэц</i></b></p><p>Аливаа нэг удирдах байгууллагагүйгээр үйл ажиллагаагаа явуулах боломжтой нь энэхүү технологийн хамгийн том давуу тал. Ихэвчлэн нээлттэй эх сурвалж болдог учраас хүн бүр хяналт тавьж, эд хөрөнгөө бүрэн эзэмших боломжтой.</p><p><i><b>Илүү аюулгүй ба хувийн нууцлал</b></i></p><p>Төвлөрсөн бус бүтэц, зохион байгуулалт нь аюулгүй байдлыг ямагт дагуулдаг. Өөрөөр хэлбэл, блокчейний өгөгдлийн сан нь тогтсон нэг газарт хадгалагддаггүй, мэдээ баримтууд нь олон нийтэд нээлттэй учраас амархан баталгаажуулах боломжтой гэсэн үг. Тэгэхээр хакерууд тогтсон нэг мэдээллийн төвлөрсөн сан руу халдах нь бараг л боломжгүй зүйл. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/34efee56a761e2178cbc34a070270a86.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>БЛОКЧЕЙН ТЕХНОЛОГИЙН ХЭРЭГЛЭЭ</h3><p></p><p>Өдгөө блокчейн технологийг олон төрлийн салбарт ашиглаж байгаагаас хамгийн их үр нөлөөгөө өгч буй нь крипто зах зээл. “Биткойн” үүссэн цагаас эхлээд л түүний суурь технологи болон гарч ирсэн блокчейнийг өдгөө санхүү бизнес, худалдаа арилжааны салбараас гадна ложистик тээвэрлэлт, эрүүл мэнд, боловсрол, засгийн газрын үйл ажиллагаанд нэвтрүүлж буй. Тэдгээрээс жишээгээр тайлбарлая.</p><p><i><b>Засгийн газар</b></i></p><p>Засгийн газрууд захиргааны үйл явцын ил тод байдлыг нэмэгдүүлэх замаар авилгыг арилгахын тулд блокчейн технологийг ашиглах боломжтой. Түүнчлэн засгийн газрын үйл ажиллагаа, төсвийн зарцуулалтын ил тод байдал, сонгуулийн үйл явц, үр дүнг олон нийтэд нээлттэй байлгах нөхцөлийг энэхүү технологи бий болгоно.</p><p><i><b>Ложистик, ачаа тээвэрлэлт</b></i></p><p>Блокчейн технологийг ашиглан ачаа тээвэрлэлтийн явцыг илүү боловсронгуй болгох боломжтой. Тодруулбал: Үйлдвэрлэгч, захиалагчийн аль ч талаас өөрсдийн бараа бүтээгдэхүүнээ хаана, ямар горимын дагуу тээвэрлэгдэж хэдий хугацаанд хүрч очих талаарх мэдээлэл нь ил тод байх юм. Түүгээр ч зогсохгүй хэрэглэгчдэд бүтээгдэхүүний гарал үүслийг олж авах боломжийг олгодог ба шударга зах зээлийг үүсгэхэд томоохон түлхэц болдог.</p><p><i><b>Банк, санхүүгийн үйлчилгээ</b></i></p><p>Өнөөдөр бид блокчейн технологид суурилан банк, санхүүгийн үйлчилгээг авч байна. Үүний нэг жишээ бол гуравдагч этгээд буюу зуучлагчийн оролцоогүйгээр хэн нэгэнтэй гэрээ хийх боломжийг олгож буй smart contract буюу ухаалаг гэрээ билээ. Ухаалаг гэрээ нь хувиршгүй бөгөөд блокчейн дээр бичигдсэн кодыг өөрчлөх, устгах боломжгүй учраас энгийн цаасан гэрээнээс хэд дахин аюулгүй, найдвартай. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/b6819870d08821178efa9f489769a7d3.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>SMART CONTRACT ХӨГЖҮҮЛЭГЧИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ</h3><p></p><p>Блокчейний судалгаа, хөгжүүлэлтийн тал дээр салбартаа тэргүүлэгч "Input Output Global" компанид ажиллаж буй цорын ганц монгол инженер Э.Түвшинцэнгүүнийг танилцуулж байна. Тус компани нь 50 орчим улсын 400 гаруй ажилтантай бөгөөд тэрээр Cardano блокчейний “Smart contract” дээр төвлөрөн ажилладаг. Ингээд түүний зөвлөгөөг хүргэе.</p><p>Ташрамд дурдахад, тэр бол “DevSummit 2022” арга хэмжээний илтгэгч билээ. <br></p> <blockquote><p>“DevSummit 2022” арга хэмжээний тухай <a href="https://www.facebook.com/events/611711023274646?active_tab=about" target="_blank">ЭНД</a> дарж үзнэ үү.</p> <cite> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/d78aad9f70696d232cff3a391c61f3fc.jpg"></p><p></p><p><i><b><br></b></i></p><p><i><b>Бүх зүйлийн суурь хамгийн чухал</b></i></p><p>Блокчейн технологийн салбарт ажиллах хүсэлтэй, энэ чиглэлийг сонирхож байгаа бол юун түрүүнд компьютерийн шинжлэх ухааны үндсэн судлагдахууныг маш сайн судлах хэрэгтэй. Тэр дундаа өгөгдлийн бүтэц, тархсан тооцооллын тухай ойлгох нь хамгийн чухал. Хэдий энгийн мэт сонсогдож болох ч аливаа зүйлийн суурь ойлголт гэдэг юугаар ч орлуулшгүй.</p><p><i><b>Криптографийн талаар ойлголттой байх</b></i></p><p>Мэдээллийг нууцлах, хадгалах, хамгаалах талаар судалдаг шинжлэх ухааны бие даасан салбарыг криптограф гэдэг. Компьютерийн шинжлэх ухаан доторх нэг салбар болсон криптограф нь блокчейний хамгийн чухал бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд блокчейнийг "блокчейн" болгож буй зүйл гэж ойлгож болно. Тиймээс энэ тухай тодорхой хэмжээний мэдэгдэхүүнтэй байх хэрэгтэй.</p><p><b><i>Консенсусыг ойлгох</i></b></p><p>Блокчейн доторх бүх зөвшилцлийн дүрмийг хэлж байгаа гэж ойлгож болно. Консенсус дотор блокыг хэн, хэрхэн үүсгэх, тэдгээрийн давхцалыг яаж шийдэх болон зоосны хэрэглээтэй блокчейний хувьд нийт хэдэн зоос байх уу, зоос яаж бий болж нэмэгдэж явсаар нийт зоосны тоонд хүрэх үү эсвэл анх гарахдаа бүх зоосоо гаргах уу гэх зэрэг дүрмийг хэлж байгаа гэсэн үг. Бугуйн цагаар зүйрлэвэл цаган доторх араанууд болон арааны механизм гэж ойлгож болно.</p><p><b><i>Блокчейний төрөл, онцлогуудыг судлах</i></b></p><p>Хандалтаар нь public/нийтийн, private/хувийн эсвэл хосолсон гэж гурван төрөлд блокчейнүүдийг хувааж болно. Ашиглаж байгаа данс тооцооллын загвараар нь UTXO загвар болон данс/account-ын загвар гэж хоёр төрөлд хуваадаг. Илүү тодруулбал, UTXO загвар нь бэлэн мөнгөтэй төстэй, дансны загвар нь банкуудын ашигладаг уламжлалт загвар гэж ойлгож болно. Хамгийн гол нь өөрийнхөө ажиллаж байгаа блокчейнийг аль төрлийн ямар онцлогтой вэ гэдгийг мэдэх нь чухал.<br></p><p><b><i>"Be right the first time"</i></b></p><p>Блокчейн дээр гарсан алдааг засах нь уламжлалт систем дээр гаргасан алдааг засахаас илүү төвөгтэй байдаг. Мөн уламжлалт систем дээр алдааг огт байгаагүй мэт засаж болдог ч блокчейний хувьд боломжгүй учраас илүү анхаарал болгоомжтой, хариуцлагатай байх хэрэгтэй. "Блокчейн дээр байгаа өгөгдлийг устгаж болдоггүй. Зөвхөн энэ өгөгдлийг устгасан шүү гэх өгөгдлийг нэмж хадгалдаг" гэсэн наргиа ч бий. Эхний удаа зөв хийнэ гэдэг нь амар биш учраас бүү шантраарай. </p> </div>	Технологийн салбарын чухал сэдвүүдээс сорчилж, товч бөгөөд тодорхой ойлголтыг тус салбарт давшиж яваа залуу хөгжүүлэгчдийн зөвлөгөөний хамт хүргэдэг нийтлэлийнхээ энэ удаагийн дугаарт блокчейн технологийг онцолж байна. Хүн бүрийн мэдэх болсон блокчейн технологи бидний амьдралд улам илүү нягт шингэсээр байгаа билээ. Тиймдээ ч асар өргөн хүрээнд яригдах энэхүү технологийн талаар таны заавал мэдэх ёстой бүхнийг бэлтгэн хүргэж байна. Өмнөх нийтлэлүүдийг унших: Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь VR хөгжүүлэгч: VR, AR, MR-г ойлгох нь БЛОКЧЕЙН ТЕХНОЛОГИЙН ТУХАЙ Үүсэл – Анх 1991 онд криптографын шифрлэлтээр хамгаалагдсан блокуудын сүлжээг Стюарт Хабер, Скотт Скорнетта нар танилцуулж байсан нь одоогийн блокчейн технологитой тун төстэй байв. Харин энэхүү технологийн талаар та бидний илүүтэй мэдэх болсон үе нь 2008 онд буюу “Биткойн”-ы үүсгэн байгуулагч Сатоши Накамото төстэй технологиудаас санаа авч өөрөө хэд хэдэн шинэ зүйлийг нэмснээр блокчейн технологийг үүсгэсэн явдал байлаа. Түүний эрдэм шинжилгээний өгүүлэлд блокуудын хэлхээний талаар дурдсан (block, chain) бөгөөд хожим бидний мэдэх блокчейн гэх нэршлийг бий болгосон аж. Үүний дараа Сатоши Накамото 2009 онд цахим гүйлгээний зориулалттай анхны блокчейнийг олон нийтийн хэрэглээнд нэвтрүүлж дэлхий нийт блокчейн технологитой илүү ойртсон билээ. Хэрхэн ажилладаг вэ? – Блокчэйн нь компьютерийн сүлжээний зангилаа хооронд буй мэдээллийн сан бөгөөд энгийн датабазаас бүтэц, зохион байгуулалтаараа ялгардаг. Товчхондоо мэдээллүүдийг блок болгож багцлан хооронд нь хэлхэж гинжин хэлхээг бүрдүүлдэг байна . Яагаад хэрэгтэй вэ? – Өнөөдөр блокчейн технологийг компьютерийн шинжлэх ухаанд “Тав дахь хувьсал” хэмээн нэрлэж буй. Учир нь мэдээллийг дижитал орчинд блокчейн шиг найдвартай хадгалах технологи урьд өмнө үгүй байсан билээ. Илүү нарийвчлан тайлбарлавал, энэхүү асар том мэдээллийн сан нь хүчирхэг компьютерүүдээс бүрдсэн серверт өгөгдлүүдээ байршуулдаг. Харин эдгээр сервер нь олон хэрэглэгчийг мэдээллийн санд нэгэн зэрэг нэвтрэхэд шаардлагатай тооцоолох чадвар, хадгалах багтаамжийг бүрдүүлэх хэрэгтэй бөгөөд үүний тулд хэдэн зуун мянган компьютер ашиглагдах ёстой болно. Дэлхий даяар тархсан энэхүү серверүүд нь тодорхой нэг субъектын мэдэлд байх боломжгүй учраас блокчейн нь хүн болгонд нээлттэй, мэдээлэл технологийн өндөр хамгаалалттай мэдээллийн сан болж чадаж байгаа юм. БЛОКЧЕЙНИЙ ТӨРЛҮҮД Үндсэн дөрвөн төрөл байдаг. Public буюу нээлттэй: Дэлхийн хаанаас ч, хэн ч ашиглах боломжтой. Энэ төрлийн блокчейний хамгийн том жишээ бол Биткойн. Private буюу хувийн: Зөвхөн нэг байгууллагын эзэмшиж буй блокчейн. Хэрэглэгчид нь нарийн хяналт дор үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Concertium: Хувийн блокчейнтэй төстэй боловч ганц бус олон субъект удирдаж оролцох боломжтойгоороо ялгарна. Hybrid буюу хосолсон : Нээлттэй болон хувийн блокчейний шинж чанарыг хослуулсан ба оролцогч талуудын тодорхой мэдээллийг хүн бүрт нээлттэй эсвэл заримыг нь нууцлах боломжтой байдаг. БЛОКЧЕЙНИЙ ДАВУУ ТАЛ Блокчейнд байгаа мэдээлэл нь хамтын хэрэглээний, мөн байнгын зохицуулагдах өгөгдлийн сан хэлбэрээр хадгалагддаг учраас олон талын давуу байдлыг бий болгодог. Төвлөрсөн бус бүтэц Аливаа нэг удирдах байгууллагагүйгээр үйл ажиллагаагаа явуулах боломжтой нь энэхүү технологийн хамгийн том давуу тал. Ихэвчлэн нээлттэй эх сурвалж болдог учраас хүн бүр хяналт тавьж, эд хөрөнгөө бүрэн эзэмших боломжтой. Илүү аюулгүй ба хувийн нууцлал Төвлөрсөн бус бүтэц, зохион байгуулалт нь аюулгүй байдлыг ямагт дагуулдаг. Өөрөөр хэлбэл, блокчейний өгөгдлийн сан нь тогтсон нэг газарт хадгалагддаггүй, мэдээ баримтууд нь олон нийтэд нээлттэй учраас амархан баталгаажуулах боломжтой гэсэн үг. Тэгэхээр хакерууд тогтсон нэг мэдээллийн төвлөрсөн сан руу халдах нь бараг л боломжгүй зүйл. БЛОКЧЕЙН ТЕХНОЛОГИЙН ХЭРЭГЛЭЭ Өдгөө блокчейн технологийг олон төрлийн салбарт ашиглаж байгаагаас хамгийн их үр нөлөөгөө өгч буй нь крипто зах зээл. “Биткойн” үүссэн цагаас эхлээд л түүний суурь технологи болон гарч ирсэн блокчейнийг өдгөө санхүү бизнес, худалдаа арилжааны салбараас гадна ложистик тээвэрлэлт, эрүүл мэнд, боловсрол, засгийн газрын үйл ажиллагаанд нэвтрүүлж буй. Тэдгээрээс жишээгээр тайлбарлая. Засгийн газар Засгийн газрууд захиргааны үйл явцын ил тод байдлыг нэмэгдүүлэх замаар авилгыг арилгахын тулд блокчейн технологийг ашиглах боломжтой. Түүнчлэн засгийн газрын үйл ажиллагаа, төсвийн зарцуулалтын ил тод байдал, сонгуулийн үйл явц, үр дүнг олон нийтэд нээлттэй байлгах нөхцөлийг энэхүү технологи бий болгоно. Ложистик, ачаа тээвэрлэлт Блокчейн технологийг ашиглан ачаа тээвэрлэлтийн явцыг илүү боловсронгуй болгох боломжтой. Тодруулбал: Үйлдвэрлэгч, захиалагчийн аль ч талаас өөрсдийн бараа бүтээгдэхүүнээ хаана, ямар горимын дагуу тээвэрлэгдэж хэдий хугацаанд хүрч очих талаарх мэдээлэл нь ил тод байх юм. Түүгээр ч зогсохгүй хэрэглэгчдэд бүтээгдэхүүний гарал үүслийг олж авах боломжийг олгодог ба шударга зах зээлийг үүсгэхэд томоохон түлхэц болдог. Банк, санхүүгийн үйлчилгээ Өнөөдөр бид блокчейн технологид суурилан банк, санхүүгийн үйлчилгээг авч байна. Үүний нэг жишээ бол гуравдагч этгээд буюу зуучлагчийн оролцоогүйгээр хэн нэгэнтэй гэрээ хийх боломжийг олгож буй smart contract буюу ухаалаг гэрээ билээ. Ухаалаг гэрээ нь хувиршгүй бөгөөд блокчейн дээр бичигдсэн кодыг өөрчлөх, устгах боломжгүй учраас энгийн цаасан гэрээнээс хэд дахин аюулгүй, найдвартай. SMART CONTRACT ХӨГЖҮҮЛЭГЧИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ Блокчейний судалгаа, хөгжүүлэлтийн тал дээр салбартаа тэргүүлэгч "Input Output Global" компанид ажиллаж буй цорын ганц монгол инженер Э.Түвшинцэнгүүнийг танилцуулж байна. Тус компани нь 50 орчим улсын 400 гаруй ажилтантай бөгөөд тэрээр Cardano блокчейний “Smart contract” дээр төвлөрөн ажилладаг. Ингээд түүний зөвлөгөөг хүргэе. Ташрамд дурдахад, тэр бол “DevSummit 2022” арга хэмжээний илтгэгч билээ. “DevSummit 2022” арга хэмжээний тухай ЭНД дарж үзнэ үү. Бүх зүйлийн суурь хамгийн чухал Блокчейн технологийн салбарт ажиллах хүсэлтэй, энэ чиглэлийг сонирхож байгаа бол юун түрүүнд компьютерийн шинжлэх ухааны үндсэн судлагдахууныг маш сайн судлах хэрэгтэй. Тэр дундаа өгөгдлийн бүтэц, тархсан тооцооллын тухай ойлгох нь хамгийн чухал. Хэдий энгийн мэт сонсогдож болох ч аливаа зүйлийн суурь ойлголт гэдэг юугаар ч орлуулшгүй. Криптографийн талаар ойлголттой байх Мэдээллийг нууцлах, хадгалах, хамгаалах талаар судалдаг шинжлэх ухааны бие даасан салбарыг криптограф гэдэг. Компьютерийн шинжлэх ухаан доторх нэг салбар болсон криптограф нь блокчейний хамгийн чухал бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд блокчейнийг "блокчейн" болгож буй зүйл гэж ойлгож болно. Тиймээс энэ тухай тодорхой хэмжээний мэдэгдэхүүнтэй байх хэрэгтэй. Консенсусыг ойлгох Блокчейн доторх бүх зөвшилцлийн дүрмийг хэлж байгаа гэж ойлгож болно. Консенсус дотор блокыг хэн, хэрхэн үүсгэх, тэдгээрийн давхцалыг яаж шийдэх болон зоосны хэрэглээтэй блокчейний хувьд нийт хэдэн зоос байх уу, зоос яаж бий болж нэмэгдэж явсаар нийт зоосны тоонд хүрэх үү эсвэл анх гарахдаа бүх зоосоо гаргах уу гэх зэрэг дүрмийг хэлж байгаа гэсэн үг. Бугуйн цагаар зүйрлэвэл цаган доторх араанууд болон арааны механизм гэж ойлгож болно. Блокчейний төрөл, онцлогуудыг судлах Хандалтаар нь public/нийтийн, private/хувийн эсвэл хосолсон гэж гурван төрөлд блокчейнүүдийг хувааж болно. Ашиглаж байгаа данс тооцооллын загвараар нь UTXO загвар болон данс/account-ын загвар гэж хоёр төрөлд хуваадаг. Илүү тодруулбал, UTXO загвар нь бэлэн мөнгөтэй төстэй, дансны загвар нь банкуудын ашигладаг уламжлалт загвар гэж ойлгож болно. Хамгийн гол нь өөрийнхөө ажиллаж байгаа блокчейнийг аль төрлийн ямар онцлогтой вэ гэдгийг мэдэх нь чухал. "Be right the first time" Блокчейн дээр гарсан алдааг засах нь уламжлалт систем дээр гаргасан алдааг засахаас илүү төвөгтэй байдаг. Мөн уламжлалт систем дээр алдааг огт байгаагүй мэт засаж болдог ч блокчейний хувьд боломжгүй учраас илүү анхаарал болгоомжтой, хариуцлагатай байх хэрэгтэй. "Блокчейн дээр байгаа өгөгдлийг устгаж болдоггүй. Зөвхөн энэ өгөгдлийг устгасан шүү гэх өгөгдлийг нэмж хадгалдаг" гэсэн наргиа ч бий. Эхний удаа зөв хийнэ гэдэг нь амар биш учраас бүү шантраарай.	Технологийн салбарын чухал сэдвүүдээс сорчилж, товч бөгөөд тодорхой ойлголтыг тус салбарт давшиж яваа залуу хөгжүүлэгчдийн зөвлөгөөний хамт хүргэдэг нийтлэлийнхээ энэ удаагийн дугаарт блокчейн технологийг онцолж байна. Хүн бүрийн мэдэх болсон блокчейн технологи бидний амьдралд улам илүү нягт шингэсээр байгаа билээ. Тиймдээ ч асар өргөн хүрээнд яригдах энэхүү технологийн талаар таны заавал мэдэх ёстой бүхнийг бэлтгэн хүргэж байна. > Өмнөх нийтлэлүүдийг унших: > Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь > VR хөгжүүлэгч: VR, AR, MR-г ойлгох нь ### БЛОКЧЕЙН ТЕХНОЛОГИЙН ТУХАЙ *Үүсэл* – Анх 1991 онд криптографын шифрлэлтээр хамгаалагдсан блокуудын сүлжээг Стюарт Хабер, Скотт Скорнетта нар танилцуулж байсан нь одоогийн блокчейн технологитой тун төстэй байв. Харин энэхүү технологийн талаар та бидний илүүтэй мэдэх болсон үе нь 2008 онд буюу “Биткойн”-ы үүсгэн байгуулагч Сатоши Накамото төстэй технологиудаас санаа авч өөрөө хэд хэдэн шинэ зүйлийг нэмснээр блокчейн технологийг үүсгэсэн явдал байлаа. Түүний эрдэм шинжилгээний өгүүлэлд блокуудын хэлхээний талаар дурдсан (block, chain) бөгөөд хожим бидний мэдэх блокчейн гэх нэршлийг бий болгосон аж. Үүний дараа Сатоши Накамото 2009 онд цахим гүйлгээний зориулалттай анхны блокчейнийг олон нийтийн хэрэглээнд нэвтрүүлж дэлхий нийт блокчейн технологитой илүү ойртсон билээ. *Хэрхэн ажилладаг вэ?* – Блокчэйн нь компьютерийн сүлжээний зангилаа хооронд буй мэдээллийн сан бөгөөд энгийн датабазаас бүтэц, зохион байгуулалтаараа ялгардаг. Товчхондоо мэдээллүүдийг блок болгож багцлан хооронд нь хэлхэж гинжин хэлхээг бүрдүүлдэг байна. *Яагаад хэрэгтэй вэ?* – Өнөөдөр блокчейн технологийг компьютерийн шинжлэх ухаанд “Тав дахь хувьсал” хэмээн нэрлэж буй. Учир нь мэдээллийг дижитал орчинд блокчейн шиг найдвартай хадгалах технологи урьд өмнө үгүй байсан билээ. Илүү нарийвчлан тайлбарлавал, энэхүү асар том мэдээллийн сан нь хүчирхэг компьютерүүдээс бүрдсэн серверт өгөгдлүүдээ байршуулдаг. Харин эдгээр сервер нь олон хэрэглэгчийг мэдээллийн санд нэгэн зэрэг нэвтрэхэд шаардлагатай тооцоолох чадвар, хадгалах багтаамжийг бүрдүүлэх хэрэгтэй бөгөөд үүний тулд хэдэн зуун мянган компьютер ашиглагдах ёстой болно. Дэлхий даяар тархсан энэхүү серверүүд нь тодорхой нэг субъектын мэдэлд байх боломжгүй учраас блокчейн нь хүн болгонд нээлттэй, мэдээлэл технологийн өндөр хамгаалалттай мэдээллийн сан болж чадаж байгаа юм. ### БЛОКЧЕЙНИЙ ТӨРЛҮҮД Үндсэн дөрвөн төрөл байдаг. *Public буюу нээлттэй:* Дэлхийн хаанаас ч, хэн ч ашиглах боломжтой. Энэ төрлийн блокчейний хамгийн том жишээ бол Биткойн. *Private буюу хувийн:* Зөвхөн нэг байгууллагын эзэмшиж буй блокчейн. Хэрэглэгчид нь нарийн хяналт дор үйл ажиллагаагаа явуулдаг. *Concertium:* Хувийн блокчейнтэй төстэй боловч ганц бус олон субъект удирдаж оролцох боломжтойгоороо ялгарна. *Hybrid буюу хосолсон:* Нээлттэй болон хувийн блокчейний шинж чанарыг хослуулсан ба оролцогч талуудын тодорхой мэдээллийг хүн бүрт нээлттэй эсвэл заримыг нь нууцлах боломжтой байдаг. ### БЛОКЧЕЙНИЙ ДАВУУ ТАЛ Блокчейнд байгаа мэдээлэл нь хамтын хэрэглээний, мөн байнгын зохицуулагдах өгөгдлийн сан хэлбэрээр хадгалагддаг учраас олон талын давуу байдлыг бий болгодог. *Төвлөрсөн бус бүтэц* Аливаа нэг удирдах байгууллагагүйгээр үйл ажиллагаагаа явуулах боломжтой нь энэхүү технологийн хамгийн том давуу тал. Ихэвчлэн нээлттэй эх сурвалж болдог учраас хүн бүр хяналт тавьж, эд хөрөнгөө бүрэн эзэмших боломжтой. *Илүү аюулгүй ба хувийн нууцлал* Төвлөрсөн бус бүтэц, зохион байгуулалт нь аюулгүй байдлыг ямагт дагуулдаг. Өөрөөр хэлбэл, блокчейний өгөгдлийн сан нь тогтсон нэг газарт хадгалагддаггүй, мэдээ баримтууд нь олон нийтэд нээлттэй учраас амархан баталгаажуулах боломжтой гэсэн үг. Тэгэхээр хакерууд тогтсон нэг мэдээллийн төвлөрсөн сан руу халдах нь бараг л боломжгүй зүйл. ### БЛОКЧЕЙН ТЕХНОЛОГИЙН ХЭРЭГЛЭЭ Өдгөө блокчейн технологийг олон төрлийн салбарт ашиглаж байгаагаас хамгийн их үр нөлөөгөө өгч буй нь крипто зах зээл. “Биткойн” үүссэн цагаас эхлээд л түүний суурь технологи болон гарч ирсэн блокчейнийг өдгөө санхүү бизнес, худалдаа арилжааны салбараас гадна ложистик тээвэрлэлт, эрүүл мэнд, боловсрол, засгийн газрын үйл ажиллагаанд нэвтрүүлж буй. Тэдгээрээс жишээгээр тайлбарлая. *Засгийн газар* Засгийн газрууд захиргааны үйл явцын ил тод байдлыг нэмэгдүүлэх замаар авилгыг арилгахын тулд блокчейн технологийг ашиглах боломжтой. Түүнчлэн засгийн газрын үйл ажиллагаа, төсвийн зарцуулалтын ил тод байдал, сонгуулийн үйл явц, үр дүнг олон нийтэд нээлттэй байлгах нөхцөлийг энэхүү технологи бий болгоно. *Ложистик, ачаа тээвэрлэлт* Блокчейн технологийг ашиглан ачаа тээвэрлэлтийн явцыг илүү боловсронгуй болгох боломжтой. Тодруулбал: Үйлдвэрлэгч, захиалагчийн аль ч талаас өөрсдийн бараа бүтээгдэхүүнээ хаана, ямар горимын дагуу тээвэрлэгдэж хэдий хугацаанд хүрч очих талаарх мэдээлэл нь ил тод байх юм. Түүгээр ч зогсохгүй хэрэглэгчдэд бүтээгдэхүүний гарал үүслийг олж авах боломжийг олгодог ба шударга зах зээлийг үүсгэхэд томоохон түлхэц болдог. *Банк, санхүүгийн үйлчилгээ* Өнөөдөр бид блокчейн технологид суурилан банк, санхүүгийн үйлчилгээг авч байна. Үүний нэг жишээ бол гуравдагч этгээд буюу зуучлагчийн оролцоогүйгээр хэн нэгэнтэй гэрээ хийх боломжийг олгож буй smart contract буюу ухаалаг гэрээ билээ. Ухаалаг гэрээ нь хувиршгүй бөгөөд блокчейн дээр бичигдсэн кодыг өөрчлөх, устгах боломжгүй учраас энгийн цаасан гэрээнээс хэд дахин аюулгүй, найдвартай. ### SMART CONTRACT ХӨГЖҮҮЛЭГЧИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ Блокчейний судалгаа, хөгжүүлэлтийн тал дээр салбартаа тэргүүлэгч "Input Output Global" компанид ажиллаж буй цорын ганц монгол инженер Э.Түвшинцэнгүүнийг танилцуулж байна. Тус компани нь 50 орчим улсын 400 гаруй ажилтантай бөгөөд тэрээр Cardano блокчейний “Smart contract” дээр төвлөрөн ажилладаг. Ингээд түүний зөвлөгөөг хүргэе. Ташрамд дурдахад, тэр бол “DevSummit 2022” арга хэмжээний илтгэгч билээ. > “DevSummit 2022” арга хэмжээний тухай ЭНД дарж үзнэ үү. *Бүх зүйлийн суурь хамгийн чухал* Блокчейн технологийн салбарт ажиллах хүсэлтэй, энэ чиглэлийг сонирхож байгаа бол юун түрүүнд компьютерийн шинжлэх ухааны үндсэн судлагдахууныг маш сайн судлах хэрэгтэй. Тэр дундаа өгөгдлийн бүтэц, тархсан тооцооллын тухай ойлгох нь хамгийн чухал. Хэдий энгийн мэт сонсогдож болох ч аливаа зүйлийн суурь ойлголт гэдэг юугаар ч орлуулшгүй. *Криптографийн талаар ойлголттой байх* Мэдээллийг нууцлах, хадгалах, хамгаалах талаар судалдаг шинжлэх ухааны бие даасан салбарыг криптограф гэдэг. Компьютерийн шинжлэх ухаан доторх нэг салбар болсон криптограф нь блокчейний хамгийн чухал бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд блокчейнийг "блокчейн" болгож буй зүйл гэж ойлгож болно. Тиймээс энэ тухай тодорхой хэмжээний мэдэгдэхүүнтэй байх хэрэгтэй. *Консенсусыг ойлгох* Блокчейн доторх бүх зөвшилцлийн дүрмийг хэлж байгаа гэж ойлгож болно. Консенсус дотор блокыг хэн, хэрхэн үүсгэх, тэдгээрийн давхцалыг яаж шийдэх болон зоосны хэрэглээтэй блокчейний хувьд нийт хэдэн зоос байх уу, зоос яаж бий болж нэмэгдэж явсаар нийт зоосны тоонд хүрэх үү эсвэл анх гарахдаа бүх зоосоо гаргах уу гэх зэрэг дүрмийг хэлж байгаа гэсэн үг. Бугуйн цагаар зүйрлэвэл цаган доторх араанууд болон арааны механизм гэж ойлгож болно. *Блокчейний төрөл, онцлогуудыг судлах* Хандалтаар нь public/нийтийн, private/хувийн эсвэл хосолсон гэж гурван төрөлд блокчейнүүдийг хувааж болно. Ашиглаж байгаа данс тооцооллын загвараар нь UTXO загвар болон данс/account-ын загвар гэж хоёр төрөлд хуваадаг. Илүү тодруулбал, UTXO загвар нь бэлэн мөнгөтэй төстэй, дансны загвар нь банкуудын ашигладаг уламжлалт загвар гэж ойлгож болно. Хамгийн гол нь өөрийнхөө ажиллаж байгаа блокчейнийг аль төрлийн ямар онцлогтой вэ гэдгийг мэдэх нь чухал. *"Be right the first time"* Блокчейн дээр гарсан алдааг засах нь уламжлалт систем дээр гаргасан алдааг засахаас илүү төвөгтэй байдаг. Мөн уламжлалт систем дээр алдааг огт байгаагүй мэт засаж болдог ч блокчейний хувьд боломжгүй учраас илүү анхаарал болгоомжтой, хариуцлагатай байх хэрэгтэй. "Блокчейн дээр байгаа өгөгдлийг устгаж болдоггүй. Зөвхөн энэ өгөгдлийг устгасан шүү гэх өгөгдлийг нэмж хадгалдаг" гэсэн наргиа ч бий. Эхний удаа зөв хийнэ гэдэг нь амар биш учраас бүү шантраарай.
https://unread.today/c/book-exchange	Номын тухай	Unread Today	2020-11-07T00:00:00	11 сарын 7, 2020	Бага зардлаар, байгальдаа ээлтэйгээр ном унших нь	<div class="article-body no-wide-image"> <h2>Бид уншихуйг өдөр тутмын дадал болгон хэвшүүлж чадвал ажил, амьдралдаа олон эерэг өөрчлөлтийг бий болгож чадна. Шинэ ном авсан хэр нь уншиж дуусгалгүйгээр дахин өөр ном худалдан авч, номын сан, шүүгээгээ дүүргэхийг япончууд “цундоку” гэдэг. Таны номын шүүгээнд уншаад орхисон эсвэл шинэхэн "цундоку ном" хэр их байгаа бол? Бид энэ удаа хэрхэн аль болох бага зардлаар, эх дэлхийдээ ээлтэйгээр өөрийн дуртай номоо унших хөтчийг хуваалцаж байна.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ном солилцоо </h3><p>Бидэнд уншиж дууссан номоо хэн нэгэнд хандивлах, хямд үнээр зарах эсвэл солилцох зэрэг олон шийдэл бий. Гэвч энэ бүгдийг нэг дор хийх нэгдсэн шийдэл тун ховор. Тэгвэл хүргэлтээр дагнасан номын худалдааны анхдагч платформ болох <a href="https://booklo.mn/" target="_blank">Booklo.mn</a> нь Улаанбаатар хотод ном солилцооны нэгэн сонирхолтой шийдэл нэвтрүүлээд буй юм. Booklo.mn дээр одоогоор 200 гаруй зохиолч, орчуулагч, хэвлэлийн компаниудын 500 гаруй шилмэл номуудыг худалдаалж буйгаас гадна уншигчид хоорондоо ном солилцох платформ бий болгожээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/ce9fb7528fc57b725429ebb420d6c255.jpg"></p><p></p><p>Уншигчид тус сайт руу нэвтэрч өөрт буй номыг байршуулахад тухайн номыг сонирхож буй өөр нэгэн уншигч хүсэлт илгээснээр "Booklo"-гийн хүргэлтийн ажилтан гэрт нь очиж номыг авах юм. Ингэснээр номоо байршуулсан уншигч нэг оноотой болж, хүсэлт гаргасан иргэн номоо хүргүүлэн авна. Дараа нь, тэрхүү оноогоо ашиглаад ном солилцоо хэсгээс дурын номоо сонгож, хүргүүлэн авах боломжтой аж. Хүргэлтийн төлбөр 3500 төгрөг төлөөд өөрийн хаягаар хүссэн номоо хүргүүлэн солилцоо хийж болно гэсэн үг. Номоо уншиж дуусаад бусадтай эргүүлэн солилцож болно. <br></p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/6kObOphQ91Y?rel=0"></iframe> </div><ul><li><b>Санал болгох нь </b></li></ul><p><a href="https://unread.today/c/2176" target="_blank">Онцлох бизнес: Booklo.mn</a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номын сан </h3><p>Монгол Улсад хамгийн олон ном, хэвлэлийн фондтой Үндэсний номын санд Улаанбаатар хотын иргэдийн тав гаруйхан хувь нь үйлчлүүлдэг гэх судалгаа бий. Харин АНУ-ын Винсконсин мужийн төв номын санд гэхэд жилдээ нийт оршин суугчдын 60 гаруй хувь буюу гурван сая хүн очиж ном уншдаг аж. Манай улсын хэмжээнд өдгөө 1500 гаруй номын сан үйл ажиллагаа явуулж буй. Түүнээс 300 нь төрийн өмчит буюу нийтийн номын сан юм. <br><br>Тэдний дийлэнх нь цаасан хэвлэлийг танхимаар эсвэл гэрээр олгох үйлчилгээ үзүүлдэг. Үндэсний соёлын өвийг цуглуулж, хадгалан хамгаалах, сурталчлан таниулж түгээх зорилготой <a href="https://www.nationallibrary.mn/mn/unshigch-burtgel.html" target="_blank">Үндэсний номын сангийн</a> тухайд өдөрт 500-600 гаруй хүнд үйлчилдэг. Тэд дэлхийн 84 орны 124 номын сан, эрдэм шинжилгээний байгууллагуудтай ном солилцож, гурван сая орчим монгол, төвд, санскрит, манж, орос, англи, герман, франц, хинди, япон, испани зэрэг хэлний хэвлэмэл ба гар бичмэл хадгалж буй. Үндэсний номын санд хадгалагдаж буй гурван сая гаруй ном бүтээлээс нэг сая нь үнэт болон ховор нандин ном судар, гар бичмэл юм. Тухайлбал, дэлхийд цорын ганц хувь байдаг Есөн эрдэнийн Ганжуур, XVIII зууны үед цэвэр мөнгөн хуудсан дээр алтаар бичиж хийсэн Сандуйн жүд, Энэтхэгийн гүн ухаантан Нагаржунайн хэрэглэж байсан дал модны навчин дээр бүтээгдсэн Жадамба зэрэг үнэт, ховор бүтээл бий. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/58b005f9e9434b4414af27ae9e279ad2.jpeg"></p><p>Мөн Нацагдоржийн нэрэмжит <a href="http://koha.pl.ub.gov.mn/" target="_blank">Улаанбаатар хотын төв номын сан </a>2004 оноос хойш Монголд анх удаа харааны бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан уншлагын танхим байгуулж, 1000 гаруй аудио бичлэг, 300 төрлийн 3000 ширхэг брайль номтой болсон. Уншигч ердөө 6000 төгрөг төлөөд дээрх ховор нандин бүтээлүүдтэй танилцаж, бүтэн жилийн турш дуртай номоо уншиж, номын санд нь тухлан үйлчлүүлэх боломжтой юм шүү. </p> <ul><li><b>Санал болгох нь:</b></li></ul><p><a href="https://unread.today/c/howiwork-saruul-erdene" target="_blank">Би хэрхэн ажилладаг вэ? - Конгрессын номын сангийн монгол номын мэргэжилтэн М.Саруул-Эрдэнэ</a><br><a href="https://unread.today/c/2061" target="_blank">Номын унших дадлыг хэвшүүлэх 10 зөвлөгөө</a> </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Хуучин номын худалдаа </h3><p>Жил бүрийн тав болон есдүгээр сард болдог Үндэсний номын баяраар Сүхбаатарын талбайд хоёр өдрийн турш номын үзэсгэлэн худалдаа болж, номд хайртай хэн бүхэн хуран цугладаг билээ. Энэ үеэр хэвлэгдэхээ больсон ховор, нандин хуучин номуудыг дэлгэж, уншигчид ч хайгаад олоогүй номуудаа олж авах боломж гардаг. Номын дэлгүүрт тун үнэтэй зарагддаг номыг хэд дахин хямд үнээр авах өргөн сонголт тэнд л байдаг. Мөн Арслантай гүүр, Төв шуудангийн булан, МУИС-ийн II байрын урдах талбай, Цамбагарав зэрэг хуучин ном худалдаалдаг төвлөрсөн цэгүүд бий. Хаалгаар орох бүр худалдагч нар нь “Ямар ном хайж байна?” гэж уйгагүй шалдаг учраас хайж буй номоо цаг алдахгүй даруйхан аваад гарч болно. Харин англи хэл дээрх хуучин ном сонирхож байвал УИД-ийн баруун урд талд "Books in English" хэмээх хөөрхөн номын дэлгүүр бий.</p> <ul><li><b>Санал болгох нь:</b></li></ul><p><a href="https://unread.today/c/2133" target="_blank">Номын баярын тухай + Үндэсний номын баяраар юу болдог вэ? </a><a href="https://unread.today/c/2133" target="_blank"> <br></a><a href="http://posted.mn/c/unreadguide-100books" target="_blank">Unread-ийн санал болгож буй яг одоо уншиж эхлэх 100 ном </a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/4859d9d7fc52b1cb8f60cd9884f3714d.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Цахим ном </h3><p>"Rakuten Intelligence" компаниас хийсэн судалгаагаар энэ онд АНУ-д хөл хорионы улмаас интернэт номын худалдаа өмнөх онтой харьцуулахад <a href="https://www.cnbc.com/2020/04/19/coronavirus-what-americans-are-buying-online-while-in-quarantine.html">30 хувиар</a> өсжээ. Номын төрлийн хувьд өсвөр насныханд зориулсан уран зохиолын болон баримтат бүтээлүүд хамгийн эрэлттэй байгаа аж. Хөл хорионд орж, гадуур гарах явдал багасгаснаар иргэдийн ном унших дадал сайжирч, энэ төрлийн бизнесүүдийн орлого тун өсөлттэй байна. Хятадад гэхэд 2018 онд ном худалдан авах иргэдийн тоо 30 саяар нэмэгдсэн гэж интернэт худалдааны алдартай платформ Alibaba компанийн судалгаанд дурджээ. Интернэт худалдааны статистик мэдээлэлд үндэслэн хятад уншигчдын судалгааг хийхэд цахим ном худалдан авч буй иргэдийн 46 хувь нь 1990 оноос хойш төрсөн залуу үеийнхэн байжээ. </p> <ul><li><b>Санал болгох нь: </b></li></ul><p><a href="https://unread.today/c/insight-mplus-audiobook" target="_blank">Ном унших ирээдүйн трэнд: Сонсдог ном </a><a href="https://unread.today/c/insight-mplus-audiobook" target="_blank"> <br></a><a href="https://unread.today/c/techworm-ereaders" target="_blank">Цахим ном уншигч төхөөрөмжүүдийг харьцуулах нь </a></p> </div>	Бид уншихуйг өдөр тутмын дадал болгон хэвшүүлж чадвал ажил, амьдралдаа олон эерэг өөрчлөлтийг бий болгож чадна. Шинэ ном авсан хэр нь уншиж дуусгалгүйгээр дахин өөр ном худалдан авч, номын сан, шүүгээгээ дүүргэхийг япончууд “цундоку” гэдэг. Таны номын шүүгээнд уншаад орхисон эсвэл шинэхэн "цундоку ном" хэр их байгаа бол? Бид энэ удаа хэрхэн аль болох бага зардлаар, эх дэлхийдээ ээлтэйгээр өөрийн дуртай номоо унших хөтчийг хуваалцаж байна. ном солилцоо Бидэнд уншиж дууссан номоо хэн нэгэнд хандивлах, хямд үнээр зарах эсвэл солилцох зэрэг олон шийдэл бий. Гэвч энэ бүгдийг нэг дор хийх нэгдсэн шийдэл тун ховор. Тэгвэл хүргэлтээр дагнасан номын худалдааны анхдагч платформ болох Booklo.mn нь Улаанбаатар хотод ном солилцооны нэгэн сонирхолтой шийдэл нэвтрүүлээд буй юм. Booklo.mn дээр одоогоор 200 гаруй зохиолч, орчуулагч, хэвлэлийн компаниудын 500 гаруй шилмэл номуудыг худалдаалж буйгаас гадна уншигчид хоорондоо ном солилцох платформ бий болгожээ. Уншигчид тус сайт руу нэвтэрч өөрт буй номыг байршуулахад тухайн номыг сонирхож буй өөр нэгэн уншигч хүсэлт илгээснээр "Booklo"-гийн хүргэлтийн ажилтан гэрт нь очиж номыг авах юм. Ингэснээр номоо байршуулсан уншигч нэг оноотой болж, хүсэлт гаргасан иргэн номоо хүргүүлэн авна. Дараа нь, тэрхүү оноогоо ашиглаад ном солилцоо хэсгээс дурын номоо сонгож, хүргүүлэн авах боломжтой аж. Хүргэлтийн төлбөр 3500 төгрөг төлөөд өөрийн хаягаар хүссэн номоо хүргүүлэн солилцоо хийж болно гэсэн үг. Номоо уншиж дуусаад бусадтай эргүүлэн солилцож болно. Санал болгох нь Онцлох бизнес: Booklo.mn Номын сан Монгол Улсад хамгийн олон ном, хэвлэлийн фондтой Үндэсний номын санд Улаанбаатар хотын иргэдийн тав гаруйхан хувь нь үйлчлүүлдэг гэх судалгаа бий. Харин АНУ-ын Винсконсин мужийн төв номын санд гэхэд жилдээ нийт оршин суугчдын 60 гаруй хувь буюу гурван сая хүн очиж ном уншдаг аж. Манай улсын хэмжээнд өдгөө 1500 гаруй номын сан үйл ажиллагаа явуулж буй. Түүнээс 300 нь төрийн өмчит буюу нийтийн номын сан юм. Тэдний дийлэнх нь цаасан хэвлэлийг танхимаар эсвэл гэрээр олгох үйлчилгээ үзүүлдэг. Үндэсний соёлын өвийг цуглуулж, хадгалан хамгаалах, сурталчлан таниулж түгээх зорилготой Үндэсний номын сангийн тухайд өдөрт 500-600 гаруй хүнд үйлчилдэг. Тэд дэлхийн 84 орны 124 номын сан, эрдэм шинжилгээний байгууллагуудтай ном солилцож, гурван сая орчим монгол, төвд, санскрит, манж, орос, англи, герман, франц, хинди, япон, испани зэрэг хэлний хэвлэмэл ба гар бичмэл хадгалж буй. Үндэсний номын санд хадгалагдаж буй гурван сая гаруй ном бүтээлээс нэг сая нь үнэт болон ховор нандин ном судар, гар бичмэл юм. Тухайлбал, дэлхийд цорын ганц хувь байдаг Есөн эрдэнийн Ганжуур, XVIII зууны үед цэвэр мөнгөн хуудсан дээр алтаар бичиж хийсэн Сандуйн жүд, Энэтхэгийн гүн ухаантан Нагаржунайн хэрэглэж байсан дал модны навчин дээр бүтээгдсэн Жадамба зэрэг үнэт, ховор бүтээл бий. Мөн Нацагдоржийн нэрэмжит Улаанбаатар хотын төв номын сан 2004 оноос хойш Монголд анх удаа харааны бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан уншлагын танхим байгуулж, 1000 гаруй аудио бичлэг, 300 төрлийн 3000 ширхэг брайль номтой болсон. Уншигч ердөө 6000 төгрөг төлөөд дээрх ховор нандин бүтээлүүдтэй танилцаж, бүтэн жилийн турш дуртай номоо уншиж, номын санд нь тухлан үйлчлүүлэх боломжтой юм шүү. Санал болгох нь: Би хэрхэн ажилладаг вэ? - Конгрессын номын сангийн монгол номын мэргэжилтэн М.Саруул-Эрдэнэ Номын унших дадлыг хэвшүүлэх 10 зөвлөгөө Хуучин номын худалдаа Жил бүрийн тав болон есдүгээр сард болдог Үндэсний номын баяраар Сүхбаатарын талбайд хоёр өдрийн турш номын үзэсгэлэн худалдаа болж, номд хайртай хэн бүхэн хуран цугладаг билээ. Энэ үеэр хэвлэгдэхээ больсон ховор, нандин хуучин номуудыг дэлгэж, уншигчид ч хайгаад олоогүй номуудаа олж авах боломж гардаг. Номын дэлгүүрт тун үнэтэй зарагддаг номыг хэд дахин хямд үнээр авах өргөн сонголт тэнд л байдаг. Мөн Арслантай гүүр, Төв шуудангийн булан, МУИС-ийн II байрын урдах талбай, Цамбагарав зэрэг хуучин ном худалдаалдаг төвлөрсөн цэгүүд бий. Хаалгаар орох бүр худалдагч нар нь “Ямар ном хайж байна?” гэж уйгагүй шалдаг учраас хайж буй номоо цаг алдахгүй даруйхан аваад гарч болно. Харин англи хэл дээрх хуучин ном сонирхож байвал УИД-ийн баруун урд талд "Books in English" хэмээх хөөрхөн номын дэлгүүр бий. Санал болгох нь: Номын баярын тухай + Үндэсний номын баяраар юу болдог вэ? Unread-ийн санал болгож буй яг одоо уншиж эхлэх 100 ном Цахим ном "Rakuten Intelligence" компаниас хийсэн судалгаагаар энэ онд АНУ-д хөл хорионы улмаас интернэт номын худалдаа өмнөх онтой харьцуулахад 30 хувиар өсжээ. Номын төрлийн хувьд өсвөр насныханд зориулсан уран зохиолын болон баримтат бүтээлүүд хамгийн эрэлттэй байгаа аж. Хөл хорионд орж, гадуур гарах явдал багасгаснаар иргэдийн ном унших дадал сайжирч, энэ төрлийн бизнесүүдийн орлого тун өсөлттэй байна. Хятадад гэхэд 2018 онд ном худалдан авах иргэдийн тоо 30 саяар нэмэгдсэн гэж интернэт худалдааны алдартай платформ Alibaba компанийн судалгаанд дурджээ. Интернэт худалдааны статистик мэдээлэлд үндэслэн хятад уншигчдын судалгааг хийхэд цахим ном худалдан авч буй иргэдийн 46 хувь нь 1990 оноос хойш төрсөн залуу үеийнхэн байжээ. Санал болгох нь: Ном унших ирээдүйн трэнд: Сонсдог ном Цахим ном уншигч төхөөрөмжүүдийг харьцуулах нь	Бид уншихуйг өдөр тутмын дадал болгон хэвшүүлж чадвал ажил, амьдралдаа олон эерэг өөрчлөлтийг бий болгож чадна. Шинэ ном авсан хэр нь уншиж дуусгалгүйгээр дахин өөр ном худалдан авч, номын сан, шүүгээгээ дүүргэхийг япончууд “цундоку” гэдэг. Таны номын шүүгээнд уншаад орхисон эсвэл шинэхэн "цундоку ном" хэр их байгаа бол? Бид энэ удаа хэрхэн аль болох бага зардлаар, эх дэлхийдээ ээлтэйгээр өөрийн дуртай номоо унших хөтчийг хуваалцаж байна. ### ном солилцоо Бидэнд уншиж дууссан номоо хэн нэгэнд хандивлах, хямд үнээр зарах эсвэл солилцох зэрэг олон шийдэл бий. Гэвч энэ бүгдийг нэг дор хийх нэгдсэн шийдэл тун ховор. Тэгвэл хүргэлтээр дагнасан номын худалдааны анхдагч платформ болох Booklo.mn нь Улаанбаатар хотод ном солилцооны нэгэн сонирхолтой шийдэл нэвтрүүлээд буй юм. Booklo.mn дээр одоогоор 200 гаруй зохиолч, орчуулагч, хэвлэлийн компаниудын 500 гаруй шилмэл номуудыг худалдаалж буйгаас гадна уншигчид хоорондоо ном солилцох платформ бий болгожээ. Уншигчид тус сайт руу нэвтэрч өөрт буй номыг байршуулахад тухайн номыг сонирхож буй өөр нэгэн уншигч хүсэлт илгээснээр "Booklo"-гийн хүргэлтийн ажилтан гэрт нь очиж номыг авах юм. Ингэснээр номоо байршуулсан уншигч нэг оноотой болж, хүсэлт гаргасан иргэн номоо хүргүүлэн авна. Дараа нь, тэрхүү оноогоо ашиглаад ном солилцоо хэсгээс дурын номоо сонгож, хүргүүлэн авах боломжтой аж. Хүргэлтийн төлбөр 3500 төгрөг төлөөд өөрийн хаягаар хүссэн номоо хүргүүлэн солилцоо хийж болно гэсэн үг. Номоо уншиж дуусаад бусадтай эргүүлэн солилцож болно. * Санал болгох нь Онцлох бизнес: Booklo.mn ### Номын сан Монгол Улсад хамгийн олон ном, хэвлэлийн фондтой Үндэсний номын санд Улаанбаатар хотын иргэдийн тав гаруйхан хувь нь үйлчлүүлдэг гэх судалгаа бий. Харин АНУ-ын Винсконсин мужийн төв номын санд гэхэд жилдээ нийт оршин суугчдын 60 гаруй хувь буюу гурван сая хүн очиж ном уншдаг аж. Манай улсын хэмжээнд өдгөө 1500 гаруй номын сан үйл ажиллагаа явуулж буй. Түүнээс 300 нь төрийн өмчит буюу нийтийн номын сан юм. Тэдний дийлэнх нь цаасан хэвлэлийг танхимаар эсвэл гэрээр олгох үйлчилгээ үзүүлдэг. Үндэсний соёлын өвийг цуглуулж, хадгалан хамгаалах, сурталчлан таниулж түгээх зорилготой Үндэсний номын сангийн тухайд өдөрт 500-600 гаруй хүнд үйлчилдэг. Тэд дэлхийн 84 орны 124 номын сан, эрдэм шинжилгээний байгууллагуудтай ном солилцож, гурван сая орчим монгол, төвд, санскрит, манж, орос, англи, герман, франц, хинди, япон, испани зэрэг хэлний хэвлэмэл ба гар бичмэл хадгалж буй. Үндэсний номын санд хадгалагдаж буй гурван сая гаруй ном бүтээлээс нэг сая нь үнэт болон ховор нандин ном судар, гар бичмэл юм. Тухайлбал, дэлхийд цорын ганц хувь байдаг Есөн эрдэнийн Ганжуур, XVIII зууны үед цэвэр мөнгөн хуудсан дээр алтаар бичиж хийсэн Сандуйн жүд, Энэтхэгийн гүн ухаантан Нагаржунайн хэрэглэж байсан дал модны навчин дээр бүтээгдсэн Жадамба зэрэг үнэт, ховор бүтээл бий. Мөн Нацагдоржийн нэрэмжит Улаанбаатар хотын төв номын сан 2004 оноос хойш Монголд анх удаа харааны бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан уншлагын танхим байгуулж, 1000 гаруй аудио бичлэг, 300 төрлийн 3000 ширхэг брайль номтой болсон. Уншигч ердөө 6000 төгрөг төлөөд дээрх ховор нандин бүтээлүүдтэй танилцаж, бүтэн жилийн турш дуртай номоо уншиж, номын санд нь тухлан үйлчлүүлэх боломжтой юм шүү. * Санал болгох нь: Би хэрхэн ажилладаг вэ? - Конгрессын номын сангийн монгол номын мэргэжилтэн М.Саруул-Эрдэнэ Номын унших дадлыг хэвшүүлэх 10 зөвлөгөө ### Хуучин номын худалдаа Жил бүрийн тав болон есдүгээр сард болдог Үндэсний номын баяраар Сүхбаатарын талбайд хоёр өдрийн турш номын үзэсгэлэн худалдаа болж, номд хайртай хэн бүхэн хуран цугладаг билээ. Энэ үеэр хэвлэгдэхээ больсон ховор, нандин хуучин номуудыг дэлгэж, уншигчид ч хайгаад олоогүй номуудаа олж авах боломж гардаг. Номын дэлгүүрт тун үнэтэй зарагддаг номыг хэд дахин хямд үнээр авах өргөн сонголт тэнд л байдаг. Мөн Арслантай гүүр, Төв шуудангийн булан, МУИС-ийн II байрын урдах талбай, Цамбагарав зэрэг хуучин ном худалдаалдаг төвлөрсөн цэгүүд бий. Хаалгаар орох бүр худалдагч нар нь “Ямар ном хайж байна?” гэж уйгагүй шалдаг учраас хайж буй номоо цаг алдахгүй даруйхан аваад гарч болно. Харин англи хэл дээрх хуучин ном сонирхож байвал УИД-ийн баруун урд талд "Books in English" хэмээх хөөрхөн номын дэлгүүр бий. * Санал болгох нь: Номын баярын тухай + Үндэсний номын баяраар юу болдог вэ? Unread-ийн санал болгож буй яг одоо уншиж эхлэх 100 ном ### Цахим ном "Rakuten Intelligence" компаниас хийсэн судалгаагаар энэ онд АНУ-д хөл хорионы улмаас интернэт номын худалдаа өмнөх онтой харьцуулахад 30 хувиар өсжээ. Номын төрлийн хувьд өсвөр насныханд зориулсан уран зохиолын болон баримтат бүтээлүүд хамгийн эрэлттэй байгаа аж. Хөл хорионд орж, гадуур гарах явдал багасгаснаар иргэдийн ном унших дадал сайжирч, энэ төрлийн бизнесүүдийн орлого тун өсөлттэй байна. Хятадад гэхэд 2018 онд ном худалдан авах иргэдийн тоо 30 саяар нэмэгдсэн гэж интернэт худалдааны алдартай платформ Alibaba компанийн судалгаанд дурджээ. Интернэт худалдааны статистик мэдээлэлд үндэслэн хятад уншигчдын судалгааг хийхэд цахим ном худалдан авч буй иргэдийн 46 хувь нь 1990 оноос хойш төрсөн залуу үеийнхэн байжээ. * Санал болгох нь: Ном унших ирээдүйн трэнд: Сонсдог ном Цахим ном уншигч төхөөрөмжүүдийг харьцуулах нь
https://unread.today/c/book-after-the-feast	Номын тухай	Burtguljin Enkhbat	2020-11-15T00:00:00	11 сарын 15, 2020	"Гал мөсний дуун: Их найрын дараа" номд өрнөх 5 сонирхолтой үйл явдал	<div class="article-body"> <h2><div>Улс даяараа хөл хорионд ороод байгаа энэ цаг үед бидэнд хань болох гол зүйлсийн нэгд ном зүй ёсоор багтана. Гэнэтийн нөхцөл байдалд бидний хяналтаас олон зүйлс ангид байх тул сэтгэл санаагаа тайван байлгаж, өөдрөг байх нь хамгийн чухал. Гэртээ бүх л өдрийг өнгөрөөж байгаа энэ үедээ хий дэмий сэтгэлээ түгшээхийн оронд, “уншина даа” хэмээн төлөвлөсөн ч цаг завгүйн улмаас ширээн дээрээ өрөөд тавьчихсан олон номоо дуусгаж болох шүү дээ. </div><div><br></div><div>Бид энэ удаагийнхаа нийтлэлээр алдарт “Гал мөсний дуун” цувралын V дэвтэр болох “Луут бүжиг” номын сүүлийн хэсгийг (Их найрын дараа) та бүхэндээ санал болгож байна. Сүнстэй ойгоос Дорны элсэн манхан, Шуурганы адгаас Төмөр арлын жихүүн тэнгис хүртэлх өргөн уудам нутагт өрнөх учир зангилаа нь тайлагдамгүй олон ээдрээт үйл явдлыг өгүүлсэн энэ гайхамшигтай цувралыг нэг л эхлүүлсэн бол сүүлийн хуудсыг эргүүлж байж санаа амардаг уламжлалтай. Тийм ч учраас өдийд "Гал мөсний дуун” цувралыг уншваас нэн тохиромжтой. </div><div><br></div><div>Цуврал дэвтрүүд дундаа хамгийн олон хуудастай (1016х) “Луут бүжиг”-ийн үйл явдал “Хаадын тоглоом” теле цувралын тавдугаар бүлэгт хамаардаг. Хэдийгээр өнгөрсөн онд HBO-ийн түүхэн шоу дууссан ч хэрэв та кино зохиолд багтаагүй олон чухал үйл явдал, гол дүрүүдийн адал явдлаас хоцрохыг хүсэхгүй бол заавал номыг нь унших хэрэгтэй.</div><div><br></div><div>Жич: спойлер бий. </div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">1. Эйгон Таргариен</h3><p>Шоуны сүүлийн бүлэгт бид шөнийн харуулын захирагч лорд Жон Сноуг Рейгарын отгон хүү, хууль ёсны угсаа залгамжлагч Таргариен болохыг мэдсэн билээ. Харин “Луут бүжиг” номын хувьд гэвэл Дэйнерис, Жон Сноугаас гадна өөр нэгэн хаан ширээ горилогч Таргариен бий. Хааны газар эзлэгдэх үеэр алагдсан гэх Рейгарын бага хүүг хүлэг баатар Жон Коннингтон аварсан бөгөөд нялх балчраас нь хаан ширээнд суух ханхүүгийн ёсоор түүнийг өсгөн хүмүүжүүлж, нас биед хүрэх цагт Долоон ханлигийн газар нутагт авчрах болно. Энэ хүү олон жилийн тэртээ зэрлэгээр алагдсан нялх Эйгон мөн эсэх нь “Луут бүжиг” дээр таавар хэвээр үлдэх ч дараагийн хоёр дэвтэрт лууны эх, авга эгч Дэйнеристэйгээ эрх мэдлийн төлөө ширүүн тэмцэл өрнүүлэх чухал дүрүүдийн нэг байх нь лавтай. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">2. Аръяа Старк </h3><p></p><p>Зохиолч Ж. Р. Р. Мартины хамгийн хайртай дүр Аръяа гэдгийг номын үнэнч уншигчид андахгүй биз ээ. “Луут бүжиг” номд Старкийн бага охины тухай хэсэг харьцангуй бага хэдий ч эргэж буцалтгүйгээр хувь заяагаа өөрчлөхөөр Бравост ирээд буй түүний дотоод сэтгэлийн зөрчилдөөн, цөхрөл, шаналал гэхчлэн киноны үйл явдлаар харуулах боломжгүй чухал хэсгүүдийг багтааснаараа онцлог. <br>Олон нүүртэй бурхдын сүмд үйлчлэх Аръяа Старк хүссэн үедээ царайгаа өөрчилж чадах “хэн нэгэн” болохын төлөө олон шалгуурыг давах бөгөөд сонирхолтой нь Брэний нэгэн адил амьтны биед орох чадвартай варг болон хувирдаг. Нүдээ алдсан үедээ бусдыг тагнуулдахын тулд сувгийн муур болон хувирах түүний энэ чадвар цуврал дээр огтхон ч гардаггүй билээ. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/c924ab2c6e84f9f0c2e6fb7d7c8e7c87.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>3. Доран Мартелл </h3><p></p><p>Хаадын тоглоом цувралын хамгийн нүд халтирам хэсгүүдийн нэгт Дорны ханхүү Оберин, сэр Грегор Клегэйн нарын дундах цуст тулаан багтана. Цувралын үзэгчид ихэмсэг, бардам, хийрхүү зантай дур булаам ханхүүгээр Дорны язгууртан угсааг төсөөлдөг бол номын тухайд наран жадны лорд Доран Мартелл Обериноос хамаагүй чухал үүрэгтэй, гол дүрийн нэг юм. Долоон ханлигаас төмөр хаан ширээнд хамгийн сүүлд үнэнч зүтгэлээ илэрхийлсэн дорнчууд үнэн хэрэгтээ хэзээ ч Роберт хааныг хүлээн зөвшөөрөөгүйг “Хэрээний найр” номын төгсгөлөөс уншигчид олж мэддэг. Олон жилийн тэртээ Доран лордын гүнж Ариана Висеристэй өндгөн сүй тавьсан бөгөөд Таргариений удмын сүүлч Кал Дрогод алагдсаны дараа тэрээр өөрийн ууган хүүгээ Дэйнеристэй гэрлүүлэхээр алс холын Гискари руу илгээнэ. Элиа гүнжийн цусан өшөөг авахаар насан туршдаа чармайж буй хөгшин лордын урвалт Таргариен, Мартелл овгийнхны мандан бадралаар төгсөх болов уу? Аль эсвэл хааны газрыг захирагч ланнистерчууд тэднийг газрын хөрснөөс арчих уу? <br>Мартелл овгийн лордоос гадна Вестеросын улс төрийн тавцанд шинээр өөрсдийн дүрмийг зохиох Рус Болтон, Еврон Грэйжойн түүхүүд ч зохиолд улам ач холбогдолтой болж ирнэ. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/1a415ecc9b30667a6118d46ca32ebb07.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>4. Санса Старк </h3><p></p><p>Луут бүжгийн үйл явдал өмнөх дэвтэр болох “Хэрээний найр”-тай нэг цаг хугацааны шугаманд өрнөх бөгөөд өмнөх дэвтэрт гараагүй Жон Сноу, Дэйнерис Таргариен, Тирион гэх гол дүрүүдийг тойрч өрнөх болно. Гэвч энэ их үйл явдал дунд чигчий хуруутай хамт Хөндий руу зугтсан Санса Старкийн түүх хаягдчихсан нь харамсалтай. Телевизийн цуврал дээр Санса Петр Бейлишийн занганд орж улмаар Рамзигийн гэргий болдог бол зохиол дээр өөрийгөө Аръяа гэж худал ярьсан бойдоогийн охинд Болтоны бутач хууртан гэрлэдэг билээ. Винтерфеллд өрнөх Болтон, Станнис хоёрын том тулааны үеэр Теон Сансаг бус түүний эртний найз Жэйнийг авран зугтацгаана . Өөрийн төрсөн гэр болох Винтерфелл рүү ирж, Жон Сноутай ч уулзаагүй байгаа Сансагийн хувь заяа хэрхэн эргэхийг ирэх хоёр дэвтрээс л бид мэдэх боломжтой. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/0f0fc2afe8094c4347d6963f462a35b8.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>5. Мирийн язгууртан Хиздар</h3><p></p><p>Зохиол эхлэх үед таван хааны түүхэн тулааны дараа зүг зүгээс ирэх шинэ аюулд долоон ханлиг улсын ирээдүй дээсний дөрөөн дээр дэнжигнэх бол дорно зүгт Таргариений сүүлчийн удам Дэйнерис гурван луутайгаа үнс нурам, үхэл зовлон дээр босгосон хотоо удирдах хэцүүхэн сорилттой нүүр тулгарна. Мирийний албан ёсны хатан гэдгээ бүх хүнд хүлээн зөвшөөрүүлэхийн тулд Дэйнерис хотын эртний язгууртнуудын нэг Хиздартай хүчээр гэрлэх сонголтыг хийдэг. Харамсалтай нь түүний шийдвэр ямар үр дагавар авчирдгийг бид тавдугаар бүлгийн төгсгөлөөс хэдийнэ үзсэн билээ. Харин дэлгэцээр гарсан үйл явдлаас ялгаатай нь ном дээр Дэйнерисийн нөхөр болох Хиздар үнэн хэрэгтээ түүний дайсан болж таардаг. Сонирхолтой нь, хэд хэдэн удаа түүнийг хордуулж алахыг хичээх язгууртан нөхрийн дүр теле цувралд тун гэмгүй нэгнээр дүрслэгддэг. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/26788917b51270c4122330f9cfbb7981.jpg"></p> </div>	Улс даяараа хөл хорионд ороод байгаа энэ цаг үед бидэнд хань болох гол зүйлсийн нэгд ном зүй ёсоор багтана. Гэнэтийн нөхцөл байдалд бидний хяналтаас олон зүйлс ангид байх тул сэтгэл санаагаа тайван байлгаж, өөдрөг байх нь хамгийн чухал. Гэртээ бүх л өдрийг өнгөрөөж байгаа энэ үедээ хий дэмий сэтгэлээ түгшээхийн оронд, “уншина даа” хэмээн төлөвлөсөн ч цаг завгүйн улмаас ширээн дээрээ өрөөд тавьчихсан олон номоо дуусгаж болох шүү дээ. Бид энэ удаагийнхаа нийтлэлээр алдарт “Гал мөсний дуун” цувралын V дэвтэр болох “Луут бүжиг” номын сүүлийн хэсгийг (Их найрын дараа) та бүхэндээ санал болгож байна. Сүнстэй ойгоос Дорны элсэн манхан, Шуурганы адгаас Төмөр арлын жихүүн тэнгис хүртэлх өргөн уудам нутагт өрнөх учир зангилаа нь тайлагдамгүй олон ээдрээт үйл явдлыг өгүүлсэн энэ гайхамшигтай цувралыг нэг л эхлүүлсэн бол сүүлийн хуудсыг эргүүлж байж санаа амардаг уламжлалтай. Тийм ч учраас өдийд "Гал мөсний дуун” цувралыг уншваас нэн тохиромжтой. Цуврал дэвтрүүд дундаа хамгийн олон хуудастай (1016х) “Луут бүжиг”-ийн үйл явдал “Хаадын тоглоом” теле цувралын тавдугаар бүлэгт хамаардаг. Хэдийгээр өнгөрсөн онд HBO-ийн түүхэн шоу дууссан ч хэрэв та кино зохиолд багтаагүй олон чухал үйл явдал, гол дүрүүдийн адал явдлаас хоцрохыг хүсэхгүй бол заавал номыг нь унших хэрэгтэй. Жич: спойлер бий. 1. Эйгон Таргариен Шоуны сүүлийн бүлэгт бид шөнийн харуулын захирагч лорд Жон Сноуг Рейгарын отгон хүү, хууль ёсны угсаа залгамжлагч Таргариен болохыг мэдсэн билээ. Харин “Луут бүжиг” номын хувьд гэвэл Дэйнерис, Жон Сноугаас гадна өөр нэгэн хаан ширээ горилогч Таргариен бий. Хааны газар эзлэгдэх үеэр алагдсан гэх Рейгарын бага хүүг хүлэг баатар Жон Коннингтон аварсан бөгөөд нялх балчраас нь хаан ширээнд суух ханхүүгийн ёсоор түүнийг өсгөн хүмүүжүүлж, нас биед хүрэх цагт Долоон ханлигийн газар нутагт авчрах болно. Энэ хүү олон жилийн тэртээ зэрлэгээр алагдсан нялх Эйгон мөн эсэх нь “Луут бүжиг” дээр таавар хэвээр үлдэх ч дараагийн хоёр дэвтэрт лууны эх, авга эгч Дэйнеристэйгээ эрх мэдлийн төлөө ширүүн тэмцэл өрнүүлэх чухал дүрүүдийн нэг байх нь лавтай. 2. Аръяа Старк Зохиолч Ж. Р. Р. Мартины хамгийн хайртай дүр Аръяа гэдгийг номын үнэнч уншигчид андахгүй биз ээ. “Луут бүжиг” номд Старкийн бага охины тухай хэсэг харьцангуй бага хэдий ч эргэж буцалтгүйгээр хувь заяагаа өөрчлөхөөр Бравост ирээд буй түүний дотоод сэтгэлийн зөрчилдөөн, цөхрөл, шаналал гэхчлэн киноны үйл явдлаар харуулах боломжгүй чухал хэсгүүдийг багтааснаараа онцлог. Олон нүүртэй бурхдын сүмд үйлчлэх Аръяа Старк хүссэн үедээ царайгаа өөрчилж чадах “хэн нэгэн” болохын төлөө олон шалгуурыг давах бөгөөд сонирхолтой нь Брэний нэгэн адил амьтны биед орох чадвартай варг болон хувирдаг. Нүдээ алдсан үедээ бусдыг тагнуулдахын тулд сувгийн муур болон хувирах түүний энэ чадвар цуврал дээр огтхон ч гардаггүй билээ. 3. Доран Мартелл Хаадын тоглоом цувралын хамгийн нүд халтирам хэсгүүдийн нэгт Дорны ханхүү Оберин, сэр Грегор Клегэйн нарын дундах цуст тулаан багтана. Цувралын үзэгчид ихэмсэг, бардам, хийрхүү зантай дур булаам ханхүүгээр Дорны язгууртан угсааг төсөөлдөг бол номын тухайд наран жадны лорд Доран Мартелл Обериноос хамаагүй чухал үүрэгтэй, гол дүрийн нэг юм. Долоон ханлигаас төмөр хаан ширээнд хамгийн сүүлд үнэнч зүтгэлээ илэрхийлсэн дорнчууд үнэн хэрэгтээ хэзээ ч Роберт хааныг хүлээн зөвшөөрөөгүйг “Хэрээний найр” номын төгсгөлөөс уншигчид олж мэддэг. Олон жилийн тэртээ Доран лордын гүнж Ариана Висеристэй өндгөн сүй тавьсан бөгөөд Таргариений удмын сүүлч Кал Дрогод алагдсаны дараа тэрээр өөрийн ууган хүүгээ Дэйнеристэй гэрлүүлэхээр алс холын Гискари руу илгээнэ. Элиа гүнжийн цусан өшөөг авахаар насан туршдаа чармайж буй хөгшин лордын урвалт Таргариен, Мартелл овгийнхны мандан бадралаар төгсөх болов уу? Аль эсвэл хааны газрыг захирагч ланнистерчууд тэднийг газрын хөрснөөс арчих уу? Мартелл овгийн лордоос гадна Вестеросын улс төрийн тавцанд шинээр өөрсдийн дүрмийг зохиох Рус Болтон, Еврон Грэйжойн түүхүүд ч зохиолд улам ач холбогдолтой болж ирнэ. 4. Санса Старк Луут бүжгийн үйл явдал өмнөх дэвтэр болох “Хэрээний найр”-тай нэг цаг хугацааны шугаманд өрнөх бөгөөд өмнөх дэвтэрт гараагүй Жон Сноу, Дэйнерис Таргариен, Тирион гэх гол дүрүүдийг тойрч өрнөх болно. Гэвч энэ их үйл явдал дунд чигчий хуруутай хамт Хөндий руу зугтсан Санса Старкийн түүх хаягдчихсан нь харамсалтай. Телевизийн цуврал дээр Санса Петр Бейлишийн занганд орж улмаар Рамзигийн гэргий болдог бол зохиол дээр өөрийгөө Аръяа гэж худал ярьсан бойдоогийн охинд Болтоны бутач хууртан гэрлэдэг билээ. Винтерфеллд өрнөх Болтон, Станнис хоёрын том тулааны үеэр Теон Сансаг бус түүний эртний найз Жэйнийг авран зугтацгаана . Өөрийн төрсөн гэр болох Винтерфелл рүү ирж, Жон Сноутай ч уулзаагүй байгаа Сансагийн хувь заяа хэрхэн эргэхийг ирэх хоёр дэвтрээс л бид мэдэх боломжтой. 5. Мирийн язгууртан Хиздар Зохиол эхлэх үед таван хааны түүхэн тулааны дараа зүг зүгээс ирэх шинэ аюулд долоон ханлиг улсын ирээдүй дээсний дөрөөн дээр дэнжигнэх бол дорно зүгт Таргариений сүүлчийн удам Дэйнерис гурван луутайгаа үнс нурам, үхэл зовлон дээр босгосон хотоо удирдах хэцүүхэн сорилттой нүүр тулгарна. Мирийний албан ёсны хатан гэдгээ бүх хүнд хүлээн зөвшөөрүүлэхийн тулд Дэйнерис хотын эртний язгууртнуудын нэг Хиздартай хүчээр гэрлэх сонголтыг хийдэг. Харамсалтай нь түүний шийдвэр ямар үр дагавар авчирдгийг бид тавдугаар бүлгийн төгсгөлөөс хэдийнэ үзсэн билээ. Харин дэлгэцээр гарсан үйл явдлаас ялгаатай нь ном дээр Дэйнерисийн нөхөр болох Хиздар үнэн хэрэгтээ түүний дайсан болж таардаг. Сонирхолтой нь, хэд хэдэн удаа түүнийг хордуулж алахыг хичээх язгууртан нөхрийн дүр теле цувралд тун гэмгүй нэгнээр дүрслэгддэг.	Улс даяараа хөл хорионд ороод байгаа энэ цаг үед бидэнд хань болох гол зүйлсийн нэгд ном зүй ёсоор багтана. Гэнэтийн нөхцөл байдалд бидний хяналтаас олон зүйлс ангид байх тул сэтгэл санаагаа тайван байлгаж, өөдрөг байх нь хамгийн чухал. Гэртээ бүх л өдрийг өнгөрөөж байгаа энэ үедээ хий дэмий сэтгэлээ түгшээхийн оронд, “уншина даа” хэмээн төлөвлөсөн ч цаг завгүйн улмаас ширээн дээрээ өрөөд тавьчихсан олон номоо дуусгаж болох шүү дээ. Бид энэ удаагийнхаа нийтлэлээр алдарт “Гал мөсний дуун” цувралын V дэвтэр болох “Луут бүжиг” номын сүүлийн хэсгийг (Их найрын дараа) та бүхэндээ санал болгож байна. Сүнстэй ойгоос Дорны элсэн манхан, Шуурганы адгаас Төмөр арлын жихүүн тэнгис хүртэлх өргөн уудам нутагт өрнөх учир зангилаа нь тайлагдамгүй олон ээдрээт үйл явдлыг өгүүлсэн энэ гайхамшигтай цувралыг нэг л эхлүүлсэн бол сүүлийн хуудсыг эргүүлж байж санаа амардаг уламжлалтай. Тийм ч учраас өдийд "Гал мөсний дуун” цувралыг уншваас нэн тохиромжтой. Цуврал дэвтрүүд дундаа хамгийн олон хуудастай (1016х) “Луут бүжиг”-ийн үйл явдал “Хаадын тоглоом” теле цувралын тавдугаар бүлэгт хамаардаг. Хэдийгээр өнгөрсөн онд HBO-ийн түүхэн шоу дууссан ч хэрэв та кино зохиолд багтаагүй олон чухал үйл явдал, гол дүрүүдийн адал явдлаас хоцрохыг хүсэхгүй бол заавал номыг нь унших хэрэгтэй. Жич: спойлер бий. ### 1. Эйгон Таргариен Шоуны сүүлийн бүлэгт бид шөнийн харуулын захирагч лорд Жон Сноуг Рейгарын отгон хүү, хууль ёсны угсаа залгамжлагч Таргариен болохыг мэдсэн билээ. Харин “Луут бүжиг” номын хувьд гэвэл Дэйнерис, Жон Сноугаас гадна өөр нэгэн хаан ширээ горилогч Таргариен бий. Хааны газар эзлэгдэх үеэр алагдсан гэх Рейгарын бага хүүг хүлэг баатар Жон Коннингтон аварсан бөгөөд нялх балчраас нь хаан ширээнд суух ханхүүгийн ёсоор түүнийг өсгөн хүмүүжүүлж, нас биед хүрэх цагт Долоон ханлигийн газар нутагт авчрах болно. Энэ хүү олон жилийн тэртээ зэрлэгээр алагдсан нялх Эйгон мөн эсэх нь “Луут бүжиг” дээр таавар хэвээр үлдэх ч дараагийн хоёр дэвтэрт лууны эх, авга эгч Дэйнеристэйгээ эрх мэдлийн төлөө ширүүн тэмцэл өрнүүлэх чухал дүрүүдийн нэг байх нь лавтай. ### 2. Аръяа Старк Зохиолч Ж. Р. Р. Мартины хамгийн хайртай дүр Аръяа гэдгийг номын үнэнч уншигчид андахгүй биз ээ. “Луут бүжиг” номд Старкийн бага охины тухай хэсэг харьцангуй бага хэдий ч эргэж буцалтгүйгээр хувь заяагаа өөрчлөхөөр Бравост ирээд буй түүний дотоод сэтгэлийн зөрчилдөөн, цөхрөл, шаналал гэхчлэн киноны үйл явдлаар харуулах боломжгүй чухал хэсгүүдийг багтааснаараа онцлог. Олон нүүртэй бурхдын сүмд үйлчлэх Аръяа Старк хүссэн үедээ царайгаа өөрчилж чадах “хэн нэгэн” болохын төлөө олон шалгуурыг давах бөгөөд сонирхолтой нь Брэний нэгэн адил амьтны биед орох чадвартай варг болон хувирдаг. Нүдээ алдсан үедээ бусдыг тагнуулдахын тулд сувгийн муур болон хувирах түүний энэ чадвар цуврал дээр огтхон ч гардаггүй билээ. ### 3. Доран Мартелл Хаадын тоглоом цувралын хамгийн нүд халтирам хэсгүүдийн нэгт Дорны ханхүү Оберин, сэр Грегор Клегэйн нарын дундах цуст тулаан багтана. Цувралын үзэгчид ихэмсэг, бардам, хийрхүү зантай дур булаам ханхүүгээр Дорны язгууртан угсааг төсөөлдөг бол номын тухайд наран жадны лорд Доран Мартелл Обериноос хамаагүй чухал үүрэгтэй, гол дүрийн нэг юм. Долоон ханлигаас төмөр хаан ширээнд хамгийн сүүлд үнэнч зүтгэлээ илэрхийлсэн дорнчууд үнэн хэрэгтээ хэзээ ч Роберт хааныг хүлээн зөвшөөрөөгүйг “Хэрээний найр” номын төгсгөлөөс уншигчид олж мэддэг. Олон жилийн тэртээ Доран лордын гүнж Ариана Висеристэй өндгөн сүй тавьсан бөгөөд Таргариений удмын сүүлч Кал Дрогод алагдсаны дараа тэрээр өөрийн ууган хүүгээ Дэйнеристэй гэрлүүлэхээр алс холын Гискари руу илгээнэ. Элиа гүнжийн цусан өшөөг авахаар насан туршдаа чармайж буй хөгшин лордын урвалт Таргариен, Мартелл овгийнхны мандан бадралаар төгсөх болов уу? Аль эсвэл хааны газрыг захирагч ланнистерчууд тэднийг газрын хөрснөөс арчих уу? Мартелл овгийн лордоос гадна Вестеросын улс төрийн тавцанд шинээр өөрсдийн дүрмийг зохиох Рус Болтон, Еврон Грэйжойн түүхүүд ч зохиолд улам ач холбогдолтой болж ирнэ. ### 4. Санса Старк Луут бүжгийн үйл явдал өмнөх дэвтэр болох “Хэрээний найр”-тай нэг цаг хугацааны шугаманд өрнөх бөгөөд өмнөх дэвтэрт гараагүй Жон Сноу, Дэйнерис Таргариен, Тирион гэх гол дүрүүдийг тойрч өрнөх болно. Гэвч энэ их үйл явдал дунд чигчий хуруутай хамт Хөндий руу зугтсан Санса Старкийн түүх хаягдчихсан нь харамсалтай. Телевизийн цуврал дээр Санса Петр Бейлишийн занганд орж улмаар Рамзигийн гэргий болдог бол зохиол дээр өөрийгөө Аръяа гэж худал ярьсан бойдоогийн охинд Болтоны бутач хууртан гэрлэдэг билээ. Винтерфеллд өрнөх Болтон, Станнис хоёрын том тулааны үеэр Теон Сансаг бус түүний эртний найз Жэйнийг авран зугтацгаана . Өөрийн төрсөн гэр болох Винтерфелл рүү ирж, Жон Сноутай ч уулзаагүй байгаа Сансагийн хувь заяа хэрхэн эргэхийг ирэх хоёр дэвтрээс л бид мэдэх боломжтой. ### 5. Мирийн язгууртан Хиздар Зохиол эхлэх үед таван хааны түүхэн тулааны дараа зүг зүгээс ирэх шинэ аюулд долоон ханлиг улсын ирээдүй дээсний дөрөөн дээр дэнжигнэх бол дорно зүгт Таргариений сүүлчийн удам Дэйнерис гурван луутайгаа үнс нурам, үхэл зовлон дээр босгосон хотоо удирдах хэцүүхэн сорилттой нүүр тулгарна. Мирийний албан ёсны хатан гэдгээ бүх хүнд хүлээн зөвшөөрүүлэхийн тулд Дэйнерис хотын эртний язгууртнуудын нэг Хиздартай хүчээр гэрлэх сонголтыг хийдэг. Харамсалтай нь түүний шийдвэр ямар үр дагавар авчирдгийг бид тавдугаар бүлгийн төгсгөлөөс хэдийнэ үзсэн билээ. Харин дэлгэцээр гарсан үйл явдлаас ялгаатай нь ном дээр Дэйнерисийн нөхөр болох Хиздар үнэн хэрэгтээ түүний дайсан болж таардаг. Сонирхолтой нь, хэд хэдэн удаа түүнийг хордуулж алахыг хичээх язгууртан нөхрийн дүр теле цувралд тун гэмгүй нэгнээр дүрслэгддэг.
https://unread.today/c/techworm-vr-developer	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2022-03-10T00:00:00	3 сарын 10, 2022	VR хөгжүүлэгч: VR, AR, MR-г ойлгох нь	<div class="article-body"> <h2><div>Бид өмнөх дугаартаа UI (User interface), UX (User experience) дизайн болон front-end хөгжүүлэгчийн зөвлөгөөг хүргэсэн. Тэгвэл энэ удаагийн нийтлэлдээ VR (Virtual reality), AR (Augmented reality), MR (Mixed reality) технологийн талаарх ойлголтын хамтаар VR хөгжүүлэгчийн таван зөвлөгөөг хуваалцах болно. </div></h2><blockquote><p><a href="https://unread.today/c/techworm-front-end" target="_blank">Өмнөх нийтлэлийг унших – Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь</a><br></p> <cite> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ТОДОРХОЙЛОХ НЬ</div></h3><p><b>VR</b> – Virtual reality буюу виртуал бодит байдал нь компьютерийн програм хангамж болон тусгай толгойн өмсгөлийн хамтаар биднийг бодит ертөнцөөс дижитал орчинд аваачих технологи юм. Энэ нь хүний таван мэдрэхүйн гуравт нь буюу харах, сонсох, хүрэх мэдрэхүйд нөлөөлж тухайн газарт очсон мэт мэдрэмж өгч чаддагаараа давуу талтай. Түүхийг сөхвөөс VR нь анх <a href="https://www.vrs.org.uk/virtual-reality/history.html#:~:text=In%201968%20Ivan%20Sutherland%20and,ceiling%20(hence%20its%20name)." target="_blank">19 дүгээр зууны панорамик уран зургаас эхлэлтэй</a> бөгөөд хүний нүдний харагдах орчинг дүүргэхүйц өргөн хүрээнд зурж, бидэнд аливаа үзэгдлийг илүү бодитоор мэдрүүлэх боломж олгодог байсан нь өнөөгийн VR технологийн зорилготой ижил буй. Цагийн явцад VR нь шинжлэх ухаан, кино урлаг, видео тоглоом зэрэг олон төрлийн салбарт ашиглагдсаар 1987 онд одоогийн “Virtual reality” хэмээн <a href="https://www.vrs.org.uk/virtual-reality/history.html#:~:text=In%201968%20Ivan%20Sutherland%20and,ceiling%20(hence%20its%20name)." target="_blank">нэрлэгдэх болжээ</a>. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/2ff3b856a803f5885722ef2723644774.gif"></p><p></p><p><b>AR</b> – Augmented reality нь дээрх виртуал бодит байдлын дараагийн үе шат бөгөөд бодит болон хийсвэр орчныг нэгэн зэрэг харах нөхцлийг бүрдүүлдэг. Тодруулбал, компьютерийн програм хангамжийн тусламжтай бүтээгдсэн аливаа графикыг бодит байдалтай хослуулсан хагас бодит орчин гэж ойлгож болно. Хүний нүдэнд үл харагдах, ойлгоход ярвигтай зүйлс эсвэл очих боломжгүй газрыг бидний байгаа байршлаас шууд үзүүлэх боломжтой нь энэ технологийн гол давуу тал. VR-аас ялгаатай нь та бодит орчинд байхдаа таван мэдрэхүйгээ бүрэн <a href="https://www.businessinsider.com/what-is-augmented-reality" target="_blank">ашиглах боломжтой</a>. Энэхүү технологийг аль ч салбарт өргөн ашиглах боломжтойгоос гадна боловсролын салбарт хамгийн үр өгөөжтэй гэж үзэж болно. Жишээлбэл, байгалийн шинжлэх ухааны зарим хичээл дээр бидний нүдэнд үзэгдэх боломжгүй химийн нэгдэл хэрхэн явагддаг, эсийн хуваагдал яаж өрнөдөг зэргийг үзүүлэх боломжтой. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/33f2261e691af0e6bf3e2ba35d6165b4.gif"></p><p></p><p><b><br></b></p><p><b>MR</b> – VR, AR технологийг хослуулсан Mixed reality нь бодит байдал ба виртуал орон зайг нэгтгэж, хэрэглэгчид тухайн орчинд буй дижитал элементтэй <a href="https://www.vsight.io/blog/the-difference-between-ar-vr-and-mr/" target="_blank">харилцах боломжийг олгодог</a>. Уг технологийн хамгийн энгийн жишээ бол <a href="https://www.microsoft.com/en-us/hololens" target="_blank">Microsoft HoloLens</a>.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/40cff8db372fa696bc550b0bbeaef113.gif"></p><p></p><p><i><br></i></p><p><i>Маш энгийнээр тайлбарлавал…</i></p> <blockquote><p>VR нь бидэнд виртуал ертөнцөд нэвтрэх боломжийг өгдөг бол AR нь бодит ертөнцөд виртуал элементүүдийг авчрах нөхцлийг бүрдүүлдэг. Харин MR нь эдгээр нэмэлт виртуал элементтэй харилцах боломжийг олгоно. <br></p> <cite> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>VR ХӨГЖҮҮЛЭГЧ БАЙХЫН ТУЛД</div></h3><p></p><p>“<a href="http://digitalsolutions.mn/" target="_blank">Digital Solutions</a>” компанийн VR хөгжүүлэгч, төслийн менежер Б.Намууны таван зөвлөгөөг хүргэж байна. Тэрээр мэдээлэл технологийн инженерээр 2018 онд МУИС-ийг төгсөж, 2019 оноос тус компанид ажиллаж буй. Ажлын гараагаа эхэлснээс хойш “Виртуал Хархорум”, Орчин цагийн шинжлэх ухаан үүсч хөгжисний 100 жилийн ойд зориулсан “Шинжлэх ухаан-100” виртуал музей төсөл, VR дээр суурилсан “Боловсролын 21 контент” зэрэг төсөлд VR хөгжүүлэгч, төслийн менежрээр ажилласан туршлагатай. Тэрээр одоо “Метавэрс” төсөл дээр level дизайны багийг ахлан ажиллаж байна. Ташрамд дурдахад, Б.Намуун бол “DevSummit 2022” арга хэмжээний илтгэгч билээ. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/d69a6c3b7005d04b38f79d0fa7b7f721.jpg"></p><blockquote><p>DevSummit 2022 “Into the Metaverse” арга хэмжээний талаарх мэдээллийг <b><a href="https://www.facebook.com/events/611711023274646?active_tab=about" target="_blank">ЭНД </a></b>дарж үзнэ үү. <br></p> <cite> </cite></blockquote><p></p><p><b><i>Optimization буюу оновчлол ашиглах</i></b></p><p>Энэ бол VR хөгжүүлэгчдийн хувьд хамгийн чухал шаардлагуудын нэг. Бидний гаргаж буй аль ч төрлийн програм ямар ч хүчин чадалтай компьютер, тоног төхөөрөмж дээр гацахгүй ажиллах ёстой. Өөрөөр хэлбэл, олон тооны өгөгдлийг нэг дор үзүүлэхэд оновчтой, хурдтай үзүүлэх шаардлага гардаг гэсэн үг.</p><p><b><i>Физикийн хуулиудыг сайн мэддэг байх</i></b></p><p>Бодит ертөнц дээрх физикийн хууль VR ертөнц дотор ч мөн ижил үйлчилснээр хэрэглэгчдэд жинхэнэ мэт мэдрэмж өгч чадна. Харин энэ мэдрэмжийг өгөхийн тулд бид өөрсдөө физикийн хуулиудийг ашиглаж мэддэг байх нь чухал. Жишээ нь, нум сум харвадаг тоглоом хийлээ гэж бодоход бид хэр хүчтэй татаж байгаагаас эхлээд тухайн нум сумын өнцөг, гардус, таталтын хүч гээд бүхий л зүйлийг тооцох шаардлагатай.</p><p><b><i>Simplify аргуудыг ашиглах</i></b></p><p>Аль болох бүхий л 3D объектуудыг энгийн, бага хэмжээтэй байлгахыг зорих ёстой. 3D моделиуд хэт олон нарийвчилсан хэсэгтэй байвал гацалт үүсэх гол шалтгаан болдог.</p><p><b><i>Performance budget буюу гүйцэтгэлийг үнэлэх</i></b></p><p>Виртуал орчныг рендер хийж байх үед аль хэсэгт ямар хэмжээний ачаалал өгч байгааг олж илрүүлэх нь чухал. Учир нь гар утас, дэлгэц эсвэл VR төхөөрөмжийн алийг нь ашиглаж байгаагаас хамааран гүйцэтгэлийн үнэлгээ өөр өөр байдаг.</p><p><b><i>Төрөл бүрийн видео тоглоом тоглох</i></b></p><p>Тоглоом тоглосноор хэрэглэгчийн туршлага буюу UX, хэрхэн харагдах буюу UI болон тоглоом хөгжүүлэлтийн талаар илүү их мэдлэг, туршлагыг олж авдаг. Ингэснээр дараагийн үйл ажиллагааг хөнгөвчилж өгөхөд тусална. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/38ccffc2024a9a03aed639c0a2330cd0.jpg"></p><blockquote><p>Digital Solutions компанийн бүтээлүүдтэй танилцах бол <a href="http://tuuhsoyol.com/" target="_blank"><b>ЭНД </b></a>дарна уу.</p> <cite> </cite></blockquote> </div>	Бид өмнөх дугаартаа UI (User interface), UX (User experience) дизайн болон front-end хөгжүүлэгчийн зөвлөгөөг хүргэсэн. Тэгвэл энэ удаагийн нийтлэлдээ VR (Virtual reality), AR (Augmented reality), MR (Mixed reality) технологийн талаарх ойлголтын хамтаар VR хөгжүүлэгчийн таван зөвлөгөөг хуваалцах болно. Өмнөх нийтлэлийг унших – Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь ТОДОРХОЙЛОХ НЬ VR – Virtual reality буюу виртуал бодит байдал нь компьютерийн програм хангамж болон тусгай толгойн өмсгөлийн хамтаар биднийг бодит ертөнцөөс дижитал орчинд аваачих технологи юм. Энэ нь хүний таван мэдрэхүйн гуравт нь буюу харах, сонсох, хүрэх мэдрэхүйд нөлөөлж тухайн газарт очсон мэт мэдрэмж өгч чаддагаараа давуу талтай. Түүхийг сөхвөөс VR нь анх 19 дүгээр зууны панорамик уран зургаас эхлэлтэй бөгөөд хүний нүдний харагдах орчинг дүүргэхүйц өргөн хүрээнд зурж, бидэнд аливаа үзэгдлийг илүү бодитоор мэдрүүлэх боломж олгодог байсан нь өнөөгийн VR технологийн зорилготой ижил буй. Цагийн явцад VR нь шинжлэх ухаан, кино урлаг, видео тоглоом зэрэг олон төрлийн салбарт ашиглагдсаар 1987 онд одоогийн “Virtual reality” хэмээн нэрлэгдэх болжээ . AR – Augmented reality нь дээрх виртуал бодит байдлын дараагийн үе шат бөгөөд бодит болон хийсвэр орчныг нэгэн зэрэг харах нөхцлийг бүрдүүлдэг. Тодруулбал, компьютерийн програм хангамжийн тусламжтай бүтээгдсэн аливаа графикыг бодит байдалтай хослуулсан хагас бодит орчин гэж ойлгож болно. Хүний нүдэнд үл харагдах, ойлгоход ярвигтай зүйлс эсвэл очих боломжгүй газрыг бидний байгаа байршлаас шууд үзүүлэх боломжтой нь энэ технологийн гол давуу тал. VR-аас ялгаатай нь та бодит орчинд байхдаа таван мэдрэхүйгээ бүрэн ашиглах боломжтой . Энэхүү технологийг аль ч салбарт өргөн ашиглах боломжтойгоос гадна боловсролын салбарт хамгийн үр өгөөжтэй гэж үзэж болно. Жишээлбэл, байгалийн шинжлэх ухааны зарим хичээл дээр бидний нүдэнд үзэгдэх боломжгүй химийн нэгдэл хэрхэн явагддаг, эсийн хуваагдал яаж өрнөдөг зэргийг үзүүлэх боломжтой. MR – VR, AR технологийг хослуулсан Mixed reality нь бодит байдал ба виртуал орон зайг нэгтгэж, хэрэглэгчид тухайн орчинд буй дижитал элементтэй харилцах боломжийг олгодог . Уг технологийн хамгийн энгийн жишээ бол Microsoft HoloLens . Маш энгийнээр тайлбарлавал… VR нь бидэнд виртуал ертөнцөд нэвтрэх боломжийг өгдөг бол AR нь бодит ертөнцөд виртуал элементүүдийг авчрах нөхцлийг бүрдүүлдэг. Харин MR нь эдгээр нэмэлт виртуал элементтэй харилцах боломжийг олгоно. VR ХӨГЖҮҮЛЭГЧ БАЙХЫН ТУЛД “ Digital Solutions ” компанийн VR хөгжүүлэгч, төслийн менежер Б.Намууны таван зөвлөгөөг хүргэж байна. Тэрээр мэдээлэл технологийн инженерээр 2018 онд МУИС-ийг төгсөж, 2019 оноос тус компанид ажиллаж буй. Ажлын гараагаа эхэлснээс хойш “Виртуал Хархорум”, Орчин цагийн шинжлэх ухаан үүсч хөгжисний 100 жилийн ойд зориулсан “Шинжлэх ухаан-100” виртуал музей төсөл, VR дээр суурилсан “Боловсролын 21 контент” зэрэг төсөлд VR хөгжүүлэгч, төслийн менежрээр ажилласан туршлагатай. Тэрээр одоо “Метавэрс” төсөл дээр level дизайны багийг ахлан ажиллаж байна. Ташрамд дурдахад, Б.Намуун бол “DevSummit 2022” арга хэмжээний илтгэгч билээ. DevSummit 2022 “Into the Metaverse” арга хэмжээний талаарх мэдээллийг ЭНД дарж үзнэ үү. Optimization буюу оновчлол ашиглах Энэ бол VR хөгжүүлэгчдийн хувьд хамгийн чухал шаардлагуудын нэг. Бидний гаргаж буй аль ч төрлийн програм ямар ч хүчин чадалтай компьютер, тоног төхөөрөмж дээр гацахгүй ажиллах ёстой. Өөрөөр хэлбэл, олон тооны өгөгдлийг нэг дор үзүүлэхэд оновчтой, хурдтай үзүүлэх шаардлага гардаг гэсэн үг. Физикийн хуулиудыг сайн мэддэг байх Бодит ертөнц дээрх физикийн хууль VR ертөнц дотор ч мөн ижил үйлчилснээр хэрэглэгчдэд жинхэнэ мэт мэдрэмж өгч чадна. Харин энэ мэдрэмжийг өгөхийн тулд бид өөрсдөө физикийн хуулиудийг ашиглаж мэддэг байх нь чухал. Жишээ нь, нум сум харвадаг тоглоом хийлээ гэж бодоход бид хэр хүчтэй татаж байгаагаас эхлээд тухайн нум сумын өнцөг, гардус, таталтын хүч гээд бүхий л зүйлийг тооцох шаардлагатай. Simplify аргуудыг ашиглах Аль болох бүхий л 3D объектуудыг энгийн, бага хэмжээтэй байлгахыг зорих ёстой. 3D моделиуд хэт олон нарийвчилсан хэсэгтэй байвал гацалт үүсэх гол шалтгаан болдог. Performance budget буюу гүйцэтгэлийг үнэлэх Виртуал орчныг рендер хийж байх үед аль хэсэгт ямар хэмжээний ачаалал өгч байгааг олж илрүүлэх нь чухал. Учир нь гар утас, дэлгэц эсвэл VR төхөөрөмжийн алийг нь ашиглаж байгаагаас хамааран гүйцэтгэлийн үнэлгээ өөр өөр байдаг. Төрөл бүрийн видео тоглоом тоглох Тоглоом тоглосноор хэрэглэгчийн туршлага буюу UX, хэрхэн харагдах буюу UI болон тоглоом хөгжүүлэлтийн талаар илүү их мэдлэг, туршлагыг олж авдаг. Ингэснээр дараагийн үйл ажиллагааг хөнгөвчилж өгөхөд тусална. Digital Solutions компанийн бүтээлүүдтэй танилцах бол ЭНД дарна уу.	Бид өмнөх дугаартаа UI (User interface), UX (User experience) дизайн болон front-end хөгжүүлэгчийн зөвлөгөөг хүргэсэн. Тэгвэл энэ удаагийн нийтлэлдээ VR (Virtual reality), AR (Augmented reality), MR (Mixed reality) технологийн талаарх ойлголтын хамтаар VR хөгжүүлэгчийн таван зөвлөгөөг хуваалцах болно. > Өмнөх нийтлэлийг унших – Front-end хөгжүүлэгч: UI, UX-г ойлгох нь ### ТОДОРХОЙЛОХ НЬ VR – Virtual reality буюу виртуал бодит байдал нь компьютерийн програм хангамж болон тусгай толгойн өмсгөлийн хамтаар биднийг бодит ертөнцөөс дижитал орчинд аваачих технологи юм. Энэ нь хүний таван мэдрэхүйн гуравт нь буюу харах, сонсох, хүрэх мэдрэхүйд нөлөөлж тухайн газарт очсон мэт мэдрэмж өгч чаддагаараа давуу талтай. Түүхийг сөхвөөс VR нь анх 19 дүгээр зууны панорамик уран зургаас эхлэлтэй.) бөгөөд хүний нүдний харагдах орчинг дүүргэхүйц өргөн хүрээнд зурж, бидэнд аливаа үзэгдлийг илүү бодитоор мэдрүүлэх боломж олгодог байсан нь өнөөгийн VR технологийн зорилготой ижил буй. Цагийн явцад VR нь шинжлэх ухаан, кино урлаг, видео тоглоом зэрэг олон төрлийн салбарт ашиглагдсаар 1987 онд одоогийн “Virtual reality” хэмээн нэрлэгдэх болжээ.). AR – Augmented reality нь дээрх виртуал бодит байдлын дараагийн үе шат бөгөөд бодит болон хийсвэр орчныг нэгэн зэрэг харах нөхцлийг бүрдүүлдэг. Тодруулбал, компьютерийн програм хангамжийн тусламжтай бүтээгдсэн аливаа графикыг бодит байдалтай хослуулсан хагас бодит орчин гэж ойлгож болно. Хүний нүдэнд үл харагдах, ойлгоход ярвигтай зүйлс эсвэл очих боломжгүй газрыг бидний байгаа байршлаас шууд үзүүлэх боломжтой нь энэ технологийн гол давуу тал. VR-аас ялгаатай нь та бодит орчинд байхдаа таван мэдрэхүйгээ бүрэн ашиглах боломжтой. Энэхүү технологийг аль ч салбарт өргөн ашиглах боломжтойгоос гадна боловсролын салбарт хамгийн үр өгөөжтэй гэж үзэж болно. Жишээлбэл, байгалийн шинжлэх ухааны зарим хичээл дээр бидний нүдэнд үзэгдэх боломжгүй химийн нэгдэл хэрхэн явагддаг, эсийн хуваагдал яаж өрнөдөг зэргийг үзүүлэх боломжтой. MR – VR, AR технологийг хослуулсан Mixed reality нь бодит байдал ба виртуал орон зайг нэгтгэж, хэрэглэгчид тухайн орчинд буй дижитал элементтэй харилцах боломжийг олгодог. Уг технологийн хамгийн энгийн жишээ бол Microsoft HoloLens. Маш энгийнээр тайлбарлавал… > VR нь бидэнд виртуал ертөнцөд нэвтрэх боломжийг өгдөг бол AR нь бодит ертөнцөд виртуал элементүүдийг авчрах нөхцлийг бүрдүүлдэг. Харин MR нь эдгээр нэмэлт виртуал элементтэй харилцах боломжийг олгоно. ### VR ХӨГЖҮҮЛЭГЧ БАЙХЫН ТУЛД “Digital Solutions” компанийн VR хөгжүүлэгч, төслийн менежер Б.Намууны таван зөвлөгөөг хүргэж байна. Тэрээр мэдээлэл технологийн инженерээр 2018 онд МУИС-ийг төгсөж, 2019 оноос тус компанид ажиллаж буй. Ажлын гараагаа эхэлснээс хойш “Виртуал Хархорум”, Орчин цагийн шинжлэх ухаан үүсч хөгжисний 100 жилийн ойд зориулсан “Шинжлэх ухаан-100” виртуал музей төсөл, VR дээр суурилсан “Боловсролын 21 контент” зэрэг төсөлд VR хөгжүүлэгч, төслийн менежрээр ажилласан туршлагатай. Тэрээр одоо “Метавэрс” төсөл дээр level дизайны багийг ахлан ажиллаж байна. Ташрамд дурдахад, Б.Намуун бол “DevSummit 2022” арга хэмжээний илтгэгч билээ. > DevSummit 2022 “Into the Metaverse” арга хэмжээний талаарх мэдээллийг ЭНД дарж үзнэ үү. *Optimization буюу оновчлол ашиглах* Энэ бол VR хөгжүүлэгчдийн хувьд хамгийн чухал шаардлагуудын нэг. Бидний гаргаж буй аль ч төрлийн програм ямар ч хүчин чадалтай компьютер, тоног төхөөрөмж дээр гацахгүй ажиллах ёстой. Өөрөөр хэлбэл, олон тооны өгөгдлийг нэг дор үзүүлэхэд оновчтой, хурдтай үзүүлэх шаардлага гардаг гэсэн үг. *Физикийн хуулиудыг сайн мэддэг байх* Бодит ертөнц дээрх физикийн хууль VR ертөнц дотор ч мөн ижил үйлчилснээр хэрэглэгчдэд жинхэнэ мэт мэдрэмж өгч чадна. Харин энэ мэдрэмжийг өгөхийн тулд бид өөрсдөө физикийн хуулиудийг ашиглаж мэддэг байх нь чухал. Жишээ нь, нум сум харвадаг тоглоом хийлээ гэж бодоход бид хэр хүчтэй татаж байгаагаас эхлээд тухайн нум сумын өнцөг, гардус, таталтын хүч гээд бүхий л зүйлийг тооцох шаардлагатай. *Simplify аргуудыг ашиглах* Аль болох бүхий л 3D объектуудыг энгийн, бага хэмжээтэй байлгахыг зорих ёстой. 3D моделиуд хэт олон нарийвчилсан хэсэгтэй байвал гацалт үүсэх гол шалтгаан болдог. *Performance budget буюу гүйцэтгэлийг үнэлэх* Виртуал орчныг рендер хийж байх үед аль хэсэгт ямар хэмжээний ачаалал өгч байгааг олж илрүүлэх нь чухал. Учир нь гар утас, дэлгэц эсвэл VR төхөөрөмжийн алийг нь ашиглаж байгаагаас хамааран гүйцэтгэлийн үнэлгээ өөр өөр байдаг. *Төрөл бүрийн видео тоглоом тоглох* Тоглоом тоглосноор хэрэглэгчийн туршлага буюу UX, хэрхэн харагдах буюу UI болон тоглоом хөгжүүлэлтийн талаар илүү их мэдлэг, туршлагыг олж авдаг. Ингэснээр дараагийн үйл ажиллагааг хөнгөвчилж өгөхөд тусална. > Digital Solutions компанийн бүтээлүүдтэй танилцах бол ЭНД дарна уу.
https://unread.today/c/techworm-dev2022	Techworm	Unread Today	2022-03-17T00:00:00	3 сарын 17, 2022	"DevSummit 2022 - Into the Metaverse" арга хэмжээний талаар мэдэх ёстой бүх зүйлс	<div class="article-body no-wide-image"> <h2><div>"Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд" хэмээн тодорхойлж, метаверс буюу биет болон виртуал ертөнцийн шинэ эрин үеийг онцолж буй мэдээллийн технологийн салбарынхны Монгол дахь хамгийн том цугларалт "DevSummit" айсуй. </div><div><br></div><div>Нэгэн дээвэр дор 800 гаруй оролцогчдыг цуглуулж, хамгийн сүүлийн үеийн тренд болж буй сэдвээр санал солилцох "tech conference" нь цар тахлын улмаас хоёр жил хойшилсны эцэст гуравдугаар сарын 19-нд "Into the Metaverse" сэдвийн дор Corporate Convention & Hall-д болох гэж байна. </div><div><br></div><div>Шинэ технологи, шинэ эрин үеийг өртөөлж, салбартаа түншлэл, хамтын ажиллагаа, бизнесийн боломжуудыг эрэлхийлж буй хэн бүхэнд зориулан "DevSummit 2022" арга хэмжээний талаарх мэдвэл зохих бүхнийг онцолж байна. </div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Мета ертөнц рүү </h3><p></p><p>Мэдээллийн технологийн салбарынхны нэгдэн нягтрах хамгийн том платформ болсон DevSummit арга хэмжээ бол дараагийн үеийн олон шилдэг хөгжүүлэгч, инженерийг танилцуулах талбар юм. Энэ салбарынханд зайлшгүй нэг дор чуулж, мэддэг чаддагаа, хийсэн бүтээснээ бусадтай хуваалцах, дэлхийн трендтэй танилцах, алдаа оноогоо ярилцах, тулгамдсан асуудлын шийдлийг хэлэлцэх шаардлага бий. </p><p>Тиймээс зохион байгуулагчдын зүгээс арга хэмжээг "Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд" хэмээн тодорхойлж, 2019 онд шинэ цаг үеийг эхлүүлье хэмээн уриалснаар #TheFutureBegins хаштагийг хавсаргасан билээ. Энэ дагуу арга хэмжээний өнгө төрх, имижийг бүрдүүлэхдээ Back To The Future-ээс сэдэвлэж, бүх хөтөлбөр, идэвхжүүлэлтээ кодын форматаар хүргэж байсан юм. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/a1c240982ba147e7cb93fe6e947a923b.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/d3c045471929488f21ea3a2c73d44314.png"></p><p></p><p>Тэгвэл өдгөө дэлхийн технологийн акул компаниуд хүч тавин орохоо хэдийн зарлаад буй метаверс технологийг энэ удаагийн арга хэмжээний үндсэн сэдэв болгон, олон талын мэргэжилтнүүд мэдлэг туршлагаа солилцох гэж байна.</p><p>Метаверс ертөнц нь зөвхөн мэдээллийн технологийн хөгжил дэвшлийг түүчээлж зогсохгүй дэлхийн улс оронд нийгэм, эдийн засгийн олон давуу талыг бий болгох ирээдүйтэй хэмээн үзэж буй. Дэлхийн өнцөг булан бүрээс мета ертөнцөд хөл тавьж буй оролцогч талууд өөрсдийн бизнес, соёл урлаг, түүх дурсгалаа таниулж, хүссэн хүн бүр үзэл бодол, дуу хоолойгоо цаг хугацаа, орон зайнаас үл хамааран түгээх өргөн боломж нээгдэж байна.</p><p>Иймээс мэдээллийн технологийн салбарын гол индэр болсон DevSummit арга хэмжээ "Into the Metaverse" агуулгыг онцолж, хөгжүүлэгчид, инженерүүдэд шинэ санаа сэдэл, урам зоригийг бадраахаар зорьж байна.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>хөтөлбөрийг хөглөх нь </h3><p></p><p>Жийнсэн өмд, юүдэнтэй цамц, кээт өмссөн залуус бужигнасан, ер бусын чөлөөт уур амьсгалын бүрдүүлэх DevSummit арга хэмжээний хөтөлбөрийг танилцуулъя. </p><p>Бүтэн өдрийн турш үргэлжлэх арга хэмжээ нь "Tech Tak Series", "Ask Me Anything”, "Women Techmakers", "Workshops", "Expo" гэх <b>үндсэн таван хэсгээс</b> бүрдэнэ.<br><br><b><i>Tech Talk Series </i></b>- Монголын тек салбарын мэргэжилтнүүд мэдлэг туршлагаа солилцож, салбарын хөгжлөө хэлэлцэж, хоорондоо танилцаж, өөрсдийн хөгжүүлж буй шинэ бүтээгдэхүүн үйлчилгээг танилцуулна. </p><p><b><i>Ask Me Anything</i></b> - Илтгэл бүрийн араас "Ask Me Anything" булан үргэлжилж, хүссэн илтгэгчээс асуулт асууж, санал солилцох боломжтой. Асуулт хариултын хугацаа хязгаартай тул асуултаа урьдчилан бэлдээрэй.</p><p><b><i>Women Techmakers</i></b> - Технологийн салбар дахь эмэгтэйчүүдийн оролцоог идэвхжүүлэх зорилготой энэхүү хэсэгт салбарын эмэгтэй мэргэжилтнүүдийн төлөөлөл хүрэлцэн ирж, тулгарч буй бэрхшээл, ололт амжилтын түүхээсээ хуваалцах болно.</p><p><b><i>Tech Expo</i></b> - Технологийн салбарынхны нэвтрүүлж буй шинэ, содон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй танилцах, шинэ ажлын байр, боломжууд хайх өргөн экспо бүтэн өдрийн турш үргэлжлэх юм шүү. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/00fe67a0516a29c47d53cf435487e0f3.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/a0956a3df8ffe2e06f800fd2076b992a.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/660bd36bb10eebc6e1dbc549eb20f699.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/9c5d5c7440fbd719bf17cf3d56b217b3.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/8a983d075c6bce8c9b7ea7324e15f0f1.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/d2e622f69cc7b517ee97c1370840ed92.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">илтгэгчдийг алдаршуулах нь </h3><p></p><p>DevSummit-ийн тайзнаа гадаад дотоодын технологийн компаниудад ажилласан туршлагатай экспертүүд, салбарын акулууд, топ компаниуд, олон улсын нэр хүндтэй төлөөлөгчид мэдээллийн технологийн ирээдүйтэй холбоотой, сүүлийн үед тренд болж буй сэдвүүдээр олон сонирхолтой илтгэл, хэлэлцүүлгийг өрнүүлнэ. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/c523d9a30b624237a3685bed48697853.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/efeadb818d9fcd5096cedc6d9d8b72c5.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/bd5ba31311790a5745bb7e3ea340ddbe.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/be693a8e0a16259bb0be08398d2a71aa.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/4df31dbb7d381558470665ef3f64805b.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/d6fbf5c25e0007b02adbf21fa9f19eda.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/4ce3edb035bf9bca26f8eb2d0062b248.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/53/aa91d81fde2d3de3958a464933053d02.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/7ba6243f-c8c9-49fe-a686-e7e429f476ab/a02806adf125caabc9e474f6944f3dab.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/7cd61ffed0ce9dd7524bd3b758b4d1a2.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>Ирэхийн өмнө</div><div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/07f58c67dc7610d6be34742a9338e9bc.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">арга хэмжээнд оролцох </h3><p></p><p><b>Албан ёсны веб хуудас: <a href="https://devsummit.mn/" target="_blank">www.devsummit.mn</a></b><br><b>Фэйсбүүк эвент: <a href="https://www.facebook.com/events/611711023274646/?ref=newsfeed" target="_blank">DevSummit 2022: Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд</a></b><br><b><br></b><b>Тасалбар авах</b>: <a href="https://shoppy.mn/products/unread-devsummit-2022" target="_blank">Shoppy </a>l <a href="https://ardshop.mn/detail/111464" target="_blank">Ardshop</a> l <a href="https://monpay.mn/#/" target="_blank">Monpay</a></p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/Qoyk21e_KL4?rel=0"></iframe> </div> </div>	"Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд" хэмээн тодорхойлж, метаверс буюу биет болон виртуал ертөнцийн шинэ эрин үеийг онцолж буй мэдээллийн технологийн салбарынхны Монгол дахь хамгийн том цугларалт "DevSummit" айсуй. Нэгэн дээвэр дор 800 гаруй оролцогчдыг цуглуулж, хамгийн сүүлийн үеийн тренд болж буй сэдвээр санал солилцох "tech conference" нь цар тахлын улмаас хоёр жил хойшилсны эцэст гуравдугаар сарын 19-нд "Into the Metaverse" сэдвийн дор Corporate Convention & Hall-д болох гэж байна. Шинэ технологи, шинэ эрин үеийг өртөөлж, салбартаа түншлэл, хамтын ажиллагаа, бизнесийн боломжуудыг эрэлхийлж буй хэн бүхэнд зориулан "DevSummit 2022" арга хэмжээний талаарх мэдвэл зохих бүхнийг онцолж байна. Мета ертөнц рүү Мэдээллийн технологийн салбарынхны нэгдэн нягтрах хамгийн том платформ болсон DevSummit арга хэмжээ бол дараагийн үеийн олон шилдэг хөгжүүлэгч, инженерийг танилцуулах талбар юм. Энэ салбарынханд зайлшгүй нэг дор чуулж, мэддэг чаддагаа, хийсэн бүтээснээ бусадтай хуваалцах, дэлхийн трендтэй танилцах, алдаа оноогоо ярилцах, тулгамдсан асуудлын шийдлийг хэлэлцэх шаардлага бий. Тиймээс зохион байгуулагчдын зүгээс арга хэмжээг "Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд" хэмээн тодорхойлж, 2019 онд шинэ цаг үеийг эхлүүлье хэмээн уриалснаар #TheFutureBegins хаштагийг хавсаргасан билээ. Энэ дагуу арга хэмжээний өнгө төрх, имижийг бүрдүүлэхдээ Back To The Future-ээс сэдэвлэж, бүх хөтөлбөр, идэвхжүүлэлтээ кодын форматаар хүргэж байсан юм. Тэгвэл өдгөө дэлхийн технологийн акул компаниуд хүч тавин орохоо хэдийн зарлаад буй метаверс технологийг энэ удаагийн арга хэмжээний үндсэн сэдэв болгон, олон талын мэргэжилтнүүд мэдлэг туршлагаа солилцох гэж байна. Метаверс ертөнц нь зөвхөн мэдээллийн технологийн хөгжил дэвшлийг түүчээлж зогсохгүй дэлхийн улс оронд нийгэм, эдийн засгийн олон давуу талыг бий болгох ирээдүйтэй хэмээн үзэж буй. Дэлхийн өнцөг булан бүрээс мета ертөнцөд хөл тавьж буй оролцогч талууд өөрсдийн бизнес, соёл урлаг, түүх дурсгалаа таниулж, хүссэн хүн бүр үзэл бодол, дуу хоолойгоо цаг хугацаа, орон зайнаас үл хамааран түгээх өргөн боломж нээгдэж байна. Иймээс мэдээллийн технологийн салбарын гол индэр болсон DevSummit арга хэмжээ "Into the Metaverse" агуулгыг онцолж, хөгжүүлэгчид, инженерүүдэд шинэ санаа сэдэл, урам зоригийг бадраахаар зорьж байна. хөтөлбөрийг хөглөх нь Жийнсэн өмд, юүдэнтэй цамц, кээт өмссөн залуус бужигнасан, ер бусын чөлөөт уур амьсгалын бүрдүүлэх DevSummit арга хэмжээний хөтөлбөрийг танилцуулъя. Бүтэн өдрийн турш үргэлжлэх арга хэмжээ нь "Tech Tak Series", "Ask Me Anything”, "Women Techmakers", "Workshops", "Expo" гэх үндсэн таван хэсгээс бүрдэнэ. Tech Talk Series - Монголын тек салбарын мэргэжилтнүүд мэдлэг туршлагаа солилцож, салбарын хөгжлөө хэлэлцэж, хоорондоо танилцаж, өөрсдийн хөгжүүлж буй шинэ бүтээгдэхүүн үйлчилгээг танилцуулна. Ask Me Anything - Илтгэл бүрийн араас "Ask Me Anything" булан үргэлжилж, хүссэн илтгэгчээс асуулт асууж, санал солилцох боломжтой. Асуулт хариултын хугацаа хязгаартай тул асуултаа урьдчилан бэлдээрэй. Women Techmakers - Технологийн салбар дахь эмэгтэйчүүдийн оролцоог идэвхжүүлэх зорилготой энэхүү хэсэгт салбарын эмэгтэй мэргэжилтнүүдийн төлөөлөл хүрэлцэн ирж, тулгарч буй бэрхшээл, ололт амжилтын түүхээсээ хуваалцах болно. Tech Expo - Технологийн салбарынхны нэвтрүүлж буй шинэ, содон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй танилцах, шинэ ажлын байр, боломжууд хайх өргөн экспо бүтэн өдрийн турш үргэлжлэх юм шүү. илтгэгчдийг алдаршуулах нь DevSummit-ийн тайзнаа гадаад дотоодын технологийн компаниудад ажилласан туршлагатай экспертүүд, салбарын акулууд, топ компаниуд, олон улсын нэр хүндтэй төлөөлөгчид мэдээллийн технологийн ирээдүйтэй холбоотой, сүүлийн үед тренд болж буй сэдвүүдээр олон сонирхолтой илтгэл, хэлэлцүүлгийг өрнүүлнэ. Ирэхийн өмнө арга хэмжээнд оролцох Албан ёсны веб хуудас: www.devsummit.mn Фэйсбүүк эвент: DevSummit 2022: Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд Тасалбар авах : Shoppy l Ardshop l Monpay	"Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд" хэмээн тодорхойлж, метаверс буюу биет болон виртуал ертөнцийн шинэ эрин үеийг онцолж буй мэдээллийн технологийн салбарынхны Монгол дахь хамгийн том цугларалт "DevSummit" айсуй. Нэгэн дээвэр дор 800 гаруй оролцогчдыг цуглуулж, хамгийн сүүлийн үеийн тренд болж буй сэдвээр санал солилцох "tech conference" нь цар тахлын улмаас хоёр жил хойшилсны эцэст гуравдугаар сарын 19-нд "Into the Metaverse" сэдвийн дор Corporate Convention & Hall-д болох гэж байна. Шинэ технологи, шинэ эрин үеийг өртөөлж, салбартаа түншлэл, хамтын ажиллагаа, бизнесийн боломжуудыг эрэлхийлж буй хэн бүхэнд зориулан "DevSummit 2022" арга хэмжээний талаарх мэдвэл зохих бүхнийг онцолж байна. ### Мета ертөнц рүү Мэдээллийн технологийн салбарынхны нэгдэн нягтрах хамгийн том платформ болсон DevSummit арга хэмжээ бол дараагийн үеийн олон шилдэг хөгжүүлэгч, инженерийг танилцуулах талбар юм. Энэ салбарынханд зайлшгүй нэг дор чуулж, мэддэг чаддагаа, хийсэн бүтээснээ бусадтай хуваалцах, дэлхийн трендтэй танилцах, алдаа оноогоо ярилцах, тулгамдсан асуудлын шийдлийг хэлэлцэх шаардлага бий. Тиймээс зохион байгуулагчдын зүгээс арга хэмжээг "Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд" хэмээн тодорхойлж, 2019 онд шинэ цаг үеийг эхлүүлье хэмээн уриалснаар #TheFutureBegins хаштагийг хавсаргасан билээ. Энэ дагуу арга хэмжээний өнгө төрх, имижийг бүрдүүлэхдээ Back To The Future-ээс сэдэвлэж, бүх хөтөлбөр, идэвхжүүлэлтээ кодын форматаар хүргэж байсан юм. Тэгвэл өдгөө дэлхийн технологийн акул компаниуд хүч тавин орохоо хэдийн зарлаад буй метаверс технологийг энэ удаагийн арга хэмжээний үндсэн сэдэв болгон, олон талын мэргэжилтнүүд мэдлэг туршлагаа солилцох гэж байна. Метаверс ертөнц нь зөвхөн мэдээллийн технологийн хөгжил дэвшлийг түүчээлж зогсохгүй дэлхийн улс оронд нийгэм, эдийн засгийн олон давуу талыг бий болгох ирээдүйтэй хэмээн үзэж буй. Дэлхийн өнцөг булан бүрээс мета ертөнцөд хөл тавьж буй оролцогч талууд өөрсдийн бизнес, соёл урлаг, түүх дурсгалаа таниулж, хүссэн хүн бүр үзэл бодол, дуу хоолойгоо цаг хугацаа, орон зайнаас үл хамааран түгээх өргөн боломж нээгдэж байна. Иймээс мэдээллийн технологийн салбарын гол индэр болсон DevSummit арга хэмжээ "Into the Metaverse" агуулгыг онцолж, хөгжүүлэгчид, инженерүүдэд шинэ санаа сэдэл, урам зоригийг бадраахаар зорьж байна. ### хөтөлбөрийг хөглөх нь Жийнсэн өмд, юүдэнтэй цамц, кээт өмссөн залуус бужигнасан, ер бусын чөлөөт уур амьсгалын бүрдүүлэх DevSummit арга хэмжээний хөтөлбөрийг танилцуулъя. Бүтэн өдрийн турш үргэлжлэх арга хэмжээ нь "Tech Tak Series", "Ask Me Anything”, "Women Techmakers", "Workshops", "Expo" гэх үндсэн таван хэсгээс бүрдэнэ. *Tech Talk Series* - Монголын тек салбарын мэргэжилтнүүд мэдлэг туршлагаа солилцож, салбарын хөгжлөө хэлэлцэж, хоорондоо танилцаж, өөрсдийн хөгжүүлж буй шинэ бүтээгдэхүүн үйлчилгээг танилцуулна. *Ask Me Anything* - Илтгэл бүрийн араас "Ask Me Anything" булан үргэлжилж, хүссэн илтгэгчээс асуулт асууж, санал солилцох боломжтой. Асуулт хариултын хугацаа хязгаартай тул асуултаа урьдчилан бэлдээрэй. *Women Techmakers* - Технологийн салбар дахь эмэгтэйчүүдийн оролцоог идэвхжүүлэх зорилготой энэхүү хэсэгт салбарын эмэгтэй мэргэжилтнүүдийн төлөөлөл хүрэлцэн ирж, тулгарч буй бэрхшээл, ололт амжилтын түүхээсээ хуваалцах болно. *Tech Expo* - Технологийн салбарынхны нэвтрүүлж буй шинэ, содон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй танилцах, шинэ ажлын байр, боломжууд хайх өргөн экспо бүтэн өдрийн турш үргэлжлэх юм шүү. ### илтгэгчдийг алдаршуулах нь DevSummit-ийн тайзнаа гадаад дотоодын технологийн компаниудад ажилласан туршлагатай экспертүүд, салбарын акулууд, топ компаниуд, олон улсын нэр хүндтэй төлөөлөгчид мэдээллийн технологийн ирээдүйтэй холбоотой, сүүлийн үед тренд болж буй сэдвүүдээр олон сонирхолтой илтгэл, хэлэлцүүлгийг өрнүүлнэ. ### Ирэхийн өмнө ### арга хэмжээнд оролцох Албан ёсны веб хуудас: www.devsummit.mn Фэйсбүүк эвент: DevSummit 2022: Хөгжүүлэгчдээс Хөгжүүлэгчдэд Тасалбар авах: Shoppy l Ardshop l Monpay
https://unread.today/c/booktalk-enkhbayarnats	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2020-11-28T00:00:00	11 сарын 28, 2020	Номтой яриа #11 - Орчуулагч Нац.Энхбаяр	<div class="article-body"> <h2>"Орчин үеийн хятад яруу найраг" орчуулгын түүврээрээ Монголын зохиолчдын эвлэлээс оны шилдэг бүтээлүүдэд олгодог "Алтан өд" шагналыг утга зохиолын орчуулгын төрөлд хүртсэн орчуулагч Нац.Энхбаярыг энэ удаагийн дугаартаа урилаа. Өнгөрсөн зуун жилд бичигдсэн, 80 орчим яруу найрагчийн 250 гаруй шүлэг багтсан эл түүвэр бол үгийн урлагт шимтэгсдийн хувьд үнэт эрдэнэ болсон, яруу сайхан бүтээл билээ. </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Та ямар төрлийн ном уншдаг вэ? Одоо уншиж буй ном? </h3><p class="MsoNormal">Уран зохиол. Хааяа уран зохиолоо дагаж гүн ухаан, шашин, түүхийн номууд уншина. Энэ хөл хориог далимдуулж “Тагтаа”-гаас уншиж амжаагүй явсан номуудаа нухаж байна. “Хайрын дөчин дүрэм”, “Цусаа худалдсан тэмдэглэл”, “Сайн уу, гуниг минь” гэх зэрэг. Олон сар уншиж буй номууд гэвэл “Ариун библи”, МНТ-ны хэд хэдэн хувилбар ширээн дээр байна. Мөн яруу найргийн орчуулгын цуврал дэвтрүүд гаргах бодолтой, Барууны нэгэн яруу найрагчийн 30 орчим түүврийг дижитал хэлбэрээр татаж аваад судалгаа маягаар уншиж байгаа.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ?</h3><p>Г.Аюурзанын “2х2=6 буюу суут 60 сэтгэгч” тэргүүт хар цувралыг анх уншаад амьдралыг арай өөр нүдээр харж эхэлсэн санагддаг. Яруу найргийн хувьд Д.Нямсүрэн, Л.Өлзийтөгс нарын шүлгийг уншаад маш их таашаал авч байсан. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номоо хэрхэн сонгодог вэ? </h3><p>Дэлхийд шинээр гарч буй номууд, бестселлер, “Goodreads”-ийн үнэлгээ гэх мэтийг анхаарч үздэггүй. Монголд хэвлэгдэж буй номууд ерөнхийдөө тов тодорхой байдаг учир өөрийнхөө үнэлэмжээр л сонгодог. Уран зохиолыг зах зухаас нь гадарлаж эхлээд байгаа болохоор сонголт дээр нэг их юм боддоггүй юм байна. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? </h3><p class="MsoNormal">Зэрэг хэд хэдэн ном уншдаг. Унтлагын өрөөнд роман, 00-ийн өрөөнд шүлэг, машиндаа богино өгүүллэгүүд гэх маягаар уншихад арай боломжтой орчноор нь ялгачихдаг. Хажууд хүүхдүүд шуугилдаж байсан ч, хөгжим хангинаж байсан ч уншиж болоод л байдаг. Харин шүлгийг нам гүм орчинд унших сайхан. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ?</h3><p class="MsoNormal">Залуу дүү нар Будда, Христ, Исламын гэх гурван гол шашны философийн талаар ядаж дундаж ойлголттой байгаасай гэж боддог. Жишээ нь: Өрнөдийн сэтгэлгээг ойлгохын тулд эхлээд библи л унших ёстой юм байна гэдгийг би маш хожуу ойлгосон. Би ч өөрөө сайн мэдэхгүй л дээ, уншиж л байна.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ?</h3><p class="MsoNormal">Өөрийнхөө туулж буй амьдралын тухай, аав ээжийнхээ тухай сюрреалист маягийн зохиол бичиж байна гэж хааяа мөрөөддөг. Гэхдээ хэзээ ч бүтэхгүй л дээ. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? </h3><p class="MsoNormal">Хүн бүр өөрийнхөө дуртай номыг л уншиг. Нэг найз маань гэхэд байнга л хувь хүний хөгжлийн ном уншиж явдаг, миний хувьд бол тэрэн шиг хэрэггүй юм байхгүй. Гэтэл тэр найзад маань хэрэг болоод, хөгжөөд байгаа юм шиг санагддаг. Хүүхдүүд маань ч гэсэн сайн муу элдэв зохиол уншиж байгаад сүүлийн үед арай зөв номоо барьж аваад байгаа нь анзаарагдсан. Заавал унших ном, залуу насандаа амжиж унших зохиолууд гэх мэт зөвлөмжүүдэд дургүй.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Эдгээр асуултад хэнийг хариулаасай гэж хүсэж байна? </h3><p class="MsoNormal">Яруу найрагч Б.Батзаяа, орчуулагч П.Номинбилэг хоёрын номын тухай бодлыг сонсмоор байна.</p> </div>	"Орчин үеийн хятад яруу найраг" орчуулгын түүврээрээ Монголын зохиолчдын эвлэлээс оны шилдэг бүтээлүүдэд олгодог "Алтан өд" шагналыг утга зохиолын орчуулгын төрөлд хүртсэн орчуулагч Нац.Энхбаярыг энэ удаагийн дугаартаа урилаа. Өнгөрсөн зуун жилд бичигдсэн, 80 орчим яруу найрагчийн 250 гаруй шүлэг багтсан эл түүвэр бол үгийн урлагт шимтэгсдийн хувьд үнэт эрдэнэ болсон, яруу сайхан бүтээл билээ. Та ямар төрлийн ном уншдаг вэ? Одоо уншиж буй ном? Уран зохиол. Хааяа уран зохиолоо дагаж гүн ухаан, шашин, түүхийн номууд уншина. Энэ хөл хориог далимдуулж “Тагтаа”-гаас уншиж амжаагүй явсан номуудаа нухаж байна. “Хайрын дөчин дүрэм”, “Цусаа худалдсан тэмдэглэл”, “Сайн уу, гуниг минь” гэх зэрэг. Олон сар уншиж буй номууд гэвэл “Ариун библи”, МНТ-ны хэд хэдэн хувилбар ширээн дээр байна. Мөн яруу найргийн орчуулгын цуврал дэвтрүүд гаргах бодолтой, Барууны нэгэн яруу найрагчийн 30 орчим түүврийг дижитал хэлбэрээр татаж аваад судалгаа маягаар уншиж байгаа. ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Г.Аюурзанын “2х2=6 буюу суут 60 сэтгэгч” тэргүүт хар цувралыг анх уншаад амьдралыг арай өөр нүдээр харж эхэлсэн санагддаг. Яруу найргийн хувьд Д.Нямсүрэн, Л.Өлзийтөгс нарын шүлгийг уншаад маш их таашаал авч байсан. Номоо хэрхэн сонгодог вэ? Дэлхийд шинээр гарч буй номууд, бестселлер, “Goodreads”-ийн үнэлгээ гэх мэтийг анхаарч үздэггүй. Монголд хэвлэгдэж буй номууд ерөнхийдөө тов тодорхой байдаг учир өөрийнхөө үнэлэмжээр л сонгодог. Уран зохиолыг зах зухаас нь гадарлаж эхлээд байгаа болохоор сонголт дээр нэг их юм боддоггүй юм байна. НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Зэрэг хэд хэдэн ном уншдаг. Унтлагын өрөөнд роман, 00-ийн өрөөнд шүлэг, машиндаа богино өгүүллэгүүд гэх маягаар уншихад арай боломжтой орчноор нь ялгачихдаг. Хажууд хүүхдүүд шуугилдаж байсан ч, хөгжим хангинаж байсан ч уншиж болоод л байдаг. Харин шүлгийг нам гүм орчинд унших сайхан. БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Залуу дүү нар Будда, Христ, Исламын гэх гурван гол шашны философийн талаар ядаж дундаж ойлголттой байгаасай гэж боддог. Жишээ нь: Өрнөдийн сэтгэлгээг ойлгохын тулд эхлээд библи л унших ёстой юм байна гэдгийг би маш хожуу ойлгосон. Би ч өөрөө сайн мэдэхгүй л дээ, уншиж л байна. ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Өөрийнхөө туулж буй амьдралын тухай, аав ээжийнхээ тухай сюрреалист маягийн зохиол бичиж байна гэж хааяа мөрөөддөг. Гэхдээ хэзээ ч бүтэхгүй л дээ. НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Хүн бүр өөрийнхөө дуртай номыг л уншиг. Нэг найз маань гэхэд байнга л хувь хүний хөгжлийн ном уншиж явдаг, миний хувьд бол тэрэн шиг хэрэггүй юм байхгүй. Гэтэл тэр найзад маань хэрэг болоод, хөгжөөд байгаа юм шиг санагддаг. Хүүхдүүд маань ч гэсэн сайн муу элдэв зохиол уншиж байгаад сүүлийн үед арай зөв номоо барьж аваад байгаа нь анзаарагдсан. Заавал унших ном, залуу насандаа амжиж унших зохиолууд гэх мэт зөвлөмжүүдэд дургүй. Эдгээр асуултад хэнийг хариулаасай гэж хүсэж байна? Яруу найрагч Б.Батзаяа, орчуулагч П.Номинбилэг хоёрын номын тухай бодлыг сонсмоор байна.	"Орчин үеийн хятад яруу найраг" орчуулгын түүврээрээ Монголын зохиолчдын эвлэлээс оны шилдэг бүтээлүүдэд олгодог "Алтан өд" шагналыг утга зохиолын орчуулгын төрөлд хүртсэн орчуулагч Нац.Энхбаярыг энэ удаагийн дугаартаа урилаа. Өнгөрсөн зуун жилд бичигдсэн, 80 орчим яруу найрагчийн 250 гаруй шүлэг багтсан эл түүвэр бол үгийн урлагт шимтэгсдийн хувьд үнэт эрдэнэ болсон, яруу сайхан бүтээл билээ. ### Та ямар төрлийн ном уншдаг вэ? Одоо уншиж буй ном? Уран зохиол. Хааяа уран зохиолоо дагаж гүн ухаан, шашин, түүхийн номууд уншина. Энэ хөл хориог далимдуулж “Тагтаа”-гаас уншиж амжаагүй явсан номуудаа нухаж байна. “Хайрын дөчин дүрэм”, “Цусаа худалдсан тэмдэглэл”, “Сайн уу, гуниг минь” гэх зэрэг. Олон сар уншиж буй номууд гэвэл “Ариун библи”, МНТ-ны хэд хэдэн хувилбар ширээн дээр байна. Мөн яруу найргийн орчуулгын цуврал дэвтрүүд гаргах бодолтой, Барууны нэгэн яруу найрагчийн 30 орчим түүврийг дижитал хэлбэрээр татаж аваад судалгаа маягаар уншиж байгаа. ### ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Г.Аюурзанын “2х2=6 буюу суут 60 сэтгэгч” тэргүүт хар цувралыг анх уншаад амьдралыг арай өөр нүдээр харж эхэлсэн санагддаг. Яруу найргийн хувьд Д.Нямсүрэн, Л.Өлзийтөгс нарын шүлгийг уншаад маш их таашаал авч байсан. ### Номоо хэрхэн сонгодог вэ? Дэлхийд шинээр гарч буй номууд, бестселлер, “Goodreads”-ийн үнэлгээ гэх мэтийг анхаарч үздэггүй. Монголд хэвлэгдэж буй номууд ерөнхийдөө тов тодорхой байдаг учир өөрийнхөө үнэлэмжээр л сонгодог. Уран зохиолыг зах зухаас нь гадарлаж эхлээд байгаа болохоор сонголт дээр нэг их юм боддоггүй юм байна. ### НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Зэрэг хэд хэдэн ном уншдаг. Унтлагын өрөөнд роман, 00-ийн өрөөнд шүлэг, машиндаа богино өгүүллэгүүд гэх маягаар уншихад арай боломжтой орчноор нь ялгачихдаг. Хажууд хүүхдүүд шуугилдаж байсан ч, хөгжим хангинаж байсан ч уншиж болоод л байдаг. Харин шүлгийг нам гүм орчинд унших сайхан. ### БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Залуу дүү нар Будда, Христ, Исламын гэх гурван гол шашны философийн талаар ядаж дундаж ойлголттой байгаасай гэж боддог. Жишээ нь: Өрнөдийн сэтгэлгээг ойлгохын тулд эхлээд библи л унших ёстой юм байна гэдгийг би маш хожуу ойлгосон. Би ч өөрөө сайн мэдэхгүй л дээ, уншиж л байна. ### ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Өөрийнхөө туулж буй амьдралын тухай, аав ээжийнхээ тухай сюрреалист маягийн зохиол бичиж байна гэж хааяа мөрөөддөг. Гэхдээ хэзээ ч бүтэхгүй л дээ. ### НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Хүн бүр өөрийнхөө дуртай номыг л уншиг. Нэг найз маань гэхэд байнга л хувь хүний хөгжлийн ном уншиж явдаг, миний хувьд бол тэрэн шиг хэрэггүй юм байхгүй. Гэтэл тэр найзад маань хэрэг болоод, хөгжөөд байгаа юм шиг санагддаг. Хүүхдүүд маань ч гэсэн сайн муу элдэв зохиол уншиж байгаад сүүлийн үед арай зөв номоо барьж аваад байгаа нь анзаарагдсан. Заавал унших ном, залуу насандаа амжиж унших зохиолууд гэх мэт зөвлөмжүүдэд дургүй. ### Эдгээр асуултад хэнийг хариулаасай гэж хүсэж байна? Яруу найрагч Б.Батзаяа, орчуулагч П.Номинбилэг хоёрын номын тухай бодлыг сонсмоор байна.
https://unread.today/c/books-atomic-habits	Номын тухай	Burtguljin Enkhbat	2020-12-05T00:00:00	12 сарын 5, 2020	"Энгийн дадал" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Шинэ он гарах дөхөж буй энэ цаг мөчид бид өөрийгөө өөрчлөх, өөрийгөө хөгжүүлэхэд тусалж чадах нэгэн номыг онцлон танилцуулж байна. "Atomic Habits" буюу монгол хэлнээ "Энгийн дадал" хэмээн орчуулагдсан энэ номд өдөр бүр багахан ахиц гаргах замаар зөв дадлыг суулгах, улмаар урт хугацаанд томоохон өөрчлөлтийг хийх тухай өгүүлдэг. Дадал хэвшил биднийг буй болгодог болохоор энэ талаар судлах нь ухаалаг алхам билээ.</h2><p>Анх хэвлэгдэн гарсан цагаасаа хойш нийтдээ хоёр сая гаруй хувь зарагдаж, дэлхий даяар шуугиан дэгдээсэн “Энгийн дадал” <a href="https://www.goodreads.com/book/show/40121378-atomic-habits?ac=1&from_search=true&qid=EwqHPRnKV8&rank=1" target="_blank">(Аtomic Habits)</a> ном нь зохиогч Жэймс Клирийн анхны бүтээл юм. Зохиолч номынхоо талаар “Зөв дадлыг амьдралдаа хэвшүүлэхгүй л бол үхэлтэй нүүр тулахаас аргагүй байдалд орсон цаг үе амьдралд минь тохиосон юм. Дотоод нөөц боломжоо гаргахад минь жижиг дадлууд тус болсон. Энэ номыг уншиж байгаа та ч бас хэний ч үл анзаарам энгийн дадлуудын ачаар дотоод нөөц боломжоо ил гаргаж чадна гэдэгт итгэлтэй байна” хэмээжээ. <br><br>Дадал хэвшлийн талаарх таны ойлголтыг бүрэн өөрчилж мэдэх энэ номд чухам юуны талаар өгүүлдэг вэ? </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/a65ddbabc939613cccb5689b758eb22a.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Энгийн дадлын санаанд оромгүй их хүч</h3><p></p><p>Зохиогч номдоо “Зан төлөвийн өөрчлөлтийн 4 хууль” гэдгийг томьёолсон нь товчхондоо шинэ дадал суулгах нөү-хау юм. Энэ томьёоллыг задалбал: </p><p>1-р хууль: Дадлыг мэдээжийн болгох (make it obvious) </p><p>2-р хууль: Дадлыг хүсүүштэй болгох (make it attractive) </p><p>3-р хууль: Дадлыг амархан болгох (make it easy)</p><p>4-р хууль: Дадлыг таашаал өгөхүйц болгох (make it satisfying) </p><p>Тэгэхээр буруу зуршлыг халъя гэвэл энэ томьёоллыг яг урвуулан ашиглахад болох аж. Тэрээр энэ болгоныг дотор нь задлан маш олон сонирхолтой жишээ, ажиглалт, судалгаанд суурилан бичжээ.<br></p><p>Жэйм Клир хүмүүсийг зорилтод бус үйл явцад төвлөрөхийг уриалдаг. 5 кг жин хасах, блог эхлүүлэх гэх мэт зорилтод тулгуурласан өөрчлөлт нь байнга үргэлжлүүлэхэд хэцүү байдгаас урт хугацаанд тогтвортой байж чаддаггүй хэмээн бичжээ. Харин identity-ийн өөрчлөлт буюу ямар хүн болохыг хүсэж буйгаа тодорхойлоод, тийм хүн болж буй гэдгээ өөртөө бага бага “ялалт“-аар батлах нь илүү үр дүнтэй гэжээ. <br><br>Тэрхүү жижиг ялалтуудын жишээ нь өдөрт 2 минут дасгал хийх, 2 хуудас ном унших гээд юу ч байж болно. Тэдгээр нь хэтэрхий жижиг, үл анзаарагдам гэмээр санагдаж болох ч тухайн дадлын үндэс суурийг тавих үүрэгтэй. Аливаа дадлыг бий болгосны дараа л сайжруулах боломжтой гэнэ. Бодоод үзэхэд, нээрээ л бид шууд төгс дадалтай болох гэж тэмүүлдэг шүү дээ. Бодит байдал дээр эхлүүлэхэд хялбар жижиг дадалтай болоод түүнийгээ бага багаар ахиулах явах нь зөв зам аж.<br></p><p>Хүний аливаа зүйлийг өдөрт 1 хувь сайн хийхэд л 365 хоногийн дараа 37 хувь илүү хийж чаддаг болдог байна. Жилийн турш та өдөр бүр нэг хувийн дэвшил гаргавал жилийн эцэст таны бүтээмж өмнөхөөсөө 37 хувиар нэмэгдсэн байна гээд бод доо? Гайхалтай биш гэж үү? Эсрэгээрээ, хэрэв та ямар нэг зүйлийг өдөр бүр нэг хувиар дутуу, тааруу хийвэл жилийн эцэст бараг 0 цэг хүртэл уруудахыг санагтун.</p><p><br></p> <p>Том, том зүйлсийг мөрөөдөн тааз ширтэн хэвтэх гоё ч бодит өөрчлөлт өдөр бүхний жижиг алхмаас л эхэлдэг. Аливаа зүйлийг хийхдээ хамгийн амар хялбар, дөт замыг сонгодог нь хүний төрөлхийн мөн чанар юм. Тиймээс багаар, жижгээр эхлэх, эхлүүлснээ өдөр бүхэн давтаж цааш хөгжүүлэх нь чухал ажээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/e6ed4da76a0ecebfa467adc0193c41b4.jpg"></p><div class="image-caption">Үл анзаарагдам өчүүхэн дадлын урт хугацаанд үзүүлэх үр дүн </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХОРХОЙСОЛ</h3><p></p><p>Номын хоёр дахь хэсэгт сайн дадлыг хэвшүүлэх, муу зуршлыг ор тас мартан хаях арга техникийг уг чанартаа нэг ижил зүйл гээд дадал эзэмших үйл явцыг дотор нь сэдэл, хорхойсол, үйлдэл, үр дүн гэж хуваан нарийн тайлбарлажээ. Энэ хэсэгт тэрхүү хорхойслын тухай арай дэлгэрэнгүй өгүүлье.</p><p>Ямар нэгэн зүйлд туйлгүй татагдан, хорхойсдог бидний мэдрэмж ер нь хаанаас эхлэлтэй гэж бодож байна? Шөнө оройн цагаар түргэн хоолоор өлсөх, мөрийтэй тоглоом тоглох, оройдоо дасгал хөдөлгөөн хийхийн оронд буйдан дээрээ тухалж суугаад Netflix үзэх нь буруу гэдгийг мэдсээр байгаа хэрнээ үргэлжлүүлсээр байдаг нь үнэхээр бидний арчаагүй, сул дорой зантай холбоотой юу? </p><p>Зарчмын хувьд эдгээр үйлдэл бүрийг бид өмнө нь хэдэн мянган удаа давтан хийсэн учраас бидний тархинд дадал болгон нь тусдаа алгоритм болоод бичигдчихсэн гэсэн үг. Харин хэргийн гол эзэн бол амьд организмын төв мэдрэлийн систем, тархинд нейротрансмиттерийн үүргийг гүйцэтгэдэг “дофамин” хэмээгч даавар аж. Дофамин нь дадал зуршилд нөлөөлдөг цорын ганц даавар биш хэдий ч дадал хэвшил тогтооход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг төдийгүй нэг үгээр хэлбэл хүний хүсэл шунал,хорхойсол, санаа зорилго бүгдийн ард байх биологийн хөшүүрэг юм. </p><p>Мөрийтэй тоглоомчдын дофамин, хожсоны дараа бус яг бооцоогоо тавих тэр мөчид оргилдоо хүрдэг бол кокайнд донтогсдын дофамины хэмжээ нь нунтгийг харах тэр мөчид эцсийн цэгтээ тулдаг ба мансуурсны дараа харин тийм оргилсон мэдрэмжийг мэдрэхээ больсон байдаг. Өөрөөр хэлбэл, аливаа зүйлийн эцсийн үр дүнг урьдаас таамаглан харсан тэр мөчид бидний дофамины ялгарал оргилдоо хүрдэг байх нь. Дофамины ялгарал оргилдоо хүрэх тэр мөчид урам зориг бадарч улмаар тухайн үйлдлийг хийхэд хүний бие, оюун санаа бүхэлдээ бэлтгэгдэнэ гэсэн үг. </p><p>Хүний тархинд ямар ч зүйлд “дурлах”-аас илүүтэйгээр түүнийг “хүсэх”-д чиглэсэн мэдрэлийн тогтолцооны эргэлт их байдаг учраас л зул сарын баярын өглөөг төсөөлөн бодох нь бэлгээ задлах мөчөөс илүү сайхан, зуны амралтаар хаашаа аялах тухайгаа эргэцүүлэх нь машиндаа суугаад аян замд гарахаас ч илүү сэтгэл догдлом санагддаг аж. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/06a822e9b850ee4c80350f27adb823c8.png"></p><div class="image-caption">Дадал бүхэн сэдэл, эгээрэл, үйлдэл, үр дүн гэсэн дөрвөн үе шатаар хөгжиж бүрэлддэг</div><blockquote><p>Үр дүнд хүрэх нь бус үр дүнг урьдаас төсөөлөх нь биднийг үйлдэл хийхэд хүргэдэг. Төсөөлөл агуу байх тусам дофамин улам их ялгарна. <br> <br></p> <cite><p>"Энгийн дадал" номын хэсгээс</p> </cite></blockquote><p> <br>Эцэст нь, “Энгийн дадал” бол зүгээр нэг урам зориг өгөөд өнгөрөх бүтээл бус, амьдралд эергээр нөлөөлөх дадлуудыг өөриймшүүлэхэд туслах гарын авлага юм. <br></p> </div>	Шинэ он гарах дөхөж буй энэ цаг мөчид бид өөрийгөө өөрчлөх, өөрийгөө хөгжүүлэхэд тусалж чадах нэгэн номыг онцлон танилцуулж байна. "Atomic Habits" буюу монгол хэлнээ "Энгийн дадал" хэмээн орчуулагдсан энэ номд өдөр бүр багахан ахиц гаргах замаар зөв дадлыг суулгах, улмаар урт хугацаанд томоохон өөрчлөлтийг хийх тухай өгүүлдэг. Дадал хэвшил биднийг буй болгодог болохоор энэ талаар судлах нь ухаалаг алхам билээ. Анх хэвлэгдэн гарсан цагаасаа хойш нийтдээ хоёр сая гаруй хувь зарагдаж, дэлхий даяар шуугиан дэгдээсэн “Энгийн дадал” (Аtomic Habits) ном нь зохиогч Жэймс Клирийн анхны бүтээл юм. Зохиолч номынхоо талаар “Зөв дадлыг амьдралдаа хэвшүүлэхгүй л бол үхэлтэй нүүр тулахаас аргагүй байдалд орсон цаг үе амьдралд минь тохиосон юм. Дотоод нөөц боломжоо гаргахад минь жижиг дадлууд тус болсон. Энэ номыг уншиж байгаа та ч бас хэний ч үл анзаарам энгийн дадлуудын ачаар дотоод нөөц боломжоо ил гаргаж чадна гэдэгт итгэлтэй байна” хэмээжээ. Дадал хэвшлийн талаарх таны ойлголтыг бүрэн өөрчилж мэдэх энэ номд чухам юуны талаар өгүүлдэг вэ? Энгийн дадлын санаанд оромгүй их хүч Зохиогч номдоо “Зан төлөвийн өөрчлөлтийн 4 хууль” гэдгийг томьёолсон нь товчхондоо шинэ дадал суулгах нөү-хау юм. Энэ томьёоллыг задалбал: 1-р хууль: Дадлыг мэдээжийн болгох (make it obvious) 2-р хууль: Дадлыг хүсүүштэй болгох (make it attractive) 3-р хууль: Дадлыг амархан болгох (make it easy) 4-р хууль: Дадлыг таашаал өгөхүйц болгох (make it satisfying) Тэгэхээр буруу зуршлыг халъя гэвэл энэ томьёоллыг яг урвуулан ашиглахад болох аж. Тэрээр энэ болгоныг дотор нь задлан маш олон сонирхолтой жишээ, ажиглалт, судалгаанд суурилан бичжээ. Жэйм Клир хүмүүсийг зорилтод бус үйл явцад төвлөрөхийг уриалдаг. 5 кг жин хасах, блог эхлүүлэх гэх мэт зорилтод тулгуурласан өөрчлөлт нь байнга үргэлжлүүлэхэд хэцүү байдгаас урт хугацаанд тогтвортой байж чаддаггүй хэмээн бичжээ. Харин identity-ийн өөрчлөлт буюу ямар хүн болохыг хүсэж буйгаа тодорхойлоод, тийм хүн болж буй гэдгээ өөртөө бага бага “ялалт“-аар батлах нь илүү үр дүнтэй гэжээ. Тэрхүү жижиг ялалтуудын жишээ нь өдөрт 2 минут дасгал хийх, 2 хуудас ном унших гээд юу ч байж болно. Тэдгээр нь хэтэрхий жижиг, үл анзаарагдам гэмээр санагдаж болох ч тухайн дадлын үндэс суурийг тавих үүрэгтэй. Аливаа дадлыг бий болгосны дараа л сайжруулах боломжтой гэнэ. Бодоод үзэхэд, нээрээ л бид шууд төгс дадалтай болох гэж тэмүүлдэг шүү дээ. Бодит байдал дээр эхлүүлэхэд хялбар жижиг дадалтай болоод түүнийгээ бага багаар ахиулах явах нь зөв зам аж. Хүний аливаа зүйлийг өдөрт 1 хувь сайн хийхэд л 365 хоногийн дараа 37 хувь илүү хийж чаддаг болдог байна. Жилийн турш та өдөр бүр нэг хувийн дэвшил гаргавал жилийн эцэст таны бүтээмж өмнөхөөсөө 37 хувиар нэмэгдсэн байна гээд бод доо? Гайхалтай биш гэж үү? Эсрэгээрээ, хэрэв та ямар нэг зүйлийг өдөр бүр нэг хувиар дутуу, тааруу хийвэл жилийн эцэст бараг 0 цэг хүртэл уруудахыг санагтун. Том, том зүйлсийг мөрөөдөн тааз ширтэн хэвтэх гоё ч бодит өөрчлөлт өдөр бүхний жижиг алхмаас л эхэлдэг. Аливаа зүйлийг хийхдээ хамгийн амар хялбар, дөт замыг сонгодог нь хүний төрөлхийн мөн чанар юм. Тиймээс багаар, жижгээр эхлэх, эхлүүлснээ өдөр бүхэн давтаж цааш хөгжүүлэх нь чухал ажээ. Үл анзаарагдам өчүүхэн дадлын урт хугацаанд үзүүлэх үр дүн ХОРХОЙСОЛ Номын хоёр дахь хэсэгт сайн дадлыг хэвшүүлэх, муу зуршлыг ор тас мартан хаях арга техникийг уг чанартаа нэг ижил зүйл гээд дадал эзэмших үйл явцыг дотор нь сэдэл, хорхойсол, үйлдэл, үр дүн гэж хуваан нарийн тайлбарлажээ. Энэ хэсэгт тэрхүү хорхойслын тухай арай дэлгэрэнгүй өгүүлье. Ямар нэгэн зүйлд туйлгүй татагдан, хорхойсдог бидний мэдрэмж ер нь хаанаас эхлэлтэй гэж бодож байна? Шөнө оройн цагаар түргэн хоолоор өлсөх, мөрийтэй тоглоом тоглох, оройдоо дасгал хөдөлгөөн хийхийн оронд буйдан дээрээ тухалж суугаад Netflix үзэх нь буруу гэдгийг мэдсээр байгаа хэрнээ үргэлжлүүлсээр байдаг нь үнэхээр бидний арчаагүй, сул дорой зантай холбоотой юу? Зарчмын хувьд эдгээр үйлдэл бүрийг бид өмнө нь хэдэн мянган удаа давтан хийсэн учраас бидний тархинд дадал болгон нь тусдаа алгоритм болоод бичигдчихсэн гэсэн үг. Харин хэргийн гол эзэн бол амьд организмын төв мэдрэлийн систем, тархинд нейротрансмиттерийн үүргийг гүйцэтгэдэг “дофамин” хэмээгч даавар аж. Дофамин нь дадал зуршилд нөлөөлдөг цорын ганц даавар биш хэдий ч дадал хэвшил тогтооход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг төдийгүй нэг үгээр хэлбэл хүний хүсэл шунал,хорхойсол, санаа зорилго бүгдийн ард байх биологийн хөшүүрэг юм. Мөрийтэй тоглоомчдын дофамин, хожсоны дараа бус яг бооцоогоо тавих тэр мөчид оргилдоо хүрдэг бол кокайнд донтогсдын дофамины хэмжээ нь нунтгийг харах тэр мөчид эцсийн цэгтээ тулдаг ба мансуурсны дараа харин тийм оргилсон мэдрэмжийг мэдрэхээ больсон байдаг. Өөрөөр хэлбэл, аливаа зүйлийн эцсийн үр дүнг урьдаас таамаглан харсан тэр мөчид бидний дофамины ялгарал оргилдоо хүрдэг байх нь. Дофамины ялгарал оргилдоо хүрэх тэр мөчид урам зориг бадарч улмаар тухайн үйлдлийг хийхэд хүний бие, оюун санаа бүхэлдээ бэлтгэгдэнэ гэсэн үг. Хүний тархинд ямар ч зүйлд “дурлах”-аас илүүтэйгээр түүнийг “хүсэх”-д чиглэсэн мэдрэлийн тогтолцооны эргэлт их байдаг учраас л зул сарын баярын өглөөг төсөөлөн бодох нь бэлгээ задлах мөчөөс илүү сайхан, зуны амралтаар хаашаа аялах тухайгаа эргэцүүлэх нь машиндаа суугаад аян замд гарахаас ч илүү сэтгэл догдлом санагддаг аж. Дадал бүхэн сэдэл, эгээрэл, үйлдэл, үр дүн гэсэн дөрвөн үе шатаар хөгжиж бүрэлддэг Үр дүнд хүрэх нь бус үр дүнг урьдаас төсөөлөх нь биднийг үйлдэл хийхэд хүргэдэг. Төсөөлөл агуу байх тусам дофамин улам их ялгарна. "Энгийн дадал" номын хэсгээс Эцэст нь, “Энгийн дадал” бол зүгээр нэг урам зориг өгөөд өнгөрөх бүтээл бус, амьдралд эергээр нөлөөлөх дадлуудыг өөриймшүүлэхэд туслах гарын авлага юм.	Шинэ он гарах дөхөж буй энэ цаг мөчид бид өөрийгөө өөрчлөх, өөрийгөө хөгжүүлэхэд тусалж чадах нэгэн номыг онцлон танилцуулж байна. "Atomic Habits" буюу монгол хэлнээ "Энгийн дадал" хэмээн орчуулагдсан энэ номд өдөр бүр багахан ахиц гаргах замаар зөв дадлыг суулгах, улмаар урт хугацаанд томоохон өөрчлөлтийг хийх тухай өгүүлдэг. Дадал хэвшил биднийг буй болгодог болохоор энэ талаар судлах нь ухаалаг алхам билээ. Анх хэвлэгдэн гарсан цагаасаа хойш нийтдээ хоёр сая гаруй хувь зарагдаж, дэлхий даяар шуугиан дэгдээсэн “Энгийн дадал” (Аtomic Habits) ном нь зохиогч Жэймс Клирийн анхны бүтээл юм. Зохиолч номынхоо талаар “Зөв дадлыг амьдралдаа хэвшүүлэхгүй л бол үхэлтэй нүүр тулахаас аргагүй байдалд орсон цаг үе амьдралд минь тохиосон юм. Дотоод нөөц боломжоо гаргахад минь жижиг дадлууд тус болсон. Энэ номыг уншиж байгаа та ч бас хэний ч үл анзаарам энгийн дадлуудын ачаар дотоод нөөц боломжоо ил гаргаж чадна гэдэгт итгэлтэй байна” хэмээжээ. Дадал хэвшлийн талаарх таны ойлголтыг бүрэн өөрчилж мэдэх энэ номд чухам юуны талаар өгүүлдэг вэ? ### Энгийн дадлын санаанд оромгүй их хүч Зохиогч номдоо “Зан төлөвийн өөрчлөлтийн 4 хууль” гэдгийг томьёолсон нь товчхондоо шинэ дадал суулгах нөү-хау юм. Энэ томьёоллыг задалбал: 1-р хууль: Дадлыг мэдээжийн болгох (make it obvious) 2-р хууль: Дадлыг хүсүүштэй болгох (make it attractive) 3-р хууль: Дадлыг амархан болгох (make it easy) 4-р хууль: Дадлыг таашаал өгөхүйц болгох (make it satisfying) Тэгэхээр буруу зуршлыг халъя гэвэл энэ томьёоллыг яг урвуулан ашиглахад болох аж. Тэрээр энэ болгоныг дотор нь задлан маш олон сонирхолтой жишээ, ажиглалт, судалгаанд суурилан бичжээ. Жэйм Клир хүмүүсийг зорилтод бус үйл явцад төвлөрөхийг уриалдаг. 5 кг жин хасах, блог эхлүүлэх гэх мэт зорилтод тулгуурласан өөрчлөлт нь байнга үргэлжлүүлэхэд хэцүү байдгаас урт хугацаанд тогтвортой байж чаддаггүй хэмээн бичжээ. Харин identity-ийн өөрчлөлт буюу ямар хүн болохыг хүсэж буйгаа тодорхойлоод, тийм хүн болж буй гэдгээ өөртөө бага бага “ялалт“-аар батлах нь илүү үр дүнтэй гэжээ. Тэрхүү жижиг ялалтуудын жишээ нь өдөрт 2 минут дасгал хийх, 2 хуудас ном унших гээд юу ч байж болно. Тэдгээр нь хэтэрхий жижиг, үл анзаарагдам гэмээр санагдаж болох ч тухайн дадлын үндэс суурийг тавих үүрэгтэй. Аливаа дадлыг бий болгосны дараа л сайжруулах боломжтой гэнэ. Бодоод үзэхэд, нээрээ л бид шууд төгс дадалтай болох гэж тэмүүлдэг шүү дээ. Бодит байдал дээр эхлүүлэхэд хялбар жижиг дадалтай болоод түүнийгээ бага багаар ахиулах явах нь зөв зам аж. Хүний аливаа зүйлийг өдөрт 1 хувь сайн хийхэд л 365 хоногийн дараа 37 хувь илүү хийж чаддаг болдог байна. Жилийн турш та өдөр бүр нэг хувийн дэвшил гаргавал жилийн эцэст таны бүтээмж өмнөхөөсөө 37 хувиар нэмэгдсэн байна гээд бод доо? Гайхалтай биш гэж үү? Эсрэгээрээ, хэрэв та ямар нэг зүйлийг өдөр бүр нэг хувиар дутуу, тааруу хийвэл жилийн эцэст бараг 0 цэг хүртэл уруудахыг санагтун. Том, том зүйлсийг мөрөөдөн тааз ширтэн хэвтэх гоё ч бодит өөрчлөлт өдөр бүхний жижиг алхмаас л эхэлдэг. Аливаа зүйлийг хийхдээ хамгийн амар хялбар, дөт замыг сонгодог нь хүний төрөлхийн мөн чанар юм. Тиймээс багаар, жижгээр эхлэх, эхлүүлснээ өдөр бүхэн давтаж цааш хөгжүүлэх нь чухал ажээ. Үл анзаарагдам өчүүхэн дадлын урт хугацаанд үзүүлэх үр дүн ### ХОРХОЙСОЛ Номын хоёр дахь хэсэгт сайн дадлыг хэвшүүлэх, муу зуршлыг ор тас мартан хаях арга техникийг уг чанартаа нэг ижил зүйл гээд дадал эзэмших үйл явцыг дотор нь сэдэл, хорхойсол, үйлдэл, үр дүн гэж хуваан нарийн тайлбарлажээ. Энэ хэсэгт тэрхүү хорхойслын тухай арай дэлгэрэнгүй өгүүлье. Ямар нэгэн зүйлд туйлгүй татагдан, хорхойсдог бидний мэдрэмж ер нь хаанаас эхлэлтэй гэж бодож байна? Шөнө оройн цагаар түргэн хоолоор өлсөх, мөрийтэй тоглоом тоглох, оройдоо дасгал хөдөлгөөн хийхийн оронд буйдан дээрээ тухалж суугаад Netflix үзэх нь буруу гэдгийг мэдсээр байгаа хэрнээ үргэлжлүүлсээр байдаг нь үнэхээр бидний арчаагүй, сул дорой зантай холбоотой юу? Зарчмын хувьд эдгээр үйлдэл бүрийг бид өмнө нь хэдэн мянган удаа давтан хийсэн учраас бидний тархинд дадал болгон нь тусдаа алгоритм болоод бичигдчихсэн гэсэн үг. Харин хэргийн гол эзэн бол амьд организмын төв мэдрэлийн систем, тархинд нейротрансмиттерийн үүргийг гүйцэтгэдэг “дофамин” хэмээгч даавар аж. Дофамин нь дадал зуршилд нөлөөлдөг цорын ганц даавар биш хэдий ч дадал хэвшил тогтооход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг төдийгүй нэг үгээр хэлбэл хүний хүсэл шунал,хорхойсол, санаа зорилго бүгдийн ард байх биологийн хөшүүрэг юм. Мөрийтэй тоглоомчдын дофамин, хожсоны дараа бус яг бооцоогоо тавих тэр мөчид оргилдоо хүрдэг бол кокайнд донтогсдын дофамины хэмжээ нь нунтгийг харах тэр мөчид эцсийн цэгтээ тулдаг ба мансуурсны дараа харин тийм оргилсон мэдрэмжийг мэдрэхээ больсон байдаг. Өөрөөр хэлбэл, аливаа зүйлийн эцсийн үр дүнг урьдаас таамаглан харсан тэр мөчид бидний дофамины ялгарал оргилдоо хүрдэг байх нь. Дофамины ялгарал оргилдоо хүрэх тэр мөчид урам зориг бадарч улмаар тухайн үйлдлийг хийхэд хүний бие, оюун санаа бүхэлдээ бэлтгэгдэнэ гэсэн үг. Хүний тархинд ямар ч зүйлд “дурлах”-аас илүүтэйгээр түүнийг “хүсэх”-д чиглэсэн мэдрэлийн тогтолцооны эргэлт их байдаг учраас л зул сарын баярын өглөөг төсөөлөн бодох нь бэлгээ задлах мөчөөс илүү сайхан, зуны амралтаар хаашаа аялах тухайгаа эргэцүүлэх нь машиндаа суугаад аян замд гарахаас ч илүү сэтгэл догдлом санагддаг аж. Дадал бүхэн сэдэл, эгээрэл, үйлдэл, үр дүн гэсэн дөрвөн үе шатаар хөгжиж бүрэлддэг > Үр дүнд хүрэх нь бус үр дүнг урьдаас төсөөлөх нь биднийг үйлдэл хийхэд хүргэдэг. Төсөөлөл агуу байх тусам дофамин улам их ялгарна. > > "Энгийн дадал" номын хэсгээс Эцэст нь, “Энгийн дадал” бол зүгээр нэг урам зориг өгөөд өнгөрөх бүтээл бус, амьдралд эергээр нөлөөлөх дадлуудыг өөриймшүүлэхэд туслах гарын авлага юм.
https://unread.today/c/techworm-habitapps	Techworm	Unread Today	2022-01-04T00:00:00	1 сарын 4, 2022	Шинэ дадал хэвшүүлэхэд гарцаагүй туслах 10 апп	<div class="article-body no-wide-image"> <h2>Шинэ оны эхэн бол зөв дадал хэвшүүлж эхлэхэд хамгийн тохиромжтой үе. АНУ-д хийсэн судалгаагаар шинэ оны эхний долоо хоногт хүмүүсийн 75 хувь нь дэвшүүлсэн зорилгоо эрчтэйгээр гүйцэтгэдэг аж. Насны хувьд миллениалууд албан тушаал ахих, цалингаа нэмүүлэхэд хамгийн тэмүүлдэг бол их төрөлтийн үеийнхэн (baby boomer) жин хасах, эрүүл хооллох зэрэг эрүүл мэндтэй холбоотой зорилгыг чухалчилдаг байна. Энэ хүрээнд бид өөрийгөө өөрчлөхөд тань туслах дадал хэвшлийн 10 апп-ыг танилцуулъя. Урам зориг, өөрчлөлт хийх эрч хүчээр дүүрэн буй энэ үеэ ашиглан удаан бодож төлөвлөсөн дадлуудаа зоригтой эхлүүлээрэй.<br></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Habitshare<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/a797fd1eaffcab7f47ac78f4023cf61f.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Та хэдийн сар, жилийн турш найзтайгаа өглөө гүйнэ, иогоор хичээллэнэ, ууланд гарна гэх сайхан төлөвлөгөөнүүд ярилцсан байх. Тэгвэл "Habitshare" апп хэвшүүлэхийг зорьж буй дадлаа бусадтай хуваалцаж, хамтын зорилгын төлөө зүтгэхийг хүсэж буй хэн бүхэнд зориулагдсан апп юм. Ганцаараа зүтгэснээс хамтдаа зорих нь илүү үр дүнтэйг олон судалгаа баталсан. Уг апп нь дадал хэвшлээ хянах хэсэгтэйгээс гадна найз нөхөдтэйгөө онлайнаар харилцах боломжийг олгодог аж. Ингэснээр бусадтай үйл явц, үр дүнгээ хуваалцах боломжтойгоос гадна сонирхолтой "gif" шидэлцэж, хөгжилтэй байдлаар эерэг дадлыг өөриймшүүлэх боломжтой юм.</p><p><b>Апп татах:</b> <a href="https://apps.apple.com/us/app/habitshare-habit-tracker/id1048191045?mt=8&at=at=1000lwqv" target="_blank">iOS </a>l <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.habitshareapp&hl=en_GB" target="_blank">Android </a><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">HabiDo<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/9ca141e9b97bdba7349fdbd8f9d50c54.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Монгол залуусын хөгжүүлж буй энэхүү апп-ын бүх тохиргоо, мэдээлэл нь монгол хэл дээрээс гадна үнэ төлбөргүй ашиглах боломжтой. Тус апп-аас эрүүл мэнд, хувь хүний хөгжил, хувь хүний санхүү зэрэг долоон бүлгээс өөрт тохирсон дадлаа сонгож болно. Ингэхдээ хэрэглэгч өөрт тохирсон төлөвлөгөө гаргах, байнгын сонордуулга авах, өөрийгөө урамшуулах, амжилтаа дүгнэх боломжтой юм шүү. </p><p><b>Апп татах:</b> <a href="https://apps.apple.com/us/app/habido/id1579996644?uo=4" target="_blank">iOS </a>l <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.app.habido_app" target="_blank">Android </a><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Done<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/36b52211a0dd6c7a390f3a6e1d272139.png"></p><p></p><p><br></p><p>Ижил төрлийн апп-уудаас ялгаатай нь "Done" таны эерэг дадлыг дэмжээд зогсохгүй хорт зуршлаасаа салахад тусална. Тухайн өдөрт хийж гүйцэтгэсэн дадал хэвшлээ "X" тэмдэглэгээгээр тэмдэглэж, өдөр бүрийн явцаараа гинжин холбоо үүсгэх юм. Хэрэв нэг л өдөр дадал зуршлаа алгасвал гинжин холбоос тасарна. Гинжин холбоосыг таслахгүйн тулд дадлаа тууштай хийх сэдэл авах нь лавтай. Холбоосыг таслахгүйн тулд хичээгээд л байх хэрэгтэй юм шүү. Мөн тухайн өдрөө дүгнэх сэтгэгдэл бичиж болдог тул бие, сэтгэл зүйн хувьд ямар байгаагаа ажиглах боломжтой юм.</p><p><b>Апп татах: </b><a href="https://apps.apple.com/us/app/done-a-simple-habit-tracker/id1103961876?mt=8&at=at=1000lwqv" target="_blank">iOS </a><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Mend<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/634fb5bdbeda9b0598bf775ecda6a57e.jpg"></p><p></p><p>Тамирчин, сэтгэл зүйч, мэргэжлийн эмч нарын боловсруулсан хувь хүний хөгжлийн контент, хөтөлбөрүүд санал болгож буй "Mend" апп нь амьдралын зөв хэмнэлийг бүрдүүлэхээр зорьж буй хэн бүхэнд тун хэрэгтэй платформ юм. Таван сая хэрэглэгчийн амьдралын хэв маягийг өөрчлөх зорилготой тус апп-ыг хөгжүүлж буй "Happy Messy" компани өнгөрсөн онд дотоод болон гадаадаас хөрөнгө оруулж татаж, эрүүл амьдралд хөтлөх төрөл бүрийн контент, хөтөлбөрүүдийг санал болгож байна. </p><p><br></p><p><b>Апп татах:</b> <a href="https://apps.apple.com/ee/app/mend-mn/id1547980623" target="_blank">iOS </a>\| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.happymessy.app" target="_blank">Android </a><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">HABITICA<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/95d70e3ef598ae44c75c44377bb02ac3.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Хэвшүүлэх дадлаа хөгжилтэй зугаатайгаар хөтлөхийг хүсвэл "Habitica" тохирох болов уу. Тоглоом тоглох байдлаар дадал үүсгэж, хийх ажлын жагсаалтаа хөтлөх боломжийг энэ апп олгоно. Нэг дадал, зорилтын ард гарах тоолонд оноо, цол авч, түүгээрээ "баатар"-аа хөгжүүлж явна. Өөрөөр хэлбэл, цуглуулсан оноогоороо янз бүрийн зэвсэг, тоноглол авч явах юм. Түүнчлэн найзуудтайгаа холбогдож, хамтдаа мангасын эсрэг тэмцэж болно. Хэн нэгэн л алдаа гаргахад, хүн бүр шархдах эрсдэлтэй тул хүн бүр өөрсдийгөө дайчилж, багаараа тоглох учиртай. </p><p><b>Апп татах:</b> <a href="https://apps.apple.com/us/app/habitica-gamified-taskmanager/id994882113" target="_blank">iOS</a> l <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.habitrpg.android.habitica&hl=en&gl=US" target="_blank">Android </a><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Loop<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/70ac55a5620a89b742a3b169f5db5f01.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>"Loop" нь хэрэглэхэд тун энгийн, ойлгомжтой. Мөн зар сурталчилгаа харуулдаггүй. Хамгийн онцлох зүйл нь, тус апп-ын бүрэн эх кодыг нээлттэй эхийн лицензээр (GPLv3) авах боломжтой тул өөрийн апп болгон хөгжүүлэх боломжтой. Түүнчлэн апп-аа татаж, тохиргоо хийснээс хойш интернет холболтгүйгээр нэвтэрч болох давуу талтай. Мөн таны хувийн мэдээллийг чандлан хадгалж, мэдээллийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангах болно. </p><p><b>Апп татах: </b><a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=org.isoron.uhabits" target="_blank">Android </a><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>Morning Routine Habit Planner</div><div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/cc2edcaffb45690948b0543555a92333.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Өдрийн ажлын бүтээмж өглөөг хэр эхлүүлснээс тун хамаардаг. Тус апп-ын тусламжтайгаар өглөөг эрч хүч дүүрэн угтах боломжтой. Хоолой таних функцтэй учраас заавал гараар үйлдэл хийх шаардлагагүйгээр Siri-д найдахад л хангалттай. Мөн амжилттай яваа хүмүүсийн урам зориг өгөх зөвлөгөө хэсэгтэй тул шинэ дадал хэвшүүлэхэд тус болох нь гарцаагүй биз ээ.</p><p><b>Апп татах:</b> <a href="https://apps.apple.com/us/app/morning-routine-habit-tracker/id1050452180" target="_blank">iOS </a><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Fabulous<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/745916a8-a27f-491d-9cde-cafd203944e2/112750a0f352967d1797f16251931bd4.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Энэхүү апп нь хийх ёстой ажлуудыг зөвхөн сануулаад зогсохгүй тогтмол хийх, хэвшил болгох туслах олон талын үр дүнтэй аргуудыг санал болгодог. Яагаад үүнийг танд санал болгож байгаа вэ? Ямар ач холбогдолтой вэ? Хэрхэн үр дүн гарах вэ? зэрэг асуултад хариулсан контентуудыг нийтлэл, захиа, дуу хоолой (voice) гээд төрөл бүрийн аргаар хүргэдэг.<br></p><p>Апп-ын хамгийн онцлох хэсэг нь "Make me fabulous" товч бөгөөд уг хэсгийн тусламжтайгаар дасгал хөдөлгөөн хийх, төвлөрөх, сэтгэл санаагаа засах, иог, бясалгал хийх зэрэг өөрт хэрэгтэй үйлдлүүдийг гүйцэтгэх сэдэл заавар авна. </p><p><b>Апп татах: </b><a href="https://apps.apple.com/us/app/fabulous-daily-routine-planner/id1203637303" target="_blank">iOS </a>l <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=co.thefabulous.app&hl=en" target="_blank">Android </a><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Productive<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/02bb38648e8fe776a4e8d4e48a864ec1.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Уг апп дээр дадал, зорилтуудаа өглөө, өдөр, оройн төлөвт хуваах боломжтой. Ингэснээр өглөөний цагаар зөвхөн өглөөний дадлуудыг харуулна гэсэн үг. Ингэж хуваахгүй байсан ч болно. Дизайн, хэрэглэхэд маш хялбар байдал нь тус апп-ын онцлох хэсгүүдийн нэг. Дадал хөтлөх цэс нь маш хялбар. Үнэгүй хувилбараар таван дадал бүртгэх боломжтой. Үнэтэй хувилбарт шилжсэнээр бүртгэх дадлын тоо нэмэгдэж, сануулах цаг уян хатан болно. </p><p><b>Апп татах:</b> <a href="https://apps.apple.com/app/id983826477" target="_blank">iOS</a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>Today Habit Tracker</div><div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/11fa16499827b2ffc16bc13368755420.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>Элдэв сурталчилгаа үзэх шаардлагагүй, бүх нэмэлт боломжууд нь үнэгүй апп. Эл апп нь харьцангуй цөөн функцтэй ч гол зорилго нь олон дадал бүртгэх бус, цөөн дадлыг өөрийн болгоход тусална. Дадал бүр дээр өөрийгөө идэвхжүүлэх зураг сонгох, хяналтын самбар үүсгэх, "Apple Health", "To-do List", "Gallery" хэсэгтэй хоршин ажиллуулах боломжтой. </p><p><b>Апп татах:</b> <a href="https://apps.apple.com/us/app/today-habit-tracker/id1055295863" target="_blank">iOS </a><br></p> </div>	Шинэ оны эхэн бол зөв дадал хэвшүүлж эхлэхэд хамгийн тохиромжтой үе. АНУ-д хийсэн судалгаагаар шинэ оны эхний долоо хоногт хүмүүсийн 75 хувь нь дэвшүүлсэн зорилгоо эрчтэйгээр гүйцэтгэдэг аж. Насны хувьд миллениалууд албан тушаал ахих, цалингаа нэмүүлэхэд хамгийн тэмүүлдэг бол их төрөлтийн үеийнхэн (baby boomer) жин хасах, эрүүл хооллох зэрэг эрүүл мэндтэй холбоотой зорилгыг чухалчилдаг байна. Энэ хүрээнд бид өөрийгөө өөрчлөхөд тань туслах дадал хэвшлийн 10 апп-ыг танилцуулъя. Урам зориг, өөрчлөлт хийх эрч хүчээр дүүрэн буй энэ үеэ ашиглан удаан бодож төлөвлөсөн дадлуудаа зоригтой эхлүүлээрэй. Habitshare Та хэдийн сар, жилийн турш найзтайгаа өглөө гүйнэ, иогоор хичээллэнэ, ууланд гарна гэх сайхан төлөвлөгөөнүүд ярилцсан байх. Тэгвэл "Habitshare" апп хэвшүүлэхийг зорьж буй дадлаа бусадтай хуваалцаж, хамтын зорилгын төлөө зүтгэхийг хүсэж буй хэн бүхэнд зориулагдсан апп юм. Ганцаараа зүтгэснээс хамтдаа зорих нь илүү үр дүнтэйг олон судалгаа баталсан. Уг апп нь дадал хэвшлээ хянах хэсэгтэйгээс гадна найз нөхөдтэйгөө онлайнаар харилцах боломжийг олгодог аж. Ингэснээр бусадтай үйл явц, үр дүнгээ хуваалцах боломжтойгоос гадна сонирхолтой "gif" шидэлцэж, хөгжилтэй байдлаар эерэг дадлыг өөриймшүүлэх боломжтой юм. Апп татах: iOS l Android HabiDo Монгол залуусын хөгжүүлж буй энэхүү апп-ын бүх тохиргоо, мэдээлэл нь монгол хэл дээрээс гадна үнэ төлбөргүй ашиглах боломжтой. Тус апп-аас эрүүл мэнд, хувь хүний хөгжил, хувь хүний санхүү зэрэг долоон бүлгээс өөрт тохирсон дадлаа сонгож болно. Ингэхдээ хэрэглэгч өөрт тохирсон төлөвлөгөө гаргах, байнгын сонордуулга авах, өөрийгөө урамшуулах, амжилтаа дүгнэх боломжтой юм шүү. Апп татах: iOS l Android Done Ижил төрлийн апп-уудаас ялгаатай нь "Done" таны эерэг дадлыг дэмжээд зогсохгүй хорт зуршлаасаа салахад тусална. Тухайн өдөрт хийж гүйцэтгэсэн дадал хэвшлээ "X" тэмдэглэгээгээр тэмдэглэж, өдөр бүрийн явцаараа гинжин холбоо үүсгэх юм. Хэрэв нэг л өдөр дадал зуршлаа алгасвал гинжин холбоос тасарна. Гинжин холбоосыг таслахгүйн тулд дадлаа тууштай хийх сэдэл авах нь лавтай. Холбоосыг таслахгүйн тулд хичээгээд л байх хэрэгтэй юм шүү. Мөн тухайн өдрөө дүгнэх сэтгэгдэл бичиж болдог тул бие, сэтгэл зүйн хувьд ямар байгаагаа ажиглах боломжтой юм. Апп татах: iOS Mend Тамирчин, сэтгэл зүйч, мэргэжлийн эмч нарын боловсруулсан хувь хүний хөгжлийн контент, хөтөлбөрүүд санал болгож буй "Mend" апп нь амьдралын зөв хэмнэлийг бүрдүүлэхээр зорьж буй хэн бүхэнд тун хэрэгтэй платформ юм. Таван сая хэрэглэгчийн амьдралын хэв маягийг өөрчлөх зорилготой тус апп-ыг хөгжүүлж буй "Happy Messy" компани өнгөрсөн онд дотоод болон гадаадаас хөрөнгө оруулж татаж, эрүүл амьдралд хөтлөх төрөл бүрийн контент, хөтөлбөрүүдийг санал болгож байна. Апп татах: iOS \| Android HABITICA Хэвшүүлэх дадлаа хөгжилтэй зугаатайгаар хөтлөхийг хүсвэл "Habitica" тохирох болов уу. Тоглоом тоглох байдлаар дадал үүсгэж, хийх ажлын жагсаалтаа хөтлөх боломжийг энэ апп олгоно. Нэг дадал, зорилтын ард гарах тоолонд оноо, цол авч, түүгээрээ "баатар"-аа хөгжүүлж явна. Өөрөөр хэлбэл, цуглуулсан оноогоороо янз бүрийн зэвсэг, тоноглол авч явах юм. Түүнчлэн найзуудтайгаа холбогдож, хамтдаа мангасын эсрэг тэмцэж болно. Хэн нэгэн л алдаа гаргахад, хүн бүр шархдах эрсдэлтэй тул хүн бүр өөрсдийгөө дайчилж, багаараа тоглох учиртай. Апп татах: iOS l Android Loop "Loop" нь хэрэглэхэд тун энгийн, ойлгомжтой. Мөн зар сурталчилгаа харуулдаггүй. Хамгийн онцлох зүйл нь, тус апп-ын бүрэн эх кодыг нээлттэй эхийн лицензээр (GPLv3) авах боломжтой тул өөрийн апп болгон хөгжүүлэх боломжтой. Түүнчлэн апп-аа татаж, тохиргоо хийснээс хойш интернет холболтгүйгээр нэвтэрч болох давуу талтай. Мөн таны хувийн мэдээллийг чандлан хадгалж, мэдээллийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангах болно. Апп татах: Android Morning Routine Habit Planner Өдрийн ажлын бүтээмж өглөөг хэр эхлүүлснээс тун хамаардаг. Тус апп-ын тусламжтайгаар өглөөг эрч хүч дүүрэн угтах боломжтой. Хоолой таних функцтэй учраас заавал гараар үйлдэл хийх шаардлагагүйгээр Siri-д найдахад л хангалттай. Мөн амжилттай яваа хүмүүсийн урам зориг өгөх зөвлөгөө хэсэгтэй тул шинэ дадал хэвшүүлэхэд тус болох нь гарцаагүй биз ээ. Апп татах: iOS Fabulous Энэхүү апп нь хийх ёстой ажлуудыг зөвхөн сануулаад зогсохгүй тогтмол хийх, хэвшил болгох туслах олон талын үр дүнтэй аргуудыг санал болгодог. Яагаад үүнийг танд санал болгож байгаа вэ? Ямар ач холбогдолтой вэ? Хэрхэн үр дүн гарах вэ? зэрэг асуултад хариулсан контентуудыг нийтлэл, захиа, дуу хоолой (voice) гээд төрөл бүрийн аргаар хүргэдэг. Апп-ын хамгийн онцлох хэсэг нь "Make me fabulous" товч бөгөөд уг хэсгийн тусламжтайгаар дасгал хөдөлгөөн хийх, төвлөрөх, сэтгэл санаагаа засах, иог, бясалгал хийх зэрэг өөрт хэрэгтэй үйлдлүүдийг гүйцэтгэх сэдэл заавар авна. Апп татах: iOS l Android Productive Уг апп дээр дадал, зорилтуудаа өглөө, өдөр, оройн төлөвт хуваах боломжтой. Ингэснээр өглөөний цагаар зөвхөн өглөөний дадлуудыг харуулна гэсэн үг. Ингэж хуваахгүй байсан ч болно. Дизайн, хэрэглэхэд маш хялбар байдал нь тус апп-ын онцлох хэсгүүдийн нэг. Дадал хөтлөх цэс нь маш хялбар. Үнэгүй хувилбараар таван дадал бүртгэх боломжтой. Үнэтэй хувилбарт шилжсэнээр бүртгэх дадлын тоо нэмэгдэж, сануулах цаг уян хатан болно. Апп татах: iOS Today Habit Tracker Элдэв сурталчилгаа үзэх шаардлагагүй, бүх нэмэлт боломжууд нь үнэгүй апп. Эл апп нь харьцангуй цөөн функцтэй ч гол зорилго нь олон дадал бүртгэх бус, цөөн дадлыг өөрийн болгоход тусална. Дадал бүр дээр өөрийгөө идэвхжүүлэх зураг сонгох, хяналтын самбар үүсгэх, "Apple Health", "To-do List", "Gallery" хэсэгтэй хоршин ажиллуулах боломжтой. Апп татах: iOS	Шинэ оны эхэн бол зөв дадал хэвшүүлж эхлэхэд хамгийн тохиромжтой үе. АНУ-д хийсэн судалгаагаар шинэ оны эхний долоо хоногт хүмүүсийн 75 хувь нь дэвшүүлсэн зорилгоо эрчтэйгээр гүйцэтгэдэг аж. Насны хувьд миллениалууд албан тушаал ахих, цалингаа нэмүүлэхэд хамгийн тэмүүлдэг бол их төрөлтийн үеийнхэн (baby boomer) жин хасах, эрүүл хооллох зэрэг эрүүл мэндтэй холбоотой зорилгыг чухалчилдаг байна. Энэ хүрээнд бид өөрийгөө өөрчлөхөд тань туслах дадал хэвшлийн 10 апп-ыг танилцуулъя. Урам зориг, өөрчлөлт хийх эрч хүчээр дүүрэн буй энэ үеэ ашиглан удаан бодож төлөвлөсөн дадлуудаа зоригтой эхлүүлээрэй. ### Habitshare Та хэдийн сар, жилийн турш найзтайгаа өглөө гүйнэ, иогоор хичээллэнэ, ууланд гарна гэх сайхан төлөвлөгөөнүүд ярилцсан байх. Тэгвэл "Habitshare" апп хэвшүүлэхийг зорьж буй дадлаа бусадтай хуваалцаж, хамтын зорилгын төлөө зүтгэхийг хүсэж буй хэн бүхэнд зориулагдсан апп юм. Ганцаараа зүтгэснээс хамтдаа зорих нь илүү үр дүнтэйг олон судалгаа баталсан. Уг апп нь дадал хэвшлээ хянах хэсэгтэйгээс гадна найз нөхөдтэйгөө онлайнаар харилцах боломжийг олгодог аж. Ингэснээр бусадтай үйл явц, үр дүнгээ хуваалцах боломжтойгоос гадна сонирхолтой "gif" шидэлцэж, хөгжилтэй байдлаар эерэг дадлыг өөриймшүүлэх боломжтой юм. Апп татах: iOS l Android ### HabiDo Монгол залуусын хөгжүүлж буй энэхүү апп-ын бүх тохиргоо, мэдээлэл нь монгол хэл дээрээс гадна үнэ төлбөргүй ашиглах боломжтой. Тус апп-аас эрүүл мэнд, хувь хүний хөгжил, хувь хүний санхүү зэрэг долоон бүлгээс өөрт тохирсон дадлаа сонгож болно. Ингэхдээ хэрэглэгч өөрт тохирсон төлөвлөгөө гаргах, байнгын сонордуулга авах, өөрийгөө урамшуулах, амжилтаа дүгнэх боломжтой юм шүү. Апп татах: iOS l Android ### Done Ижил төрлийн апп-уудаас ялгаатай нь "Done" таны эерэг дадлыг дэмжээд зогсохгүй хорт зуршлаасаа салахад тусална. Тухайн өдөрт хийж гүйцэтгэсэн дадал хэвшлээ "X" тэмдэглэгээгээр тэмдэглэж, өдөр бүрийн явцаараа гинжин холбоо үүсгэх юм. Хэрэв нэг л өдөр дадал зуршлаа алгасвал гинжин холбоос тасарна. Гинжин холбоосыг таслахгүйн тулд дадлаа тууштай хийх сэдэл авах нь лавтай. Холбоосыг таслахгүйн тулд хичээгээд л байх хэрэгтэй юм шүү. Мөн тухайн өдрөө дүгнэх сэтгэгдэл бичиж болдог тул бие, сэтгэл зүйн хувьд ямар байгаагаа ажиглах боломжтой юм. Апп татах: iOS ### Mend Тамирчин, сэтгэл зүйч, мэргэжлийн эмч нарын боловсруулсан хувь хүний хөгжлийн контент, хөтөлбөрүүд санал болгож буй "Mend" апп нь амьдралын зөв хэмнэлийг бүрдүүлэхээр зорьж буй хэн бүхэнд тун хэрэгтэй платформ юм. Таван сая хэрэглэгчийн амьдралын хэв маягийг өөрчлөх зорилготой тус апп-ыг хөгжүүлж буй "Happy Messy" компани өнгөрсөн онд дотоод болон гадаадаас хөрөнгө оруулж татаж, эрүүл амьдралд хөтлөх төрөл бүрийн контент, хөтөлбөрүүдийг санал болгож байна. Апп татах: iOS \| Android ### HABITICA Хэвшүүлэх дадлаа хөгжилтэй зугаатайгаар хөтлөхийг хүсвэл "Habitica" тохирох болов уу. Тоглоом тоглох байдлаар дадал үүсгэж, хийх ажлын жагсаалтаа хөтлөх боломжийг энэ апп олгоно. Нэг дадал, зорилтын ард гарах тоолонд оноо, цол авч, түүгээрээ "баатар"-аа хөгжүүлж явна. Өөрөөр хэлбэл, цуглуулсан оноогоороо янз бүрийн зэвсэг, тоноглол авч явах юм. Түүнчлэн найзуудтайгаа холбогдож, хамтдаа мангасын эсрэг тэмцэж болно. Хэн нэгэн л алдаа гаргахад, хүн бүр шархдах эрсдэлтэй тул хүн бүр өөрсдийгөө дайчилж, багаараа тоглох учиртай. Апп татах: iOS l Android ### Loop "Loop" нь хэрэглэхэд тун энгийн, ойлгомжтой. Мөн зар сурталчилгаа харуулдаггүй. Хамгийн онцлох зүйл нь, тус апп-ын бүрэн эх кодыг нээлттэй эхийн лицензээр (GPLv3) авах боломжтой тул өөрийн апп болгон хөгжүүлэх боломжтой. Түүнчлэн апп-аа татаж, тохиргоо хийснээс хойш интернет холболтгүйгээр нэвтэрч болох давуу талтай. Мөн таны хувийн мэдээллийг чандлан хадгалж, мэдээллийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангах болно. Апп татах: Android ### Morning Routine Habit Planner Өдрийн ажлын бүтээмж өглөөг хэр эхлүүлснээс тун хамаардаг. Тус апп-ын тусламжтайгаар өглөөг эрч хүч дүүрэн угтах боломжтой. Хоолой таних функцтэй учраас заавал гараар үйлдэл хийх шаардлагагүйгээр Siri-д найдахад л хангалттай. Мөн амжилттай яваа хүмүүсийн урам зориг өгөх зөвлөгөө хэсэгтэй тул шинэ дадал хэвшүүлэхэд тус болох нь гарцаагүй биз ээ. Апп татах: iOS ### Fabulous Энэхүү апп нь хийх ёстой ажлуудыг зөвхөн сануулаад зогсохгүй тогтмол хийх, хэвшил болгох туслах олон талын үр дүнтэй аргуудыг санал болгодог. Яагаад үүнийг танд санал болгож байгаа вэ? Ямар ач холбогдолтой вэ? Хэрхэн үр дүн гарах вэ? зэрэг асуултад хариулсан контентуудыг нийтлэл, захиа, дуу хоолой (voice) гээд төрөл бүрийн аргаар хүргэдэг. Апп-ын хамгийн онцлох хэсэг нь "Make me fabulous" товч бөгөөд уг хэсгийн тусламжтайгаар дасгал хөдөлгөөн хийх, төвлөрөх, сэтгэл санаагаа засах, иог, бясалгал хийх зэрэг өөрт хэрэгтэй үйлдлүүдийг гүйцэтгэх сэдэл заавар авна. Апп татах: iOS l Android ### Productive Уг апп дээр дадал, зорилтуудаа өглөө, өдөр, оройн төлөвт хуваах боломжтой. Ингэснээр өглөөний цагаар зөвхөн өглөөний дадлуудыг харуулна гэсэн үг. Ингэж хуваахгүй байсан ч болно. Дизайн, хэрэглэхэд маш хялбар байдал нь тус апп-ын онцлох хэсгүүдийн нэг. Дадал хөтлөх цэс нь маш хялбар. Үнэгүй хувилбараар таван дадал бүртгэх боломжтой. Үнэтэй хувилбарт шилжсэнээр бүртгэх дадлын тоо нэмэгдэж, сануулах цаг уян хатан болно. Апп татах: iOS ### Today Habit Tracker Элдэв сурталчилгаа үзэх шаардлагагүй, бүх нэмэлт боломжууд нь үнэгүй апп. Эл апп нь харьцангуй цөөн функцтэй ч гол зорилго нь олон дадал бүртгэх бус, цөөн дадлыг өөрийн болгоход тусална. Дадал бүр дээр өөрийгөө идэвхжүүлэх зураг сонгох, хяналтын самбар үүсгэх, "Apple Health", "To-do List", "Gallery" хэсэгтэй хоршин ажиллуулах боломжтой. Апп татах: iOS
https://unread.today/c/techworm-voo-2021	Techworm	Unread Today	2022-12-28T00:00:00	12 сарын 28, 2022	2021 онд VOO-гийн эргэн тойронд	<div class="article-body"> <p></p><p>Бид өмнөх шигээ дуртай кино, контентоо үзэхийн тулд зурагтынхаа өмнө тогтсон хуваарьт цагийг хүлээн суухын оронд компьютерынхоо хулганыг нэг дарахад л, өөрөөр утасныхаа дэлгэцийг нэг шудрахад л хүссэн кино, контентоо түргэн шуурхай хүлээн авах бүрэн боломжтой болсон. Үүгээр ч зогсохгүй доторх үйлчилгээ, функцууд нь цаг минут тутамд шинэчлэгдэж байдаг ОТТ үйлчилгээний зах зээлийн өрсөлдөөн илүү ширүүсэж, санал болгож буй үйлчилгээнүүд нь улам бүр төгөлдөржсөөр байна.</p><p>Санаж байгаа бол бид өмнө нь Techworm буландаа монголын OTT үйлчилгээг дараагийн түвшинд гаргаж буй <a href="https://unread.today/c/techworm-voo" target="_blank">VOO</a>-г онцолж байсан. Гэхдээ энэ төрлийн үйлчилгээг нэг танилцуулаад л өнгөрөх зүйл биш гэдгийг анзаарсан байх. Учир нь тэд зогсолтгүй урагшилж, шинэчлэгдсээр байдаг. Харин өнөөдөр тэдний илүү сайжирсан хувилбартай хамтдаа танилцацгаая. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Монголын анхны албан ёсны тусгай зөвшөөрөлтэй OTT үйлчилгээ</h3><p>Бид уншигчдадаа VOO үйлчилгээг анхлан танилцуулснаас хойш хэдийн жил хагасын хугацаа өнгөрчээ. Энэ хугацаанд тэд <a href="https://mobinet.mn/old-news/120" target="_blank">Монголын анхны албан ёсны тусгай зөвшөөрөлтэй OTT үйлчилгээ</a> болж чадсан байна. Ингэснээр VOO үйлчилгээний хэрэглэгчид хэзээ ч, хаанаас ч интернэт ашиглан Монголын өргөн нэвтрүүлгийн телевизийн сувгуудыг өндөр чанартайгаар үзэх боломжтой болж байгаа нь онцлууштай. Мөн тэд энэхүү баярт үйл явдлаа тохиолдуулан 2022 оны есдүгээр сарын 30-ны өдрийг дуустал хэрэглэгчдийнхээ ТВ үйлчилгээний сар тутмын хураамжийг төлөхөөр болсныг дуулгахад таатай байна. Өөрөөр хэлбэл та VOO-ийн хэрэглэгч болсноор ТВ үйлчилгээний сар тутмын хураамж болох 2,500 төгрөгийг төлөхгүйгээр үйлчилгээгээ ашиглах боломжтой болж байгаа юм.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Шинэ функцууд</h3><p></p><p><b><i><a href="https://www.mobicom.mn/mn/m/1601?fbclid=IwAR1iOATNJBKR-8AcnmQ5g_qtlIr88hfyFnhdZmYLhr8gG8nBGLHEGmA67w0#/" target="_blank">Android TV</a></i></b></p><p>Android TV OS үйлдлийн системтэй ухаалаг зурагттай хэн бүхэн VOO үйлчилгээг ямар ч нэмэлт төхөөрөмжгүйгээр зурагтнаасаа шууд ашиглах боломжтой болсон нь тэдний шинэчлэлүүдийн нэг. Хэн бүхэн гэдэгт мэдээж хилийн чанадад амьдарч буй элэг нэгтнүүд маань багтана. Ингээд тэд маань заавал нэмэлт төхөөрөмж худалдан авч, эсвэл үйлчилгээний ажилтанд хандан гэрээ байгуулах шаардлагагүй боллоо. Хэрвээ та VOO үйлчилгээг ашиглах эсэхээ хараахан шийдэж амжаагүй бол ухаалаг зурагтдаа VOO апликейшныг татаж бүртгүүлээд Free HD багцыг үнэ төлбөргүй ашиглан шийдвэрээ гаргах ч боломжтой гэдгээ санаарай.</p><p><b><i><a href="https://www.mobicom.mn/mn/m/1645#/" target="_blank">VOO Home</a></i></b></p><p>Энэ онд VOO-д нэмэгдсэн нэгэн шинэ үйлчилгээ бол Мобинетийн өрхийн интернэтийг VOO-тэй хослуулсан VOO Home үйлчилгээ юм. Уг үйлчилгээ нь танд Мобинетийн өндөр хурдаар бүхий л кино, контентыг ямар нэг сааталгүйгээр үзэх боломжийг олгож буй.</p><p><b><i><a href="https://www.facebook.com/VOO.Mongolia/photos/572825824099972" target="_blank">Татаад үз</a></i></b></p><p>Хэд л бол хэдэн ч ангийг угсруулж үзмээр цувралууд байдаг даа? Гэхдээ дата дуусах үед яаж ч чадахгүй байх үе бий. Тэгвэл энэ асуудал ард хоцорсныг VOO сануулж байна. Учир нь VOO хүссэн кино, контентоо татаж авах функцыг нэвтрүүлсэн тул интернэтгүй үедээ хаанаас ч, хэдийд ч татаж авсан кино, контентоо үзэх боломжтой болж байгаа юм. </p><p><b><i><a href="https://mobinet.mn/old-news/122" target="_blank">VOO cinema</a></i></b></p><p>Кино фанатуудын хувьд дуулгах хамгийн гоё шинэчлэл нь та Монгол болон Холливудын шилдэг кино студиудын шинэхэн бүтээлүүдийг VOO cinema-гаас түрээслэн үзэх боломжтой болж байгаа юм.</p><p><b><i>Free HD багц </i></b></p><p>Уг багц нь нэрнээсээ л ойлгомжтой болов уу. VOO-ийн хэрэглэгчид Free HD багцаар дамжуулан үнэгүй контент үзэх боломжтой юм. Тухайлбал, VOO wellness гэх шинэ булангаас иог, фитнесийн 80 гаруй хичээлийг үнэ төлбөргүй үзэж, эрүүл мэнддээ анхаарах боломжтой. Тэд удахгүй эрүүл, зөв хооллолтын контентыг нэмэхээр ажиллаж байгаа аж. Түүнчлэн цэцэрлэг, сургуулийн сурагчид теле хичээлээ VOO-гээс хүссэн үедээ үнэ төлбөргүй үзэх боломжтой байдаг. Энэ мэтчилэн VOO нийгмийн хариуцлагын хүрээнд боловсрол, эрүүл мэндийн контентыг түгээхэд хувь нэмрээ оруулж буй нь сайшаалтай.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">VOO originals контентууд<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/b616239ee67c84f82e72a1e0731e7663.png"></p><p></p><p><br></p><p>Тэд Монголын шинэ, шилдэг уран бүтээлчидтэй хамтран кино, хөгжим, шоу энтертайнмент төрлийн оригинал контентуудыг хэдийн үйлдвэрлээд эхэлсэнийг та бүхэн мэдэх биз ээ. Тухайлбал тэд энэ онд “<a href="https://www.voo.mn/vodPlay?id=490017e3-3447-4759-a042-1e1dd7a5ca77" target="_blank">Анагаахын алдартнууд 2</a>”, “<a href="https://www.voo.mn/vodPlay?id=f3d468dc-2c98-4c6b-981a-075891ac1485" target="_blank">Search</a>”, “<a href="https://www.voo.mn/vodPlay?id=490017e3-3447-4759-a042-1e1dd7a5ca77" target="_blank">No rules</a>”, “<a href="https://www.voo.mn/vodPlay?id=490017e3-3447-4759-a042-1e1dd7a5ca77" target="_blank">95%</a>”, “<a href="https://www.voo.mn/vodPlay?id=98bcb065-0d2d-43d9-9471-7c90d1ff0a65" target="_blank">Love and sex - II бүлэг</a>” зэрэг уран бүтээлүүдийг хийсэн байна.</p> <p></p><p><b><a href="https://www.voo.mn/home" target="_blank">VOO</a> аппыг татах холбоос:</b> </p><p>- <a href="https://apps.apple.com/us/app/voo/id1479350458" target="_blank">App Store </a><br>- <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.mobicom.mobile.android" target="_blank">Google Play </a><br>- <a href="https://appgallery.huawei.com/#/app/C102058937" target="_blank">HUAWEI AppGallery</a> <br></p> </div>	Бид өмнөх шигээ дуртай кино, контентоо үзэхийн тулд зурагтынхаа өмнө тогтсон хуваарьт цагийг хүлээн суухын оронд компьютерынхоо хулганыг нэг дарахад л, өөрөөр утасныхаа дэлгэцийг нэг шудрахад л хүссэн кино, контентоо түргэн шуурхай хүлээн авах бүрэн боломжтой болсон. Үүгээр ч зогсохгүй доторх үйлчилгээ, функцууд нь цаг минут тутамд шинэчлэгдэж байдаг ОТТ үйлчилгээний зах зээлийн өрсөлдөөн илүү ширүүсэж, санал болгож буй үйлчилгээнүүд нь улам бүр төгөлдөржсөөр байна. Санаж байгаа бол бид өмнө нь Techworm буландаа монголын OTT үйлчилгээг дараагийн түвшинд гаргаж буй VOO -г онцолж байсан. Гэхдээ энэ төрлийн үйлчилгээг нэг танилцуулаад л өнгөрөх зүйл биш гэдгийг анзаарсан байх. Учир нь тэд зогсолтгүй урагшилж, шинэчлэгдсээр байдаг. Харин өнөөдөр тэдний илүү сайжирсан хувилбартай хамтдаа танилцацгаая. Монголын анхны албан ёсны тусгай зөвшөөрөлтэй OTT үйлчилгээ Бид уншигчдадаа VOO үйлчилгээг анхлан танилцуулснаас хойш хэдийн жил хагасын хугацаа өнгөрчээ. Энэ хугацаанд тэд Монголын анхны албан ёсны тусгай зөвшөөрөлтэй OTT үйлчилгээ болж чадсан байна. Ингэснээр VOO үйлчилгээний хэрэглэгчид хэзээ ч, хаанаас ч интернэт ашиглан Монголын өргөн нэвтрүүлгийн телевизийн сувгуудыг өндөр чанартайгаар үзэх боломжтой болж байгаа нь онцлууштай. Мөн тэд энэхүү баярт үйл явдлаа тохиолдуулан 2022 оны есдүгээр сарын 30-ны өдрийг дуустал хэрэглэгчдийнхээ ТВ үйлчилгээний сар тутмын хураамжийг төлөхөөр болсныг дуулгахад таатай байна. Өөрөөр хэлбэл та VOO-ийн хэрэглэгч болсноор ТВ үйлчилгээний сар тутмын хураамж болох 2,500 төгрөгийг төлөхгүйгээр үйлчилгээгээ ашиглах боломжтой болж байгаа юм. Шинэ функцууд Android TV Android TV OS үйлдлийн системтэй ухаалаг зурагттай хэн бүхэн VOO үйлчилгээг ямар ч нэмэлт төхөөрөмжгүйгээр зурагтнаасаа шууд ашиглах боломжтой болсон нь тэдний шинэчлэлүүдийн нэг. Хэн бүхэн гэдэгт мэдээж хилийн чанадад амьдарч буй элэг нэгтнүүд маань багтана. Ингээд тэд маань заавал нэмэлт төхөөрөмж худалдан авч, эсвэл үйлчилгээний ажилтанд хандан гэрээ байгуулах шаардлагагүй боллоо. Хэрвээ та VOO үйлчилгээг ашиглах эсэхээ хараахан шийдэж амжаагүй бол ухаалаг зурагтдаа VOO апликейшныг татаж бүртгүүлээд Free HD багцыг үнэ төлбөргүй ашиглан шийдвэрээ гаргах ч боломжтой гэдгээ санаарай. VOO Home Энэ онд VOO-д нэмэгдсэн нэгэн шинэ үйлчилгээ бол Мобинетийн өрхийн интернэтийг VOO-тэй хослуулсан VOO Home үйлчилгээ юм. Уг үйлчилгээ нь танд Мобинетийн өндөр хурдаар бүхий л кино, контентыг ямар нэг сааталгүйгээр үзэх боломжийг олгож буй. Татаад үз Хэд л бол хэдэн ч ангийг угсруулж үзмээр цувралууд байдаг даа? Гэхдээ дата дуусах үед яаж ч чадахгүй байх үе бий. Тэгвэл энэ асуудал ард хоцорсныг VOO сануулж байна. Учир нь VOO хүссэн кино, контентоо татаж авах функцыг нэвтрүүлсэн тул интернэтгүй үедээ хаанаас ч, хэдийд ч татаж авсан кино, контентоо үзэх боломжтой болж байгаа юм. VOO cinema Кино фанатуудын хувьд дуулгах хамгийн гоё шинэчлэл нь та Монгол болон Холливудын шилдэг кино студиудын шинэхэн бүтээлүүдийг VOO cinema-гаас түрээслэн үзэх боломжтой болж байгаа юм. Free HD багц Уг багц нь нэрнээсээ л ойлгомжтой болов уу. VOO-ийн хэрэглэгчид Free HD багцаар дамжуулан үнэгүй контент үзэх боломжтой юм. Тухайлбал, VOO wellness гэх шинэ булангаас иог, фитнесийн 80 гаруй хичээлийг үнэ төлбөргүй үзэж, эрүүл мэнддээ анхаарах боломжтой. Тэд удахгүй эрүүл, зөв хооллолтын контентыг нэмэхээр ажиллаж байгаа аж. Түүнчлэн цэцэрлэг, сургуулийн сурагчид теле хичээлээ VOO-гээс хүссэн үедээ үнэ төлбөргүй үзэх боломжтой байдаг. Энэ мэтчилэн VOO нийгмийн хариуцлагын хүрээнд боловсрол, эрүүл мэндийн контентыг түгээхэд хувь нэмрээ оруулж буй нь сайшаалтай. VOO originals контентууд Тэд Монголын шинэ, шилдэг уран бүтээлчидтэй хамтран кино, хөгжим, шоу энтертайнмент төрлийн оригинал контентуудыг хэдийн үйлдвэрлээд эхэлсэнийг та бүхэн мэдэх биз ээ. Тухайлбал тэд энэ онд “ Анагаахын алдартнууд 2 ”, “ Search ”, “ No rules ”, “ 95% ”, “ Love and sex - II бүлэг ” зэрэг уран бүтээлүүдийг хийсэн байна. VOO аппыг татах холбоос: - App Store - Google Play - HUAWEI AppGallery	Бид өмнөх шигээ дуртай кино, контентоо үзэхийн тулд зурагтынхаа өмнө тогтсон хуваарьт цагийг хүлээн суухын оронд компьютерынхоо хулганыг нэг дарахад л, өөрөөр утасныхаа дэлгэцийг нэг шудрахад л хүссэн кино, контентоо түргэн шуурхай хүлээн авах бүрэн боломжтой болсон. Үүгээр ч зогсохгүй доторх үйлчилгээ, функцууд нь цаг минут тутамд шинэчлэгдэж байдаг ОТТ үйлчилгээний зах зээлийн өрсөлдөөн илүү ширүүсэж, санал болгож буй үйлчилгээнүүд нь улам бүр төгөлдөржсөөр байна. Санаж байгаа бол бид өмнө нь Techworm буландаа монголын OTT үйлчилгээг дараагийн түвшинд гаргаж буй VOO-г онцолж байсан. Гэхдээ энэ төрлийн үйлчилгээг нэг танилцуулаад л өнгөрөх зүйл биш гэдгийг анзаарсан байх. Учир нь тэд зогсолтгүй урагшилж, шинэчлэгдсээр байдаг. Харин өнөөдөр тэдний илүү сайжирсан хувилбартай хамтдаа танилцацгаая. ### Монголын анхны албан ёсны тусгай зөвшөөрөлтэй OTT үйлчилгээ Бид уншигчдадаа VOO үйлчилгээг анхлан танилцуулснаас хойш хэдийн жил хагасын хугацаа өнгөрчээ. Энэ хугацаанд тэд Монголын анхны албан ёсны тусгай зөвшөөрөлтэй OTT үйлчилгээ болж чадсан байна. Ингэснээр VOO үйлчилгээний хэрэглэгчид хэзээ ч, хаанаас ч интернэт ашиглан Монголын өргөн нэвтрүүлгийн телевизийн сувгуудыг өндөр чанартайгаар үзэх боломжтой болж байгаа нь онцлууштай. Мөн тэд энэхүү баярт үйл явдлаа тохиолдуулан 2022 оны есдүгээр сарын 30-ны өдрийг дуустал хэрэглэгчдийнхээ ТВ үйлчилгээний сар тутмын хураамжийг төлөхөөр болсныг дуулгахад таатай байна. Өөрөөр хэлбэл та VOO-ийн хэрэглэгч болсноор ТВ үйлчилгээний сар тутмын хураамж болох 2,500 төгрөгийг төлөхгүйгээр үйлчилгээгээ ашиглах боломжтой болж байгаа юм. ### Шинэ функцууд *Android TV* Android TV OS үйлдлийн системтэй ухаалаг зурагттай хэн бүхэн VOO үйлчилгээг ямар ч нэмэлт төхөөрөмжгүйгээр зурагтнаасаа шууд ашиглах боломжтой болсон нь тэдний шинэчлэлүүдийн нэг. Хэн бүхэн гэдэгт мэдээж хилийн чанадад амьдарч буй элэг нэгтнүүд маань багтана. Ингээд тэд маань заавал нэмэлт төхөөрөмж худалдан авч, эсвэл үйлчилгээний ажилтанд хандан гэрээ байгуулах шаардлагагүй боллоо. Хэрвээ та VOO үйлчилгээг ашиглах эсэхээ хараахан шийдэж амжаагүй бол ухаалаг зурагтдаа VOO апликейшныг татаж бүртгүүлээд Free HD багцыг үнэ төлбөргүй ашиглан шийдвэрээ гаргах ч боломжтой гэдгээ санаарай. *VOO Home* Энэ онд VOO-д нэмэгдсэн нэгэн шинэ үйлчилгээ бол Мобинетийн өрхийн интернэтийг VOO-тэй хослуулсан VOO Home үйлчилгээ юм. Уг үйлчилгээ нь танд Мобинетийн өндөр хурдаар бүхий л кино, контентыг ямар нэг сааталгүйгээр үзэх боломжийг олгож буй. *Татаад үз* Хэд л бол хэдэн ч ангийг угсруулж үзмээр цувралууд байдаг даа? Гэхдээ дата дуусах үед яаж ч чадахгүй байх үе бий. Тэгвэл энэ асуудал ард хоцорсныг VOO сануулж байна. Учир нь VOO хүссэн кино, контентоо татаж авах функцыг нэвтрүүлсэн тул интернэтгүй үедээ хаанаас ч, хэдийд ч татаж авсан кино, контентоо үзэх боломжтой болж байгаа юм. *VOO cinema* Кино фанатуудын хувьд дуулгах хамгийн гоё шинэчлэл нь та Монгол болон Холливудын шилдэг кино студиудын шинэхэн бүтээлүүдийг VOO cinema-гаас түрээслэн үзэх боломжтой болж байгаа юм. *Free HD багц* Уг багц нь нэрнээсээ л ойлгомжтой болов уу. VOO-ийн хэрэглэгчид Free HD багцаар дамжуулан үнэгүй контент үзэх боломжтой юм. Тухайлбал, VOO wellness гэх шинэ булангаас иог, фитнесийн 80 гаруй хичээлийг үнэ төлбөргүй үзэж, эрүүл мэнддээ анхаарах боломжтой. Тэд удахгүй эрүүл, зөв хооллолтын контентыг нэмэхээр ажиллаж байгаа аж. Түүнчлэн цэцэрлэг, сургуулийн сурагчид теле хичээлээ VOO-гээс хүссэн үедээ үнэ төлбөргүй үзэх боломжтой байдаг. Энэ мэтчилэн VOO нийгмийн хариуцлагын хүрээнд боловсрол, эрүүл мэндийн контентыг түгээхэд хувь нэмрээ оруулж буй нь сайшаалтай. ### VOO originals контентууд Тэд Монголын шинэ, шилдэг уран бүтээлчидтэй хамтран кино, хөгжим, шоу энтертайнмент төрлийн оригинал контентуудыг хэдийн үйлдвэрлээд эхэлсэнийг та бүхэн мэдэх биз ээ. Тухайлбал тэд энэ онд “Анагаахын алдартнууд 2”, “Search”, “No rules”, “95%”, “Love and sex - II бүлэг” зэрэг уран бүтээлүүдийг хийсэн байна. VOO аппыг татах холбоос: - App Store - Google Play - HUAWEI AppGallery
https://unread.today/c/unread-apps-2021	Techworm	Unread Today	2022-12-29T00:00:00	12 сарын 29, 2022	Unread Awards 2021: Оны шилдэг апп	<div class="article-body"> <h2><div>Бид зах зээлд шинэ өнгө төрх, шинэлэг шийдлийг санал болгон хэрэглэгчдэд илүү таатай, хялбар хэрэглээг үүсгэсэн эдгээр апп-уудыг бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2021 оны Монголын технологийн ертөнцийн өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ.</div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">UNREAD AWARDS-ИЙН ТУХАЙ</h3><p></p><p>Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа эхлэн Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Тиймдээ ч 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм.</p><p>Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug" арга хэмжээ 2020 болон 2021 онд зохион байгуулагдах боломжгүй болсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн шилдэг гар утасны апп-уудыг танилцуулж байна.</p> <h1>ШИЛДЭГ АППЛИКЭЙШНҮҮД</h1><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">LIME</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/ce94463a82832d3d619da797953fe628.png"></p><p></p><p>LIME бол дэлхийн монголчуудад зориулсан дугаартай, ярианы апп. Энэхүү аппыг ашигласнаар гар утсандаа хоёр дугаартай болно гэсэн үг юм. Нэг нь дотооддоо ашиглаж буй үүрэн сим, нөгөөх нь гадаад, дотоодын алинд ч ашиглах боломжтой LIME виртуал дугаар. Ингэснээр LIME 2021 онд гадаадад байгаа иргэд монгол дугаар авах боломжгүй байдаг том асуудлыг ухаалгаар шийдвэрлэж, хэрэглэгчдийн дунд хүч түрэн орж ирсэн шилдэг апп байлаа.</p><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/mn/app/lime/id1521593146" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.callpro.onlime" target="_blank">Android</a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/768d585dbe93294312eda8a38b873786.jpg"></p><blockquote><p>Санал болгох: <a href="https://unread.today/c/techworm-lime-app" target="_blank">LIME: Дэлхийн монголчуудад зориулсан дугаартай, ярианы апп</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">HELLOBABY</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/f77d55cde8ab9eddcb160b53b7f52b67.png"></p><p></p><p>Монгол бүсгүйчүүдийн хөгжүүлж буй "HelloBaby" хэмээх “Жирэмсэн ээжийн хөтөч апп”-ыг онцлох нь зүйтэй болов уу. Энэхүү аппын бүхий л жирэмсний зөвлөгөө, мэдээлэл нь монгол эмэгтэйчүүдийн орчин нөхцөл, амьдралын хэв маягт нийцсэнийг онцлууштай. Мөн үүний дараагийн бүтээгдэхүүн буюу төрсний дараа хэрэглэх "HelloBaby" 0-2 насны хүүхдийн хөгжлийн апп 2021 онд хэрэглээнд нэвтэрсэн нь биднийг ийн онцлоход хүргэлээ.</p><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/hellobaby-%D0%B6%D0%B8%D1%80%D1%8D%D0%BC%D1%81%D0%BD%D0%B8%D0%B9-%D1%85%D3%A9%D1%82%D3%A9%D1%87/id1507369405" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.nubisoft.hello_baby_mobile" target="_blank">Android </a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/6c47b46b7d4c65a1cf01d91c816d5448.jpg"></p><blockquote><p>Санал болгох: <a href="https://unread.today/c/disruptors-mand-ariunsanaa" target="_blank">Өртөөлөгчид - Б.Манд, Б.Ариунсанаа – Хүсэл зориг, манлайлал, сэтгэлийн хат</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">MEND</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/a3f60044000d1b383bd824d5916cebca.png"></p><p></p><p>Эрүүл мэнд эрхэм баян. Бид бүгд л энэ үгийг үзэж, харж, дуулж, сонсож байсан болов уу. Гэхдээ ухамсарлан ойлгодог нь хэд бол? Бид ихэнхдээ л завгүй амьдралын хэмнэлд дарагдан хаанаас ч юм олон шалтаг гаргаж ирэн эрүүл амьдралын хэв маягаас зугтдаг шүү дээ. Тэгвэл Mend аппын хамт олон таныг, намайг, бид бүгдийг зөв амьдралын хэмнэлд оруулах зорилгоор тус аппыг хөгжүүлсэн байна. Ингэхдээ тамирчид, мэргэжлийн зөвлөхүүд, сэтгэл зүйч, эмч нартай хамтран хувь хүний хөгжлийн мэргэжлийн хөтөлбөрүүд боловсруулан хэрэгжүүлж байна. Мэдээж бүгд эх хэл дээр байх тул эрүүл, зөв амьдралд хүрэх зам илүү дөхөм болж буй.</p><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/ee/app/mend-mn/id1547980623" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.happymessy.app" target="_blank">Android</a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/a401061e77132be58ceec881616bb704.png"></p><blockquote><p>Санал болгох: <a href="https://unread.today/c/howiwork-chantsaldulamo" target="_blank">Би хэрхэн ажилладаг вэ? - "Мэнд" ХХК-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч О.Чанцалдулам</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">EGAZAR</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/f42192e3ea1324f7ad12cfedb31a4aa4.png"></p><p></p><p>Өнгөрөгч есдүгээр сард зохион байгуулагдсан “Digital Nation” үндэсний арга хэмжээний үеэр төрийн удирдлагууд төрийн бүхий л төрлийн үйлчилгээг шат дараалалтайгаар цахим руу шилжүүлнэ хэмээж байсан. Үүний хүрээнд тэд газартай холбоотой бүхий л төрлийн асуудлыг цахимжуулахаар эл аппыг хөгжүүлжээ. Ийн цахимжуулсан нь олон хүний цаг завыг хэмнэж, төрөл бүрийн зардлыг бууруулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар, таатай нөхцөлийг бүрдүүлж чаджээ. Тухайлбал хэрэглэгчид уг аппаас газартай холбоотой хууль, эрх зүйн мэдээ, мэдээлэл авах, өөрийн газартай холбоотой мэдээллийг харах, иргэдээс нийтлэг асуудаг 400 гаруй асуултад хариулт авах гэх мэтчилэн олон төрлийн үйлчилгээг авах боломжтой болсон юм. <br></p><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/mn/app/egazar/id1541317992" target="_blank">iOS </a>l <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.gov.egazar&hl=en&gl=US" target="_blank">Android</a></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/lNDZcI1mwHc?rel=0"></iframe> </div><blockquote><p>Санал болгох: <a href="https://unread.today/c/howiwork-sumiyabazard" target="_blank">Би хэрхэн ажилладаг вэ? - Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h1><div>ОНЦЛОХ АППЛИКЭЙШНҮҮД</div></h1><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/2d180972274929ba9efae9ed5a468555.png"></p><p></p><p><b><br></b></p><p><b>HabiDo</b>: Монголын зах зээлд шинээр мэндэлж буй дадал хэвшүүлэгч "HabiDo" аппыг онцлох нь зүйтэй. Энэхүү аппын гол зорилго нь иргэдийнхээ амьдралын чанар, сэтгэл зүйн эрүүл мэндийг дэмжиж нийгэмдээ эерэг өөрчлөлтийг түгээх юм. Долоон бүлгийн 35 дадал багтах бөгөөд хүссэнээ сонгон хэвшүүлж, бүртгэх боломжтой нь хэрэглэгчдэд маш том тус хүргэж байгаа нь гарцаагүй.</p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/techworm-habido-app" target="_blank">HabiDo: Амьдралын зөв хэв маягийг бий болгоно, эерэг дадлыг хэвшүүлнэ</a><br></p><p><br></p> <p></p><p><b>Emch</b>: Монголд улсын эмнэлгээр үйлчлүүлэхийн тулд дунджаар 5-21 хоног шаарддаг. Үүнийг EMCH аппын тусламжтайгаар шийдэх боломжтой боллоо. Одоогоор Монгол, Турк, Япон, Солонгос, Их Британид үйл ажиллагаа явуулах эрхтэй монгол мэргэжилтнүүдээр багаа бүрдүүлэн эрүүл мэндийн 176 төрлийн үзлэг, оношилгоог цахимаар хийж буй нь эмнэлгийн үйлчилгээ, мэргэжлийн эмчийн зөвлөгөө мэдээлэл хэрэгтэй буй хэн бүхэнд том давуу тал үүсгэж байгаа юм. Цар тахлын үеэр тэд олон үнэнч хэрэглэгчтэй болсон биз ээ.</p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/spotlight-emch" target="_blank">EMCH апп - Үргэлж таны дэргэд</a><br></p><p><br></p> <p></p><p><b>Geru</b>: Geru бол уран бүтээлчдийг хэрэглэгчидтэй нь холбож өгдөг апп. Массын үйлдвэрлэл давамгайлсан энэ цаг үед зөвхөн өөртөө зориулж цор ганц хувь бүтээгдэхүүн олж авахад хэцүү. Тэгвэл үүнийг Geru хялбараар шийдэж өгөх юм. Geru-ээс хүмүүс өөрсдийн онцгой агшинг бүрдүүлэх, дахин давтагдашгүй гар урлалын зүйлсийг худалдан авч ойр дотнын хүмүүсээ баярлуулахын хажуугаар уран бүтээлчдийг дэмжсээр байна.</p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/2038" target="_blank">Гэрү - Аз жаргалтай хором бүрийн эхлэл</a></p><p><br></p> <p></p><p><b>Ard Kids</b>: Ard Kids бол хамгийн анхны хүүхдийн санхүүгийн хэрэгцээнд зориулан бүтээсэн цогц апп. Бүхий л зүйлс цахимд шилжиж буй энэ цаг үед төлбөр тооцоогоо ч цахимаар хийх нь ихэссэн. Энэхүү апп нь хүүхдээ багаас нь санхүүгийн харилцаанд зөв зохистой оролцуулж, цэгцтэй санхүүгийн боловсрол олгохыг хүссэн эцэг эхчүүдэд том тус хүргэх биз ээ. Энэ оны хамгийн онцлох хүүхдэд зориулсан апп!</p><p>Дэлгэрэнгүйг: <a href="https://unread.today/c/techworm-ardkids" target="_blank">Ard Kids - Хүүхдийн тань анхны санхүүгийн апп</a></p><p><br></p> <h1>UNREAD AWARDS-ИЙН ӨМНӨХ ЯЛАГЧИД</h1><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/b474ff22874428f90a781ef28c93ccae.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/22e3c700354a9ca260547101149b4728.png"></p> </div>	Бид зах зээлд шинэ өнгө төрх, шинэлэг шийдлийг санал болгон хэрэглэгчдэд илүү таатай, хялбар хэрэглээг үүсгэсэн эдгээр апп-уудыг бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2021 оны Монголын технологийн ертөнцийн өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ. UNREAD AWARDS-ИЙН ТУХАЙ Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа эхлэн Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Тиймдээ ч 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм. Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug" арга хэмжээ 2020 болон 2021 онд зохион байгуулагдах боломжгүй болсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн шилдэг гар утасны апп-уудыг танилцуулж байна. ШИЛДЭГ АППЛИКЭЙШНҮҮД LIME LIME бол дэлхийн монголчуудад зориулсан дугаартай, ярианы апп. Энэхүү аппыг ашигласнаар гар утсандаа хоёр дугаартай болно гэсэн үг юм. Нэг нь дотооддоо ашиглаж буй үүрэн сим, нөгөөх нь гадаад, дотоодын алинд ч ашиглах боломжтой LIME виртуал дугаар. Ингэснээр LIME 2021 онд гадаадад байгаа иргэд монгол дугаар авах боломжгүй байдаг том асуудлыг ухаалгаар шийдвэрлэж, хэрэглэгчдийн дунд хүч түрэн орж ирсэн шилдэг апп байлаа. Татах: iOS \| Android Санал болгох: LIME: Дэлхийн монголчуудад зориулсан дугаартай, ярианы апп Unread HELLOBABY Монгол бүсгүйчүүдийн хөгжүүлж буй "HelloBaby" хэмээх “Жирэмсэн ээжийн хөтөч апп”-ыг онцлох нь зүйтэй болов уу. Энэхүү аппын бүхий л жирэмсний зөвлөгөө, мэдээлэл нь монгол эмэгтэйчүүдийн орчин нөхцөл, амьдралын хэв маягт нийцсэнийг онцлууштай. Мөн үүний дараагийн бүтээгдэхүүн буюу төрсний дараа хэрэглэх "HelloBaby" 0-2 насны хүүхдийн хөгжлийн апп 2021 онд хэрэглээнд нэвтэрсэн нь биднийг ийн онцлоход хүргэлээ. Татах: iOS \| Android Санал болгох: Өртөөлөгчид - Б.Манд, Б.Ариунсанаа – Хүсэл зориг, манлайлал, сэтгэлийн хат Unread MEND Эрүүл мэнд эрхэм баян. Бид бүгд л энэ үгийг үзэж, харж, дуулж, сонсож байсан болов уу. Гэхдээ ухамсарлан ойлгодог нь хэд бол? Бид ихэнхдээ л завгүй амьдралын хэмнэлд дарагдан хаанаас ч юм олон шалтаг гаргаж ирэн эрүүл амьдралын хэв маягаас зугтдаг шүү дээ. Тэгвэл Mend аппын хамт олон таныг, намайг, бид бүгдийг зөв амьдралын хэмнэлд оруулах зорилгоор тус аппыг хөгжүүлсэн байна. Ингэхдээ тамирчид, мэргэжлийн зөвлөхүүд, сэтгэл зүйч, эмч нартай хамтран хувь хүний хөгжлийн мэргэжлийн хөтөлбөрүүд боловсруулан хэрэгжүүлж байна. Мэдээж бүгд эх хэл дээр байх тул эрүүл, зөв амьдралд хүрэх зам илүү дөхөм болж буй. Татах: iOS \| Android Санал болгох: Би хэрхэн ажилладаг вэ? - "Мэнд" ХХК-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч О.Чанцалдулам Unread EGAZAR Өнгөрөгч есдүгээр сард зохион байгуулагдсан “Digital Nation” үндэсний арга хэмжээний үеэр төрийн удирдлагууд төрийн бүхий л төрлийн үйлчилгээг шат дараалалтайгаар цахим руу шилжүүлнэ хэмээж байсан. Үүний хүрээнд тэд газартай холбоотой бүхий л төрлийн асуудлыг цахимжуулахаар эл аппыг хөгжүүлжээ. Ийн цахимжуулсан нь олон хүний цаг завыг хэмнэж, төрөл бүрийн зардлыг бууруулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар, таатай нөхцөлийг бүрдүүлж чаджээ. Тухайлбал хэрэглэгчид уг аппаас газартай холбоотой хууль, эрх зүйн мэдээ, мэдээлэл авах, өөрийн газартай холбоотой мэдээллийг харах, иргэдээс нийтлэг асуудаг 400 гаруй асуултад хариулт авах гэх мэтчилэн олон төрлийн үйлчилгээг авах боломжтой болсон юм. Татах: iOS l Android Санал болгох: Би хэрхэн ажилладаг вэ? - Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар Unread ОНЦЛОХ АППЛИКЭЙШНҮҮД HabiDo : Монголын зах зээлд шинээр мэндэлж буй дадал хэвшүүлэгч "HabiDo" аппыг онцлох нь зүйтэй. Энэхүү аппын гол зорилго нь иргэдийнхээ амьдралын чанар, сэтгэл зүйн эрүүл мэндийг дэмжиж нийгэмдээ эерэг өөрчлөлтийг түгээх юм. Долоон бүлгийн 35 дадал багтах бөгөөд хүссэнээ сонгон хэвшүүлж, бүртгэх боломжтой нь хэрэглэгчдэд маш том тус хүргэж байгаа нь гарцаагүй. Дэлгэрэнгүйг: HabiDo: Амьдралын зөв хэв маягийг бий болгоно, эерэг дадлыг хэвшүүлнэ Emch : Монголд улсын эмнэлгээр үйлчлүүлэхийн тулд дунджаар 5-21 хоног шаарддаг. Үүнийг EMCH аппын тусламжтайгаар шийдэх боломжтой боллоо. Одоогоор Монгол, Турк, Япон, Солонгос, Их Британид үйл ажиллагаа явуулах эрхтэй монгол мэргэжилтнүүдээр багаа бүрдүүлэн эрүүл мэндийн 176 төрлийн үзлэг, оношилгоог цахимаар хийж буй нь эмнэлгийн үйлчилгээ, мэргэжлийн эмчийн зөвлөгөө мэдээлэл хэрэгтэй буй хэн бүхэнд том давуу тал үүсгэж байгаа юм. Цар тахлын үеэр тэд олон үнэнч хэрэглэгчтэй болсон биз ээ. Дэлгэрэнгүйг: EMCH апп - Үргэлж таны дэргэд Geru : Geru бол уран бүтээлчдийг хэрэглэгчидтэй нь холбож өгдөг апп. Массын үйлдвэрлэл давамгайлсан энэ цаг үед зөвхөн өөртөө зориулж цор ганц хувь бүтээгдэхүүн олж авахад хэцүү. Тэгвэл үүнийг Geru хялбараар шийдэж өгөх юм. Geru-ээс хүмүүс өөрсдийн онцгой агшинг бүрдүүлэх, дахин давтагдашгүй гар урлалын зүйлсийг худалдан авч ойр дотнын хүмүүсээ баярлуулахын хажуугаар уран бүтээлчдийг дэмжсээр байна. Дэлгэрэнгүйг: Гэрү - Аз жаргалтай хором бүрийн эхлэл Ard Kids : Ard Kids бол хамгийн анхны хүүхдийн санхүүгийн хэрэгцээнд зориулан бүтээсэн цогц апп. Бүхий л зүйлс цахимд шилжиж буй энэ цаг үед төлбөр тооцоогоо ч цахимаар хийх нь ихэссэн. Энэхүү апп нь хүүхдээ багаас нь санхүүгийн харилцаанд зөв зохистой оролцуулж, цэгцтэй санхүүгийн боловсрол олгохыг хүссэн эцэг эхчүүдэд том тус хүргэх биз ээ. Энэ оны хамгийн онцлох хүүхдэд зориулсан апп! Дэлгэрэнгүйг: Ard Kids - Хүүхдийн тань анхны санхүүгийн апп UNREAD AWARDS-ИЙН ӨМНӨХ ЯЛАГЧИД	Бид зах зээлд шинэ өнгө төрх, шинэлэг шийдлийг санал болгон хэрэглэгчдэд илүү таатай, хялбар хэрэглээг үүсгэсэн эдгээр апп-уудыг бүгдийг нь ЯЛАГЧИД хэмээн өргөмжилж байгаадаа таатай байна. Тэд бол 2021 оны Монголын технологийн ертөнцийн өнгийг тодорхойлогчид, жишиг тогтоосон манлайлагчид билээ. ### UNREAD AWARDS-ИЙН ТУХАЙ Unread Media" үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа эхлэн Монголын гарааны бизнесийн орчинд шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ, инновацлаг арга барилаараа ялгарч, зах зээлээ түүчээлж буй шилдэг стартап, энтрепренерүүдийг алдаршуулсаар ирсэн билээ. Тиймдээ ч 2016 оноос "Unread Awards" шагналыг санаачлан, бизнес, технологийн чиглэлээр дагнан бичдэг сэтгүүлчдийн саналаар шилдгүүдийг нэрлэх болсон юм. Хэдий цар тахлын улмаас "Unread Awards"-ийн эзэд тодорч, шагналаа гардан авдаг "Unplug" арга хэмжээ 2020 болон 2021 онд зохион байгуулагдах боломжгүй болсон ч ялагчдын нэрсийг олон нийтэд зарлах нь зүй ёсны хэрэг хэмээн манай хамт олон үзсэн билээ. Тиймээс энэ жилийн шилдэг гар утасны апп-уудыг танилцуулж байна. ШИЛДЭГ АППЛИКЭЙШНҮҮД ### LIME LIME бол дэлхийн монголчуудад зориулсан дугаартай, ярианы апп. Энэхүү аппыг ашигласнаар гар утсандаа хоёр дугаартай болно гэсэн үг юм. Нэг нь дотооддоо ашиглаж буй үүрэн сим, нөгөөх нь гадаад, дотоодын алинд ч ашиглах боломжтой LIME виртуал дугаар. Ингэснээр LIME 2021 онд гадаадад байгаа иргэд монгол дугаар авах боломжгүй байдаг том асуудлыг ухаалгаар шийдвэрлэж, хэрэглэгчдийн дунд хүч түрэн орж ирсэн шилдэг апп байлаа. Татах: iOS \| Android > Санал болгох: LIME: Дэлхийн монголчуудад зориулсан дугаартай, ярианы апп > > Unread ### HELLOBABY Монгол бүсгүйчүүдийн хөгжүүлж буй "HelloBaby" хэмээх “Жирэмсэн ээжийн хөтөч апп”-ыг онцлох нь зүйтэй болов уу. Энэхүү аппын бүхий л жирэмсний зөвлөгөө, мэдээлэл нь монгол эмэгтэйчүүдийн орчин нөхцөл, амьдралын хэв маягт нийцсэнийг онцлууштай. Мөн үүний дараагийн бүтээгдэхүүн буюу төрсний дараа хэрэглэх "HelloBaby" 0-2 насны хүүхдийн хөгжлийн апп 2021 онд хэрэглээнд нэвтэрсэн нь биднийг ийн онцлоход хүргэлээ. Татах: iOS \| Android > Санал болгох: Өртөөлөгчид - Б.Манд, Б.Ариунсанаа – Хүсэл зориг, манлайлал, сэтгэлийн хат > > Unread ### MEND Эрүүл мэнд эрхэм баян. Бид бүгд л энэ үгийг үзэж, харж, дуулж, сонсож байсан болов уу. Гэхдээ ухамсарлан ойлгодог нь хэд бол? Бид ихэнхдээ л завгүй амьдралын хэмнэлд дарагдан хаанаас ч юм олон шалтаг гаргаж ирэн эрүүл амьдралын хэв маягаас зугтдаг шүү дээ. Тэгвэл Mend аппын хамт олон таныг, намайг, бид бүгдийг зөв амьдралын хэмнэлд оруулах зорилгоор тус аппыг хөгжүүлсэн байна. Ингэхдээ тамирчид, мэргэжлийн зөвлөхүүд, сэтгэл зүйч, эмч нартай хамтран хувь хүний хөгжлийн мэргэжлийн хөтөлбөрүүд боловсруулан хэрэгжүүлж байна. Мэдээж бүгд эх хэл дээр байх тул эрүүл, зөв амьдралд хүрэх зам илүү дөхөм болж буй. Татах: iOS \| Android > Санал болгох: Би хэрхэн ажилладаг вэ? - "Мэнд" ХХК-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч О.Чанцалдулам > > Unread ### EGAZAR Өнгөрөгч есдүгээр сард зохион байгуулагдсан “Digital Nation” үндэсний арга хэмжээний үеэр төрийн удирдлагууд төрийн бүхий л төрлийн үйлчилгээг шат дараалалтайгаар цахим руу шилжүүлнэ хэмээж байсан. Үүний хүрээнд тэд газартай холбоотой бүхий л төрлийн асуудлыг цахимжуулахаар эл аппыг хөгжүүлжээ. Ийн цахимжуулсан нь олон хүний цаг завыг хэмнэж, төрөл бүрийн зардлыг бууруулж, хэрэглэгчдэд илүү хялбар, таатай нөхцөлийг бүрдүүлж чаджээ. Тухайлбал хэрэглэгчид уг аппаас газартай холбоотой хууль, эрх зүйн мэдээ, мэдээлэл авах, өөрийн газартай холбоотой мэдээллийг харах, иргэдээс нийтлэг асуудаг 400 гаруй асуултад хариулт авах гэх мэтчилэн олон төрлийн үйлчилгээг авах боломжтой болсон юм. Татах: iOS l Android > Санал болгох: Би хэрхэн ажилладаг вэ? - Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар > > Unread ОНЦЛОХ АППЛИКЭЙШНҮҮД HabiDo: Монголын зах зээлд шинээр мэндэлж буй дадал хэвшүүлэгч "HabiDo" аппыг онцлох нь зүйтэй. Энэхүү аппын гол зорилго нь иргэдийнхээ амьдралын чанар, сэтгэл зүйн эрүүл мэндийг дэмжиж нийгэмдээ эерэг өөрчлөлтийг түгээх юм. Долоон бүлгийн 35 дадал багтах бөгөөд хүссэнээ сонгон хэвшүүлж, бүртгэх боломжтой нь хэрэглэгчдэд маш том тус хүргэж байгаа нь гарцаагүй. Дэлгэрэнгүйг: HabiDo: Амьдралын зөв хэв маягийг бий болгоно, эерэг дадлыг хэвшүүлнэ Emch: Монголд улсын эмнэлгээр үйлчлүүлэхийн тулд дунджаар 5-21 хоног шаарддаг. Үүнийг EMCH аппын тусламжтайгаар шийдэх боломжтой боллоо. Одоогоор Монгол, Турк, Япон, Солонгос, Их Британид үйл ажиллагаа явуулах эрхтэй монгол мэргэжилтнүүдээр багаа бүрдүүлэн эрүүл мэндийн 176 төрлийн үзлэг, оношилгоог цахимаар хийж буй нь эмнэлгийн үйлчилгээ, мэргэжлийн эмчийн зөвлөгөө мэдээлэл хэрэгтэй буй хэн бүхэнд том давуу тал үүсгэж байгаа юм. Цар тахлын үеэр тэд олон үнэнч хэрэглэгчтэй болсон биз ээ. Дэлгэрэнгүйг: EMCH апп - Үргэлж таны дэргэд Geru: Geru бол уран бүтээлчдийг хэрэглэгчидтэй нь холбож өгдөг апп. Массын үйлдвэрлэл давамгайлсан энэ цаг үед зөвхөн өөртөө зориулж цор ганц хувь бүтээгдэхүүн олж авахад хэцүү. Тэгвэл үүнийг Geru хялбараар шийдэж өгөх юм. Geru-ээс хүмүүс өөрсдийн онцгой агшинг бүрдүүлэх, дахин давтагдашгүй гар урлалын зүйлсийг худалдан авч ойр дотнын хүмүүсээ баярлуулахын хажуугаар уран бүтээлчдийг дэмжсээр байна. Дэлгэрэнгүйг: Гэрү - Аз жаргалтай хором бүрийн эхлэл Ard Kids: Ard Kids бол хамгийн анхны хүүхдийн санхүүгийн хэрэгцээнд зориулан бүтээсэн цогц апп. Бүхий л зүйлс цахимд шилжиж буй энэ цаг үед төлбөр тооцоогоо ч цахимаар хийх нь ихэссэн. Энэхүү апп нь хүүхдээ багаас нь санхүүгийн харилцаанд зөв зохистой оролцуулж, цэгцтэй санхүүгийн боловсрол олгохыг хүссэн эцэг эхчүүдэд том тус хүргэх биз ээ. Энэ оны хамгийн онцлох хүүхдэд зориулсан апп! Дэлгэрэнгүйг: Ard Kids - Хүүхдийн тань анхны санхүүгийн апп UNREAD AWARDS-ИЙН ӨМНӨХ ЯЛАГЧИД
https://unread.today/c/techworm-huaweipad11	Techworm		2021-12-23T00:00:00	12 сарын 23, 2021	Зах зээлд таблетын эрэлтийг ихэсгэж буй 5 шалтгаан	<div class="article-body"> <h2><div><div>Ухаалаг утас, лаптоп байсаар байтал яагаад таблет хэрэглэх ёстой гэж? Бид энэ удаа өдрөөс өдөрт хэрэглээ нь тэлж буй таблетын ач холбогдол болон түүнийг худалдан авах таван шалтгааныг хүргэж байна. Ухаалаг туслахаа шинэчлэхээр зэхэж байгаа бол энэ зөвлөгөө танд хэрэг болох нь лавтай.</div><div>Мэдээж хэрэг өөр бусад технологийн хэрэгслүүдийн нэгэн адил таблетын зах зээлд ч олон тоглогч бий. Тэд санал болгож буй таблетынхаа үзүүлэлт, оролт, чанар, жин, цэнэг барилт, дэлгэцийн хэмжээ зэргээрээ өөр хоорондоо ялгардаг. Харин та, тэдгээр олон сонголтуудаас хэрэглээндээ тохирсныг олох нь л хамгийн чухал.</div></div><div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/717d53c65dd58665c2e08ed7ed395bc3.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>АВСААРХАН, ТАВ ТУХТАЙ ХЭРЭГЛЭЭ</h3><p></p><p>Таблетыг авч явахад авсаархан, хөнгөн жинтэй тул ямар ч нөхцөлд орон зай, цаг хугацааг үл ажран ажил, хичээлээ хийх боломжтой. Аялангаа ажиллахад, малын хотоосоо хичээлээ хийхэд яг тохирсон дэлгэцийн хэмжээтэй тул "албанаасаа" хоцрох аюулгүй болж байгаа юм.</p><p>Мөн таблетын хамгийн гол ялгарал нь үзэг. Хэдийгээр таблетууд хурууны мэдрэгчтэй байдаг боловч таны хүсэж байгаа нарийвчлалтай зураг, текстийг тийм амархан гаргаж өгөхгүй л болов уу. Харин үзэгний тусламжтайгаар ямар ч нарийвчлалтай зүйлийг төвөггүйхэн хийх боломжтой. Нэмээд зөөврийн кэйбордыг хоршуулан хэрэглэвэл яг л лаптоп дээр ажиллаж буй мэт мэдрэмжийг авах болно. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>Бүтээмжийг нэмэгдүүлсэн</div></h3><p></p><p>Бичвэр бичих, зураг зурах зэрэг үйлдлийг хийхэд цаасны хэмжээнд баригдан алдах эрхгүй байсан үе хойно хоцорсныг таблет батлан харуулж байна. Учир нь, таблет дээр ямар ч үйлдэл хийсэн, дараа нь түүнийгээ хүссэнээрээ засах боломжтой. Ингэснээр хэрэглэгчид алдаанаасаа суралцаж, компьютерын ур чадвараа нэмэгдүүлэхээс гадна шинийг санаачлах, бүтээлч сэтгэхүйгээ тэлэх, <a href="https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1117604.pdf" target="_blank">бүтээмжээ нэмэгдүүлэх</a> боломжтой болдог байна. </p><p>Бүтээмжийг нэмэгдүүлдэг өөр нэг зүйл нь хамтын ажиллагаа. Таблет нь гар утасны нэгэн адил интернэттэй хурдан холбогддог тул багаар ажиллахдаа нэг төсөл дээр олон талаас зэрэг холбогдох боломжтой. Энэ нь цаг хугацаа хэмнэхээс гадна бүх хүний оролцоог хангаж өгч буй. Сонирхуулахад, "The Work Ahead" хэмээх нийтлэлд "2010 оноос хойш АНУ-д шинээр бий болсон 13 сая ажлын байрны бараг гуравны хоёрт нь дунд болон ахисан түвшний дижитал ур чадвар шаарддаг" хэмээн бичжээ. Үүнээс харахад дижитал хэрэгслүүд нь сонголт биш зайлшгүй хэрэглээ болоод буй. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/730b62d04f0855ebc56ca17a9d2eeddf.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>ЭНТЕРТАЙНМЕНТ ХЭРЭГЦЭЭНД НЭН ТОХИРОМЖТОЙ</h3><p class="MsoNormal">Дэлгэцийн үзүүлэлтээсээ хамаараад таблет бүр өөр хоорондоо адилгүй. Чанар сайтай загварын таблетууд нь жирийн утас, лаптопыг бодоход хэт ягаан туяанаас нүдийг хамгаалах дэлгэцийн хамгаалалтын горимыг суулгасан байдгаараа хэрэглэхэд хялбар (user-friendly) байдаг. Үүнээс гадна график зураглал сайтай видео тоглоом тоглоход тань нягтшил сайтай дэлгэц ахиу мэдрэмжийг өгч чадна. Ерөнхийлөн үзвээс, таблетын дэлгэцийн өнгөний ялгарал, график дүрслэл, дууны систем, хүчирхэг RAM болон процессор нь таны энтертэйнмент хэрэгцээг бүрэн нийцтэй.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>Экологид ээлтэй<br></div></h3><p></p><p>Өмнөд Индианагийн их сургуулийн мэдээлснээр, АНУ-д нэг хүн жил бүр долоон модны үнэ бүхий модон эдлэл хэрэглэдэг гэжээ. Энэ нь бүх америкчуудын хувьд хоёр тэрбум модыг устгасантай тэнцэх тоо аж. Цочирдмоор тоо биш гэж үү? Хүмүүс бид хэрэглэж буй цаасныхаа бодит үнэ цэнийг нь бодож үзэлгүйгээр хайр гамгүй ашигладаг нь тун харамсалтай. Тэгвэл өнөөг хүртэл явж ирсэн тогтолцоо болох шалгалтын материал, хурлын тэмдэглэл, удирдамж зэрэг нэг удаагийн цаасны хэрэглээнийхээ ядаж тал хувийг таблет руу шилжүүлбэл нүүрстөрөгчийн ялгаралтыг мэдэгдэхүйц хэмжээнд бууруулж чадах тооцоо бий.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/109194db4d5c195d7d6c6fceb7e03b22.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХЭМНЭЛТТЭЙ</h3><p></p><p>Коллежийн Удирдах зөвлөлийн мэдээлснээр коллежийн оюутнууд 2018-2019 оны хичээлийн жилд сургалтын материалд дунджаар 415 ам.доллар, бусад хангамжид 108 ам.долларыг зарцуулсан байна. Бичиг хэргийн материалтай ойр ажилладаг оффисын ажилчид ч ялгаагүй өртөг гаргасан байж мэднэ. Тэгвэл тэдгээр зардлыг эрс багасгах сонголт нь таблет юм. 2021 оны байдлаар АНУ-д хэрэглээний таблетын дундаж үнэ ойролцоогоор 365.63 ам.доллар байна. Харин зөөврийн лаптопны дундаж үнэ 808.67 ам.доллар. Хэдийгээр таблет худалдан авахад өндөр зардалтай мэт боловч том зургаар нь харж үзвэл хамаагүй хямд сонголт болж байгаа юм. Тиймдээ ч дунд болон урт хугацааны хэтийн төлвийг харахад таблет нь өөртөө хийж буй ухаалаг хөрөнгө оруулалтуудын нэг болно.</p><p>Ташрамд, "HUAWEI MatePad 11" Монголд албан ёсоор нээлтээ хийж, худалдаанд гараад байна. Бүтээгдэхүүний нээлтийн бэлэгтэй худалдаа энэ сарын 13-31 хооронд "Сайн электроникс", "Технозон", "Smart Store" гэсэн гурван дэлгүүрт болж буй. Түүнээс гадна нээлтийн урамшуулалд "Huawei Band 6" ухаалаг бугуйвчийг худалдан авалт тутамд бэлэг болгон өгөх юм байна. Нэг сумаар хосолж ажиллах чадвартай хоёр маш сайн төхөөрөмжтэй болно гэсэн үг шүү дээ.</p><p> <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/7d4978a51bf591213664faed9e48a957.png"></p> </div>	Ухаалаг утас, лаптоп байсаар байтал яагаад таблет хэрэглэх ёстой гэж? Бид энэ удаа өдрөөс өдөрт хэрэглээ нь тэлж буй таблетын ач холбогдол болон түүнийг худалдан авах таван шалтгааныг хүргэж байна. Ухаалаг туслахаа шинэчлэхээр зэхэж байгаа бол энэ зөвлөгөө танд хэрэг болох нь лавтай. Мэдээж хэрэг өөр бусад технологийн хэрэгслүүдийн нэгэн адил таблетын зах зээлд ч олон тоглогч бий. Тэд санал болгож буй таблетынхаа үзүүлэлт, оролт, чанар, жин, цэнэг барилт, дэлгэцийн хэмжээ зэргээрээ өөр хоорондоо ялгардаг. Харин та, тэдгээр олон сонголтуудаас хэрэглээндээ тохирсныг олох нь л хамгийн чухал. АВСААРХАН, ТАВ ТУХТАЙ ХЭРЭГЛЭЭ Таблетыг авч явахад авсаархан, хөнгөн жинтэй тул ямар ч нөхцөлд орон зай, цаг хугацааг үл ажран ажил, хичээлээ хийх боломжтой. Аялангаа ажиллахад, малын хотоосоо хичээлээ хийхэд яг тохирсон дэлгэцийн хэмжээтэй тул "албанаасаа" хоцрох аюулгүй болж байгаа юм. Мөн таблетын хамгийн гол ялгарал нь үзэг. Хэдийгээр таблетууд хурууны мэдрэгчтэй байдаг боловч таны хүсэж байгаа нарийвчлалтай зураг, текстийг тийм амархан гаргаж өгөхгүй л болов уу. Харин үзэгний тусламжтайгаар ямар ч нарийвчлалтай зүйлийг төвөггүйхэн хийх боломжтой. Нэмээд зөөврийн кэйбордыг хоршуулан хэрэглэвэл яг л лаптоп дээр ажиллаж буй мэт мэдрэмжийг авах болно. Бүтээмжийг нэмэгдүүлсэн Бичвэр бичих, зураг зурах зэрэг үйлдлийг хийхэд цаасны хэмжээнд баригдан алдах эрхгүй байсан үе хойно хоцорсныг таблет батлан харуулж байна. Учир нь, таблет дээр ямар ч үйлдэл хийсэн, дараа нь түүнийгээ хүссэнээрээ засах боломжтой. Ингэснээр хэрэглэгчид алдаанаасаа суралцаж, компьютерын ур чадвараа нэмэгдүүлэхээс гадна шинийг санаачлах, бүтээлч сэтгэхүйгээ тэлэх, бүтээмжээ нэмэгдүүлэх боломжтой болдог байна. Бүтээмжийг нэмэгдүүлдэг өөр нэг зүйл нь хамтын ажиллагаа. Таблет нь гар утасны нэгэн адил интернэттэй хурдан холбогддог тул багаар ажиллахдаа нэг төсөл дээр олон талаас зэрэг холбогдох боломжтой. Энэ нь цаг хугацаа хэмнэхээс гадна бүх хүний оролцоог хангаж өгч буй. Сонирхуулахад, "The Work Ahead" хэмээх нийтлэлд "2010 оноос хойш АНУ-д шинээр бий болсон 13 сая ажлын байрны бараг гуравны хоёрт нь дунд болон ахисан түвшний дижитал ур чадвар шаарддаг" хэмээн бичжээ. Үүнээс харахад дижитал хэрэгслүүд нь сонголт биш зайлшгүй хэрэглээ болоод буй. ЭНТЕРТАЙНМЕНТ ХЭРЭГЦЭЭНД НЭН ТОХИРОМЖТОЙ Дэлгэцийн үзүүлэлтээсээ хамаараад таблет бүр өөр хоорондоо адилгүй. Чанар сайтай загварын таблетууд нь жирийн утас, лаптопыг бодоход хэт ягаан туяанаас нүдийг хамгаалах дэлгэцийн хамгаалалтын горимыг суулгасан байдгаараа хэрэглэхэд хялбар (user-friendly) байдаг. Үүнээс гадна график зураглал сайтай видео тоглоом тоглоход тань нягтшил сайтай дэлгэц ахиу мэдрэмжийг өгч чадна. Ерөнхийлөн үзвээс, таблетын дэлгэцийн өнгөний ялгарал, график дүрслэл, дууны систем, хүчирхэг RAM болон процессор нь таны энтертэйнмент хэрэгцээг бүрэн нийцтэй. Экологид ээлтэй Өмнөд Индианагийн их сургуулийн мэдээлснээр, АНУ-д нэг хүн жил бүр долоон модны үнэ бүхий модон эдлэл хэрэглэдэг гэжээ. Энэ нь бүх америкчуудын хувьд хоёр тэрбум модыг устгасантай тэнцэх тоо аж. Цочирдмоор тоо биш гэж үү? Хүмүүс бид хэрэглэж буй цаасныхаа бодит үнэ цэнийг нь бодож үзэлгүйгээр хайр гамгүй ашигладаг нь тун харамсалтай. Тэгвэл өнөөг хүртэл явж ирсэн тогтолцоо болох шалгалтын материал, хурлын тэмдэглэл, удирдамж зэрэг нэг удаагийн цаасны хэрэглээнийхээ ядаж тал хувийг таблет руу шилжүүлбэл нүүрстөрөгчийн ялгаралтыг мэдэгдэхүйц хэмжээнд бууруулж чадах тооцоо бий. ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХЭМНЭЛТТЭЙ Коллежийн Удирдах зөвлөлийн мэдээлснээр коллежийн оюутнууд 2018-2019 оны хичээлийн жилд сургалтын материалд дунджаар 415 ам.доллар, бусад хангамжид 108 ам.долларыг зарцуулсан байна. Бичиг хэргийн материалтай ойр ажилладаг оффисын ажилчид ч ялгаагүй өртөг гаргасан байж мэднэ. Тэгвэл тэдгээр зардлыг эрс багасгах сонголт нь таблет юм. 2021 оны байдлаар АНУ-д хэрэглээний таблетын дундаж үнэ ойролцоогоор 365.63 ам.доллар байна. Харин зөөврийн лаптопны дундаж үнэ 808.67 ам.доллар. Хэдийгээр таблет худалдан авахад өндөр зардалтай мэт боловч том зургаар нь харж үзвэл хамаагүй хямд сонголт болж байгаа юм. Тиймдээ ч дунд болон урт хугацааны хэтийн төлвийг харахад таблет нь өөртөө хийж буй ухаалаг хөрөнгө оруулалтуудын нэг болно. Ташрамд, "HUAWEI MatePad 11" Монголд албан ёсоор нээлтээ хийж, худалдаанд гараад байна. Бүтээгдэхүүний нээлтийн бэлэгтэй худалдаа энэ сарын 13-31 хооронд "Сайн электроникс", "Технозон", "Smart Store" гэсэн гурван дэлгүүрт болж буй. Түүнээс гадна нээлтийн урамшуулалд "Huawei Band 6" ухаалаг бугуйвчийг худалдан авалт тутамд бэлэг болгон өгөх юм байна. Нэг сумаар хосолж ажиллах чадвартай хоёр маш сайн төхөөрөмжтэй болно гэсэн үг шүү дээ.	Ухаалаг утас, лаптоп байсаар байтал яагаад таблет хэрэглэх ёстой гэж? Бид энэ удаа өдрөөс өдөрт хэрэглээ нь тэлж буй таблетын ач холбогдол болон түүнийг худалдан авах таван шалтгааныг хүргэж байна. Ухаалаг туслахаа шинэчлэхээр зэхэж байгаа бол энэ зөвлөгөө танд хэрэг болох нь лавтай. Мэдээж хэрэг өөр бусад технологийн хэрэгслүүдийн нэгэн адил таблетын зах зээлд ч олон тоглогч бий. Тэд санал болгож буй таблетынхаа үзүүлэлт, оролт, чанар, жин, цэнэг барилт, дэлгэцийн хэмжээ зэргээрээ өөр хоорондоо ялгардаг. Харин та, тэдгээр олон сонголтуудаас хэрэглээндээ тохирсныг олох нь л хамгийн чухал. ### АВСААРХАН, ТАВ ТУХТАЙ ХЭРЭГЛЭЭ Таблетыг авч явахад авсаархан, хөнгөн жинтэй тул ямар ч нөхцөлд орон зай, цаг хугацааг үл ажран ажил, хичээлээ хийх боломжтой. Аялангаа ажиллахад, малын хотоосоо хичээлээ хийхэд яг тохирсон дэлгэцийн хэмжээтэй тул "албанаасаа" хоцрох аюулгүй болж байгаа юм. Мөн таблетын хамгийн гол ялгарал нь үзэг. Хэдийгээр таблетууд хурууны мэдрэгчтэй байдаг боловч таны хүсэж байгаа нарийвчлалтай зураг, текстийг тийм амархан гаргаж өгөхгүй л болов уу. Харин үзэгний тусламжтайгаар ямар ч нарийвчлалтай зүйлийг төвөггүйхэн хийх боломжтой. Нэмээд зөөврийн кэйбордыг хоршуулан хэрэглэвэл яг л лаптоп дээр ажиллаж буй мэт мэдрэмжийг авах болно. ### Бүтээмжийг нэмэгдүүлсэн Бичвэр бичих, зураг зурах зэрэг үйлдлийг хийхэд цаасны хэмжээнд баригдан алдах эрхгүй байсан үе хойно хоцорсныг таблет батлан харуулж байна. Учир нь, таблет дээр ямар ч үйлдэл хийсэн, дараа нь түүнийгээ хүссэнээрээ засах боломжтой. Ингэснээр хэрэглэгчид алдаанаасаа суралцаж, компьютерын ур чадвараа нэмэгдүүлэхээс гадна шинийг санаачлах, бүтээлч сэтгэхүйгээ тэлэх, бүтээмжээ нэмэгдүүлэх боломжтой болдог байна. Бүтээмжийг нэмэгдүүлдэг өөр нэг зүйл нь хамтын ажиллагаа. Таблет нь гар утасны нэгэн адил интернэттэй хурдан холбогддог тул багаар ажиллахдаа нэг төсөл дээр олон талаас зэрэг холбогдох боломжтой. Энэ нь цаг хугацаа хэмнэхээс гадна бүх хүний оролцоог хангаж өгч буй. Сонирхуулахад, "The Work Ahead" хэмээх нийтлэлд "2010 оноос хойш АНУ-д шинээр бий болсон 13 сая ажлын байрны бараг гуравны хоёрт нь дунд болон ахисан түвшний дижитал ур чадвар шаарддаг" хэмээн бичжээ. Үүнээс харахад дижитал хэрэгслүүд нь сонголт биш зайлшгүй хэрэглээ болоод буй. ### ЭНТЕРТАЙНМЕНТ ХЭРЭГЦЭЭНД НЭН ТОХИРОМЖТОЙ Дэлгэцийн үзүүлэлтээсээ хамаараад таблет бүр өөр хоорондоо адилгүй. Чанар сайтай загварын таблетууд нь жирийн утас, лаптопыг бодоход хэт ягаан туяанаас нүдийг хамгаалах дэлгэцийн хамгаалалтын горимыг суулгасан байдгаараа хэрэглэхэд хялбар (user-friendly) байдаг. Үүнээс гадна график зураглал сайтай видео тоглоом тоглоход тань нягтшил сайтай дэлгэц ахиу мэдрэмжийг өгч чадна. Ерөнхийлөн үзвээс, таблетын дэлгэцийн өнгөний ялгарал, график дүрслэл, дууны систем, хүчирхэг RAM болон процессор нь таны энтертэйнмент хэрэгцээг бүрэн нийцтэй. ### Экологид ээлтэй Өмнөд Индианагийн их сургуулийн мэдээлснээр, АНУ-д нэг хүн жил бүр долоон модны үнэ бүхий модон эдлэл хэрэглэдэг гэжээ. Энэ нь бүх америкчуудын хувьд хоёр тэрбум модыг устгасантай тэнцэх тоо аж. Цочирдмоор тоо биш гэж үү? Хүмүүс бид хэрэглэж буй цаасныхаа бодит үнэ цэнийг нь бодож үзэлгүйгээр хайр гамгүй ашигладаг нь тун харамсалтай. Тэгвэл өнөөг хүртэл явж ирсэн тогтолцоо болох шалгалтын материал, хурлын тэмдэглэл, удирдамж зэрэг нэг удаагийн цаасны хэрэглээнийхээ ядаж тал хувийг таблет руу шилжүүлбэл нүүрстөрөгчийн ялгаралтыг мэдэгдэхүйц хэмжээнд бууруулж чадах тооцоо бий. ### ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХЭМНЭЛТТЭЙ Коллежийн Удирдах зөвлөлийн мэдээлснээр коллежийн оюутнууд 2018-2019 оны хичээлийн жилд сургалтын материалд дунджаар 415 ам.доллар, бусад хангамжид 108 ам.долларыг зарцуулсан байна. Бичиг хэргийн материалтай ойр ажилладаг оффисын ажилчид ч ялгаагүй өртөг гаргасан байж мэднэ. Тэгвэл тэдгээр зардлыг эрс багасгах сонголт нь таблет юм. 2021 оны байдлаар АНУ-д хэрэглээний таблетын дундаж үнэ ойролцоогоор 365.63 ам.доллар байна. Харин зөөврийн лаптопны дундаж үнэ 808.67 ам.доллар. Хэдийгээр таблет худалдан авахад өндөр зардалтай мэт боловч том зургаар нь харж үзвэл хамаагүй хямд сонголт болж байгаа юм. Тиймдээ ч дунд болон урт хугацааны хэтийн төлвийг харахад таблет нь өөртөө хийж буй ухаалаг хөрөнгө оруулалтуудын нэг болно. Ташрамд, "HUAWEI MatePad 11" Монголд албан ёсоор нээлтээ хийж, худалдаанд гараад байна. Бүтээгдэхүүний нээлтийн бэлэгтэй худалдаа энэ сарын 13-31 хооронд "Сайн электроникс", "Технозон", "Smart Store" гэсэн гурван дэлгүүрт болж буй. Түүнээс гадна нээлтийн урамшуулалд "Huawei Band 6" ухаалаг бугуйвчийг худалдан авалт тутамд бэлэг болгон өгөх юм байна. Нэг сумаар хосолж ажиллах чадвартай хоёр маш сайн төхөөрөмжтэй болно гэсэн үг шүү дээ.
https://unread.today/c/techworm-apps-for-students	Techworm		2022-01-11T00:00:00	1 сарын 11, 2022	Амжилттай суралцахад туслах 10 апп	<div class="article-body no-wide-image"> <h2><div>Сурах арга барилаа олоогүй хүн хэчнээн хичээсэн ч үр дүн гаргахад бэрх. "Study Less, Study Smart" буюу ухаалгаар суралцахыг илүүд үзэх болсон энэ цаг үед бид амжилттай суралцахад туслах апп-уудыг танилцуулж байна. Бүтээмж нэмэх, гадаад хэл сайжруулах, ном унших, илтгэл танилцуулахад туслах олон төрлийн платформ бий болсон. Тэдгээрээс онцлох апп-уудыг шилэн санал болгож байна. </div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">1. Notion - Бүтээмж нэмэгдүүлэх, тэмдэглэл хөтлөх, төлөвлөх</h3><p></p><p>"<a href="https://unread.today/c/techworm-notion" target="_blank">Notion</a>" бол ашиглахад хялбар, уян хатан, загвар дизайны хувьд шинэлэг, бүтээмж сайжруулахад хэрэгцээтэй төрөл бүрийн функц агуулдаг. Апп-д жил, сар, долоо хоногийн төлөвлөлтүүдээ хийж болохоос гадна хичээл, хурлын тэмдэглэл, төслийн санаануудаа бичиж тэмдэглэх, дадал хэвшил болоод хувийн санхүүгээ ч хянах боломжтой. Мөн шууд татаж аваад ашиглах боломжтой олон жишээ загвар (template) байдгийг дурдах нь зүйтэй.<br></p><p>Тэмдэглэж, бүртгэж болох зүйлсийн жишээнүүд:<br></p> <ul><li>Хичээлийн тэмдэглэл, төлөвлөлт</li><li>CV / Resume</li><li>Дүнгийн тооцоолол</li><li>Унших номын жагсаалт болон хичээлийн хуваарь</li></ul><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/notion-notes-docs-tasks/id1232780281" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=notion.id" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/11a4352fd996c36cd6a520b258238474.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>2. Тэтгэлэг - Гадаад, дотоодын төрөл бүрийн тэтгэлгийн тухай мэдээлэл</h3><p>Тэтгэлэг хүртсэн хүмүүсийн хамгийн том зөвлөгөө юу гээч? Тун энгийн. Тэтгэлгийн талаарх мэдээллийг цаг алдалгүй тогтмол хүлээн авах. Түүний дараа, цагийг нь тулгалгүй эртнээс материалаа бүрдүүлэх. <br><br>"<a href="http://www.tetgeleg.com/" target="_blank">Тэтгэлэг</a>" бол гадаад, дотоодын төрөл бүрийн тэтгэлгийн талаарх мэдээллийн цогц апп. Залуусын хувьд тэтгэлэг авах, олон улсын хурал, сонирхолтой хөтөлбөрт хамрагдах нь ирээдүйн карьерт нөлөөлөх чухал алхам учраас цэгцтэй, системтэй мэдээллийг нэг дороос аваарай. <br><br>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/%D1%82%D1%8D%D1%82%D0%B3%D1%8D%D0%BB%D1%8D%D0%B3/id1271672296?ls=1" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.phonegap.tetgelegcom" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/e3c8a73324128c09a51a60ac2bec769f.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>3. Teleclass.mn - гадаад хэлээ сайжруулах</h3><p>"<a href="https://www.teleclass.mn/" target="_blank">TeleClass</a>" бол гар утсаараа дамжуулан төрөл бүрийн багш нараас хичээл авах боломжтой апп. Англи, япон, хятад, франц, монгол хэл болон ерөнхий боловсролын бүх хичээлийн давтлагийг апп-аар дамжуулан авах боломжтой. <br> <br>Үүнээс гадаад хэлний давтлагуудыг онцлууштай. Хэрэв олон хүний дунд чөлөөтэй ярьж, мэдэхгүй зүйлээ асуухаас санаа зовдог бол "<a href="https://www.teleclass.mn/" target="_blank">TeleClass</a>" апп-ыг утсандаа суулгаарай. Ингэснээр багш нартай сонирхсон сэдвээрээ цаг товлон ярилцаж, ярианы чадвараа сайжруулж болно. <br><br>Татах: <a href="https://apps.apple.com/ai/app/teleclass-mn-%D0%BE%D0%BD%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BD-%D0%B1%D0%B0%D0%B3%D1%88/id1589740314" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.teleclass" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/8b5dab67c66ef7a4876246c6d8dd2053.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>4. Grammarly - Дүрэм, үгийн сонголт шалгах үйлчилгээ</h3><p>Орчин цагт англиар бичих, ярих хэрэгцээ хаа сайгүй. "<a href="https://app.grammarly.com/" target="_blank">Grammarly</a>" хэмээх англи хэлний дүрэм шалгах үйлчилгээ нь оюутнууд төдийгүй ажлын талбарт аль ч насны мэргэжилтнүүдийн чухал хэрэгсэл болсон. Имэйл бичих, гадаад хүнтэй чатлахаас эхлээд эсээ бичих, илтгэл танилцуулах, тайлан бэлдэх зэрэгт алдаагүй зөв бичих нь чухал. Тэр үед хамгийн тус болох апп бол энэ юм. <br><br>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/grammarly-keyboard-editor/id1158877342" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.grammarly.android.keyboard" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/81634f995373f1e404d2e064926a69f6.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>5. Mplus - Цахим номын сан</h3><p>Орчин цагийн завгүй амьдралын хэмнэлд ном унших цаг гаргана гэдэг амаргүй явдал болжээ. Үүнд туслах хамгийн оновчтой шийдэл бол цахим болон аудио ном, подкастын платформ "<a href="https://www.mplus.mn/book" target="_blank">Mplus</a>" апп юм. Гэрээ цэвэрлэх, хоол хийх, машинаа барих зуур чихэвчээр номоо сонсож, автобусанд түгжрэх зуураа гар утсаараа дуртай номоо уншиж явбал сайхан биш гэж үү? <br> <br>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/m/id1289524927" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.mongolmag" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/3cfbdbad29bf5dca295d52f283e6e21d.png"></p><p><b><br>Холбоотой нийтлэлүүд:</b> <a href="https://unread.today/c/mplus-intro" target="_blank">Танилц, Mplus - Таны цахим номын сан</a><br><a href="https://unread.today/c/insight-mplusbooks" target="_blank">"</a><a href="https://unread.today/c/insight-mplusbooks" target="_blank">Mplus" цахим номын сангаас онцлох 10 ном </a><br><a href="https://unread.today/c/techworm-mplus" target="_blank">Апп тойм: Mplus - Цахим ном, аудио ном, подкастын цогц платформ</a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>6. Focus Plant - Төвлөрөх</h3><p>"<a href="https://www.focus-planet.com/" target="_blank">Focus Plant</a>" бол ухаалаг утаснаасаа түр ч болов холдож, амьдралынхаа үнэ цэнтэй чухал зүйлсэд цаг зарцуулахыг хүсэж буй хэн бүхэнд хэрэгцээтэй апп юм. Ажиллах зарчим нь тун энгийн. Дэлгэцээс хол байж, хийж буй ажилдаа төвлөрч "дусал ус" цуглуулна. Энэхүү усаараа 200 гаруй ургамлыг апп дотроо тарих боломжтой.<br><br>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/focus-plant-pomodoro-timer/id1459096306" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.shikudo.focus.google" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/8148888cb91ab86df5a36c625b9aaf34.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>7. Reddit - Интернэтийн эхний нүүр</h3><p>"<a href="https://new.reddit.com/" target="_blank">Reddit</a>" бол сошиал мэдээнүүдийн нэгдэл. Аливаа мэдээнд үнэлгээ өгч, олон сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлэх хамгийн алдартай платформуудын нэг юм. Цахим сүлжээний хязгаарлагдмал орчинд цэгцгүй мэдээлэл авахаас зайлсхийж байвал татаад үзээрэй. Дэлхий дахинд өрнөж буй тренд сэдэв, мэдээг цаг алдалгүй авах боломжтой.<br><br>Татах: <a href="https://www.reddit.com/r/ios/" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.reddit.frontpage" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/2a0f42f3a8ad02f3faa2edd11d27c8fe.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>8. Canva - Презентац, зурагт хуудас, бичлэг хийх</h3><p>"<a href="http://posted.mn/c/study-hacks-presentation" target="_blank">Canva</a>" нь график дизайны хамгийн энгийн шийдэл бүхий цогц платформ. Апп-ыг ашиглан график, танилцуулга, зурагт хуудас зэрэг төрөл бүрийн контентыг богино хугацаанд бүтээх боломжтой. Хүмүүсийн хэрэгцээнд зориулсан олон жишээ загвар бэлэн байдаг нь тун амар. Түүнээс өөрийн сэдэвт тохирох дизайн, зураг, график дүрслэлийг сонгон ашиглаарай.<br><br>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/developer/canva/id897446218" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.canva.editor" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/29db38aee44d4b08e803eaf8137558e8.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>9. Quizlet - Тест ажиллах, өөрийгөө сорих</h3><p>Аливаа шалгалт, шүүлэгт бэлдэхдээ тухайн сэдэв, бүлэг эсвэл үндсэн чухал ойлголтын дагуу асуулт зохиож, өөрийгөө сорих нь амжилттай стратеги болдог тухай бид <a href="http://posted.mn/c/studyhacks-exam" target="_blank">өмнөх нийтлэлдээ дурдаж</a> байсан. Тэгвэл "<a href="https://quizlet.com/" target="_blank">Quizlet</a>" апп-аар дамжуулан тэрхүү стратегийг сонирхолтой, хүртээмжтэй, хялбар байдлаар хэрэгжүүлэх боломжтой. <br><br>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/quizlet-learn-with-flashcards/id546473125" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.quizlet.quizletandroid" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/c50387623e6de1fde7b0915e9e530f21.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>10. Photomath - Математик тооцоолол, тайлбар</h3><p>Ойлгохгүй бодлогынхоо зургийг дарахад л хариулт, тайлбарууд нь гараад ирнэ гээд бод доо. Заавал багш нараасаа асуух гэж хүлээхийн оронд богино хугацаанд элдэв математикийн тооцооллын хариуг олж мэдэх, учрыг нь олоход тусална. "<a href="https://photomath.com/" target="_blank">Photomath</a>" апп-ыг татаад, бодож чадахгүй байгаа бодлогынхоо үйлдэл, тайлбар, хариултыг олж аваарай. Алдаагаа засахдаа ашиглавал бүр ч үр дүнтэй.<br><br>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/photomath/id919087726" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.microblink.photomath" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/4c1ce26fafff29bfd0d4a5e3a6e56825.png"></p> </div>	Сурах арга барилаа олоогүй хүн хэчнээн хичээсэн ч үр дүн гаргахад бэрх. "Study Less, Study Smart" буюу ухаалгаар суралцахыг илүүд үзэх болсон энэ цаг үед бид амжилттай суралцахад туслах апп-уудыг танилцуулж байна. Бүтээмж нэмэх, гадаад хэл сайжруулах, ном унших, илтгэл танилцуулахад туслах олон төрлийн платформ бий болсон. Тэдгээрээс онцлох апп-уудыг шилэн санал болгож байна. 1. Notion - Бүтээмж нэмэгдүүлэх, тэмдэглэл хөтлөх, төлөвлөх " Notion " бол ашиглахад хялбар, уян хатан, загвар дизайны хувьд шинэлэг, бүтээмж сайжруулахад хэрэгцээтэй төрөл бүрийн функц агуулдаг. Апп-д жил, сар, долоо хоногийн төлөвлөлтүүдээ хийж болохоос гадна хичээл, хурлын тэмдэглэл, төслийн санаануудаа бичиж тэмдэглэх, дадал хэвшил болоод хувийн санхүүгээ ч хянах боломжтой. Мөн шууд татаж аваад ашиглах боломжтой олон жишээ загвар (template) байдгийг дурдах нь зүйтэй. Тэмдэглэж, бүртгэж болох зүйлсийн жишээнүүд: Хичээлийн тэмдэглэл, төлөвлөлт CV / Resume Дүнгийн тооцоолол Унших номын жагсаалт болон хичээлийн хуваарь Татах: iOS \| Android 2. Тэтгэлэг - Гадаад, дотоодын төрөл бүрийн тэтгэлгийн тухай мэдээлэл Тэтгэлэг хүртсэн хүмүүсийн хамгийн том зөвлөгөө юу гээч? Тун энгийн. Тэтгэлгийн талаарх мэдээллийг цаг алдалгүй тогтмол хүлээн авах. Түүний дараа, цагийг нь тулгалгүй эртнээс материалаа бүрдүүлэх. " Тэтгэлэг " бол гадаад, дотоодын төрөл бүрийн тэтгэлгийн талаарх мэдээллийн цогц апп. Залуусын хувьд тэтгэлэг авах, олон улсын хурал, сонирхолтой хөтөлбөрт хамрагдах нь ирээдүйн карьерт нөлөөлөх чухал алхам учраас цэгцтэй, системтэй мэдээллийг нэг дороос аваарай. Татах: iOS \| Android 3. Teleclass.mn - гадаад хэлээ сайжруулах " TeleClass " бол гар утсаараа дамжуулан төрөл бүрийн багш нараас хичээл авах боломжтой апп. Англи, япон, хятад, франц, монгол хэл болон ерөнхий боловсролын бүх хичээлийн давтлагийг апп-аар дамжуулан авах боломжтой. Үүнээс гадаад хэлний давтлагуудыг онцлууштай. Хэрэв олон хүний дунд чөлөөтэй ярьж, мэдэхгүй зүйлээ асуухаас санаа зовдог бол " TeleClass " апп-ыг утсандаа суулгаарай. Ингэснээр багш нартай сонирхсон сэдвээрээ цаг товлон ярилцаж, ярианы чадвараа сайжруулж болно. Татах: iOS \| Android 4. Grammarly - Дүрэм, үгийн сонголт шалгах үйлчилгээ Орчин цагт англиар бичих, ярих хэрэгцээ хаа сайгүй. " Grammarly " хэмээх англи хэлний дүрэм шалгах үйлчилгээ нь оюутнууд төдийгүй ажлын талбарт аль ч насны мэргэжилтнүүдийн чухал хэрэгсэл болсон. Имэйл бичих, гадаад хүнтэй чатлахаас эхлээд эсээ бичих, илтгэл танилцуулах, тайлан бэлдэх зэрэгт алдаагүй зөв бичих нь чухал. Тэр үед хамгийн тус болох апп бол энэ юм. Татах: iOS \| Android 5. Mplus - Цахим номын сан Орчин цагийн завгүй амьдралын хэмнэлд ном унших цаг гаргана гэдэг амаргүй явдал болжээ. Үүнд туслах хамгийн оновчтой шийдэл бол цахим болон аудио ном, подкастын платформ " Mplus " апп юм. Гэрээ цэвэрлэх, хоол хийх, машинаа барих зуур чихэвчээр номоо сонсож, автобусанд түгжрэх зуураа гар утсаараа дуртай номоо уншиж явбал сайхан биш гэж үү? Татах: iOS \| Android Холбоотой нийтлэлүүд: Танилц, Mplus - Таны цахим номын сан " Mplus" цахим номын сангаас онцлох 10 ном Апп тойм: Mplus - Цахим ном, аудио ном, подкастын цогц платформ 6. Focus Plant - Төвлөрөх " Focus Plant " бол ухаалаг утаснаасаа түр ч болов холдож, амьдралынхаа үнэ цэнтэй чухал зүйлсэд цаг зарцуулахыг хүсэж буй хэн бүхэнд хэрэгцээтэй апп юм. Ажиллах зарчим нь тун энгийн. Дэлгэцээс хол байж, хийж буй ажилдаа төвлөрч "дусал ус" цуглуулна. Энэхүү усаараа 200 гаруй ургамлыг апп дотроо тарих боломжтой. Татах: iOS \| Android 7. Reddit - Интернэтийн эхний нүүр " Reddit " бол сошиал мэдээнүүдийн нэгдэл. Аливаа мэдээнд үнэлгээ өгч, олон сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлэх хамгийн алдартай платформуудын нэг юм. Цахим сүлжээний хязгаарлагдмал орчинд цэгцгүй мэдээлэл авахаас зайлсхийж байвал татаад үзээрэй. Дэлхий дахинд өрнөж буй тренд сэдэв, мэдээг цаг алдалгүй авах боломжтой. Татах: iOS \| Android 8. Canva - Презентац, зурагт хуудас, бичлэг хийх " Canva " нь график дизайны хамгийн энгийн шийдэл бүхий цогц платформ. Апп-ыг ашиглан график, танилцуулга, зурагт хуудас зэрэг төрөл бүрийн контентыг богино хугацаанд бүтээх боломжтой. Хүмүүсийн хэрэгцээнд зориулсан олон жишээ загвар бэлэн байдаг нь тун амар. Түүнээс өөрийн сэдэвт тохирох дизайн, зураг, график дүрслэлийг сонгон ашиглаарай. Татах: iOS \| Android 9. Quizlet - Тест ажиллах, өөрийгөө сорих Аливаа шалгалт, шүүлэгт бэлдэхдээ тухайн сэдэв, бүлэг эсвэл үндсэн чухал ойлголтын дагуу асуулт зохиож, өөрийгөө сорих нь амжилттай стратеги болдог тухай бид өмнөх нийтлэлдээ дурдаж байсан. Тэгвэл " Quizlet " апп-аар дамжуулан тэрхүү стратегийг сонирхолтой, хүртээмжтэй, хялбар байдлаар хэрэгжүүлэх боломжтой. Татах: iOS \| Android 10. Photomath - Математик тооцоолол, тайлбар Ойлгохгүй бодлогынхоо зургийг дарахад л хариулт, тайлбарууд нь гараад ирнэ гээд бод доо. Заавал багш нараасаа асуух гэж хүлээхийн оронд богино хугацаанд элдэв математикийн тооцооллын хариуг олж мэдэх, учрыг нь олоход тусална. " Photomath " апп-ыг татаад, бодож чадахгүй байгаа бодлогынхоо үйлдэл, тайлбар, хариултыг олж аваарай. Алдаагаа засахдаа ашиглавал бүр ч үр дүнтэй. Татах: iOS \| Android	Сурах арга барилаа олоогүй хүн хэчнээн хичээсэн ч үр дүн гаргахад бэрх. "Study Less, Study Smart" буюу ухаалгаар суралцахыг илүүд үзэх болсон энэ цаг үед бид амжилттай суралцахад туслах апп-уудыг танилцуулж байна. Бүтээмж нэмэх, гадаад хэл сайжруулах, ном унших, илтгэл танилцуулахад туслах олон төрлийн платформ бий болсон. Тэдгээрээс онцлох апп-уудыг шилэн санал болгож байна. ### 1. Notion - Бүтээмж нэмэгдүүлэх, тэмдэглэл хөтлөх, төлөвлөх "Notion" бол ашиглахад хялбар, уян хатан, загвар дизайны хувьд шинэлэг, бүтээмж сайжруулахад хэрэгцээтэй төрөл бүрийн функц агуулдаг. Апп-д жил, сар, долоо хоногийн төлөвлөлтүүдээ хийж болохоос гадна хичээл, хурлын тэмдэглэл, төслийн санаануудаа бичиж тэмдэглэх, дадал хэвшил болоод хувийн санхүүгээ ч хянах боломжтой. Мөн шууд татаж аваад ашиглах боломжтой олон жишээ загвар (template) байдгийг дурдах нь зүйтэй. Тэмдэглэж, бүртгэж болох зүйлсийн жишээнүүд: * Хичээлийн тэмдэглэл, төлөвлөлт * CV / Resume * Дүнгийн тооцоолол * Унших номын жагсаалт болон хичээлийн хуваарь Татах: iOS \| Android ### 2. Тэтгэлэг - Гадаад, дотоодын төрөл бүрийн тэтгэлгийн тухай мэдээлэл Тэтгэлэг хүртсэн хүмүүсийн хамгийн том зөвлөгөө юу гээч? Тун энгийн. Тэтгэлгийн талаарх мэдээллийг цаг алдалгүй тогтмол хүлээн авах. Түүний дараа, цагийг нь тулгалгүй эртнээс материалаа бүрдүүлэх. "Тэтгэлэг" бол гадаад, дотоодын төрөл бүрийн тэтгэлгийн талаарх мэдээллийн цогц апп. Залуусын хувьд тэтгэлэг авах, олон улсын хурал, сонирхолтой хөтөлбөрт хамрагдах нь ирээдүйн карьерт нөлөөлөх чухал алхам учраас цэгцтэй, системтэй мэдээллийг нэг дороос аваарай. Татах: iOS \| Android ### 3. Teleclass.mn - гадаад хэлээ сайжруулах "TeleClass" бол гар утсаараа дамжуулан төрөл бүрийн багш нараас хичээл авах боломжтой апп. Англи, япон, хятад, франц, монгол хэл болон ерөнхий боловсролын бүх хичээлийн давтлагийг апп-аар дамжуулан авах боломжтой. Үүнээс гадаад хэлний давтлагуудыг онцлууштай. Хэрэв олон хүний дунд чөлөөтэй ярьж, мэдэхгүй зүйлээ асуухаас санаа зовдог бол "TeleClass" апп-ыг утсандаа суулгаарай. Ингэснээр багш нартай сонирхсон сэдвээрээ цаг товлон ярилцаж, ярианы чадвараа сайжруулж болно. Татах: iOS \| Android ### 4. Grammarly - Дүрэм, үгийн сонголт шалгах үйлчилгээ Орчин цагт англиар бичих, ярих хэрэгцээ хаа сайгүй. "Grammarly" хэмээх англи хэлний дүрэм шалгах үйлчилгээ нь оюутнууд төдийгүй ажлын талбарт аль ч насны мэргэжилтнүүдийн чухал хэрэгсэл болсон. Имэйл бичих, гадаад хүнтэй чатлахаас эхлээд эсээ бичих, илтгэл танилцуулах, тайлан бэлдэх зэрэгт алдаагүй зөв бичих нь чухал. Тэр үед хамгийн тус болох апп бол энэ юм. Татах: iOS \| Android ### 5. Mplus - Цахим номын сан Орчин цагийн завгүй амьдралын хэмнэлд ном унших цаг гаргана гэдэг амаргүй явдал болжээ. Үүнд туслах хамгийн оновчтой шийдэл бол цахим болон аудио ном, подкастын платформ "Mplus" апп юм. Гэрээ цэвэрлэх, хоол хийх, машинаа барих зуур чихэвчээр номоо сонсож, автобусанд түгжрэх зуураа гар утсаараа дуртай номоо уншиж явбал сайхан биш гэж үү? Татах: iOS \| Android Холбоотой нийтлэлүүд: Танилц, Mplus - Таны цахим номын сан "Mplus" цахим номын сангаас онцлох 10 ном Апп тойм: Mplus - Цахим ном, аудио ном, подкастын цогц платформ ### 6. Focus Plant - Төвлөрөх "Focus Plant" бол ухаалаг утаснаасаа түр ч болов холдож, амьдралынхаа үнэ цэнтэй чухал зүйлсэд цаг зарцуулахыг хүсэж буй хэн бүхэнд хэрэгцээтэй апп юм. Ажиллах зарчим нь тун энгийн. Дэлгэцээс хол байж, хийж буй ажилдаа төвлөрч "дусал ус" цуглуулна. Энэхүү усаараа 200 гаруй ургамлыг апп дотроо тарих боломжтой. Татах: iOS \| Android ### 7. Reddit - Интернэтийн эхний нүүр "Reddit" бол сошиал мэдээнүүдийн нэгдэл. Аливаа мэдээнд үнэлгээ өгч, олон сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлэх хамгийн алдартай платформуудын нэг юм. Цахим сүлжээний хязгаарлагдмал орчинд цэгцгүй мэдээлэл авахаас зайлсхийж байвал татаад үзээрэй. Дэлхий дахинд өрнөж буй тренд сэдэв, мэдээг цаг алдалгүй авах боломжтой. Татах: iOS \| Android ### 8. Canva - Презентац, зурагт хуудас, бичлэг хийх "Canva" нь график дизайны хамгийн энгийн шийдэл бүхий цогц платформ. Апп-ыг ашиглан график, танилцуулга, зурагт хуудас зэрэг төрөл бүрийн контентыг богино хугацаанд бүтээх боломжтой. Хүмүүсийн хэрэгцээнд зориулсан олон жишээ загвар бэлэн байдаг нь тун амар. Түүнээс өөрийн сэдэвт тохирох дизайн, зураг, график дүрслэлийг сонгон ашиглаарай. Татах: iOS \| Android ### 9. Quizlet - Тест ажиллах, өөрийгөө сорих Аливаа шалгалт, шүүлэгт бэлдэхдээ тухайн сэдэв, бүлэг эсвэл үндсэн чухал ойлголтын дагуу асуулт зохиож, өөрийгөө сорих нь амжилттай стратеги болдог тухай бид өмнөх нийтлэлдээ дурдаж байсан. Тэгвэл "Quizlet" апп-аар дамжуулан тэрхүү стратегийг сонирхолтой, хүртээмжтэй, хялбар байдлаар хэрэгжүүлэх боломжтой. Татах: iOS \| Android ### 10. Photomath - Математик тооцоолол, тайлбар Ойлгохгүй бодлогынхоо зургийг дарахад л хариулт, тайлбарууд нь гараад ирнэ гээд бод доо. Заавал багш нараасаа асуух гэж хүлээхийн оронд богино хугацаанд элдэв математикийн тооцооллын хариуг олж мэдэх, учрыг нь олоход тусална. "Photomath" апп-ыг татаад, бодож чадахгүй байгаа бодлогынхоо үйлдэл, тайлбар, хариултыг олж аваарай. Алдаагаа засахдаа ашиглавал бүр ч үр дүнтэй. Татах: iOS \| Android
https://unread.today/c/booktalk-amarmenda	Номын тухай	Unread Today	2020-08-22T00:00:00	8 сарын 22, 2020	Номтой яриа #8 - Нийтлэлч, орчуулагч А.Амармэнд	<div class="article-body"> <h2>"Номтой яриа" булангийн энэ удаагийн зочноор нийтлэлч, орчуулагч Амарсанаагийн Амармэндийг урилаа. Тэрээр саяхан солонгос гаралтай герман философич, Берлиний урлагийн их сургуулийн профессор, өдгөө Европын хамгийн нөлөө бүхий философичдын нэгд тооцогддог Хан Бён Чолийн “Тамирдсан нийгэм” зохиолыг орчуулан гаргаад буй. Орчин цагийн нийгмийн өнгө төрхийг бясалгасан энэхүү зохиолын монгол орчуулгыг “Тагтаа паблишинг” эрхлэн гаргажээ. А.Амармэндийг уншигчид “Гоодаль” сэтгүүлийн эрхлэгч байхдаа туурвисан баялаг, уншууртай нийтлэлүүдээр нь мэдэх биз ээ. Тэрээр “Засгийн газрын мэдээ” сонин, “Гэрэг” сэтгүүлд мөн нийтэлдэг байв.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ?</h3><p>Тогтсон төрөл зүйл байхгүй. Амжилтын хөтөч, хувь хүний хөгжил гэх мэт агуулгатай номд дургүй, уншдаггүй. Бусдыг нь бол уншина. Гэхдээ уран зохиолын ном арай илүү уншдаг. Одоо Роберт Боланогийн <a href="https://www.amazon.com/2666-Novel-Roberto-Bola%C3%B1o/dp/0312429215" target="_blank">“2666”</a> уншиж байгаа. “2666” урт, миний унших хурд удаан байгаагаас арай богино юм уншмаар санагдах үедээ Умберто Экогийн “<a href="https://tagtaa.mn/bayasgalan/45" target="_blank">Хэрхэн яргай загастай хамт аялах вэ?</a>” эсээний цуглуулгаас оройдоо ганц нэг эсээ “явуулж” байна. Хөнгөхөн, хөгжилтэй болохоор сайхан хачир болж байгаа.<br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ?</h3><p></p><p>Уншиж сураад удаагүй байхдаа Чулуун зэвсгийн үеийн хүүгийн тухай хүүхдийн ном уншиж байсан. Нэрийг нь санадаггүй юм. Тэр номыг уншиж байгаад хүн үхдэг, амьдрал төгсгөлтэй, хайртай хүмүүс минь үргэлж надтай хамт байхгүй гэдгийг гүн ухаарсан. Тухайн үедээ бяцхан сэтгэлзүйн хямралд орсон санагддаг. Одоо ч амьдрал чинь төгсгөлтэй гэдгийг байнга санаж явдаг.<br></p><p>Хожим уншсан номуудаас гэвэл Хэрман Хэссэгийн “<a href="https://www.amazon.com/Siddhartha-Novel-Hermann-Hesse/dp/0553208845" target="_blank">Сиддхарта</a>”-г нэрлэнэ. Буддизмыг сонирхох хүсэл хүчтэй төрүүлсэн санагддаг. Өөрийгөө буддист гэж хэлэхгүй. Гэхдээ тодорхой үзэл санааг нь амьдралдаа баримтлах гэж хичээдэг, байнга санаж явдаг.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ?</h3><p>Сонирхол нийлдэг найз нөхдийн зөвлөгөөг дагадаг. Уран зохиолын номын хувьд янз бүрийн газар орон, бүс нутгийн зохиолчдын номыг унших гэж хичээдэг. Зөвхөн Барууны эсвэл англи хэлээр бичдэг зохиолчдоор хязгаарлахгүй гэж тэр. Өөр тогтсон шалгуур байхгүй.<br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/39ee374effaffa357406fb3fb3ca21c9.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ?</h3><p>Орой орондоо л уншиж байна даа. Ядаж нойр хүргэдэг давуу талтай. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? (АВТОР)</h3><p>Халдварт өвчний энэ үед Хосе Сарамагогийн “<a href="https://www.amazon.com/Blindness-Jose-Saramago/dp/0151002517" target="_blank">Сохрол</a>” хүмүүст сонирхолтой байж болох юм. Сарамагогийн зохиолууд орчин үеийн нийгмийн асуудлуудыг хамарсан басхүү их хүнлэг санагддаг. Жозеф Конрадын “<a href="http://www.monsudar.mn/books/view/372/" target="_blank">Харанхуйн зүрх</a>” өнгөрсөн онд орчуулагдаж гарсан байсан. Барууны улсуудын колоничлолын түүхийг төдийлөн сайн мэддэггүй монгол уншигчдад хэрэгтэй зохиол болов уу. Тэгээд мэдээж Ф.М.Достоевский, А.П.Чеховын зохиолууд, Х.Хэссэгийн “Сиддхарта”-г санал болгоно. Гэхдээ ихэнх нь хэдийн уншчихсан байх. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ?</h3><p>Богино өгүүллэг оролдож үзэж байсан. Реалист хэлбэртэй богино өгүүллэгийн ном гаргана даа гэж боддог. Сэдвийн хувьд өөрийнхөө амьдарсан үеийн Монголын нийгмийн талаар байх болов уу. Социализмын гэгдэх үе урлагийн хэлээр ч баримтат хэлээр ч сайн баримтажсан, тэр үеийг ойлгож, мэдрэхийг хүсвэл материал хангалттай их байгаа мэт санагддаг. Харин 1990-ээд оноос хойш бүтээгдсэн сайн урлагийн бүтээл төдий л их биш санагддаг. Тэгэхээр яг энэ үеийг реалист байдлаар баримтжуулж үлдээх нь манай үеийнхний үүрэг юм шиг.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ?</h3><p>Өмнө нь нэг номыг нэг шөнө уншаад л дуусгачихдаг байсан бол одоо анхаарал төвлөрч чадахгүй сатаарах зэргээр ном унших дадлаа гээж байгаагаа мэдэрдэг. Анзаарахнээ, ном унших нь нэг зүйлд удаанаар гүнзгий төвлөрөх дадал суулгадаг юм байна. Би саяхан Солонгос, Германы философич Хан Бён Чолын “<a href="https://tagtaa.mn/talk/32" target="_blank">Тамирдсан нийгэм</a>” гэж ном орчуулсан юм. Энэ номон дээр ч орчин үеийн хэт хурдтай, дарамттай нийгэмд хүн нэг зүйлд удаанаар төвлөрөх чадвараа алдаж, энэ чадвар үнэ цэнгүй болж буй тухай гардаг. Угтаа энэ чанар өнөөдрийг хүртэлх хүмүүний соёл иргэншлийг бүтээжээ. Миний бодлоор ном, тэр дундаа уран зохиолын ном энэ чадварыг суулгаж өгдөг.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА?</h3><p>МУИС-ийн М.Ууганбаяр, Д.Мөнхтөр багш нар оролцвол сонирхолтой санагдана. Мундаг хүмүүс, гэхдээ тэр бүр ил гараад байдаггүй нууцлаг. Мөн МУИС-ийн Ш.Туяа багшийг санал болгох байна. Саяхан зохиолч Б.Шүүдэрцэцэгийн талаар сонирхолтой нийтлэл бичсэн байсан. </p> </div>	"Номтой яриа" булангийн энэ удаагийн зочноор нийтлэлч, орчуулагч Амарсанаагийн Амармэндийг урилаа. Тэрээр саяхан солонгос гаралтай герман философич, Берлиний урлагийн их сургуулийн профессор, өдгөө Европын хамгийн нөлөө бүхий философичдын нэгд тооцогддог Хан Бён Чолийн “Тамирдсан нийгэм” зохиолыг орчуулан гаргаад буй. Орчин цагийн нийгмийн өнгө төрхийг бясалгасан энэхүү зохиолын монгол орчуулгыг “Тагтаа паблишинг” эрхлэн гаргажээ. А.Амармэндийг уншигчид “Гоодаль” сэтгүүлийн эрхлэгч байхдаа туурвисан баялаг, уншууртай нийтлэлүүдээр нь мэдэх биз ээ. Тэрээр “Засгийн газрын мэдээ” сонин, “Гэрэг” сэтгүүлд мөн нийтэлдэг байв. ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Тогтсон төрөл зүйл байхгүй. Амжилтын хөтөч, хувь хүний хөгжил гэх мэт агуулгатай номд дургүй, уншдаггүй. Бусдыг нь бол уншина. Гэхдээ уран зохиолын ном арай илүү уншдаг. Одоо Роберт Боланогийн “2666” уншиж байгаа. “2666” урт, миний унших хурд удаан байгаагаас арай богино юм уншмаар санагдах үедээ Умберто Экогийн “ Хэрхэн яргай загастай хамт аялах вэ? ” эсээний цуглуулгаас оройдоо ганц нэг эсээ “явуулж” байна. Хөнгөхөн, хөгжилтэй болохоор сайхан хачир болж байгаа. ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Уншиж сураад удаагүй байхдаа Чулуун зэвсгийн үеийн хүүгийн тухай хүүхдийн ном уншиж байсан. Нэрийг нь санадаггүй юм. Тэр номыг уншиж байгаад хүн үхдэг, амьдрал төгсгөлтэй, хайртай хүмүүс минь үргэлж надтай хамт байхгүй гэдгийг гүн ухаарсан. Тухайн үедээ бяцхан сэтгэлзүйн хямралд орсон санагддаг. Одоо ч амьдрал чинь төгсгөлтэй гэдгийг байнга санаж явдаг. Хожим уншсан номуудаас гэвэл Хэрман Хэссэгийн “ Сиддхарта ”-г нэрлэнэ. Буддизмыг сонирхох хүсэл хүчтэй төрүүлсэн санагддаг. Өөрийгөө буддист гэж хэлэхгүй. Гэхдээ тодорхой үзэл санааг нь амьдралдаа баримтлах гэж хичээдэг, байнга санаж явдаг. НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Сонирхол нийлдэг найз нөхдийн зөвлөгөөг дагадаг. Уран зохиолын номын хувьд янз бүрийн газар орон, бүс нутгийн зохиолчдын номыг унших гэж хичээдэг. Зөвхөн Барууны эсвэл англи хэлээр бичдэг зохиолчдоор хязгаарлахгүй гэж тэр. Өөр тогтсон шалгуур байхгүй. НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Орой орондоо л уншиж байна даа. Ядаж нойр хүргэдэг давуу талтай. БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? (АВТОР) Халдварт өвчний энэ үед Хосе Сарамагогийн “ Сохрол ” хүмүүст сонирхолтой байж болох юм. Сарамагогийн зохиолууд орчин үеийн нийгмийн асуудлуудыг хамарсан басхүү их хүнлэг санагддаг. Жозеф Конрадын “ Харанхуйн зүрх ” өнгөрсөн онд орчуулагдаж гарсан байсан. Барууны улсуудын колоничлолын түүхийг төдийлөн сайн мэддэггүй монгол уншигчдад хэрэгтэй зохиол болов уу. Тэгээд мэдээж Ф.М.Достоевский, А.П.Чеховын зохиолууд, Х.Хэссэгийн “Сиддхарта”-г санал болгоно. Гэхдээ ихэнх нь хэдийн уншчихсан байх. ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Богино өгүүллэг оролдож үзэж байсан. Реалист хэлбэртэй богино өгүүллэгийн ном гаргана даа гэж боддог. Сэдвийн хувьд өөрийнхөө амьдарсан үеийн Монголын нийгмийн талаар байх болов уу. Социализмын гэгдэх үе урлагийн хэлээр ч баримтат хэлээр ч сайн баримтажсан, тэр үеийг ойлгож, мэдрэхийг хүсвэл материал хангалттай их байгаа мэт санагддаг. Харин 1990-ээд оноос хойш бүтээгдсэн сайн урлагийн бүтээл төдий л их биш санагддаг. Тэгэхээр яг энэ үеийг реалист байдлаар баримтжуулж үлдээх нь манай үеийнхний үүрэг юм шиг. НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Өмнө нь нэг номыг нэг шөнө уншаад л дуусгачихдаг байсан бол одоо анхаарал төвлөрч чадахгүй сатаарах зэргээр ном унших дадлаа гээж байгаагаа мэдэрдэг. Анзаарахнээ, ном унших нь нэг зүйлд удаанаар гүнзгий төвлөрөх дадал суулгадаг юм байна. Би саяхан Солонгос, Германы философич Хан Бён Чолын “ Тамирдсан нийгэм ” гэж ном орчуулсан юм. Энэ номон дээр ч орчин үеийн хэт хурдтай, дарамттай нийгэмд хүн нэг зүйлд удаанаар төвлөрөх чадвараа алдаж, энэ чадвар үнэ цэнгүй болж буй тухай гардаг. Угтаа энэ чанар өнөөдрийг хүртэлх хүмүүний соёл иргэншлийг бүтээжээ. Миний бодлоор ном, тэр дундаа уран зохиолын ном энэ чадварыг суулгаж өгдөг. ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? МУИС-ийн М.Ууганбаяр, Д.Мөнхтөр багш нар оролцвол сонирхолтой санагдана. Мундаг хүмүүс, гэхдээ тэр бүр ил гараад байдаггүй нууцлаг. Мөн МУИС-ийн Ш.Туяа багшийг санал болгох байна. Саяхан зохиолч Б.Шүүдэрцэцэгийн талаар сонирхолтой нийтлэл бичсэн байсан.	"Номтой яриа" булангийн энэ удаагийн зочноор нийтлэлч, орчуулагч Амарсанаагийн Амармэндийг урилаа. Тэрээр саяхан солонгос гаралтай герман философич, Берлиний урлагийн их сургуулийн профессор, өдгөө Европын хамгийн нөлөө бүхий философичдын нэгд тооцогддог Хан Бён Чолийн “Тамирдсан нийгэм” зохиолыг орчуулан гаргаад буй. Орчин цагийн нийгмийн өнгө төрхийг бясалгасан энэхүү зохиолын монгол орчуулгыг “Тагтаа паблишинг” эрхлэн гаргажээ. А.Амармэндийг уншигчид “Гоодаль” сэтгүүлийн эрхлэгч байхдаа туурвисан баялаг, уншууртай нийтлэлүүдээр нь мэдэх биз ээ. Тэрээр “Засгийн газрын мэдээ” сонин, “Гэрэг” сэтгүүлд мөн нийтэлдэг байв. ### ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Тогтсон төрөл зүйл байхгүй. Амжилтын хөтөч, хувь хүний хөгжил гэх мэт агуулгатай номд дургүй, уншдаггүй. Бусдыг нь бол уншина. Гэхдээ уран зохиолын ном арай илүү уншдаг. Одоо Роберт Боланогийн “2666” уншиж байгаа. “2666” урт, миний унших хурд удаан байгаагаас арай богино юм уншмаар санагдах үедээ Умберто Экогийн “Хэрхэн яргай загастай хамт аялах вэ?” эсээний цуглуулгаас оройдоо ганц нэг эсээ “явуулж” байна. Хөнгөхөн, хөгжилтэй болохоор сайхан хачир болж байгаа. ### ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Уншиж сураад удаагүй байхдаа Чулуун зэвсгийн үеийн хүүгийн тухай хүүхдийн ном уншиж байсан. Нэрийг нь санадаггүй юм. Тэр номыг уншиж байгаад хүн үхдэг, амьдрал төгсгөлтэй, хайртай хүмүүс минь үргэлж надтай хамт байхгүй гэдгийг гүн ухаарсан. Тухайн үедээ бяцхан сэтгэлзүйн хямралд орсон санагддаг. Одоо ч амьдрал чинь төгсгөлтэй гэдгийг байнга санаж явдаг. Хожим уншсан номуудаас гэвэл Хэрман Хэссэгийн “Сиддхарта”-г нэрлэнэ. Буддизмыг сонирхох хүсэл хүчтэй төрүүлсэн санагддаг. Өөрийгөө буддист гэж хэлэхгүй. Гэхдээ тодорхой үзэл санааг нь амьдралдаа баримтлах гэж хичээдэг, байнга санаж явдаг. ### НОМОО ХЭРХЭН СОНГОДОГ ВЭ? Сонирхол нийлдэг найз нөхдийн зөвлөгөөг дагадаг. Уран зохиолын номын хувьд янз бүрийн газар орон, бүс нутгийн зохиолчдын номыг унших гэж хичээдэг. Зөвхөн Барууны эсвэл англи хэлээр бичдэг зохиолчдоор хязгаарлахгүй гэж тэр. Өөр тогтсон шалгуур байхгүй. ### НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Орой орондоо л уншиж байна даа. Ядаж нойр хүргэдэг давуу талтай. ### БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? (АВТОР) Халдварт өвчний энэ үед Хосе Сарамагогийн “Сохрол” хүмүүст сонирхолтой байж болох юм. Сарамагогийн зохиолууд орчин үеийн нийгмийн асуудлуудыг хамарсан басхүү их хүнлэг санагддаг. Жозеф Конрадын “Харанхуйн зүрх” өнгөрсөн онд орчуулагдаж гарсан байсан. Барууны улсуудын колоничлолын түүхийг төдийлөн сайн мэддэггүй монгол уншигчдад хэрэгтэй зохиол болов уу. Тэгээд мэдээж Ф.М.Достоевский, А.П.Чеховын зохиолууд, Х.Хэссэгийн “Сиддхарта”-г санал болгоно. Гэхдээ ихэнх нь хэдийн уншчихсан байх. ### ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Богино өгүүллэг оролдож үзэж байсан. Реалист хэлбэртэй богино өгүүллэгийн ном гаргана даа гэж боддог. Сэдвийн хувьд өөрийнхөө амьдарсан үеийн Монголын нийгмийн талаар байх болов уу. Социализмын гэгдэх үе урлагийн хэлээр ч баримтат хэлээр ч сайн баримтажсан, тэр үеийг ойлгож, мэдрэхийг хүсвэл материал хангалттай их байгаа мэт санагддаг. Харин 1990-ээд оноос хойш бүтээгдсэн сайн урлагийн бүтээл төдий л их биш санагддаг. Тэгэхээр яг энэ үеийг реалист байдлаар баримтжуулж үлдээх нь манай үеийнхний үүрэг юм шиг. ### НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Өмнө нь нэг номыг нэг шөнө уншаад л дуусгачихдаг байсан бол одоо анхаарал төвлөрч чадахгүй сатаарах зэргээр ном унших дадлаа гээж байгаагаа мэдэрдэг. Анзаарахнээ, ном унших нь нэг зүйлд удаанаар гүнзгий төвлөрөх дадал суулгадаг юм байна. Би саяхан Солонгос, Германы философич Хан Бён Чолын “Тамирдсан нийгэм” гэж ном орчуулсан юм. Энэ номон дээр ч орчин үеийн хэт хурдтай, дарамттай нийгэмд хүн нэг зүйлд удаанаар төвлөрөх чадвараа алдаж, энэ чадвар үнэ цэнгүй болж буй тухай гардаг. Угтаа энэ чанар өнөөдрийг хүртэлх хүмүүний соёл иргэншлийг бүтээжээ. Миний бодлоор ном, тэр дундаа уран зохиолын ном энэ чадварыг суулгаж өгдөг. ### ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? МУИС-ийн М.Ууганбаяр, Д.Мөнхтөр багш нар оролцвол сонирхолтой санагдана. Мундаг хүмүүс, гэхдээ тэр бүр ил гараад байдаггүй нууцлаг. Мөн МУИС-ийн Ш.Туяа багшийг санал болгох байна. Саяхан зохиолч Б.Шүүдэрцэцэгийн талаар сонирхолтой нийтлэл бичсэн байсан.
https://unread.today/c/book-egelgui-mongol-jaaluud	Номын тухай	Ganzorig Dolingor	2020-08-29T00:00:00	8 сарын 29, 2020	"Эгэлгүй монгол жаалууд" номын тухай	<div class="article-body"> <p>Өнөөдрийн дугаартаа ердөө 3 хоногийн өмнө нээлтээ хийсэн нэгэн шинэ номыг танилцуулъя. Энэ бол "Эгэлгүй монгол жаалууд" хэмээх аяллын тэмдэглэл бүтээл юм. Ч.Ганжавхлан, Б.Базарсүрэн, Шагж Гэлэн, М.Түшиг гэсэн дөрвөн залуу аян замд ганзага нийлж Монгол орноороо 6000 км аялснаа уншууртай тэмдэглэл, үзүүштэй зургууд болгон эмхэтгэсэн нь энэ. Экологийн цагдаагийн албатай хамтран "Эх орноороо эко аялъя" уриаг мөрдлөг болгон аялсны зэрэгцээ адал явдал, хэрэгцээт мэдээлэл, маршрут зэргээ богино хугацаанд ном болгосноороо тэд энэхүү аяллаа онцгой содон, үр дүнтэй аялал болгож чаджээ.</p> <p></p><p>Энэ номыг бүтээгчид бол сошиал медиад нэлээн идэвхтэй, олон дагагчтай нөхөд. Аялал хийгээд номд дуртай нь тэднийг нэгтгэжээ. Хэдийн өөрсдийн гэсэн уншигч, фэнүүдтэй болсон Жак, Базараа, Шагж гурав бичихийг нь бичиж, гэрэл зургийг нь Түшиг буулгасан аж. Зугаатай Аян замын зугаатай адал явдал, хөдөөгийн амьдрал, зарим нэг сонирхолтой дүрүүдийн талаар уншин, Монгол орны үзэсгэлэнг гэрэл зургаар тольдох боломжтойн сацуу үе үе бодол ухаарал төрүүлэх өгүүлбэрүүдтэй таарах нь энэ номын онцлог гэлтэй. Чанартай хэвлэхэд ч анхаарсан нь уншигч надад таалагдлаа. Аялах дур сонирхолтой хүмүүст яриангүй таалагдах бүтээл болжээ гэж хэлэх байна. Ингээд номыг бүтээгчид өөрсдийгөө хэрхэн танилцуулсныг болоод номын хэсгээс нэгэн тэмдэглэлийг хүргэж байна:<br><br></p><p><b>ЗОХИОГЧИД<br></b><br>1984 онд төрсөн. Амьдарч л яваа нэгэн, таван хүүхдийн аав, сав л хийвэл бичдэг. Ил гарах дургүй, хүндхэн туулсан амьдралаа хөнгөхөн хүүрнэж тайтгардаг. Гэр амьтай Шагж Гэлэн.</p><p>1987 онд төрсөн. Барилгын инженер мэргэжилтэй. Барилга барих нь барьж байгаа гэхдээ тоосгоор биш. Элээх тусам бэхждэг номон барилга. Барих нууц нь “Номын жор”, багаж нь монгол уламжлал Батчулууны Базарсүрэн.</p><p>1988 онд төрсөн. Гурван ном бичсэн хэрнээ төөрсөн хэвээр, гуч гарсан хэрнээ хүүхэд хэвээр, найман жил нийгмийн ажилд зүтгэж явлаа нөхөр бол Чадраабалын Ганжавхлан. <a href="https://www.facebook.com/zrameon?__tn__=K-R&eid=ARCYe1gJURVQnxdQtXWfMsqYqd1UJMQKRL7VsDaDmnREYbZ5Yx2KW5moPlE9tg6fpsaJFJIYmU9gkPR9&fref=mentions&__xts__%5B0%5D=68.ARCRZ7vH9iAlIiZjWR987fJOG9swPZpfCP2fnTUWMnnHb0EPa5c5JwHi_kSjS03t_eS4NQmzG4JOitoa-21IU6blh-nvEpjhbAGx8InlC1hLwJbARwWgTd3QDf-YxAsa4Y4ajscilImkpewNxamiUN3Ui2C13hJSgt5GJGmdUOzneR_SQFYiLnvZHE8NKxHfXyKZbMr_B8QdAMWo">Ganjavkhlan Chadraabal</a></p><p>2000 онд төрсөн. Нас хорь, нүд нь жаран настай. Харж, харж нэг дарна, хорвоо тэнд нь багтана. Өнцөг өөр, бодол хурц, тэр нь зургаар илэрдэг Мөнхбатын Мөнхтүшиг. <a href="https://www.facebook.com/profile.php?id=100015106458934&__tn__=K-R&eid=ARDl1JpZHS0nOS-N88KAea_EMxnkwNy1Wx6IFk76zl6YbfPTLy33LgzCR0GkbD7OyYobRZgQvdL3S5RK&fref=mentions&__xts__%5B0%5D=68.ARCRZ7vH9iAlIiZjWR987fJOG9swPZpfCP2fnTUWMnnHb0EPa5c5JwHi_kSjS03t_eS4NQmzG4JOitoa-21IU6blh-nvEpjhbAGx8InlC1hLwJbARwWgTd3QDf-YxAsa4Y4ajscilImkpewNxamiUN3Ui2C13hJSgt5GJGmdUOzneR_SQFYiLnvZHE8NKxHfXyKZbMr_B8QdAMWo">М. Мөнхтүшиг</a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/ce6028b1290ec89ea7648d5932fbb82d.jpg"></p><div class="image-caption">Номын нээлтийн үеэр, зүүн гараас: Базараа, Жак, Түшиг</div><p></p><p class="MsoNormal" align="center"><b>ЭЭЖ ХАЙРХАНЫ ЗҮГ #6</b></p><p class="MsoNormal">Нар, алтайн сүрлэг уулсыг шүргэн байхад ганц хар машин тоос татуулан давхиж явна. Замд хар сүүлт, бөхөн давхилдана. Бид Говь-алтай аймгийн Бугат сумыг чиглэнэ. Maps.me гэж замын ханиаүргэлж харж явах ёстой Түшиг маань эрүү нь яайжийгаад унтаад өгнө. Түшиг дүүгийн нойр нь хурдан хүрч, хоол нь хурдан шингэхээс бусдаар бас л удаан шүү дээ. Чихэн дээр нь гэнэт орилоход хашгираад босоод ирэв. Базараа хойно хэсэг чимээгүй явав. Ер нь их орон гаран нөхөр ш дээ. Заримдаа Чилүгэн мэт аниргүй ч заримдаа ам хуурайгүй чалчина. . Жак бид хоёр ерөнхийдөө хүн сонсвол гарцаагүй солиорсон улсууд гэсэн онош тавихаар донгосно</p><p class="MsoNormal">Жак хэлж байна. Бид азтай хүмүүс юмаа. Монгол гэдэг нэртэй улсад төрдөг тээ. </p><p class="MsoNormal">Харин тиймээ. Музембэк гэж хогийн муухай нэртэй улсад ямар азгүй хүмүүс төрдөг байнаа.</p><p class="MsoNormal">Аанхаа. Уганда, Шири-ланк гээд хөвөрч өгнө. Тэгсэн Базараа хойноос Зимбабве гэж бас байна гэлээ. Түшиг нэг муухай нэртэй улс нэрлээчээ гээд эргээд харсан чинь Гайтай нэг балай юм байна гээд инээлдэв. Гайтай ч үер, газар хөдлөлт болдог гайтай газардаа, ямар азаар тэнд төрөөгүй юм гэж инээлдэцгээв. </p><p class="MsoNormal">Булган сумаас гараад нүүрсний засмал зам дагаад 100 гаруй км давхиад шороон замд оров. Засмалыг Жак, шороог Шагж туулдаг тул жолоогоо авав. Гурван баачкааг сэгсэрч өгнө дөө. Зарим нь суудал дээр хөөрцөн тааз мөргөөд бууж ч байх шиг. Зарим нь кофегоо ам руугаа хийх гээд зөрж мөрцөн үсэргэж ч байх шиг. Гэнэт янз бүрийн дуу нэг нь аялана. Ерөнхийдөө аяны баримжаатай. Үг бол үнэн зоргоороо. Дуртай үгээ хэлээд хачин балай юм дуулна. Тэгж байснаа зураг авъя энэ тэр болоод явчихна. Хоёр гурав зогсоод хэд хэдэн зураг аваастай. Тэр хооронд нь би ми өөрийгөө засаж авна. Явсаар байгаад Алтайн нурууны өндөр цавчим хавцал руу орлоо. Тахь үржүүлгийн газар харагдаад өнгөрлөө.</p><p class="MsoNormal">Шөнө битгий хэл өдөр ч сүрдмээр хавцлаар яваад байлаа. Хавцлын хоёр талын орой дээгүүрээ нийлээд ч байх шиг. Энд чоно байгаа болов уу гэж Түшиг асуув. Бид гурав давслаад л ярьж өглөө. Ер нь иймэрхүү газар бууж бие засвал юу ч гарч ирж тасдаж идэж мэднэ. Ямар ч хүнгүй аймаар газар байгаа биздээ Түшигээ. Хавцал уруудах алдад бууж морь харцгаав. . Түшигээ миний дүү бууж бие зас? Зүгээрээ агаа миний шээс хүрэхгүй байна.</p><p class="MsoNormal">Зогсох болгонд өмдний уяатайгаа ноцолдоод гүйж байдаг Түшиг дүү маань айчихаж. Ха ха </p><p class="MsoNormal">Явсаар байгаад 23.00 цагийн алдад Бугат суманд орж ирээд майхнаа шидлээ. Шороогоор сайн явсан. Майхнаа гялалзуулаад Булган сумын ах нарын өгсөн хуушуурнаас цайнд дүрж идэв. Түшиг, Базараа ахаа гарч бие засъя гэж байна. Базарааа хаха гэж паржигнатал инээснээ энэ хог айчихаж гэнэ. Түшиг Базарааг ятгаж дөнгөөд аваад гарав. Шумуул ихтэй байлаа. Суух хооронд бөгсөө маажсаар орж ирэв манай хоёр. Дэлэнч байна хазаад алах шахлаа. Өмдөн дотор орчих шиг боллоо гээд нөгөө хоёр майханд орж ирээд гаагаагаа хагас шувтлаад л юм хайгаад байна. Дээд эзэндээ дэлэнч бөгсөндөө гэдэг үгтэй ш дээ гэж Базарааг явуулав. Түшигээс нэг боллоо гэсээр Базараа мишок руугаа шургав. Хярд хярд гэтэл биеэ маажсаар унтах гэж зүднэ. Маажиж болохооргүй газар хазчихлаа гээд Базараа үглэнэ. </p><p class="MsoNormal">Тийм газар чинь юу билээ. Бөгсний амсарын хуниасных нь дунд авчихаж гэж Жак бид хоёр хүний зовлонгоор тоглоом хийж инээлдэв. Базараагийн өвөрт хоносон охин дэлэнч түүнийг эдэлж хоножээ. Гуя, бөгсийг нь цахилгаан барааны гадуур ороодог бөмбөлөгтэй гялгах уут шиг болтол нь овон товон болгож. Жак бид хоёр хагалж үзье гэж дайраад бөөн инээдэм болсон. Хаха. Өглөө эртлэн боссон Жак дугуй будаа гээд орилж байна. Хөнжлөө шидээд л өндийж байгаа юм чинь. </p><p class="MsoNormal">Мод шаачихаж. Бугат сумын төв рүү дугуйгаа янзлуулах ажлаар Базараа бид хоёр явж нөгөө хоёр үлдэв. Биднийг лайваар үзсэн олон хүн тусаллаа. Муухай хар Шагжийн царайг харъя гэсэн хүсэлтүүд их ирнэ. Ерөнхийдөө хүнэрхүү төрхтэй, сайн муу зангаа эхнэртээ үрээд дууссан хөлдүү, бавамжит бус амьтны юуг нь харах гэдэг байна. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/f06aa21df2a12b8fcf751089d761b37b.jpg"></p><p></p><p class="MsoNormal">Сайн санаат хүмүүсийн дэмээр дугуй бүтэн боллоо. Тагтаагийн Баясаа, Б.Наминчимэд ах, Ням ах нартаа их баярлалаа. Сайхан борцтой шөлөөр дайлсан дуучин, зураач охидтой Мөнхжаргал ахад баярлалаа. Бид хоёр очих болоогүй байж Жак, Түшиг хоёрыг майхнаа буулгаж бай очиж байна гээд хэлчихсэн. Тэр хоёр 36 хэмийн халуунд мулзан толгойнуудынх нь оройгоор хөлс нь бөнжигнөчихсөн сууж байлаа. Зам дээр насаараа амьдарчихсан мэт ув улаан болчихсон энэ тэр. Бас кофегоо чанаж уусан бололтой. Хэдэн үүргэвчин дундаа сууж байсан тэр хоёрыг харж Базараа бид хоёр инээлдэв. Ингээд цааш Цээл сумыг зорьж хөдөллөө. Сумаар нь ороод эхний хүнээс нь зам асуухад тийм зам байхгүй гэж ууртайхан ширүүлэв. Уул уурхай ихтэй сумын ард иргэд цаанаасаа нэг уур уцаартай байх шиг. Биднийг уурхайн эздийн нэг гэж бодсон уу эхэндээ тун дурамжхан хандлага гаргаж байсныг нуухгүй. Орон нутагт ажиллаж буй уурхайнуудын татварууд дээшээ л явдаг байх даа. Уг нь орон нутгийн хөгжилд тус нэмрээ оруулдаг бол уурхайнуудад хандах хандлага өөрчлөгдөх л байх. Юу ухаад юу хийгээд байгаа нь үл мэдэгдэх хаалттай газрууд орон нутагт ээлээ өгөөсэй.</p><p class="MsoNormal">Цээл сумаас бид “Ээж хайрхан”-ы зам заалгаад хөдөллөө. Алтайн нуруугаа эргээд л урагшаа давав. Тооройн хавцал дундуур явлаа. Усан онгоцны дүртэй уулан дээр бөөн зураг авалт болов. Манайхан пэйжээс бичлэг үзсэн байх. Базараа, Түшиг хоёрыг титаник болгож зураг дарав. Тэнд элэг авмаар явдал их болсон. Хоёр эрэгтэй хүн чинь цаанаасаа сэтгэлгүй тэврэлдэх юм. Жак хоолойгоо паржиганатал орилж байж хэдэн зураг авав.</p><p class="MsoNormal">Зуншлага мөн л тааруу. Хонь ноосолж байсан айлын гадаа зогсоход ёсыг бодож хайчинд гар хүрсэн Базараа хонь хөөрөөгүй байна ш дээ гэсээр орж ирэв. Алга дарам булаг шанд бараадан зусах малчдын ахуй хүнд л байх шиг.</p><p class="MsoNormal">Тооройн хавцлаа өнгийгөөд Ээж хайрханаа аль уул болох талаар ярилцав. Жак бүүр цаана дүнхийж байгаа уулыг тэр байх гэж заалаа. Би энэ наана тал дээр байгаа уул мөн байх гэж санал нэмэрлэв. Хүмүүсийн зорьж очиж үздэг заг хэмээх мод хаа сайгүй. Говийн хөрсийг сийрэгжүүлэхгүй тогтоож байдаг ганц тэсвэртэй ургамал гэж номоос уншиж байсан нь санаад зурсхийв.. Газрын баримжаагаар тал дээр суниан хэвтэх уул “Ээж хайрхан” мөн байлаа. Түшиг гэнэт хар даа яг эмэгтэй хүн хэвтэж байгаа мэт хэлбэртэй байна гэж олж харав. Аргагүй арт зургийн мастер, төсөөлөх чадвар, мэдрэмжийн туйл болсон хүү гэсэндээ түрүүлж харжээ. Миний хамаг бие арзайгаад явчихав. Өмнө нь ямарч байгальд очиход мэдэрч байгаагүй хачин мэдрэмж биеэр гүйж шар үс босов. Бид бууцгаагаад сүслэн залбирлаа. Би ч заг дундуур мөлхөөд залбирав. Ээжийгээ сэтгэлдээ бодов. Ховдод уулзаж чадаагүй ээжтэйгээ энд л уулзах шиг болов. Хорвоод ижийгээсээ үлдсэн хүмүүс энд ирж тайтгарах юм байна. Эрчүүд их хачин хүмүүс. Хамгийн их хайртай хүмүүсээсээ дөлж амьдардаг. Нэг тийм тойроод л яваад байдаг. Их хайраа нууж явдаг. Ээждээ, аавдаа уян сэтгэл, угийн бодлоо хэлж чаддаггүй хүмүүс. Ээж аавын бараа нь хайрхан шиг дүнхийж л байвал чимээгүй налсхийгээд л явж байдаг. Эмэгтэйчүүд шиг нарийн нандин детал ажлуудад оролцож, орой үдэшгүй яав ийв гээд утасдаж чадахгүй. Ач тусыг нь хариулж, алсын ноён нурууг нь залах гэж ачаатай тэмээ шиг чимээгүй зүтгэж явдаг улс даа, эрчүүд бид.</p><p class="MsoNormal">Утсан дээрээ бичлэг хийгээд ээжүүддээ явуулъя гэсэн санааг Жак гаргав. Ээждээ хэлж байгаагүй, цаашид ч олон хэлээд байхааргүй албадаж биш аргадаж хэлдэг үгүүдээ хэлж байхдаа манай гурав нүдэндээ нулимстай байлаа. Би ч машины ард орчихсон нөгөө гурваа хойноос нь хараад тархиа норгож зогслоо. Ээждээ хэлэх гэсэн хэдэн үгээ энд хэлэх гэж энгэртээ нууж ирэх хувьтай байсан юм байлгүй. Ээжтэйгээ уулзсан мэт миний сэтгэл амарсан ч ээжийн сэтгэл амраагүй ээ. Уулзаж гийгүүлнэ.</p><p class="MsoNormal">Ээж хайрхан руу өгсөх замаа олдоггүй ээ. Яаж очихоо л заалгасанаас биш хаагуур нь өгсөхөө асуулгүй их том алдаа хийжээ. Бүдэг замаа дагаад заг дундуур ч явж үзэв. Хэд гурван буруу замаар явж будилж ч эргэв. Буцаж замдаа ороод хайрханыхаа зүүн хойд ёроолыг тойрох маягтай ороогоод элсэн дундуур машинаа багтартал нь зүтгүүлж зам дуусаад зогсов. Есөн тогоогоо олж зураг авцгаана гэнэ. Элстэй замаар их зүтгүүлж ирсэн тул дизел машиныг шууд унтрааж болохгүй гэж хэнээсээ ч сонслоо хэсэг нармаалдав. Машиныхаа сүүдэрт нэг хөлөө жийгээд хэсэг ус ууж суув. Нээрээ том аалзтай гэсэн гээд гэнэт босно. Элс нь хөл түлэм халуун. Халуунд ямар нэгэн юм дүнгэнэх шиг.</p><p class="MsoNormal">Борцоо нүдээд будаатай хуурга хийгээд сууж байя. Манай хэд угаасаа мөд ирэхгүй. Ирэхээрээ аягүй бол өлсөөд намайг барьж иднэ. Жаахан хиам талхаа зүсээд ам хөдөлгөх юм бэлдэв. Будаагаа хэд зайлж угаагаад борцоо дээрээс нь хийгээд элсэнд хучаад тавьчихлаа. Сонгино лууван, бага зэрэг хар перцээр амтлав. 40 градусын нарны халуунд элсэнд булсан шилэн тагтай будаа бол өөрөө л агших ёстой.</p><p class="MsoNormal" align="right">Шагж Гэлэн</p> </div>	Өнөөдрийн дугаартаа ердөө 3 хоногийн өмнө нээлтээ хийсэн нэгэн шинэ номыг танилцуулъя. Энэ бол "Эгэлгүй монгол жаалууд" хэмээх аяллын тэмдэглэл бүтээл юм. Ч.Ганжавхлан, Б.Базарсүрэн, Шагж Гэлэн, М.Түшиг гэсэн дөрвөн залуу аян замд ганзага нийлж Монгол орноороо 6000 км аялснаа уншууртай тэмдэглэл, үзүүштэй зургууд болгон эмхэтгэсэн нь энэ. Экологийн цагдаагийн албатай хамтран "Эх орноороо эко аялъя" уриаг мөрдлөг болгон аялсны зэрэгцээ адал явдал, хэрэгцээт мэдээлэл, маршрут зэргээ богино хугацаанд ном болгосноороо тэд энэхүү аяллаа онцгой содон, үр дүнтэй аялал болгож чаджээ. Энэ номыг бүтээгчид бол сошиал медиад нэлээн идэвхтэй, олон дагагчтай нөхөд. Аялал хийгээд номд дуртай нь тэднийг нэгтгэжээ. Хэдийн өөрсдийн гэсэн уншигч, фэнүүдтэй болсон Жак, Базараа, Шагж гурав бичихийг нь бичиж, гэрэл зургийг нь Түшиг буулгасан аж. Зугаатай Аян замын зугаатай адал явдал, хөдөөгийн амьдрал, зарим нэг сонирхолтой дүрүүдийн талаар уншин, Монгол орны үзэсгэлэнг гэрэл зургаар тольдох боломжтойн сацуу үе үе бодол ухаарал төрүүлэх өгүүлбэрүүдтэй таарах нь энэ номын онцлог гэлтэй. Чанартай хэвлэхэд ч анхаарсан нь уншигч надад таалагдлаа. Аялах дур сонирхолтой хүмүүст яриангүй таалагдах бүтээл болжээ гэж хэлэх байна. Ингээд номыг бүтээгчид өөрсдийгөө хэрхэн танилцуулсныг болоод номын хэсгээс нэгэн тэмдэглэлийг хүргэж байна: ЗОХИОГЧИД 1984 онд төрсөн. Амьдарч л яваа нэгэн, таван хүүхдийн аав, сав л хийвэл бичдэг. Ил гарах дургүй, хүндхэн туулсан амьдралаа хөнгөхөн хүүрнэж тайтгардаг. Гэр амьтай Шагж Гэлэн. 1987 онд төрсөн. Барилгын инженер мэргэжилтэй. Барилга барих нь барьж байгаа гэхдээ тоосгоор биш. Элээх тусам бэхждэг номон барилга. Барих нууц нь “Номын жор”, багаж нь монгол уламжлал Батчулууны Базарсүрэн. 1988 онд төрсөн. Гурван ном бичсэн хэрнээ төөрсөн хэвээр, гуч гарсан хэрнээ хүүхэд хэвээр, найман жил нийгмийн ажилд зүтгэж явлаа нөхөр бол Чадраабалын Ганжавхлан. Ganjavkhlan Chadraabal 2000 онд төрсөн. Нас хорь, нүд нь жаран настай. Харж, харж нэг дарна, хорвоо тэнд нь багтана. Өнцөг өөр, бодол хурц, тэр нь зургаар илэрдэг Мөнхбатын Мөнхтүшиг. М. Мөнхтүшиг Номын нээлтийн үеэр, зүүн гараас: Базараа, Жак, Түшиг ЭЭЖ ХАЙРХАНЫ ЗҮГ #6 Нар, алтайн сүрлэг уулсыг шүргэн байхад ганц хар машин тоос татуулан давхиж явна. Замд хар сүүлт, бөхөн давхилдана. Бид Говь-алтай аймгийн Бугат сумыг чиглэнэ. Maps.me гэж замын ханиаүргэлж харж явах ёстой Түшиг маань эрүү нь яайжийгаад унтаад өгнө. Түшиг дүүгийн нойр нь хурдан хүрч, хоол нь хурдан шингэхээс бусдаар бас л удаан шүү дээ. Чихэн дээр нь гэнэт орилоход хашгираад босоод ирэв. Базараа хойно хэсэг чимээгүй явав. Ер нь их орон гаран нөхөр ш дээ. Заримдаа Чилүгэн мэт аниргүй ч заримдаа ам хуурайгүй чалчина. . Жак бид хоёр ерөнхийдөө хүн сонсвол гарцаагүй солиорсон улсууд гэсэн онош тавихаар донгосно Жак хэлж байна. Бид азтай хүмүүс юмаа. Монгол гэдэг нэртэй улсад төрдөг тээ. Харин тиймээ. Музембэк гэж хогийн муухай нэртэй улсад ямар азгүй хүмүүс төрдөг байнаа. Аанхаа. Уганда, Шири-ланк гээд хөвөрч өгнө. Тэгсэн Базараа хойноос Зимбабве гэж бас байна гэлээ. Түшиг нэг муухай нэртэй улс нэрлээчээ гээд эргээд харсан чинь Гайтай нэг балай юм байна гээд инээлдэв. Гайтай ч үер, газар хөдлөлт болдог гайтай газардаа, ямар азаар тэнд төрөөгүй юм гэж инээлдэцгээв. Булган сумаас гараад нүүрсний засмал зам дагаад 100 гаруй км давхиад шороон замд оров. Засмалыг Жак, шороог Шагж туулдаг тул жолоогоо авав. Гурван баачкааг сэгсэрч өгнө дөө. Зарим нь суудал дээр хөөрцөн тааз мөргөөд бууж ч байх шиг. Зарим нь кофегоо ам руугаа хийх гээд зөрж мөрцөн үсэргэж ч байх шиг. Гэнэт янз бүрийн дуу нэг нь аялана. Ерөнхийдөө аяны баримжаатай. Үг бол үнэн зоргоороо. Дуртай үгээ хэлээд хачин балай юм дуулна. Тэгж байснаа зураг авъя энэ тэр болоод явчихна. Хоёр гурав зогсоод хэд хэдэн зураг аваастай. Тэр хооронд нь би ми өөрийгөө засаж авна. Явсаар байгаад Алтайн нурууны өндөр цавчим хавцал руу орлоо. Тахь үржүүлгийн газар харагдаад өнгөрлөө. Шөнө битгий хэл өдөр ч сүрдмээр хавцлаар яваад байлаа. Хавцлын хоёр талын орой дээгүүрээ нийлээд ч байх шиг. Энд чоно байгаа болов уу гэж Түшиг асуув. Бид гурав давслаад л ярьж өглөө. Ер нь иймэрхүү газар бууж бие засвал юу ч гарч ирж тасдаж идэж мэднэ. Ямар ч хүнгүй аймаар газар байгаа биздээ Түшигээ. Хавцал уруудах алдад бууж морь харцгаав. . Түшигээ миний дүү бууж бие зас? Зүгээрээ агаа миний шээс хүрэхгүй байна. Зогсох болгонд өмдний уяатайгаа ноцолдоод гүйж байдаг Түшиг дүү маань айчихаж. Ха ха Явсаар байгаад 23.00 цагийн алдад Бугат суманд орж ирээд майхнаа шидлээ. Шороогоор сайн явсан. Майхнаа гялалзуулаад Булган сумын ах нарын өгсөн хуушуурнаас цайнд дүрж идэв. Түшиг, Базараа ахаа гарч бие засъя гэж байна. Базарааа хаха гэж паржигнатал инээснээ энэ хог айчихаж гэнэ. Түшиг Базарааг ятгаж дөнгөөд аваад гарав. Шумуул ихтэй байлаа. Суух хооронд бөгсөө маажсаар орж ирэв манай хоёр. Дэлэнч байна хазаад алах шахлаа. Өмдөн дотор орчих шиг боллоо гээд нөгөө хоёр майханд орж ирээд гаагаагаа хагас шувтлаад л юм хайгаад байна. Дээд эзэндээ дэлэнч бөгсөндөө гэдэг үгтэй ш дээ гэж Базарааг явуулав. Түшигээс нэг боллоо гэсээр Базараа мишок руугаа шургав. Хярд хярд гэтэл биеэ маажсаар унтах гэж зүднэ. Маажиж болохооргүй газар хазчихлаа гээд Базараа үглэнэ. Тийм газар чинь юу билээ. Бөгсний амсарын хуниасных нь дунд авчихаж гэж Жак бид хоёр хүний зовлонгоор тоглоом хийж инээлдэв. Базараагийн өвөрт хоносон охин дэлэнч түүнийг эдэлж хоножээ. Гуя, бөгсийг нь цахилгаан барааны гадуур ороодог бөмбөлөгтэй гялгах уут шиг болтол нь овон товон болгож. Жак бид хоёр хагалж үзье гэж дайраад бөөн инээдэм болсон. Хаха. Өглөө эртлэн боссон Жак дугуй будаа гээд орилж байна. Хөнжлөө шидээд л өндийж байгаа юм чинь. Мод шаачихаж. Бугат сумын төв рүү дугуйгаа янзлуулах ажлаар Базараа бид хоёр явж нөгөө хоёр үлдэв. Биднийг лайваар үзсэн олон хүн тусаллаа. Муухай хар Шагжийн царайг харъя гэсэн хүсэлтүүд их ирнэ. Ерөнхийдөө хүнэрхүү төрхтэй, сайн муу зангаа эхнэртээ үрээд дууссан хөлдүү, бавамжит бус амьтны юуг нь харах гэдэг байна. Сайн санаат хүмүүсийн дэмээр дугуй бүтэн боллоо. Тагтаагийн Баясаа, Б.Наминчимэд ах, Ням ах нартаа их баярлалаа. Сайхан борцтой шөлөөр дайлсан дуучин, зураач охидтой Мөнхжаргал ахад баярлалаа. Бид хоёр очих болоогүй байж Жак, Түшиг хоёрыг майхнаа буулгаж бай очиж байна гээд хэлчихсэн. Тэр хоёр 36 хэмийн халуунд мулзан толгойнуудынх нь оройгоор хөлс нь бөнжигнөчихсөн сууж байлаа. Зам дээр насаараа амьдарчихсан мэт ув улаан болчихсон энэ тэр. Бас кофегоо чанаж уусан бололтой. Хэдэн үүргэвчин дундаа сууж байсан тэр хоёрыг харж Базараа бид хоёр инээлдэв. Ингээд цааш Цээл сумыг зорьж хөдөллөө. Сумаар нь ороод эхний хүнээс нь зам асуухад тийм зам байхгүй гэж ууртайхан ширүүлэв. Уул уурхай ихтэй сумын ард иргэд цаанаасаа нэг уур уцаартай байх шиг. Биднийг уурхайн эздийн нэг гэж бодсон уу эхэндээ тун дурамжхан хандлага гаргаж байсныг нуухгүй. Орон нутагт ажиллаж буй уурхайнуудын татварууд дээшээ л явдаг байх даа. Уг нь орон нутгийн хөгжилд тус нэмрээ оруулдаг бол уурхайнуудад хандах хандлага өөрчлөгдөх л байх. Юу ухаад юу хийгээд байгаа нь үл мэдэгдэх хаалттай газрууд орон нутагт ээлээ өгөөсэй. Цээл сумаас бид “Ээж хайрхан”-ы зам заалгаад хөдөллөө. Алтайн нуруугаа эргээд л урагшаа давав. Тооройн хавцал дундуур явлаа. Усан онгоцны дүртэй уулан дээр бөөн зураг авалт болов. Манайхан пэйжээс бичлэг үзсэн байх. Базараа, Түшиг хоёрыг титаник болгож зураг дарав. Тэнд элэг авмаар явдал их болсон. Хоёр эрэгтэй хүн чинь цаанаасаа сэтгэлгүй тэврэлдэх юм. Жак хоолойгоо паржиганатал орилж байж хэдэн зураг авав. Зуншлага мөн л тааруу. Хонь ноосолж байсан айлын гадаа зогсоход ёсыг бодож хайчинд гар хүрсэн Базараа хонь хөөрөөгүй байна ш дээ гэсээр орж ирэв. Алга дарам булаг шанд бараадан зусах малчдын ахуй хүнд л байх шиг. Тооройн хавцлаа өнгийгөөд Ээж хайрханаа аль уул болох талаар ярилцав. Жак бүүр цаана дүнхийж байгаа уулыг тэр байх гэж заалаа. Би энэ наана тал дээр байгаа уул мөн байх гэж санал нэмэрлэв. Хүмүүсийн зорьж очиж үздэг заг хэмээх мод хаа сайгүй. Говийн хөрсийг сийрэгжүүлэхгүй тогтоож байдаг ганц тэсвэртэй ургамал гэж номоос уншиж байсан нь санаад зурсхийв.. Газрын баримжаагаар тал дээр суниан хэвтэх уул “Ээж хайрхан” мөн байлаа. Түшиг гэнэт хар даа яг эмэгтэй хүн хэвтэж байгаа мэт хэлбэртэй байна гэж олж харав. Аргагүй арт зургийн мастер, төсөөлөх чадвар, мэдрэмжийн туйл болсон хүү гэсэндээ түрүүлж харжээ. Миний хамаг бие арзайгаад явчихав. Өмнө нь ямарч байгальд очиход мэдэрч байгаагүй хачин мэдрэмж биеэр гүйж шар үс босов. Бид бууцгаагаад сүслэн залбирлаа. Би ч заг дундуур мөлхөөд залбирав. Ээжийгээ сэтгэлдээ бодов. Ховдод уулзаж чадаагүй ээжтэйгээ энд л уулзах шиг болов. Хорвоод ижийгээсээ үлдсэн хүмүүс энд ирж тайтгарах юм байна. Эрчүүд их хачин хүмүүс. Хамгийн их хайртай хүмүүсээсээ дөлж амьдардаг. Нэг тийм тойроод л яваад байдаг. Их хайраа нууж явдаг. Ээждээ, аавдаа уян сэтгэл, угийн бодлоо хэлж чаддаггүй хүмүүс. Ээж аавын бараа нь хайрхан шиг дүнхийж л байвал чимээгүй налсхийгээд л явж байдаг. Эмэгтэйчүүд шиг нарийн нандин детал ажлуудад оролцож, орой үдэшгүй яав ийв гээд утасдаж чадахгүй. Ач тусыг нь хариулж, алсын ноён нурууг нь залах гэж ачаатай тэмээ шиг чимээгүй зүтгэж явдаг улс даа, эрчүүд бид. Утсан дээрээ бичлэг хийгээд ээжүүддээ явуулъя гэсэн санааг Жак гаргав. Ээждээ хэлж байгаагүй, цаашид ч олон хэлээд байхааргүй албадаж биш аргадаж хэлдэг үгүүдээ хэлж байхдаа манай гурав нүдэндээ нулимстай байлаа. Би ч машины ард орчихсон нөгөө гурваа хойноос нь хараад тархиа норгож зогслоо. Ээждээ хэлэх гэсэн хэдэн үгээ энд хэлэх гэж энгэртээ нууж ирэх хувьтай байсан юм байлгүй. Ээжтэйгээ уулзсан мэт миний сэтгэл амарсан ч ээжийн сэтгэл амраагүй ээ. Уулзаж гийгүүлнэ. Ээж хайрхан руу өгсөх замаа олдоггүй ээ. Яаж очихоо л заалгасанаас биш хаагуур нь өгсөхөө асуулгүй их том алдаа хийжээ. Бүдэг замаа дагаад заг дундуур ч явж үзэв. Хэд гурван буруу замаар явж будилж ч эргэв. Буцаж замдаа ороод хайрханыхаа зүүн хойд ёроолыг тойрох маягтай ороогоод элсэн дундуур машинаа багтартал нь зүтгүүлж зам дуусаад зогсов. Есөн тогоогоо олж зураг авцгаана гэнэ. Элстэй замаар их зүтгүүлж ирсэн тул дизел машиныг шууд унтрааж болохгүй гэж хэнээсээ ч сонслоо хэсэг нармаалдав. Машиныхаа сүүдэрт нэг хөлөө жийгээд хэсэг ус ууж суув. Нээрээ том аалзтай гэсэн гээд гэнэт босно. Элс нь хөл түлэм халуун. Халуунд ямар нэгэн юм дүнгэнэх шиг. Борцоо нүдээд будаатай хуурга хийгээд сууж байя. Манай хэд угаасаа мөд ирэхгүй. Ирэхээрээ аягүй бол өлсөөд намайг барьж иднэ. Жаахан хиам талхаа зүсээд ам хөдөлгөх юм бэлдэв. Будаагаа хэд зайлж угаагаад борцоо дээрээс нь хийгээд элсэнд хучаад тавьчихлаа. Сонгино лууван, бага зэрэг хар перцээр амтлав. 40 градусын нарны халуунд элсэнд булсан шилэн тагтай будаа бол өөрөө л агших ёстой. Шагж Гэлэн	Өнөөдрийн дугаартаа ердөө 3 хоногийн өмнө нээлтээ хийсэн нэгэн шинэ номыг танилцуулъя. Энэ бол "Эгэлгүй монгол жаалууд" хэмээх аяллын тэмдэглэл бүтээл юм. Ч.Ганжавхлан, Б.Базарсүрэн, Шагж Гэлэн, М.Түшиг гэсэн дөрвөн залуу аян замд ганзага нийлж Монгол орноороо 6000 км аялснаа уншууртай тэмдэглэл, үзүүштэй зургууд болгон эмхэтгэсэн нь энэ. Экологийн цагдаагийн албатай хамтран "Эх орноороо эко аялъя" уриаг мөрдлөг болгон аялсны зэрэгцээ адал явдал, хэрэгцээт мэдээлэл, маршрут зэргээ богино хугацаанд ном болгосноороо тэд энэхүү аяллаа онцгой содон, үр дүнтэй аялал болгож чаджээ. Энэ номыг бүтээгчид бол сошиал медиад нэлээн идэвхтэй, олон дагагчтай нөхөд. Аялал хийгээд номд дуртай нь тэднийг нэгтгэжээ. Хэдийн өөрсдийн гэсэн уншигч, фэнүүдтэй болсон Жак, Базараа, Шагж гурав бичихийг нь бичиж, гэрэл зургийг нь Түшиг буулгасан аж. Зугаатай Аян замын зугаатай адал явдал, хөдөөгийн амьдрал, зарим нэг сонирхолтой дүрүүдийн талаар уншин, Монгол орны үзэсгэлэнг гэрэл зургаар тольдох боломжтойн сацуу үе үе бодол ухаарал төрүүлэх өгүүлбэрүүдтэй таарах нь энэ номын онцлог гэлтэй. Чанартай хэвлэхэд ч анхаарсан нь уншигч надад таалагдлаа. Аялах дур сонирхолтой хүмүүст яриангүй таалагдах бүтээл болжээ гэж хэлэх байна. Ингээд номыг бүтээгчид өөрсдийгөө хэрхэн танилцуулсныг болоод номын хэсгээс нэгэн тэмдэглэлийг хүргэж байна: ЗОХИОГЧИД 1984 онд төрсөн. Амьдарч л яваа нэгэн, таван хүүхдийн аав, сав л хийвэл бичдэг. Ил гарах дургүй, хүндхэн туулсан амьдралаа хөнгөхөн хүүрнэж тайтгардаг. Гэр амьтай Шагж Гэлэн. 1987 онд төрсөн. Барилгын инженер мэргэжилтэй. Барилга барих нь барьж байгаа гэхдээ тоосгоор биш. Элээх тусам бэхждэг номон барилга. Барих нууц нь “Номын жор”, багаж нь монгол уламжлал Батчулууны Базарсүрэн. 1988 онд төрсөн. Гурван ном бичсэн хэрнээ төөрсөн хэвээр, гуч гарсан хэрнээ хүүхэд хэвээр, найман жил нийгмийн ажилд зүтгэж явлаа нөхөр бол Чадраабалын Ганжавхлан. Ganjavkhlan Chadraabal 2000 онд төрсөн. Нас хорь, нүд нь жаран настай. Харж, харж нэг дарна, хорвоо тэнд нь багтана. Өнцөг өөр, бодол хурц, тэр нь зургаар илэрдэг Мөнхбатын Мөнхтүшиг. М. Мөнхтүшиг Номын нээлтийн үеэр, зүүн гараас: Базараа, Жак, Түшиг ЭЭЖ ХАЙРХАНЫ ЗҮГ #6 Нар, алтайн сүрлэг уулсыг шүргэн байхад ганц хар машин тоос татуулан давхиж явна. Замд хар сүүлт, бөхөн давхилдана. Бид Говь-алтай аймгийн Бугат сумыг чиглэнэ. Maps.me гэж замын ханиаүргэлж харж явах ёстой Түшиг маань эрүү нь яайжийгаад унтаад өгнө. Түшиг дүүгийн нойр нь хурдан хүрч, хоол нь хурдан шингэхээс бусдаар бас л удаан шүү дээ. Чихэн дээр нь гэнэт орилоход хашгираад босоод ирэв. Базараа хойно хэсэг чимээгүй явав. Ер нь их орон гаран нөхөр ш дээ. Заримдаа Чилүгэн мэт аниргүй ч заримдаа ам хуурайгүй чалчина. . Жак бид хоёр ерөнхийдөө хүн сонсвол гарцаагүй солиорсон улсууд гэсэн онош тавихаар донгосно Жак хэлж байна. Бид азтай хүмүүс юмаа. Монгол гэдэг нэртэй улсад төрдөг тээ. Харин тиймээ. Музембэк гэж хогийн муухай нэртэй улсад ямар азгүй хүмүүс төрдөг байнаа. Аанхаа. Уганда, Шири-ланк гээд хөвөрч өгнө. Тэгсэн Базараа хойноос Зимбабве гэж бас байна гэлээ. Түшиг нэг муухай нэртэй улс нэрлээчээ гээд эргээд харсан чинь Гайтай нэг балай юм байна гээд инээлдэв. Гайтай ч үер, газар хөдлөлт болдог гайтай газардаа, ямар азаар тэнд төрөөгүй юм гэж инээлдэцгээв. Булган сумаас гараад нүүрсний засмал зам дагаад 100 гаруй км давхиад шороон замд оров. Засмалыг Жак, шороог Шагж туулдаг тул жолоогоо авав. Гурван баачкааг сэгсэрч өгнө дөө. Зарим нь суудал дээр хөөрцөн тааз мөргөөд бууж ч байх шиг. Зарим нь кофегоо ам руугаа хийх гээд зөрж мөрцөн үсэргэж ч байх шиг. Гэнэт янз бүрийн дуу нэг нь аялана. Ерөнхийдөө аяны баримжаатай. Үг бол үнэн зоргоороо. Дуртай үгээ хэлээд хачин балай юм дуулна. Тэгж байснаа зураг авъя энэ тэр болоод явчихна. Хоёр гурав зогсоод хэд хэдэн зураг аваастай. Тэр хооронд нь би ми өөрийгөө засаж авна. Явсаар байгаад Алтайн нурууны өндөр цавчим хавцал руу орлоо. Тахь үржүүлгийн газар харагдаад өнгөрлөө. Шөнө битгий хэл өдөр ч сүрдмээр хавцлаар яваад байлаа. Хавцлын хоёр талын орой дээгүүрээ нийлээд ч байх шиг. Энд чоно байгаа болов уу гэж Түшиг асуув. Бид гурав давслаад л ярьж өглөө. Ер нь иймэрхүү газар бууж бие засвал юу ч гарч ирж тасдаж идэж мэднэ. Ямар ч хүнгүй аймаар газар байгаа биздээ Түшигээ. Хавцал уруудах алдад бууж морь харцгаав. . Түшигээ миний дүү бууж бие зас? Зүгээрээ агаа миний шээс хүрэхгүй байна. Зогсох болгонд өмдний уяатайгаа ноцолдоод гүйж байдаг Түшиг дүү маань айчихаж. Ха ха Явсаар байгаад 23.00 цагийн алдад Бугат суманд орж ирээд майхнаа шидлээ. Шороогоор сайн явсан. Майхнаа гялалзуулаад Булган сумын ах нарын өгсөн хуушуурнаас цайнд дүрж идэв. Түшиг, Базараа ахаа гарч бие засъя гэж байна. Базарааа хаха гэж паржигнатал инээснээ энэ хог айчихаж гэнэ. Түшиг Базарааг ятгаж дөнгөөд аваад гарав. Шумуул ихтэй байлаа. Суух хооронд бөгсөө маажсаар орж ирэв манай хоёр. Дэлэнч байна хазаад алах шахлаа. Өмдөн дотор орчих шиг боллоо гээд нөгөө хоёр майханд орж ирээд гаагаагаа хагас шувтлаад л юм хайгаад байна. Дээд эзэндээ дэлэнч бөгсөндөө гэдэг үгтэй ш дээ гэж Базарааг явуулав. Түшигээс нэг боллоо гэсээр Базараа мишок руугаа шургав. Хярд хярд гэтэл биеэ маажсаар унтах гэж зүднэ. Маажиж болохооргүй газар хазчихлаа гээд Базараа үглэнэ. Тийм газар чинь юу билээ. Бөгсний амсарын хуниасных нь дунд авчихаж гэж Жак бид хоёр хүний зовлонгоор тоглоом хийж инээлдэв. Базараагийн өвөрт хоносон охин дэлэнч түүнийг эдэлж хоножээ. Гуя, бөгсийг нь цахилгаан барааны гадуур ороодог бөмбөлөгтэй гялгах уут шиг болтол нь овон товон болгож. Жак бид хоёр хагалж үзье гэж дайраад бөөн инээдэм болсон. Хаха. Өглөө эртлэн боссон Жак дугуй будаа гээд орилж байна. Хөнжлөө шидээд л өндийж байгаа юм чинь. Мод шаачихаж. Бугат сумын төв рүү дугуйгаа янзлуулах ажлаар Базараа бид хоёр явж нөгөө хоёр үлдэв. Биднийг лайваар үзсэн олон хүн тусаллаа. Муухай хар Шагжийн царайг харъя гэсэн хүсэлтүүд их ирнэ. Ерөнхийдөө хүнэрхүү төрхтэй, сайн муу зангаа эхнэртээ үрээд дууссан хөлдүү, бавамжит бус амьтны юуг нь харах гэдэг байна. Сайн санаат хүмүүсийн дэмээр дугуй бүтэн боллоо. Тагтаагийн Баясаа, Б.Наминчимэд ах, Ням ах нартаа их баярлалаа. Сайхан борцтой шөлөөр дайлсан дуучин, зураач охидтой Мөнхжаргал ахад баярлалаа. Бид хоёр очих болоогүй байж Жак, Түшиг хоёрыг майхнаа буулгаж бай очиж байна гээд хэлчихсэн. Тэр хоёр 36 хэмийн халуунд мулзан толгойнуудынх нь оройгоор хөлс нь бөнжигнөчихсөн сууж байлаа. Зам дээр насаараа амьдарчихсан мэт ув улаан болчихсон энэ тэр. Бас кофегоо чанаж уусан бололтой. Хэдэн үүргэвчин дундаа сууж байсан тэр хоёрыг харж Базараа бид хоёр инээлдэв. Ингээд цааш Цээл сумыг зорьж хөдөллөө. Сумаар нь ороод эхний хүнээс нь зам асуухад тийм зам байхгүй гэж ууртайхан ширүүлэв. Уул уурхай ихтэй сумын ард иргэд цаанаасаа нэг уур уцаартай байх шиг. Биднийг уурхайн эздийн нэг гэж бодсон уу эхэндээ тун дурамжхан хандлага гаргаж байсныг нуухгүй. Орон нутагт ажиллаж буй уурхайнуудын татварууд дээшээ л явдаг байх даа. Уг нь орон нутгийн хөгжилд тус нэмрээ оруулдаг бол уурхайнуудад хандах хандлага өөрчлөгдөх л байх. Юу ухаад юу хийгээд байгаа нь үл мэдэгдэх хаалттай газрууд орон нутагт ээлээ өгөөсэй. Цээл сумаас бид “Ээж хайрхан”-ы зам заалгаад хөдөллөө. Алтайн нуруугаа эргээд л урагшаа давав. Тооройн хавцал дундуур явлаа. Усан онгоцны дүртэй уулан дээр бөөн зураг авалт болов. Манайхан пэйжээс бичлэг үзсэн байх. Базараа, Түшиг хоёрыг титаник болгож зураг дарав. Тэнд элэг авмаар явдал их болсон. Хоёр эрэгтэй хүн чинь цаанаасаа сэтгэлгүй тэврэлдэх юм. Жак хоолойгоо паржиганатал орилж байж хэдэн зураг авав. Зуншлага мөн л тааруу. Хонь ноосолж байсан айлын гадаа зогсоход ёсыг бодож хайчинд гар хүрсэн Базараа хонь хөөрөөгүй байна ш дээ гэсээр орж ирэв. Алга дарам булаг шанд бараадан зусах малчдын ахуй хүнд л байх шиг. Тооройн хавцлаа өнгийгөөд Ээж хайрханаа аль уул болох талаар ярилцав. Жак бүүр цаана дүнхийж байгаа уулыг тэр байх гэж заалаа. Би энэ наана тал дээр байгаа уул мөн байх гэж санал нэмэрлэв. Хүмүүсийн зорьж очиж үздэг заг хэмээх мод хаа сайгүй. Говийн хөрсийг сийрэгжүүлэхгүй тогтоож байдаг ганц тэсвэртэй ургамал гэж номоос уншиж байсан нь санаад зурсхийв.. Газрын баримжаагаар тал дээр суниан хэвтэх уул “Ээж хайрхан” мөн байлаа. Түшиг гэнэт хар даа яг эмэгтэй хүн хэвтэж байгаа мэт хэлбэртэй байна гэж олж харав. Аргагүй арт зургийн мастер, төсөөлөх чадвар, мэдрэмжийн туйл болсон хүү гэсэндээ түрүүлж харжээ. Миний хамаг бие арзайгаад явчихав. Өмнө нь ямарч байгальд очиход мэдэрч байгаагүй хачин мэдрэмж биеэр гүйж шар үс босов. Бид бууцгаагаад сүслэн залбирлаа. Би ч заг дундуур мөлхөөд залбирав. Ээжийгээ сэтгэлдээ бодов. Ховдод уулзаж чадаагүй ээжтэйгээ энд л уулзах шиг болов. Хорвоод ижийгээсээ үлдсэн хүмүүс энд ирж тайтгарах юм байна. Эрчүүд их хачин хүмүүс. Хамгийн их хайртай хүмүүсээсээ дөлж амьдардаг. Нэг тийм тойроод л яваад байдаг. Их хайраа нууж явдаг. Ээждээ, аавдаа уян сэтгэл, угийн бодлоо хэлж чаддаггүй хүмүүс. Ээж аавын бараа нь хайрхан шиг дүнхийж л байвал чимээгүй налсхийгээд л явж байдаг. Эмэгтэйчүүд шиг нарийн нандин детал ажлуудад оролцож, орой үдэшгүй яав ийв гээд утасдаж чадахгүй. Ач тусыг нь хариулж, алсын ноён нурууг нь залах гэж ачаатай тэмээ шиг чимээгүй зүтгэж явдаг улс даа, эрчүүд бид. Утсан дээрээ бичлэг хийгээд ээжүүддээ явуулъя гэсэн санааг Жак гаргав. Ээждээ хэлж байгаагүй, цаашид ч олон хэлээд байхааргүй албадаж биш аргадаж хэлдэг үгүүдээ хэлж байхдаа манай гурав нүдэндээ нулимстай байлаа. Би ч машины ард орчихсон нөгөө гурваа хойноос нь хараад тархиа норгож зогслоо. Ээждээ хэлэх гэсэн хэдэн үгээ энд хэлэх гэж энгэртээ нууж ирэх хувьтай байсан юм байлгүй. Ээжтэйгээ уулзсан мэт миний сэтгэл амарсан ч ээжийн сэтгэл амраагүй ээ. Уулзаж гийгүүлнэ. Ээж хайрхан руу өгсөх замаа олдоггүй ээ. Яаж очихоо л заалгасанаас биш хаагуур нь өгсөхөө асуулгүй их том алдаа хийжээ. Бүдэг замаа дагаад заг дундуур ч явж үзэв. Хэд гурван буруу замаар явж будилж ч эргэв. Буцаж замдаа ороод хайрханыхаа зүүн хойд ёроолыг тойрох маягтай ороогоод элсэн дундуур машинаа багтартал нь зүтгүүлж зам дуусаад зогсов. Есөн тогоогоо олж зураг авцгаана гэнэ. Элстэй замаар их зүтгүүлж ирсэн тул дизел машиныг шууд унтрааж болохгүй гэж хэнээсээ ч сонслоо хэсэг нармаалдав. Машиныхаа сүүдэрт нэг хөлөө жийгээд хэсэг ус ууж суув. Нээрээ том аалзтай гэсэн гээд гэнэт босно. Элс нь хөл түлэм халуун. Халуунд ямар нэгэн юм дүнгэнэх шиг. Борцоо нүдээд будаатай хуурга хийгээд сууж байя. Манай хэд угаасаа мөд ирэхгүй. Ирэхээрээ аягүй бол өлсөөд намайг барьж иднэ. Жаахан хиам талхаа зүсээд ам хөдөлгөх юм бэлдэв. Будаагаа хэд зайлж угаагаад борцоо дээрээс нь хийгээд элсэнд хучаад тавьчихлаа. Сонгино лууван, бага зэрэг хар перцээр амтлав. 40 градусын нарны халуунд элсэнд булсан шилэн тагтай будаа бол өөрөө л агших ёстой. Шагж Гэлэн
https://unread.today/c/books-how-to-live	Номын тухай	Ganzorig Dolingor	2020-09-06T00:00:00	9 сарын 6, 2020	Шинэ ном: "Хэрхэн амьдрах вэ?" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Энэ удаа бид тун удахгүй уншигчдын гарт очих нэгэн шинэ бүтээлийг танилцуулж байна. "Туршицууд" гэх цоо шинэ хэлбэр бүхий бичвэрүүдээрээ хүн төрөлхтний оюун санаанд үнэлж баршгүй хувь нэмэр оруулж, өдгөө бидний "эсээ" хэмээн нэрлэдэг бичлэгийн хэлбэрийг үндэслэсэн Монтэньтэй бидний олон уншигч Г.Аюурзанын орчуулгаар танилцсан билээ. Тэгвэл одоо танилцуулан буй энэ номд Монтэнийн амьдралыг "Хэрхэн амьдрах вэ?" гэсэн асуултад өгөх 20 хариулт байдлаар дэлгэрэнгүй хүүрнэжээ. Намтрын төрөлд "National Book Critics Circle Award" шагналыг хүртсэн, оюунлаг уншигчийн уншвал зохих ном гэж үнэлэгддэг эл чансаатай бүтээлийг П.Номинбилэг чадварлаг орчуулж, СГЗ, зохиолч, яруу найрагч Г.Аюурзана редактораар ажиллажээ. Намтар зохиол, утга зохиолын эсээ, хувь хүний хөгжлийн ном зэргийг нэгэн дор цогцлоосон энэ бүтээлийг "Арвис Паблишинг"-аас албан ёсны эрхтэйгээр орчуулан гаргаж буй юм. </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫН ТУХАЙ</h3><p>Утгагүй хэрүүлээс хэрхэн зайлсхийх вэ? Хагацлыг хэрхэн даван туулах вэ? Амьдрал нэг л мэдэхэд урсаад өнгөрчихсөн байхаас хэрхэн сэргийлж, эгшин хором бүрийг үнэ цэнтэй бaйлгах вэ? Хүн бүхэн л эдгээр асуултад хариулт эрдэг байх. Энэ бүгд эцэстээ “Хэрхэн амьдрах вэ?” хэмээх амаргүй нэгэн асуултад зангилагдана. Сэргэн мандлын үеийн зохиолчид энэ сэдвээр ихийг бичсэн боловч тэдний хэн нь ч үүнд хариулт өгөх гэж Мишель Экем дө Монтэнь шиг шимтээгүй юм. Мишель дө Монтэнь бусадтай яриа өрнүүлэх, ном уншихаас өгсүүлээд өвчин зовлонг тэсвэрлэх хүртэл өдий төдий сэдвээр өөрийн бодол санаа, туршлагыг чөлөөтэй хүүрнэн бичсэн нь өдгөө бидний “эсээ” нэрээр мэдэх бичлэгийн хэлбэрийн үүсэл болсон юм. Тэр цагаас хойш дөрвөн зуу гаруй жил өнгөрсөн хэдий ч нөхөрлөл, ухаарал, цэнгэл баяслыг эрэлхийлсэн сая сая уншигч Монтэнийн илэн далангүй, донжтой бичвэрүүдэд татагдсаар, өөрсдийгөө илүү сайн таньж мэдэхийн төлөө түүнийг уншсаар л байна.<br><br>“Хэрхэн амьдрах вэ?” хэмээх асуултад хариу болох энэхүү 20 “эсээ” хүн төрөлхтний сод сэтгэгч, хамгийн сонирхолтой харилцан ярилцагчийн гэрт тухлах боломжийг олгох болно. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫН ТАЛААРХ САЙШААЛ ҮГС</h3><p>"Ухааралд хөтлөх хүнлэг бүтээл. Судалж байгаа хүнийхээ амьдралд ингэж шимтэж, амттай хүүрнэдэг намтарч ховорхон шүү." <br>The Independent <br><br>"Энэхүү ер бусын, содон намтар хүн төрөлхтний хамгийн цэцэн цэлмэг, уужим ухаант, сэтгэл татам сэтгэгчдийн нэгийг бүрэн дүүрэн илэрхийлэхүйц болжээ… Бэйквэллийн ном философийн нарийн ярвигтай түүхийг хураангуйлсан хэр нь яг л найзтайгаа үдэш өрнүүлсэн яриа мэт хөнгөн уншигдах ажээ." <br>“Boston Globe” - Катрин Шулц <br><br>"Сод бүтээл… тэртээ олон жилийн өмнө өөд болсон франц эрийг дахин амилуулснаар барахгүй Монтэнийн философи одоо ч бидний амьдралд давтагдашгүй өнгө төрхөө шингээсээр байгааг яруу сайхан өгүүлжээ." <br>“Wall Street Journal” - Эван Ньюмарк <br><br>"Утга төгс, аялгуу сайхан бичигджээ… Энэ ном бас нэгэн үеийнхнийг Монтэньд дурлуулах нь." “Sunday Times” <br><br>"Өрнүүн, шимтэхгүй байхын аргагүй… “Хэрхэн амьдрах вэ?” бол Монтэнийн тухай англи хэл дээрх хамгийн сонирхолтой бүтээл юм. <br>“Times Literary Supplement” - Тимоти Чэстерс <br><br>"Намтар зохиол, утга зохиолын эсээ, хувь хүний хөгжлийн ном: Бэйквэлл энэ бүхнийг амттайхан хольж найруулаад бидэнд барьж. Монтэнь өөрөө олж үзсэн сэн бол скептицизмийг нь ингэж гэгээлгээр гаргаж ирсэнд баярлах байсан нь лавтай. <br>“The Independent”</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/20c50e547970a1280317f57a2669be06.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫН ОРШЛЫН ХЭСГЭЭС</h3><p></p><p class="MsoNormal">....<br>Тэгэхээр “Туршицууд” ном төдийхөн зүйл биш юм. Энэ бол Монтэнь болон түүнийг номоор нь дамжуулан таньж мэдсэн хүмүүсийн олон зууны харилцаа, он цагийн уртад өөрчлөгдсөөр ирсэн ч “Тэр миний тухай энэ бүхнийг яаж мэдэв ээ?” хэмээн дуу алдах цэг бүрд дахин эхэлдэг тэр харилцаа юм. Гол нь мэдээж зохиолч, уншигч хэмээх хоёр хүний харилцан яриа. Үүний зэрэгцээ уншигч хийгээд бусад уншигчдын ч харилцаа. Бидний хүлээлт ямагт өөрийн болон өмнөх үеийнхний сэтгэгдэл дор хэлбэржиж байдаг, “Туршицууд”-тай уулзахдаа ч бид түүнийгээ аваад очно. Цаашлах хэрээр тэрхүү холбоос улам өргөжсөөр Монтэнийнд үдэх оройн зоог нэг л мэдэхэд хөгжөөнт найр цэнгүүн болж хувирна даа. </p><p class="MsoNormal">Энэ ном Монтэнь гэдэг хүн, зохиолчийн тухай юм. Бас түүний олон олон уншигчийн, тэдний дөрвөн зууны турш хамтдаа болон өөртэйгөө өрнүүлсэн ярианы тухай юм. Монтэнийн эсээнүүд цагийн уртад голын урсгалд мөлийчихсөн чулуу шиг он жилүүдийг зөөлөн элээгээгүй учраас уншихад бэрх, саадтай үе бишгүй таарна. “Туршицууд” тогтсон чиглэлгүй урагшлах замдаа ургаа хад олонтоо мөргөж, тарж бутарснаа эргэж эвлэгдсээр ирсэн билээ. Миний өгүүлэл ч мөн энэ урсгал дагуу явах болно. Ээрч бүдэрсээр, тэр бүрд чиглэлээ өөрчилсөөр урагшилна. </p><p class="MsoNormal">Эхэндээ “Туршицууд” Монтэнийн үргэлжлэл мэт санагдана: түүний амьдрал, хувь араншин, зохиолчийн замнал. Харин дараа нь хуваагдан хуваагдсаар номын ч, өнөөгийн уншигчийн ч түүх болно. Энэхүү ном хориннэгдүгээр зууны ном учраас гарцаагүй хориннэгдүгээр зууны Монтэнийг шингээсэн. Түүний хамгийн дуртай хэллэг шиг бид аливааг өөрийнхөөрөө л харна: “Эцсийн эцэст бид өөрсдийн хөлөөр л алхаж, өөрсдийн өгзгөөр л суудаг”. </p><p class="MsoNormal">Ихэнх хүмүүс “Туршицууд”-аас ямар нэг юм хүсэж эхлүүлдэг. Зугаа цэнгэл, ухаарал, түүхийг танин мэдэх хүсэл, эсвэл өөр, илүү хувийн шалтгаанаар. Монтэнийг хэрхэн уншихыг асуухад романч Густав Флобер</p><p class="MsoNormal"><i>“Хүүхдүүд шиг зугаа хайж, ихийг мөрөөдөгчид шиг мэдлэг горилж бүү унш. Амьдрахын төлөө унш</i>” хэмээн хариулж байв. </p><p class="MsoNormal">Флоберийн хариултад урамшсан би Монтэнийн амьдрал ба түүнээс хойших түүхийн “ширэнгэ”-д аялахдаа Сэргэн мандлын үеийн “Хэрхэн амьдрах вэ?” гэсэн асуултаар зүг гаргаюу. Ном бүхэлдээ нэг асуултад хариулах боловч бүлэг бүр нэг, нийт хорин хариулт өгөх билээ. Хэрэв Монтэнь байсан бол ийм л хариулт өгөх байсан гэх төсөөллөөр бичсэн хорин хариулт. Үнэндээ Монтэнь одоо амьд байсан бол хүний асуусан асуултыг өч төчнөөн асуултаар дэлгэрүүлээд, толгой эргүүлэм, өөр хоорондоо зөрчилдөм дүгнэлтэд хүргэхээр баахан түүхээр булаад яриагаа дуусгах байсан байх. Тэр асуулт, түүх домгуудаар хариулт өгдөг, эсвэл тэдгээрийг ашиглан дэвшүүлсэн асуудлынхаа эрэл хайгуулыг хийдэг хүн. </p><p class="MsoNormal">Үүнтэй адилаар энэ номон дахь хорин хариулт түүний болон уншигчдынх нь амьдралд тохиосон явдал учрал, цаг үеийн тухай сонирхолтой түүхүүдээр биежих болно. Үүнийг хийхэд амаргүй, гэвч хариу хорин “эсээ” маань хүн төрөлхтний түүнтэй өрнүүлсэн олон жилийн ярианд оролцож, хамгийн найрсаг гэрийн эзэн, харилцан ярилцагчийн гэрт тухлах боломж олгох билээ.</p> </div>	Энэ удаа бид тун удахгүй уншигчдын гарт очих нэгэн шинэ бүтээлийг танилцуулж байна. "Туршицууд" гэх цоо шинэ хэлбэр бүхий бичвэрүүдээрээ хүн төрөлхтний оюун санаанд үнэлж баршгүй хувь нэмэр оруулж, өдгөө бидний "эсээ" хэмээн нэрлэдэг бичлэгийн хэлбэрийг үндэслэсэн Монтэньтэй бидний олон уншигч Г.Аюурзанын орчуулгаар танилцсан билээ. Тэгвэл одоо танилцуулан буй энэ номд Монтэнийн амьдралыг "Хэрхэн амьдрах вэ?" гэсэн асуултад өгөх 20 хариулт байдлаар дэлгэрэнгүй хүүрнэжээ. Намтрын төрөлд "National Book Critics Circle Award" шагналыг хүртсэн, оюунлаг уншигчийн уншвал зохих ном гэж үнэлэгддэг эл чансаатай бүтээлийг П.Номинбилэг чадварлаг орчуулж, СГЗ, зохиолч, яруу найрагч Г.Аюурзана редактораар ажиллажээ. Намтар зохиол, утга зохиолын эсээ, хувь хүний хөгжлийн ном зэргийг нэгэн дор цогцлоосон энэ бүтээлийг "Арвис Паблишинг"-аас албан ёсны эрхтэйгээр орчуулан гаргаж буй юм. НОМЫН ТУХАЙ Утгагүй хэрүүлээс хэрхэн зайлсхийх вэ? Хагацлыг хэрхэн даван туулах вэ? Амьдрал нэг л мэдэхэд урсаад өнгөрчихсөн байхаас хэрхэн сэргийлж, эгшин хором бүрийг үнэ цэнтэй бaйлгах вэ? Хүн бүхэн л эдгээр асуултад хариулт эрдэг байх. Энэ бүгд эцэстээ “Хэрхэн амьдрах вэ?” хэмээх амаргүй нэгэн асуултад зангилагдана. Сэргэн мандлын үеийн зохиолчид энэ сэдвээр ихийг бичсэн боловч тэдний хэн нь ч үүнд хариулт өгөх гэж Мишель Экем дө Монтэнь шиг шимтээгүй юм. Мишель дө Монтэнь бусадтай яриа өрнүүлэх, ном уншихаас өгсүүлээд өвчин зовлонг тэсвэрлэх хүртэл өдий төдий сэдвээр өөрийн бодол санаа, туршлагыг чөлөөтэй хүүрнэн бичсэн нь өдгөө бидний “эсээ” нэрээр мэдэх бичлэгийн хэлбэрийн үүсэл болсон юм. Тэр цагаас хойш дөрвөн зуу гаруй жил өнгөрсөн хэдий ч нөхөрлөл, ухаарал, цэнгэл баяслыг эрэлхийлсэн сая сая уншигч Монтэнийн илэн далангүй, донжтой бичвэрүүдэд татагдсаар, өөрсдийгөө илүү сайн таньж мэдэхийн төлөө түүнийг уншсаар л байна. “Хэрхэн амьдрах вэ?” хэмээх асуултад хариу болох энэхүү 20 “эсээ” хүн төрөлхтний сод сэтгэгч, хамгийн сонирхолтой харилцан ярилцагчийн гэрт тухлах боломжийг олгох болно. НОМЫН ТАЛААРХ САЙШААЛ ҮГС "Ухааралд хөтлөх хүнлэг бүтээл. Судалж байгаа хүнийхээ амьдралд ингэж шимтэж, амттай хүүрнэдэг намтарч ховорхон шүү." The Independent "Энэхүү ер бусын, содон намтар хүн төрөлхтний хамгийн цэцэн цэлмэг, уужим ухаант, сэтгэл татам сэтгэгчдийн нэгийг бүрэн дүүрэн илэрхийлэхүйц болжээ… Бэйквэллийн ном философийн нарийн ярвигтай түүхийг хураангуйлсан хэр нь яг л найзтайгаа үдэш өрнүүлсэн яриа мэт хөнгөн уншигдах ажээ." “Boston Globe” - Катрин Шулц "Сод бүтээл… тэртээ олон жилийн өмнө өөд болсон франц эрийг дахин амилуулснаар барахгүй Монтэнийн философи одоо ч бидний амьдралд давтагдашгүй өнгө төрхөө шингээсээр байгааг яруу сайхан өгүүлжээ." “Wall Street Journal” - Эван Ньюмарк "Утга төгс, аялгуу сайхан бичигджээ… Энэ ном бас нэгэн үеийнхнийг Монтэньд дурлуулах нь." “Sunday Times” "Өрнүүн, шимтэхгүй байхын аргагүй… “Хэрхэн амьдрах вэ?” бол Монтэнийн тухай англи хэл дээрх хамгийн сонирхолтой бүтээл юм. “Times Literary Supplement” - Тимоти Чэстерс "Намтар зохиол, утга зохиолын эсээ, хувь хүний хөгжлийн ном: Бэйквэлл энэ бүхнийг амттайхан хольж найруулаад бидэнд барьж. Монтэнь өөрөө олж үзсэн сэн бол скептицизмийг нь ингэж гэгээлгээр гаргаж ирсэнд баярлах байсан нь лавтай. “The Independent” НОМЫН ОРШЛЫН ХЭСГЭЭС .... Тэгэхээр “Туршицууд” ном төдийхөн зүйл биш юм. Энэ бол Монтэнь болон түүнийг номоор нь дамжуулан таньж мэдсэн хүмүүсийн олон зууны харилцаа, он цагийн уртад өөрчлөгдсөөр ирсэн ч “Тэр миний тухай энэ бүхнийг яаж мэдэв ээ?” хэмээн дуу алдах цэг бүрд дахин эхэлдэг тэр харилцаа юм. Гол нь мэдээж зохиолч, уншигч хэмээх хоёр хүний харилцан яриа. Үүний зэрэгцээ уншигч хийгээд бусад уншигчдын ч харилцаа. Бидний хүлээлт ямагт өөрийн болон өмнөх үеийнхний сэтгэгдэл дор хэлбэржиж байдаг, “Туршицууд”-тай уулзахдаа ч бид түүнийгээ аваад очно. Цаашлах хэрээр тэрхүү холбоос улам өргөжсөөр Монтэнийнд үдэх оройн зоог нэг л мэдэхэд хөгжөөнт найр цэнгүүн болж хувирна даа. Энэ ном Монтэнь гэдэг хүн, зохиолчийн тухай юм. Бас түүний олон олон уншигчийн, тэдний дөрвөн зууны турш хамтдаа болон өөртэйгөө өрнүүлсэн ярианы тухай юм. Монтэнийн эсээнүүд цагийн уртад голын урсгалд мөлийчихсөн чулуу шиг он жилүүдийг зөөлөн элээгээгүй учраас уншихад бэрх, саадтай үе бишгүй таарна. “Туршицууд” тогтсон чиглэлгүй урагшлах замдаа ургаа хад олонтоо мөргөж, тарж бутарснаа эргэж эвлэгдсээр ирсэн билээ. Миний өгүүлэл ч мөн энэ урсгал дагуу явах болно. Ээрч бүдэрсээр, тэр бүрд чиглэлээ өөрчилсөөр урагшилна. Эхэндээ “Туршицууд” Монтэнийн үргэлжлэл мэт санагдана: түүний амьдрал, хувь араншин, зохиолчийн замнал. Харин дараа нь хуваагдан хуваагдсаар номын ч, өнөөгийн уншигчийн ч түүх болно. Энэхүү ном хориннэгдүгээр зууны ном учраас гарцаагүй хориннэгдүгээр зууны Монтэнийг шингээсэн. Түүний хамгийн дуртай хэллэг шиг бид аливааг өөрийнхөөрөө л харна: “Эцсийн эцэст бид өөрсдийн хөлөөр л алхаж, өөрсдийн өгзгөөр л суудаг”. Ихэнх хүмүүс “Туршицууд”-аас ямар нэг юм хүсэж эхлүүлдэг. Зугаа цэнгэл, ухаарал, түүхийг танин мэдэх хүсэл, эсвэл өөр, илүү хувийн шалтгаанаар. Монтэнийг хэрхэн уншихыг асуухад романч Густав Флобер “Хүүхдүүд шиг зугаа хайж, ихийг мөрөөдөгчид шиг мэдлэг горилж бүү унш. Амьдрахын төлөө унш ” хэмээн хариулж байв. Флоберийн хариултад урамшсан би Монтэнийн амьдрал ба түүнээс хойших түүхийн “ширэнгэ”-д аялахдаа Сэргэн мандлын үеийн “Хэрхэн амьдрах вэ?” гэсэн асуултаар зүг гаргаюу. Ном бүхэлдээ нэг асуултад хариулах боловч бүлэг бүр нэг, нийт хорин хариулт өгөх билээ. Хэрэв Монтэнь байсан бол ийм л хариулт өгөх байсан гэх төсөөллөөр бичсэн хорин хариулт. Үнэндээ Монтэнь одоо амьд байсан бол хүний асуусан асуултыг өч төчнөөн асуултаар дэлгэрүүлээд, толгой эргүүлэм, өөр хоорондоо зөрчилдөм дүгнэлтэд хүргэхээр баахан түүхээр булаад яриагаа дуусгах байсан байх. Тэр асуулт, түүх домгуудаар хариулт өгдөг, эсвэл тэдгээрийг ашиглан дэвшүүлсэн асуудлынхаа эрэл хайгуулыг хийдэг хүн. Үүнтэй адилаар энэ номон дахь хорин хариулт түүний болон уншигчдынх нь амьдралд тохиосон явдал учрал, цаг үеийн тухай сонирхолтой түүхүүдээр биежих болно. Үүнийг хийхэд амаргүй, гэвч хариу хорин “эсээ” маань хүн төрөлхтний түүнтэй өрнүүлсэн олон жилийн ярианд оролцож, хамгийн найрсаг гэрийн эзэн, харилцан ярилцагчийн гэрт тухлах боломж олгох билээ.	Энэ удаа бид тун удахгүй уншигчдын гарт очих нэгэн шинэ бүтээлийг танилцуулж байна. "Туршицууд" гэх цоо шинэ хэлбэр бүхий бичвэрүүдээрээ хүн төрөлхтний оюун санаанд үнэлж баршгүй хувь нэмэр оруулж, өдгөө бидний "эсээ" хэмээн нэрлэдэг бичлэгийн хэлбэрийг үндэслэсэн Монтэньтэй бидний олон уншигч Г.Аюурзанын орчуулгаар танилцсан билээ. Тэгвэл одоо танилцуулан буй энэ номд Монтэнийн амьдралыг "Хэрхэн амьдрах вэ?" гэсэн асуултад өгөх 20 хариулт байдлаар дэлгэрэнгүй хүүрнэжээ. Намтрын төрөлд "National Book Critics Circle Award" шагналыг хүртсэн, оюунлаг уншигчийн уншвал зохих ном гэж үнэлэгддэг эл чансаатай бүтээлийг П.Номинбилэг чадварлаг орчуулж, СГЗ, зохиолч, яруу найрагч Г.Аюурзана редактораар ажиллажээ. Намтар зохиол, утга зохиолын эсээ, хувь хүний хөгжлийн ном зэргийг нэгэн дор цогцлоосон энэ бүтээлийг "Арвис Паблишинг"-аас албан ёсны эрхтэйгээр орчуулан гаргаж буй юм. ### НОМЫН ТУХАЙ Утгагүй хэрүүлээс хэрхэн зайлсхийх вэ? Хагацлыг хэрхэн даван туулах вэ? Амьдрал нэг л мэдэхэд урсаад өнгөрчихсөн байхаас хэрхэн сэргийлж, эгшин хором бүрийг үнэ цэнтэй бaйлгах вэ? Хүн бүхэн л эдгээр асуултад хариулт эрдэг байх. Энэ бүгд эцэстээ “Хэрхэн амьдрах вэ?” хэмээх амаргүй нэгэн асуултад зангилагдана. Сэргэн мандлын үеийн зохиолчид энэ сэдвээр ихийг бичсэн боловч тэдний хэн нь ч үүнд хариулт өгөх гэж Мишель Экем дө Монтэнь шиг шимтээгүй юм. Мишель дө Монтэнь бусадтай яриа өрнүүлэх, ном уншихаас өгсүүлээд өвчин зовлонг тэсвэрлэх хүртэл өдий төдий сэдвээр өөрийн бодол санаа, туршлагыг чөлөөтэй хүүрнэн бичсэн нь өдгөө бидний “эсээ” нэрээр мэдэх бичлэгийн хэлбэрийн үүсэл болсон юм. Тэр цагаас хойш дөрвөн зуу гаруй жил өнгөрсөн хэдий ч нөхөрлөл, ухаарал, цэнгэл баяслыг эрэлхийлсэн сая сая уншигч Монтэнийн илэн далангүй, донжтой бичвэрүүдэд татагдсаар, өөрсдийгөө илүү сайн таньж мэдэхийн төлөө түүнийг уншсаар л байна. “Хэрхэн амьдрах вэ?” хэмээх асуултад хариу болох энэхүү 20 “эсээ” хүн төрөлхтний сод сэтгэгч, хамгийн сонирхолтой харилцан ярилцагчийн гэрт тухлах боломжийг олгох болно. ### НОМЫН ТАЛААРХ САЙШААЛ ҮГС "Ухааралд хөтлөх хүнлэг бүтээл. Судалж байгаа хүнийхээ амьдралд ингэж шимтэж, амттай хүүрнэдэг намтарч ховорхон шүү." The Independent "Энэхүү ер бусын, содон намтар хүн төрөлхтний хамгийн цэцэн цэлмэг, уужим ухаант, сэтгэл татам сэтгэгчдийн нэгийг бүрэн дүүрэн илэрхийлэхүйц болжээ… Бэйквэллийн ном философийн нарийн ярвигтай түүхийг хураангуйлсан хэр нь яг л найзтайгаа үдэш өрнүүлсэн яриа мэт хөнгөн уншигдах ажээ." “Boston Globe” - Катрин Шулц "Сод бүтээл… тэртээ олон жилийн өмнө өөд болсон франц эрийг дахин амилуулснаар барахгүй Монтэнийн философи одоо ч бидний амьдралд давтагдашгүй өнгө төрхөө шингээсээр байгааг яруу сайхан өгүүлжээ." “Wall Street Journal” - Эван Ньюмарк "Утга төгс, аялгуу сайхан бичигджээ… Энэ ном бас нэгэн үеийнхнийг Монтэньд дурлуулах нь." “Sunday Times” "Өрнүүн, шимтэхгүй байхын аргагүй… “Хэрхэн амьдрах вэ?” бол Монтэнийн тухай англи хэл дээрх хамгийн сонирхолтой бүтээл юм. “Times Literary Supplement” - Тимоти Чэстерс "Намтар зохиол, утга зохиолын эсээ, хувь хүний хөгжлийн ном: Бэйквэлл энэ бүхнийг амттайхан хольж найруулаад бидэнд барьж. Монтэнь өөрөө олж үзсэн сэн бол скептицизмийг нь ингэж гэгээлгээр гаргаж ирсэнд баярлах байсан нь лавтай. “The Independent” ### НОМЫН ОРШЛЫН ХЭСГЭЭС .... Тэгэхээр “Туршицууд” ном төдийхөн зүйл биш юм. Энэ бол Монтэнь болон түүнийг номоор нь дамжуулан таньж мэдсэн хүмүүсийн олон зууны харилцаа, он цагийн уртад өөрчлөгдсөөр ирсэн ч “Тэр миний тухай энэ бүхнийг яаж мэдэв ээ?” хэмээн дуу алдах цэг бүрд дахин эхэлдэг тэр харилцаа юм. Гол нь мэдээж зохиолч, уншигч хэмээх хоёр хүний харилцан яриа. Үүний зэрэгцээ уншигч хийгээд бусад уншигчдын ч харилцаа. Бидний хүлээлт ямагт өөрийн болон өмнөх үеийнхний сэтгэгдэл дор хэлбэржиж байдаг, “Туршицууд”-тай уулзахдаа ч бид түүнийгээ аваад очно. Цаашлах хэрээр тэрхүү холбоос улам өргөжсөөр Монтэнийнд үдэх оройн зоог нэг л мэдэхэд хөгжөөнт найр цэнгүүн болж хувирна даа. Энэ ном Монтэнь гэдэг хүн, зохиолчийн тухай юм. Бас түүний олон олон уншигчийн, тэдний дөрвөн зууны турш хамтдаа болон өөртэйгөө өрнүүлсэн ярианы тухай юм. Монтэнийн эсээнүүд цагийн уртад голын урсгалд мөлийчихсөн чулуу шиг он жилүүдийг зөөлөн элээгээгүй учраас уншихад бэрх, саадтай үе бишгүй таарна. “Туршицууд” тогтсон чиглэлгүй урагшлах замдаа ургаа хад олонтоо мөргөж, тарж бутарснаа эргэж эвлэгдсээр ирсэн билээ. Миний өгүүлэл ч мөн энэ урсгал дагуу явах болно. Ээрч бүдэрсээр, тэр бүрд чиглэлээ өөрчилсөөр урагшилна. Эхэндээ “Туршицууд” Монтэнийн үргэлжлэл мэт санагдана: түүний амьдрал, хувь араншин, зохиолчийн замнал. Харин дараа нь хуваагдан хуваагдсаар номын ч, өнөөгийн уншигчийн ч түүх болно. Энэхүү ном хориннэгдүгээр зууны ном учраас гарцаагүй хориннэгдүгээр зууны Монтэнийг шингээсэн. Түүний хамгийн дуртай хэллэг шиг бид аливааг өөрийнхөөрөө л харна: “Эцсийн эцэст бид өөрсдийн хөлөөр л алхаж, өөрсдийн өгзгөөр л суудаг”. Ихэнх хүмүүс “Туршицууд”-аас ямар нэг юм хүсэж эхлүүлдэг. Зугаа цэнгэл, ухаарал, түүхийг танин мэдэх хүсэл, эсвэл өөр, илүү хувийн шалтгаанаар. Монтэнийг хэрхэн уншихыг асуухад романч Густав Флобер “Хүүхдүүд шиг зугаа хайж, ихийг мөрөөдөгчид шиг мэдлэг горилж бүү унш. Амьдрахын төлөө унш” хэмээн хариулж байв. Флоберийн хариултад урамшсан би Монтэнийн амьдрал ба түүнээс хойших түүхийн “ширэнгэ”-д аялахдаа Сэргэн мандлын үеийн “Хэрхэн амьдрах вэ?” гэсэн асуултаар зүг гаргаюу. Ном бүхэлдээ нэг асуултад хариулах боловч бүлэг бүр нэг, нийт хорин хариулт өгөх билээ. Хэрэв Монтэнь байсан бол ийм л хариулт өгөх байсан гэх төсөөллөөр бичсэн хорин хариулт. Үнэндээ Монтэнь одоо амьд байсан бол хүний асуусан асуултыг өч төчнөөн асуултаар дэлгэрүүлээд, толгой эргүүлэм, өөр хоорондоо зөрчилдөм дүгнэлтэд хүргэхээр баахан түүхээр булаад яриагаа дуусгах байсан байх. Тэр асуулт, түүх домгуудаар хариулт өгдөг, эсвэл тэдгээрийг ашиглан дэвшүүлсэн асуудлынхаа эрэл хайгуулыг хийдэг хүн. Үүнтэй адилаар энэ номон дахь хорин хариулт түүний болон уншигчдынх нь амьдралд тохиосон явдал учрал, цаг үеийн тухай сонирхолтой түүхүүдээр биежих болно. Үүнийг хийхэд амаргүй, гэвч хариу хорин “эсээ” маань хүн төрөлхтний түүнтэй өрнүүлсэн олон жилийн ярианд оролцож, хамгийн найрсаг гэрийн эзэн, харилцан ярилцагчийн гэрт тухлах боломж олгох билээ.
https://unread.today/c/techworm-blindcare	Techworm		2022-01-18T00:00:00	1 сарын 18, 2022	Апп тойм: Blindcare - Нэрээ нууцлаад мэдрэмжээ хуваалц	<div class="article-body"> <h2>Нийгэм дэх хаалттай, хөшигний ардах сэдвүүдээс үүдсэн сэтгэлзүйн асуудлууд бидний эргэн тойронд хаа саагүй бий. Ганцаардсан, сэтгэл гутралд орсон, амиа хорлох тухай бодсон зэрэг сэтгэлзүйн хямралд өртсөн хүмүүс ярилцах хүн байхгүй эсвэл хүнтэй ярихаас санаа зовдог гэхчлэн асуудлаас болж мэдрэмжээ дотроо хуримтлуулсаар байдаг. Энэ байдал ужиграх тусам тухайн хүний сэтгэлзүйд сөргөөр нөлөөлөх нь дамжиггүй. <div><div><br><div><div>Тэгвэл өнөөдрийн Techworm булангаар бид монгол залуусын хөгжүүлж буй "Blindcare" хэмээх нэрээ нууцлаад мэргэжилтнээс зөвлөгөө авах, сэтгэлзүйн тест бөглөж сургалтад хамрагдах боломжтой апп-ыг онцлон хүргэж байна. </div></div></div></div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ?</h3><p></p><p>Монголчуудын хувьд өөрт тулгамдсан сэтгэлзүйн төрөл бүрийн асуудлын хариу, зөвлөгөө мэдээллийг дийлэнхдээ сошиал медиа орчин дахь сэтгэлзүйн группүүдээс авдаг гэхэд хилсдэхгүй. Гэвч ам дамжсан ташаа мэдээлэл, мэргэжлийн бус хүний зөвлөгөө нь тухайн хүний сэтгэлзүйн байдлыг улам дордуулах сөрөг нөлөөтэй. Мөн түүнчлэн сэтгэлзүйчтэй цаг товлон, ганцаарчлан уулзъя гэхэд манай улсад чамлахааргүй өндөр үнэтэй байдаг нь харамсалтай.</p><p>Харин энэхүү хоосон орон зайг "<a href="https://blindcare.mn/" target="_blank">Blindcare</a>" компанийн хамт олон соргогоор ажиглан харж, сэтгэлзүйн зөвлөх апп “Blindcare”-ыг бүтээжээ. <br></p><p>Тус аппыг үүсгэн байгуулагч залуус нэрээ нууцлаад мэдрэмжээ хуваалцах цахим орон зай бидэнд зайлшгүй хэрэгцээтэй буйгаас санаа авч, сэтгэлзүйн асуудалтай хүмүүст чиглэсэн бүтээгдэхүүний хэрэгцээ байгааг олж харсан нь уг апп-ыг бүтээх сэдэл болсон байна.</p><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/app/id1600427740" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.blindcare.app" target="_blank">Android</a><br>Сошиал хуудас: <a href="https://blindcare.mn/" target="_blank">Website</a> \| <a href="https://www.facebook.com/blindcareapp" target="_blank">Facebook</a> \| <a href="https://www.instagram.com/blindcareapp/" target="_blank">Instagram</a></p><p><br></p> <blockquote><p>Эерэг болон сөрөг мэдрэмж гэж байдаг. Эерэг мэдрэмжийг бид өөртөө шингээж авдаг бол сөрөг мэдрэмжийг зайлшгүй гадагшлуулах шаардлагатай. Хэрэв сөрөг мэдрэмжээ илэрхийлэхгүй удвал сэтгэлзүйн асуудал үүсдэг.</p> <cite><p>Blindcare</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? </div></h3><h4><div>Нэрээ нууцлаад асуудлаа хуваалцах<br></div></h4><p></p><p>Юуны өмнө та "Blindcare" апп-д дурын и-мэйл хаягаараа бүртгэл үүсгэж, нэр болон бусад хувийн мэдээллээ нууцлах боломжтой. Ингэснээр хэн нэгнээс санаа зоволгүйгээр 22 сэдвийн хүрээнд мэдрэмж, өөрт тулгамдсан асуудлаа бусадтай чөлөөтэй хуваалцаж болох юм. Үүнээс гадна, бусдын бичсэн постыг унших, хариу сэтгэгдэл бичих, өөрийн бичсэн постондоо мэргэжлийн сэтгэл судлаачаас хариулт авах зэрэг олон боломжийг нэг дор бүрдүүлснийг дурдууштай.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/ed3ab6369611e182cb45a33244629601.png"></p><h4><div><br>Мэргэжилтнээс зөвлөгөө авах</div></h4><p>"Blindcare" апп-ын "мэргэжилтнүүд" цэсээс сэтгэл судлаачдын хувийн мэдээлэлтэй танилцаж, дагаж болох. Ингэснээр тухайн хүний пост, бусдад өгсөн зөвлөгөө зэргийг харж болно. Эл апп-аас хамгийн таалагдсан шийдэл нь өөрт тулгамдсан мэдрэмж/асуудлаа бичих үед тэдгээрт оновчтой зөвлөгөө өгч чадах сэтгэл судлаачдыг санал болгодог функц юм. Тус зөвлөгөөг хамгийн хямд үнээр эсвэл хэдхэн секундийн бичлэг үзээд үнэ төлбөргүй авах боломжтой.<br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/0906bb95e431f544c7e186d5d0e13d00.png"></p><h4><div><br>Сэтгэлзүйн тест бөглөж, сургалтад хамрагдах</div></h4><p></p><p>Та "Blindcare" апп-аас одоогийн байдлаар таван төрлийн 13 тестээс сонгож, өөрийгөө тодорхойлох боломжтой бөгөөд хүссэн үедээ дахин бөглөж сэтгэлзүйн эрүүл мэндээ тогтмол хянаж болох юм. Зүгээр нэг тест бөглөөд өнгөрөх биш, энэхүү тестийн үр дүнд тулгуурлан танд зориулсан тусгай сургалт, хөтөлбөрийг санал болгодог нь ихэд таалагдлаа.</p><p>Энэхүү тестүүд үнэгүй болон төлбөртэй гэсэн хоёр төрөлтэй. Миний хувьд нийт есөн асуулга бүхий "Стрессийн төвшин тодорхойлох" үнэ төлбөргүй сорилыг бөглөж үзэв. Тестийн үр дүнд өөрийгөө дунд зэргийн стресстэй, сэтгэл санааны байдал тогтворгүй, өөрийгөө хянах арга барилд суралцах хэрэгтэй гэдгээ ойлгож авлаа. Мөн түүнчлэн "Blindcare"-ийн зүгээс надад санал болгосон "Стресс менежмент"-ийн тухай хоёр цагийн цахим сургалтад заавал хамрагдахаар шийдэв.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/dc04da93e1aa7faf0484d7199e3db305.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br>САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС</div></h3><p></p><p>Тус апп-ын үүсгэн байгуулагчид ойрын ирээдүйд олон сонирхолтой шийдлийг хөгжүүлж байгаа бөгөөд "Blindcare"-ийг хэрэглэгчдийн өдөр тутмын амьдралын салшгүй нэг хэсэг, итгэлтэй найз болгохоор зорин ажиллаж байгаа тухайгаа дуулгасан.</p><p>Ташрамд дурдахад тэд 2022 оны эхний улиралд "Blindcare Kids" буюу хүүхдийн сэтгэлзүйн зөвлөх, "Blindcare Corporate" буюу ажлын байрны сэтгэлзүйн туслах апп-уудыг шил дараалан хэрэглэгчдэд хүргэхээр төлөвлөж байгаа аж.</p> <div class="uk-margin-large-bottom uk-margin-large-top"><blockquote class="twitter-tweet" align="center"><p>Blindcare аппликэйшн бэлэн боллоо. Бид шинэ он гарангуут байршуулах болно. 2022 оны эхний улиралд мөн blindcare chi… https://t.co/BgIBFNdJaB</p><a href="https://twitter.com/Daniel_batja/status/1473966956198137862" data-datetime="Thu Dec 23 10:41:21 +0000 2021">Thu Dec 23 10:41:21 +0000 2021</a></blockquote></div><script src="//platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/ed54d3652dc5f0d82a30ce0fa1666e39.png"></p> </div>	Нийгэм дэх хаалттай, хөшигний ардах сэдвүүдээс үүдсэн сэтгэлзүйн асуудлууд бидний эргэн тойронд хаа саагүй бий. Ганцаардсан, сэтгэл гутралд орсон, амиа хорлох тухай бодсон зэрэг сэтгэлзүйн хямралд өртсөн хүмүүс ярилцах хүн байхгүй эсвэл хүнтэй ярихаас санаа зовдог гэхчлэн асуудлаас болж мэдрэмжээ дотроо хуримтлуулсаар байдаг. Энэ байдал ужиграх тусам тухайн хүний сэтгэлзүйд сөргөөр нөлөөлөх нь дамжиггүй. Тэгвэл өнөөдрийн Techworm булангаар бид монгол залуусын хөгжүүлж буй "Blindcare" хэмээх нэрээ нууцлаад мэргэжилтнээс зөвлөгөө авах, сэтгэлзүйн тест бөглөж сургалтад хамрагдах боломжтой апп-ыг онцлон хүргэж байна. Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? Монголчуудын хувьд өөрт тулгамдсан сэтгэлзүйн төрөл бүрийн асуудлын хариу, зөвлөгөө мэдээллийг дийлэнхдээ сошиал медиа орчин дахь сэтгэлзүйн группүүдээс авдаг гэхэд хилсдэхгүй. Гэвч ам дамжсан ташаа мэдээлэл, мэргэжлийн бус хүний зөвлөгөө нь тухайн хүний сэтгэлзүйн байдлыг улам дордуулах сөрөг нөлөөтэй. Мөн түүнчлэн сэтгэлзүйчтэй цаг товлон, ганцаарчлан уулзъя гэхэд манай улсад чамлахааргүй өндөр үнэтэй байдаг нь харамсалтай. Харин энэхүү хоосон орон зайг " Blindcare " компанийн хамт олон соргогоор ажиглан харж, сэтгэлзүйн зөвлөх апп “Blindcare”-ыг бүтээжээ. Тус аппыг үүсгэн байгуулагч залуус нэрээ нууцлаад мэдрэмжээ хуваалцах цахим орон зай бидэнд зайлшгүй хэрэгцээтэй буйгаас санаа авч, сэтгэлзүйн асуудалтай хүмүүст чиглэсэн бүтээгдэхүүний хэрэгцээ байгааг олж харсан нь уг апп-ыг бүтээх сэдэл болсон байна. Татах: iOS \| Android Сошиал хуудас: Website \| Facebook \| Instagram Эерэг болон сөрөг мэдрэмж гэж байдаг. Эерэг мэдрэмжийг бид өөртөө шингээж авдаг бол сөрөг мэдрэмжийг зайлшгүй гадагшлуулах шаардлагатай. Хэрэв сөрөг мэдрэмжээ илэрхийлэхгүй удвал сэтгэлзүйн асуудал үүсдэг. Blindcare ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Нэрээ нууцлаад асуудлаа хуваалцах Юуны өмнө та "Blindcare" апп-д дурын и-мэйл хаягаараа бүртгэл үүсгэж, нэр болон бусад хувийн мэдээллээ нууцлах боломжтой. Ингэснээр хэн нэгнээс санаа зоволгүйгээр 22 сэдвийн хүрээнд мэдрэмж, өөрт тулгамдсан асуудлаа бусадтай чөлөөтэй хуваалцаж болох юм. Үүнээс гадна, бусдын бичсэн постыг унших, хариу сэтгэгдэл бичих, өөрийн бичсэн постондоо мэргэжлийн сэтгэл судлаачаас хариулт авах зэрэг олон боломжийг нэг дор бүрдүүлснийг дурдууштай. Мэргэжилтнээс зөвлөгөө авах "Blindcare" апп-ын "мэргэжилтнүүд" цэсээс сэтгэл судлаачдын хувийн мэдээлэлтэй танилцаж, дагаж болох. Ингэснээр тухайн хүний пост, бусдад өгсөн зөвлөгөө зэргийг харж болно. Эл апп-аас хамгийн таалагдсан шийдэл нь өөрт тулгамдсан мэдрэмж/асуудлаа бичих үед тэдгээрт оновчтой зөвлөгөө өгч чадах сэтгэл судлаачдыг санал болгодог функц юм. Тус зөвлөгөөг хамгийн хямд үнээр эсвэл хэдхэн секундийн бичлэг үзээд үнэ төлбөргүй авах боломжтой. Сэтгэлзүйн тест бөглөж, сургалтад хамрагдах Та "Blindcare" апп-аас одоогийн байдлаар таван төрлийн 13 тестээс сонгож, өөрийгөө тодорхойлох боломжтой бөгөөд хүссэн үедээ дахин бөглөж сэтгэлзүйн эрүүл мэндээ тогтмол хянаж болох юм. Зүгээр нэг тест бөглөөд өнгөрөх биш, энэхүү тестийн үр дүнд тулгуурлан танд зориулсан тусгай сургалт, хөтөлбөрийг санал болгодог нь ихэд таалагдлаа. Энэхүү тестүүд үнэгүй болон төлбөртэй гэсэн хоёр төрөлтэй. Миний хувьд нийт есөн асуулга бүхий "Стрессийн төвшин тодорхойлох" үнэ төлбөргүй сорилыг бөглөж үзэв. Тестийн үр дүнд өөрийгөө дунд зэргийн стресстэй, сэтгэл санааны байдал тогтворгүй, өөрийгөө хянах арга барилд суралцах хэрэгтэй гэдгээ ойлгож авлаа. Мөн түүнчлэн "Blindcare"-ийн зүгээс надад санал болгосон "Стресс менежмент"-ийн тухай хоёр цагийн цахим сургалтад заавал хамрагдахаар шийдэв. САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Тус апп-ын үүсгэн байгуулагчид ойрын ирээдүйд олон сонирхолтой шийдлийг хөгжүүлж байгаа бөгөөд "Blindcare"-ийг хэрэглэгчдийн өдөр тутмын амьдралын салшгүй нэг хэсэг, итгэлтэй найз болгохоор зорин ажиллаж байгаа тухайгаа дуулгасан. Ташрамд дурдахад тэд 2022 оны эхний улиралд "Blindcare Kids" буюу хүүхдийн сэтгэлзүйн зөвлөх, "Blindcare Corporate" буюу ажлын байрны сэтгэлзүйн туслах апп-уудыг шил дараалан хэрэглэгчдэд хүргэхээр төлөвлөж байгаа аж. Blindcare аппликэйшн бэлэн боллоо. Бид шинэ он гарангуут байршуулах болно. 2022 оны эхний улиралд мөн blindcare chi… https://t.co/BgIBFNdJaB Thu Dec 23 10:41:21 +0000 2021	Нийгэм дэх хаалттай, хөшигний ардах сэдвүүдээс үүдсэн сэтгэлзүйн асуудлууд бидний эргэн тойронд хаа саагүй бий. Ганцаардсан, сэтгэл гутралд орсон, амиа хорлох тухай бодсон зэрэг сэтгэлзүйн хямралд өртсөн хүмүүс ярилцах хүн байхгүй эсвэл хүнтэй ярихаас санаа зовдог гэхчлэн асуудлаас болж мэдрэмжээ дотроо хуримтлуулсаар байдаг. Энэ байдал ужиграх тусам тухайн хүний сэтгэлзүйд сөргөөр нөлөөлөх нь дамжиггүй. Тэгвэл өнөөдрийн Techworm булангаар бид монгол залуусын хөгжүүлж буй "Blindcare" хэмээх нэрээ нууцлаад мэргэжилтнээс зөвлөгөө авах, сэтгэлзүйн тест бөглөж сургалтад хамрагдах боломжтой апп-ыг онцлон хүргэж байна. ### Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? Монголчуудын хувьд өөрт тулгамдсан сэтгэлзүйн төрөл бүрийн асуудлын хариу, зөвлөгөө мэдээллийг дийлэнхдээ сошиал медиа орчин дахь сэтгэлзүйн группүүдээс авдаг гэхэд хилсдэхгүй. Гэвч ам дамжсан ташаа мэдээлэл, мэргэжлийн бус хүний зөвлөгөө нь тухайн хүний сэтгэлзүйн байдлыг улам дордуулах сөрөг нөлөөтэй. Мөн түүнчлэн сэтгэлзүйчтэй цаг товлон, ганцаарчлан уулзъя гэхэд манай улсад чамлахааргүй өндөр үнэтэй байдаг нь харамсалтай. Харин энэхүү хоосон орон зайг "Blindcare" компанийн хамт олон соргогоор ажиглан харж, сэтгэлзүйн зөвлөх апп “Blindcare”-ыг бүтээжээ. Тус аппыг үүсгэн байгуулагч залуус нэрээ нууцлаад мэдрэмжээ хуваалцах цахим орон зай бидэнд зайлшгүй хэрэгцээтэй буйгаас санаа авч, сэтгэлзүйн асуудалтай хүмүүст чиглэсэн бүтээгдэхүүний хэрэгцээ байгааг олж харсан нь уг апп-ыг бүтээх сэдэл болсон байна. Татах: iOS \| Android Сошиал хуудас: Website \| Facebook \| Instagram > Эерэг болон сөрөг мэдрэмж гэж байдаг. Эерэг мэдрэмжийг бид өөртөө шингээж авдаг бол сөрөг мэдрэмжийг зайлшгүй гадагшлуулах шаардлагатай. Хэрэв сөрөг мэдрэмжээ илэрхийлэхгүй удвал сэтгэлзүйн асуудал үүсдэг. > > Blindcare ### ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? #### Нэрээ нууцлаад асуудлаа хуваалцах Юуны өмнө та "Blindcare" апп-д дурын и-мэйл хаягаараа бүртгэл үүсгэж, нэр болон бусад хувийн мэдээллээ нууцлах боломжтой. Ингэснээр хэн нэгнээс санаа зоволгүйгээр 22 сэдвийн хүрээнд мэдрэмж, өөрт тулгамдсан асуудлаа бусадтай чөлөөтэй хуваалцаж болох юм. Үүнээс гадна, бусдын бичсэн постыг унших, хариу сэтгэгдэл бичих, өөрийн бичсэн постондоо мэргэжлийн сэтгэл судлаачаас хариулт авах зэрэг олон боломжийг нэг дор бүрдүүлснийг дурдууштай. #### Мэргэжилтнээс зөвлөгөө авах "Blindcare" апп-ын "мэргэжилтнүүд" цэсээс сэтгэл судлаачдын хувийн мэдээлэлтэй танилцаж, дагаж болох. Ингэснээр тухайн хүний пост, бусдад өгсөн зөвлөгөө зэргийг харж болно. Эл апп-аас хамгийн таалагдсан шийдэл нь өөрт тулгамдсан мэдрэмж/асуудлаа бичих үед тэдгээрт оновчтой зөвлөгөө өгч чадах сэтгэл судлаачдыг санал болгодог функц юм. Тус зөвлөгөөг хамгийн хямд үнээр эсвэл хэдхэн секундийн бичлэг үзээд үнэ төлбөргүй авах боломжтой. #### Сэтгэлзүйн тест бөглөж, сургалтад хамрагдах Та "Blindcare" апп-аас одоогийн байдлаар таван төрлийн 13 тестээс сонгож, өөрийгөө тодорхойлох боломжтой бөгөөд хүссэн үедээ дахин бөглөж сэтгэлзүйн эрүүл мэндээ тогтмол хянаж болох юм. Зүгээр нэг тест бөглөөд өнгөрөх биш, энэхүү тестийн үр дүнд тулгуурлан танд зориулсан тусгай сургалт, хөтөлбөрийг санал болгодог нь ихэд таалагдлаа. Энэхүү тестүүд үнэгүй болон төлбөртэй гэсэн хоёр төрөлтэй. Миний хувьд нийт есөн асуулга бүхий "Стрессийн төвшин тодорхойлох" үнэ төлбөргүй сорилыг бөглөж үзэв. Тестийн үр дүнд өөрийгөө дунд зэргийн стресстэй, сэтгэл санааны байдал тогтворгүй, өөрийгөө хянах арга барилд суралцах хэрэгтэй гэдгээ ойлгож авлаа. Мөн түүнчлэн "Blindcare"-ийн зүгээс надад санал болгосон "Стресс менежмент"-ийн тухай хоёр цагийн цахим сургалтад заавал хамрагдахаар шийдэв. ### САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Тус апп-ын үүсгэн байгуулагчид ойрын ирээдүйд олон сонирхолтой шийдлийг хөгжүүлж байгаа бөгөөд "Blindcare"-ийг хэрэглэгчдийн өдөр тутмын амьдралын салшгүй нэг хэсэг, итгэлтэй найз болгохоор зорин ажиллаж байгаа тухайгаа дуулгасан. Ташрамд дурдахад тэд 2022 оны эхний улиралд "Blindcare Kids" буюу хүүхдийн сэтгэлзүйн зөвлөх, "Blindcare Corporate" буюу ажлын байрны сэтгэлзүйн туслах апп-уудыг шил дараалан хэрэглэгчдэд хүргэхээр төлөвлөж байгаа аж. > Blindcare аппликэйшн бэлэн боллоо. Бид шинэ он гарангуут байршуулах болно. 2022 оны эхний улиралд мөн blindcare chi… https://t.co/BgIBFNdJaB > > Thu Dec 23 10:41:21 +0000 2021
https://unread.today/c/books-sanaa-avahaas-buu-ai	Номын тухай	Ganzorig Dolingor	2020-09-19T00:00:00	9 сарын 19, 2020	Шинэ ном: "Санаа авахаас бүү ай" номын тухай	<div class="article-body"> <p>9 сарын 18-20-ны өдрүүдэд Сүхбаатарын талбай дээр зохион байгуулагдаж буй Үндэсний номын баяраар нээлтээ хийсэн онцлох номуудын нэг бол Остин Клеоны "Steal Like an Artist" буюу "Арвис паблишинг"-ийн эрхлэн гаргасан "Санаа авахаас бүү ай" юм. Атлантик сэтгүүлээс "интернэт дэх хамгийн сонирхолтой хүмүүсийн нэг" хэмээн үнэлсэн, бичих, зурах хос авьяастай Остин Клеон энэ бүтээлдээ өнөөгийн цахим эринд хэрхэн бүтээлч байх, хэрхэн шинэ санаа сэдэж, түүнийгээ хөгжүүлэх, хэрхэн сайн бүтээл хийх тухай өгүүлсэн билээ. Орчин цагийн ихэнх ажлын байранд санаа сэдэх, бүтээлчээр сэтгэх чадвар шаардагддаг болсон гэхээр энэ бол хүн бүрд хамаатай сэдэв юм.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/1581a7e7d38b51467560c9ce6983e6c6.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫН ТУХАЙ</h3><p>Остин Клеоны анхны ном нь сонины нийтлэлүүд дээрх үгсийг тодруулагчаар даран, зарим үгсийг нь сонгон үлдээх тун содон аргаар бүтээсэн шүлгийн түүвэр "Newspaper Blackout" байсан бөгөөд тэрээр олон жил Austionkleon.com сайт дээрээ хэрхэн илүү бүтээлч байх, хэрхэн илүү сайн бүтээл хийх тухай өөрийн туршлага, ажиглалтыг бичиж тэмдэглэсээр ирсэн юм. Цоо шинэ зүйл гэж үгүй тул бусдаас санаа, урам зориг авч, түүнийгээ цааш хөгжүүлэн өөриймшүүлэх санаанаас гадна гараасаа сайн бүтээл гаргах олон арга замыг яг л найзууд харилцан ярьж байгаа мэт энгийн ойлгомжтойгоор бичжээ. Товч хүүрнэл, сонирхолтой зураг, дүрслэлүүд, гойд бүтээлч хүмүүсийн дадал хэвшил, бодол санааг таниулах эшлэлүүд нь дурдсан санаануудыг ой тойндоо бат, хурдан шингээхэд туслах болно. <br><br>Агуулга сайн, хэлбэр гоёмсог энэ ном уншигчдын талархлыг өргөнөөр хүлээсэн бөгөөд зохиогч уншигчдад дараагийн алхмуудыг нь зааж өгөх "Show Your Work", "Keep Going" гэсэн хоёр номыг үргэлжлүүлэн гаргаад буй. "Арвис Паблишинг" энэ хоёр бүтээлийг мөн удахгүй албан ёсны эрхтэйгээр орчуулан хэвлүүлэх ажээ.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">номд өгүүлсэн 10 санаа</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/dbeefa909a81a482ecbbe26f13a85665.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫН ТАЛААРХ САЙШААЛ ҮГС</h3><p></p><p>"Хөнгөн, хөгжилтэй хэрнээ аймаар. Уншсан хүн өөрийгөө батлахаас өөр сонголтгүй болох тул аймаар гэж байгаа юм." Сет Годин</p><p>"Өнөөгийн цахим ертөнцөд чухал хамаа холбогдолтой, хурдан уншаад амархан шингээхүйц бүтээл." School Library Journal<br><br>"Бүх л төрлийн ажилд таарч нийцэх, ултай сайн зөвлөгөөнүүдээр дүүрэн ном." Lifehacker.com<br><br><br></p> </div>	9 сарын 18-20-ны өдрүүдэд Сүхбаатарын талбай дээр зохион байгуулагдаж буй Үндэсний номын баяраар нээлтээ хийсэн онцлох номуудын нэг бол Остин Клеоны "Steal Like an Artist" буюу "Арвис паблишинг"-ийн эрхлэн гаргасан "Санаа авахаас бүү ай" юм. Атлантик сэтгүүлээс "интернэт дэх хамгийн сонирхолтой хүмүүсийн нэг" хэмээн үнэлсэн, бичих, зурах хос авьяастай Остин Клеон энэ бүтээлдээ өнөөгийн цахим эринд хэрхэн бүтээлч байх, хэрхэн шинэ санаа сэдэж, түүнийгээ хөгжүүлэх, хэрхэн сайн бүтээл хийх тухай өгүүлсэн билээ. Орчин цагийн ихэнх ажлын байранд санаа сэдэх, бүтээлчээр сэтгэх чадвар шаардагддаг болсон гэхээр энэ бол хүн бүрд хамаатай сэдэв юм. НОМЫН ТУХАЙ Остин Клеоны анхны ном нь сонины нийтлэлүүд дээрх үгсийг тодруулагчаар даран, зарим үгсийг нь сонгон үлдээх тун содон аргаар бүтээсэн шүлгийн түүвэр "Newspaper Blackout" байсан бөгөөд тэрээр олон жил Austionkleon.com сайт дээрээ хэрхэн илүү бүтээлч байх, хэрхэн илүү сайн бүтээл хийх тухай өөрийн туршлага, ажиглалтыг бичиж тэмдэглэсээр ирсэн юм. Цоо шинэ зүйл гэж үгүй тул бусдаас санаа, урам зориг авч, түүнийгээ цааш хөгжүүлэн өөриймшүүлэх санаанаас гадна гараасаа сайн бүтээл гаргах олон арга замыг яг л найзууд харилцан ярьж байгаа мэт энгийн ойлгомжтойгоор бичжээ. Товч хүүрнэл, сонирхолтой зураг, дүрслэлүүд, гойд бүтээлч хүмүүсийн дадал хэвшил, бодол санааг таниулах эшлэлүүд нь дурдсан санаануудыг ой тойндоо бат, хурдан шингээхэд туслах болно. Агуулга сайн, хэлбэр гоёмсог энэ ном уншигчдын талархлыг өргөнөөр хүлээсэн бөгөөд зохиогч уншигчдад дараагийн алхмуудыг нь зааж өгөх "Show Your Work", "Keep Going" гэсэн хоёр номыг үргэлжлүүлэн гаргаад буй. "Арвис Паблишинг" энэ хоёр бүтээлийг мөн удахгүй албан ёсны эрхтэйгээр орчуулан хэвлүүлэх ажээ. номд өгүүлсэн 10 санаа НОМЫН ТАЛААРХ САЙШААЛ ҮГС "Хөнгөн, хөгжилтэй хэрнээ аймаар. Уншсан хүн өөрийгөө батлахаас өөр сонголтгүй болох тул аймаар гэж байгаа юм." Сет Годин "Өнөөгийн цахим ертөнцөд чухал хамаа холбогдолтой, хурдан уншаад амархан шингээхүйц бүтээл." School Library Journal "Бүх л төрлийн ажилд таарч нийцэх, ултай сайн зөвлөгөөнүүдээр дүүрэн ном." Lifehacker.com	9 сарын 18-20-ны өдрүүдэд Сүхбаатарын талбай дээр зохион байгуулагдаж буй Үндэсний номын баяраар нээлтээ хийсэн онцлох номуудын нэг бол Остин Клеоны "Steal Like an Artist" буюу "Арвис паблишинг"-ийн эрхлэн гаргасан "Санаа авахаас бүү ай" юм. Атлантик сэтгүүлээс "интернэт дэх хамгийн сонирхолтой хүмүүсийн нэг" хэмээн үнэлсэн, бичих, зурах хос авьяастай Остин Клеон энэ бүтээлдээ өнөөгийн цахим эринд хэрхэн бүтээлч байх, хэрхэн шинэ санаа сэдэж, түүнийгээ хөгжүүлэх, хэрхэн сайн бүтээл хийх тухай өгүүлсэн билээ. Орчин цагийн ихэнх ажлын байранд санаа сэдэх, бүтээлчээр сэтгэх чадвар шаардагддаг болсон гэхээр энэ бол хүн бүрд хамаатай сэдэв юм. ### НОМЫН ТУХАЙ Остин Клеоны анхны ном нь сонины нийтлэлүүд дээрх үгсийг тодруулагчаар даран, зарим үгсийг нь сонгон үлдээх тун содон аргаар бүтээсэн шүлгийн түүвэр "Newspaper Blackout" байсан бөгөөд тэрээр олон жил Austionkleon.com сайт дээрээ хэрхэн илүү бүтээлч байх, хэрхэн илүү сайн бүтээл хийх тухай өөрийн туршлага, ажиглалтыг бичиж тэмдэглэсээр ирсэн юм. Цоо шинэ зүйл гэж үгүй тул бусдаас санаа, урам зориг авч, түүнийгээ цааш хөгжүүлэн өөриймшүүлэх санаанаас гадна гараасаа сайн бүтээл гаргах олон арга замыг яг л найзууд харилцан ярьж байгаа мэт энгийн ойлгомжтойгоор бичжээ. Товч хүүрнэл, сонирхолтой зураг, дүрслэлүүд, гойд бүтээлч хүмүүсийн дадал хэвшил, бодол санааг таниулах эшлэлүүд нь дурдсан санаануудыг ой тойндоо бат, хурдан шингээхэд туслах болно. Агуулга сайн, хэлбэр гоёмсог энэ ном уншигчдын талархлыг өргөнөөр хүлээсэн бөгөөд зохиогч уншигчдад дараагийн алхмуудыг нь зааж өгөх "Show Your Work", "Keep Going" гэсэн хоёр номыг үргэлжлүүлэн гаргаад буй. "Арвис Паблишинг" энэ хоёр бүтээлийг мөн удахгүй албан ёсны эрхтэйгээр орчуулан хэвлүүлэх ажээ. ### номд өгүүлсэн 10 санаа ### НОМЫН ТАЛААРХ САЙШААЛ ҮГС "Хөнгөн, хөгжилтэй хэрнээ аймаар. Уншсан хүн өөрийгөө батлахаас өөр сонголтгүй болох тул аймаар гэж байгаа юм." Сет Годин "Өнөөгийн цахим ертөнцөд чухал хамаа холбогдолтой, хурдан уншаад амархан шингээхүйц бүтээл." School Library Journal "Бүх л төрлийн ажилд таарч нийцэх, ултай сайн зөвлөгөөнүүдээр дүүрэн ном." Lifehacker.com
https://unread.today/c/booktalk-tuyash	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2020-10-31T00:00:00	10 сарын 31, 2020	Номтой яриа #10 - Багш, судлаач Ш.Туяа	<div class="article-body"> <h2><span style="font-size: 16px;">"Номтой яриа" булангийнхаа энэ удаагийн дугаарт МУИС-ийн Утга зохиол, урлаг судлалын тэнхимийн багш, судлаач Шагдарын Туяаг урилаа. Кэмбрижийн их сургуульд антропологийн чиглэлээр зэрэг ахиулж доктор болохоор суралцаж буй тэрээр АНУ-ын Висконсин-Милуаки их сургуулийн харьцуулсан уран зохиолын магистр юм. </span></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ?</h3><p> Ажил, судалгаатайгаа холбогдуулаад эрдэм шинжилгээний бүтээлүүд байнга уншдаг. Нийгэм соёл, утга зохиолын онолын номууд түлхүү унших хэрэгтэй болдог гэсэн үг л дээ. Өөрөө ч онолын ном унших дуртай. Диссертацдаа зориулаад антропологийн номууд уншиж судалж байна. Хээрийн судалгаагаа хийхээр Монголд ирчихсэн байгаа юм. Энэ хугацаандаа МУИС-т багшилж байгаа болохоор хичээлтэйгээ холбогдуулаад уран зохиолын номууд мэдээж уншина. Сүүлд найзын маань бэлэглэсэн “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/6642715-the-forty-rules-of-love" target="_blank">Хайрын дөчин дүрэм</a>” гэдэг ном их таалагдсан. Орчуулга нь маш сайн. Бас, унтахынхаа өмнө Чарльз Боудэний “<a href="https://www.amazon.com/Modern-History-Mongolia-Bawden/dp/0710308000" target="_blank">Modern History of Mongolia</a>”-г уншиж байгаа. XVI-XX зууны Монголын түүхийг харуулсан бүтээл юм л даа. Чарльз Боудэн 1950-аад оны үед Монголд ирж тэрхүү номоо хэвлүүлсэн түүхтэй. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ?</h3><p></p><p> Би онолын бүтээл унших дуртай. Яг ийм тийм гэж нэг ном нэрлэмээргүй байна. Уншсан ном бүхэн нийлээд хур мэдлэг болдог шүү дээ. Ер нь аль нэг зохиолчийг тахин шүтэх хандлагыг дэмждэггүй. </p><p>Багаасаа ном сонирхож, монгол, орос хэлээр зөндөө уншдаг байлаа. Манай ээж нийгэм судлалын чиглэлийн хүн, Түүхийн хүрээлэнд ажилладаг байсан болохоор манай гэрт түүх, нийгмийн сэдэвтэй ном олон. Тэндээс гарт тааралдсаныг аваад уншдаг байлаа. Манай өвөө шүлэг бичдэг, эмээ маань төрөл бүрийн ном уншдаг, цуглуулдаг хүн байсан. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ?</h3><p>Ажил, судалгаатай холбогдолтой номыг бол ширээний ард сууж байгаад нягт уншина. "Close reading" гэдэг дээ. Харин утга зохиол, түүхийн номыг бол голцуу орондоо, тавтайхан унших дуртай. Ном уншиж байгаад унтаад, буцаж сэрээд уншаад л (инээв). </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? (АВТОР)</h3><p>Дэвид Фостер Уоллесын “<a href="https://www.goodreads.com/book/show/13528351-both-flesh-and-not" target="_blank">Both Flesh and Not</a>” гэдэг ном. Надад Д.Ф.Уоллес их таалагддаг. Утга зохиолын хүн, гоё ч эсээнүүд бичдэг. Миний хамгийн шимтэж уншдаг зохиолчдын нэг л дээ. Орчин үеийн зохиолч хэр нь ёс суртахууны асуудлыг их хөнддөг. Хэрэглээний, зах зээлийн эдийн засаг, үүнээс уламжлаад нийгэмд гарч байгаа өөрчлөлт, хүний зан авир, сэтгэхүйн хувирал гээд л. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/a08bae6d-0276-42dd-9d90-9f392196c594/4d5a0bd13988661089a8bbc3581b0002.jpg"></p><div class="image-caption">Дэвид Фостер Уоллес</div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ?</h3><p dir="ltr">Уолтер Бенжамины "<a href="http://users.clas.ufl.edu/burt/deconstructionandnewmediatheory/walterbenjamintasktranslator.pdf" target="_blank">Task of the Translator</a>" гэж алдартай эсээ бий, түүнийг саяхан орчуулсан. Кэмбрижийн их сургуулийн профессор, миний багш Урадын Булагийн жил гаруйн өмнө бичсэн “<a href="https://www.academia.edu/44015244/Uradyn_Bulag_2020_Ethnicity_National_Unity_and_Law_in_Mongolia_%D0%9C%D0%9E%D0%9D%D0%93%D0%9E%D0%9B_%D0%94%D0%90%D0%A5%D0%AC_%D0%AF%D0%A1%D0%A2%D0%9D%D0%AB_%D2%AE%D0%97%D0%AD%D0%9B_%D0%91%D0%90_%D2%AE%D0%9D%D0%94%D0%AD%D0%A1%D0%9D%D0%98%D0%99_%D0%AD%D0%92_%D0%9D%D0%AD%D0%93%D0%94%D0%AD%D0%9B_%D0%A2%D0%AD%D0%94%D0%93%D0%AD%D0%AD%D0%A0%D0%A2_%D0%A5%D0%9E%D0%9B%D0%91%D0%9E%D0%93%D0%94%D0%9E%D0%A5_%D0%AD%D0%A0%D0%A5_%D0%97%D2%AE%D0%99%D0%9D_%D0%90%D0%A1%D0%A3%D0%A3%D0%94%D0%90%D0%9B" target="_blank">Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрхзүйн асуудал</a>” бүтээлийг МУИС-ийн багш Э.Туулайхүүтэй хамтарч орчуулаад, одоо хэвлэлтээс гарахыг нь хүлээж байна. Яг өөрийн бүтээл гэвэл, диссертациа ном болгож хэвлэнэ дээ. Монголын XX-XXI зууны удирдагчдыг антропологийн үүднээс судалсан бүтээл болох юм. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ?</h3><p> Уншиж байгаа номдоо шүүмжлэлтэй хандаж сураасай гэж хүсдэг дээ. Цаагуураа юу хэлэх гээд байна, ямар үзэл баримтлалтай байна вэ, ямар чиг хандлагыг хүмүүст суулгах гээд байна гэх мэтчилэн. Цаад, далд санааг нь ухахгүйгээр ийм зүйлийн тухай, тиймэрхүү агуулгатай гээд өнгөрөх бол өрөөсгөл. Ямар ч зохиолчийн, аль ч номыг шүүмжлэлт нүдээр харж сурах хэрэгтэй. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА?</h3><p>Германд докторын зэрэг хамгаалахаар суралцаж байгаа Н.Манлай гэж судлаач залуу бий. Сүүлд миний бичсэн <a href="https://medium.com/@shagdart/%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8B%D0%BD-%D1%8D%D0%BC%D1%8D%D0%B3%D1%82%D1%8D%D0%B9%D1%87%D2%AF%D2%AF%D0%B4-%D0%B7%D1%85%D0%BE%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D1%87-%D1%88%D2%AF%D2%AF%D0%B4%D1%8D%D1%80%D1%86%D1%8D%D1%86%D0%B3%D0%B8%D0%B9%D0%B3-%D1%8F%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B0%D0%B4-%D1%83%D0%BD%D1%88%D0%B4%D0%B0%D0%B3-%D0%B2%D1%8D-6c093dd5cf98" target="_blank">нэг нийтлэл</a> дээр Франкфуртын сургуулийн утга зохиолын онолын үүднээс <a href="https://medium.com/@mchonos/%D1%85%D0%B0%D1%80-%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%81-%D0%B1%D0%B0-%D1%86%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B0%D0%BD-%D1%86%D3%A9%D3%A9%D0%BD%D1%85-7243a21f4fab" target="_blank">задаргаа хийсэн</a> нь тун сонирхолтой байсан. </p> </div>	"Номтой яриа" булангийнхаа энэ удаагийн дугаарт МУИС-ийн Утга зохиол, урлаг судлалын тэнхимийн багш, судлаач Шагдарын Туяаг урилаа. Кэмбрижийн их сургуульд антропологийн чиглэлээр зэрэг ахиулж доктор болохоор суралцаж буй тэрээр АНУ-ын Висконсин-Милуаки их сургуулийн харьцуулсан уран зохиолын магистр юм. ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Ажил, судалгаатайгаа холбогдуулаад эрдэм шинжилгээний бүтээлүүд байнга уншдаг. Нийгэм соёл, утга зохиолын онолын номууд түлхүү унших хэрэгтэй болдог гэсэн үг л дээ. Өөрөө ч онолын ном унших дуртай. Диссертацдаа зориулаад антропологийн номууд уншиж судалж байна. Хээрийн судалгаагаа хийхээр Монголд ирчихсэн байгаа юм. Энэ хугацаандаа МУИС-т багшилж байгаа болохоор хичээлтэйгээ холбогдуулаад уран зохиолын номууд мэдээж уншина. Сүүлд найзын маань бэлэглэсэн “ Хайрын дөчин дүрэм ” гэдэг ном их таалагдсан. Орчуулга нь маш сайн. Бас, унтахынхаа өмнө Чарльз Боудэний “ Modern History of Mongolia ”-г уншиж байгаа. XVI-XX зууны Монголын түүхийг харуулсан бүтээл юм л даа. Чарльз Боудэн 1950-аад оны үед Монголд ирж тэрхүү номоо хэвлүүлсэн түүхтэй. ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Би онолын бүтээл унших дуртай. Яг ийм тийм гэж нэг ном нэрлэмээргүй байна. Уншсан ном бүхэн нийлээд хур мэдлэг болдог шүү дээ. Ер нь аль нэг зохиолчийг тахин шүтэх хандлагыг дэмждэггүй. Багаасаа ном сонирхож, монгол, орос хэлээр зөндөө уншдаг байлаа. Манай ээж нийгэм судлалын чиглэлийн хүн, Түүхийн хүрээлэнд ажилладаг байсан болохоор манай гэрт түүх, нийгмийн сэдэвтэй ном олон. Тэндээс гарт тааралдсаныг аваад уншдаг байлаа. Манай өвөө шүлэг бичдэг, эмээ маань төрөл бүрийн ном уншдаг, цуглуулдаг хүн байсан. НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Ажил, судалгаатай холбогдолтой номыг бол ширээний ард сууж байгаад нягт уншина. "Close reading" гэдэг дээ. Харин утга зохиол, түүхийн номыг бол голцуу орондоо, тавтайхан унших дуртай. Ном уншиж байгаад унтаад, буцаж сэрээд уншаад л (инээв). БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? (АВТОР) Дэвид Фостер Уоллесын “ Both Flesh and Not ” гэдэг ном. Надад Д.Ф.Уоллес их таалагддаг. Утга зохиолын хүн, гоё ч эсээнүүд бичдэг. Миний хамгийн шимтэж уншдаг зохиолчдын нэг л дээ. Орчин үеийн зохиолч хэр нь ёс суртахууны асуудлыг их хөнддөг. Хэрэглээний, зах зээлийн эдийн засаг, үүнээс уламжлаад нийгэмд гарч байгаа өөрчлөлт, хүний зан авир, сэтгэхүйн хувирал гээд л. Дэвид Фостер Уоллес ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Уолтер Бенжамины " Task of the Translator " гэж алдартай эсээ бий, түүнийг саяхан орчуулсан. Кэмбрижийн их сургуулийн профессор, миний багш Урадын Булагийн жил гаруйн өмнө бичсэн “ Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрхзүйн асуудал ” бүтээлийг МУИС-ийн багш Э.Туулайхүүтэй хамтарч орчуулаад, одоо хэвлэлтээс гарахыг нь хүлээж байна. Яг өөрийн бүтээл гэвэл, диссертациа ном болгож хэвлэнэ дээ. Монголын XX-XXI зууны удирдагчдыг антропологийн үүднээс судалсан бүтээл болох юм. НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Уншиж байгаа номдоо шүүмжлэлтэй хандаж сураасай гэж хүсдэг дээ. Цаагуураа юу хэлэх гээд байна, ямар үзэл баримтлалтай байна вэ, ямар чиг хандлагыг хүмүүст суулгах гээд байна гэх мэтчилэн. Цаад, далд санааг нь ухахгүйгээр ийм зүйлийн тухай, тиймэрхүү агуулгатай гээд өнгөрөх бол өрөөсгөл. Ямар ч зохиолчийн, аль ч номыг шүүмжлэлт нүдээр харж сурах хэрэгтэй. ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? Германд докторын зэрэг хамгаалахаар суралцаж байгаа Н.Манлай гэж судлаач залуу бий. Сүүлд миний бичсэн нэг нийтлэл дээр Франкфуртын сургуулийн утга зохиолын онолын үүднээс задаргаа хийсэн нь тун сонирхолтой байсан.	"Номтой яриа" булангийнхаа энэ удаагийн дугаарт МУИС-ийн Утга зохиол, урлаг судлалын тэнхимийн багш, судлаач Шагдарын Туяаг урилаа. Кэмбрижийн их сургуульд антропологийн чиглэлээр зэрэг ахиулж доктор болохоор суралцаж буй тэрээр АНУ-ын Висконсин-Милуаки их сургуулийн харьцуулсан уран зохиолын магистр юм. ### ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Ажил, судалгаатайгаа холбогдуулаад эрдэм шинжилгээний бүтээлүүд байнга уншдаг. Нийгэм соёл, утга зохиолын онолын номууд түлхүү унших хэрэгтэй болдог гэсэн үг л дээ. Өөрөө ч онолын ном унших дуртай. Диссертацдаа зориулаад антропологийн номууд уншиж судалж байна. Хээрийн судалгаагаа хийхээр Монголд ирчихсэн байгаа юм. Энэ хугацаандаа МУИС-т багшилж байгаа болохоор хичээлтэйгээ холбогдуулаад уран зохиолын номууд мэдээж уншина. Сүүлд найзын маань бэлэглэсэн “Хайрын дөчин дүрэм” гэдэг ном их таалагдсан. Орчуулга нь маш сайн. Бас, унтахынхаа өмнө Чарльз Боудэний “Modern History of Mongolia”-г уншиж байгаа. XVI-XX зууны Монголын түүхийг харуулсан бүтээл юм л даа. Чарльз Боудэн 1950-аад оны үед Монголд ирж тэрхүү номоо хэвлүүлсэн түүхтэй. ### ТАНД ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Би онолын бүтээл унших дуртай. Яг ийм тийм гэж нэг ном нэрлэмээргүй байна. Уншсан ном бүхэн нийлээд хур мэдлэг болдог шүү дээ. Ер нь аль нэг зохиолчийг тахин шүтэх хандлагыг дэмждэггүй. Багаасаа ном сонирхож, монгол, орос хэлээр зөндөө уншдаг байлаа. Манай ээж нийгэм судлалын чиглэлийн хүн, Түүхийн хүрээлэнд ажилладаг байсан болохоор манай гэрт түүх, нийгмийн сэдэвтэй ном олон. Тэндээс гарт тааралдсаныг аваад уншдаг байлаа. Манай өвөө шүлэг бичдэг, эмээ маань төрөл бүрийн ном уншдаг, цуглуулдаг хүн байсан. ### НОМЫГ ЯМАР БАЙДЛААР, ЯАЖ УНШДАГ ВЭ? Ажил, судалгаатай холбогдолтой номыг бол ширээний ард сууж байгаад нягт уншина. "Close reading" гэдэг дээ. Харин утга зохиол, түүхийн номыг бол голцуу орондоо, тавтайхан унших дуртай. Ном уншиж байгаад унтаад, буцаж сэрээд уншаад л (инээв). ### БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? (АВТОР) Дэвид Фостер Уоллесын “Both Flesh and Not” гэдэг ном. Надад Д.Ф.Уоллес их таалагддаг. Утга зохиолын хүн, гоё ч эсээнүүд бичдэг. Миний хамгийн шимтэж уншдаг зохиолчдын нэг л дээ. Орчин үеийн зохиолч хэр нь ёс суртахууны асуудлыг их хөнддөг. Хэрэглээний, зах зээлийн эдийн засаг, үүнээс уламжлаад нийгэмд гарч байгаа өөрчлөлт, хүний зан авир, сэтгэхүйн хувирал гээд л. Дэвид Фостер Уоллес ### ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Уолтер Бенжамины "Task of the Translator" гэж алдартай эсээ бий, түүнийг саяхан орчуулсан. Кэмбрижийн их сургуулийн профессор, миний багш Урадын Булагийн жил гаруйн өмнө бичсэн “Монгол дахь ястны үзэл ба үндэсний эв нэгдэл, тэдгээрт холбогдох эрхзүйн асуудал” бүтээлийг МУИС-ийн багш Э.Туулайхүүтэй хамтарч орчуулаад, одоо хэвлэлтээс гарахыг нь хүлээж байна. Яг өөрийн бүтээл гэвэл, диссертациа ном болгож хэвлэнэ дээ. Монголын XX-XXI зууны удирдагчдыг антропологийн үүднээс судалсан бүтээл болох юм. ### НОМТОЙ ХОЛБООТОЙ ХЭЛМЭЭР САНАГДДАГ ЗҮЙЛ? Уншиж байгаа номдоо шүүмжлэлтэй хандаж сураасай гэж хүсдэг дээ. Цаагуураа юу хэлэх гээд байна, ямар үзэл баримтлалтай байна вэ, ямар чиг хандлагыг хүмүүст суулгах гээд байна гэх мэтчилэн. Цаад, далд санааг нь ухахгүйгээр ийм зүйлийн тухай, тиймэрхүү агуулгатай гээд өнгөрөх бол өрөөсгөл. Ямар ч зохиолчийн, аль ч номыг шүүмжлэлт нүдээр харж сурах хэрэгтэй. ### ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? Германд докторын зэрэг хамгаалахаар суралцаж байгаа Н.Манлай гэж судлаач залуу бий. Сүүлд миний бичсэн нэг нийтлэл дээр Франкфуртын сургуулийн утга зохиолын онолын үүднээс задаргаа хийсэн нь тун сонирхолтой байсан.
https://unread.today/c/book-three-body-problem	Номын тухай	Undral Amarsaikhan	2020-10-03T00:00:00	10 сарын 3, 2020	Гурван биет: Хязгаар үгүй ертөнцийн тухай дуртгал	<div class="article-body"> <h2><span style="font-size: 16px;">Unread-ийн жил бүрийн эцэст ихэд ач холбогдол өгөн эмхэтгэн танилцуулдаг "Оны онцлох ном"-ын жагсаалтад миний бие өнгөрсөн жил "Remembrance of Earth's Past" буюу "Гурван биет" нэрээр орчуулагдсан номыг сонгон оруулсан юм. "Зайлшгүй мөхөлтэй нүүр тулсан хүн төрөлхтнөөс гарах амьд үлдэхийн төлөөх тэмцэл, эцсийн мөчид эгэл хүнээс гарах сэтгэлийн хат, агуу ч гэхэд багадмаар гайхамшиг руу тэмүүлэх хүний зүтгэл мөрөөдлийг энд бүрэн утгаар нь гаргажээ." хэмээн тухайн үед тэмдэглэж байснаа эргэн санав. "Номын тухай" буландаа энэ номыг илүү дэлгэрэнгүй тоймлох хүсэл тээсээр чамгүй удсан ч зориглож орохгүй байсаар өдийг хүргэжээ.</span><div><span style="font-size: 16px;"><br></span></div><div><span style="font-size: 16px;">Гэтэл дөнгөж хэдхэн долоо хоногийн өмнө “Netflix”-ээс уг гурамсан зохиолоор телевизийн цуврал хийх болсноо зарласан нь яг жилийн өмнө уншаад төрж байсан сэтгэгдэл, мэдрэмжийг эргүүлэн авчирч орхив. Түүгээр ч зогсохгүй бүтээгчдээр нь “Game Of Thrones”-ийг дэлгэцнээ амилуулсан Д.Бениофф, Д.Вайсс нар ажиллана гэдгийг мэдсэн нь бөөн хүлээлт үүсгэсэн хэрэг. Тиймдээ ч өнөө цагийн шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиолын салбарын гол төлөөлөгчдийн нэгт тооцогдож буй Лю Цысиний "Гурван биет" зохиолын талаар онцлон хүргэж байна.</span></div></h2><div class="uk-margin-large-bottom uk-margin-large-top"><blockquote class="twitter-tweet" align="center"><p>‘Three-Body Problem’ Series From David Benioff, D.B. Weiss, Alexander Woo Set at Netflix https://t.co/CnPYN9wlkJ</p><a href="https://twitter.com/Variety/status/1300795654948761600" data-datetime="Tue Sep 01 14:00:26 +0000 2020">Tue Sep 01 14:00:26 +0000 2020</a></blockquote></div><script src="//platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script><p></p><p>"Гурван биет" зохиол Монголыг оролцуулан 20 гаруй хэл дээр орчуулагдаж, дэлхий даяар найман сая хувь борлогджээ. 2015 онд алдарт<a href="http://blogs.wsj.com/chinarealtime/2015/08/25/cixin-liu-becomes-first-asian-to-win-hugo-award-for-science-fiction/" target="_blank"> "Hugo Awards"-ийг хүртсэн анхны ази зохиолч болсон</a> нь Лю Цысинийг "элит" ангилалд багтаасан юм. Гэвч тэр үүнээс хавьгүй эрт нэр алдрын оргилд хүрчихсэн байв. Хятадын шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиолын шилдэг бүтээлд олгодог "Galaxy Award"-ийг есөн удаа хүртсэн нь түүний чансааг бүрэн илтгэнэ. Тиймдээ ч түүний зохиол их сургуулийн элсэлтийн шалгалтын материалд эшлэгдэж, өөр нэг нь VII ангийн сургалтын материалд багтсанд гайхах зүйл үгүй. Нэгэн ярилцлагын үеэр сэтгүүлч түүнээс дунд ангийн сурагчдын шалгалтад ирсэн асуултыг үзүүлж, өөрийнх нь бичсэн түүхийн "утга санаа", "үндсэн сэдэл"-ийг тайлбарлах даалгаврыг биелүүлэхийг хүсжээ. Гэвч тэр өөрөө нэгт нь ч зөв хариулж чадаагүй гэдэг.<br></p><p>"Hugo Awards" хүртэж, Барак Обама, Марк Зукерберг зэрэг<a href="https://medium.com/@jafrank09/when-obama-and-zuckerberg-are-your-fan-boys-on-cixin-lius-remembrance-of-earth-s-past-trilogy-97944ac11c0e" target="_blank"> "алдартай фэнүүдтэй" болсон</a> 2015 онд тэр үндсэн ажлаа хүлээлгэж өгөөд гурван жил ч болоогүй байв. 1963 онд Шаньси мужийн Янцюань хэмээх даруухан хотод мэндэлж, одоог хүртэл аж төрсөөр буй тэр 2012 оныг хүртэл орон нутгийн цахилгаан станцад компьютерийн инженерээр ажиллаж байсан нь энэ. "Дуу цөөтэй, гэхдээ логик үндэслэлийг алхам бүрээс эрэлхийлдэг" хэмээн <a href="https://www.npr.org/2014/11/13/363123510/three-body-problem-asks-a-classic-sci-fi-question-in-chinese" target="_blank">NPR-ийн ажигласанчлан </a>тэр их сургуульд байхаас л бичиж эхлэн, төрөл бүрийн сонин, сэтгүүлд өгүүллэгээ илгээсээр 26 настайдаа л анхны түүврээ хэвлүүлжээ. “Гурван биет”-ийн амжилт түүнийг нэр алдрын оргилд дэвшүүлж, зөвхөн энгийн уншигчид дунд төдийгүй мэргэжлийн экспертүүд, эрдэмтэд дунд ч нэр хүндтэй нэгэн болгожээ. Утга зохиолын хүрээнийхэн ч түүнийг хүлээн зөвшөөрч эхлэв. "Хаан ширээний төлөөх тоглоом"-ын зохиолч Жорж Мартин номыг нь уншаад <a href="https://grrm.livejournal.com/426205.html" target="_blank">сэтгэл нь хөдөлсөндөө блог нийтлэл хүртэл бичсэн</a> нь бий. "Гурван биетийн физик" хэмээх тайлбар ном хүртэл хэвлэгдэж, шинжлэх ухааны хүрээлэл дунд зарим санаан дээр нь үндэслэсэн хэлэлцүүлэг ч явагдах болж. Хятадын сансрын агентлагаас түүнийг урьж, эрдэмтэд, инженерүүдийнхээ төсөөллийг нэмэгдүүлэх замаар онолын асуудал дахь бүтээлч ажиллагааг өсгөх зорилготой сургалт хүртэл хийлгэж байсан гэнэ. </p><p>Оршилдоо зохиолчийг нь ийн онцолж буй нь "Гурван биет"-ийн үйл явдал, оргил өрнөл нь тэр чигтээ түүний амьдралын түүхтэй холбоотойд оршино. Түүний намтар, томоохон хэвлэлүүдэд өгсөн ярилцлага, хөрөг нийтлэлүүдийг нь эргүүлж байх үед ерөөс энэ зохиол түүний хувьд өөрийн туулсан амьдралаа эргэн нэг харж, сурч мэдсэн бүх зүйлс, мэдлэг туршлагаараа дамжуулан ирээдүйн тухай хүүрнэсэн мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн билээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/785c3a057096b96a3480aeef28a6ecaa.jpg"></p><div class="image-caption">Дүрслэлийг: Х.Габриелссон</div><p></p><p>Зохиолчийг зургаан настай байхад Хятад улс<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dong_Fang_Hong" target="_blank"> түүхэн дэх анхны хиймэл дагуулаа амжилттай хөөргөсөн</a> нь түүнийг сансар огторгуйд донтуулж орхижээ. Аав нь Жюль Вернийн "Дэлхийн төв рүү аялсан нь" номыг бэлэглэсэн нь түүнд цоо шинэ ертөнцийг нээх шиг л болсон гэнэ. "Маш нарийн деталь, үйл явдлын учир холбоос нь яг л үнэн юм шиг санагдаж билээ" хэмээн тэр хожим дурсжээ. Энэ бүхэн түүнийг шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиол, тэр дундаа сансрын сэдвийг сонгож бичихэд хүргэсэн юм.</p><p>"Гурван биет" бол хүн төрөлхтний 18,906,450 сая жилийн түүхийг хүүрнэсэн аварга бүтээл. Тийм ээ, та буруу уншаагүй, үнэхээр 18 сая жил. Зохиолын эхлэлээс төгсгөл хүртэл тэр одон оронч, улс төрч, социологич, цагдаа, инженер, эрдэмтний нүдээр нийгмийн дэг, хүний мөн чанарыг яруу тодоор харуулж орхижээ. "Бид үнэхээр ганцаараа гэж үү?" хэмээх мөнхийн асуултад хариулт өгсөн нь энэ. Лю Цысин үйл явдлын суурь тайлбар, логик холбоос, технологийн боломжийг нь тайлбарласныг харвал зөвхөн зохиолч бус физикч мэт, дүрүүдийн хөгжил, шийдвэр гаргалтын гогцоо, харилцан ярианы хэмнэлийг нь мэдэрвэл бүр философич ч юм шиг сэтгэгдэл төрүүлнэ. Эртний Египет, Византын эзэнт гүрэн, Чингис хааны цэргийн стратеги, Соёлын хувьсгалын тухай өгүүлснийг нь ухвал бараг түүхч ч мэт. </p><p>Гурван настайдаа тэр Хенанд амьдардаг эмээ өвөөгийнх рүү нүүхээс өөр аргагүй болсон нь Соёлын хувьсгалаас үүдэлтэй. Коммунист намын гишүүн, цэргийн томоохон албан тушаал хашиж байсан аав нь иргэний дайны үеэр эсрэг талд харьяалагдаж байсан дүүгээсээ болж ажлаасаа халагдаж, жижиг уурхай руу нутаг заагдан "цөлөгдсөн" нь тэр. Шөнийн цагаар улаан алчуур гартаа зүүсэн залуус гудамжийг бүрхэж, том машин, буун дуун тасрахгүй байсныг тэр хааяа санана. </p><p>Зохиолын "эхний" гол дүрийн бага нас ч Соёлын хувьсгалтай давхцаж, Эйнштейний харьцангуй онолыг "хүлээн зөвшөөрснийхөө" төлөө амиа алдаж буй аавынхаа үхлийг гэрчилснээр өрнөдөг. Чухам энэ үйл явдал Е Вэньзег тэр чигт нь өөрчилж орхисон хэрэг. Хожим нэртэй физикч болсон энэ бүсгүй харийнхантай хамгийн анх харилцаа тогтоож, тэднийг эх дэлхийдээ урин залж, угтан авахыг амласнаар үйл явдал үргэлжилнэ. Гэхдээ түүний зорилго нь шударга ёс үгүйлэгдэж, тэгш бус байдал ноёлон, найдвар үгүй мэт болчихсон хүн төрөлхтнийг шийтгэх байсан нь асуудлын гол гогцоо байлаа.</p><p>1975 онд өвөө эмээгийнхээ зочлох үед нь тохиосон <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/1975_Banqiao_Dam_failure" target="_blank">Хенаний их үерийг</a> тэр англи орчуулгынхаа оршил хэсэгт эргэн дурссан байдаг. Ганцхан өдөр тасралтгүй орсон аадар бороо тавь гаруй даланг нурааж, ердөө хэдхэн өдрийн дотор 200 мянга гаруй хүн амиа алджээ. Байшин сав нурж, зам харгуй үгүй болж, хүмүүс хөл нүцгэн амь тэмцэн зугтааж байхыг харсан тэр "дэлхийн төгсгөл гэж ийм л байдаг байх нь" хэмээн бодсон гэдэг.</p><p>Тиймдээ ч тэр зохиолын турш дэлхийн төгсгөлийг хэд хэдэн янзаар төсөөлжээ. Эхлээд улс үндэстэн, дараа нь хүн төрөлхтөн, тэгээд эх дэлхий, цаашлаад нарны аймаг, тэгээд ертөнц тэр чигээрээ. Е Вэньзегийн холбогдсон харийнхан гурван нартай гараг дээр оршин суудаг, тэр онцлог нь тэдний гарагийг соёл иргэншил тогтвортой оршин тогтнох аргагүй, айдас хүйдсээр дүүрэн орчин болгон хувиргасан байж. Технологийн дэвшилд нэгэнт хүрэхдээ тэд өөр гарагийг эзлэн суухаас өөр сонголтгүй гэдгийг ойлгож, эрэл хайгуулаа оддын аймгаас хийж байх тэр үед дэлхийгээс дуудлага ирсэн аж. Ингээд дөрвөн гэрлийн жилийн айсуй орших соёл иргэншил эх дэлхийг эзлэхээр супер флотоо илгээжээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/eec3dd9a56da966dd87cd47b760f6026.jpg"></p><p></p><p>Хэрэв та харийн арми дэлхий дээр 450 жилийн дараа ирж биднийг хоморголон устгаж, гарагийг маань эзэн сууна гэдгийг мэдвэл яах байсан бэ?</p><p>Энэ бол зохиолчийн бидэнд тавьсан эхний асуулт. </p><p>Магадгүй энэ бүхэн бидний асуудал биш байж болох юм. Дараагийн үеийнхэн учрыг нь олно биз гээд орхиж ч мэдэх. Бидэнд ийм хувь заяа тохиогоогүй нь зол юм даа гээд санаа ч амрах хүн ч олдох байх. Гэхдээ хүн төрөлхтөн үргэлж л хүнд хэцүү рүү зүтгэж, асуудал бэрхшээл рүү тэмүүлж, сорил бэрхшээлийг давсаар өдий хүрсэн биш гэж үү?</p><p>Тиймдээ ч хүн төрөлхтөн тэмцэхээр шийдэж, эсрэг төлөвлөгөө боловсруулж эхэлнэ. Энэ талаас нь харвал энэ зохиол "өөдрөг" мэт.<br></p><p>Зохиолын эхний боть эх дэлхий дээр, бидний цаг үед өрнөнө. Зарим үйл явдал виртуал орчинд, тоглоомон дунд өнгөрөх нь бас сонирхолтой. Хоёр дахь бүлэгт хүн технологийн үсрэнгүй хөгжилд хүрч, нарны аймгаасаа гарч, гараг хоорондын биет болсон байхтай тулгарна. Нэг хэсэг нь харин шоргоолжийн өнцгөөс өгүүлэгддэг нь соньхон. Харин гурав дахь боть нь дуусахад аль хэдийн 18 сая жил өнгөрчихсөн, хэд хэдэн хэмжээс дамжсан өрнөлтэй, ертөнц хоорондын тэмцэл дунд та орооцолдчихсон байх болно. "The London Review of Books" уг гурвалыг <a href="https://www.lrb.co.uk/the-paper/v40/n03/nick-richardson/even-what-doesn-t-happen-is-epic" target="_blank">"магадгүй хамгийн амбицлаг шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиол" хэмээн дүгнэсэн</a> нь тийм ч дэгсдүүлээгүй мэт санагдана.</p><p>Үйл явдлын дүрслэл, орчин тойрны төсөөлөл нь үнэхээр тансаг ажээ. Уг зохиолыг монгол хэл рүү хөрвүүлсэн хүн нь гүүш Д.Болдбаатар байсанд үнэхээр талархав. Магадгүй түүний хамгийн шилдэг орчуулга энэ ч байж мэднэ. Дорнын соёл өөрөө бидэнд илүү ойр наалддаг, дүрүүдийн үг хэллэг, шийдвэр гаргалтын үндэс нь илүү ойлгогдож байснаас ч тийм сэтгэгдэл төрсөн байж магад. Үнэхээр л дурын хуудсаа эргүүлэхэд нүдэнд шууд төсөөлөгдөх гайхалтай уран дүрслэлүүдтэй учрах вий.</p><p>Нөгөө талаар зохиолч Хятадын соёл, түүхийн чухал мөчүүдийг маш ухаалгаар шингээсэн нь илт мэдрэгдэнэ. Хятад үндэстний соёлын гол онцлог, бахархал, зарчмын талаар та зохиолоос тодорхой ойлголт авна. Үргэлж л барууныхан ялдаг, ноёлдог, шийддэг, бидний харж дадсан өрнөлөөс ялгаатай учир та уйдахгүй болов уу.</p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/H4mXzUi5rfg?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Ертөнцийг балар ой хэмээн төсөөл. Ойгоор дүүрэн идшээ хайн шүлсээ асгаруулсан араатан амьтдыг тус бүрд нь соёл иргэншил байна хэмээн сэтгэ. Тэдэнд өмнөө таарах амьтан хэн байх нь хамаагүй, амьд үлдэхийн төлөө тэд бүхнийг хийж, ямар ч аргаар хамаагүй намнахыг л бодох болно. Тийм үед хамгийн найдвартай амьд үлдэх арга юу байх вэ?</p><p>Энэ бол зохиолчийн тавьсан хоёр дахь том асуулт.</p><p>Дэлхийг аврах үүрэг хүлээсэн "хана ширтэгч" чухам үүнд шийдэл эрнэ. Бөөн анчид руу нөгөө талынхаа байршлыг мэдээлж, өөрсдөө харин ертөнцөөс бүх холбоогоо таслан чимээгүй суухыг санал болгоно. Гэвч хүссэн хүсээгүй, өөр хаа нэгтээ доншуучлах хэн нэгэн биднийг олж, хэзээ нэгэн цагт ямар ч аргагүйгээр устгах нь гарцаагүй. Балар ойд зөвхөн хамгийн харгис, хамгийн хүчтэй нь л ялна. Энэ талаас нь харвал энэ зохиол гутранги ч юм шиг.</p><p>Амьд үлдэхийн төлөөх хүн төрөлхтний тэмцэл бидний төсөөлөлд ч багтамгүй байдлаар энд өрнөх ажээ. Супер хатуу наноматериал олж, түүгээрээ сансарт гарах цахилгаан шат бүтээх ч шиг. Нарыг радио долгион цацагчаар ашиглах санаа ч энд бий. Таталцлыг өөрсдөө үүсгэдэг хиймэл гарагийн тогтолцоог ч хүн бүтээжээ. Физикийн нарийн төвөгтэй ойлголтууд, түүний хэрэглээний талаарх тайлбарууд нь таныг багахан зовоож мэдэх ч бодит хэрэглээ, үр дүнг нь буусан байдлаар нь уншвал хэсэгтээ таныг "галлах" сэдэл дүүрэн бий.</p><p>Тоймынхоо гарчигт онцолсон "хязгаар үгүй ертөнц" хэмээх үг зохиолыг уншиж байх үед толгойноос гаралгүй эргэлдсээр байлаа. Энд хөврөх үйл явдалд цаг хугацаа, орон зайн хязгаар гэж үнэхээр үгүй ажээ. Гэрлийн хурдаар чөлөөтэй аялж, өөр ертөнцүүдээр хэрэн хэсүүчлэх тухай олон түүхтэй бид учирч л байсан. Санаанд багтамгүй технологи, боломжгүй мэт санагдах шийдлүүдтэй ч нүүр тулсаар л ирсэн. Гэвч "Гурван биет" шиг алмайруулж, гайхшируулж, бас эргэлзүүлсэн нь тийм ч их байгаагүй мэт санагдана. Бүр эхэнд дурдсан телевизийн цуврал хийх болсноо зарлахдаа “Netflix”-ийн дэд ерөнхийлөгч Р.Фридландер <a href="https://about.netflix.com/en/news/the-three-body-problem-netflix-original-series" target="_blank">"миний зөгнөлт зохиолын талаарх ойлголтыг тэр чигт нь эвдэж хаясан" хэмээснийг хараад </a>толгой дохиж суулаа. Зөгнөлт зохиолд шинжлэх ухааны суурь ойлголтуудыг ашиглаж, таамаг төдийхөн буй бидний хараахан таньж мэдээгүй, олж нээж амжаагүй байгаа онол, ойлголтуудыг цэгцтэй, ухаалгаар ашигласан нь ийм сэтгэгдэл төрүүлсэн байж мэднэ. Эсвэл дүрүүдийн шийдвэр гаргалт, тэдний зуун дамнасан характерын хөгжил, хоорондын харилцаа нь дэндүү бодитой санагдсан болохоор ч байж болно.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/4f7357e216bb160df112124ced48cb4e.jpg"></p><p></p><p><i>Зохиолчийн бидэнд тавьсан асуулт үүгээр дуусаагүй. Гэхдээ энд хүрээд бусдыг нь танд үлдээе. Зөгнөлт зохиол нууцлаг байх тусмаа амттай байдаггүй гэж үү?</i></p><p><i>Асар нарийн төсөөлөл, дүрслэхэд төвөгтэй холбоосуудтай учир телевизийн цуврал нь <a href="https://www.theringer.com/tv/2020/9/1/21417294/three-body-problem-netflix-benioff-weiss" target="_blank">амжилт олохгүй ч байж магад</a>. Гэхдээ зохиолын багахан хэсгээс нь л сэдэвлэн бүтээсэн "The Wandering Earth" кино хоёр долоо хоногийн дотор хагас тэрбум ам.долларын орлого олж, Хятадын бүх цаг үеийн <a href="https://www.channelnewsasia.com/news/commentary/the-wandering-earth-box-office-records-captured-china-hearts-11239286" target="_blank">хамгийн өндөр орлоготой киноны жагсаалтад бичигдэж эхэлснийг</a> сануулъя. </i></p><p><i>Супер сансрын хөлөг, дийлдэшгүй мэт санагдах дайсан. Тархи дэлбэлэм технологи, санаанд оромгүй тайллууд. Дэлхийн төгсгөл, амьд үлдэхийн төлөөх тэмцэл. Ертөнц хоорондын дайн, хэмжээс дамнасан аялал.</i></p><p><i>Энэ бол байдаг л нэг зөгнөлт зохиол биш. Хожмоо классик хэмээн үнэлэгдэх, бүтэн үеийн зөгнөлт зохиолын өнгийг тодорхойлсон хэмээн тэмдэглэгдэх, зохиолчоо "суутнуудын" эгнээнд эгнэгт үлдээх бүтээл болсон мэт санагдлаа. </i></p> </div>	Unread-ийн жил бүрийн эцэст ихэд ач холбогдол өгөн эмхэтгэн танилцуулдаг "Оны онцлох ном"-ын жагсаалтад миний бие өнгөрсөн жил "Remembrance of Earth's Past" буюу "Гурван биет" нэрээр орчуулагдсан номыг сонгон оруулсан юм. "Зайлшгүй мөхөлтэй нүүр тулсан хүн төрөлхтнөөс гарах амьд үлдэхийн төлөөх тэмцэл, эцсийн мөчид эгэл хүнээс гарах сэтгэлийн хат, агуу ч гэхэд багадмаар гайхамшиг руу тэмүүлэх хүний зүтгэл мөрөөдлийг энд бүрэн утгаар нь гаргажээ." хэмээн тухайн үед тэмдэглэж байснаа эргэн санав. "Номын тухай" буландаа энэ номыг илүү дэлгэрэнгүй тоймлох хүсэл тээсээр чамгүй удсан ч зориглож орохгүй байсаар өдийг хүргэжээ. Гэтэл дөнгөж хэдхэн долоо хоногийн өмнө “Netflix”-ээс уг гурамсан зохиолоор телевизийн цуврал хийх болсноо зарласан нь яг жилийн өмнө уншаад төрж байсан сэтгэгдэл, мэдрэмжийг эргүүлэн авчирч орхив. Түүгээр ч зогсохгүй бүтээгчдээр нь “Game Of Thrones”-ийг дэлгэцнээ амилуулсан Д.Бениофф, Д.Вайсс нар ажиллана гэдгийг мэдсэн нь бөөн хүлээлт үүсгэсэн хэрэг. Тиймдээ ч өнөө цагийн шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиолын салбарын гол төлөөлөгчдийн нэгт тооцогдож буй Лю Цысиний "Гурван биет" зохиолын талаар онцлон хүргэж байна. ‘Three-Body Problem’ Series From David Benioff, D.B. Weiss, Alexander Woo Set at Netflix https://t.co/CnPYN9wlkJ Tue Sep 01 14:00:26 +0000 2020 "Гурван биет" зохиол Монголыг оролцуулан 20 гаруй хэл дээр орчуулагдаж, дэлхий даяар найман сая хувь борлогджээ. 2015 онд алдарт "Hugo Awards"-ийг хүртсэн анхны ази зохиолч болсон нь Лю Цысинийг "элит" ангилалд багтаасан юм. Гэвч тэр үүнээс хавьгүй эрт нэр алдрын оргилд хүрчихсэн байв. Хятадын шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиолын шилдэг бүтээлд олгодог "Galaxy Award"-ийг есөн удаа хүртсэн нь түүний чансааг бүрэн илтгэнэ. Тиймдээ ч түүний зохиол их сургуулийн элсэлтийн шалгалтын материалд эшлэгдэж, өөр нэг нь VII ангийн сургалтын материалд багтсанд гайхах зүйл үгүй. Нэгэн ярилцлагын үеэр сэтгүүлч түүнээс дунд ангийн сурагчдын шалгалтад ирсэн асуултыг үзүүлж, өөрийнх нь бичсэн түүхийн "утга санаа", "үндсэн сэдэл"-ийг тайлбарлах даалгаврыг биелүүлэхийг хүсжээ. Гэвч тэр өөрөө нэгт нь ч зөв хариулж чадаагүй гэдэг. "Hugo Awards" хүртэж, Барак Обама, Марк Зукерберг зэрэг "алдартай фэнүүдтэй" болсон 2015 онд тэр үндсэн ажлаа хүлээлгэж өгөөд гурван жил ч болоогүй байв. 1963 онд Шаньси мужийн Янцюань хэмээх даруухан хотод мэндэлж, одоог хүртэл аж төрсөөр буй тэр 2012 оныг хүртэл орон нутгийн цахилгаан станцад компьютерийн инженерээр ажиллаж байсан нь энэ. "Дуу цөөтэй, гэхдээ логик үндэслэлийг алхам бүрээс эрэлхийлдэг" хэмээн NPR-ийн ажигласанчлан тэр их сургуульд байхаас л бичиж эхлэн, төрөл бүрийн сонин, сэтгүүлд өгүүллэгээ илгээсээр 26 настайдаа л анхны түүврээ хэвлүүлжээ. “Гурван биет”-ийн амжилт түүнийг нэр алдрын оргилд дэвшүүлж, зөвхөн энгийн уншигчид дунд төдийгүй мэргэжлийн экспертүүд, эрдэмтэд дунд ч нэр хүндтэй нэгэн болгожээ. Утга зохиолын хүрээнийхэн ч түүнийг хүлээн зөвшөөрч эхлэв. "Хаан ширээний төлөөх тоглоом"-ын зохиолч Жорж Мартин номыг нь уншаад сэтгэл нь хөдөлсөндөө блог нийтлэл хүртэл бичсэн нь бий. "Гурван биетийн физик" хэмээх тайлбар ном хүртэл хэвлэгдэж, шинжлэх ухааны хүрээлэл дунд зарим санаан дээр нь үндэслэсэн хэлэлцүүлэг ч явагдах болж. Хятадын сансрын агентлагаас түүнийг урьж, эрдэмтэд, инженерүүдийнхээ төсөөллийг нэмэгдүүлэх замаар онолын асуудал дахь бүтээлч ажиллагааг өсгөх зорилготой сургалт хүртэл хийлгэж байсан гэнэ. Оршилдоо зохиолчийг нь ийн онцолж буй нь "Гурван биет"-ийн үйл явдал, оргил өрнөл нь тэр чигтээ түүний амьдралын түүхтэй холбоотойд оршино. Түүний намтар, томоохон хэвлэлүүдэд өгсөн ярилцлага, хөрөг нийтлэлүүдийг нь эргүүлж байх үед ерөөс энэ зохиол түүний хувьд өөрийн туулсан амьдралаа эргэн нэг харж, сурч мэдсэн бүх зүйлс, мэдлэг туршлагаараа дамжуулан ирээдүйн тухай хүүрнэсэн мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн билээ. Дүрслэлийг: Х.Габриелссон Зохиолчийг зургаан настай байхад Хятад улс түүхэн дэх анхны хиймэл дагуулаа амжилттай хөөргөсөн нь түүнийг сансар огторгуйд донтуулж орхижээ. Аав нь Жюль Вернийн "Дэлхийн төв рүү аялсан нь" номыг бэлэглэсэн нь түүнд цоо шинэ ертөнцийг нээх шиг л болсон гэнэ. "Маш нарийн деталь, үйл явдлын учир холбоос нь яг л үнэн юм шиг санагдаж билээ" хэмээн тэр хожим дурсжээ. Энэ бүхэн түүнийг шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиол, тэр дундаа сансрын сэдвийг сонгож бичихэд хүргэсэн юм. "Гурван биет" бол хүн төрөлхтний 18,906,450 сая жилийн түүхийг хүүрнэсэн аварга бүтээл. Тийм ээ, та буруу уншаагүй, үнэхээр 18 сая жил. Зохиолын эхлэлээс төгсгөл хүртэл тэр одон оронч, улс төрч, социологич, цагдаа, инженер, эрдэмтний нүдээр нийгмийн дэг, хүний мөн чанарыг яруу тодоор харуулж орхижээ. "Бид үнэхээр ганцаараа гэж үү?" хэмээх мөнхийн асуултад хариулт өгсөн нь энэ. Лю Цысин үйл явдлын суурь тайлбар, логик холбоос, технологийн боломжийг нь тайлбарласныг харвал зөвхөн зохиолч бус физикч мэт, дүрүүдийн хөгжил, шийдвэр гаргалтын гогцоо, харилцан ярианы хэмнэлийг нь мэдэрвэл бүр философич ч юм шиг сэтгэгдэл төрүүлнэ. Эртний Египет, Византын эзэнт гүрэн, Чингис хааны цэргийн стратеги, Соёлын хувьсгалын тухай өгүүлснийг нь ухвал бараг түүхч ч мэт. Гурван настайдаа тэр Хенанд амьдардаг эмээ өвөөгийнх рүү нүүхээс өөр аргагүй болсон нь Соёлын хувьсгалаас үүдэлтэй. Коммунист намын гишүүн, цэргийн томоохон албан тушаал хашиж байсан аав нь иргэний дайны үеэр эсрэг талд харьяалагдаж байсан дүүгээсээ болж ажлаасаа халагдаж, жижиг уурхай руу нутаг заагдан "цөлөгдсөн" нь тэр. Шөнийн цагаар улаан алчуур гартаа зүүсэн залуус гудамжийг бүрхэж, том машин, буун дуун тасрахгүй байсныг тэр хааяа санана. Зохиолын "эхний" гол дүрийн бага нас ч Соёлын хувьсгалтай давхцаж, Эйнштейний харьцангуй онолыг "хүлээн зөвшөөрснийхөө" төлөө амиа алдаж буй аавынхаа үхлийг гэрчилснээр өрнөдөг. Чухам энэ үйл явдал Е Вэньзег тэр чигт нь өөрчилж орхисон хэрэг. Хожим нэртэй физикч болсон энэ бүсгүй харийнхантай хамгийн анх харилцаа тогтоож, тэднийг эх дэлхийдээ урин залж, угтан авахыг амласнаар үйл явдал үргэлжилнэ. Гэхдээ түүний зорилго нь шударга ёс үгүйлэгдэж, тэгш бус байдал ноёлон, найдвар үгүй мэт болчихсон хүн төрөлхтнийг шийтгэх байсан нь асуудлын гол гогцоо байлаа. 1975 онд өвөө эмээгийнхээ зочлох үед нь тохиосон Хенаний их үерийг тэр англи орчуулгынхаа оршил хэсэгт эргэн дурссан байдаг. Ганцхан өдөр тасралтгүй орсон аадар бороо тавь гаруй даланг нурааж, ердөө хэдхэн өдрийн дотор 200 мянга гаруй хүн амиа алджээ. Байшин сав нурж, зам харгуй үгүй болж, хүмүүс хөл нүцгэн амь тэмцэн зугтааж байхыг харсан тэр "дэлхийн төгсгөл гэж ийм л байдаг байх нь" хэмээн бодсон гэдэг. Тиймдээ ч тэр зохиолын турш дэлхийн төгсгөлийг хэд хэдэн янзаар төсөөлжээ. Эхлээд улс үндэстэн, дараа нь хүн төрөлхтөн, тэгээд эх дэлхий, цаашлаад нарны аймаг, тэгээд ертөнц тэр чигээрээ. Е Вэньзегийн холбогдсон харийнхан гурван нартай гараг дээр оршин суудаг, тэр онцлог нь тэдний гарагийг соёл иргэншил тогтвортой оршин тогтнох аргагүй, айдас хүйдсээр дүүрэн орчин болгон хувиргасан байж. Технологийн дэвшилд нэгэнт хүрэхдээ тэд өөр гарагийг эзлэн суухаас өөр сонголтгүй гэдгийг ойлгож, эрэл хайгуулаа оддын аймгаас хийж байх тэр үед дэлхийгээс дуудлага ирсэн аж. Ингээд дөрвөн гэрлийн жилийн айсуй орших соёл иргэншил эх дэлхийг эзлэхээр супер флотоо илгээжээ. Хэрэв та харийн арми дэлхий дээр 450 жилийн дараа ирж биднийг хоморголон устгаж, гарагийг маань эзэн сууна гэдгийг мэдвэл яах байсан бэ? Энэ бол зохиолчийн бидэнд тавьсан эхний асуулт. Магадгүй энэ бүхэн бидний асуудал биш байж болох юм. Дараагийн үеийнхэн учрыг нь олно биз гээд орхиж ч мэдэх. Бидэнд ийм хувь заяа тохиогоогүй нь зол юм даа гээд санаа ч амрах хүн ч олдох байх. Гэхдээ хүн төрөлхтөн үргэлж л хүнд хэцүү рүү зүтгэж, асуудал бэрхшээл рүү тэмүүлж, сорил бэрхшээлийг давсаар өдий хүрсэн биш гэж үү? Тиймдээ ч хүн төрөлхтөн тэмцэхээр шийдэж, эсрэг төлөвлөгөө боловсруулж эхэлнэ. Энэ талаас нь харвал энэ зохиол "өөдрөг" мэт. Зохиолын эхний боть эх дэлхий дээр, бидний цаг үед өрнөнө. Зарим үйл явдал виртуал орчинд, тоглоомон дунд өнгөрөх нь бас сонирхолтой. Хоёр дахь бүлэгт хүн технологийн үсрэнгүй хөгжилд хүрч, нарны аймгаасаа гарч, гараг хоорондын биет болсон байхтай тулгарна. Нэг хэсэг нь харин шоргоолжийн өнцгөөс өгүүлэгддэг нь соньхон. Харин гурав дахь боть нь дуусахад аль хэдийн 18 сая жил өнгөрчихсөн, хэд хэдэн хэмжээс дамжсан өрнөлтэй, ертөнц хоорондын тэмцэл дунд та орооцолдчихсон байх болно. "The London Review of Books" уг гурвалыг "магадгүй хамгийн амбицлаг шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиол" хэмээн дүгнэсэн нь тийм ч дэгсдүүлээгүй мэт санагдана. Үйл явдлын дүрслэл, орчин тойрны төсөөлөл нь үнэхээр тансаг ажээ. Уг зохиолыг монгол хэл рүү хөрвүүлсэн хүн нь гүүш Д.Болдбаатар байсанд үнэхээр талархав. Магадгүй түүний хамгийн шилдэг орчуулга энэ ч байж мэднэ. Дорнын соёл өөрөө бидэнд илүү ойр наалддаг, дүрүүдийн үг хэллэг, шийдвэр гаргалтын үндэс нь илүү ойлгогдож байснаас ч тийм сэтгэгдэл төрсөн байж магад. Үнэхээр л дурын хуудсаа эргүүлэхэд нүдэнд шууд төсөөлөгдөх гайхалтай уран дүрслэлүүдтэй учрах вий. Нөгөө талаар зохиолч Хятадын соёл, түүхийн чухал мөчүүдийг маш ухаалгаар шингээсэн нь илт мэдрэгдэнэ. Хятад үндэстний соёлын гол онцлог, бахархал, зарчмын талаар та зохиолоос тодорхой ойлголт авна. Үргэлж л барууныхан ялдаг, ноёлдог, шийддэг, бидний харж дадсан өрнөлөөс ялгаатай учир та уйдахгүй болов уу. Ертөнцийг балар ой хэмээн төсөөл. Ойгоор дүүрэн идшээ хайн шүлсээ асгаруулсан араатан амьтдыг тус бүрд нь соёл иргэншил байна хэмээн сэтгэ. Тэдэнд өмнөө таарах амьтан хэн байх нь хамаагүй, амьд үлдэхийн төлөө тэд бүхнийг хийж, ямар ч аргаар хамаагүй намнахыг л бодох болно. Тийм үед хамгийн найдвартай амьд үлдэх арга юу байх вэ? Энэ бол зохиолчийн тавьсан хоёр дахь том асуулт. Дэлхийг аврах үүрэг хүлээсэн "хана ширтэгч" чухам үүнд шийдэл эрнэ. Бөөн анчид руу нөгөө талынхаа байршлыг мэдээлж, өөрсдөө харин ертөнцөөс бүх холбоогоо таслан чимээгүй суухыг санал болгоно. Гэвч хүссэн хүсээгүй, өөр хаа нэгтээ доншуучлах хэн нэгэн биднийг олж, хэзээ нэгэн цагт ямар ч аргагүйгээр устгах нь гарцаагүй. Балар ойд зөвхөн хамгийн харгис, хамгийн хүчтэй нь л ялна. Энэ талаас нь харвал энэ зохиол гутранги ч юм шиг. Амьд үлдэхийн төлөөх хүн төрөлхтний тэмцэл бидний төсөөлөлд ч багтамгүй байдлаар энд өрнөх ажээ. Супер хатуу наноматериал олж, түүгээрээ сансарт гарах цахилгаан шат бүтээх ч шиг. Нарыг радио долгион цацагчаар ашиглах санаа ч энд бий. Таталцлыг өөрсдөө үүсгэдэг хиймэл гарагийн тогтолцоог ч хүн бүтээжээ. Физикийн нарийн төвөгтэй ойлголтууд, түүний хэрэглээний талаарх тайлбарууд нь таныг багахан зовоож мэдэх ч бодит хэрэглээ, үр дүнг нь буусан байдлаар нь уншвал хэсэгтээ таныг "галлах" сэдэл дүүрэн бий. Тоймынхоо гарчигт онцолсон "хязгаар үгүй ертөнц" хэмээх үг зохиолыг уншиж байх үед толгойноос гаралгүй эргэлдсээр байлаа. Энд хөврөх үйл явдалд цаг хугацаа, орон зайн хязгаар гэж үнэхээр үгүй ажээ. Гэрлийн хурдаар чөлөөтэй аялж, өөр ертөнцүүдээр хэрэн хэсүүчлэх тухай олон түүхтэй бид учирч л байсан. Санаанд багтамгүй технологи, боломжгүй мэт санагдах шийдлүүдтэй ч нүүр тулсаар л ирсэн. Гэвч "Гурван биет" шиг алмайруулж, гайхшируулж, бас эргэлзүүлсэн нь тийм ч их байгаагүй мэт санагдана. Бүр эхэнд дурдсан телевизийн цуврал хийх болсноо зарлахдаа “Netflix”-ийн дэд ерөнхийлөгч Р.Фридландер "миний зөгнөлт зохиолын талаарх ойлголтыг тэр чигт нь эвдэж хаясан" хэмээснийг хараад толгой дохиж суулаа. Зөгнөлт зохиолд шинжлэх ухааны суурь ойлголтуудыг ашиглаж, таамаг төдийхөн буй бидний хараахан таньж мэдээгүй, олж нээж амжаагүй байгаа онол, ойлголтуудыг цэгцтэй, ухаалгаар ашигласан нь ийм сэтгэгдэл төрүүлсэн байж мэднэ. Эсвэл дүрүүдийн шийдвэр гаргалт, тэдний зуун дамнасан характерын хөгжил, хоорондын харилцаа нь дэндүү бодитой санагдсан болохоор ч байж болно. Зохиолчийн бидэнд тавьсан асуулт үүгээр дуусаагүй. Гэхдээ энд хүрээд бусдыг нь танд үлдээе. Зөгнөлт зохиол нууцлаг байх тусмаа амттай байдаггүй гэж үү? Асар нарийн төсөөлөл, дүрслэхэд төвөгтэй холбоосуудтай учир телевизийн цуврал нь амжилт олохгүй ч байж магад . Гэхдээ зохиолын багахан хэсгээс нь л сэдэвлэн бүтээсэн "The Wandering Earth" кино хоёр долоо хоногийн дотор хагас тэрбум ам.долларын орлого олж, Хятадын бүх цаг үеийн хамгийн өндөр орлоготой киноны жагсаалтад бичигдэж эхэлснийг сануулъя. Супер сансрын хөлөг, дийлдэшгүй мэт санагдах дайсан. Тархи дэлбэлэм технологи, санаанд оромгүй тайллууд. Дэлхийн төгсгөл, амьд үлдэхийн төлөөх тэмцэл. Ертөнц хоорондын дайн, хэмжээс дамнасан аялал. Энэ бол байдаг л нэг зөгнөлт зохиол биш. Хожмоо классик хэмээн үнэлэгдэх, бүтэн үеийн зөгнөлт зохиолын өнгийг тодорхойлсон хэмээн тэмдэглэгдэх, зохиолчоо "суутнуудын" эгнээнд эгнэгт үлдээх бүтээл болсон мэт санагдлаа.	Unread-ийн жил бүрийн эцэст ихэд ач холбогдол өгөн эмхэтгэн танилцуулдаг "Оны онцлох ном"-ын жагсаалтад миний бие өнгөрсөн жил "Remembrance of Earth's Past" буюу "Гурван биет" нэрээр орчуулагдсан номыг сонгон оруулсан юм. "Зайлшгүй мөхөлтэй нүүр тулсан хүн төрөлхтнөөс гарах амьд үлдэхийн төлөөх тэмцэл, эцсийн мөчид эгэл хүнээс гарах сэтгэлийн хат, агуу ч гэхэд багадмаар гайхамшиг руу тэмүүлэх хүний зүтгэл мөрөөдлийг энд бүрэн утгаар нь гаргажээ." хэмээн тухайн үед тэмдэглэж байснаа эргэн санав. "Номын тухай" буландаа энэ номыг илүү дэлгэрэнгүй тоймлох хүсэл тээсээр чамгүй удсан ч зориглож орохгүй байсаар өдийг хүргэжээ. Гэтэл дөнгөж хэдхэн долоо хоногийн өмнө “Netflix”-ээс уг гурамсан зохиолоор телевизийн цуврал хийх болсноо зарласан нь яг жилийн өмнө уншаад төрж байсан сэтгэгдэл, мэдрэмжийг эргүүлэн авчирч орхив. Түүгээр ч зогсохгүй бүтээгчдээр нь “Game Of Thrones”-ийг дэлгэцнээ амилуулсан Д.Бениофф, Д.Вайсс нар ажиллана гэдгийг мэдсэн нь бөөн хүлээлт үүсгэсэн хэрэг. Тиймдээ ч өнөө цагийн шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиолын салбарын гол төлөөлөгчдийн нэгт тооцогдож буй Лю Цысиний "Гурван биет" зохиолын талаар онцлон хүргэж байна. > ‘Three-Body Problem’ Series From David Benioff, D.B. Weiss, Alexander Woo Set at Netflix https://t.co/CnPYN9wlkJ > > Tue Sep 01 14:00:26 +0000 2020 "Гурван биет" зохиол Монголыг оролцуулан 20 гаруй хэл дээр орчуулагдаж, дэлхий даяар найман сая хувь борлогджээ. 2015 онд алдарт "Hugo Awards"-ийг хүртсэн анхны ази зохиолч болсон нь Лю Цысинийг "элит" ангилалд багтаасан юм. Гэвч тэр үүнээс хавьгүй эрт нэр алдрын оргилд хүрчихсэн байв. Хятадын шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиолын шилдэг бүтээлд олгодог "Galaxy Award"-ийг есөн удаа хүртсэн нь түүний чансааг бүрэн илтгэнэ. Тиймдээ ч түүний зохиол их сургуулийн элсэлтийн шалгалтын материалд эшлэгдэж, өөр нэг нь VII ангийн сургалтын материалд багтсанд гайхах зүйл үгүй. Нэгэн ярилцлагын үеэр сэтгүүлч түүнээс дунд ангийн сурагчдын шалгалтад ирсэн асуултыг үзүүлж, өөрийнх нь бичсэн түүхийн "утга санаа", "үндсэн сэдэл"-ийг тайлбарлах даалгаврыг биелүүлэхийг хүсжээ. Гэвч тэр өөрөө нэгт нь ч зөв хариулж чадаагүй гэдэг. "Hugo Awards" хүртэж, Барак Обама, Марк Зукерберг зэрэг "алдартай фэнүүдтэй" болсон 2015 онд тэр үндсэн ажлаа хүлээлгэж өгөөд гурван жил ч болоогүй байв. 1963 онд Шаньси мужийн Янцюань хэмээх даруухан хотод мэндэлж, одоог хүртэл аж төрсөөр буй тэр 2012 оныг хүртэл орон нутгийн цахилгаан станцад компьютерийн инженерээр ажиллаж байсан нь энэ. "Дуу цөөтэй, гэхдээ логик үндэслэлийг алхам бүрээс эрэлхийлдэг" хэмээн NPR-ийн ажигласанчлан тэр их сургуульд байхаас л бичиж эхлэн, төрөл бүрийн сонин, сэтгүүлд өгүүллэгээ илгээсээр 26 настайдаа л анхны түүврээ хэвлүүлжээ. “Гурван биет”-ийн амжилт түүнийг нэр алдрын оргилд дэвшүүлж, зөвхөн энгийн уншигчид дунд төдийгүй мэргэжлийн экспертүүд, эрдэмтэд дунд ч нэр хүндтэй нэгэн болгожээ. Утга зохиолын хүрээнийхэн ч түүнийг хүлээн зөвшөөрч эхлэв. "Хаан ширээний төлөөх тоглоом"-ын зохиолч Жорж Мартин номыг нь уншаад сэтгэл нь хөдөлсөндөө блог нийтлэл хүртэл бичсэн нь бий. "Гурван биетийн физик" хэмээх тайлбар ном хүртэл хэвлэгдэж, шинжлэх ухааны хүрээлэл дунд зарим санаан дээр нь үндэслэсэн хэлэлцүүлэг ч явагдах болж. Хятадын сансрын агентлагаас түүнийг урьж, эрдэмтэд, инженерүүдийнхээ төсөөллийг нэмэгдүүлэх замаар онолын асуудал дахь бүтээлч ажиллагааг өсгөх зорилготой сургалт хүртэл хийлгэж байсан гэнэ. Оршилдоо зохиолчийг нь ийн онцолж буй нь "Гурван биет"-ийн үйл явдал, оргил өрнөл нь тэр чигтээ түүний амьдралын түүхтэй холбоотойд оршино. Түүний намтар, томоохон хэвлэлүүдэд өгсөн ярилцлага, хөрөг нийтлэлүүдийг нь эргүүлж байх үед ерөөс энэ зохиол түүний хувьд өөрийн туулсан амьдралаа эргэн нэг харж, сурч мэдсэн бүх зүйлс, мэдлэг туршлагаараа дамжуулан ирээдүйн тухай хүүрнэсэн мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн билээ. Дүрслэлийг: Х.Габриелссон Зохиолчийг зургаан настай байхад Хятад улс түүхэн дэх анхны хиймэл дагуулаа амжилттай хөөргөсөн нь түүнийг сансар огторгуйд донтуулж орхижээ. Аав нь Жюль Вернийн "Дэлхийн төв рүү аялсан нь" номыг бэлэглэсэн нь түүнд цоо шинэ ертөнцийг нээх шиг л болсон гэнэ. "Маш нарийн деталь, үйл явдлын учир холбоос нь яг л үнэн юм шиг санагдаж билээ" хэмээн тэр хожим дурсжээ. Энэ бүхэн түүнийг шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиол, тэр дундаа сансрын сэдвийг сонгож бичихэд хүргэсэн юм. "Гурван биет" бол хүн төрөлхтний 18,906,450 сая жилийн түүхийг хүүрнэсэн аварга бүтээл. Тийм ээ, та буруу уншаагүй, үнэхээр 18 сая жил. Зохиолын эхлэлээс төгсгөл хүртэл тэр одон оронч, улс төрч, социологич, цагдаа, инженер, эрдэмтний нүдээр нийгмийн дэг, хүний мөн чанарыг яруу тодоор харуулж орхижээ. "Бид үнэхээр ганцаараа гэж үү?" хэмээх мөнхийн асуултад хариулт өгсөн нь энэ. Лю Цысин үйл явдлын суурь тайлбар, логик холбоос, технологийн боломжийг нь тайлбарласныг харвал зөвхөн зохиолч бус физикч мэт, дүрүүдийн хөгжил, шийдвэр гаргалтын гогцоо, харилцан ярианы хэмнэлийг нь мэдэрвэл бүр философич ч юм шиг сэтгэгдэл төрүүлнэ. Эртний Египет, Византын эзэнт гүрэн, Чингис хааны цэргийн стратеги, Соёлын хувьсгалын тухай өгүүлснийг нь ухвал бараг түүхч ч мэт. Гурван настайдаа тэр Хенанд амьдардаг эмээ өвөөгийнх рүү нүүхээс өөр аргагүй болсон нь Соёлын хувьсгалаас үүдэлтэй. Коммунист намын гишүүн, цэргийн томоохон албан тушаал хашиж байсан аав нь иргэний дайны үеэр эсрэг талд харьяалагдаж байсан дүүгээсээ болж ажлаасаа халагдаж, жижиг уурхай руу нутаг заагдан "цөлөгдсөн" нь тэр. Шөнийн цагаар улаан алчуур гартаа зүүсэн залуус гудамжийг бүрхэж, том машин, буун дуун тасрахгүй байсныг тэр хааяа санана. Зохиолын "эхний" гол дүрийн бага нас ч Соёлын хувьсгалтай давхцаж, Эйнштейний харьцангуй онолыг "хүлээн зөвшөөрснийхөө" төлөө амиа алдаж буй аавынхаа үхлийг гэрчилснээр өрнөдөг. Чухам энэ үйл явдал Е Вэньзег тэр чигт нь өөрчилж орхисон хэрэг. Хожим нэртэй физикч болсон энэ бүсгүй харийнхантай хамгийн анх харилцаа тогтоож, тэднийг эх дэлхийдээ урин залж, угтан авахыг амласнаар үйл явдал үргэлжилнэ. Гэхдээ түүний зорилго нь шударга ёс үгүйлэгдэж, тэгш бус байдал ноёлон, найдвар үгүй мэт болчихсон хүн төрөлхтнийг шийтгэх байсан нь асуудлын гол гогцоо байлаа. 1975 онд өвөө эмээгийнхээ зочлох үед нь тохиосон Хенаний их үерийг тэр англи орчуулгынхаа оршил хэсэгт эргэн дурссан байдаг. Ганцхан өдөр тасралтгүй орсон аадар бороо тавь гаруй даланг нурааж, ердөө хэдхэн өдрийн дотор 200 мянга гаруй хүн амиа алджээ. Байшин сав нурж, зам харгуй үгүй болж, хүмүүс хөл нүцгэн амь тэмцэн зугтааж байхыг харсан тэр "дэлхийн төгсгөл гэж ийм л байдаг байх нь" хэмээн бодсон гэдэг. Тиймдээ ч тэр зохиолын турш дэлхийн төгсгөлийг хэд хэдэн янзаар төсөөлжээ. Эхлээд улс үндэстэн, дараа нь хүн төрөлхтөн, тэгээд эх дэлхий, цаашлаад нарны аймаг, тэгээд ертөнц тэр чигээрээ. Е Вэньзегийн холбогдсон харийнхан гурван нартай гараг дээр оршин суудаг, тэр онцлог нь тэдний гарагийг соёл иргэншил тогтвортой оршин тогтнох аргагүй, айдас хүйдсээр дүүрэн орчин болгон хувиргасан байж. Технологийн дэвшилд нэгэнт хүрэхдээ тэд өөр гарагийг эзлэн суухаас өөр сонголтгүй гэдгийг ойлгож, эрэл хайгуулаа оддын аймгаас хийж байх тэр үед дэлхийгээс дуудлага ирсэн аж. Ингээд дөрвөн гэрлийн жилийн айсуй орших соёл иргэншил эх дэлхийг эзлэхээр супер флотоо илгээжээ. Хэрэв та харийн арми дэлхий дээр 450 жилийн дараа ирж биднийг хоморголон устгаж, гарагийг маань эзэн сууна гэдгийг мэдвэл яах байсан бэ? Энэ бол зохиолчийн бидэнд тавьсан эхний асуулт. Магадгүй энэ бүхэн бидний асуудал биш байж болох юм. Дараагийн үеийнхэн учрыг нь олно биз гээд орхиж ч мэдэх. Бидэнд ийм хувь заяа тохиогоогүй нь зол юм даа гээд санаа ч амрах хүн ч олдох байх. Гэхдээ хүн төрөлхтөн үргэлж л хүнд хэцүү рүү зүтгэж, асуудал бэрхшээл рүү тэмүүлж, сорил бэрхшээлийг давсаар өдий хүрсэн биш гэж үү? Тиймдээ ч хүн төрөлхтөн тэмцэхээр шийдэж, эсрэг төлөвлөгөө боловсруулж эхэлнэ. Энэ талаас нь харвал энэ зохиол "өөдрөг" мэт. Зохиолын эхний боть эх дэлхий дээр, бидний цаг үед өрнөнө. Зарим үйл явдал виртуал орчинд, тоглоомон дунд өнгөрөх нь бас сонирхолтой. Хоёр дахь бүлэгт хүн технологийн үсрэнгүй хөгжилд хүрч, нарны аймгаасаа гарч, гараг хоорондын биет болсон байхтай тулгарна. Нэг хэсэг нь харин шоргоолжийн өнцгөөс өгүүлэгддэг нь соньхон. Харин гурав дахь боть нь дуусахад аль хэдийн 18 сая жил өнгөрчихсөн, хэд хэдэн хэмжээс дамжсан өрнөлтэй, ертөнц хоорондын тэмцэл дунд та орооцолдчихсон байх болно. "The London Review of Books" уг гурвалыг "магадгүй хамгийн амбицлаг шинжлэх ухааны уран зөгнөлт зохиол" хэмээн дүгнэсэн нь тийм ч дэгсдүүлээгүй мэт санагдана. Үйл явдлын дүрслэл, орчин тойрны төсөөлөл нь үнэхээр тансаг ажээ. Уг зохиолыг монгол хэл рүү хөрвүүлсэн хүн нь гүүш Д.Болдбаатар байсанд үнэхээр талархав. Магадгүй түүний хамгийн шилдэг орчуулга энэ ч байж мэднэ. Дорнын соёл өөрөө бидэнд илүү ойр наалддаг, дүрүүдийн үг хэллэг, шийдвэр гаргалтын үндэс нь илүү ойлгогдож байснаас ч тийм сэтгэгдэл төрсөн байж магад. Үнэхээр л дурын хуудсаа эргүүлэхэд нүдэнд шууд төсөөлөгдөх гайхалтай уран дүрслэлүүдтэй учрах вий. Нөгөө талаар зохиолч Хятадын соёл, түүхийн чухал мөчүүдийг маш ухаалгаар шингээсэн нь илт мэдрэгдэнэ. Хятад үндэстний соёлын гол онцлог, бахархал, зарчмын талаар та зохиолоос тодорхой ойлголт авна. Үргэлж л барууныхан ялдаг, ноёлдог, шийддэг, бидний харж дадсан өрнөлөөс ялгаатай учир та уйдахгүй болов уу. Ертөнцийг балар ой хэмээн төсөөл. Ойгоор дүүрэн идшээ хайн шүлсээ асгаруулсан араатан амьтдыг тус бүрд нь соёл иргэншил байна хэмээн сэтгэ. Тэдэнд өмнөө таарах амьтан хэн байх нь хамаагүй, амьд үлдэхийн төлөө тэд бүхнийг хийж, ямар ч аргаар хамаагүй намнахыг л бодох болно. Тийм үед хамгийн найдвартай амьд үлдэх арга юу байх вэ? Энэ бол зохиолчийн тавьсан хоёр дахь том асуулт. Дэлхийг аврах үүрэг хүлээсэн "хана ширтэгч" чухам үүнд шийдэл эрнэ. Бөөн анчид руу нөгөө талынхаа байршлыг мэдээлж, өөрсдөө харин ертөнцөөс бүх холбоогоо таслан чимээгүй суухыг санал болгоно. Гэвч хүссэн хүсээгүй, өөр хаа нэгтээ доншуучлах хэн нэгэн биднийг олж, хэзээ нэгэн цагт ямар ч аргагүйгээр устгах нь гарцаагүй. Балар ойд зөвхөн хамгийн харгис, хамгийн хүчтэй нь л ялна. Энэ талаас нь харвал энэ зохиол гутранги ч юм шиг. Амьд үлдэхийн төлөөх хүн төрөлхтний тэмцэл бидний төсөөлөлд ч багтамгүй байдлаар энд өрнөх ажээ. Супер хатуу наноматериал олж, түүгээрээ сансарт гарах цахилгаан шат бүтээх ч шиг. Нарыг радио долгион цацагчаар ашиглах санаа ч энд бий. Таталцлыг өөрсдөө үүсгэдэг хиймэл гарагийн тогтолцоог ч хүн бүтээжээ. Физикийн нарийн төвөгтэй ойлголтууд, түүний хэрэглээний талаарх тайлбарууд нь таныг багахан зовоож мэдэх ч бодит хэрэглээ, үр дүнг нь буусан байдлаар нь уншвал хэсэгтээ таныг "галлах" сэдэл дүүрэн бий. Тоймынхоо гарчигт онцолсон "хязгаар үгүй ертөнц" хэмээх үг зохиолыг уншиж байх үед толгойноос гаралгүй эргэлдсээр байлаа. Энд хөврөх үйл явдалд цаг хугацаа, орон зайн хязгаар гэж үнэхээр үгүй ажээ. Гэрлийн хурдаар чөлөөтэй аялж, өөр ертөнцүүдээр хэрэн хэсүүчлэх тухай олон түүхтэй бид учирч л байсан. Санаанд багтамгүй технологи, боломжгүй мэт санагдах шийдлүүдтэй ч нүүр тулсаар л ирсэн. Гэвч "Гурван биет" шиг алмайруулж, гайхшируулж, бас эргэлзүүлсэн нь тийм ч их байгаагүй мэт санагдана. Бүр эхэнд дурдсан телевизийн цуврал хийх болсноо зарлахдаа “Netflix”-ийн дэд ерөнхийлөгч Р.Фридландер "миний зөгнөлт зохиолын талаарх ойлголтыг тэр чигт нь эвдэж хаясан" хэмээснийг хараад толгой дохиж суулаа. Зөгнөлт зохиолд шинжлэх ухааны суурь ойлголтуудыг ашиглаж, таамаг төдийхөн буй бидний хараахан таньж мэдээгүй, олж нээж амжаагүй байгаа онол, ойлголтуудыг цэгцтэй, ухаалгаар ашигласан нь ийм сэтгэгдэл төрүүлсэн байж мэднэ. Эсвэл дүрүүдийн шийдвэр гаргалт, тэдний зуун дамнасан характерын хөгжил, хоорондын харилцаа нь дэндүү бодитой санагдсан болохоор ч байж болно. Зохиолчийн бидэнд тавьсан асуулт үүгээр дуусаагүй. Гэхдээ энд хүрээд бусдыг нь танд үлдээе. Зөгнөлт зохиол нууцлаг байх тусмаа амттай байдаггүй гэж үү? Асар нарийн төсөөлөл, дүрслэхэд төвөгтэй холбоосуудтай учир телевизийн цуврал нь амжилт олохгүй ч байж магад. Гэхдээ зохиолын багахан хэсгээс нь л сэдэвлэн бүтээсэн "The Wandering Earth" кино хоёр долоо хоногийн дотор хагас тэрбум ам.долларын орлого олж, Хятадын бүх цаг үеийн хамгийн өндөр орлоготой киноны жагсаалтад бичигдэж эхэлснийг сануулъя. Супер сансрын хөлөг, дийлдэшгүй мэт санагдах дайсан. Тархи дэлбэлэм технологи, санаанд оромгүй тайллууд. Дэлхийн төгсгөл, амьд үлдэхийн төлөөх тэмцэл. Ертөнц хоорондын дайн, хэмжээс дамнасан аялал. Энэ бол байдаг л нэг зөгнөлт зохиол биш. Хожмоо классик хэмээн үнэлэгдэх, бүтэн үеийн зөгнөлт зохиолын өнгийг тодорхойлсон хэмээн тэмдэглэгдэх, зохиолчоо "суутнуудын" эгнээнд эгнэгт үлдээх бүтээл болсон мэт санагдлаа.
https://unread.today/c/book-pachinko	Номын тухай	Unread Today	2020-09-12T00:00:00	9 сарын 12, 2020	Шинэ ном: "Пачинко" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Энэ удаад солонгос гаралтай америк зохиолч Мин Жин Лигийн "Пачинко" номыг онцолж байна. “Balj and Purev” хэвлэлийн газраас удахгүй уншигчдад хүрэх уг бүтээлийг орчуулагч Б.Эгшиглэн монгол хэлнээ хөрвүүлжээ. “Пачинко”-г Япон дахь нэг сая орчим солонгос хүний тухай өгүүлсэн анхны роман гэлцдэг. 1910 оноос эхлээд өнөөг хүртэл хэдэн үеэрээ Японд амьдарч буй солонгос гэр бүлд улс төр, дайн, шашин шүтлэг, нийгмийн тогтолцоо ямар нөлөө үзүүлсэн тухай хийгээд тэр бүхнийг хэрхэн даван туулж буй тухай, юмны учир олдож, хөрөнгө чинээний захад хэрхэн хүрч буй тухай хүүрнэнэ. Зохиолч бүтээлийнхээ санааг анх олохоос эхлээд Японд судалгаа хийж, олон зуун хүнтэй уулзаж ярилцан 10 гаруй жил уйгагүй хөдөлмөрлөж байж энэхүү бүтээлээ бичсэн гэдэг. Тиймээс ч зохиолд гарах дүр бүхэн бодит хүмүүсийн амьдрал дээр суурилжээ. “Пачинко” ирэх долоо хоногт уншигчдын хүртээл болно. </h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/49/16aa369dc6d6202e32ef14ba767d96bd.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Нэгэн бүсгүйн түүх</h3><p></p><p class="MsoNormal">Номин тэнгисийн эрэг дээр хад асгаар хүрээлэгдэн орших загасчны бяцхан тосгонд сэтэрхий уруул, өвчтэй хөлтэй төрсөн ч ажилч хичээнгүй зантай, уужим сайхан сэтгэлтэй Ким Хёони хэмээх залуу аж төрнө. Эх орон нь харийн улсад эзлэгдсэнээс хойш элэг нэгтнүүдэд нь амьдрал тэсэшгүй бэрх болж, аяга бор будааны төлөө юу ч хийхээс буцахгүй улс олшров. Гэр бүл нь борви бохисхийлгүй зүтгэж, амь зуулгаа таслахгүй хөдөлмөрлөсний үрээр тахир дутуу учраас гэрлэх боломжгүйд тооцогдож асан Хёони сүйт бүсгүйтэй болох нь тэр. "Дөнгөж төрсөн тугал шиг энхрий зөөлөн" Янжин түүнд дөрвөн хүүхэд төрүүлж өгсөн ч отгон охин Сунжа нь л хүн болж чаджээ. <br></p><p class="MsoNormal">Өнөөгийн ертөнц хэрхэн өнгө төрхөө олсон тухай яриа гарахад голдуу хаад ноёд, хүчтэй, хүчгүй удирдагчид, ялгуусан, эсвээс ялагдсан баатрууд, эрхэмсэг язгууртнууд, гоц суутнуудын талаар хэлэлцдэг билээ. Харин эгэл нэгний зовлонт амьдрал, уй гуниг, орь ганцаардал их түүхийн дэргэд хумхын тоос төдий. Гэвч хэний ч нүдэнд үл өртөх эгэл жир хүмүүсийн амьдрал ч мөн адил түүхийг гэрчлээд зогсохгүй ахуй ертөнц, цаг үеийнхээ аж байдлын тусгал болдог жамтай билээ. Бартаа саад ихтэй, элдэв нугачаагаар дүүрэн тийм л амьдрал хэчнээн ихийг агуулж болдгийг Солонгос гаралтай Америк зохиолч Мин Жин Ли өөрийн хоёр дахь бүтээл "Пачинко"-д өгүүлжээ.</p><p class="MsoNormal">Эмэгтэй хүүхдийг эрэгтэй хүүхдээ хавьгүй доогуур үнэлдэг байсан тэр цагт эрэмдэг аав нь эрүүл саруул охиноо төгс төгөлдрийн туйл адил үзэж, хайрлан энхрийлж өсгөжээ. Хожим Сунжа гэр бүлтэй баян эрийн амраг болохоос татгалзсан нь ч, хоёр хүүгээ хэрхэн хүмүүжүүлсэн нь ч, эгэл борог амьдралын дундуур яаж зүтгэсэн нь ч амьдралын төлөө тэмцэх чадвар, хайр энэрлийг охиндоо өвлүүлсэн Хёони, Янжин хоёроос улбаатай юм. Ухаалаг боловч тооцоотой, хүйтэн сэтгэлтэй Ко Хансу охиныг бие давхар болгоод үлдээхэд өрөвч нинжин залуу пастор эцсийн мөчид түүнтэй гэрлэж, төрөөгүй хүүхдийнх нь аав болохоор шийдсэнээр романы гол шугам татагдана. </p><p class="MsoNormal">Гутамшигтай байдалд орохоос аврагдсан Сунжа хойд нутгаас ирсэн номлогч Пэк Исаакийг дагаж Солонгосыг орхин Осака руу нүүнэ. Тэдний амьдрал бол өлсгөлөн, ядуурал, дарамт хавчлагаас зугтаж Японыг зорьсон солонгосчуудын их нүүдлийн тод томруун жишээ юм. Харамсалтай нь "гудамжаар нь суудлын машин, трамвай холхилддог, байшин бүр нь цахилгаан гэрэлтэй" улсад бүхнийг шинээр эхэлнэ гэдэг нэн бэрх даваа байв. Орхиж гарахаар тэгтлээ зүтгэсэн ядуу дорой амьдрал дээр нь нэрмэх үзэн ядалт, ялгаварлан гадуурхалтыг тэд ханаж цадталаа хүртэх ёстой болно. </p><p class="MsoNormal">Эх орноосоо алсад бүхнийг тэгээс эхлэн шинэ амьдрал босгох, үр хүүхдээ ая таатай байлгах хүслэн, нийгэмд гадуурхагдан, үргэлж "гадны хүн" гэж адлагдахын эсрэг бусдад хүлээн зөвшөөрөгдөхийг эрмэлзэх гээд “Пачинко”-гийн эгэл дүрүүдэд тулгарах үй олон бэрхшээл илүү дээр боломж эрэлхийлэн харь улсыг зорих хөдөлгөөн эрчимжсэн өнөө цагийн хүмүүсийн ч нийтлэг асуудал гэлтэй. Энэ талаараа "Пачинко" аль ч газрын уншигчид цоо шинийг нээж харуулахын зэрэгцээ амьдрал, хувь тавилангийн ёгт гашуун агаад танил мэдрэмжийг төрүүлэх болов уу.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/49/ccb4ddf45639d6d04a0f7b483815499a.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/49/4fe0ceae859c4f02108824a738e61983.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><span style="font-weight: 700; font-size: 16px;">Хөндлөнгийн хүмүүсийн түүх</span></h3><p></p><p>1910 оноос эхлээд өнөөг хүртэл хэдэн үеэрээ Японд амьдарч буй солонгос гэр бүлд улс төр, дайн, шашин шүтлэг, нийгмийн тогтолцоо, амиа хорлолт ямар нөлөө үзүүлсэн тухай хийгээд тэр бүхнийг хэрхэн даван туулж буй тухай, юмны учир олдож, хөрөнгө чинээний захад хэрхэн хүрч буй тухай хүүрнэнэ. Хувь хүний туулсан замналаар дамжуулан нэгэн нийгэм, цаг үеийг харуулдаг нэгжээс ерөнхий рүү шилжих зарчмаар бүтээгдсэн "Пачинко" зөвхөн цагаач солонгосчууд төдийгүй бидний мэдэх Өмнөд Солонгос хэрхэн өнөөгийн төрхөө олж бүрэлдэн тогтсоны уг язгуур луу уншигчийг хөтлөх нь сонирхолтой. Японы эзэнт гүрэн Солонгосыг колоничилсон явдал, Дэлхийн хоёрдугаар дайн болоод дайны дараа Япон улс Америкт эзлэгдсэн нь, Солонгосын дайн, Японы эдийн засгийн эрчимтэй өсөлтийн үе гээд Зүүн Азийн түүхэнд үйл явдлууд романы цаад дэвсгэр болж өгчээ. Гэхдээ ихэнх түүхэн зохиолоос ялгаатай нь зохиолын турш уншигчид түүхэн үйл явдлыг том зургаар бус, харин эгэл жирийн хүмүүсийн хязгаарлагдмал өнцгөөс харах болдгоороо сонирхолтой юм.</p><p class="MsoNormal">"Пачинко"-д мөнхүү нийгэмдээ нүд үзүүрлэгдсэн япончуудын тухай хөнддөг. Элдэв хүлээс, хорио цээр, дүрэм журам ноёлсон нийгэмд гэрлэлтээсээ татгалзсан хүмүүс, ижил хүйстнүүд, дур хүслээ хөөсөн эмэгтэйчүүд, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэдтэй ээжүүд, ДОХ-той өвчтөнүүд хэрхэн тэсэж үлдэж буй нь солонгосчуудын түүхтэй сүлэлдэн нийгмийн бүлгүүдийн зөрчил, нарийн уялдааг гаргаж иржээ. </p><p class="MsoNormal">Романы дүрүүдэд өөрсдийг нь улс үндэстнээр нь дорд үздэг газар солонгос хүн байна гэдэг юуг илэрхийлэх вэ гэх асуулт үргэлж тулгарна. Заримдаа тухайн хүн өөрөө хэчнээн сайн байхаас үл хамааран "солонгосчууд бол залхуу бас зальхай" гэх япончуудын хэвшмэл ойлголтыг эвдэж чаддаггүй. Тиймээс амьдран буй нийгэмдээ зохицон нийцэж, нүд үзүүрлэгдэхгүй байхын тулд, басхүү хүлээн зөвшөөрөгдөхийн тулд япон хүн мэт дүр эсгэн амьдрахад ч хүрч байна. Хамгийн гашуун нь эх орондоо очсон хойноо тэд солонгос ч биш, япон ч биш болж таарна. Угтаа тэд мөнхөд "гаднын хүн"-ий дүрээр амьдрах заяанд унажээ. “Пачинко”-гийн дүрүүдийн хувьд эцсийн дүндээ өөртөө үнэнч байх, ердөө л хүн шиг хүн байх нь асуултын хариу болсон гэлтэй. </p> </div>	Энэ удаад солонгос гаралтай америк зохиолч Мин Жин Лигийн "Пачинко" номыг онцолж байна. “Balj and Purev” хэвлэлийн газраас удахгүй уншигчдад хүрэх уг бүтээлийг орчуулагч Б.Эгшиглэн монгол хэлнээ хөрвүүлжээ. “Пачинко”-г Япон дахь нэг сая орчим солонгос хүний тухай өгүүлсэн анхны роман гэлцдэг. 1910 оноос эхлээд өнөөг хүртэл хэдэн үеэрээ Японд амьдарч буй солонгос гэр бүлд улс төр, дайн, шашин шүтлэг, нийгмийн тогтолцоо ямар нөлөө үзүүлсэн тухай хийгээд тэр бүхнийг хэрхэн даван туулж буй тухай, юмны учир олдож, хөрөнгө чинээний захад хэрхэн хүрч буй тухай хүүрнэнэ. Зохиолч бүтээлийнхээ санааг анх олохоос эхлээд Японд судалгаа хийж, олон зуун хүнтэй уулзаж ярилцан 10 гаруй жил уйгагүй хөдөлмөрлөж байж энэхүү бүтээлээ бичсэн гэдэг. Тиймээс ч зохиолд гарах дүр бүхэн бодит хүмүүсийн амьдрал дээр суурилжээ. “Пачинко” ирэх долоо хоногт уншигчдын хүртээл болно. Нэгэн бүсгүйн түүх Номин тэнгисийн эрэг дээр хад асгаар хүрээлэгдэн орших загасчны бяцхан тосгонд сэтэрхий уруул, өвчтэй хөлтэй төрсөн ч ажилч хичээнгүй зантай, уужим сайхан сэтгэлтэй Ким Хёони хэмээх залуу аж төрнө. Эх орон нь харийн улсад эзлэгдсэнээс хойш элэг нэгтнүүдэд нь амьдрал тэсэшгүй бэрх болж, аяга бор будааны төлөө юу ч хийхээс буцахгүй улс олшров. Гэр бүл нь борви бохисхийлгүй зүтгэж, амь зуулгаа таслахгүй хөдөлмөрлөсний үрээр тахир дутуу учраас гэрлэх боломжгүйд тооцогдож асан Хёони сүйт бүсгүйтэй болох нь тэр. "Дөнгөж төрсөн тугал шиг энхрий зөөлөн" Янжин түүнд дөрвөн хүүхэд төрүүлж өгсөн ч отгон охин Сунжа нь л хүн болж чаджээ. Өнөөгийн ертөнц хэрхэн өнгө төрхөө олсон тухай яриа гарахад голдуу хаад ноёд, хүчтэй, хүчгүй удирдагчид, ялгуусан, эсвээс ялагдсан баатрууд, эрхэмсэг язгууртнууд, гоц суутнуудын талаар хэлэлцдэг билээ. Харин эгэл нэгний зовлонт амьдрал, уй гуниг, орь ганцаардал их түүхийн дэргэд хумхын тоос төдий. Гэвч хэний ч нүдэнд үл өртөх эгэл жир хүмүүсийн амьдрал ч мөн адил түүхийг гэрчлээд зогсохгүй ахуй ертөнц, цаг үеийнхээ аж байдлын тусгал болдог жамтай билээ. Бартаа саад ихтэй, элдэв нугачаагаар дүүрэн тийм л амьдрал хэчнээн ихийг агуулж болдгийг Солонгос гаралтай Америк зохиолч Мин Жин Ли өөрийн хоёр дахь бүтээл "Пачинко"-д өгүүлжээ. Эмэгтэй хүүхдийг эрэгтэй хүүхдээ хавьгүй доогуур үнэлдэг байсан тэр цагт эрэмдэг аав нь эрүүл саруул охиноо төгс төгөлдрийн туйл адил үзэж, хайрлан энхрийлж өсгөжээ. Хожим Сунжа гэр бүлтэй баян эрийн амраг болохоос татгалзсан нь ч, хоёр хүүгээ хэрхэн хүмүүжүүлсэн нь ч, эгэл борог амьдралын дундуур яаж зүтгэсэн нь ч амьдралын төлөө тэмцэх чадвар, хайр энэрлийг охиндоо өвлүүлсэн Хёони, Янжин хоёроос улбаатай юм. Ухаалаг боловч тооцоотой, хүйтэн сэтгэлтэй Ко Хансу охиныг бие давхар болгоод үлдээхэд өрөвч нинжин залуу пастор эцсийн мөчид түүнтэй гэрлэж, төрөөгүй хүүхдийнх нь аав болохоор шийдсэнээр романы гол шугам татагдана. Гутамшигтай байдалд орохоос аврагдсан Сунжа хойд нутгаас ирсэн номлогч Пэк Исаакийг дагаж Солонгосыг орхин Осака руу нүүнэ. Тэдний амьдрал бол өлсгөлөн, ядуурал, дарамт хавчлагаас зугтаж Японыг зорьсон солонгосчуудын их нүүдлийн тод томруун жишээ юм. Харамсалтай нь "гудамжаар нь суудлын машин, трамвай холхилддог, байшин бүр нь цахилгаан гэрэлтэй" улсад бүхнийг шинээр эхэлнэ гэдэг нэн бэрх даваа байв. Орхиж гарахаар тэгтлээ зүтгэсэн ядуу дорой амьдрал дээр нь нэрмэх үзэн ядалт, ялгаварлан гадуурхалтыг тэд ханаж цадталаа хүртэх ёстой болно. Эх орноосоо алсад бүхнийг тэгээс эхлэн шинэ амьдрал босгох, үр хүүхдээ ая таатай байлгах хүслэн, нийгэмд гадуурхагдан, үргэлж "гадны хүн" гэж адлагдахын эсрэг бусдад хүлээн зөвшөөрөгдөхийг эрмэлзэх гээд “Пачинко”-гийн эгэл дүрүүдэд тулгарах үй олон бэрхшээл илүү дээр боломж эрэлхийлэн харь улсыг зорих хөдөлгөөн эрчимжсэн өнөө цагийн хүмүүсийн ч нийтлэг асуудал гэлтэй. Энэ талаараа "Пачинко" аль ч газрын уншигчид цоо шинийг нээж харуулахын зэрэгцээ амьдрал, хувь тавилангийн ёгт гашуун агаад танил мэдрэмжийг төрүүлэх болов уу. Хөндлөнгийн хүмүүсийн түүх 1910 оноос эхлээд өнөөг хүртэл хэдэн үеэрээ Японд амьдарч буй солонгос гэр бүлд улс төр, дайн, шашин шүтлэг, нийгмийн тогтолцоо, амиа хорлолт ямар нөлөө үзүүлсэн тухай хийгээд тэр бүхнийг хэрхэн даван туулж буй тухай, юмны учир олдож, хөрөнгө чинээний захад хэрхэн хүрч буй тухай хүүрнэнэ. Хувь хүний туулсан замналаар дамжуулан нэгэн нийгэм, цаг үеийг харуулдаг нэгжээс ерөнхий рүү шилжих зарчмаар бүтээгдсэн "Пачинко" зөвхөн цагаач солонгосчууд төдийгүй бидний мэдэх Өмнөд Солонгос хэрхэн өнөөгийн төрхөө олж бүрэлдэн тогтсоны уг язгуур луу уншигчийг хөтлөх нь сонирхолтой. Японы эзэнт гүрэн Солонгосыг колоничилсон явдал, Дэлхийн хоёрдугаар дайн болоод дайны дараа Япон улс Америкт эзлэгдсэн нь, Солонгосын дайн, Японы эдийн засгийн эрчимтэй өсөлтийн үе гээд Зүүн Азийн түүхэнд үйл явдлууд романы цаад дэвсгэр болж өгчээ. Гэхдээ ихэнх түүхэн зохиолоос ялгаатай нь зохиолын турш уншигчид түүхэн үйл явдлыг том зургаар бус, харин эгэл жирийн хүмүүсийн хязгаарлагдмал өнцгөөс харах болдгоороо сонирхолтой юм. "Пачинко"-д мөнхүү нийгэмдээ нүд үзүүрлэгдсэн япончуудын тухай хөнддөг. Элдэв хүлээс, хорио цээр, дүрэм журам ноёлсон нийгэмд гэрлэлтээсээ татгалзсан хүмүүс, ижил хүйстнүүд, дур хүслээ хөөсөн эмэгтэйчүүд, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэдтэй ээжүүд, ДОХ-той өвчтөнүүд хэрхэн тэсэж үлдэж буй нь солонгосчуудын түүхтэй сүлэлдэн нийгмийн бүлгүүдийн зөрчил, нарийн уялдааг гаргаж иржээ. Романы дүрүүдэд өөрсдийг нь улс үндэстнээр нь дорд үздэг газар солонгос хүн байна гэдэг юуг илэрхийлэх вэ гэх асуулт үргэлж тулгарна. Заримдаа тухайн хүн өөрөө хэчнээн сайн байхаас үл хамааран "солонгосчууд бол залхуу бас зальхай" гэх япончуудын хэвшмэл ойлголтыг эвдэж чаддаггүй. Тиймээс амьдран буй нийгэмдээ зохицон нийцэж, нүд үзүүрлэгдэхгүй байхын тулд, басхүү хүлээн зөвшөөрөгдөхийн тулд япон хүн мэт дүр эсгэн амьдрахад ч хүрч байна. Хамгийн гашуун нь эх орондоо очсон хойноо тэд солонгос ч биш, япон ч биш болж таарна. Угтаа тэд мөнхөд "гаднын хүн"-ий дүрээр амьдрах заяанд унажээ. “Пачинко”-гийн дүрүүдийн хувьд эцсийн дүндээ өөртөө үнэнч байх, ердөө л хүн шиг хүн байх нь асуултын хариу болсон гэлтэй.	Энэ удаад солонгос гаралтай америк зохиолч Мин Жин Лигийн "Пачинко" номыг онцолж байна. “Balj and Purev” хэвлэлийн газраас удахгүй уншигчдад хүрэх уг бүтээлийг орчуулагч Б.Эгшиглэн монгол хэлнээ хөрвүүлжээ. “Пачинко”-г Япон дахь нэг сая орчим солонгос хүний тухай өгүүлсэн анхны роман гэлцдэг. 1910 оноос эхлээд өнөөг хүртэл хэдэн үеэрээ Японд амьдарч буй солонгос гэр бүлд улс төр, дайн, шашин шүтлэг, нийгмийн тогтолцоо ямар нөлөө үзүүлсэн тухай хийгээд тэр бүхнийг хэрхэн даван туулж буй тухай, юмны учир олдож, хөрөнгө чинээний захад хэрхэн хүрч буй тухай хүүрнэнэ. Зохиолч бүтээлийнхээ санааг анх олохоос эхлээд Японд судалгаа хийж, олон зуун хүнтэй уулзаж ярилцан 10 гаруй жил уйгагүй хөдөлмөрлөж байж энэхүү бүтээлээ бичсэн гэдэг. Тиймээс ч зохиолд гарах дүр бүхэн бодит хүмүүсийн амьдрал дээр суурилжээ. “Пачинко” ирэх долоо хоногт уншигчдын хүртээл болно. ### Нэгэн бүсгүйн түүх Номин тэнгисийн эрэг дээр хад асгаар хүрээлэгдэн орших загасчны бяцхан тосгонд сэтэрхий уруул, өвчтэй хөлтэй төрсөн ч ажилч хичээнгүй зантай, уужим сайхан сэтгэлтэй Ким Хёони хэмээх залуу аж төрнө. Эх орон нь харийн улсад эзлэгдсэнээс хойш элэг нэгтнүүдэд нь амьдрал тэсэшгүй бэрх болж, аяга бор будааны төлөө юу ч хийхээс буцахгүй улс олшров. Гэр бүл нь борви бохисхийлгүй зүтгэж, амь зуулгаа таслахгүй хөдөлмөрлөсний үрээр тахир дутуу учраас гэрлэх боломжгүйд тооцогдож асан Хёони сүйт бүсгүйтэй болох нь тэр. "Дөнгөж төрсөн тугал шиг энхрий зөөлөн" Янжин түүнд дөрвөн хүүхэд төрүүлж өгсөн ч отгон охин Сунжа нь л хүн болж чаджээ. Өнөөгийн ертөнц хэрхэн өнгө төрхөө олсон тухай яриа гарахад голдуу хаад ноёд, хүчтэй, хүчгүй удирдагчид, ялгуусан, эсвээс ялагдсан баатрууд, эрхэмсэг язгууртнууд, гоц суутнуудын талаар хэлэлцдэг билээ. Харин эгэл нэгний зовлонт амьдрал, уй гуниг, орь ганцаардал их түүхийн дэргэд хумхын тоос төдий. Гэвч хэний ч нүдэнд үл өртөх эгэл жир хүмүүсийн амьдрал ч мөн адил түүхийг гэрчлээд зогсохгүй ахуй ертөнц, цаг үеийнхээ аж байдлын тусгал болдог жамтай билээ. Бартаа саад ихтэй, элдэв нугачаагаар дүүрэн тийм л амьдрал хэчнээн ихийг агуулж болдгийг Солонгос гаралтай Америк зохиолч Мин Жин Ли өөрийн хоёр дахь бүтээл "Пачинко"-д өгүүлжээ. Эмэгтэй хүүхдийг эрэгтэй хүүхдээ хавьгүй доогуур үнэлдэг байсан тэр цагт эрэмдэг аав нь эрүүл саруул охиноо төгс төгөлдрийн туйл адил үзэж, хайрлан энхрийлж өсгөжээ. Хожим Сунжа гэр бүлтэй баян эрийн амраг болохоос татгалзсан нь ч, хоёр хүүгээ хэрхэн хүмүүжүүлсэн нь ч, эгэл борог амьдралын дундуур яаж зүтгэсэн нь ч амьдралын төлөө тэмцэх чадвар, хайр энэрлийг охиндоо өвлүүлсэн Хёони, Янжин хоёроос улбаатай юм. Ухаалаг боловч тооцоотой, хүйтэн сэтгэлтэй Ко Хансу охиныг бие давхар болгоод үлдээхэд өрөвч нинжин залуу пастор эцсийн мөчид түүнтэй гэрлэж, төрөөгүй хүүхдийнх нь аав болохоор шийдсэнээр романы гол шугам татагдана. Гутамшигтай байдалд орохоос аврагдсан Сунжа хойд нутгаас ирсэн номлогч Пэк Исаакийг дагаж Солонгосыг орхин Осака руу нүүнэ. Тэдний амьдрал бол өлсгөлөн, ядуурал, дарамт хавчлагаас зугтаж Японыг зорьсон солонгосчуудын их нүүдлийн тод томруун жишээ юм. Харамсалтай нь "гудамжаар нь суудлын машин, трамвай холхилддог, байшин бүр нь цахилгаан гэрэлтэй" улсад бүхнийг шинээр эхэлнэ гэдэг нэн бэрх даваа байв. Орхиж гарахаар тэгтлээ зүтгэсэн ядуу дорой амьдрал дээр нь нэрмэх үзэн ядалт, ялгаварлан гадуурхалтыг тэд ханаж цадталаа хүртэх ёстой болно. Эх орноосоо алсад бүхнийг тэгээс эхлэн шинэ амьдрал босгох, үр хүүхдээ ая таатай байлгах хүслэн, нийгэмд гадуурхагдан, үргэлж "гадны хүн" гэж адлагдахын эсрэг бусдад хүлээн зөвшөөрөгдөхийг эрмэлзэх гээд “Пачинко”-гийн эгэл дүрүүдэд тулгарах үй олон бэрхшээл илүү дээр боломж эрэлхийлэн харь улсыг зорих хөдөлгөөн эрчимжсэн өнөө цагийн хүмүүсийн ч нийтлэг асуудал гэлтэй. Энэ талаараа "Пачинко" аль ч газрын уншигчид цоо шинийг нээж харуулахын зэрэгцээ амьдрал, хувь тавилангийн ёгт гашуун агаад танил мэдрэмжийг төрүүлэх болов уу. ### Хөндлөнгийн хүмүүсийн түүх 1910 оноос эхлээд өнөөг хүртэл хэдэн үеэрээ Японд амьдарч буй солонгос гэр бүлд улс төр, дайн, шашин шүтлэг, нийгмийн тогтолцоо, амиа хорлолт ямар нөлөө үзүүлсэн тухай хийгээд тэр бүхнийг хэрхэн даван туулж буй тухай, юмны учир олдож, хөрөнгө чинээний захад хэрхэн хүрч буй тухай хүүрнэнэ. Хувь хүний туулсан замналаар дамжуулан нэгэн нийгэм, цаг үеийг харуулдаг нэгжээс ерөнхий рүү шилжих зарчмаар бүтээгдсэн "Пачинко" зөвхөн цагаач солонгосчууд төдийгүй бидний мэдэх Өмнөд Солонгос хэрхэн өнөөгийн төрхөө олж бүрэлдэн тогтсоны уг язгуур луу уншигчийг хөтлөх нь сонирхолтой. Японы эзэнт гүрэн Солонгосыг колоничилсон явдал, Дэлхийн хоёрдугаар дайн болоод дайны дараа Япон улс Америкт эзлэгдсэн нь, Солонгосын дайн, Японы эдийн засгийн эрчимтэй өсөлтийн үе гээд Зүүн Азийн түүхэнд үйл явдлууд романы цаад дэвсгэр болж өгчээ. Гэхдээ ихэнх түүхэн зохиолоос ялгаатай нь зохиолын турш уншигчид түүхэн үйл явдлыг том зургаар бус, харин эгэл жирийн хүмүүсийн хязгаарлагдмал өнцгөөс харах болдгоороо сонирхолтой юм. "Пачинко"-д мөнхүү нийгэмдээ нүд үзүүрлэгдсэн япончуудын тухай хөнддөг. Элдэв хүлээс, хорио цээр, дүрэм журам ноёлсон нийгэмд гэрлэлтээсээ татгалзсан хүмүүс, ижил хүйстнүүд, дур хүслээ хөөсөн эмэгтэйчүүд, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэдтэй ээжүүд, ДОХ-той өвчтөнүүд хэрхэн тэсэж үлдэж буй нь солонгосчуудын түүхтэй сүлэлдэн нийгмийн бүлгүүдийн зөрчил, нарийн уялдааг гаргаж иржээ. Романы дүрүүдэд өөрсдийг нь улс үндэстнээр нь дорд үздэг газар солонгос хүн байна гэдэг юуг илэрхийлэх вэ гэх асуулт үргэлж тулгарна. Заримдаа тухайн хүн өөрөө хэчнээн сайн байхаас үл хамааран "солонгосчууд бол залхуу бас зальхай" гэх япончуудын хэвшмэл ойлголтыг эвдэж чаддаггүй. Тиймээс амьдран буй нийгэмдээ зохицон нийцэж, нүд үзүүрлэгдэхгүй байхын тулд, басхүү хүлээн зөвшөөрөгдөхийн тулд япон хүн мэт дүр эсгэн амьдрахад ч хүрч байна. Хамгийн гашуун нь эх орондоо очсон хойноо тэд солонгос ч биш, япон ч биш болж таарна. Угтаа тэд мөнхөд "гаднын хүн"-ий дүрээр амьдрах заяанд унажээ. “Пачинко”-гийн дүрүүдийн хувьд эцсийн дүндээ өөртөө үнэнч байх, ердөө л хүн шиг хүн байх нь асуултын хариу болсон гэлтэй.
https://unread.today/c/techworm-huawei-nova9	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2022-03-22T00:00:00	3 сарын 22, 2022	Бүтээгдэхүүний тойм: Huawei Nova 9 – Мэргэжлийн мэт камер, асар хурдан цэнэглэлт, нүд булаам загвар	<div class="article-body no-wide-image"> <h2><div>Бид энэ удаа Huawei Nova 9 загварын гар утсыг онцоллоо. Дэлхийн зах зээлд өнгөрөгч оны аравдугаар сард олны хүртээл болсон Nova серийн шинэ загварын ухаалаг утас манай улсын дотоодын хэрэглэгчдийн гарт ийнхүү хүрч буйг дуулгахад таатай байна. 50 мегапикселийн ултра вишн камер, 4300 мАц хүчин чадал бүхий баттерей, 120 Гц-ийн дэлгэцийн шилжих хурд, 175 гр маш нимгэн загвар нь бидний дижитал амьдралын хэв маягтай төгс нийцэх аж. </div><div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/848b6f8a3ed185c887e41bfb8ce5b769.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>HUAWEI NOVA 9-ИЙН ДАВУУ ТАЛ</h3><h4><div>Мэргэжлийн камер мэт чанар</div></h4><p></p><p><b>Хүчирхэг ард талын камер</b> – 50 мегапикселийн ултра вишн камер, мөн 40 хувийн илүү гэгээлэг RYYB (Red, Yellow, Yellow, Blue) өнгөт шүүлтүүр бүхий том мэдрэгчээр гэрэл зургийн шинэ төлвийг дараагийн түвшинд хүргэжээ. Сайтар ажиглавал энэхүү гар утасны ар талд дөрвөн төрлийн камер тоноглогдсон байх агаад энэ нь дээр дурдсан хамгийн том нь 50МП-ийн хүчин чадал бүхий ултра вишн камер юм. Удаах гурван камер нь хүний нүдний харах өнцгөөс ч илүү өргөн хүрээнд авах боломжийг олгох 8 МП-ийн хэт өргөн өнцгийн камер; илүү нарийвчилсан бодит мэт мэдрэмжийг өгөх 4 см-ийн зайнаас авах боломжтой макро камер; гэрэлгүй, шөнийн орчинд ч хөрөг болон ландскейп зураг дарах боломж олгож буй гүн камерууд байв. Дөрвөн камерын нэгдэл нь мэргэжлийн камер мэт чанарыг илтгэж буй.</p><p><b>Селфи камерын шинэ түвшин</b> – Зөвхөн ард талын камераар уг гар утсыг мэргэжлийн камертай дүйцүүлээгүй билээ. Илүү бодит өнгө, нарийн хэсэг бүрийг тодотгон харуулах өндөр нарийвчлалтай 32 МП урд камер танд гайхалтай тод селфи хийхэд туслахаас гадна 4К чанараар дүрс авах юм. Хөдөлгөөнтэй үед бичлэг хийж үзэхэд дүрс маань тогтвортой гарч байсан нь влог бичихэд тун тохиромжтой санагдсан. Үүнээс гадна өөр дээрээ шууд эвлүүлэг хийж, дүрс янзлах тохиргоотой нь түргэн хугацаанд видео контент бүтээхэд дөхөм болгожээ.</p><p><b>Хоёр дүрсийг нэгэн зэрэг бичих боломж</b>– Дурдалгүй өнгөрч үл болох өөр нэгэн онцлог нь ард болон урд талын камерыг хослуулан нэгэн зэрэг бичих боломжтой аж. Энэхүү давуу тал нь зөвхөн Huawei Nova 9 загварын гар утсанд л байх бөгөөд тасралтгүй бичлэг хийх үедээ арын болон урд камерын хооронд чөлөөтэй шилжиж болно.<br></p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/FdoVytKKFTE?rel=0"></iframe> </div><h4><div><br></div><div>Шунал хөдөлгөм гадаад төрх</div></h4><p></p><p><b>Өнгө</b> – Хэн бүхний харааг булаах усан цэнхэр өнгөнөөс хэзээ ч уйдахааргүй. Орчны олон янзын гэрэлд төрөл бүрийн өнгөөр солонгорон харагдаж байсан Nova 9-ийн усан цэнхэр болон хар өнгийн сонголтууд хэрэглэгчийнхээ имидж бүрдүүлэлтэд ч чухал нөлөө үзүүлэхээр санагдлаа.</p><p><b>Хэлбэр</b> – 6.57 инчийн дэлгэц, 7.8 мм-ийн зузаан, 175 гр жинтэй энэхүү гар утас өд шин хөнгөн мэдрэмжийг өгч байсан юм. Гарт төвөггүй багтах нарийн загвар нь хэн бүхэнд таатай мэдрэмж төрүүлэх нь гарцаагүй.</p><p><b>Дэлгэц</b> – 120 Гц-ийн шилжих хурдтай, нумарсан өнгөт дэлгэц нь өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадвартай. Нэг секундэд 120 дүрсийг үзүүлэх чадлыг нь илтгэж буй 120 Гц-ийн дэлгэц нь чанартай видео контент үйлдвэрлэгчид болон gamer-үүдийн эрэлт хэрэгцээг хангаж чадахаар санагдав.</p><p><b>Нягтрал</b> – Зөвхөн гадна төрх гэлтгүй дэлгэцийн нягтралын хувьд ч нүд булаам. Тодруулбал, P3 өнгөний нягтрал нь бидний нүдэнд нийт 1.07 тэрбум өнгийг ялган харуулах бөгөөд HDR10 өндөр тодосгогч бүхий бүрэн хэмжээний P3 өнгөт дэлгэц нь нүдэнд үзэгдэх бүхнийг илүү бодит мэт харуулж байлаа. Мөн нүд хамгаалах горимыг ч шийдэж өгчээ. <br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/e3f85b7b53acb943c08994e9a0b9e6f9.jpg"></p><h4><div><br></div><div>Дэлхийн хамгийн хурдан цэнэглэгч</div></h4><p>Nova 9-ийг өдрийн турш тасралтгүй ашигласны дараа хэр хурдтай цэнэглэж байгааг нь шалгахыг хүсэв. Мэдээж урмыг минь хугалаагүй бөгөөд 66 Вт хүчин чадалтай HUAWEI SuperCharge цэнэглэгч нь 38 минутад бүрэн цэнэглэж байлаа. 4300 мАЦ хүчин чадалтай баттерейг цаг давчуу үед 60 хувь хүртэл нь цэнэглэхэд ердөө 17 минут л хангалттай байсан юм.</p> <h4><div>EMUI 12</div></h4><p>Nova 9 ухаалаг гар утасны системийн аюулгүй байдлыг сайжруулах үүднээс Huawei компани энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн EMUI 12 програм хангамжийг дэлхийн зах зээлд нэвтрүүлсэн билээ. Минималист хэрэглэгчийн интерфэйс буюу UI дизайн, илүү уян хатан хөдөлгөөний эффектүүд, хүссэнээрээ үсгийн хэмжээгээ тохируулах боломж, бүгдийг нэг дор багтаасан хяналтын самбар зэрэг шинэчлэлтийг та EMUI 12-оос мэдрэх болно. <br> <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/2584fa66b54c669ff2236fb623c54a44.jpg"></p><h4><div><br></div><div>Үнэ, хүртээмжтэй байдал</div></h4><p>Монголын зах зээлд Huawei Nova 9 загварын гар утсыг Мобиком, Юнител, Технозон, Сайн электроникс, PC Mall, Smart Store зэрэг албан ёсны борлуулагчдаас 2’019’000 - 2’199’000 төгрөгөөр худалдан авах боломжтой. Ташрамд дурдахад, дөрөвдүгээр сарын 4-нийг хүртэл Huawei Nova 9 загварын гар утсыг худалдан авахдаа бэлгэнд <a href="https://consumer.huawei.com/en/wearables/watch-fit/" target="_blank">Huawei Watch Fit</a> аваарай. <br></p> <p>Веб: <a href="https://consumer.huawei.com/mn/phones/nova9/" target="_blank">https://consumer.huawei.com/mn</a><br>Фэйсбүүк: <a href="https://www.facebook.com/huaweimobilemn" target="_blank">Huawei Mobile Mongolia </a><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/f90bd5a568d5bf26b1270dc1c0245774.png"></p> </div>	Бид энэ удаа Huawei Nova 9 загварын гар утсыг онцоллоо. Дэлхийн зах зээлд өнгөрөгч оны аравдугаар сард олны хүртээл болсон Nova серийн шинэ загварын ухаалаг утас манай улсын дотоодын хэрэглэгчдийн гарт ийнхүү хүрч буйг дуулгахад таатай байна. 50 мегапикселийн ултра вишн камер, 4300 мАц хүчин чадал бүхий баттерей, 120 Гц-ийн дэлгэцийн шилжих хурд, 175 гр маш нимгэн загвар нь бидний дижитал амьдралын хэв маягтай төгс нийцэх аж. HUAWEI NOVA 9-ИЙН ДАВУУ ТАЛ Мэргэжлийн камер мэт чанар Хүчирхэг ард талын камер – 50 мегапикселийн ултра вишн камер, мөн 40 хувийн илүү гэгээлэг RYYB (Red, Yellow, Yellow, Blue) өнгөт шүүлтүүр бүхий том мэдрэгчээр гэрэл зургийн шинэ төлвийг дараагийн түвшинд хүргэжээ. Сайтар ажиглавал энэхүү гар утасны ар талд дөрвөн төрлийн камер тоноглогдсон байх агаад энэ нь дээр дурдсан хамгийн том нь 50МП-ийн хүчин чадал бүхий ултра вишн камер юм. Удаах гурван камер нь хүний нүдний харах өнцгөөс ч илүү өргөн хүрээнд авах боломжийг олгох 8 МП-ийн хэт өргөн өнцгийн камер; илүү нарийвчилсан бодит мэт мэдрэмжийг өгөх 4 см-ийн зайнаас авах боломжтой макро камер; гэрэлгүй, шөнийн орчинд ч хөрөг болон ландскейп зураг дарах боломж олгож буй гүн камерууд байв. Дөрвөн камерын нэгдэл нь мэргэжлийн камер мэт чанарыг илтгэж буй. Селфи камерын шинэ түвшин – Зөвхөн ард талын камераар уг гар утсыг мэргэжлийн камертай дүйцүүлээгүй билээ. Илүү бодит өнгө, нарийн хэсэг бүрийг тодотгон харуулах өндөр нарийвчлалтай 32 МП урд камер танд гайхалтай тод селфи хийхэд туслахаас гадна 4К чанараар дүрс авах юм. Хөдөлгөөнтэй үед бичлэг хийж үзэхэд дүрс маань тогтвортой гарч байсан нь влог бичихэд тун тохиромжтой санагдсан. Үүнээс гадна өөр дээрээ шууд эвлүүлэг хийж, дүрс янзлах тохиргоотой нь түргэн хугацаанд видео контент бүтээхэд дөхөм болгожээ. Хоёр дүрсийг нэгэн зэрэг бичих боломж – Дурдалгүй өнгөрч үл болох өөр нэгэн онцлог нь ард болон урд талын камерыг хослуулан нэгэн зэрэг бичих боломжтой аж. Энэхүү давуу тал нь зөвхөн Huawei Nova 9 загварын гар утсанд л байх бөгөөд тасралтгүй бичлэг хийх үедээ арын болон урд камерын хооронд чөлөөтэй шилжиж болно. Шунал хөдөлгөм гадаад төрх Өнгө – Хэн бүхний харааг булаах усан цэнхэр өнгөнөөс хэзээ ч уйдахааргүй. Орчны олон янзын гэрэлд төрөл бүрийн өнгөөр солонгорон харагдаж байсан Nova 9-ийн усан цэнхэр болон хар өнгийн сонголтууд хэрэглэгчийнхээ имидж бүрдүүлэлтэд ч чухал нөлөө үзүүлэхээр санагдлаа. Хэлбэр – 6.57 инчийн дэлгэц, 7.8 мм-ийн зузаан, 175 гр жинтэй энэхүү гар утас өд шин хөнгөн мэдрэмжийг өгч байсан юм. Гарт төвөггүй багтах нарийн загвар нь хэн бүхэнд таатай мэдрэмж төрүүлэх нь гарцаагүй. Дэлгэц – 120 Гц-ийн шилжих хурдтай, нумарсан өнгөт дэлгэц нь өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадвартай. Нэг секундэд 120 дүрсийг үзүүлэх чадлыг нь илтгэж буй 120 Гц-ийн дэлгэц нь чанартай видео контент үйлдвэрлэгчид болон gamer-үүдийн эрэлт хэрэгцээг хангаж чадахаар санагдав. Нягтрал – Зөвхөн гадна төрх гэлтгүй дэлгэцийн нягтралын хувьд ч нүд булаам. Тодруулбал, P3 өнгөний нягтрал нь бидний нүдэнд нийт 1.07 тэрбум өнгийг ялган харуулах бөгөөд HDR10 өндөр тодосгогч бүхий бүрэн хэмжээний P3 өнгөт дэлгэц нь нүдэнд үзэгдэх бүхнийг илүү бодит мэт харуулж байлаа. Мөн нүд хамгаалах горимыг ч шийдэж өгчээ. Дэлхийн хамгийн хурдан цэнэглэгч Nova 9-ийг өдрийн турш тасралтгүй ашигласны дараа хэр хурдтай цэнэглэж байгааг нь шалгахыг хүсэв. Мэдээж урмыг минь хугалаагүй бөгөөд 66 Вт хүчин чадалтай HUAWEI SuperCharge цэнэглэгч нь 38 минутад бүрэн цэнэглэж байлаа. 4300 мАЦ хүчин чадалтай баттерейг цаг давчуу үед 60 хувь хүртэл нь цэнэглэхэд ердөө 17 минут л хангалттай байсан юм. EMUI 12 Nova 9 ухаалаг гар утасны системийн аюулгүй байдлыг сайжруулах үүднээс Huawei компани энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн EMUI 12 програм хангамжийг дэлхийн зах зээлд нэвтрүүлсэн билээ. Минималист хэрэглэгчийн интерфэйс буюу UI дизайн, илүү уян хатан хөдөлгөөний эффектүүд, хүссэнээрээ үсгийн хэмжээгээ тохируулах боломж, бүгдийг нэг дор багтаасан хяналтын самбар зэрэг шинэчлэлтийг та EMUI 12-оос мэдрэх болно. Үнэ, хүртээмжтэй байдал Монголын зах зээлд Huawei Nova 9 загварын гар утсыг Мобиком, Юнител, Технозон, Сайн электроникс, PC Mall, Smart Store зэрэг албан ёсны борлуулагчдаас 2’019’000 - 2’199’000 төгрөгөөр худалдан авах боломжтой. Ташрамд дурдахад, дөрөвдүгээр сарын 4-нийг хүртэл Huawei Nova 9 загварын гар утсыг худалдан авахдаа бэлгэнд Huawei Watch Fit аваарай. Веб: https://consumer.huawei.com/mn Фэйсбүүк: Huawei Mobile Mongolia	Бид энэ удаа Huawei Nova 9 загварын гар утсыг онцоллоо. Дэлхийн зах зээлд өнгөрөгч оны аравдугаар сард олны хүртээл болсон Nova серийн шинэ загварын ухаалаг утас манай улсын дотоодын хэрэглэгчдийн гарт ийнхүү хүрч буйг дуулгахад таатай байна. 50 мегапикселийн ултра вишн камер, 4300 мАц хүчин чадал бүхий баттерей, 120 Гц-ийн дэлгэцийн шилжих хурд, 175 гр маш нимгэн загвар нь бидний дижитал амьдралын хэв маягтай төгс нийцэх аж. ### HUAWEI NOVA 9-ИЙН ДАВУУ ТАЛ #### Мэргэжлийн камер мэт чанар Хүчирхэг ард талын камер – 50 мегапикселийн ултра вишн камер, мөн 40 хувийн илүү гэгээлэг RYYB (Red, Yellow, Yellow, Blue) өнгөт шүүлтүүр бүхий том мэдрэгчээр гэрэл зургийн шинэ төлвийг дараагийн түвшинд хүргэжээ. Сайтар ажиглавал энэхүү гар утасны ар талд дөрвөн төрлийн камер тоноглогдсон байх агаад энэ нь дээр дурдсан хамгийн том нь 50МП-ийн хүчин чадал бүхий ултра вишн камер юм. Удаах гурван камер нь хүний нүдний харах өнцгөөс ч илүү өргөн хүрээнд авах боломжийг олгох 8 МП-ийн хэт өргөн өнцгийн камер; илүү нарийвчилсан бодит мэт мэдрэмжийг өгөх 4 см-ийн зайнаас авах боломжтой макро камер; гэрэлгүй, шөнийн орчинд ч хөрөг болон ландскейп зураг дарах боломж олгож буй гүн камерууд байв. Дөрвөн камерын нэгдэл нь мэргэжлийн камер мэт чанарыг илтгэж буй. Селфи камерын шинэ түвшин – Зөвхөн ард талын камераар уг гар утсыг мэргэжлийн камертай дүйцүүлээгүй билээ. Илүү бодит өнгө, нарийн хэсэг бүрийг тодотгон харуулах өндөр нарийвчлалтай 32 МП урд камер танд гайхалтай тод селфи хийхэд туслахаас гадна 4К чанараар дүрс авах юм. Хөдөлгөөнтэй үед бичлэг хийж үзэхэд дүрс маань тогтвортой гарч байсан нь влог бичихэд тун тохиромжтой санагдсан. Үүнээс гадна өөр дээрээ шууд эвлүүлэг хийж, дүрс янзлах тохиргоотой нь түргэн хугацаанд видео контент бүтээхэд дөхөм болгожээ. Хоёр дүрсийг нэгэн зэрэг бичих боломж– Дурдалгүй өнгөрч үл болох өөр нэгэн онцлог нь ард болон урд талын камерыг хослуулан нэгэн зэрэг бичих боломжтой аж. Энэхүү давуу тал нь зөвхөн Huawei Nova 9 загварын гар утсанд л байх бөгөөд тасралтгүй бичлэг хийх үедээ арын болон урд камерын хооронд чөлөөтэй шилжиж болно. #### Шунал хөдөлгөм гадаад төрх Өнгө – Хэн бүхний харааг булаах усан цэнхэр өнгөнөөс хэзээ ч уйдахааргүй. Орчны олон янзын гэрэлд төрөл бүрийн өнгөөр солонгорон харагдаж байсан Nova 9-ийн усан цэнхэр болон хар өнгийн сонголтууд хэрэглэгчийнхээ имидж бүрдүүлэлтэд ч чухал нөлөө үзүүлэхээр санагдлаа. Хэлбэр – 6.57 инчийн дэлгэц, 7.8 мм-ийн зузаан, 175 гр жинтэй энэхүү гар утас өд шин хөнгөн мэдрэмжийг өгч байсан юм. Гарт төвөггүй багтах нарийн загвар нь хэн бүхэнд таатай мэдрэмж төрүүлэх нь гарцаагүй. Дэлгэц – 120 Гц-ийн шилжих хурдтай, нумарсан өнгөт дэлгэц нь өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадвартай. Нэг секундэд 120 дүрсийг үзүүлэх чадлыг нь илтгэж буй 120 Гц-ийн дэлгэц нь чанартай видео контент үйлдвэрлэгчид болон gamer-үүдийн эрэлт хэрэгцээг хангаж чадахаар санагдав. Нягтрал – Зөвхөн гадна төрх гэлтгүй дэлгэцийн нягтралын хувьд ч нүд булаам. Тодруулбал, P3 өнгөний нягтрал нь бидний нүдэнд нийт 1.07 тэрбум өнгийг ялган харуулах бөгөөд HDR10 өндөр тодосгогч бүхий бүрэн хэмжээний P3 өнгөт дэлгэц нь нүдэнд үзэгдэх бүхнийг илүү бодит мэт харуулж байлаа. Мөн нүд хамгаалах горимыг ч шийдэж өгчээ. #### Дэлхийн хамгийн хурдан цэнэглэгч Nova 9-ийг өдрийн турш тасралтгүй ашигласны дараа хэр хурдтай цэнэглэж байгааг нь шалгахыг хүсэв. Мэдээж урмыг минь хугалаагүй бөгөөд 66 Вт хүчин чадалтай HUAWEI SuperCharge цэнэглэгч нь 38 минутад бүрэн цэнэглэж байлаа. 4300 мАЦ хүчин чадалтай баттерейг цаг давчуу үед 60 хувь хүртэл нь цэнэглэхэд ердөө 17 минут л хангалттай байсан юм. #### EMUI 12 Nova 9 ухаалаг гар утасны системийн аюулгүй байдлыг сайжруулах үүднээс Huawei компани энэ оны нэгдүгээр сараас эхлэн EMUI 12 програм хангамжийг дэлхийн зах зээлд нэвтрүүлсэн билээ. Минималист хэрэглэгчийн интерфэйс буюу UI дизайн, илүү уян хатан хөдөлгөөний эффектүүд, хүссэнээрээ үсгийн хэмжээгээ тохируулах боломж, бүгдийг нэг дор багтаасан хяналтын самбар зэрэг шинэчлэлтийг та EMUI 12-оос мэдрэх болно. #### Үнэ, хүртээмжтэй байдал Монголын зах зээлд Huawei Nova 9 загварын гар утсыг Мобиком, Юнител, Технозон, Сайн электроникс, PC Mall, Smart Store зэрэг албан ёсны борлуулагчдаас 2’019’000 - 2’199’000 төгрөгөөр худалдан авах боломжтой. Ташрамд дурдахад, дөрөвдүгээр сарын 4-нийг хүртэл Huawei Nova 9 загварын гар утсыг худалдан авахдаа бэлгэнд Huawei Watch Fit аваарай. Веб: https://consumer.huawei.com/mn Фэйсбүүк: Huawei Mobile Mongolia
https://unread.today/c/books-female-hustlerz	Номын тухай	Unread Today	2020-10-11T00:00:00	10 сарын 11, 2020	"Female Hustlerz" номын тухай	<div class="article-body"> <h2><span id="docs-internal-guid-7ae78680-7fff-22a5-fd9c-bd796c6956e4"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial; color: rgb(0, 0, 0); background-color: transparent; font-variant-numeric: normal; font-variant-east-asian: normal; vertical-align: baseline; white-space: pre-wrap;">Хувь хүний брэндинг хэмээх, сүүлийн үед багагүй яригдах болсон сэдвээр бичигдсэн нэгэн бэсрэг номыг өнөөдөр онцолъё. Хувцас загварын худалдаа, хувь хүний имиж бүрдүүлэлтийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “InnovStyle” компанийг үүсгэн байгуулагч, хувийн стилист О.Энэрэлийн “Female Hustlerz” хэмээх энэхүү номоос өмнө тэрээр “Миний хувийн стилист” гэх ном гаргаж байв. Шинэ номоо О.Энэрэл “хүсэл мөрөөдөл, эрч хүчээр жигүүрлэн амьдарч буй өөртөө итгэлтэй эмэгтэйчүүд”-д зориулсан гэжээ. </span></span></h2><p></p><p dir="ltr">Бичлэгийн хэлбэрийн хувьд О.Энэрэлийн өөрийнхөө, нийгэм дэх эмэгтэйчүүдийн оролцоо, хувь хүний брэнд имиж бүрдүүлэхийн ач холбогдлын тухай хүүрнэсэн хэд хэдэн бичил эсээнээс бүрдсэн гэж болох. Америкт өнгөрүүлсэн хүүхэд ахуй цагаас эхлээд компаниа байгуулж, “Karen Millen”, “Charles and Keith”, “Pedro” зэрэг олон улсын брэндийн дистрибьютор болох хүртэлх амьдралын замналаа өгүүлснээр энэхүү ном-сэтгүүл эхлэх бөгөөд цааш “Өөртөө итгэх итгэл”, “Миний хувийн стилист”, “Таван энгийн алхмаар стилээ тодорхойлъё”, “Амжилт дагуулах хувцаслалт”, “Style your mind, Style your body, Style your life”, ‘“Догь” хүчин зүйлс” гэх зургаан товч хэсэг байна. </p><p dir="ltr">“Загварлаг хүн өөртөө итгэлтэй байдаг” гэсэн нь эл номын үндсэн санаа. Амжилтад хүрэхийг хүсэж байгаа хүн өөртөө маш итгэлтэй байж, имижээ зөв бүрдүүлж чадвал бусдад өөрийгөө зөвөөр ойлгуулж, манлайлж чадна, цаашлаад эргэн тойрнынхондоо зөв хандлага, сайхан энергийг түгээнэ гэжээ. </p><p dir="ltr">“Таван энгийн алхмаар стилиэ тодорхойлъё” хэмээх хэсэг нь тун сонирхолтой. Загварлаг байхын тулд заавал олон хувцас байх шаардлагагүй, цөөн, чанартай хувцас л байхад хооронд нь сольж тохируулаад олон дүр төрх үүсгэж болох аж. Энэ хэсэгт биеийн галбиртаа тааруулан хувцаслах тухай зөвлөгөө багтжээ. “Хувцаслалт бол тухайн хүн өөрийнхөө талаар бусдад үлдээж буй сэтгэгдэл” учраас онцгойлон анхаарах нь зүйн хэрэг. Гэхдээ оюун бодлоо тордож, амьдралын хэв маягаа зөв зохистой байлгах нь үүнээс дутуугүй чухал тул “Style your mind. Style your body. Style your life” хэмээн тодотгосон байна. Хувь хүнийхээ онцлогийг харуулсан брэндийг нэгэнт бүтээж чадсан бол түүндээ тууштай байж, нийгэмд зөв үлгэр дуурайл болох нь тэр брэндийг хүчирхэгжүүлэх гол зам аж. </p><p dir="ltr">“Өөртөө хайртай, өөрийгөө илэрхийлж, дотоод ертөнцдөө итгэж чаддаг эмэгтэйчүүдээр би бахархдаг”, “Амжилтад хүрсэн эмэгтэйн ар талд түшиг тулгуур болсон бусад амжилттай яваа эмэгтэйчүүд байдаг” зэрэг нь эмэгтэй хүн зоримгоор амжилтын төлөө явах хэрэгтэй гэх санааг тод томруунаар гаргажээ. “Female Hustlerz”-ийг ерөнхийд нь феминист хэмээн тодорхойлж болох бөгөөд өөртөө итгэх урам зориг эрсэн эмэгтэйчүүд авч уншихад тохиромжтой мэт санагдав. Гэртээ авч тавиад өглөө ажилдаа гарахдаа ч юм уу нээж харж байвал зохимжтой юм гэж бодогдсон.</p> </div>	Хувь хүний брэндинг хэмээх, сүүлийн үед багагүй яригдах болсон сэдвээр бичигдсэн нэгэн бэсрэг номыг өнөөдөр онцолъё. Хувцас загварын худалдаа, хувь хүний имиж бүрдүүлэлтийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “InnovStyle” компанийг үүсгэн байгуулагч, хувийн стилист О.Энэрэлийн “Female Hustlerz” хэмээх энэхүү номоос өмнө тэрээр “Миний хувийн стилист” гэх ном гаргаж байв. Шинэ номоо О.Энэрэл “хүсэл мөрөөдөл, эрч хүчээр жигүүрлэн амьдарч буй өөртөө итгэлтэй эмэгтэйчүүд”-д зориулсан гэжээ. Бичлэгийн хэлбэрийн хувьд О.Энэрэлийн өөрийнхөө, нийгэм дэх эмэгтэйчүүдийн оролцоо, хувь хүний брэнд имиж бүрдүүлэхийн ач холбогдлын тухай хүүрнэсэн хэд хэдэн бичил эсээнээс бүрдсэн гэж болох. Америкт өнгөрүүлсэн хүүхэд ахуй цагаас эхлээд компаниа байгуулж, “Karen Millen”, “Charles and Keith”, “Pedro” зэрэг олон улсын брэндийн дистрибьютор болох хүртэлх амьдралын замналаа өгүүлснээр энэхүү ном-сэтгүүл эхлэх бөгөөд цааш “Өөртөө итгэх итгэл”, “Миний хувийн стилист”, “Таван энгийн алхмаар стилээ тодорхойлъё”, “Амжилт дагуулах хувцаслалт”, “Style your mind, Style your body, Style your life”, ‘“Догь” хүчин зүйлс” гэх зургаан товч хэсэг байна. “Загварлаг хүн өөртөө итгэлтэй байдаг” гэсэн нь эл номын үндсэн санаа. Амжилтад хүрэхийг хүсэж байгаа хүн өөртөө маш итгэлтэй байж, имижээ зөв бүрдүүлж чадвал бусдад өөрийгөө зөвөөр ойлгуулж, манлайлж чадна, цаашлаад эргэн тойрнынхондоо зөв хандлага, сайхан энергийг түгээнэ гэжээ. “Таван энгийн алхмаар стилиэ тодорхойлъё” хэмээх хэсэг нь тун сонирхолтой. Загварлаг байхын тулд заавал олон хувцас байх шаардлагагүй, цөөн, чанартай хувцас л байхад хооронд нь сольж тохируулаад олон дүр төрх үүсгэж болох аж. Энэ хэсэгт биеийн галбиртаа тааруулан хувцаслах тухай зөвлөгөө багтжээ. “Хувцаслалт бол тухайн хүн өөрийнхөө талаар бусдад үлдээж буй сэтгэгдэл” учраас онцгойлон анхаарах нь зүйн хэрэг. Гэхдээ оюун бодлоо тордож, амьдралын хэв маягаа зөв зохистой байлгах нь үүнээс дутуугүй чухал тул “Style your mind. Style your body. Style your life” хэмээн тодотгосон байна. Хувь хүнийхээ онцлогийг харуулсан брэндийг нэгэнт бүтээж чадсан бол түүндээ тууштай байж, нийгэмд зөв үлгэр дуурайл болох нь тэр брэндийг хүчирхэгжүүлэх гол зам аж. “Өөртөө хайртай, өөрийгөө илэрхийлж, дотоод ертөнцдөө итгэж чаддаг эмэгтэйчүүдээр би бахархдаг”, “Амжилтад хүрсэн эмэгтэйн ар талд түшиг тулгуур болсон бусад амжилттай яваа эмэгтэйчүүд байдаг” зэрэг нь эмэгтэй хүн зоримгоор амжилтын төлөө явах хэрэгтэй гэх санааг тод томруунаар гаргажээ. “Female Hustlerz”-ийг ерөнхийд нь феминист хэмээн тодорхойлж болох бөгөөд өөртөө итгэх урам зориг эрсэн эмэгтэйчүүд авч уншихад тохиромжтой мэт санагдав. Гэртээ авч тавиад өглөө ажилдаа гарахдаа ч юм уу нээж харж байвал зохимжтой юм гэж бодогдсон.	Хувь хүний брэндинг хэмээх, сүүлийн үед багагүй яригдах болсон сэдвээр бичигдсэн нэгэн бэсрэг номыг өнөөдөр онцолъё. Хувцас загварын худалдаа, хувь хүний имиж бүрдүүлэлтийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “InnovStyle” компанийг үүсгэн байгуулагч, хувийн стилист О.Энэрэлийн “Female Hustlerz” хэмээх энэхүү номоос өмнө тэрээр “Миний хувийн стилист” гэх ном гаргаж байв. Шинэ номоо О.Энэрэл “хүсэл мөрөөдөл, эрч хүчээр жигүүрлэн амьдарч буй өөртөө итгэлтэй эмэгтэйчүүд”-д зориулсан гэжээ. Бичлэгийн хэлбэрийн хувьд О.Энэрэлийн өөрийнхөө, нийгэм дэх эмэгтэйчүүдийн оролцоо, хувь хүний брэнд имиж бүрдүүлэхийн ач холбогдлын тухай хүүрнэсэн хэд хэдэн бичил эсээнээс бүрдсэн гэж болох. Америкт өнгөрүүлсэн хүүхэд ахуй цагаас эхлээд компаниа байгуулж, “Karen Millen”, “Charles and Keith”, “Pedro” зэрэг олон улсын брэндийн дистрибьютор болох хүртэлх амьдралын замналаа өгүүлснээр энэхүү ном-сэтгүүл эхлэх бөгөөд цааш “Өөртөө итгэх итгэл”, “Миний хувийн стилист”, “Таван энгийн алхмаар стилээ тодорхойлъё”, “Амжилт дагуулах хувцаслалт”, “Style your mind, Style your body, Style your life”, ‘“Догь” хүчин зүйлс” гэх зургаан товч хэсэг байна. “Загварлаг хүн өөртөө итгэлтэй байдаг” гэсэн нь эл номын үндсэн санаа. Амжилтад хүрэхийг хүсэж байгаа хүн өөртөө маш итгэлтэй байж, имижээ зөв бүрдүүлж чадвал бусдад өөрийгөө зөвөөр ойлгуулж, манлайлж чадна, цаашлаад эргэн тойрнынхондоо зөв хандлага, сайхан энергийг түгээнэ гэжээ. “Таван энгийн алхмаар стилиэ тодорхойлъё” хэмээх хэсэг нь тун сонирхолтой. Загварлаг байхын тулд заавал олон хувцас байх шаардлагагүй, цөөн, чанартай хувцас л байхад хооронд нь сольж тохируулаад олон дүр төрх үүсгэж болох аж. Энэ хэсэгт биеийн галбиртаа тааруулан хувцаслах тухай зөвлөгөө багтжээ. “Хувцаслалт бол тухайн хүн өөрийнхөө талаар бусдад үлдээж буй сэтгэгдэл” учраас онцгойлон анхаарах нь зүйн хэрэг. Гэхдээ оюун бодлоо тордож, амьдралын хэв маягаа зөв зохистой байлгах нь үүнээс дутуугүй чухал тул “Style your mind. Style your body. Style your life” хэмээн тодотгосон байна. Хувь хүнийхээ онцлогийг харуулсан брэндийг нэгэнт бүтээж чадсан бол түүндээ тууштай байж, нийгэмд зөв үлгэр дуурайл болох нь тэр брэндийг хүчирхэгжүүлэх гол зам аж. “Өөртөө хайртай, өөрийгөө илэрхийлж, дотоод ертөнцдөө итгэж чаддаг эмэгтэйчүүдээр би бахархдаг”, “Амжилтад хүрсэн эмэгтэйн ар талд түшиг тулгуур болсон бусад амжилттай яваа эмэгтэйчүүд байдаг” зэрэг нь эмэгтэй хүн зоримгоор амжилтын төлөө явах хэрэгтэй гэх санааг тод томруунаар гаргажээ. “Female Hustlerz”-ийг ерөнхийд нь феминист хэмээн тодорхойлж болох бөгөөд өөртөө итгэх урам зориг эрсэн эмэгтэйчүүд авч уншихад тохиромжтой мэт санагдав. Гэртээ авч тавиад өглөө ажилдаа гарахдаа ч юм уу нээж харж байвал зохимжтой юм гэж бодогдсон.
https://unread.today/c/techworm-open-banking	Techworm	Burtguljin Enkhbat	2022-04-12T00:00:00	4 сарын 12, 2022	Нээлттэй банк: Хүссэн үедээ, хүссэн газраасаа хувийн мэдээллээ удирд	<div class="article-body"> <p></p><p dir="ltr">Бид бүхний мэдэхээр банкны салбар нь хадгаламж, зээл, төлбөр тооцоо гэсэн чиглэлд суурилсан үйлчилгээ үзүүлдэг. Монголд банкны салбар үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн үеэс л уг гурван үндсэн үйлчилгээ огт өөрчлөгдөөгүй, цаашид ч өөрчлөгдөхгүй биз ээ. Харин эдгээр үйлчилгээг харилцагчдад хүргэх арга замууд технологийн хувьд хувьсан өөрчлөгдсөөр...</p><p dir="ltr">Тухайлбал, үүрэн холбооны хөгжлийн оргил үед мобайл банкны үйлчилгээ, интернэт түгэн дэлгэрэх үед интернэт банкны үйлчилгээ бий болсон. Харин одоогоор дижитал технологи болох хиймэл оюун ухаан, их өгөгдөлд суурилсан дижитал банкны үйлчилгээ хэрэглээнд орж буй. </p><p dir="ltr">Харин энэ удаагийн нийтлэлдээ бид хэрэглэгчдэд хүссэн үедээ, хүссэн газраасаа, хүссэн платформоо ашиглан хувийн мэдээллээ удирдах боломжийг олгох Open banking буюу “Нээлттэй банк” хэмээх сонирхолтой үйлчилгээг онцлон хүргэж байна.</p><p dir="ltr"><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/e92c6d5c135c76f77b38d102e36214fd.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>ДИЖИТАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ДАРААГИЙН ШИЛЖИЛТ: НЭЭЛТТЭЙ БАНК</h3><p dir="ltr">Арван жилийн дараах бидний өдөр тутмын амьдралд үүлэн технологи, блокчэйн, метаверс гэсэн технологийн гурван шийдэл тэргүүлэх нь бараг л тодорхой болсон. Бид банкны үйлчилгээг аль нэг биет салбараас бус метаверс ертөнцөөс хүлээн авах үе тун удахгүй биз ээ. </p> <blockquote><p>“Нээлттэй банк нэршил нь нээлттэй өгөгдлөөс эхлэлтэй буюу иргэн хүссэн үедээ, хүссэн газраасаа, хүссэн платформоо ашиглан хувийн мэдээллээ удирдах тухай юм. Банкны харилцагч өөрт хамгийн ойр, хэрэглэхэд хялбар, зардал багатай платформыг ашиглан банкны үйлчилгээг авч чадна”</p> <cite><p>unread.media</p> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/18a5b9c998f45d0028ea8baa47940f9b.jpeg"></p><p></p><p><br></p><p>Харин энэхүү шилжлтээс өмнө нээлттэй өгөгдөлд суурилсан “Нээлттэй банк” хэмээх ойлголт банкны салбарт хүч түрэн орж ирж буй. Товчхондоо иргэд өөрт хамгийн ойр, хэрэглэхэд хялбар, зардал багатай платформыг ашиглаж банкны үйлчилгээг авах боломжтой болно гэсэн үг. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ?</h3><p></p><p dir="ltr"><b>Хялбар бөгөөд аюулгүй</b></p><p dir="ltr">Тухайн харилцагч интернэт худалдааны Shoppy платформ эсвэл Veritech ERP систем түлхүү ашигладаг бол эдгээр системүүд дээр өөрийн дансны үлдэгдлээ шууд шалгах боломжтой буюу банкны аппаас дансны үлдэгдлээ шалгадагтай адил өндөр нууцлал, аюулгүй байдлаар бүрэн хангагдаж чадна. Нөгөө талаас харилцагч өөрийн хуваалцахыг хүссэн санхүүгийн мэдээллээ гуравдагч талд өгөх боломж бүрдэх юм. </p><p><b>Цаг хугацаа, зардлын хэмнэлт </b><br></p><p>Байгууллагын харилцагчдын хувьд өөрсдийн санхүүгийн систем дээрээсээ банкны бүх үйлчилгээг авах боломжтой. Цаашлаад тухайн байгууллагын ажилтан цалингийн зээл авах шаардлага үүслээ гэж төсөөлье. Өмнө нь тухайн ажилтан цалингийн тодорхойлолт, нийгмийн даатгалын мэдээллээ банканд аваачиж өгч байж зээлээ авдаг байсан бол “Нээлттэй банк” -нд шилжсэнээр өөрийн байгууллагын ERP систем дээрээс зээлээ шууд авах боломж бүрдэх давуу талтай. <br></p><p><b>Хэрэглэгчдэд өгөх үнэ цэн</b><br></p><p>Энэхүү үйлчилгээ нь харилцагчдын банк санхүүгийн бүхий л хэрэгцээг хангасан багц бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг технологийн давуу талд суурилан хүргэнэ. Түүнчлэн байгууллагуудтай хамтрах, дэмжих замаар нэмэлт үнэ цэн, онцлогийг бүрдүүлж, зардал, цаг хугацааг хэмнэсэн банк санхүүгийн болон банк санхүүгийн бус бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэг дороос хүргэж чадахаараа онцлогтой.<br></p><p dir="ltr">Жишээлбэл, хүн бүр аялахыг хүсдэг ч аялалд зарцуулах хуримтлалтай нь цөөхөн байдаг шүү дээ. Тиймдээ ч аялахын тулд зээл авах эсвэл хадгаламж үүсгэх шаардлагатай нүүр тулна. Гэтэл аялал жуулчлалын компани эдгээр үйлчилгээг үзүүлдэггүй. Тэгвэл хэрэглэгчид “Нээлттэй банк”-ны шийдлийг ашигласнаар аялал жуулчлалын компани өөрөө эдгээр бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэг дороос хүргэх боломжтой болох буюу харилцагч банканд хандах бус тухайн аялал жуулчлалын компанийн платформ дээрээс банкны болон аяллын үйлчилгээг нэг дороос авах юм. </p><p dir="ltr"><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/ea7447e771cb2535503eeee7c3268785.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>технологид суурилсан үйлчилгээгээр түүчээлэгч ГОЛОМТ БАНК</h3><p></p><p dir="ltr">Тэгвэл дижитал шилжилтээр салбартаа тэргүүлдэг Голомт банк 2020 оноос эхлэн <b>Open banking </b>буюу <b>“Нээлттэй банк” </b>концепцийг Монголд анхлан танилцуулаад буй. </p><p>Тэд дижитал шилжилтээр тэргүүлэхийн сацуу өөрсдийн бий болгосон давуу талаа харилцагчид, хамтрагч байгууллагуудтайгаа хуваалцаж, Монголын нийгмийг хөгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулж буйн нэгэн баталгаа нь энэхүү шилжилт юм. <br></p><p dir="ltr">Голомт банк Монгол Улсын банкны салбарт техник технологийн шийдлийг анхлан нэвтрүүлсээр ирснээрээ бусдаас онцлог. Тэр ч утгаараа ямар төрлийн шинэлэг үйлчилгээг дотоодод нэвтрүүлэх вэ гэдэг дээр голлон анхаарч ажилладаг ба энэ үндсэн зарчим, соёл дээрээ тулгуурлан 2019 оноос эхлэн “Нээлттэй банк”-ны суурь судалгаануудаа эхлүүлж, 2020 онд туршилтын журмаар хэрэглээнд оруулж, өнгөрсөн оноос бүтээгдэхүүнээ зах зээлд танилцуулж эхлээд байна.</p><p>Ташрамд дурдахад, “Нээлттэй банк” концепцийн хүрээнд тэд одоогоор Shoppy, Banana Mall, UBcab, TapaTrip, АПУ, Veritech ERP, CU сүлжээ дэлгүүр, E-Mongolia зэрэг салбар бүрт үйл ажиллагаа явуулдаг олон байгууллагуудтай хамтраад эхэлсэн гэдгийг уншигчдадаа дуулгая.</p> <p></p><p>Энэхүү төслийн хүрээнд Голомт банкны Мэдээллийн технологи, Дижитал банк хариуцсан захирал М.Сайнбилэг өөрсдийн хэрэгжүүлж буй тус төслийн хүрээнд өгсөн ярилцлагаас товчлон хүргэвээс: </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/271c2ae58dd0b719cd74c3da94921ed9.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"> <div>ДЭЛХИЙН БАНК, САНХҮҮГИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН ХӨГЖИЛ, ТҮВШИНТЭЙ ХАРЬЦУУЛАХАД ГОЛОМТ БАНК ХААНА ЯВАА БОЛ?</div></h3><p>Монгол Улс бол хөгжиж буй орнуудын нэг. Энэ хэсэгт багтаж буй бусад улс орнуудтай харьцуулахад Монголын банкны систем тэргүүлэгчдийн хэмжээнд үнэлэгддэг бөгөөд Голомт банк нь Монголын банкны системд түүчээлдэг. Мөн Монгол банкны манлайлал ч үүнд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Тухайлбал, Монгол банк 2014 онд “Real time” буюу бодит цагийн горимын, банк хоорондын дансны гүйлгээний системийг нэвтрүүлсэн ба тухайн үед дэлхий даяар 10 гаруй улс л ийм системтэй байв. Мөн өнгөрсөн онд Монгол банкнаас EMV чиптэй контактлесс Т-төлбөрийн картыг танилцуулснаар төв банк нь энэ шийдлийг нэвтрүүлсэн цөөн орнуудын нэг болоод байна.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ГОЛОМТ БАНКНЫ ХӨГЖЛИЙН ДАРААГИЙН ЗОГСООЛ ХААНА БАЙХ ВЭ?<br></div></h3><p dir="ltr">Миний харж буйгаар технологийн хөгжил нь үүлэн технологи, блокчэйн, хиймэл оюун ухаан гэсэн суурь шийдлүүдэд төвлөрөх болно. Хиймэл оюун ухаанд суурилсан санхүүгийн зөвлөх үйлчилгээнүүд ч ихээр гарах болов уу. Одоогоор манай Интернэт банкны хувийн санхүү гэсэн функц хиймэл оюун ухаанд тулгуурлан ажиллаж байгаа бөгөөд цаашид ч улам хөгжих нь тодорхой. Мөн харилцагчийн дуу хоолой, яриаг таньж виртуал орчинд үйлчилгээ үзүүлэх технологийн шийдлүүд нэвтэрнэ гэж харж байгаа. Мөн сүүлийн үед бид блокчэйн технологид ихээхэн анхаарал хандуулж байна. Банк төвлөрсөн бүтэцтэй байдаг бол блокчэйн нь төвлөрсөн бус бүтэцтэй байдаг. Гэхдээ энэ нь банк блокчэйн технологийг ашиглах боломжгүй гэсэн үг биш юм. Бид энэ жилдээ багтаан блокчэйн технологид суурилсан үйлчилгээг бодит хэрэглээнд оруулах төлөвлөгөөтэй байгаа. Иргэд ямар платформ, технологи ашиглаж байна, тэр технологиуд дээр л банкны үйлчилгээ хүрч, суурилах болно. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"НЭЭЛТТЭЙ БАНК" ҮЙЛЧИЛГЭЭГ НЭВТРҮҮЛСЭН АЛСЫН ХАРАА ЮУ БАЙВ?</h3><p dir="ltr">Дижитал шилжилтийн нэг чухал шинж нь харилцан хамаарал буюу олон байгууллагууд хамтран нэг платформ дээр төвлөрөөд эсвэл холбогдоод, бие биенээ дэмжээд явах юм. Энэ утгаараа бидэнд бусад байгууллагуудтай саадгүй, чөлөөтэй хамтран ажиллах платформ шаардлагатай болсон тул SocialPay дижитал хэтэвчийг анх нэвтрүүлж байлаа. </p> <blockquote><p>“Бид өөрсдийн бүтээсэн, илүү сайн шийдлүүдээ нэг нэгэнтэйгээ хуваалцсанаар дижитал шилжилтийг илүү эрчимжүүлэх болно. Хамгийн чухал нь аль ч тохиолдолд харилцагч хожиж, нийтээрээ зардал, цаг хугацаагаа хэмнэж байх ёстой.”</p> <cite><p>unread.media</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>СҮҮЛИЙН ЖИЛҮҮДЭД БАНК, САНХҮҮГИЙН САЛБАРТ СТАРТ-АП, ФИНТЕК КОМПАНИУД ОЛНООРОО ОРЖ ИРЖ, ЦАХИМ МӨНГӨ, КОЙНУУД ИХЭЭР БИЙ БОЛсон. эдгээр өөрчлөлтүүд салбарт хэрхэн нөлөөлж байна вэ?</h3><p>Эерэг нөлөө үзүүлж байгаа. Бид хамтын ажиллагаанд ч, өрсөлдөөнд ч аль алинд нь бэлэн байдаг. Сүүлийн жилүүдэд энэ салбарын том, жижиг тоглогчид бүгдээрээ дижитал шилжилтийг нэг финтек, эсвэл нэг банк дангаараа хийдэггүй юм байна гэдгийг ухаарсан. Бид өөрсдийн бүтээсэн, илүү сайн шийдлүүдээ нэг нэгэнтэйгээ хуваалцаж байж дижитал шилжилтийг илүү эрчимжүүлэх болно. Байнгын өрсөлдөөн эсвэл байнгын хамтын ажиллагаа гэж байхгүй буюу хамтын ажиллагаа ч өрсөлдөөний нэгэн адилаар шинэ санаа, тэсрэлтийн эх булаг байх боломжтой. Тиймээс би өрсөлдөөн болон хамтын ажиллагааг нэг зүйлийн хоёр тал гэж боддог. Хамгийн чухал нь аль ч тохиолдолд харилцагч хожиж, нийтээрээ зардал, цаг хугацаагаа хэмнэж байх ёстой. Ингэж чадвал бүх талууд одоо байгаагаасаа илүү үр ашиг хүртэх болно. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЭНЭ САЛБАРЫН ТОГЛОГЧДООС ГОЛОМТ БАНК ТЕХНОЛОГИЙН ТАЛ ДЭЭР ЮУГААРАА ОНЦГОЙРОХ ВЭ?</h3><p></p><p dir="ltr">Голомт банк технологи суурьтай шинэлэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэвтрүүлдэг гэдгийг бид өөрсдөө ч, манай харилцагчид ч ойлгодог, мэдэрдэг. Тэр хэрээрээ харилцагчид маань биднээс шинэ гарц, шийдлийг байнга шаарддаг. Гэхдээ технологийн дэвшил нь харилцагчдад тулгарч байгаа ямар нэгэн асуудлыг шийдэж, давуу талыг авчирдаг байх ёстой. Түүнээс биш шинэ гарсан технологи бүрийг нэвтрүүлээд байхдаа гол биш. Бид энэхүү зарчим, арга барил дээр олон жилийн туршлагатай. Тиймдээ ч тэргүүлнэ гэдэгтээ бат нот итгэлтэй байдаг. </p><p><br><br></p> </div>	Бид бүхний мэдэхээр банкны салбар нь хадгаламж, зээл, төлбөр тооцоо гэсэн чиглэлд суурилсан үйлчилгээ үзүүлдэг. Монголд банкны салбар үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн үеэс л уг гурван үндсэн үйлчилгээ огт өөрчлөгдөөгүй, цаашид ч өөрчлөгдөхгүй биз ээ. Харин эдгээр үйлчилгээг харилцагчдад хүргэх арга замууд технологийн хувьд хувьсан өөрчлөгдсөөр... Тухайлбал, үүрэн холбооны хөгжлийн оргил үед мобайл банкны үйлчилгээ, интернэт түгэн дэлгэрэх үед интернэт банкны үйлчилгээ бий болсон. Харин одоогоор дижитал технологи болох хиймэл оюун ухаан, их өгөгдөлд суурилсан дижитал банкны үйлчилгээ хэрэглээнд орж буй. Харин энэ удаагийн нийтлэлдээ бид хэрэглэгчдэд хүссэн үедээ, хүссэн газраасаа, хүссэн платформоо ашиглан хувийн мэдээллээ удирдах боломжийг олгох Open banking буюу “Нээлттэй банк” хэмээх сонирхолтой үйлчилгээг онцлон хүргэж байна. ДИЖИТАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ДАРААГИЙН ШИЛЖИЛТ: НЭЭЛТТЭЙ БАНК Арван жилийн дараах бидний өдөр тутмын амьдралд үүлэн технологи, блокчэйн, метаверс гэсэн технологийн гурван шийдэл тэргүүлэх нь бараг л тодорхой болсон. Бид банкны үйлчилгээг аль нэг биет салбараас бус метаверс ертөнцөөс хүлээн авах үе тун удахгүй биз ээ. “Нээлттэй банк нэршил нь нээлттэй өгөгдлөөс эхлэлтэй буюу иргэн хүссэн үедээ, хүссэн газраасаа, хүссэн платформоо ашиглан хувийн мэдээллээ удирдах тухай юм. Банкны харилцагч өөрт хамгийн ойр, хэрэглэхэд хялбар, зардал багатай платформыг ашиглан банкны үйлчилгээг авч чадна” unread.media Харин энэхүү шилжлтээс өмнө нээлттэй өгөгдөлд суурилсан “Нээлттэй банк” хэмээх ойлголт банкны салбарт хүч түрэн орж ирж буй. Товчхондоо иргэд өөрт хамгийн ойр, хэрэглэхэд хялбар, зардал багатай платформыг ашиглаж банкны үйлчилгээг авах боломжтой болно гэсэн үг. ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Хялбар бөгөөд аюулгүй Тухайн харилцагч интернэт худалдааны Shoppy платформ эсвэл Veritech ERP систем түлхүү ашигладаг бол эдгээр системүүд дээр өөрийн дансны үлдэгдлээ шууд шалгах боломжтой буюу банкны аппаас дансны үлдэгдлээ шалгадагтай адил өндөр нууцлал, аюулгүй байдлаар бүрэн хангагдаж чадна. Нөгөө талаас харилцагч өөрийн хуваалцахыг хүссэн санхүүгийн мэдээллээ гуравдагч талд өгөх боломж бүрдэх юм. Цаг хугацаа, зардлын хэмнэлт Байгууллагын харилцагчдын хувьд өөрсдийн санхүүгийн систем дээрээсээ банкны бүх үйлчилгээг авах боломжтой. Цаашлаад тухайн байгууллагын ажилтан цалингийн зээл авах шаардлага үүслээ гэж төсөөлье. Өмнө нь тухайн ажилтан цалингийн тодорхойлолт, нийгмийн даатгалын мэдээллээ банканд аваачиж өгч байж зээлээ авдаг байсан бол “Нээлттэй банк” -нд шилжсэнээр өөрийн байгууллагын ERP систем дээрээс зээлээ шууд авах боломж бүрдэх давуу талтай. Хэрэглэгчдэд өгөх үнэ цэн Энэхүү үйлчилгээ нь харилцагчдын банк санхүүгийн бүхий л хэрэгцээг хангасан багц бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг технологийн давуу талд суурилан хүргэнэ. Түүнчлэн байгууллагуудтай хамтрах, дэмжих замаар нэмэлт үнэ цэн, онцлогийг бүрдүүлж, зардал, цаг хугацааг хэмнэсэн банк санхүүгийн болон банк санхүүгийн бус бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэг дороос хүргэж чадахаараа онцлогтой. Жишээлбэл, хүн бүр аялахыг хүсдэг ч аялалд зарцуулах хуримтлалтай нь цөөхөн байдаг шүү дээ. Тиймдээ ч аялахын тулд зээл авах эсвэл хадгаламж үүсгэх шаардлагатай нүүр тулна. Гэтэл аялал жуулчлалын компани эдгээр үйлчилгээг үзүүлдэггүй. Тэгвэл хэрэглэгчид “Нээлттэй банк”-ны шийдлийг ашигласнаар аялал жуулчлалын компани өөрөө эдгээр бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэг дороос хүргэх боломжтой болох буюу харилцагч банканд хандах бус тухайн аялал жуулчлалын компанийн платформ дээрээс банкны болон аяллын үйлчилгээг нэг дороос авах юм. технологид суурилсан үйлчилгээгээр түүчээлэгч ГОЛОМТ БАНК Тэгвэл дижитал шилжилтээр салбартаа тэргүүлдэг Голомт банк 2020 оноос эхлэн Open banking буюу “Нээлттэй банк” концепцийг Монголд анхлан танилцуулаад буй. Тэд дижитал шилжилтээр тэргүүлэхийн сацуу өөрсдийн бий болгосон давуу талаа харилцагчид, хамтрагч байгууллагуудтайгаа хуваалцаж, Монголын нийгмийг хөгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулж буйн нэгэн баталгаа нь энэхүү шилжилт юм. Голомт банк Монгол Улсын банкны салбарт техник технологийн шийдлийг анхлан нэвтрүүлсээр ирснээрээ бусдаас онцлог. Тэр ч утгаараа ямар төрлийн шинэлэг үйлчилгээг дотоодод нэвтрүүлэх вэ гэдэг дээр голлон анхаарч ажилладаг ба энэ үндсэн зарчим, соёл дээрээ тулгуурлан 2019 оноос эхлэн “Нээлттэй банк”-ны суурь судалгаануудаа эхлүүлж, 2020 онд туршилтын журмаар хэрэглээнд оруулж, өнгөрсөн оноос бүтээгдэхүүнээ зах зээлд танилцуулж эхлээд байна. Ташрамд дурдахад, “Нээлттэй банк” концепцийн хүрээнд тэд одоогоор Shoppy, Banana Mall, UBcab, TapaTrip, АПУ, Veritech ERP, CU сүлжээ дэлгүүр, E-Mongolia зэрэг салбар бүрт үйл ажиллагаа явуулдаг олон байгууллагуудтай хамтраад эхэлсэн гэдгийг уншигчдадаа дуулгая. Энэхүү төслийн хүрээнд Голомт банкны Мэдээллийн технологи, Дижитал банк хариуцсан захирал М.Сайнбилэг өөрсдийн хэрэгжүүлж буй тус төслийн хүрээнд өгсөн ярилцлагаас товчлон хүргэвээс: ДЭЛХИЙН БАНК, САНХҮҮГИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН ХӨГЖИЛ, ТҮВШИНТЭЙ ХАРЬЦУУЛАХАД ГОЛОМТ БАНК ХААНА ЯВАА БОЛ? Монгол Улс бол хөгжиж буй орнуудын нэг. Энэ хэсэгт багтаж буй бусад улс орнуудтай харьцуулахад Монголын банкны систем тэргүүлэгчдийн хэмжээнд үнэлэгддэг бөгөөд Голомт банк нь Монголын банкны системд түүчээлдэг. Мөн Монгол банкны манлайлал ч үүнд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Тухайлбал, Монгол банк 2014 онд “Real time” буюу бодит цагийн горимын, банк хоорондын дансны гүйлгээний системийг нэвтрүүлсэн ба тухайн үед дэлхий даяар 10 гаруй улс л ийм системтэй байв. Мөн өнгөрсөн онд Монгол банкнаас EMV чиптэй контактлесс Т-төлбөрийн картыг танилцуулснаар төв банк нь энэ шийдлийг нэвтрүүлсэн цөөн орнуудын нэг болоод байна. ГОЛОМТ БАНКНЫ ХӨГЖЛИЙН ДАРААГИЙН ЗОГСООЛ ХААНА БАЙХ ВЭ? Миний харж буйгаар технологийн хөгжил нь үүлэн технологи, блокчэйн, хиймэл оюун ухаан гэсэн суурь шийдлүүдэд төвлөрөх болно. Хиймэл оюун ухаанд суурилсан санхүүгийн зөвлөх үйлчилгээнүүд ч ихээр гарах болов уу. Одоогоор манай Интернэт банкны хувийн санхүү гэсэн функц хиймэл оюун ухаанд тулгуурлан ажиллаж байгаа бөгөөд цаашид ч улам хөгжих нь тодорхой. Мөн харилцагчийн дуу хоолой, яриаг таньж виртуал орчинд үйлчилгээ үзүүлэх технологийн шийдлүүд нэвтэрнэ гэж харж байгаа. Мөн сүүлийн үед бид блокчэйн технологид ихээхэн анхаарал хандуулж байна. Банк төвлөрсөн бүтэцтэй байдаг бол блокчэйн нь төвлөрсөн бус бүтэцтэй байдаг. Гэхдээ энэ нь банк блокчэйн технологийг ашиглах боломжгүй гэсэн үг биш юм. Бид энэ жилдээ багтаан блокчэйн технологид суурилсан үйлчилгээг бодит хэрэглээнд оруулах төлөвлөгөөтэй байгаа. Иргэд ямар платформ, технологи ашиглаж байна, тэр технологиуд дээр л банкны үйлчилгээ хүрч, суурилах болно. "НЭЭЛТТЭЙ БАНК" ҮЙЛЧИЛГЭЭГ НЭВТРҮҮЛСЭН АЛСЫН ХАРАА ЮУ БАЙВ? Дижитал шилжилтийн нэг чухал шинж нь харилцан хамаарал буюу олон байгууллагууд хамтран нэг платформ дээр төвлөрөөд эсвэл холбогдоод, бие биенээ дэмжээд явах юм. Энэ утгаараа бидэнд бусад байгууллагуудтай саадгүй, чөлөөтэй хамтран ажиллах платформ шаардлагатай болсон тул SocialPay дижитал хэтэвчийг анх нэвтрүүлж байлаа. “Бид өөрсдийн бүтээсэн, илүү сайн шийдлүүдээ нэг нэгэнтэйгээ хуваалцсанаар дижитал шилжилтийг илүү эрчимжүүлэх болно. Хамгийн чухал нь аль ч тохиолдолд харилцагч хожиж, нийтээрээ зардал, цаг хугацаагаа хэмнэж байх ёстой.” unread.media СҮҮЛИЙН ЖИЛҮҮДЭД БАНК, САНХҮҮГИЙН САЛБАРТ СТАРТ-АП, ФИНТЕК КОМПАНИУД ОЛНООРОО ОРЖ ИРЖ, ЦАХИМ МӨНГӨ, КОЙНУУД ИХЭЭР БИЙ БОЛсон. эдгээр өөрчлөлтүүд салбарт хэрхэн нөлөөлж байна вэ? Эерэг нөлөө үзүүлж байгаа. Бид хамтын ажиллагаанд ч, өрсөлдөөнд ч аль алинд нь бэлэн байдаг. Сүүлийн жилүүдэд энэ салбарын том, жижиг тоглогчид бүгдээрээ дижитал шилжилтийг нэг финтек, эсвэл нэг банк дангаараа хийдэггүй юм байна гэдгийг ухаарсан. Бид өөрсдийн бүтээсэн, илүү сайн шийдлүүдээ нэг нэгэнтэйгээ хуваалцаж байж дижитал шилжилтийг илүү эрчимжүүлэх болно. Байнгын өрсөлдөөн эсвэл байнгын хамтын ажиллагаа гэж байхгүй буюу хамтын ажиллагаа ч өрсөлдөөний нэгэн адилаар шинэ санаа, тэсрэлтийн эх булаг байх боломжтой. Тиймээс би өрсөлдөөн болон хамтын ажиллагааг нэг зүйлийн хоёр тал гэж боддог. Хамгийн чухал нь аль ч тохиолдолд харилцагч хожиж, нийтээрээ зардал, цаг хугацаагаа хэмнэж байх ёстой. Ингэж чадвал бүх талууд одоо байгаагаасаа илүү үр ашиг хүртэх болно. ЭНЭ САЛБАРЫН ТОГЛОГЧДООС ГОЛОМТ БАНК ТЕХНОЛОГИЙН ТАЛ ДЭЭР ЮУГААРАА ОНЦГОЙРОХ ВЭ? Голомт банк технологи суурьтай шинэлэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэвтрүүлдэг гэдгийг бид өөрсдөө ч, манай харилцагчид ч ойлгодог, мэдэрдэг. Тэр хэрээрээ харилцагчид маань биднээс шинэ гарц, шийдлийг байнга шаарддаг. Гэхдээ технологийн дэвшил нь харилцагчдад тулгарч байгаа ямар нэгэн асуудлыг шийдэж, давуу талыг авчирдаг байх ёстой. Түүнээс биш шинэ гарсан технологи бүрийг нэвтрүүлээд байхдаа гол биш. Бид энэхүү зарчим, арга барил дээр олон жилийн туршлагатай. Тиймдээ ч тэргүүлнэ гэдэгтээ бат нот итгэлтэй байдаг.	Бид бүхний мэдэхээр банкны салбар нь хадгаламж, зээл, төлбөр тооцоо гэсэн чиглэлд суурилсан үйлчилгээ үзүүлдэг. Монголд банкны салбар үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн үеэс л уг гурван үндсэн үйлчилгээ огт өөрчлөгдөөгүй, цаашид ч өөрчлөгдөхгүй биз ээ. Харин эдгээр үйлчилгээг харилцагчдад хүргэх арга замууд технологийн хувьд хувьсан өөрчлөгдсөөр... Тухайлбал, үүрэн холбооны хөгжлийн оргил үед мобайл банкны үйлчилгээ, интернэт түгэн дэлгэрэх үед интернэт банкны үйлчилгээ бий болсон. Харин одоогоор дижитал технологи болох хиймэл оюун ухаан, их өгөгдөлд суурилсан дижитал банкны үйлчилгээ хэрэглээнд орж буй. Харин энэ удаагийн нийтлэлдээ бид хэрэглэгчдэд хүссэн үедээ, хүссэн газраасаа, хүссэн платформоо ашиглан хувийн мэдээллээ удирдах боломжийг олгох Open banking буюу “Нээлттэй банк” хэмээх сонирхолтой үйлчилгээг онцлон хүргэж байна. ### ДИЖИТАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ДАРААГИЙН ШИЛЖИЛТ: НЭЭЛТТЭЙ БАНК Арван жилийн дараах бидний өдөр тутмын амьдралд үүлэн технологи, блокчэйн, метаверс гэсэн технологийн гурван шийдэл тэргүүлэх нь бараг л тодорхой болсон. Бид банкны үйлчилгээг аль нэг биет салбараас бус метаверс ертөнцөөс хүлээн авах үе тун удахгүй биз ээ. > “Нээлттэй банк нэршил нь нээлттэй өгөгдлөөс эхлэлтэй буюу иргэн хүссэн үедээ, хүссэн газраасаа, хүссэн платформоо ашиглан хувийн мэдээллээ удирдах тухай юм. Банкны харилцагч өөрт хамгийн ойр, хэрэглэхэд хялбар, зардал багатай платформыг ашиглан банкны үйлчилгээг авч чадна” > > unread.media Харин энэхүү шилжлтээс өмнө нээлттэй өгөгдөлд суурилсан “Нээлттэй банк” хэмээх ойлголт банкны салбарт хүч түрэн орж ирж буй. Товчхондоо иргэд өөрт хамгийн ойр, хэрэглэхэд хялбар, зардал багатай платформыг ашиглаж банкны үйлчилгээг авах боломжтой болно гэсэн үг. ### ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Хялбар бөгөөд аюулгүй Тухайн харилцагч интернэт худалдааны Shoppy платформ эсвэл Veritech ERP систем түлхүү ашигладаг бол эдгээр системүүд дээр өөрийн дансны үлдэгдлээ шууд шалгах боломжтой буюу банкны аппаас дансны үлдэгдлээ шалгадагтай адил өндөр нууцлал, аюулгүй байдлаар бүрэн хангагдаж чадна. Нөгөө талаас харилцагч өөрийн хуваалцахыг хүссэн санхүүгийн мэдээллээ гуравдагч талд өгөх боломж бүрдэх юм. Цаг хугацаа, зардлын хэмнэлт Байгууллагын харилцагчдын хувьд өөрсдийн санхүүгийн систем дээрээсээ банкны бүх үйлчилгээг авах боломжтой. Цаашлаад тухайн байгууллагын ажилтан цалингийн зээл авах шаардлага үүслээ гэж төсөөлье. Өмнө нь тухайн ажилтан цалингийн тодорхойлолт, нийгмийн даатгалын мэдээллээ банканд аваачиж өгч байж зээлээ авдаг байсан бол “Нээлттэй банк” -нд шилжсэнээр өөрийн байгууллагын ERP систем дээрээс зээлээ шууд авах боломж бүрдэх давуу талтай. Хэрэглэгчдэд өгөх үнэ цэн Энэхүү үйлчилгээ нь харилцагчдын банк санхүүгийн бүхий л хэрэгцээг хангасан багц бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг технологийн давуу талд суурилан хүргэнэ. Түүнчлэн байгууллагуудтай хамтрах, дэмжих замаар нэмэлт үнэ цэн, онцлогийг бүрдүүлж, зардал, цаг хугацааг хэмнэсэн банк санхүүгийн болон банк санхүүгийн бус бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэг дороос хүргэж чадахаараа онцлогтой. Жишээлбэл, хүн бүр аялахыг хүсдэг ч аялалд зарцуулах хуримтлалтай нь цөөхөн байдаг шүү дээ. Тиймдээ ч аялахын тулд зээл авах эсвэл хадгаламж үүсгэх шаардлагатай нүүр тулна. Гэтэл аялал жуулчлалын компани эдгээр үйлчилгээг үзүүлдэггүй. Тэгвэл хэрэглэгчид “Нээлттэй банк”-ны шийдлийг ашигласнаар аялал жуулчлалын компани өөрөө эдгээр бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэг дороос хүргэх боломжтой болох буюу харилцагч банканд хандах бус тухайн аялал жуулчлалын компанийн платформ дээрээс банкны болон аяллын үйлчилгээг нэг дороос авах юм. ### технологид суурилсан үйлчилгээгээр түүчээлэгч ГОЛОМТ БАНК Тэгвэл дижитал шилжилтээр салбартаа тэргүүлдэг Голомт банк 2020 оноос эхлэн Open banking буюу “Нээлттэй банк” концепцийг Монголд анхлан танилцуулаад буй. Тэд дижитал шилжилтээр тэргүүлэхийн сацуу өөрсдийн бий болгосон давуу талаа харилцагчид, хамтрагч байгууллагуудтайгаа хуваалцаж, Монголын нийгмийг хөгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулж буйн нэгэн баталгаа нь энэхүү шилжилт юм. Голомт банк Монгол Улсын банкны салбарт техник технологийн шийдлийг анхлан нэвтрүүлсээр ирснээрээ бусдаас онцлог. Тэр ч утгаараа ямар төрлийн шинэлэг үйлчилгээг дотоодод нэвтрүүлэх вэ гэдэг дээр голлон анхаарч ажилладаг ба энэ үндсэн зарчим, соёл дээрээ тулгуурлан 2019 оноос эхлэн “Нээлттэй банк”-ны суурь судалгаануудаа эхлүүлж, 2020 онд туршилтын журмаар хэрэглээнд оруулж, өнгөрсөн оноос бүтээгдэхүүнээ зах зээлд танилцуулж эхлээд байна. Ташрамд дурдахад, “Нээлттэй банк” концепцийн хүрээнд тэд одоогоор Shoppy, Banana Mall, UBcab, TapaTrip, АПУ, Veritech ERP, CU сүлжээ дэлгүүр, E-Mongolia зэрэг салбар бүрт үйл ажиллагаа явуулдаг олон байгууллагуудтай хамтраад эхэлсэн гэдгийг уншигчдадаа дуулгая. Энэхүү төслийн хүрээнд Голомт банкны Мэдээллийн технологи, Дижитал банк хариуцсан захирал М.Сайнбилэг өөрсдийн хэрэгжүүлж буй тус төслийн хүрээнд өгсөн ярилцлагаас товчлон хүргэвээс: ### ДЭЛХИЙН БАНК, САНХҮҮГИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН ХӨГЖИЛ, ТҮВШИНТЭЙ ХАРЬЦУУЛАХАД ГОЛОМТ БАНК ХААНА ЯВАА БОЛ? Монгол Улс бол хөгжиж буй орнуудын нэг. Энэ хэсэгт багтаж буй бусад улс орнуудтай харьцуулахад Монголын банкны систем тэргүүлэгчдийн хэмжээнд үнэлэгддэг бөгөөд Голомт банк нь Монголын банкны системд түүчээлдэг. Мөн Монгол банкны манлайлал ч үүнд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Тухайлбал, Монгол банк 2014 онд “Real time” буюу бодит цагийн горимын, банк хоорондын дансны гүйлгээний системийг нэвтрүүлсэн ба тухайн үед дэлхий даяар 10 гаруй улс л ийм системтэй байв. Мөн өнгөрсөн онд Монгол банкнаас EMV чиптэй контактлесс Т-төлбөрийн картыг танилцуулснаар төв банк нь энэ шийдлийг нэвтрүүлсэн цөөн орнуудын нэг болоод байна. ### ГОЛОМТ БАНКНЫ ХӨГЖЛИЙН ДАРААГИЙН ЗОГСООЛ ХААНА БАЙХ ВЭ? Миний харж буйгаар технологийн хөгжил нь үүлэн технологи, блокчэйн, хиймэл оюун ухаан гэсэн суурь шийдлүүдэд төвлөрөх болно. Хиймэл оюун ухаанд суурилсан санхүүгийн зөвлөх үйлчилгээнүүд ч ихээр гарах болов уу. Одоогоор манай Интернэт банкны хувийн санхүү гэсэн функц хиймэл оюун ухаанд тулгуурлан ажиллаж байгаа бөгөөд цаашид ч улам хөгжих нь тодорхой. Мөн харилцагчийн дуу хоолой, яриаг таньж виртуал орчинд үйлчилгээ үзүүлэх технологийн шийдлүүд нэвтэрнэ гэж харж байгаа. Мөн сүүлийн үед бид блокчэйн технологид ихээхэн анхаарал хандуулж байна. Банк төвлөрсөн бүтэцтэй байдаг бол блокчэйн нь төвлөрсөн бус бүтэцтэй байдаг. Гэхдээ энэ нь банк блокчэйн технологийг ашиглах боломжгүй гэсэн үг биш юм. Бид энэ жилдээ багтаан блокчэйн технологид суурилсан үйлчилгээг бодит хэрэглээнд оруулах төлөвлөгөөтэй байгаа. Иргэд ямар платформ, технологи ашиглаж байна, тэр технологиуд дээр л банкны үйлчилгээ хүрч, суурилах болно. ### "НЭЭЛТТЭЙ БАНК" ҮЙЛЧИЛГЭЭГ НЭВТРҮҮЛСЭН АЛСЫН ХАРАА ЮУ БАЙВ? Дижитал шилжилтийн нэг чухал шинж нь харилцан хамаарал буюу олон байгууллагууд хамтран нэг платформ дээр төвлөрөөд эсвэл холбогдоод, бие биенээ дэмжээд явах юм. Энэ утгаараа бидэнд бусад байгууллагуудтай саадгүй, чөлөөтэй хамтран ажиллах платформ шаардлагатай болсон тул SocialPay дижитал хэтэвчийг анх нэвтрүүлж байлаа. > “Бид өөрсдийн бүтээсэн, илүү сайн шийдлүүдээ нэг нэгэнтэйгээ хуваалцсанаар дижитал шилжилтийг илүү эрчимжүүлэх болно. Хамгийн чухал нь аль ч тохиолдолд харилцагч хожиж, нийтээрээ зардал, цаг хугацаагаа хэмнэж байх ёстой.” > > unread.media ### СҮҮЛИЙН ЖИЛҮҮДЭД БАНК, САНХҮҮГИЙН САЛБАРТ СТАРТ-АП, ФИНТЕК КОМПАНИУД ОЛНООРОО ОРЖ ИРЖ, ЦАХИМ МӨНГӨ, КОЙНУУД ИХЭЭР БИЙ БОЛсон. эдгээр өөрчлөлтүүд салбарт хэрхэн нөлөөлж байна вэ? Эерэг нөлөө үзүүлж байгаа. Бид хамтын ажиллагаанд ч, өрсөлдөөнд ч аль алинд нь бэлэн байдаг. Сүүлийн жилүүдэд энэ салбарын том, жижиг тоглогчид бүгдээрээ дижитал шилжилтийг нэг финтек, эсвэл нэг банк дангаараа хийдэггүй юм байна гэдгийг ухаарсан. Бид өөрсдийн бүтээсэн, илүү сайн шийдлүүдээ нэг нэгэнтэйгээ хуваалцаж байж дижитал шилжилтийг илүү эрчимжүүлэх болно. Байнгын өрсөлдөөн эсвэл байнгын хамтын ажиллагаа гэж байхгүй буюу хамтын ажиллагаа ч өрсөлдөөний нэгэн адилаар шинэ санаа, тэсрэлтийн эх булаг байх боломжтой. Тиймээс би өрсөлдөөн болон хамтын ажиллагааг нэг зүйлийн хоёр тал гэж боддог. Хамгийн чухал нь аль ч тохиолдолд харилцагч хожиж, нийтээрээ зардал, цаг хугацаагаа хэмнэж байх ёстой. Ингэж чадвал бүх талууд одоо байгаагаасаа илүү үр ашиг хүртэх болно. ### ЭНЭ САЛБАРЫН ТОГЛОГЧДООС ГОЛОМТ БАНК ТЕХНОЛОГИЙН ТАЛ ДЭЭР ЮУГААРАА ОНЦГОЙРОХ ВЭ? Голомт банк технологи суурьтай шинэлэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэвтрүүлдэг гэдгийг бид өөрсдөө ч, манай харилцагчид ч ойлгодог, мэдэрдэг. Тэр хэрээрээ харилцагчид маань биднээс шинэ гарц, шийдлийг байнга шаарддаг. Гэхдээ технологийн дэвшил нь харилцагчдад тулгарч байгаа ямар нэгэн асуудлыг шийдэж, давуу талыг авчирдаг байх ёстой. Түүнээс биш шинэ гарсан технологи бүрийг нэвтрүүлээд байхдаа гол биш. Бид энэхүү зарчим, арга барил дээр олон жилийн туршлагатай. Тиймдээ ч тэргүүлнэ гэдэгтээ бат нот итгэлтэй байдаг.
https://unread.today/c/techworm-medlegten	Techworm		2022-02-07T00:00:00	2 сарын 7, 2022	Апп тойм: Medlegten - Гадаад хэлийг хөгжилтэй аргаар сурцгаая	<div class="article-body"> <h2><div>Өнөө цагт хүн бүр дижитал амьдралын хэв маягт өөрийн эрхгүй татагдан орж, хүүхэд багачууд YouTube дээрээс төрөл бүрийн контент үзэх явцдаа гадаад хэл сурч буйг та бүхэн хэдийн анзаарсан биз ээ. Гэтэл тэдний суралцдаг цахим орчинд нь монгол систем сайтар хөгжөөгүй байгаа нь харамсалтай. Гадаад хэл сурах олон монгол апп байдаг ч уламжлалт танхимын сургалтаас гойд ялгардаггүй. </div><div><br></div><div>Тэгвэл өнөөдрийн Techworm булангаар бид монгол залуусын хөгжүүлж буй "Medlegten" хэмээх энтертаймент ертөнцийг ашиглан, хөгжилтэй аргаар англи хэл сурах боломжтой апп-ыг онцлон хүргэж байна. "Medlegten"-ийн хамт олон тун удахгүй апп-ынхаа нээлтийг хийж, хэрэглэгчдэд хүргэхээр зорин ажиллаж буй.<br></div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ?</h3><p></p><p>Ерөнхий боловсролын сургуульд англи хэл заахдаа дүрэм, шинэ үг л цээжлүүлээд байдаг. Гэтэл тухайн хүүхдүүд сурсан зүйлсээ ашиглаж зохион бичлэг бичье, хүмүүстэй ярилцъя гэхээр асуудлууд шил дараалан гарч ирдэг. Угаас гадаад хэл сурч буй хүнд дан ганц үг эсвэл дүрэм сурах нь хангалтгүй. Наад зах нь эдгээрийг өгүүлбэрт оруулж, утгаар нь цээжилж, өдөр тутамдаа ашиглаж байж илүү үр дүнд хүрнэ. Хүн гэдэг өөрийн сонирхож буй зүйлдээ илүү төвлөрдөг. Жишээ нь, кино үзэж байгаад нэг үг суръя гэж бодоход тухайн "scene" дээрх агуулгаар нь цээжилж үлдсэн байдаг шүү дээ. Тэгж байж л сурч буй хэлээрээ тухайн орных нь хүн шиг сэтгэж чадна.</p><p>Гэтэл бидэнд бас нэгэн асуудал тулгардаг. Бид гадаад хэл дээр хадмалтай дуу сонсох, кино үзэх, нийтлэл уншихад мэдэхгүй үг гарч ирэх тохиолдолд өөр таб руу шилжиж, тухайн үгийнхээ орчуулгыг хайдаг. Ерөнхийд нь үзэж, уншиж байгаа зүйлээ ойлгоод байгаа юм шиг атлаа ганц хоёр чухал үгийг нь мэдэхгүй байгаагаас болж чухал утгыг алдагдуулах ч үе бий. Тэгвэл мэдэхгүй үг дээрээ ганц дарахад л орчуулга нь гарч ирдэг бол ямар вэ? Энэхүү шийдлийг "<a href="https://www.facebook.com/Medlegtenedtech/" target="_blank">Medlegten</a>"-ий хамт олон өнгөрсөн онд <a href="https://www.medlegten.com/" target="_blank">вэбсайтаараа</a> дамжуулан санал болгосон юм. Харин тэд энэ жил энтертаймент, технологийг хослуулан, хөгжилтэй аргаар англи хэл сурах боломжтой “Medlegten” апп-ыг бүтээжээ. <br> <br>Апп дээрээс та дуу, богино хэмжээний бичлэг хадмалтай үзэх, нийтлэл уншиж байх үедээ мэдэхгүй үг, өгүүлбэр дээрээ ганц дарахад л орчуулгыг харах, цаашлаад тухайн өгүүлбэрийн бүтэц, ашигласан дүрэм зэргийн тайлбарыг харж болох учраас танд зайлшгүй хэрэгцээт апп-уудын нэг байх болов уу. Мөн өөрийн төвшний хүрээнд тохирсон сургалтуудад хамрагдах боломжтой нь ихэд таалагдлаа.</p><p><b>Сошиал хуудас:</b> <a href="https://www.medlegten.com/" target="_blank">Website</a> \| <a href="https://www.facebook.com/Medlegtenedtech" target="_blank">Facebook</a> \| <a href="https://www.instagram.com/medlegtenedtech/" target="_blank">Instagram</a></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/b7575d73c6f1b5d88df3ccb92fe7d2b3.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>Ямар онцлог, давуу талтай вэ?</h3><h4>Интерактив орчуулга + үгийн сан</h4><p>"Medlegten" апп вэбсайтаа бодвол нэлээд боловсронгуй болж дараагийн төвшинд хүрчээ. <a href="https://www.medlegten.com/" target="_blank">Вэб</a> дээр богино хэмжээний бичлэг хадмалтай үзээд мэдэхгүй үг, өгүүлбэр дээрээ дарж утгыг нь харж болдог байсан бол эл апп-ын тусламжтайгаар тухайн өгүүлбэрийн бүтэц, ашиглаж буй дүрэм зэргийг ч харж болох аж.<br><br>Мөн та бүхэн апп дээрээ өөрийн сонирхсон сэдвийнхээ хүрээнд нийтлэл унших боломжтой болжээ. Энэхүү функц бидэнд хамгийн их таалагдсан юм. Уншиж байх явцдаа мэдэхгүй үг, дүрэм, ойлгогдохгүй өгүүлбэр байвал ганцхан товшилтоор тайлбарлуулж болох нь байна шүү дээ. Цаг үеэсээ хоцролгүйгээр олон талт мэдээлэлтэй байхын тулд гадаадын чанартай эх сурвалжуудыг унших хэрэгтэй болсон орчин цагт үнэхээр чухал шийдэл байж чадна гэж итгэж байна.<br><br>Түүнчлэн "үгийн сан" хэсгийг нь мөн дурдууштай. Үзсэн видео хичээл, дуу, богино хэмжээний бичлэг, уншсан нийтлэл бүрээсээ таныг хэдэн шинэ үг сурах боломжтойг энэ хэсэг харуулна. Тэдгээр үгсээ та "мэднэ, эргэлзээтэй, мэдэхгүй" гэсэн гурван ангилалд хувааж болох. Ингэснээр мэдэхгүй, эргэлзээтэй үгсээ апп-ын тусламжтайгаар хурдацтай цээжлэх боломжтой. </p> <h4>Сургалтад суух (course)</h4><p></p><p>Medlegten апп-ын хамт олон "<a href="https://www.facebook.com/universaltuv/" target="_blank">Universal</a>" англи хэлний төвтэй хамтран илүү системтэй аргаар англи хэлийг заахаар төлөвлөж, апп дээрээ сургалт (course) хэсгийг оруулжээ. Ингэснээр бүлэг (unit) бүрээр нь хэлний мэдлэгээ сайжруулж болохын хажуугаар явцын болон эцсийн шалгалтууд өгч, өөрийн хэр сайжирч буйгаа хянах боломжтой.<br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/56cbd8edf4ba8d579f93ce1aa53253a2.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>Сайжруулж болох зүйлс</h3><p></p><p>"Medlegten" апп нь Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдад түлхүү чиглэж буй. Тиймээс ирээдүйд эцэг эхийн хяналт хэсгийг оруулж ирэхээр төлөвлөж байгаа аж. Ингэснээр аав ээж нар хүүхдийнхээ сурах явцыг хянаж, хэлээ хэр сурч байгаа талаар мэдээлэлтэй болно оо гэсэн үг. </p><p>Мөн хэрэглэгчдийн профайл хэсэгт хэдэн цаг, хэдэн үгийг тус апп-ын тусламжтайгаар сурсан, хэдэн хувийн гүйцэтгэлтэй байгаа зэрэг нь харагддаг болгохоор зорин ажиллаж байгаагаа дуулгасан юм.<br></p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe src="https://www.facebook.com/plugins/video.php?height=314&href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2FMStarsHub%2Fvideos%2F344356227536869%2F&show_text=false&width=560&t=0" width="560" height="314" style="none;none;none;none;none;none;none;none;none;none;none;border:none;overflow:hidden" frameborder="0"></iframe></div> </div>	Өнөө цагт хүн бүр дижитал амьдралын хэв маягт өөрийн эрхгүй татагдан орж, хүүхэд багачууд YouTube дээрээс төрөл бүрийн контент үзэх явцдаа гадаад хэл сурч буйг та бүхэн хэдийн анзаарсан биз ээ. Гэтэл тэдний суралцдаг цахим орчинд нь монгол систем сайтар хөгжөөгүй байгаа нь харамсалтай. Гадаад хэл сурах олон монгол апп байдаг ч уламжлалт танхимын сургалтаас гойд ялгардаггүй. Тэгвэл өнөөдрийн Techworm булангаар бид монгол залуусын хөгжүүлж буй "Medlegten" хэмээх энтертаймент ертөнцийг ашиглан, хөгжилтэй аргаар англи хэл сурах боломжтой апп-ыг онцлон хүргэж байна. "Medlegten"-ийн хамт олон тун удахгүй апп-ынхаа нээлтийг хийж, хэрэглэгчдэд хүргэхээр зорин ажиллаж буй. Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? Ерөнхий боловсролын сургуульд англи хэл заахдаа дүрэм, шинэ үг л цээжлүүлээд байдаг. Гэтэл тухайн хүүхдүүд сурсан зүйлсээ ашиглаж зохион бичлэг бичье, хүмүүстэй ярилцъя гэхээр асуудлууд шил дараалан гарч ирдэг. Угаас гадаад хэл сурч буй хүнд дан ганц үг эсвэл дүрэм сурах нь хангалтгүй. Наад зах нь эдгээрийг өгүүлбэрт оруулж, утгаар нь цээжилж, өдөр тутамдаа ашиглаж байж илүү үр дүнд хүрнэ. Хүн гэдэг өөрийн сонирхож буй зүйлдээ илүү төвлөрдөг. Жишээ нь, кино үзэж байгаад нэг үг суръя гэж бодоход тухайн "scene" дээрх агуулгаар нь цээжилж үлдсэн байдаг шүү дээ. Тэгж байж л сурч буй хэлээрээ тухайн орных нь хүн шиг сэтгэж чадна. Гэтэл бидэнд бас нэгэн асуудал тулгардаг. Бид гадаад хэл дээр хадмалтай дуу сонсох, кино үзэх, нийтлэл уншихад мэдэхгүй үг гарч ирэх тохиолдолд өөр таб руу шилжиж, тухайн үгийнхээ орчуулгыг хайдаг. Ерөнхийд нь үзэж, уншиж байгаа зүйлээ ойлгоод байгаа юм шиг атлаа ганц хоёр чухал үгийг нь мэдэхгүй байгаагаас болж чухал утгыг алдагдуулах ч үе бий. Тэгвэл мэдэхгүй үг дээрээ ганц дарахад л орчуулга нь гарч ирдэг бол ямар вэ? Энэхүү шийдлийг " Medlegten "-ий хамт олон өнгөрсөн онд вэбсайтаараа дамжуулан санал болгосон юм. Харин тэд энэ жил энтертаймент, технологийг хослуулан, хөгжилтэй аргаар англи хэл сурах боломжтой “Medlegten” апп-ыг бүтээжээ. Апп дээрээс та дуу, богино хэмжээний бичлэг хадмалтай үзэх, нийтлэл уншиж байх үедээ мэдэхгүй үг, өгүүлбэр дээрээ ганц дарахад л орчуулгыг харах, цаашлаад тухайн өгүүлбэрийн бүтэц, ашигласан дүрэм зэргийн тайлбарыг харж болох учраас танд зайлшгүй хэрэгцээт апп-уудын нэг байх болов уу. Мөн өөрийн төвшний хүрээнд тохирсон сургалтуудад хамрагдах боломжтой нь ихэд таалагдлаа. Сошиал хуудас: Website \| Facebook \| Instagram Ямар онцлог, давуу талтай вэ? Интерактив орчуулга + үгийн сан "Medlegten" апп вэбсайтаа бодвол нэлээд боловсронгуй болж дараагийн төвшинд хүрчээ. Вэб дээр богино хэмжээний бичлэг хадмалтай үзээд мэдэхгүй үг, өгүүлбэр дээрээ дарж утгыг нь харж болдог байсан бол эл апп-ын тусламжтайгаар тухайн өгүүлбэрийн бүтэц, ашиглаж буй дүрэм зэргийг ч харж болох аж. Мөн та бүхэн апп дээрээ өөрийн сонирхсон сэдвийнхээ хүрээнд нийтлэл унших боломжтой болжээ. Энэхүү функц бидэнд хамгийн их таалагдсан юм. Уншиж байх явцдаа мэдэхгүй үг, дүрэм, ойлгогдохгүй өгүүлбэр байвал ганцхан товшилтоор тайлбарлуулж болох нь байна шүү дээ. Цаг үеэсээ хоцролгүйгээр олон талт мэдээлэлтэй байхын тулд гадаадын чанартай эх сурвалжуудыг унших хэрэгтэй болсон орчин цагт үнэхээр чухал шийдэл байж чадна гэж итгэж байна. Түүнчлэн "үгийн сан" хэсгийг нь мөн дурдууштай. Үзсэн видео хичээл, дуу, богино хэмжээний бичлэг, уншсан нийтлэл бүрээсээ таныг хэдэн шинэ үг сурах боломжтойг энэ хэсэг харуулна. Тэдгээр үгсээ та "мэднэ, эргэлзээтэй, мэдэхгүй" гэсэн гурван ангилалд хувааж болох. Ингэснээр мэдэхгүй, эргэлзээтэй үгсээ апп-ын тусламжтайгаар хурдацтай цээжлэх боломжтой. Сургалтад суух (course) Medlegten апп-ын хамт олон " Universal " англи хэлний төвтэй хамтран илүү системтэй аргаар англи хэлийг заахаар төлөвлөж, апп дээрээ сургалт (course) хэсгийг оруулжээ. Ингэснээр бүлэг (unit) бүрээр нь хэлний мэдлэгээ сайжруулж болохын хажуугаар явцын болон эцсийн шалгалтууд өгч, өөрийн хэр сайжирч буйгаа хянах боломжтой. Сайжруулж болох зүйлс "Medlegten" апп нь Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдад түлхүү чиглэж буй. Тиймээс ирээдүйд эцэг эхийн хяналт хэсгийг оруулж ирэхээр төлөвлөж байгаа аж. Ингэснээр аав ээж нар хүүхдийнхээ сурах явцыг хянаж, хэлээ хэр сурч байгаа талаар мэдээлэлтэй болно оо гэсэн үг. Мөн хэрэглэгчдийн профайл хэсэгт хэдэн цаг, хэдэн үгийг тус апп-ын тусламжтайгаар сурсан, хэдэн хувийн гүйцэтгэлтэй байгаа зэрэг нь харагддаг болгохоор зорин ажиллаж байгаагаа дуулгасан юм.	Өнөө цагт хүн бүр дижитал амьдралын хэв маягт өөрийн эрхгүй татагдан орж, хүүхэд багачууд YouTube дээрээс төрөл бүрийн контент үзэх явцдаа гадаад хэл сурч буйг та бүхэн хэдийн анзаарсан биз ээ. Гэтэл тэдний суралцдаг цахим орчинд нь монгол систем сайтар хөгжөөгүй байгаа нь харамсалтай. Гадаад хэл сурах олон монгол апп байдаг ч уламжлалт танхимын сургалтаас гойд ялгардаггүй. Тэгвэл өнөөдрийн Techworm булангаар бид монгол залуусын хөгжүүлж буй "Medlegten" хэмээх энтертаймент ертөнцийг ашиглан, хөгжилтэй аргаар англи хэл сурах боломжтой апп-ыг онцлон хүргэж байна. "Medlegten"-ийн хамт олон тун удахгүй апп-ынхаа нээлтийг хийж, хэрэглэгчдэд хүргэхээр зорин ажиллаж буй. ### Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? Ерөнхий боловсролын сургуульд англи хэл заахдаа дүрэм, шинэ үг л цээжлүүлээд байдаг. Гэтэл тухайн хүүхдүүд сурсан зүйлсээ ашиглаж зохион бичлэг бичье, хүмүүстэй ярилцъя гэхээр асуудлууд шил дараалан гарч ирдэг. Угаас гадаад хэл сурч буй хүнд дан ганц үг эсвэл дүрэм сурах нь хангалтгүй. Наад зах нь эдгээрийг өгүүлбэрт оруулж, утгаар нь цээжилж, өдөр тутамдаа ашиглаж байж илүү үр дүнд хүрнэ. Хүн гэдэг өөрийн сонирхож буй зүйлдээ илүү төвлөрдөг. Жишээ нь, кино үзэж байгаад нэг үг суръя гэж бодоход тухайн "scene" дээрх агуулгаар нь цээжилж үлдсэн байдаг шүү дээ. Тэгж байж л сурч буй хэлээрээ тухайн орных нь хүн шиг сэтгэж чадна. Гэтэл бидэнд бас нэгэн асуудал тулгардаг. Бид гадаад хэл дээр хадмалтай дуу сонсох, кино үзэх, нийтлэл уншихад мэдэхгүй үг гарч ирэх тохиолдолд өөр таб руу шилжиж, тухайн үгийнхээ орчуулгыг хайдаг. Ерөнхийд нь үзэж, уншиж байгаа зүйлээ ойлгоод байгаа юм шиг атлаа ганц хоёр чухал үгийг нь мэдэхгүй байгаагаас болж чухал утгыг алдагдуулах ч үе бий. Тэгвэл мэдэхгүй үг дээрээ ганц дарахад л орчуулга нь гарч ирдэг бол ямар вэ? Энэхүү шийдлийг "Medlegten"-ий хамт олон өнгөрсөн онд вэбсайтаараа дамжуулан санал болгосон юм. Харин тэд энэ жил энтертаймент, технологийг хослуулан, хөгжилтэй аргаар англи хэл сурах боломжтой “Medlegten” апп-ыг бүтээжээ. Апп дээрээс та дуу, богино хэмжээний бичлэг хадмалтай үзэх, нийтлэл уншиж байх үедээ мэдэхгүй үг, өгүүлбэр дээрээ ганц дарахад л орчуулгыг харах, цаашлаад тухайн өгүүлбэрийн бүтэц, ашигласан дүрэм зэргийн тайлбарыг харж болох учраас танд зайлшгүй хэрэгцээт апп-уудын нэг байх болов уу. Мөн өөрийн төвшний хүрээнд тохирсон сургалтуудад хамрагдах боломжтой нь ихэд таалагдлаа. Сошиал хуудас: Website \| Facebook \| Instagram ### Ямар онцлог, давуу талтай вэ? #### Интерактив орчуулга + үгийн сан "Medlegten" апп вэбсайтаа бодвол нэлээд боловсронгуй болж дараагийн төвшинд хүрчээ. Вэб дээр богино хэмжээний бичлэг хадмалтай үзээд мэдэхгүй үг, өгүүлбэр дээрээ дарж утгыг нь харж болдог байсан бол эл апп-ын тусламжтайгаар тухайн өгүүлбэрийн бүтэц, ашиглаж буй дүрэм зэргийг ч харж болох аж. Мөн та бүхэн апп дээрээ өөрийн сонирхсон сэдвийнхээ хүрээнд нийтлэл унших боломжтой болжээ. Энэхүү функц бидэнд хамгийн их таалагдсан юм. Уншиж байх явцдаа мэдэхгүй үг, дүрэм, ойлгогдохгүй өгүүлбэр байвал ганцхан товшилтоор тайлбарлуулж болох нь байна шүү дээ. Цаг үеэсээ хоцролгүйгээр олон талт мэдээлэлтэй байхын тулд гадаадын чанартай эх сурвалжуудыг унших хэрэгтэй болсон орчин цагт үнэхээр чухал шийдэл байж чадна гэж итгэж байна. Түүнчлэн "үгийн сан" хэсгийг нь мөн дурдууштай. Үзсэн видео хичээл, дуу, богино хэмжээний бичлэг, уншсан нийтлэл бүрээсээ таныг хэдэн шинэ үг сурах боломжтойг энэ хэсэг харуулна. Тэдгээр үгсээ та "мэднэ, эргэлзээтэй, мэдэхгүй" гэсэн гурван ангилалд хувааж болох. Ингэснээр мэдэхгүй, эргэлзээтэй үгсээ апп-ын тусламжтайгаар хурдацтай цээжлэх боломжтой. #### Сургалтад суух (course) Medlegten апп-ын хамт олон "Universal" англи хэлний төвтэй хамтран илүү системтэй аргаар англи хэлийг заахаар төлөвлөж, апп дээрээ сургалт (course) хэсгийг оруулжээ. Ингэснээр бүлэг (unit) бүрээр нь хэлний мэдлэгээ сайжруулж болохын хажуугаар явцын болон эцсийн шалгалтууд өгч, өөрийн хэр сайжирч буйгаа хянах боломжтой. ### Сайжруулж болох зүйлс "Medlegten" апп нь Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдад түлхүү чиглэж буй. Тиймээс ирээдүйд эцэг эхийн хяналт хэсгийг оруулж ирэхээр төлөвлөж байгаа аж. Ингэснээр аав ээж нар хүүхдийнхээ сурах явцыг хянаж, хэлээ хэр сурч байгаа талаар мэдээлэлтэй болно оо гэсэн үг. Мөн хэрэглэгчдийн профайл хэсэгт хэдэн цаг, хэдэн үгийг тус апп-ын тусламжтайгаар сурсан, хэдэн хувийн гүйцэтгэлтэй байгаа зэрэг нь харагддаг болгохоор зорин ажиллаж байгаагаа дуулгасан юм.
https://unread.today/c/techworm-parenting-apps	Techworm	Burtguljin Enkhbat	2022-01-25T00:00:00	1 сарын 25, 2022	Шинэхэн аав ээжид гарцаагүй туслах шилдэг аппууд	<div class="article-body"> <h2><div>Чилийсэн урт есөн сарын хүлээлт шувтарч, танай гэр бүл шинэхэн гишүүнээ өлгийдөн аваад байна уу?</div><div>Дөнгөж төрсөн нярайг асрах, хооллох, хуурайлах гээд амьдралын тэс өөр хэв маягт аав ээжүүд хэзээ ч өөрсдийгөө бүрэн дүүрэн бэлдэнэ гэж үгүй. Хэдий бид өөрсдийгөө хангалттай чадварлаг, хариуцлагатай гэж үнэлдэг ч амьдрал дээр, ялангуяа эцэг эх болох үед бүх зүйл санаснаар өрнөдөггүй. Хүүхдэдээ бүхий л хайр халамж, анхаарал, цаг заваа зориулаад байгаа атал зарим нэг зүйл дээр самгардах мөч тохиохыг алийг тэр гэхэв. Тэгвэл яахаа мэдэхгүй тэвдэх тэдгээр өдрүүдэд таны үнэнч туслах байж чадах аппликэйшнүүдийг бидний зүгээс санал болгоё. <br></div><div><br></div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">1. baby tracker<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/072256d64d3f016a928f59607cba3b6c.png"></p><p></p><p dir="ltr"><br></p><p dir="ltr"> Төрөх эмнэлэг рүү явахтай уралдан гар утсандаа суулгах шаардлагатай нэн тэргүүний апп бол "Baby tracker". Ижил төстэй олон сонголт байгаа ч миний хувийн туршлагаас хамгийн шилдэг нь эл апп. Хүүхэд эхийн хэвлийгээс мэндэлж, эхний зунгагаа гаргасан цагаас эхлэн бид түүний өдөрт хэчнээн удаа сүү ууж, живхээ солиулж, хэдэн цагийг унтахад зарцуулж буйг нарийн хянах шаардлагатай болдог. Ялангуяа нярай үед цагаар хооллох, нойрыг хэмнэлд оруулах, шээсний гарцаас шалтгаалан хооллолтын хэв маягийг өөрчлөх гээд олон асуудал тулгардаг тул өдөр тутмын мэдээллээ нэгд нэгэнгүй бүртгэх нь туйлын чухал. </p><p dir="ltr">"Baby tracker"-ийг ашигласнаар та өөрт төдийгүй хүүхдийн эмч, өөр бусад асран хамгаалагчдад зориулсан бүх чухал мэдээллийг нэгдсэн байдлаар хадгалах боломжтой. Олон төхөөрөмжөөс нэгэн зэрэг хандаж болох тул аав, эмээ өвөө гээд бусад хүн дээр хүүхэд үлдсэн ч хэзээ памперсийг нь солих, сүүг нь хэр их найруулах, хэдийн үед унтуулах билээ гэх мэт эргэлзээтэй яриа танай гэрт үүсэхгүй. Ихэнх ижил төстэй аппаас ялгаатай нь тус апп дээр нэмэлт тэжээл болон эхийн сүүгээр хооллох үйл явцыг хамтад нь хянаж болдог нь догь. Түүнчлэн кесар хагалгаагаар болон оёдолтой төрсөн ээжүүд оёдлоо угаах, цэвэрлэх болон өвчин намдаах эм уух гээд олон ажлыг хүүхдийн хажуугаар мартаж санах үе бишгүй. Хэрэв танд дээрх асуудал тулгарч байгаа бол "Baby tracker" дээр өөртөө тусгай цэс үүсгэчхэд хангалттай. </p> <blockquote><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/baby-tracker-newborn-log/id779656557" target="_blank">iOS </a>\| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.babysparks.babysparks&hl=en_US&gl=US" target="_blank">Android</a></p> <cite><p>unread.today</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">2. cloud baby monitor<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/eac6b4cb8c8f97cbd2e80c2be31b98c0.png"></p><p></p><p dir="ltr"><br></p><p dir="ltr">Зургаан долоо хоног хүрээгүй нярай өдөр шөнийн алинд ч ихдээ л гурваас дөрвөн цаг унтдаг. Хүүхэд унтах алтан цагаар ээж аавд амжуулах ажил бишгүй. Өдрийн хоолоо бэлтгэх, угаасан хувцсаа хураах, хайрттайгаа дуртай цувралынхаа шинэ анги үзэх гээд л. Гэхдээ нялхсын гэнэтийн үхлийн хам шинж буюу<a href="https://kidshealth.org/en/parents/sids.html" target="_blank"> "SIDS</a>" гэх мэт олон мэдээллийг уншсан эцэг эхчүүд хүүхдээ унтлагын өрөөндөө орхичхоод сэтгэл амар ажлаа амжуулна гэж барагтай үгүй. Хэтэрхий их унтах үед нь амьсгалж байгаа болов уу, хоолоо гулигаад гаргачихсан юм биш байгаа, доошоо харчихсан бол яана аа гэх мэтээр санаа зовинох зүйл бишгүй шүү дээ. Яг энэ үед танд "Cloud baby monitor" хэрэг болно. </p><p dir="ltr">Сарын төлбөр нь 4.99 доллар ч үнэндээ таарсан хангалттай ач тусаа өгдөг апп. Та гэртээ байгаа ухаалаг утас, пад, iWatch гээд дэлгэц хуваалцаж болох ямар ч хамаагүй хоёр төхөөрөмжийн тусламжтай тус аппыг ашиглах болно. Хүүхдийн гаргаж буй дуу чимээ болон хөдөлгөөнийг өндөр нарийвчлалаар хянах, хүүхдийнхээ дуртай бүүвэйн дуу эсвэл "white noise"-ийг сонгож тавих, олон төхөөрөмжөөс зэрэг хянах гээд жирийн видео дуудлагатай харьцуулахад давуу тал олонтой, хяналтын камераас хамаагүй хямд төсөр шийдэл.</p><p><br><br></p> <blockquote><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/cloud-baby-monitor/id432791399#?platform=appleWatch" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.vigi.babymonitor&hl=mn&gl=US" target="_blank">Android</a></p> <cite><p>unread.today</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">3. Wonder weeks<br><div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/7476fb612d5721121163deb59cd662bf.png"></p><p></p><p><br></p><p>Өдөрт хангалтай олон цаг унтаж, мөөмөө сайн хөхдөг үр тань гэнэтхэн нэг шөнө юунаас болсон нь мэдэгдэхгүй уйлаад унтаж өгөхгүй байна уу? Хоолны дуршил нь өөрчлөгдөж, нэмэлт сүүгээ уухаас цааргалж байгаа юм биш биз? Нялхсын идэвхтэй өсөлтийн үе буюу "<a href="https://www.thewonderweeks.com/babys-mental-leaps-first-year/" target="_blank">Wonder weeks</a>"-ийн үед (зарим эх сурвалж дээр "Growth spurts" гэж нэрлэсэн байдаг) эдгээр өөрчлөлт илрэх ихэвчлэн илрэх магадлалтай. Ийм үе нь хүүхэд төрснөөс хойш 70 гаруй долоо хоног буюу хоёр ой өнгөрөх хүртэл ойролцоогоор нэг удаадаа хоёроос гурван хоног үргэлжилдэг. <br></p><p dir="ltr">Хүүхэд энэхүү хөгжлийн үсрэлт тус бүрдээ ямарваа шинэ зүйлсийг сурдаг тул эцэг эхчүүд энэхүү хугацааг синдром гэж хүлээж авахаас илүүтэй хүүхэд минь өсөж том болж байгаа үе шүү гэдгийг санаж, тэвчээртэй байх нь чухал. "Wonder weeks" аппыг хүүхэд төрсөн цагаас тогтмол хөтөлснөөр эдгээр хүнд өдрүүдэд эртнээс сэтгэл санаагаа бэлдэж, үе шат бүхэнд эцэг эхийн зүгээс юу хийвэл зохилтой талаар хангалттай олон зөвлөгөөтэй танилцана. Хувийнхаа туршлагаас энэ апп зовлон нэгтэй эцэг эхчүүдийн асуудлыг багахан ч атугай хөнгөлж чаддаг гэдгийг амлая.</p><p dir="ltr"><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/19441789082944b5f6ed641653964284.jpg"></p><blockquote><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/baby-tracker-newborn-log/id779656557" target="_blank">iOS </a>\| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=org.twisevictory.apps&hl=mn&gl=US" target="_blank">Android</a></p> <cite><p>unread.today</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">4. White Noise Baby Soother :Guva<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/71094d381fe82b7b7169da03ebb0eeb1.png"></p><p></p><p dir="ltr"><br></p><p dir="ltr">"White Noise" хэмээх чимээг нялхсыг унтуулахад ашиглаад үзвэл ямар вэ гэх санаа хэн гэгч нөхрийн толгойд анх буусныг мэдэхгүй ч тэр хүнд орчин үеийн эцэг эхчүүд талархах учиртай биз ээ. Их хотын дуу шуугианд хүүхдийг цочоолгүй тайван унтахад нь туслах, эхийнхээ хэвлийд буй мэт тав тухтай мэдрэмж төрүүлэх, унтах дадалд хурдан суралцуулах гээд "white noise"-ийн ач тусыг дурдаад байвал дуусашгүй.</p><p dir="ltr">"White noise" буюу цагаан чимээ гаргадаг маш олон апп бий. "Guva"-ийн онцлог бол дуртай чимээнүүдээ хооронд нь хольж, зөвхөн өөрийнхөө хүүхдэд зориулсан тусгай микс үүсгэх тохиргоо. Түүнчлэн UI дизайн нь минимал, цэмцгэр бөгөөд хэрэглэхэд тун хялбар гэдгийг нь дурдууштай. Хэрэв та бүхэл шөнийн турш хүүхдийнхээ дэргэд гар утсаа тавимааргүй байвал боломжийн дуугаралттай bluetooth чанга яригч худалдаж аваад л апптайгаа холбоход болох нь тэр.</p><p dir="ltr"><br></p> <blockquote><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/white-noise-baby-soother-guva/id1073899532" target="_blank">iOS </a>\| </p> <cite><p>unread.today</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">5. baby spark<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/26230595ab1c0e42d2f73c3ca802a6a2.png"></p><p></p><p dir="ltr"><br></p><p dir="ltr">Хүүхдийн амьдралын эхний 1000 хоногт тархинд нь секунд тутамд нэг сая гаруй мэдрэлийн холболт үүсдэгийг та мэдэх үү? Хүүхдийн тархины жингийн 85 хувь нь гурав хүртэлх насанд бүрэлддэг тул энэ цаг үеийг хэр сайн ашигласнаас шалтгаалан хүний амьдралын суурь тавигддаг хэмээн эрдэмтэд үздэг. Хүүхэд хөгжлийн чиглэлээр олон жилийн туршлагатай мэргэжилтнүүд хамтран бүтээсэн "Baby sparks" аппын зорилго нь эцэг эхчүүдэд хүүхэдтэйгээ зөв харилцаж, шинэ зүйлс суралцахад нь туслах явдал юм. </p><p dir="ltr">Хүүхэд хөгжлийн үе шат бүхэнд зориулсан видео дасгалын тусламжтай "<a href="https://kidshealth.org/en/parents/tummy-time.html" target="_blank">tummy time</a>" хэрхэн зөв хийхээс авахуулаад мөлхөх процесст нялх үрээ бэлдэх гээд төрөл бүрийн чадварт тус аппаар дамжуулан суралцах боломжтой. Танд өдөрт хүүхдэдээ зарцуулах 20 минут байхад л хангалттай.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/9534fcca06c997160489ff5ca86aff70.jpg"></p><blockquote><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/babysparks-development-app/id794574199" target="_blank">iOS </a>\| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.babysparks.babysparks&hl=en_US&gl=US" target="_blank">Android</a></p> <cite><p>unread.today</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">6. Hello baby <div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/4cee1f87d0ca938c880bbc5309743443.png"></p><p></p><p><br></p><p>"Hello Baby: Жирэмсэн ээжийн цогц апп"-ыг мэдэхгүй ээж үгүй биз ээ. Монгол бүсгүйчүүдийн амьдралын хэв маяг, орчин нөхцөлд тохируулан бүтээгдсэн тус апп өнгөрсөн онд эх хүүхдийн эрүүл мэндийн зөвлөгөө, мэдээллийн цогц цоо шинэхэн аппликэйшнийг мөн танилцуулсан.<br></p><p dir="ltr"> Шинэ аппаас хамгийн түрүүнд онцлох хэсэг бол нярай хүүхдийн чиглэлээр мэргэшсэн төрөл бүрийн эмч, экспертүүдийн бэлдсэн видео хичээлүүд. Хүй цөглөхдөө идээлэх, шарлалт ихсэх, нойрондоо муудах, хөхөө голох гээд нярайг төрсөн цагаас эхлэн үүсдэг үй түмэн асуултад эдгээр мэргэжилтнүүдийн зөвлөмж хэрэг болно. Эмнэлэг явахаас урьтаж хүүхдийнхээ зовуурын шалтгааныг эхний шатанд зөвөөр тодорхойлоход туслах гээд тэвдсэн үед хэрэг болохуйц олон хичээлүүд "Hello baby"-д бий. Түүнчлэн тус аппаар та хүүхдийнхээ өсөлт, нойр, хооллолт, хөгжлийн үе шатыг өдөр тутамд бүртгэж болох бөгөөд товлолт вакцин, эмчийн үзлэг, өвчний үед бичүүлж авсан эм зэрэг мэдээллийг нэгтгэн эрүүл мэнд цэсэд нь бүртгээд авчхаж болох. Хүүхэд гэнэт өвдөх үед өмнөх эмч нь ямар эмчилгээг хэд хоног хийсэн гээд бүх мэдээллийг утаснаасаа гүйлгээд харж болох нь ээж хүний хувьд тун ч их таалагдсан шүү.</p><p dir="ltr">UX/UI дизайны хувьд ч яг л ээж, хүүхдэд зориулсан апп гэсэн шиг дулаан, тав тухтай мэдрэмж төрүүлэхүйц өнгөлөг мөн байнга ашиглах сэдэл төрүүлэхүйц хялбар шийдэлтэй.</p><p><br><br></p> <blockquote><p>Татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/hellobaby-%D1%85%D2%AF%D2%AF%D1%85%D1%8D%D0%B4-%D1%85%D3%A9%D0%B3%D0%B6%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D0%BD-%D0%B0%D0%BF%D0%BF/id1588840806" target="_blank">iOS </a>\| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.nubisoft.hello_baby_mobile" target="_blank">Android</a></p> <cite><p>unread.today</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">7. Baby center<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/1c021d0ba3726c9acd3590c912b58134.png"></p><p></p><p><br></p><p dir="ltr">"<a href="https://www.babycenter.com/newsletters" target="_blank">Baby center</a>" бол дэлхий даяарх сая сая ээжүүдийн өдөр тутмын байнгын хэрэглээ болсон цахим товхимол. Тус ньюслеттерээс та хүүхдийн өсөлт хөгжилт, эрүүл мэндийн тухай хэрэгцээт мэдээллийг долоо хоног бүр авах боломжтой. </p><p dir="ltr">Харин би энэ удаагийн төрөлт дээрээ "Baby center"-ийн арай өөр давуу талыг өөртөө нээснээ хуваалцъя. Өмнөх төрөлт дээр огтхон ч төрж байгаагүй дотор харанхуйлсан, хоосон мэдрэмж энэ удаад намайг бага охиноо хөхүүлэх бүрийд мэдрэгдэж байсан бөгөөд өөртөө юу тохиолдоод байгаагаа мэдэхгүй учраас нэлээн урт хугацаанд шаналсан түүхтэй. Харин санамсаргүйгээр "Baby center"-т төрсний дараах сэтгэл гутралын тухай бүтэн цэс байдгийг олж мэдсэн төдийгүй өөрт тохиолдоод байгаа асуудлынхаа шалтгааныг ч тэндээс олсон. Хүүхэд хэлээрээ хөхний толгойг дээш түлхэх үед зарим ээжийн бие дэх аз жаргалын даавар болох окситоцин маш хурдтай буурдаг аж. Яг энэ уналтын үеэр эхийн сэтгэл санаа огцом гутарч, уйтгар гуниг, айдас, түгшүүрийн мэдрэмжийг мэдэрдэг гэнэ. Энэ рефлекст "Dysphoric Milk Ejection" буюу "<a href="https://www.todaysparent.com/baby/breastfeeding/d-mer-depressed-while-breastfeeding/" target="_blank">D-MER</a>" гэх тогтсон нэршил хүртэл байдгийг би энэ цахим товхимлоос л би олж мэдсэн билээ. </p><p dir="ltr">Энэ мэтчилэн өөр бусад сайтуудад төдийлөн нээлттэй байдаггүй дөнгөж нярайлсан ээжид тохиолдож болох биеийн хийгээд сэтгэлзүйн олон асуудлын тухай шинжлэх ухааны үндэслэлтэй бичвэрүүд "Baby center"-т байдаг тул энэхүү жагсаалтдаа багтаалаа.</p><p dir="ltr"><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/ab36d712-71ff-4ad9-896e-6ebb29ee892b/b3a266fc112edb7c8f3f2d1999c8b9fc.jpg"></p> </div>	Чилийсэн урт есөн сарын хүлээлт шувтарч, танай гэр бүл шинэхэн гишүүнээ өлгийдөн аваад байна уу? Дөнгөж төрсөн нярайг асрах, хооллох, хуурайлах гээд амьдралын тэс өөр хэв маягт аав ээжүүд хэзээ ч өөрсдийгөө бүрэн дүүрэн бэлдэнэ гэж үгүй. Хэдий бид өөрсдийгөө хангалттай чадварлаг, хариуцлагатай гэж үнэлдэг ч амьдрал дээр, ялангуяа эцэг эх болох үед бүх зүйл санаснаар өрнөдөггүй. Хүүхдэдээ бүхий л хайр халамж, анхаарал, цаг заваа зориулаад байгаа атал зарим нэг зүйл дээр самгардах мөч тохиохыг алийг тэр гэхэв. Тэгвэл яахаа мэдэхгүй тэвдэх тэдгээр өдрүүдэд таны үнэнч туслах байж чадах аппликэйшнүүдийг бидний зүгээс санал болгоё. 1. baby tracker Төрөх эмнэлэг рүү явахтай уралдан гар утсандаа суулгах шаардлагатай нэн тэргүүний апп бол "Baby tracker". Ижил төстэй олон сонголт байгаа ч миний хувийн туршлагаас хамгийн шилдэг нь эл апп. Хүүхэд эхийн хэвлийгээс мэндэлж, эхний зунгагаа гаргасан цагаас эхлэн бид түүний өдөрт хэчнээн удаа сүү ууж, живхээ солиулж, хэдэн цагийг унтахад зарцуулж буйг нарийн хянах шаардлагатай болдог. Ялангуяа нярай үед цагаар хооллох, нойрыг хэмнэлд оруулах, шээсний гарцаас шалтгаалан хооллолтын хэв маягийг өөрчлөх гээд олон асуудал тулгардаг тул өдөр тутмын мэдээллээ нэгд нэгэнгүй бүртгэх нь туйлын чухал. "Baby tracker"-ийг ашигласнаар та өөрт төдийгүй хүүхдийн эмч, өөр бусад асран хамгаалагчдад зориулсан бүх чухал мэдээллийг нэгдсэн байдлаар хадгалах боломжтой. Олон төхөөрөмжөөс нэгэн зэрэг хандаж болох тул аав, эмээ өвөө гээд бусад хүн дээр хүүхэд үлдсэн ч хэзээ памперсийг нь солих, сүүг нь хэр их найруулах, хэдийн үед унтуулах билээ гэх мэт эргэлзээтэй яриа танай гэрт үүсэхгүй. Ихэнх ижил төстэй аппаас ялгаатай нь тус апп дээр нэмэлт тэжээл болон эхийн сүүгээр хооллох үйл явцыг хамтад нь хянаж болдог нь догь. Түүнчлэн кесар хагалгаагаар болон оёдолтой төрсөн ээжүүд оёдлоо угаах, цэвэрлэх болон өвчин намдаах эм уух гээд олон ажлыг хүүхдийн хажуугаар мартаж санах үе бишгүй. Хэрэв танд дээрх асуудал тулгарч байгаа бол "Baby tracker" дээр өөртөө тусгай цэс үүсгэчхэд хангалттай. Татах: iOS \| Android unread.today 2. cloud baby monitor Зургаан долоо хоног хүрээгүй нярай өдөр шөнийн алинд ч ихдээ л гурваас дөрвөн цаг унтдаг. Хүүхэд унтах алтан цагаар ээж аавд амжуулах ажил бишгүй. Өдрийн хоолоо бэлтгэх, угаасан хувцсаа хураах, хайрттайгаа дуртай цувралынхаа шинэ анги үзэх гээд л. Гэхдээ нялхсын гэнэтийн үхлийн хам шинж буюу "SIDS " гэх мэт олон мэдээллийг уншсан эцэг эхчүүд хүүхдээ унтлагын өрөөндөө орхичхоод сэтгэл амар ажлаа амжуулна гэж барагтай үгүй. Хэтэрхий их унтах үед нь амьсгалж байгаа болов уу, хоолоо гулигаад гаргачихсан юм биш байгаа, доошоо харчихсан бол яана аа гэх мэтээр санаа зовинох зүйл бишгүй шүү дээ. Яг энэ үед танд "Cloud baby monitor" хэрэг болно. Сарын төлбөр нь 4.99 доллар ч үнэндээ таарсан хангалттай ач тусаа өгдөг апп. Та гэртээ байгаа ухаалаг утас, пад, iWatch гээд дэлгэц хуваалцаж болох ямар ч хамаагүй хоёр төхөөрөмжийн тусламжтай тус аппыг ашиглах болно. Хүүхдийн гаргаж буй дуу чимээ болон хөдөлгөөнийг өндөр нарийвчлалаар хянах, хүүхдийнхээ дуртай бүүвэйн дуу эсвэл "white noise"-ийг сонгож тавих, олон төхөөрөмжөөс зэрэг хянах гээд жирийн видео дуудлагатай харьцуулахад давуу тал олонтой, хяналтын камераас хамаагүй хямд төсөр шийдэл. Татах: iOS \| Android unread.today 3. Wonder weeks Өдөрт хангалтай олон цаг унтаж, мөөмөө сайн хөхдөг үр тань гэнэтхэн нэг шөнө юунаас болсон нь мэдэгдэхгүй уйлаад унтаж өгөхгүй байна уу? Хоолны дуршил нь өөрчлөгдөж, нэмэлт сүүгээ уухаас цааргалж байгаа юм биш биз? Нялхсын идэвхтэй өсөлтийн үе буюу " Wonder weeks "-ийн үед (зарим эх сурвалж дээр "Growth spurts" гэж нэрлэсэн байдаг) эдгээр өөрчлөлт илрэх ихэвчлэн илрэх магадлалтай. Ийм үе нь хүүхэд төрснөөс хойш 70 гаруй долоо хоног буюу хоёр ой өнгөрөх хүртэл ойролцоогоор нэг удаадаа хоёроос гурван хоног үргэлжилдэг. Хүүхэд энэхүү хөгжлийн үсрэлт тус бүрдээ ямарваа шинэ зүйлсийг сурдаг тул эцэг эхчүүд энэхүү хугацааг синдром гэж хүлээж авахаас илүүтэй хүүхэд минь өсөж том болж байгаа үе шүү гэдгийг санаж, тэвчээртэй байх нь чухал. "Wonder weeks" аппыг хүүхэд төрсөн цагаас тогтмол хөтөлснөөр эдгээр хүнд өдрүүдэд эртнээс сэтгэл санаагаа бэлдэж, үе шат бүхэнд эцэг эхийн зүгээс юу хийвэл зохилтой талаар хангалттай олон зөвлөгөөтэй танилцана. Хувийнхаа туршлагаас энэ апп зовлон нэгтэй эцэг эхчүүдийн асуудлыг багахан ч атугай хөнгөлж чаддаг гэдгийг амлая. Татах: iOS \| Android unread.today 4. White Noise Baby Soother :Guva "White Noise" хэмээх чимээг нялхсыг унтуулахад ашиглаад үзвэл ямар вэ гэх санаа хэн гэгч нөхрийн толгойд анх буусныг мэдэхгүй ч тэр хүнд орчин үеийн эцэг эхчүүд талархах учиртай биз ээ. Их хотын дуу шуугианд хүүхдийг цочоолгүй тайван унтахад нь туслах, эхийнхээ хэвлийд буй мэт тав тухтай мэдрэмж төрүүлэх, унтах дадалд хурдан суралцуулах гээд "white noise"-ийн ач тусыг дурдаад байвал дуусашгүй. "White noise" буюу цагаан чимээ гаргадаг маш олон апп бий. "Guva"-ийн онцлог бол дуртай чимээнүүдээ хооронд нь хольж, зөвхөн өөрийнхөө хүүхдэд зориулсан тусгай микс үүсгэх тохиргоо. Түүнчлэн UI дизайн нь минимал, цэмцгэр бөгөөд хэрэглэхэд тун хялбар гэдгийг нь дурдууштай. Хэрэв та бүхэл шөнийн турш хүүхдийнхээ дэргэд гар утсаа тавимааргүй байвал боломжийн дуугаралттай bluetooth чанга яригч худалдаж аваад л апптайгаа холбоход болох нь тэр. Татах: iOS \| unread.today 5. baby spark Хүүхдийн амьдралын эхний 1000 хоногт тархинд нь секунд тутамд нэг сая гаруй мэдрэлийн холболт үүсдэгийг та мэдэх үү? Хүүхдийн тархины жингийн 85 хувь нь гурав хүртэлх насанд бүрэлддэг тул энэ цаг үеийг хэр сайн ашигласнаас шалтгаалан хүний амьдралын суурь тавигддаг хэмээн эрдэмтэд үздэг. Хүүхэд хөгжлийн чиглэлээр олон жилийн туршлагатай мэргэжилтнүүд хамтран бүтээсэн "Baby sparks" аппын зорилго нь эцэг эхчүүдэд хүүхэдтэйгээ зөв харилцаж, шинэ зүйлс суралцахад нь туслах явдал юм. Хүүхэд хөгжлийн үе шат бүхэнд зориулсан видео дасгалын тусламжтай " tummy time " хэрхэн зөв хийхээс авахуулаад мөлхөх процесст нялх үрээ бэлдэх гээд төрөл бүрийн чадварт тус аппаар дамжуулан суралцах боломжтой. Танд өдөрт хүүхдэдээ зарцуулах 20 минут байхад л хангалттай. Татах: iOS \| Android unread.today 6. Hello baby "Hello Baby: Жирэмсэн ээжийн цогц апп"-ыг мэдэхгүй ээж үгүй биз ээ. Монгол бүсгүйчүүдийн амьдралын хэв маяг, орчин нөхцөлд тохируулан бүтээгдсэн тус апп өнгөрсөн онд эх хүүхдийн эрүүл мэндийн зөвлөгөө, мэдээллийн цогц цоо шинэхэн аппликэйшнийг мөн танилцуулсан. Шинэ аппаас хамгийн түрүүнд онцлох хэсэг бол нярай хүүхдийн чиглэлээр мэргэшсэн төрөл бүрийн эмч, экспертүүдийн бэлдсэн видео хичээлүүд. Хүй цөглөхдөө идээлэх, шарлалт ихсэх, нойрондоо муудах, хөхөө голох гээд нярайг төрсөн цагаас эхлэн үүсдэг үй түмэн асуултад эдгээр мэргэжилтнүүдийн зөвлөмж хэрэг болно. Эмнэлэг явахаас урьтаж хүүхдийнхээ зовуурын шалтгааныг эхний шатанд зөвөөр тодорхойлоход туслах гээд тэвдсэн үед хэрэг болохуйц олон хичээлүүд "Hello baby"-д бий. Түүнчлэн тус аппаар та хүүхдийнхээ өсөлт, нойр, хооллолт, хөгжлийн үе шатыг өдөр тутамд бүртгэж болох бөгөөд товлолт вакцин, эмчийн үзлэг, өвчний үед бичүүлж авсан эм зэрэг мэдээллийг нэгтгэн эрүүл мэнд цэсэд нь бүртгээд авчхаж болох. Хүүхэд гэнэт өвдөх үед өмнөх эмч нь ямар эмчилгээг хэд хоног хийсэн гээд бүх мэдээллийг утаснаасаа гүйлгээд харж болох нь ээж хүний хувьд тун ч их таалагдсан шүү. UX/UI дизайны хувьд ч яг л ээж, хүүхдэд зориулсан апп гэсэн шиг дулаан, тав тухтай мэдрэмж төрүүлэхүйц өнгөлөг мөн байнга ашиглах сэдэл төрүүлэхүйц хялбар шийдэлтэй. Татах: iOS \| Android unread.today 7. Baby center " Baby center " бол дэлхий даяарх сая сая ээжүүдийн өдөр тутмын байнгын хэрэглээ болсон цахим товхимол. Тус ньюслеттерээс та хүүхдийн өсөлт хөгжилт, эрүүл мэндийн тухай хэрэгцээт мэдээллийг долоо хоног бүр авах боломжтой. Харин би энэ удаагийн төрөлт дээрээ "Baby center"-ийн арай өөр давуу талыг өөртөө нээснээ хуваалцъя. Өмнөх төрөлт дээр огтхон ч төрж байгаагүй дотор харанхуйлсан, хоосон мэдрэмж энэ удаад намайг бага охиноо хөхүүлэх бүрийд мэдрэгдэж байсан бөгөөд өөртөө юу тохиолдоод байгаагаа мэдэхгүй учраас нэлээн урт хугацаанд шаналсан түүхтэй. Харин санамсаргүйгээр "Baby center"-т төрсний дараах сэтгэл гутралын тухай бүтэн цэс байдгийг олж мэдсэн төдийгүй өөрт тохиолдоод байгаа асуудлынхаа шалтгааныг ч тэндээс олсон. Хүүхэд хэлээрээ хөхний толгойг дээш түлхэх үед зарим ээжийн бие дэх аз жаргалын даавар болох окситоцин маш хурдтай буурдаг аж. Яг энэ уналтын үеэр эхийн сэтгэл санаа огцом гутарч, уйтгар гуниг, айдас, түгшүүрийн мэдрэмжийг мэдэрдэг гэнэ. Энэ рефлекст "Dysphoric Milk Ejection" буюу " D-MER " гэх тогтсон нэршил хүртэл байдгийг би энэ цахим товхимлоос л би олж мэдсэн билээ. Энэ мэтчилэн өөр бусад сайтуудад төдийлөн нээлттэй байдаггүй дөнгөж нярайлсан ээжид тохиолдож болох биеийн хийгээд сэтгэлзүйн олон асуудлын тухай шинжлэх ухааны үндэслэлтэй бичвэрүүд "Baby center"-т байдаг тул энэхүү жагсаалтдаа багтаалаа.	Чилийсэн урт есөн сарын хүлээлт шувтарч, танай гэр бүл шинэхэн гишүүнээ өлгийдөн аваад байна уу? Дөнгөж төрсөн нярайг асрах, хооллох, хуурайлах гээд амьдралын тэс өөр хэв маягт аав ээжүүд хэзээ ч өөрсдийгөө бүрэн дүүрэн бэлдэнэ гэж үгүй. Хэдий бид өөрсдийгөө хангалттай чадварлаг, хариуцлагатай гэж үнэлдэг ч амьдрал дээр, ялангуяа эцэг эх болох үед бүх зүйл санаснаар өрнөдөггүй. Хүүхдэдээ бүхий л хайр халамж, анхаарал, цаг заваа зориулаад байгаа атал зарим нэг зүйл дээр самгардах мөч тохиохыг алийг тэр гэхэв. Тэгвэл яахаа мэдэхгүй тэвдэх тэдгээр өдрүүдэд таны үнэнч туслах байж чадах аппликэйшнүүдийг бидний зүгээс санал болгоё. ### 1. baby tracker Төрөх эмнэлэг рүү явахтай уралдан гар утсандаа суулгах шаардлагатай нэн тэргүүний апп бол "Baby tracker". Ижил төстэй олон сонголт байгаа ч миний хувийн туршлагаас хамгийн шилдэг нь эл апп. Хүүхэд эхийн хэвлийгээс мэндэлж, эхний зунгагаа гаргасан цагаас эхлэн бид түүний өдөрт хэчнээн удаа сүү ууж, живхээ солиулж, хэдэн цагийг унтахад зарцуулж буйг нарийн хянах шаардлагатай болдог. Ялангуяа нярай үед цагаар хооллох, нойрыг хэмнэлд оруулах, шээсний гарцаас шалтгаалан хооллолтын хэв маягийг өөрчлөх гээд олон асуудал тулгардаг тул өдөр тутмын мэдээллээ нэгд нэгэнгүй бүртгэх нь туйлын чухал. "Baby tracker"-ийг ашигласнаар та өөрт төдийгүй хүүхдийн эмч, өөр бусад асран хамгаалагчдад зориулсан бүх чухал мэдээллийг нэгдсэн байдлаар хадгалах боломжтой. Олон төхөөрөмжөөс нэгэн зэрэг хандаж болох тул аав, эмээ өвөө гээд бусад хүн дээр хүүхэд үлдсэн ч хэзээ памперсийг нь солих, сүүг нь хэр их найруулах, хэдийн үед унтуулах билээ гэх мэт эргэлзээтэй яриа танай гэрт үүсэхгүй. Ихэнх ижил төстэй аппаас ялгаатай нь тус апп дээр нэмэлт тэжээл болон эхийн сүүгээр хооллох үйл явцыг хамтад нь хянаж болдог нь догь. Түүнчлэн кесар хагалгаагаар болон оёдолтой төрсөн ээжүүд оёдлоо угаах, цэвэрлэх болон өвчин намдаах эм уух гээд олон ажлыг хүүхдийн хажуугаар мартаж санах үе бишгүй. Хэрэв танд дээрх асуудал тулгарч байгаа бол "Baby tracker" дээр өөртөө тусгай цэс үүсгэчхэд хангалттай. > Татах: iOS \| Android > > unread.today ### 2. cloud baby monitor Зургаан долоо хоног хүрээгүй нярай өдөр шөнийн алинд ч ихдээ л гурваас дөрвөн цаг унтдаг. Хүүхэд унтах алтан цагаар ээж аавд амжуулах ажил бишгүй. Өдрийн хоолоо бэлтгэх, угаасан хувцсаа хураах, хайрттайгаа дуртай цувралынхаа шинэ анги үзэх гээд л. Гэхдээ нялхсын гэнэтийн үхлийн хам шинж буюу "SIDS" гэх мэт олон мэдээллийг уншсан эцэг эхчүүд хүүхдээ унтлагын өрөөндөө орхичхоод сэтгэл амар ажлаа амжуулна гэж барагтай үгүй. Хэтэрхий их унтах үед нь амьсгалж байгаа болов уу, хоолоо гулигаад гаргачихсан юм биш байгаа, доошоо харчихсан бол яана аа гэх мэтээр санаа зовинох зүйл бишгүй шүү дээ. Яг энэ үед танд "Cloud baby monitor" хэрэг болно. Сарын төлбөр нь 4.99 доллар ч үнэндээ таарсан хангалттай ач тусаа өгдөг апп. Та гэртээ байгаа ухаалаг утас, пад, iWatch гээд дэлгэц хуваалцаж болох ямар ч хамаагүй хоёр төхөөрөмжийн тусламжтай тус аппыг ашиглах болно. Хүүхдийн гаргаж буй дуу чимээ болон хөдөлгөөнийг өндөр нарийвчлалаар хянах, хүүхдийнхээ дуртай бүүвэйн дуу эсвэл "white noise"-ийг сонгож тавих, олон төхөөрөмжөөс зэрэг хянах гээд жирийн видео дуудлагатай харьцуулахад давуу тал олонтой, хяналтын камераас хамаагүй хямд төсөр шийдэл. > Татах: iOS \| Android > > unread.today ### 3. Wonder weeks Өдөрт хангалтай олон цаг унтаж, мөөмөө сайн хөхдөг үр тань гэнэтхэн нэг шөнө юунаас болсон нь мэдэгдэхгүй уйлаад унтаж өгөхгүй байна уу? Хоолны дуршил нь өөрчлөгдөж, нэмэлт сүүгээ уухаас цааргалж байгаа юм биш биз? Нялхсын идэвхтэй өсөлтийн үе буюу "Wonder weeks"-ийн үед (зарим эх сурвалж дээр "Growth spurts" гэж нэрлэсэн байдаг) эдгээр өөрчлөлт илрэх ихэвчлэн илрэх магадлалтай. Ийм үе нь хүүхэд төрснөөс хойш 70 гаруй долоо хоног буюу хоёр ой өнгөрөх хүртэл ойролцоогоор нэг удаадаа хоёроос гурван хоног үргэлжилдэг. Хүүхэд энэхүү хөгжлийн үсрэлт тус бүрдээ ямарваа шинэ зүйлсийг сурдаг тул эцэг эхчүүд энэхүү хугацааг синдром гэж хүлээж авахаас илүүтэй хүүхэд минь өсөж том болж байгаа үе шүү гэдгийг санаж, тэвчээртэй байх нь чухал. "Wonder weeks" аппыг хүүхэд төрсөн цагаас тогтмол хөтөлснөөр эдгээр хүнд өдрүүдэд эртнээс сэтгэл санаагаа бэлдэж, үе шат бүхэнд эцэг эхийн зүгээс юу хийвэл зохилтой талаар хангалттай олон зөвлөгөөтэй танилцана. Хувийнхаа туршлагаас энэ апп зовлон нэгтэй эцэг эхчүүдийн асуудлыг багахан ч атугай хөнгөлж чаддаг гэдгийг амлая. > Татах: iOS \| Android > > unread.today ### 4. White Noise Baby Soother :Guva "White Noise" хэмээх чимээг нялхсыг унтуулахад ашиглаад үзвэл ямар вэ гэх санаа хэн гэгч нөхрийн толгойд анх буусныг мэдэхгүй ч тэр хүнд орчин үеийн эцэг эхчүүд талархах учиртай биз ээ. Их хотын дуу шуугианд хүүхдийг цочоолгүй тайван унтахад нь туслах, эхийнхээ хэвлийд буй мэт тав тухтай мэдрэмж төрүүлэх, унтах дадалд хурдан суралцуулах гээд "white noise"-ийн ач тусыг дурдаад байвал дуусашгүй. "White noise" буюу цагаан чимээ гаргадаг маш олон апп бий. "Guva"-ийн онцлог бол дуртай чимээнүүдээ хооронд нь хольж, зөвхөн өөрийнхөө хүүхдэд зориулсан тусгай микс үүсгэх тохиргоо. Түүнчлэн UI дизайн нь минимал, цэмцгэр бөгөөд хэрэглэхэд тун хялбар гэдгийг нь дурдууштай. Хэрэв та бүхэл шөнийн турш хүүхдийнхээ дэргэд гар утсаа тавимааргүй байвал боломжийн дуугаралттай bluetooth чанга яригч худалдаж аваад л апптайгаа холбоход болох нь тэр. > Татах: iOS \| > > unread.today ### 5. baby spark Хүүхдийн амьдралын эхний 1000 хоногт тархинд нь секунд тутамд нэг сая гаруй мэдрэлийн холболт үүсдэгийг та мэдэх үү? Хүүхдийн тархины жингийн 85 хувь нь гурав хүртэлх насанд бүрэлддэг тул энэ цаг үеийг хэр сайн ашигласнаас шалтгаалан хүний амьдралын суурь тавигддаг хэмээн эрдэмтэд үздэг. Хүүхэд хөгжлийн чиглэлээр олон жилийн туршлагатай мэргэжилтнүүд хамтран бүтээсэн "Baby sparks" аппын зорилго нь эцэг эхчүүдэд хүүхэдтэйгээ зөв харилцаж, шинэ зүйлс суралцахад нь туслах явдал юм. Хүүхэд хөгжлийн үе шат бүхэнд зориулсан видео дасгалын тусламжтай "tummy time" хэрхэн зөв хийхээс авахуулаад мөлхөх процесст нялх үрээ бэлдэх гээд төрөл бүрийн чадварт тус аппаар дамжуулан суралцах боломжтой. Танд өдөрт хүүхдэдээ зарцуулах 20 минут байхад л хангалттай. > Татах: iOS \| Android > > unread.today ### 6. Hello baby "Hello Baby: Жирэмсэн ээжийн цогц апп"-ыг мэдэхгүй ээж үгүй биз ээ. Монгол бүсгүйчүүдийн амьдралын хэв маяг, орчин нөхцөлд тохируулан бүтээгдсэн тус апп өнгөрсөн онд эх хүүхдийн эрүүл мэндийн зөвлөгөө, мэдээллийн цогц цоо шинэхэн аппликэйшнийг мөн танилцуулсан. Шинэ аппаас хамгийн түрүүнд онцлох хэсэг бол нярай хүүхдийн чиглэлээр мэргэшсэн төрөл бүрийн эмч, экспертүүдийн бэлдсэн видео хичээлүүд. Хүй цөглөхдөө идээлэх, шарлалт ихсэх, нойрондоо муудах, хөхөө голох гээд нярайг төрсөн цагаас эхлэн үүсдэг үй түмэн асуултад эдгээр мэргэжилтнүүдийн зөвлөмж хэрэг болно. Эмнэлэг явахаас урьтаж хүүхдийнхээ зовуурын шалтгааныг эхний шатанд зөвөөр тодорхойлоход туслах гээд тэвдсэн үед хэрэг болохуйц олон хичээлүүд "Hello baby"-д бий. Түүнчлэн тус аппаар та хүүхдийнхээ өсөлт, нойр, хооллолт, хөгжлийн үе шатыг өдөр тутамд бүртгэж болох бөгөөд товлолт вакцин, эмчийн үзлэг, өвчний үед бичүүлж авсан эм зэрэг мэдээллийг нэгтгэн эрүүл мэнд цэсэд нь бүртгээд авчхаж болох. Хүүхэд гэнэт өвдөх үед өмнөх эмч нь ямар эмчилгээг хэд хоног хийсэн гээд бүх мэдээллийг утаснаасаа гүйлгээд харж болох нь ээж хүний хувьд тун ч их таалагдсан шүү. UX/UI дизайны хувьд ч яг л ээж, хүүхдэд зориулсан апп гэсэн шиг дулаан, тав тухтай мэдрэмж төрүүлэхүйц өнгөлөг мөн байнга ашиглах сэдэл төрүүлэхүйц хялбар шийдэлтэй. > Татах: iOS \| Android > > unread.today ### 7. Baby center "Baby center" бол дэлхий даяарх сая сая ээжүүдийн өдөр тутмын байнгын хэрэглээ болсон цахим товхимол. Тус ньюслеттерээс та хүүхдийн өсөлт хөгжилт, эрүүл мэндийн тухай хэрэгцээт мэдээллийг долоо хоног бүр авах боломжтой. Харин би энэ удаагийн төрөлт дээрээ "Baby center"-ийн арай өөр давуу талыг өөртөө нээснээ хуваалцъя. Өмнөх төрөлт дээр огтхон ч төрж байгаагүй дотор харанхуйлсан, хоосон мэдрэмж энэ удаад намайг бага охиноо хөхүүлэх бүрийд мэдрэгдэж байсан бөгөөд өөртөө юу тохиолдоод байгаагаа мэдэхгүй учраас нэлээн урт хугацаанд шаналсан түүхтэй. Харин санамсаргүйгээр "Baby center"-т төрсний дараах сэтгэл гутралын тухай бүтэн цэс байдгийг олж мэдсэн төдийгүй өөрт тохиолдоод байгаа асуудлынхаа шалтгааныг ч тэндээс олсон. Хүүхэд хэлээрээ хөхний толгойг дээш түлхэх үед зарим ээжийн бие дэх аз жаргалын даавар болох окситоцин маш хурдтай буурдаг аж. Яг энэ уналтын үеэр эхийн сэтгэл санаа огцом гутарч, уйтгар гуниг, айдас, түгшүүрийн мэдрэмжийг мэдэрдэг гэнэ. Энэ рефлекст "Dysphoric Milk Ejection" буюу "D-MER" гэх тогтсон нэршил хүртэл байдгийг би энэ цахим товхимлоос л би олж мэдсэн билээ. Энэ мэтчилэн өөр бусад сайтуудад төдийлөн нээлттэй байдаггүй дөнгөж нярайлсан ээжид тохиолдож болох биеийн хийгээд сэтгэлзүйн олон асуудлын тухай шинжлэх ухааны үндэслэлтэй бичвэрүүд "Baby center"-т байдаг тул энэхүү жагсаалтдаа багтаалаа.
https://unread.today/c/booktalk-byambanyamu	Номын тухай	Nominbileg Purevdorj	2020-09-27T00:00:00	9 сарын 27, 2020	Номтой яриа #9 - Нийтлэлч, уран зохиол судлаач У.Бямбаням	<div class="article-body"> <h2></h2><p class="MsoNormal">"Номтой яриа" булангийн энэ удаагийн дугаарт "Unlimited Media Group"-ийн ерөнхий редактор, нийтлэлч, уран зохиол судлаач У.Бямбанямыг урилаа. Тэрээр их зохиолч Д.Нацагдоржийн Өрнө дахинд суралцсан түүхээр дамжуулан амьдрал, уран бүтээлийн замналыг нь хүүрнэн өгүүлсэн "Найрагчийн мөрөөр" медиа төслийг санаачлан хэрэгжүүлж цуврал нийтлэлээ хүргэсэн бол баримтат кино нь Монголын телевизийн томоохон сувгуудаар гарсаар буй. У.Бямбанямын "Цаг хугацаа хэлнэ" уран зохиолын эсээ ном нь залуу уншигчдад дэлхийн болоод Монголын орчин үеийн уран зохиолын талаар цэгцтэй ойлголт өгсөн, ширээний ном болохуйц бүтээл билээ. </p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"></h3><p class="MsoNormal">ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ?<o:p></o:p></p><p></p><p class="MsoNormal">Уран зохиол, бас баримтат бүтээлүүд. Уран зохиолыг оюутан байхдаа баруун солгойгүй уншдаг байлаа. Одоо бол хаанаас, ямрыг нь уншихаа мэдэх болсон хойно багасгасан. Харин сайн бичсэн, уйтгартай нуршуу биш, хэлбэрийн хувьд сонирхолтой баримтат номнуудаас татгалзахгүй. Дээр нь архивын баримтууд сонирхож байгаа. Хамгийн сүүлд номын яармагаас Мигель де Сервентасын “Кихот ноён”-ыг авсан. Бүр хуучин хэвлэлийг нь 10 мянгаар авсан шүү, азтай. Өөрийнхийгөө хулгайд алдаад халаглаж хэдэн жил явсан юм. Милан Кундера “Роман туурвихуйн урлаг” гэдэг номдоо романы тухай яриаг “Кихот ноён”-оос эхлүүлэх хэрэгтэй хэмээсэн байдаг. Бас “Найрагчийн мөрөөр” төслийнхөө дагуу Мэргэн гүн Гомбожавын намтрыг уншиж байна. Монголын толгой сэхээтний нэг байсан энэ хүний амьдрал маш гунигтай төгссөн. </p><p class="MsoNormal">Нэмээд Хятад гаралтай Америкийн зохиолч Ха Жины нэг романыг уншиж байгаа. Ер нь зэрэг уншдаг дадал суучихсан учраас тэрийг уншчихаад тэрийг гэдэггүй юм даа. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Танд ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ?</h3><p class="MsoNormal">Оюутан байхдаа хоёр удаа номноос маш хүчтэй мэдрэмжийг авсан юм байна. Яруу найргаас бол Т.Содномнамжилын “Огторгуйн очир” түүвэр надад хүмүүсийг ойлгох ууч, уужим байхуйн тухай ойлголтыг суулгаж өгсөн гэж боддог. Одоо хааяа авч сөхдөг. Дорнын сонгодог хэлээр бичсэн тэр шүлгүүд амьдралыг маш энэрэнгүйгээр учирлан ойлгуулдаг шүү. Нөгөө нь орчуулагч Д.Дашмөнхийн орчуулсан “Үхлийн тууриуд” өгүүллэгийн түүвэр. Уншсаныхаа дараа орчуулагч руу нь имэйл хүртэл бичиж байлаа. Бараг л амьд яваад хэрэггүй гэж бодтол гүн сэтгэгдэл төрүүлж билээ. Учир нь, тэр номд багтсан бүх өгүүллэг үхлийн тухай. Ийм эрс тэрс хоёр ном санаанд орж байна. Сүүлд “Тагтаа”-гаас “Хугацаан доторх хугацаа” гэдэг ном гаргасан. Андрей Тарковскийн өдрийн тэмдэглэлээс бүрдсэн энэ номыг ширээнээсээ салгадаггүй. Бүтээлч байдал, сэтгэлийн хат, амьдралын эгэл төрхийг байнга сануулдаг болохоор тэр. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номоо хэрхэн сонгодог вэ?</h3><p class="MsoNormal">Одоо бол юуг, яаж сонгох нь тов тодорхой. Юу уншихаа мэддэг болсон гэсэн үг. Тэгэхээр одоо л уншигч болж байгаа юм уу даа. Уншихыг хүссэн, эсвэл судалгаанд хэрэгтэй номнуудаа тэмдэглэж байгаад цуглуулдаг. “Цаг хугацаа хэлнэ” ном маань дууссан. Тиймээс нэмж, засварлаад дахин хэвлэх үү, эсвэл зүгээр орхих уу гэдгээ мэдэхгүй байна. Ямартай ч энэ номд ороогүй атлаа уншигчдад хүрвэл хэрэгтэй гэж бодсон нэрсээ жагсааж байгаа. Монголын уран зохиолоос бас хэдэн хүн нэмж оруулах санаатай. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номыг ямар байдлаар, яаж уншдаг вэ? </h3><p></p><p class="MsoNormal">Хүмүүст үнэмшилтэй сонсогдохгүй ч таксинд хамгийн сайн төвлөрдөг. Олон удаа түгжрэл дунд таксинд уншиж үзсэн. Улаанбаатарт энэ тийм ч хэцүү ажил биш. Миний бичих гэж оролдсон нэг өгүүллэгийн дүр өдөр бүр хот дотуур автобусаар дэмий сэлгүүцэн ном уншдаг тухай гардаг. Даанч надаас өөр хүн уншаагүй эд л дээ. </p><p class="MsoNormal">Цагийн хувьд өглөөгүүр, эсвэл гэрт хэн ч байхгүй үед, орой ганцаараа үедээ ихэвчлэн уншдаг. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ?</h3><p class="MsoNormal"><o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">Англи хэлт уран зохиолыг, Оросын утга зохиолыг бид чамгүй мэддэг боллоо. Одоо Дорно руугаа эргэж хараасай гэж хүсдэг. Бид Өрнө, Дорнын зааг дээр шахуу байж Дорнын соёлыг, Дорнын хүмүүсийг бага мэддэг болсон санагддаг шүү. Энэтхэг, Япон, Солонгос, Хятадын орчин үеийн уран зохиолоос уншмаар байна. Мэдээж бас үндэсний утга зохиолоо номын дэлгүүрийн борлуулалтын лангуунаас давж хармаар санагддаг. Цөөн ч унших юм бий. Барууны зохиолчдын нэр сүрэнд бүдрээд баймгүй санагдана. Энэтхэгээс Викрам Сэт, Арундати Рой, Салман Рушди, Хятадаас Ха Жин, Ян Лианкэ гээд олон зохиолч байна. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"></h3><p class="MsoNormal">ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ?<o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">Улс төрийн роман. Гэхдээ буруугаар ойлгох вий. Дисутопи, 1984 шиг биш шүү. Монголын туулж ирсэн замналыг орчин цагийн асуудлуудтай сүлсэн улс төрийн егөө роман баймаар санагдаж байна. Манайд улс төрийн роман байхгүй. Харин төрийн түүхийг бичсэн роман бол бий. Тиймээс энэ төрлийг сонирхох байх. Магад Ж.М.Күтсигийн “Ичгүүр” шиг ч юм уу, арай зөөлөн амтагддаг гэвэл “Цас” шиг байж болно.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номтой холбоотой хэлмээр санагддаг зүйл? </h3><p class="MsoNormal">Номын тухай нийтлэг ойлголтоос арай өөр зүйл хэлмээр санагдлаа. Уншигч гэдэг үсэг бичиг мэддэг бүхнийг хэлэхгүй байх. Уншигчийн боловсрол гэж тусдаа ойлголт хүртэл бий. Би юу уншихыг хүсэж байна, юу ойлгохыг хүсэж байна гэдгээ ядаж мэддэг байх хэрэгтэй. Тэгээд тэндээс юу олж авахаа бас мэддэг. Харин зугаацах гэж, цаг нөхцөөх гэж, бусдыг дуурайж унших бол өөр асуудал. Тиймэрхүү уншигчид номын утгыг 30 хувьтай ойлгосон байдаг гэсэн нийтлэл уншиж байсан. Үнэн эсэхийг мэдэхгүй. Тиймээс одоо уншигчийн тухай ярьж эхлэх хэрэгтэй байх. Хэдийгээр юу унших нь хувь хүний хэрэг ч хэвлэлийн газар, зохиолчид, хэвлэн нийтлэгчдийн хувьд уншигчаа бэлдэх нь нэг талын үүрэг. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"></h3><p class="MsoNormal">ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА?<o:p></o:p></p><p class="MsoNormal">“Орчин цагийн хятад яруу найраг” номын орчуулагч Нац.Энхбаяр, яруу найрагч Г.Лхагвадулам нараас номын дуу сонсмоор байна. </p> </div>	"Номтой яриа" булангийн энэ удаагийн дугаарт "Unlimited Media Group"-ийн ерөнхий редактор, нийтлэлч, уран зохиол судлаач У.Бямбанямыг урилаа. Тэрээр их зохиолч Д.Нацагдоржийн Өрнө дахинд суралцсан түүхээр дамжуулан амьдрал, уран бүтээлийн замналыг нь хүүрнэн өгүүлсэн "Найрагчийн мөрөөр" медиа төслийг санаачлан хэрэгжүүлж цуврал нийтлэлээ хүргэсэн бол баримтат кино нь Монголын телевизийн томоохон сувгуудаар гарсаар буй. У.Бямбанямын "Цаг хугацаа хэлнэ" уран зохиолын эсээ ном нь залуу уншигчдад дэлхийн болоод Монголын орчин үеийн уран зохиолын талаар цэгцтэй ойлголт өгсөн, ширээний ном болохуйц бүтээл билээ. ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Уран зохиол, бас баримтат бүтээлүүд. Уран зохиолыг оюутан байхдаа баруун солгойгүй уншдаг байлаа. Одоо бол хаанаас, ямрыг нь уншихаа мэдэх болсон хойно багасгасан. Харин сайн бичсэн, уйтгартай нуршуу биш, хэлбэрийн хувьд сонирхолтой баримтат номнуудаас татгалзахгүй. Дээр нь архивын баримтууд сонирхож байгаа. Хамгийн сүүлд номын яармагаас Мигель де Сервентасын “Кихот ноён”-ыг авсан. Бүр хуучин хэвлэлийг нь 10 мянгаар авсан шүү, азтай. Өөрийнхийгөө хулгайд алдаад халаглаж хэдэн жил явсан юм. Милан Кундера “Роман туурвихуйн урлаг” гэдэг номдоо романы тухай яриаг “Кихот ноён”-оос эхлүүлэх хэрэгтэй хэмээсэн байдаг. Бас “Найрагчийн мөрөөр” төслийнхөө дагуу Мэргэн гүн Гомбожавын намтрыг уншиж байна. Монголын толгой сэхээтний нэг байсан энэ хүний амьдрал маш гунигтай төгссөн. Нэмээд Хятад гаралтай Америкийн зохиолч Ха Жины нэг романыг уншиж байгаа. Ер нь зэрэг уншдаг дадал суучихсан учраас тэрийг уншчихаад тэрийг гэдэггүй юм даа. Танд ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Оюутан байхдаа хоёр удаа номноос маш хүчтэй мэдрэмжийг авсан юм байна. Яруу найргаас бол Т.Содномнамжилын “Огторгуйн очир” түүвэр надад хүмүүсийг ойлгох ууч, уужим байхуйн тухай ойлголтыг суулгаж өгсөн гэж боддог. Одоо хааяа авч сөхдөг. Дорнын сонгодог хэлээр бичсэн тэр шүлгүүд амьдралыг маш энэрэнгүйгээр учирлан ойлгуулдаг шүү. Нөгөө нь орчуулагч Д.Дашмөнхийн орчуулсан “Үхлийн тууриуд” өгүүллэгийн түүвэр. Уншсаныхаа дараа орчуулагч руу нь имэйл хүртэл бичиж байлаа. Бараг л амьд яваад хэрэггүй гэж бодтол гүн сэтгэгдэл төрүүлж билээ. Учир нь, тэр номд багтсан бүх өгүүллэг үхлийн тухай. Ийм эрс тэрс хоёр ном санаанд орж байна. Сүүлд “Тагтаа”-гаас “Хугацаан доторх хугацаа” гэдэг ном гаргасан. Андрей Тарковскийн өдрийн тэмдэглэлээс бүрдсэн энэ номыг ширээнээсээ салгадаггүй. Бүтээлч байдал, сэтгэлийн хат, амьдралын эгэл төрхийг байнга сануулдаг болохоор тэр. Номоо хэрхэн сонгодог вэ? Одоо бол юуг, яаж сонгох нь тов тодорхой. Юу уншихаа мэддэг болсон гэсэн үг. Тэгэхээр одоо л уншигч болж байгаа юм уу даа. Уншихыг хүссэн, эсвэл судалгаанд хэрэгтэй номнуудаа тэмдэглэж байгаад цуглуулдаг. “Цаг хугацаа хэлнэ” ном маань дууссан. Тиймээс нэмж, засварлаад дахин хэвлэх үү, эсвэл зүгээр орхих уу гэдгээ мэдэхгүй байна. Ямартай ч энэ номд ороогүй атлаа уншигчдад хүрвэл хэрэгтэй гэж бодсон нэрсээ жагсааж байгаа. Монголын уран зохиолоос бас хэдэн хүн нэмж оруулах санаатай. Номыг ямар байдлаар, яаж уншдаг вэ? Хүмүүст үнэмшилтэй сонсогдохгүй ч таксинд хамгийн сайн төвлөрдөг. Олон удаа түгжрэл дунд таксинд уншиж үзсэн. Улаанбаатарт энэ тийм ч хэцүү ажил биш. Миний бичих гэж оролдсон нэг өгүүллэгийн дүр өдөр бүр хот дотуур автобусаар дэмий сэлгүүцэн ном уншдаг тухай гардаг. Даанч надаас өөр хүн уншаагүй эд л дээ. Цагийн хувьд өглөөгүүр, эсвэл гэрт хэн ч байхгүй үед, орой ганцаараа үедээ ихэвчлэн уншдаг. БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Англи хэлт уран зохиолыг, Оросын утга зохиолыг бид чамгүй мэддэг боллоо. Одоо Дорно руугаа эргэж хараасай гэж хүсдэг. Бид Өрнө, Дорнын зааг дээр шахуу байж Дорнын соёлыг, Дорнын хүмүүсийг бага мэддэг болсон санагддаг шүү. Энэтхэг, Япон, Солонгос, Хятадын орчин үеийн уран зохиолоос уншмаар байна. Мэдээж бас үндэсний утга зохиолоо номын дэлгүүрийн борлуулалтын лангуунаас давж хармаар санагддаг. Цөөн ч унших юм бий. Барууны зохиолчдын нэр сүрэнд бүдрээд баймгүй санагдана. Энэтхэгээс Викрам Сэт, Арундати Рой, Салман Рушди, Хятадаас Ха Жин, Ян Лианкэ гээд олон зохиолч байна. ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Улс төрийн роман. Гэхдээ буруугаар ойлгох вий. Дисутопи, 1984 шиг биш шүү. Монголын туулж ирсэн замналыг орчин цагийн асуудлуудтай сүлсэн улс төрийн егөө роман баймаар санагдаж байна. Манайд улс төрийн роман байхгүй. Харин төрийн түүхийг бичсэн роман бол бий. Тиймээс энэ төрлийг сонирхох байх. Магад Ж.М.Күтсигийн “Ичгүүр” шиг ч юм уу, арай зөөлөн амтагддаг гэвэл “Цас” шиг байж болно. Номтой холбоотой хэлмээр санагддаг зүйл? Номын тухай нийтлэг ойлголтоос арай өөр зүйл хэлмээр санагдлаа. Уншигч гэдэг үсэг бичиг мэддэг бүхнийг хэлэхгүй байх. Уншигчийн боловсрол гэж тусдаа ойлголт хүртэл бий. Би юу уншихыг хүсэж байна, юу ойлгохыг хүсэж байна гэдгээ ядаж мэддэг байх хэрэгтэй. Тэгээд тэндээс юу олж авахаа бас мэддэг. Харин зугаацах гэж, цаг нөхцөөх гэж, бусдыг дуурайж унших бол өөр асуудал. Тиймэрхүү уншигчид номын утгыг 30 хувьтай ойлгосон байдаг гэсэн нийтлэл уншиж байсан. Үнэн эсэхийг мэдэхгүй. Тиймээс одоо уншигчийн тухай ярьж эхлэх хэрэгтэй байх. Хэдийгээр юу унших нь хувь хүний хэрэг ч хэвлэлийн газар, зохиолчид, хэвлэн нийтлэгчдийн хувьд уншигчаа бэлдэх нь нэг талын үүрэг. ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? “Орчин цагийн хятад яруу найраг” номын орчуулагч Нац.Энхбаяр, яруу найрагч Г.Лхагвадулам нараас номын дуу сонсмоор байна.	"Номтой яриа" булангийн энэ удаагийн дугаарт "Unlimited Media Group"-ийн ерөнхий редактор, нийтлэлч, уран зохиол судлаач У.Бямбанямыг урилаа. Тэрээр их зохиолч Д.Нацагдоржийн Өрнө дахинд суралцсан түүхээр дамжуулан амьдрал, уран бүтээлийн замналыг нь хүүрнэн өгүүлсэн "Найрагчийн мөрөөр" медиа төслийг санаачлан хэрэгжүүлж цуврал нийтлэлээ хүргэсэн бол баримтат кино нь Монголын телевизийн томоохон сувгуудаар гарсаар буй. У.Бямбанямын "Цаг хугацаа хэлнэ" уран зохиолын эсээ ном нь залуу уншигчдад дэлхийн болоод Монголын орчин үеийн уран зохиолын талаар цэгцтэй ойлголт өгсөн, ширээний ном болохуйц бүтээл билээ. ### ТА ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ УНШДАГ ВЭ? ОДОО УНШИЖ БУЙ НОМ? Уран зохиол, бас баримтат бүтээлүүд. Уран зохиолыг оюутан байхдаа баруун солгойгүй уншдаг байлаа. Одоо бол хаанаас, ямрыг нь уншихаа мэдэх болсон хойно багасгасан. Харин сайн бичсэн, уйтгартай нуршуу биш, хэлбэрийн хувьд сонирхолтой баримтат номнуудаас татгалзахгүй. Дээр нь архивын баримтууд сонирхож байгаа. Хамгийн сүүлд номын яармагаас Мигель де Сервентасын “Кихот ноён”-ыг авсан. Бүр хуучин хэвлэлийг нь 10 мянгаар авсан шүү, азтай. Өөрийнхийгөө хулгайд алдаад халаглаж хэдэн жил явсан юм. Милан Кундера “Роман туурвихуйн урлаг” гэдэг номдоо романы тухай яриаг “Кихот ноён”-оос эхлүүлэх хэрэгтэй хэмээсэн байдаг. Бас “Найрагчийн мөрөөр” төслийнхөө дагуу Мэргэн гүн Гомбожавын намтрыг уншиж байна. Монголын толгой сэхээтний нэг байсан энэ хүний амьдрал маш гунигтай төгссөн. Нэмээд Хятад гаралтай Америкийн зохиолч Ха Жины нэг романыг уншиж байгаа. Ер нь зэрэг уншдаг дадал суучихсан учраас тэрийг уншчихаад тэрийг гэдэггүй юм даа. ### Танд ХАМГИЙН ИХ НӨЛӨӨЛСӨН, ТОМ ӨӨРЧЛӨЛТ АВЧИРСАН НОМ? Оюутан байхдаа хоёр удаа номноос маш хүчтэй мэдрэмжийг авсан юм байна. Яруу найргаас бол Т.Содномнамжилын “Огторгуйн очир” түүвэр надад хүмүүсийг ойлгох ууч, уужим байхуйн тухай ойлголтыг суулгаж өгсөн гэж боддог. Одоо хааяа авч сөхдөг. Дорнын сонгодог хэлээр бичсэн тэр шүлгүүд амьдралыг маш энэрэнгүйгээр учирлан ойлгуулдаг шүү. Нөгөө нь орчуулагч Д.Дашмөнхийн орчуулсан “Үхлийн тууриуд” өгүүллэгийн түүвэр. Уншсаныхаа дараа орчуулагч руу нь имэйл хүртэл бичиж байлаа. Бараг л амьд яваад хэрэггүй гэж бодтол гүн сэтгэгдэл төрүүлж билээ. Учир нь, тэр номд багтсан бүх өгүүллэг үхлийн тухай. Ийм эрс тэрс хоёр ном санаанд орж байна. Сүүлд “Тагтаа”-гаас “Хугацаан доторх хугацаа” гэдэг ном гаргасан. Андрей Тарковскийн өдрийн тэмдэглэлээс бүрдсэн энэ номыг ширээнээсээ салгадаггүй. Бүтээлч байдал, сэтгэлийн хат, амьдралын эгэл төрхийг байнга сануулдаг болохоор тэр. ### Номоо хэрхэн сонгодог вэ? Одоо бол юуг, яаж сонгох нь тов тодорхой. Юу уншихаа мэддэг болсон гэсэн үг. Тэгэхээр одоо л уншигч болж байгаа юм уу даа. Уншихыг хүссэн, эсвэл судалгаанд хэрэгтэй номнуудаа тэмдэглэж байгаад цуглуулдаг. “Цаг хугацаа хэлнэ” ном маань дууссан. Тиймээс нэмж, засварлаад дахин хэвлэх үү, эсвэл зүгээр орхих уу гэдгээ мэдэхгүй байна. Ямартай ч энэ номд ороогүй атлаа уншигчдад хүрвэл хэрэгтэй гэж бодсон нэрсээ жагсааж байгаа. Монголын уран зохиолоос бас хэдэн хүн нэмж оруулах санаатай. ### Номыг ямар байдлаар, яаж уншдаг вэ? Хүмүүст үнэмшилтэй сонсогдохгүй ч таксинд хамгийн сайн төвлөрдөг. Олон удаа түгжрэл дунд таксинд уншиж үзсэн. Улаанбаатарт энэ тийм ч хэцүү ажил биш. Миний бичих гэж оролдсон нэг өгүүллэгийн дүр өдөр бүр хот дотуур автобусаар дэмий сэлгүүцэн ном уншдаг тухай гардаг. Даанч надаас өөр хүн уншаагүй эд л дээ. Цагийн хувьд өглөөгүүр, эсвэл гэрт хэн ч байхгүй үед, орой ганцаараа үедээ ихэвчлэн уншдаг. ### БУСАД ХҮМҮҮСИЙГ УНШААСАЙ, МЭДЭЭСЭЙ ГЭЖ ХҮСДЭГ НОМ? Англи хэлт уран зохиолыг, Оросын утга зохиолыг бид чамгүй мэддэг боллоо. Одоо Дорно руугаа эргэж хараасай гэж хүсдэг. Бид Өрнө, Дорнын зааг дээр шахуу байж Дорнын соёлыг, Дорнын хүмүүсийг бага мэддэг болсон санагддаг шүү. Энэтхэг, Япон, Солонгос, Хятадын орчин үеийн уран зохиолоос уншмаар байна. Мэдээж бас үндэсний утга зохиолоо номын дэлгүүрийн борлуулалтын лангуунаас давж хармаар санагддаг. Цөөн ч унших юм бий. Барууны зохиолчдын нэр сүрэнд бүдрээд баймгүй санагдана. Энэтхэгээс Викрам Сэт, Арундати Рой, Салман Рушди, Хятадаас Ха Жин, Ян Лианкэ гээд олон зохиолч байна. ### ХЭРВЭЭ ТА НОМ БИЧИХ ЁСТОЙ ГЭВЭЛ ТЭР НЬ ЮУНЫ ТУХАЙ, ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ БАЙХ БОЛ? Улс төрийн роман. Гэхдээ буруугаар ойлгох вий. Дисутопи, 1984 шиг биш шүү. Монголын туулж ирсэн замналыг орчин цагийн асуудлуудтай сүлсэн улс төрийн егөө роман баймаар санагдаж байна. Манайд улс төрийн роман байхгүй. Харин төрийн түүхийг бичсэн роман бол бий. Тиймээс энэ төрлийг сонирхох байх. Магад Ж.М.Күтсигийн “Ичгүүр” шиг ч юм уу, арай зөөлөн амтагддаг гэвэл “Цас” шиг байж болно. ### Номтой холбоотой хэлмээр санагддаг зүйл? Номын тухай нийтлэг ойлголтоос арай өөр зүйл хэлмээр санагдлаа. Уншигч гэдэг үсэг бичиг мэддэг бүхнийг хэлэхгүй байх. Уншигчийн боловсрол гэж тусдаа ойлголт хүртэл бий. Би юу уншихыг хүсэж байна, юу ойлгохыг хүсэж байна гэдгээ ядаж мэддэг байх хэрэгтэй. Тэгээд тэндээс юу олж авахаа бас мэддэг. Харин зугаацах гэж, цаг нөхцөөх гэж, бусдыг дуурайж унших бол өөр асуудал. Тиймэрхүү уншигчид номын утгыг 30 хувьтай ойлгосон байдаг гэсэн нийтлэл уншиж байсан. Үнэн эсэхийг мэдэхгүй. Тиймээс одоо уншигчийн тухай ярьж эхлэх хэрэгтэй байх. Хэдийгээр юу унших нь хувь хүний хэрэг ч хэвлэлийн газар, зохиолчид, хэвлэн нийтлэгчдийн хувьд уншигчаа бэлдэх нь нэг талын үүрэг. ### ЭДГЭЭР АСУУЛТАД ХЭНИЙГ ХАРИУЛААСАЙ ГЭЖ ХҮСЭЖ БАЙНА? “Орчин цагийн хятад яруу найраг” номын орчуулагч Нац.Энхбаяр, яруу найрагч Г.Лхагвадулам нараас номын дуу сонсмоор байна.
https://unread.today/c/booktalk-baatarsh	Номын тухай	Unread Today	2020-06-14T00:00:00	6 сарын 14, 2020	"Номын жор" подкаст #7: "Миний өссөн монгол ахуй" номын тухай Ш.Баатарын хамт	<div class="article-body"> <blockquote><p>Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм.</p> <cite><p>Unread Media</p> </cite></blockquote><p></p><p>The Book Cafe of Mongolia-ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй “Номын жор” подкастынхаа долоо дахь дугаарыг хүргэж байна. Энэ удаагийнхаа зочноор “Миний өссөн монгол ахуй” номын зохиогч, доктор Ширчингийн Баатарыг урьж ярилцсан юм.</p><p>1966 их усны үер. Наадамчин олон гэнэ алдаж шаагин асгарах аадар бороонд хүчтэй цохиулж, их усны үерт автжээ. Тэр үед Ш.Баатар нэг ой ч хүрээгүй өлгийтэй хүү байжээ. Улмаар Шаравдорж ах нь өргөж тэврээд, ээж, садангийн хүмүүсийн хамтаар амь тэмцэж яваад төмөр замын далан бараадаж хоног төөрүүлсэн юмсанж. Үүнээс болж балчир хүү усан гүйлгээ өвчин тусаж ижий нь аргагүйн эрхэнд эмэг эхийг нь бараадуулжээ. Балчир хүү сарлагийн түүхий бүлээн сүүгээр угжуулж, өөрийнх нь хэлснээр ёстой л “өөхөнд хучсан бөөр шиг” бөөцийлүүлж хүн болжээ.</p><p>Хожмын өдөр тэрээр өөрийг нь бие, сэтгэлийн тэнхээтэй хүн болж төлөвшихөд нөөлөг болсон ачит эмэг эхийнхээ дурсгалд зориулан ном бүтээсэн нь энэ аж. Номыг өнгөц харахад эмэг эхдээ зориулсан, зээ хүүгийн ном мэт боловч гүн ухаж үзвэл жинхэнэ монгол ахуйн "нэвтэрхий толь” гэмээр... Ахуйгаасаа улам алсарч буй энэ цагт уншигч танд "бурам" мэт ном юм.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ПОдкаст сонсох</h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe src="https://w.soundcloud.com/player/?url=https%3A//api.soundcloud.com/tracks/839317369&color=%23ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&show_teaser=true&visual=true" width="100%" height="300" frameborder="no" style="none;none;none"></iframe></div><p></p><p><b>ӨМНӨХ ДУГААРУУДЫГ СОНСОХ:</b><br><br><a href="https://www.unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep1" target="_blank">"Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт</a></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep2" target="_blank">"Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт</a></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep3" target="_blank">"Номын жор" подкаст #3: "Шөнө" номын тухай Б.Батзаяагийн хамт</a></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep4" target="_blank">"Номын жор" подкаст #4: "25" номын тухай Ж.Тэгшжаргалын хамт</a><br></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep5" target="_blank">"Номын жор" подкаст #5: "Цасан хөшиг" номын тухай Мө.Батбаярын хамт</a><br></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep6" target="_blank">"Номын жор" подкаст #6: "Тунгалаг тамир" номын тухай Б.Наминчимэдийн хамт</a></p> </div>	Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм. Unread Media The Book Cafe of Mongolia-ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй “Номын жор” подкастынхаа долоо дахь дугаарыг хүргэж байна. Энэ удаагийнхаа зочноор “Миний өссөн монгол ахуй” номын зохиогч, доктор Ширчингийн Баатарыг урьж ярилцсан юм. 1966 их усны үер. Наадамчин олон гэнэ алдаж шаагин асгарах аадар бороонд хүчтэй цохиулж, их усны үерт автжээ. Тэр үед Ш.Баатар нэг ой ч хүрээгүй өлгийтэй хүү байжээ. Улмаар Шаравдорж ах нь өргөж тэврээд, ээж, садангийн хүмүүсийн хамтаар амь тэмцэж яваад төмөр замын далан бараадаж хоног төөрүүлсэн юмсанж. Үүнээс болж балчир хүү усан гүйлгээ өвчин тусаж ижий нь аргагүйн эрхэнд эмэг эхийг нь бараадуулжээ. Балчир хүү сарлагийн түүхий бүлээн сүүгээр угжуулж, өөрийнх нь хэлснээр ёстой л “өөхөнд хучсан бөөр шиг” бөөцийлүүлж хүн болжээ. Хожмын өдөр тэрээр өөрийг нь бие, сэтгэлийн тэнхээтэй хүн болж төлөвшихөд нөөлөг болсон ачит эмэг эхийнхээ дурсгалд зориулан ном бүтээсэн нь энэ аж. Номыг өнгөц харахад эмэг эхдээ зориулсан, зээ хүүгийн ном мэт боловч гүн ухаж үзвэл жинхэнэ монгол ахуйн "нэвтэрхий толь” гэмээр... Ахуйгаасаа улам алсарч буй энэ цагт уншигч танд "бурам" мэт ном юм. ПОдкаст сонсох ӨМНӨХ ДУГААРУУДЫГ СОНСОХ: "Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт "Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт "Номын жор" подкаст #3: "Шөнө" номын тухай Б.Батзаяагийн хамт "Номын жор" подкаст #4: "25" номын тухай Ж.Тэгшжаргалын хамт "Номын жор" подкаст #5: "Цасан хөшиг" номын тухай Мө.Батбаярын хамт "Номын жор" подкаст #6: "Тунгалаг тамир" номын тухай Б.Наминчимэдийн хамт	> Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм. > > Unread Media The Book Cafe of Mongolia-ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй “Номын жор” подкастынхаа долоо дахь дугаарыг хүргэж байна. Энэ удаагийнхаа зочноор “Миний өссөн монгол ахуй” номын зохиогч, доктор Ширчингийн Баатарыг урьж ярилцсан юм. 1966 их усны үер. Наадамчин олон гэнэ алдаж шаагин асгарах аадар бороонд хүчтэй цохиулж, их усны үерт автжээ. Тэр үед Ш.Баатар нэг ой ч хүрээгүй өлгийтэй хүү байжээ. Улмаар Шаравдорж ах нь өргөж тэврээд, ээж, садангийн хүмүүсийн хамтаар амь тэмцэж яваад төмөр замын далан бараадаж хоног төөрүүлсэн юмсанж. Үүнээс болж балчир хүү усан гүйлгээ өвчин тусаж ижий нь аргагүйн эрхэнд эмэг эхийг нь бараадуулжээ. Балчир хүү сарлагийн түүхий бүлээн сүүгээр угжуулж, өөрийнх нь хэлснээр ёстой л “өөхөнд хучсан бөөр шиг” бөөцийлүүлж хүн болжээ. Хожмын өдөр тэрээр өөрийг нь бие, сэтгэлийн тэнхээтэй хүн болж төлөвшихөд нөөлөг болсон ачит эмэг эхийнхээ дурсгалд зориулан ном бүтээсэн нь энэ аж. Номыг өнгөц харахад эмэг эхдээ зориулсан, зээ хүүгийн ном мэт боловч гүн ухаж үзвэл жинхэнэ монгол ахуйн "нэвтэрхий толь” гэмээр... Ахуйгаасаа улам алсарч буй энэ цагт уншигч танд "бурам" мэт ном юм. ### ПОдкаст сонсох ӨМНӨХ ДУГААРУУДЫГ СОНСОХ: "Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт "Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт "Номын жор" подкаст #3: "Шөнө" номын тухай Б.Батзаяагийн хамт "Номын жор" подкаст #4: "25" номын тухай Ж.Тэгшжаргалын хамт "Номын жор" подкаст #5: "Цасан хөшиг" номын тухай Мө.Батбаярын хамт "Номын жор" подкаст #6: "Тунгалаг тамир" номын тухай Б.Наминчимэдийн хамт
https://unread.today/c/techworm-habido-app	Techworm	Majigsuren Tsogbadrakh	2021-11-09T00:00:00	11 сарын 9, 2021	Апп тойм: HabiDo - Амьдралын зөв хэв маягийг бий болгоно, эерэг дадлыг хэвшүүлнэ	<div class="article-body"> <h2><div>Зөв дадал хэвшил, эрүүл амьдралын хэв маяг, сэтгэл зүйн тогтвортой байдал зэрэг нь бидний амьдралын чанарыг дээшлүүлэх чухал хүчин зүйлс болдог. Өглөө бүр зургаан цагт босох, өдөр болгон дасгал хийх, хамгийн багадаа найман аяга ус уух зэргээр хүссэн дадал хэвшлээ хэрхэн бий болгох вэ? “Better Than Before” номын зохиолч Грэчэн Рубиний хэлж буйгаар аливаа дадлыг бий болгоход хүмүүс дэмжигч, үүрэг хүлээгч, асуугч, эсэргүүцэгчийн байр сууринаас ханддаг аж. Харин дийлэнх хүн эдгээрээс үүрэг хүлээгч буюу өөртөө өгсөн амлалтаа биелүүлэхийн тулд тэмцдэг байх хандлагатай гэнэ. Тийм ч учраас ихэнх дадал хэвшүүлэгч аппликейшнүүд үүрэг хүлээгчдэд зориулан хөгжүүлэлтээ хийдэг хэмээн тэрээр хэлжээ. Энэ удаа бид Монголын зах зээлд шинээр мэндэлж буй "HabiDo" дадал хэвшүүлэгч аппыг хэрэглээд төрсөн сэтгэгдлээ хуваалцаж байна. Тэдний эрхэм зорилго нь иргэдийнхээ амьдралын чанар, сэтгэл зүйн эрүүл мэндийг дэмжиж нийгэмдээ эерэг өөрчлөлтийг түгээх юм.</div><div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/7ab8b126c6799e7136fc5fc56a273b62.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?</h3><p></p><p>“Оптимал Эн Макс” компанийн хөгжүүлэн гаргаж буй тус аппын өнгө төрх юун түрүүнд нүд булаав. Улбар дулаан өнгө давамгайлсан HabiDo “Чадна гэж хэлэх амархан. Чадчихлаа гэж хэлэх хэцүү” гэсэн үгээр намайг угтлаа. Үнэн хэрэгтээ хүмүүс эерэг дадалтай болох оролдлого ихээр хийдэг ч бүтэлгүйтэх нь элбэг байдаг. Учир нь аливаа дадлыг бид өөртөө хэвшүүлэхдээ төлөвлөгөөгүй эхлэх, гэнэтийн супер үр дүнг хүсэх, өөртөө тохиромжгүй арга барилыг сонгох зэргээр алдаа хийдэг байна. Харин HabiDo нь дээрх бүх асуудлыг шийдвэрлэж, хэрэглэгч өөртөө тохирсон төлөвлөгөө гаргах, байнгын сануулга авах, өөрийгөө бахархаж урамшуулах, амжилтаа хянах гэсэн боломжуудыг олгожээ. Хүн дадал хэвшүүлэхдээ өөрт тохирсон арга хэлбэрээр төлөвлөгөө гаргавал илүү үр дүнтэй байдаг шүү дээ. Хүн бүр ухаалаг гар утас хэрэглэж байгаа өнөө үед хэзээ ч, хаана ч ашиглаж өөртөө анхаарах боломжтой шийдэл болж чаджээ.</p><p>Та уг аппаас эрүүл мэнд, дасгал хөдөлгөөн, хувийн хөгжил, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд, ажлын бүтээмж, гэр бүл, хувь хүний санхүү гэсэн долоон бүлгээс өөрт тохирсон дадлаа сонгох боломжтой. Ийнхүү сонгосон дадлаа төлөвлөж, хэвшүүлж буй үйлдлээ бүртгэж тэмдэглэж, тэмдэглэх, хэмжиж, ахиц дэвшлээ харж өөртөө үнэлэлт, дүгнэлт өгөх юм. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ?</h3><p></p><p>Хэдий гадаадын олон дадал хэвшүүлэгч аппликейшн байдаг ч хэлний бэрхшээл, төлбөрийн асуудлаас болж зарим хэрэглэгчийн хувьд хэрэглэхэд бэрх байдаг. Харин HabiDo аппликейшн нь монгол хэл дээр, үнэ төлбөргүй гэдэг утгаараа хүртээмжийн чанарыг дээшлүүлжээ.</p><p>HabiDo нь хүний хөгжилд шаардлагатай цогц шийдлүүдийг багтааснаараа ижил төрлийн аппуудаас ялгарч байна. Өөрөөр хэлбэл, бусад төстэй аппликейшн нь дан ганц гүйлт, сэтгэл зүйн зөвлөгөө, зардлаа бүртгэх гэх мэтээр зөвхөн нэг төрлийн үйлчилгээтэй байдаг бол HabiDo-гийн хувьд олон зүйлийг нэг дор багтааж өгснөөрөө хэрэглэгчид хүссэнээрээ, өөрт тохируулан хэрэглэх боломжийг олгож буй. Үүнд дээр дурдсан долоон бүлгийн 35 дадал багтах бөгөөд хэрэглэгч хүссэнээ сонгон хэвшүүлж, бүртгэх боломжтой. Түүнчлэн хэрэглэгчийн хэвшүүлэхийг хүссэн дадал байхгүй бол шинээр дадал үүсгэж болох юм байна.</p><p>Хамгийн онцлууштай нь хэрэглэгч дадал хэвшүүлэх явцдаа давхар сэтгэл зүйн тест өгч өөрийгөө илүү таньж мэдэх, сэтгэл хөдлөл, мэдрэмждээ төвлөрөх (mood tracker), үүнтэй холбоотой зөвлөгөө, нийтлэлийг апп дотроосоо унших боломжийг бүрдүүлжээ. Тодруулбал, бие хүний онцлог, эерэг сэтгэл зүй, хувийн хөгжил, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд зэрэг ерөнхий сэдвүүдээр тест бөглөх юм. Дадал хэвшүүлэх үед хүний сэтгэл санааны байдал үргэлж тогтворгүй байдаг тул хэрэглэгч сэтгэл зүйн байдлаа HabiDo чатботтой хуваалцаж, өөрийн мэдрэмжийг бүртгэн, өөрт хэрэгтэй мэдээлэл, зөвлөмжийг авах боломжтой. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/ea8827f32f7ee2e272a030ee8461da6b.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/f26955b6b03851482f4eb7b1e90835d2.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/5288d1e8359e9f1cc4ca145035deb93e.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХЭРХЭН ашиглах вэ?</h3><p>Утасны дугаар эсвэл цахим шуудангаараа бүртгүүлж болно. Миний хувьд дугаараа бүртгүүлж, хэрэглэгчийн бүртгэл үүсгэлээ. Долоон бүлгийн 35 төрлийн дадлаас дуртайгаа сонгоход тухайн дадлыг үргэлжлүүлэх хугацааны хамт хэзээ эхлэх болон хэзээ дуусах огноог байршуулах сонголт гарч ирэв. Би юун түрүүнд хэл сурах дадалд өдөр бүр нэг цагийг зарцуулахаар тохируулсан. Мөн дадал сануулах тохиргоо байсан нь их таалагдсан бөгөөд миний амжилт хэсэгт өдөр бүрийнхээ дадлыг гүйцэтгэсэн гэдгийг хувьчлан харуулж байсан тул ихээхэн урамшиж, цааш илүү хичээх сэдлийг олж авч байсныг онцлох хэрэгтэй. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС</h3><p>Хөгжүүлэлтийн баг цаашдаа хиймэл оюун ухааны тусламжтайгаар хэрэглэгч бүрд тусгайлсан эрүүл амьдралын хэв маягийг бий болгоход туслах зөвлөмжийг санал болгохоор зорьж буйгаа онцолж байлаа. Мөн сэтгэл зүйн үйлчилгээ шаардлагатай байгаа хэрэглэгч аппликейшнээс анхан шатны тусламж авах, хамтран ажиллагч мэргэжилтнүүдэд хандах боломжийг бүрдүүлэх тал дээр анхааран ажиллах аж. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/969a1aed-77a4-45e9-b7b7-3ee2709aaf31/56993f05fb5bd7734cb4ae31e479827a.png"></p><p>Апп татах бол <a href="https://qrco.de/HabiDo?fbclid=IwAR29arGkneef1GyjCu5DQs7nn7yaU8OojtpuxxxsgnDLRN9nCs7Ty27gd_Q" target="_blank">ЭНД</a> дарна уу. </p> </div>	Зөв дадал хэвшил, эрүүл амьдралын хэв маяг, сэтгэл зүйн тогтвортой байдал зэрэг нь бидний амьдралын чанарыг дээшлүүлэх чухал хүчин зүйлс болдог. Өглөө бүр зургаан цагт босох, өдөр болгон дасгал хийх, хамгийн багадаа найман аяга ус уух зэргээр хүссэн дадал хэвшлээ хэрхэн бий болгох вэ? “Better Than Before” номын зохиолч Грэчэн Рубиний хэлж буйгаар аливаа дадлыг бий болгоход хүмүүс дэмжигч, үүрэг хүлээгч, асуугч, эсэргүүцэгчийн байр сууринаас ханддаг аж. Харин дийлэнх хүн эдгээрээс үүрэг хүлээгч буюу өөртөө өгсөн амлалтаа биелүүлэхийн тулд тэмцдэг байх хандлагатай гэнэ. Тийм ч учраас ихэнх дадал хэвшүүлэгч аппликейшнүүд үүрэг хүлээгчдэд зориулан хөгжүүлэлтээ хийдэг хэмээн тэрээр хэлжээ. Энэ удаа бид Монголын зах зээлд шинээр мэндэлж буй "HabiDo" дадал хэвшүүлэгч аппыг хэрэглээд төрсөн сэтгэгдлээ хуваалцаж байна. Тэдний эрхэм зорилго нь иргэдийнхээ амьдралын чанар, сэтгэл зүйн эрүүл мэндийг дэмжиж нийгэмдээ эерэг өөрчлөлтийг түгээх юм. ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? “Оптимал Эн Макс” компанийн хөгжүүлэн гаргаж буй тус аппын өнгө төрх юун түрүүнд нүд булаав. Улбар дулаан өнгө давамгайлсан HabiDo “Чадна гэж хэлэх амархан. Чадчихлаа гэж хэлэх хэцүү” гэсэн үгээр намайг угтлаа. Үнэн хэрэгтээ хүмүүс эерэг дадалтай болох оролдлого ихээр хийдэг ч бүтэлгүйтэх нь элбэг байдаг. Учир нь аливаа дадлыг бид өөртөө хэвшүүлэхдээ төлөвлөгөөгүй эхлэх, гэнэтийн супер үр дүнг хүсэх, өөртөө тохиромжгүй арга барилыг сонгох зэргээр алдаа хийдэг байна. Харин HabiDo нь дээрх бүх асуудлыг шийдвэрлэж, хэрэглэгч өөртөө тохирсон төлөвлөгөө гаргах, байнгын сануулга авах, өөрийгөө бахархаж урамшуулах, амжилтаа хянах гэсэн боломжуудыг олгожээ. Хүн дадал хэвшүүлэхдээ өөрт тохирсон арга хэлбэрээр төлөвлөгөө гаргавал илүү үр дүнтэй байдаг шүү дээ. Хүн бүр ухаалаг гар утас хэрэглэж байгаа өнөө үед хэзээ ч, хаана ч ашиглаж өөртөө анхаарах боломжтой шийдэл болж чаджээ. Та уг аппаас эрүүл мэнд, дасгал хөдөлгөөн, хувийн хөгжил, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд, ажлын бүтээмж, гэр бүл, хувь хүний санхүү гэсэн долоон бүлгээс өөрт тохирсон дадлаа сонгох боломжтой. Ийнхүү сонгосон дадлаа төлөвлөж, хэвшүүлж буй үйлдлээ бүртгэж тэмдэглэж, тэмдэглэх, хэмжиж, ахиц дэвшлээ харж өөртөө үнэлэлт, дүгнэлт өгөх юм. ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Хэдий гадаадын олон дадал хэвшүүлэгч аппликейшн байдаг ч хэлний бэрхшээл, төлбөрийн асуудлаас болж зарим хэрэглэгчийн хувьд хэрэглэхэд бэрх байдаг. Харин HabiDo аппликейшн нь монгол хэл дээр, үнэ төлбөргүй гэдэг утгаараа хүртээмжийн чанарыг дээшлүүлжээ. HabiDo нь хүний хөгжилд шаардлагатай цогц шийдлүүдийг багтааснаараа ижил төрлийн аппуудаас ялгарч байна. Өөрөөр хэлбэл, бусад төстэй аппликейшн нь дан ганц гүйлт, сэтгэл зүйн зөвлөгөө, зардлаа бүртгэх гэх мэтээр зөвхөн нэг төрлийн үйлчилгээтэй байдаг бол HabiDo-гийн хувьд олон зүйлийг нэг дор багтааж өгснөөрөө хэрэглэгчид хүссэнээрээ, өөрт тохируулан хэрэглэх боломжийг олгож буй. Үүнд дээр дурдсан долоон бүлгийн 35 дадал багтах бөгөөд хэрэглэгч хүссэнээ сонгон хэвшүүлж, бүртгэх боломжтой. Түүнчлэн хэрэглэгчийн хэвшүүлэхийг хүссэн дадал байхгүй бол шинээр дадал үүсгэж болох юм байна. Хамгийн онцлууштай нь хэрэглэгч дадал хэвшүүлэх явцдаа давхар сэтгэл зүйн тест өгч өөрийгөө илүү таньж мэдэх, сэтгэл хөдлөл, мэдрэмждээ төвлөрөх (mood tracker), үүнтэй холбоотой зөвлөгөө, нийтлэлийг апп дотроосоо унших боломжийг бүрдүүлжээ. Тодруулбал, бие хүний онцлог, эерэг сэтгэл зүй, хувийн хөгжил, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд зэрэг ерөнхий сэдвүүдээр тест бөглөх юм. Дадал хэвшүүлэх үед хүний сэтгэл санааны байдал үргэлж тогтворгүй байдаг тул хэрэглэгч сэтгэл зүйн байдлаа HabiDo чатботтой хуваалцаж, өөрийн мэдрэмжийг бүртгэн, өөрт хэрэгтэй мэдээлэл, зөвлөмжийг авах боломжтой. ХЭРХЭН ашиглах вэ? Утасны дугаар эсвэл цахим шуудангаараа бүртгүүлж болно. Миний хувьд дугаараа бүртгүүлж, хэрэглэгчийн бүртгэл үүсгэлээ. Долоон бүлгийн 35 төрлийн дадлаас дуртайгаа сонгоход тухайн дадлыг үргэлжлүүлэх хугацааны хамт хэзээ эхлэх болон хэзээ дуусах огноог байршуулах сонголт гарч ирэв. Би юун түрүүнд хэл сурах дадалд өдөр бүр нэг цагийг зарцуулахаар тохируулсан. Мөн дадал сануулах тохиргоо байсан нь их таалагдсан бөгөөд миний амжилт хэсэгт өдөр бүрийнхээ дадлыг гүйцэтгэсэн гэдгийг хувьчлан харуулж байсан тул ихээхэн урамшиж, цааш илүү хичээх сэдлийг олж авч байсныг онцлох хэрэгтэй. САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Хөгжүүлэлтийн баг цаашдаа хиймэл оюун ухааны тусламжтайгаар хэрэглэгч бүрд тусгайлсан эрүүл амьдралын хэв маягийг бий болгоход туслах зөвлөмжийг санал болгохоор зорьж буйгаа онцолж байлаа. Мөн сэтгэл зүйн үйлчилгээ шаардлагатай байгаа хэрэглэгч аппликейшнээс анхан шатны тусламж авах, хамтран ажиллагч мэргэжилтнүүдэд хандах боломжийг бүрдүүлэх тал дээр анхааран ажиллах аж. Апп татах бол ЭНД дарна уу.	Зөв дадал хэвшил, эрүүл амьдралын хэв маяг, сэтгэл зүйн тогтвортой байдал зэрэг нь бидний амьдралын чанарыг дээшлүүлэх чухал хүчин зүйлс болдог. Өглөө бүр зургаан цагт босох, өдөр болгон дасгал хийх, хамгийн багадаа найман аяга ус уух зэргээр хүссэн дадал хэвшлээ хэрхэн бий болгох вэ? “Better Than Before” номын зохиолч Грэчэн Рубиний хэлж буйгаар аливаа дадлыг бий болгоход хүмүүс дэмжигч, үүрэг хүлээгч, асуугч, эсэргүүцэгчийн байр сууринаас ханддаг аж. Харин дийлэнх хүн эдгээрээс үүрэг хүлээгч буюу өөртөө өгсөн амлалтаа биелүүлэхийн тулд тэмцдэг байх хандлагатай гэнэ. Тийм ч учраас ихэнх дадал хэвшүүлэгч аппликейшнүүд үүрэг хүлээгчдэд зориулан хөгжүүлэлтээ хийдэг хэмээн тэрээр хэлжээ. Энэ удаа бид Монголын зах зээлд шинээр мэндэлж буй "HabiDo" дадал хэвшүүлэгч аппыг хэрэглээд төрсөн сэтгэгдлээ хуваалцаж байна. Тэдний эрхэм зорилго нь иргэдийнхээ амьдралын чанар, сэтгэл зүйн эрүүл мэндийг дэмжиж нийгэмдээ эерэг өөрчлөлтийг түгээх юм. ### ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? “Оптимал Эн Макс” компанийн хөгжүүлэн гаргаж буй тус аппын өнгө төрх юун түрүүнд нүд булаав. Улбар дулаан өнгө давамгайлсан HabiDo “Чадна гэж хэлэх амархан. Чадчихлаа гэж хэлэх хэцүү” гэсэн үгээр намайг угтлаа. Үнэн хэрэгтээ хүмүүс эерэг дадалтай болох оролдлого ихээр хийдэг ч бүтэлгүйтэх нь элбэг байдаг. Учир нь аливаа дадлыг бид өөртөө хэвшүүлэхдээ төлөвлөгөөгүй эхлэх, гэнэтийн супер үр дүнг хүсэх, өөртөө тохиромжгүй арга барилыг сонгох зэргээр алдаа хийдэг байна. Харин HabiDo нь дээрх бүх асуудлыг шийдвэрлэж, хэрэглэгч өөртөө тохирсон төлөвлөгөө гаргах, байнгын сануулга авах, өөрийгөө бахархаж урамшуулах, амжилтаа хянах гэсэн боломжуудыг олгожээ. Хүн дадал хэвшүүлэхдээ өөрт тохирсон арга хэлбэрээр төлөвлөгөө гаргавал илүү үр дүнтэй байдаг шүү дээ. Хүн бүр ухаалаг гар утас хэрэглэж байгаа өнөө үед хэзээ ч, хаана ч ашиглаж өөртөө анхаарах боломжтой шийдэл болж чаджээ. Та уг аппаас эрүүл мэнд, дасгал хөдөлгөөн, хувийн хөгжил, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд, ажлын бүтээмж, гэр бүл, хувь хүний санхүү гэсэн долоон бүлгээс өөрт тохирсон дадлаа сонгох боломжтой. Ийнхүү сонгосон дадлаа төлөвлөж, хэвшүүлж буй үйлдлээ бүртгэж тэмдэглэж, тэмдэглэх, хэмжиж, ахиц дэвшлээ харж өөртөө үнэлэлт, дүгнэлт өгөх юм. ### ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Хэдий гадаадын олон дадал хэвшүүлэгч аппликейшн байдаг ч хэлний бэрхшээл, төлбөрийн асуудлаас болж зарим хэрэглэгчийн хувьд хэрэглэхэд бэрх байдаг. Харин HabiDo аппликейшн нь монгол хэл дээр, үнэ төлбөргүй гэдэг утгаараа хүртээмжийн чанарыг дээшлүүлжээ. HabiDo нь хүний хөгжилд шаардлагатай цогц шийдлүүдийг багтааснаараа ижил төрлийн аппуудаас ялгарч байна. Өөрөөр хэлбэл, бусад төстэй аппликейшн нь дан ганц гүйлт, сэтгэл зүйн зөвлөгөө, зардлаа бүртгэх гэх мэтээр зөвхөн нэг төрлийн үйлчилгээтэй байдаг бол HabiDo-гийн хувьд олон зүйлийг нэг дор багтааж өгснөөрөө хэрэглэгчид хүссэнээрээ, өөрт тохируулан хэрэглэх боломжийг олгож буй. Үүнд дээр дурдсан долоон бүлгийн 35 дадал багтах бөгөөд хэрэглэгч хүссэнээ сонгон хэвшүүлж, бүртгэх боломжтой. Түүнчлэн хэрэглэгчийн хэвшүүлэхийг хүссэн дадал байхгүй бол шинээр дадал үүсгэж болох юм байна. Хамгийн онцлууштай нь хэрэглэгч дадал хэвшүүлэх явцдаа давхар сэтгэл зүйн тест өгч өөрийгөө илүү таньж мэдэх, сэтгэл хөдлөл, мэдрэмждээ төвлөрөх (mood tracker), үүнтэй холбоотой зөвлөгөө, нийтлэлийг апп дотроосоо унших боломжийг бүрдүүлжээ. Тодруулбал, бие хүний онцлог, эерэг сэтгэл зүй, хувийн хөгжил, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд зэрэг ерөнхий сэдвүүдээр тест бөглөх юм. Дадал хэвшүүлэх үед хүний сэтгэл санааны байдал үргэлж тогтворгүй байдаг тул хэрэглэгч сэтгэл зүйн байдлаа HabiDo чатботтой хуваалцаж, өөрийн мэдрэмжийг бүртгэн, өөрт хэрэгтэй мэдээлэл, зөвлөмжийг авах боломжтой. ### ХЭРХЭН ашиглах вэ? Утасны дугаар эсвэл цахим шуудангаараа бүртгүүлж болно. Миний хувьд дугаараа бүртгүүлж, хэрэглэгчийн бүртгэл үүсгэлээ. Долоон бүлгийн 35 төрлийн дадлаас дуртайгаа сонгоход тухайн дадлыг үргэлжлүүлэх хугацааны хамт хэзээ эхлэх болон хэзээ дуусах огноог байршуулах сонголт гарч ирэв. Би юун түрүүнд хэл сурах дадалд өдөр бүр нэг цагийг зарцуулахаар тохируулсан. Мөн дадал сануулах тохиргоо байсан нь их таалагдсан бөгөөд миний амжилт хэсэгт өдөр бүрийнхээ дадлыг гүйцэтгэсэн гэдгийг хувьчлан харуулж байсан тул ихээхэн урамшиж, цааш илүү хичээх сэдлийг олж авч байсныг онцлох хэрэгтэй. ### САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Хөгжүүлэлтийн баг цаашдаа хиймэл оюун ухааны тусламжтайгаар хэрэглэгч бүрд тусгайлсан эрүүл амьдралын хэв маягийг бий болгоход туслах зөвлөмжийг санал болгохоор зорьж буйгаа онцолж байлаа. Мөн сэтгэл зүйн үйлчилгээ шаардлагатай байгаа хэрэглэгч аппликейшнээс анхан шатны тусламж авах, хамтран ажиллагч мэргэжилтнүүдэд хандах боломжийг бүрдүүлэх тал дээр анхааран ажиллах аж. Апп татах бол ЭНД дарна уу.
https://unread.today/c/techworm-devsummit2022	Techworm	Unread Today	2022-03-23T00:00:00	3 сарын 23, 2022	"DevSummit 2022: Into the Metaverse" арга хэмжээг дэлгэрэнгүй тоймлох нь	<div class="article-body"> <h2>Монголын дараагийн үеийн олон шилдэг хөгжүүлэгч, инженерийг танилцуулах талбар болсон мэдээллийн технологийн салбарынхны нэгдэн нягтрах хамгийн том платформ "DevSummit 2022" арга хэмжээ хоёр дахь удаагаа энэ сарын 19-нд амжилттай болж өнгөрлөө. <div><br></div><div>"For Developers, By Developers" буюу "Хөгжүүлэгчдээс, Хөгжүүлэгчдэд" хэмээх уриан дор, метаверс буюу виртуал ертөнцийн шинэ эрин үеийг онцолсон энэхүү арга хэмжээнд 1200 гаруй оролцогч нэгэн дээвэр дор цугларч, мэдээллийн технологийн салбарын 60 гаруй илтгэгч, 42 сэдвийн хүрээнд сонирхолтой илтгэл танилцуулж, панел хэлэлцүүлгүүдийг өрнүүлсэн юм. </div><div><br></div><div>Нийт 12 цагийн турш үргэлжилсэн энэхүү арга хэмжээний бэлтгэл ажлыг Анридын баг хамт олон гурван сарын хугацаанд хангаж, 40 орчим сайн дурынхныг зохион байгуулалтын ажилд хамруулан, үйл ажиллагааг зохион байгууллаа. Ингээд онцлох зүйлс "дэндүү" олонтой байсан DevSummit-ийн агуулга, уур амьсгалын талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг энэхүү тоймоороо хүргэе.</div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/58dc550fe9d4c77020b4300538e919f6.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Devsummit-аар дахин нэгдэхийн учир</h3><p></p><p>Цэвэр технологийн яриа, хэлэлцүүлэгт төвлөрсөн "tech conference" арга хэмжээг бид Монголд анх удаа 2019 онд зохион байгуулж, технологийн салбарт түүчээлж буй топ компаниуд болон инженерүүд, хөгжүүлэгчид өөрсдийн туршлага, арга барилаа хуваалцаж, салбарын ирээдүйн чиглэл, таамаглалыг хэлэлцсэн билээ. Энэ үеэр шинэ технологи, эрин үеийг өртөөлж, салбартаа түншлэл, хамтын ажиллагаа, бизнесийн боломжуудыг эрэлхийлж буй хэн бүхэн хоорондоо танилцаж, нэгдэн нягтрах том орон зайг дүүргэж байлаа. </p><p>Энэ ч утгаар мэдээллийн технологийн салбарынхны хүсэн хүлээдэг хамгийн том эвент болсон ч цар тахлын улмаас хоёр жил хойшилсны эцэст энэ сарын 19-нд "Into the Metaverse" сэдвийн дор "Corporate Convention & Hall" - д зохион байгуулсан. </p><p>DevSummit арга хэмжээг санаачлагчдын нэг А.Амарбаяр <i>"DevSummit бол Монголын мэдээллийн технологийн салбарт сурч, ажиллаж буй, бизнесийн үйл ажиллагаа явуулдаг хүн бүхэн, мөн тек сонирхогч, бүтээгч хэн бүгдээр бахархах арга хэмжээ. Тиймээс ч бид анхнаасаа DevSummit-д "tech community"-ийн оролцоо нь зохион байгуулагчдын хэмжээнд эн тэнцүү байх ёстой хэмээн үзэж, олон нийтийн сүлжээ, Фэйсбүүк группүүдээр дамжуулан санал сэтгэгдлүүд авч, илтгэгчдийн бүртгэлийг нээлттэйгээр авч зохион байгуулж ирсэн"</i> хэмээсэн юм. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/d81cafcbd3b0b5eb511717248070382f.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/0fd8cc87fc6bbdaea99322dc45e39c6f.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Devsummit-ийн агуулгыг "базах нь"</h3><p></p><p>Арга хэмжээ хагас сайны өглөө бясалгалаар эхэлж, амралтын өдрийн өглөө 1000 хүний суудалтай тайз хэдийн дүүрсэн байлаа. Өглөө эрт ирсэн хөгжүүлэгчид "Lotus Yoga" төвийн багштай хамт бясалгаж, гүнзгий амьсгал, тайвшралаар арга хэмжээг эхлүүлсэн нь тохиолдлын хэрэг биш бөгөөд бие, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд юу юунаас илүү чухал болохыг эрхэмлэсэн явдал байв. </p><p>Ингээд "DevSummit" арга хэмжээг санаачлагчдын нэг А.Амарбаяр албан ёсоор хөтөлбөрийг нээж, энэхүү арга хэмжээний оролцогчдод өгөх үнэ цэн, ач холбогдлыг тодотгов. Тухайлбал, технологийн чухал сэдвүүдээр хэрэгцээт мэдээллийг хүргэж, тренд болж буй чиг хандлага, ирээдүйн өөрчлөлтийн талаар санал бодлоо хуваалцах орон зай бий болгохын тулд хөтөлбөрийн агуулга, сэдэв, илтгэгчдийн жагсаалтыг гаргахдаа тун өндөр ач холбогдол өгч, нэг сарын турш олон нийтээс санал асуулга, сэтгэгдэл авсны дүнд боловсруулж гаргасныг онцолсон юм. </p><p>Тайзан дээр гарах илтгэгчдийг сонгохдоо хамгийн багадаа 30 хувь нь эмэгтэйчүүд байлгахаар зорьж, жендерийн харьцааг эрхэмлэж байв. Мөн арга хэмжээнд оролцогчдыг өргөн хүрээнд хамруулах зорилгоор мэдээллийн технологийн салбарт суралцаж буй, суралцахаар зэхэж буй сурагч болон оюутан залуусын дунд эсээ бичлэгийн тэмцээн уралдаан зохион байгуулж, арга хэмжээнд үнэгүй оролцох эрх бичгүүд өгснөөс гадна зохион байгуулалтын багт сайн дурын гишүүнээр оролцох боломжийг олгосон билээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/e48260ebf1185d299809034f54ad0d02.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/c400b9012f87eac486388d70a4028f5d.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/ce7d9d6d238f76159d6850aaa3e2fb6b.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/16d9c9b9ae8dad073b50d3426fef30a9.jpeg"></p><p></p><p>DevSummit арга хэмжээний гол тайзнаа яг л гаднын томоохон эвентүүдийн адилаар цоо шинэ, сэтгэл хөдөлгөм бүтээгдэхүүн/үйлчилгээний танилцуулга болон арвин туршлагыг хуваалцсаныг энд дурдах учиртай. Монголын топ технологийн компаниудын хөгжүүлэгчид, инженерүүд, дотоод, гадаадын мэргэжилтнүүд ээлжлэн гарч, технологийн чухал сэдвүүдээр товч, тодорхой санаа бодлоо хуваалцсан юм. </p><p>Тайзны илтгэгчид өөрсдийн илтгэлээ танилцуулахдаа Google Slides, Keynote, Canva, Figma зэрэг төрөл бүрийн бүтээлч платформ ашиглан хөдөлгөөнт дүрс, видео бичлэг, дуу авиа бүхий тун сонирхолтой дүрслэлүүдийг ашигласан нь арга хэмжээнд сайтар бэлдэж, илтгэлээ боловсруулсан нь харагдаж байлаа.</p> <div class="uk-margin-large-bottom uk-margin-large-top"><blockquote class="twitter-tweet" align="center"><p>#DevSummit өгөөжтэй, гоё болж өндөрлөлөө. Зохион байгуулсан @UnreadToday -ийн хамт олон болон Амараа ахд баярлалаа.… https://t.co/jyYffSFmK1</p><a href="https://twitter.com/seegii22/status/1505168687589953538" data-datetime="Sat Mar 19 13:05:54 +0000 2022">Sat Mar 19 13:05:54 +0000 2022</a></blockquote></div><script src="//platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script><p></p><p>Уламжлалт илтгэл танилцуулах арга барил, удаан сунжирсан ярианаас хэн бүхэн зайлсхийж, санаагаа тодорхой ойлгуулах сэдэл зорилго илтгэгч бүрээс харагдаж байсан нь технологийн салбарынхны онцлог гэж хэлж болохоор байв.</p><p>Илтгэгчид Frontend, AI/ML/DS, Blockchain, Testing, Infrastructure, Backend, Security/Privacy/Compliance, Gaming/AR/VR, Architecture гэх бүтэц, агуулгын хүрээнд нийт 30 илтгэгч өөрсдийн туршлагаа хуваалцаж, үндсэн тайзыг өдрийн турш заал дүүрэн үзэгчидтэйгээр өндөрлөсөн юм.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/775bfc6759f4fdff58eae379f70db7ae.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/b188c0346924756bcf2ddd99c34136e0.jpeg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/14dd29b1af3f3c91bca7e7a6de66c6eb.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/764c886ac5943b3083e61332eeadb4d6.jpeg"></p><p></p><p>DevSummit арга хэмжээний хөтөлбөрийг харвал нийт 3 давхарт, 10 хэсэгт хуваагдаж, өдрийн турш оролцогчдыг уйдаах завгүй өнгөрүүлсэн гэж хэлж болно. Өмнө нь дурдсан үндсэн танхимаас гадна 3-р давхарт илтгэгчидтэй тулж уулзан сонирхсон зүйлээ асуух "<b>Ask Me Anything</b>” тайз оролцогчдын хувьд хамгийн эрэлтэй хэсгүүдийн нэг боллоо. </p><p>Харин хоёр давхарт байрлах тайзнаа "<b>Women Techmakers</b>" хэсгийн хүрээнд хоёр удаагийн хэлэлцүүлэг, зургаан илтгэл танилцуулсан нь дэлхийн чиг хандлагатай нийцсэн, эрчүүд давамгайлсан салбарт ажиллаж буй эмэгтэй хөгжүүлэгчдэд урам зориг өгсөн явдал болов. </p><p>Мөн арга хэмжээний заавал онцлох учиртай хэсэг бол "<b>Workshop</b>". Хөгжүүлэгчид өөрсдийн туршсан, ажиллуулсан технологийн шийдлээ бодитоор туршиж, тайзан дээр код бичиж, хамтдаа ажиллуулж үзсэн нь өөр эвентээс олж харахгүй сонирхолтой мөч байсан болов уу. </p><p>Түүнчлэн арга хэмжээний үеэр "<a href="https://www.facebook.com/tngr.tv" target="_blank">TenGer</a>" телевизийн баг бүтэн өдрийн турш "Media corner" хэсэгт ажиллаж, салбарын экспертүүд, хөгжүүлэгчидтэй сонирхолтой ярилцлага хийсэн юм. Харин хоёр давхрын тайзнаа "<a href="https://www.facebook.com/TECHBAATAR" target="_blank">TechBaatar</a>" подкастын шинэ дугаар хүрч, DevSummit арга хэмжээний санаачлагч А.Амарбаяр зочноор оролцон, мэдээллийн технологийн салбарын өнгөрсөн арван жилийн онцлох үйл явдал болон ирээдүйн чиг хандлагын талаар сонирхолтой яриа өрнүүлсэн билээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/1c7b8df76cda8eb99e8737ef401079e9.jpeg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/acbd469c105ca3297d2f94bba15caa33.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/cdc6ffe2549ec9deca877bad7752926f.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">devsummit-ийн орчин, уур амьсгал </h3><p></p><p>Жийнсэн өмд, юүдэнтэй цамц, кээт өмссөн залуус бужигнасан, ер бусын чөлөөт уур амьсгалыг бүрдүүлсэн арга хэмжээг бодолдоо ургуулах төдийд шууд л "DevSummit" нүдэнд тань төсөөлөгдөх байх. Бид 2019 онд арга хэмжээний өнгө төрх, имижийг бүрдүүлэхдээ "Back To The Future"-ээс сэдэвлэж, бүх л хөтөлбөр, идэвхжүүлэлтээ кодын форматаар хүргэж байсан бол 2022 онд "Into the Metaverse" агуулгын хүрээнд лед дэлгэцийг ашиглан виртуал ертөнцөд буй мэт өнгө төрхийг бүрдүүлэхийг хичээсэн юм. </p><p>Хоёр болон гуравдугаар давхарт гэрэл зураг даруулах ханыг олон төрлийн лед дэлгэцээр чимэглэж, нэтвөркинг хийх талбай гаргасан билээ. Мөн тавиурууд дээрх үнэгүй жигнэмэг, кофе, ус, ундаанууд болон өдрийн хоолны цагийг дурдах нь зүйтэй. Энэ үеэр "Өнгө нэм" байгууллагатай хамтран зориулалтын хогийн савнуудыг байршуулж, хог хаягдлаа нэгд нэгэнгүй ангилан ялгасан юм шүү. </p><p>Түүнчлэн технологийн салбарынхны нэвтрүүлж буй шинэ, содон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй танилцах, шинэ ажлын байр, боломжууд хайх өргөн экспо бүтэн өдрийн турш үргэлжилсэн. Ямар ч арга хэмжээг спонсор, хамтрагч, дэмжигч байгууллагуудгүйгээр хийх боломжгүй байдаг тул хамтрагч, дэмжигч байгууллагууд маань үзэсгэлэнгийн танхимд цуглаж, өөрсдийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг танилцуулж, шинэ ажлын байруудаа нээлттэй зарласан билээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/f7c8ec3c8ea03894104ac9c93123b85b.jpeg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/b91b544a4e10446401fd855d723acc77.jpeg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/085c849c1b71f7fd63f29b3ee396a10c.jpeg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/819d7dd18d6fad521870fdbf01b8dcdd.jpeg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/2193147959396f4317f0c199e78d2345.jpeg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/d81d9bc43c1db362c1478d1071f9e8e6.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/4d2547e035fef4276dde7e02e127fc5e.jpeg"></p><p></p><p>"DevSummit 2022" арга хэмжээ ийнхүү хоёр дахь жилдээ 1200 гаруй хөгжүүлэгчдийг нэгэн дээвэр дор нэгтгэж, хөл хөдөлгөөн, сэтгэл хөдлөл өндөртэйгөөр өндөрлөлөө. Мэдээллийн технологийн салбарын хөгжүүлэгчид, инженерүүдэд шинэ санаа сэдэл, урам зоригийг харамгүй хүртээж чадсан болов уу хэмээн бат нот итгэлтэй байна.</p><p>Хамтдаа дараагийн үеийн олон чадварлаг хөгжүүлэгч, инженерийг төрүүлэхийн төлөө нэгдэж, ирээдүйг гэрэлтүүлье!</p><p>#DevSummit2022 #IntotheMetaverse</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/fed0a518c4463da6335ab27519100257.jpeg"></p><div class="image-caption">"DevSummit 2022" зохион байгуулалтын баг</div> </div>	Монголын дараагийн үеийн олон шилдэг хөгжүүлэгч, инженерийг танилцуулах талбар болсон мэдээллийн технологийн салбарынхны нэгдэн нягтрах хамгийн том платформ "DevSummit 2022" арга хэмжээ хоёр дахь удаагаа энэ сарын 19-нд амжилттай болж өнгөрлөө. "For Developers, By Developers" буюу "Хөгжүүлэгчдээс, Хөгжүүлэгчдэд" хэмээх уриан дор, метаверс буюу виртуал ертөнцийн шинэ эрин үеийг онцолсон энэхүү арга хэмжээнд 1200 гаруй оролцогч нэгэн дээвэр дор цугларч, мэдээллийн технологийн салбарын 60 гаруй илтгэгч, 42 сэдвийн хүрээнд сонирхолтой илтгэл танилцуулж, панел хэлэлцүүлгүүдийг өрнүүлсэн юм. Нийт 12 цагийн турш үргэлжилсэн энэхүү арга хэмжээний бэлтгэл ажлыг Анридын баг хамт олон гурван сарын хугацаанд хангаж, 40 орчим сайн дурынхныг зохион байгуулалтын ажилд хамруулан, үйл ажиллагааг зохион байгууллаа. Ингээд онцлох зүйлс "дэндүү" олонтой байсан DevSummit-ийн агуулга, уур амьсгалын талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг энэхүү тоймоороо хүргэе. Devsummit-аар дахин нэгдэхийн учир Цэвэр технологийн яриа, хэлэлцүүлэгт төвлөрсөн "tech conference" арга хэмжээг бид Монголд анх удаа 2019 онд зохион байгуулж, технологийн салбарт түүчээлж буй топ компаниуд болон инженерүүд, хөгжүүлэгчид өөрсдийн туршлага, арга барилаа хуваалцаж, салбарын ирээдүйн чиглэл, таамаглалыг хэлэлцсэн билээ. Энэ үеэр шинэ технологи, эрин үеийг өртөөлж, салбартаа түншлэл, хамтын ажиллагаа, бизнесийн боломжуудыг эрэлхийлж буй хэн бүхэн хоорондоо танилцаж, нэгдэн нягтрах том орон зайг дүүргэж байлаа. Энэ ч утгаар мэдээллийн технологийн салбарынхны хүсэн хүлээдэг хамгийн том эвент болсон ч цар тахлын улмаас хоёр жил хойшилсны эцэст энэ сарын 19-нд "Into the Metaverse" сэдвийн дор "Corporate Convention & Hall" - д зохион байгуулсан. DevSummit арга хэмжээг санаачлагчдын нэг А.Амарбаяр "DevSummit бол Монголын мэдээллийн технологийн салбарт сурч, ажиллаж буй, бизнесийн үйл ажиллагаа явуулдаг хүн бүхэн, мөн тек сонирхогч, бүтээгч хэн бүгдээр бахархах арга хэмжээ. Тиймээс ч бид анхнаасаа DevSummit-д "tech community"-ийн оролцоо нь зохион байгуулагчдын хэмжээнд эн тэнцүү байх ёстой хэмээн үзэж, олон нийтийн сүлжээ, Фэйсбүүк группүүдээр дамжуулан санал сэтгэгдлүүд авч, илтгэгчдийн бүртгэлийг нээлттэйгээр авч зохион байгуулж ирсэн" хэмээсэн юм. Devsummit-ийн агуулгыг "базах нь" Арга хэмжээ хагас сайны өглөө бясалгалаар эхэлж, амралтын өдрийн өглөө 1000 хүний суудалтай тайз хэдийн дүүрсэн байлаа. Өглөө эрт ирсэн хөгжүүлэгчид "Lotus Yoga" төвийн багштай хамт бясалгаж, гүнзгий амьсгал, тайвшралаар арга хэмжээг эхлүүлсэн нь тохиолдлын хэрэг биш бөгөөд бие, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд юу юунаас илүү чухал болохыг эрхэмлэсэн явдал байв. Ингээд "DevSummit" арга хэмжээг санаачлагчдын нэг А.Амарбаяр албан ёсоор хөтөлбөрийг нээж, энэхүү арга хэмжээний оролцогчдод өгөх үнэ цэн, ач холбогдлыг тодотгов. Тухайлбал, технологийн чухал сэдвүүдээр хэрэгцээт мэдээллийг хүргэж, тренд болж буй чиг хандлага, ирээдүйн өөрчлөлтийн талаар санал бодлоо хуваалцах орон зай бий болгохын тулд хөтөлбөрийн агуулга, сэдэв, илтгэгчдийн жагсаалтыг гаргахдаа тун өндөр ач холбогдол өгч, нэг сарын турш олон нийтээс санал асуулга, сэтгэгдэл авсны дүнд боловсруулж гаргасныг онцолсон юм. Тайзан дээр гарах илтгэгчдийг сонгохдоо хамгийн багадаа 30 хувь нь эмэгтэйчүүд байлгахаар зорьж, жендерийн харьцааг эрхэмлэж байв. Мөн арга хэмжээнд оролцогчдыг өргөн хүрээнд хамруулах зорилгоор мэдээллийн технологийн салбарт суралцаж буй, суралцахаар зэхэж буй сурагч болон оюутан залуусын дунд эсээ бичлэгийн тэмцээн уралдаан зохион байгуулж, арга хэмжээнд үнэгүй оролцох эрх бичгүүд өгснөөс гадна зохион байгуулалтын багт сайн дурын гишүүнээр оролцох боломжийг олгосон билээ. DevSummit арга хэмжээний гол тайзнаа яг л гаднын томоохон эвентүүдийн адилаар цоо шинэ, сэтгэл хөдөлгөм бүтээгдэхүүн/үйлчилгээний танилцуулга болон арвин туршлагыг хуваалцсаныг энд дурдах учиртай. Монголын топ технологийн компаниудын хөгжүүлэгчид, инженерүүд, дотоод, гадаадын мэргэжилтнүүд ээлжлэн гарч, технологийн чухал сэдвүүдээр товч, тодорхой санаа бодлоо хуваалцсан юм. Тайзны илтгэгчид өөрсдийн илтгэлээ танилцуулахдаа Google Slides, Keynote, Canva, Figma зэрэг төрөл бүрийн бүтээлч платформ ашиглан хөдөлгөөнт дүрс, видео бичлэг, дуу авиа бүхий тун сонирхолтой дүрслэлүүдийг ашигласан нь арга хэмжээнд сайтар бэлдэж, илтгэлээ боловсруулсан нь харагдаж байлаа. #DevSummit өгөөжтэй, гоё болж өндөрлөлөө. Зохион байгуулсан @UnreadToday -ийн хамт олон болон Амараа ахд баярлалаа.… https://t.co/jyYffSFmK1 Sat Mar 19 13:05:54 +0000 2022 Уламжлалт илтгэл танилцуулах арга барил, удаан сунжирсан ярианаас хэн бүхэн зайлсхийж, санаагаа тодорхой ойлгуулах сэдэл зорилго илтгэгч бүрээс харагдаж байсан нь технологийн салбарынхны онцлог гэж хэлж болохоор байв. Илтгэгчид Frontend, AI/ML/DS, Blockchain, Testing, Infrastructure, Backend, Security/Privacy/Compliance, Gaming/AR/VR, Architecture гэх бүтэц, агуулгын хүрээнд нийт 30 илтгэгч өөрсдийн туршлагаа хуваалцаж, үндсэн тайзыг өдрийн турш заал дүүрэн үзэгчидтэйгээр өндөрлөсөн юм. DevSummit арга хэмжээний хөтөлбөрийг харвал нийт 3 давхарт, 10 хэсэгт хуваагдаж, өдрийн турш оролцогчдыг уйдаах завгүй өнгөрүүлсэн гэж хэлж болно. Өмнө нь дурдсан үндсэн танхимаас гадна 3-р давхарт илтгэгчидтэй тулж уулзан сонирхсон зүйлээ асуух " Ask Me Anything ” тайз оролцогчдын хувьд хамгийн эрэлтэй хэсгүүдийн нэг боллоо. Харин хоёр давхарт байрлах тайзнаа " Women Techmakers " хэсгийн хүрээнд хоёр удаагийн хэлэлцүүлэг, зургаан илтгэл танилцуулсан нь дэлхийн чиг хандлагатай нийцсэн, эрчүүд давамгайлсан салбарт ажиллаж буй эмэгтэй хөгжүүлэгчдэд урам зориг өгсөн явдал болов. Мөн арга хэмжээний заавал онцлох учиртай хэсэг бол " Workshop ". Хөгжүүлэгчид өөрсдийн туршсан, ажиллуулсан технологийн шийдлээ бодитоор туршиж, тайзан дээр код бичиж, хамтдаа ажиллуулж үзсэн нь өөр эвентээс олж харахгүй сонирхолтой мөч байсан болов уу. Түүнчлэн арга хэмжээний үеэр " TenGer " телевизийн баг бүтэн өдрийн турш "Media corner" хэсэгт ажиллаж, салбарын экспертүүд, хөгжүүлэгчидтэй сонирхолтой ярилцлага хийсэн юм. Харин хоёр давхрын тайзнаа " TechBaatar " подкастын шинэ дугаар хүрч, DevSummit арга хэмжээний санаачлагч А.Амарбаяр зочноор оролцон, мэдээллийн технологийн салбарын өнгөрсөн арван жилийн онцлох үйл явдал болон ирээдүйн чиг хандлагын талаар сонирхолтой яриа өрнүүлсэн билээ. devsummit-ийн орчин, уур амьсгал Жийнсэн өмд, юүдэнтэй цамц, кээт өмссөн залуус бужигнасан, ер бусын чөлөөт уур амьсгалыг бүрдүүлсэн арга хэмжээг бодолдоо ургуулах төдийд шууд л "DevSummit" нүдэнд тань төсөөлөгдөх байх. Бид 2019 онд арга хэмжээний өнгө төрх, имижийг бүрдүүлэхдээ "Back To The Future"-ээс сэдэвлэж, бүх л хөтөлбөр, идэвхжүүлэлтээ кодын форматаар хүргэж байсан бол 2022 онд "Into the Metaverse" агуулгын хүрээнд лед дэлгэцийг ашиглан виртуал ертөнцөд буй мэт өнгө төрхийг бүрдүүлэхийг хичээсэн юм. Хоёр болон гуравдугаар давхарт гэрэл зураг даруулах ханыг олон төрлийн лед дэлгэцээр чимэглэж, нэтвөркинг хийх талбай гаргасан билээ. Мөн тавиурууд дээрх үнэгүй жигнэмэг, кофе, ус, ундаанууд болон өдрийн хоолны цагийг дурдах нь зүйтэй. Энэ үеэр "Өнгө нэм" байгууллагатай хамтран зориулалтын хогийн савнуудыг байршуулж, хог хаягдлаа нэгд нэгэнгүй ангилан ялгасан юм шүү. Түүнчлэн технологийн салбарынхны нэвтрүүлж буй шинэ, содон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй танилцах, шинэ ажлын байр, боломжууд хайх өргөн экспо бүтэн өдрийн турш үргэлжилсэн. Ямар ч арга хэмжээг спонсор, хамтрагч, дэмжигч байгууллагуудгүйгээр хийх боломжгүй байдаг тул хамтрагч, дэмжигч байгууллагууд маань үзэсгэлэнгийн танхимд цуглаж, өөрсдийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг танилцуулж, шинэ ажлын байруудаа нээлттэй зарласан билээ. "DevSummit 2022" арга хэмжээ ийнхүү хоёр дахь жилдээ 1200 гаруй хөгжүүлэгчдийг нэгэн дээвэр дор нэгтгэж, хөл хөдөлгөөн, сэтгэл хөдлөл өндөртэйгөөр өндөрлөлөө. Мэдээллийн технологийн салбарын хөгжүүлэгчид, инженерүүдэд шинэ санаа сэдэл, урам зоригийг харамгүй хүртээж чадсан болов уу хэмээн бат нот итгэлтэй байна. Хамтдаа дараагийн үеийн олон чадварлаг хөгжүүлэгч, инженерийг төрүүлэхийн төлөө нэгдэж, ирээдүйг гэрэлтүүлье! #DevSummit2022 #IntotheMetaverse "DevSummit 2022" зохион байгуулалтын баг	Монголын дараагийн үеийн олон шилдэг хөгжүүлэгч, инженерийг танилцуулах талбар болсон мэдээллийн технологийн салбарынхны нэгдэн нягтрах хамгийн том платформ "DevSummit 2022" арга хэмжээ хоёр дахь удаагаа энэ сарын 19-нд амжилттай болж өнгөрлөө. "For Developers, By Developers" буюу "Хөгжүүлэгчдээс, Хөгжүүлэгчдэд" хэмээх уриан дор, метаверс буюу виртуал ертөнцийн шинэ эрин үеийг онцолсон энэхүү арга хэмжээнд 1200 гаруй оролцогч нэгэн дээвэр дор цугларч, мэдээллийн технологийн салбарын 60 гаруй илтгэгч, 42 сэдвийн хүрээнд сонирхолтой илтгэл танилцуулж, панел хэлэлцүүлгүүдийг өрнүүлсэн юм. Нийт 12 цагийн турш үргэлжилсэн энэхүү арга хэмжээний бэлтгэл ажлыг Анридын баг хамт олон гурван сарын хугацаанд хангаж, 40 орчим сайн дурынхныг зохион байгуулалтын ажилд хамруулан, үйл ажиллагааг зохион байгууллаа. Ингээд онцлох зүйлс "дэндүү" олонтой байсан DevSummit-ийн агуулга, уур амьсгалын талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг энэхүү тоймоороо хүргэе. ### Devsummit-аар дахин нэгдэхийн учир Цэвэр технологийн яриа, хэлэлцүүлэгт төвлөрсөн "tech conference" арга хэмжээг бид Монголд анх удаа 2019 онд зохион байгуулж, технологийн салбарт түүчээлж буй топ компаниуд болон инженерүүд, хөгжүүлэгчид өөрсдийн туршлага, арга барилаа хуваалцаж, салбарын ирээдүйн чиглэл, таамаглалыг хэлэлцсэн билээ. Энэ үеэр шинэ технологи, эрин үеийг өртөөлж, салбартаа түншлэл, хамтын ажиллагаа, бизнесийн боломжуудыг эрэлхийлж буй хэн бүхэн хоорондоо танилцаж, нэгдэн нягтрах том орон зайг дүүргэж байлаа. Энэ ч утгаар мэдээллийн технологийн салбарынхны хүсэн хүлээдэг хамгийн том эвент болсон ч цар тахлын улмаас хоёр жил хойшилсны эцэст энэ сарын 19-нд "Into the Metaverse" сэдвийн дор "Corporate Convention & Hall" - д зохион байгуулсан. DevSummit арга хэмжээг санаачлагчдын нэг А.Амарбаяр "DevSummit бол Монголын мэдээллийн технологийн салбарт сурч, ажиллаж буй, бизнесийн үйл ажиллагаа явуулдаг хүн бүхэн, мөн тек сонирхогч, бүтээгч хэн бүгдээр бахархах арга хэмжээ. Тиймээс ч бид анхнаасаа DevSummit-д "tech community"-ийн оролцоо нь зохион байгуулагчдын хэмжээнд эн тэнцүү байх ёстой хэмээн үзэж, олон нийтийн сүлжээ, Фэйсбүүк группүүдээр дамжуулан санал сэтгэгдлүүд авч, илтгэгчдийн бүртгэлийг нээлттэйгээр авч зохион байгуулж ирсэн" хэмээсэн юм. ### Devsummit-ийн агуулгыг "базах нь" Арга хэмжээ хагас сайны өглөө бясалгалаар эхэлж, амралтын өдрийн өглөө 1000 хүний суудалтай тайз хэдийн дүүрсэн байлаа. Өглөө эрт ирсэн хөгжүүлэгчид "Lotus Yoga" төвийн багштай хамт бясалгаж, гүнзгий амьсгал, тайвшралаар арга хэмжээг эхлүүлсэн нь тохиолдлын хэрэг биш бөгөөд бие, сэтгэл зүйн эрүүл мэнд юу юунаас илүү чухал болохыг эрхэмлэсэн явдал байв. Ингээд "DevSummit" арга хэмжээг санаачлагчдын нэг А.Амарбаяр албан ёсоор хөтөлбөрийг нээж, энэхүү арга хэмжээний оролцогчдод өгөх үнэ цэн, ач холбогдлыг тодотгов. Тухайлбал, технологийн чухал сэдвүүдээр хэрэгцээт мэдээллийг хүргэж, тренд болж буй чиг хандлага, ирээдүйн өөрчлөлтийн талаар санал бодлоо хуваалцах орон зай бий болгохын тулд хөтөлбөрийн агуулга, сэдэв, илтгэгчдийн жагсаалтыг гаргахдаа тун өндөр ач холбогдол өгч, нэг сарын турш олон нийтээс санал асуулга, сэтгэгдэл авсны дүнд боловсруулж гаргасныг онцолсон юм. Тайзан дээр гарах илтгэгчдийг сонгохдоо хамгийн багадаа 30 хувь нь эмэгтэйчүүд байлгахаар зорьж, жендерийн харьцааг эрхэмлэж байв. Мөн арга хэмжээнд оролцогчдыг өргөн хүрээнд хамруулах зорилгоор мэдээллийн технологийн салбарт суралцаж буй, суралцахаар зэхэж буй сурагч болон оюутан залуусын дунд эсээ бичлэгийн тэмцээн уралдаан зохион байгуулж, арга хэмжээнд үнэгүй оролцох эрх бичгүүд өгснөөс гадна зохион байгуулалтын багт сайн дурын гишүүнээр оролцох боломжийг олгосон билээ. DevSummit арга хэмжээний гол тайзнаа яг л гаднын томоохон эвентүүдийн адилаар цоо шинэ, сэтгэл хөдөлгөм бүтээгдэхүүн/үйлчилгээний танилцуулга болон арвин туршлагыг хуваалцсаныг энд дурдах учиртай. Монголын топ технологийн компаниудын хөгжүүлэгчид, инженерүүд, дотоод, гадаадын мэргэжилтнүүд ээлжлэн гарч, технологийн чухал сэдвүүдээр товч, тодорхой санаа бодлоо хуваалцсан юм. Тайзны илтгэгчид өөрсдийн илтгэлээ танилцуулахдаа Google Slides, Keynote, Canva, Figma зэрэг төрөл бүрийн бүтээлч платформ ашиглан хөдөлгөөнт дүрс, видео бичлэг, дуу авиа бүхий тун сонирхолтой дүрслэлүүдийг ашигласан нь арга хэмжээнд сайтар бэлдэж, илтгэлээ боловсруулсан нь харагдаж байлаа. > #DevSummit өгөөжтэй, гоё болж өндөрлөлөө. Зохион байгуулсан @UnreadToday -ийн хамт олон болон Амараа ахд баярлалаа.… https://t.co/jyYffSFmK1 > > Sat Mar 19 13:05:54 +0000 2022 Уламжлалт илтгэл танилцуулах арга барил, удаан сунжирсан ярианаас хэн бүхэн зайлсхийж, санаагаа тодорхой ойлгуулах сэдэл зорилго илтгэгч бүрээс харагдаж байсан нь технологийн салбарынхны онцлог гэж хэлж болохоор байв. Илтгэгчид Frontend, AI/ML/DS, Blockchain, Testing, Infrastructure, Backend, Security/Privacy/Compliance, Gaming/AR/VR, Architecture гэх бүтэц, агуулгын хүрээнд нийт 30 илтгэгч өөрсдийн туршлагаа хуваалцаж, үндсэн тайзыг өдрийн турш заал дүүрэн үзэгчидтэйгээр өндөрлөсөн юм. DevSummit арга хэмжээний хөтөлбөрийг харвал нийт 3 давхарт, 10 хэсэгт хуваагдаж, өдрийн турш оролцогчдыг уйдаах завгүй өнгөрүүлсэн гэж хэлж болно. Өмнө нь дурдсан үндсэн танхимаас гадна 3-р давхарт илтгэгчидтэй тулж уулзан сонирхсон зүйлээ асуух "Ask Me Anything” тайз оролцогчдын хувьд хамгийн эрэлтэй хэсгүүдийн нэг боллоо. Харин хоёр давхарт байрлах тайзнаа "Women Techmakers" хэсгийн хүрээнд хоёр удаагийн хэлэлцүүлэг, зургаан илтгэл танилцуулсан нь дэлхийн чиг хандлагатай нийцсэн, эрчүүд давамгайлсан салбарт ажиллаж буй эмэгтэй хөгжүүлэгчдэд урам зориг өгсөн явдал болов. Мөн арга хэмжээний заавал онцлох учиртай хэсэг бол "Workshop". Хөгжүүлэгчид өөрсдийн туршсан, ажиллуулсан технологийн шийдлээ бодитоор туршиж, тайзан дээр код бичиж, хамтдаа ажиллуулж үзсэн нь өөр эвентээс олж харахгүй сонирхолтой мөч байсан болов уу. Түүнчлэн арга хэмжээний үеэр "TenGer" телевизийн баг бүтэн өдрийн турш "Media corner" хэсэгт ажиллаж, салбарын экспертүүд, хөгжүүлэгчидтэй сонирхолтой ярилцлага хийсэн юм. Харин хоёр давхрын тайзнаа "TechBaatar" подкастын шинэ дугаар хүрч, DevSummit арга хэмжээний санаачлагч А.Амарбаяр зочноор оролцон, мэдээллийн технологийн салбарын өнгөрсөн арван жилийн онцлох үйл явдал болон ирээдүйн чиг хандлагын талаар сонирхолтой яриа өрнүүлсэн билээ. ### devsummit-ийн орчин, уур амьсгал Жийнсэн өмд, юүдэнтэй цамц, кээт өмссөн залуус бужигнасан, ер бусын чөлөөт уур амьсгалыг бүрдүүлсэн арга хэмжээг бодолдоо ургуулах төдийд шууд л "DevSummit" нүдэнд тань төсөөлөгдөх байх. Бид 2019 онд арга хэмжээний өнгө төрх, имижийг бүрдүүлэхдээ "Back To The Future"-ээс сэдэвлэж, бүх л хөтөлбөр, идэвхжүүлэлтээ кодын форматаар хүргэж байсан бол 2022 онд "Into the Metaverse" агуулгын хүрээнд лед дэлгэцийг ашиглан виртуал ертөнцөд буй мэт өнгө төрхийг бүрдүүлэхийг хичээсэн юм. Хоёр болон гуравдугаар давхарт гэрэл зураг даруулах ханыг олон төрлийн лед дэлгэцээр чимэглэж, нэтвөркинг хийх талбай гаргасан билээ. Мөн тавиурууд дээрх үнэгүй жигнэмэг, кофе, ус, ундаанууд болон өдрийн хоолны цагийг дурдах нь зүйтэй. Энэ үеэр "Өнгө нэм" байгууллагатай хамтран зориулалтын хогийн савнуудыг байршуулж, хог хаягдлаа нэгд нэгэнгүй ангилан ялгасан юм шүү. Түүнчлэн технологийн салбарынхны нэвтрүүлж буй шинэ, содон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй танилцах, шинэ ажлын байр, боломжууд хайх өргөн экспо бүтэн өдрийн турш үргэлжилсэн. Ямар ч арга хэмжээг спонсор, хамтрагч, дэмжигч байгууллагуудгүйгээр хийх боломжгүй байдаг тул хамтрагч, дэмжигч байгууллагууд маань үзэсгэлэнгийн танхимд цуглаж, өөрсдийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг танилцуулж, шинэ ажлын байруудаа нээлттэй зарласан билээ. "DevSummit 2022" арга хэмжээ ийнхүү хоёр дахь жилдээ 1200 гаруй хөгжүүлэгчдийг нэгэн дээвэр дор нэгтгэж, хөл хөдөлгөөн, сэтгэл хөдлөл өндөртэйгөөр өндөрлөлөө. Мэдээллийн технологийн салбарын хөгжүүлэгчид, инженерүүдэд шинэ санаа сэдэл, урам зоригийг харамгүй хүртээж чадсан болов уу хэмээн бат нот итгэлтэй байна. Хамтдаа дараагийн үеийн олон чадварлаг хөгжүүлэгч, инженерийг төрүүлэхийн төлөө нэгдэж, ирээдүйг гэрэлтүүлье! #DevSummit2022 #IntotheMetaverse "DevSummit 2022" зохион байгуулалтын баг
https://unread.today/c/book-presence	Номын тухай	Oyunlkham Gungaadorj	2020-06-13T00:00:00	6 сарын 13, 2020	Эми Каддигийн "Оршихуй" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Хэлж яриагүй байлаа ч хүмүүс бусдын айж байгаа, баяртай байгаа, үнэнээрээ байгаа, эсвэл бүр дүр эсгэж байгаа эсэхийг хараад л мэдчихдэг шүү дээ. Үүнийг бид амьдрал дээр мэдрэмж хэмээн нэрийддэг. Тэгвэл бид чухам яаж "мэдэрдэг" юм бол? Харилцаж буй хүн тань ганц хэл яриагаараа өөрийгөө илэрхийлэх гэж оролдох нь огтхон ч хангалтгүй байдгийг бүгд мэднэ. Хүний нүд, гар, бүхэл бие нь нэгдмэл байж л тухайн харилцаа үр дүнд хүрдэг. Үүнтэй адил хүн өөрийгөө бусдад үнэн бөгөөд итгэлтэйгээр илэрхийлж сурахын тулд зөвхөн бодол дотроо өөрийгөө зоригжуулах бус биеэ ч давхар бэлтгэх хэрэгтэй байдаг аж. Бидний мэддэг юм шиг хэрнээ анзаардаггүй уг сонирхолтой сэдвийг шинжлэх ухаан, судалгаанд суурилан тайлбарласан "Presence" ном саяхан монгол хэлнээ орчуулагджээ.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">зохиогчийн тухай</h3><p></p><p>Магадгүй та уг тоймын оршлыг уншаад "Ойлгомжтой сэдэвтэй ном байна, хэнд ч ойлгомжтой зүйл шүү дээ" хэмээн бодож болох юм. Гэвч уг номын эхний хуудаснаас эхлээд зохиогч яагаад энэ сэдвийг барьж авах болсон, яагаад энэ сэдэв бидний амьдралд чухал юм бэ гэдэгт хариулсан <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Amy_Cuddy" target="_blank">Эми Каддигийн</a> богинохон түүхийг уншаад бодлоо өөрчлөх болов уу гэж тааж байна. </p><p>Харвардын Бизнесийн Сургуулийн багшаар ажиллаж байсан, 57 сая үзэлттэй TED илтгэлийг тавигч, 32 хэлнээ хөрвүүлэгдсэн олон улсын шилдэг борлуулалттай номын зохиогч гэх мэт тасралтгүй өсөн дэвшсэн юм шиг харагдах амжилтаар дүүрэн түүний карьерийн ард үнэндээ 19 насандаа аймшигтай авто ослоос авсан, тархийг бүхэлд нь хамарсан мэдрэлийн гэмтэл (DAI)-тэй багагүй хугацааны туршид тэмцсэн их хөдөлмөр бий. Ослын дараа түүний IQ буюу оюуны чадамж нь 30 (дундаж хүнээс 2 дахин бага) хүртлээ багасаж, энгийн яриаг ч гүйцэд ойлгож чадахааргүй ойлгоцтой болсон ч боловсрол, мэдлэгт тэмүүлсэн түүний хүсэл үеийнхнээс нь дөрвөн жилийн дараа ч гэлээ их сургуулиа амжилттай төгсөж, ирээдүйд нийгмийн сэтгэл зүйч, судлаач болох замналынх нь эхлэлийг тавьжээ. </p><p>Иймдээ ч тэрээр өөртөө итгэх итгэл хүнд ямар чухал болохыг эртнээс ойлгосон нэгэн юм. Уг ном бол түүний зүгээр л сонирхож судалсан сэдэв төдий бус харин өөрийнх нь амьдралд бодит үр дүнгээ өгч, чин сэтгэлээсээ итгэж үнэмшсэн судалгааны нэг хэсэг ажээ. </p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/Ks-_Mh1QhMc?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>номын тухай </h3><p></p><p><b>ОРШИХУЙ (PRESENCE) ГЭЖ ЮУ ВЭ?</b></p><p>Уг номд өөрийн жинхэнэ бодол санаа, мэдрэмж, үнэ цэнийг, мөн далд нууц чадвараа хамгийн дээд хэмжээгээр илрүүлэн гаргахыг "Оршихуй" хэмээн тодорхойлжээ. Үүний тулд бид сэтгэлийн гүнд бий болдог "Би"-тэйгээ хэрхэн үнэнчээр, хүчирхэгээр холбогдох тухай ойлгож мэдэх хэрэгтэй болж байгаа юм. Яаж гэдгийг, яагаад заавал үүнийг хийх ёстой вэ гэдгийг хүмүүсийн бараг л өдөр тутамдаа тулгарч байдаг үг, үйлдэл хоёроо нэгтгэхэд гарах хүндрэлүүдээр тайлбарлана. Өөрөөр хэлбэл илтгэл тавихад сандрах, асуулт асуухад тулгамдах, өөрийгөө зөв илэрхийлж чадахгүй байх, хийсэн ажлаа танилцуулахдаа түгдрэх зэрэг үед бидэнд эр зориг, итгэл найдвар өгч, саадыг даван туулах хүчийг өгдөг зүйлийг "Оршихуй" хэмээн нэрлээд байгаа хэрэг. </p><p><b>ЯРИХАА БОЛИОД СОНСОЖ ЭХЭЛ</b></p><p>Хүмүүст өөрийгөө ойлгуулах, зөвөөр илэрхийлэх хамгийн зөв бөгөөд үр дүнтэй алхам нь тэдний итгэлийг олох явдал. Харин хүний итгэлийг олох хамгийн хялбар бөгөөд үнэн арга нь тэднийг сонсох байдаг. Сонссоноор тухайн хүнийг хүндэлж, анхаарч буйгаа ойлгуулахын сацуу нөхөрсөг дулаан уур амьсгалыг бүрдүүлэх чухал алхам болдог ажээ. Өөрөө ярих биш, харин харилцагчаа яриулснаар хүмүүс чамд итгэж, мөн өөрөө өөртөө чухал мэдээллүүдийг цуглуулж, хүн бүр бие даасан хүн гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, тэр чинээгээрээ өөрийгөө ойлгоход улам дөхөмтэй болдог байна. Иймээс өөрийгөө ойлгохыг хүсвэл ярих биш сонс. </p><p><b>СУЛ ДОРОЙ ЗАНГАА ХҮЛЖ, ХҮЧИРХЭГ БИ-ГЭЭ ХӨГЖҮҮЛЭХ НЬ</b></p><p>Бидний хүчирхэг гэж боддог, хүндэлдэг, шүтдэг хүн бүрд яг бидэнтэй адилхан "Багны ард нуугдсан мэдрэмж" буюу "Намайг хүндэлдэг хүмүүс үнэн хэрэгтээ намайг бодсон шиг нь авьяас чадвартай биш гэдгийг мэдчих болов уу" гэсэн айдаст мэдрэмжтэй байдаг. Ямар ч хүчирхэг харагддаг хүний сэтгэлд өөрийгөө сул дорой, үнэн хэрэгтээ чаддаг юм багатай гэж боддог дутуугийн мэдрэмж бий. Та ганцаараа тийм биш. Тэр хүмүүсийн хийж чадсан зүйл нь ердөө л шаардлагатай үедээ тэр мэдрэмжийг өөр өөрсдийнхөө аргаар давж гарч чаддагт л байгаа юм. Иймд бид шаардлагатай үед өөрсдийгөө зоригжуулах, өөртөө итгэх итгэлээ нэмэгдүүлэх өөрсдийн гэсэн арга барилтай, үгүйдээ гэхэд юу хийхээ мэддэг, юу тус болох, тус болохгүйг мэддэг болох хэрэгтэй. </p><p><b>БИЕ ОЮУН УХААНЫГ УДИРДДАГ БУЮУ <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Power_posing" target="_blank">ГАЙХАМШИГТ ЭМЭГТЭЙ ЗОГСОЛТ</a></b></p><p>Уг номд хүчтэй байрлал, сул дорой буюу хүчгүй байрлал гэсэн хоёр ойлголтыг дэлгэрэнгүй тайлбарладаг. Хүний хэлж байгаа үг төдийгүй, бүр дууных нь өнгө хүртэл хүчийг нь илтгэдэг. Хүн өөрийгөө хүчирхэг гэж мэдрэх үед бие нь тэлж томрон, эзэмшиж байгаа хүрээлэл нь тэлдэгтэй адилаар, дуу нь хүртэл тодордог ажээ. Иймд бид чухал үеийнхээ өмнө өөрийгөө зоригжуулахын тулд уг номд гарч байгаагийн адилаар Гайхамшигт эмэгтэй, супермэн зогсолтуудыг авснаар биеэсээ тестостерон буюу "хүч чадлын" дааврыг ялгаруулж тухайн мөчийн өмнө том сэргэлтийг өөртөө өгөх боломжтой юм. Номд энэ талаар дэлгэрэнгүй бичсэн тул цааш нь гүнзгийрүүлэн судлахыг хүсвэл уншаад үзээрэй. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/1369aeaf8d8158688c7fc9f0602ad58c.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>номын зарим эшлэлүүд</h3><ul><li>Оршихуй бол өөрийн жинхэнэ бодит мэдрэмж, үнэ цэн, мөн өөрийн чадвартаа итгэх итгэлийг хэлнэ. Энэ л хамгийн чухал. Учир нь хүн өөрөө өөртөө итгэхгүй бол бусад хүн ч гэсэн тэр хүнд итгэхгүй.</li><li>Хамгийн их хөрөнгө оруулалт авч чадсан тохиолдол нь тухайн бизнес эрхлэгчийн туршлага, хэлж байгаа илтгэлээс огт шалтгаалаагүй байв. Харин хөрөнгө оруулалт авахаар үг хэлж байгаа бизнес эрхлэгчийн өөртөө итгэх итгэл, хүсэл тэмүүлэл, идэвх л чухал нөлөө үзүүлжээ. </li><li>Урам зориг өөрөө яагаад баримт болдгийн учир нь иймэрхүү зүйлийг хүчээр зориуд бий болгох бараг боломжгүй болохоор тэр. </li><li>Өөрийн жинхэнэ Би-г илрүүлэн гаргахын тулд өдөр тутмынхаа дүр төрхийг өөрчлөх тохиолдол хааяа тохиолддог. </li></ul> </div>	Хэлж яриагүй байлаа ч хүмүүс бусдын айж байгаа, баяртай байгаа, үнэнээрээ байгаа, эсвэл бүр дүр эсгэж байгаа эсэхийг хараад л мэдчихдэг шүү дээ. Үүнийг бид амьдрал дээр мэдрэмж хэмээн нэрийддэг. Тэгвэл бид чухам яаж "мэдэрдэг" юм бол? Харилцаж буй хүн тань ганц хэл яриагаараа өөрийгөө илэрхийлэх гэж оролдох нь огтхон ч хангалтгүй байдгийг бүгд мэднэ. Хүний нүд, гар, бүхэл бие нь нэгдмэл байж л тухайн харилцаа үр дүнд хүрдэг. Үүнтэй адил хүн өөрийгөө бусдад үнэн бөгөөд итгэлтэйгээр илэрхийлж сурахын тулд зөвхөн бодол дотроо өөрийгөө зоригжуулах бус биеэ ч давхар бэлтгэх хэрэгтэй байдаг аж. Бидний мэддэг юм шиг хэрнээ анзаардаггүй уг сонирхолтой сэдвийг шинжлэх ухаан, судалгаанд суурилан тайлбарласан "Presence" ном саяхан монгол хэлнээ орчуулагджээ. зохиогчийн тухай Магадгүй та уг тоймын оршлыг уншаад "Ойлгомжтой сэдэвтэй ном байна, хэнд ч ойлгомжтой зүйл шүү дээ" хэмээн бодож болох юм. Гэвч уг номын эхний хуудаснаас эхлээд зохиогч яагаад энэ сэдвийг барьж авах болсон, яагаад энэ сэдэв бидний амьдралд чухал юм бэ гэдэгт хариулсан Эми Каддигийн богинохон түүхийг уншаад бодлоо өөрчлөх болов уу гэж тааж байна. Харвардын Бизнесийн Сургуулийн багшаар ажиллаж байсан, 57 сая үзэлттэй TED илтгэлийг тавигч, 32 хэлнээ хөрвүүлэгдсэн олон улсын шилдэг борлуулалттай номын зохиогч гэх мэт тасралтгүй өсөн дэвшсэн юм шиг харагдах амжилтаар дүүрэн түүний карьерийн ард үнэндээ 19 насандаа аймшигтай авто ослоос авсан, тархийг бүхэлд нь хамарсан мэдрэлийн гэмтэл (DAI)-тэй багагүй хугацааны туршид тэмцсэн их хөдөлмөр бий. Ослын дараа түүний IQ буюу оюуны чадамж нь 30 (дундаж хүнээс 2 дахин бага) хүртлээ багасаж, энгийн яриаг ч гүйцэд ойлгож чадахааргүй ойлгоцтой болсон ч боловсрол, мэдлэгт тэмүүлсэн түүний хүсэл үеийнхнээс нь дөрвөн жилийн дараа ч гэлээ их сургуулиа амжилттай төгсөж, ирээдүйд нийгмийн сэтгэл зүйч, судлаач болох замналынх нь эхлэлийг тавьжээ. Иймдээ ч тэрээр өөртөө итгэх итгэл хүнд ямар чухал болохыг эртнээс ойлгосон нэгэн юм. Уг ном бол түүний зүгээр л сонирхож судалсан сэдэв төдий бус харин өөрийнх нь амьдралд бодит үр дүнгээ өгч, чин сэтгэлээсээ итгэж үнэмшсэн судалгааны нэг хэсэг ажээ. номын тухай ОРШИХУЙ (PRESENCE) ГЭЖ ЮУ ВЭ? Уг номд өөрийн жинхэнэ бодол санаа, мэдрэмж, үнэ цэнийг, мөн далд нууц чадвараа хамгийн дээд хэмжээгээр илрүүлэн гаргахыг "Оршихуй" хэмээн тодорхойлжээ. Үүний тулд бид сэтгэлийн гүнд бий болдог "Би"-тэйгээ хэрхэн үнэнчээр, хүчирхэгээр холбогдох тухай ойлгож мэдэх хэрэгтэй болж байгаа юм. Яаж гэдгийг, яагаад заавал үүнийг хийх ёстой вэ гэдгийг хүмүүсийн бараг л өдөр тутамдаа тулгарч байдаг үг, үйлдэл хоёроо нэгтгэхэд гарах хүндрэлүүдээр тайлбарлана. Өөрөөр хэлбэл илтгэл тавихад сандрах, асуулт асуухад тулгамдах, өөрийгөө зөв илэрхийлж чадахгүй байх, хийсэн ажлаа танилцуулахдаа түгдрэх зэрэг үед бидэнд эр зориг, итгэл найдвар өгч, саадыг даван туулах хүчийг өгдөг зүйлийг "Оршихуй" хэмээн нэрлээд байгаа хэрэг. ЯРИХАА БОЛИОД СОНСОЖ ЭХЭЛ Хүмүүст өөрийгөө ойлгуулах, зөвөөр илэрхийлэх хамгийн зөв бөгөөд үр дүнтэй алхам нь тэдний итгэлийг олох явдал. Харин хүний итгэлийг олох хамгийн хялбар бөгөөд үнэн арга нь тэднийг сонсох байдаг. Сонссоноор тухайн хүнийг хүндэлж, анхаарч буйгаа ойлгуулахын сацуу нөхөрсөг дулаан уур амьсгалыг бүрдүүлэх чухал алхам болдог ажээ. Өөрөө ярих биш, харин харилцагчаа яриулснаар хүмүүс чамд итгэж, мөн өөрөө өөртөө чухал мэдээллүүдийг цуглуулж, хүн бүр бие даасан хүн гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, тэр чинээгээрээ өөрийгөө ойлгоход улам дөхөмтэй болдог байна. Иймээс өөрийгөө ойлгохыг хүсвэл ярих биш сонс. СУЛ ДОРОЙ ЗАНГАА ХҮЛЖ, ХҮЧИРХЭГ БИ-ГЭЭ ХӨГЖҮҮЛЭХ НЬ Бидний хүчирхэг гэж боддог, хүндэлдэг, шүтдэг хүн бүрд яг бидэнтэй адилхан "Багны ард нуугдсан мэдрэмж" буюу "Намайг хүндэлдэг хүмүүс үнэн хэрэгтээ намайг бодсон шиг нь авьяас чадвартай биш гэдгийг мэдчих болов уу" гэсэн айдаст мэдрэмжтэй байдаг. Ямар ч хүчирхэг харагддаг хүний сэтгэлд өөрийгөө сул дорой, үнэн хэрэгтээ чаддаг юм багатай гэж боддог дутуугийн мэдрэмж бий. Та ганцаараа тийм биш. Тэр хүмүүсийн хийж чадсан зүйл нь ердөө л шаардлагатай үедээ тэр мэдрэмжийг өөр өөрсдийнхөө аргаар давж гарч чаддагт л байгаа юм. Иймд бид шаардлагатай үед өөрсдийгөө зоригжуулах, өөртөө итгэх итгэлээ нэмэгдүүлэх өөрсдийн гэсэн арга барилтай, үгүйдээ гэхэд юу хийхээ мэддэг, юу тус болох, тус болохгүйг мэддэг болох хэрэгтэй. БИЕ ОЮУН УХААНЫГ УДИРДДАГ БУЮУ ГАЙХАМШИГТ ЭМЭГТЭЙ ЗОГСОЛТ Уг номд хүчтэй байрлал, сул дорой буюу хүчгүй байрлал гэсэн хоёр ойлголтыг дэлгэрэнгүй тайлбарладаг. Хүний хэлж байгаа үг төдийгүй, бүр дууных нь өнгө хүртэл хүчийг нь илтгэдэг. Хүн өөрийгөө хүчирхэг гэж мэдрэх үед бие нь тэлж томрон, эзэмшиж байгаа хүрээлэл нь тэлдэгтэй адилаар, дуу нь хүртэл тодордог ажээ. Иймд бид чухал үеийнхээ өмнө өөрийгөө зоригжуулахын тулд уг номд гарч байгаагийн адилаар Гайхамшигт эмэгтэй, супермэн зогсолтуудыг авснаар биеэсээ тестостерон буюу "хүч чадлын" дааврыг ялгаруулж тухайн мөчийн өмнө том сэргэлтийг өөртөө өгөх боломжтой юм. Номд энэ талаар дэлгэрэнгүй бичсэн тул цааш нь гүнзгийрүүлэн судлахыг хүсвэл уншаад үзээрэй. номын зарим эшлэлүүд Оршихуй бол өөрийн жинхэнэ бодит мэдрэмж, үнэ цэн, мөн өөрийн чадвартаа итгэх итгэлийг хэлнэ. Энэ л хамгийн чухал. Учир нь хүн өөрөө өөртөө итгэхгүй бол бусад хүн ч гэсэн тэр хүнд итгэхгүй. Хамгийн их хөрөнгө оруулалт авч чадсан тохиолдол нь тухайн бизнес эрхлэгчийн туршлага, хэлж байгаа илтгэлээс огт шалтгаалаагүй байв. Харин хөрөнгө оруулалт авахаар үг хэлж байгаа бизнес эрхлэгчийн өөртөө итгэх итгэл, хүсэл тэмүүлэл, идэвх л чухал нөлөө үзүүлжээ. Урам зориг өөрөө яагаад баримт болдгийн учир нь иймэрхүү зүйлийг хүчээр зориуд бий болгох бараг боломжгүй болохоор тэр. Өөрийн жинхэнэ Би-г илрүүлэн гаргахын тулд өдөр тутмынхаа дүр төрхийг өөрчлөх тохиолдол хааяа тохиолддог.	Хэлж яриагүй байлаа ч хүмүүс бусдын айж байгаа, баяртай байгаа, үнэнээрээ байгаа, эсвэл бүр дүр эсгэж байгаа эсэхийг хараад л мэдчихдэг шүү дээ. Үүнийг бид амьдрал дээр мэдрэмж хэмээн нэрийддэг. Тэгвэл бид чухам яаж "мэдэрдэг" юм бол? Харилцаж буй хүн тань ганц хэл яриагаараа өөрийгөө илэрхийлэх гэж оролдох нь огтхон ч хангалтгүй байдгийг бүгд мэднэ. Хүний нүд, гар, бүхэл бие нь нэгдмэл байж л тухайн харилцаа үр дүнд хүрдэг. Үүнтэй адил хүн өөрийгөө бусдад үнэн бөгөөд итгэлтэйгээр илэрхийлж сурахын тулд зөвхөн бодол дотроо өөрийгөө зоригжуулах бус биеэ ч давхар бэлтгэх хэрэгтэй байдаг аж. Бидний мэддэг юм шиг хэрнээ анзаардаггүй уг сонирхолтой сэдвийг шинжлэх ухаан, судалгаанд суурилан тайлбарласан "Presence" ном саяхан монгол хэлнээ орчуулагджээ. ### зохиогчийн тухай Магадгүй та уг тоймын оршлыг уншаад "Ойлгомжтой сэдэвтэй ном байна, хэнд ч ойлгомжтой зүйл шүү дээ" хэмээн бодож болох юм. Гэвч уг номын эхний хуудаснаас эхлээд зохиогч яагаад энэ сэдвийг барьж авах болсон, яагаад энэ сэдэв бидний амьдралд чухал юм бэ гэдэгт хариулсан Эми Каддигийн богинохон түүхийг уншаад бодлоо өөрчлөх болов уу гэж тааж байна. Харвардын Бизнесийн Сургуулийн багшаар ажиллаж байсан, 57 сая үзэлттэй TED илтгэлийг тавигч, 32 хэлнээ хөрвүүлэгдсэн олон улсын шилдэг борлуулалттай номын зохиогч гэх мэт тасралтгүй өсөн дэвшсэн юм шиг харагдах амжилтаар дүүрэн түүний карьерийн ард үнэндээ 19 насандаа аймшигтай авто ослоос авсан, тархийг бүхэлд нь хамарсан мэдрэлийн гэмтэл (DAI)-тэй багагүй хугацааны туршид тэмцсэн их хөдөлмөр бий. Ослын дараа түүний IQ буюу оюуны чадамж нь 30 (дундаж хүнээс 2 дахин бага) хүртлээ багасаж, энгийн яриаг ч гүйцэд ойлгож чадахааргүй ойлгоцтой болсон ч боловсрол, мэдлэгт тэмүүлсэн түүний хүсэл үеийнхнээс нь дөрвөн жилийн дараа ч гэлээ их сургуулиа амжилттай төгсөж, ирээдүйд нийгмийн сэтгэл зүйч, судлаач болох замналынх нь эхлэлийг тавьжээ. Иймдээ ч тэрээр өөртөө итгэх итгэл хүнд ямар чухал болохыг эртнээс ойлгосон нэгэн юм. Уг ном бол түүний зүгээр л сонирхож судалсан сэдэв төдий бус харин өөрийнх нь амьдралд бодит үр дүнгээ өгч, чин сэтгэлээсээ итгэж үнэмшсэн судалгааны нэг хэсэг ажээ. ### номын тухай ОРШИХУЙ (PRESENCE) ГЭЖ ЮУ ВЭ? Уг номд өөрийн жинхэнэ бодол санаа, мэдрэмж, үнэ цэнийг, мөн далд нууц чадвараа хамгийн дээд хэмжээгээр илрүүлэн гаргахыг "Оршихуй" хэмээн тодорхойлжээ. Үүний тулд бид сэтгэлийн гүнд бий болдог "Би"-тэйгээ хэрхэн үнэнчээр, хүчирхэгээр холбогдох тухай ойлгож мэдэх хэрэгтэй болж байгаа юм. Яаж гэдгийг, яагаад заавал үүнийг хийх ёстой вэ гэдгийг хүмүүсийн бараг л өдөр тутамдаа тулгарч байдаг үг, үйлдэл хоёроо нэгтгэхэд гарах хүндрэлүүдээр тайлбарлана. Өөрөөр хэлбэл илтгэл тавихад сандрах, асуулт асуухад тулгамдах, өөрийгөө зөв илэрхийлж чадахгүй байх, хийсэн ажлаа танилцуулахдаа түгдрэх зэрэг үед бидэнд эр зориг, итгэл найдвар өгч, саадыг даван туулах хүчийг өгдөг зүйлийг "Оршихуй" хэмээн нэрлээд байгаа хэрэг. ЯРИХАА БОЛИОД СОНСОЖ ЭХЭЛ Хүмүүст өөрийгөө ойлгуулах, зөвөөр илэрхийлэх хамгийн зөв бөгөөд үр дүнтэй алхам нь тэдний итгэлийг олох явдал. Харин хүний итгэлийг олох хамгийн хялбар бөгөөд үнэн арга нь тэднийг сонсох байдаг. Сонссоноор тухайн хүнийг хүндэлж, анхаарч буйгаа ойлгуулахын сацуу нөхөрсөг дулаан уур амьсгалыг бүрдүүлэх чухал алхам болдог ажээ. Өөрөө ярих биш, харин харилцагчаа яриулснаар хүмүүс чамд итгэж, мөн өөрөө өөртөө чухал мэдээллүүдийг цуглуулж, хүн бүр бие даасан хүн гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, тэр чинээгээрээ өөрийгөө ойлгоход улам дөхөмтэй болдог байна. Иймээс өөрийгөө ойлгохыг хүсвэл ярих биш сонс. СУЛ ДОРОЙ ЗАНГАА ХҮЛЖ, ХҮЧИРХЭГ БИ-ГЭЭ ХӨГЖҮҮЛЭХ НЬ Бидний хүчирхэг гэж боддог, хүндэлдэг, шүтдэг хүн бүрд яг бидэнтэй адилхан "Багны ард нуугдсан мэдрэмж" буюу "Намайг хүндэлдэг хүмүүс үнэн хэрэгтээ намайг бодсон шиг нь авьяас чадвартай биш гэдгийг мэдчих болов уу" гэсэн айдаст мэдрэмжтэй байдаг. Ямар ч хүчирхэг харагддаг хүний сэтгэлд өөрийгөө сул дорой, үнэн хэрэгтээ чаддаг юм багатай гэж боддог дутуугийн мэдрэмж бий. Та ганцаараа тийм биш. Тэр хүмүүсийн хийж чадсан зүйл нь ердөө л шаардлагатай үедээ тэр мэдрэмжийг өөр өөрсдийнхөө аргаар давж гарч чаддагт л байгаа юм. Иймд бид шаардлагатай үед өөрсдийгөө зоригжуулах, өөртөө итгэх итгэлээ нэмэгдүүлэх өөрсдийн гэсэн арга барилтай, үгүйдээ гэхэд юу хийхээ мэддэг, юу тус болох, тус болохгүйг мэддэг болох хэрэгтэй. БИЕ ОЮУН УХААНЫГ УДИРДДАГ БУЮУ ГАЙХАМШИГТ ЭМЭГТЭЙ ЗОГСОЛТ Уг номд хүчтэй байрлал, сул дорой буюу хүчгүй байрлал гэсэн хоёр ойлголтыг дэлгэрэнгүй тайлбарладаг. Хүний хэлж байгаа үг төдийгүй, бүр дууных нь өнгө хүртэл хүчийг нь илтгэдэг. Хүн өөрийгөө хүчирхэг гэж мэдрэх үед бие нь тэлж томрон, эзэмшиж байгаа хүрээлэл нь тэлдэгтэй адилаар, дуу нь хүртэл тодордог ажээ. Иймд бид чухал үеийнхээ өмнө өөрийгөө зоригжуулахын тулд уг номд гарч байгаагийн адилаар Гайхамшигт эмэгтэй, супермэн зогсолтуудыг авснаар биеэсээ тестостерон буюу "хүч чадлын" дааврыг ялгаруулж тухайн мөчийн өмнө том сэргэлтийг өөртөө өгөх боломжтой юм. Номд энэ талаар дэлгэрэнгүй бичсэн тул цааш нь гүнзгийрүүлэн судлахыг хүсвэл уншаад үзээрэй. ### номын зарим эшлэлүүд * Оршихуй бол өөрийн жинхэнэ бодит мэдрэмж, үнэ цэн, мөн өөрийн чадвартаа итгэх итгэлийг хэлнэ. Энэ л хамгийн чухал. Учир нь хүн өөрөө өөртөө итгэхгүй бол бусад хүн ч гэсэн тэр хүнд итгэхгүй. * Хамгийн их хөрөнгө оруулалт авч чадсан тохиолдол нь тухайн бизнес эрхлэгчийн туршлага, хэлж байгаа илтгэлээс огт шалтгаалаагүй байв. Харин хөрөнгө оруулалт авахаар үг хэлж байгаа бизнес эрхлэгчийн өөртөө итгэх итгэл, хүсэл тэмүүлэл, идэвх л чухал нөлөө үзүүлжээ. * Урам зориг өөрөө яагаад баримт болдгийн учир нь иймэрхүү зүйлийг хүчээр зориуд бий болгох бараг боломжгүй болохоор тэр. * Өөрийн жинхэнэ Би-г илрүүлэн гаргахын тулд өдөр тутмынхаа дүр төрхийг өөрчлөх тохиолдол хааяа тохиолддог.
https://unread.today/c/techworm-ppbox	Techworm		2021-11-16T00:00:00	11 сарын 16, 2021	PP Box: Илгээмж авах таны шинэ 24/7 хаяг	<div class="article-body"> <h2>Сүүлийн жилүүдэд интернэт худалдааны салбар идэвхжиж, тэр хэрээр төрөлжсөн платформ, хүргэлтийн үйлчилгээнүүд ч олшрох болов. Гэвч санаанд нийцэх нь тийм ч олон биш. Тэгвэл хүргэлтийн үйлчилгээг дэд бүтцийн тусламжтайгаар илүү үр дүнтэй болгож, сонголтыг тань нэмэхээр өнгөрсөн долоо хоногт “PP Box” ухаалаг хайрцгийн үйлчилгээ шинээр нээлтээ хийжээ. Улаанбаатарт л гэхэд 400 байршилд тавигдсан “PP Box”-ыг ашиглан та захиалсан бараагаа хүссэн үедээ очоод төвөггүйхэн авах боломжтой аж. Хүргэлтийн шинэ соёлтой илүү дэлгэрэнгүй танилцъя. <div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/682502764206677fcbe1165826be285a.jpg"></p><p></p><p><br></p><p><a href="https://www.pickpack.mn/" target="_blank">"PickPack"</a> компани нь худалдааны бизнес эрхлэгчдэд зориулсан 3PL Fulfillment Center буюу бараа бүтээгдэхүүний хадгалалт, ангилалт, захиалга бэлтгэл, хүргэлтийн үйлчилгээг технологийн шийдлээр мэргэжлийн өндөр түвшинд, цогц байдлаар гүйцэтгэдэгээрээ онцлог. Тэдний Монголд анхлан нэвтрүүлж буй “PP Box” үйлчилгээ нь хэрэглэгчдэд илгээмж явуулах, хүлээн авах, хадгалахад нь тусалж, үйл явцыг нь хурдан бөгөөд хялбар болгох ухаалаг хайрцаг ажээ.</p> <blockquote><p>Санал болгох: <a href="https://unread.today/c/spotlight-pickpack" target="_blank">PickPack - Агуулалт, ангилалт, хүргэлтийн цогц шийдэл</a><br></p> <cite><p>Unread Media</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? </h3><p></p><p><b>Хувь хэрэглэгчид:<br></b>Хүргэлтээр бүтээгдэхүүн авах үед захиалсан бараагаа хэзээ ирэхийг нь мэдэхгүй өдөржин хүлээх, байхгүй хойгуур ирчих вий хэмээн санаа зовсондоо гэр, оффисоосоо гарч чадахгүй тушигдах үе олон тохиолддог. Ийм үед “PP Box” асуудлыг төвөггүй шийдэж өгөх аж.<br>“PP Box” нь интернэт болон уламжлалт худалдааны салбаруудад тулгамдаад буй замын түгжрэл болон бусад хүргэлтийн асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор хайрцаг хооронд илгээмж явуулах, хүссэн үедээ илгээмжээ хүлээн авах, шаардлагатай тохиолдолд мөн илгээмж хадгалах үндсэн гурван үйлдэл бүхий ухаалаг хайрцгийн шийдлийг бизнес эрхлэгчдэд санал болгож буй.</p><p><b>Бизнес эрхлэгчид:<br></b>Интернэт худалдаа болон бусад бүх төрлийн худалдааны бизнес эрхлэгч танд хүргэлтийн ухаалаг шийдэл, найдвартай түнш хэрэгтэй байгаа бол “PP Box” үйлчилгээг сонгож ухаалаг хайрцгаар дамжуулан цаг зав, энергиэ бодитоор хэмнэх боломжтой.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/5bde12c47e31ed43b6c8412f36ffe031.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Үндсэн гурван үйлчилгээ</h3><ul><li><b>Илгээмж авах – Хүргэлтээ биш заваа хүлээ</b></li></ul><p>Илгээмжээ гэртээ, ажил дээрээ хүргүүлэх гэтэл цаг зав таарахгүй бол өөрт ойр байрлах “PP Box” руу илгээмжээ хүргүүлэн хүссэн цагтаа очиж авах боломжтой. “PP Box” нь Улаанбаатарт дэлгүүр, худалдааны төв, оффис зэрэг 400 цэгт, мөн Дархан, Эрдэнэт хотуудад байршиж буй. Тун удахгүй 21 аймагт үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэн хүргэлтийн цогц шийдлийг санал болгох ажээ.</p> <ul><li><b>Илгээмжээ хадгалуулах - Хэрэг гарвал хэзээд тусална</b></li></ul><p>Найздаа, гэрийнхэндээ, эсвэл хэн нэгэнд ямар нэг зүйл үлдээх, дамжуулах шаардлага бидэнд бишгүй олон гардаг. Энэ тохиолдолд “PP Box” таны найдвартай “хамтрагч” байж чадна. Та уг ухаалаг хайрцагт хүссэн зүйлээ шаардлагатай хугацаагаар хадгалуулж, хүлээн авагч нь авсан эсэхийг гар утсаараа хянах боломжтой. </p> <ul><li><b>Илгээмж явуулах – Хүссэн зүйлээ “PP Box”-оор илгээ</b></li></ul><p>Их хотын түгжрэлд үнэтэй цаг заваа үрэлгүйгээр өөрт ойр байрлах “PP Box”-оор дамжуулан илгээмж илгээж болно. Дээр хэлсэнчлэн Улаанбаатар хот төдийгүй, Эрдэнэт, Дархан хотуудад уг хайрцаг байршсан. Хамгийн гоё нь илгээгч, хүлээн авагч талууд илгээмжээ хаана явж байгаа, хэзээ хүргэгдэхийг нь гар утаснаасаа бүрэн хянах боломжтой.<br><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/c3V5yhVNB4c?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>бизнес эрхлэгчид хэрхэн ашиглах вэ? </h3><p>Бизнес эрхлэгчид “PP Box”-ыг ашиглан хүргэлт захиалгын үйл явцаа хялбаршуулах бүрэн боломжтой. <br></p> <p><b>Бизнес эрхлэгчийн зүгээс:</b><br></p> <ul><li>Эхлээд "PickPack" системд бүртгүүлж орно.</li><li>Ингэснээр бараа бүтээгдэхүүн, илгээмж илгээх, очиж авах, захиалга өгөх боломжтой.</li><li>Өөрийн онлайн дэлгүүр, платформ, системээ "PickPack"-ийн системтэй холбоно.</li><li>Захиалга "PickPack" системд орж ирнэ.</li></ul><p><b>"PickPack"-ийн зүгээс:</b></p> <ul><li>Захиалгыг тань мэргэжлийн баг хурдан шуурхай савлаж баглан хүргэлтэд бэлэн болгоно.</li><li>Системд тооцоологдсон хүргэлтийн өдрийн дагуу илгээмж хүргэгдэнэ. </li></ul><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Ямар давуу тал онцлогтой вэ?</h3><ul><li>Ашиглахад маш энгийн, ойлгомжтой.</li><li>Өөрт ойр байрлах “PP Box”-оо алсаас захиалж хүргэлтийн ажилтан болон танд илгээмж үлдээх гэж байгаа хүнд бараа хийх кодоо явуулахад л хангалттай. Таны барааг таниас өөр хэн ч авахгүй.</li><li>Онлайнаар захиалсан бараагаа буцааж болно. “PP Box”-ын хайрцгаар дамжуулан бараа буцаах, солих үйлдлийг хялбархан шийдэх боломжтой.</li><li>Хүргэлтийн хүнд гэрийн хаягаа зааж өгөх дургүй эсхүл гараас гарт хүргэлт авахаас төвөгшөөдөг бол “PP Box” хамгийн зөв сонголт болно.</li><li>Бусад хэрэгцээт үйлчилгээг санал болгодог. Жишээлбэл: <br>- Миний PP Box буюу дараа төлбөрт (түрээсийн) үйлчилгээ <br>- Лояалти, урамшууллын хөтөлбөр </li></ul><p> <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/8d71dde15098a014693295dbb9e5e72c.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>хэрхэн ашиглах вэ? </h3><p>“PP Box” аппликейшнээ татаад гар утасны Location Service-ээ асааснаар өөрт ойр байрлах “PP Box”-уудын байршлыг харах боломжтой. Мөн “PP Box”-ын дэлгэцээр дамжуулан шууд захиалга үүсгэж бараа хадгалах болон явуулах үйлчилгээг хялбархан авч болно. Хэрав та өөрөө очиж захиалах боломжгүй бол гар утасны аппликейшнээрээ дамжуулан илгээмж хадгалах, явуулах үйлчилгээг урьдчилан захиалж болох юм.<br><br>Апп татах: <a href="https://apps.apple.com/us/app/pp-box/id1591863675" target="_blank">iOS</a> \| <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.pickpack.customer" target="_blank">Android</a><br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/cc4009b5c2a2417306a13c625de4a4b9.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Сайжруулж болох зүйлс</h3><p><a href="https://www.pickpack.mn/" target="_blank">“PickPack”</a> компани нь одоогоор Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт хотуудад үйл ажиллгаагаа нэвтрүүлээд байгаа бөгөөд 21 аймагт үйлчилгээгээ амжилттай хэрэгжүүлбэл хот хоорондын тээвэрлэлт, хүргэлтийн үйлчилгээнд томоохон дэвшил авчрах биз ээ.<br><br></p> </div>	Сүүлийн жилүүдэд интернэт худалдааны салбар идэвхжиж, тэр хэрээр төрөлжсөн платформ, хүргэлтийн үйлчилгээнүүд ч олшрох болов. Гэвч санаанд нийцэх нь тийм ч олон биш. Тэгвэл хүргэлтийн үйлчилгээг дэд бүтцийн тусламжтайгаар илүү үр дүнтэй болгож, сонголтыг тань нэмэхээр өнгөрсөн долоо хоногт “PP Box” ухаалаг хайрцгийн үйлчилгээ шинээр нээлтээ хийжээ. Улаанбаатарт л гэхэд 400 байршилд тавигдсан “PP Box”-ыг ашиглан та захиалсан бараагаа хүссэн үедээ очоод төвөггүйхэн авах боломжтой аж. Хүргэлтийн шинэ соёлтой илүү дэлгэрэнгүй танилцъя. "PickPack" компани нь худалдааны бизнес эрхлэгчдэд зориулсан 3PL Fulfillment Center буюу бараа бүтээгдэхүүний хадгалалт, ангилалт, захиалга бэлтгэл, хүргэлтийн үйлчилгээг технологийн шийдлээр мэргэжлийн өндөр түвшинд, цогц байдлаар гүйцэтгэдэгээрээ онцлог. Тэдний Монголд анхлан нэвтрүүлж буй “PP Box” үйлчилгээ нь хэрэглэгчдэд илгээмж явуулах, хүлээн авах, хадгалахад нь тусалж, үйл явцыг нь хурдан бөгөөд хялбар болгох ухаалаг хайрцаг ажээ. Санал болгох: PickPack - Агуулалт, ангилалт, хүргэлтийн цогц шийдэл Unread Media Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? Хувь хэрэглэгчид: Хүргэлтээр бүтээгдэхүүн авах үед захиалсан бараагаа хэзээ ирэхийг нь мэдэхгүй өдөржин хүлээх, байхгүй хойгуур ирчих вий хэмээн санаа зовсондоо гэр, оффисоосоо гарч чадахгүй тушигдах үе олон тохиолддог. Ийм үед “PP Box” асуудлыг төвөггүй шийдэж өгөх аж. “PP Box” нь интернэт болон уламжлалт худалдааны салбаруудад тулгамдаад буй замын түгжрэл болон бусад хүргэлтийн асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор хайрцаг хооронд илгээмж явуулах, хүссэн үедээ илгээмжээ хүлээн авах, шаардлагатай тохиолдолд мөн илгээмж хадгалах үндсэн гурван үйлдэл бүхий ухаалаг хайрцгийн шийдлийг бизнес эрхлэгчдэд санал болгож буй. Бизнес эрхлэгчид: Интернэт худалдаа болон бусад бүх төрлийн худалдааны бизнес эрхлэгч танд хүргэлтийн ухаалаг шийдэл, найдвартай түнш хэрэгтэй байгаа бол “PP Box” үйлчилгээг сонгож ухаалаг хайрцгаар дамжуулан цаг зав, энергиэ бодитоор хэмнэх боломжтой. Үндсэн гурван үйлчилгээ Илгээмж авах – Хүргэлтээ биш заваа хүлээ Илгээмжээ гэртээ, ажил дээрээ хүргүүлэх гэтэл цаг зав таарахгүй бол өөрт ойр байрлах “PP Box” руу илгээмжээ хүргүүлэн хүссэн цагтаа очиж авах боломжтой. “PP Box” нь Улаанбаатарт дэлгүүр, худалдааны төв, оффис зэрэг 400 цэгт, мөн Дархан, Эрдэнэт хотуудад байршиж буй. Тун удахгүй 21 аймагт үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэн хүргэлтийн цогц шийдлийг санал болгох ажээ. Илгээмжээ хадгалуулах - Хэрэг гарвал хэзээд тусална Найздаа, гэрийнхэндээ, эсвэл хэн нэгэнд ямар нэг зүйл үлдээх, дамжуулах шаардлага бидэнд бишгүй олон гардаг. Энэ тохиолдолд “PP Box” таны найдвартай “хамтрагч” байж чадна. Та уг ухаалаг хайрцагт хүссэн зүйлээ шаардлагатай хугацаагаар хадгалуулж, хүлээн авагч нь авсан эсэхийг гар утсаараа хянах боломжтой. Илгээмж явуулах – Хүссэн зүйлээ “PP Box”-оор илгээ Их хотын түгжрэлд үнэтэй цаг заваа үрэлгүйгээр өөрт ойр байрлах “PP Box”-оор дамжуулан илгээмж илгээж болно. Дээр хэлсэнчлэн Улаанбаатар хот төдийгүй, Эрдэнэт, Дархан хотуудад уг хайрцаг байршсан. Хамгийн гоё нь илгээгч, хүлээн авагч талууд илгээмжээ хаана явж байгаа, хэзээ хүргэгдэхийг нь гар утаснаасаа бүрэн хянах боломжтой. бизнес эрхлэгчид хэрхэн ашиглах вэ? Бизнес эрхлэгчид “PP Box”-ыг ашиглан хүргэлт захиалгын үйл явцаа хялбаршуулах бүрэн боломжтой. Бизнес эрхлэгчийн зүгээс: Эхлээд "PickPack" системд бүртгүүлж орно. Ингэснээр бараа бүтээгдэхүүн, илгээмж илгээх, очиж авах, захиалга өгөх боломжтой. Өөрийн онлайн дэлгүүр, платформ, системээ "PickPack"-ийн системтэй холбоно. Захиалга "PickPack" системд орж ирнэ. "PickPack"-ийн зүгээс: Захиалгыг тань мэргэжлийн баг хурдан шуурхай савлаж баглан хүргэлтэд бэлэн болгоно. Системд тооцоологдсон хүргэлтийн өдрийн дагуу илгээмж хүргэгдэнэ. Ямар давуу тал онцлогтой вэ? Ашиглахад маш энгийн, ойлгомжтой. Өөрт ойр байрлах “PP Box”-оо алсаас захиалж хүргэлтийн ажилтан болон танд илгээмж үлдээх гэж байгаа хүнд бараа хийх кодоо явуулахад л хангалттай. Таны барааг таниас өөр хэн ч авахгүй. Онлайнаар захиалсан бараагаа буцааж болно. “PP Box”-ын хайрцгаар дамжуулан бараа буцаах, солих үйлдлийг хялбархан шийдэх боломжтой. Хүргэлтийн хүнд гэрийн хаягаа зааж өгөх дургүй эсхүл гараас гарт хүргэлт авахаас төвөгшөөдөг бол “PP Box” хамгийн зөв сонголт болно. Бусад хэрэгцээт үйлчилгээг санал болгодог. Жишээлбэл: - Миний PP Box буюу дараа төлбөрт (түрээсийн) үйлчилгээ - Лояалти, урамшууллын хөтөлбөр хэрхэн ашиглах вэ? “PP Box” аппликейшнээ татаад гар утасны Location Service-ээ асааснаар өөрт ойр байрлах “PP Box”-уудын байршлыг харах боломжтой. Мөн “PP Box”-ын дэлгэцээр дамжуулан шууд захиалга үүсгэж бараа хадгалах болон явуулах үйлчилгээг хялбархан авч болно. Хэрав та өөрөө очиж захиалах боломжгүй бол гар утасны аппликейшнээрээ дамжуулан илгээмж хадгалах, явуулах үйлчилгээг урьдчилан захиалж болох юм. Апп татах: iOS \| Android Сайжруулж болох зүйлс “PickPack” компани нь одоогоор Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт хотуудад үйл ажиллгаагаа нэвтрүүлээд байгаа бөгөөд 21 аймагт үйлчилгээгээ амжилттай хэрэгжүүлбэл хот хоорондын тээвэрлэлт, хүргэлтийн үйлчилгээнд томоохон дэвшил авчрах биз ээ.	Сүүлийн жилүүдэд интернэт худалдааны салбар идэвхжиж, тэр хэрээр төрөлжсөн платформ, хүргэлтийн үйлчилгээнүүд ч олшрох болов. Гэвч санаанд нийцэх нь тийм ч олон биш. Тэгвэл хүргэлтийн үйлчилгээг дэд бүтцийн тусламжтайгаар илүү үр дүнтэй болгож, сонголтыг тань нэмэхээр өнгөрсөн долоо хоногт “PP Box” ухаалаг хайрцгийн үйлчилгээ шинээр нээлтээ хийжээ. Улаанбаатарт л гэхэд 400 байршилд тавигдсан “PP Box”-ыг ашиглан та захиалсан бараагаа хүссэн үедээ очоод төвөггүйхэн авах боломжтой аж. Хүргэлтийн шинэ соёлтой илүү дэлгэрэнгүй танилцъя. "PickPack" компани нь худалдааны бизнес эрхлэгчдэд зориулсан 3PL Fulfillment Center буюу бараа бүтээгдэхүүний хадгалалт, ангилалт, захиалга бэлтгэл, хүргэлтийн үйлчилгээг технологийн шийдлээр мэргэжлийн өндөр түвшинд, цогц байдлаар гүйцэтгэдэгээрээ онцлог. Тэдний Монголд анхлан нэвтрүүлж буй “PP Box” үйлчилгээ нь хэрэглэгчдэд илгээмж явуулах, хүлээн авах, хадгалахад нь тусалж, үйл явцыг нь хурдан бөгөөд хялбар болгох ухаалаг хайрцаг ажээ. > Санал болгох: PickPack - Агуулалт, ангилалт, хүргэлтийн цогц шийдэл > > Unread Media ### Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? Хувь хэрэглэгчид:Хүргэлтээр бүтээгдэхүүн авах үед захиалсан бараагаа хэзээ ирэхийг нь мэдэхгүй өдөржин хүлээх, байхгүй хойгуур ирчих вий хэмээн санаа зовсондоо гэр, оффисоосоо гарч чадахгүй тушигдах үе олон тохиолддог. Ийм үед “PP Box” асуудлыг төвөггүй шийдэж өгөх аж. “PP Box” нь интернэт болон уламжлалт худалдааны салбаруудад тулгамдаад буй замын түгжрэл болон бусад хүргэлтийн асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор хайрцаг хооронд илгээмж явуулах, хүссэн үедээ илгээмжээ хүлээн авах, шаардлагатай тохиолдолд мөн илгээмж хадгалах үндсэн гурван үйлдэл бүхий ухаалаг хайрцгийн шийдлийг бизнес эрхлэгчдэд санал болгож буй. Бизнес эрхлэгчид:Интернэт худалдаа болон бусад бүх төрлийн худалдааны бизнес эрхлэгч танд хүргэлтийн ухаалаг шийдэл, найдвартай түнш хэрэгтэй байгаа бол “PP Box” үйлчилгээг сонгож ухаалаг хайрцгаар дамжуулан цаг зав, энергиэ бодитоор хэмнэх боломжтой. ### Үндсэн гурван үйлчилгээ * Илгээмж авах – Хүргэлтээ биш заваа хүлээ Илгээмжээ гэртээ, ажил дээрээ хүргүүлэх гэтэл цаг зав таарахгүй бол өөрт ойр байрлах “PP Box” руу илгээмжээ хүргүүлэн хүссэн цагтаа очиж авах боломжтой. “PP Box” нь Улаанбаатарт дэлгүүр, худалдааны төв, оффис зэрэг 400 цэгт, мөн Дархан, Эрдэнэт хотуудад байршиж буй. Тун удахгүй 21 аймагт үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэн хүргэлтийн цогц шийдлийг санал болгох ажээ. * Илгээмжээ хадгалуулах - Хэрэг гарвал хэзээд тусална Найздаа, гэрийнхэндээ, эсвэл хэн нэгэнд ямар нэг зүйл үлдээх, дамжуулах шаардлага бидэнд бишгүй олон гардаг. Энэ тохиолдолд “PP Box” таны найдвартай “хамтрагч” байж чадна. Та уг ухаалаг хайрцагт хүссэн зүйлээ шаардлагатай хугацаагаар хадгалуулж, хүлээн авагч нь авсан эсэхийг гар утсаараа хянах боломжтой. * Илгээмж явуулах – Хүссэн зүйлээ “PP Box”-оор илгээ Их хотын түгжрэлд үнэтэй цаг заваа үрэлгүйгээр өөрт ойр байрлах “PP Box”-оор дамжуулан илгээмж илгээж болно. Дээр хэлсэнчлэн Улаанбаатар хот төдийгүй, Эрдэнэт, Дархан хотуудад уг хайрцаг байршсан. Хамгийн гоё нь илгээгч, хүлээн авагч талууд илгээмжээ хаана явж байгаа, хэзээ хүргэгдэхийг нь гар утаснаасаа бүрэн хянах боломжтой. ### бизнес эрхлэгчид хэрхэн ашиглах вэ? Бизнес эрхлэгчид “PP Box”-ыг ашиглан хүргэлт захиалгын үйл явцаа хялбаршуулах бүрэн боломжтой. Бизнес эрхлэгчийн зүгээс: * Эхлээд "PickPack" системд бүртгүүлж орно. * Ингэснээр бараа бүтээгдэхүүн, илгээмж илгээх, очиж авах, захиалга өгөх боломжтой. * Өөрийн онлайн дэлгүүр, платформ, системээ "PickPack"-ийн системтэй холбоно. * Захиалга "PickPack" системд орж ирнэ. "PickPack"-ийн зүгээс: * Захиалгыг тань мэргэжлийн баг хурдан шуурхай савлаж баглан хүргэлтэд бэлэн болгоно. * Системд тооцоологдсон хүргэлтийн өдрийн дагуу илгээмж хүргэгдэнэ. ### Ямар давуу тал онцлогтой вэ? * Ашиглахад маш энгийн, ойлгомжтой. * Өөрт ойр байрлах “PP Box”-оо алсаас захиалж хүргэлтийн ажилтан болон танд илгээмж үлдээх гэж байгаа хүнд бараа хийх кодоо явуулахад л хангалттай. Таны барааг таниас өөр хэн ч авахгүй. * Онлайнаар захиалсан бараагаа буцааж болно. “PP Box”-ын хайрцгаар дамжуулан бараа буцаах, солих үйлдлийг хялбархан шийдэх боломжтой. * Хүргэлтийн хүнд гэрийн хаягаа зааж өгөх дургүй эсхүл гараас гарт хүргэлт авахаас төвөгшөөдөг бол “PP Box” хамгийн зөв сонголт болно. * Бусад хэрэгцээт үйлчилгээг санал болгодог. Жишээлбэл: - Миний PP Box буюу дараа төлбөрт (түрээсийн) үйлчилгээ - Лояалти, урамшууллын хөтөлбөр ### хэрхэн ашиглах вэ? “PP Box” аппликейшнээ татаад гар утасны Location Service-ээ асааснаар өөрт ойр байрлах “PP Box”-уудын байршлыг харах боломжтой. Мөн “PP Box”-ын дэлгэцээр дамжуулан шууд захиалга үүсгэж бараа хадгалах болон явуулах үйлчилгээг хялбархан авч болно. Хэрав та өөрөө очиж захиалах боломжгүй бол гар утасны аппликейшнээрээ дамжуулан илгээмж хадгалах, явуулах үйлчилгээг урьдчилан захиалж болох юм. Апп татах: iOS \| Android ### Сайжруулж болох зүйлс “PickPack” компани нь одоогоор Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт хотуудад үйл ажиллгаагаа нэвтрүүлээд байгаа бөгөөд 21 аймагт үйлчилгээгээ амжилттай хэрэгжүүлбэл хот хоорондын тээвэрлэлт, хүргэлтийн үйлчилгээнд томоохон дэвшил авчрах биз ээ.
https://unread.today/c/techworm-miele	Techworm		2021-11-23T00:00:00	11 сарын 23, 2021	Miele: Герман стандартын өндөр чанартай цахилгаан хэрэгслүүдийг онцлох нь + Урамшуулал	<div class="article-body"> <h2>Илтэд мэдэгдэхгүй байж болох ч цаагуураа бидний амьдралын чанартай ихээхэн нөлөөтэй байдаг зүйл бол гэр ахуйн бүтээгдэхүүн, хэрэгслүүд. Цар тахлын улмаас гэртээ өнгөрүүлэх цаг ихэссэнээр хүмүүс үүнийг илүүтэй мэдрэх болсон биз ээ. Шинэ жилийн баяр дөхөж, хэн хүнгүй л ирэх онд гэр орондоо илүү тухтай, илүү таатай орчин бүрдүүлэхийг хүсдэг энэ цаг мөчид бид Герман стандартын охь дээж болсон Miele брэндийн зарим бүтээгдэхүүнийг онцолж, зарласан урамшууллыг нь танилцуулж байна.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Яагаад Miele-ийг сонгох хэрэгтэй вэ?<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/745916a8-a27f-491d-9cde-cafd203944e2/ae3d0882636f1637b72e630d856794c2.png"></p><p></p><p><br></p><p>Miele брэнд нь 1899 онд Герман улсад үүсгэн байгуулагдсан, дээд зэрэглэлийн цахилгаан ба гэр ахуйн бараа үйлдвэрлэгч компани юм. 122 гаруй жилийн түүхтэй гэдэг нь л Miele-д итгэж, цахилгаан хэрэгсэлд нь найдаж болох баталгаа гэж болно. Уг брэндийн чанар, технологи хамгийн шилдэгт тооцогддогийн учир нь: </p> <ul><li>Miele-ийн бүтээгдэхүүн 20 жилийн дундаж хэрэглээтэй тэнцэх туршилтыг давсан герман инженерчлэлээр хийгддэг. </li><li>Бүтээгдэхүүний эд ангийн 80-90 хувь нь Германд үйлдвэрлэгдэж угсрагддаг цор ганц брэнд. </li><li>Лабораторийнхаа дэргэд химийн тусгай үйлдвэртэй. Тэрхүү үйлдвэртээ бүх бараа бүтээгдэхүүндээ зориулан цэвэрлэгээний шингэн, нунтаг бодисуудыг үйлдвэрлэдэг. </li><li>Олон улсын чанарын стандартыг анхлан тогтоодгийг нотлох сертификатууд нь тэдний номер нэг гэдгийн баталгаа. </li><li>20 гаруй жилийн баталгаат хугацааг амлаж, засвар үйлчилгээг хэрэглэгчийн хүссэн хугацаанд хийж өгдөг.</li><li>Тэд анх гарч ирэхдээ л "Immer besser" буюу үргэлж шилдэг нь байна гэдэг амлалтыг өгсөн бөгөөд одоог хүртэл үргэлж анхдагч, шилдэг нь байсаар байна. </li></ul><h1><b>ОНЦЛОХ ЦАХИЛГААН ХЭРЭГСЛҮҮД</b><br></h1><p>Miele брэнд гал тогоо болон угаалгын өрөөн дэх бүх төрлийн гэр ахуйн цахилгаан барааг чанар стандартын дагуу өндөр чанартай үйлдвэрлэдэг ч угаалгын машин, аяга угаагч, тоос сорогч нь илүүтэй олонд танигджээ. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Угаалгын машин<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/745916a8-a27f-491d-9cde-cafd203944e2/f7baf2f7c074dc22dc0cc3a75469b5fb.jpg"></p><p><br>Miele угаалгын машины "Honeycomb drum" сертификатыг зөвхөн эзэмшдэг цор ганц брэнд. Энгийнээр тайлбарлавал, угаалгын машины дотор хэсгийг хүрд гэх бөгөөд хүрд нь зөгийн үүр (honeycomb) шиг олон талст хэлбэртэй. Ийнхүү хувцас угаах үед хүрд болон угааж буй хувцасны хооронд нимгэн усан бүрхүүл үүсэх бөгөөд хувцсыг илүү зөөлнөөр угаан хувцасны чанарыг алдагдуулахгүй, эдэлгээг урт хугацаанд хадгалах нөхцөлийг бүрдүүлж өгдөг. Түүнчлэн Miele-ийн угаалгын машинд ноос, ноолуур, силк, өд сөдөн эдлэл угаах горим байдаг тул хими цэвэрлэгээ явах ч шаардлагагүй юм. Мөн Рейн-Ваалын Техникийн Их Сургуулиас Miele-ийн угаалгын машины халдваргүйжүүлэх горим нь хувцас эдлэлийн вирусыг 99.9 хувь ангижруулах чадвартай хэмээн сертификат олгосон байдаг аж.<br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Аяга таваг угаагч<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/745916a8-a27f-491d-9cde-cafd203944e2/803fad8012541d4ebf8b9b135dd4979e.jpg"></p><p><br>Miele аяга таваг угаагчиндаа "eco feedback" гэдэг функцийг нэмж өгсөн нь ус, цахилгааны хэрэглээг хянах боломжийг олгодог байна. Тухайлбал, эко горимд аяга таваг угаахад зургаан литр ус зарцуулагддаг нь тэр хэмжээний аяга тавгийг гараар угааснаас маш бага хэмжээний ус зарцуулж буй үзүүлэлт гэнэ. 2020 онд Рейн-Ваалын Техникийн Их Сургуулиас Miele-ийн аяга таваг угаагч нь нян бактерийг 99.9 хувь устгадаг болохыг батлан эрүүл ахуйн гэрчилгээ мөн олгож байжээ. Харин 2021 онд Albstadt-Sigmaringen их сургуулийн бие даасан институтээс Miele-ийн аяга таваг угаагч нь хеликобактериас корона вирус хүртэлх бүх төрлийн нян, бактер, вирусийг 99.9 хувь устгах чадвартайг нотлон Алтан вирусын тамга олгосон байна. Ингэснээр Miele нь Алтан вирусын тамгыг хүртсэн анхны бөгөөд цорын ганц компани болсон бөгөөд аяга таваг угаагчийн зах зээлд тэргүүлж байна. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Тоос сорогч <div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/745916a8-a27f-491d-9cde-cafd203944e2/845eb573d4fb165ed9a5264cd1ff85ea.jpg"></p><p><br>Miele нь утастай, утасгүй гэсэн хоёр төрлийн тоос сорогчтой. Утастай тоос сорогч нь нэг удаагийн хэрэглээний, 4.5 литрийн багтаамж бүхий ууттай. Тоос сорогчийн шүүлтүүрийн систем нь сорж байгаа тоос, тоосонцрыг 99.9 хувь хүртэл шүүж, эргээд цэвэршүүлж гаргадаг аж. Харин утасгүй тоос сорогч нь зайгаар ажилладаг бөгөөд хэзээ ч, хаана ч, яаж ч хэрэглэж болдог давуу талтай. Жишээ нь, дээд давхрынхаа шатыг, машиныхаа бүрээсийг, цонхныхоо хөшгийн тоосыг соруулах гээд төрөл бүрээр ашиглаж болно.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Герман стандартыг Монголд</h3><p>"Бодь-Электроникс" компани нь 2008 онд Miele брэндийг Монголын зах зээлд нэвтрүүлж байсан түүхтэй. Жил ирэх тусам хэрэглэгчдийнх нь эрэлт хэрэгцээ өсөн нэмэгдэж, хэрэглэгчдэдээ илүү ойртох, шинэ салбараа нээх шаардлага бий болсон тул тэд өнгөрөгч 11 дүгээр сарын нэгэнд Имарт дэлгүүрийн Хан-Уул дүүрэг дэх салбарт шинэ салбараа нээгээд байгаа юм. Тэд хоёр дахь салбарынхаа нээлтэд зориулан 11 сарын баасан, бямба, ням гарагуудад хэд хэдэн урамшуулал зарлажээ:</p> <ul><li>Тоос сорогч авсан тохиолдолд бэлгэнд нь дөрвөн нэмэлт уут, хоёр филтер дагалдана. </li><li>Угаалгын машин, хатаагчтай нь хосоор нь авсан тохиолдолд зориулалтын угаалгын цэвэрлэгээний бодис, эсвэл хатаагчийн үнэртүүлэгчийг бэлгэнд өгнө.</li><li>Том хэмжээний төхөөрөмж авсан тохиолдолд төхөөрөмжийнх нь цэвэрлэгээний бодисыг дагалдуулан өгнө.</li><li>Мөн 50 сая төгрөгөөс дээш үнийн дүнтэй худалдан авалт хийсэн тохиолдолд таван хувийн хямдрал үзүүлнэ.</li></ul><p>Тэд албан ёсны эрхтэй байгууллагын хувьд бүхий л төрлийн угсралт, засвар үйлчилгээг үзүүлдэг. Хэдийгээр тэд бараа бүтээгдэхүүндээ гурван жилийн баталгаа олгодог ч баталгааны хугацаа дууссан, дуусаагүйг үл харгалзан авсан бараанд тань ямар нэгэн асуудал үүссэн тохиолдолд хэзээд туслахад бэлэн байдаг. Мөн Miele бүх бараа бүтээгдэхүүнээ гаргаснаас хойш сэлбэгийг нь 15 жилийн турш үйлдвэрлэдэг тул хэзээ ч сэлбэг тасрах асуудал үүсдэггүйг дуулгая.<br></p> </div>	Илтэд мэдэгдэхгүй байж болох ч цаагуураа бидний амьдралын чанартай ихээхэн нөлөөтэй байдаг зүйл бол гэр ахуйн бүтээгдэхүүн, хэрэгслүүд. Цар тахлын улмаас гэртээ өнгөрүүлэх цаг ихэссэнээр хүмүүс үүнийг илүүтэй мэдрэх болсон биз ээ. Шинэ жилийн баяр дөхөж, хэн хүнгүй л ирэх онд гэр орондоо илүү тухтай, илүү таатай орчин бүрдүүлэхийг хүсдэг энэ цаг мөчид бид Герман стандартын охь дээж болсон Miele брэндийн зарим бүтээгдэхүүнийг онцолж, зарласан урамшууллыг нь танилцуулж байна. Яагаад Miele-ийг сонгох хэрэгтэй вэ? Miele брэнд нь 1899 онд Герман улсад үүсгэн байгуулагдсан, дээд зэрэглэлийн цахилгаан ба гэр ахуйн бараа үйлдвэрлэгч компани юм. 122 гаруй жилийн түүхтэй гэдэг нь л Miele-д итгэж, цахилгаан хэрэгсэлд нь найдаж болох баталгаа гэж болно. Уг брэндийн чанар, технологи хамгийн шилдэгт тооцогддогийн учир нь: Miele-ийн бүтээгдэхүүн 20 жилийн дундаж хэрэглээтэй тэнцэх туршилтыг давсан герман инженерчлэлээр хийгддэг. Бүтээгдэхүүний эд ангийн 80-90 хувь нь Германд үйлдвэрлэгдэж угсрагддаг цор ганц брэнд. Лабораторийнхаа дэргэд химийн тусгай үйлдвэртэй. Тэрхүү үйлдвэртээ бүх бараа бүтээгдэхүүндээ зориулан цэвэрлэгээний шингэн, нунтаг бодисуудыг үйлдвэрлэдэг. Олон улсын чанарын стандартыг анхлан тогтоодгийг нотлох сертификатууд нь тэдний номер нэг гэдгийн баталгаа. 20 гаруй жилийн баталгаат хугацааг амлаж, засвар үйлчилгээг хэрэглэгчийн хүссэн хугацаанд хийж өгдөг. Тэд анх гарч ирэхдээ л "Immer besser" буюу үргэлж шилдэг нь байна гэдэг амлалтыг өгсөн бөгөөд одоог хүртэл үргэлж анхдагч, шилдэг нь байсаар байна. ОНЦЛОХ ЦАХИЛГААН ХЭРЭГСЛҮҮД Miele брэнд гал тогоо болон угаалгын өрөөн дэх бүх төрлийн гэр ахуйн цахилгаан барааг чанар стандартын дагуу өндөр чанартай үйлдвэрлэдэг ч угаалгын машин, аяга угаагч, тоос сорогч нь илүүтэй олонд танигджээ. Угаалгын машин Miele угаалгын машины "Honeycomb drum" сертификатыг зөвхөн эзэмшдэг цор ганц брэнд. Энгийнээр тайлбарлавал, угаалгын машины дотор хэсгийг хүрд гэх бөгөөд хүрд нь зөгийн үүр (honeycomb) шиг олон талст хэлбэртэй. Ийнхүү хувцас угаах үед хүрд болон угааж буй хувцасны хооронд нимгэн усан бүрхүүл үүсэх бөгөөд хувцсыг илүү зөөлнөөр угаан хувцасны чанарыг алдагдуулахгүй, эдэлгээг урт хугацаанд хадгалах нөхцөлийг бүрдүүлж өгдөг. Түүнчлэн Miele-ийн угаалгын машинд ноос, ноолуур, силк, өд сөдөн эдлэл угаах горим байдаг тул хими цэвэрлэгээ явах ч шаардлагагүй юм. Мөн Рейн-Ваалын Техникийн Их Сургуулиас Miele-ийн угаалгын машины халдваргүйжүүлэх горим нь хувцас эдлэлийн вирусыг 99.9 хувь ангижруулах чадвартай хэмээн сертификат олгосон байдаг аж. Аяга таваг угаагч Miele аяга таваг угаагчиндаа "eco feedback" гэдэг функцийг нэмж өгсөн нь ус, цахилгааны хэрэглээг хянах боломжийг олгодог байна. Тухайлбал, эко горимд аяга таваг угаахад зургаан литр ус зарцуулагддаг нь тэр хэмжээний аяга тавгийг гараар угааснаас маш бага хэмжээний ус зарцуулж буй үзүүлэлт гэнэ. 2020 онд Рейн-Ваалын Техникийн Их Сургуулиас Miele-ийн аяга таваг угаагч нь нян бактерийг 99.9 хувь устгадаг болохыг батлан эрүүл ахуйн гэрчилгээ мөн олгож байжээ. Харин 2021 онд Albstadt-Sigmaringen их сургуулийн бие даасан институтээс Miele-ийн аяга таваг угаагч нь хеликобактериас корона вирус хүртэлх бүх төрлийн нян, бактер, вирусийг 99.9 хувь устгах чадвартайг нотлон Алтан вирусын тамга олгосон байна. Ингэснээр Miele нь Алтан вирусын тамгыг хүртсэн анхны бөгөөд цорын ганц компани болсон бөгөөд аяга таваг угаагчийн зах зээлд тэргүүлж байна. Тоос сорогч Miele нь утастай, утасгүй гэсэн хоёр төрлийн тоос сорогчтой. Утастай тоос сорогч нь нэг удаагийн хэрэглээний, 4.5 литрийн багтаамж бүхий ууттай. Тоос сорогчийн шүүлтүүрийн систем нь сорж байгаа тоос, тоосонцрыг 99.9 хувь хүртэл шүүж, эргээд цэвэршүүлж гаргадаг аж. Харин утасгүй тоос сорогч нь зайгаар ажилладаг бөгөөд хэзээ ч, хаана ч, яаж ч хэрэглэж болдог давуу талтай. Жишээ нь, дээд давхрынхаа шатыг, машиныхаа бүрээсийг, цонхныхоо хөшгийн тоосыг соруулах гээд төрөл бүрээр ашиглаж болно. Герман стандартыг Монголд "Бодь-Электроникс" компани нь 2008 онд Miele брэндийг Монголын зах зээлд нэвтрүүлж байсан түүхтэй. Жил ирэх тусам хэрэглэгчдийнх нь эрэлт хэрэгцээ өсөн нэмэгдэж, хэрэглэгчдэдээ илүү ойртох, шинэ салбараа нээх шаардлага бий болсон тул тэд өнгөрөгч 11 дүгээр сарын нэгэнд Имарт дэлгүүрийн Хан-Уул дүүрэг дэх салбарт шинэ салбараа нээгээд байгаа юм. Тэд хоёр дахь салбарынхаа нээлтэд зориулан 11 сарын баасан, бямба, ням гарагуудад хэд хэдэн урамшуулал зарлажээ: Тоос сорогч авсан тохиолдолд бэлгэнд нь дөрвөн нэмэлт уут, хоёр филтер дагалдана. Угаалгын машин, хатаагчтай нь хосоор нь авсан тохиолдолд зориулалтын угаалгын цэвэрлэгээний бодис, эсвэл хатаагчийн үнэртүүлэгчийг бэлгэнд өгнө. Том хэмжээний төхөөрөмж авсан тохиолдолд төхөөрөмжийнх нь цэвэрлэгээний бодисыг дагалдуулан өгнө. Мөн 50 сая төгрөгөөс дээш үнийн дүнтэй худалдан авалт хийсэн тохиолдолд таван хувийн хямдрал үзүүлнэ. Тэд албан ёсны эрхтэй байгууллагын хувьд бүхий л төрлийн угсралт, засвар үйлчилгээг үзүүлдэг. Хэдийгээр тэд бараа бүтээгдэхүүндээ гурван жилийн баталгаа олгодог ч баталгааны хугацаа дууссан, дуусаагүйг үл харгалзан авсан бараанд тань ямар нэгэн асуудал үүссэн тохиолдолд хэзээд туслахад бэлэн байдаг. Мөн Miele бүх бараа бүтээгдэхүүнээ гаргаснаас хойш сэлбэгийг нь 15 жилийн турш үйлдвэрлэдэг тул хэзээ ч сэлбэг тасрах асуудал үүсдэггүйг дуулгая.	Илтэд мэдэгдэхгүй байж болох ч цаагуураа бидний амьдралын чанартай ихээхэн нөлөөтэй байдаг зүйл бол гэр ахуйн бүтээгдэхүүн, хэрэгслүүд. Цар тахлын улмаас гэртээ өнгөрүүлэх цаг ихэссэнээр хүмүүс үүнийг илүүтэй мэдрэх болсон биз ээ. Шинэ жилийн баяр дөхөж, хэн хүнгүй л ирэх онд гэр орондоо илүү тухтай, илүү таатай орчин бүрдүүлэхийг хүсдэг энэ цаг мөчид бид Герман стандартын охь дээж болсон Miele брэндийн зарим бүтээгдэхүүнийг онцолж, зарласан урамшууллыг нь танилцуулж байна. ### Яагаад Miele-ийг сонгох хэрэгтэй вэ? Miele брэнд нь 1899 онд Герман улсад үүсгэн байгуулагдсан, дээд зэрэглэлийн цахилгаан ба гэр ахуйн бараа үйлдвэрлэгч компани юм. 122 гаруй жилийн түүхтэй гэдэг нь л Miele-д итгэж, цахилгаан хэрэгсэлд нь найдаж болох баталгаа гэж болно. Уг брэндийн чанар, технологи хамгийн шилдэгт тооцогддогийн учир нь: * Miele-ийн бүтээгдэхүүн 20 жилийн дундаж хэрэглээтэй тэнцэх туршилтыг давсан герман инженерчлэлээр хийгддэг. * Бүтээгдэхүүний эд ангийн 80-90 хувь нь Германд үйлдвэрлэгдэж угсрагддаг цор ганц брэнд. * Лабораторийнхаа дэргэд химийн тусгай үйлдвэртэй. Тэрхүү үйлдвэртээ бүх бараа бүтээгдэхүүндээ зориулан цэвэрлэгээний шингэн, нунтаг бодисуудыг үйлдвэрлэдэг. * Олон улсын чанарын стандартыг анхлан тогтоодгийг нотлох сертификатууд нь тэдний номер нэг гэдгийн баталгаа. * 20 гаруй жилийн баталгаат хугацааг амлаж, засвар үйлчилгээг хэрэглэгчийн хүссэн хугацаанд хийж өгдөг. * Тэд анх гарч ирэхдээ л "Immer besser" буюу үргэлж шилдэг нь байна гэдэг амлалтыг өгсөн бөгөөд одоог хүртэл үргэлж анхдагч, шилдэг нь байсаар байна. ОНЦЛОХ ЦАХИЛГААН ХЭРЭГСЛҮҮД Miele брэнд гал тогоо болон угаалгын өрөөн дэх бүх төрлийн гэр ахуйн цахилгаан барааг чанар стандартын дагуу өндөр чанартай үйлдвэрлэдэг ч угаалгын машин, аяга угаагч, тоос сорогч нь илүүтэй олонд танигджээ. ### Угаалгын машин Miele угаалгын машины "Honeycomb drum" сертификатыг зөвхөн эзэмшдэг цор ганц брэнд. Энгийнээр тайлбарлавал, угаалгын машины дотор хэсгийг хүрд гэх бөгөөд хүрд нь зөгийн үүр (honeycomb) шиг олон талст хэлбэртэй. Ийнхүү хувцас угаах үед хүрд болон угааж буй хувцасны хооронд нимгэн усан бүрхүүл үүсэх бөгөөд хувцсыг илүү зөөлнөөр угаан хувцасны чанарыг алдагдуулахгүй, эдэлгээг урт хугацаанд хадгалах нөхцөлийг бүрдүүлж өгдөг. Түүнчлэн Miele-ийн угаалгын машинд ноос, ноолуур, силк, өд сөдөн эдлэл угаах горим байдаг тул хими цэвэрлэгээ явах ч шаардлагагүй юм. Мөн Рейн-Ваалын Техникийн Их Сургуулиас Miele-ийн угаалгын машины халдваргүйжүүлэх горим нь хувцас эдлэлийн вирусыг 99.9 хувь ангижруулах чадвартай хэмээн сертификат олгосон байдаг аж. ### Аяга таваг угаагч Miele аяга таваг угаагчиндаа "eco feedback" гэдэг функцийг нэмж өгсөн нь ус, цахилгааны хэрэглээг хянах боломжийг олгодог байна. Тухайлбал, эко горимд аяга таваг угаахад зургаан литр ус зарцуулагддаг нь тэр хэмжээний аяга тавгийг гараар угааснаас маш бага хэмжээний ус зарцуулж буй үзүүлэлт гэнэ. 2020 онд Рейн-Ваалын Техникийн Их Сургуулиас Miele-ийн аяга таваг угаагч нь нян бактерийг 99.9 хувь устгадаг болохыг батлан эрүүл ахуйн гэрчилгээ мөн олгож байжээ. Харин 2021 онд Albstadt-Sigmaringen их сургуулийн бие даасан институтээс Miele-ийн аяга таваг угаагч нь хеликобактериас корона вирус хүртэлх бүх төрлийн нян, бактер, вирусийг 99.9 хувь устгах чадвартайг нотлон Алтан вирусын тамга олгосон байна. Ингэснээр Miele нь Алтан вирусын тамгыг хүртсэн анхны бөгөөд цорын ганц компани болсон бөгөөд аяга таваг угаагчийн зах зээлд тэргүүлж байна. ### Тоос сорогч Miele нь утастай, утасгүй гэсэн хоёр төрлийн тоос сорогчтой. Утастай тоос сорогч нь нэг удаагийн хэрэглээний, 4.5 литрийн багтаамж бүхий ууттай. Тоос сорогчийн шүүлтүүрийн систем нь сорж байгаа тоос, тоосонцрыг 99.9 хувь хүртэл шүүж, эргээд цэвэршүүлж гаргадаг аж. Харин утасгүй тоос сорогч нь зайгаар ажилладаг бөгөөд хэзээ ч, хаана ч, яаж ч хэрэглэж болдог давуу талтай. Жишээ нь, дээд давхрынхаа шатыг, машиныхаа бүрээсийг, цонхныхоо хөшгийн тоосыг соруулах гээд төрөл бүрээр ашиглаж болно. ### Герман стандартыг Монголд "Бодь-Электроникс" компани нь 2008 онд Miele брэндийг Монголын зах зээлд нэвтрүүлж байсан түүхтэй. Жил ирэх тусам хэрэглэгчдийнх нь эрэлт хэрэгцээ өсөн нэмэгдэж, хэрэглэгчдэдээ илүү ойртох, шинэ салбараа нээх шаардлага бий болсон тул тэд өнгөрөгч 11 дүгээр сарын нэгэнд Имарт дэлгүүрийн Хан-Уул дүүрэг дэх салбарт шинэ салбараа нээгээд байгаа юм. Тэд хоёр дахь салбарынхаа нээлтэд зориулан 11 сарын баасан, бямба, ням гарагуудад хэд хэдэн урамшуулал зарлажээ: * Тоос сорогч авсан тохиолдолд бэлгэнд нь дөрвөн нэмэлт уут, хоёр филтер дагалдана. * Угаалгын машин, хатаагчтай нь хосоор нь авсан тохиолдолд зориулалтын угаалгын цэвэрлэгээний бодис, эсвэл хатаагчийн үнэртүүлэгчийг бэлгэнд өгнө. * Том хэмжээний төхөөрөмж авсан тохиолдолд төхөөрөмжийнх нь цэвэрлэгээний бодисыг дагалдуулан өгнө. * Мөн 50 сая төгрөгөөс дээш үнийн дүнтэй худалдан авалт хийсэн тохиолдолд таван хувийн хямдрал үзүүлнэ. Тэд албан ёсны эрхтэй байгууллагын хувьд бүхий л төрлийн угсралт, засвар үйлчилгээг үзүүлдэг. Хэдийгээр тэд бараа бүтээгдэхүүндээ гурван жилийн баталгаа олгодог ч баталгааны хугацаа дууссан, дуусаагүйг үл харгалзан авсан бараанд тань ямар нэгэн асуудал үүссэн тохиолдолд хэзээд туслахад бэлэн байдаг. Мөн Miele бүх бараа бүтээгдэхүүнээ гаргаснаас хойш сэлбэгийг нь 15 жилийн турш үйлдвэрлэдэг тул хэзээ ч сэлбэг тасрах асуудал үүсдэггүйг дуулгая.
https://unread.today/c/techworm-frontier-fintech-summit	Techworm	Unread Today	2021-11-24T00:00:00	11 сарын 24, 2021	Финтекийн талаар хэлэлцэх талбар: Frontier Fintech Summit 2021	<div class="article-body"> <h2>Хэдхэн жилийн өмнө бид хэтэвч, картгүй л бол ямар ч төлбөр тооцоо хийж, үйлчилгээ авах боломжгүй байсан бол өдгөө энэ бүхэн ердийн үзэгдэл болжээ. Энэ бол хиймэл оюун, блокчейн, дата зэргийг ашиглан санхүүгийн үйлчилгээг финтек салбар асар хурдтай хөгжиж буйн энгийн жишээ юм. Бид энэхүү нийтлэлээрээ финтек гэж юу болох, Монгол дахь финтек салбарын сорилт, хуулийн зохицуулалтын талаар хөндөхөөс гадна Монголын Финтекийн Холбооноос 11 дүгээр сарын 24, 25-нд зохион байгуулж буй "Frontier Fintech Summit 2021" арга хэмжээний талаар мэдээлэл хүргэе.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Финтек салбар гэж юу вэ?</h3><p></p><p>Финтек (Fintech) гэдэг нь Financial Technology буюу санхүүгийн технологи гэсэн үгийн товчлол. Финтек салбарын аливаа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нь хямд, хялбар, хүртээмжтэй байж, цаг хугацаа хэмнэн, эцсийн дүндээ хэрэглэгчийн амьдралыг энгийн, амар болгодгоороо уламжлалт бизнесээс ялгарч, эдийн засгийн өсөлтийн хөшүүрэг болдог.</p><p>2021 оны байдлаар дэлхийн 2.5 тэрбум хүн бичил санхүүгийн үйлчилгээг дижитал хэлбэрээр авч байгаа ба 2026 он гэхэд энэ тоо 4.2 тэрбум болж өсөх төлөвтэй байна гэж "Juniper Research"-өөс мэдээлжээ. Түүнчлэн санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллагуудын 75 хувь нь финтектэй холбоотой ажлын байр шинээр бий болгож байгааг онцолсон байна.<br></p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/52cc4ee2714231608ff9a53fd46dabda.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Монголын өнөөгийн финтек салбарын нөхцөл байдал</h3><p></p><p>Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2020 оны арван хоёрдугаар сард гаргасан тайланд Монгол Улсад финтекийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг 40 орчим байгууллага байгаа аж. Эдгээр нь санхүүгийн үйлчилгээ, зээлийн үйлчилгээ, хөрөнгө оруулалтын сан, crowdfunding, крипто бирж зэрэг олон чиглэлээр төрөлжиж буй. </p><p>Монголын зах зээлд финтек бизнес моделийг анхлан нэвтрүүлэгч байгууллага бол <a href="https://unread.today/c/964" target="_blank">ЛэндМН</a> ББСБ юм. Энэхүү үйлчилгээг бид “Techworm” буландаа онцолж байсан билээ. Тэд 2018 оноос LendMN аппликэйшнээрээ дамжуулан хэрэглээний бичил зээлийн үйлчилгээг үзүүлж эхэлсэн бөгөөд өдгөө 900 мянга гаруй харилцагчдад хүрч ажиллажээ. Мөн 2020 онд л гэхэд LendMN зээл авахад зарцуулах байсан 1.5 тэрбум төгрөг, 31.8 жил/цагийг хэмнэсэн гэсэн тооцоо гарчээ. <br></p><p>Түүнчлэн манай "Онцлох бизнес" буланд орж байсан <a href="https://unread.today/c/2064" target="_blank">Zeely</a>, <a href="https://unread.today/c/spotlight-storepay" target="_blank">Storepay</a> зэрэг олон компани финтек салбарт үйл ажиллагаагаа амжилттай явуулж байна. Монголын финтек компаниудын дараагийн алхам нь олон улсад гарах явдал бөгөөд хэд хэдэн компани гараагаа амжилттай тавьжээ. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/dc913cbf7365a38800f9afedddd52f7c.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Финтек салбарт тулгарч буй сорилт бэрхшээл, зохицуулалт</h3><p>Финтект суурилсан бизнесийн үйл ажиллагаа эдийн засгийн өсөлт дагуулж байгаа ч тоглогч олшрохын хэрээр эрсдэл нэмэгдэж буй. Тиймээс холбогдох зохицуулалт, хууль эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх хэрэгцээ шаардлага зүй ёсоор бий болж байна. Манай улсад одоогоор финтек салбартай холбогдох хэд хэдэн зохицуулалт хэрэгжиж байгаа аж. Тодруулбал: </p> <ul><li><b>Сэндбокс зохицуулалтын журам:</b> Энэ нь аливаа бизнест тусгай зөвшөөрөл, лиценз олгохоос өмнө тэдгээрийн шинээр нэвтрүүлж буй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг туршиж, бизнес моделийг сайн судалж үзсэний үндсэн дээр зах зээлд нэвтрүүлэх үйл явц юм. </li><li><b>Цахим мөнгө:</b> Одоогийн байдлаар Монгол банкнаас цахим мөнгөний үйлчилгээ эрхлэх зөвшөөрлийг Мобифинанс, Супер ап хэтэвч, Ардкредит, Эм Пи Эс Си, Инвескор хэтэвч, Хай пэймэнт солюшнс гэсэн зургаан байгууллага аваад байгаа юм. </li><li><b>Виртуал хөрөнгө:</b> Монгол улсад виртуал хөрөнгийн хууль эрх зүйн орчин одоогоор байхгүй тул иргэд сонгосон арилжааны сувгуудаа ашиглан виртуал хөрөнгө зарах, худалдан авах, хөрөнгө оруулах, олборлох зэргээр зах зээлд оролцож байна. </li></ul><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/4a8786827f9779262038694ec9dcc89d.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"Frontier fintech summit" арга хэмжээ</h3><p>Энэхүү арга хэмжээний хүрээнд финтек салбарын тоглогчид хэлэлцүүлэг өрнүүлж, тодорхой асуудлууд дээр шийдэл эрэлхийлэх юм. Тухайлбал, финтек салбарт тулгамдаж буй асуудлууд, блокчэйн, крипто зах зээл, мөн дижитал төлбөр тооцоо, банк зэрэг финтекийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, тэдгээрийг зохицуулах хууль, эрхзүйн шийдлүүдийн талаар хэлэлцэх юм. Мөн санхүүгийн технологийн салбарын хөгжил, шинэ үеийн технологийн талаар хэлэлцэн ирээдүйн чиг хандлагыг тодорхойлох аж.<br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/c147eef96cdef7f9f91d7e1228f012e1.jpg"></p><blockquote><p>Арга хэмжээ нь үнэ төлбөргүй бөгөөд та урьдчилан бүртгүүлэх шаардлагатай тул <a href="https://www.facebook.com/events/414918706680485/?acontext=%7B%22event_action_history%22%3A[%7B%22mechanism%22%3A%22search_results%22%2C%22surface%22%3A%22search%22%7D]%2C%22ref_notif_type%22%3Anull%7D" target="_blank">ЭНД</a> даран бүртгүүлэх боломжтой. Мөн дараах QR кодыг уншуулан нэвтрэх боломжтой. </p> <cite> </cite></blockquote><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/ffb80136ec36584528e0c42dd82453ea.jpeg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/1e626b43828137e4c8fc1a8e9e25a51b.jpg"></p> </div>	Хэдхэн жилийн өмнө бид хэтэвч, картгүй л бол ямар ч төлбөр тооцоо хийж, үйлчилгээ авах боломжгүй байсан бол өдгөө энэ бүхэн ердийн үзэгдэл болжээ. Энэ бол хиймэл оюун, блокчейн, дата зэргийг ашиглан санхүүгийн үйлчилгээг финтек салбар асар хурдтай хөгжиж буйн энгийн жишээ юм. Бид энэхүү нийтлэлээрээ финтек гэж юу болох, Монгол дахь финтек салбарын сорилт, хуулийн зохицуулалтын талаар хөндөхөөс гадна Монголын Финтекийн Холбооноос 11 дүгээр сарын 24, 25-нд зохион байгуулж буй "Frontier Fintech Summit 2021" арга хэмжээний талаар мэдээлэл хүргэе. Финтек салбар гэж юу вэ? Финтек (Fintech) гэдэг нь Financial Technology буюу санхүүгийн технологи гэсэн үгийн товчлол. Финтек салбарын аливаа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нь хямд, хялбар, хүртээмжтэй байж, цаг хугацаа хэмнэн, эцсийн дүндээ хэрэглэгчийн амьдралыг энгийн, амар болгодгоороо уламжлалт бизнесээс ялгарч, эдийн засгийн өсөлтийн хөшүүрэг болдог. 2021 оны байдлаар дэлхийн 2.5 тэрбум хүн бичил санхүүгийн үйлчилгээг дижитал хэлбэрээр авч байгаа ба 2026 он гэхэд энэ тоо 4.2 тэрбум болж өсөх төлөвтэй байна гэж "Juniper Research"-өөс мэдээлжээ. Түүнчлэн санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллагуудын 75 хувь нь финтектэй холбоотой ажлын байр шинээр бий болгож байгааг онцолсон байна. Монголын өнөөгийн финтек салбарын нөхцөл байдал Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2020 оны арван хоёрдугаар сард гаргасан тайланд Монгол Улсад финтекийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг 40 орчим байгууллага байгаа аж. Эдгээр нь санхүүгийн үйлчилгээ, зээлийн үйлчилгээ, хөрөнгө оруулалтын сан, crowdfunding, крипто бирж зэрэг олон чиглэлээр төрөлжиж буй. Монголын зах зээлд финтек бизнес моделийг анхлан нэвтрүүлэгч байгууллага бол ЛэндМН ББСБ юм. Энэхүү үйлчилгээг бид “Techworm” буландаа онцолж байсан билээ. Тэд 2018 оноос LendMN аппликэйшнээрээ дамжуулан хэрэглээний бичил зээлийн үйлчилгээг үзүүлж эхэлсэн бөгөөд өдгөө 900 мянга гаруй харилцагчдад хүрч ажиллажээ. Мөн 2020 онд л гэхэд LendMN зээл авахад зарцуулах байсан 1.5 тэрбум төгрөг, 31.8 жил/цагийг хэмнэсэн гэсэн тооцоо гарчээ. Түүнчлэн манай "Онцлох бизнес" буланд орж байсан Zeely , Storepay зэрэг олон компани финтек салбарт үйл ажиллагаагаа амжилттай явуулж байна. Монголын финтек компаниудын дараагийн алхам нь олон улсад гарах явдал бөгөөд хэд хэдэн компани гараагаа амжилттай тавьжээ. Финтек салбарт тулгарч буй сорилт бэрхшээл, зохицуулалт Финтект суурилсан бизнесийн үйл ажиллагаа эдийн засгийн өсөлт дагуулж байгаа ч тоглогч олшрохын хэрээр эрсдэл нэмэгдэж буй. Тиймээс холбогдох зохицуулалт, хууль эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх хэрэгцээ шаардлага зүй ёсоор бий болж байна. Манай улсад одоогоор финтек салбартай холбогдох хэд хэдэн зохицуулалт хэрэгжиж байгаа аж. Тодруулбал: Сэндбокс зохицуулалтын журам: Энэ нь аливаа бизнест тусгай зөвшөөрөл, лиценз олгохоос өмнө тэдгээрийн шинээр нэвтрүүлж буй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг туршиж, бизнес моделийг сайн судалж үзсэний үндсэн дээр зах зээлд нэвтрүүлэх үйл явц юм. Цахим мөнгө: Одоогийн байдлаар Монгол банкнаас цахим мөнгөний үйлчилгээ эрхлэх зөвшөөрлийг Мобифинанс, Супер ап хэтэвч, Ардкредит, Эм Пи Эс Си, Инвескор хэтэвч, Хай пэймэнт солюшнс гэсэн зургаан байгууллага аваад байгаа юм. Виртуал хөрөнгө: Монгол улсад виртуал хөрөнгийн хууль эрх зүйн орчин одоогоор байхгүй тул иргэд сонгосон арилжааны сувгуудаа ашиглан виртуал хөрөнгө зарах, худалдан авах, хөрөнгө оруулах, олборлох зэргээр зах зээлд оролцож байна. "Frontier fintech summit" арга хэмжээ Энэхүү арга хэмжээний хүрээнд финтек салбарын тоглогчид хэлэлцүүлэг өрнүүлж, тодорхой асуудлууд дээр шийдэл эрэлхийлэх юм. Тухайлбал, финтек салбарт тулгамдаж буй асуудлууд, блокчэйн, крипто зах зээл, мөн дижитал төлбөр тооцоо, банк зэрэг финтекийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, тэдгээрийг зохицуулах хууль, эрхзүйн шийдлүүдийн талаар хэлэлцэх юм. Мөн санхүүгийн технологийн салбарын хөгжил, шинэ үеийн технологийн талаар хэлэлцэн ирээдүйн чиг хандлагыг тодорхойлох аж. Арга хэмжээ нь үнэ төлбөргүй бөгөөд та урьдчилан бүртгүүлэх шаардлагатай тул ЭНД даран бүртгүүлэх боломжтой. Мөн дараах QR кодыг уншуулан нэвтрэх боломжтой.	Хэдхэн жилийн өмнө бид хэтэвч, картгүй л бол ямар ч төлбөр тооцоо хийж, үйлчилгээ авах боломжгүй байсан бол өдгөө энэ бүхэн ердийн үзэгдэл болжээ. Энэ бол хиймэл оюун, блокчейн, дата зэргийг ашиглан санхүүгийн үйлчилгээг финтек салбар асар хурдтай хөгжиж буйн энгийн жишээ юм. Бид энэхүү нийтлэлээрээ финтек гэж юу болох, Монгол дахь финтек салбарын сорилт, хуулийн зохицуулалтын талаар хөндөхөөс гадна Монголын Финтекийн Холбооноос 11 дүгээр сарын 24, 25-нд зохион байгуулж буй "Frontier Fintech Summit 2021" арга хэмжээний талаар мэдээлэл хүргэе. ### Финтек салбар гэж юу вэ? Финтек (Fintech) гэдэг нь Financial Technology буюу санхүүгийн технологи гэсэн үгийн товчлол. Финтек салбарын аливаа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нь хямд, хялбар, хүртээмжтэй байж, цаг хугацаа хэмнэн, эцсийн дүндээ хэрэглэгчийн амьдралыг энгийн, амар болгодгоороо уламжлалт бизнесээс ялгарч, эдийн засгийн өсөлтийн хөшүүрэг болдог. 2021 оны байдлаар дэлхийн 2.5 тэрбум хүн бичил санхүүгийн үйлчилгээг дижитал хэлбэрээр авч байгаа ба 2026 он гэхэд энэ тоо 4.2 тэрбум болж өсөх төлөвтэй байна гэж "Juniper Research"-өөс мэдээлжээ. Түүнчлэн санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллагуудын 75 хувь нь финтектэй холбоотой ажлын байр шинээр бий болгож байгааг онцолсон байна. ### Монголын өнөөгийн финтек салбарын нөхцөл байдал Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2020 оны арван хоёрдугаар сард гаргасан тайланд Монгол Улсад финтекийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг 40 орчим байгууллага байгаа аж. Эдгээр нь санхүүгийн үйлчилгээ, зээлийн үйлчилгээ, хөрөнгө оруулалтын сан, crowdfunding, крипто бирж зэрэг олон чиглэлээр төрөлжиж буй. Монголын зах зээлд финтек бизнес моделийг анхлан нэвтрүүлэгч байгууллага бол ЛэндМН ББСБ юм. Энэхүү үйлчилгээг бид “Techworm” буландаа онцолж байсан билээ. Тэд 2018 оноос LendMN аппликэйшнээрээ дамжуулан хэрэглээний бичил зээлийн үйлчилгээг үзүүлж эхэлсэн бөгөөд өдгөө 900 мянга гаруй харилцагчдад хүрч ажиллажээ. Мөн 2020 онд л гэхэд LendMN зээл авахад зарцуулах байсан 1.5 тэрбум төгрөг, 31.8 жил/цагийг хэмнэсэн гэсэн тооцоо гарчээ. Түүнчлэн манай "Онцлох бизнес" буланд орж байсан Zeely, Storepay зэрэг олон компани финтек салбарт үйл ажиллагаагаа амжилттай явуулж байна. Монголын финтек компаниудын дараагийн алхам нь олон улсад гарах явдал бөгөөд хэд хэдэн компани гараагаа амжилттай тавьжээ. ### Финтек салбарт тулгарч буй сорилт бэрхшээл, зохицуулалт Финтект суурилсан бизнесийн үйл ажиллагаа эдийн засгийн өсөлт дагуулж байгаа ч тоглогч олшрохын хэрээр эрсдэл нэмэгдэж буй. Тиймээс холбогдох зохицуулалт, хууль эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх хэрэгцээ шаардлага зүй ёсоор бий болж байна. Манай улсад одоогоор финтек салбартай холбогдох хэд хэдэн зохицуулалт хэрэгжиж байгаа аж. Тодруулбал: * Сэндбокс зохицуулалтын журам: Энэ нь аливаа бизнест тусгай зөвшөөрөл, лиценз олгохоос өмнө тэдгээрийн шинээр нэвтрүүлж буй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг туршиж, бизнес моделийг сайн судалж үзсэний үндсэн дээр зах зээлд нэвтрүүлэх үйл явц юм. * Цахим мөнгө: Одоогийн байдлаар Монгол банкнаас цахим мөнгөний үйлчилгээ эрхлэх зөвшөөрлийг Мобифинанс, Супер ап хэтэвч, Ардкредит, Эм Пи Эс Си, Инвескор хэтэвч, Хай пэймэнт солюшнс гэсэн зургаан байгууллага аваад байгаа юм. * Виртуал хөрөнгө: Монгол улсад виртуал хөрөнгийн хууль эрх зүйн орчин одоогоор байхгүй тул иргэд сонгосон арилжааны сувгуудаа ашиглан виртуал хөрөнгө зарах, худалдан авах, хөрөнгө оруулах, олборлох зэргээр зах зээлд оролцож байна. ### "Frontier fintech summit" арга хэмжээ Энэхүү арга хэмжээний хүрээнд финтек салбарын тоглогчид хэлэлцүүлэг өрнүүлж, тодорхой асуудлууд дээр шийдэл эрэлхийлэх юм. Тухайлбал, финтек салбарт тулгамдаж буй асуудлууд, блокчэйн, крипто зах зээл, мөн дижитал төлбөр тооцоо, банк зэрэг финтекийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, тэдгээрийг зохицуулах хууль, эрхзүйн шийдлүүдийн талаар хэлэлцэх юм. Мөн санхүүгийн технологийн салбарын хөгжил, шинэ үеийн технологийн талаар хэлэлцэн ирээдүйн чиг хандлагыг тодорхойлох аж. > Арга хэмжээ нь үнэ төлбөргүй бөгөөд та урьдчилан бүртгүүлэх шаардлагатай тул ЭНД даран бүртгүүлэх боломжтой. Мөн дараах QR кодыг уншуулан нэвтрэх боломжтой.
https://unread.today/c/techworm-huawei-matepad-11	Techworm	Unread Today	2021-12-14T00:00:00	12 сарын 14, 2021	Huawei MatePad 11 таблетын талаар таны мэдэх ёстой 6 зүйл	<div class="article-body"> <h2><div>Huawei компани өнгөрсөн зургаадугаар сард өөрсдийн бүтээсэн анхны HarmonyOS үйлдлийн системээр ажилладаг таблетаа танилцуулсан билээ. Үүнийгээ тэд Huawei MatePad 11 болон Huawei MatePad Pro хэмээн нэрийдсэн. Бид өнөөдөр Монголд худалдаалагдахад бэлэн болоод буй Huawei MatePad 11 загварыг нь голчлон танилцуулахаар бэлдлээ.</div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Huawei MAtEPad 11 гэж юу вэ?</h3><p></p><p>Huawei MatePad 11 загварын таблет нь 10.95 инчийн IPS LCD дэлгэцээр тоноглогдсон бөгөөд энэ нь таблетын нүүрийн 82.9 хувийг эзэлдэг. Мөн 2560 х 1600 пикселийн нягтралтай гэдгийг дурдъя. Хэмжээний хувьд 485 гр жинтэй, ердөө 7.3 мм нимгэн тул хаана ч авч явахад авсаархан сонголт болох юм.</p><p>Мөн Wi-Fi 6+ модулиар тоноглогдсон нь 1.6 Gbps хүртэл өгөгдлийг маш хурдан хугацаанд татаж авах боломжийг олгоно. Батарейны хувьд 7250 mAh хүчин чадалтай, 12 цаг видео тоглуулах боломжтой. Түүнчлэн бүрэн цэнэглэхэд ойролцоогоор 1 цаг 50 минут зарцуулагддаг аж. Камерын хувьд урд талын камер нь 8 мегапикселтай бөгөөд 30FPS хурдаар 1080p видео бичлэг хийх боломжтой. Харин арын камер нь 13MP мэдрэгчтэй.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/4d74ec363cd481317b92dca80820fc4c.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>1. 120Hz хурдыг дэмжигч ДЭЛГЭЦ<br></div></h3><p>Huawei MatePad 11-ийг бусад таблетаас ялгах гол онцлог нь магадгүй дэлгэцийн чанар байж мэднэ. Учир нь уг таблетын "refresh rate" буюу дэлгэцийн дахин сэргээгдэх хурд нь 120Hz. Өөрөөр хэлбэл таблетаараа видео үзэх, тоглоом тоглоход хамгийн өндөр чанартайгаар, бүх нарийн зүйлсийг илүү тод дүрслэлтэйгээр үзэж, мэдэрч хэрэглэх боломжтой юм. Түүнээс гадна зураг, видеог дэлгэцэн дээр илүү тод, цэвэр, нягтралтай харагдуулагч нь DCI-P3 өнгөний ялгарал нь таны хэрэглээг улам амттай болгоно.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">2. НҮД хамгаалагч технологи</h3><p>Технологийн хэрэгслүүдийг удаан ашиглах тусам нүд өвдөх эрсдэлтэй байдаг. Тодруулбал, дэлгэцийн цэнхэр гэрэл, хурдан асаж унтрах зэргээс үүдэн нүд амархан ядрах талтай байдаг бол Huawei MatePad 11 нь энэ асуудлыг шийдэж TÜV Rheinland Low Blue Light болон Flicker Free сертификатыг авсан байна. Уг сертификат нь дэлгэцийн нүдэнд үзүүлэх нөлөөллийг багасгаж, хэрэглэгчдийн нүдийг бүхэлд нь хамгаалах чадварыг гэрчилдэг байна.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">3. НЭГ ДЭЛГЭЦ - ХОЁР ҮЙЛДЭЛ </h3><p>Хоёр цонхонд зэрэгцээ болон бие даасан үйлдлүүдийг дэмждэг шинэ функцийг нэмж өгсөн нь энэ таблетын бас нэг онцлог юм. Өөрөөр хэлбэл нэг дэлгэцэн дээр хоёр ажлыг зэрэг гүйцэтгэх боломжтой. Жишээлбэл, дэлгүүрийн програмыг ашиглахдаа хоёр бүтээгдэхүүн тус бүрээр нь цонх нээж, харьцуулж болно. Эсвэл зүүн талын цонхонд хурлын дуудлагад оролцож байх зуураа баруун талын цонхонд давхар тэмдэглэл хөтлөн цаг хэмнэн бүтээмжтэй байж болох юм.</p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/VYG6UFNbcuA?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">4. ДӨРВӨН ТАЛТ АУДИО</h3><p>Huawei MatePad 11 дээрх дөрвөлсөн чанга яригч, дөрвөлсөн сувгийн дууны систем нь өндөр дуу чимээ, хүчтэй стерео эффект, гүн басстай үед ч өндөр чанартай дууг хүргэдэг. Дууны системийг АНУ-ын алдарт аудио төхөөрөмж үйлдвэрлэгч Harman Kardon-ийн мэргэжлийн аудио инженерүүдтэй хамтран зохион бүтээж, тохируулжээ.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">5. Балтайгаа бүр кайфтай</h3><p></p><p>Зургаан өнцөгт загвар бүхий хоёрдугаар үеийн Huawei M-Pencil нь ердөө 16 гр жин, 160 мм урттай. Эл үзэг нь цагаан алтаар бүрсэн шинэ үзэгний үзүүртэй бөгөөд 4096 түвшний даралтад тэсвэртэй гэнэ. Мөн таблеттайгаа соронзоор наалдаж болдог нь хэрэглэгчдэд илүү ая тухтай мэдрэмжийг өгнө.</p><p><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">6. ХУДАЛДАН АВАЛТ БҮР БЭЛЭГТЭЙ</h3><p>HUAWEI MatePad 11-ийн хувьд энэ долоо хоногт Монголд албан ёсоор нээлтээ хийж, худалдаанд гараад байна. Бүтээгдэхүүний нээлтийн бэлэгтэй худалдаа нь энэ сарын 13-31 хооронд Сайн электроникс, Технозон, Smart Store гэсэн 3 борлуулагчдаар явагдаж буй. Түүнээс гадна нээлтийн урамшуулалд Huawei Band 6 ухаалаг бугуйвчийг худалдан авалт тутамд бэлэг болгон өгөх юм байна. Нэг сумаар хосолж ажиллах чадвартай хоёр маш сайн төхөөрөмжтэй болно гэсэн үг. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/eb7ff04545b2e48bd788c642f406b823.png"></p><blockquote><p></p><p>Илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг <a href="https://consumer.huawei.com/mn/tablets/matepad-11/" target="_blank">ЭНД</a> дарж авна уу.</p><p>Huawei Consumer BG-тай холбогдох:<br></p><p><a href="https://www.facebook.com/huaweimobilemn" target="_blank">Huawei Mobile Mongolia</a> (Фэйсбүүк), <a href="https://www.instagram.com/huaweimobilemn/" target="_blank">@huaweimobilemn</a> (Инстаграм)</p><p>Утас: 7777-7722</p> <cite><p>Huawei</p> </cite></blockquote> </div>	Huawei компани өнгөрсөн зургаадугаар сард өөрсдийн бүтээсэн анхны HarmonyOS үйлдлийн системээр ажилладаг таблетаа танилцуулсан билээ. Үүнийгээ тэд Huawei MatePad 11 болон Huawei MatePad Pro хэмээн нэрийдсэн. Бид өнөөдөр Монголд худалдаалагдахад бэлэн болоод буй Huawei MatePad 11 загварыг нь голчлон танилцуулахаар бэлдлээ. Huawei MAtEPad 11 гэж юу вэ? Huawei MatePad 11 загварын таблет нь 10.95 инчийн IPS LCD дэлгэцээр тоноглогдсон бөгөөд энэ нь таблетын нүүрийн 82.9 хувийг эзэлдэг. Мөн 2560 х 1600 пикселийн нягтралтай гэдгийг дурдъя. Хэмжээний хувьд 485 гр жинтэй, ердөө 7.3 мм нимгэн тул хаана ч авч явахад авсаархан сонголт болох юм. Мөн Wi-Fi 6+ модулиар тоноглогдсон нь 1.6 Gbps хүртэл өгөгдлийг маш хурдан хугацаанд татаж авах боломжийг олгоно. Батарейны хувьд 7250 mAh хүчин чадалтай, 12 цаг видео тоглуулах боломжтой. Түүнчлэн бүрэн цэнэглэхэд ойролцоогоор 1 цаг 50 минут зарцуулагддаг аж. Камерын хувьд урд талын камер нь 8 мегапикселтай бөгөөд 30FPS хурдаар 1080p видео бичлэг хийх боломжтой. Харин арын камер нь 13MP мэдрэгчтэй. 1. 120Hz хурдыг дэмжигч ДЭЛГЭЦ Huawei MatePad 11-ийг бусад таблетаас ялгах гол онцлог нь магадгүй дэлгэцийн чанар байж мэднэ. Учир нь уг таблетын "refresh rate" буюу дэлгэцийн дахин сэргээгдэх хурд нь 120Hz. Өөрөөр хэлбэл таблетаараа видео үзэх, тоглоом тоглоход хамгийн өндөр чанартайгаар, бүх нарийн зүйлсийг илүү тод дүрслэлтэйгээр үзэж, мэдэрч хэрэглэх боломжтой юм. Түүнээс гадна зураг, видеог дэлгэцэн дээр илүү тод, цэвэр, нягтралтай харагдуулагч нь DCI-P3 өнгөний ялгарал нь таны хэрэглээг улам амттай болгоно. 2. НҮД хамгаалагч технологи Технологийн хэрэгслүүдийг удаан ашиглах тусам нүд өвдөх эрсдэлтэй байдаг. Тодруулбал, дэлгэцийн цэнхэр гэрэл, хурдан асаж унтрах зэргээс үүдэн нүд амархан ядрах талтай байдаг бол Huawei MatePad 11 нь энэ асуудлыг шийдэж TÜV Rheinland Low Blue Light болон Flicker Free сертификатыг авсан байна. Уг сертификат нь дэлгэцийн нүдэнд үзүүлэх нөлөөллийг багасгаж, хэрэглэгчдийн нүдийг бүхэлд нь хамгаалах чадварыг гэрчилдэг байна. 3. НЭГ ДЭЛГЭЦ - ХОЁР ҮЙЛДЭЛ Хоёр цонхонд зэрэгцээ болон бие даасан үйлдлүүдийг дэмждэг шинэ функцийг нэмж өгсөн нь энэ таблетын бас нэг онцлог юм. Өөрөөр хэлбэл нэг дэлгэцэн дээр хоёр ажлыг зэрэг гүйцэтгэх боломжтой. Жишээлбэл, дэлгүүрийн програмыг ашиглахдаа хоёр бүтээгдэхүүн тус бүрээр нь цонх нээж, харьцуулж болно. Эсвэл зүүн талын цонхонд хурлын дуудлагад оролцож байх зуураа баруун талын цонхонд давхар тэмдэглэл хөтлөн цаг хэмнэн бүтээмжтэй байж болох юм. 4. ДӨРВӨН ТАЛТ АУДИО Huawei MatePad 11 дээрх дөрвөлсөн чанга яригч, дөрвөлсөн сувгийн дууны систем нь өндөр дуу чимээ, хүчтэй стерео эффект, гүн басстай үед ч өндөр чанартай дууг хүргэдэг. Дууны системийг АНУ-ын алдарт аудио төхөөрөмж үйлдвэрлэгч Harman Kardon-ийн мэргэжлийн аудио инженерүүдтэй хамтран зохион бүтээж, тохируулжээ. 5. Балтайгаа бүр кайфтай Зургаан өнцөгт загвар бүхий хоёрдугаар үеийн Huawei M-Pencil нь ердөө 16 гр жин, 160 мм урттай. Эл үзэг нь цагаан алтаар бүрсэн шинэ үзэгний үзүүртэй бөгөөд 4096 түвшний даралтад тэсвэртэй гэнэ. Мөн таблеттайгаа соронзоор наалдаж болдог нь хэрэглэгчдэд илүү ая тухтай мэдрэмжийг өгнө. 6. ХУДАЛДАН АВАЛТ БҮР БЭЛЭГТЭЙ HUAWEI MatePad 11-ийн хувьд энэ долоо хоногт Монголд албан ёсоор нээлтээ хийж, худалдаанд гараад байна. Бүтээгдэхүүний нээлтийн бэлэгтэй худалдаа нь энэ сарын 13-31 хооронд Сайн электроникс, Технозон, Smart Store гэсэн 3 борлуулагчдаар явагдаж буй. Түүнээс гадна нээлтийн урамшуулалд Huawei Band 6 ухаалаг бугуйвчийг худалдан авалт тутамд бэлэг болгон өгөх юм байна. Нэг сумаар хосолж ажиллах чадвартай хоёр маш сайн төхөөрөмжтэй болно гэсэн үг. Илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНД дарж авна уу. Huawei Consumer BG-тай холбогдох: Huawei Mobile Mongolia (Фэйсбүүк), @huaweimobilemn (Инстаграм) Утас: 7777-7722 Huawei	Huawei компани өнгөрсөн зургаадугаар сард өөрсдийн бүтээсэн анхны HarmonyOS үйлдлийн системээр ажилладаг таблетаа танилцуулсан билээ. Үүнийгээ тэд Huawei MatePad 11 болон Huawei MatePad Pro хэмээн нэрийдсэн. Бид өнөөдөр Монголд худалдаалагдахад бэлэн болоод буй Huawei MatePad 11 загварыг нь голчлон танилцуулахаар бэлдлээ. ### Huawei MAtEPad 11 гэж юу вэ? Huawei MatePad 11 загварын таблет нь 10.95 инчийн IPS LCD дэлгэцээр тоноглогдсон бөгөөд энэ нь таблетын нүүрийн 82.9 хувийг эзэлдэг. Мөн 2560 х 1600 пикселийн нягтралтай гэдгийг дурдъя. Хэмжээний хувьд 485 гр жинтэй, ердөө 7.3 мм нимгэн тул хаана ч авч явахад авсаархан сонголт болох юм. Мөн Wi-Fi 6+ модулиар тоноглогдсон нь 1.6 Gbps хүртэл өгөгдлийг маш хурдан хугацаанд татаж авах боломжийг олгоно. Батарейны хувьд 7250 mAh хүчин чадалтай, 12 цаг видео тоглуулах боломжтой. Түүнчлэн бүрэн цэнэглэхэд ойролцоогоор 1 цаг 50 минут зарцуулагддаг аж. Камерын хувьд урд талын камер нь 8 мегапикселтай бөгөөд 30FPS хурдаар 1080p видео бичлэг хийх боломжтой. Харин арын камер нь 13MP мэдрэгчтэй. ### 1. 120Hz хурдыг дэмжигч ДЭЛГЭЦ Huawei MatePad 11-ийг бусад таблетаас ялгах гол онцлог нь магадгүй дэлгэцийн чанар байж мэднэ. Учир нь уг таблетын "refresh rate" буюу дэлгэцийн дахин сэргээгдэх хурд нь 120Hz. Өөрөөр хэлбэл таблетаараа видео үзэх, тоглоом тоглоход хамгийн өндөр чанартайгаар, бүх нарийн зүйлсийг илүү тод дүрслэлтэйгээр үзэж, мэдэрч хэрэглэх боломжтой юм. Түүнээс гадна зураг, видеог дэлгэцэн дээр илүү тод, цэвэр, нягтралтай харагдуулагч нь DCI-P3 өнгөний ялгарал нь таны хэрэглээг улам амттай болгоно. ### 2. НҮД хамгаалагч технологи Технологийн хэрэгслүүдийг удаан ашиглах тусам нүд өвдөх эрсдэлтэй байдаг. Тодруулбал, дэлгэцийн цэнхэр гэрэл, хурдан асаж унтрах зэргээс үүдэн нүд амархан ядрах талтай байдаг бол Huawei MatePad 11 нь энэ асуудлыг шийдэж TÜV Rheinland Low Blue Light болон Flicker Free сертификатыг авсан байна. Уг сертификат нь дэлгэцийн нүдэнд үзүүлэх нөлөөллийг багасгаж, хэрэглэгчдийн нүдийг бүхэлд нь хамгаалах чадварыг гэрчилдэг байна. ### 3. НЭГ ДЭЛГЭЦ - ХОЁР ҮЙЛДЭЛ Хоёр цонхонд зэрэгцээ болон бие даасан үйлдлүүдийг дэмждэг шинэ функцийг нэмж өгсөн нь энэ таблетын бас нэг онцлог юм. Өөрөөр хэлбэл нэг дэлгэцэн дээр хоёр ажлыг зэрэг гүйцэтгэх боломжтой. Жишээлбэл, дэлгүүрийн програмыг ашиглахдаа хоёр бүтээгдэхүүн тус бүрээр нь цонх нээж, харьцуулж болно. Эсвэл зүүн талын цонхонд хурлын дуудлагад оролцож байх зуураа баруун талын цонхонд давхар тэмдэглэл хөтлөн цаг хэмнэн бүтээмжтэй байж болох юм. ### 4. ДӨРВӨН ТАЛТ АУДИО Huawei MatePad 11 дээрх дөрвөлсөн чанга яригч, дөрвөлсөн сувгийн дууны систем нь өндөр дуу чимээ, хүчтэй стерео эффект, гүн басстай үед ч өндөр чанартай дууг хүргэдэг. Дууны системийг АНУ-ын алдарт аудио төхөөрөмж үйлдвэрлэгч Harman Kardon-ийн мэргэжлийн аудио инженерүүдтэй хамтран зохион бүтээж, тохируулжээ. ### 5. Балтайгаа бүр кайфтай Зургаан өнцөгт загвар бүхий хоёрдугаар үеийн Huawei M-Pencil нь ердөө 16 гр жин, 160 мм урттай. Эл үзэг нь цагаан алтаар бүрсэн шинэ үзэгний үзүүртэй бөгөөд 4096 түвшний даралтад тэсвэртэй гэнэ. Мөн таблеттайгаа соронзоор наалдаж болдог нь хэрэглэгчдэд илүү ая тухтай мэдрэмжийг өгнө. ### 6. ХУДАЛДАН АВАЛТ БҮР БЭЛЭГТЭЙ HUAWEI MatePad 11-ийн хувьд энэ долоо хоногт Монголд албан ёсоор нээлтээ хийж, худалдаанд гараад байна. Бүтээгдэхүүний нээлтийн бэлэгтэй худалдаа нь энэ сарын 13-31 хооронд Сайн электроникс, Технозон, Smart Store гэсэн 3 борлуулагчдаар явагдаж буй. Түүнээс гадна нээлтийн урамшуулалд Huawei Band 6 ухаалаг бугуйвчийг худалдан авалт тутамд бэлэг болгон өгөх юм байна. Нэг сумаар хосолж ажиллах чадвартай хоёр маш сайн төхөөрөмжтэй болно гэсэн үг. > Илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНД дарж авна уу. > > Huawei Consumer BG-тай холбогдох: > > Huawei Mobile Mongolia (Фэйсбүүк), @huaweimobilemn (Инстаграм) > > Утас: 7777-7722 > > Huawei
https://unread.today/c/techworm-notion	Techworm		2021-11-02T00:00:00	11 сарын 2, 2021	Апп тойм: Notion - Бүтээмж нэмэгдүүлэх олон талт туслах	<div class="article-body"> <h2><div>Амьдралаа илүү цэгцтэй, үр бүтээмжтэй, зохион байгуулалттай болгоход туслах янз бүрийн арга техник, програм хангамжууд бий. Эдгээрээс монголчууд Evernote, Microsoft OneNote, Trello зэрэг апп, програмуудыг түлхүү хэрэглэж буй харагддаг. Харин бид энэ удаа та бүхэнд сүүлийн үед энэ талбарт алдаршиж буй, олон талт Notion-ийг танилцуулахаар бэлдлээ. </div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХӨГЖҮҮЛЭГЧ NOTION LABS INC.-ИЙН ТУХАЙ ТОО БАРИМТУУД</h3><ul><li>Энэхүү програм нь 2016 оны гуравдугаар сард вэб хувилбараар бүтээгдсэн бөгөөд 2018 оны зургаадугаар сар гэхэд бүхий л платформд ашиглах боломжтой болжээ.</li><li>2019 оны есдүгээр сард Notion Labs Inc. 1 сая хэрэглэгчтэй болсноо зарлав.</li><li>2020 оны дөрөвдүгээр сард 4 сая хэрэглэгч, 2 тэрбум долларын үнэлгээтэй болжээ.</li><li>Notion Lans Inc. нь 2020 оны нэгдүгээр сард Index Ventures болон бусад хөрөнгө оруулагчдаас 50 сая долларын хөрөнгө оруулалт татсан байна.</li></ul><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?</h3><p>Notion нь ашиглахад хялбар, уян хатан, загвар дизайны хувьд шинэлэг, бүтээмж сайжруулахад хэрэгцээтэй төрөл бүрийн функцийг дотроо агуулдаг. Notion дээр та жил, сар, долоо хоногийн төлөвлөлтүүдээ хийж болохоос гадна хичээл, хурлын тэмдэглэл, төслийн санаануудаа бичиж тэмдэглэх, дадал хэвшил болоод хувийн санхүүгээ ч хянах боломжтой. Мөн шууд татаж аваад ашиглах боломжтой олон жишээ загвар (template) байдгийг дурдах нь зүйтэй.</p> <p><b>Тэмдэглэж, бүртгэж болох зүйлсийн жишээнүүд:</b><br><i>Оюутан сурагч:</i><br></p> <ul><li>Хичээлийн тэмдэглэл, төлөвлөлт</li><li>CV / Resume</li><li>Дүнгийн тооцоолол</li><li>Унших номын жагсаалт болон хичээлийн хуваарь</li></ul><p><i>Хүний нөөц:</i></p> <ul><li>Компанийн танилцуулга</li><li>Шинэ ажилтны хүлээн авахтай холбоотой бүх мэдээллийг бөөгнүүлэх</li></ul><p><i>Маркетинг:</i></p> <ul><li>Контентын төлөвлөлт</li><li>Шинэ бүтээгдэхүүн, брэндийн төлөвлөлт</li></ul><p>Хувийн:</p> <ul><li>Тэмдэглэл (өдрийн, хичээлийн, хурлын тэмдэглэл)</li><li>Дадал хэвшлээ бүртгэх (tracker)</li><li>Аяллын төлөвлөгөө</li><li>Блог </li></ul><p><b>Санаа авах</b>: https://nicklafferty.com/blog/free-notion-templates/</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">БҮТЭЭМЖИЙГ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ОНЦЛОХ 3 ФОРМАТ</h3><p>Миний хувьд дараах гурван загварыг ажлын төлөвлөлт, зохион байгуулалтдаа ашигладаг. Судлаад үзэхэд бусад хэрэглэгчид ч түгээмэл ашигладаг шинжтэй тул та бүхэнд хуваалцвал Notion-ий талаар илүү тодорхой ойлголт авах болов уу. <br></p> <p><b>1. 7 хоногийн төлөвлөлт</b><br>7 хоног болон өдөр тутмын төлөвлөлтөө гаргахдаа “Weekly Agenda” болон “Task list”-ийг ашиглахад тохиромжтой. “Weekly agenda” хэсэг нь даваагаас ням гараг хүртэлх бүх өдрийг тус тусад нь төлөвлөх боломжтой байдаг. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/0c98ad2d25b96abd8f8b4ce23ef2395b.png"></p><p>“Task list” нь 3 хэсгээс бүрддэг. Хийх, хийж буй, хийсэн гэх 3 хэсэгт хуваагддаг тул ашиглахад маш эвтэйхэн. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/2773544179b582c67a5658ce8ff75aa7.png"></p><p><b>2. Тэмдэглэл хөтлөх</b><br>Бүтээмжид нөлөөлөх нэг чухал зүйл бол бүтээлч санаа бодлоо марталгүй хадгалах, хийе хэрэгжүүлье гэж санасан зүйлээ цэгцтэй тэмдэглэх байдаг. Ямар ч ой санамж сайтай хүн хэт их мэдээлэл, хэт их ачаалал дунд чухал зүйлсээ мартдаг. Тиймээс тэмдэглэл хөтлөх нь хэзээд хамгийн шалгарсан арга байдаг билээ. Та Notion дээр төрөл бүрээр тэмдэглэл хөтөлж болно. Өдрийн тэмдэглэл, зүгээр л шинэ санаануудын жагсаалт гээд л ямар ч арга хэлбэрээр тэмдэглэж болох шүү дээ. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/d5bf6d702306980f89fcb18c2bdf9af9.png"></p><p><b>3. Дадал хэвшил болон хувийн санхүүгээ хянах</b><br>Хүсүүштэй дадал хэвшлийг өөриймшүүлнэ гэдэг амаргүй. Шинээр дадал эхлүүлэхдээ хүн бүр эрч хүчтэй, өөдрөг байдаг ч түүнийг тогтвортой үргэлжлүүлэхэд ихээхэн хүчин чармайлт хэрэгтэй болдог. Сайн дадлыг хэвшүүлэхэд нөлөөлдөг нэг чухал зүйл бол гаргаж буй ахицаа харах, хэр удаан үргэлжлүүлж байгаагаа байнга санах байдаг. Тэгвэл Notion танд энэ боломжийг олгоно. Дадал хэвшлээ хэрхэн үргэлжлүүлж буйг танд цэгцтэй, ойлгомжтой харуулж, удаан хугацаанд хийж хэрэгжүүлэх сэдлийг өгнө. Мэдээж дадал хэвшлүүдийг тань сонордуулгаар (notification) мэдэгдэх болно. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/e51b7736164cc2e0c2699212af35eb28.png"></p><p>Хувийн санхүүгийн функц нь ашиглахад хялбар, зардлуудаа шууд ангилах, тэмдэглэл бичиж үлдээх, сар болон жил бүрээр нь хэсэгчлэн харж болдог давуу талтай. Зохих хэсгүүдийг бөглөсөн байхад таны хувийн төсвийг ойлгомжтойгоор нэгтгэн харуулах болно. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/e439982a-baa5-4a04-8b47-5e3a22abdd06/42696db64f1d99b510f31de2c8ac6b2c.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛУУДТАЙ ВЭ?</h3><p>Notion нь дотроо Personal, Personal Pro, Team, Enterprise гэсэн 4 хувилбартай. Миний хувьд Personal буюу үнэгүй хувилбарыг ашигладаг. Энэ хувилбар нь хязгааргүй хуудас ашиглах, багаар ажиллах үед 5 хүртэлх зочин урих боломжтой ба оруулж буй файлынх нь хэмжээ 5MB-ээр хязгаарлагддаг. <br><br>Харин үнэтэй хувилбарууд нь илүү олон боломжийг санал болгох ба Evernote, Trello зэрэг алдартай аппуудтай харьцуулахад үнийн хувьд арай хямд. <br><br>Түүнчлэн ижил төрлийн бусад апп, програмуудаас ялгарах онцлогууд гэвэл:</p> <ul><li>Ашиглаж болох хуудасны тоо хязгааргүй + 200гаруй бэлэн загварууд;</li><li>Bullet journal (төлөвлөгч дэвтэр) шиг ашиглах боломжтой. Notion дээр төлөвлөлтийн маш олон загвар байдаг гэж дээр дурдсан билээ. Бужо дэвтэр дээр хийдэг сар, долоо хоногийн төлөвлөлт, дадал болон нойр мөшгөгч зэргийг Notion рүү хөрвүүлэн ашиглах бүрэн боломжтой.</li><li>Төслийн удирдлагын програмын зориулалтаар ашиглаж ажлын хамт олонтойгоо цуг төлөвлөлт хийх, хийж буй ажлуудаа хянаад явах боломжтой. </li></ul> </div>	Амьдралаа илүү цэгцтэй, үр бүтээмжтэй, зохион байгуулалттай болгоход туслах янз бүрийн арга техник, програм хангамжууд бий. Эдгээрээс монголчууд Evernote, Microsoft OneNote, Trello зэрэг апп, програмуудыг түлхүү хэрэглэж буй харагддаг. Харин бид энэ удаа та бүхэнд сүүлийн үед энэ талбарт алдаршиж буй, олон талт Notion-ийг танилцуулахаар бэлдлээ. ХӨГЖҮҮЛЭГЧ NOTION LABS INC.-ИЙН ТУХАЙ ТОО БАРИМТУУД Энэхүү програм нь 2016 оны гуравдугаар сард вэб хувилбараар бүтээгдсэн бөгөөд 2018 оны зургаадугаар сар гэхэд бүхий л платформд ашиглах боломжтой болжээ. 2019 оны есдүгээр сард Notion Labs Inc. 1 сая хэрэглэгчтэй болсноо зарлав. 2020 оны дөрөвдүгээр сард 4 сая хэрэглэгч, 2 тэрбум долларын үнэлгээтэй болжээ. Notion Lans Inc. нь 2020 оны нэгдүгээр сард Index Ventures болон бусад хөрөнгө оруулагчдаас 50 сая долларын хөрөнгө оруулалт татсан байна. ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? Notion нь ашиглахад хялбар, уян хатан, загвар дизайны хувьд шинэлэг, бүтээмж сайжруулахад хэрэгцээтэй төрөл бүрийн функцийг дотроо агуулдаг. Notion дээр та жил, сар, долоо хоногийн төлөвлөлтүүдээ хийж болохоос гадна хичээл, хурлын тэмдэглэл, төслийн санаануудаа бичиж тэмдэглэх, дадал хэвшил болоод хувийн санхүүгээ ч хянах боломжтой. Мөн шууд татаж аваад ашиглах боломжтой олон жишээ загвар (template) байдгийг дурдах нь зүйтэй. Тэмдэглэж, бүртгэж болох зүйлсийн жишээнүүд: Оюутан сурагч: Хичээлийн тэмдэглэл, төлөвлөлт CV / Resume Дүнгийн тооцоолол Унших номын жагсаалт болон хичээлийн хуваарь Хүний нөөц: Компанийн танилцуулга Шинэ ажилтны хүлээн авахтай холбоотой бүх мэдээллийг бөөгнүүлэх Маркетинг: Контентын төлөвлөлт Шинэ бүтээгдэхүүн, брэндийн төлөвлөлт Хувийн: Тэмдэглэл (өдрийн, хичээлийн, хурлын тэмдэглэл) Дадал хэвшлээ бүртгэх (tracker) Аяллын төлөвлөгөө Блог Санаа авах : https://nicklafferty.com/blog/free-notion-templates/ БҮТЭЭМЖИЙГ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ОНЦЛОХ 3 ФОРМАТ Миний хувьд дараах гурван загварыг ажлын төлөвлөлт, зохион байгуулалтдаа ашигладаг. Судлаад үзэхэд бусад хэрэглэгчид ч түгээмэл ашигладаг шинжтэй тул та бүхэнд хуваалцвал Notion-ий талаар илүү тодорхой ойлголт авах болов уу. 1. 7 хоногийн төлөвлөлт 7 хоног болон өдөр тутмын төлөвлөлтөө гаргахдаа “Weekly Agenda” болон “Task list”-ийг ашиглахад тохиромжтой. “Weekly agenda” хэсэг нь даваагаас ням гараг хүртэлх бүх өдрийг тус тусад нь төлөвлөх боломжтой байдаг. “Task list” нь 3 хэсгээс бүрддэг. Хийх, хийж буй, хийсэн гэх 3 хэсэгт хуваагддаг тул ашиглахад маш эвтэйхэн. 2. Тэмдэглэл хөтлөх Бүтээмжид нөлөөлөх нэг чухал зүйл бол бүтээлч санаа бодлоо марталгүй хадгалах, хийе хэрэгжүүлье гэж санасан зүйлээ цэгцтэй тэмдэглэх байдаг. Ямар ч ой санамж сайтай хүн хэт их мэдээлэл, хэт их ачаалал дунд чухал зүйлсээ мартдаг. Тиймээс тэмдэглэл хөтлөх нь хэзээд хамгийн шалгарсан арга байдаг билээ. Та Notion дээр төрөл бүрээр тэмдэглэл хөтөлж болно. Өдрийн тэмдэглэл, зүгээр л шинэ санаануудын жагсаалт гээд л ямар ч арга хэлбэрээр тэмдэглэж болох шүү дээ. 3. Дадал хэвшил болон хувийн санхүүгээ хянах Хүсүүштэй дадал хэвшлийг өөриймшүүлнэ гэдэг амаргүй. Шинээр дадал эхлүүлэхдээ хүн бүр эрч хүчтэй, өөдрөг байдаг ч түүнийг тогтвортой үргэлжлүүлэхэд ихээхэн хүчин чармайлт хэрэгтэй болдог. Сайн дадлыг хэвшүүлэхэд нөлөөлдөг нэг чухал зүйл бол гаргаж буй ахицаа харах, хэр удаан үргэлжлүүлж байгаагаа байнга санах байдаг. Тэгвэл Notion танд энэ боломжийг олгоно. Дадал хэвшлээ хэрхэн үргэлжлүүлж буйг танд цэгцтэй, ойлгомжтой харуулж, удаан хугацаанд хийж хэрэгжүүлэх сэдлийг өгнө. Мэдээж дадал хэвшлүүдийг тань сонордуулгаар (notification) мэдэгдэх болно. Хувийн санхүүгийн функц нь ашиглахад хялбар, зардлуудаа шууд ангилах, тэмдэглэл бичиж үлдээх, сар болон жил бүрээр нь хэсэгчлэн харж болдог давуу талтай. Зохих хэсгүүдийг бөглөсөн байхад таны хувийн төсвийг ойлгомжтойгоор нэгтгэн харуулах болно. ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛУУДТАЙ ВЭ? Notion нь дотроо Personal, Personal Pro, Team, Enterprise гэсэн 4 хувилбартай. Миний хувьд Personal буюу үнэгүй хувилбарыг ашигладаг. Энэ хувилбар нь хязгааргүй хуудас ашиглах, багаар ажиллах үед 5 хүртэлх зочин урих боломжтой ба оруулж буй файлынх нь хэмжээ 5MB-ээр хязгаарлагддаг. Харин үнэтэй хувилбарууд нь илүү олон боломжийг санал болгох ба Evernote, Trello зэрэг алдартай аппуудтай харьцуулахад үнийн хувьд арай хямд. Түүнчлэн ижил төрлийн бусад апп, програмуудаас ялгарах онцлогууд гэвэл: Ашиглаж болох хуудасны тоо хязгааргүй + 200гаруй бэлэн загварууд; Bullet journal (төлөвлөгч дэвтэр) шиг ашиглах боломжтой. Notion дээр төлөвлөлтийн маш олон загвар байдаг гэж дээр дурдсан билээ. Бужо дэвтэр дээр хийдэг сар, долоо хоногийн төлөвлөлт, дадал болон нойр мөшгөгч зэргийг Notion рүү хөрвүүлэн ашиглах бүрэн боломжтой. Төслийн удирдлагын програмын зориулалтаар ашиглаж ажлын хамт олонтойгоо цуг төлөвлөлт хийх, хийж буй ажлуудаа хянаад явах боломжтой.	Амьдралаа илүү цэгцтэй, үр бүтээмжтэй, зохион байгуулалттай болгоход туслах янз бүрийн арга техник, програм хангамжууд бий. Эдгээрээс монголчууд Evernote, Microsoft OneNote, Trello зэрэг апп, програмуудыг түлхүү хэрэглэж буй харагддаг. Харин бид энэ удаа та бүхэнд сүүлийн үед энэ талбарт алдаршиж буй, олон талт Notion-ийг танилцуулахаар бэлдлээ. ### ХӨГЖҮҮЛЭГЧ NOTION LABS INC.-ИЙН ТУХАЙ ТОО БАРИМТУУД * Энэхүү програм нь 2016 оны гуравдугаар сард вэб хувилбараар бүтээгдсэн бөгөөд 2018 оны зургаадугаар сар гэхэд бүхий л платформд ашиглах боломжтой болжээ. * 2019 оны есдүгээр сард Notion Labs Inc. 1 сая хэрэглэгчтэй болсноо зарлав. * 2020 оны дөрөвдүгээр сард 4 сая хэрэглэгч, 2 тэрбум долларын үнэлгээтэй болжээ. * Notion Lans Inc. нь 2020 оны нэгдүгээр сард Index Ventures болон бусад хөрөнгө оруулагчдаас 50 сая долларын хөрөнгө оруулалт татсан байна. ### ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? Notion нь ашиглахад хялбар, уян хатан, загвар дизайны хувьд шинэлэг, бүтээмж сайжруулахад хэрэгцээтэй төрөл бүрийн функцийг дотроо агуулдаг. Notion дээр та жил, сар, долоо хоногийн төлөвлөлтүүдээ хийж болохоос гадна хичээл, хурлын тэмдэглэл, төслийн санаануудаа бичиж тэмдэглэх, дадал хэвшил болоод хувийн санхүүгээ ч хянах боломжтой. Мөн шууд татаж аваад ашиглах боломжтой олон жишээ загвар (template) байдгийг дурдах нь зүйтэй. Тэмдэглэж, бүртгэж болох зүйлсийн жишээнүүд: Оюутан сурагч: * Хичээлийн тэмдэглэл, төлөвлөлт * CV / Resume * Дүнгийн тооцоолол * Унших номын жагсаалт болон хичээлийн хуваарь Хүний нөөц: * Компанийн танилцуулга * Шинэ ажилтны хүлээн авахтай холбоотой бүх мэдээллийг бөөгнүүлэх Маркетинг: * Контентын төлөвлөлт * Шинэ бүтээгдэхүүн, брэндийн төлөвлөлт Хувийн: * Тэмдэглэл (өдрийн, хичээлийн, хурлын тэмдэглэл) * Дадал хэвшлээ бүртгэх (tracker) * Аяллын төлөвлөгөө * Блог Санаа авах: https://nicklafferty.com/blog/free-notion-templates/ ### БҮТЭЭМЖИЙГ НЭМЭГДҮҮЛЭХ ОНЦЛОХ 3 ФОРМАТ Миний хувьд дараах гурван загварыг ажлын төлөвлөлт, зохион байгуулалтдаа ашигладаг. Судлаад үзэхэд бусад хэрэглэгчид ч түгээмэл ашигладаг шинжтэй тул та бүхэнд хуваалцвал Notion-ий талаар илүү тодорхой ойлголт авах болов уу. 1. 7 хоногийн төлөвлөлт 7 хоног болон өдөр тутмын төлөвлөлтөө гаргахдаа “Weekly Agenda” болон “Task list”-ийг ашиглахад тохиромжтой. “Weekly agenda” хэсэг нь даваагаас ням гараг хүртэлх бүх өдрийг тус тусад нь төлөвлөх боломжтой байдаг. “Task list” нь 3 хэсгээс бүрддэг. Хийх, хийж буй, хийсэн гэх 3 хэсэгт хуваагддаг тул ашиглахад маш эвтэйхэн. 2. Тэмдэглэл хөтлөх Бүтээмжид нөлөөлөх нэг чухал зүйл бол бүтээлч санаа бодлоо марталгүй хадгалах, хийе хэрэгжүүлье гэж санасан зүйлээ цэгцтэй тэмдэглэх байдаг. Ямар ч ой санамж сайтай хүн хэт их мэдээлэл, хэт их ачаалал дунд чухал зүйлсээ мартдаг. Тиймээс тэмдэглэл хөтлөх нь хэзээд хамгийн шалгарсан арга байдаг билээ. Та Notion дээр төрөл бүрээр тэмдэглэл хөтөлж болно. Өдрийн тэмдэглэл, зүгээр л шинэ санаануудын жагсаалт гээд л ямар ч арга хэлбэрээр тэмдэглэж болох шүү дээ. 3. Дадал хэвшил болон хувийн санхүүгээ хянах Хүсүүштэй дадал хэвшлийг өөриймшүүлнэ гэдэг амаргүй. Шинээр дадал эхлүүлэхдээ хүн бүр эрч хүчтэй, өөдрөг байдаг ч түүнийг тогтвортой үргэлжлүүлэхэд ихээхэн хүчин чармайлт хэрэгтэй болдог. Сайн дадлыг хэвшүүлэхэд нөлөөлдөг нэг чухал зүйл бол гаргаж буй ахицаа харах, хэр удаан үргэлжлүүлж байгаагаа байнга санах байдаг. Тэгвэл Notion танд энэ боломжийг олгоно. Дадал хэвшлээ хэрхэн үргэлжлүүлж буйг танд цэгцтэй, ойлгомжтой харуулж, удаан хугацаанд хийж хэрэгжүүлэх сэдлийг өгнө. Мэдээж дадал хэвшлүүдийг тань сонордуулгаар (notification) мэдэгдэх болно. Хувийн санхүүгийн функц нь ашиглахад хялбар, зардлуудаа шууд ангилах, тэмдэглэл бичиж үлдээх, сар болон жил бүрээр нь хэсэгчлэн харж болдог давуу талтай. Зохих хэсгүүдийг бөглөсөн байхад таны хувийн төсвийг ойлгомжтойгоор нэгтгэн харуулах болно. ### ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛУУДТАЙ ВЭ? Notion нь дотроо Personal, Personal Pro, Team, Enterprise гэсэн 4 хувилбартай. Миний хувьд Personal буюу үнэгүй хувилбарыг ашигладаг. Энэ хувилбар нь хязгааргүй хуудас ашиглах, багаар ажиллах үед 5 хүртэлх зочин урих боломжтой ба оруулж буй файлынх нь хэмжээ 5MB-ээр хязгаарлагддаг. Харин үнэтэй хувилбарууд нь илүү олон боломжийг санал болгох ба Evernote, Trello зэрэг алдартай аппуудтай харьцуулахад үнийн хувьд арай хямд. Түүнчлэн ижил төрлийн бусад апп, програмуудаас ялгарах онцлогууд гэвэл: * Ашиглаж болох хуудасны тоо хязгааргүй + 200гаруй бэлэн загварууд; * Bullet journal (төлөвлөгч дэвтэр) шиг ашиглах боломжтой. Notion дээр төлөвлөлтийн маш олон загвар байдаг гэж дээр дурдсан билээ. Бужо дэвтэр дээр хийдэг сар, долоо хоногийн төлөвлөлт, дадал болон нойр мөшгөгч зэргийг Notion рүү хөрвүүлэн ашиглах бүрэн боломжтой. * Төслийн удирдлагын програмын зориулалтаар ашиглаж ажлын хамт олонтойгоо цуг төлөвлөлт хийх, хийж буй ажлуудаа хянаад явах боломжтой.
https://unread.today/c/book-tod-gereltekh-busgui	Номын тухай	Unread Today	2020-07-05T00:00:00	7 сарын 5, 2020	"Тод гэрэлтэх бүсгүй" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Гэрлэлт тойрсон олон асуудлын тухай өгүүлсэн “Тод гэрэлтэх бүсгүй” хэмээх нэгэн шинэ номыг өнөөдөр онцолъё. Энэ номыг “Хөөрхөн дэлхий ТББ”-ын тэргүүн, алдарт эхийн II одонт, бидний сайн мэдэх дуучин А.Уранхолбоо болон философийн ухааны доктор, ХААИС-ийн багш Г.Уянга, боловсролын ухааны доктор, "Ач" АУИС-ийн багш Б.Нарантунгалаг нар хамтран бичжээ. Зохиогчид номдоо гэр бүл, хүүхэд, хайр сэтгэл, эмэгтэй хүний эрхэм чанар зэрэг чухал сэдвүүдийн талаар туршлага, сонирхолтой тоо баримт, уламжлалт ба орчин үеийн хандлагыг сүлэн бичжээ. Ингээд дуучин, МУГЖ Б.Сарантуяагийн “Бүх сайхан бүсгүйчүүд гэр бүлийн амьдралаа өөр нэг өнгөөр харах санааг өгсөн, зөвлөгч, амьдралын гарын авлага болохуйц ном” хэмээн үнэлсэн энэ бүтээлийн талаар тоймлон хүргэе.</h2><p></p><p class="MsoNormal"><br>Ном нь хэлбэрийн хувьд ойлгомжтой формат, өнгөлөг байдал бүхий, гоё уран зургууд шигтгэсэн сэтгэл шингээсэн ном болжээ. Нимгэн талдаа ном болохоор нэг, хоёр суултаар л уншиж болохоор. </p><p class="MsoNormal">Агуулгын хувьд “Хайр сэтгэл дүрэмтэй юу?”, “Жирэмслэлт юуг өөрчилдөг вэ?”, “Хүүхэд гэж хэн бэ?, “Нөхрөө хэрхэн хамтрагчаа болгон хүмүүжүүлэх вэ?”, “Залуу бүсгүйн өөртөө тавих шаардлага” гэсэн нийт 5 бүлэгтэй аж. Товчхондоо, хамтын амьдралдаа эмэгтэй хүний санах ёстой зүйлсийг, сэтгэл хангалуун гэр бүлийн харилцааг бий болгоход юу юу хэрэгтэйг дотночлон зөвлөсөн ном бөгөөд эрэгтэйчүүдэд ч гэсэн эмэгтэй хүнийг ойлгоход тус дэм болохоор бүтээл. Ер нь эмэгтэй хүн амьдралдаа олон үе шатыг туулдаг. Хүнтэй танилцаж үерхэх, гэрлэж эхнэр болох, жирэмсэн болох, төрсний дараах үе, хүүхдээ өсгөж хүмүүжүүлэх, за тэгээд магадгүй дараагийн хүүхдүүд, энэ зуур нөхөртэйгөө харилцаагаа сайн хэвээр авч явах гээд амаргүй сорилтууд, сэтгэл зүйн хэлбэлзэлтэй байнга л тулгарч байдаг. Нэг талаас эмэгтэй хүнд яагаад ийм их ачаа үүрүүлсэн юм бол гэмээр санагддаг ч нөгөөтээгүүр эмэгтэй хүнд асар их хүч, тэвчээрийг байгаль эх хайрласан байдаг билээ. Чухам тэр давуу талаа хэрхэн гаргаж, эдгээр үе шатуудыг яаж давж болохыг энэ номоос уншиж мэдэх боломжтой. </p> <p></p><p class="MsoNormal">Номд үндсэндээ гэрлэлт тойрсон асуудлуудыг тал талаас нь нэлээд сайн хөндсөн буй. Жишээ нь хэдэн насандаа гэрлэвэл зүгээр вэ гэсэн асуултад ийн хариулжээ. АНУ-д гэрлэх дундаж нас эрэгтэй нь 29.8, эмэгтэй нь 27.8 байдаг бол энэ тоо ойролцоогоор 30 гэнэ. Монгол улсын хувьд 25-28 насыг гэрлэхэд хамгийн тохиромжтой нас гэж үздэг бөгөөд гэрлэлтийн статистикийг харахад гэрлэлтээ батлуулсан хосуудын дундаж нас 27.5 (эрэгтэй 29, эмэгтэй 26) байдаг гэсэн судалгаа байдаг аж. Их эрт гэрлэвэл, бас оройтож гэрлэвэл эмэгтэй нь хохирч үлдэх магадлалтай байдаг тухай, хурим гэдэг зүйлийг өөрийн боломжид тохируулан аль болох хийх хэрэгтэй талаар өгүүлжээ. Ижил хүйстний харилцааны тухай ч дурдаагүй өнгөрөөгүйг нь онцлууштай санагдав.<br></p><p class="MsoNormal">Мөн гэр бүл төлөвлөлттэй холбоотой нэг чухал асуудал бол хүүхэд хоорондын зай юм. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын зөвлөснөөр хүүхэд хоорондын зай 2-5 жил байх нь эхийн болон ургийн эрүүл мэндэд сайн гэж үздэг байна. Энэ хэсэгт зохиогч эмэгтэйчүүд болон бусад эхчүүдийн туршлагуудыг харамгүй хуваалцсан нь сонирхолтой.</p><p class="MsoNormal"><b><i><br>Нэгэн түүх</i></b></p><p class="MsoNormal">3 дахь охиноо төрүүлээд жил болсны дараа дахин жирэмсэлсэн байв. Эмчид үзүүлтэл “Ихэр жирэмслэлт байна, гэхдээ та өөрөө тээж төрүүлж чадахгүй л болов уу? Гэр бүлтэйгээ сайн зөвлөлдөөд эргээд ирээрэй” гэлээ. Ээж маань надад “өөрийнхөө биеийг бод оо, гурван хөөрхөн охинтой юм чинь...” гэх мэтээр ятгаж байлаа. Ойр дотнынхон маань ч ялгаагүй гурван ойрхон хийсвэр хагалгааны дараа ойрхон нэг хүүхэд ч тээхэд эрсдэл үүсдэг байхад ихэр жирэмслэлтийг яагаад ч давж гарч чадахгүй, өөрийгөө болон гэр бүлээ эрсдэлд бүү оруул” гэж зөвлөж байж билээ. Харин би гэр бүлийнхээ гишүүдтэй санал нийлэхгүй байлаа. Абортыг хүлээн зөвшөөрдөггүй итгэл үнэмшил минь ихэр зүрх цохилж байгаа шүү дээ гэсэн бахархам бодол төрүүлж, надад асар их эрчим өгсөн. Сэтгэл зүйд үүсэж байгаа бэрхшээлээ аль болохыг удирдахыг хичээдэг болов. Өдөр бүр хүүхдүүдээсээ хамтдаа энэ бүхнийг давна шүү гэж гуйж эхлэв. “Бүх зүйл сайхан болж, удахгүй гурвуулаа уулзана аа. Та хоёр минь хичээгээрэй. Ээж нь ч бас хичээнэ ээ” гэж хүүхэдтэйгээ ярьж, залбирч байлаа... Удалгүй хоёр ихэр маань төрлөө. Арай бага жинтэй ихрийн өрөөснийг маань эмч бүтэлттэй төрсөн учраас амьдарч чадах эсэх нь эрсдэлтэй гэж хэлэв. Бидэн гурав тэгэхэд ч бууж өгөөгүй. Охидтойгоо ярьж, тэвэрч, хөхүүлж, үүний зэрэгцээ залбирсаар л байсан. Энэ бүхний эцэст боломжгүй гэсэн дүгнэлтийг боломжтой болгож чадсан даа" хэмээн номын зохиогч Ч. Уранхолбоо бичжээ.</p> <p><br>Мэдээж хүн бүр бат бэх гэр бүлийн харилцаатай байх боломжгүй байдаг тул салсны дараа хэрхэх, хүүхдээ ганцаараа өсгөж буй бол юу юуг анхаарах тухай өгүүлсэн байна. Зарим нэг тоо дурдахад, гэр бүл салах шалтгааны 65 орчим хувь нь мэхлэлт буюу үнэнч бус байдлаас үүдэлтэй болох нь судалгаа харуулдаг аж. Мөн 70 орчим хувийг эмэгтэйчүүд санаачилдаг нь нэгийг өгүүлэх мэт.</p> <p>Түүнчлэн хүүхэд хэмээх том сэдвийн тухай, гоо сайхнаа хадгалах аргууд, санхүүгийн сахилга бат зэрэг цөөнгүй сэдвээр зохиогчид уншигч тантай аминчлан ярилцах болно. Илүү дэлгэрэнгүйг та уг номоос уншаарай.</p> </div>	Гэрлэлт тойрсон олон асуудлын тухай өгүүлсэн “Тод гэрэлтэх бүсгүй” хэмээх нэгэн шинэ номыг өнөөдөр онцолъё. Энэ номыг “Хөөрхөн дэлхий ТББ”-ын тэргүүн, алдарт эхийн II одонт, бидний сайн мэдэх дуучин А.Уранхолбоо болон философийн ухааны доктор, ХААИС-ийн багш Г.Уянга, боловсролын ухааны доктор, "Ач" АУИС-ийн багш Б.Нарантунгалаг нар хамтран бичжээ. Зохиогчид номдоо гэр бүл, хүүхэд, хайр сэтгэл, эмэгтэй хүний эрхэм чанар зэрэг чухал сэдвүүдийн талаар туршлага, сонирхолтой тоо баримт, уламжлалт ба орчин үеийн хандлагыг сүлэн бичжээ. Ингээд дуучин, МУГЖ Б.Сарантуяагийн “Бүх сайхан бүсгүйчүүд гэр бүлийн амьдралаа өөр нэг өнгөөр харах санааг өгсөн, зөвлөгч, амьдралын гарын авлага болохуйц ном” хэмээн үнэлсэн энэ бүтээлийн талаар тоймлон хүргэе. Ном нь хэлбэрийн хувьд ойлгомжтой формат, өнгөлөг байдал бүхий, гоё уран зургууд шигтгэсэн сэтгэл шингээсэн ном болжээ. Нимгэн талдаа ном болохоор нэг, хоёр суултаар л уншиж болохоор. Агуулгын хувьд “Хайр сэтгэл дүрэмтэй юу?”, “Жирэмслэлт юуг өөрчилдөг вэ?”, “Хүүхэд гэж хэн бэ?, “Нөхрөө хэрхэн хамтрагчаа болгон хүмүүжүүлэх вэ?”, “Залуу бүсгүйн өөртөө тавих шаардлага” гэсэн нийт 5 бүлэгтэй аж. Товчхондоо, хамтын амьдралдаа эмэгтэй хүний санах ёстой зүйлсийг, сэтгэл хангалуун гэр бүлийн харилцааг бий болгоход юу юу хэрэгтэйг дотночлон зөвлөсөн ном бөгөөд эрэгтэйчүүдэд ч гэсэн эмэгтэй хүнийг ойлгоход тус дэм болохоор бүтээл. Ер нь эмэгтэй хүн амьдралдаа олон үе шатыг туулдаг. Хүнтэй танилцаж үерхэх, гэрлэж эхнэр болох, жирэмсэн болох, төрсний дараах үе, хүүхдээ өсгөж хүмүүжүүлэх, за тэгээд магадгүй дараагийн хүүхдүүд, энэ зуур нөхөртэйгөө харилцаагаа сайн хэвээр авч явах гээд амаргүй сорилтууд, сэтгэл зүйн хэлбэлзэлтэй байнга л тулгарч байдаг. Нэг талаас эмэгтэй хүнд яагаад ийм их ачаа үүрүүлсэн юм бол гэмээр санагддаг ч нөгөөтээгүүр эмэгтэй хүнд асар их хүч, тэвчээрийг байгаль эх хайрласан байдаг билээ. Чухам тэр давуу талаа хэрхэн гаргаж, эдгээр үе шатуудыг яаж давж болохыг энэ номоос уншиж мэдэх боломжтой. Номд үндсэндээ гэрлэлт тойрсон асуудлуудыг тал талаас нь нэлээд сайн хөндсөн буй. Жишээ нь хэдэн насандаа гэрлэвэл зүгээр вэ гэсэн асуултад ийн хариулжээ. АНУ-д гэрлэх дундаж нас эрэгтэй нь 29.8, эмэгтэй нь 27.8 байдаг бол энэ тоо ойролцоогоор 30 гэнэ. Монгол улсын хувьд 25-28 насыг гэрлэхэд хамгийн тохиромжтой нас гэж үздэг бөгөөд гэрлэлтийн статистикийг харахад гэрлэлтээ батлуулсан хосуудын дундаж нас 27.5 (эрэгтэй 29, эмэгтэй 26) байдаг гэсэн судалгаа байдаг аж. Их эрт гэрлэвэл, бас оройтож гэрлэвэл эмэгтэй нь хохирч үлдэх магадлалтай байдаг тухай, хурим гэдэг зүйлийг өөрийн боломжид тохируулан аль болох хийх хэрэгтэй талаар өгүүлжээ. Ижил хүйстний харилцааны тухай ч дурдаагүй өнгөрөөгүйг нь онцлууштай санагдав. Мөн гэр бүл төлөвлөлттэй холбоотой нэг чухал асуудал бол хүүхэд хоорондын зай юм. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын зөвлөснөөр хүүхэд хоорондын зай 2-5 жил байх нь эхийн болон ургийн эрүүл мэндэд сайн гэж үздэг байна. Энэ хэсэгт зохиогч эмэгтэйчүүд болон бусад эхчүүдийн туршлагуудыг харамгүй хуваалцсан нь сонирхолтой. Нэгэн түүх 3 дахь охиноо төрүүлээд жил болсны дараа дахин жирэмсэлсэн байв. Эмчид үзүүлтэл “Ихэр жирэмслэлт байна, гэхдээ та өөрөө тээж төрүүлж чадахгүй л болов уу? Гэр бүлтэйгээ сайн зөвлөлдөөд эргээд ирээрэй” гэлээ. Ээж маань надад “өөрийнхөө биеийг бод оо, гурван хөөрхөн охинтой юм чинь...” гэх мэтээр ятгаж байлаа. Ойр дотнынхон маань ч ялгаагүй гурван ойрхон хийсвэр хагалгааны дараа ойрхон нэг хүүхэд ч тээхэд эрсдэл үүсдэг байхад ихэр жирэмслэлтийг яагаад ч давж гарч чадахгүй, өөрийгөө болон гэр бүлээ эрсдэлд бүү оруул” гэж зөвлөж байж билээ. Харин би гэр бүлийнхээ гишүүдтэй санал нийлэхгүй байлаа. Абортыг хүлээн зөвшөөрдөггүй итгэл үнэмшил минь ихэр зүрх цохилж байгаа шүү дээ гэсэн бахархам бодол төрүүлж, надад асар их эрчим өгсөн. Сэтгэл зүйд үүсэж байгаа бэрхшээлээ аль болохыг удирдахыг хичээдэг болов. Өдөр бүр хүүхдүүдээсээ хамтдаа энэ бүхнийг давна шүү гэж гуйж эхлэв. “Бүх зүйл сайхан болж, удахгүй гурвуулаа уулзана аа. Та хоёр минь хичээгээрэй. Ээж нь ч бас хичээнэ ээ” гэж хүүхэдтэйгээ ярьж, залбирч байлаа... Удалгүй хоёр ихэр маань төрлөө. Арай бага жинтэй ихрийн өрөөснийг маань эмч бүтэлттэй төрсөн учраас амьдарч чадах эсэх нь эрсдэлтэй гэж хэлэв. Бидэн гурав тэгэхэд ч бууж өгөөгүй. Охидтойгоо ярьж, тэвэрч, хөхүүлж, үүний зэрэгцээ залбирсаар л байсан. Энэ бүхний эцэст боломжгүй гэсэн дүгнэлтийг боломжтой болгож чадсан даа" хэмээн номын зохиогч Ч. Уранхолбоо бичжээ. Мэдээж хүн бүр бат бэх гэр бүлийн харилцаатай байх боломжгүй байдаг тул салсны дараа хэрхэх, хүүхдээ ганцаараа өсгөж буй бол юу юуг анхаарах тухай өгүүлсэн байна. Зарим нэг тоо дурдахад, гэр бүл салах шалтгааны 65 орчим хувь нь мэхлэлт буюу үнэнч бус байдлаас үүдэлтэй болох нь судалгаа харуулдаг аж. Мөн 70 орчим хувийг эмэгтэйчүүд санаачилдаг нь нэгийг өгүүлэх мэт. Түүнчлэн хүүхэд хэмээх том сэдвийн тухай, гоо сайхнаа хадгалах аргууд, санхүүгийн сахилга бат зэрэг цөөнгүй сэдвээр зохиогчид уншигч тантай аминчлан ярилцах болно. Илүү дэлгэрэнгүйг та уг номоос уншаарай.	Гэрлэлт тойрсон олон асуудлын тухай өгүүлсэн “Тод гэрэлтэх бүсгүй” хэмээх нэгэн шинэ номыг өнөөдөр онцолъё. Энэ номыг “Хөөрхөн дэлхий ТББ”-ын тэргүүн, алдарт эхийн II одонт, бидний сайн мэдэх дуучин А.Уранхолбоо болон философийн ухааны доктор, ХААИС-ийн багш Г.Уянга, боловсролын ухааны доктор, "Ач" АУИС-ийн багш Б.Нарантунгалаг нар хамтран бичжээ. Зохиогчид номдоо гэр бүл, хүүхэд, хайр сэтгэл, эмэгтэй хүний эрхэм чанар зэрэг чухал сэдвүүдийн талаар туршлага, сонирхолтой тоо баримт, уламжлалт ба орчин үеийн хандлагыг сүлэн бичжээ. Ингээд дуучин, МУГЖ Б.Сарантуяагийн “Бүх сайхан бүсгүйчүүд гэр бүлийн амьдралаа өөр нэг өнгөөр харах санааг өгсөн, зөвлөгч, амьдралын гарын авлага болохуйц ном” хэмээн үнэлсэн энэ бүтээлийн талаар тоймлон хүргэе. Ном нь хэлбэрийн хувьд ойлгомжтой формат, өнгөлөг байдал бүхий, гоё уран зургууд шигтгэсэн сэтгэл шингээсэн ном болжээ. Нимгэн талдаа ном болохоор нэг, хоёр суултаар л уншиж болохоор. Агуулгын хувьд “Хайр сэтгэл дүрэмтэй юу?”, “Жирэмслэлт юуг өөрчилдөг вэ?”, “Хүүхэд гэж хэн бэ?, “Нөхрөө хэрхэн хамтрагчаа болгон хүмүүжүүлэх вэ?”, “Залуу бүсгүйн өөртөө тавих шаардлага” гэсэн нийт 5 бүлэгтэй аж. Товчхондоо, хамтын амьдралдаа эмэгтэй хүний санах ёстой зүйлсийг, сэтгэл хангалуун гэр бүлийн харилцааг бий болгоход юу юу хэрэгтэйг дотночлон зөвлөсөн ном бөгөөд эрэгтэйчүүдэд ч гэсэн эмэгтэй хүнийг ойлгоход тус дэм болохоор бүтээл. Ер нь эмэгтэй хүн амьдралдаа олон үе шатыг туулдаг. Хүнтэй танилцаж үерхэх, гэрлэж эхнэр болох, жирэмсэн болох, төрсний дараах үе, хүүхдээ өсгөж хүмүүжүүлэх, за тэгээд магадгүй дараагийн хүүхдүүд, энэ зуур нөхөртэйгөө харилцаагаа сайн хэвээр авч явах гээд амаргүй сорилтууд, сэтгэл зүйн хэлбэлзэлтэй байнга л тулгарч байдаг. Нэг талаас эмэгтэй хүнд яагаад ийм их ачаа үүрүүлсэн юм бол гэмээр санагддаг ч нөгөөтээгүүр эмэгтэй хүнд асар их хүч, тэвчээрийг байгаль эх хайрласан байдаг билээ. Чухам тэр давуу талаа хэрхэн гаргаж, эдгээр үе шатуудыг яаж давж болохыг энэ номоос уншиж мэдэх боломжтой. Номд үндсэндээ гэрлэлт тойрсон асуудлуудыг тал талаас нь нэлээд сайн хөндсөн буй. Жишээ нь хэдэн насандаа гэрлэвэл зүгээр вэ гэсэн асуултад ийн хариулжээ. АНУ-д гэрлэх дундаж нас эрэгтэй нь 29.8, эмэгтэй нь 27.8 байдаг бол энэ тоо ойролцоогоор 30 гэнэ. Монгол улсын хувьд 25-28 насыг гэрлэхэд хамгийн тохиромжтой нас гэж үздэг бөгөөд гэрлэлтийн статистикийг харахад гэрлэлтээ батлуулсан хосуудын дундаж нас 27.5 (эрэгтэй 29, эмэгтэй 26) байдаг гэсэн судалгаа байдаг аж. Их эрт гэрлэвэл, бас оройтож гэрлэвэл эмэгтэй нь хохирч үлдэх магадлалтай байдаг тухай, хурим гэдэг зүйлийг өөрийн боломжид тохируулан аль болох хийх хэрэгтэй талаар өгүүлжээ. Ижил хүйстний харилцааны тухай ч дурдаагүй өнгөрөөгүйг нь онцлууштай санагдав. Мөн гэр бүл төлөвлөлттэй холбоотой нэг чухал асуудал бол хүүхэд хоорондын зай юм. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын зөвлөснөөр хүүхэд хоорондын зай 2-5 жил байх нь эхийн болон ургийн эрүүл мэндэд сайн гэж үздэг байна. Энэ хэсэгт зохиогч эмэгтэйчүүд болон бусад эхчүүдийн туршлагуудыг харамгүй хуваалцсан нь сонирхолтой. *Нэгэн түүх* 3 дахь охиноо төрүүлээд жил болсны дараа дахин жирэмсэлсэн байв. Эмчид үзүүлтэл “Ихэр жирэмслэлт байна, гэхдээ та өөрөө тээж төрүүлж чадахгүй л болов уу? Гэр бүлтэйгээ сайн зөвлөлдөөд эргээд ирээрэй” гэлээ. Ээж маань надад “өөрийнхөө биеийг бод оо, гурван хөөрхөн охинтой юм чинь...” гэх мэтээр ятгаж байлаа. Ойр дотнынхон маань ч ялгаагүй гурван ойрхон хийсвэр хагалгааны дараа ойрхон нэг хүүхэд ч тээхэд эрсдэл үүсдэг байхад ихэр жирэмслэлтийг яагаад ч давж гарч чадахгүй, өөрийгөө болон гэр бүлээ эрсдэлд бүү оруул” гэж зөвлөж байж билээ. Харин би гэр бүлийнхээ гишүүдтэй санал нийлэхгүй байлаа. Абортыг хүлээн зөвшөөрдөггүй итгэл үнэмшил минь ихэр зүрх цохилж байгаа шүү дээ гэсэн бахархам бодол төрүүлж, надад асар их эрчим өгсөн. Сэтгэл зүйд үүсэж байгаа бэрхшээлээ аль болохыг удирдахыг хичээдэг болов. Өдөр бүр хүүхдүүдээсээ хамтдаа энэ бүхнийг давна шүү гэж гуйж эхлэв. “Бүх зүйл сайхан болж, удахгүй гурвуулаа уулзана аа. Та хоёр минь хичээгээрэй. Ээж нь ч бас хичээнэ ээ” гэж хүүхэдтэйгээ ярьж, залбирч байлаа... Удалгүй хоёр ихэр маань төрлөө. Арай бага жинтэй ихрийн өрөөснийг маань эмч бүтэлттэй төрсөн учраас амьдарч чадах эсэх нь эрсдэлтэй гэж хэлэв. Бидэн гурав тэгэхэд ч бууж өгөөгүй. Охидтойгоо ярьж, тэвэрч, хөхүүлж, үүний зэрэгцээ залбирсаар л байсан. Энэ бүхний эцэст боломжгүй гэсэн дүгнэлтийг боломжтой болгож чадсан даа" хэмээн номын зохиогч Ч. Уранхолбоо бичжээ. Мэдээж хүн бүр бат бэх гэр бүлийн харилцаатай байх боломжгүй байдаг тул салсны дараа хэрхэх, хүүхдээ ганцаараа өсгөж буй бол юу юуг анхаарах тухай өгүүлсэн байна. Зарим нэг тоо дурдахад, гэр бүл салах шалтгааны 65 орчим хувь нь мэхлэлт буюу үнэнч бус байдлаас үүдэлтэй болох нь судалгаа харуулдаг аж. Мөн 70 орчим хувийг эмэгтэйчүүд санаачилдаг нь нэгийг өгүүлэх мэт. Түүнчлэн хүүхэд хэмээх том сэдвийн тухай, гоо сайхнаа хадгалах аргууд, санхүүгийн сахилга бат зэрэг цөөнгүй сэдвээр зохиогчид уншигч тантай аминчлан ярилцах болно. Илүү дэлгэрэнгүйг та уг номоос уншаарай.
https://unread.today/c/books-with-excellent-prose	Номын тухай	Ganzorig Dolingor	2020-06-28T00:00:00	6 сарын 28, 2020	Монгол хэлээр найруулан бичихэд сургах номууд #2	<div class="article-body"> <p>Бичих эрдэмд суралцан хэл найруулгын түвшнээ ахиулахыг хүсэгчид минь ойртон суугаарай. Бид өмнөх нийтлэлдээ гоё сайхан хэл найруулгатай гурван ном санал болгосонтой адилаар өөр гурван номыг энэ удаа сонголоо. Цагийн хөл хурдсахын хэрээр бичих эрдмийн ач холбогдол улам бүр нэмэгдэж байх талтай. Тиймд энэ чадвараа зүлгэн хурцалсаар байгаарай.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТУНГАЛАГ ТАМИР</h3><p></p><p>Хэл найруулгаараа онцгой бүтээлүүдийн нэг бол яах аргагүй XX зууны манлай роман хэмээн үнэлэгддэг "Тунгалаг Тамир" билээ. 20-р зууны Монголын уран зохиолын сод төлөөлөгч, Төрийн шагналт зохиолч Чадраабалын Лодойдамба Монголын анхны роман болох "Алтайд" бүтээлээ 1949 онд хэвлүүлж, романы хэлбэрийг Монголд нэвтрүүлэлцсэн гэдэг. Удаах том бүтээл болох хоёр дэвтэр бүхий "Тунгалаг Тамир" романаа 1954-1967 оны хооронд 13 жил бичсэн нь монголчуудын хамгийн хайртай зохиолуудын нэг болсон юм. Энэ роман 1921 оны Ардын хувьсгал, түүний өмнөх ба хойдох Монголын амьдралыг уран сайхны аргаар уншигчдад танилцуулдаг. "Тунгалаг Тамир бол манай уран зохиолд гарсан ихэргүй үзэгдэл юм" хэмээн Л.Түдэв гуай дүгнэсэн нь бий. Энэ зохиолоор хийсэн 3 ангит кино ч эх зохиолоосоо дутуугүй алдаршсан билээ. </p><p>Ташрамд дурдахад уг номын редактор нь нэрт зохиолч Сэнгийн Эрдэнэ байжээ. Тухайн үед залуу зохиолч байсан С.Эрдэнэ "Лодойдамба гуай намайг тоож романаа редакторлуулсанд би их баярладаг. Би бүлэг бүлгээр нь үзээд, анхаармаар зүйл дээр тэмдэг тавиад өгдөг байсан. Шууд засаж яаж болох вэ. Тэгэхэд хэлсэн санааг минь их анхааран сонсож, засах юмаа засдаг байсан" хэмээн дурсаж байжээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/309d7b6d4c694d96e575f8ad6c44821d.jpg"></p><p></p><p><b>НОМЫН ХЭСГЭЭС: </b><br><br>Энэ хүнийг Эрдэнэ гэдэг. Засагт ханы хошууны Олгонууд отгийн хүн. Уулаас эцгээс ах дүү хоёул бөгөөд багадаа өнчрөн айл дамжин зарагдаж бор хоног өнгөрүүлэн явжээ. Дүү нь Төмөр гэгч хүн буй. Арван зургаан насандаа шилийн сайн эрчүүдтэй нийлж удалгүй эрмэг зориг, эр чадал, ухаан санаагаар гайхагдсан «Засагт ханы цахиур Төмөр» гэж алдаршин халх дөрвөн аймаг, шавь тавд домог мэт яригддаг болжээ. Өнөөгөөс гурван жилийн өмнө Төмөр ахындаа гүн шөнө үл таних хоёр хүний хамт ирж уулзаад үр шөнө салахын үед явжээ. Тэгэхдээ цоохор ембүү, оросын цагаан хааны цөлхөөв гучаадын хамт өгчээ. Түүнээс хойш ах дүү хоёр учраагүй зөвхөн л сургаар амьд мэндээ мэдэлцэж байжээ. Харин сүүлийн жил гаруйн дотор Эрдэнэ дүүгийнхээ тухай ямар ч сураг сонссонгүй.</p><p>Эрдэнийн өөрийн нь хувьд гэвэл багадаа Доной тайжийн хонь хариулж, хурдан морий нь унаж байхдаа хүү Чулууны нь бичиг заалгахын далимаар бичиг сурч, уулаас ухаан сэргэлэн болохоор «Оюун түлхүүр», «Цаасан шувуу», «Гурван улсын бичиг», «Алтан товч»-оос эхлэн олдсон юм бүхнийг уншин гуйсан хүнд өргөдөл, захиа бичиж удалгүй «Бичээч Эрдэнэ» гэж нутагтаа алдаршжээ.</p><p>Арван найман насандаа нутгийн Долгор гэдэг бүсгүйтэй дэр нийлүүлэн гэр барьж амьдрав. Бас арваад сарлаг, хоёр гурван унах морь, хэдэн хоньтой болжээ. Эрдэнэ бусад хүн шиг зовохдоо зовж, өлсөхдөө өлсөж, баярлахдаа баярлаад, хорсохдоо хорсоод амьдарч болох байжээ. Гэтэл шинээр ширээ залгасан засаг хаан Гомбожавын зан авир ширүүн, ард олныг зовоох нь хир хэмжээнээс хэтрэхэд чуулган дарга, монгол манж зургааныг дамжин заргалдав.</p><p>Гэвч ноёнтой өшөөтэй бол хонгогүй, нохойтой өшөөтэй бол хормойгүй гэдэг дэмий үг биш болохоор Гомбожав хошууны хөрөнгөөр хөлөө хүрэх газар бүхэнд хээл хахууль цутгаж байгаад эзэн ноёнтойгоо харгалдсан тэрсүүд албатыг Улиастайн бат гүнд орхив. Тэнд үс, бөөсөндөө баригдан жил гаруй болж байтал монгол улс манжаас тусгаарлан богд Жавзандамба хутагт төр шашныг хослуулан баригч нарангэрэлт түмэн наст эзэн болоод өршөөл түгээж Эрдэнэ гяндангаас гарчээ. Бат гүнд сууж байхдаа дүүтэй нь хамт Говь мэргэн Вангийн ноён сүргээс таслан хөөж, Цэцэн Сартуулын хошуунд дамжуулж байсан нэг эртэй дайралдаж Төмөрийн тухай өдий төдий домог шиг яриа сонсжээ.</p><p>«Морины сайныг харуут таньдаг, санаа нь сүү шиг, чадал нь Хархул шиг эр дээ. Долоо хоногийн өлийг дуулж байгаад давдаг хүн, далан өртөө газрыг дөрөөн дээрээ туулдаг эр» гэх зэргээр Төмөрийг шагшин магтжээ...</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЗУУН ЖИЛИЙН ГАНЦААРДАЛ</h3><p>"Тунгалаг Тамир" Монголд алдартай шиг дэлхий дахинаа алдаршсан гайхамшигт нэгэн зохиол бол "Зуун жилийн ганцаардал" юм. Колумбын зохиолч Габриэль Гарсиа Маркес 17 настайдаа эхний өгүүлбэрийг нь тавиад, санааг нь хориод жил сэтгэлдээ боловсруулж, 38-тайдаа буюу 1967 онд бичиж дуусгасан энэ зохиол латин америкийн шинэ романы оргил гэгдэн 1982 онд дэлхийн утга зохиолын хамгийн шилдэг бүтээлд олгодог Нобелийн шагналыг хүртсэн юм. Энэхүү номын санаа нь зохиолчийн бага нас, түүнээс ч урагш үеийн түүхтэй холбогддог. Тэрбээр гэр бүл, нутаг орныхоо түүхээс санаа авч романдаа домог, бодит байдал хоёрыг нягт сүлэн бичжээ. Энэхүү бүтээлч нэрт орчуулагч Г.Аким монгол хэлнээ гайхалтай уран тансгаар орчуулсан нь уншихад дэндүү урамтай. Энэ орчуулгын тухай Баабар "Би "Зуун жилийн ганцаардал"-ыг орос, англиар уншиж байсан. Гэхдээ монголоор уншаад л амтыг нь авсан даа" гэсэн нь бий. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/349eaa96b3ac615d3ae57b44f29a9f07.jpg"></p><p></p><p><b>НОМЫН ХЭСГЭЭС:</b><br><br>Талийгаач эцгийнх нь ингэж ёрлосон нь хурандаа Аурелиано Буэндиагийн цээжинд улалзан байсан бардам омгийн нурмыг дөнгөж хутгаснаас цаашгүй боловч тэрбээр тэр цогийн түр дүрсхийснийг урьдын хүч тэнхээ гэнэт ундран ирлээ гэж эндүүрчээ. Тэгээд хутагт Иосифын баримал дотроос олдсон алтыг хаа булсныг ээжээрээ хэлүүлэх гэж хоргоожээ. Хашир хүн гэж хаширсан хүний хэлнэ гэгчээр Урсула "Түүнийг хэзээ ч чамд хэлэхгүй ээ. Мөнгөний эзэн нь ирээд л гаргаж авна биз" гээд огт хавьтуулсангүй. Хомхой сувдаг сэтгэлгүй байсан хүн мөнгө олох гэж өдрийн бодол, шөнийн зүүд болж, тэгэхдээ өдөр тутмын хэрэгцээнд хэрэглэх хэдэн зоос бус, тоймгүй их мөнгө олох гэх болсон учрыг хэн ч олохгүй байлаа.</p><p>Хэдий хэр их мөнгө хэрэгтэй байгааг нь дөнгөж дуулахдаа Бага Аурелиано мэл гайхаж хоцорчээ. Хуучин намын нөхөд нь хурандаагийн мөнгө гуйснаас хойш уулзалгүй зугтах болов. Яг энэ үед л тэрбээр "Либералууд өглөөний мөргөлд очдог, консервативчууд үдшийн мөргөлд очдогоороо л ганц ялгаатай юм байна" гэж хэлжээ. Гэвч хурандаа байдгаараа мэрийж улс амьтнаас өөд уруугүй шалж, нэр төрөө ч бүр гаргуунд нь гарган улайран чармайж улангасан зүтгэсээр газар бүрээр орж баймааж нь найман сарын дотор Урсулагийн нууснаас их мөнгө цуглуулж чадав. Тэгээд өвчтэй хурандаа Геринельдо Маркес дээр очиж, даяар олныг хамарсан шинэ дайн үүсгэхэд туслахыг гуйжээ.</p><p>Хурандаа Геринельдо Маркес саад баригдан оронд хадагдсан боловч нэг хэсэгтээ бослогыг зэвэрсэн хөшүүргийг хөдөлгөж чадах цорын ганц хүн үнэхээр байсан юм. Неерландын гэрээний дараа хурандаа Аурелиано Буэндиаг алтан загасаар сэтгэлээ зогоож байх зуур хурандаа Геринельдо Маркес эцсээ хүртэл үнэнч байсан босогчдын офицеруудтай холбоо барьж байлаа. Тэдэнтэй хамт тэрбээр өдөр бүр басамжлуулан айлтал, илтгэл бичиж "Маргааш ирээрэй", "Одоо удахгүй", "Та бүхний хэргийг зохих ёсоор анхааралтай судалж байна" гэх хариуг элтэл сонссон юм...."</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">МИний Дагестан</h3><p>Дагестаны нэртэй яруу найрагч Гасул Гамзатовын эх нутгийн дуулал болсон "Миний Дагестан" номыг нэрт бичгийн хүн Мишигийн Цэдэндорж орчуулжээ. ЗХУ-ын нэртэй яруу яруу найрагчийн номын Монголын нэртэй яруу найрагч орчуулсан тул хэл найруулга нь гойд сайн. Номын оршил маягаар зохиомжлон бичсэн энэ ном найруулгын хувьд өгүүлбэрүүд нь богино, ойлгомжтой бөгөөд гайхалтай яруу уянгалаг. Зохиолч бээр өөрийн эх орон Дагестаны тухай, уулынхан гэгддэг хүн ардынхаа зан заншлын тухай өөрт болоод бусдад тохиолдсон сонин содон учралууд, домог түүхийг соливцуулан бичсэн байдаг нь уншихад нэн сонирхолтой. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/8003fb54081eacf2fae90481ed69a40d.jpg"></p><p></p><p><b>НОМЫН ХЭСГЭЭС: <br></b><br>Аллах тэнгэр ч гэсэн ойр дотнынхоо хүмүүст сонин түүх юм уу шинэ сургаал хэлэхдээ, эхлээд тамхи татаж, аажуу тайван боддог байх гэж би боддог.<br></p><p>Онгоц, нисэхийн өмнө удтал хүржигнэж, тэгээд нисэх зам хүртэл чирүүлж очоод улам хүчтэй хүржигнэж замаар гүйсний эцэст сая агаарт хөөрөн нисдэг.</p><p>Нисдэг тэрэг, газраас тасрахын тулд замаар гүйх хэрэггүй боловч бас л хүржигнэн түржигнэж шуугин чичрэгнэн доргилж байдаг.</p><p>Гагцхүү уулсын бүргэд л халил хадан дээрээс тэнгэрт шууд хөөрөн дээшлэх тутмаа хөлгөн хөвж нүдэнд өртөмгүй цэг болно.<br></p><p>Аливаа сайн ном урт үг, уйтгарт удиртгалгүйгээр эхлэх ёстой. Дэргэдүүрээ давхин өнгөрсөн бухыг эврээс нь шүүрэн тогтоож амжаагүй бол сүүлнээс нь бариад тогтооно гэж байхгүй.</p><p>Пандур хөгжмөө дуучин авлаа. Тэр дуучин хоолой сайтайг би мэднэ. Дуугаа эхлэхийн өмнө удтал хий дэмий хөгжмөө торжигнуулах хэрэггүй биз дээ? Концертын өмнө илтгэл тавих, жүжиг эхлэхийн өмнө лекц унших, хадам нь хүргэнээ дайлахдаа шууд урьж суулгаад хундага барихын оронд залхуу хүрэм сургаал хэлэхэд би мөн л тэгж хэлнэ.</p><p>Нэгэнтээ хэдэн мюрид нэгэн нэгэндээ сэлэм гаргаж, ямар сайхан гангаар хийсэн, ямар сайхан шүлэг коран судраас авч дээр нь сийлсэн тухай сайрхан ярилцжээ. Тэдний дунд их Шамилийн туслах Хажи-Мурат байж, ийн өгүүлрүүн:<br>-Чинар модны сэрүүн сүүдэрт та нар юунд марганам бэ? Маргааш үүрээр тулалдаан болно. Хэнийх нь илүү болохыг тэр цагт л сэлэм чинь хэлээд өгнө шүү дээ.</p><p>ГЭЛЭЭ Ч, аллах тэнгэр юм ярихынхаа өмнө аажуу тайвуу тамхи татдаг гэж би бодож байна.</p><p>ГЭЛЭЭ Ч, миний төрсөн ууланд хүн гэрийн үүдэн дээрээс мориндоо морддоггүй заншил бий. Айлын гаднаас морио хөтөлж явах ёстой. Энэ нь тэр хүн, гэртээ байснаа болоод замд юу тохиолдохыг эргэн санахад хэрэгтэй биз. Яарлаа ч гэсэн аажуу тайван, бодол бодон явж, айлын захад морио хөтөлж гараад дөрөөлмөгц ухасхийн мордож эмээлийн бүүргээ налан бөхийж тоос татуулан бараа тасардаг юм. </p><p>Тэгээд ч би номынхоо нуруунд үсрэн мордохын өмнө бодлогошрон аажуу явж байна. Би морио хөтлөн явган зэрэгцэн явж үг хэлэхийг түдгэлзэн байна.<br></p><p>Гагцхүү ээрүү хүний хэл ээдэрдэг бус, илүү оносон, илүү их хэрэгтэй, илүү их цэцэн үг эрсэн хүнийх мөн адил юм. Цэцэн үгээр би гайхуулах гээгүй. Гэхдээ би ээрүү биш. Би үг хайж байгаа учраас түгдэрч байна...</p> <blockquote><p><b>Өмнөх нийтлэл унших:</b><br><a href="https://unread.today/c/543" target="_blank">Монгол хэлний найруулга зүйгээ сайжруулахад туслах 3 ном</a></p> <cite><p>Unread Media</p> </cite></blockquote> </div>	Бичих эрдэмд суралцан хэл найруулгын түвшнээ ахиулахыг хүсэгчид минь ойртон суугаарай. Бид өмнөх нийтлэлдээ гоё сайхан хэл найруулгатай гурван ном санал болгосонтой адилаар өөр гурван номыг энэ удаа сонголоо. Цагийн хөл хурдсахын хэрээр бичих эрдмийн ач холбогдол улам бүр нэмэгдэж байх талтай. Тиймд энэ чадвараа зүлгэн хурцалсаар байгаарай. ТУНГАЛАГ ТАМИР Хэл найруулгаараа онцгой бүтээлүүдийн нэг бол яах аргагүй XX зууны манлай роман хэмээн үнэлэгддэг "Тунгалаг Тамир" билээ. 20-р зууны Монголын уран зохиолын сод төлөөлөгч, Төрийн шагналт зохиолч Чадраабалын Лодойдамба Монголын анхны роман болох "Алтайд" бүтээлээ 1949 онд хэвлүүлж, романы хэлбэрийг Монголд нэвтрүүлэлцсэн гэдэг. Удаах том бүтээл болох хоёр дэвтэр бүхий "Тунгалаг Тамир" романаа 1954-1967 оны хооронд 13 жил бичсэн нь монголчуудын хамгийн хайртай зохиолуудын нэг болсон юм. Энэ роман 1921 оны Ардын хувьсгал, түүний өмнөх ба хойдох Монголын амьдралыг уран сайхны аргаар уншигчдад танилцуулдаг. "Тунгалаг Тамир бол манай уран зохиолд гарсан ихэргүй үзэгдэл юм" хэмээн Л.Түдэв гуай дүгнэсэн нь бий. Энэ зохиолоор хийсэн 3 ангит кино ч эх зохиолоосоо дутуугүй алдаршсан билээ. Ташрамд дурдахад уг номын редактор нь нэрт зохиолч Сэнгийн Эрдэнэ байжээ. Тухайн үед залуу зохиолч байсан С.Эрдэнэ "Лодойдамба гуай намайг тоож романаа редакторлуулсанд би их баярладаг. Би бүлэг бүлгээр нь үзээд, анхаармаар зүйл дээр тэмдэг тавиад өгдөг байсан. Шууд засаж яаж болох вэ. Тэгэхэд хэлсэн санааг минь их анхааран сонсож, засах юмаа засдаг байсан" хэмээн дурсаж байжээ. НОМЫН ХЭСГЭЭС: Энэ хүнийг Эрдэнэ гэдэг. Засагт ханы хошууны Олгонууд отгийн хүн. Уулаас эцгээс ах дүү хоёул бөгөөд багадаа өнчрөн айл дамжин зарагдаж бор хоног өнгөрүүлэн явжээ. Дүү нь Төмөр гэгч хүн буй. Арван зургаан насандаа шилийн сайн эрчүүдтэй нийлж удалгүй эрмэг зориг, эр чадал, ухаан санаагаар гайхагдсан «Засагт ханы цахиур Төмөр» гэж алдаршин халх дөрвөн аймаг, шавь тавд домог мэт яригддаг болжээ. Өнөөгөөс гурван жилийн өмнө Төмөр ахындаа гүн шөнө үл таних хоёр хүний хамт ирж уулзаад үр шөнө салахын үед явжээ. Тэгэхдээ цоохор ембүү, оросын цагаан хааны цөлхөөв гучаадын хамт өгчээ. Түүнээс хойш ах дүү хоёр учраагүй зөвхөн л сургаар амьд мэндээ мэдэлцэж байжээ. Харин сүүлийн жил гаруйн дотор Эрдэнэ дүүгийнхээ тухай ямар ч сураг сонссонгүй. Эрдэнийн өөрийн нь хувьд гэвэл багадаа Доной тайжийн хонь хариулж, хурдан морий нь унаж байхдаа хүү Чулууны нь бичиг заалгахын далимаар бичиг сурч, уулаас ухаан сэргэлэн болохоор «Оюун түлхүүр», «Цаасан шувуу», «Гурван улсын бичиг», «Алтан товч»-оос эхлэн олдсон юм бүхнийг уншин гуйсан хүнд өргөдөл, захиа бичиж удалгүй «Бичээч Эрдэнэ» гэж нутагтаа алдаршжээ. Арван найман насандаа нутгийн Долгор гэдэг бүсгүйтэй дэр нийлүүлэн гэр барьж амьдрав. Бас арваад сарлаг, хоёр гурван унах морь, хэдэн хоньтой болжээ. Эрдэнэ бусад хүн шиг зовохдоо зовж, өлсөхдөө өлсөж, баярлахдаа баярлаад, хорсохдоо хорсоод амьдарч болох байжээ. Гэтэл шинээр ширээ залгасан засаг хаан Гомбожавын зан авир ширүүн, ард олныг зовоох нь хир хэмжээнээс хэтрэхэд чуулган дарга, монгол манж зургааныг дамжин заргалдав. Гэвч ноёнтой өшөөтэй бол хонгогүй, нохойтой өшөөтэй бол хормойгүй гэдэг дэмий үг биш болохоор Гомбожав хошууны хөрөнгөөр хөлөө хүрэх газар бүхэнд хээл хахууль цутгаж байгаад эзэн ноёнтойгоо харгалдсан тэрсүүд албатыг Улиастайн бат гүнд орхив. Тэнд үс, бөөсөндөө баригдан жил гаруй болж байтал монгол улс манжаас тусгаарлан богд Жавзандамба хутагт төр шашныг хослуулан баригч нарангэрэлт түмэн наст эзэн болоод өршөөл түгээж Эрдэнэ гяндангаас гарчээ. Бат гүнд сууж байхдаа дүүтэй нь хамт Говь мэргэн Вангийн ноён сүргээс таслан хөөж, Цэцэн Сартуулын хошуунд дамжуулж байсан нэг эртэй дайралдаж Төмөрийн тухай өдий төдий домог шиг яриа сонсжээ. «Морины сайныг харуут таньдаг, санаа нь сүү шиг, чадал нь Хархул шиг эр дээ. Долоо хоногийн өлийг дуулж байгаад давдаг хүн, далан өртөө газрыг дөрөөн дээрээ туулдаг эр» гэх зэргээр Төмөрийг шагшин магтжээ... ЗУУН ЖИЛИЙН ГАНЦААРДАЛ "Тунгалаг Тамир" Монголд алдартай шиг дэлхий дахинаа алдаршсан гайхамшигт нэгэн зохиол бол "Зуун жилийн ганцаардал" юм. Колумбын зохиолч Габриэль Гарсиа Маркес 17 настайдаа эхний өгүүлбэрийг нь тавиад, санааг нь хориод жил сэтгэлдээ боловсруулж, 38-тайдаа буюу 1967 онд бичиж дуусгасан энэ зохиол латин америкийн шинэ романы оргил гэгдэн 1982 онд дэлхийн утга зохиолын хамгийн шилдэг бүтээлд олгодог Нобелийн шагналыг хүртсэн юм. Энэхүү номын санаа нь зохиолчийн бага нас, түүнээс ч урагш үеийн түүхтэй холбогддог. Тэрбээр гэр бүл, нутаг орныхоо түүхээс санаа авч романдаа домог, бодит байдал хоёрыг нягт сүлэн бичжээ. Энэхүү бүтээлч нэрт орчуулагч Г.Аким монгол хэлнээ гайхалтай уран тансгаар орчуулсан нь уншихад дэндүү урамтай. Энэ орчуулгын тухай Баабар "Би "Зуун жилийн ганцаардал"-ыг орос, англиар уншиж байсан. Гэхдээ монголоор уншаад л амтыг нь авсан даа" гэсэн нь бий. НОМЫН ХЭСГЭЭС: Талийгаач эцгийнх нь ингэж ёрлосон нь хурандаа Аурелиано Буэндиагийн цээжинд улалзан байсан бардам омгийн нурмыг дөнгөж хутгаснаас цаашгүй боловч тэрбээр тэр цогийн түр дүрсхийснийг урьдын хүч тэнхээ гэнэт ундран ирлээ гэж эндүүрчээ. Тэгээд хутагт Иосифын баримал дотроос олдсон алтыг хаа булсныг ээжээрээ хэлүүлэх гэж хоргоожээ. Хашир хүн гэж хаширсан хүний хэлнэ гэгчээр Урсула "Түүнийг хэзээ ч чамд хэлэхгүй ээ. Мөнгөний эзэн нь ирээд л гаргаж авна биз" гээд огт хавьтуулсангүй. Хомхой сувдаг сэтгэлгүй байсан хүн мөнгө олох гэж өдрийн бодол, шөнийн зүүд болж, тэгэхдээ өдөр тутмын хэрэгцээнд хэрэглэх хэдэн зоос бус, тоймгүй их мөнгө олох гэх болсон учрыг хэн ч олохгүй байлаа. Хэдий хэр их мөнгө хэрэгтэй байгааг нь дөнгөж дуулахдаа Бага Аурелиано мэл гайхаж хоцорчээ. Хуучин намын нөхөд нь хурандаагийн мөнгө гуйснаас хойш уулзалгүй зугтах болов. Яг энэ үед л тэрбээр "Либералууд өглөөний мөргөлд очдог, консервативчууд үдшийн мөргөлд очдогоороо л ганц ялгаатай юм байна" гэж хэлжээ. Гэвч хурандаа байдгаараа мэрийж улс амьтнаас өөд уруугүй шалж, нэр төрөө ч бүр гаргуунд нь гарган улайран чармайж улангасан зүтгэсээр газар бүрээр орж баймааж нь найман сарын дотор Урсулагийн нууснаас их мөнгө цуглуулж чадав. Тэгээд өвчтэй хурандаа Геринельдо Маркес дээр очиж, даяар олныг хамарсан шинэ дайн үүсгэхэд туслахыг гуйжээ. Хурандаа Геринельдо Маркес саад баригдан оронд хадагдсан боловч нэг хэсэгтээ бослогыг зэвэрсэн хөшүүргийг хөдөлгөж чадах цорын ганц хүн үнэхээр байсан юм. Неерландын гэрээний дараа хурандаа Аурелиано Буэндиаг алтан загасаар сэтгэлээ зогоож байх зуур хурандаа Геринельдо Маркес эцсээ хүртэл үнэнч байсан босогчдын офицеруудтай холбоо барьж байлаа. Тэдэнтэй хамт тэрбээр өдөр бүр басамжлуулан айлтал, илтгэл бичиж "Маргааш ирээрэй", "Одоо удахгүй", "Та бүхний хэргийг зохих ёсоор анхааралтай судалж байна" гэх хариуг элтэл сонссон юм...." МИний Дагестан Дагестаны нэртэй яруу найрагч Гасул Гамзатовын эх нутгийн дуулал болсон "Миний Дагестан" номыг нэрт бичгийн хүн Мишигийн Цэдэндорж орчуулжээ. ЗХУ-ын нэртэй яруу яруу найрагчийн номын Монголын нэртэй яруу найрагч орчуулсан тул хэл найруулга нь гойд сайн. Номын оршил маягаар зохиомжлон бичсэн энэ ном найруулгын хувьд өгүүлбэрүүд нь богино, ойлгомжтой бөгөөд гайхалтай яруу уянгалаг. Зохиолч бээр өөрийн эх орон Дагестаны тухай, уулынхан гэгддэг хүн ардынхаа зан заншлын тухай өөрт болоод бусдад тохиолдсон сонин содон учралууд, домог түүхийг соливцуулан бичсэн байдаг нь уншихад нэн сонирхолтой. НОМЫН ХЭСГЭЭС: Аллах тэнгэр ч гэсэн ойр дотнынхоо хүмүүст сонин түүх юм уу шинэ сургаал хэлэхдээ, эхлээд тамхи татаж, аажуу тайван боддог байх гэж би боддог. Онгоц, нисэхийн өмнө удтал хүржигнэж, тэгээд нисэх зам хүртэл чирүүлж очоод улам хүчтэй хүржигнэж замаар гүйсний эцэст сая агаарт хөөрөн нисдэг. Нисдэг тэрэг, газраас тасрахын тулд замаар гүйх хэрэггүй боловч бас л хүржигнэн түржигнэж шуугин чичрэгнэн доргилж байдаг. Гагцхүү уулсын бүргэд л халил хадан дээрээс тэнгэрт шууд хөөрөн дээшлэх тутмаа хөлгөн хөвж нүдэнд өртөмгүй цэг болно. Аливаа сайн ном урт үг, уйтгарт удиртгалгүйгээр эхлэх ёстой. Дэргэдүүрээ давхин өнгөрсөн бухыг эврээс нь шүүрэн тогтоож амжаагүй бол сүүлнээс нь бариад тогтооно гэж байхгүй. Пандур хөгжмөө дуучин авлаа. Тэр дуучин хоолой сайтайг би мэднэ. Дуугаа эхлэхийн өмнө удтал хий дэмий хөгжмөө торжигнуулах хэрэггүй биз дээ? Концертын өмнө илтгэл тавих, жүжиг эхлэхийн өмнө лекц унших, хадам нь хүргэнээ дайлахдаа шууд урьж суулгаад хундага барихын оронд залхуу хүрэм сургаал хэлэхэд би мөн л тэгж хэлнэ. Нэгэнтээ хэдэн мюрид нэгэн нэгэндээ сэлэм гаргаж, ямар сайхан гангаар хийсэн, ямар сайхан шүлэг коран судраас авч дээр нь сийлсэн тухай сайрхан ярилцжээ. Тэдний дунд их Шамилийн туслах Хажи-Мурат байж, ийн өгүүлрүүн: -Чинар модны сэрүүн сүүдэрт та нар юунд марганам бэ? Маргааш үүрээр тулалдаан болно. Хэнийх нь илүү болохыг тэр цагт л сэлэм чинь хэлээд өгнө шүү дээ. ГЭЛЭЭ Ч, аллах тэнгэр юм ярихынхаа өмнө аажуу тайвуу тамхи татдаг гэж би бодож байна. ГЭЛЭЭ Ч, миний төрсөн ууланд хүн гэрийн үүдэн дээрээс мориндоо морддоггүй заншил бий. Айлын гаднаас морио хөтөлж явах ёстой. Энэ нь тэр хүн, гэртээ байснаа болоод замд юу тохиолдохыг эргэн санахад хэрэгтэй биз. Яарлаа ч гэсэн аажуу тайван, бодол бодон явж, айлын захад морио хөтөлж гараад дөрөөлмөгц ухасхийн мордож эмээлийн бүүргээ налан бөхийж тоос татуулан бараа тасардаг юм. Тэгээд ч би номынхоо нуруунд үсрэн мордохын өмнө бодлогошрон аажуу явж байна. Би морио хөтлөн явган зэрэгцэн явж үг хэлэхийг түдгэлзэн байна. Гагцхүү ээрүү хүний хэл ээдэрдэг бус, илүү оносон, илүү их хэрэгтэй, илүү их цэцэн үг эрсэн хүнийх мөн адил юм. Цэцэн үгээр би гайхуулах гээгүй. Гэхдээ би ээрүү биш. Би үг хайж байгаа учраас түгдэрч байна... Өмнөх нийтлэл унших: Монгол хэлний найруулга зүйгээ сайжруулахад туслах 3 ном Unread Media	Бичих эрдэмд суралцан хэл найруулгын түвшнээ ахиулахыг хүсэгчид минь ойртон суугаарай. Бид өмнөх нийтлэлдээ гоё сайхан хэл найруулгатай гурван ном санал болгосонтой адилаар өөр гурван номыг энэ удаа сонголоо. Цагийн хөл хурдсахын хэрээр бичих эрдмийн ач холбогдол улам бүр нэмэгдэж байх талтай. Тиймд энэ чадвараа зүлгэн хурцалсаар байгаарай. ### ТУНГАЛАГ ТАМИР Хэл найруулгаараа онцгой бүтээлүүдийн нэг бол яах аргагүй XX зууны манлай роман хэмээн үнэлэгддэг "Тунгалаг Тамир" билээ. 20-р зууны Монголын уран зохиолын сод төлөөлөгч, Төрийн шагналт зохиолч Чадраабалын Лодойдамба Монголын анхны роман болох "Алтайд" бүтээлээ 1949 онд хэвлүүлж, романы хэлбэрийг Монголд нэвтрүүлэлцсэн гэдэг. Удаах том бүтээл болох хоёр дэвтэр бүхий "Тунгалаг Тамир" романаа 1954-1967 оны хооронд 13 жил бичсэн нь монголчуудын хамгийн хайртай зохиолуудын нэг болсон юм. Энэ роман 1921 оны Ардын хувьсгал, түүний өмнөх ба хойдох Монголын амьдралыг уран сайхны аргаар уншигчдад танилцуулдаг. "Тунгалаг Тамир бол манай уран зохиолд гарсан ихэргүй үзэгдэл юм" хэмээн Л.Түдэв гуай дүгнэсэн нь бий. Энэ зохиолоор хийсэн 3 ангит кино ч эх зохиолоосоо дутуугүй алдаршсан билээ. Ташрамд дурдахад уг номын редактор нь нэрт зохиолч Сэнгийн Эрдэнэ байжээ. Тухайн үед залуу зохиолч байсан С.Эрдэнэ "Лодойдамба гуай намайг тоож романаа редакторлуулсанд би их баярладаг. Би бүлэг бүлгээр нь үзээд, анхаармаар зүйл дээр тэмдэг тавиад өгдөг байсан. Шууд засаж яаж болох вэ. Тэгэхэд хэлсэн санааг минь их анхааран сонсож, засах юмаа засдаг байсан" хэмээн дурсаж байжээ. НОМЫН ХЭСГЭЭС: Энэ хүнийг Эрдэнэ гэдэг. Засагт ханы хошууны Олгонууд отгийн хүн. Уулаас эцгээс ах дүү хоёул бөгөөд багадаа өнчрөн айл дамжин зарагдаж бор хоног өнгөрүүлэн явжээ. Дүү нь Төмөр гэгч хүн буй. Арван зургаан насандаа шилийн сайн эрчүүдтэй нийлж удалгүй эрмэг зориг, эр чадал, ухаан санаагаар гайхагдсан «Засагт ханы цахиур Төмөр» гэж алдаршин халх дөрвөн аймаг, шавь тавд домог мэт яригддаг болжээ. Өнөөгөөс гурван жилийн өмнө Төмөр ахындаа гүн шөнө үл таних хоёр хүний хамт ирж уулзаад үр шөнө салахын үед явжээ. Тэгэхдээ цоохор ембүү, оросын цагаан хааны цөлхөөв гучаадын хамт өгчээ. Түүнээс хойш ах дүү хоёр учраагүй зөвхөн л сургаар амьд мэндээ мэдэлцэж байжээ. Харин сүүлийн жил гаруйн дотор Эрдэнэ дүүгийнхээ тухай ямар ч сураг сонссонгүй. Эрдэнийн өөрийн нь хувьд гэвэл багадаа Доной тайжийн хонь хариулж, хурдан морий нь унаж байхдаа хүү Чулууны нь бичиг заалгахын далимаар бичиг сурч, уулаас ухаан сэргэлэн болохоор «Оюун түлхүүр», «Цаасан шувуу», «Гурван улсын бичиг», «Алтан товч»-оос эхлэн олдсон юм бүхнийг уншин гуйсан хүнд өргөдөл, захиа бичиж удалгүй «Бичээч Эрдэнэ» гэж нутагтаа алдаршжээ. Арван найман насандаа нутгийн Долгор гэдэг бүсгүйтэй дэр нийлүүлэн гэр барьж амьдрав. Бас арваад сарлаг, хоёр гурван унах морь, хэдэн хоньтой болжээ. Эрдэнэ бусад хүн шиг зовохдоо зовж, өлсөхдөө өлсөж, баярлахдаа баярлаад, хорсохдоо хорсоод амьдарч болох байжээ. Гэтэл шинээр ширээ залгасан засаг хаан Гомбожавын зан авир ширүүн, ард олныг зовоох нь хир хэмжээнээс хэтрэхэд чуулган дарга, монгол манж зургааныг дамжин заргалдав. Гэвч ноёнтой өшөөтэй бол хонгогүй, нохойтой өшөөтэй бол хормойгүй гэдэг дэмий үг биш болохоор Гомбожав хошууны хөрөнгөөр хөлөө хүрэх газар бүхэнд хээл хахууль цутгаж байгаад эзэн ноёнтойгоо харгалдсан тэрсүүд албатыг Улиастайн бат гүнд орхив. Тэнд үс, бөөсөндөө баригдан жил гаруй болж байтал монгол улс манжаас тусгаарлан богд Жавзандамба хутагт төр шашныг хослуулан баригч нарангэрэлт түмэн наст эзэн болоод өршөөл түгээж Эрдэнэ гяндангаас гарчээ. Бат гүнд сууж байхдаа дүүтэй нь хамт Говь мэргэн Вангийн ноён сүргээс таслан хөөж, Цэцэн Сартуулын хошуунд дамжуулж байсан нэг эртэй дайралдаж Төмөрийн тухай өдий төдий домог шиг яриа сонсжээ. «Морины сайныг харуут таньдаг, санаа нь сүү шиг, чадал нь Хархул шиг эр дээ. Долоо хоногийн өлийг дуулж байгаад давдаг хүн, далан өртөө газрыг дөрөөн дээрээ туулдаг эр» гэх зэргээр Төмөрийг шагшин магтжээ... ### ЗУУН ЖИЛИЙН ГАНЦААРДАЛ "Тунгалаг Тамир" Монголд алдартай шиг дэлхий дахинаа алдаршсан гайхамшигт нэгэн зохиол бол "Зуун жилийн ганцаардал" юм. Колумбын зохиолч Габриэль Гарсиа Маркес 17 настайдаа эхний өгүүлбэрийг нь тавиад, санааг нь хориод жил сэтгэлдээ боловсруулж, 38-тайдаа буюу 1967 онд бичиж дуусгасан энэ зохиол латин америкийн шинэ романы оргил гэгдэн 1982 онд дэлхийн утга зохиолын хамгийн шилдэг бүтээлд олгодог Нобелийн шагналыг хүртсэн юм. Энэхүү номын санаа нь зохиолчийн бага нас, түүнээс ч урагш үеийн түүхтэй холбогддог. Тэрбээр гэр бүл, нутаг орныхоо түүхээс санаа авч романдаа домог, бодит байдал хоёрыг нягт сүлэн бичжээ. Энэхүү бүтээлч нэрт орчуулагч Г.Аким монгол хэлнээ гайхалтай уран тансгаар орчуулсан нь уншихад дэндүү урамтай. Энэ орчуулгын тухай Баабар "Би "Зуун жилийн ганцаардал"-ыг орос, англиар уншиж байсан. Гэхдээ монголоор уншаад л амтыг нь авсан даа" гэсэн нь бий. НОМЫН ХЭСГЭЭС: Талийгаач эцгийнх нь ингэж ёрлосон нь хурандаа Аурелиано Буэндиагийн цээжинд улалзан байсан бардам омгийн нурмыг дөнгөж хутгаснаас цаашгүй боловч тэрбээр тэр цогийн түр дүрсхийснийг урьдын хүч тэнхээ гэнэт ундран ирлээ гэж эндүүрчээ. Тэгээд хутагт Иосифын баримал дотроос олдсон алтыг хаа булсныг ээжээрээ хэлүүлэх гэж хоргоожээ. Хашир хүн гэж хаширсан хүний хэлнэ гэгчээр Урсула "Түүнийг хэзээ ч чамд хэлэхгүй ээ. Мөнгөний эзэн нь ирээд л гаргаж авна биз" гээд огт хавьтуулсангүй. Хомхой сувдаг сэтгэлгүй байсан хүн мөнгө олох гэж өдрийн бодол, шөнийн зүүд болж, тэгэхдээ өдөр тутмын хэрэгцээнд хэрэглэх хэдэн зоос бус, тоймгүй их мөнгө олох гэх болсон учрыг хэн ч олохгүй байлаа. Хэдий хэр их мөнгө хэрэгтэй байгааг нь дөнгөж дуулахдаа Бага Аурелиано мэл гайхаж хоцорчээ. Хуучин намын нөхөд нь хурандаагийн мөнгө гуйснаас хойш уулзалгүй зугтах болов. Яг энэ үед л тэрбээр "Либералууд өглөөний мөргөлд очдог, консервативчууд үдшийн мөргөлд очдогоороо л ганц ялгаатай юм байна" гэж хэлжээ. Гэвч хурандаа байдгаараа мэрийж улс амьтнаас өөд уруугүй шалж, нэр төрөө ч бүр гаргуунд нь гарган улайран чармайж улангасан зүтгэсээр газар бүрээр орж баймааж нь найман сарын дотор Урсулагийн нууснаас их мөнгө цуглуулж чадав. Тэгээд өвчтэй хурандаа Геринельдо Маркес дээр очиж, даяар олныг хамарсан шинэ дайн үүсгэхэд туслахыг гуйжээ. Хурандаа Геринельдо Маркес саад баригдан оронд хадагдсан боловч нэг хэсэгтээ бослогыг зэвэрсэн хөшүүргийг хөдөлгөж чадах цорын ганц хүн үнэхээр байсан юм. Неерландын гэрээний дараа хурандаа Аурелиано Буэндиаг алтан загасаар сэтгэлээ зогоож байх зуур хурандаа Геринельдо Маркес эцсээ хүртэл үнэнч байсан босогчдын офицеруудтай холбоо барьж байлаа. Тэдэнтэй хамт тэрбээр өдөр бүр басамжлуулан айлтал, илтгэл бичиж "Маргааш ирээрэй", "Одоо удахгүй", "Та бүхний хэргийг зохих ёсоор анхааралтай судалж байна" гэх хариуг элтэл сонссон юм...." ### МИний Дагестан Дагестаны нэртэй яруу найрагч Гасул Гамзатовын эх нутгийн дуулал болсон "Миний Дагестан" номыг нэрт бичгийн хүн Мишигийн Цэдэндорж орчуулжээ. ЗХУ-ын нэртэй яруу яруу найрагчийн номын Монголын нэртэй яруу найрагч орчуулсан тул хэл найруулга нь гойд сайн. Номын оршил маягаар зохиомжлон бичсэн энэ ном найруулгын хувьд өгүүлбэрүүд нь богино, ойлгомжтой бөгөөд гайхалтай яруу уянгалаг. Зохиолч бээр өөрийн эх орон Дагестаны тухай, уулынхан гэгддэг хүн ардынхаа зан заншлын тухай өөрт болоод бусдад тохиолдсон сонин содон учралууд, домог түүхийг соливцуулан бичсэн байдаг нь уншихад нэн сонирхолтой. НОМЫН ХЭСГЭЭС: Аллах тэнгэр ч гэсэн ойр дотнынхоо хүмүүст сонин түүх юм уу шинэ сургаал хэлэхдээ, эхлээд тамхи татаж, аажуу тайван боддог байх гэж би боддог. Онгоц, нисэхийн өмнө удтал хүржигнэж, тэгээд нисэх зам хүртэл чирүүлж очоод улам хүчтэй хүржигнэж замаар гүйсний эцэст сая агаарт хөөрөн нисдэг. Нисдэг тэрэг, газраас тасрахын тулд замаар гүйх хэрэггүй боловч бас л хүржигнэн түржигнэж шуугин чичрэгнэн доргилж байдаг. Гагцхүү уулсын бүргэд л халил хадан дээрээс тэнгэрт шууд хөөрөн дээшлэх тутмаа хөлгөн хөвж нүдэнд өртөмгүй цэг болно. Аливаа сайн ном урт үг, уйтгарт удиртгалгүйгээр эхлэх ёстой. Дэргэдүүрээ давхин өнгөрсөн бухыг эврээс нь шүүрэн тогтоож амжаагүй бол сүүлнээс нь бариад тогтооно гэж байхгүй. Пандур хөгжмөө дуучин авлаа. Тэр дуучин хоолой сайтайг би мэднэ. Дуугаа эхлэхийн өмнө удтал хий дэмий хөгжмөө торжигнуулах хэрэггүй биз дээ? Концертын өмнө илтгэл тавих, жүжиг эхлэхийн өмнө лекц унших, хадам нь хүргэнээ дайлахдаа шууд урьж суулгаад хундага барихын оронд залхуу хүрэм сургаал хэлэхэд би мөн л тэгж хэлнэ. Нэгэнтээ хэдэн мюрид нэгэн нэгэндээ сэлэм гаргаж, ямар сайхан гангаар хийсэн, ямар сайхан шүлэг коран судраас авч дээр нь сийлсэн тухай сайрхан ярилцжээ. Тэдний дунд их Шамилийн туслах Хажи-Мурат байж, ийн өгүүлрүүн: -Чинар модны сэрүүн сүүдэрт та нар юунд марганам бэ? Маргааш үүрээр тулалдаан болно. Хэнийх нь илүү болохыг тэр цагт л сэлэм чинь хэлээд өгнө шүү дээ. ГЭЛЭЭ Ч, аллах тэнгэр юм ярихынхаа өмнө аажуу тайвуу тамхи татдаг гэж би бодож байна. ГЭЛЭЭ Ч, миний төрсөн ууланд хүн гэрийн үүдэн дээрээс мориндоо морддоггүй заншил бий. Айлын гаднаас морио хөтөлж явах ёстой. Энэ нь тэр хүн, гэртээ байснаа болоод замд юу тохиолдохыг эргэн санахад хэрэгтэй биз. Яарлаа ч гэсэн аажуу тайван, бодол бодон явж, айлын захад морио хөтөлж гараад дөрөөлмөгц ухасхийн мордож эмээлийн бүүргээ налан бөхийж тоос татуулан бараа тасардаг юм. Тэгээд ч би номынхоо нуруунд үсрэн мордохын өмнө бодлогошрон аажуу явж байна. Би морио хөтлөн явган зэрэгцэн явж үг хэлэхийг түдгэлзэн байна. Гагцхүү ээрүү хүний хэл ээдэрдэг бус, илүү оносон, илүү их хэрэгтэй, илүү их цэцэн үг эрсэн хүнийх мөн адил юм. Цэцэн үгээр би гайхуулах гээгүй. Гэхдээ би ээрүү биш. Би үг хайж байгаа учраас түгдэрч байна... > Өмнөх нийтлэл унших: > Монгол хэлний найруулга зүйгээ сайжруулахад туслах 3 ном > > Unread Media
https://unread.today/c/digitalnation-ardreview	Techworm	Unread Today	2021-09-21T00:00:00	9 сарын 21, 2021	Digital Nation 2021: Ардын асрыг тоймлох нь	<div class="article-body"> <h2>Мэдээллийн технологи, харилцаа холбооны салбарын хамгийн том арга хэмжээ "Digital Nation" өнгөрсөн долоо хоногт Үндэсний соёл амралтын хүрээлэнд болж өнгөрсөн билээ. Технологид суурилсан шилдэг бүтээгдэхүүн, онцлох үйлчилгээтэй нэг дороос танилцах боломж олгодог уг арга хэмжээ энэ жилийн тухайд нийгмийн бусад салбарын төлөөллийг багтаан өргөжүүлснээр 100 гаруй компани гурван өдрийн турш үзэсгэлэнд оролцож, шинэлэг бүхнээ танилцуулсан юм. Энэ хүрээнд бид Ард Санхүүгийн Нэгдлийн асарт зохион байгуулсан онцлох арга хэмжээнүүдийг тоймлон хүргэж байна. </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Хэлэлцүүлгүүдийг онцлох нь </h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/bcdcff1cbb4fe3b645c54ca2b9aa5c51.jpeg"></p><p></p><p class="MsoNormal">"Digital Nation" арга хэмжээний хүрээнд дотоодын санхүү, бизнес, хөрөнгийн зах зээлийн тоглогчдын цуглах газар бол яах аргагүй Ардын хэлэлцүүлгүүд байв. Олон салбарын манлайлагч, мэргэжилтнүүд цуглаж, туулсан туршлага, олж авсан мэдлэгээ хуваалцаж шинэ мэдээллээр дүүрэн хэлэлцсэн нь онцлог. Тухайлбал, “<b>Цахим хөрөнгө оруулагч үндэстэн</b>” хэлэлцүүлгээр банк санхүүгийн зах зээлийн өнөөгийн төлөв, ирээдүйн хөгжлийн төлөвийг нээлттэй ярилцсан юм. Хэлэлцүүлэгт Монголын хөрөнгийн бирж, Үнэт цаасны бирж, Ард санхүүгийн нэгдлийн мэргэжилтнүүд орчин цагийн цахим хөрөнгө оруулагчийн тухай сонирхолтой яриа өрнүүлснээр эхний өдрийн арга хэмжээ эхэллээ.</p><p class="MsoNormal">Мөн “<b>Цахим эрин дэх манлайлал</b>” сэдвээр "The Apprentice" шоу нэвтрүүлгийн оролцогчид бизнесийн салбарт олон чиглэлд ажиллаж буй туршлагаа хуваалцаж, ажлын орчин бүх зүйл цахимжиж буй энэ цаг үед бизнесийн зах зээлд хэрхэн дижитал шилжилтэд хөл нийлүүлэх тухай өөрсдийн үзэл бодлоо хуваалцсан нь сонирхолтой байв.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/94fe293545736b788bdadcee709988ce.jpeg"></p><p></p><p class="MsoNormal">Түүнчлэн шилдэг захирлуудтай ганцаарчилж уулзах “Meet the CEO” арга хэмжээг дурдах нь зүйтэй. Энэ үеэр “Google” компанийн Програм хангамжийн ахлах инженер Б.Баттулга болон Ард Санхүүгийн Нэгдлийн Санхүү эрхэлсэн захирал Б.Золбоо нар өөрсдийн ажлын онцлог, технологид суурилсан бизнесийн давуу тал, боломжуудын талаар ярилцсан. </p><p class="MsoNormal">Тэгвэл “Digital Nation” арга хэмжээний төв тайзны хэсэгт Ард Санхүүгийн Нэгдэл болон охин компаниудын шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, цаашид хийхээр төлөвлөж буй ажлуудын талаар <b>“Ардын Дараагийн Зогсоол: Боломж ба Сорилтууд”</b> хэлэлцүүлгийн үеэр онцолсон юм. “Ард Кредит” ББСБ-ийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн “Манайх зөвхөн зээл олгоод зогсохгүй олон төрлийн санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлдгээрээ бусад 530 банк бус санхүүгийн байгууллагаас ялгардаг. Цахим төлбөр тооцооны үйлчилгээгээр дамжуулан 1.3 сая харилцагчдадаа санхүүгийн цогц үйлчилгээ үзүүлж байна” хэмээсэн юм. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/48b66ccf23a5ed8a41cd4a885220634a.jpeg"></p><p></p><p class="MsoNormal"><b>“Цахим Алт” номын нээлт</b></p><p class="MsoNormal">Арга хэмжээний үеэр блокчэйн, криптовалютын тухай цогц мэдээллийг нэг дор багтаасан "Цахим алт" номын нээлт болж, Эдийн засагч З.Жаргалсайхан, Р.Амаржаргал, нийтлэлч Баабар, Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун нар номын баярыг мялааж, нээлтэд оролцсон явдал байлаа. Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун “Би талх хэрхэн эсгэхийг мэдэхгүй бол хийж чадахгүй. Үүнтэй адил аливаа зүйлийн жор мэдэхгүйгээр амжилт гаргахгүй. Тиймээс криптовалют сонирхож буй хэн бүхэн эхлээд уншиж судал, Цахим алт номыг уншаад үзээрэй” хэмээн онцолсон.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/5b3c1f3c19e0fe233364eecb763cf4bd.jpeg"></p><p></p><p class="MsoNormal"><b>Би хэрхэн ажилладаг вэ? </b></p><p class="MsoNormal">Ардын асарт болсон нэгэн онцлог арга хэмжээ бол “Би хэрхэн ажилладаг вэ?” ярилцлагын булангийн тусгай дугаар байлаа. Зочноор Ард Санхүүгийн Нэгдлийн Төр засаг, олон нийтийн харилцаа эрхэлсэн захирал Ж.Алтангүний оролцож, өөрийн ажлын арга барил, баримталдаг зарим, үзэл баримтлалаасаа хуваалцсан юм.</p> <p></p><p class="MsoNormal"><b>Илгээлтийн Эзэд</b></p><p class="MsoNormal">Арга хэмжээний төгсгөлд Илгээлтийн Эзэд - Санхүүгийн боловсрол түгээх төслийн хаалтын арга хэмжээг зохион байгуулж, Монгол орон даяар 21 аймаг, 330 сумдад санхүүгийн боловсрол түгээхээр ажилласан илгээлтийн эзэд цуглаж, төслийн туршлага, дурсамжаасаа хуваалцсан билээ. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Бүтэлгүйтлийн түүх, гэрэл зургийн түүхээр аялсан нь </h3><p class="MsoNormal">Бүтэлгүйтлийн түүх, түүнээс олж авсан сургамжаа хуваалцах “<b>FuckUp Night with Ard” </b>арга хэмжээнд<b> </b>Шог зураач С.Цогтбаяр, Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун болон Ард холдингс интернэшнл компанийн гүйцэтгэх захирал Ц.Бархас, Ард санхүүгийн нэгдлийн эрсдэл эрхэлсэн захирал Б.Оюутцэцэн нар оролцож, үнэтэй сургамж авсан түүхээ хуваалцсан юм. Бид бусдын амжилтын түүхийг хүүрнэх нь зөв ч алдаа дутагдал, бүтэлгүйтлийн түүхийг бас өгүүлж байх учиртай билээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/83911004d15a62f1c60e7d0065fe1599.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/98c754b51598b082883bc86889fd98ec.jpg"></p><p></p><p class="MsoNormal">Өөр нэг сонирхолтой арга хэмжээ нь, бүтээлч илтгэл буюу 20 секундээр 20 зураг танилцуулах “<b>PechaKucha Night with Ard” </b>байв.<b> </b>PechaKucha илтгэлийн гол онцлог бол 20 зураг х 20 секунд буюу илтгэгч бүр өөрийн сонгосон 20 зураг тус бүрийг 20 секундийн дотор тайлбарлан ярих явдал юм. Оновчтой, цөөн үгээр илэрхийлсэн илтгэл чанартайд тооцогдоно гэвэл буруудахгүй.</p><p class="MsoNormal">Тэгвэл энэ санааг нэгэн сонирхолтой форматад оруулан, дэлхий даяар 1000 гаруй хотод зохион байгуулагдаж буй “PechaKuchaNight” арга хэмжээ Ардын асарт болсон билээ. Зочноор контент бүтээгч Gremix, CTS, Kai, Одзаяа болон “ORI Media” компанийн дэд захирал Ж.Эрдэнэбаяр, Ард Кредит компанийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн, Ардшоп компанийн Б.Ариунаа нар оролцож, өөрийн үзэл бодол, аялал, дурсамж, адал явдлынхаа талаар хуваалцсан юм. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/b8d0736fdcc143e53a8b62875943d14c.jpg"></p><p></p><p class="MsoNormal">Үндсэн арга хэмжээнээс гадна “The Late Night” нэвтрүүлгээр танил болсон хөтлөгч Мико баасан гарагийн үдэш 17 цагаас Ардын асарт хүрэлцэн ирж, алдарт Quiz Night арга хэмжээгээ зохион байгуулж, сонирхолтой асуулт, хариултын уг тэмцээн өрнүүлсэн юм.</p><p class="MsoNormal">Ардын асраас онцлох учиртай өөр нэг арга хэмжээ бол бүжгийн тулаан. Оролцогчид хоорондоо чөлөөт бүжгээр нэгийн эсрэг нэг ширүүн тулааныг өрнүүлж, Youtube контент бүтээгч Gremix болон стриймер CTS нар хөтлөгч хийсэн.</p><p class="MsoNormal">Энэ үеэр “Gaming Station” хэсэгт NBA, FIFA зэргийг АрдКойн хожих бооцоотой тоглосон юм. Олон залуус цуглаж, инээд хөөр, хөгжөөнөөр дүүрсэн хэсэг байлаа. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/a20674595bec42ece3d80de1e4e746a7.jpg"></p><p></p><p>Мөн том дэлгэцэн дээр байрлах криптовалютын талаарх нийт найман асуултад хариулснаар гарын бэлэг хожих эрх авах “DAX booth”, Монголын анхны хувийн хөрөнгийн биржийн талаарх мэдээллийг авах “UBX booth”-ийг дурдахгүй өнгөрч болохгүй. </p><p>Өөр нэг онцлох зүйл нь, Ардын асарт "Digital Nation" арга хэмжээнд зориулан хөрөнгө оруулалтын багц санал олгосон юм. Тэтгэврийн хуримтлал, Ардкойн, хувьцаа, хадгаламж, даатгалын бүтээгдэхүүнээс сонгон багц худалдан авах эрх гаргасан байв. </p><p>Мэдээллийн технологи, харилцаа холбоо тэргүүтэй олон салбарын шилдэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй нэг дороос танилцах боломжийг олгосон Digital Nation арга хэмжээ гурван өдрийн турш үргэлжлэн ийнхүү өндөрлөлөө. Энэ үед халдвар хамгааллын дэглэм чанд захиж, ирсэн зочин бүрийн халууныг хэмжиж, вакцины гэрчилгээтэй бол нэвтрүүлж, үзэсгэлэнгийн өнцөг булан бүрд гар ариутгагч, амны хаалт тэргүүтэнг байрлуулсан нь "Digital Nation" арга хэмжээний зайлшгүй мөрдсөн алхмууд байсан билээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/07d9e3840823f13be12491fecb5e6788.jpg"></p> </div>	Мэдээллийн технологи, харилцаа холбооны салбарын хамгийн том арга хэмжээ "Digital Nation" өнгөрсөн долоо хоногт Үндэсний соёл амралтын хүрээлэнд болж өнгөрсөн билээ. Технологид суурилсан шилдэг бүтээгдэхүүн, онцлох үйлчилгээтэй нэг дороос танилцах боломж олгодог уг арга хэмжээ энэ жилийн тухайд нийгмийн бусад салбарын төлөөллийг багтаан өргөжүүлснээр 100 гаруй компани гурван өдрийн турш үзэсгэлэнд оролцож, шинэлэг бүхнээ танилцуулсан юм. Энэ хүрээнд бид Ард Санхүүгийн Нэгдлийн асарт зохион байгуулсан онцлох арга хэмжээнүүдийг тоймлон хүргэж байна. Хэлэлцүүлгүүдийг онцлох нь "Digital Nation" арга хэмжээний хүрээнд дотоодын санхүү, бизнес, хөрөнгийн зах зээлийн тоглогчдын цуглах газар бол яах аргагүй Ардын хэлэлцүүлгүүд байв. Олон салбарын манлайлагч, мэргэжилтнүүд цуглаж, туулсан туршлага, олж авсан мэдлэгээ хуваалцаж шинэ мэдээллээр дүүрэн хэлэлцсэн нь онцлог. Тухайлбал, “ Цахим хөрөнгө оруулагч үндэстэн ” хэлэлцүүлгээр банк санхүүгийн зах зээлийн өнөөгийн төлөв, ирээдүйн хөгжлийн төлөвийг нээлттэй ярилцсан юм. Хэлэлцүүлэгт Монголын хөрөнгийн бирж, Үнэт цаасны бирж, Ард санхүүгийн нэгдлийн мэргэжилтнүүд орчин цагийн цахим хөрөнгө оруулагчийн тухай сонирхолтой яриа өрнүүлснээр эхний өдрийн арга хэмжээ эхэллээ. Мөн “ Цахим эрин дэх манлайлал ” сэдвээр "The Apprentice" шоу нэвтрүүлгийн оролцогчид бизнесийн салбарт олон чиглэлд ажиллаж буй туршлагаа хуваалцаж, ажлын орчин бүх зүйл цахимжиж буй энэ цаг үед бизнесийн зах зээлд хэрхэн дижитал шилжилтэд хөл нийлүүлэх тухай өөрсдийн үзэл бодлоо хуваалцсан нь сонирхолтой байв. Түүнчлэн шилдэг захирлуудтай ганцаарчилж уулзах “Meet the CEO” арга хэмжээг дурдах нь зүйтэй. Энэ үеэр “Google” компанийн Програм хангамжийн ахлах инженер Б.Баттулга болон Ард Санхүүгийн Нэгдлийн Санхүү эрхэлсэн захирал Б.Золбоо нар өөрсдийн ажлын онцлог, технологид суурилсан бизнесийн давуу тал, боломжуудын талаар ярилцсан. Тэгвэл “Digital Nation” арга хэмжээний төв тайзны хэсэгт Ард Санхүүгийн Нэгдэл болон охин компаниудын шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, цаашид хийхээр төлөвлөж буй ажлуудын талаар “Ардын Дараагийн Зогсоол: Боломж ба Сорилтууд” хэлэлцүүлгийн үеэр онцолсон юм. “Ард Кредит” ББСБ-ийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн “Манайх зөвхөн зээл олгоод зогсохгүй олон төрлийн санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлдгээрээ бусад 530 банк бус санхүүгийн байгууллагаас ялгардаг. Цахим төлбөр тооцооны үйлчилгээгээр дамжуулан 1.3 сая харилцагчдадаа санхүүгийн цогц үйлчилгээ үзүүлж байна” хэмээсэн юм. “Цахим Алт” номын нээлт Арга хэмжээний үеэр блокчэйн, криптовалютын тухай цогц мэдээллийг нэг дор багтаасан "Цахим алт" номын нээлт болж, Эдийн засагч З.Жаргалсайхан, Р.Амаржаргал, нийтлэлч Баабар, Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун нар номын баярыг мялааж, нээлтэд оролцсон явдал байлаа. Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун “Би талх хэрхэн эсгэхийг мэдэхгүй бол хийж чадахгүй. Үүнтэй адил аливаа зүйлийн жор мэдэхгүйгээр амжилт гаргахгүй. Тиймээс криптовалют сонирхож буй хэн бүхэн эхлээд уншиж судал, Цахим алт номыг уншаад үзээрэй” хэмээн онцолсон. Би хэрхэн ажилладаг вэ? Ардын асарт болсон нэгэн онцлог арга хэмжээ бол “Би хэрхэн ажилладаг вэ?” ярилцлагын булангийн тусгай дугаар байлаа. Зочноор Ард Санхүүгийн Нэгдлийн Төр засаг, олон нийтийн харилцаа эрхэлсэн захирал Ж.Алтангүний оролцож, өөрийн ажлын арга барил, баримталдаг зарим, үзэл баримтлалаасаа хуваалцсан юм. Илгээлтийн Эзэд Арга хэмжээний төгсгөлд Илгээлтийн Эзэд - Санхүүгийн боловсрол түгээх төслийн хаалтын арга хэмжээг зохион байгуулж, Монгол орон даяар 21 аймаг, 330 сумдад санхүүгийн боловсрол түгээхээр ажилласан илгээлтийн эзэд цуглаж, төслийн туршлага, дурсамжаасаа хуваалцсан билээ. Бүтэлгүйтлийн түүх, гэрэл зургийн түүхээр аялсан нь Бүтэлгүйтлийн түүх, түүнээс олж авсан сургамжаа хуваалцах “ FuckUp Night with Ard” арга хэмжээнд Шог зураач С.Цогтбаяр, Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун болон Ард холдингс интернэшнл компанийн гүйцэтгэх захирал Ц.Бархас, Ард санхүүгийн нэгдлийн эрсдэл эрхэлсэн захирал Б.Оюутцэцэн нар оролцож, үнэтэй сургамж авсан түүхээ хуваалцсан юм. Бид бусдын амжилтын түүхийг хүүрнэх нь зөв ч алдаа дутагдал, бүтэлгүйтлийн түүхийг бас өгүүлж байх учиртай билээ. Өөр нэг сонирхолтой арга хэмжээ нь, бүтээлч илтгэл буюу 20 секундээр 20 зураг танилцуулах “ PechaKucha Night with Ard” байв. PechaKucha илтгэлийн гол онцлог бол 20 зураг х 20 секунд буюу илтгэгч бүр өөрийн сонгосон 20 зураг тус бүрийг 20 секундийн дотор тайлбарлан ярих явдал юм. Оновчтой, цөөн үгээр илэрхийлсэн илтгэл чанартайд тооцогдоно гэвэл буруудахгүй. Тэгвэл энэ санааг нэгэн сонирхолтой форматад оруулан, дэлхий даяар 1000 гаруй хотод зохион байгуулагдаж буй “PechaKuchaNight” арга хэмжээ Ардын асарт болсон билээ. Зочноор контент бүтээгч Gremix, CTS, Kai, Одзаяа болон “ORI Media” компанийн дэд захирал Ж.Эрдэнэбаяр, Ард Кредит компанийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн, Ардшоп компанийн Б.Ариунаа нар оролцож, өөрийн үзэл бодол, аялал, дурсамж, адал явдлынхаа талаар хуваалцсан юм. Үндсэн арга хэмжээнээс гадна “The Late Night” нэвтрүүлгээр танил болсон хөтлөгч Мико баасан гарагийн үдэш 17 цагаас Ардын асарт хүрэлцэн ирж, алдарт Quiz Night арга хэмжээгээ зохион байгуулж, сонирхолтой асуулт, хариултын уг тэмцээн өрнүүлсэн юм. Ардын асраас онцлох учиртай өөр нэг арга хэмжээ бол бүжгийн тулаан. Оролцогчид хоорондоо чөлөөт бүжгээр нэгийн эсрэг нэг ширүүн тулааныг өрнүүлж, Youtube контент бүтээгч Gremix болон стриймер CTS нар хөтлөгч хийсэн. Энэ үеэр “Gaming Station” хэсэгт NBA, FIFA зэргийг АрдКойн хожих бооцоотой тоглосон юм. Олон залуус цуглаж, инээд хөөр, хөгжөөнөөр дүүрсэн хэсэг байлаа. Мөн том дэлгэцэн дээр байрлах криптовалютын талаарх нийт найман асуултад хариулснаар гарын бэлэг хожих эрх авах “DAX booth”, Монголын анхны хувийн хөрөнгийн биржийн талаарх мэдээллийг авах “UBX booth”-ийг дурдахгүй өнгөрч болохгүй. Өөр нэг онцлох зүйл нь, Ардын асарт "Digital Nation" арга хэмжээнд зориулан хөрөнгө оруулалтын багц санал олгосон юм. Тэтгэврийн хуримтлал, Ардкойн, хувьцаа, хадгаламж, даатгалын бүтээгдэхүүнээс сонгон багц худалдан авах эрх гаргасан байв. Мэдээллийн технологи, харилцаа холбоо тэргүүтэй олон салбарын шилдэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй нэг дороос танилцах боломжийг олгосон Digital Nation арга хэмжээ гурван өдрийн турш үргэлжлэн ийнхүү өндөрлөлөө. Энэ үед халдвар хамгааллын дэглэм чанд захиж, ирсэн зочин бүрийн халууныг хэмжиж, вакцины гэрчилгээтэй бол нэвтрүүлж, үзэсгэлэнгийн өнцөг булан бүрд гар ариутгагч, амны хаалт тэргүүтэнг байрлуулсан нь "Digital Nation" арга хэмжээний зайлшгүй мөрдсөн алхмууд байсан билээ.	Мэдээллийн технологи, харилцаа холбооны салбарын хамгийн том арга хэмжээ "Digital Nation" өнгөрсөн долоо хоногт Үндэсний соёл амралтын хүрээлэнд болж өнгөрсөн билээ. Технологид суурилсан шилдэг бүтээгдэхүүн, онцлох үйлчилгээтэй нэг дороос танилцах боломж олгодог уг арга хэмжээ энэ жилийн тухайд нийгмийн бусад салбарын төлөөллийг багтаан өргөжүүлснээр 100 гаруй компани гурван өдрийн турш үзэсгэлэнд оролцож, шинэлэг бүхнээ танилцуулсан юм. Энэ хүрээнд бид Ард Санхүүгийн Нэгдлийн асарт зохион байгуулсан онцлох арга хэмжээнүүдийг тоймлон хүргэж байна. ### Хэлэлцүүлгүүдийг онцлох нь "Digital Nation" арга хэмжээний хүрээнд дотоодын санхүү, бизнес, хөрөнгийн зах зээлийн тоглогчдын цуглах газар бол яах аргагүй Ардын хэлэлцүүлгүүд байв. Олон салбарын манлайлагч, мэргэжилтнүүд цуглаж, туулсан туршлага, олж авсан мэдлэгээ хуваалцаж шинэ мэдээллээр дүүрэн хэлэлцсэн нь онцлог. Тухайлбал, “Цахим хөрөнгө оруулагч үндэстэн” хэлэлцүүлгээр банк санхүүгийн зах зээлийн өнөөгийн төлөв, ирээдүйн хөгжлийн төлөвийг нээлттэй ярилцсан юм. Хэлэлцүүлэгт Монголын хөрөнгийн бирж, Үнэт цаасны бирж, Ард санхүүгийн нэгдлийн мэргэжилтнүүд орчин цагийн цахим хөрөнгө оруулагчийн тухай сонирхолтой яриа өрнүүлснээр эхний өдрийн арга хэмжээ эхэллээ. Мөн “Цахим эрин дэх манлайлал” сэдвээр "The Apprentice" шоу нэвтрүүлгийн оролцогчид бизнесийн салбарт олон чиглэлд ажиллаж буй туршлагаа хуваалцаж, ажлын орчин бүх зүйл цахимжиж буй энэ цаг үед бизнесийн зах зээлд хэрхэн дижитал шилжилтэд хөл нийлүүлэх тухай өөрсдийн үзэл бодлоо хуваалцсан нь сонирхолтой байв. Түүнчлэн шилдэг захирлуудтай ганцаарчилж уулзах “Meet the CEO” арга хэмжээг дурдах нь зүйтэй. Энэ үеэр “Google” компанийн Програм хангамжийн ахлах инженер Б.Баттулга болон Ард Санхүүгийн Нэгдлийн Санхүү эрхэлсэн захирал Б.Золбоо нар өөрсдийн ажлын онцлог, технологид суурилсан бизнесийн давуу тал, боломжуудын талаар ярилцсан. Тэгвэл “Digital Nation” арга хэмжээний төв тайзны хэсэгт Ард Санхүүгийн Нэгдэл болон охин компаниудын шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, цаашид хийхээр төлөвлөж буй ажлуудын талаар “Ардын Дараагийн Зогсоол: Боломж ба Сорилтууд” хэлэлцүүлгийн үеэр онцолсон юм. “Ард Кредит” ББСБ-ийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн “Манайх зөвхөн зээл олгоод зогсохгүй олон төрлийн санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлдгээрээ бусад 530 банк бус санхүүгийн байгууллагаас ялгардаг. Цахим төлбөр тооцооны үйлчилгээгээр дамжуулан 1.3 сая харилцагчдадаа санхүүгийн цогц үйлчилгээ үзүүлж байна” хэмээсэн юм. “Цахим Алт” номын нээлт Арга хэмжээний үеэр блокчэйн, криптовалютын тухай цогц мэдээллийг нэг дор багтаасан "Цахим алт" номын нээлт болж, Эдийн засагч З.Жаргалсайхан, Р.Амаржаргал, нийтлэлч Баабар, Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун нар номын баярыг мялааж, нээлтэд оролцсон явдал байлаа. Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун “Би талх хэрхэн эсгэхийг мэдэхгүй бол хийж чадахгүй. Үүнтэй адил аливаа зүйлийн жор мэдэхгүйгээр амжилт гаргахгүй. Тиймээс криптовалют сонирхож буй хэн бүхэн эхлээд уншиж судал, Цахим алт номыг уншаад үзээрэй” хэмээн онцолсон. Би хэрхэн ажилладаг вэ? Ардын асарт болсон нэгэн онцлог арга хэмжээ бол “Би хэрхэн ажилладаг вэ?” ярилцлагын булангийн тусгай дугаар байлаа. Зочноор Ард Санхүүгийн Нэгдлийн Төр засаг, олон нийтийн харилцаа эрхэлсэн захирал Ж.Алтангүний оролцож, өөрийн ажлын арга барил, баримталдаг зарим, үзэл баримтлалаасаа хуваалцсан юм. Илгээлтийн Эзэд Арга хэмжээний төгсгөлд Илгээлтийн Эзэд - Санхүүгийн боловсрол түгээх төслийн хаалтын арга хэмжээг зохион байгуулж, Монгол орон даяар 21 аймаг, 330 сумдад санхүүгийн боловсрол түгээхээр ажилласан илгээлтийн эзэд цуглаж, төслийн туршлага, дурсамжаасаа хуваалцсан билээ. ### Бүтэлгүйтлийн түүх, гэрэл зургийн түүхээр аялсан нь Бүтэлгүйтлийн түүх, түүнээс олж авсан сургамжаа хуваалцах “FuckUp Night with Ard” арга хэмжээндШог зураач С.Цогтбаяр, Урлаг судлаач, хөгжмийн продюсер Б.Наранзун болон Ард холдингс интернэшнл компанийн гүйцэтгэх захирал Ц.Бархас, Ард санхүүгийн нэгдлийн эрсдэл эрхэлсэн захирал Б.Оюутцэцэн нар оролцож, үнэтэй сургамж авсан түүхээ хуваалцсан юм. Бид бусдын амжилтын түүхийг хүүрнэх нь зөв ч алдаа дутагдал, бүтэлгүйтлийн түүхийг бас өгүүлж байх учиртай билээ. Өөр нэг сонирхолтой арга хэмжээ нь, бүтээлч илтгэл буюу 20 секундээр 20 зураг танилцуулах “PechaKucha Night with Ard” байв.PechaKucha илтгэлийн гол онцлог бол 20 зураг х 20 секунд буюу илтгэгч бүр өөрийн сонгосон 20 зураг тус бүрийг 20 секундийн дотор тайлбарлан ярих явдал юм. Оновчтой, цөөн үгээр илэрхийлсэн илтгэл чанартайд тооцогдоно гэвэл буруудахгүй. Тэгвэл энэ санааг нэгэн сонирхолтой форматад оруулан, дэлхий даяар 1000 гаруй хотод зохион байгуулагдаж буй “PechaKuchaNight” арга хэмжээ Ардын асарт болсон билээ. Зочноор контент бүтээгч Gremix, CTS, Kai, Одзаяа болон “ORI Media” компанийн дэд захирал Ж.Эрдэнэбаяр, Ард Кредит компанийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн, Ардшоп компанийн Б.Ариунаа нар оролцож, өөрийн үзэл бодол, аялал, дурсамж, адал явдлынхаа талаар хуваалцсан юм. Үндсэн арга хэмжээнээс гадна “The Late Night” нэвтрүүлгээр танил болсон хөтлөгч Мико баасан гарагийн үдэш 17 цагаас Ардын асарт хүрэлцэн ирж, алдарт Quiz Night арга хэмжээгээ зохион байгуулж, сонирхолтой асуулт, хариултын уг тэмцээн өрнүүлсэн юм. Ардын асраас онцлох учиртай өөр нэг арга хэмжээ бол бүжгийн тулаан. Оролцогчид хоорондоо чөлөөт бүжгээр нэгийн эсрэг нэг ширүүн тулааныг өрнүүлж, Youtube контент бүтээгч Gremix болон стриймер CTS нар хөтлөгч хийсэн. Энэ үеэр “Gaming Station” хэсэгт NBA, FIFA зэргийг АрдКойн хожих бооцоотой тоглосон юм. Олон залуус цуглаж, инээд хөөр, хөгжөөнөөр дүүрсэн хэсэг байлаа. Мөн том дэлгэцэн дээр байрлах криптовалютын талаарх нийт найман асуултад хариулснаар гарын бэлэг хожих эрх авах “DAX booth”, Монголын анхны хувийн хөрөнгийн биржийн талаарх мэдээллийг авах “UBX booth”-ийг дурдахгүй өнгөрч болохгүй. Өөр нэг онцлох зүйл нь, Ардын асарт "Digital Nation" арга хэмжээнд зориулан хөрөнгө оруулалтын багц санал олгосон юм. Тэтгэврийн хуримтлал, Ардкойн, хувьцаа, хадгаламж, даатгалын бүтээгдэхүүнээс сонгон багц худалдан авах эрх гаргасан байв. Мэдээллийн технологи, харилцаа холбоо тэргүүтэй олон салбарын шилдэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй нэг дороос танилцах боломжийг олгосон Digital Nation арга хэмжээ гурван өдрийн турш үргэлжлэн ийнхүү өндөрлөлөө. Энэ үед халдвар хамгааллын дэглэм чанд захиж, ирсэн зочин бүрийн халууныг хэмжиж, вакцины гэрчилгээтэй бол нэвтрүүлж, үзэсгэлэнгийн өнцөг булан бүрд гар ариутгагч, амны хаалт тэргүүтэнг байрлуулсан нь "Digital Nation" арга хэмжээний зайлшгүй мөрдсөн алхмууд байсан билээ.
https://unread.today/c/techworm-tokiapp	Techworm	Egiimaa Tsogt	2021-09-28T00:00:00	9 сарын 28, 2021	Апп тойм: Toki - Утасны дугаар руу залгадаг шинэ үйлчилгээг Монголд нэвтрүүллээ	<div class="article-body"> <h2>Дижитал эриний хэрэгцээ шаардлагад төгс нийцсэн, өдөр тутмын үйл ажиллагааг хялбарчилж, таны цагийг хэмнэх “Toki” аппликейшнийг бид хэдийн мэддэг болсон билээ. Монголын хамгийн анхны цогц үйлчилгээ бүхий тус аппликейшнийг та татсанаар нэг дор бүх үйлчилгээг авч чадна. Харин энэ удаа Toki аппликейшний зүгээс хэрэглэгчдэдээ ямар шинэ урамшуулал зарласныг та бүхэнд хүргэх гэж байна. Бүх операторын хэрэглэгчид энэ оныг дуустал Юнителийн дугаар луу 1 минутанд 1₮-өөр ярих боломжтой болсныг та мэдсэн үү? </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Ямар онцлог, давуу талтай вэ?</h3><p>Тус аппликейшн нь нэг дор цогц үйлчилгээг бидэнд санал болгож буйгаараа онцлог. Мөн та нэгж авах мөнгөөрөө Toki хэтэвчээ цэнэглээд 1₮-өөр 1 минут ярих буюу 1000₮-өөр 16 цаг ярих давуу хэмнэлттэй юм.</p> <p><b>1минутанд 1₮-өөр ярих эрх </b><br>Бүх операторын хэрэглэгчид Toki аппликейшнийг ашиглан энэ оныг дуустал Юнителийн дугаар луу 1₮-өөр дуудлага хийх боломжтой болжээ. Хайртай хүмүүстэйгээ ярихын тулд та Toki аппликейшнийг татаад хэтэвчээ цэнэглэсэн байхад л хангалттай. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/0534b9ab-777a-41b8-aeb3-2e6e2712a0a9/d9e0aae072f93188779af440041e8238.jpg"></p><p><i>Дуудлага хийх заавар</i></p> <ul><li>Toki апп-ийг татаад, утасны дугаараараа бүртгүүлж орно.</li><li>Toki хэтэвчгүй бол хэтэвчээ нээж, цэнэглэнэ. </li><li>Chats товч дээр дарж, “Дуудлага” цэсийг сонгоно. </li><li>Баруун доод булан дахь шар товч дээр дарна. </li><li>Дуудлага хийх Юнителийн дугаараа оруулна. </li><li>“8*******залгах” товчийг дараад, шууд залгана. </li></ul><p><i>Хэтэвч нээх заавар</i></p> <p>Аппликейшнээ ашиглан дуудлага хийхийн тулд та мэдээж хэрэг хэтэвчээ цэнэглэх хэрэгтэй ба бүх банкны картыг холбох боломжтой. Иймээс та эхлээд аппликейшн руугаа нэвтэрч ороод “хэтэвч” цэс дээр даран хувийн мэдээллээ оруулж, дөрвөн оронтой гүйлгээний нууц кодоо үүсгэнэ. Үргэлжлүүлэн та доорх дарааллаар хэтэвчээ цэнэглээрэй.</p> <ul><li>Профайл дээрээ дараад, “Хэтэвч” цэсийг сонгоно.</li><li>Үлдэгдэл хэсгийн “Цэнэглэх” товч дээр дарна.</li><li>Цэнэглэх дүнгээ оруулна.</li><li>Төлбөрийн аргаа сонгоно.</li><li>Мөнгөө шилжүүлснээр таны хэтэвч амжилттай цэнэглэгдэнэ. </li></ul><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/OvrjXmblfCM?rel=0"></iframe> </div><p><b>Урамшуулал дуусах: 2021.12.31 <br>Урамшуулал дууссанаас хойш 1мин = 50₮ </b><br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ?</h3><p><b>Бие жижиг ч бэлчээр том “Toki” </b><br>“Танд тусална” уриатай энэхүү догь шар дэгдээхийг Toki гэдэг. Бид түүний ачаар зайлшгүй хэрэгтэй төрөл бүрийн үйлчилгээнүүдийг нэг дороос харж, өөрт хэрэгтэй үйлчилгээг сонгон, чатботоор холбогдож болно. Мөн аппликейшн дахь өөрийн хэтэвчийг ашиглан, хэрэгтэй үйлчилгээнийхээ төлбөрийг ямар ч шимтгэлгүй хийдгээрээ давуу талтай. Toki бидэнд дараах үйлчилгээнүүдийг санал болгодог. Үүнд: <br></p> <ul><li>Чатын үйлчилгээ + Юнителийн дугаартай бол дата үнэгүй</li><li>“Юу байна” хэсэг + Цаг агаарын мэдээ, агаарын чанарын үзүүлэлт, Ковид19-ийн статистик мэдээ, сайтуудын өдөр тутмын болон спортын мэдээллүүдээс хоцрохгүй</li><li>Хэтэвч + Төлбөрийн шийдэл болон “тооцоогоо хуваах” үйлдэл</li><li>Таны хэрэглээний бүх төрлийн үйлчилгээ + Дуудлагын үйлчилгээ, цахим боловсрол, үзвэр үйлчилгээний газруудын мэдээлэл, онлайн дэлгүүр, такси дуудлага, хүргэлтийн хоол бүгдийг нэг дороос</li></ul><blockquote><p><a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.toki.mn" target="_blank">Энд </a>дарж Toki апп-ийг татаарай. </p> <cite><p>Unitel</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Toki-оос онцлох бусад зүйлс </h3><p>Өдөр тутмын бүх хэрэглээний үйлчилгээнүүдээс гадна “Toki”-ийн ялгарах том онцлог бол боловсролыг дэмжиж буй нь юм. Та аппликейшнаас ад TomYo чатбот руу нэвтэрснээр суралцахыг сонирхож буй улс, менторуудын сонголт, тэдэнтэй уулзалт товлох гэх мэт “цогц үйлчилгээ”-г авах боломж бүрджээ. Мөн дотоодын их дээд сургуулиудад хормын дотор бүртгүүлэх боломжтойгоос гадна сургуулиудын мэдээлэл, танилцуулгууд дэлгэрэнгүй бий. <br><br>Харин чатын үйлчилгээ нь зөвхөн найз хоорондын харилцаагаар хязгаарлагдахгүй, бизнес сүлжээний талбар болж, бүх операторын хэрэглэгчид рүү мессеж бичиж болно. <br>Toki хэтэвч нь бидний ашигладаг дижитал төлбөрийн хэрэгсэлтэй яг ижил, магадгүй түүнээс илүү санагдсан нь “тооцоогоо хуваах” үйлдэл. Энэхүү ухаалаг үйлдлийн ачаар найз нөхөд, хамт олонтойгоо аливаа төлбөр тооцоо хувааж хийхдээ хүний тоогоор тэнцүү хуваахад л болох юм. Toki хэтэвчний бусад үйлчилгээ буюу гар утас, Юнивишн, Гэр интернет болон төрөл бүрийн үйлчилгээний төлбөрийг шимтгэлгүй нэг дороос шийдэх боломжийг дахин онцолъё. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Сайжруулж болох зүйлс</h3><p>Хэдий Toki аппликейшн бидэнд нэг дороос цогц үйлчилгээг санал болгож буй ч онлайн дэлгүүр гэх мэт үйлчилгээний газрын сонголтууддаа нэмбэл улам хэрэглэгчдэд хүрэх мэт санагдлаа. Өдөр тутмын хэрэглээ гэдгийг дагаад хүн бүрийн онцлог, сонирхол өөр өөр тул сонголт ихсэх нь хэрэглэгчдийн хэрэгцээ, шаардлагад улам нийцэх болов уу.</p> <p>Toki апп-тай холбоотой нийтлэлийг <a href="https://unread.today/c/ictexpo-toki" target="_blank">энд</a> дарж уншаарай.</p> </div>	Дижитал эриний хэрэгцээ шаардлагад төгс нийцсэн, өдөр тутмын үйл ажиллагааг хялбарчилж, таны цагийг хэмнэх “Toki” аппликейшнийг бид хэдийн мэддэг болсон билээ. Монголын хамгийн анхны цогц үйлчилгээ бүхий тус аппликейшнийг та татсанаар нэг дор бүх үйлчилгээг авч чадна. Харин энэ удаа Toki аппликейшний зүгээс хэрэглэгчдэдээ ямар шинэ урамшуулал зарласныг та бүхэнд хүргэх гэж байна. Бүх операторын хэрэглэгчид энэ оныг дуустал Юнителийн дугаар луу 1 минутанд 1₮-өөр ярих боломжтой болсныг та мэдсэн үү? Ямар онцлог, давуу талтай вэ? Тус аппликейшн нь нэг дор цогц үйлчилгээг бидэнд санал болгож буйгаараа онцлог. Мөн та нэгж авах мөнгөөрөө Toki хэтэвчээ цэнэглээд 1₮-өөр 1 минут ярих буюу 1000₮-өөр 16 цаг ярих давуу хэмнэлттэй юм. 1минутанд 1₮-өөр ярих эрх Бүх операторын хэрэглэгчид Toki аппликейшнийг ашиглан энэ оныг дуустал Юнителийн дугаар луу 1₮-өөр дуудлага хийх боломжтой болжээ. Хайртай хүмүүстэйгээ ярихын тулд та Toki аппликейшнийг татаад хэтэвчээ цэнэглэсэн байхад л хангалттай. Дуудлага хийх заавар Toki апп-ийг татаад, утасны дугаараараа бүртгүүлж орно. Toki хэтэвчгүй бол хэтэвчээ нээж, цэнэглэнэ. Chats товч дээр дарж, “Дуудлага” цэсийг сонгоно. Баруун доод булан дахь шар товч дээр дарна. Дуудлага хийх Юнителийн дугаараа оруулна. “8*******залгах” товчийг дараад, шууд залгана. Хэтэвч нээх заавар Аппликейшнээ ашиглан дуудлага хийхийн тулд та мэдээж хэрэг хэтэвчээ цэнэглэх хэрэгтэй ба бүх банкны картыг холбох боломжтой. Иймээс та эхлээд аппликейшн руугаа нэвтэрч ороод “хэтэвч” цэс дээр даран хувийн мэдээллээ оруулж, дөрвөн оронтой гүйлгээний нууц кодоо үүсгэнэ. Үргэлжлүүлэн та доорх дарааллаар хэтэвчээ цэнэглээрэй. Профайл дээрээ дараад, “Хэтэвч” цэсийг сонгоно. Үлдэгдэл хэсгийн “Цэнэглэх” товч дээр дарна. Цэнэглэх дүнгээ оруулна. Төлбөрийн аргаа сонгоно. Мөнгөө шилжүүлснээр таны хэтэвч амжилттай цэнэглэгдэнэ. Урамшуулал дуусах: 2021.12.31 Урамшуулал дууссанаас хойш 1мин = 50₮ Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? Бие жижиг ч бэлчээр том “Toki” “Танд тусална” уриатай энэхүү догь шар дэгдээхийг Toki гэдэг. Бид түүний ачаар зайлшгүй хэрэгтэй төрөл бүрийн үйлчилгээнүүдийг нэг дороос харж, өөрт хэрэгтэй үйлчилгээг сонгон, чатботоор холбогдож болно. Мөн аппликейшн дахь өөрийн хэтэвчийг ашиглан, хэрэгтэй үйлчилгээнийхээ төлбөрийг ямар ч шимтгэлгүй хийдгээрээ давуу талтай. Toki бидэнд дараах үйлчилгээнүүдийг санал болгодог. Үүнд: Чатын үйлчилгээ + Юнителийн дугаартай бол дата үнэгүй “Юу байна” хэсэг + Цаг агаарын мэдээ, агаарын чанарын үзүүлэлт, Ковид19-ийн статистик мэдээ, сайтуудын өдөр тутмын болон спортын мэдээллүүдээс хоцрохгүй Хэтэвч + Төлбөрийн шийдэл болон “тооцоогоо хуваах” үйлдэл Таны хэрэглээний бүх төрлийн үйлчилгээ + Дуудлагын үйлчилгээ, цахим боловсрол, үзвэр үйлчилгээний газруудын мэдээлэл, онлайн дэлгүүр, такси дуудлага, хүргэлтийн хоол бүгдийг нэг дороос Энд дарж Toki апп-ийг татаарай. Unitel Toki-оос онцлох бусад зүйлс Өдөр тутмын бүх хэрэглээний үйлчилгээнүүдээс гадна “Toki”-ийн ялгарах том онцлог бол боловсролыг дэмжиж буй нь юм. Та аппликейшнаас ад TomYo чатбот руу нэвтэрснээр суралцахыг сонирхож буй улс, менторуудын сонголт, тэдэнтэй уулзалт товлох гэх мэт “цогц үйлчилгээ”-г авах боломж бүрджээ. Мөн дотоодын их дээд сургуулиудад хормын дотор бүртгүүлэх боломжтойгоос гадна сургуулиудын мэдээлэл, танилцуулгууд дэлгэрэнгүй бий. Харин чатын үйлчилгээ нь зөвхөн найз хоорондын харилцаагаар хязгаарлагдахгүй, бизнес сүлжээний талбар болж, бүх операторын хэрэглэгчид рүү мессеж бичиж болно. Toki хэтэвч нь бидний ашигладаг дижитал төлбөрийн хэрэгсэлтэй яг ижил, магадгүй түүнээс илүү санагдсан нь “тооцоогоо хуваах” үйлдэл. Энэхүү ухаалаг үйлдлийн ачаар найз нөхөд, хамт олонтойгоо аливаа төлбөр тооцоо хувааж хийхдээ хүний тоогоор тэнцүү хуваахад л болох юм. Toki хэтэвчний бусад үйлчилгээ буюу гар утас, Юнивишн, Гэр интернет болон төрөл бүрийн үйлчилгээний төлбөрийг шимтгэлгүй нэг дороос шийдэх боломжийг дахин онцолъё. Сайжруулж болох зүйлс Хэдий Toki аппликейшн бидэнд нэг дороос цогц үйлчилгээг санал болгож буй ч онлайн дэлгүүр гэх мэт үйлчилгээний газрын сонголтууддаа нэмбэл улам хэрэглэгчдэд хүрэх мэт санагдлаа. Өдөр тутмын хэрэглээ гэдгийг дагаад хүн бүрийн онцлог, сонирхол өөр өөр тул сонголт ихсэх нь хэрэглэгчдийн хэрэгцээ, шаардлагад улам нийцэх болов уу. Toki апп-тай холбоотой нийтлэлийг энд дарж уншаарай.	Дижитал эриний хэрэгцээ шаардлагад төгс нийцсэн, өдөр тутмын үйл ажиллагааг хялбарчилж, таны цагийг хэмнэх “Toki” аппликейшнийг бид хэдийн мэддэг болсон билээ. Монголын хамгийн анхны цогц үйлчилгээ бүхий тус аппликейшнийг та татсанаар нэг дор бүх үйлчилгээг авч чадна. Харин энэ удаа Toki аппликейшний зүгээс хэрэглэгчдэдээ ямар шинэ урамшуулал зарласныг та бүхэнд хүргэх гэж байна. Бүх операторын хэрэглэгчид энэ оныг дуустал Юнителийн дугаар луу 1 минутанд 1₮-өөр ярих боломжтой болсныг та мэдсэн үү? ### Ямар онцлог, давуу талтай вэ? Тус аппликейшн нь нэг дор цогц үйлчилгээг бидэнд санал болгож буйгаараа онцлог. Мөн та нэгж авах мөнгөөрөө Toki хэтэвчээ цэнэглээд 1₮-өөр 1 минут ярих буюу 1000₮-өөр 16 цаг ярих давуу хэмнэлттэй юм. 1минутанд 1₮-өөр ярих эрх Бүх операторын хэрэглэгчид Toki аппликейшнийг ашиглан энэ оныг дуустал Юнителийн дугаар луу 1₮-өөр дуудлага хийх боломжтой болжээ. Хайртай хүмүүстэйгээ ярихын тулд та Toki аппликейшнийг татаад хэтэвчээ цэнэглэсэн байхад л хангалттай. Дуудлага хийх заавар * Toki апп-ийг татаад, утасны дугаараараа бүртгүүлж орно. * Toki хэтэвчгүй бол хэтэвчээ нээж, цэнэглэнэ. * Chats товч дээр дарж, “Дуудлага” цэсийг сонгоно. * Баруун доод булан дахь шар товч дээр дарна. * Дуудлага хийх Юнителийн дугаараа оруулна. * “8\\\\\\\залгах” товчийг дараад, шууд залгана. Хэтэвч нээх заавар* Аппликейшнээ ашиглан дуудлага хийхийн тулд та мэдээж хэрэг хэтэвчээ цэнэглэх хэрэгтэй ба бүх банкны картыг холбох боломжтой. Иймээс та эхлээд аппликейшн руугаа нэвтэрч ороод “хэтэвч” цэс дээр даран хувийн мэдээллээ оруулж, дөрвөн оронтой гүйлгээний нууц кодоо үүсгэнэ. Үргэлжлүүлэн та доорх дарааллаар хэтэвчээ цэнэглээрэй. * Профайл дээрээ дараад, “Хэтэвч” цэсийг сонгоно. * Үлдэгдэл хэсгийн “Цэнэглэх” товч дээр дарна. * Цэнэглэх дүнгээ оруулна. * Төлбөрийн аргаа сонгоно. * Мөнгөө шилжүүлснээр таны хэтэвч амжилттай цэнэглэгдэнэ. Урамшуулал дуусах: 2021.12.31 Урамшуулал дууссанаас хойш 1мин = 50₮ ### Яагаад хэрэглэх хэрэгтэй вэ? Бие жижиг ч бэлчээр том “Toki” “Танд тусална” уриатай энэхүү догь шар дэгдээхийг Toki гэдэг. Бид түүний ачаар зайлшгүй хэрэгтэй төрөл бүрийн үйлчилгээнүүдийг нэг дороос харж, өөрт хэрэгтэй үйлчилгээг сонгон, чатботоор холбогдож болно. Мөн аппликейшн дахь өөрийн хэтэвчийг ашиглан, хэрэгтэй үйлчилгээнийхээ төлбөрийг ямар ч шимтгэлгүй хийдгээрээ давуу талтай. Toki бидэнд дараах үйлчилгээнүүдийг санал болгодог. Үүнд: * Чатын үйлчилгээ + Юнителийн дугаартай бол дата үнэгүй * “Юу байна” хэсэг + Цаг агаарын мэдээ, агаарын чанарын үзүүлэлт, Ковид19-ийн статистик мэдээ, сайтуудын өдөр тутмын болон спортын мэдээллүүдээс хоцрохгүй * Хэтэвч + Төлбөрийн шийдэл болон “тооцоогоо хуваах” үйлдэл * Таны хэрэглээний бүх төрлийн үйлчилгээ + Дуудлагын үйлчилгээ, цахим боловсрол, үзвэр үйлчилгээний газруудын мэдээлэл, онлайн дэлгүүр, такси дуудлага, хүргэлтийн хоол бүгдийг нэг дороос > Энд дарж Toki апп-ийг татаарай. > > Unitel ### Toki-оос онцлох бусад зүйлс Өдөр тутмын бүх хэрэглээний үйлчилгээнүүдээс гадна “Toki”-ийн ялгарах том онцлог бол боловсролыг дэмжиж буй нь юм. Та аппликейшнаас ад TomYo чатбот руу нэвтэрснээр суралцахыг сонирхож буй улс, менторуудын сонголт, тэдэнтэй уулзалт товлох гэх мэт “цогц үйлчилгээ”-г авах боломж бүрджээ. Мөн дотоодын их дээд сургуулиудад хормын дотор бүртгүүлэх боломжтойгоос гадна сургуулиудын мэдээлэл, танилцуулгууд дэлгэрэнгүй бий. Харин чатын үйлчилгээ нь зөвхөн найз хоорондын харилцаагаар хязгаарлагдахгүй, бизнес сүлжээний талбар болж, бүх операторын хэрэглэгчид рүү мессеж бичиж болно. Toki хэтэвч нь бидний ашигладаг дижитал төлбөрийн хэрэгсэлтэй яг ижил, магадгүй түүнээс илүү санагдсан нь “тооцоогоо хуваах” үйлдэл. Энэхүү ухаалаг үйлдлийн ачаар найз нөхөд, хамт олонтойгоо аливаа төлбөр тооцоо хувааж хийхдээ хүний тоогоор тэнцүү хуваахад л болох юм. Toki хэтэвчний бусад үйлчилгээ буюу гар утас, Юнивишн, Гэр интернет болон төрөл бүрийн үйлчилгээний төлбөрийг шимтгэлгүй нэг дороос шийдэх боломжийг дахин онцолъё. ### Сайжруулж болох зүйлс Хэдий Toki аппликейшн бидэнд нэг дороос цогц үйлчилгээг санал болгож буй ч онлайн дэлгүүр гэх мэт үйлчилгээний газрын сонголтууддаа нэмбэл улам хэрэглэгчдэд хүрэх мэт санагдлаа. Өдөр тутмын хэрэглээ гэдгийг дагаад хүн бүрийн онцлог, сонирхол өөр өөр тул сонголт ихсэх нь хэрэглэгчдийн хэрэгцээ, шаардлагад улам нийцэх болов уу. Toki апп-тай холбоотой нийтлэлийг энд дарж уншаарай.
https://unread.today/c/techworm-matepad11	Techworm	Undral Amarsaikhan	2021-12-20T00:00:00	12 сарын 20, 2021	Бүтээгдэхүүний тойм: Huawei MatePad 11 - Хүлээлтээс давсан чанар	<div class="article-body"> <p></p><p>Технологийн экспертүүд 2021 оныг таблетын жил байлаа хэмээн дүгнэж буй нь санаандгүй хэрэг биш. Зайнаас ажиллах, онлайн хичээлд суух, гэрийнхэнтэйгээ дэлгэц булаацалдах шаардлагууд утаснаас арай том, гэхдээ үнэ боломжийн, хэрэгцээ хангахуйц төхөөрөмжийн эрэлд гаргасан нь гарцаагүй. Үнэндээ цар тахлаас өмнө ихэнх хэрэглэгчид таблетын хэрэглээг бүрэн ойлгоогүй ч байсан байж мэднэ. </p><p>Топ брэндүүд чухам ийм шалтгаанаар таблет руу анхаарлаа хандуулж, зах зээлд цоо шинэ төхөөрөмжүүд мэндэлж, өрсөлдөөн ч ширүүсэж эхлэв. Apple, Samsung-аар төсөөлөгддөг байсан зах зээлд Lenovo, Amazon, Google нэмэлт хүч хаяж, Xiaomi, Realme зэрэг шинэ тоглогчид ч хүч түрж эхлэв.</p><p>Гэхдээ эдэн дундаас Huawei-ийн танилцуулга хэд хэдэн шалтгаанаар анхаарал татаж байлаа. Эхнийх нь, өөрсдийн хөгжүүлсэн үйлдлийн систем HarmonyOS-ийн ажиллагаа. Нөгөөх нь, илт сайжирсан технологийн үзүүлэлтүүдийн ажиллагаа. </p><p>Тиймээс ч Монголд саяхан нээлтээ хийсэн Huawei-ийн шинэ таблетийг туршиж үзэх боломж олдоход дээрх зүйлсэд илүү төвлөрөхөөр шийдсэн билээ. Unread-ийн Techworm-ийн MatePad 11-ийг онцолж байна.</p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/Cgjrk3G4mjI?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Хэрэглээ, хэрэгслүүд, хармони</h3><p></p><p>Эхлээд хүнд төвөгтэй түлхүүр үгс, ойлгоход бэрх үзүүлэлтийг бус хэрэглээг нь онцолъё.</p><p>Хамгийн эхэнд ямар ч хүний энтертэйнмент хэрэгцээг бүрэн хангах юм байна гэж дүгнэлээ. Кино үзэх, тоглоом тоглох, хөгжим тавихад энэ таблетын технологи төгс хосолно. Гадуур гарахдаа, эсвэл аяллаар авч явахад авсаархан байдал, хөнгөн жин нь их тохиромжтой.</p><p>Урд талын камерын байршил нь болон дэлгэцийн харьцаа нь видео дуудлага хийхэд нэн тохиромжтой болгожээ. Дэлгэцийн нягтаршил, өрөө дүүргэх дуугаралт нь таныг нөгөө талтайгаа яг ижил орчинд байгаа мэт сэтгэгдлийг төрүүлнэ. Энэ тухай дараагийн хэсэгт дэлгэрэнгүй дурдана.</p><p>Миний хувьд, Huawei MatePad 11-ийг 7 хоног туршихдаа зөөврийн кэйборд, <a href="https://consumer.huawei.com/en/accessories/m-pencil-2nd-generation/" target="_blank">M-Pencil-тэй нь хослуулан</a> хэрэглэж үзсэн. M-Pencil нь төхөөрөмжтэйгөө ямар ч хоцрогдолгүй шууд хосолж байгаа нь оффисын ажилтан эсвэл оюутнуудад ажил, тэмдэглэл хөтлөх, артистуудад хар зураг гаргах зэрэг даалгавруудаа гүйцэтгэхэд тохиромжтой байж мэднэ. Таблетын суурины үүргээ давхар гүйцэтгэх соронзон кэйборд нь имэйл явуулах, текст шивэх зэрэг үйлдлийг ихэд хөнгөвчлөх нь гарцаагүй. </p><p>Апп доторх дэлгэцийг хоёр хувааж ашиглах эсвэл өөр апп-уудыг нэгэн зэрэг ашиглах боломж олгох "Үржүүлэгч" нэмэлт нь цаг хэмнэж, ажил хөнгөвчлөх тун чиг сонирхолтой шийдэл болсон байв. Олон файл, цонх зэрэг нээчихээд тэр дотроо чөлөөтэй, нэгэн зэрэг ажиллах потенциалыг энэ нэмэлт санал болгожээ. Тэгэхээр ажил хэрэгч мэргэжилтнүүдийн хэрэглээнд ч таарна гэсэн үг. </p><p>"Үржүүлэгч" буюу <a href="https://medium.com/huawei-developers/one-app-two-screens-app-multiplier-b4e2b933b98f" target="_blank">"App Multiplier" нь</a> Huawei-ийн хөгжүүлж буй HarmonyOS-ийн гол ялгарлуудын зөвхөн нэг нь. MatePad 11 бол тэдний өөрсдийн үйлдлийн систем дээрээ суурилан гаргаж буй анхны таблет гэдгээрээ онцлог. Үнэнийг хэлэхэд ашиглахаасаа өмнө хамгийн их санаа зовж, сониучирхаж байсан зүйл маань энэ л байлаа. Гэсэн ч HarmonyOS урмыг минь хугалсангүй. Хэрэглэгчдэд ээлтэй хийцлэл, хэрэглэхэд хялбар апп-ууд нь намайг шинэ системд тэр дор нь дасгаж орхив. <a href="https://unread.today/c/techworm-petal-search" target="_blank">Petal Search-ийн тусламжтай</a> ямар ч апп суулгаж ашиглаж болно гэдэг нь ч бонус боллоо. Апп татахад заавал гүүгл хэрэгтэй биш юм гэдгийг энэ апп бидэнд мэдрүүлж байгаа шүү дээ.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/1bbd6cd9948d81dd5d26efd440deaa33.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/44e175c28a079ceb554910a26f3d0541.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Дэлгэц, Дуу, Дүрслэл</h3><p></p><p>Уншигч та бүхэн Huawei-ийн шинэ төхөөрөмж Монголд борлуулагдаж эхэлсэн мэдээг "120 ГЦ дэлгэцийн хурдтай таблет" хэмээх гарчгийн дор анх анзаарсан байх. Энэ нь ч санамсаргүй хэрэг биш. MatePad 11-ийн хамгийн гол давуу тал чухам дэлгэцэндээ шингэсэн байх ажээ.<br></p><p>120 ГЦ-ийн сэргээх хурд гэдэг нь нэг секундэд 120 дүрсийг солих чадварыг илтгэнэ. Нэг ёсондоо өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадварыг нь та тоглоом тоглох, видео үзэхдээ мэдрэх боломжтой юм. Миний хувьд турших үедээ PUBG-г бүтэн раунд тоглоход гацах, бүрэлзэх, саатах ямар ч асуудалтай тулгарсангүй. Huawei-ийн хувьд өндөр чанарыг амладаг зурагтанд хэрэглэгддэг энэ технологийг анх удаа таблетдаа ашигласан нь энэ байжээ.</p><p>Дээрээс нь Америкийн кино үйлдвэрлэлийн салбарын стандарт болох <a href="https://www.msi.com/blog/why-dci-p3-is-the-new-standard-of-color-gamut" target="_blank">DCI-P3-ийг ашигласнаар</a> өнгөний ялгарал илүү тод болж, дэлгэцэн дээрх видеоний нягтаршил илүү цэвэр болсон байна. Тоглоомчид болон артистуудад бол мөрөөдлийн гэмээр сонголт байж мэднэ. Энгийн нүдэнд төдийлэн мэдэгдэхгүй байж мэдэх ч ялгарал, деталь ихтэй агуулгууд дээр нь тод ялгаа гарна гэдгийг экспертүүд ч онцолж байв.<br></p><p>Youtube-ээс Coldplay-ийн <a href="https://www.youtube.com/watch?v=e42x6z1I9t4&t=4404s&ab_channel=ColdplayWorld" target="_blank">шинэ цомгийн тоглолтын бичлэгийг</a> тоглуулж суухдаа алдарт Harman Kardon-ийн тодотголтой аудио системийг мэдрэх боломж олдов. Дөрвөлсөн чанга яригчийн систем нь өрөөг дүүргэж буй нь чухам энэ төхөөрөмжийг хамгийн сүүлийн үеийн ухаалаг утаснаас ялгах мэт санагдлаа. Ер нь таблет өөрөө ямар ч хүний энтертэйнмент хэрэгцээг хангах бүрэн боломжтой болсон мэт сэтгэгдэл төрснийг нуух юун.</p><p>MatePad-ийн 11 инчийн дэлгэц нь 16:10 харьцаатайгаар бүтээгдсэн нь дизайнаас онцлох ээлжит зүйл. Энэ нь өндөр чанартай дүрслэл бүхий видео үзэх, тоглоом тоглоход ихэд тохиромжтой хуваалт гэгддэг. Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг гол шалгуур болох<a href="https://www.tuv.com/world/en/eye-comfort.html" target="_blank"> TUVRheinland-аас баталгаажуулсан </a>нүд хамгаалах технологитой нь уг харьцаа бүрэн зохицжээ. Өөрөөр хэлбэл, дэлгэцийг удаан ширтэх, урт хугацаанд ашиглах үед нүдэнд сөрөг нөлөө үзүүлэх цэнхэр гэрлийн цацралт хамгийн бага түвшинд байгаа учраас нүдийг ядраахгүй, харааг хамгаална гэсэн үг. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/8fa0ffd7625cf82bf55614376945885f.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/f821b405b9e5d0b3ebb543dd92fa39a8.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>үзэмж, үзүүлэлт, үнэ</h3><p></p><p>Их биеийн натурал өнгө нь бөөрөнхий ирмэгтэйгээ төгс хосолсон дизайн хийцлэл нь премиум ангиллын таблет мэт санагдуулна. 485 грам жинтэй, 7.3 мм-ийн зузаан нь хаа ч авч явахад хялбар болгох болно. Энэ бол таблетын зах зээлд дунджаас дээгүүр бичигдэх үзүүлэлт. 13 мегапикселийн камерын байршил нь классик. Утастай чихэвчний оролтгүйг эс тооцвол танд хэрэгтэй бүх товч, оролт, гаралтыг Huawei бэлдсэн байна. Манай редактор Ганзогийн хэрэглэдэг Amazon Fire-тай харьцуулахад ялимгүй хүнд ч үзүүлэлт, хэрэглээ, мөн дизайны хувьд илүү үнэлгээ өгч болох юм гэж бид багаараа дүгнэснээ энэ ташрамд дурдъя. </p><p>Huawei 2020 оны<a href="https://www.pocket-lint.com/phones/news/qualcomm/150325-qualcomm-snapdragon-865-everything-you-need-to-know" target="_blank"> хамгийн топ андройд чип сет гэж хэлж болох</a> Snapdragon 865-ийг энэ таблетад ашигласан нь хүчин чадлыг эрс нэмэгдүүлж чаджээ. Дээрээс нь 6 гб-ийн рамаар тоноглогдсон нь дийлэнх хэрэглэгчдийн хэрэгцээг бүрэн хангана гэсэн үг. Тоглоом тоглох, видео эвлүүлэх, олон апп зэрэг ачааллахад ямар нэгэн саад гарахгүй. Дээрээс нь батарей нь 12 цагийн турш саадгүй цэнэгээ барина гэнэ.</p><p>Ерөөс энэ бүхний эцэст таныг хамгийн их гайхашруулах зүйл бол уг таблетын үнэ байх болно. Та 1,399,000-1,499,000 төгрөгөөр ийм өндөр үзүүлэлттэй, нарийн дүрслэлтэй, сайн чанартай, гол нь хэрэглээ сайтай таблет олохгүй. Нээлтийн урамшуулал болгон он дуустал Huawei Band 6 ухаалаг цагийг дагалдуулж байгааг дуулгая.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/565a04002714733c2d85cf788742e9f9.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/cc42dec7e54b9344c324f0a552ac12b4.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Эцэст нь дүгнэхэд</h3><p></p><p><b>Хэнд тохиромжтой гэж?</b><br></p><p><i>- Гэр бүлийн гишүүн бүрийн хэрэгцээг хангах дундын төхөөрөмж хайж байгаа бол,</i></p><p><i>- Ажлаа хөнгөвчлөх зорилгоор шинэ төхөөрөмж эрэлхийлж буй бол,</i></p><p><i>- Аяллын туршид хамт байх энтертэйнмент ханиа эрж байгаа бол туршаад үзээрэй.</i></p><p><br></p><p><b>Яагаад санал болгож байна гэж?</b></p><p><i>- Үнээсээ хол давсан чанартай үзүүлэлттэй учраас,</i></p><p><i>- Дэлгэцийн нягтаршил, дуугаралтын чанар класс учраас,</i></p><p><i>- HarmonyOS-ийн хэрэглээ хүлээлтээс илт давсан учраас сонирхоод үзээрэй.</i></p> </div>	Технологийн экспертүүд 2021 оныг таблетын жил байлаа хэмээн дүгнэж буй нь санаандгүй хэрэг биш. Зайнаас ажиллах, онлайн хичээлд суух, гэрийнхэнтэйгээ дэлгэц булаацалдах шаардлагууд утаснаас арай том, гэхдээ үнэ боломжийн, хэрэгцээ хангахуйц төхөөрөмжийн эрэлд гаргасан нь гарцаагүй. Үнэндээ цар тахлаас өмнө ихэнх хэрэглэгчид таблетын хэрэглээг бүрэн ойлгоогүй ч байсан байж мэднэ. Топ брэндүүд чухам ийм шалтгаанаар таблет руу анхаарлаа хандуулж, зах зээлд цоо шинэ төхөөрөмжүүд мэндэлж, өрсөлдөөн ч ширүүсэж эхлэв. Apple, Samsung-аар төсөөлөгддөг байсан зах зээлд Lenovo, Amazon, Google нэмэлт хүч хаяж, Xiaomi, Realme зэрэг шинэ тоглогчид ч хүч түрж эхлэв. Гэхдээ эдэн дундаас Huawei-ийн танилцуулга хэд хэдэн шалтгаанаар анхаарал татаж байлаа. Эхнийх нь, өөрсдийн хөгжүүлсэн үйлдлийн систем HarmonyOS-ийн ажиллагаа. Нөгөөх нь, илт сайжирсан технологийн үзүүлэлтүүдийн ажиллагаа. Тиймээс ч Монголд саяхан нээлтээ хийсэн Huawei-ийн шинэ таблетийг туршиж үзэх боломж олдоход дээрх зүйлсэд илүү төвлөрөхөөр шийдсэн билээ. Unread-ийн Techworm-ийн MatePad 11-ийг онцолж байна. Хэрэглээ, хэрэгслүүд, хармони Эхлээд хүнд төвөгтэй түлхүүр үгс, ойлгоход бэрх үзүүлэлтийг бус хэрэглээг нь онцолъё. Хамгийн эхэнд ямар ч хүний энтертэйнмент хэрэгцээг бүрэн хангах юм байна гэж дүгнэлээ. Кино үзэх, тоглоом тоглох, хөгжим тавихад энэ таблетын технологи төгс хосолно. Гадуур гарахдаа, эсвэл аяллаар авч явахад авсаархан байдал, хөнгөн жин нь их тохиромжтой. Урд талын камерын байршил нь болон дэлгэцийн харьцаа нь видео дуудлага хийхэд нэн тохиромжтой болгожээ. Дэлгэцийн нягтаршил, өрөө дүүргэх дуугаралт нь таныг нөгөө талтайгаа яг ижил орчинд байгаа мэт сэтгэгдлийг төрүүлнэ. Энэ тухай дараагийн хэсэгт дэлгэрэнгүй дурдана. Миний хувьд, Huawei MatePad 11-ийг 7 хоног туршихдаа зөөврийн кэйборд, M-Pencil-тэй нь хослуулан хэрэглэж үзсэн. M-Pencil нь төхөөрөмжтэйгөө ямар ч хоцрогдолгүй шууд хосолж байгаа нь оффисын ажилтан эсвэл оюутнуудад ажил, тэмдэглэл хөтлөх, артистуудад хар зураг гаргах зэрэг даалгавруудаа гүйцэтгэхэд тохиромжтой байж мэднэ. Таблетын суурины үүргээ давхар гүйцэтгэх соронзон кэйборд нь имэйл явуулах, текст шивэх зэрэг үйлдлийг ихэд хөнгөвчлөх нь гарцаагүй. Апп доторх дэлгэцийг хоёр хувааж ашиглах эсвэл өөр апп-уудыг нэгэн зэрэг ашиглах боломж олгох "Үржүүлэгч" нэмэлт нь цаг хэмнэж, ажил хөнгөвчлөх тун чиг сонирхолтой шийдэл болсон байв. Олон файл, цонх зэрэг нээчихээд тэр дотроо чөлөөтэй, нэгэн зэрэг ажиллах потенциалыг энэ нэмэлт санал болгожээ. Тэгэхээр ажил хэрэгч мэргэжилтнүүдийн хэрэглээнд ч таарна гэсэн үг. "Үржүүлэгч" буюу "App Multiplier" нь Huawei-ийн хөгжүүлж буй HarmonyOS-ийн гол ялгарлуудын зөвхөн нэг нь. MatePad 11 бол тэдний өөрсдийн үйлдлийн систем дээрээ суурилан гаргаж буй анхны таблет гэдгээрээ онцлог. Үнэнийг хэлэхэд ашиглахаасаа өмнө хамгийн их санаа зовж, сониучирхаж байсан зүйл маань энэ л байлаа. Гэсэн ч HarmonyOS урмыг минь хугалсангүй. Хэрэглэгчдэд ээлтэй хийцлэл, хэрэглэхэд хялбар апп-ууд нь намайг шинэ системд тэр дор нь дасгаж орхив. Petal Search-ийн тусламжтай ямар ч апп суулгаж ашиглаж болно гэдэг нь ч бонус боллоо. Апп татахад заавал гүүгл хэрэгтэй биш юм гэдгийг энэ апп бидэнд мэдрүүлж байгаа шүү дээ. Дэлгэц, Дуу, Дүрслэл Уншигч та бүхэн Huawei-ийн шинэ төхөөрөмж Монголд борлуулагдаж эхэлсэн мэдээг "120 ГЦ дэлгэцийн хурдтай таблет" хэмээх гарчгийн дор анх анзаарсан байх. Энэ нь ч санамсаргүй хэрэг биш. MatePad 11-ийн хамгийн гол давуу тал чухам дэлгэцэндээ шингэсэн байх ажээ. 120 ГЦ-ийн сэргээх хурд гэдэг нь нэг секундэд 120 дүрсийг солих чадварыг илтгэнэ. Нэг ёсондоо өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадварыг нь та тоглоом тоглох, видео үзэхдээ мэдрэх боломжтой юм. Миний хувьд турших үедээ PUBG-г бүтэн раунд тоглоход гацах, бүрэлзэх, саатах ямар ч асуудалтай тулгарсангүй. Huawei-ийн хувьд өндөр чанарыг амладаг зурагтанд хэрэглэгддэг энэ технологийг анх удаа таблетдаа ашигласан нь энэ байжээ. Дээрээс нь Америкийн кино үйлдвэрлэлийн салбарын стандарт болох DCI-P3-ийг ашигласнаар өнгөний ялгарал илүү тод болж, дэлгэцэн дээрх видеоний нягтаршил илүү цэвэр болсон байна. Тоглоомчид болон артистуудад бол мөрөөдлийн гэмээр сонголт байж мэднэ. Энгийн нүдэнд төдийлэн мэдэгдэхгүй байж мэдэх ч ялгарал, деталь ихтэй агуулгууд дээр нь тод ялгаа гарна гэдгийг экспертүүд ч онцолж байв. Youtube-ээс Coldplay-ийн шинэ цомгийн тоглолтын бичлэгийг тоглуулж суухдаа алдарт Harman Kardon-ийн тодотголтой аудио системийг мэдрэх боломж олдов. Дөрвөлсөн чанга яригчийн систем нь өрөөг дүүргэж буй нь чухам энэ төхөөрөмжийг хамгийн сүүлийн үеийн ухаалаг утаснаас ялгах мэт санагдлаа. Ер нь таблет өөрөө ямар ч хүний энтертэйнмент хэрэгцээг хангах бүрэн боломжтой болсон мэт сэтгэгдэл төрснийг нуух юун. MatePad-ийн 11 инчийн дэлгэц нь 16:10 харьцаатайгаар бүтээгдсэн нь дизайнаас онцлох ээлжит зүйл. Энэ нь өндөр чанартай дүрслэл бүхий видео үзэх, тоглоом тоглоход ихэд тохиромжтой хуваалт гэгддэг. Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг гол шалгуур болох TUVRheinland-аас баталгаажуулсан нүд хамгаалах технологитой нь уг харьцаа бүрэн зохицжээ. Өөрөөр хэлбэл, дэлгэцийг удаан ширтэх, урт хугацаанд ашиглах үед нүдэнд сөрөг нөлөө үзүүлэх цэнхэр гэрлийн цацралт хамгийн бага түвшинд байгаа учраас нүдийг ядраахгүй, харааг хамгаална гэсэн үг. үзэмж, үзүүлэлт, үнэ Их биеийн натурал өнгө нь бөөрөнхий ирмэгтэйгээ төгс хосолсон дизайн хийцлэл нь премиум ангиллын таблет мэт санагдуулна. 485 грам жинтэй, 7.3 мм-ийн зузаан нь хаа ч авч явахад хялбар болгох болно. Энэ бол таблетын зах зээлд дунджаас дээгүүр бичигдэх үзүүлэлт. 13 мегапикселийн камерын байршил нь классик. Утастай чихэвчний оролтгүйг эс тооцвол танд хэрэгтэй бүх товч, оролт, гаралтыг Huawei бэлдсэн байна. Манай редактор Ганзогийн хэрэглэдэг Amazon Fire-тай харьцуулахад ялимгүй хүнд ч үзүүлэлт, хэрэглээ, мөн дизайны хувьд илүү үнэлгээ өгч болох юм гэж бид багаараа дүгнэснээ энэ ташрамд дурдъя. Huawei 2020 оны хамгийн топ андройд чип сет гэж хэлж болох Snapdragon 865-ийг энэ таблетад ашигласан нь хүчин чадлыг эрс нэмэгдүүлж чаджээ. Дээрээс нь 6 гб-ийн рамаар тоноглогдсон нь дийлэнх хэрэглэгчдийн хэрэгцээг бүрэн хангана гэсэн үг. Тоглоом тоглох, видео эвлүүлэх, олон апп зэрэг ачааллахад ямар нэгэн саад гарахгүй. Дээрээс нь батарей нь 12 цагийн турш саадгүй цэнэгээ барина гэнэ. Ерөөс энэ бүхний эцэст таныг хамгийн их гайхашруулах зүйл бол уг таблетын үнэ байх болно. Та 1,399,000-1,499,000 төгрөгөөр ийм өндөр үзүүлэлттэй, нарийн дүрслэлтэй, сайн чанартай, гол нь хэрэглээ сайтай таблет олохгүй. Нээлтийн урамшуулал болгон он дуустал Huawei Band 6 ухаалаг цагийг дагалдуулж байгааг дуулгая. Эцэст нь дүгнэхэд Хэнд тохиромжтой гэж? - Гэр бүлийн гишүүн бүрийн хэрэгцээг хангах дундын төхөөрөмж хайж байгаа бол, - Ажлаа хөнгөвчлөх зорилгоор шинэ төхөөрөмж эрэлхийлж буй бол, - Аяллын туршид хамт байх энтертэйнмент ханиа эрж байгаа бол туршаад үзээрэй. Яагаад санал болгож байна гэж? - Үнээсээ хол давсан чанартай үзүүлэлттэй учраас, - Дэлгэцийн нягтаршил, дуугаралтын чанар класс учраас, - HarmonyOS-ийн хэрэглээ хүлээлтээс илт давсан учраас сонирхоод үзээрэй.	Технологийн экспертүүд 2021 оныг таблетын жил байлаа хэмээн дүгнэж буй нь санаандгүй хэрэг биш. Зайнаас ажиллах, онлайн хичээлд суух, гэрийнхэнтэйгээ дэлгэц булаацалдах шаардлагууд утаснаас арай том, гэхдээ үнэ боломжийн, хэрэгцээ хангахуйц төхөөрөмжийн эрэлд гаргасан нь гарцаагүй. Үнэндээ цар тахлаас өмнө ихэнх хэрэглэгчид таблетын хэрэглээг бүрэн ойлгоогүй ч байсан байж мэднэ. Топ брэндүүд чухам ийм шалтгаанаар таблет руу анхаарлаа хандуулж, зах зээлд цоо шинэ төхөөрөмжүүд мэндэлж, өрсөлдөөн ч ширүүсэж эхлэв. Apple, Samsung-аар төсөөлөгддөг байсан зах зээлд Lenovo, Amazon, Google нэмэлт хүч хаяж, Xiaomi, Realme зэрэг шинэ тоглогчид ч хүч түрж эхлэв. Гэхдээ эдэн дундаас Huawei-ийн танилцуулга хэд хэдэн шалтгаанаар анхаарал татаж байлаа. Эхнийх нь, өөрсдийн хөгжүүлсэн үйлдлийн систем HarmonyOS-ийн ажиллагаа. Нөгөөх нь, илт сайжирсан технологийн үзүүлэлтүүдийн ажиллагаа. Тиймээс ч Монголд саяхан нээлтээ хийсэн Huawei-ийн шинэ таблетийг туршиж үзэх боломж олдоход дээрх зүйлсэд илүү төвлөрөхөөр шийдсэн билээ. Unread-ийн Techworm-ийн MatePad 11-ийг онцолж байна. ### Хэрэглээ, хэрэгслүүд, хармони Эхлээд хүнд төвөгтэй түлхүүр үгс, ойлгоход бэрх үзүүлэлтийг бус хэрэглээг нь онцолъё. Хамгийн эхэнд ямар ч хүний энтертэйнмент хэрэгцээг бүрэн хангах юм байна гэж дүгнэлээ. Кино үзэх, тоглоом тоглох, хөгжим тавихад энэ таблетын технологи төгс хосолно. Гадуур гарахдаа, эсвэл аяллаар авч явахад авсаархан байдал, хөнгөн жин нь их тохиромжтой. Урд талын камерын байршил нь болон дэлгэцийн харьцаа нь видео дуудлага хийхэд нэн тохиромжтой болгожээ. Дэлгэцийн нягтаршил, өрөө дүүргэх дуугаралт нь таныг нөгөө талтайгаа яг ижил орчинд байгаа мэт сэтгэгдлийг төрүүлнэ. Энэ тухай дараагийн хэсэгт дэлгэрэнгүй дурдана. Миний хувьд, Huawei MatePad 11-ийг 7 хоног туршихдаа зөөврийн кэйборд, M-Pencil-тэй нь хослуулан хэрэглэж үзсэн. M-Pencil нь төхөөрөмжтэйгөө ямар ч хоцрогдолгүй шууд хосолж байгаа нь оффисын ажилтан эсвэл оюутнуудад ажил, тэмдэглэл хөтлөх, артистуудад хар зураг гаргах зэрэг даалгавруудаа гүйцэтгэхэд тохиромжтой байж мэднэ. Таблетын суурины үүргээ давхар гүйцэтгэх соронзон кэйборд нь имэйл явуулах, текст шивэх зэрэг үйлдлийг ихэд хөнгөвчлөх нь гарцаагүй. Апп доторх дэлгэцийг хоёр хувааж ашиглах эсвэл өөр апп-уудыг нэгэн зэрэг ашиглах боломж олгох "Үржүүлэгч" нэмэлт нь цаг хэмнэж, ажил хөнгөвчлөх тун чиг сонирхолтой шийдэл болсон байв. Олон файл, цонх зэрэг нээчихээд тэр дотроо чөлөөтэй, нэгэн зэрэг ажиллах потенциалыг энэ нэмэлт санал болгожээ. Тэгэхээр ажил хэрэгч мэргэжилтнүүдийн хэрэглээнд ч таарна гэсэн үг. "Үржүүлэгч" буюу "App Multiplier" нь Huawei-ийн хөгжүүлж буй HarmonyOS-ийн гол ялгарлуудын зөвхөн нэг нь. MatePad 11 бол тэдний өөрсдийн үйлдлийн систем дээрээ суурилан гаргаж буй анхны таблет гэдгээрээ онцлог. Үнэнийг хэлэхэд ашиглахаасаа өмнө хамгийн их санаа зовж, сониучирхаж байсан зүйл маань энэ л байлаа. Гэсэн ч HarmonyOS урмыг минь хугалсангүй. Хэрэглэгчдэд ээлтэй хийцлэл, хэрэглэхэд хялбар апп-ууд нь намайг шинэ системд тэр дор нь дасгаж орхив. Petal Search-ийн тусламжтай ямар ч апп суулгаж ашиглаж болно гэдэг нь ч бонус боллоо. Апп татахад заавал гүүгл хэрэгтэй биш юм гэдгийг энэ апп бидэнд мэдрүүлж байгаа шүү дээ. ### Дэлгэц, Дуу, Дүрслэл Уншигч та бүхэн Huawei-ийн шинэ төхөөрөмж Монголд борлуулагдаж эхэлсэн мэдээг "120 ГЦ дэлгэцийн хурдтай таблет" хэмээх гарчгийн дор анх анзаарсан байх. Энэ нь ч санамсаргүй хэрэг биш. MatePad 11-ийн хамгийн гол давуу тал чухам дэлгэцэндээ шингэсэн байх ажээ. 120 ГЦ-ийн сэргээх хурд гэдэг нь нэг секундэд 120 дүрсийг солих чадварыг илтгэнэ. Нэг ёсондоо өндөр нарийвчлалтай, олон фрэймийн хурдтай, чанар сайтай дүрсийг ямар нэг саатал, гацалтгүйгээр тод харуулах чадварыг нь та тоглоом тоглох, видео үзэхдээ мэдрэх боломжтой юм. Миний хувьд турших үедээ PUBG-г бүтэн раунд тоглоход гацах, бүрэлзэх, саатах ямар ч асуудалтай тулгарсангүй. Huawei-ийн хувьд өндөр чанарыг амладаг зурагтанд хэрэглэгддэг энэ технологийг анх удаа таблетдаа ашигласан нь энэ байжээ. Дээрээс нь Америкийн кино үйлдвэрлэлийн салбарын стандарт болох DCI-P3-ийг ашигласнаар өнгөний ялгарал илүү тод болж, дэлгэцэн дээрх видеоний нягтаршил илүү цэвэр болсон байна. Тоглоомчид болон артистуудад бол мөрөөдлийн гэмээр сонголт байж мэднэ. Энгийн нүдэнд төдийлэн мэдэгдэхгүй байж мэдэх ч ялгарал, деталь ихтэй агуулгууд дээр нь тод ялгаа гарна гэдгийг экспертүүд ч онцолж байв. Youtube-ээс Coldplay-ийн шинэ цомгийн тоглолтын бичлэгийг тоглуулж суухдаа алдарт Harman Kardon-ийн тодотголтой аудио системийг мэдрэх боломж олдов. Дөрвөлсөн чанга яригчийн систем нь өрөөг дүүргэж буй нь чухам энэ төхөөрөмжийг хамгийн сүүлийн үеийн ухаалаг утаснаас ялгах мэт санагдлаа. Ер нь таблет өөрөө ямар ч хүний энтертэйнмент хэрэгцээг хангах бүрэн боломжтой болсон мэт сэтгэгдэл төрснийг нуух юун. MatePad-ийн 11 инчийн дэлгэц нь 16:10 харьцаатайгаар бүтээгдсэн нь дизайнаас онцлох ээлжит зүйл. Энэ нь өндөр чанартай дүрслэл бүхий видео үзэх, тоглоом тоглоход ихэд тохиромжтой хуваалт гэгддэг. Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг гол шалгуур болох TUVRheinland-аас баталгаажуулсан нүд хамгаалах технологитой нь уг харьцаа бүрэн зохицжээ. Өөрөөр хэлбэл, дэлгэцийг удаан ширтэх, урт хугацаанд ашиглах үед нүдэнд сөрөг нөлөө үзүүлэх цэнхэр гэрлийн цацралт хамгийн бага түвшинд байгаа учраас нүдийг ядраахгүй, харааг хамгаална гэсэн үг. ### үзэмж, үзүүлэлт, үнэ Их биеийн натурал өнгө нь бөөрөнхий ирмэгтэйгээ төгс хосолсон дизайн хийцлэл нь премиум ангиллын таблет мэт санагдуулна. 485 грам жинтэй, 7.3 мм-ийн зузаан нь хаа ч авч явахад хялбар болгох болно. Энэ бол таблетын зах зээлд дунджаас дээгүүр бичигдэх үзүүлэлт. 13 мегапикселийн камерын байршил нь классик. Утастай чихэвчний оролтгүйг эс тооцвол танд хэрэгтэй бүх товч, оролт, гаралтыг Huawei бэлдсэн байна. Манай редактор Ганзогийн хэрэглэдэг Amazon Fire-тай харьцуулахад ялимгүй хүнд ч үзүүлэлт, хэрэглээ, мөн дизайны хувьд илүү үнэлгээ өгч болох юм гэж бид багаараа дүгнэснээ энэ ташрамд дурдъя. Huawei 2020 оны хамгийн топ андройд чип сет гэж хэлж болох Snapdragon 865-ийг энэ таблетад ашигласан нь хүчин чадлыг эрс нэмэгдүүлж чаджээ. Дээрээс нь 6 гб-ийн рамаар тоноглогдсон нь дийлэнх хэрэглэгчдийн хэрэгцээг бүрэн хангана гэсэн үг. Тоглоом тоглох, видео эвлүүлэх, олон апп зэрэг ачааллахад ямар нэгэн саад гарахгүй. Дээрээс нь батарей нь 12 цагийн турш саадгүй цэнэгээ барина гэнэ. Ерөөс энэ бүхний эцэст таныг хамгийн их гайхашруулах зүйл бол уг таблетын үнэ байх болно. Та 1,399,000-1,499,000 төгрөгөөр ийм өндөр үзүүлэлттэй, нарийн дүрслэлтэй, сайн чанартай, гол нь хэрэглээ сайтай таблет олохгүй. Нээлтийн урамшуулал болгон он дуустал Huawei Band 6 ухаалаг цагийг дагалдуулж байгааг дуулгая. ### Эцэст нь дүгнэхэд Хэнд тохиромжтой гэж? - Гэр бүлийн гишүүн бүрийн хэрэгцээг хангах дундын төхөөрөмж хайж байгаа бол, - Ажлаа хөнгөвчлөх зорилгоор шинэ төхөөрөмж эрэлхийлж буй бол, - Аяллын туршид хамт байх энтертэйнмент ханиа эрж байгаа бол туршаад үзээрэй. Яагаад санал болгож байна гэж? - Үнээсээ хол давсан чанартай үзүүлэлттэй учраас, - Дэлгэцийн нягтаршил, дуугаралтын чанар класс учраас, - HarmonyOS-ийн хэрэглээ хүлээлтээс илт давсан учраас сонирхоод үзээрэй.
https://unread.today/c/techworm-m1-chip	Techworm	Unread Today	2021-12-03T00:00:00	12 сарын 3, 2021	Apple M1 Чип: Бүгдийг нэг дор багтаасан бичил процессор	<div class="article-body"> <h2><div>Өнгөрсөн жилийн арваннэгдүгээр сард Apple компани өөрсдийн бүтээсэн анхны чипийг M1 нэртэйгээр танилцуулж, түүн дээр суурилсан 13 инчийн MacBook Pro, MacBook Air, Mac mini зэрэг шинэ загваруудаа зарласан юм. Түүнчлэн M1 iMac болон M1 iPad Pro загваруудыг өнгөрөгч тавдугаар сард нэмж танилцуулсныг уншигч та бүхэн санаж байгаа болов уу. Гүйцэтгэл болон хүчин чадлын үзүүлэлтээрээ олны сайшаалыг хүртэж байгаа уг чипний тухай мэдээллийг энэхүү нийтлэлдээ хүргэхийн сацуу сонирхолтой урамшууллын талаар танилцуулъя.</div></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">M1 ЧИП ГЭЖ ЮУ ВЭ?<div><br></div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/9dbb6e2f3154c05ab675da98377ae9ce.jpg"></p><p></p><p><br></p><p>M1 чип нь дотроо тооцоолуур, график, санах ой зэргийг агуулсан гэдгээрээ онцлогтой. Өмнө нь Intel-ээс жил бүр 3-4 тэрбум ам.долларын өртөгтэй чип худалдаж авдаг байсан Apple компани өөрсдөө чип хөгжүүлснээр зардлаа дор хаяж хоёр дахин бууруулах боломжтой болсон нь энэ. Үүний тулд тэд өнгөрсөн жилүүдэд нэг тэрбум орчим ам.доллараар ижил технологи хөгжүүлэгч стартапуудыг өөртөө нэгтгээд байсан билээ.</p><p>Үүнээс гадна өнгөрсөн аравдугаар сард тэд хамгийн хүчирхэг чипээ зарласан юм. M1 Pro нэртэй чип нь 5 нанометрийн архитектурыг ашиглан бүтээгдсэн бөгөөд өмнөх хувилбараас 70 гаруй хувиар хурдан ажиллаж, бусад кор үзүүлэлтээрээ бараг хоёр дахин илүү байх аж. Мөн 10 хүртэлх цөмтэй CPU, 16 цөмтэй GPU, секундэд 11 их наяд үйлдэл хийх чадвартай 16 цөмт мэдрэлийн хөдөлгүүртэй. Харин илүү хүчирхэг M1 Max нь түүнээс даруй 80 хувиар илүү буюу 57 тэрбум транзистортой бүтээгджээ.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЯМАР ДАВУУ ТАЛ, ОНЦЛОГТОЙ ВЭ?</h3><p></p><p><b>Байгальд ээлтэй:</b> Эрчим хүчний хувьд бага зарцуулалттай.</p><p><b>Илүү хурдан:</b> Өндөр хурдны найман цөмт процессороор тоноглогдсон.</p><p><b>Дуу чимээ багатай: </b>Сэнсгүй тул өндөр хүчин чадал шаардсан програмыг уншуулахад чанга чимээ гарахгүй.</p><p><b>График дүрслэл: </b>M1 чипэд суурилуулсан GPU нь 8K видеог жигд тоглуулах, 4K нягтаршилтай видеог олон урсгалаар үзэх, Unity программ дээр нарийн төвөгтэй скрипт үүсгэх болон график гүйцэтгэлийг шаарддаг бусад ажлыг хийхэд ямар ч асуудалгүй.</p><p><b>Цэнэг барилт:</b> Цэнэгээ 20 цаг хүртэл барих боломжтой.</p><p><b>Хамгаалалт:</b> Secure Enclave болон AES модуль. Эдгээр нь Touch ID-г таниулах, Apple Pay-ээр төлбөр хийх, системийн чухал өгөгдлийг хадгалах зэрэг техник хангамжийн аюулгүй байдлыг хамгаалах боломжтой болж байгаа юм.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЮУНД АШИГЛАГДДАГ ВЭ?</h3><p></p><p>Илүү хүчирхэг, тод дэлгэцтэй болсон iPad Pro таблет нь M1 чипээр тоноглогдсоноор 1500 дахин хурдтай болсныг онцлох хэрэгтэй. Үнийн хувьд 11 болон 12.9 инчийн сонголттой, 10 цаг цэнэгээ барих iPad Pro 799 ам.доллараар худалдаалагдах аж. Түүнчлэн M1 чиптэй, 24 инчийн iMac хэд хэдэн өнгийн сонголттой болж шинэчлэгдсэн байна. Камер нь илүү сайжирч, нимгэн, дуу чимээ багатай болсон iMac-д зориулж ижил өнгийн кэйборд, хулгана зэрэг дагалдах хэрэгслийг мөн үйлдвэрлэжээ. Дахин онцлууштай зүйл нь шинэ 13 инчийн MacBook Pro нь 17 цаг хүртэл утасгүй вэб үзэх, видеог 20 цаг (өмнө нь 10 цаг хүртэл) тоглуулах боломжийг санал болгож байна.</p><p>Сонирхуулахад, <a href="https://www.facebook.com/looktvmn" target="_blank">LookTV</a> хамгийн олон бэлэгтэй шинэ жилийн урамшууллаа зарласан байна. Та дотнын нэгэндээ багц бэлэглээд, дээр дурдагдсан хүчирхэг M1 чип бүхий Apple брэндийн биет бүтээгдэхүүний бэлгийн эзэн болох боломжтой. Тодруулбал, Apple <a href="https://www.apple.com/airpods-pro/" target="_blank">AirPods Pro</a>, <a href="https://www.apple.com/shop/buy-iphone/iphone-13/6.1-inch-display-128gb-midnight-unlocked" target="_blank">iPhone 13</a> 128GB, M1 чиптэй Apple <a href="https://www.apple.com/shop/buy-mac/macbook-pro/13-inch-space-gray-apple-m1-chip-with-8-core-cpu-and-8-core-gpu-256gb" target="_blank">MacBook Pro 13.3</a> 256GB, <a href="https://www.apple.com/shop/buy-ipad/ipad-pro/11-inch-display-256gb-space-gray-wifi-cellular" target="_blank">11-inch iPad Pro</a> Wi-Fi + Cellular 256GB-ийн тус тус дөрвөн бэлгийн эзэд тодрох аж. <br> <br>Дэлгэрэнгүй мэдээллийг <b><a href="https://help.univision.mn/mon/02011/0201101?fbclid=IwAR2Hwwa5gK9cfW79LQLBY3qCrqFfTvjGTKvlKoVczrrnDtLy5q3HDKMCP28" target="_blank">ЭНД</a></b> дарж аваарай.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/880252c21678c64766720bb857286439.jpg"></p> </div>	Өнгөрсөн жилийн арваннэгдүгээр сард Apple компани өөрсдийн бүтээсэн анхны чипийг M1 нэртэйгээр танилцуулж, түүн дээр суурилсан 13 инчийн MacBook Pro, MacBook Air, Mac mini зэрэг шинэ загваруудаа зарласан юм. Түүнчлэн M1 iMac болон M1 iPad Pro загваруудыг өнгөрөгч тавдугаар сард нэмж танилцуулсныг уншигч та бүхэн санаж байгаа болов уу. Гүйцэтгэл болон хүчин чадлын үзүүлэлтээрээ олны сайшаалыг хүртэж байгаа уг чипний тухай мэдээллийг энэхүү нийтлэлдээ хүргэхийн сацуу сонирхолтой урамшууллын талаар танилцуулъя. M1 ЧИП ГЭЖ ЮУ ВЭ? M1 чип нь дотроо тооцоолуур, график, санах ой зэргийг агуулсан гэдгээрээ онцлогтой. Өмнө нь Intel-ээс жил бүр 3-4 тэрбум ам.долларын өртөгтэй чип худалдаж авдаг байсан Apple компани өөрсдөө чип хөгжүүлснээр зардлаа дор хаяж хоёр дахин бууруулах боломжтой болсон нь энэ. Үүний тулд тэд өнгөрсөн жилүүдэд нэг тэрбум орчим ам.доллараар ижил технологи хөгжүүлэгч стартапуудыг өөртөө нэгтгээд байсан билээ. Үүнээс гадна өнгөрсөн аравдугаар сард тэд хамгийн хүчирхэг чипээ зарласан юм. M1 Pro нэртэй чип нь 5 нанометрийн архитектурыг ашиглан бүтээгдсэн бөгөөд өмнөх хувилбараас 70 гаруй хувиар хурдан ажиллаж, бусад кор үзүүлэлтээрээ бараг хоёр дахин илүү байх аж. Мөн 10 хүртэлх цөмтэй CPU, 16 цөмтэй GPU, секундэд 11 их наяд үйлдэл хийх чадвартай 16 цөмт мэдрэлийн хөдөлгүүртэй. Харин илүү хүчирхэг M1 Max нь түүнээс даруй 80 хувиар илүү буюу 57 тэрбум транзистортой бүтээгджээ. ЯМАР ДАВУУ ТАЛ, ОНЦЛОГТОЙ ВЭ? Байгальд ээлтэй: Эрчим хүчний хувьд бага зарцуулалттай. Илүү хурдан: Өндөр хурдны найман цөмт процессороор тоноглогдсон. Дуу чимээ багатай: Сэнсгүй тул өндөр хүчин чадал шаардсан програмыг уншуулахад чанга чимээ гарахгүй. График дүрслэл: M1 чипэд суурилуулсан GPU нь 8K видеог жигд тоглуулах, 4K нягтаршилтай видеог олон урсгалаар үзэх, Unity программ дээр нарийн төвөгтэй скрипт үүсгэх болон график гүйцэтгэлийг шаарддаг бусад ажлыг хийхэд ямар ч асуудалгүй. Цэнэг барилт: Цэнэгээ 20 цаг хүртэл барих боломжтой. Хамгаалалт: Secure Enclave болон AES модуль. Эдгээр нь Touch ID-г таниулах, Apple Pay-ээр төлбөр хийх, системийн чухал өгөгдлийг хадгалах зэрэг техник хангамжийн аюулгүй байдлыг хамгаалах боломжтой болж байгаа юм. ЮУНД АШИГЛАГДДАГ ВЭ? Илүү хүчирхэг, тод дэлгэцтэй болсон iPad Pro таблет нь M1 чипээр тоноглогдсоноор 1500 дахин хурдтай болсныг онцлох хэрэгтэй. Үнийн хувьд 11 болон 12.9 инчийн сонголттой, 10 цаг цэнэгээ барих iPad Pro 799 ам.доллараар худалдаалагдах аж. Түүнчлэн M1 чиптэй, 24 инчийн iMac хэд хэдэн өнгийн сонголттой болж шинэчлэгдсэн байна. Камер нь илүү сайжирч, нимгэн, дуу чимээ багатай болсон iMac-д зориулж ижил өнгийн кэйборд, хулгана зэрэг дагалдах хэрэгслийг мөн үйлдвэрлэжээ. Дахин онцлууштай зүйл нь шинэ 13 инчийн MacBook Pro нь 17 цаг хүртэл утасгүй вэб үзэх, видеог 20 цаг (өмнө нь 10 цаг хүртэл) тоглуулах боломжийг санал болгож байна. Сонирхуулахад, LookTV хамгийн олон бэлэгтэй шинэ жилийн урамшууллаа зарласан байна. Та дотнын нэгэндээ багц бэлэглээд, дээр дурдагдсан хүчирхэг M1 чип бүхий Apple брэндийн биет бүтээгдэхүүний бэлгийн эзэн болох боломжтой. Тодруулбал, Apple AirPods Pro , iPhone 13 128GB, M1 чиптэй Apple MacBook Pro 13.3 256GB, 11-inch iPad Pro Wi-Fi + Cellular 256GB-ийн тус тус дөрвөн бэлгийн эзэд тодрох аж. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНД дарж аваарай.	Өнгөрсөн жилийн арваннэгдүгээр сард Apple компани өөрсдийн бүтээсэн анхны чипийг M1 нэртэйгээр танилцуулж, түүн дээр суурилсан 13 инчийн MacBook Pro, MacBook Air, Mac mini зэрэг шинэ загваруудаа зарласан юм. Түүнчлэн M1 iMac болон M1 iPad Pro загваруудыг өнгөрөгч тавдугаар сард нэмж танилцуулсныг уншигч та бүхэн санаж байгаа болов уу. Гүйцэтгэл болон хүчин чадлын үзүүлэлтээрээ олны сайшаалыг хүртэж байгаа уг чипний тухай мэдээллийг энэхүү нийтлэлдээ хүргэхийн сацуу сонирхолтой урамшууллын талаар танилцуулъя. ### M1 ЧИП ГЭЖ ЮУ ВЭ? M1 чип нь дотроо тооцоолуур, график, санах ой зэргийг агуулсан гэдгээрээ онцлогтой. Өмнө нь Intel-ээс жил бүр 3-4 тэрбум ам.долларын өртөгтэй чип худалдаж авдаг байсан Apple компани өөрсдөө чип хөгжүүлснээр зардлаа дор хаяж хоёр дахин бууруулах боломжтой болсон нь энэ. Үүний тулд тэд өнгөрсөн жилүүдэд нэг тэрбум орчим ам.доллараар ижил технологи хөгжүүлэгч стартапуудыг өөртөө нэгтгээд байсан билээ. Үүнээс гадна өнгөрсөн аравдугаар сард тэд хамгийн хүчирхэг чипээ зарласан юм. M1 Pro нэртэй чип нь 5 нанометрийн архитектурыг ашиглан бүтээгдсэн бөгөөд өмнөх хувилбараас 70 гаруй хувиар хурдан ажиллаж, бусад кор үзүүлэлтээрээ бараг хоёр дахин илүү байх аж. Мөн 10 хүртэлх цөмтэй CPU, 16 цөмтэй GPU, секундэд 11 их наяд үйлдэл хийх чадвартай 16 цөмт мэдрэлийн хөдөлгүүртэй. Харин илүү хүчирхэг M1 Max нь түүнээс даруй 80 хувиар илүү буюу 57 тэрбум транзистортой бүтээгджээ. ### ЯМАР ДАВУУ ТАЛ, ОНЦЛОГТОЙ ВЭ? Байгальд ээлтэй: Эрчим хүчний хувьд бага зарцуулалттай. Илүү хурдан: Өндөр хурдны найман цөмт процессороор тоноглогдсон. Дуу чимээ багатай: Сэнсгүй тул өндөр хүчин чадал шаардсан програмыг уншуулахад чанга чимээ гарахгүй. График дүрслэл: M1 чипэд суурилуулсан GPU нь 8K видеог жигд тоглуулах, 4K нягтаршилтай видеог олон урсгалаар үзэх, Unity программ дээр нарийн төвөгтэй скрипт үүсгэх болон график гүйцэтгэлийг шаарддаг бусад ажлыг хийхэд ямар ч асуудалгүй. Цэнэг барилт: Цэнэгээ 20 цаг хүртэл барих боломжтой. Хамгаалалт: Secure Enclave болон AES модуль. Эдгээр нь Touch ID-г таниулах, Apple Pay-ээр төлбөр хийх, системийн чухал өгөгдлийг хадгалах зэрэг техник хангамжийн аюулгүй байдлыг хамгаалах боломжтой болж байгаа юм. ### ЮУНД АШИГЛАГДДАГ ВЭ? Илүү хүчирхэг, тод дэлгэцтэй болсон iPad Pro таблет нь M1 чипээр тоноглогдсоноор 1500 дахин хурдтай болсныг онцлох хэрэгтэй. Үнийн хувьд 11 болон 12.9 инчийн сонголттой, 10 цаг цэнэгээ барих iPad Pro 799 ам.доллараар худалдаалагдах аж. Түүнчлэн M1 чиптэй, 24 инчийн iMac хэд хэдэн өнгийн сонголттой болж шинэчлэгдсэн байна. Камер нь илүү сайжирч, нимгэн, дуу чимээ багатай болсон iMac-д зориулж ижил өнгийн кэйборд, хулгана зэрэг дагалдах хэрэгслийг мөн үйлдвэрлэжээ. Дахин онцлууштай зүйл нь шинэ 13 инчийн MacBook Pro нь 17 цаг хүртэл утасгүй вэб үзэх, видеог 20 цаг (өмнө нь 10 цаг хүртэл) тоглуулах боломжийг санал болгож байна. Сонирхуулахад, LookTV хамгийн олон бэлэгтэй шинэ жилийн урамшууллаа зарласан байна. Та дотнын нэгэндээ багц бэлэглээд, дээр дурдагдсан хүчирхэг M1 чип бүхий Apple брэндийн биет бүтээгдэхүүний бэлгийн эзэн болох боломжтой. Тодруулбал, Apple AirPods Pro, iPhone 13 128GB, M1 чиптэй Apple MacBook Pro 13.3 256GB, 11-inch iPad Pro Wi-Fi + Cellular 256GB-ийн тус тус дөрвөн бэлгийн эзэд тодрох аж. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНД дарж аваарай.
https://unread.today/c/techworm-ardkids	Techworm	Oyunlkham Gungaadorj	2021-10-19T00:00:00	10 сарын 19, 2021	Апп тойм: Ard Kids - Хүүхдийн тань анхны санхүүгийн апп	<div class="article-body"> <h2><div>Өнөө цагт эцэг эхчүүд хүүхдэдээ багаас нь мөнгө, санхүүгийн талаарх ойлголтыг өгөхөд ихээхэн анхаардаг болсон нь ирээдүйд амьдралын чанар санхүүгийн сахилга бат, төлөвлөлтөөс ихээхэн хамаарах болсонтой холбоотой. Тэгвэл "Ард Кредит" компанийн зүгээс </div>хамгийн анхны хүүхдийн санхүүгийн хэрэгцээнд зориулсан "Ard Kids" цогц аппыг хөгжүүлэн гаргасан нь хүүхдээ багаас нь санхүүгийн харилцаанд зөв зохистой оролцуулж, цэгцтэй санхүүгийн боловсрол олгохыг хүссэн эцэг эхчүүдэд том тус хүргэх болов уу. <br></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? </div></h3><p></p><p>Саяхныг хүртэл ээж аавууд хүүхдийнхээ санхүүгийн хэрэглээг бэлэн мөнгө, ирээдүйн хөрөнгө оруулалтыг хадгаламжид тус тус даатгадаг байв. Гэвч сүүлийн хэдэн жилд санхүүгийн салбарт олон төрлийн шинэчлэл хөгжүүлэлт хийгдэж, мөнгө хөрөнгийн тухай ойлголт өөрчлөгдсөнөөр мөнгөө удирдах арга хэрэгсэл, төлөвлөгөө төсөөлөл ч хувьсаж эхэллээ. Ялангуяа эцэг эхчүүдийн хувьд хүүхдэдээ багаас нь санхүүгийн зарим эрх мэдлийг нь олгож, энэ төрлийн харилцаанд оролцуулан, ирээдүйд нь бэлтгэх хэрэгцээ нэн их болсныг онцлууштай. Тэгвэл "Ард Кидс" апп яг энэ хэрэгцээнээс урган гарч иржээ. </p><p>Та "Ард Кидс" аппыг ашиглан хүүхдэдээ төлбөр тооцоогоо өөрөө бие даан төлөх, өөрийн хөрөнгөө хянах (АрдКойн, хадгаламж, хувьцаа), "АрдШоп" онлайн дэлгүүрийн зөвхөн хүүхдэд зориулсан цэсээс бараа бүтээгдэхүүн худалдан авах, шаардлагатай тохиолдолд аав ээжээсээ мөнгө хүсэх, кино тасалбараа захиалж, нэгжээ өөрөө авах, хэрэгцээт газруудын хаяг, байршлын мэдээлэл авах, бүр түүнчлэн санхүүгийн боловсролд зориулсан контентуудаас хүлээн авах боломжийг нь олгож чадна. Гол давуу тал нь хүүхдийнхээ эдгээр бүх захиран зарцуулалтыг нь давхар хянаж, гүйлгээнд нь хязгаар тогтоож болохоороо онцлог. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/8972714cf1de8255f94f8d293a0be9d5.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? </div></h3><p></p><p>Апп дээрх хамгийн эхний онцлох зүйл нь бүртгэлийн хэсэг байв. Өмнө нь бид ашиглах аппаа утсандаа татаад, бүртгэлээ үүсгэн шууд ашигладаг байсан бол энэ удаагийнх илүү өөр, онцлог тохиолдол аж. Учир нь "Ард Кидс" аппыг татахад бүртгэлийн хэсэг огт байхгүй, шууд л утасны дугаар, нууц үг бүхий нэвтрэх хэсэг л угтах нь тэр. Учир юу гэвэл, хүүхдэд зориулсан апп тул эцэг эхчүүд юун түрүүнд үндсэн "Ард" аппаа ашиглан "Үйлчилгээ" цэсэнд байрлах "Ард Кидс" хэсгээр дамжуулан хүүхдээ тус аппд бүртгүүлж, урьдчилсан холболт хийх учиртай ажээ. Ингэхдээ үндсэн апп дээрх эцэг эхийн мэдээллийн баталгаажилт 100 хувьд хүрсэн байх ёстойгоос гадна хүүхдийнхээ утасны дугаарыг ашиглан бүртгүүлдэг нь аюулгүй байдал, эргэх холбоо сайтай гэх ойлголтыг эрхгүй өгч байлаа.</p><p>Ном ёсны дагуу бүртгэлээ хийлгэх явцад "Ард Кидс"-ийн давуу талуудын зах зухаас мэдэрч эхэлсэн нь хүүхдийнхээ ямар хугацаанд, хэдий хэмжээний мөнгийг захиран зарцуулах эрхийг эцэг эхчүүд нь тогтоож өгөх хэсэг байлаа. Уг тохиргоог хүссэн үедээ өөрчилж болох аж. "Өдөр бүр, долоо хоног бүр, сар бүр, жил бүр" зэрэг сонголтуудаас хүүхдэдээ өдөр бүр 5000 төгрөг эсвэл долоо хоногт 20 мянган төгрөг гэх мэтээр өөрийн санхүүд тохируулан зарцуулах мөнгийг нь төлөвлөж өгөх боломжтой. Хүүхэд уг эрхийнхээ хүрээнд утасны дугаараар мөнгө шилжүүлэх, банк хооронд гүйлгээ хийх, утсандаа нэгж авах, QR код уншуулан бараа бүтээгдэхүүн худалдаж авах боломжтой. Хүүхдэд QPay үйлчилгээ хамгийн хялбар санагддаг тул дэлгүүрт ороод аппаа ашиглан, QR код уншуулаад л худалдан авалтаа хийж болох нь таалагдлаа. Мөн хэрэглэгч хүүхэд "Цуглуулга" цэснээс өөрийн төгрөгийн болон хувьцааны данс, хадгаламж, АрдКойныг захиран зарцуулахгүй ч, хянах боломжтой нь шинэлэг. Түүгээр үл барам хүүхэд аав ээжээсээ аппаараа дамжуулан мөнгө хүсэж болох юм байна. Юунд зориулж хэдэн төгрөг зарцуулахаа бичээд хүсэлтээ явуулахад аав ээж нь зөвшөөрөх эсвэл татгалзах эсэхээ шийднэ. Мэдээж бүх гүйлгээг нь хянах боломжтой тул хүүхдээ хаана, хэдэн төгрөг зарцуулж явна гэж санаа зовох хэрэггүй. </p><p>Өдгөө АрдКойноор худалдан авалт хийдэг, "Монгол Шуудан"-гаар хүссэн газартаа хүргүүлэн авдаг гээд "АрдШоп"-ыг мэдэхгүй хүн ховор байх. "АрдШоп"-ын зүгээс хүүхдэд зориулсан чанартай бараа бүтээгдэхүүнтэй хүүхдийн онлайн дэлгүүрийг "Ард Кидс" аппд зориулж тусгайлан хөгжүүлсэн ажээ. Түүнчлэн хүүхэд багаасаа санхүүгийн талаар ойлголттой болж, санхүүгийн мэдлэгтэй бие хүн болон төлөвшихөд "Ард Кидс" аппын "Ард Академи" цэс туслах юм байна. Энд хүүхдэд зориулсан санхүү, хөрөнгө оруулалттай холбоотой сургалт, нийтлэлүүдийг тэдэнд ойлгох хялбар үг хэллэг, бодит түүхүүдээр дамжуулан долоо хоног бүр хүргэнэ гэжээ.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/7acf9ae3b1d191d5047d0d5a7308309d.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС </h3><p></p><p>Хүүхдүүдэд зориулсан анхны санхүүгийн апп мэндэлсэн нь өөрөө л тун мэдрэмжтэй, хэрэгцээтэй үйлчилгээ байсан тул бидний зүгээс эхний ээлжинд харьцангуй таних, шохоорхох сэдлээр уг апптай танилцсанаа дурдъя. Мэдээж уг апп хөгжүүлэлтийн анхны хувилбар тул "Ард"-ынхан цаашид ашиглахад улам сонирхолтой болгох талаас тасралтгүй ажиллах болов уу.</p><p>Бидний зүгээс хүүхдийн хэрэглээг урьдчилан таамаглаж, эцэг эх-хүүхдийн санхүүгийн харилцааг сайжруулж болох зүйлсийг төсөөллөөр дүгнэхээс илүүтэй туршилт, судалгаанд найдах нь зөв гэж энэ удаа үзлээ. Хэрвээ та аппыг хэрэглэж үзсэн бол бидэнтэй санал сэтгэгдлээ хуваалцаж, апп хөгжүүлэлтийн багт санал шүүмж хүргээрэй. Төгсгөлд нь, "Ард Кидс" апп хүүхдийн тань санхүүгийн аялалд гараас нь хөтлөн чиглүүлж чадах хөтөч болж чадна гэдэгт эргэлзэхгүй байна.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/1c2668ffd31a09bdf8968a9400d7c229.png"></p> </div>	Өнөө цагт эцэг эхчүүд хүүхдэдээ багаас нь мөнгө, санхүүгийн талаарх ойлголтыг өгөхөд ихээхэн анхаардаг болсон нь ирээдүйд амьдралын чанар санхүүгийн сахилга бат, төлөвлөлтөөс ихээхэн хамаарах болсонтой холбоотой. Тэгвэл "Ард Кредит" компанийн зүгээс хамгийн анхны хүүхдийн санхүүгийн хэрэгцээнд зориулсан "Ard Kids" цогц аппыг хөгжүүлэн гаргасан нь хүүхдээ багаас нь санхүүгийн харилцаанд зөв зохистой оролцуулж, цэгцтэй санхүүгийн боловсрол олгохыг хүссэн эцэг эхчүүдэд том тус хүргэх болов уу. ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? Саяхныг хүртэл ээж аавууд хүүхдийнхээ санхүүгийн хэрэглээг бэлэн мөнгө, ирээдүйн хөрөнгө оруулалтыг хадгаламжид тус тус даатгадаг байв. Гэвч сүүлийн хэдэн жилд санхүүгийн салбарт олон төрлийн шинэчлэл хөгжүүлэлт хийгдэж, мөнгө хөрөнгийн тухай ойлголт өөрчлөгдсөнөөр мөнгөө удирдах арга хэрэгсэл, төлөвлөгөө төсөөлөл ч хувьсаж эхэллээ. Ялангуяа эцэг эхчүүдийн хувьд хүүхдэдээ багаас нь санхүүгийн зарим эрх мэдлийг нь олгож, энэ төрлийн харилцаанд оролцуулан, ирээдүйд нь бэлтгэх хэрэгцээ нэн их болсныг онцлууштай. Тэгвэл "Ард Кидс" апп яг энэ хэрэгцээнээс урган гарч иржээ. Та "Ард Кидс" аппыг ашиглан хүүхдэдээ төлбөр тооцоогоо өөрөө бие даан төлөх, өөрийн хөрөнгөө хянах (АрдКойн, хадгаламж, хувьцаа), "АрдШоп" онлайн дэлгүүрийн зөвхөн хүүхдэд зориулсан цэсээс бараа бүтээгдэхүүн худалдан авах, шаардлагатай тохиолдолд аав ээжээсээ мөнгө хүсэх, кино тасалбараа захиалж, нэгжээ өөрөө авах, хэрэгцээт газруудын хаяг, байршлын мэдээлэл авах, бүр түүнчлэн санхүүгийн боловсролд зориулсан контентуудаас хүлээн авах боломжийг нь олгож чадна. Гол давуу тал нь хүүхдийнхээ эдгээр бүх захиран зарцуулалтыг нь давхар хянаж, гүйлгээнд нь хязгаар тогтоож болохоороо онцлог. ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Апп дээрх хамгийн эхний онцлох зүйл нь бүртгэлийн хэсэг байв. Өмнө нь бид ашиглах аппаа утсандаа татаад, бүртгэлээ үүсгэн шууд ашигладаг байсан бол энэ удаагийнх илүү өөр, онцлог тохиолдол аж. Учир нь "Ард Кидс" аппыг татахад бүртгэлийн хэсэг огт байхгүй, шууд л утасны дугаар, нууц үг бүхий нэвтрэх хэсэг л угтах нь тэр. Учир юу гэвэл, хүүхдэд зориулсан апп тул эцэг эхчүүд юун түрүүнд үндсэн "Ард" аппаа ашиглан "Үйлчилгээ" цэсэнд байрлах "Ард Кидс" хэсгээр дамжуулан хүүхдээ тус аппд бүртгүүлж, урьдчилсан холболт хийх учиртай ажээ. Ингэхдээ үндсэн апп дээрх эцэг эхийн мэдээллийн баталгаажилт 100 хувьд хүрсэн байх ёстойгоос гадна хүүхдийнхээ утасны дугаарыг ашиглан бүртгүүлдэг нь аюулгүй байдал, эргэх холбоо сайтай гэх ойлголтыг эрхгүй өгч байлаа. Ном ёсны дагуу бүртгэлээ хийлгэх явцад "Ард Кидс"-ийн давуу талуудын зах зухаас мэдэрч эхэлсэн нь хүүхдийнхээ ямар хугацаанд, хэдий хэмжээний мөнгийг захиран зарцуулах эрхийг эцэг эхчүүд нь тогтоож өгөх хэсэг байлаа. Уг тохиргоог хүссэн үедээ өөрчилж болох аж. "Өдөр бүр, долоо хоног бүр, сар бүр, жил бүр" зэрэг сонголтуудаас хүүхдэдээ өдөр бүр 5000 төгрөг эсвэл долоо хоногт 20 мянган төгрөг гэх мэтээр өөрийн санхүүд тохируулан зарцуулах мөнгийг нь төлөвлөж өгөх боломжтой. Хүүхэд уг эрхийнхээ хүрээнд утасны дугаараар мөнгө шилжүүлэх, банк хооронд гүйлгээ хийх, утсандаа нэгж авах, QR код уншуулан бараа бүтээгдэхүүн худалдаж авах боломжтой. Хүүхдэд QPay үйлчилгээ хамгийн хялбар санагддаг тул дэлгүүрт ороод аппаа ашиглан, QR код уншуулаад л худалдан авалтаа хийж болох нь таалагдлаа. Мөн хэрэглэгч хүүхэд "Цуглуулга" цэснээс өөрийн төгрөгийн болон хувьцааны данс, хадгаламж, АрдКойныг захиран зарцуулахгүй ч, хянах боломжтой нь шинэлэг. Түүгээр үл барам хүүхэд аав ээжээсээ аппаараа дамжуулан мөнгө хүсэж болох юм байна. Юунд зориулж хэдэн төгрөг зарцуулахаа бичээд хүсэлтээ явуулахад аав ээж нь зөвшөөрөх эсвэл татгалзах эсэхээ шийднэ. Мэдээж бүх гүйлгээг нь хянах боломжтой тул хүүхдээ хаана, хэдэн төгрөг зарцуулж явна гэж санаа зовох хэрэггүй. Өдгөө АрдКойноор худалдан авалт хийдэг, "Монгол Шуудан"-гаар хүссэн газартаа хүргүүлэн авдаг гээд "АрдШоп"-ыг мэдэхгүй хүн ховор байх. "АрдШоп"-ын зүгээс хүүхдэд зориулсан чанартай бараа бүтээгдэхүүнтэй хүүхдийн онлайн дэлгүүрийг "Ард Кидс" аппд зориулж тусгайлан хөгжүүлсэн ажээ. Түүнчлэн хүүхэд багаасаа санхүүгийн талаар ойлголттой болж, санхүүгийн мэдлэгтэй бие хүн болон төлөвшихөд "Ард Кидс" аппын "Ард Академи" цэс туслах юм байна. Энд хүүхдэд зориулсан санхүү, хөрөнгө оруулалттай холбоотой сургалт, нийтлэлүүдийг тэдэнд ойлгох хялбар үг хэллэг, бодит түүхүүдээр дамжуулан долоо хоног бүр хүргэнэ гэжээ. САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Хүүхдүүдэд зориулсан анхны санхүүгийн апп мэндэлсэн нь өөрөө л тун мэдрэмжтэй, хэрэгцээтэй үйлчилгээ байсан тул бидний зүгээс эхний ээлжинд харьцангуй таних, шохоорхох сэдлээр уг апптай танилцсанаа дурдъя. Мэдээж уг апп хөгжүүлэлтийн анхны хувилбар тул "Ард"-ынхан цаашид ашиглахад улам сонирхолтой болгох талаас тасралтгүй ажиллах болов уу. Бидний зүгээс хүүхдийн хэрэглээг урьдчилан таамаглаж, эцэг эх-хүүхдийн санхүүгийн харилцааг сайжруулж болох зүйлсийг төсөөллөөр дүгнэхээс илүүтэй туршилт, судалгаанд найдах нь зөв гэж энэ удаа үзлээ. Хэрвээ та аппыг хэрэглэж үзсэн бол бидэнтэй санал сэтгэгдлээ хуваалцаж, апп хөгжүүлэлтийн багт санал шүүмж хүргээрэй. Төгсгөлд нь, "Ард Кидс" апп хүүхдийн тань санхүүгийн аялалд гараас нь хөтлөн чиглүүлж чадах хөтөч болж чадна гэдэгт эргэлзэхгүй байна.	Өнөө цагт эцэг эхчүүд хүүхдэдээ багаас нь мөнгө, санхүүгийн талаарх ойлголтыг өгөхөд ихээхэн анхаардаг болсон нь ирээдүйд амьдралын чанар санхүүгийн сахилга бат, төлөвлөлтөөс ихээхэн хамаарах болсонтой холбоотой. Тэгвэл "Ард Кредит" компанийн зүгээс хамгийн анхны хүүхдийн санхүүгийн хэрэгцээнд зориулсан "Ard Kids" цогц аппыг хөгжүүлэн гаргасан нь хүүхдээ багаас нь санхүүгийн харилцаанд зөв зохистой оролцуулж, цэгцтэй санхүүгийн боловсрол олгохыг хүссэн эцэг эхчүүдэд том тус хүргэх болов уу. ### ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? Саяхныг хүртэл ээж аавууд хүүхдийнхээ санхүүгийн хэрэглээг бэлэн мөнгө, ирээдүйн хөрөнгө оруулалтыг хадгаламжид тус тус даатгадаг байв. Гэвч сүүлийн хэдэн жилд санхүүгийн салбарт олон төрлийн шинэчлэл хөгжүүлэлт хийгдэж, мөнгө хөрөнгийн тухай ойлголт өөрчлөгдсөнөөр мөнгөө удирдах арга хэрэгсэл, төлөвлөгөө төсөөлөл ч хувьсаж эхэллээ. Ялангуяа эцэг эхчүүдийн хувьд хүүхдэдээ багаас нь санхүүгийн зарим эрх мэдлийг нь олгож, энэ төрлийн харилцаанд оролцуулан, ирээдүйд нь бэлтгэх хэрэгцээ нэн их болсныг онцлууштай. Тэгвэл "Ард Кидс" апп яг энэ хэрэгцээнээс урган гарч иржээ. Та "Ард Кидс" аппыг ашиглан хүүхдэдээ төлбөр тооцоогоо өөрөө бие даан төлөх, өөрийн хөрөнгөө хянах (АрдКойн, хадгаламж, хувьцаа), "АрдШоп" онлайн дэлгүүрийн зөвхөн хүүхдэд зориулсан цэсээс бараа бүтээгдэхүүн худалдан авах, шаардлагатай тохиолдолд аав ээжээсээ мөнгө хүсэх, кино тасалбараа захиалж, нэгжээ өөрөө авах, хэрэгцээт газруудын хаяг, байршлын мэдээлэл авах, бүр түүнчлэн санхүүгийн боловсролд зориулсан контентуудаас хүлээн авах боломжийг нь олгож чадна. Гол давуу тал нь хүүхдийнхээ эдгээр бүх захиран зарцуулалтыг нь давхар хянаж, гүйлгээнд нь хязгаар тогтоож болохоороо онцлог. ### ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Апп дээрх хамгийн эхний онцлох зүйл нь бүртгэлийн хэсэг байв. Өмнө нь бид ашиглах аппаа утсандаа татаад, бүртгэлээ үүсгэн шууд ашигладаг байсан бол энэ удаагийнх илүү өөр, онцлог тохиолдол аж. Учир нь "Ард Кидс" аппыг татахад бүртгэлийн хэсэг огт байхгүй, шууд л утасны дугаар, нууц үг бүхий нэвтрэх хэсэг л угтах нь тэр. Учир юу гэвэл, хүүхдэд зориулсан апп тул эцэг эхчүүд юун түрүүнд үндсэн "Ард" аппаа ашиглан "Үйлчилгээ" цэсэнд байрлах "Ард Кидс" хэсгээр дамжуулан хүүхдээ тус аппд бүртгүүлж, урьдчилсан холболт хийх учиртай ажээ. Ингэхдээ үндсэн апп дээрх эцэг эхийн мэдээллийн баталгаажилт 100 хувьд хүрсэн байх ёстойгоос гадна хүүхдийнхээ утасны дугаарыг ашиглан бүртгүүлдэг нь аюулгүй байдал, эргэх холбоо сайтай гэх ойлголтыг эрхгүй өгч байлаа. Ном ёсны дагуу бүртгэлээ хийлгэх явцад "Ард Кидс"-ийн давуу талуудын зах зухаас мэдэрч эхэлсэн нь хүүхдийнхээ ямар хугацаанд, хэдий хэмжээний мөнгийг захиран зарцуулах эрхийг эцэг эхчүүд нь тогтоож өгөх хэсэг байлаа. Уг тохиргоог хүссэн үедээ өөрчилж болох аж. "Өдөр бүр, долоо хоног бүр, сар бүр, жил бүр" зэрэг сонголтуудаас хүүхдэдээ өдөр бүр 5000 төгрөг эсвэл долоо хоногт 20 мянган төгрөг гэх мэтээр өөрийн санхүүд тохируулан зарцуулах мөнгийг нь төлөвлөж өгөх боломжтой. Хүүхэд уг эрхийнхээ хүрээнд утасны дугаараар мөнгө шилжүүлэх, банк хооронд гүйлгээ хийх, утсандаа нэгж авах, QR код уншуулан бараа бүтээгдэхүүн худалдаж авах боломжтой. Хүүхдэд QPay үйлчилгээ хамгийн хялбар санагддаг тул дэлгүүрт ороод аппаа ашиглан, QR код уншуулаад л худалдан авалтаа хийж болох нь таалагдлаа. Мөн хэрэглэгч хүүхэд "Цуглуулга" цэснээс өөрийн төгрөгийн болон хувьцааны данс, хадгаламж, АрдКойныг захиран зарцуулахгүй ч, хянах боломжтой нь шинэлэг. Түүгээр үл барам хүүхэд аав ээжээсээ аппаараа дамжуулан мөнгө хүсэж болох юм байна. Юунд зориулж хэдэн төгрөг зарцуулахаа бичээд хүсэлтээ явуулахад аав ээж нь зөвшөөрөх эсвэл татгалзах эсэхээ шийднэ. Мэдээж бүх гүйлгээг нь хянах боломжтой тул хүүхдээ хаана, хэдэн төгрөг зарцуулж явна гэж санаа зовох хэрэггүй. Өдгөө АрдКойноор худалдан авалт хийдэг, "Монгол Шуудан"-гаар хүссэн газартаа хүргүүлэн авдаг гээд "АрдШоп"-ыг мэдэхгүй хүн ховор байх. "АрдШоп"-ын зүгээс хүүхдэд зориулсан чанартай бараа бүтээгдэхүүнтэй хүүхдийн онлайн дэлгүүрийг "Ард Кидс" аппд зориулж тусгайлан хөгжүүлсэн ажээ. Түүнчлэн хүүхэд багаасаа санхүүгийн талаар ойлголттой болж, санхүүгийн мэдлэгтэй бие хүн болон төлөвшихөд "Ард Кидс" аппын "Ард Академи" цэс туслах юм байна. Энд хүүхдэд зориулсан санхүү, хөрөнгө оруулалттай холбоотой сургалт, нийтлэлүүдийг тэдэнд ойлгох хялбар үг хэллэг, бодит түүхүүдээр дамжуулан долоо хоног бүр хүргэнэ гэжээ. ### САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Хүүхдүүдэд зориулсан анхны санхүүгийн апп мэндэлсэн нь өөрөө л тун мэдрэмжтэй, хэрэгцээтэй үйлчилгээ байсан тул бидний зүгээс эхний ээлжинд харьцангуй таних, шохоорхох сэдлээр уг апптай танилцсанаа дурдъя. Мэдээж уг апп хөгжүүлэлтийн анхны хувилбар тул "Ард"-ынхан цаашид ашиглахад улам сонирхолтой болгох талаас тасралтгүй ажиллах болов уу. Бидний зүгээс хүүхдийн хэрэглээг урьдчилан таамаглаж, эцэг эх-хүүхдийн санхүүгийн харилцааг сайжруулж болох зүйлсийг төсөөллөөр дүгнэхээс илүүтэй туршилт, судалгаанд найдах нь зөв гэж энэ удаа үзлээ. Хэрвээ та аппыг хэрэглэж үзсэн бол бидэнтэй санал сэтгэгдлээ хуваалцаж, апп хөгжүүлэлтийн багт санал шүүмж хүргээрэй. Төгсгөлд нь, "Ард Кидс" апп хүүхдийн тань санхүүгийн аялалд гараас нь хөтлөн чиглүүлж чадах хөтөч болж чадна гэдэгт эргэлзэхгүй байна.
https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep3	Номын тухай	Unread Today	2020-04-19T00:00:00	4 сарын 19, 2020	"Номын жор" подкаст #3: "Шөнө" номын тухай Б.Батзаяагийн хамт	<div class="article-body"> <blockquote><p>Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм.</p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><p> <a href="https://www.facebook.com/groups/TheBookCafeMongolia/" target="_blank">The Book Cafe of Mongolia</a>-ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй "Номын жор" подкастын гурав дахь дугаарын зочин нь манай Unread-ийн гүйцэтгэх захирал, Arvis Publishing-ийн партнер Б.Батзаяа (Зак) байлаа. Зак Нобелийн энх тайвны шагналт, хүний эрхийн активист Эли Визелийн "Шөнө" хэмээх намтарчилсан бүтээлийг орчуулсан бөгөөд хөтлөгч Базараа түүнтэй номын тухай сонирхолтой яриа өрнүүлснийг хүлээн авна уу.</p> <blockquote><p><a href="https://www.unread.today/c/1446" target="_blank">ШИНЭ НОМ: Эли Визелийн "Шөнө" номын тухай + Орчуулагчийн үг</a></p> <cite><p>Unread Media</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">#3 "шөнө" НОМЫН ТУХАЙ</h3><p>Румын улсад төрсөн Эли Визель бол хоёрдугаар дайны үед нацистуудын еврейчүүдийг хоморголон устгах, хэлмэгдүүлэх жигшүүрт хэргийн золиос болсон хүн. Тэрээр хорих лагерьт гэр бүлийн хамт ачигдан ирж, аав, ээж, эгч, дүүгээ алджээ. Эли Визель энэ номдоо, тухайн үед хорих лагериуд руу еврейчүүдийг хэрхэн авч явж, хэрхэн хорьж байсан, тэнд өдөр хоног хэрхэн өнгөрдөг байсан талаар, хүн гэдэг тийм нөхцөлд хэрхэн хувирч өөрчлөгддөг талаар өгүүлсэн нь хүн төрөлхтөнд чухал баримт, сургамж болон үлдсэн билээ.</p> <p><b>Ингээд подкастаа сонсоцгооё.</b></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">SOUNDCLOUD ДЭЭР СОНСОХ</h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe src="https://w.soundcloud.com/player/?url=https%3A//api.soundcloud.com/tracks/620918580&color=%23ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&show_teaser=true&visual=true" width="100%" height="300" frameborder="no" style="none;none"></iframe></div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">YOUTUBE ДЭЭР СОНСОХ</h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/HnKtveljqME?rel=0"></iframe> </div><blockquote><p></p><p>Подкаст маань дараах сувгуудаар хүрнэ: </p><p><a href="https://podcasts.google.com/?feed=aHR0cDovL2ZlZWRzLnNvdW5kY2xvdWQuY29tL3VzZXJzL3NvdW5kY2xvdWQ6dXNlcnM6MjgxNzU0NDc1L3NvdW5kcy5yc3M&episode=dGFnOnNvdW5kY2xvdWQsMjAxMDp0cmFja3MvNjEwMjMyMzc2&ved=0CBAQzsICahcKEwiI1Ofru7zoAhUAAAAAHQAAAAAQBQ" target="_blank">Google Podcasts </a></p><p><a href="https://soundcloud.com/nomiin-jor" target="_blank">Soundcloud </a></p><p><a href="https://www.youtube.com/channel/UCXKvTtpLTg8ZJ47v0mGk9cg" target="_blank">Youtube</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><p></p><p>Подкастын өмнөх дугаартай танилцах: </p><p><a href="https://www.unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep1" target="_blank">"Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт</a></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep2" target="_blank">"Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт</a></p> </div>	Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм. Unread The Book Cafe of Mongolia -ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй "Номын жор" подкастын гурав дахь дугаарын зочин нь манай Unread-ийн гүйцэтгэх захирал, Arvis Publishing-ийн партнер Б.Батзаяа (Зак) байлаа. Зак Нобелийн энх тайвны шагналт, хүний эрхийн активист Эли Визелийн "Шөнө" хэмээх намтарчилсан бүтээлийг орчуулсан бөгөөд хөтлөгч Базараа түүнтэй номын тухай сонирхолтой яриа өрнүүлснийг хүлээн авна уу. ШИНЭ НОМ: Эли Визелийн "Шөнө" номын тухай + Орчуулагчийн үг Unread Media #3 "шөнө" НОМЫН ТУХАЙ Румын улсад төрсөн Эли Визель бол хоёрдугаар дайны үед нацистуудын еврейчүүдийг хоморголон устгах, хэлмэгдүүлэх жигшүүрт хэргийн золиос болсон хүн. Тэрээр хорих лагерьт гэр бүлийн хамт ачигдан ирж, аав, ээж, эгч, дүүгээ алджээ. Эли Визель энэ номдоо, тухайн үед хорих лагериуд руу еврейчүүдийг хэрхэн авч явж, хэрхэн хорьж байсан, тэнд өдөр хоног хэрхэн өнгөрдөг байсан талаар, хүн гэдэг тийм нөхцөлд хэрхэн хувирч өөрчлөгддөг талаар өгүүлсэн нь хүн төрөлхтөнд чухал баримт, сургамж болон үлдсэн билээ. Ингээд подкастаа сонсоцгооё. SOUNDCLOUD ДЭЭР СОНСОХ YOUTUBE ДЭЭР СОНСОХ Подкаст маань дараах сувгуудаар хүрнэ: Google Podcasts Soundcloud Youtube Unread Подкастын өмнөх дугаартай танилцах: "Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт "Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт	> Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм. > > Unread The Book Cafe of Mongolia-ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй "Номын жор" подкастын гурав дахь дугаарын зочин нь манай Unread-ийн гүйцэтгэх захирал, Arvis Publishing-ийн партнер Б.Батзаяа (Зак) байлаа. Зак Нобелийн энх тайвны шагналт, хүний эрхийн активист Эли Визелийн "Шөнө" хэмээх намтарчилсан бүтээлийг орчуулсан бөгөөд хөтлөгч Базараа түүнтэй номын тухай сонирхолтой яриа өрнүүлснийг хүлээн авна уу. > ШИНЭ НОМ: Эли Визелийн "Шөнө" номын тухай + Орчуулагчийн үг > > Unread Media ### #3 "шөнө" НОМЫН ТУХАЙ Румын улсад төрсөн Эли Визель бол хоёрдугаар дайны үед нацистуудын еврейчүүдийг хоморголон устгах, хэлмэгдүүлэх жигшүүрт хэргийн золиос болсон хүн. Тэрээр хорих лагерьт гэр бүлийн хамт ачигдан ирж, аав, ээж, эгч, дүүгээ алджээ. Эли Визель энэ номдоо, тухайн үед хорих лагериуд руу еврейчүүдийг хэрхэн авч явж, хэрхэн хорьж байсан, тэнд өдөр хоног хэрхэн өнгөрдөг байсан талаар, хүн гэдэг тийм нөхцөлд хэрхэн хувирч өөрчлөгддөг талаар өгүүлсэн нь хүн төрөлхтөнд чухал баримт, сургамж болон үлдсэн билээ. Ингээд подкастаа сонсоцгооё. ### SOUNDCLOUD ДЭЭР СОНСОХ ### YOUTUBE ДЭЭР СОНСОХ > Подкаст маань дараах сувгуудаар хүрнэ: > > Google Podcasts > > Soundcloud > > Youtube > > Unread Подкастын өмнөх дугаартай танилцах: "Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт "Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт
https://unread.today/c/books-essaystoinspire	Номын тухай	Oyunlkham Gungaadorj	2020-04-25T00:00:00	4 сарын 25, 2020	Дэлхийн шилдэг сургуулиудад тэнцсэн сурагчдын түүхийг багтаасан "Essays to Inspire" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Энэхүү номд дэлхийн шилдэг их сургуулиудад амжилттай элсэн зорилгоо биелүүлсэн 35 сурагчийн эсээнүүдийг нэгтгэж, дүн шинжилгээ хийн практикт суурилсан зөвлөгөөг хавсаргажээ. Сайн сурагч байна гэдэг нэг хэрэг, харин дэлхийн шилдэг их сургуульд тоогдохуйц хүн байна гэдэг бүр сайн хэрэг. Арваад жилийн өмнө Монголоос бакалаврын түвшинд хөгжингүй орнуудаас тэтгэлэг авч сурах нь маш том даваа байсан бол өнөө үед хүссэн зорьсондоо хүрэх нь гагцхүү хувь хүний хичээл зүтгэлээс шалтгаалах болжээ. Томүжин академийн шилдэг төгсөгчдийн дараа үеийнхэндээ өгсөн үнэтэй зөвлөгөө бүхий уг ном дэлхийн боловсролыг эзэмшье гэсэн залуусын замыг дөтлөх биз ээ.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">номын тухай</h3><p></p><p>Өнөө цагт боловсрол гэдэг хүнд өөртөө итгэх итгэл, өрсөлдөх чадамж, сайхан амьдралын баталгааг өгөх гол хүчин зүйл болсон гэдэгтэй уншигч та санал нийлэх болов уу. Монгол улсын ЕБС-иудад олгож буй академик мэдлэг муугүй гэдгийг гадаад дотоодод боловсрол эзэмшсэн олон хүн өөрийн туршлагаар нотолдог ч дэлхийн боловсролыг эзэмших хүсэлтэй сурагчдын маш багахан хувь нь зорьсондоо хүрдгийн учрыг, дэлхийн боловсрол академик мэдлэгээс юугаараа ялгаатай болохыг уг номд тайлбарласан байна. </p><p>Өдгөө тав дахь жилдээ монгол сурагчдад зорилгынх нь гүүр, аян замынх нь анд болсоор яваа <a href="https://www.facebook.com/thetomujinacademy" target="_blank">Томүжин академийг</a> төгсөгчдийн дэлхийн топ их дээд сургуулийн элсэлтэд зориулан бичиж, амжилт олсон 45 эсээг уг номд жишээ болгон авч, түүгээр дамжуулан сургуульд элсэх процесс, арга тактикийг бодит туршлагад үндэслэн тайлбарласан нь олон сурагчдад гарын авлага болохуйц ажээ.</p><p>Түүнчлэн номд орсон 35 сурагчийн элссэн сургуулийн онцлог, шалгуур үзүүлэлт, давуу тал, суурь мэдээллүүдийг оруулж өгсөн нь сургуулиа сонгоогүй байгаа нэгэнд хэрэгцээт мэдээлэл болж чадах аж.</p> <blockquote><p>Санал болгох: Онцлох бизнес: <a href="https://unread.today/c/474" target="_blank">Tomujin academy - Дэлхийн шилдэг сургуулиуд руу хөтөлнө</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">номын зарим санаанууд: </h3><h2>ЯАГААД ЗААВАЛ АНУ-ЫН ИХ ДЭЭД СУРГУУЛЬ ГЭЖ?</h2><p></p><p>Нийт суралцагчдын 80 орчим хувь нь хүссэн их дээд сургуульдаа тэнцдэг гэдгээрээ салбартаа танигдсан Томүжин академийн ихэнх төгсөгчид АНУ-ын топ сургуулиудад элссэн байдаг. Тийм ч учраас уг номд гарч буй кэйсүүд, туршлагууд АНУ-ын их дээд сургуулиудын элсэлтийн онцлогийг илүүтэй тусгажээ. </p><p><b>1. АНУ-ын их сургуулиуд яагаад шилдэг нь байдаг вэ?: </b>Учир нь АНУ-ын боловсролын тогтолцоо нь зөвхөн боломжтой нэг нь сурах бус үнэхээр сурахыг хүсэж байгаа, сурах нөөц бололцоотой сурагчдыг дэмжих бодлоготой байдаг. Иймдээ ч дундаж айлын хувьд хэтийдсэн хэмжээний дэмжлэгийг үзүүлэх гэж байгаа тул шалгуураа ч маш өндөр тавьдаг байна. </p><p><b>2. Тэдний хувьд сурлагын дүн бүх зүйл биш: </b>Онц сурдаг сурагч бүр амжилттай амьдарч чаддаггүй. Учир нь амьдралд ганц сурлагаас гадна олон төрлийн чадвар, дадал, хандлага хэрэгтэй. Иймд АНУ-ын их сургуулиуд элсэлтийн шалгалтыг гол зарчмаа болголгүй "Holistic Admission" буюу тухайн өргөдөл гаргагчийг бүхий л талаас нь таньж мэдэх зарчмаар элсэлтийн үйл ажиллагааг зохион байгуулдаг. Энэ нь сурлагаас гадна өөрийн гэсэн үзэл бодолтой, хүсэл эрмэлзэлтэй сурагчдыг олж элсүүлэхэд чиглэдэг бөгөөд хүчээр бус, хөөсрөл хөөрлөөр бус харин хүслээрээ сурахын ач холбогдлыг үнэлж, дэмждэг систем юм. Ийм системээр, тийм хүрээлэлд сурч буй хүн зөвхөн ном шагайсан нэгэн болж үлдэхгүй нь ойлгомжтой.</p><p><b>3. Бодит байдалд уялдсан боловсрол: </b>Академик мэдлэг бол боловсролын зөвхөн нэг хэсэг. АНУ-ын сургуулиудын сургалтын бодлого нь авсан мэдлэгээ ашиглах, тордоход чиглэдэг. Мэргэжил болгонд хэрэг болох ур чадваруудад сургаж, нухацтай сэтгэлгээ (critical thinking), бичгийн чадвар олгохыг гол болгодог.</p> <h2>АНУ-ЫН ИХ ДЭЭД СУРГУУЛЬД ЭЛСЭХИЙН ТУЛД ӨРГӨДӨЛДӨӨ ЮУ ЮУГ БАГТААХ ВЭ? </h2><ul><li>Хичээлийн дүн</li><li>SAT, TOEFL шалгалтын оноо</li><li>Багшийн тодорхойлох захидал</li><li>Хичээлээс гадуурх үйл ажиллагаа</li><li>Эсээ</li></ul><p>.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/1458958511363ea8e32c8658d205b2b1.jpg"></p><h2><div><br></div>ЭСЭЭ ГЭЖ ЮУ ВЭ? ЯАГААД ЧУХАЛ ВЭ? ХЭРХЭН САЙН ЭСЭЭ БИЧИХ ВЭ?</h2><p><b>1. Эсээ бол өргөдлийн материал дундаас таныг өөрөөр тань тодорхойлох ганцхан боломж нь: </b>Анзаарсан бол өргөдлийн материалд буй бусад хэсгүүд харьцангуй тогтсон загвартай, бодит мэдрэмж бус мэдээлэл өгөх зориулалттай байгаа юм. Энэ дунд ганц эсээ л таныг ямар зан чанартай, юу хүсдэг, юуг зорьж, юунд тэмүүлж яваа хүн болохыг харуулах, амьтай хэсэг юм. Нэг ёсондоо та өөрийгөө тухайн сургуульд орох ёстой хүн гэдгийг элсэлтийн комисст ойлгуулах, өөрийгөө борлуулах рекламны орон зай гэж ойлгож болох юм. <br><b><br>2. 10 материал тутмаас нэгийг нь л сонгох болно:</b> Гол онцлог нь тэр 10 материалыг илгээгчид нь дэлхийн өнцөг булан бүрээс тантай адил өөрийгөө энэ сургуульд элсэх ёстой гэж үзэж байгаа, тодорхой хэмжээнд амжилттай яваа, биднийхээр бол "хатуу самар"-ууд. Тэдний материал ч бас амжилтын жагсаалт, сайн дурын ажлын тодорхойлолтоор хүчирхэгжсэн байгаа. Иймд бусдаас юугаараа ялгаатай, юугаараа давуу гэдгээ энд гаргаж өгөөрэй. <br><b><br>3. Сайн эсээ бичнэ гэдэг нь тэр чигээрээ тактик юм:</b> Магадгүй та гайгүй сайхан найруулгатай бичдэг, эсхүл англи хэлний давгүй үгийн сантайгаа сайн эсээ бичих давуу тал гэж харж байж болох юм. Харамсалтай нь энэ бүхэн хангалтгүй л болов уу. Дэлхийн топ сургуульд тэнцэхүйц эсээ бичнэ гэдэг нь маш их цаг авдаг, тактик, зөвлөгөө шаарддаг нарийн ажил гэдгийг ойлгох хэрэгтэй. <br>Энэ номын гол зорилго үүнд л агуулагдаж буй. Сайн эсээг хэрхэн бичих вэ? Сайн эсээ ямар байдаг вэ? Сайн эсээг юу нь сайн болгодог вэ? </p> <h2><div><br></div>САЙН ЭСЭЭ БИЧИХ ЗӨВЛӨМЖИЙГ ХУРААНГУЙЛБАЛ:</h2><ul><li>Эрт эхэл</li><li>Бусадтай ярилц</li><li>Ном унш</li><li>Олон зүйл туршиж үз</li><li>Бусад эсээнүүдийг унш</li></ul><h2><div><br></div>НОМД ГАРЧ БУЙ ЭСЭЭНҮҮДЭЭС ЮУГ СУРЧ БОЛОХ ВЭ? </h2><ul><li>Нэг л түүхэд төвлөр. Хэт олон санааг чихэх гэсний хэрэггүй.</li><li>Өгүүлэх санаа тань заавал онцгой, гайхалтай үйл явдал байх албагүй.</li><li>Нарийн деталиудыг гол санаагаа дэмжихдээ л ашигла.</li><li>Тухайн сургууль яагаад таныг сонгох ёстойг тодотго.</li><li>Итгэл төрүүлэхүйц, үнэн бодитой бичих.</li><li>Хүнд, ховор үгс ашиглах нь чухал биш.</li><li>Үнэхээр сурах хүсэлтэй гэдгээ харуул.</li><li>Хүсэлт илгээсэн их сургуулиа сайтар судал. Яагаад сонгосон тухай тодорхой шалтгааныг мэдрүүл.</li><li>Өргөдлийн хэсгүүдээ эсээндээ холбо.</li><li>Бич, бич, бич.</li></ul><blockquote><p>Санал болгох: Онцлох бизнес: <a href="https://unread.today/c/spotlight-tomujin-highschool" target="_blank">“Томүжин” алтернатив ахлах сургууль - Хүчирхэгжсэн хувь хүнийг бэлтгэнэ</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">номын хэсгээс</h3><p>Платогийн алдартай "Эхлэл ямар ч ажлын хамгийн чухал хэсэг" хэмээх эшлэлд гардаг шиг юунаас ч хамаагүй эхэл. Хэдийгээр энэ нь чиний "төгс" түүх биш ч гэсэн чиний түүхийг нээж, төгс шинэ эсээний төгсгөл болох зам байж болох юм. Хэрэв чи хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй байгаа бол аль хэдийн хүссэн сургуульдаа тэнцэн орсон сурагчдын жишиг эсээнүүдийг уншиж үзээрэй. Ингэснээр чи ерөнхий зураглалыг олж харан өөрийн эсээнээс юу хүлээхээ ойлгож болно. Өөрийн эсээгээ бусдынхтай харьцуулах гэж оролдох хэрэггүй. Учир нь чи өөрийн түүхийг хуваалцах ёстой болохоос биш, хамгийн сайн түүхийг бичих ёстой юм биш. <br><br>Өөр нэг нийтлэг зүйл бол хүмүүс коллежийн өргөдлийн эсээ бичих явцдаа гомдоллож, сэтгэл дундуур байдаг. Хэчнээн утгагүй юм шиг санагдаж магадгүй ч гэсэн толгой дотроо юу болж байгааг ярих, өөр хэн нэгэнд тайлбарлах нь бодлуудаа хооронд нь холбон тодруулахад тусалдаг юм шүү. <br><br>Өргөдөлд чинь амжилт хүсье. Энэ явцыг аль болох зугаатай өнгөрөөхийг хичээгээрэй. Хэрэв чи өөрийнхөө сул болон давуу талыг адилхан хэмжээгээр харж чадвал өөрийгөө танин мэдэхэд илүү дөхөм болно. Өргөдөл гаргасны эцэст чи өөрийнхөө тухай зөндөө олон зүйлсийг нээн илрүүлсэн байх болно. Энэ нь чиний амьдралд хамгийн чухал зүйл, бусдаас илүү чухал зүйл гэж юу болох, ямар үнэ цэнтэй, бусад олон чухал асуултуудын талаар чамайг бодуулах болно. Ид шид нь үйл явцад л тохиолддог. <br><br> Свартмор коллеж, Т.Анарсайхан<br></p> <p><b><br></b><b><br></b><b>"Essays to Inspire" номоос олсон бүх орлого "Би чадна" сан руу орж, хүсэл мөрөөдөлтэй, чадвартай, юм хийе бүтээе гэсэн хүсэлтэй залууст дэмжлэг болон очих юм. Маш олон янзын зорилготой, зоригтой олон хүүхэд, залуус гагцхүү санхүүгийн боломжоор хязгаарлагдаж байгаа бөгөөд тэдэнд боломжийг нээж өгөх нь энэ сангийн зорилго ажээ.</b></p> </div>	Энэхүү номд дэлхийн шилдэг их сургуулиудад амжилттай элсэн зорилгоо биелүүлсэн 35 сурагчийн эсээнүүдийг нэгтгэж, дүн шинжилгээ хийн практикт суурилсан зөвлөгөөг хавсаргажээ. Сайн сурагч байна гэдэг нэг хэрэг, харин дэлхийн шилдэг их сургуульд тоогдохуйц хүн байна гэдэг бүр сайн хэрэг. Арваад жилийн өмнө Монголоос бакалаврын түвшинд хөгжингүй орнуудаас тэтгэлэг авч сурах нь маш том даваа байсан бол өнөө үед хүссэн зорьсондоо хүрэх нь гагцхүү хувь хүний хичээл зүтгэлээс шалтгаалах болжээ. Томүжин академийн шилдэг төгсөгчдийн дараа үеийнхэндээ өгсөн үнэтэй зөвлөгөө бүхий уг ном дэлхийн боловсролыг эзэмшье гэсэн залуусын замыг дөтлөх биз ээ. номын тухай Өнөө цагт боловсрол гэдэг хүнд өөртөө итгэх итгэл, өрсөлдөх чадамж, сайхан амьдралын баталгааг өгөх гол хүчин зүйл болсон гэдэгтэй уншигч та санал нийлэх болов уу. Монгол улсын ЕБС-иудад олгож буй академик мэдлэг муугүй гэдгийг гадаад дотоодод боловсрол эзэмшсэн олон хүн өөрийн туршлагаар нотолдог ч дэлхийн боловсролыг эзэмших хүсэлтэй сурагчдын маш багахан хувь нь зорьсондоо хүрдгийн учрыг, дэлхийн боловсрол академик мэдлэгээс юугаараа ялгаатай болохыг уг номд тайлбарласан байна. Өдгөө тав дахь жилдээ монгол сурагчдад зорилгынх нь гүүр, аян замынх нь анд болсоор яваа Томүжин академийг төгсөгчдийн дэлхийн топ их дээд сургуулийн элсэлтэд зориулан бичиж, амжилт олсон 45 эсээг уг номд жишээ болгон авч, түүгээр дамжуулан сургуульд элсэх процесс, арга тактикийг бодит туршлагад үндэслэн тайлбарласан нь олон сурагчдад гарын авлага болохуйц ажээ. Түүнчлэн номд орсон 35 сурагчийн элссэн сургуулийн онцлог, шалгуур үзүүлэлт, давуу тал, суурь мэдээллүүдийг оруулж өгсөн нь сургуулиа сонгоогүй байгаа нэгэнд хэрэгцээт мэдээлэл болж чадах аж. Санал болгох: Онцлох бизнес: Tomujin academy - Дэлхийн шилдэг сургуулиуд руу хөтөлнө Unread номын зарим санаанууд: ЯАГААД ЗААВАЛ АНУ-ЫН ИХ ДЭЭД СУРГУУЛЬ ГЭЖ? Нийт суралцагчдын 80 орчим хувь нь хүссэн их дээд сургуульдаа тэнцдэг гэдгээрээ салбартаа танигдсан Томүжин академийн ихэнх төгсөгчид АНУ-ын топ сургуулиудад элссэн байдаг. Тийм ч учраас уг номд гарч буй кэйсүүд, туршлагууд АНУ-ын их дээд сургуулиудын элсэлтийн онцлогийг илүүтэй тусгажээ. 1. АНУ-ын их сургуулиуд яагаад шилдэг нь байдаг вэ?: Учир нь АНУ-ын боловсролын тогтолцоо нь зөвхөн боломжтой нэг нь сурах бус үнэхээр сурахыг хүсэж байгаа, сурах нөөц бололцоотой сурагчдыг дэмжих бодлоготой байдаг. Иймдээ ч дундаж айлын хувьд хэтийдсэн хэмжээний дэмжлэгийг үзүүлэх гэж байгаа тул шалгуураа ч маш өндөр тавьдаг байна. 2. Тэдний хувьд сурлагын дүн бүх зүйл биш: Онц сурдаг сурагч бүр амжилттай амьдарч чаддаггүй. Учир нь амьдралд ганц сурлагаас гадна олон төрлийн чадвар, дадал, хандлага хэрэгтэй. Иймд АНУ-ын их сургуулиуд элсэлтийн шалгалтыг гол зарчмаа болголгүй "Holistic Admission" буюу тухайн өргөдөл гаргагчийг бүхий л талаас нь таньж мэдэх зарчмаар элсэлтийн үйл ажиллагааг зохион байгуулдаг. Энэ нь сурлагаас гадна өөрийн гэсэн үзэл бодолтой, хүсэл эрмэлзэлтэй сурагчдыг олж элсүүлэхэд чиглэдэг бөгөөд хүчээр бус, хөөсрөл хөөрлөөр бус харин хүслээрээ сурахын ач холбогдлыг үнэлж, дэмждэг систем юм. Ийм системээр, тийм хүрээлэлд сурч буй хүн зөвхөн ном шагайсан нэгэн болж үлдэхгүй нь ойлгомжтой. 3. Бодит байдалд уялдсан боловсрол: Академик мэдлэг бол боловсролын зөвхөн нэг хэсэг. АНУ-ын сургуулиудын сургалтын бодлого нь авсан мэдлэгээ ашиглах, тордоход чиглэдэг. Мэргэжил болгонд хэрэг болох ур чадваруудад сургаж, нухацтай сэтгэлгээ (critical thinking), бичгийн чадвар олгохыг гол болгодог. АНУ-ЫН ИХ ДЭЭД СУРГУУЛЬД ЭЛСЭХИЙН ТУЛД ӨРГӨДӨЛДӨӨ ЮУ ЮУГ БАГТААХ ВЭ? Хичээлийн дүн SAT, TOEFL шалгалтын оноо Багшийн тодорхойлох захидал Хичээлээс гадуурх үйл ажиллагаа Эсээ . ЭСЭЭ ГЭЖ ЮУ ВЭ? ЯАГААД ЧУХАЛ ВЭ? ХЭРХЭН САЙН ЭСЭЭ БИЧИХ ВЭ? 1. Эсээ бол өргөдлийн материал дундаас таныг өөрөөр тань тодорхойлох ганцхан боломж нь: Анзаарсан бол өргөдлийн материалд буй бусад хэсгүүд харьцангуй тогтсон загвартай, бодит мэдрэмж бус мэдээлэл өгөх зориулалттай байгаа юм. Энэ дунд ганц эсээ л таныг ямар зан чанартай, юу хүсдэг, юуг зорьж, юунд тэмүүлж яваа хүн болохыг харуулах, амьтай хэсэг юм. Нэг ёсондоо та өөрийгөө тухайн сургуульд орох ёстой хүн гэдгийг элсэлтийн комисст ойлгуулах, өөрийгөө борлуулах рекламны орон зай гэж ойлгож болох юм. 2. 10 материал тутмаас нэгийг нь л сонгох болно: Гол онцлог нь тэр 10 материалыг илгээгчид нь дэлхийн өнцөг булан бүрээс тантай адил өөрийгөө энэ сургуульд элсэх ёстой гэж үзэж байгаа, тодорхой хэмжээнд амжилттай яваа, биднийхээр бол "хатуу самар"-ууд. Тэдний материал ч бас амжилтын жагсаалт, сайн дурын ажлын тодорхойлолтоор хүчирхэгжсэн байгаа. Иймд бусдаас юугаараа ялгаатай, юугаараа давуу гэдгээ энд гаргаж өгөөрэй. 3. Сайн эсээ бичнэ гэдэг нь тэр чигээрээ тактик юм: Магадгүй та гайгүй сайхан найруулгатай бичдэг, эсхүл англи хэлний давгүй үгийн сантайгаа сайн эсээ бичих давуу тал гэж харж байж болох юм. Харамсалтай нь энэ бүхэн хангалтгүй л болов уу. Дэлхийн топ сургуульд тэнцэхүйц эсээ бичнэ гэдэг нь маш их цаг авдаг, тактик, зөвлөгөө шаарддаг нарийн ажил гэдгийг ойлгох хэрэгтэй. Энэ номын гол зорилго үүнд л агуулагдаж буй. Сайн эсээг хэрхэн бичих вэ? Сайн эсээ ямар байдаг вэ? Сайн эсээг юу нь сайн болгодог вэ? САЙН ЭСЭЭ БИЧИХ ЗӨВЛӨМЖИЙГ ХУРААНГУЙЛБАЛ: Эрт эхэл Бусадтай ярилц Ном унш Олон зүйл туршиж үз Бусад эсээнүүдийг унш НОМД ГАРЧ БУЙ ЭСЭЭНҮҮДЭЭС ЮУГ СУРЧ БОЛОХ ВЭ? Нэг л түүхэд төвлөр. Хэт олон санааг чихэх гэсний хэрэггүй. Өгүүлэх санаа тань заавал онцгой, гайхалтай үйл явдал байх албагүй. Нарийн деталиудыг гол санаагаа дэмжихдээ л ашигла. Тухайн сургууль яагаад таныг сонгох ёстойг тодотго. Итгэл төрүүлэхүйц, үнэн бодитой бичих. Хүнд, ховор үгс ашиглах нь чухал биш. Үнэхээр сурах хүсэлтэй гэдгээ харуул. Хүсэлт илгээсэн их сургуулиа сайтар судал. Яагаад сонгосон тухай тодорхой шалтгааныг мэдрүүл. Өргөдлийн хэсгүүдээ эсээндээ холбо. Бич, бич, бич. Санал болгох: Онцлох бизнес: “Томүжин” алтернатив ахлах сургууль - Хүчирхэгжсэн хувь хүнийг бэлтгэнэ Unread номын хэсгээс Платогийн алдартай "Эхлэл ямар ч ажлын хамгийн чухал хэсэг" хэмээх эшлэлд гардаг шиг юунаас ч хамаагүй эхэл. Хэдийгээр энэ нь чиний "төгс" түүх биш ч гэсэн чиний түүхийг нээж, төгс шинэ эсээний төгсгөл болох зам байж болох юм. Хэрэв чи хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй байгаа бол аль хэдийн хүссэн сургуульдаа тэнцэн орсон сурагчдын жишиг эсээнүүдийг уншиж үзээрэй. Ингэснээр чи ерөнхий зураглалыг олж харан өөрийн эсээнээс юу хүлээхээ ойлгож болно. Өөрийн эсээгээ бусдынхтай харьцуулах гэж оролдох хэрэггүй. Учир нь чи өөрийн түүхийг хуваалцах ёстой болохоос биш, хамгийн сайн түүхийг бичих ёстой юм биш. Өөр нэг нийтлэг зүйл бол хүмүүс коллежийн өргөдлийн эсээ бичих явцдаа гомдоллож, сэтгэл дундуур байдаг. Хэчнээн утгагүй юм шиг санагдаж магадгүй ч гэсэн толгой дотроо юу болж байгааг ярих, өөр хэн нэгэнд тайлбарлах нь бодлуудаа хооронд нь холбон тодруулахад тусалдаг юм шүү. Өргөдөлд чинь амжилт хүсье. Энэ явцыг аль болох зугаатай өнгөрөөхийг хичээгээрэй. Хэрэв чи өөрийнхөө сул болон давуу талыг адилхан хэмжээгээр харж чадвал өөрийгөө танин мэдэхэд илүү дөхөм болно. Өргөдөл гаргасны эцэст чи өөрийнхөө тухай зөндөө олон зүйлсийг нээн илрүүлсэн байх болно. Энэ нь чиний амьдралд хамгийн чухал зүйл, бусдаас илүү чухал зүйл гэж юу болох, ямар үнэ цэнтэй, бусад олон чухал асуултуудын талаар чамайг бодуулах болно. Ид шид нь үйл явцад л тохиолддог. Свартмор коллеж, Т.Анарсайхан "Essays to Inspire" номоос олсон бүх орлого "Би чадна" сан руу орж, хүсэл мөрөөдөлтэй, чадвартай, юм хийе бүтээе гэсэн хүсэлтэй залууст дэмжлэг болон очих юм. Маш олон янзын зорилготой, зоригтой олон хүүхэд, залуус гагцхүү санхүүгийн боломжоор хязгаарлагдаж байгаа бөгөөд тэдэнд боломжийг нээж өгөх нь энэ сангийн зорилго ажээ.	Энэхүү номд дэлхийн шилдэг их сургуулиудад амжилттай элсэн зорилгоо биелүүлсэн 35 сурагчийн эсээнүүдийг нэгтгэж, дүн шинжилгээ хийн практикт суурилсан зөвлөгөөг хавсаргажээ. Сайн сурагч байна гэдэг нэг хэрэг, харин дэлхийн шилдэг их сургуульд тоогдохуйц хүн байна гэдэг бүр сайн хэрэг. Арваад жилийн өмнө Монголоос бакалаврын түвшинд хөгжингүй орнуудаас тэтгэлэг авч сурах нь маш том даваа байсан бол өнөө үед хүссэн зорьсондоо хүрэх нь гагцхүү хувь хүний хичээл зүтгэлээс шалтгаалах болжээ. Томүжин академийн шилдэг төгсөгчдийн дараа үеийнхэндээ өгсөн үнэтэй зөвлөгөө бүхий уг ном дэлхийн боловсролыг эзэмшье гэсэн залуусын замыг дөтлөх биз ээ. ### номын тухай Өнөө цагт боловсрол гэдэг хүнд өөртөө итгэх итгэл, өрсөлдөх чадамж, сайхан амьдралын баталгааг өгөх гол хүчин зүйл болсон гэдэгтэй уншигч та санал нийлэх болов уу. Монгол улсын ЕБС-иудад олгож буй академик мэдлэг муугүй гэдгийг гадаад дотоодод боловсрол эзэмшсэн олон хүн өөрийн туршлагаар нотолдог ч дэлхийн боловсролыг эзэмших хүсэлтэй сурагчдын маш багахан хувь нь зорьсондоо хүрдгийн учрыг, дэлхийн боловсрол академик мэдлэгээс юугаараа ялгаатай болохыг уг номд тайлбарласан байна. Өдгөө тав дахь жилдээ монгол сурагчдад зорилгынх нь гүүр, аян замынх нь анд болсоор яваа Томүжин академийг төгсөгчдийн дэлхийн топ их дээд сургуулийн элсэлтэд зориулан бичиж, амжилт олсон 45 эсээг уг номд жишээ болгон авч, түүгээр дамжуулан сургуульд элсэх процесс, арга тактикийг бодит туршлагад үндэслэн тайлбарласан нь олон сурагчдад гарын авлага болохуйц ажээ. Түүнчлэн номд орсон 35 сурагчийн элссэн сургуулийн онцлог, шалгуур үзүүлэлт, давуу тал, суурь мэдээллүүдийг оруулж өгсөн нь сургуулиа сонгоогүй байгаа нэгэнд хэрэгцээт мэдээлэл болж чадах аж. > Санал болгох: Онцлох бизнес: Tomujin academy - Дэлхийн шилдэг сургуулиуд руу хөтөлнө > > Unread ### номын зарим санаанууд: ЯАГААД ЗААВАЛ АНУ-ЫН ИХ ДЭЭД СУРГУУЛЬ ГЭЖ? Нийт суралцагчдын 80 орчим хувь нь хүссэн их дээд сургуульдаа тэнцдэг гэдгээрээ салбартаа танигдсан Томүжин академийн ихэнх төгсөгчид АНУ-ын топ сургуулиудад элссэн байдаг. Тийм ч учраас уг номд гарч буй кэйсүүд, туршлагууд АНУ-ын их дээд сургуулиудын элсэлтийн онцлогийг илүүтэй тусгажээ. 1. АНУ-ын их сургуулиуд яагаад шилдэг нь байдаг вэ?: Учир нь АНУ-ын боловсролын тогтолцоо нь зөвхөн боломжтой нэг нь сурах бус үнэхээр сурахыг хүсэж байгаа, сурах нөөц бололцоотой сурагчдыг дэмжих бодлоготой байдаг. Иймдээ ч дундаж айлын хувьд хэтийдсэн хэмжээний дэмжлэгийг үзүүлэх гэж байгаа тул шалгуураа ч маш өндөр тавьдаг байна. 2. Тэдний хувьд сурлагын дүн бүх зүйл биш: Онц сурдаг сурагч бүр амжилттай амьдарч чаддаггүй. Учир нь амьдралд ганц сурлагаас гадна олон төрлийн чадвар, дадал, хандлага хэрэгтэй. Иймд АНУ-ын их сургуулиуд элсэлтийн шалгалтыг гол зарчмаа болголгүй "Holistic Admission" буюу тухайн өргөдөл гаргагчийг бүхий л талаас нь таньж мэдэх зарчмаар элсэлтийн үйл ажиллагааг зохион байгуулдаг. Энэ нь сурлагаас гадна өөрийн гэсэн үзэл бодолтой, хүсэл эрмэлзэлтэй сурагчдыг олж элсүүлэхэд чиглэдэг бөгөөд хүчээр бус, хөөсрөл хөөрлөөр бус харин хүслээрээ сурахын ач холбогдлыг үнэлж, дэмждэг систем юм. Ийм системээр, тийм хүрээлэлд сурч буй хүн зөвхөн ном шагайсан нэгэн болж үлдэхгүй нь ойлгомжтой. 3. Бодит байдалд уялдсан боловсрол: Академик мэдлэг бол боловсролын зөвхөн нэг хэсэг. АНУ-ын сургуулиудын сургалтын бодлого нь авсан мэдлэгээ ашиглах, тордоход чиглэдэг. Мэргэжил болгонд хэрэг болох ур чадваруудад сургаж, нухацтай сэтгэлгээ (critical thinking), бичгийн чадвар олгохыг гол болгодог. АНУ-ЫН ИХ ДЭЭД СУРГУУЛЬД ЭЛСЭХИЙН ТУЛД ӨРГӨДӨЛДӨӨ ЮУ ЮУГ БАГТААХ ВЭ? * Хичээлийн дүн * SAT, TOEFL шалгалтын оноо * Багшийн тодорхойлох захидал * Хичээлээс гадуурх үйл ажиллагаа * Эсээ . ЭСЭЭ ГЭЖ ЮУ ВЭ? ЯАГААД ЧУХАЛ ВЭ? ХЭРХЭН САЙН ЭСЭЭ БИЧИХ ВЭ? 1. Эсээ бол өргөдлийн материал дундаас таныг өөрөөр тань тодорхойлох ганцхан боломж нь: Анзаарсан бол өргөдлийн материалд буй бусад хэсгүүд харьцангуй тогтсон загвартай, бодит мэдрэмж бус мэдээлэл өгөх зориулалттай байгаа юм. Энэ дунд ганц эсээ л таныг ямар зан чанартай, юу хүсдэг, юуг зорьж, юунд тэмүүлж яваа хүн болохыг харуулах, амьтай хэсэг юм. Нэг ёсондоо та өөрийгөө тухайн сургуульд орох ёстой хүн гэдгийг элсэлтийн комисст ойлгуулах, өөрийгөө борлуулах рекламны орон зай гэж ойлгож болох юм. 2. 10 материал тутмаас нэгийг нь л сонгох болно: Гол онцлог нь тэр 10 материалыг илгээгчид нь дэлхийн өнцөг булан бүрээс тантай адил өөрийгөө энэ сургуульд элсэх ёстой гэж үзэж байгаа, тодорхой хэмжээнд амжилттай яваа, биднийхээр бол "хатуу самар"-ууд. Тэдний материал ч бас амжилтын жагсаалт, сайн дурын ажлын тодорхойлолтоор хүчирхэгжсэн байгаа. Иймд бусдаас юугаараа ялгаатай, юугаараа давуу гэдгээ энд гаргаж өгөөрэй. 3. Сайн эсээ бичнэ гэдэг нь тэр чигээрээ тактик юм: Магадгүй та гайгүй сайхан найруулгатай бичдэг, эсхүл англи хэлний давгүй үгийн сантайгаа сайн эсээ бичих давуу тал гэж харж байж болох юм. Харамсалтай нь энэ бүхэн хангалтгүй л болов уу. Дэлхийн топ сургуульд тэнцэхүйц эсээ бичнэ гэдэг нь маш их цаг авдаг, тактик, зөвлөгөө шаарддаг нарийн ажил гэдгийг ойлгох хэрэгтэй. Энэ номын гол зорилго үүнд л агуулагдаж буй. Сайн эсээг хэрхэн бичих вэ? Сайн эсээ ямар байдаг вэ? Сайн эсээг юу нь сайн болгодог вэ? САЙН ЭСЭЭ БИЧИХ ЗӨВЛӨМЖИЙГ ХУРААНГУЙЛБАЛ: * Эрт эхэл * Бусадтай ярилц * Ном унш * Олон зүйл туршиж үз * Бусад эсээнүүдийг унш НОМД ГАРЧ БУЙ ЭСЭЭНҮҮДЭЭС ЮУГ СУРЧ БОЛОХ ВЭ? * Нэг л түүхэд төвлөр. Хэт олон санааг чихэх гэсний хэрэггүй. * Өгүүлэх санаа тань заавал онцгой, гайхалтай үйл явдал байх албагүй. * Нарийн деталиудыг гол санаагаа дэмжихдээ л ашигла. * Тухайн сургууль яагаад таныг сонгох ёстойг тодотго. * Итгэл төрүүлэхүйц, үнэн бодитой бичих. * Хүнд, ховор үгс ашиглах нь чухал биш. * Үнэхээр сурах хүсэлтэй гэдгээ харуул. * Хүсэлт илгээсэн их сургуулиа сайтар судал. Яагаад сонгосон тухай тодорхой шалтгааныг мэдрүүл. * Өргөдлийн хэсгүүдээ эсээндээ холбо. * Бич, бич, бич. > Санал болгох: Онцлох бизнес: “Томүжин” алтернатив ахлах сургууль - Хүчирхэгжсэн хувь хүнийг бэлтгэнэ > > Unread ### номын хэсгээс Платогийн алдартай "Эхлэл ямар ч ажлын хамгийн чухал хэсэг" хэмээх эшлэлд гардаг шиг юунаас ч хамаагүй эхэл. Хэдийгээр энэ нь чиний "төгс" түүх биш ч гэсэн чиний түүхийг нээж, төгс шинэ эсээний төгсгөл болох зам байж болох юм. Хэрэв чи хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй байгаа бол аль хэдийн хүссэн сургуульдаа тэнцэн орсон сурагчдын жишиг эсээнүүдийг уншиж үзээрэй. Ингэснээр чи ерөнхий зураглалыг олж харан өөрийн эсээнээс юу хүлээхээ ойлгож болно. Өөрийн эсээгээ бусдынхтай харьцуулах гэж оролдох хэрэггүй. Учир нь чи өөрийн түүхийг хуваалцах ёстой болохоос биш, хамгийн сайн түүхийг бичих ёстой юм биш. Өөр нэг нийтлэг зүйл бол хүмүүс коллежийн өргөдлийн эсээ бичих явцдаа гомдоллож, сэтгэл дундуур байдаг. Хэчнээн утгагүй юм шиг санагдаж магадгүй ч гэсэн толгой дотроо юу болж байгааг ярих, өөр хэн нэгэнд тайлбарлах нь бодлуудаа хооронд нь холбон тодруулахад тусалдаг юм шүү. Өргөдөлд чинь амжилт хүсье. Энэ явцыг аль болох зугаатай өнгөрөөхийг хичээгээрэй. Хэрэв чи өөрийнхөө сул болон давуу талыг адилхан хэмжээгээр харж чадвал өөрийгөө танин мэдэхэд илүү дөхөм болно. Өргөдөл гаргасны эцэст чи өөрийнхөө тухай зөндөө олон зүйлсийг нээн илрүүлсэн байх болно. Энэ нь чиний амьдралд хамгийн чухал зүйл, бусдаас илүү чухал зүйл гэж юу болох, ямар үнэ цэнтэй, бусад олон чухал асуултуудын талаар чамайг бодуулах болно. Ид шид нь үйл явцад л тохиолддог. Свартмор коллеж, Т.Анарсайхан "Essays to Inspire" номоос олсон бүх орлого "Би чадна" сан руу орж, хүсэл мөрөөдөлтэй, чадвартай, юм хийе бүтээе гэсэн хүсэлтэй залууст дэмжлэг болон очих юм. Маш олон янзын зорилготой, зоригтой олон хүүхэд, залуус гагцхүү санхүүгийн боломжоор хязгаарлагдаж байгаа бөгөөд тэдэнд боломжийг нээж өгөх нь энэ сангийн зорилго ажээ.
https://unread.today/c/techworm-founderinstitute	Techworm	Unread Today	2021-10-12T00:00:00	10 сарын 12, 2021	Founder Institute: Бодит үр дүн, гүйцэтгэл, хурд + Амжилттай төгсөгчид	<div class="article-body"> <h2><div>Дэлхийн хамгийн том "pre-seed accelerator" буюу анхан шатны хурдасгуур хөтөлбөр “Founder Institute” Монголд анх удаа зохион байгуулагдлаа. Хөтөлбөрийн хүрээнд “Founder Institute”-ийнхэн ирээдүйтэй стартап, багуудыг шаардлагатай хөрөнгө оруулагч, менторуудтай нь холбож, тусгайлан боловсруулсан, шалгарсан аргачлалаар хөрөнгө оруулалт босгоход нь тусалдаг. Эл хөтөлбөрийн анхны элсэлтэд 322 баг бүртгүүлснээс 44 нь тэнцэж, эцсийн шатанд шилдэг дөрвөн стартап тунан үлдэж, дараагийн “Founder Lab” буюу төгсөгчдөд зориулсан, удаах шатны хөтөлбөрт хамрагдах боломжтой болжээ. Ингээд дэлхийн хэмжээний уг хөтөлбөрийн хамгийн анхны төгсөгчид болох шилдэг дөрвөн стартапыг танилцуулъя.</div><div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/17c3de6795a887e21deaa32aad9b4b67.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>Hello Baby: Жирэмсэн ээжийн хөтөч</div></h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/0981c2d20c1742e4787312e2c96efc81.jpg"></p><p></p><p><b>Товч танилцуулга</b></p><p>Эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн талаарх мэргэжлийн эмч нарын зөвлөгөө, тусламж бүхий эрүүл мэндийн үйлчилгээний апп.<br></p><p>Фемтек Солюшн ХХК-ийн гаргасан, эх хүүхдийн эрүүл мэндийн зөвлөгөө, мэдээллийн цогц аппликэйшн “Hello Baby” нь хүүхдийг хэвлийд олдсон цагаас хоёр нас хүртэлх амьдралын анхны 1000 хоногт нь эцэг эхчүүдийг залж, хүүхдээ эрүүл саруул өсгөж торниулахад туслах хөтөч юм.</p><p>“Бяцхан үрээ хэвлийдээ тээх гайхамшигт аяллын турш таны гараас хөтлөн, туслан чиглүүлэх болно” гэх уриатай Hello Baby бүх зөвлөгөө, мэдээллээ Монголын орчин нөхцөл, амьдралын хэв маягт уялдуулан гаргажээ.<br> <br><b>Холбоосууд:</b> <a href="https://hellobaby.mn/" target="_blank">hellobaby.mn</a> (Вэб), <a href="https://www.facebook.com/hellobabymama/" target="_blank">Hello Baby</a> (Фэйсбүүк) <a href="https://www.instagram.com/hellobaby_mn/" target="_blank">@hellobaby_mn</a> (Инстаграм)</p><p>Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдэлийг <a href="https://www.facebook.com/manda.bat.5/posts/10158548297273031" target="_blank">ЭНД</a> дарж үзнэ үү. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">MALO: Хүүхдийн аюулгүй байдлын төлөө хүн бүр</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/da81ae717f86c6d8b3c1445871733fd3.jpg"></p><p></p><p><b>Товч танилцуулга</b></p><p>Гэр бүл, хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах зорилготой хүүхэд хамгааллын платформ.<br></p><p>Гадаа тоглож буй хүүхдийнхээ аюулгүй байдлыг хангана гэдэг эцэг эхчүүдийн хувьд тун ч хүнд даалгавар болдог. Тэгвэл уг асуудлыг “МАЛО” апп шийдэж чадах юм. <br> <br>“МАЛО” аппаар дамжуулан эцэг эхчүүд хүүхдийнхээ хаана байгааг шууд авч болохоос гадна хүүхдийн аюулгүйн тойргийг газрын зураг дээр тэмдэглэж, тэмдэглэсэн хэсгээс гарсан тохиолдолд тусгай сонордуулга авах юм. Түүнчлэн хүүхэд ямар нэг халдлага, бэрхшээлтэй учирч, улмаар тусламж хүсэн апп-д хандсан тохиолдолд түүнд зөвхөн эцэг эхээс нь гадна хамгийн ойр байрлах хүүхэд хамгааллын сайн дурын ажилтнууд туслах боломжтойгоороо онцлог. Хүүхдийн аюулгүй байдлыг хамгийн хялбар, хурдан шийдлээр хангахын сацуу хүүхдийн төлөөх сайн дурын нийгмийн хүрээллийг бий болгож буй уг апп ирээдүйд олон хүүхдийг болзошгүй эрсдэлээс хамгаалах нь эргэлзээгүй.</p><p>Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдлийг <a href="https://www.facebook.com/incredible.kaji/posts/4367000940048380" target="_blank">ЭНД</a> дарж үзнэ үү. <br></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">EMCH: Үргэлж таны дэргэд</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/31ffe465c9e5e99b752f0df247b2a15e.jpg"></p><p></p><p><b>Товч танилцуулга</b></p><p>Цаг хугацаа, орон зайг үл хамааран мэргэжлийн эмчтэй холбогдож үзлэг хийлгэх, ерөнхий онош тогтоолгох, зөвлөгөө, тусламж авах эрүүл мэндийн үйлчилгээний апп.<br></p><p>EMCH нь зайнаас эрүүл мэндийн боловсрол олгох, зөвлөгөө үйлчилгээ үзүүлэх эмч нарын нэгдсэн аппликэйшн юм. Тус аппаар дамжуулан өдгөө Монгол, Турк, Япон, Солонгос, Их Британид үйл ажиллагаа явуулах эрхтэй монгол мэргэжилтнүүд эрүүл мэндийн 176 төрлийн үзлэг, оношилгоог цахимаар хийж буй нь эмнэлгийн үйлчилгээ, мэргэжлийн эмчийн зөвлөгөө мэдээлэл хайж буй хэн бүхэнд томоохон боломжийг олгож байна.</p><p>Монголдоо төдийгүй дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдсөн монгол мэргэжилтнүүдээс эрүүл мэндийн үйлчилгээг бага зардлаар, хүндрэлгүй авах боломжийг олгох EMCH аппын хамт олон "Founder Institute" хөтөлбөрийн хүрээнд Цахим эрүүл мэндийн олон улсын нийгэмлэгийн анхны монгол гишүүн болсон аж.</p><p><b>Холбоосууд:</b> <a href="https://emch.app/" target="_blank">emch.app</a> (Вэб), <a href="https://www.facebook.com/emchapplication" target="_blank">EMCH</a> (Фэйсбүүк), <a href="https://www.instagram.com/emch.app/" target="_blank">@emch.app</a> (Инстаграм) <br></p><p>Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдэлийг <a href="https://www.facebook.com/anu.tara1028/posts/4546019635513103" target="_blank">ЭНД</a> дарж үзнэ үү.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Pocketour: Аяллын хөтөлбөрийг хялбараар шийдье</h3><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/95dce4b0fe1df3a23eae0c393e538b14.jpg"></p><p></p><p><b>Товч танилцуулга</b></p><p>Хормын дотор сонирхолд тань нийцэх аяллын хөтөлбөрийг санал болгох платформ.<br></p><p>Төлөвлөгөөнд байгаагүй, гэнэт олдсон цагаа үр дүнтэй өнгөрүүлэхэд туслах богино хугацааны буюу 3-7 цагийн аяллын хөтөлбөрийг таны сонирхолд нийцүүлэн нэг минутын дотор буюу хамгийн хялбараар санал болгох шийдэл.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ДАРААГИЙН ЭЛСЭЛТ</h3><p>"Founder Institute"-ийн ирэх жилийн элсэлт нь 2021 оны аравдугаар сарын 26-аас эхэлж, “эртэч шувуухай” бүртгэл нь 12 дугаар сарын 12-нд дуусах бол бүртгэлийн эцсийн хугацаа нь 2022 оны хоёрдугаар сарын 6-нд дуусах аж. Анхны жилдээ 35 гаруй ментортой эхэлсэн энэхүү хөтөлбөрийн менторуудын тоо ирэх жил улам нэмэгдэх төлөвтэй гэнэ. Та бүртгүүлэхийг хүсвэл <a href="https://fi.co/join/unread" target="_blank">ЭНД</a> дараарай.<br></p> </div>	Дэлхийн хамгийн том "pre-seed accelerator" буюу анхан шатны хурдасгуур хөтөлбөр “Founder Institute” Монголд анх удаа зохион байгуулагдлаа. Хөтөлбөрийн хүрээнд “Founder Institute”-ийнхэн ирээдүйтэй стартап, багуудыг шаардлагатай хөрөнгө оруулагч, менторуудтай нь холбож, тусгайлан боловсруулсан, шалгарсан аргачлалаар хөрөнгө оруулалт босгоход нь тусалдаг. Эл хөтөлбөрийн анхны элсэлтэд 322 баг бүртгүүлснээс 44 нь тэнцэж, эцсийн шатанд шилдэг дөрвөн стартап тунан үлдэж, дараагийн “Founder Lab” буюу төгсөгчдөд зориулсан, удаах шатны хөтөлбөрт хамрагдах боломжтой болжээ. Ингээд дэлхийн хэмжээний уг хөтөлбөрийн хамгийн анхны төгсөгчид болох шилдэг дөрвөн стартапыг танилцуулъя. Hello Baby: Жирэмсэн ээжийн хөтөч Товч танилцуулга Эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн талаарх мэргэжлийн эмч нарын зөвлөгөө, тусламж бүхий эрүүл мэндийн үйлчилгээний апп. Фемтек Солюшн ХХК-ийн гаргасан, эх хүүхдийн эрүүл мэндийн зөвлөгөө, мэдээллийн цогц аппликэйшн “Hello Baby” нь хүүхдийг хэвлийд олдсон цагаас хоёр нас хүртэлх амьдралын анхны 1000 хоногт нь эцэг эхчүүдийг залж, хүүхдээ эрүүл саруул өсгөж торниулахад туслах хөтөч юм. “Бяцхан үрээ хэвлийдээ тээх гайхамшигт аяллын турш таны гараас хөтлөн, туслан чиглүүлэх болно” гэх уриатай Hello Baby бүх зөвлөгөө, мэдээллээ Монголын орчин нөхцөл, амьдралын хэв маягт уялдуулан гаргажээ. Холбоосууд: hellobaby.mn (Вэб), Hello Baby (Фэйсбүүк) @hellobaby_mn (Инстаграм) Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдэлийг ЭНД дарж үзнэ үү. MALO: Хүүхдийн аюулгүй байдлын төлөө хүн бүр Товч танилцуулга Гэр бүл, хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах зорилготой хүүхэд хамгааллын платформ. Гадаа тоглож буй хүүхдийнхээ аюулгүй байдлыг хангана гэдэг эцэг эхчүүдийн хувьд тун ч хүнд даалгавар болдог. Тэгвэл уг асуудлыг “МАЛО” апп шийдэж чадах юм. “МАЛО” аппаар дамжуулан эцэг эхчүүд хүүхдийнхээ хаана байгааг шууд авч болохоос гадна хүүхдийн аюулгүйн тойргийг газрын зураг дээр тэмдэглэж, тэмдэглэсэн хэсгээс гарсан тохиолдолд тусгай сонордуулга авах юм. Түүнчлэн хүүхэд ямар нэг халдлага, бэрхшээлтэй учирч, улмаар тусламж хүсэн апп-д хандсан тохиолдолд түүнд зөвхөн эцэг эхээс нь гадна хамгийн ойр байрлах хүүхэд хамгааллын сайн дурын ажилтнууд туслах боломжтойгоороо онцлог. Хүүхдийн аюулгүй байдлыг хамгийн хялбар, хурдан шийдлээр хангахын сацуу хүүхдийн төлөөх сайн дурын нийгмийн хүрээллийг бий болгож буй уг апп ирээдүйд олон хүүхдийг болзошгүй эрсдэлээс хамгаалах нь эргэлзээгүй. Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдлийг ЭНД дарж үзнэ үү. EMCH: Үргэлж таны дэргэд Товч танилцуулга Цаг хугацаа, орон зайг үл хамааран мэргэжлийн эмчтэй холбогдож үзлэг хийлгэх, ерөнхий онош тогтоолгох, зөвлөгөө, тусламж авах эрүүл мэндийн үйлчилгээний апп. EMCH нь зайнаас эрүүл мэндийн боловсрол олгох, зөвлөгөө үйлчилгээ үзүүлэх эмч нарын нэгдсэн аппликэйшн юм. Тус аппаар дамжуулан өдгөө Монгол, Турк, Япон, Солонгос, Их Британид үйл ажиллагаа явуулах эрхтэй монгол мэргэжилтнүүд эрүүл мэндийн 176 төрлийн үзлэг, оношилгоог цахимаар хийж буй нь эмнэлгийн үйлчилгээ, мэргэжлийн эмчийн зөвлөгөө мэдээлэл хайж буй хэн бүхэнд томоохон боломжийг олгож байна. Монголдоо төдийгүй дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдсөн монгол мэргэжилтнүүдээс эрүүл мэндийн үйлчилгээг бага зардлаар, хүндрэлгүй авах боломжийг олгох EMCH аппын хамт олон "Founder Institute" хөтөлбөрийн хүрээнд Цахим эрүүл мэндийн олон улсын нийгэмлэгийн анхны монгол гишүүн болсон аж. Холбоосууд: emch.app (Вэб), EMCH (Фэйсбүүк), @emch.app (Инстаграм) Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдэлийг ЭНД дарж үзнэ үү. Pocketour: Аяллын хөтөлбөрийг хялбараар шийдье Товч танилцуулга Хормын дотор сонирхолд тань нийцэх аяллын хөтөлбөрийг санал болгох платформ. Төлөвлөгөөнд байгаагүй, гэнэт олдсон цагаа үр дүнтэй өнгөрүүлэхэд туслах богино хугацааны буюу 3-7 цагийн аяллын хөтөлбөрийг таны сонирхолд нийцүүлэн нэг минутын дотор буюу хамгийн хялбараар санал болгох шийдэл. ДАРААГИЙН ЭЛСЭЛТ "Founder Institute"-ийн ирэх жилийн элсэлт нь 2021 оны аравдугаар сарын 26-аас эхэлж, “эртэч шувуухай” бүртгэл нь 12 дугаар сарын 12-нд дуусах бол бүртгэлийн эцсийн хугацаа нь 2022 оны хоёрдугаар сарын 6-нд дуусах аж. Анхны жилдээ 35 гаруй ментортой эхэлсэн энэхүү хөтөлбөрийн менторуудын тоо ирэх жил улам нэмэгдэх төлөвтэй гэнэ. Та бүртгүүлэхийг хүсвэл ЭНД дараарай.	Дэлхийн хамгийн том "pre-seed accelerator" буюу анхан шатны хурдасгуур хөтөлбөр “Founder Institute” Монголд анх удаа зохион байгуулагдлаа. Хөтөлбөрийн хүрээнд “Founder Institute”-ийнхэн ирээдүйтэй стартап, багуудыг шаардлагатай хөрөнгө оруулагч, менторуудтай нь холбож, тусгайлан боловсруулсан, шалгарсан аргачлалаар хөрөнгө оруулалт босгоход нь тусалдаг. Эл хөтөлбөрийн анхны элсэлтэд 322 баг бүртгүүлснээс 44 нь тэнцэж, эцсийн шатанд шилдэг дөрвөн стартап тунан үлдэж, дараагийн “Founder Lab” буюу төгсөгчдөд зориулсан, удаах шатны хөтөлбөрт хамрагдах боломжтой болжээ. Ингээд дэлхийн хэмжээний уг хөтөлбөрийн хамгийн анхны төгсөгчид болох шилдэг дөрвөн стартапыг танилцуулъя. ### Hello Baby: Жирэмсэн ээжийн хөтөч Товч танилцуулга Эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн талаарх мэргэжлийн эмч нарын зөвлөгөө, тусламж бүхий эрүүл мэндийн үйлчилгээний апп. Фемтек Солюшн ХХК-ийн гаргасан, эх хүүхдийн эрүүл мэндийн зөвлөгөө, мэдээллийн цогц аппликэйшн “Hello Baby” нь хүүхдийг хэвлийд олдсон цагаас хоёр нас хүртэлх амьдралын анхны 1000 хоногт нь эцэг эхчүүдийг залж, хүүхдээ эрүүл саруул өсгөж торниулахад туслах хөтөч юм. “Бяцхан үрээ хэвлийдээ тээх гайхамшигт аяллын турш таны гараас хөтлөн, туслан чиглүүлэх болно” гэх уриатай Hello Baby бүх зөвлөгөө, мэдээллээ Монголын орчин нөхцөл, амьдралын хэв маягт уялдуулан гаргажээ. Холбоосууд: hellobaby.mn (Вэб), Hello Baby (Фэйсбүүк) @hellobaby\_mn (Инстаграм) Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдэлийг ЭНД дарж үзнэ үү. ### MALO: Хүүхдийн аюулгүй байдлын төлөө хүн бүр Товч танилцуулга Гэр бүл, хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах зорилготой хүүхэд хамгааллын платформ. Гадаа тоглож буй хүүхдийнхээ аюулгүй байдлыг хангана гэдэг эцэг эхчүүдийн хувьд тун ч хүнд даалгавар болдог. Тэгвэл уг асуудлыг “МАЛО” апп шийдэж чадах юм. “МАЛО” аппаар дамжуулан эцэг эхчүүд хүүхдийнхээ хаана байгааг шууд авч болохоос гадна хүүхдийн аюулгүйн тойргийг газрын зураг дээр тэмдэглэж, тэмдэглэсэн хэсгээс гарсан тохиолдолд тусгай сонордуулга авах юм. Түүнчлэн хүүхэд ямар нэг халдлага, бэрхшээлтэй учирч, улмаар тусламж хүсэн апп-д хандсан тохиолдолд түүнд зөвхөн эцэг эхээс нь гадна хамгийн ойр байрлах хүүхэд хамгааллын сайн дурын ажилтнууд туслах боломжтойгоороо онцлог. Хүүхдийн аюулгүй байдлыг хамгийн хялбар, хурдан шийдлээр хангахын сацуу хүүхдийн төлөөх сайн дурын нийгмийн хүрээллийг бий болгож буй уг апп ирээдүйд олон хүүхдийг болзошгүй эрсдэлээс хамгаалах нь эргэлзээгүй. Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдлийг ЭНД дарж үзнэ үү. ### EMCH: Үргэлж таны дэргэд Товч танилцуулга Цаг хугацаа, орон зайг үл хамааран мэргэжлийн эмчтэй холбогдож үзлэг хийлгэх, ерөнхий онош тогтоолгох, зөвлөгөө, тусламж авах эрүүл мэндийн үйлчилгээний апп. EMCH нь зайнаас эрүүл мэндийн боловсрол олгох, зөвлөгөө үйлчилгээ үзүүлэх эмч нарын нэгдсэн аппликэйшн юм. Тус аппаар дамжуулан өдгөө Монгол, Турк, Япон, Солонгос, Их Британид үйл ажиллагаа явуулах эрхтэй монгол мэргэжилтнүүд эрүүл мэндийн 176 төрлийн үзлэг, оношилгоог цахимаар хийж буй нь эмнэлгийн үйлчилгээ, мэргэжлийн эмчийн зөвлөгөө мэдээлэл хайж буй хэн бүхэнд томоохон боломжийг олгож байна. Монголдоо төдийгүй дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдсөн монгол мэргэжилтнүүдээс эрүүл мэндийн үйлчилгээг бага зардлаар, хүндрэлгүй авах боломжийг олгох EMCH аппын хамт олон "Founder Institute" хөтөлбөрийн хүрээнд Цахим эрүүл мэндийн олон улсын нийгэмлэгийн анхны монгол гишүүн болсон аж. Холбоосууд: emch.app (Вэб), EMCH (Фэйсбүүк), @emch.app (Инстаграм) Хөтөлбөрийн талаарх тэдний сэтгэгдэлийг ЭНД дарж үзнэ үү. ### Pocketour: Аяллын хөтөлбөрийг хялбараар шийдье Товч танилцуулга Хормын дотор сонирхолд тань нийцэх аяллын хөтөлбөрийг санал болгох платформ. Төлөвлөгөөнд байгаагүй, гэнэт олдсон цагаа үр дүнтэй өнгөрүүлэхэд туслах богино хугацааны буюу 3-7 цагийн аяллын хөтөлбөрийг таны сонирхолд нийцүүлэн нэг минутын дотор буюу хамгийн хялбараар санал болгох шийдэл. ### ДАРААГИЙН ЭЛСЭЛТ "Founder Institute"-ийн ирэх жилийн элсэлт нь 2021 оны аравдугаар сарын 26-аас эхэлж, “эртэч шувуухай” бүртгэл нь 12 дугаар сарын 12-нд дуусах бол бүртгэлийн эцсийн хугацаа нь 2022 оны хоёрдугаар сарын 6-нд дуусах аж. Анхны жилдээ 35 гаруй ментортой эхэлсэн энэхүү хөтөлбөрийн менторуудын тоо ирэх жил улам нэмэгдэх төлөвтэй гэнэ. Та бүртгүүлэхийг хүсвэл ЭНД дараарай.
https://unread.today/c/book-periodpower	Номын тухай	Munkhbayasgalan	2020-05-17T00:00:00	5 сарын 17, 2020	Надяа Окамотогийн "Period Power" номын тухай	<div class="article-body"> <p></p><p dir="ltr">Дэлхийн хамгийн том сарын тэмдгийн хөдөлгөөнийг санаачлагч Надяа Окамото энэ номоо ахлах сургуулиа дөнгөж төгссөнийхөө дараахан бичжээ. Тэрээр дунд сургуульд байхдаа сайн дурын ажил хийх үедээ маш олон гэр оронгүй эмэгтэйчүүд ариун цэврийн хамгийн энгийн хэрэгцээгээ хог, сонингийн цаас, цаасан уут, картон цаас зэргээр зохицуулдаг болохыг мэдээд энэхүү шударга бус байдалд эгдүүцэхийн зэрэгцээ тэдний төлөө ямар нэг зүйл хийх үүрэгтэй юм шиг мэдрэмж авсан гэдэг. Ийнхүү Надяа сарын тэмдгийн үеийн эрүүл ахуйн хүртээмжгүй байдал нийгмийн янз бүрийн гарал үүсэлтэй хүмүүст хэрхэн нөлөөлдөг тухай судалж, 16 насандаа <a href="https://www.period.org/" target="_blank">PERIOD - The Menstrual Movement</a> буюу 700 гаруй салбартай, энэ чиглэлээрх дэлхийн хамгийн хүчтэй хөдөлгөөний тэргүүн болжээ. </p><p>Өдгөө 22 настай, Харвардын Их Сургуульд төгсөх жилдээ суралцаж буй Надяа Forbes-ийн <a href="https://www.forbes.com/profile/nadya-okamoto/#2cd07d213cff">“30 хүртэлх 30”</a> жагсаалтад багтсанаас гадна, <a href="https://www.bloomberg.com/features/2019-bloomberg-50/">Bloomberg 50 “Ones to Watch”</a>, People сэтгүүлийн<a href="https://people.com/human-interest/meet-peoples-women-changing-the-world-in-2020/?fbclid=IwAR23ZEFuV5OIf4P3Pi6LB8ogN3JlKe99zkQXZQvjoJnBPvJm2LWJj7-qK9c&slide=7703545#7703545"> “Дэлхийг өөрчилж буй эмэгтэйчүүд”</a>-ийн нэгээр нэрлэгдсэн байна. Ингээд номын агуулгаас хуваалцъя.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Хориотой сэдэв</h3><p>Олон нийтийн дунд сарын тэмдгийн тухай ярих ёсгүй гэсэн нийтлэг ойлголтоос үүдэн гарсан "Сараа эгч," “Эдгээр өдрүүд”, “Манай найз” гэх мэтчилэн сарын тэмдэгтэй холбоотой олон код нэршил байдаг. Хүмүүсээр ямар нэг тээргүйгээр “сарын тэмдэг” гэдэг үгийг хэлүүлэх нь ийм хэцүү байхад энэ сэдвээс урган гардаг олон нарийн асуудлын талаар ярих ч юм биш. <br> <br>Хүмүүс сарын тэмдгийнхээ үеэр илүү сэтгэл хөдлөл ихтэй, хариуцлагагүй болдог гэх хэвшмэл ойлголтод эмэгтэйчүүд өөрсдөө ч бат итгэлтэй байх шиг байдаг. Энэ үеэр тэд бие физиологийн хувьд илүү сул дорой байдаг учраас ажил мэргэжил, хичээлээс гадуурх үйл ажиллагаа зэрэгт оролцохоос зарим үед татгалзах хэрэгтэй болдог. Эсвэл зүгээр л өөрийгөө болон бусдыг эвгүй байдалд оруулахгүйн тулд нийгмийн харилцаанаас татгалзах нь илүү дээр сонголт мэт санагддаг. Гэвч энэ “сарын тэмдэг бол ичгэвтэр, буруу, нээлттэй яриад байхаар асуудал биш” хэмээх нийтлэг ойлголт нь эмэгтэйчүүдийг өөртөө итгэлгүй, сул дорой мэдрэмжид хөтөлдөг нь нийгмийн маш олон харилцаанд хязгаарлалт үүсгэж байдгийг тэр бүр анзаардаггүй. <br> <br>Сарын тэмдгийн хөдөлгөөн нь зөвхөн "эмэгтэйчүүдийн асуудал" биш юм. Сарын тэмдгийн эрүүл ахуйн тэгш хүртээмжийн асуудал нь дэлхийн өнцөг булан бүрд байдаг дэд бүтцийн бүтээн байгуулалт, жендэр, боловсролын тэгш байдлыг бий болгох, хүмүүсийг ядуурлаас гаргах зэрэг нийгмийн шударга ёсны бусад асуудлуудтай огтлолцдог. <br> <br>Бид сарын тэмдгийн тухай чөлөөтэй ярьж чаддаг байх хэрэгтэй. Энэ сэдэв нь одоо хүртэл дэлхийд хаалттай сэдэв байсаар байгааг бид бүгд сайн мэднэ. Бидний ихэнх эмэгтэйчүүдэд “Миний биений юм ирчихсэн байгаа” гэж хэлэхэд эвгүй байдаг учраас, мөн хэн нэгэнд бидний “эдгээр өдрүүд” ирсэн тухай мэдэгдүүлэхгүй гэж хичээн код нэр ашиглаж, нэгэндээ хуваалцдаг байдал байсаар байна. <br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/EGcNmpY-CnA?rel=0"></iframe> </div><blockquote><p><a href="https://www.period.org/" target="_blank">PERIOD</a> хөдөлгөөний <a href="https://www.facebook.com/periodmovementmn/" target="_blank">Улаанбаатар хот дахь салбар</a> өнгөрсөн сард албан ёсоор үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн бөгөөд тэд алслагдмал дүүргийн дунд сургуулийн охидыг ариун цэврийн хэрэглэлээр хангах, мөн сарын тэмдэг хэмээх сэдвийг тойрсон үл ойлголцол ба үүний улмаас охидод тулгардаг нийгмийн хязгаарлалтыг арилгахад чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулж байна. </p> <cite><p>Unread Media</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ТӨСӨВТ ҮЛ БАГТАХ БАЙГАЛИЙН ХЭРЭГЦЭЭ<br></div></h3><p>Боломжийн амьдралтай хүмүүсийн хувьд ариун цэврийн хэрэглэл нь ердөө л сар бүрийн зайлшгүй зардал. Харин өдрийн талхны мөнгөө хэрхэх талаар санаа зовдог хүмүүст сарын тэмдэг нь эрүүл мэнд, сэтгэл санааны хувьд хүнд дарамт, сорилт болдог. Сарын тэмдэг нь ирсэн үед хангалттай ариун цэврийн хэрэглэлгүйгээр хичээлдээ төвлөрөхийг хичээж буй 14 настай охинд ямар байгаа талаар төсөөлөөд үз дээ.<br> <br>The Huffington Post-ийн гаргасан тооцооллоор дундаж америк эмэгтэйн амьдралынхаа турш хэрэглэдэг ариун цэврийн бүтээгдэхүүний зардал 18,171 ам.долларыг давдаг гэнэ. Америкт орон гэргүй мянга мянган эмэгтэй сарын тэмдгийнхээ үеэр сонингийн цаас, хөвөн, картон цаас, гялгар уут, оймс зэргээр аргалдаг. Орон гэргүйчүүдийг дэмждэг ашгийн бус байгууллагууд харин "Тэд хэзээ ч ариун цэврийн хэрэглэл асуудаггүй", "Тэр чинь үнэгүй тараахад хэт үнэтэй", "Хүмүүс ариун цэврийн хэрэглэл хандивлаад байдаггүй" гэх шалтгааны улмаас энэ асуудлыг хөнддөггүй байна. Энэ нь эргээд сарын тэмдэг гэх сэдвээс зайлсхийдэг нийгмийн хандлагатай шууд холбоотой аж. <br> <br>Ихэнх үйлчилгээний газрууд, сургуулиудын ариун цэврийн өрөөнд нойлын цаас үнэгүй байж байдгийг бид мэднэ. Ариун цэврийн хэрэглэл ч яг үнэндээ нойлын цаастай ижилхэн хүний анхдагч хэрэгцээг хангадаг бүтээгдэхүүн. Энэхүү хэрэгцээгээ бүрэн хангах боломжгүйгээс болж маш олон хүн сарын тэмдгийнхээ үеэр нийгмийн харилцаанд эрх тэгш оролцох боломжгүй болдгоос гадна эрүүл мэнд, сэтгэл санааны хувьд хохирдог. <br> <br>Хүн төрөлхтний нийгмийн оролцоо, эрх тэгш байдалд зайлшгүй нөлөөлдөг ч хаагдмал байсаар ирсэн энэ асуудлыг улс орны эрх баригчид анхааралдаа авч, бодлогын түвшинд зохих арга хэмжээг авах цаг нь иржээ. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/51/fef7ce549751cb2b12db79de0fb8417e.jpg"></p><p></p><p><i>PERIOD Ulaanbaatar хөдөлгөөний үйл ажиллагаатай дараах хуудсуудаар танилцаарай. </i></p><p>FB: <a href="https://www.facebook.com/periodmovementmn/" target="_blank">Period Ulaanbaatar</a><br>IG: <a href="https://www.instagram.com/period.ub/" target="_blank">@period.ub</a></p> </div>	Дэлхийн хамгийн том сарын тэмдгийн хөдөлгөөнийг санаачлагч Надяа Окамото энэ номоо ахлах сургуулиа дөнгөж төгссөнийхөө дараахан бичжээ. Тэрээр дунд сургуульд байхдаа сайн дурын ажил хийх үедээ маш олон гэр оронгүй эмэгтэйчүүд ариун цэврийн хамгийн энгийн хэрэгцээгээ хог, сонингийн цаас, цаасан уут, картон цаас зэргээр зохицуулдаг болохыг мэдээд энэхүү шударга бус байдалд эгдүүцэхийн зэрэгцээ тэдний төлөө ямар нэг зүйл хийх үүрэгтэй юм шиг мэдрэмж авсан гэдэг. Ийнхүү Надяа сарын тэмдгийн үеийн эрүүл ахуйн хүртээмжгүй байдал нийгмийн янз бүрийн гарал үүсэлтэй хүмүүст хэрхэн нөлөөлдөг тухай судалж, 16 насандаа PERIOD - The Menstrual Movement буюу 700 гаруй салбартай, энэ чиглэлээрх дэлхийн хамгийн хүчтэй хөдөлгөөний тэргүүн болжээ. Өдгөө 22 настай, Харвардын Их Сургуульд төгсөх жилдээ суралцаж буй Надяа Forbes-ийн “30 хүртэлх 30” жагсаалтад багтсанаас гадна, Bloomberg 50 “Ones to Watch” , People сэтгүүлийн “Дэлхийг өөрчилж буй эмэгтэйчүүд” -ийн нэгээр нэрлэгдсэн байна. Ингээд номын агуулгаас хуваалцъя. Хориотой сэдэв Олон нийтийн дунд сарын тэмдгийн тухай ярих ёсгүй гэсэн нийтлэг ойлголтоос үүдэн гарсан "Сараа эгч," “Эдгээр өдрүүд”, “Манай найз” гэх мэтчилэн сарын тэмдэгтэй холбоотой олон код нэршил байдаг. Хүмүүсээр ямар нэг тээргүйгээр “сарын тэмдэг” гэдэг үгийг хэлүүлэх нь ийм хэцүү байхад энэ сэдвээс урган гардаг олон нарийн асуудлын талаар ярих ч юм биш. Хүмүүс сарын тэмдгийнхээ үеэр илүү сэтгэл хөдлөл ихтэй, хариуцлагагүй болдог гэх хэвшмэл ойлголтод эмэгтэйчүүд өөрсдөө ч бат итгэлтэй байх шиг байдаг. Энэ үеэр тэд бие физиологийн хувьд илүү сул дорой байдаг учраас ажил мэргэжил, хичээлээс гадуурх үйл ажиллагаа зэрэгт оролцохоос зарим үед татгалзах хэрэгтэй болдог. Эсвэл зүгээр л өөрийгөө болон бусдыг эвгүй байдалд оруулахгүйн тулд нийгмийн харилцаанаас татгалзах нь илүү дээр сонголт мэт санагддаг. Гэвч энэ “сарын тэмдэг бол ичгэвтэр, буруу, нээлттэй яриад байхаар асуудал биш” хэмээх нийтлэг ойлголт нь эмэгтэйчүүдийг өөртөө итгэлгүй, сул дорой мэдрэмжид хөтөлдөг нь нийгмийн маш олон харилцаанд хязгаарлалт үүсгэж байдгийг тэр бүр анзаардаггүй. Сарын тэмдгийн хөдөлгөөн нь зөвхөн "эмэгтэйчүүдийн асуудал" биш юм. Сарын тэмдгийн эрүүл ахуйн тэгш хүртээмжийн асуудал нь дэлхийн өнцөг булан бүрд байдаг дэд бүтцийн бүтээн байгуулалт, жендэр, боловсролын тэгш байдлыг бий болгох, хүмүүсийг ядуурлаас гаргах зэрэг нийгмийн шударга ёсны бусад асуудлуудтай огтлолцдог. Бид сарын тэмдгийн тухай чөлөөтэй ярьж чаддаг байх хэрэгтэй. Энэ сэдэв нь одоо хүртэл дэлхийд хаалттай сэдэв байсаар байгааг бид бүгд сайн мэднэ. Бидний ихэнх эмэгтэйчүүдэд “Миний биений юм ирчихсэн байгаа” гэж хэлэхэд эвгүй байдаг учраас, мөн хэн нэгэнд бидний “эдгээр өдрүүд” ирсэн тухай мэдэгдүүлэхгүй гэж хичээн код нэр ашиглаж, нэгэндээ хуваалцдаг байдал байсаар байна. PERIOD хөдөлгөөний Улаанбаатар хот дахь салбар өнгөрсөн сард албан ёсоор үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн бөгөөд тэд алслагдмал дүүргийн дунд сургуулийн охидыг ариун цэврийн хэрэглэлээр хангах, мөн сарын тэмдэг хэмээх сэдвийг тойрсон үл ойлголцол ба үүний улмаас охидод тулгардаг нийгмийн хязгаарлалтыг арилгахад чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулж байна. Unread Media ТӨСӨВТ ҮЛ БАГТАХ БАЙГАЛИЙН ХЭРЭГЦЭЭ Боломжийн амьдралтай хүмүүсийн хувьд ариун цэврийн хэрэглэл нь ердөө л сар бүрийн зайлшгүй зардал. Харин өдрийн талхны мөнгөө хэрхэх талаар санаа зовдог хүмүүст сарын тэмдэг нь эрүүл мэнд, сэтгэл санааны хувьд хүнд дарамт, сорилт болдог. Сарын тэмдэг нь ирсэн үед хангалттай ариун цэврийн хэрэглэлгүйгээр хичээлдээ төвлөрөхийг хичээж буй 14 настай охинд ямар байгаа талаар төсөөлөөд үз дээ. The Huffington Post-ийн гаргасан тооцооллоор дундаж америк эмэгтэйн амьдралынхаа турш хэрэглэдэг ариун цэврийн бүтээгдэхүүний зардал 18,171 ам.долларыг давдаг гэнэ. Америкт орон гэргүй мянга мянган эмэгтэй сарын тэмдгийнхээ үеэр сонингийн цаас, хөвөн, картон цаас, гялгар уут, оймс зэргээр аргалдаг. Орон гэргүйчүүдийг дэмждэг ашгийн бус байгууллагууд харин "Тэд хэзээ ч ариун цэврийн хэрэглэл асуудаггүй", "Тэр чинь үнэгүй тараахад хэт үнэтэй", "Хүмүүс ариун цэврийн хэрэглэл хандивлаад байдаггүй" гэх шалтгааны улмаас энэ асуудлыг хөнддөггүй байна. Энэ нь эргээд сарын тэмдэг гэх сэдвээс зайлсхийдэг нийгмийн хандлагатай шууд холбоотой аж. Ихэнх үйлчилгээний газрууд, сургуулиудын ариун цэврийн өрөөнд нойлын цаас үнэгүй байж байдгийг бид мэднэ. Ариун цэврийн хэрэглэл ч яг үнэндээ нойлын цаастай ижилхэн хүний анхдагч хэрэгцээг хангадаг бүтээгдэхүүн. Энэхүү хэрэгцээгээ бүрэн хангах боломжгүйгээс болж маш олон хүн сарын тэмдгийнхээ үеэр нийгмийн харилцаанд эрх тэгш оролцох боломжгүй болдгоос гадна эрүүл мэнд, сэтгэл санааны хувьд хохирдог. Хүн төрөлхтний нийгмийн оролцоо, эрх тэгш байдалд зайлшгүй нөлөөлдөг ч хаагдмал байсаар ирсэн энэ асуудлыг улс орны эрх баригчид анхааралдаа авч, бодлогын түвшинд зохих арга хэмжээг авах цаг нь иржээ. PERIOD Ulaanbaatar хөдөлгөөний үйл ажиллагаатай дараах хуудсуудаар танилцаарай. FB: Period Ulaanbaatar IG: @period.ub	Дэлхийн хамгийн том сарын тэмдгийн хөдөлгөөнийг санаачлагч Надяа Окамото энэ номоо ахлах сургуулиа дөнгөж төгссөнийхөө дараахан бичжээ. Тэрээр дунд сургуульд байхдаа сайн дурын ажил хийх үедээ маш олон гэр оронгүй эмэгтэйчүүд ариун цэврийн хамгийн энгийн хэрэгцээгээ хог, сонингийн цаас, цаасан уут, картон цаас зэргээр зохицуулдаг болохыг мэдээд энэхүү шударга бус байдалд эгдүүцэхийн зэрэгцээ тэдний төлөө ямар нэг зүйл хийх үүрэгтэй юм шиг мэдрэмж авсан гэдэг. Ийнхүү Надяа сарын тэмдгийн үеийн эрүүл ахуйн хүртээмжгүй байдал нийгмийн янз бүрийн гарал үүсэлтэй хүмүүст хэрхэн нөлөөлдөг тухай судалж, 16 насандаа PERIOD - The Menstrual Movement буюу 700 гаруй салбартай, энэ чиглэлээрх дэлхийн хамгийн хүчтэй хөдөлгөөний тэргүүн болжээ. Өдгөө 22 настай, Харвардын Их Сургуульд төгсөх жилдээ суралцаж буй Надяа Forbes-ийн “30 хүртэлх 30” жагсаалтад багтсанаас гадна, Bloomberg 50 “Ones to Watch”, People сэтгүүлийн “Дэлхийг өөрчилж буй эмэгтэйчүүд”-ийн нэгээр нэрлэгдсэн байна. Ингээд номын агуулгаас хуваалцъя. ### Хориотой сэдэв Олон нийтийн дунд сарын тэмдгийн тухай ярих ёсгүй гэсэн нийтлэг ойлголтоос үүдэн гарсан "Сараа эгч," “Эдгээр өдрүүд”, “Манай найз” гэх мэтчилэн сарын тэмдэгтэй холбоотой олон код нэршил байдаг. Хүмүүсээр ямар нэг тээргүйгээр “сарын тэмдэг” гэдэг үгийг хэлүүлэх нь ийм хэцүү байхад энэ сэдвээс урган гардаг олон нарийн асуудлын талаар ярих ч юм биш. Хүмүүс сарын тэмдгийнхээ үеэр илүү сэтгэл хөдлөл ихтэй, хариуцлагагүй болдог гэх хэвшмэл ойлголтод эмэгтэйчүүд өөрсдөө ч бат итгэлтэй байх шиг байдаг. Энэ үеэр тэд бие физиологийн хувьд илүү сул дорой байдаг учраас ажил мэргэжил, хичээлээс гадуурх үйл ажиллагаа зэрэгт оролцохоос зарим үед татгалзах хэрэгтэй болдог. Эсвэл зүгээр л өөрийгөө болон бусдыг эвгүй байдалд оруулахгүйн тулд нийгмийн харилцаанаас татгалзах нь илүү дээр сонголт мэт санагддаг. Гэвч энэ “сарын тэмдэг бол ичгэвтэр, буруу, нээлттэй яриад байхаар асуудал биш” хэмээх нийтлэг ойлголт нь эмэгтэйчүүдийг өөртөө итгэлгүй, сул дорой мэдрэмжид хөтөлдөг нь нийгмийн маш олон харилцаанд хязгаарлалт үүсгэж байдгийг тэр бүр анзаардаггүй. Сарын тэмдгийн хөдөлгөөн нь зөвхөн "эмэгтэйчүүдийн асуудал" биш юм. Сарын тэмдгийн эрүүл ахуйн тэгш хүртээмжийн асуудал нь дэлхийн өнцөг булан бүрд байдаг дэд бүтцийн бүтээн байгуулалт, жендэр, боловсролын тэгш байдлыг бий болгох, хүмүүсийг ядуурлаас гаргах зэрэг нийгмийн шударга ёсны бусад асуудлуудтай огтлолцдог. Бид сарын тэмдгийн тухай чөлөөтэй ярьж чаддаг байх хэрэгтэй. Энэ сэдэв нь одоо хүртэл дэлхийд хаалттай сэдэв байсаар байгааг бид бүгд сайн мэднэ. Бидний ихэнх эмэгтэйчүүдэд “Миний биений юм ирчихсэн байгаа” гэж хэлэхэд эвгүй байдаг учраас, мөн хэн нэгэнд бидний “эдгээр өдрүүд” ирсэн тухай мэдэгдүүлэхгүй гэж хичээн код нэр ашиглаж, нэгэндээ хуваалцдаг байдал байсаар байна. > PERIOD хөдөлгөөний Улаанбаатар хот дахь салбар өнгөрсөн сард албан ёсоор үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн бөгөөд тэд алслагдмал дүүргийн дунд сургуулийн охидыг ариун цэврийн хэрэглэлээр хангах, мөн сарын тэмдэг хэмээх сэдвийг тойрсон үл ойлголцол ба үүний улмаас охидод тулгардаг нийгмийн хязгаарлалтыг арилгахад чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулж байна. > > Unread Media ### ТӨСӨВТ ҮЛ БАГТАХ БАЙГАЛИЙН ХЭРЭГЦЭЭ Боломжийн амьдралтай хүмүүсийн хувьд ариун цэврийн хэрэглэл нь ердөө л сар бүрийн зайлшгүй зардал. Харин өдрийн талхны мөнгөө хэрхэх талаар санаа зовдог хүмүүст сарын тэмдэг нь эрүүл мэнд, сэтгэл санааны хувьд хүнд дарамт, сорилт болдог. Сарын тэмдэг нь ирсэн үед хангалттай ариун цэврийн хэрэглэлгүйгээр хичээлдээ төвлөрөхийг хичээж буй 14 настай охинд ямар байгаа талаар төсөөлөөд үз дээ. The Huffington Post-ийн гаргасан тооцооллоор дундаж америк эмэгтэйн амьдралынхаа турш хэрэглэдэг ариун цэврийн бүтээгдэхүүний зардал 18,171 ам.долларыг давдаг гэнэ. Америкт орон гэргүй мянга мянган эмэгтэй сарын тэмдгийнхээ үеэр сонингийн цаас, хөвөн, картон цаас, гялгар уут, оймс зэргээр аргалдаг. Орон гэргүйчүүдийг дэмждэг ашгийн бус байгууллагууд харин "Тэд хэзээ ч ариун цэврийн хэрэглэл асуудаггүй", "Тэр чинь үнэгүй тараахад хэт үнэтэй", "Хүмүүс ариун цэврийн хэрэглэл хандивлаад байдаггүй" гэх шалтгааны улмаас энэ асуудлыг хөнддөггүй байна. Энэ нь эргээд сарын тэмдэг гэх сэдвээс зайлсхийдэг нийгмийн хандлагатай шууд холбоотой аж. Ихэнх үйлчилгээний газрууд, сургуулиудын ариун цэврийн өрөөнд нойлын цаас үнэгүй байж байдгийг бид мэднэ. Ариун цэврийн хэрэглэл ч яг үнэндээ нойлын цаастай ижилхэн хүний анхдагч хэрэгцээг хангадаг бүтээгдэхүүн. Энэхүү хэрэгцээгээ бүрэн хангах боломжгүйгээс болж маш олон хүн сарын тэмдгийнхээ үеэр нийгмийн харилцаанд эрх тэгш оролцох боломжгүй болдгоос гадна эрүүл мэнд, сэтгэл санааны хувьд хохирдог. Хүн төрөлхтний нийгмийн оролцоо, эрх тэгш байдалд зайлшгүй нөлөөлдөг ч хаагдмал байсаар ирсэн энэ асуудлыг улс орны эрх баригчид анхааралдаа авч, бодлогын түвшинд зохих арга хэмжээг авах цаг нь иржээ. PERIOD Ulaanbaatar хөдөлгөөний үйл ажиллагаатай дараах хуудсуудаар танилцаарай. FB: Period Ulaanbaatar IG: @period.ub
https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep5	Номын тухай	Unread Today	2020-05-02T00:00:00	5 сарын 2, 2020	"Номын жор" подкаст #5: ""Цасан хөшиг" өгүүллэгийн түүврийн тухай Мө.Батбаярын хамт	<div class="article-body"> <blockquote><p>Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм.</p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><p> <a href="https://www.facebook.com/groups/TheBookCafeMongolia/" target="_blank">The Book Cafe of Mongolia</a>-ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй "Номын жор" подкастынхаа энэ удаагийн зочноор залуу яруу найрагч, орчуулагч Мө. Батбаярыг урьж ярилцлаа. Тэрээр Хятадын алдарт зохиолч Чи Зи Жианы өгүүллэгүүдээс сорчлон орчуулж, "Цасан хөшиг" нэртэйгээр гаргасан ажээ. Үүнээс өмнө Үй Хуагийн "Амьдрахуй" романыг тун чадварлаг монголчилсныг нь уншигчид талархан хүлээж авсан юм.</p> <p>Цас, бороог мэдэрч бичихдээ гаргууд, ихэнх зохиолдоо ардынхаа үлгэр домог, хуучаа чадамгай шигтгэж, энгийн сайхан хүүрнэдэг Чи Зи Жианы "Цасан хөшиг" өгүүллэгийн түүвэр хийгээд Мө.Батбаярын дотоод ертөнцөөр аялсан ярилцлагаа хүргэж байна. </p> <p>Ингээд подкастаа сонсоцгооё.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">SOUNDCLOUD ДЭЭР СОНСОХ</h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe src="https://w.soundcloud.com/player/?url=https%3A//api.soundcloud.com/tracks/635491914&color=%23ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&show_teaser=true&visual=true" width="100%" height="300" frameborder="no" style="none;none;none"></iframe></div><blockquote><p></p><p>Подкаст маань дараах сувгуудаар хүрнэ:</p><p><a href="https://podcasts.google.com/?feed=aHR0cDovL2ZlZWRzLnNvdW5kY2xvdWQuY29tL3VzZXJzL3NvdW5kY2xvdWQ6dXNlcnM6MjgxNzU0NDc1L3NvdW5kcy5yc3M&episode=dGFnOnNvdW5kY2xvdWQsMjAxMDp0cmFja3MvNjEwMjMyMzc2&ved=0CBAQzsICahcKEwiI1Ofru7zoAhUAAAAAHQAAAAAQBQ" target="_blank">Google Podcasts</a></p><p><a href="https://soundcloud.com/nomiin-jor" target="_blank">Soundcloud</a></p><p><a href="https://www.youtube.com/channel/UCXKvTtpLTg8ZJ47v0mGk9cg" target="_blank">Youtube</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><p></p><p>Подкастын өмнөх дугаартай танилцах:</p><p><a href="https://www.unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep1" target="_blank">"Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт</a></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep2" target="_blank">"Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт</a></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep3" target="_blank">"Номын жор" подкаст #3: "Шөнө" номын тухай Б.Батзаяагийн хамт</a></p><p><a href="https://unread.today/c/podcast-nomiinjor-ep4" target="_blank">"Номын жор" подкаст #4: "25" номын тухай Ж.Тэгшжаргалын хамт</a></p> </div>	Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм. Unread The Book Cafe of Mongolia -ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй "Номын жор" подкастынхаа энэ удаагийн зочноор залуу яруу найрагч, орчуулагч Мө. Батбаярыг урьж ярилцлаа. Тэрээр Хятадын алдарт зохиолч Чи Зи Жианы өгүүллэгүүдээс сорчлон орчуулж, "Цасан хөшиг" нэртэйгээр гаргасан ажээ. Үүнээс өмнө Үй Хуагийн "Амьдрахуй" романыг тун чадварлаг монголчилсныг нь уншигчид талархан хүлээж авсан юм. Цас, бороог мэдэрч бичихдээ гаргууд, ихэнх зохиолдоо ардынхаа үлгэр домог, хуучаа чадамгай шигтгэж, энгийн сайхан хүүрнэдэг Чи Зи Жианы "Цасан хөшиг" өгүүллэгийн түүвэр хийгээд Мө.Батбаярын дотоод ертөнцөөр аялсан ярилцлагаа хүргэж байна. Ингээд подкастаа сонсоцгооё. SOUNDCLOUD ДЭЭР СОНСОХ Подкаст маань дараах сувгуудаар хүрнэ: Google Podcasts Soundcloud Youtube Unread Подкастын өмнөх дугаартай танилцах: "Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт "Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт "Номын жор" подкаст #3: "Шөнө" номын тухай Б.Батзаяагийн хамт "Номын жор" подкаст #4: "25" номын тухай Ж.Тэгшжаргалын хамт	> Энэхүү подкастад бид сонирхолтой, онцлууштай бүтээлүүдийн тухай ном бүтээгчид, уншигчидтай шимтэй яриа өрнүүлэх бөгөөд тэдгээрийн утга агуулга, бичигдсэн арга хэлбэр, үүх түүх, сонирхолтой баримтуудыг хөндөн ярилцах юм. > > Unread The Book Cafe of Mongolia-ийн Б.Базарсүрэнтэй хамтран бүтээж буй "Номын жор" подкастынхаа энэ удаагийн зочноор залуу яруу найрагч, орчуулагч Мө. Батбаярыг урьж ярилцлаа. Тэрээр Хятадын алдарт зохиолч Чи Зи Жианы өгүүллэгүүдээс сорчлон орчуулж, "Цасан хөшиг" нэртэйгээр гаргасан ажээ. Үүнээс өмнө Үй Хуагийн "Амьдрахуй" романыг тун чадварлаг монголчилсныг нь уншигчид талархан хүлээж авсан юм. Цас, бороог мэдэрч бичихдээ гаргууд, ихэнх зохиолдоо ардынхаа үлгэр домог, хуучаа чадамгай шигтгэж, энгийн сайхан хүүрнэдэг Чи Зи Жианы "Цасан хөшиг" өгүүллэгийн түүвэр хийгээд Мө.Батбаярын дотоод ертөнцөөр аялсан ярилцлагаа хүргэж байна. Ингээд подкастаа сонсоцгооё. ### SOUNDCLOUD ДЭЭР СОНСОХ > Подкаст маань дараах сувгуудаар хүрнэ: > > Google Podcasts > > Soundcloud > > Youtube > > Unread Подкастын өмнөх дугаартай танилцах: "Номын жор" подкаст #1: "Тэнгэрийн цаг болоогүй" туужийн тухай Я.Баяраагийн хамт "Номын жор" подкаст #2: "8 км 400 м" номын тухай Ч.Ганжавхлангийн хамт "Номын жор" подкаст #3: "Шөнө" номын тухай Б.Батзаяагийн хамт "Номын жор" подкаст #4: "25" номын тухай Ж.Тэгшжаргалын хамт
https://unread.today/c/techworm-matter	Techworm	Ganzorig Dolingor	2021-07-28T00:00:00	7 сарын 28, 2021	Апп тойм: Matter – Утга учиртай харилцаанд хөтөлнө	<div class="article-body"> <h2>Энэ удаагийн танилцуулах апп бол "Matter". Нэрнээсээ аваад л танд хамгийн чухал, хамгийн утга учиртай зүйлийг санал болгоно гэдгийг илэрхийлж буй "Matter" танд хайсан нэгнээ олоход тусална. Өнөөдрийн нийтлэлдээ бид өнөө цагт хүмүүс нэг нэгийгээ хэрхэн олж танилцаж байгаа, танилцах арга хэлбэр хэрхэн өөрчлөгдөж байгаа тухай сонирхол мэдээлэл хүргээд ижил төрлийн аппууд дундаа тэсрэлт хийн гарч ирж буй, монгол залуучуудын Цахиурын хөндийд хөгжүүлж буй уг апп-ыг танилцуулъя.</h2><blockquote><p class="MsoNormal">Matter апп-ыг татах холбоос: <a href="https://matter.dating/invite/zjWj" target="_blank">https://matter.dating/invite/zjWj</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХАЙР, ДУРЛАЛ, БОЛЗОО - ӨНӨӨДӨР</h3><p></p><p>Интернэт өргөн хэрэглээнд нэвтрэхээс өмнө хүнтэй танилцана, хосоо олно гэдэг энгийн ойлгомжтой байлаа. Сургууль, ажлын газраасаа олох, найз нөхдөөрөө дамжин танилцах нь хамгийн гол аргууд байв. Өөрөөр хэлбэл, танилцах хүнээ бид өөрсдийн хүрээллээс буюу хязгаарлагдмал тойргоос л олно. Харин энэ байдлыг интернэт өөрчилж, тэрхүү тойргийг хэд дахин томсгож тэлсэн билээ.</p><p>1995-2017 оныг хамруулан хийсэн Станфордын их сургуулийн <a href="https://www.statista.com/chart/20822/way-of-meeting-partner-heterosexual-us-couples/" target="_blank">судалгаанаас</a> тун сонирхолтой үр дүн харагддаг. 1995 онд хосоо ологсдын 33 хувь нь найзаараа дамжуулан, 19 хувь нь сургуулиасаа, 19 хувь нь ажлаасаа олсон гэжээ. Тэгвэл тэр үед байхгүй шахам байсан интернэтээр танилцах арга 2017 оны байдлаар хоёрыг уулзуулах хамгийн гол арга (39 хувь) болсон байна. Энэ зуур хосоо найзаараа дамжин олох нь 20 хувь, ажлаасаа 11, сургуулиасаа 9 хувьтай болж багассан байх юм.</p><p>Гэхдээ интернэт бүх зүйлийг хялбархан шийдчихсэн үү гэвэл үгүй. Сошиал сүлжээ болон танилцах аппууд нь өнөөх хязгаарлагдмал тойргийг тэлж байна гээд танилцаж болох хүмүүсийн тоог хэтэрхий ихээр нэмчихсэн. Үүнээс болоод олон хүн дундаас сонголтоо хийх шаардлагатай болж хүнийг илүү сайн таних, гүнзгий харилцаа тогтоох нь улам хэцүү болсон мэт. <br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/66803a59ff0beee0dad2ade0bed4de60.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ЦАГ ҮЕ АМЬДРАЛЫН ХЭВ МАЯГИЙГ ӨӨРЧИЛСӨН НЬ</h3><p></p><p>Технологийн энэ трендтэй хавсраад цар тахлын нөхцөл байдал хүмүүсийн амьдралын хэв маягийг орвонгоор нь өөрчлөв. Цар тахал дунд амьдарсан өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд дэлхий дахинд хүмүүс хөл хорионд орж, нүүр тулсан харилцаанд орох нь эрс багассан. Хөл хорио хосоороо хүмүүст хөнгөн туссан бол ганц биечүүдийг үнэндээ нэрвэж орхисон. Тэд илүү ганцаардсан, сэтгэлээр унасан.<br></p><p class="MsoNormal">Харин дархлаажуулалт хийгдэн хөл хорио сулрах тусам ганц биечүүд хэзээ хэзээнээс илүү хосоо олох, болзох хүсэлтэй болжээ. АНУ-д л гэхэд цар тахлын эхэн хэсэгт ганц биечүүдийн 82 хувь нь интернэтээс хосоо хайж эхэлсэн бөгөөд энэ тоо нэг их буурахгүй байгаа <a href="https://www.thedrum.com/news/2021/06/15/dating-after-lockdown-top-matchmaking-trends-singles-brands" target="_blank">дүр зураг</a> ажиглагдаж байна.</p><p class="MsoNormal">Цар тахлын үеэр мэдээж танилцах аппууд хурдтай өргөжиж тэлсэн. Энэ төрлийн аппуудын нэг <a href="https://hinge.co/" target="_blank">Hinge</a>-ийн таталт л гэхэд 2020 онд өмнөх оноо 63 хувиар нэмэгдсэн аж. Танилцах аппуудын хэрэглээ нэмэгдэж буйн цаана ямар сэдэл, хандлага байгааг мөн судалгаанаас харж болно. Тухайлбал, хосоо хайгчид цар тахлын үеэр авсан туршлагаасаа үүдэн илүү тогтвортой, урт хугацааны харилцааг эрэлхийлэх нь нэмэгджээ. "OkCupid"-ийн саяхны судалгаанаас үзэхэд хэрэглэгчдийн 80-аас илүү хувь нь урт хугацааны харилцааг эрэлхийлж буй бөгөөд тэдний дөрөвний нэг нь цар тахлын нөхцөл байдал санаа бодлоо өөрчлөхөд хүргэсэн гэж хариулсан байна. Мөн цар тахал хүмүүсийг бодож байснаас нь эрт хосын харилцаа, хосын амьдрал эхлүүлэх сонирхолтой болгосон дүр зураг харагджээ.</p> <div class="uk-margin-large-bottom uk-margin-large-top"><blockquote class="twitter-tweet" align="center"><p>I’m ⚪️ Single ⚪️ Taken ⚫️ Downloading Matter to connect about things that truly matter and instead of swiping on superficial photos</p><a href="https://twitter.com/MatterDating/status/1346896451373207552" data-datetime="Wed Jan 06 19:08:32 +0000 2021">Wed Jan 06 19:08:32 +0000 2021</a></blockquote></div><script src="//platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">АМЬД ХАРИЛЦААНЫ ҮНЭ ЦЭН</h3><p></p><p class="MsoNormal">Технологи зарим зүйлийг үнэхээр хөнгөвчилж буй боловч анхаарлаа төвлөрүүлэх боломжгүй болгохоос өгсүүлээд сөрөг талуудыг авчирсан. Бидний зураг, текстээр мэдээлэл авах хэрэгцээ, сонирхол ч ханачихсан мэт. Үүн дээр нэмээд цар тахал амьдралд юу чухал болохыг бидэнд хангалттай сайн мэдрүүлэв. Амьдралд хамгийн чухал зүйл бол "амьд харилцаа" аж. Үнэндээ хүн хоорондын харилцаа хамгийн чухал нь байсаар ирсэн ч технологийн ид чадал, шинэлэг, сонирхолтой байдалд ховсдуулж явсан бид нэлээд хугацааны дараа "дэргэдэх эрдэнэ"-ээ анзаарч эхэлсэн нь олзуурхууштай.</p><p class="MsoNormal">Тэгвэл бидэнд амьд харилцааг юу авчирдаг вэ? Хүний дуу хоолойг сонсох, царай төрхийг нь харах, тогтож ярилцах л харилцааг амьд, бодит, таатай болгодог. Орчин цагт хүмүүс имэйл, чатаар их харилцаа явуулах болсон ч энэ нь биеэр уулзаж ярилцах үед өгдөг мэдээлэл хийгээд мэдрэмжийг дамжуулж чаддаггүй нь үнэн. Нүүр тулсан яриа хамгийн сайн харилцаа гэвэл түүний дараа видео дуудлага хийх, энгийн дуудлага хийх буюу утсаар ярих зэрэг орно. Товчхондоо дуу хоолой гэдэг хүний сэтгэл хөдлөл, зан аяг, нөхцөл байдлыг дамжуулах "гүүр" болдог билээ.</p><p class="MsoNormal">Өдгөө аудио, видео контентуудын үнэ цэн нэмэгдсээр байгаа нь мэдээллийг богино хугацаанд, ой тоонд наалдахуйцаар хүргэж байгаа болохоор тэр. "Clubhouse" хэмээх сошиал аудио апп саяхан тэсрэлт хийж, хэрэглэгчдийг шууруулсны цаад учир энэ юм. Подкастын хэрэглээ асар хурдтай нэмэгдэж буй нь ч санамсаргүй хэрэг биш байх нь.</p><p class="MsoNormal">Тэгэхлээр хүнтэй танилцахдаа олон хоног чат/мессеж бичиж бичиж хэзээ хойно дуу хоолойг нь сонсдог үе хэдийнэ ард хоцорсон байна. Цаад хүнээ илүү сайн, илүү хурдан танихад танд "Matter" тусална.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">MATTER ЯАЖ АЖИЛЛАДАГ ВЭ?</h3><p></p><p class="MsoNormal">"Matter" апп дуу хоолой гэдэг утга учиртай, гүнзгий харилцааг бий болгоход чухал үүрэг ухамсарлан амьд харилцааг дэмжсэн, нөгөө хүнээ илүү сайн танихад туслах функц үйлдлийг бий болгоход онцгой анхаарсан байна.</p><p class="MsoNormal">"Matter"-ийн гол онцлог буюу нэмэлт боломж нь "Audio Speed Dating". Өөрөөр хэлбэл, түргэвчилсэн болзоог онлайнаар хийх боломжийг хэрэглэгчдэд олгож буй. Та аппд бүртгүүлснээр түргэн болзоонд нэгдэж, бусад хэрэглэгчидтэй гурав, гурван минутаар ээлжлэн түргэн болзоо хийх болно. Хоёр минутанд нэг нэгнийхээ дуу хоолойг сонсож товч ярилцах бөгөөд үүний дараа нөгөө хүнийхээ профайл хуудсыг үзэж, таалагдаж буйгаа илэрхийлэх боломжтой болох юм. Хэрвээ хоёулаа таалагдаж байна гэсэн сонголт хийвэл "Match" үүсэн утсаар ярих, дүрстэй ярих, мөн чатлах боломж үүснэ.</p><p class="MsoNormal">Мэдээж профайл танилцуулгаа сайн бөглөж, өөрийн сонирхдог кино, хөгжим, хийх дуртай зүйлс, хоббинуудыг оруулснаар хосоо олох магадлалаа нэмэгдүүлэх хэрэгтэй. Утга учиртай, урт хугацааны харилцаа үүсгэе гэвэл тодорхой хэмжээний хүчин чармайлт гаргах нь ойлгомжтой билээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/43/94d83eb87feb473cbdcb8a2673a3d985.jpg"></p><p>Зүүн гар талаас: <a href="https://www.unread.today/c/1075" target="_blank">McKinsey & Company-ийн зөвлөх Б.Мөнх-Эрдэнэ</a> I <a href="https://unread.today/c/2154" target="_blank">“Apple” компанийн инженер М.Баттүшиг</a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">MATTER-ИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭГЧ БАГИЙНХАН</h3><p>"Matter" апп-ыг хөгжүүлэгч залуусыг одоо танилцуулъя. Үүсгэн байгуулагч хоёр залуу хоёул "Би хэрхэн ажилладаг вэ?" ярилцлагын зочин болж байсан болохоор манай зарим уншигчид таньж байж магадгүй. Тэд бол зөвлөх үйлчилгээгээр дэлхийд тэргүүлэгч McKinsey компанид ажиллаж байсан <a href="https://www.unread.today/c/1075" target="_blank">Б. Мөнх-Эрдэнэ</a> (Мөнжи), MIT-ийг төгсөн Apple компанид инженерээр ажиллаж байсан <a href="https://unread.today/c/2154" target="_blank">М.Баттүшиг</a> нар юм. Мөн тэдэнтэй хамтран "ed-tech", "fin-tech", "media streaming" чиглэлээр гадаад дотоодын зах зээлд ажиллаж байсан туршлагатай дөрвөн монгол залуу хамтран "Matter" апп-ыг хөгжүүлж байгаа ажээ. Тэд стартапаа АНУ-ын Цахиурын хөндийд байгуулан ажиллаж буй. Өөрөөр хэлбэл, бизнесийн ертөнцөд дэлхийн топ компаниудад туршлага хуримтлуулсан монгол залуус технологийн ертөнцийн төв цэгт бүтээгдэхүүнээ хөгжүүлэн олон улсын зах зээлд гаргахаар зэхэж байгаа нь энэ юм.</p> <blockquote><p>Matter апп-ыг татах: <a href="https://matter.dating/invite/zjWj" target="_blank">https://matter.dating/invite/zjWj</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote> </div>	Энэ удаагийн танилцуулах апп бол "Matter". Нэрнээсээ аваад л танд хамгийн чухал, хамгийн утга учиртай зүйлийг санал болгоно гэдгийг илэрхийлж буй "Matter" танд хайсан нэгнээ олоход тусална. Өнөөдрийн нийтлэлдээ бид өнөө цагт хүмүүс нэг нэгийгээ хэрхэн олж танилцаж байгаа, танилцах арга хэлбэр хэрхэн өөрчлөгдөж байгаа тухай сонирхол мэдээлэл хүргээд ижил төрлийн аппууд дундаа тэсрэлт хийн гарч ирж буй, монгол залуучуудын Цахиурын хөндийд хөгжүүлж буй уг апп-ыг танилцуулъя. Matter апп-ыг татах холбоос: https://matter.dating/invite/zjWj Unread ХАЙР, ДУРЛАЛ, БОЛЗОО - ӨНӨӨДӨР Интернэт өргөн хэрэглээнд нэвтрэхээс өмнө хүнтэй танилцана, хосоо олно гэдэг энгийн ойлгомжтой байлаа. Сургууль, ажлын газраасаа олох, найз нөхдөөрөө дамжин танилцах нь хамгийн гол аргууд байв. Өөрөөр хэлбэл, танилцах хүнээ бид өөрсдийн хүрээллээс буюу хязгаарлагдмал тойргоос л олно. Харин энэ байдлыг интернэт өөрчилж, тэрхүү тойргийг хэд дахин томсгож тэлсэн билээ. 1995-2017 оныг хамруулан хийсэн Станфордын их сургуулийн судалгаанаас тун сонирхолтой үр дүн харагддаг. 1995 онд хосоо ологсдын 33 хувь нь найзаараа дамжуулан, 19 хувь нь сургуулиасаа, 19 хувь нь ажлаасаа олсон гэжээ. Тэгвэл тэр үед байхгүй шахам байсан интернэтээр танилцах арга 2017 оны байдлаар хоёрыг уулзуулах хамгийн гол арга (39 хувь) болсон байна. Энэ зуур хосоо найзаараа дамжин олох нь 20 хувь, ажлаасаа 11, сургуулиасаа 9 хувьтай болж багассан байх юм. Гэхдээ интернэт бүх зүйлийг хялбархан шийдчихсэн үү гэвэл үгүй. Сошиал сүлжээ болон танилцах аппууд нь өнөөх хязгаарлагдмал тойргийг тэлж байна гээд танилцаж болох хүмүүсийн тоог хэтэрхий ихээр нэмчихсэн. Үүнээс болоод олон хүн дундаас сонголтоо хийх шаардлагатай болж хүнийг илүү сайн таних, гүнзгий харилцаа тогтоох нь улам хэцүү болсон мэт. ЦАГ ҮЕ АМЬДРАЛЫН ХЭВ МАЯГИЙГ ӨӨРЧИЛСӨН НЬ Технологийн энэ трендтэй хавсраад цар тахлын нөхцөл байдал хүмүүсийн амьдралын хэв маягийг орвонгоор нь өөрчлөв. Цар тахал дунд амьдарсан өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд дэлхий дахинд хүмүүс хөл хорионд орж, нүүр тулсан харилцаанд орох нь эрс багассан. Хөл хорио хосоороо хүмүүст хөнгөн туссан бол ганц биечүүдийг үнэндээ нэрвэж орхисон. Тэд илүү ганцаардсан, сэтгэлээр унасан. Харин дархлаажуулалт хийгдэн хөл хорио сулрах тусам ганц биечүүд хэзээ хэзээнээс илүү хосоо олох, болзох хүсэлтэй болжээ. АНУ-д л гэхэд цар тахлын эхэн хэсэгт ганц биечүүдийн 82 хувь нь интернэтээс хосоо хайж эхэлсэн бөгөөд энэ тоо нэг их буурахгүй байгаа дүр зураг ажиглагдаж байна. Цар тахлын үеэр мэдээж танилцах аппууд хурдтай өргөжиж тэлсэн. Энэ төрлийн аппуудын нэг Hinge -ийн таталт л гэхэд 2020 онд өмнөх оноо 63 хувиар нэмэгдсэн аж. Танилцах аппуудын хэрэглээ нэмэгдэж буйн цаана ямар сэдэл, хандлага байгааг мөн судалгаанаас харж болно. Тухайлбал, хосоо хайгчид цар тахлын үеэр авсан туршлагаасаа үүдэн илүү тогтвортой, урт хугацааны харилцааг эрэлхийлэх нь нэмэгджээ. "OkCupid"-ийн саяхны судалгаанаас үзэхэд хэрэглэгчдийн 80-аас илүү хувь нь урт хугацааны харилцааг эрэлхийлж буй бөгөөд тэдний дөрөвний нэг нь цар тахлын нөхцөл байдал санаа бодлоо өөрчлөхөд хүргэсэн гэж хариулсан байна. Мөн цар тахал хүмүүсийг бодож байснаас нь эрт хосын харилцаа, хосын амьдрал эхлүүлэх сонирхолтой болгосон дүр зураг харагджээ. I’m ⚪️ Single ⚪️ Taken ⚫️ Downloading Matter to connect about things that truly matter and instead of swiping on superficial photos Wed Jan 06 19:08:32 +0000 2021 АМЬД ХАРИЛЦААНЫ ҮНЭ ЦЭН Технологи зарим зүйлийг үнэхээр хөнгөвчилж буй боловч анхаарлаа төвлөрүүлэх боломжгүй болгохоос өгсүүлээд сөрөг талуудыг авчирсан. Бидний зураг, текстээр мэдээлэл авах хэрэгцээ, сонирхол ч ханачихсан мэт. Үүн дээр нэмээд цар тахал амьдралд юу чухал болохыг бидэнд хангалттай сайн мэдрүүлэв. Амьдралд хамгийн чухал зүйл бол "амьд харилцаа" аж. Үнэндээ хүн хоорондын харилцаа хамгийн чухал нь байсаар ирсэн ч технологийн ид чадал, шинэлэг, сонирхолтой байдалд ховсдуулж явсан бид нэлээд хугацааны дараа "дэргэдэх эрдэнэ"-ээ анзаарч эхэлсэн нь олзуурхууштай. Тэгвэл бидэнд амьд харилцааг юу авчирдаг вэ? Хүний дуу хоолойг сонсох, царай төрхийг нь харах, тогтож ярилцах л харилцааг амьд, бодит, таатай болгодог. Орчин цагт хүмүүс имэйл, чатаар их харилцаа явуулах болсон ч энэ нь биеэр уулзаж ярилцах үед өгдөг мэдээлэл хийгээд мэдрэмжийг дамжуулж чаддаггүй нь үнэн. Нүүр тулсан яриа хамгийн сайн харилцаа гэвэл түүний дараа видео дуудлага хийх, энгийн дуудлага хийх буюу утсаар ярих зэрэг орно. Товчхондоо дуу хоолой гэдэг хүний сэтгэл хөдлөл, зан аяг, нөхцөл байдлыг дамжуулах "гүүр" болдог билээ. Өдгөө аудио, видео контентуудын үнэ цэн нэмэгдсээр байгаа нь мэдээллийг богино хугацаанд, ой тоонд наалдахуйцаар хүргэж байгаа болохоор тэр. "Clubhouse" хэмээх сошиал аудио апп саяхан тэсрэлт хийж, хэрэглэгчдийг шууруулсны цаад учир энэ юм. Подкастын хэрэглээ асар хурдтай нэмэгдэж буй нь ч санамсаргүй хэрэг биш байх нь. Тэгэхлээр хүнтэй танилцахдаа олон хоног чат/мессеж бичиж бичиж хэзээ хойно дуу хоолойг нь сонсдог үе хэдийнэ ард хоцорсон байна. Цаад хүнээ илүү сайн, илүү хурдан танихад танд "Matter" тусална. MATTER ЯАЖ АЖИЛЛАДАГ ВЭ? "Matter" апп дуу хоолой гэдэг утга учиртай, гүнзгий харилцааг бий болгоход чухал үүрэг ухамсарлан амьд харилцааг дэмжсэн, нөгөө хүнээ илүү сайн танихад туслах функц үйлдлийг бий болгоход онцгой анхаарсан байна. "Matter"-ийн гол онцлог буюу нэмэлт боломж нь "Audio Speed Dating". Өөрөөр хэлбэл, түргэвчилсэн болзоог онлайнаар хийх боломжийг хэрэглэгчдэд олгож буй. Та аппд бүртгүүлснээр түргэн болзоонд нэгдэж, бусад хэрэглэгчидтэй гурав, гурван минутаар ээлжлэн түргэн болзоо хийх болно. Хоёр минутанд нэг нэгнийхээ дуу хоолойг сонсож товч ярилцах бөгөөд үүний дараа нөгөө хүнийхээ профайл хуудсыг үзэж, таалагдаж буйгаа илэрхийлэх боломжтой болох юм. Хэрвээ хоёулаа таалагдаж байна гэсэн сонголт хийвэл "Match" үүсэн утсаар ярих, дүрстэй ярих, мөн чатлах боломж үүснэ. Мэдээж профайл танилцуулгаа сайн бөглөж, өөрийн сонирхдог кино, хөгжим, хийх дуртай зүйлс, хоббинуудыг оруулснаар хосоо олох магадлалаа нэмэгдүүлэх хэрэгтэй. Утга учиртай, урт хугацааны харилцаа үүсгэе гэвэл тодорхой хэмжээний хүчин чармайлт гаргах нь ойлгомжтой билээ. Зүүн гар талаас: McKinsey & Company-ийн зөвлөх Б.Мөнх-Эрдэнэ I “Apple” компанийн инженер М.Баттүшиг MATTER-ИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭГЧ БАГИЙНХАН "Matter" апп-ыг хөгжүүлэгч залуусыг одоо танилцуулъя. Үүсгэн байгуулагч хоёр залуу хоёул "Би хэрхэн ажилладаг вэ?" ярилцлагын зочин болж байсан болохоор манай зарим уншигчид таньж байж магадгүй. Тэд бол зөвлөх үйлчилгээгээр дэлхийд тэргүүлэгч McKinsey компанид ажиллаж байсан Б. Мөнх-Эрдэнэ (Мөнжи), MIT-ийг төгсөн Apple компанид инженерээр ажиллаж байсан М.Баттүшиг нар юм. Мөн тэдэнтэй хамтран "ed-tech", "fin-tech", "media streaming" чиглэлээр гадаад дотоодын зах зээлд ажиллаж байсан туршлагатай дөрвөн монгол залуу хамтран "Matter" апп-ыг хөгжүүлж байгаа ажээ. Тэд стартапаа АНУ-ын Цахиурын хөндийд байгуулан ажиллаж буй. Өөрөөр хэлбэл, бизнесийн ертөнцөд дэлхийн топ компаниудад туршлага хуримтлуулсан монгол залуус технологийн ертөнцийн төв цэгт бүтээгдэхүүнээ хөгжүүлэн олон улсын зах зээлд гаргахаар зэхэж байгаа нь энэ юм. Matter апп-ыг татах: https://matter.dating/invite/zjWj Unread	Энэ удаагийн танилцуулах апп бол "Matter". Нэрнээсээ аваад л танд хамгийн чухал, хамгийн утга учиртай зүйлийг санал болгоно гэдгийг илэрхийлж буй "Matter" танд хайсан нэгнээ олоход тусална. Өнөөдрийн нийтлэлдээ бид өнөө цагт хүмүүс нэг нэгийгээ хэрхэн олж танилцаж байгаа, танилцах арга хэлбэр хэрхэн өөрчлөгдөж байгаа тухай сонирхол мэдээлэл хүргээд ижил төрлийн аппууд дундаа тэсрэлт хийн гарч ирж буй, монгол залуучуудын Цахиурын хөндийд хөгжүүлж буй уг апп-ыг танилцуулъя. > Matter апп-ыг татах холбоос: <https://matter.dating/invite/zjWj> > > Unread ### ХАЙР, ДУРЛАЛ, БОЛЗОО - ӨНӨӨДӨР Интернэт өргөн хэрэглээнд нэвтрэхээс өмнө хүнтэй танилцана, хосоо олно гэдэг энгийн ойлгомжтой байлаа. Сургууль, ажлын газраасаа олох, найз нөхдөөрөө дамжин танилцах нь хамгийн гол аргууд байв. Өөрөөр хэлбэл, танилцах хүнээ бид өөрсдийн хүрээллээс буюу хязгаарлагдмал тойргоос л олно. Харин энэ байдлыг интернэт өөрчилж, тэрхүү тойргийг хэд дахин томсгож тэлсэн билээ. 1995-2017 оныг хамруулан хийсэн Станфордын их сургуулийн судалгаанаас тун сонирхолтой үр дүн харагддаг. 1995 онд хосоо ологсдын 33 хувь нь найзаараа дамжуулан, 19 хувь нь сургуулиасаа, 19 хувь нь ажлаасаа олсон гэжээ. Тэгвэл тэр үед байхгүй шахам байсан интернэтээр танилцах арга 2017 оны байдлаар хоёрыг уулзуулах хамгийн гол арга (39 хувь) болсон байна. Энэ зуур хосоо найзаараа дамжин олох нь 20 хувь, ажлаасаа 11, сургуулиасаа 9 хувьтай болж багассан байх юм. Гэхдээ интернэт бүх зүйлийг хялбархан шийдчихсэн үү гэвэл үгүй. Сошиал сүлжээ болон танилцах аппууд нь өнөөх хязгаарлагдмал тойргийг тэлж байна гээд танилцаж болох хүмүүсийн тоог хэтэрхий ихээр нэмчихсэн. Үүнээс болоод олон хүн дундаас сонголтоо хийх шаардлагатай болж хүнийг илүү сайн таних, гүнзгий харилцаа тогтоох нь улам хэцүү болсон мэт. ### ЦАГ ҮЕ АМЬДРАЛЫН ХЭВ МАЯГИЙГ ӨӨРЧИЛСӨН НЬ Технологийн энэ трендтэй хавсраад цар тахлын нөхцөл байдал хүмүүсийн амьдралын хэв маягийг орвонгоор нь өөрчлөв. Цар тахал дунд амьдарсан өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд дэлхий дахинд хүмүүс хөл хорионд орж, нүүр тулсан харилцаанд орох нь эрс багассан. Хөл хорио хосоороо хүмүүст хөнгөн туссан бол ганц биечүүдийг үнэндээ нэрвэж орхисон. Тэд илүү ганцаардсан, сэтгэлээр унасан. Харин дархлаажуулалт хийгдэн хөл хорио сулрах тусам ганц биечүүд хэзээ хэзээнээс илүү хосоо олох, болзох хүсэлтэй болжээ. АНУ-д л гэхэд цар тахлын эхэн хэсэгт ганц биечүүдийн 82 хувь нь интернэтээс хосоо хайж эхэлсэн бөгөөд энэ тоо нэг их буурахгүй байгаа дүр зураг ажиглагдаж байна. Цар тахлын үеэр мэдээж танилцах аппууд хурдтай өргөжиж тэлсэн. Энэ төрлийн аппуудын нэг Hinge-ийн таталт л гэхэд 2020 онд өмнөх оноо 63 хувиар нэмэгдсэн аж. Танилцах аппуудын хэрэглээ нэмэгдэж буйн цаана ямар сэдэл, хандлага байгааг мөн судалгаанаас харж болно. Тухайлбал, хосоо хайгчид цар тахлын үеэр авсан туршлагаасаа үүдэн илүү тогтвортой, урт хугацааны харилцааг эрэлхийлэх нь нэмэгджээ. "OkCupid"-ийн саяхны судалгаанаас үзэхэд хэрэглэгчдийн 80-аас илүү хувь нь урт хугацааны харилцааг эрэлхийлж буй бөгөөд тэдний дөрөвний нэг нь цар тахлын нөхцөл байдал санаа бодлоо өөрчлөхөд хүргэсэн гэж хариулсан байна. Мөн цар тахал хүмүүсийг бодож байснаас нь эрт хосын харилцаа, хосын амьдрал эхлүүлэх сонирхолтой болгосон дүр зураг харагджээ. > I’m > ⚪️ Single > ⚪️ Taken > ⚫️ Downloading Matter to connect about things that truly matter and instead of swiping on superficial photos > > Wed Jan 06 19:08:32 +0000 2021 ### АМЬД ХАРИЛЦААНЫ ҮНЭ ЦЭН Технологи зарим зүйлийг үнэхээр хөнгөвчилж буй боловч анхаарлаа төвлөрүүлэх боломжгүй болгохоос өгсүүлээд сөрөг талуудыг авчирсан. Бидний зураг, текстээр мэдээлэл авах хэрэгцээ, сонирхол ч ханачихсан мэт. Үүн дээр нэмээд цар тахал амьдралд юу чухал болохыг бидэнд хангалттай сайн мэдрүүлэв. Амьдралд хамгийн чухал зүйл бол "амьд харилцаа" аж. Үнэндээ хүн хоорондын харилцаа хамгийн чухал нь байсаар ирсэн ч технологийн ид чадал, шинэлэг, сонирхолтой байдалд ховсдуулж явсан бид нэлээд хугацааны дараа "дэргэдэх эрдэнэ"-ээ анзаарч эхэлсэн нь олзуурхууштай. Тэгвэл бидэнд амьд харилцааг юу авчирдаг вэ? Хүний дуу хоолойг сонсох, царай төрхийг нь харах, тогтож ярилцах л харилцааг амьд, бодит, таатай болгодог. Орчин цагт хүмүүс имэйл, чатаар их харилцаа явуулах болсон ч энэ нь биеэр уулзаж ярилцах үед өгдөг мэдээлэл хийгээд мэдрэмжийг дамжуулж чаддаггүй нь үнэн. Нүүр тулсан яриа хамгийн сайн харилцаа гэвэл түүний дараа видео дуудлага хийх, энгийн дуудлага хийх буюу утсаар ярих зэрэг орно. Товчхондоо дуу хоолой гэдэг хүний сэтгэл хөдлөл, зан аяг, нөхцөл байдлыг дамжуулах "гүүр" болдог билээ. Өдгөө аудио, видео контентуудын үнэ цэн нэмэгдсээр байгаа нь мэдээллийг богино хугацаанд, ой тоонд наалдахуйцаар хүргэж байгаа болохоор тэр. "Clubhouse" хэмээх сошиал аудио апп саяхан тэсрэлт хийж, хэрэглэгчдийг шууруулсны цаад учир энэ юм. Подкастын хэрэглээ асар хурдтай нэмэгдэж буй нь ч санамсаргүй хэрэг биш байх нь. Тэгэхлээр хүнтэй танилцахдаа олон хоног чат/мессеж бичиж бичиж хэзээ хойно дуу хоолойг нь сонсдог үе хэдийнэ ард хоцорсон байна. Цаад хүнээ илүү сайн, илүү хурдан танихад танд "Matter" тусална. ### MATTER ЯАЖ АЖИЛЛАДАГ ВЭ? "Matter" апп дуу хоолой гэдэг утга учиртай, гүнзгий харилцааг бий болгоход чухал үүрэг ухамсарлан амьд харилцааг дэмжсэн, нөгөө хүнээ илүү сайн танихад туслах функц үйлдлийг бий болгоход онцгой анхаарсан байна. "Matter"-ийн гол онцлог буюу нэмэлт боломж нь "Audio Speed Dating". Өөрөөр хэлбэл, түргэвчилсэн болзоог онлайнаар хийх боломжийг хэрэглэгчдэд олгож буй. Та аппд бүртгүүлснээр түргэн болзоонд нэгдэж, бусад хэрэглэгчидтэй гурав, гурван минутаар ээлжлэн түргэн болзоо хийх болно. Хоёр минутанд нэг нэгнийхээ дуу хоолойг сонсож товч ярилцах бөгөөд үүний дараа нөгөө хүнийхээ профайл хуудсыг үзэж, таалагдаж буйгаа илэрхийлэх боломжтой болох юм. Хэрвээ хоёулаа таалагдаж байна гэсэн сонголт хийвэл "Match" үүсэн утсаар ярих, дүрстэй ярих, мөн чатлах боломж үүснэ. Мэдээж профайл танилцуулгаа сайн бөглөж, өөрийн сонирхдог кино, хөгжим, хийх дуртай зүйлс, хоббинуудыг оруулснаар хосоо олох магадлалаа нэмэгдүүлэх хэрэгтэй. Утга учиртай, урт хугацааны харилцаа үүсгэе гэвэл тодорхой хэмжээний хүчин чармайлт гаргах нь ойлгомжтой билээ. Зүүн гар талаас: McKinsey & Company-ийн зөвлөх Б.Мөнх-Эрдэнэ I “Apple” компанийн инженер М.Баттүшиг ### MATTER-ИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭГЧ БАГИЙНХАН "Matter" апп-ыг хөгжүүлэгч залуусыг одоо танилцуулъя. Үүсгэн байгуулагч хоёр залуу хоёул "Би хэрхэн ажилладаг вэ?" ярилцлагын зочин болж байсан болохоор манай зарим уншигчид таньж байж магадгүй. Тэд бол зөвлөх үйлчилгээгээр дэлхийд тэргүүлэгч McKinsey компанид ажиллаж байсан Б. Мөнх-Эрдэнэ (Мөнжи), MIT-ийг төгсөн Apple компанид инженерээр ажиллаж байсан М.Баттүшиг нар юм. Мөн тэдэнтэй хамтран "ed-tech", "fin-tech", "media streaming" чиглэлээр гадаад дотоодын зах зээлд ажиллаж байсан туршлагатай дөрвөн монгол залуу хамтран "Matter" апп-ыг хөгжүүлж байгаа ажээ. Тэд стартапаа АНУ-ын Цахиурын хөндийд байгуулан ажиллаж буй. Өөрөөр хэлбэл, бизнесийн ертөнцөд дэлхийн топ компаниудад туршлага хуримтлуулсан монгол залуус технологийн ертөнцийн төв цэгт бүтээгдэхүүнээ хөгжүүлэн олон улсын зах зээлд гаргахаар зэхэж байгаа нь энэ юм. > Matter апп-ыг татах: <https://matter.dating/invite/zjWj> > > Unread
https://unread.today/c/techworm-vpn	Techworm	Unread Today	2021-09-14T00:00:00	9 сарын 14, 2021	Бизнесийн үйл ажиллагаандаа VPN нэвтрүүлэх нь + Сайн туршлагууд	<div class="article-body no-wide-image"> <h2>Бид заримдаа кофе шопт эсвэл гадуур үнэгүй интернэт ашиглахдаа чухал файл, баримтуудаа дамжуулсаар байдаг. Энэ үед та мэдээллийн аюулгүй байдалдаа бүрэн итгэлтэй байдаг уу? <div>Олон салбар сүлжээ бүхий бизнесийн байгууллагууд зайнаас шаардлагатай чухал мэдээллийг шуурхай, аюулгүй дамжуулахын тулд VPN (Virtual Private Network) үйлчилгээг хамгийн өргөн ашигладаг. <br></div><div><div><br></div><div>Өдгөө дэлхий даяар 400 сая гаруй бизнесийн байгууллага VPN үйлчилгээ ашиглаж буй нь орчин цагт дата мэдээллийг найдвартай дамжуулах сонгодог шийдэл болохыг харуулна. Тиймээс бид энэ удаа VPN технологийг онцолж, бизнесийн байгууллагууд үйл ажиллагаандаа хэрхэн нэвтрүүлсэн тухай сайн туршлагыг сонирхуулъя. </div></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/950d381f1e01d442fe27312aace9ea6c.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Товч тайлбарлах нь </h3><p></p><p class="MsoNormal">Хоёр болон түүнээс дээш цэгийг шилэн кабелаар холбох "VPN" сүлжээг дэлхий дахинд 1996 оноос албан байгууллагууд хэрэглэх болсон. Түүнээс хойш 20 жилийн дараа хувь хүмүүс өргөнөөр ашиглах болжээ. Өдгөө интернэт хэрэглэгчдийн гурван хүн тутмын <a href="https://www.cloudwards.net/vpn-statistics/" target="_blank">нэг нь</a> VPN ашиглаж буй. </p><p class="MsoNormal">Ихэнх бизнес хэрэглэгч сүлжээний аюулгүй байдал болон хувийн мэдээллээ хамгаалах зорилгоор ашигладаг. Харин хувь хүмүүсийн хувьд найз нөхөд, гэр бүлийнхэнтэйгээ холбогдох, дуу хөгжим, кино зэрэг энтертайнмент үйлчилгээг авах зорилгоор хэрэглэж байна. </p><p class="MsoNormal">VPN хэрэглэгчдийн тоогоор өдгөө Энэтхэг, Индонез улс тэргүүлж буй. Бүсчилж харвал дэлхийд VPN зах зээлийн 35 хувийг <a href="https://www.cloudwards.net/vpn-statistics/" target="_blank">Хойд Америк</a> дангаар эзэлж байна. Харин Хойд Солонгос, Беларусь, Ирак улсад тус сүлжээг хэрэглэхийг хориглодог юм. </p><p class="MsoNormal">Цар тахал, хөл хорионы улмаас зайнаас ажиллах шаардлага ихсэж, албан байгууллагуудын VPN хэрэглээ урьд өмнөхөөсөө нэмэгдсээр байна. "Google" хайлтын системд VPN түлхүүр үгийн хайлт цар тахлын өмнөх үеэс хоёр дахин ихэсжээ. Тухайлбал, VPN хэрэглээ Итали улсад цар тахлын өмнөх үеэс 160, АНУ <a href="https://www.cloudwards.net/vpn-statistics/" target="_blank">124 </a>хувиар өссөн нь уг сүлжээний хэрэглээ, ач холбогдол хэр өргөн болохыг харуулж байна. </p><p class="MsoNormal"><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/34b110ee1b70564faee65bf5fe485ca2.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Бизнестээ VPN нэвтрүүлэх нь</h3><p></p><p>Орон нутагт салбар нэгжтэй, орон даяар үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллагуудын хувьд шаардлагатай мэдээллээ цаг тухайд нь шуурхай дамжуулах нь тун чухал. Алсын зайнаас, онлайн орчинд аюулгүй, найдвартай мэдээллийн урсгал бий болгохын тулд хамгийн түгээмэл ашиглаж буй шийдэл бол VPN сүлжээ юм. </p><p>Манай улсад "<a href="https://support.mobicom.mn/112974-vpn/vpn-%D2%AF%D0%B9%D0%BB%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B3%D1%8D%D1%8D%D0%BD%D0%B8%D0%B9-%D1%82%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B9" target="_blank">Мobinet</a>" компани Монгол орны нийт нутаг дэвсгэрийг бүхэлд нь хамарсан найдвартай сүлжээндээ тулгуурлан, байгууллагын төвийг салбар нэгжүүдтэй нь нууцлал өндөртэй онлайн сүлжээгээр холбож, мэдээллийг цаг алдалгүй хурдан шуурхай дамжуулах <a href="https://support.mobicom.mn/112974-vpn/vpn-%D2%AF%D0%B9%D0%BB%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B3%D1%8D%D1%8D%D0%BD%D0%B8%D0%B9-%D1%82%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B9" target="_blank">үйлчилгээг</a> санал болгож байна. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/03603ef2fc53a813b9ebbde053d09d9c.png"></p><p></p><p><br></p><p>Тухайлбал, Монгол Улсын орон даяар салбартай арилжааны банкууд, сүлжээ дэлгүүрүүд, шатахуун түгээх станцууд тус үйлчилгээг ашиглан салбар хоорондоо мэдээлэл дамжуулж, харилцагчидтайгаа шуурхай үйлчилж байна.<br></p><p>VPN сүлжээнд холбогдсоноор мэдээллийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангаж, 24 цагийн турш зайнаас онлайнаар мэдээллийг цаг алдалгүй дамжуулах, түгээх боломжтой юм. Өндөр хурд, бага зардлаар, баталгаатай, найдвартай сүлжээнд холбогдох тус сүлжээг үйл ажиллагаандаа амжилттай нэвтрүүлсэн аж ахуйн нэгж олон бий.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/0acf68756f17bcb8c6c81eeba72fa3db.png"></p><p></p><p><i><br></i></p><p><i>Монгол орон даяар найдвартай, аюулгүй сүлжээгээр холбох</i><i> VPN үйлчилгээг авахыг хүсвэл "Мобинет" компанид хандаарай. </i></p><p><i>Холбогдох хаяг, утас: <a href="mailto:[email protected]" target="_blank">[email protected]</a>, 2222 <br></i></p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/jaqOMXAPZ2g?rel=0"></iframe> </div> </div>	Бид заримдаа кофе шопт эсвэл гадуур үнэгүй интернэт ашиглахдаа чухал файл, баримтуудаа дамжуулсаар байдаг. Энэ үед та мэдээллийн аюулгүй байдалдаа бүрэн итгэлтэй байдаг уу? Олон салбар сүлжээ бүхий бизнесийн байгууллагууд зайнаас шаардлагатай чухал мэдээллийг шуурхай, аюулгүй дамжуулахын тулд VPN (Virtual Private Network) үйлчилгээг хамгийн өргөн ашигладаг. Өдгөө дэлхий даяар 400 сая гаруй бизнесийн байгууллага VPN үйлчилгээ ашиглаж буй нь орчин цагт дата мэдээллийг найдвартай дамжуулах сонгодог шийдэл болохыг харуулна. Тиймээс бид энэ удаа VPN технологийг онцолж, бизнесийн байгууллагууд үйл ажиллагаандаа хэрхэн нэвтрүүлсэн тухай сайн туршлагыг сонирхуулъя. Товч тайлбарлах нь Хоёр болон түүнээс дээш цэгийг шилэн кабелаар холбох "VPN" сүлжээг дэлхий дахинд 1996 оноос албан байгууллагууд хэрэглэх болсон. Түүнээс хойш 20 жилийн дараа хувь хүмүүс өргөнөөр ашиглах болжээ. Өдгөө интернэт хэрэглэгчдийн гурван хүн тутмын нэг нь VPN ашиглаж буй. Ихэнх бизнес хэрэглэгч сүлжээний аюулгүй байдал болон хувийн мэдээллээ хамгаалах зорилгоор ашигладаг. Харин хувь хүмүүсийн хувьд найз нөхөд, гэр бүлийнхэнтэйгээ холбогдох, дуу хөгжим, кино зэрэг энтертайнмент үйлчилгээг авах зорилгоор хэрэглэж байна. VPN хэрэглэгчдийн тоогоор өдгөө Энэтхэг, Индонез улс тэргүүлж буй. Бүсчилж харвал дэлхийд VPN зах зээлийн 35 хувийг Хойд Америк дангаар эзэлж байна. Харин Хойд Солонгос, Беларусь, Ирак улсад тус сүлжээг хэрэглэхийг хориглодог юм. Цар тахал, хөл хорионы улмаас зайнаас ажиллах шаардлага ихсэж, албан байгууллагуудын VPN хэрэглээ урьд өмнөхөөсөө нэмэгдсээр байна. "Google" хайлтын системд VPN түлхүүр үгийн хайлт цар тахлын өмнөх үеэс хоёр дахин ихэсжээ. Тухайлбал, VPN хэрэглээ Итали улсад цар тахлын өмнөх үеэс 160, АНУ 124 хувиар өссөн нь уг сүлжээний хэрэглээ, ач холбогдол хэр өргөн болохыг харуулж байна. Бизнестээ VPN нэвтрүүлэх нь Орон нутагт салбар нэгжтэй, орон даяар үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллагуудын хувьд шаардлагатай мэдээллээ цаг тухайд нь шуурхай дамжуулах нь тун чухал. Алсын зайнаас, онлайн орчинд аюулгүй, найдвартай мэдээллийн урсгал бий болгохын тулд хамгийн түгээмэл ашиглаж буй шийдэл бол VPN сүлжээ юм. Манай улсад " Мobinet " компани Монгол орны нийт нутаг дэвсгэрийг бүхэлд нь хамарсан найдвартай сүлжээндээ тулгуурлан, байгууллагын төвийг салбар нэгжүүдтэй нь нууцлал өндөртэй онлайн сүлжээгээр холбож, мэдээллийг цаг алдалгүй хурдан шуурхай дамжуулах үйлчилгээг санал болгож байна. Тухайлбал, Монгол Улсын орон даяар салбартай арилжааны банкууд, сүлжээ дэлгүүрүүд, шатахуун түгээх станцууд тус үйлчилгээг ашиглан салбар хоорондоо мэдээлэл дамжуулж, харилцагчидтайгаа шуурхай үйлчилж байна. VPN сүлжээнд холбогдсоноор мэдээллийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангаж, 24 цагийн турш зайнаас онлайнаар мэдээллийг цаг алдалгүй дамжуулах, түгээх боломжтой юм. Өндөр хурд, бага зардлаар, баталгаатай, найдвартай сүлжээнд холбогдох тус сүлжээг үйл ажиллагаандаа амжилттай нэвтрүүлсэн аж ахуйн нэгж олон бий. Монгол орон даяар найдвартай, аюулгүй сүлжээгээр холбох VPN үйлчилгээг авахыг хүсвэл "Мобинет" компанид хандаарай. Холбогдох хаяг, утас: [email protected] , 2222	Бид заримдаа кофе шопт эсвэл гадуур үнэгүй интернэт ашиглахдаа чухал файл, баримтуудаа дамжуулсаар байдаг. Энэ үед та мэдээллийн аюулгүй байдалдаа бүрэн итгэлтэй байдаг уу? Олон салбар сүлжээ бүхий бизнесийн байгууллагууд зайнаас шаардлагатай чухал мэдээллийг шуурхай, аюулгүй дамжуулахын тулд VPN (Virtual Private Network) үйлчилгээг хамгийн өргөн ашигладаг. Өдгөө дэлхий даяар 400 сая гаруй бизнесийн байгууллага VPN үйлчилгээ ашиглаж буй нь орчин цагт дата мэдээллийг найдвартай дамжуулах сонгодог шийдэл болохыг харуулна. Тиймээс бид энэ удаа VPN технологийг онцолж, бизнесийн байгууллагууд үйл ажиллагаандаа хэрхэн нэвтрүүлсэн тухай сайн туршлагыг сонирхуулъя. ### Товч тайлбарлах нь Хоёр болон түүнээс дээш цэгийг шилэн кабелаар холбох "VPN" сүлжээг дэлхий дахинд 1996 оноос албан байгууллагууд хэрэглэх болсон. Түүнээс хойш 20 жилийн дараа хувь хүмүүс өргөнөөр ашиглах болжээ. Өдгөө интернэт хэрэглэгчдийн гурван хүн тутмын нэг нь VPN ашиглаж буй. Ихэнх бизнес хэрэглэгч сүлжээний аюулгүй байдал болон хувийн мэдээллээ хамгаалах зорилгоор ашигладаг. Харин хувь хүмүүсийн хувьд найз нөхөд, гэр бүлийнхэнтэйгээ холбогдох, дуу хөгжим, кино зэрэг энтертайнмент үйлчилгээг авах зорилгоор хэрэглэж байна. VPN хэрэглэгчдийн тоогоор өдгөө Энэтхэг, Индонез улс тэргүүлж буй. Бүсчилж харвал дэлхийд VPN зах зээлийн 35 хувийг Хойд Америк дангаар эзэлж байна. Харин Хойд Солонгос, Беларусь, Ирак улсад тус сүлжээг хэрэглэхийг хориглодог юм. Цар тахал, хөл хорионы улмаас зайнаас ажиллах шаардлага ихсэж, албан байгууллагуудын VPN хэрэглээ урьд өмнөхөөсөө нэмэгдсээр байна. "Google" хайлтын системд VPN түлхүүр үгийн хайлт цар тахлын өмнөх үеэс хоёр дахин ихэсжээ. Тухайлбал, VPN хэрэглээ Итали улсад цар тахлын өмнөх үеэс 160, АНУ 124 хувиар өссөн нь уг сүлжээний хэрэглээ, ач холбогдол хэр өргөн болохыг харуулж байна. ### Бизнестээ VPN нэвтрүүлэх нь Орон нутагт салбар нэгжтэй, орон даяар үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллагуудын хувьд шаардлагатай мэдээллээ цаг тухайд нь шуурхай дамжуулах нь тун чухал. Алсын зайнаас, онлайн орчинд аюулгүй, найдвартай мэдээллийн урсгал бий болгохын тулд хамгийн түгээмэл ашиглаж буй шийдэл бол VPN сүлжээ юм. Манай улсад "Мobinet" компани Монгол орны нийт нутаг дэвсгэрийг бүхэлд нь хамарсан найдвартай сүлжээндээ тулгуурлан, байгууллагын төвийг салбар нэгжүүдтэй нь нууцлал өндөртэй онлайн сүлжээгээр холбож, мэдээллийг цаг алдалгүй хурдан шуурхай дамжуулах үйлчилгээг санал болгож байна. Тухайлбал, Монгол Улсын орон даяар салбартай арилжааны банкууд, сүлжээ дэлгүүрүүд, шатахуун түгээх станцууд тус үйлчилгээг ашиглан салбар хоорондоо мэдээлэл дамжуулж, харилцагчидтайгаа шуурхай үйлчилж байна. VPN сүлжээнд холбогдсоноор мэдээллийн аюулгүй байдлыг бүрэн хангаж, 24 цагийн турш зайнаас онлайнаар мэдээллийг цаг алдалгүй дамжуулах, түгээх боломжтой юм. Өндөр хурд, бага зардлаар, баталгаатай, найдвартай сүлжээнд холбогдох тус сүлжээг үйл ажиллагаандаа амжилттай нэвтрүүлсэн аж ахуйн нэгж олон бий. Монгол орон даяар найдвартай, аюулгүй сүлжээгээр холбох VPN үйлчилгээг авахыг хүсвэл "Мобинет" компанид хандаарай. Холбогдох хаяг, утас: [email protected], 2222
https://unread.today/c/book-thecourage-tobe-disliked	Номын тухай	Undral Amarsaikhan	2020-05-02T00:00:00	5 сарын 2, 2020	"Ад үзэгдэх зориг" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Нэгэнтээ "мянган жилийн настай" хэмээн дуулагдсан хуучин хотын захад "Хорвоо ертөнц туйлын энгийн, хүн өнөөдрөөс ч аз жаргалтай болж чадна" хэмээн номлох философич амьдран суудаг байжээ. Нэгэн өдөр түүнийг үл зөвшөөрөх залуу тэрхүү номлолынх нь үнэн мөнийг магадлан шалгахаар философичид бараалхан ирэв. Элдэв зовлонтой залуугийн нүдэнд хорвоо ертөнц гэдэг учир замбараагүй зөрчил будилаанаас өөр юу ч биш мэт харагдаж, аз жаргал гээч нь даанч хол санагддаг байлаа. <div><br></div><div>Эдгээр үгс бол өнөөдөр бидний онцолж буй "Ад үзэгдэх зориг" номын эхлэл. Алдарт сэтгэл судлаач Алфред Адлерын үзэл санааг энгийн үгээр, харилцан яриа хэлбэрээр хүүрнэн өгүүлэх энэ номыг Монгол хэл дээр "Гаруна Паблишинг" эрхлэн гаргажээ. </div><div><br></div><div>Мэри Кондог март. Энэ бол наран мандах орны шинэ хит, шинэ тренд, шинэ чиг. </div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/e13cfc7f892eafc4bb2e187bc91ec02b.jpeg"></p><p></p><p>"Ад үзэгдэх зориг" бол энгийн нэг ном биш. Ихэнх хүний бодож байгаа шиг урам зоригийн уншлага ч биш. Гарчгаас нь хөөж таасан шиг хувь хүний хөгжлийн ном бас биш. Хэн нэгний намтар, эсвэл ангайлгам амжилтын түүх ч биш. Эсээ, тэмдэглэл, эргэцүүллийн аль нь ч биш. Ерөөс унших бүрд шинэ өнцөг, гүн өнгө мэдрүүлэм энэ номыг аль нэг ангилалд багтааж, хайрцаглах нь өөрөө учир дутагдалтай мэт. </p><p>Хамгийн эхэнд онцолсончлон энэ бол хариулт эрсэн түмэн асуулттай тулгарсан залуу хүүгийн үнэний төлөөх эрэл хайгуулын үр дүн. Тэр багаасаа л эцэг эхийнхээ шахалтан дунд хүмүүжиж, тэднээсээ зөрүүдлэн "нэгэн хэвийн" уйтгартай ажлаар амьдралаа зогоож яваа нэгэн. Яагаад ч юм өөрийгөө бусдаас тусгаарлаж, бүтэлгүй азгүй амьтан гэсэн шошго өөртөө наасан залуу. Амьдралаас таашаал авахгүй ч байгаа юм шиг, хийж байгаа болгондоо сэтгэл дундуур ч байдаг юм шиг, үргэлж өрөөлөөс шалтаг эрж, болохгүй байгаа зүйлс болгонд хувь заяагаа буруутгана. Тэр ерөөс цаг хугацааны эргүүлгэнд гацчихсан, энэ дэлхийн хамгийн азгүй хүн гэж өөрийгөө боддог гэмээр. Танил ч санагдах шиг.</p><p>Түүнтэй таван шөнийг амьдралын утга учрын тухай ярилцан өнгөрүүлэх философич бол харин түүний эсрэг тусгал. Нэгэн удаа "Өнөөдрийн миний яриаг сонссон хүн одоо энэ мөчөөс эхлэн аз жаргалтай болж чадна" гэх лекцэнд суусан цагаас түүний амьдрал орвонгоороо өөрчлөгджээ. Үнэхээр л түүний хувьд амьдрал гэдэг туулж гарахад амархан, хорвоо ертөнц гэж ойлгож ядамгүй туйлын энгийн эд аж. Тэр бол аз жаргалтай, хийж байгаа ажил нь утга учиртай, бүх зүйлс нь дүүрэн хүн. </p><p>Зохиолчид өөрсдөө залуу болон эрдэмтний дүрээр бидэнтэй уулзаж байна уу гэсэн сэтгэгдэл эхнээсээ л төрөх учир ном тун амьд болжээ. Өрнөдийн философиор дагнасан Кишими Ичиро "аз жаргалын онол"-ын судалгааныхаа үеэр Адлертай "таарсан" нь түүний карьерын эргэлтийн цэг болж, өдгөө энэ чиглэлийн хамгийн нэр хүндтэй, алдартай эрдэмтдийн нэг болжээ. Харин хэд хэдэн бестселлер баримтат зохиолыг бүтээгч Кога Фүмитакэ бараг арав гаруй жилийн турш Адлераар амьсгалж, өөрт нь үзүүлсэн нөлөөллийг бусдад ч мэдрүүлэхийг хүссэндээ энэ номыг бичихээр шийдсэн гэнэ. Дээрээс нь тэд эртний Грекийн философийн сонгодог бичиглэл болох харилцан яриаг ашигласан нь уншлагыг тун хялбар болгожээ. Яг л Сократын сургаал, айлдваруудыг шавь Платон нь бичиж үлдээсэн мэт. Харин энэ удаад Кишими багшийн Платон нь Кога сан болжээ. </p><p>Тэдний ярианы гол сэдэв бол Австрийн алдарт сэтгэл судлаач Алфред Адлерийн сургаалууд. Фрейд, Юнг нартай зэрэгцэж, салбарынхаа "хамгийн том гурван өндөрлөг" хэмээн үнэлэгддэг гэгддэг түүний үзэл санаа ялангуяа барууны ертөнцөд ихэд алдартай. "Хэрхэн аз жаргалтай болох вэ?" гэдэг хүн төрөлхтний мөнхийн асуултад тун энгийн хэрнээ маш тодорхой хариултуудыг өгдөг.</p> <div class="uk-margin-large-bottom uk-margin-large-top"><blockquote class="twitter-tweet" align="center"><p>“Амьдралдаа үзсэн туулсан ямар ч туршлага нь тэр байгаагаараа амжилтын ч зовлонгийн ч шалтгаан болохгүй. Бид өөрсди… https://t.co/8sJqicrdfl</p><a href="https://twitter.com/garunabooks/status/1253306632747933697" data-datetime="Thu Apr 23 12:56:01 +0000 2020">Thu Apr 23 12:56:01 +0000 2020</a></blockquote></div><script src="//platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script><p></p><p>Тэгвэл хэрхэн аз жаргалтай амьдарна гэж? Адлер "энэ би"-г тэр байгаагаар нь хүлээн авч, өнгөрсөнд ч бус ирээдүйд ч биш өнөөдрөөрөө амьдрахыг санал болгож байна. Ялангуяа Фрейдийн онолд хүчтэй байр суурь эзэлдэг сэтгэл зүйн шархыг тэр эрс үгүйсгэдэг. Тэр аливаа асуудлын шалтгааныг "өнгөрснөөс" хайх бус "одоогийн" зорилгоос эрдэг. Бид өөрсдийн туршлагаас үүссэн шок буюу сэтгэл зүйн шархны нөлөөнд шаналдаг юм биш, харин тэрхүү өнгөрсөн туршлагуудынхаа дотроос зорилгодоо нийцсэн шалтгийг л эрж хайдаг хэмээсэн нь гашуун сонсогдовч үгүйсгэж боломжгүй мэт. Тиймдээ ч аз жаргалгүй байгаа чинь зөвхөн чиний өөрийн л сонголт хэмээн тунхаглажээ.</p><p>Одоо аз жаргалгүй байгаа нь та өөрөө л тийм байхыг сонгосон учраас юм, түүнээс биш азгүй, одгүй төрчихсөндөө огт биш гэх үгс эхэндээ эгдүү төрүүлэм байж мэднэ. Хүн ямагт "өөрчлөгдөхгүйг" хичээдэг тухай Адлерын сургаал үнэхээр ч олон хүний дургүйг хүргэж, тэр хэрээрээ эсэргүүцэлтэй нүүр тулж байсан гэнэ. Бусдад гомддог, ажлаасаа уйддаг, амьдралаас залхсан мэдрэмжүүд бүхэн зөвхөн өөрийн "сонгосон хэв маяг" бөгөөд хүн өөрчлөгдөхийг хүсвэл амьдралын лайфстайлаа өөрчлөх хэрэгтэйг тэр зөвлөжээ. Нэг ёсондоо хүн янз бүрийн гомдол шүүмжлэлтэй ч гэлээ "одоогийн өөрөөрөө байх нь л" илүү амар бөгөөд сэтгэл тайван байдаг гэдэг нь тав тухтай бүсдээ шигдэж орох тухай яриатай төстэй санагдана. Ерөөс Адлерын сэтгэл судлал бол хүсэл зоригийн сэтгэл судлал ажээ. Аз жаргалгүй байгаа нь өнгөрсөн болоод орчны буруу огтоос биш. Зүгээр л "аз жаргалд хүрэх зориг" л дутагдсан хэрэг байж.</p><p>Бүхий л зовлонгийн үндэс нь хүн хоорондын харилцаа л байдаг тухай яриа нь ч олныг бодогдуулам. Өөрийн сул талыг эрж хайж, өөртөө урам хугарч, баахан эморох үе хүн бүрд тохиодог. Гэвч тэр нь ердөө л бусадтай харилцаж, өөрийгөө "шархлуулахгүй" гэсэндээ зугтаж буй оролдлого гэж тайлбарласан нь сонирхолтой. Алдаагаа хүлээн зөвшөөрч, сул талаа мэдрэх нь огтоос ялагдал биш. Бусдыг найзаа гэж үзэн тулгаран ирэх "амьдралын даалгавар"-тай нүүр тулах нь сэтгэл хангалуун амьдралыг цогцлоох эхний алхам аж. Асуудлыг хойш тавилгүй, бөөгнөрүүлж овоололгүй дор бүр нь шийдэж, эерэг сэтгэл зүйг эхэнд тавих нь чухал хэмээжээ.</p><p>Амьдрал бол шулуун татсан зураас биш, оргил өөд мацаж яваа аялал ч биш гэсэн нь мөн сэтгэл соронздом. Ийм үед зорилго руу тэмүүлэх мөчүүд огт үнэ цэнгүй болж, оргилд хүрээд бүхнийг шинээр эхлэх гажуудалтай нүүр тулдаг гэнэ. Заримдаа бүр барааг нь ч харалгүй гацаж орхидог тэр аялал хүн бүрийг "дутуу" мэдрэмжтэй үлдээчих магадлалтай байдаг. Үнэхээр ч амжилтаар хэт цангаж, түүндээ дэндүү шунаж, бүгдийг умартан урагш зүтгэхдээ бид олон зүйлийг анзааралгүй өнгөрөөчихсөн байх нь бий. Хэтэрхий их зүйлсийг золиосолж, дэндүү их цагийг үрснээ заримдаа ойлгохгүй өнгөрөх нь ч байна. Түр зуурын амьдралдаа гацчихвал тэр амьдралын үнэ цэн, утга учрыг юугаар тодорхойлох вэ?</p><p>Тэгвэл Адлер амьдрал бол цэгүүдийн цуваа, тухайн агшинд тасралтгүй урсах агшнууд гэж тодорхойлжээ. Дээр нэгэнтээ дурдсанчлан "энэ би"-г тэр байгаагаар нь хүлээн зөвшөөрч, яг одоодоо төвлөрөн хамгийн сайнаараа хичээх нь л дүүрэн амьдарсан хэрэг болно. "Хангалттай бүж, тойрон эргэлд" гэж тэр хэлж байна. Ирээдүйд чи хэн болох нь, юунд хүрэх нь хамаагүй. Дараа нь юу бүтээх байсан, хожим юу үүсгэхийг бид мэдэхгүй. Гэхдээ тэр болгон чинь чиний өнөөдөр, яг одоо хийсэн үйлдэл бүрээр л тодорхойлогдоно. Тиймээс хойш тавилгүй яг одоо л эхэл, яг одоо л хичээ. </p><p>Зорилго мэт зүйлс байхгүй байж болно оо, тэр хамаагүй. Сүржигнэх шаардлагагүй, зүгээр л яг одоо, "энэ байгаагаараа" нухацтай амьдар. Өнгөрсөн, ирээдүй рүүгээ бүдэгхэн гэрэл тусгачихаад түүн лүүгээ шагайж өөрийгөө зовоох биш, яг одоо энд байгаадаа хурц гэрэл чиглүүлэн түүндээ хөөрөн баясаж бүжих мэт амьдар.</p><p>Ингэж байж л утга учиргүй амьдралд "утга учир" оноож чадах нь. Амьдралын утга учир гэж ерөнхийдөө байхгүй, гэхдээ та өөрөө л өөрийнхөө амьдралд утга учир, зорилго, үнэ цэн үүсгэдэг байх нь. Утга учир гэж зүйлийг ер нь хэн ч томьёолоогүй шүү дээ. </p> <blockquote><p>"Би өөрчлөгдвөл ертөнц бүхэлдээ л өөрчлөгдөнө. Ертөнц гэдэг хэн нэгэн өөрчлөөд өгдөг эд биш, зөвхөн надаар л дамжин өөрчлөгддөг. </p> <cite><p>Номын хэсгээс</p> </cite></blockquote><p></p><p>Шинэхэн аавын хувьд хүүхэд хүмүүжүүлэхтэй холбоотой хэсгүүдэд нь ихээхэн анхаарал тавьж уншсан юм. Магтаж биш, загнаж биш талархан харьцаж, асуудал бол зөвхөн хүүхдийн л шийдэж чадах зүйл мөн гэдгийг ухааруулах нь тун онцгой санагдав. Эцсийн эцэст бид бусдын бодол санаа, үйлдлийг удирдаж чадахгүйгээ мэдсэн хэрнээ бусдын асуудалд санаа зовсоор өөрийгөө ч үймрүүлж орхидог мэт.</p><p>Тэгээд аз жаргалд яаж хүрэх вэ гэж үү? Их энгийн. Эхлээд өөрийгөө хүлээн зөвшөөр. Муу дүн авсан хүүхдээ ердөө л азгүй байлаа, уул нь 100 ч авах байсан гэж хий хөөрүүлэхийн оронд өнөөдөр ийм л байлаа, дараа нь хичээх ёстой юм байна гэж мэдрүүлэх тухай жишээг зохиолч татжээ. "Өөрийн чадах зүйл", "өөрийн чадахгүй зүйл"-ээ ангилж, түүнийгээ хүлээн зөвшөөрөх нь амар амгалан амьдралын эхлэл. Дараагийн алхам "бусдад итгэх". Бусдад итгэнэ гэдэг тэднийг найзаа гэж харж буй хэрэг. Найз гэж харж байж л итгэж чадна. Итгэж байж л бүлгийн мэдрэмжийг өөртөө нааж, эргэн тойрондоо өөрийн орон зайгаа нээж чадах гэнэ. Нэг ёсондоо "би энд байгаад байж болох юм байна" гэсэн сэдэл төрнө. Энэ бүхэн гэр бүл, найз нөхөд, ажил мэргэжил бүгдэд ч шууд наалдаж болохуйц санагдав. Ертөнцийн төв нь бид биш гэдгээ энэ хүртэл явахдаа ойлгочихоогүй гэж үү?<br></p><p>Сүүлийнх нь, "хувь нэмрээ оруулах". Найзууддаа нөлөөлөх, эргэн тойрондоо хувь нэмрээ оруулах, сайн сайхныг бүтээх бүгд энд хамаарна. Би хэн нэгэнд тус нэмэр болж чадаж байна гэдэг мэдрэмж өөрөө тухайн хүнд үнэ цэнийг мэдрүүлдэг. Тэр үнэ цэн өөрөө "би хэн нэгэнд хэрэгтэй" гэсэн сэтгэгдлийг төрүүлж, өөртөө дуртай байх үндэс болдог аж. Хүний хувьд хамгийн том зовлон бол өөртөө дуртай байж чадахгүй бай явдал гэж Адлер хэлжээ. "Ад үзэгдээд" ч хамаагүй өөрийгөө хүлээн зөвшөөрч, бусдыг найзаа гэж үзэн, эргэн тойрондоо үзэгдэхгүй байсан ч хувь нэмрээ оруулах нь л аз жаргалыг танд бэлэглэх болно. </p><p> Энэ бүтээл үгс бүр нь утга учир дагуулсан, санаа бүрд нь сатаарч төвлөрч суумаар, агуулга бүрийг нь ухаж гүнзгийрүүлэх сэдэл төрүүлэм сонгодог бүтээл болжээ. Түгээмэл таардаг философийн хүнд үгс, төвөгтэй ойлголтууд бүхий сурах бичиг аятай бичигдсэн зохиолуудаас ялгаатай нь энэ ном яг л дотно найзтайгаа халуун кофе оочлонгоо "нухацтай" яриа өрнүүлж байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Тиймдээ ч зөвхөн Ази даяар 3.5 сая хувь борлуулагдсан бестселлер болсонд нь гайхах зүйл үгүй мэт. </p> <div class="uk-margin-large-bottom uk-margin-large-top"><blockquote class="twitter-tweet" align="center"><p>Хэн нэгэнд магтуулж, хэн нэгэнд үнэлэгдсэн гэвэл, тэр нь та түүний таалалд нийцүүлжээ гэсэн үг. Ямагт бусдын таалал… https://t.co/lQa97a9HS6</p><a href="https://twitter.com/TomyoBodyo/status/1253551482697158656" data-datetime="Fri Apr 24 05:08:57 +0000 2020">Fri Apr 24 05:08:57 +0000 2020</a></blockquote></div><script src="//platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script><p></p><p>"Ад үзэгдэх зориг" бол энгийн нэг ном биш. Ихэнх хүний бодож байгаа шиг урам зоригийн уншлага ч биш. Гарчгаас нь хөөж таасан шиг хувь хүний хөгжлийн ном бас биш. Хэн нэгний намтар, эсвэл ангайлгам амжилтын түүх ч биш. Эсээ, тэмдэглэл, эргэцүүллийн аль нь ч биш. Дуустал нь, амталж шимж л уншихгүй бол танд ч шууд тодорхойлоход хэцүү байх вий.</p><p>Номыг орчуулсан блоггер "Томё Бодё"-гийн фэний хувьд өндөр хүлээлт дүүрэн номыг эхлүүлж, дахин дахин эргүүлж, нухацтай нь аргагүй төвлөрсөөр тав дахь шөнийг баржээ. Бүгдийг нь уншиж дуусаад л юу гэж тодорхойлох учраа олсон мэт сэтгэгдэл төрөв. "Ад үзэгдэх зориг" бол аз жаргалтай амьдралын эрэлд гарсан залуу хүн бүрд нэгийг тунгаах боломж олгосон гарын авлага, тэднийг мөнхийн зовлонгоос нь гэтэлгэх сэтгэлийн дуудлага байсан ажээ. Үнэхээр л зохиолчийн төгсгөлд нь онцолсончлон эргэлзээ өвөрлөсөн залуу хүн бүрд тулгарах амьдралын элдэв саад бэрхшээлийг даван туулах итгэл бэлэглэх түшиг тулгуур нь ч гэж хэлж болохоор. Идэр залуу нь харин бөөн эргэлзээн дунд төөрч будилж гүйцсэн би, та, бид бүгдээрээ л байж дээ.</p> </div>	Нэгэнтээ "мянган жилийн настай" хэмээн дуулагдсан хуучин хотын захад "Хорвоо ертөнц туйлын энгийн, хүн өнөөдрөөс ч аз жаргалтай болж чадна" хэмээн номлох философич амьдран суудаг байжээ. Нэгэн өдөр түүнийг үл зөвшөөрөх залуу тэрхүү номлолынх нь үнэн мөнийг магадлан шалгахаар философичид бараалхан ирэв. Элдэв зовлонтой залуугийн нүдэнд хорвоо ертөнц гэдэг учир замбараагүй зөрчил будилаанаас өөр юу ч биш мэт харагдаж, аз жаргал гээч нь даанч хол санагддаг байлаа. Эдгээр үгс бол өнөөдөр бидний онцолж буй "Ад үзэгдэх зориг" номын эхлэл. Алдарт сэтгэл судлаач Алфред Адлерын үзэл санааг энгийн үгээр, харилцан яриа хэлбэрээр хүүрнэн өгүүлэх энэ номыг Монгол хэл дээр "Гаруна Паблишинг" эрхлэн гаргажээ. Мэри Кондог март. Энэ бол наран мандах орны шинэ хит, шинэ тренд, шинэ чиг. "Ад үзэгдэх зориг" бол энгийн нэг ном биш. Ихэнх хүний бодож байгаа шиг урам зоригийн уншлага ч биш. Гарчгаас нь хөөж таасан шиг хувь хүний хөгжлийн ном бас биш. Хэн нэгний намтар, эсвэл ангайлгам амжилтын түүх ч биш. Эсээ, тэмдэглэл, эргэцүүллийн аль нь ч биш. Ерөөс унших бүрд шинэ өнцөг, гүн өнгө мэдрүүлэм энэ номыг аль нэг ангилалд багтааж, хайрцаглах нь өөрөө учир дутагдалтай мэт. Хамгийн эхэнд онцолсончлон энэ бол хариулт эрсэн түмэн асуулттай тулгарсан залуу хүүгийн үнэний төлөөх эрэл хайгуулын үр дүн. Тэр багаасаа л эцэг эхийнхээ шахалтан дунд хүмүүжиж, тэднээсээ зөрүүдлэн "нэгэн хэвийн" уйтгартай ажлаар амьдралаа зогоож яваа нэгэн. Яагаад ч юм өөрийгөө бусдаас тусгаарлаж, бүтэлгүй азгүй амьтан гэсэн шошго өөртөө наасан залуу. Амьдралаас таашаал авахгүй ч байгаа юм шиг, хийж байгаа болгондоо сэтгэл дундуур ч байдаг юм шиг, үргэлж өрөөлөөс шалтаг эрж, болохгүй байгаа зүйлс болгонд хувь заяагаа буруутгана. Тэр ерөөс цаг хугацааны эргүүлгэнд гацчихсан, энэ дэлхийн хамгийн азгүй хүн гэж өөрийгөө боддог гэмээр. Танил ч санагдах шиг. Түүнтэй таван шөнийг амьдралын утга учрын тухай ярилцан өнгөрүүлэх философич бол харин түүний эсрэг тусгал. Нэгэн удаа "Өнөөдрийн миний яриаг сонссон хүн одоо энэ мөчөөс эхлэн аз жаргалтай болж чадна" гэх лекцэнд суусан цагаас түүний амьдрал орвонгоороо өөрчлөгджээ. Үнэхээр л түүний хувьд амьдрал гэдэг туулж гарахад амархан, хорвоо ертөнц гэж ойлгож ядамгүй туйлын энгийн эд аж. Тэр бол аз жаргалтай, хийж байгаа ажил нь утга учиртай, бүх зүйлс нь дүүрэн хүн. Зохиолчид өөрсдөө залуу болон эрдэмтний дүрээр бидэнтэй уулзаж байна уу гэсэн сэтгэгдэл эхнээсээ л төрөх учир ном тун амьд болжээ. Өрнөдийн философиор дагнасан Кишими Ичиро "аз жаргалын онол"-ын судалгааныхаа үеэр Адлертай "таарсан" нь түүний карьерын эргэлтийн цэг болж, өдгөө энэ чиглэлийн хамгийн нэр хүндтэй, алдартай эрдэмтдийн нэг болжээ. Харин хэд хэдэн бестселлер баримтат зохиолыг бүтээгч Кога Фүмитакэ бараг арав гаруй жилийн турш Адлераар амьсгалж, өөрт нь үзүүлсэн нөлөөллийг бусдад ч мэдрүүлэхийг хүссэндээ энэ номыг бичихээр шийдсэн гэнэ. Дээрээс нь тэд эртний Грекийн философийн сонгодог бичиглэл болох харилцан яриаг ашигласан нь уншлагыг тун хялбар болгожээ. Яг л Сократын сургаал, айлдваруудыг шавь Платон нь бичиж үлдээсэн мэт. Харин энэ удаад Кишими багшийн Платон нь Кога сан болжээ. Тэдний ярианы гол сэдэв бол Австрийн алдарт сэтгэл судлаач Алфред Адлерийн сургаалууд. Фрейд, Юнг нартай зэрэгцэж, салбарынхаа "хамгийн том гурван өндөрлөг" хэмээн үнэлэгддэг гэгддэг түүний үзэл санаа ялангуяа барууны ертөнцөд ихэд алдартай. "Хэрхэн аз жаргалтай болох вэ?" гэдэг хүн төрөлхтний мөнхийн асуултад тун энгийн хэрнээ маш тодорхой хариултуудыг өгдөг. “Амьдралдаа үзсэн туулсан ямар ч туршлага нь тэр байгаагаараа амжилтын ч зовлонгийн ч шалтгаан болохгүй. Бид өөрсди… https://t.co/8sJqicrdfl Thu Apr 23 12:56:01 +0000 2020 Тэгвэл хэрхэн аз жаргалтай амьдарна гэж? Адлер "энэ би"-г тэр байгаагаар нь хүлээн авч, өнгөрсөнд ч бус ирээдүйд ч биш өнөөдрөөрөө амьдрахыг санал болгож байна. Ялангуяа Фрейдийн онолд хүчтэй байр суурь эзэлдэг сэтгэл зүйн шархыг тэр эрс үгүйсгэдэг. Тэр аливаа асуудлын шалтгааныг "өнгөрснөөс" хайх бус "одоогийн" зорилгоос эрдэг. Бид өөрсдийн туршлагаас үүссэн шок буюу сэтгэл зүйн шархны нөлөөнд шаналдаг юм биш, харин тэрхүү өнгөрсөн туршлагуудынхаа дотроос зорилгодоо нийцсэн шалтгийг л эрж хайдаг хэмээсэн нь гашуун сонсогдовч үгүйсгэж боломжгүй мэт. Тиймдээ ч аз жаргалгүй байгаа чинь зөвхөн чиний өөрийн л сонголт хэмээн тунхаглажээ. Одоо аз жаргалгүй байгаа нь та өөрөө л тийм байхыг сонгосон учраас юм, түүнээс биш азгүй, одгүй төрчихсөндөө огт биш гэх үгс эхэндээ эгдүү төрүүлэм байж мэднэ. Хүн ямагт "өөрчлөгдөхгүйг" хичээдэг тухай Адлерын сургаал үнэхээр ч олон хүний дургүйг хүргэж, тэр хэрээрээ эсэргүүцэлтэй нүүр тулж байсан гэнэ. Бусдад гомддог, ажлаасаа уйддаг, амьдралаас залхсан мэдрэмжүүд бүхэн зөвхөн өөрийн "сонгосон хэв маяг" бөгөөд хүн өөрчлөгдөхийг хүсвэл амьдралын лайфстайлаа өөрчлөх хэрэгтэйг тэр зөвлөжээ. Нэг ёсондоо хүн янз бүрийн гомдол шүүмжлэлтэй ч гэлээ "одоогийн өөрөөрөө байх нь л" илүү амар бөгөөд сэтгэл тайван байдаг гэдэг нь тав тухтай бүсдээ шигдэж орох тухай яриатай төстэй санагдана. Ерөөс Адлерын сэтгэл судлал бол хүсэл зоригийн сэтгэл судлал ажээ. Аз жаргалгүй байгаа нь өнгөрсөн болоод орчны буруу огтоос биш. Зүгээр л "аз жаргалд хүрэх зориг" л дутагдсан хэрэг байж. Бүхий л зовлонгийн үндэс нь хүн хоорондын харилцаа л байдаг тухай яриа нь ч олныг бодогдуулам. Өөрийн сул талыг эрж хайж, өөртөө урам хугарч, баахан эморох үе хүн бүрд тохиодог. Гэвч тэр нь ердөө л бусадтай харилцаж, өөрийгөө "шархлуулахгүй" гэсэндээ зугтаж буй оролдлого гэж тайлбарласан нь сонирхолтой. Алдаагаа хүлээн зөвшөөрч, сул талаа мэдрэх нь огтоос ялагдал биш. Бусдыг найзаа гэж үзэн тулгаран ирэх "амьдралын даалгавар"-тай нүүр тулах нь сэтгэл хангалуун амьдралыг цогцлоох эхний алхам аж. Асуудлыг хойш тавилгүй, бөөгнөрүүлж овоололгүй дор бүр нь шийдэж, эерэг сэтгэл зүйг эхэнд тавих нь чухал хэмээжээ. Амьдрал бол шулуун татсан зураас биш, оргил өөд мацаж яваа аялал ч биш гэсэн нь мөн сэтгэл соронздом. Ийм үед зорилго руу тэмүүлэх мөчүүд огт үнэ цэнгүй болж, оргилд хүрээд бүхнийг шинээр эхлэх гажуудалтай нүүр тулдаг гэнэ. Заримдаа бүр барааг нь ч харалгүй гацаж орхидог тэр аялал хүн бүрийг "дутуу" мэдрэмжтэй үлдээчих магадлалтай байдаг. Үнэхээр ч амжилтаар хэт цангаж, түүндээ дэндүү шунаж, бүгдийг умартан урагш зүтгэхдээ бид олон зүйлийг анзааралгүй өнгөрөөчихсөн байх нь бий. Хэтэрхий их зүйлсийг золиосолж, дэндүү их цагийг үрснээ заримдаа ойлгохгүй өнгөрөх нь ч байна. Түр зуурын амьдралдаа гацчихвал тэр амьдралын үнэ цэн, утга учрыг юугаар тодорхойлох вэ? Тэгвэл Адлер амьдрал бол цэгүүдийн цуваа, тухайн агшинд тасралтгүй урсах агшнууд гэж тодорхойлжээ. Дээр нэгэнтээ дурдсанчлан "энэ би"-г тэр байгаагаар нь хүлээн зөвшөөрч, яг одоодоо төвлөрөн хамгийн сайнаараа хичээх нь л дүүрэн амьдарсан хэрэг болно. "Хангалттай бүж, тойрон эргэлд" гэж тэр хэлж байна. Ирээдүйд чи хэн болох нь, юунд хүрэх нь хамаагүй. Дараа нь юу бүтээх байсан, хожим юу үүсгэхийг бид мэдэхгүй. Гэхдээ тэр болгон чинь чиний өнөөдөр, яг одоо хийсэн үйлдэл бүрээр л тодорхойлогдоно. Тиймээс хойш тавилгүй яг одоо л эхэл, яг одоо л хичээ. Зорилго мэт зүйлс байхгүй байж болно оо, тэр хамаагүй. Сүржигнэх шаардлагагүй, зүгээр л яг одоо, "энэ байгаагаараа" нухацтай амьдар. Өнгөрсөн, ирээдүй рүүгээ бүдэгхэн гэрэл тусгачихаад түүн лүүгээ шагайж өөрийгөө зовоох биш, яг одоо энд байгаадаа хурц гэрэл чиглүүлэн түүндээ хөөрөн баясаж бүжих мэт амьдар. Ингэж байж л утга учиргүй амьдралд "утга учир" оноож чадах нь. Амьдралын утга учир гэж ерөнхийдөө байхгүй, гэхдээ та өөрөө л өөрийнхөө амьдралд утга учир, зорилго, үнэ цэн үүсгэдэг байх нь. Утга учир гэж зүйлийг ер нь хэн ч томьёолоогүй шүү дээ. "Би өөрчлөгдвөл ертөнц бүхэлдээ л өөрчлөгдөнө. Ертөнц гэдэг хэн нэгэн өөрчлөөд өгдөг эд биш, зөвхөн надаар л дамжин өөрчлөгддөг. Номын хэсгээс Шинэхэн аавын хувьд хүүхэд хүмүүжүүлэхтэй холбоотой хэсгүүдэд нь ихээхэн анхаарал тавьж уншсан юм. Магтаж биш, загнаж биш талархан харьцаж, асуудал бол зөвхөн хүүхдийн л шийдэж чадах зүйл мөн гэдгийг ухааруулах нь тун онцгой санагдав. Эцсийн эцэст бид бусдын бодол санаа, үйлдлийг удирдаж чадахгүйгээ мэдсэн хэрнээ бусдын асуудалд санаа зовсоор өөрийгөө ч үймрүүлж орхидог мэт. Тэгээд аз жаргалд яаж хүрэх вэ гэж үү? Их энгийн. Эхлээд өөрийгөө хүлээн зөвшөөр. Муу дүн авсан хүүхдээ ердөө л азгүй байлаа, уул нь 100 ч авах байсан гэж хий хөөрүүлэхийн оронд өнөөдөр ийм л байлаа, дараа нь хичээх ёстой юм байна гэж мэдрүүлэх тухай жишээг зохиолч татжээ. "Өөрийн чадах зүйл", "өөрийн чадахгүй зүйл"-ээ ангилж, түүнийгээ хүлээн зөвшөөрөх нь амар амгалан амьдралын эхлэл. Дараагийн алхам "бусдад итгэх". Бусдад итгэнэ гэдэг тэднийг найзаа гэж харж буй хэрэг. Найз гэж харж байж л итгэж чадна. Итгэж байж л бүлгийн мэдрэмжийг өөртөө нааж, эргэн тойрондоо өөрийн орон зайгаа нээж чадах гэнэ. Нэг ёсондоо "би энд байгаад байж болох юм байна" гэсэн сэдэл төрнө. Энэ бүхэн гэр бүл, найз нөхөд, ажил мэргэжил бүгдэд ч шууд наалдаж болохуйц санагдав. Ертөнцийн төв нь бид биш гэдгээ энэ хүртэл явахдаа ойлгочихоогүй гэж үү? Сүүлийнх нь, "хувь нэмрээ оруулах". Найзууддаа нөлөөлөх, эргэн тойрондоо хувь нэмрээ оруулах, сайн сайхныг бүтээх бүгд энд хамаарна. Би хэн нэгэнд тус нэмэр болж чадаж байна гэдэг мэдрэмж өөрөө тухайн хүнд үнэ цэнийг мэдрүүлдэг. Тэр үнэ цэн өөрөө "би хэн нэгэнд хэрэгтэй" гэсэн сэтгэгдлийг төрүүлж, өөртөө дуртай байх үндэс болдог аж. Хүний хувьд хамгийн том зовлон бол өөртөө дуртай байж чадахгүй бай явдал гэж Адлер хэлжээ. "Ад үзэгдээд" ч хамаагүй өөрийгөө хүлээн зөвшөөрч, бусдыг найзаа гэж үзэн, эргэн тойрондоо үзэгдэхгүй байсан ч хувь нэмрээ оруулах нь л аз жаргалыг танд бэлэглэх болно. Энэ бүтээл үгс бүр нь утга учир дагуулсан, санаа бүрд нь сатаарч төвлөрч суумаар, агуулга бүрийг нь ухаж гүнзгийрүүлэх сэдэл төрүүлэм сонгодог бүтээл болжээ. Түгээмэл таардаг философийн хүнд үгс, төвөгтэй ойлголтууд бүхий сурах бичиг аятай бичигдсэн зохиолуудаас ялгаатай нь энэ ном яг л дотно найзтайгаа халуун кофе оочлонгоо "нухацтай" яриа өрнүүлж байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Тиймдээ ч зөвхөн Ази даяар 3.5 сая хувь борлуулагдсан бестселлер болсонд нь гайхах зүйл үгүй мэт. Хэн нэгэнд магтуулж, хэн нэгэнд үнэлэгдсэн гэвэл, тэр нь та түүний таалалд нийцүүлжээ гэсэн үг. Ямагт бусдын таалал… https://t.co/lQa97a9HS6 Fri Apr 24 05:08:57 +0000 2020 "Ад үзэгдэх зориг" бол энгийн нэг ном биш. Ихэнх хүний бодож байгаа шиг урам зоригийн уншлага ч биш. Гарчгаас нь хөөж таасан шиг хувь хүний хөгжлийн ном бас биш. Хэн нэгний намтар, эсвэл ангайлгам амжилтын түүх ч биш. Эсээ, тэмдэглэл, эргэцүүллийн аль нь ч биш. Дуустал нь, амталж шимж л уншихгүй бол танд ч шууд тодорхойлоход хэцүү байх вий. Номыг орчуулсан блоггер "Томё Бодё"-гийн фэний хувьд өндөр хүлээлт дүүрэн номыг эхлүүлж, дахин дахин эргүүлж, нухацтай нь аргагүй төвлөрсөөр тав дахь шөнийг баржээ. Бүгдийг нь уншиж дуусаад л юу гэж тодорхойлох учраа олсон мэт сэтгэгдэл төрөв. "Ад үзэгдэх зориг" бол аз жаргалтай амьдралын эрэлд гарсан залуу хүн бүрд нэгийг тунгаах боломж олгосон гарын авлага, тэднийг мөнхийн зовлонгоос нь гэтэлгэх сэтгэлийн дуудлага байсан ажээ. Үнэхээр л зохиолчийн төгсгөлд нь онцолсончлон эргэлзээ өвөрлөсөн залуу хүн бүрд тулгарах амьдралын элдэв саад бэрхшээлийг даван туулах итгэл бэлэглэх түшиг тулгуур нь ч гэж хэлж болохоор. Идэр залуу нь харин бөөн эргэлзээн дунд төөрч будилж гүйцсэн би, та, бид бүгдээрээ л байж дээ.	Нэгэнтээ "мянган жилийн настай" хэмээн дуулагдсан хуучин хотын захад "Хорвоо ертөнц туйлын энгийн, хүн өнөөдрөөс ч аз жаргалтай болж чадна" хэмээн номлох философич амьдран суудаг байжээ. Нэгэн өдөр түүнийг үл зөвшөөрөх залуу тэрхүү номлолынх нь үнэн мөнийг магадлан шалгахаар философичид бараалхан ирэв. Элдэв зовлонтой залуугийн нүдэнд хорвоо ертөнц гэдэг учир замбараагүй зөрчил будилаанаас өөр юу ч биш мэт харагдаж, аз жаргал гээч нь даанч хол санагддаг байлаа. Эдгээр үгс бол өнөөдөр бидний онцолж буй "Ад үзэгдэх зориг" номын эхлэл. Алдарт сэтгэл судлаач Алфред Адлерын үзэл санааг энгийн үгээр, харилцан яриа хэлбэрээр хүүрнэн өгүүлэх энэ номыг Монгол хэл дээр "Гаруна Паблишинг" эрхлэн гаргажээ. Мэри Кондог март. Энэ бол наран мандах орны шинэ хит, шинэ тренд, шинэ чиг. "Ад үзэгдэх зориг" бол энгийн нэг ном биш. Ихэнх хүний бодож байгаа шиг урам зоригийн уншлага ч биш. Гарчгаас нь хөөж таасан шиг хувь хүний хөгжлийн ном бас биш. Хэн нэгний намтар, эсвэл ангайлгам амжилтын түүх ч биш. Эсээ, тэмдэглэл, эргэцүүллийн аль нь ч биш. Ерөөс унших бүрд шинэ өнцөг, гүн өнгө мэдрүүлэм энэ номыг аль нэг ангилалд багтааж, хайрцаглах нь өөрөө учир дутагдалтай мэт. Хамгийн эхэнд онцолсончлон энэ бол хариулт эрсэн түмэн асуулттай тулгарсан залуу хүүгийн үнэний төлөөх эрэл хайгуулын үр дүн. Тэр багаасаа л эцэг эхийнхээ шахалтан дунд хүмүүжиж, тэднээсээ зөрүүдлэн "нэгэн хэвийн" уйтгартай ажлаар амьдралаа зогоож яваа нэгэн. Яагаад ч юм өөрийгөө бусдаас тусгаарлаж, бүтэлгүй азгүй амьтан гэсэн шошго өөртөө наасан залуу. Амьдралаас таашаал авахгүй ч байгаа юм шиг, хийж байгаа болгондоо сэтгэл дундуур ч байдаг юм шиг, үргэлж өрөөлөөс шалтаг эрж, болохгүй байгаа зүйлс болгонд хувь заяагаа буруутгана. Тэр ерөөс цаг хугацааны эргүүлгэнд гацчихсан, энэ дэлхийн хамгийн азгүй хүн гэж өөрийгөө боддог гэмээр. Танил ч санагдах шиг. Түүнтэй таван шөнийг амьдралын утга учрын тухай ярилцан өнгөрүүлэх философич бол харин түүний эсрэг тусгал. Нэгэн удаа "Өнөөдрийн миний яриаг сонссон хүн одоо энэ мөчөөс эхлэн аз жаргалтай болж чадна" гэх лекцэнд суусан цагаас түүний амьдрал орвонгоороо өөрчлөгджээ. Үнэхээр л түүний хувьд амьдрал гэдэг туулж гарахад амархан, хорвоо ертөнц гэж ойлгож ядамгүй туйлын энгийн эд аж. Тэр бол аз жаргалтай, хийж байгаа ажил нь утга учиртай, бүх зүйлс нь дүүрэн хүн. Зохиолчид өөрсдөө залуу болон эрдэмтний дүрээр бидэнтэй уулзаж байна уу гэсэн сэтгэгдэл эхнээсээ л төрөх учир ном тун амьд болжээ. Өрнөдийн философиор дагнасан Кишими Ичиро "аз жаргалын онол"-ын судалгааныхаа үеэр Адлертай "таарсан" нь түүний карьерын эргэлтийн цэг болж, өдгөө энэ чиглэлийн хамгийн нэр хүндтэй, алдартай эрдэмтдийн нэг болжээ. Харин хэд хэдэн бестселлер баримтат зохиолыг бүтээгч Кога Фүмитакэ бараг арав гаруй жилийн турш Адлераар амьсгалж, өөрт нь үзүүлсэн нөлөөллийг бусдад ч мэдрүүлэхийг хүссэндээ энэ номыг бичихээр шийдсэн гэнэ. Дээрээс нь тэд эртний Грекийн философийн сонгодог бичиглэл болох харилцан яриаг ашигласан нь уншлагыг тун хялбар болгожээ. Яг л Сократын сургаал, айлдваруудыг шавь Платон нь бичиж үлдээсэн мэт. Харин энэ удаад Кишими багшийн Платон нь Кога сан болжээ. Тэдний ярианы гол сэдэв бол Австрийн алдарт сэтгэл судлаач Алфред Адлерийн сургаалууд. Фрейд, Юнг нартай зэрэгцэж, салбарынхаа "хамгийн том гурван өндөрлөг" хэмээн үнэлэгддэг гэгддэг түүний үзэл санаа ялангуяа барууны ертөнцөд ихэд алдартай. "Хэрхэн аз жаргалтай болох вэ?" гэдэг хүн төрөлхтний мөнхийн асуултад тун энгийн хэрнээ маш тодорхой хариултуудыг өгдөг. > “Амьдралдаа үзсэн туулсан ямар ч туршлага нь тэр байгаагаараа амжилтын ч зовлонгийн ч шалтгаан болохгүй. Бид өөрсди… https://t.co/8sJqicrdfl > > Thu Apr 23 12:56:01 +0000 2020 Тэгвэл хэрхэн аз жаргалтай амьдарна гэж? Адлер "энэ би"-г тэр байгаагаар нь хүлээн авч, өнгөрсөнд ч бус ирээдүйд ч биш өнөөдрөөрөө амьдрахыг санал болгож байна. Ялангуяа Фрейдийн онолд хүчтэй байр суурь эзэлдэг сэтгэл зүйн шархыг тэр эрс үгүйсгэдэг. Тэр аливаа асуудлын шалтгааныг "өнгөрснөөс" хайх бус "одоогийн" зорилгоос эрдэг. Бид өөрсдийн туршлагаас үүссэн шок буюу сэтгэл зүйн шархны нөлөөнд шаналдаг юм биш, харин тэрхүү өнгөрсөн туршлагуудынхаа дотроос зорилгодоо нийцсэн шалтгийг л эрж хайдаг хэмээсэн нь гашуун сонсогдовч үгүйсгэж боломжгүй мэт. Тиймдээ ч аз жаргалгүй байгаа чинь зөвхөн чиний өөрийн л сонголт хэмээн тунхаглажээ. Одоо аз жаргалгүй байгаа нь та өөрөө л тийм байхыг сонгосон учраас юм, түүнээс биш азгүй, одгүй төрчихсөндөө огт биш гэх үгс эхэндээ эгдүү төрүүлэм байж мэднэ. Хүн ямагт "өөрчлөгдөхгүйг" хичээдэг тухай Адлерын сургаал үнэхээр ч олон хүний дургүйг хүргэж, тэр хэрээрээ эсэргүүцэлтэй нүүр тулж байсан гэнэ. Бусдад гомддог, ажлаасаа уйддаг, амьдралаас залхсан мэдрэмжүүд бүхэн зөвхөн өөрийн "сонгосон хэв маяг" бөгөөд хүн өөрчлөгдөхийг хүсвэл амьдралын лайфстайлаа өөрчлөх хэрэгтэйг тэр зөвлөжээ. Нэг ёсондоо хүн янз бүрийн гомдол шүүмжлэлтэй ч гэлээ "одоогийн өөрөөрөө байх нь л" илүү амар бөгөөд сэтгэл тайван байдаг гэдэг нь тав тухтай бүсдээ шигдэж орох тухай яриатай төстэй санагдана. Ерөөс Адлерын сэтгэл судлал бол хүсэл зоригийн сэтгэл судлал ажээ. Аз жаргалгүй байгаа нь өнгөрсөн болоод орчны буруу огтоос биш. Зүгээр л "аз жаргалд хүрэх зориг" л дутагдсан хэрэг байж. Бүхий л зовлонгийн үндэс нь хүн хоорондын харилцаа л байдаг тухай яриа нь ч олныг бодогдуулам. Өөрийн сул талыг эрж хайж, өөртөө урам хугарч, баахан эморох үе хүн бүрд тохиодог. Гэвч тэр нь ердөө л бусадтай харилцаж, өөрийгөө "шархлуулахгүй" гэсэндээ зугтаж буй оролдлого гэж тайлбарласан нь сонирхолтой. Алдаагаа хүлээн зөвшөөрч, сул талаа мэдрэх нь огтоос ялагдал биш. Бусдыг найзаа гэж үзэн тулгаран ирэх "амьдралын даалгавар"-тай нүүр тулах нь сэтгэл хангалуун амьдралыг цогцлоох эхний алхам аж. Асуудлыг хойш тавилгүй, бөөгнөрүүлж овоололгүй дор бүр нь шийдэж, эерэг сэтгэл зүйг эхэнд тавих нь чухал хэмээжээ. Амьдрал бол шулуун татсан зураас биш, оргил өөд мацаж яваа аялал ч биш гэсэн нь мөн сэтгэл соронздом. Ийм үед зорилго руу тэмүүлэх мөчүүд огт үнэ цэнгүй болж, оргилд хүрээд бүхнийг шинээр эхлэх гажуудалтай нүүр тулдаг гэнэ. Заримдаа бүр барааг нь ч харалгүй гацаж орхидог тэр аялал хүн бүрийг "дутуу" мэдрэмжтэй үлдээчих магадлалтай байдаг. Үнэхээр ч амжилтаар хэт цангаж, түүндээ дэндүү шунаж, бүгдийг умартан урагш зүтгэхдээ бид олон зүйлийг анзааралгүй өнгөрөөчихсөн байх нь бий. Хэтэрхий их зүйлсийг золиосолж, дэндүү их цагийг үрснээ заримдаа ойлгохгүй өнгөрөх нь ч байна. Түр зуурын амьдралдаа гацчихвал тэр амьдралын үнэ цэн, утга учрыг юугаар тодорхойлох вэ? Тэгвэл Адлер амьдрал бол цэгүүдийн цуваа, тухайн агшинд тасралтгүй урсах агшнууд гэж тодорхойлжээ. Дээр нэгэнтээ дурдсанчлан "энэ би"-г тэр байгаагаар нь хүлээн зөвшөөрч, яг одоодоо төвлөрөн хамгийн сайнаараа хичээх нь л дүүрэн амьдарсан хэрэг болно. "Хангалттай бүж, тойрон эргэлд" гэж тэр хэлж байна. Ирээдүйд чи хэн болох нь, юунд хүрэх нь хамаагүй. Дараа нь юу бүтээх байсан, хожим юу үүсгэхийг бид мэдэхгүй. Гэхдээ тэр болгон чинь чиний өнөөдөр, яг одоо хийсэн үйлдэл бүрээр л тодорхойлогдоно. Тиймээс хойш тавилгүй яг одоо л эхэл, яг одоо л хичээ. Зорилго мэт зүйлс байхгүй байж болно оо, тэр хамаагүй. Сүржигнэх шаардлагагүй, зүгээр л яг одоо, "энэ байгаагаараа" нухацтай амьдар. Өнгөрсөн, ирээдүй рүүгээ бүдэгхэн гэрэл тусгачихаад түүн лүүгээ шагайж өөрийгөө зовоох биш, яг одоо энд байгаадаа хурц гэрэл чиглүүлэн түүндээ хөөрөн баясаж бүжих мэт амьдар. Ингэж байж л утга учиргүй амьдралд "утга учир" оноож чадах нь. Амьдралын утга учир гэж ерөнхийдөө байхгүй, гэхдээ та өөрөө л өөрийнхөө амьдралд утга учир, зорилго, үнэ цэн үүсгэдэг байх нь. Утга учир гэж зүйлийг ер нь хэн ч томьёолоогүй шүү дээ. > "Би өөрчлөгдвөл ертөнц бүхэлдээ л өөрчлөгдөнө. Ертөнц гэдэг хэн нэгэн өөрчлөөд өгдөг эд биш, зөвхөн надаар л дамжин өөрчлөгддөг. > > Номын хэсгээс Шинэхэн аавын хувьд хүүхэд хүмүүжүүлэхтэй холбоотой хэсгүүдэд нь ихээхэн анхаарал тавьж уншсан юм. Магтаж биш, загнаж биш талархан харьцаж, асуудал бол зөвхөн хүүхдийн л шийдэж чадах зүйл мөн гэдгийг ухааруулах нь тун онцгой санагдав. Эцсийн эцэст бид бусдын бодол санаа, үйлдлийг удирдаж чадахгүйгээ мэдсэн хэрнээ бусдын асуудалд санаа зовсоор өөрийгөө ч үймрүүлж орхидог мэт. Тэгээд аз жаргалд яаж хүрэх вэ гэж үү? Их энгийн. Эхлээд өөрийгөө хүлээн зөвшөөр. Муу дүн авсан хүүхдээ ердөө л азгүй байлаа, уул нь 100 ч авах байсан гэж хий хөөрүүлэхийн оронд өнөөдөр ийм л байлаа, дараа нь хичээх ёстой юм байна гэж мэдрүүлэх тухай жишээг зохиолч татжээ. "Өөрийн чадах зүйл", "өөрийн чадахгүй зүйл"-ээ ангилж, түүнийгээ хүлээн зөвшөөрөх нь амар амгалан амьдралын эхлэл. Дараагийн алхам "бусдад итгэх". Бусдад итгэнэ гэдэг тэднийг найзаа гэж харж буй хэрэг. Найз гэж харж байж л итгэж чадна. Итгэж байж л бүлгийн мэдрэмжийг өөртөө нааж, эргэн тойрондоо өөрийн орон зайгаа нээж чадах гэнэ. Нэг ёсондоо "би энд байгаад байж болох юм байна" гэсэн сэдэл төрнө. Энэ бүхэн гэр бүл, найз нөхөд, ажил мэргэжил бүгдэд ч шууд наалдаж болохуйц санагдав. Ертөнцийн төв нь бид биш гэдгээ энэ хүртэл явахдаа ойлгочихоогүй гэж үү? Сүүлийнх нь, "хувь нэмрээ оруулах". Найзууддаа нөлөөлөх, эргэн тойрондоо хувь нэмрээ оруулах, сайн сайхныг бүтээх бүгд энд хамаарна. Би хэн нэгэнд тус нэмэр болж чадаж байна гэдэг мэдрэмж өөрөө тухайн хүнд үнэ цэнийг мэдрүүлдэг. Тэр үнэ цэн өөрөө "би хэн нэгэнд хэрэгтэй" гэсэн сэтгэгдлийг төрүүлж, өөртөө дуртай байх үндэс болдог аж. Хүний хувьд хамгийн том зовлон бол өөртөө дуртай байж чадахгүй бай явдал гэж Адлер хэлжээ. "Ад үзэгдээд" ч хамаагүй өөрийгөө хүлээн зөвшөөрч, бусдыг найзаа гэж үзэн, эргэн тойрондоо үзэгдэхгүй байсан ч хувь нэмрээ оруулах нь л аз жаргалыг танд бэлэглэх болно. Энэ бүтээл үгс бүр нь утга учир дагуулсан, санаа бүрд нь сатаарч төвлөрч суумаар, агуулга бүрийг нь ухаж гүнзгийрүүлэх сэдэл төрүүлэм сонгодог бүтээл болжээ. Түгээмэл таардаг философийн хүнд үгс, төвөгтэй ойлголтууд бүхий сурах бичиг аятай бичигдсэн зохиолуудаас ялгаатай нь энэ ном яг л дотно найзтайгаа халуун кофе оочлонгоо "нухацтай" яриа өрнүүлж байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Тиймдээ ч зөвхөн Ази даяар 3.5 сая хувь борлуулагдсан бестселлер болсонд нь гайхах зүйл үгүй мэт. > Хэн нэгэнд магтуулж, хэн нэгэнд үнэлэгдсэн гэвэл, тэр нь та түүний таалалд нийцүүлжээ гэсэн үг. Ямагт бусдын таалал… https://t.co/lQa97a9HS6 > > Fri Apr 24 05:08:57 +0000 2020 "Ад үзэгдэх зориг" бол энгийн нэг ном биш. Ихэнх хүний бодож байгаа шиг урам зоригийн уншлага ч биш. Гарчгаас нь хөөж таасан шиг хувь хүний хөгжлийн ном бас биш. Хэн нэгний намтар, эсвэл ангайлгам амжилтын түүх ч биш. Эсээ, тэмдэглэл, эргэцүүллийн аль нь ч биш. Дуустал нь, амталж шимж л уншихгүй бол танд ч шууд тодорхойлоход хэцүү байх вий. Номыг орчуулсан блоггер "Томё Бодё"-гийн фэний хувьд өндөр хүлээлт дүүрэн номыг эхлүүлж, дахин дахин эргүүлж, нухацтай нь аргагүй төвлөрсөөр тав дахь шөнийг баржээ. Бүгдийг нь уншиж дуусаад л юу гэж тодорхойлох учраа олсон мэт сэтгэгдэл төрөв. "Ад үзэгдэх зориг" бол аз жаргалтай амьдралын эрэлд гарсан залуу хүн бүрд нэгийг тунгаах боломж олгосон гарын авлага, тэднийг мөнхийн зовлонгоос нь гэтэлгэх сэтгэлийн дуудлага байсан ажээ. Үнэхээр л зохиолчийн төгсгөлд нь онцолсончлон эргэлзээ өвөрлөсөн залуу хүн бүрд тулгарах амьдралын элдэв саад бэрхшээлийг даван туулах итгэл бэлэглэх түшиг тулгуур нь ч гэж хэлж болохоор. Идэр залуу нь харин бөөн эргэлзээн дунд төөрч будилж гүйцсэн би, та, бид бүгдээрээ л байж дээ.
https://unread.today/c/huawei-freebuds-4i	Techworm	Undral Amarsaikhan	2021-08-10T00:00:00	8 сарын 10, 2021	Бүтээгдэхүүний тойм: Huawei Freebuds 4i - Утасгүй чихэвчийн шинэ эринд тавтай морил	<div class="article-body"> <h2>Минимал, байгальд ээлтэй эко хандлага ноёлох болсон энэ үед утасгүй чихэвчийн хэрэглээ эрс нэмэгдэж байгаа нь санамсаргүй хэрэг биш. Ухаалаг утас үйлдвэрлэгчид чихэвч байтугай цэнэглэгч дагалдуулахгүй байх шийдвэр гаргаж, утастай чихэвчнээс зайлсхийх болсон нь үүний шалтгаан.<div><br></div><div>Тиймдээ ч бид энэ удаагийн бүтээгдэхүүний тоймоороо утасгүй чихэвчийн зах зээлд давуу тал, онцлогоороо ялгараад буй Huawei Freebuds 4i-ийг онцоллоо. Энэ чихэвч бол хамгийн боломжийн үнээр хүчирхэг бас таатай төхөөрөмжтэй болох боломж юм. </div><div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/13dcd069d67fa402a721aa0fb9945294.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>хамгийн том давуу тал нь юу вэ?</h3><p></p><p>Huawei Freebuds 4i-ээс заавал онцлох ёстой гурван зүйлийг дурдъя. Энэ бол дуу тусгаарлагч технологи, цэнэгээ барих чадвар, тавтай хэрэглээ. </p><p>Дуу тусгаарлах технологи тансаг хэрэглээ байхаа больсныг энэ чихэвч танд мэдрүүлэх болно. Дуу хоолой болон эргэн тойрны чимээг намсгах зориулалттай хоёр ч микрофоноор тоноглогдсон, тухайн орчинд тохирсон орчны шуугиан дарагч ухаалаг аудио мэдрэгчтэй учраас тэр. Хурууныхаа үзүүрээр удаан дарахад л горим шилжчихэж байгаа нь тун хялбар шийдэл болсон байна.</p><p>Цэнэгээ сайн барьдаг учир бүтэн өдрийн хэрэглээг төвөггүй хангана гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Чихэвч бүрд суурилагдсан 55mAh-ийн батарей нь бүрэн цэнэгтэй үедээ 10 цагийн ашиглалтыг даана. Угаас Huawei-ийн хамгийн гол давуу талуудын нэг түргэн цэнэглэх технологи энд ч нэвт шингэж, 10 минут цэнэглэхэд 4 цаг ашиглах боломжтой болжээ. Цэнэг дууслаа, цэнэглэх хэрэгтэй боллоо гэдэг үг бараг л мартагдах нь.</p><p>Сүүлийнх нь, тавтай байдал. Энэ хэсэгт би дизайн, хийцийг нь онцлохыг хүссэн юм.<a href="https://www.youtube.com/watch?v=dsfqKZ7lQMs&ab_channel=HuaweiMobile" target="_blank"> </a><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VdiTyPPUZg4&ab_channel=HuaweiMobile" target="_blank">10 мянган өөр хэлбэр, онцлогтой чихний 3D модель дээр туршилт хийсний эцэст</a> хамгийн тавтай загварыг бүтээсэн гэх тодотголтой энэ чихэвч хөнгөн, авсаархан тул чихэнд ачаалал өгөхгүй. Нэгэнт цэнэг сайн барьдаг учраас тавтай тухтай байвал заавал тайлах шаардлагагүй, өдөржин зүүчхэж болохоор санагдлаа. Мөн хайрцаг дотроо гурван төрлийн чихэвчний зөөлөвчтэй ирдэг гэдгийг онцолъё. </p><p>Цэнэглэгч хайрцаг нь өндөг шиг хэлбэртэй, хавтгай гадаргуу дээр тогтвортой байхуйц эргономик загвартай аж. Гэхдээ дундаж өндгөөс 10 хувь хөнгөн гэнэ шүү. </p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/qz5jlqnBOGc?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><br>Хэн хэрэглэвэл зохих вэ?</h3><p></p><p>Huawei Freebuds 4i оюутан залуус, залуу мэргэжилтнүүдийн хувьд төгс сонголт байх болно. Үнийн хувьд утасгүй чихэвчийн зах зээл дэх хамгийн хүчирхэг үзүүлэлттэй хэрнээ боломжийн үнийг тэд санал болгож буй. Монголд борлуулагдаж эхэлж буйтай холбоотойгоор нээлтийн урамшуулал зарлажээ. Хэрэглэгчид өндөр үзүүлэлттэй энэ чихэвчийг 200 мянган төгрөг хүрэхгүй үнээр авах боломжтой аж. Энэ төрлийн бусад төхөөрөмжтэй үзүүлэлт, чанарын хувьд өрсөлдөхүйц хэр нь ийм үнэтэй байна гэдэг Huawei-ийн зэрэглэлийн компанийн л санал болгож чадах зүйл мэт. <br></p><p>Олон хүнтэй холбогдож, хамтарч ажилладаг хүмүүст тусгайлан санал болгоё. Та утсаар ярих эсвэл видео дуудлагад орохдоо дуу тусгаарлагчаа идэвхжүүлж ярьж болох ч хүнтэй нүүр тулж уулзахдаа заавал чихэвчээ авах гэж яарах шаардлагагүй. Ердөө ганцхан товч удаан дараад л өөр нэг онцлог болох "Awareness" горимыг идэвхжүүлж, тухайн хүний яриа, орчны дуу чимээг бүр илүү тодоор сонсох боломжтой. Чихэвчээ тайлж, энд тэнд тавиад мартаж орхино гэж санаа зовох хэрэггүй л гэсэн үг.</p><p>Нөгөө талаас, хөгжим их сонсдог эсвэл аудио подкаст сонсож өөрийгөө хөгжүүлэх сонирхолтой залуучуудад ч таатай сонголт. 10мм-ийн динамик драйвер нь видео тоглоом тоглох, нягтаршил сайтай хөгжмийн дуугаралтыг бараг студийн түвшин рүү дөхүүлж чаджээ. Дурын төхөөрөмжтэй bluetooth-ээр шууд холбогдож, синхрон дуугарч байгаа нь бас л нэг давуу тал. </p><p>Түүнчлэн гадаа гүйдэг, дасгал хийдэг идэвхтэй амьдралын хэв маягтай хэрэглэгчдэд тохиромжтой. Хийцийн хувьд салхины дуу чимээг бууруулах боломжтойгоор бүтээгдсэн, мөн дуу салгагч технологи нь байгалийн чимээг улам илүү тод болгож байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлж байв. Салхинд гарч голын эргээр зугаалах, ой модоор аялах үедээ "Awareness" горимоо идэвхжүүлэхийг санал болгоё. Та байгальтай улам л ойртсон мэт сэтгэгдэл төрнө.</p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/eac3e8f294feed9fd73f3cd6ba5de402.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/f1bd9f8e0216c4ac54b35a3a56c1ffcd.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>Unread-ийн үнэлгээ</h3><p></p><p>Миний хувьд утасгүй чихэвчийг харьцангуй сүүлд хэрэглэж эхэлсэн гэж хэлж болно. Хэтэрхий тансаг хэрэглээ гэж үздэг байсан, сонголт ч тийм их байгаагүй учраас утасгүй чихэвчийг хэрэглэх тухай бодол огтоос төрдөггүй байсан үе бий. Анхны утасгүй чихэвч маань Bose байсан учраас зөвхөн оффис дээрээ, лаптоп ашиглах үедээ л хэрэглэхээс хэтэрдэггүй байв. Гэтэл төрсөн өдрөөрөө гар утсанд хэрэглэж болох утасгүй чихэвчтэй болсон минь миний ажлын хэв маягийг тэр чигт нь өөрчилсөн билээ.</p><p>Хэтэрхий сүртэй сонсогдож магад. Гэхдээ утсаар ярих шаардлага ихтэй, эсвэл аудио контент их сонсдог хүмүүсийн тав тухыг бүрдүүлэхээс гадна олон ажил зэрэг амжуулж цаг хэмнэх боломжийг олгоно гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. </p><p> Утасгүй чихэвч авч арай амжаагүй байгаа бол авах цаг яг одоо мөн. <br><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/621d41ccef5036908e07797a0f13b307.png"></p><blockquote><p></p><p class="MsoNormal"><br>Бүтээгдэхүүнийг худалдан авахыг хүсвэл, Huawei Mongolia албан ёсны борлуулагчид болох</p><p class="MsoListParagraphCxSpFirst">- <a href="https://www.facebook.com/huaweistoremongolia" target="_blank">Технозон</a> (есдүгээр сарын 14 хүртэл)</p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle">- <a href="https://www.facebook.com/eSain.mn" target="_blank">Сайн Электроникс</a> (есдүгээр сарын 7 хүртэл)</p><p class="MsoListParagraphCxSpLast">- <a href="https://www.facebook.com/SmartStoreMobileCenter" target="_blank">Smart Store</a> (есдүгээр сарын 1 хүртэл)</p><p>- Солар Стар гэсэн байгууллагуудаар зарагдаж байгаа бөгөөд нээлтийн урамшууллын хүрээнд 199,000 төгрөгөөр авч болох ажээ. </p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote> </div>	Минимал, байгальд ээлтэй эко хандлага ноёлох болсон энэ үед утасгүй чихэвчийн хэрэглээ эрс нэмэгдэж байгаа нь санамсаргүй хэрэг биш. Ухаалаг утас үйлдвэрлэгчид чихэвч байтугай цэнэглэгч дагалдуулахгүй байх шийдвэр гаргаж, утастай чихэвчнээс зайлсхийх болсон нь үүний шалтгаан. Тиймдээ ч бид энэ удаагийн бүтээгдэхүүний тоймоороо утасгүй чихэвчийн зах зээлд давуу тал, онцлогоороо ялгараад буй Huawei Freebuds 4i-ийг онцоллоо. Энэ чихэвч бол хамгийн боломжийн үнээр хүчирхэг бас таатай төхөөрөмжтэй болох боломж юм. хамгийн том давуу тал нь юу вэ? Huawei Freebuds 4i-ээс заавал онцлох ёстой гурван зүйлийг дурдъя. Энэ бол дуу тусгаарлагч технологи, цэнэгээ барих чадвар, тавтай хэрэглээ. Дуу тусгаарлах технологи тансаг хэрэглээ байхаа больсныг энэ чихэвч танд мэдрүүлэх болно. Дуу хоолой болон эргэн тойрны чимээг намсгах зориулалттай хоёр ч микрофоноор тоноглогдсон, тухайн орчинд тохирсон орчны шуугиан дарагч ухаалаг аудио мэдрэгчтэй учраас тэр. Хурууныхаа үзүүрээр удаан дарахад л горим шилжчихэж байгаа нь тун хялбар шийдэл болсон байна. Цэнэгээ сайн барьдаг учир бүтэн өдрийн хэрэглээг төвөггүй хангана гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Чихэвч бүрд суурилагдсан 55mAh-ийн батарей нь бүрэн цэнэгтэй үедээ 10 цагийн ашиглалтыг даана. Угаас Huawei-ийн хамгийн гол давуу талуудын нэг түргэн цэнэглэх технологи энд ч нэвт шингэж, 10 минут цэнэглэхэд 4 цаг ашиглах боломжтой болжээ. Цэнэг дууслаа, цэнэглэх хэрэгтэй боллоо гэдэг үг бараг л мартагдах нь. Сүүлийнх нь, тавтай байдал. Энэ хэсэгт би дизайн, хийцийг нь онцлохыг хүссэн юм. 10 мянган өөр хэлбэр, онцлогтой чихний 3D модель дээр туршилт хийсний эцэст хамгийн тавтай загварыг бүтээсэн гэх тодотголтой энэ чихэвч хөнгөн, авсаархан тул чихэнд ачаалал өгөхгүй. Нэгэнт цэнэг сайн барьдаг учраас тавтай тухтай байвал заавал тайлах шаардлагагүй, өдөржин зүүчхэж болохоор санагдлаа. Мөн хайрцаг дотроо гурван төрлийн чихэвчний зөөлөвчтэй ирдэг гэдгийг онцолъё. Цэнэглэгч хайрцаг нь өндөг шиг хэлбэртэй, хавтгай гадаргуу дээр тогтвортой байхуйц эргономик загвартай аж. Гэхдээ дундаж өндгөөс 10 хувь хөнгөн гэнэ шүү. Хэн хэрэглэвэл зохих вэ? Huawei Freebuds 4i оюутан залуус, залуу мэргэжилтнүүдийн хувьд төгс сонголт байх болно. Үнийн хувьд утасгүй чихэвчийн зах зээл дэх хамгийн хүчирхэг үзүүлэлттэй хэрнээ боломжийн үнийг тэд санал болгож буй. Монголд борлуулагдаж эхэлж буйтай холбоотойгоор нээлтийн урамшуулал зарлажээ. Хэрэглэгчид өндөр үзүүлэлттэй энэ чихэвчийг 200 мянган төгрөг хүрэхгүй үнээр авах боломжтой аж. Энэ төрлийн бусад төхөөрөмжтэй үзүүлэлт, чанарын хувьд өрсөлдөхүйц хэр нь ийм үнэтэй байна гэдэг Huawei-ийн зэрэглэлийн компанийн л санал болгож чадах зүйл мэт. Олон хүнтэй холбогдож, хамтарч ажилладаг хүмүүст тусгайлан санал болгоё. Та утсаар ярих эсвэл видео дуудлагад орохдоо дуу тусгаарлагчаа идэвхжүүлж ярьж болох ч хүнтэй нүүр тулж уулзахдаа заавал чихэвчээ авах гэж яарах шаардлагагүй. Ердөө ганцхан товч удаан дараад л өөр нэг онцлог болох "Awareness" горимыг идэвхжүүлж, тухайн хүний яриа, орчны дуу чимээг бүр илүү тодоор сонсох боломжтой. Чихэвчээ тайлж, энд тэнд тавиад мартаж орхино гэж санаа зовох хэрэггүй л гэсэн үг. Нөгөө талаас, хөгжим их сонсдог эсвэл аудио подкаст сонсож өөрийгөө хөгжүүлэх сонирхолтой залуучуудад ч таатай сонголт. 10мм-ийн динамик драйвер нь видео тоглоом тоглох, нягтаршил сайтай хөгжмийн дуугаралтыг бараг студийн түвшин рүү дөхүүлж чаджээ. Дурын төхөөрөмжтэй bluetooth-ээр шууд холбогдож, синхрон дуугарч байгаа нь бас л нэг давуу тал. Түүнчлэн гадаа гүйдэг, дасгал хийдэг идэвхтэй амьдралын хэв маягтай хэрэглэгчдэд тохиромжтой. Хийцийн хувьд салхины дуу чимээг бууруулах боломжтойгоор бүтээгдсэн, мөн дуу салгагч технологи нь байгалийн чимээг улам илүү тод болгож байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлж байв. Салхинд гарч голын эргээр зугаалах, ой модоор аялах үедээ "Awareness" горимоо идэвхжүүлэхийг санал болгоё. Та байгальтай улам л ойртсон мэт сэтгэгдэл төрнө. Unread-ийн үнэлгээ Миний хувьд утасгүй чихэвчийг харьцангуй сүүлд хэрэглэж эхэлсэн гэж хэлж болно. Хэтэрхий тансаг хэрэглээ гэж үздэг байсан, сонголт ч тийм их байгаагүй учраас утасгүй чихэвчийг хэрэглэх тухай бодол огтоос төрдөггүй байсан үе бий. Анхны утасгүй чихэвч маань Bose байсан учраас зөвхөн оффис дээрээ, лаптоп ашиглах үедээ л хэрэглэхээс хэтэрдэггүй байв. Гэтэл төрсөн өдрөөрөө гар утсанд хэрэглэж болох утасгүй чихэвчтэй болсон минь миний ажлын хэв маягийг тэр чигт нь өөрчилсөн билээ. Хэтэрхий сүртэй сонсогдож магад. Гэхдээ утсаар ярих шаардлага ихтэй, эсвэл аудио контент их сонсдог хүмүүсийн тав тухыг бүрдүүлэхээс гадна олон ажил зэрэг амжуулж цаг хэмнэх боломжийг олгоно гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Утасгүй чихэвч авч арай амжаагүй байгаа бол авах цаг яг одоо мөн. Бүтээгдэхүүнийг худалдан авахыг хүсвэл, Huawei Mongolia албан ёсны борлуулагчид болох - Технозон (есдүгээр сарын 14 хүртэл) - Сайн Электроникс (есдүгээр сарын 7 хүртэл) - Smart Store (есдүгээр сарын 1 хүртэл) - Солар Стар гэсэн байгууллагуудаар зарагдаж байгаа бөгөөд нээлтийн урамшууллын хүрээнд 199,000 төгрөгөөр авч болох ажээ. Unread	Минимал, байгальд ээлтэй эко хандлага ноёлох болсон энэ үед утасгүй чихэвчийн хэрэглээ эрс нэмэгдэж байгаа нь санамсаргүй хэрэг биш. Ухаалаг утас үйлдвэрлэгчид чихэвч байтугай цэнэглэгч дагалдуулахгүй байх шийдвэр гаргаж, утастай чихэвчнээс зайлсхийх болсон нь үүний шалтгаан. Тиймдээ ч бид энэ удаагийн бүтээгдэхүүний тоймоороо утасгүй чихэвчийн зах зээлд давуу тал, онцлогоороо ялгараад буй Huawei Freebuds 4i-ийг онцоллоо. Энэ чихэвч бол хамгийн боломжийн үнээр хүчирхэг бас таатай төхөөрөмжтэй болох боломж юм. ### хамгийн том давуу тал нь юу вэ? Huawei Freebuds 4i-ээс заавал онцлох ёстой гурван зүйлийг дурдъя. Энэ бол дуу тусгаарлагч технологи, цэнэгээ барих чадвар, тавтай хэрэглээ. Дуу тусгаарлах технологи тансаг хэрэглээ байхаа больсныг энэ чихэвч танд мэдрүүлэх болно. Дуу хоолой болон эргэн тойрны чимээг намсгах зориулалттай хоёр ч микрофоноор тоноглогдсон, тухайн орчинд тохирсон орчны шуугиан дарагч ухаалаг аудио мэдрэгчтэй учраас тэр. Хурууныхаа үзүүрээр удаан дарахад л горим шилжчихэж байгаа нь тун хялбар шийдэл болсон байна. Цэнэгээ сайн барьдаг учир бүтэн өдрийн хэрэглээг төвөггүй хангана гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Чихэвч бүрд суурилагдсан 55mAh-ийн батарей нь бүрэн цэнэгтэй үедээ 10 цагийн ашиглалтыг даана. Угаас Huawei-ийн хамгийн гол давуу талуудын нэг түргэн цэнэглэх технологи энд ч нэвт шингэж, 10 минут цэнэглэхэд 4 цаг ашиглах боломжтой болжээ. Цэнэг дууслаа, цэнэглэх хэрэгтэй боллоо гэдэг үг бараг л мартагдах нь. Сүүлийнх нь, тавтай байдал. Энэ хэсэгт би дизайн, хийцийг нь онцлохыг хүссэн юм.10 мянган өөр хэлбэр, онцлогтой чихний 3D модель дээр туршилт хийсний эцэст хамгийн тавтай загварыг бүтээсэн гэх тодотголтой энэ чихэвч хөнгөн, авсаархан тул чихэнд ачаалал өгөхгүй. Нэгэнт цэнэг сайн барьдаг учраас тавтай тухтай байвал заавал тайлах шаардлагагүй, өдөржин зүүчхэж болохоор санагдлаа. Мөн хайрцаг дотроо гурван төрлийн чихэвчний зөөлөвчтэй ирдэг гэдгийг онцолъё. Цэнэглэгч хайрцаг нь өндөг шиг хэлбэртэй, хавтгай гадаргуу дээр тогтвортой байхуйц эргономик загвартай аж. Гэхдээ дундаж өндгөөс 10 хувь хөнгөн гэнэ шүү. ### Хэн хэрэглэвэл зохих вэ? Huawei Freebuds 4i оюутан залуус, залуу мэргэжилтнүүдийн хувьд төгс сонголт байх болно. Үнийн хувьд утасгүй чихэвчийн зах зээл дэх хамгийн хүчирхэг үзүүлэлттэй хэрнээ боломжийн үнийг тэд санал болгож буй. Монголд борлуулагдаж эхэлж буйтай холбоотойгоор нээлтийн урамшуулал зарлажээ. Хэрэглэгчид өндөр үзүүлэлттэй энэ чихэвчийг 200 мянган төгрөг хүрэхгүй үнээр авах боломжтой аж. Энэ төрлийн бусад төхөөрөмжтэй үзүүлэлт, чанарын хувьд өрсөлдөхүйц хэр нь ийм үнэтэй байна гэдэг Huawei-ийн зэрэглэлийн компанийн л санал болгож чадах зүйл мэт. Олон хүнтэй холбогдож, хамтарч ажилладаг хүмүүст тусгайлан санал болгоё. Та утсаар ярих эсвэл видео дуудлагад орохдоо дуу тусгаарлагчаа идэвхжүүлж ярьж болох ч хүнтэй нүүр тулж уулзахдаа заавал чихэвчээ авах гэж яарах шаардлагагүй. Ердөө ганцхан товч удаан дараад л өөр нэг онцлог болох "Awareness" горимыг идэвхжүүлж, тухайн хүний яриа, орчны дуу чимээг бүр илүү тодоор сонсох боломжтой. Чихэвчээ тайлж, энд тэнд тавиад мартаж орхино гэж санаа зовох хэрэггүй л гэсэн үг. Нөгөө талаас, хөгжим их сонсдог эсвэл аудио подкаст сонсож өөрийгөө хөгжүүлэх сонирхолтой залуучуудад ч таатай сонголт. 10мм-ийн динамик драйвер нь видео тоглоом тоглох, нягтаршил сайтай хөгжмийн дуугаралтыг бараг студийн түвшин рүү дөхүүлж чаджээ. Дурын төхөөрөмжтэй bluetooth-ээр шууд холбогдож, синхрон дуугарч байгаа нь бас л нэг давуу тал. Түүнчлэн гадаа гүйдэг, дасгал хийдэг идэвхтэй амьдралын хэв маягтай хэрэглэгчдэд тохиромжтой. Хийцийн хувьд салхины дуу чимээг бууруулах боломжтойгоор бүтээгдсэн, мөн дуу салгагч технологи нь байгалийн чимээг улам илүү тод болгож байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлж байв. Салхинд гарч голын эргээр зугаалах, ой модоор аялах үедээ "Awareness" горимоо идэвхжүүлэхийг санал болгоё. Та байгальтай улам л ойртсон мэт сэтгэгдэл төрнө. ### Unread-ийн үнэлгээ Миний хувьд утасгүй чихэвчийг харьцангуй сүүлд хэрэглэж эхэлсэн гэж хэлж болно. Хэтэрхий тансаг хэрэглээ гэж үздэг байсан, сонголт ч тийм их байгаагүй учраас утасгүй чихэвчийг хэрэглэх тухай бодол огтоос төрдөггүй байсан үе бий. Анхны утасгүй чихэвч маань Bose байсан учраас зөвхөн оффис дээрээ, лаптоп ашиглах үедээ л хэрэглэхээс хэтэрдэггүй байв. Гэтэл төрсөн өдрөөрөө гар утсанд хэрэглэж болох утасгүй чихэвчтэй болсон минь миний ажлын хэв маягийг тэр чигт нь өөрчилсөн билээ. Хэтэрхий сүртэй сонсогдож магад. Гэхдээ утсаар ярих шаардлага ихтэй, эсвэл аудио контент их сонсдог хүмүүсийн тав тухыг бүрдүүлэхээс гадна олон ажил зэрэг амжуулж цаг хэмнэх боломжийг олгоно гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Утасгүй чихэвч авч арай амжаагүй байгаа бол авах цаг яг одоо мөн. > Бүтээгдэхүүнийг худалдан авахыг хүсвэл, Huawei Mongolia албан ёсны борлуулагчид болох > > - Технозон (есдүгээр сарын 14 хүртэл) > > - Сайн Электроникс (есдүгээр сарын 7 хүртэл) > > - Smart Store (есдүгээр сарын 1 хүртэл) > > - Солар Стар гэсэн байгууллагуудаар зарагдаж байгаа бөгөөд нээлтийн урамшууллын хүрээнд 199,000 төгрөгөөр авч болох ажээ. > > Unread
https://unread.today/c/techworm-windows11	Techworm	Undral Amarsaikhan	2021-07-15T00:00:00	7 сарын 15, 2021	Windows 11-ийн тухай таны мэдэх ёстой бүх зүйлс	<div class="article-body"> <p></p><p>Microsoft дэлхий даяар тэрбум гаруй хүн хэрэглэдэг Windows үйлдлийн системийн шинэ хувилбарыг өнгөрсөн сард танилцууллаа. Windows 11 илүү бүтээмж нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн, илүү шинэлэг бөгөөд орчин үеийн загвартай, хэрэглэгчдэд өөрийн хүссэнээр дэлгэцээ удирдах боломж олгосон хэлбэртэйгээр энэ оны сүүлээр нээлттэй болох гэж байна.</p><p>Unread танд Windows 11-ийн тухай мэдэх ёстой бүхнийг багцлан хүргэж байна.</p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/Uh9643c2P6k?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">сайн мэдээ: windows 11 Үнэгүй</h3><p>Microsoft-ийн танилцуулгаас хамгийн онцлох зүйл нь Windows 11 үнэ төлбөргүй гэдэг нь байв. Өмнө нь албан ёсны лицензтэй үйлдлийн систем ашиглана гэдэг бараг л өдрийн од шиг ховор байж, төлбөр төлж хэрэглэнэ гэдэг ихэд хүнд ачаа мэт санагддаг байсан шүү дээ. Тэгвэл та Windows 10-аас шууд шинэчлэл хийж, шинэ хувилбарыг ашиглаж болно гэсэн үг.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/dd06cdb5fd2a2798c0d28d7409afbb43.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Гэхдээ муу мэдээ нь...</h3><p></p><p>Гэхдээ үнэгүй шинэ үйлдлийн системтэй болохын тулд танд тавигдах 2 шаардлага бий.</p><p>1. Таны компьютер Windows 10-ийг лицензтэй ашигладаг байх.</p><p>2. Таны компьютер Windows 11-ийг ажиллуулах техникийн шаардлагыг хангасан байх.</p><p>Хоёр дахь нь хамгийн төвөгтэй хэсэг. Хэрвээ таны төхөөрөмж Intel-ийн 8-р үеийн процессоргүй бол Windows 11 ажиллахгүй. Тодорхой хэлбэл, таны компьютер 2019 он болон түүнээс өмнө үйлдвэрлэгдсэн бол шинэ хувилбарыг ачааллаж чадахгүй байх магадлал маш өндөр гэсэн үг. Уул нь рам, зай, хурд зэрэг техникийн гол үзүүлэлтүүдийн шаардлага нь тийм өндөр биш ч суурь системийн шаардлага нь ийн болгочихож байгаа хэрэг. </p><p>Та өөрийн компьютер Windows 11-ийн шаардлагад нийцэж байгаа эсэхийг <a href="https://www.microsoft.com/en-us/windows/windows-11-specifications" target="_blank">эндээс шалгаарай</a>. Эсвэл PC Health Checker-ийг ачааллаж ч үзэж болно шүү. 2018 онд үйлдвэрлэгдсэн Microsoft-ийн өөрийнх нь Surface Laptop 2-ийг ашигладаг миний хувьд лав урдуураа таслуулчих шиг л боллоо. Microsoft албан ёсоор худалдаанд гаргатал нийцэх <a href="https://www.zdnet.com/article/windows-11-microsoft-apologizes-for-compatibility-confusion-hints-at-changes/" target="_blank">системүүдийнхээ жагсаалтыг нэмнэ гэж мэдэгдсээр байгаа</a> нь ганц найдлага болж байна даа. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/fb25a9a685628aaf2f8e87385fe48302.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ОК. тэгвэл лаптопоо солих гол шалтгаан маань юу байна?</h3><p></p><p>Дэлгэцээ нээхэд л шууд нүдэнд тусах өөрчлөлт бол "Start" цонхны байрлал. Классик старт товч дэлгэцийн зүүн талд байрлаж, түүнээсээ урган цэс сонголтоо гаргаж ирдэг. Тэгвэл Windows 11-ийн хувьд энэ байрлалыг төв хэсэг рүү шилжүүлсэн байна. Хамгийн түгээмэл хэрэглэдэг програмуудаа байршуулдаг "Taskbar" хэсэг ч гол хэсэг рүү шилжсэн нь сонирхолтой санагдав. Зарим шинжээчид Mac-тай хэт төстэй болж байна хэмээн шүүмжилж байгаа ч энэ нь хэрэглэгчдэд дэлгэцээ илүү өргөн, хүртээмжтэй ашиглах боломж олгож байгаа хэмээн Microsoft онцолж буй. </p><p>Өмнө нь компьютерт суусан бүх програмууд жагсаалт хэлбэрээр гарч, төрөл бүрийн апп-уудын харагдацаар дүүрэн байсан "Start" меню одоо хамгийн их ашигладаг програм, хамгийн сүүлд нээсэн файлууд бүхий ихэд цэгцтэй самбар болсон байна. Энгийн, бүтээмжид суурилсан зэрэг түлхүүр үгсийн биелэл эндээс шууд харагдах аж. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/059ae04745fdcdf7c16d685205f523ec.jpg"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/72030f21450401f41dacacda99ab133e.gif"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Дизайны бүрэн шинэчлэл</h3><p></p><p>2015 онд гарсан Windows 10-тай харьцуулахад илүү шинэлэг, орчин үеийн, минималистик болсон нь айкон, өнгөний сонголтуудаас нь илт мэдрэгдэнэ. Тэд хэрэглэгчдэд илүү хялбар бөгөөд ойлгомжтой хэрэглээг бий болгохын тулд UX/UI-ийн томоохон өөрчлөлт хийж байгаагаа танилцуулга дээрээ зарласан нь ч санамсаргүй хэрэг биш байв. </p><p>Дизайн болон бүтцийн шинэчлэлүүдээс хамгийн анхаарал татсан нь "Settings"-ийн өөрчлөлт байв. "Control Panel"-ийг илүү хялбарчилж, хэрэглэгчдэд шаардлагатай цэсээ илүү хурдан олох боломжийг олгохын тулд Microsoft ихэд хичээсээр байгаа нь эндээс харагдана. Уур амьсгал, харагдацын хувьд огт өөр системд дасан зохицохын тулд танд Settings-ийг хурдан өөрийн болгох хэрэг гарна шүү. </p><p>Хэрвээ танд Windows 11-ийн үндсэн өнгө төрх таалагдахгүй бол өөр сонголтууд ч бий. Мөн "Start"-ийнхаа байрлалыг ч сонгодог руу нь шилжүүлж болох нь таалагдлаа. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/7134aef0e81160b6f38fd56ae9e624b6.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/eea57790b1c1fd590ca82a907c52ff35.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Бүтээмж ахиулах нэмэлтүүд</h3><p></p><p>Windows 11-ээс миний хувьд ихэд таалагдсан шинэчлэл нь дэлгэц хуваах сонголт нь байв. Та ямар програм ачааллаж, ямар төрлийн ажил хийж байгаагаасаа хамааран дэлгэцээ хоёроос дөрөв хүртэл, томоос жижиг хүртэл сонголттойгоор хувааж удирдах боломжтой аж. Энэ нь ялангуяа олон програм дээр зэрэг ажилладаг хүмүүст ихэд тохиромжтой болжээ.</p><p>Мөн "Widgets" цэсний тусламжтайгаар өөрийн хамгийн их хэрэглэдэг сувгууд, мэдээлэл авдаг эх сурвалжуудаа нэгтгэчих аж. Start-тай холилдож байршдаг байсан энэ хэсгийг тусдаа гаргаснаар хэрэглэгчид юу унших, үзэхээ бүрэн утгаар нь удирдах боломжтой болж байгаа юм. Цаг агаар, өдрийн мэдээ, хувьцааны ханш гээд л бүх зүйлс энд таны гар дор бий.</p><p>Microsoft-ийн өөр нэг онцолж буй зүйл нь Teams. Цар тахлын үед эрчийг авч, хэрэглэгчдийн өсөлтөөрөө толгой цохих болсон Teams Windows 11 дээр шууд суусан орж ирэх нь тэд энэ апп-ыг зөвхөн бизнесийн байгууллагуудад бус энгийн хэрэглэгчид, гэр бүлүүдэд ч санал болгох амбицтай байгааг нь илтгэнэ. Мэдээлэл солилцох, видео дуудлага хийх, чат бичих зэрэг олон үйлдлийг энэ апп илүү хялбаршуулна.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/711b1135d164f63400c5b67024edaa9c.gif"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/bd944e9263e0344419b0d59f4f4c451c.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">илүү олон төрлийн апп-ууд</h3><p></p><p>Microsoft-ийн Windows 11-тэй зэрэгцүүлэн ил болгосон мэдээлэл бол<a href="https://www.theverge.com/2021/6/24/22548428/microsoft-windows-11-android-apps-support-amazon-store" target="_blank"> Windows Store-ийн шинэчлэл</a> байсан юм. Өмнө нь хөгжүүлэгчид Windows үйлдлийн системд зориулж өөрсдийн апп-аа бичдэг байсан бол одоо Андройд апп-аа шууд санал болгох боломжтой болсон нь "тоглоомыг эргүүлэгч" болж хувирав. Windows тэр дороо сая сая апп-тай, сая сая тоглоомтой, сая сая хэрэглэгчтэй болж байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүллээ.</p><p>Хөгжүүлэгчдэд ээлтэй энэ шийдэл хэрэглэгчдэд бүр ч илүү давуу тал авчирна. Бидний програм суулгадаг, татдаг, .exe файлаа ачаалладаг үе ийн өнгөрч байна. Одоо шууд л Windows Store-оос гол програмаа худалдан авч, шууд хэрэглээндээ татах боломжтой болжээ.</p><p>Үүнээс гадна Microsoft өөрсдийн эзэмшдэг Xbox -ийн апп-ыг энд суулгаж, хэрэглэгчдэд илүү олон сонголт олгох нь гарцаагүй. Microsoft Office болон Teams-ийн интеграц өөрөө тэдэнд асар том давуу талыг авчрах нь тодорхой биз ээ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/ca869542e785b24042df3b64a2d3af10.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/5242f2b39c5b98abba2e4c74feb2e4ce.png"></p><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/e667950a7b4b708cfe99a3b8965dac8b.png"></p><blockquote><p></p><p>"Windows 11" 2021 оны сүүлээр албан ёсоор хэрэглээнд нэвтэрнэ.</p><p>Гэрэл зургийн эх сурвалж: Microsoft, CNET, The Verge</p> <cite><p>Techworm</p> </cite></blockquote> </div>	Microsoft дэлхий даяар тэрбум гаруй хүн хэрэглэдэг Windows үйлдлийн системийн шинэ хувилбарыг өнгөрсөн сард танилцууллаа. Windows 11 илүү бүтээмж нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн, илүү шинэлэг бөгөөд орчин үеийн загвартай, хэрэглэгчдэд өөрийн хүссэнээр дэлгэцээ удирдах боломж олгосон хэлбэртэйгээр энэ оны сүүлээр нээлттэй болох гэж байна. Unread танд Windows 11-ийн тухай мэдэх ёстой бүхнийг багцлан хүргэж байна. сайн мэдээ: windows 11 Үнэгүй Microsoft-ийн танилцуулгаас хамгийн онцлох зүйл нь Windows 11 үнэ төлбөргүй гэдэг нь байв. Өмнө нь албан ёсны лицензтэй үйлдлийн систем ашиглана гэдэг бараг л өдрийн од шиг ховор байж, төлбөр төлж хэрэглэнэ гэдэг ихэд хүнд ачаа мэт санагддаг байсан шүү дээ. Тэгвэл та Windows 10-аас шууд шинэчлэл хийж, шинэ хувилбарыг ашиглаж болно гэсэн үг. Гэхдээ муу мэдээ нь... Гэхдээ үнэгүй шинэ үйлдлийн системтэй болохын тулд танд тавигдах 2 шаардлага бий. 1. Таны компьютер Windows 10-ийг лицензтэй ашигладаг байх. 2. Таны компьютер Windows 11-ийг ажиллуулах техникийн шаардлагыг хангасан байх. Хоёр дахь нь хамгийн төвөгтэй хэсэг. Хэрвээ таны төхөөрөмж Intel-ийн 8-р үеийн процессоргүй бол Windows 11 ажиллахгүй. Тодорхой хэлбэл, таны компьютер 2019 он болон түүнээс өмнө үйлдвэрлэгдсэн бол шинэ хувилбарыг ачааллаж чадахгүй байх магадлал маш өндөр гэсэн үг. Уул нь рам, зай, хурд зэрэг техникийн гол үзүүлэлтүүдийн шаардлага нь тийм өндөр биш ч суурь системийн шаардлага нь ийн болгочихож байгаа хэрэг. Та өөрийн компьютер Windows 11-ийн шаардлагад нийцэж байгаа эсэхийг эндээс шалгаарай . Эсвэл PC Health Checker-ийг ачааллаж ч үзэж болно шүү. 2018 онд үйлдвэрлэгдсэн Microsoft-ийн өөрийнх нь Surface Laptop 2-ийг ашигладаг миний хувьд лав урдуураа таслуулчих шиг л боллоо. Microsoft албан ёсоор худалдаанд гаргатал нийцэх системүүдийнхээ жагсаалтыг нэмнэ гэж мэдэгдсээр байгаа нь ганц найдлага болж байна даа. ОК. тэгвэл лаптопоо солих гол шалтгаан маань юу байна? Дэлгэцээ нээхэд л шууд нүдэнд тусах өөрчлөлт бол "Start" цонхны байрлал. Классик старт товч дэлгэцийн зүүн талд байрлаж, түүнээсээ урган цэс сонголтоо гаргаж ирдэг. Тэгвэл Windows 11-ийн хувьд энэ байрлалыг төв хэсэг рүү шилжүүлсэн байна. Хамгийн түгээмэл хэрэглэдэг програмуудаа байршуулдаг "Taskbar" хэсэг ч гол хэсэг рүү шилжсэн нь сонирхолтой санагдав. Зарим шинжээчид Mac-тай хэт төстэй болж байна хэмээн шүүмжилж байгаа ч энэ нь хэрэглэгчдэд дэлгэцээ илүү өргөн, хүртээмжтэй ашиглах боломж олгож байгаа хэмээн Microsoft онцолж буй. Өмнө нь компьютерт суусан бүх програмууд жагсаалт хэлбэрээр гарч, төрөл бүрийн апп-уудын харагдацаар дүүрэн байсан "Start" меню одоо хамгийн их ашигладаг програм, хамгийн сүүлд нээсэн файлууд бүхий ихэд цэгцтэй самбар болсон байна. Энгийн, бүтээмжид суурилсан зэрэг түлхүүр үгсийн биелэл эндээс шууд харагдах аж. Дизайны бүрэн шинэчлэл 2015 онд гарсан Windows 10-тай харьцуулахад илүү шинэлэг, орчин үеийн, минималистик болсон нь айкон, өнгөний сонголтуудаас нь илт мэдрэгдэнэ. Тэд хэрэглэгчдэд илүү хялбар бөгөөд ойлгомжтой хэрэглээг бий болгохын тулд UX/UI-ийн томоохон өөрчлөлт хийж байгаагаа танилцуулга дээрээ зарласан нь ч санамсаргүй хэрэг биш байв. Дизайн болон бүтцийн шинэчлэлүүдээс хамгийн анхаарал татсан нь "Settings"-ийн өөрчлөлт байв. "Control Panel"-ийг илүү хялбарчилж, хэрэглэгчдэд шаардлагатай цэсээ илүү хурдан олох боломжийг олгохын тулд Microsoft ихэд хичээсээр байгаа нь эндээс харагдана. Уур амьсгал, харагдацын хувьд огт өөр системд дасан зохицохын тулд танд Settings-ийг хурдан өөрийн болгох хэрэг гарна шүү. Хэрвээ танд Windows 11-ийн үндсэн өнгө төрх таалагдахгүй бол өөр сонголтууд ч бий. Мөн "Start"-ийнхаа байрлалыг ч сонгодог руу нь шилжүүлж болох нь таалагдлаа. Бүтээмж ахиулах нэмэлтүүд Windows 11-ээс миний хувьд ихэд таалагдсан шинэчлэл нь дэлгэц хуваах сонголт нь байв. Та ямар програм ачааллаж, ямар төрлийн ажил хийж байгаагаасаа хамааран дэлгэцээ хоёроос дөрөв хүртэл, томоос жижиг хүртэл сонголттойгоор хувааж удирдах боломжтой аж. Энэ нь ялангуяа олон програм дээр зэрэг ажилладаг хүмүүст ихэд тохиромжтой болжээ. Мөн "Widgets" цэсний тусламжтайгаар өөрийн хамгийн их хэрэглэдэг сувгууд, мэдээлэл авдаг эх сурвалжуудаа нэгтгэчих аж. Start-тай холилдож байршдаг байсан энэ хэсгийг тусдаа гаргаснаар хэрэглэгчид юу унших, үзэхээ бүрэн утгаар нь удирдах боломжтой болж байгаа юм. Цаг агаар, өдрийн мэдээ, хувьцааны ханш гээд л бүх зүйлс энд таны гар дор бий. Microsoft-ийн өөр нэг онцолж буй зүйл нь Teams. Цар тахлын үед эрчийг авч, хэрэглэгчдийн өсөлтөөрөө толгой цохих болсон Teams Windows 11 дээр шууд суусан орж ирэх нь тэд энэ апп-ыг зөвхөн бизнесийн байгууллагуудад бус энгийн хэрэглэгчид, гэр бүлүүдэд ч санал болгох амбицтай байгааг нь илтгэнэ. Мэдээлэл солилцох, видео дуудлага хийх, чат бичих зэрэг олон үйлдлийг энэ апп илүү хялбаршуулна. илүү олон төрлийн апп-ууд Microsoft-ийн Windows 11-тэй зэрэгцүүлэн ил болгосон мэдээлэл бол Windows Store-ийн шинэчлэл байсан юм. Өмнө нь хөгжүүлэгчид Windows үйлдлийн системд зориулж өөрсдийн апп-аа бичдэг байсан бол одоо Андройд апп-аа шууд санал болгох боломжтой болсон нь "тоглоомыг эргүүлэгч" болж хувирав. Windows тэр дороо сая сая апп-тай, сая сая тоглоомтой, сая сая хэрэглэгчтэй болж байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүллээ. Хөгжүүлэгчдэд ээлтэй энэ шийдэл хэрэглэгчдэд бүр ч илүү давуу тал авчирна. Бидний програм суулгадаг, татдаг, .exe файлаа ачаалладаг үе ийн өнгөрч байна. Одоо шууд л Windows Store-оос гол програмаа худалдан авч, шууд хэрэглээндээ татах боломжтой болжээ. Үүнээс гадна Microsoft өөрсдийн эзэмшдэг Xbox -ийн апп-ыг энд суулгаж, хэрэглэгчдэд илүү олон сонголт олгох нь гарцаагүй. Microsoft Office болон Teams-ийн интеграц өөрөө тэдэнд асар том давуу талыг авчрах нь тодорхой биз ээ. "Windows 11" 2021 оны сүүлээр албан ёсоор хэрэглээнд нэвтэрнэ. Гэрэл зургийн эх сурвалж: Microsoft, CNET, The Verge Techworm	Microsoft дэлхий даяар тэрбум гаруй хүн хэрэглэдэг Windows үйлдлийн системийн шинэ хувилбарыг өнгөрсөн сард танилцууллаа. Windows 11 илүү бүтээмж нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн, илүү шинэлэг бөгөөд орчин үеийн загвартай, хэрэглэгчдэд өөрийн хүссэнээр дэлгэцээ удирдах боломж олгосон хэлбэртэйгээр энэ оны сүүлээр нээлттэй болох гэж байна. Unread танд Windows 11-ийн тухай мэдэх ёстой бүхнийг багцлан хүргэж байна. ### сайн мэдээ: windows 11 Үнэгүй Microsoft-ийн танилцуулгаас хамгийн онцлох зүйл нь Windows 11 үнэ төлбөргүй гэдэг нь байв. Өмнө нь албан ёсны лицензтэй үйлдлийн систем ашиглана гэдэг бараг л өдрийн од шиг ховор байж, төлбөр төлж хэрэглэнэ гэдэг ихэд хүнд ачаа мэт санагддаг байсан шүү дээ. Тэгвэл та Windows 10-аас шууд шинэчлэл хийж, шинэ хувилбарыг ашиглаж болно гэсэн үг. ### Гэхдээ муу мэдээ нь... Гэхдээ үнэгүй шинэ үйлдлийн системтэй болохын тулд танд тавигдах 2 шаардлага бий. 1. Таны компьютер Windows 10-ийг лицензтэй ашигладаг байх. 2. Таны компьютер Windows 11-ийг ажиллуулах техникийн шаардлагыг хангасан байх. Хоёр дахь нь хамгийн төвөгтэй хэсэг. Хэрвээ таны төхөөрөмж Intel-ийн 8-р үеийн процессоргүй бол Windows 11 ажиллахгүй. Тодорхой хэлбэл, таны компьютер 2019 он болон түүнээс өмнө үйлдвэрлэгдсэн бол шинэ хувилбарыг ачааллаж чадахгүй байх магадлал маш өндөр гэсэн үг. Уул нь рам, зай, хурд зэрэг техникийн гол үзүүлэлтүүдийн шаардлага нь тийм өндөр биш ч суурь системийн шаардлага нь ийн болгочихож байгаа хэрэг. Та өөрийн компьютер Windows 11-ийн шаардлагад нийцэж байгаа эсэхийг эндээс шалгаарай. Эсвэл PC Health Checker-ийг ачааллаж ч үзэж болно шүү. 2018 онд үйлдвэрлэгдсэн Microsoft-ийн өөрийнх нь Surface Laptop 2-ийг ашигладаг миний хувьд лав урдуураа таслуулчих шиг л боллоо. Microsoft албан ёсоор худалдаанд гаргатал нийцэх системүүдийнхээ жагсаалтыг нэмнэ гэж мэдэгдсээр байгаа нь ганц найдлага болж байна даа. ### ОК. тэгвэл лаптопоо солих гол шалтгаан маань юу байна? Дэлгэцээ нээхэд л шууд нүдэнд тусах өөрчлөлт бол "Start" цонхны байрлал. Классик старт товч дэлгэцийн зүүн талд байрлаж, түүнээсээ урган цэс сонголтоо гаргаж ирдэг. Тэгвэл Windows 11-ийн хувьд энэ байрлалыг төв хэсэг рүү шилжүүлсэн байна. Хамгийн түгээмэл хэрэглэдэг програмуудаа байршуулдаг "Taskbar" хэсэг ч гол хэсэг рүү шилжсэн нь сонирхолтой санагдав. Зарим шинжээчид Mac-тай хэт төстэй болж байна хэмээн шүүмжилж байгаа ч энэ нь хэрэглэгчдэд дэлгэцээ илүү өргөн, хүртээмжтэй ашиглах боломж олгож байгаа хэмээн Microsoft онцолж буй. Өмнө нь компьютерт суусан бүх програмууд жагсаалт хэлбэрээр гарч, төрөл бүрийн апп-уудын харагдацаар дүүрэн байсан "Start" меню одоо хамгийн их ашигладаг програм, хамгийн сүүлд нээсэн файлууд бүхий ихэд цэгцтэй самбар болсон байна. Энгийн, бүтээмжид суурилсан зэрэг түлхүүр үгсийн биелэл эндээс шууд харагдах аж. ### Дизайны бүрэн шинэчлэл 2015 онд гарсан Windows 10-тай харьцуулахад илүү шинэлэг, орчин үеийн, минималистик болсон нь айкон, өнгөний сонголтуудаас нь илт мэдрэгдэнэ. Тэд хэрэглэгчдэд илүү хялбар бөгөөд ойлгомжтой хэрэглээг бий болгохын тулд UX/UI-ийн томоохон өөрчлөлт хийж байгаагаа танилцуулга дээрээ зарласан нь ч санамсаргүй хэрэг биш байв. Дизайн болон бүтцийн шинэчлэлүүдээс хамгийн анхаарал татсан нь "Settings"-ийн өөрчлөлт байв. "Control Panel"-ийг илүү хялбарчилж, хэрэглэгчдэд шаардлагатай цэсээ илүү хурдан олох боломжийг олгохын тулд Microsoft ихэд хичээсээр байгаа нь эндээс харагдана. Уур амьсгал, харагдацын хувьд огт өөр системд дасан зохицохын тулд танд Settings-ийг хурдан өөрийн болгох хэрэг гарна шүү. Хэрвээ танд Windows 11-ийн үндсэн өнгө төрх таалагдахгүй бол өөр сонголтууд ч бий. Мөн "Start"-ийнхаа байрлалыг ч сонгодог руу нь шилжүүлж болох нь таалагдлаа. ### Бүтээмж ахиулах нэмэлтүүд Windows 11-ээс миний хувьд ихэд таалагдсан шинэчлэл нь дэлгэц хуваах сонголт нь байв. Та ямар програм ачааллаж, ямар төрлийн ажил хийж байгаагаасаа хамааран дэлгэцээ хоёроос дөрөв хүртэл, томоос жижиг хүртэл сонголттойгоор хувааж удирдах боломжтой аж. Энэ нь ялангуяа олон програм дээр зэрэг ажилладаг хүмүүст ихэд тохиромжтой болжээ. Мөн "Widgets" цэсний тусламжтайгаар өөрийн хамгийн их хэрэглэдэг сувгууд, мэдээлэл авдаг эх сурвалжуудаа нэгтгэчих аж. Start-тай холилдож байршдаг байсан энэ хэсгийг тусдаа гаргаснаар хэрэглэгчид юу унших, үзэхээ бүрэн утгаар нь удирдах боломжтой болж байгаа юм. Цаг агаар, өдрийн мэдээ, хувьцааны ханш гээд л бүх зүйлс энд таны гар дор бий. Microsoft-ийн өөр нэг онцолж буй зүйл нь Teams. Цар тахлын үед эрчийг авч, хэрэглэгчдийн өсөлтөөрөө толгой цохих болсон Teams Windows 11 дээр шууд суусан орж ирэх нь тэд энэ апп-ыг зөвхөн бизнесийн байгууллагуудад бус энгийн хэрэглэгчид, гэр бүлүүдэд ч санал болгох амбицтай байгааг нь илтгэнэ. Мэдээлэл солилцох, видео дуудлага хийх, чат бичих зэрэг олон үйлдлийг энэ апп илүү хялбаршуулна. ### илүү олон төрлийн апп-ууд Microsoft-ийн Windows 11-тэй зэрэгцүүлэн ил болгосон мэдээлэл бол Windows Store-ийн шинэчлэл байсан юм. Өмнө нь хөгжүүлэгчид Windows үйлдлийн системд зориулж өөрсдийн апп-аа бичдэг байсан бол одоо Андройд апп-аа шууд санал болгох боломжтой болсон нь "тоглоомыг эргүүлэгч" болж хувирав. Windows тэр дороо сая сая апп-тай, сая сая тоглоомтой, сая сая хэрэглэгчтэй болж байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүллээ. Хөгжүүлэгчдэд ээлтэй энэ шийдэл хэрэглэгчдэд бүр ч илүү давуу тал авчирна. Бидний програм суулгадаг, татдаг, .exe файлаа ачаалладаг үе ийн өнгөрч байна. Одоо шууд л Windows Store-оос гол програмаа худалдан авч, шууд хэрэглээндээ татах боломжтой болжээ. Үүнээс гадна Microsoft өөрсдийн эзэмшдэг Xbox -ийн апп-ыг энд суулгаж, хэрэглэгчдэд илүү олон сонголт олгох нь гарцаагүй. Microsoft Office болон Teams-ийн интеграц өөрөө тэдэнд асар том давуу талыг авчрах нь тодорхой биз ээ. > "Windows 11" 2021 оны сүүлээр албан ёсоор хэрэглээнд нэвтэрнэ. > > Гэрэл зургийн эх сурвалж: Microsoft, CNET, The Verge > > Techworm
https://unread.today/c/techworm-mplus	Techworm	Oyunlkham Gungaadorj	2021-08-03T00:00:00	8 сарын 3, 2021	Апп тойм: Mplus - Цахим ном, аудио ном, подкастын цогц платформ	<div class="article-body"> <h2>Хэрэгцээт мэдээллээ таалагдсан хэлбэрээрээ хүлээн авах тун амархан болсныг танд Mplus апп мэдрүүлэх болно. Эндээс та, хувь хүний хөгжил, уран зохиол, намтар, түүх тэргүүтэй төрөл бүрийн ном зохиолыг цахимаар уншиж, аудиогоор сонсохын сацуу сүүлийн үед гарч буй шинэхэн подкастуудыг нэг дороос цаг алдалгүй хүлээн авах боломжтой. <div>Цаг үетэйгээ хөл нийлүүлж, ядарсан үедээ тархиа амраан, завгүй алхаж явахдаа ч алдалгүй өөрийгөө хөгжүүлж, уйдах цагтаа өөр ертөнцөд зочлохыг хүссэн хэн бүхний заавал хэрэглэвэл зохих Mplus аппыг танилцуулъя.</div><div><br></div></h2><p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/2f1c26d7-6f24-46c8-9307-bbfecc8b41b1/c051fa27fc5f8df52d6ff117c087cf58.jpeg"></p><p></p><p><br></p><p><a href="https://www.mplus.mn/book" target="_blank">mplus.mn</a> \| <a href="https://www.facebook.com/mplus.mongolia" target="_blank">Facebook</a> \| <a href="https://www.youtube.com/channel/UCoUWMqdxqynzNwiLKE1IXhA/featured" target="_blank">Youtube</a> \| <a href="https://twitter.com/MongoliaMplus" target="_blank">Twitter</a> \| <a href="https://www.instagram.com/mplusmongolia/" target="_blank">Instagram</a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? </div></h3><p></p><p>Өдгөө гуравдахь жилдээ үйл ажиллагаа явуулж буй Mplus (М+) апп нь монгол хэл дээрх цахим ном, аудио ном болон подкаст бүхий платформ юм. Одоогоор цахим сандаа гадаад болон Монголын зохиолчдын 800 гаруй оюуны бүтээлийг нэгтгээд буй. Гол давуу тал нь энд буй бүхий л бүтээлүүд бүгд оюуны өмчийн эрхийг дээдэлсэн, албан ёсны эрхтэйгээр байршсанаас гадна та аль ч улсад бай энэ бүхнийг байгаа газраасаа хүлээн авах боломжтой юм. </p><p>Өөрөөр хэлбэл, хэрвээ та гаднын улсад амьдардаг, эсхүл номын дэлгүүр орж амждаггүй байсан ч шинээр худалдаанд гарсан номуудыг цаг алдалгүй уншиж, хүссэн номоо хэвлэмэл хувилбараас нь ч хямд үнээр худалдан авч чадна гэсэн үг. </p><p>Аппын Цахим номын сангийн хувьд тун баялаг санагдав. Ялангуяа хуучны сонгодог болон сүүлийн үед гарсан онцлох ном олон байлаа. "Нийтийн оюуны сан" буюу төлбөргүй номын хэсэг "үнэгүй зүйл чанаргүй байдаг даа" хэмээх урт хугацаанд ухамсаргүйгээр суусан хэвшмэл хүлээлтийг давахуйц ажээ. Энд "Монголын нууц товчоо", "Монте Кристо гүн", их зохиолч Д.Нацагдоржийн түүвэр зохиол тэргүүтэй дэлхийн болон Монголын сонгодгууд зэрэгцэн байрласан нь тун өгөөжтэй. </p><p>Цаашлаад аудио номын хэсэг таныг гайхшируулна гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Энд байрласан сонсдог номын тоо, чанар, эрэлтийг харахад Монголын ном, оюуны бүтээлийн зах зээл энэ хэмжээнд хөгжиж буйд эрхгүй баяр төрөх аж. Монголын түүхийн зузаан ботиуд, машинд явахдаа сонсох сургамжит өгүүллэгүүд, уншъя гэж бодоод завдал гардаггүй уран зохиолын номууд, бяцхан үрсээ хөгжүүлэх хүүхдийн номууд, өөртөө цаг гаргах сэдэл болох хувь хүний хөгжлийн номуудыг бүгдийг сонсож болно. Зарим аудио номыг тухайн номын зохиогчид өөрсдөө уншсан нь улам таатай, ойрхон мэдрэмжийг өгч байлаа. </p><p>Подкаст хэсэг ч мөн л таны цагийг хэмнэж, өгөөжтэй мэдээллийг үр дүнтэй өгөхөд анхаарсан сувгуудаар баян аж. Санхүү, эдийн засаг, эрүүл мэнд, бизнес, боловсрол, энтертайнмент гэх мэт салбар салбарын мэдлэгээс хүртэж, мэдээ мэдээлэл авч, экспертүүдийн байр суурьтай танилцахыг хүссэн хэн бүхэнд подкаст хэсэг яг тохирно. Дуртай сувгаа дагачихвал тухайн сувагт шинэ дугаар орох бүрд мэдэгдэл ирж байсан нь аятайхан. </p><p>Төлбөртэй бүтээлүүдийн хувьд банкны карт, интернэт банк, төлбөрийн шийдлүүдийг (Most money, Social pay) ашиглан төлбөрөө хийж болохоос гадна хэрвээ гаднын орноос хандаж буй бол Master Card, American Express, Visa ашиглах боломжтой юм байна. Мөн сүүлийн үед дотоодын аль ч банкны картаа HiPay-д нэг удаа холбоод л, цаашид төлбөрөө ганц товшилтоор хялбархан хийх шинэ нэмэлт орж буй аж.<br></p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/717Pw_Kgcj8?rel=0"></iframe> </div><blockquote><p></p><p>Апп татах: </p><p>- <a href="https://apps.apple.com/us/app/m/id1289524927" target="_blank">iOS</a><br>- <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=com.mongolmag" target="_blank">Android</a><br>- <a href="https://appgallery.huawei.com/#/app/C103197291" target="_blank">Huawei</a></p> <cite> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div>ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? </div></h3><p></p><p>Юуны өмнө олон уран бүтээлчийн, төрөл бүрийн бүтээлүүдийг тун цэгцтэй, ойлгоход хялбараар байршуулсан нь таалагдлаа. Хэрэгтэй зүйлээ хайж олоход ямар нэг хүндрэл, төөрөгдөл үүссэнгүй. Нэмээд, унших зориулалттай цахим номыг дөрвөлжин дүрсээр, аудио номыг гурвалжин дүрсээр, подкастыг дугуй дүрсээр илэрхийлсэн нь тун минималист бөгөөд сонирхолтой, урт хугацаандаа хэрэглэхэд ойлгомжтой дизайн байв.</p><p>Аппыг онцлох гол давуу тал нь оффлайн буюу интернэтгүй орчинд ажиллуулах, төлөвлөсөн номоо сүлжээнээс хамааралгүй унших боломж. "Дэлхийн хаанаас ч, хэзээ ч" хэмээх тэдний үгс оффлайн үед л төгс биелэх юм. Амралтаараа хөдөөгөөр амарч явахад замын урт, холын аяны үнэнч нөхөр, гол дүр Mplus байсныг энэ завшаанд дурдмаар байна. Сүүлийн үед ч аяллын үеэр аудио ном сонсох хандлага элбэг болсон нь ажиглагдсан.</p><p>Мөн онцлохгүй байхын аргагүй нэг үйлчилгээ нь цахим болон сонсдог номыг багтаасан "Цэнэг" гишүүнчлэлийн үйлчилгээ юм. Дотоодын болоод олон улсын зах зээлд их эрэлттэй, шилдэг ном бүтээлүүдийн цахим болон аудио (сонсдог) хувилбаруудыг "Цэнэг" санд нэгтгэжээ. Сар тутам шинэ бүтээлээр арвиждаг бөгөөд хэрэглэгч энэ үйлчилгээг авснаар багадаа 90 хувийн хэмнэлт хийх юм. Уг үйлчилгээний нэгэн хэрэглэгч "Хоолоор яривал гуляш, цуйван, банштай цай гурвыг нэгтгээд ганц хуушуурны үнээр авч буйтай адил" хэмээсэн нь яг л оносон тодорхойлолт мэт.</p><p>Хүссэн номоо худалдаж авахын өмнө эхлэл хэсгээс нь уншиж эсвэл сонсож үзээд шийдвэрээ гаргах боломжтой нь бодит номын дэлгүүрт буйтай адил мэдрэмж төрүүлж байлаа. Хүсвэл Mplus-ын Youtube сувгаас аудио номын эхлэл хэсгүүдийг нэг дороос харж, сонсоод шийдэж болох юм билээ. Уншигчдад заавал санал болгох нэг зүйл бол долоо хоног бүр зарлагддаг хямдралтай номын хэсэг. Энэ хэсэг тогтмол шинэчлэгддэг бөгөөд зарим номууд 50 хувь хүртэл хямдарсан байх нь бий. Гол нь сонор, соргог байх хэрэгтэй шүү. </p><p><br></p> <div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/kW4dUDILtvo?rel=0"></iframe> </div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div><div>САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС </div></h3><p></p><p>Цахим, технологийн бүтээгдэхүүний хэрэглээ жил ирэх бүр өсөж, энэ төрлийн оюуны бүтээлтэй харилцах хэрэглэгчдийн мэдлэг боловсорч буй энэ үед хэрэглэгчдийг урамшуулах, ашиглаж хэвшихэд нь туслах зорилгоор "Нийтийн оюуны сан" буланг улам арвижуулж, тэр дундаа хүүхдэд хандсан бүтээлүүд түлхүү нэмбэл гэсэн бодол төрж байлаа. Гэхдээ уг булан дахь номын тоо цаашид өсөх нь тодорхой болов уу. </p><p>Хэрэглэгчийн зүгээс аппын санг тасралтгүй өргөжүүлж, хэрэглээг илүү хялбаршуулахыг шаардсаар байх нь дамжиггүй. Mplus-ын хувьд хэрэглэгчийн энэ хүлээлтийг хөсөрдүүлэхгүй биз ээ. </p> <blockquote><p></p><p>Санал болгох:</p><p><a href="https://unread.today/c/techworm-worldplus">WorldPlus - Сэтгүүлээ уншиж, шинийг сэд</a></p><p><a href="https://unread.today/c/spotlight-mplus-music" target="_blank">M+ Music - Хөгжмийн ертөнцөд тавтай морил</a></p> <cite> </cite></blockquote> </div>	Хэрэгцээт мэдээллээ таалагдсан хэлбэрээрээ хүлээн авах тун амархан болсныг танд Mplus апп мэдрүүлэх болно. Эндээс та, хувь хүний хөгжил, уран зохиол, намтар, түүх тэргүүтэй төрөл бүрийн ном зохиолыг цахимаар уншиж, аудиогоор сонсохын сацуу сүүлийн үед гарч буй шинэхэн подкастуудыг нэг дороос цаг алдалгүй хүлээн авах боломжтой. Цаг үетэйгээ хөл нийлүүлж, ядарсан үедээ тархиа амраан, завгүй алхаж явахдаа ч алдалгүй өөрийгөө хөгжүүлж, уйдах цагтаа өөр ертөнцөд зочлохыг хүссэн хэн бүхний заавал хэрэглэвэл зохих Mplus аппыг танилцуулъя. mplus.mn \| Facebook \| Youtube \| Twitter \| Instagram ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? Өдгөө гуравдахь жилдээ үйл ажиллагаа явуулж буй Mplus (М+) апп нь монгол хэл дээрх цахим ном, аудио ном болон подкаст бүхий платформ юм. Одоогоор цахим сандаа гадаад болон Монголын зохиолчдын 800 гаруй оюуны бүтээлийг нэгтгээд буй. Гол давуу тал нь энд буй бүхий л бүтээлүүд бүгд оюуны өмчийн эрхийг дээдэлсэн, албан ёсны эрхтэйгээр байршсанаас гадна та аль ч улсад бай энэ бүхнийг байгаа газраасаа хүлээн авах боломжтой юм. Өөрөөр хэлбэл, хэрвээ та гаднын улсад амьдардаг, эсхүл номын дэлгүүр орж амждаггүй байсан ч шинээр худалдаанд гарсан номуудыг цаг алдалгүй уншиж, хүссэн номоо хэвлэмэл хувилбараас нь ч хямд үнээр худалдан авч чадна гэсэн үг. Аппын Цахим номын сангийн хувьд тун баялаг санагдав. Ялангуяа хуучны сонгодог болон сүүлийн үед гарсан онцлох ном олон байлаа. "Нийтийн оюуны сан" буюу төлбөргүй номын хэсэг "үнэгүй зүйл чанаргүй байдаг даа" хэмээх урт хугацаанд ухамсаргүйгээр суусан хэвшмэл хүлээлтийг давахуйц ажээ. Энд "Монголын нууц товчоо", "Монте Кристо гүн", их зохиолч Д.Нацагдоржийн түүвэр зохиол тэргүүтэй дэлхийн болон Монголын сонгодгууд зэрэгцэн байрласан нь тун өгөөжтэй. Цаашлаад аудио номын хэсэг таныг гайхшируулна гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Энд байрласан сонсдог номын тоо, чанар, эрэлтийг харахад Монголын ном, оюуны бүтээлийн зах зээл энэ хэмжээнд хөгжиж буйд эрхгүй баяр төрөх аж. Монголын түүхийн зузаан ботиуд, машинд явахдаа сонсох сургамжит өгүүллэгүүд, уншъя гэж бодоод завдал гардаггүй уран зохиолын номууд, бяцхан үрсээ хөгжүүлэх хүүхдийн номууд, өөртөө цаг гаргах сэдэл болох хувь хүний хөгжлийн номуудыг бүгдийг сонсож болно. Зарим аудио номыг тухайн номын зохиогчид өөрсдөө уншсан нь улам таатай, ойрхон мэдрэмжийг өгч байлаа. Подкаст хэсэг ч мөн л таны цагийг хэмнэж, өгөөжтэй мэдээллийг үр дүнтэй өгөхөд анхаарсан сувгуудаар баян аж. Санхүү, эдийн засаг, эрүүл мэнд, бизнес, боловсрол, энтертайнмент гэх мэт салбар салбарын мэдлэгээс хүртэж, мэдээ мэдээлэл авч, экспертүүдийн байр суурьтай танилцахыг хүссэн хэн бүхэнд подкаст хэсэг яг тохирно. Дуртай сувгаа дагачихвал тухайн сувагт шинэ дугаар орох бүрд мэдэгдэл ирж байсан нь аятайхан. Төлбөртэй бүтээлүүдийн хувьд банкны карт, интернэт банк, төлбөрийн шийдлүүдийг (Most money, Social pay) ашиглан төлбөрөө хийж болохоос гадна хэрвээ гаднын орноос хандаж буй бол Master Card, American Express, Visa ашиглах боломжтой юм байна. Мөн сүүлийн үед дотоодын аль ч банкны картаа HiPay-д нэг удаа холбоод л, цаашид төлбөрөө ганц товшилтоор хялбархан хийх шинэ нэмэлт орж буй аж. Апп татах: - iOS - Android - Huawei ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Юуны өмнө олон уран бүтээлчийн, төрөл бүрийн бүтээлүүдийг тун цэгцтэй, ойлгоход хялбараар байршуулсан нь таалагдлаа. Хэрэгтэй зүйлээ хайж олоход ямар нэг хүндрэл, төөрөгдөл үүссэнгүй. Нэмээд, унших зориулалттай цахим номыг дөрвөлжин дүрсээр, аудио номыг гурвалжин дүрсээр, подкастыг дугуй дүрсээр илэрхийлсэн нь тун минималист бөгөөд сонирхолтой, урт хугацаандаа хэрэглэхэд ойлгомжтой дизайн байв. Аппыг онцлох гол давуу тал нь оффлайн буюу интернэтгүй орчинд ажиллуулах, төлөвлөсөн номоо сүлжээнээс хамааралгүй унших боломж. "Дэлхийн хаанаас ч, хэзээ ч" хэмээх тэдний үгс оффлайн үед л төгс биелэх юм. Амралтаараа хөдөөгөөр амарч явахад замын урт, холын аяны үнэнч нөхөр, гол дүр Mplus байсныг энэ завшаанд дурдмаар байна. Сүүлийн үед ч аяллын үеэр аудио ном сонсох хандлага элбэг болсон нь ажиглагдсан. Мөн онцлохгүй байхын аргагүй нэг үйлчилгээ нь цахим болон сонсдог номыг багтаасан "Цэнэг" гишүүнчлэлийн үйлчилгээ юм. Дотоодын болоод олон улсын зах зээлд их эрэлттэй, шилдэг ном бүтээлүүдийн цахим болон аудио (сонсдог) хувилбаруудыг "Цэнэг" санд нэгтгэжээ. Сар тутам шинэ бүтээлээр арвиждаг бөгөөд хэрэглэгч энэ үйлчилгээг авснаар багадаа 90 хувийн хэмнэлт хийх юм. Уг үйлчилгээний нэгэн хэрэглэгч "Хоолоор яривал гуляш, цуйван, банштай цай гурвыг нэгтгээд ганц хуушуурны үнээр авч буйтай адил" хэмээсэн нь яг л оносон тодорхойлолт мэт. Хүссэн номоо худалдаж авахын өмнө эхлэл хэсгээс нь уншиж эсвэл сонсож үзээд шийдвэрээ гаргах боломжтой нь бодит номын дэлгүүрт буйтай адил мэдрэмж төрүүлж байлаа. Хүсвэл Mplus-ын Youtube сувгаас аудио номын эхлэл хэсгүүдийг нэг дороос харж, сонсоод шийдэж болох юм билээ. Уншигчдад заавал санал болгох нэг зүйл бол долоо хоног бүр зарлагддаг хямдралтай номын хэсэг. Энэ хэсэг тогтмол шинэчлэгддэг бөгөөд зарим номууд 50 хувь хүртэл хямдарсан байх нь бий. Гол нь сонор, соргог байх хэрэгтэй шүү. САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Цахим, технологийн бүтээгдэхүүний хэрэглээ жил ирэх бүр өсөж, энэ төрлийн оюуны бүтээлтэй харилцах хэрэглэгчдийн мэдлэг боловсорч буй энэ үед хэрэглэгчдийг урамшуулах, ашиглаж хэвшихэд нь туслах зорилгоор "Нийтийн оюуны сан" буланг улам арвижуулж, тэр дундаа хүүхдэд хандсан бүтээлүүд түлхүү нэмбэл гэсэн бодол төрж байлаа. Гэхдээ уг булан дахь номын тоо цаашид өсөх нь тодорхой болов уу. Хэрэглэгчийн зүгээс аппын санг тасралтгүй өргөжүүлж, хэрэглээг илүү хялбаршуулахыг шаардсаар байх нь дамжиггүй. Mplus-ын хувьд хэрэглэгчийн энэ хүлээлтийг хөсөрдүүлэхгүй биз ээ. Санал болгох: WorldPlus - Сэтгүүлээ уншиж, шинийг сэд M+ Music - Хөгжмийн ертөнцөд тавтай морил	Хэрэгцээт мэдээллээ таалагдсан хэлбэрээрээ хүлээн авах тун амархан болсныг танд Mplus апп мэдрүүлэх болно. Эндээс та, хувь хүний хөгжил, уран зохиол, намтар, түүх тэргүүтэй төрөл бүрийн ном зохиолыг цахимаар уншиж, аудиогоор сонсохын сацуу сүүлийн үед гарч буй шинэхэн подкастуудыг нэг дороос цаг алдалгүй хүлээн авах боломжтой. Цаг үетэйгээ хөл нийлүүлж, ядарсан үедээ тархиа амраан, завгүй алхаж явахдаа ч алдалгүй өөрийгөө хөгжүүлж, уйдах цагтаа өөр ертөнцөд зочлохыг хүссэн хэн бүхний заавал хэрэглэвэл зохих Mplus аппыг танилцуулъя. mplus.mn \| Facebook \| Youtube \| Twitter \| Instagram ### ЯАГААД ХЭРЭГЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? Өдгөө гуравдахь жилдээ үйл ажиллагаа явуулж буй Mplus (М+) апп нь монгол хэл дээрх цахим ном, аудио ном болон подкаст бүхий платформ юм. Одоогоор цахим сандаа гадаад болон Монголын зохиолчдын 800 гаруй оюуны бүтээлийг нэгтгээд буй. Гол давуу тал нь энд буй бүхий л бүтээлүүд бүгд оюуны өмчийн эрхийг дээдэлсэн, албан ёсны эрхтэйгээр байршсанаас гадна та аль ч улсад бай энэ бүхнийг байгаа газраасаа хүлээн авах боломжтой юм. Өөрөөр хэлбэл, хэрвээ та гаднын улсад амьдардаг, эсхүл номын дэлгүүр орж амждаггүй байсан ч шинээр худалдаанд гарсан номуудыг цаг алдалгүй уншиж, хүссэн номоо хэвлэмэл хувилбараас нь ч хямд үнээр худалдан авч чадна гэсэн үг. Аппын Цахим номын сангийн хувьд тун баялаг санагдав. Ялангуяа хуучны сонгодог болон сүүлийн үед гарсан онцлох ном олон байлаа. "Нийтийн оюуны сан" буюу төлбөргүй номын хэсэг "үнэгүй зүйл чанаргүй байдаг даа" хэмээх урт хугацаанд ухамсаргүйгээр суусан хэвшмэл хүлээлтийг давахуйц ажээ. Энд "Монголын нууц товчоо", "Монте Кристо гүн", их зохиолч Д.Нацагдоржийн түүвэр зохиол тэргүүтэй дэлхийн болон Монголын сонгодгууд зэрэгцэн байрласан нь тун өгөөжтэй. Цаашлаад аудио номын хэсэг таныг гайхшируулна гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Энд байрласан сонсдог номын тоо, чанар, эрэлтийг харахад Монголын ном, оюуны бүтээлийн зах зээл энэ хэмжээнд хөгжиж буйд эрхгүй баяр төрөх аж. Монголын түүхийн зузаан ботиуд, машинд явахдаа сонсох сургамжит өгүүллэгүүд, уншъя гэж бодоод завдал гардаггүй уран зохиолын номууд, бяцхан үрсээ хөгжүүлэх хүүхдийн номууд, өөртөө цаг гаргах сэдэл болох хувь хүний хөгжлийн номуудыг бүгдийг сонсож болно. Зарим аудио номыг тухайн номын зохиогчид өөрсдөө уншсан нь улам таатай, ойрхон мэдрэмжийг өгч байлаа. Подкаст хэсэг ч мөн л таны цагийг хэмнэж, өгөөжтэй мэдээллийг үр дүнтэй өгөхөд анхаарсан сувгуудаар баян аж. Санхүү, эдийн засаг, эрүүл мэнд, бизнес, боловсрол, энтертайнмент гэх мэт салбар салбарын мэдлэгээс хүртэж, мэдээ мэдээлэл авч, экспертүүдийн байр суурьтай танилцахыг хүссэн хэн бүхэнд подкаст хэсэг яг тохирно. Дуртай сувгаа дагачихвал тухайн сувагт шинэ дугаар орох бүрд мэдэгдэл ирж байсан нь аятайхан. Төлбөртэй бүтээлүүдийн хувьд банкны карт, интернэт банк, төлбөрийн шийдлүүдийг (Most money, Social pay) ашиглан төлбөрөө хийж болохоос гадна хэрвээ гаднын орноос хандаж буй бол Master Card, American Express, Visa ашиглах боломжтой юм байна. Мөн сүүлийн үед дотоодын аль ч банкны картаа HiPay-д нэг удаа холбоод л, цаашид төлбөрөө ганц товшилтоор хялбархан хийх шинэ нэмэлт орж буй аж. > Апп татах: > > - iOS > - Android > - Huawei ### ЯМАР ОНЦЛОГ, ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ? Юуны өмнө олон уран бүтээлчийн, төрөл бүрийн бүтээлүүдийг тун цэгцтэй, ойлгоход хялбараар байршуулсан нь таалагдлаа. Хэрэгтэй зүйлээ хайж олоход ямар нэг хүндрэл, төөрөгдөл үүссэнгүй. Нэмээд, унших зориулалттай цахим номыг дөрвөлжин дүрсээр, аудио номыг гурвалжин дүрсээр, подкастыг дугуй дүрсээр илэрхийлсэн нь тун минималист бөгөөд сонирхолтой, урт хугацаандаа хэрэглэхэд ойлгомжтой дизайн байв. Аппыг онцлох гол давуу тал нь оффлайн буюу интернэтгүй орчинд ажиллуулах, төлөвлөсөн номоо сүлжээнээс хамааралгүй унших боломж. "Дэлхийн хаанаас ч, хэзээ ч" хэмээх тэдний үгс оффлайн үед л төгс биелэх юм. Амралтаараа хөдөөгөөр амарч явахад замын урт, холын аяны үнэнч нөхөр, гол дүр Mplus байсныг энэ завшаанд дурдмаар байна. Сүүлийн үед ч аяллын үеэр аудио ном сонсох хандлага элбэг болсон нь ажиглагдсан. Мөн онцлохгүй байхын аргагүй нэг үйлчилгээ нь цахим болон сонсдог номыг багтаасан "Цэнэг" гишүүнчлэлийн үйлчилгээ юм. Дотоодын болоод олон улсын зах зээлд их эрэлттэй, шилдэг ном бүтээлүүдийн цахим болон аудио (сонсдог) хувилбаруудыг "Цэнэг" санд нэгтгэжээ. Сар тутам шинэ бүтээлээр арвиждаг бөгөөд хэрэглэгч энэ үйлчилгээг авснаар багадаа 90 хувийн хэмнэлт хийх юм. Уг үйлчилгээний нэгэн хэрэглэгч "Хоолоор яривал гуляш, цуйван, банштай цай гурвыг нэгтгээд ганц хуушуурны үнээр авч буйтай адил" хэмээсэн нь яг л оносон тодорхойлолт мэт. Хүссэн номоо худалдаж авахын өмнө эхлэл хэсгээс нь уншиж эсвэл сонсож үзээд шийдвэрээ гаргах боломжтой нь бодит номын дэлгүүрт буйтай адил мэдрэмж төрүүлж байлаа. Хүсвэл Mplus-ын Youtube сувгаас аудио номын эхлэл хэсгүүдийг нэг дороос харж, сонсоод шийдэж болох юм билээ. Уншигчдад заавал санал болгох нэг зүйл бол долоо хоног бүр зарлагддаг хямдралтай номын хэсэг. Энэ хэсэг тогтмол шинэчлэгддэг бөгөөд зарим номууд 50 хувь хүртэл хямдарсан байх нь бий. Гол нь сонор, соргог байх хэрэгтэй шүү. ### САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ЗҮЙЛС Цахим, технологийн бүтээгдэхүүний хэрэглээ жил ирэх бүр өсөж, энэ төрлийн оюуны бүтээлтэй харилцах хэрэглэгчдийн мэдлэг боловсорч буй энэ үед хэрэглэгчдийг урамшуулах, ашиглаж хэвшихэд нь туслах зорилгоор "Нийтийн оюуны сан" буланг улам арвижуулж, тэр дундаа хүүхдэд хандсан бүтээлүүд түлхүү нэмбэл гэсэн бодол төрж байлаа. Гэхдээ уг булан дахь номын тоо цаашид өсөх нь тодорхой болов уу. Хэрэглэгчийн зүгээс аппын санг тасралтгүй өргөжүүлж, хэрэглээг илүү хялбаршуулахыг шаардсаар байх нь дамжиггүй. Mplus-ын хувьд хэрэглэгчийн энэ хүлээлтийг хөсөрдүүлэхгүй биз ээ. > Санал болгох: > > WorldPlus - Сэтгүүлээ уншиж, шинийг сэд > > M+ Music - Хөгжмийн ертөнцөд тавтай морил
https://unread.today/c/techworm-techupdate	Мэдүүштэй	Unread Today	2021-08-24T00:00:00	8 сарын 24, 2021	Төхөөрөмжийнхөө "эрүүл мэнд"-д санаа тавих нь, шинэчлэх нь	<div class="article-body no-wide-image"> <h2>Оффисын ажилтнууд ажлын байран дээрээ технологийн шаардлагатай шинэчлэлийг хийгээгүйн улмаас жилд 21 хоногийг үргүй зарцуулдаг болохыг "Sharp" компани Их Британид хийсэн судалгаандаа онцолж байв. Хоногоор тооцвол өдөрт 23 минутыг удаан интернэт, гацдаг компьютертой зууралдсаар өнгөрүүлдэг байх нь. Технологийн дэвшил бидний амьдралд зардал хэмнэх, үр ашгаа сайжруулах хамгийн том туслах болж буй ч цаг тухайд нь шинэчлэл хийж, "эрүүл мэнд"-д нь санаа тавихгүй бол эргээд зардал нэмж, бүтээмж бууруулах эрсдэлтэй юм. Тиймээс бид энэ удаа технологийн хэрэгслүүддээ санаа тавих шалтгаануудыг онцоллоо.<br></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Аюулгүй байдалдаа анхаарах нь </h3><p>Цар тахал, хөл хорионы нөхцөл байдалд тохируулан олон сая иргэд гэрээсээ ажиллах болсноор Zoom, Microsoft Teams, Google Meet зэрэг онлайн уулзалтын платформ идэвхжих болсон. Зөвхөн Zoom app дээр гэхэд өдөрт 10 сая гаруй хүн цахим уулзалт, хуралд оролцож байна. Үүнтэй холбогдуулан хэрэглэгчдийн нэр, нууц үг зэрэг хувийн мэдээллийг авч, цааш худалдсан тохиолдлууд олон гарсаар байгаа юм. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/6a1c48537e36d276df87575c2049e6eb.jpeg"></p><p>Монгол Улсын хувьд мэдээллийн аюулгүй байдлын индексээр Азийн орнуудаас жагсаалтын сүүлд бичигдсээр байгаа. Касперскийгийн аюулгүй байдлын сүлжээний 2014 оны тайланд дурдсанаар цахим орчинд хамгийн их вирус халдварласан 10 орны тоонд Монголыг багтааж байсан юм. Тиймээс наад зах нь систем, технологидоо тогтмол шинэчлэл хийж, албан ёсны лицензтэй програм, вирусийн хамгаалалт хийлгэж, мэдээллийн аюулгүй байдлаа хангах хэрэгтэй болж байна. </p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">үл үзэгдэх өртгийг бууруулах нь</h3><p></p><p>"Мicrosoft" компаниас хийсэн судалгаагаар үйлдлийн системтэй холбоотой гацалт, гэмтлийн <a href="https://www.microsoft.com/en-ww/security/business/security-intelligence-report">70-80 хувь</a> нь системийн шинэчлэл хийгээгүй байсантай холбогддог ажээ. Зарим компаниуд техник технологийнхоо тасралтгүй ажиллагааг хангахын тулд нэг удаа өндөр дүнтэй хөрөнгө оруулалт хийдэг ч түүний дараах арчилгааг орхигдуулсаар байдаг. Төхөөрөмжүүддээ шинэчлэл хийх цаг болсныг анзаарахгүй байвал үл үзэгдэх зардал, үр ашиггүй цаг хугацааг гаргасаар байх болно.<br><br>Өдгөө гурван хүн тутмын хоёр нь интернэтэд холбогдож, цахим орчинд ажлаа амжуулж буй статистик бий. Интернэтэд холбогдон ажлаа амжуулдаг хүмүүсийн хувьд интернэтийн хурд чухал асуудал юм. Тэгвэл таны тэр бүр анзаардаггүй боловч интернэтийн хурдыг байнга сааруулж, удаашруулах цөөнгүй хүчин зүйлийн нэг бол Wi-Fi төхөөрөмж юм. Өндөр хурдны утасгүй интернэт нь компьютер, роутерийн хооронд өгөгдөл дамжуулахын тулд радио долгионыг ашигладаг. Өрхийн интернэтийн хурд хэд дахин нэмэгдэхийн зэрэгцээ хүлээн авах төхөөрөмжийн хүчин чадал, хурд нь цаг үеэ даган сайжирсаар байна. Харин олон жил ашигласан төхөөрөмж эдэлгээнээс хамааран удаашрах тохиолдол гардаг тул шинэчлэл хийх шаардлагатай юм. </p><p>Энэ хүрээнд "Юнивишн" компани хуучин Wi-Fi төхөөрөмжтэй хэрэглэгчдэд зориулан <a href="https://help.univision.mn/017/1701001" target="_blank">урамшуулалтай </a>нөхцөлөөр шинэ төхөөрөмжтэй болох боломжуудыг олгож байна. Эхний урамшуулал нь, хэрэглэгч одоо хэрэглэж байгаа "Юнивишн" үйлчилгээний багцаа ахиулаад Wifi төхөөрөмжөө үнэгүй солиулах боломж. Дараах нь, "Юнивишн" үйлчилгээг гурван жил ашиглах гэрээ байгуулаад Wi-Fi төхөөрөмжийг 50 хувийн хямдралтай үнээр авах боломж юм.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/73d5c62daf3645488d4cc8376f75db67.png"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">байгальд орчноо хайрлах нь </h3><p>Технологийн шийдлүүдийг тасралтгүй горимоор хурдан ажиллуулахын тулд олон тооны дата төвүүд ажилладаг. Эрчим хүч бол тэр бүхнийг тэжээх хамгийн чухал эх үүсвэр нь юм. АНУ-д гэхэд дундаж хэмжээтэй дата сервер жилд <a href="https://www.triplepundit.com/story/2015/your-outdated-office-technology-hurting-environment/38166">793 кг</a> нүүрсхүчлийн хий ялгаруулдаг байна. Серверүүдийн аюулгүй, тогтмол ажиллагааг хангахын тулд хэт хуучирсан технологи ашиглаж ачаалуулахгүй байх, өрөөний хөргөх системийг зөв горимоор тохируулах шаардлагатай аж.<br><br>Бид дулааны цахилгаан станцаас ирэх эрчим хүчийг өдөр тутам ашиглаж, хэдэн цагийн турш утсаа цэнэглэхээс эхлээд компьютероо холбодог. Бидний хэрэглээ цаашид энэ хэвээр үргэлжилсээр байвал 2050 он гэхэд дэлхий нийтийн хэрэглээг хангахын тулд одоо байгаа эрчим хүчний нийлүүлэлтийг 75 хувиар нэмэх шаардлагатай юм. Тиймээс хэт хуучин технологи ашиглан эрчим хүчний үргүй зардал гаргахгүй байхад анхаарцгаая.</p> </div>	Оффисын ажилтнууд ажлын байран дээрээ технологийн шаардлагатай шинэчлэлийг хийгээгүйн улмаас жилд 21 хоногийг үргүй зарцуулдаг болохыг "Sharp" компани Их Британид хийсэн судалгаандаа онцолж байв. Хоногоор тооцвол өдөрт 23 минутыг удаан интернэт, гацдаг компьютертой зууралдсаар өнгөрүүлдэг байх нь. Технологийн дэвшил бидний амьдралд зардал хэмнэх, үр ашгаа сайжруулах хамгийн том туслах болж буй ч цаг тухайд нь шинэчлэл хийж, "эрүүл мэнд"-д нь санаа тавихгүй бол эргээд зардал нэмж, бүтээмж бууруулах эрсдэлтэй юм. Тиймээс бид энэ удаа технологийн хэрэгслүүддээ санаа тавих шалтгаануудыг онцоллоо. Аюулгүй байдалдаа анхаарах нь Цар тахал, хөл хорионы нөхцөл байдалд тохируулан олон сая иргэд гэрээсээ ажиллах болсноор Zoom, Microsoft Teams, Google Meet зэрэг онлайн уулзалтын платформ идэвхжих болсон. Зөвхөн Zoom app дээр гэхэд өдөрт 10 сая гаруй хүн цахим уулзалт, хуралд оролцож байна. Үүнтэй холбогдуулан хэрэглэгчдийн нэр, нууц үг зэрэг хувийн мэдээллийг авч, цааш худалдсан тохиолдлууд олон гарсаар байгаа юм. Монгол Улсын хувьд мэдээллийн аюулгүй байдлын индексээр Азийн орнуудаас жагсаалтын сүүлд бичигдсээр байгаа. Касперскийгийн аюулгүй байдлын сүлжээний 2014 оны тайланд дурдсанаар цахим орчинд хамгийн их вирус халдварласан 10 орны тоонд Монголыг багтааж байсан юм. Тиймээс наад зах нь систем, технологидоо тогтмол шинэчлэл хийж, албан ёсны лицензтэй програм, вирусийн хамгаалалт хийлгэж, мэдээллийн аюулгүй байдлаа хангах хэрэгтэй болж байна. үл үзэгдэх өртгийг бууруулах нь "Мicrosoft" компаниас хийсэн судалгаагаар үйлдлийн системтэй холбоотой гацалт, гэмтлийн 70-80 хувь нь системийн шинэчлэл хийгээгүй байсантай холбогддог ажээ. Зарим компаниуд техник технологийнхоо тасралтгүй ажиллагааг хангахын тулд нэг удаа өндөр дүнтэй хөрөнгө оруулалт хийдэг ч түүний дараах арчилгааг орхигдуулсаар байдаг. Төхөөрөмжүүддээ шинэчлэл хийх цаг болсныг анзаарахгүй байвал үл үзэгдэх зардал, үр ашиггүй цаг хугацааг гаргасаар байх болно. Өдгөө гурван хүн тутмын хоёр нь интернэтэд холбогдож, цахим орчинд ажлаа амжуулж буй статистик бий. Интернэтэд холбогдон ажлаа амжуулдаг хүмүүсийн хувьд интернэтийн хурд чухал асуудал юм. Тэгвэл таны тэр бүр анзаардаггүй боловч интернэтийн хурдыг байнга сааруулж, удаашруулах цөөнгүй хүчин зүйлийн нэг бол Wi-Fi төхөөрөмж юм. Өндөр хурдны утасгүй интернэт нь компьютер, роутерийн хооронд өгөгдөл дамжуулахын тулд радио долгионыг ашигладаг. Өрхийн интернэтийн хурд хэд дахин нэмэгдэхийн зэрэгцээ хүлээн авах төхөөрөмжийн хүчин чадал, хурд нь цаг үеэ даган сайжирсаар байна. Харин олон жил ашигласан төхөөрөмж эдэлгээнээс хамааран удаашрах тохиолдол гардаг тул шинэчлэл хийх шаардлагатай юм. Энэ хүрээнд "Юнивишн" компани хуучин Wi-Fi төхөөрөмжтэй хэрэглэгчдэд зориулан урамшуулалтай нөхцөлөөр шинэ төхөөрөмжтэй болох боломжуудыг олгож байна. Эхний урамшуулал нь, хэрэглэгч одоо хэрэглэж байгаа "Юнивишн" үйлчилгээний багцаа ахиулаад Wifi төхөөрөмжөө үнэгүй солиулах боломж. Дараах нь, "Юнивишн" үйлчилгээг гурван жил ашиглах гэрээ байгуулаад Wi-Fi төхөөрөмжийг 50 хувийн хямдралтай үнээр авах боломж юм. байгальд орчноо хайрлах нь Технологийн шийдлүүдийг тасралтгүй горимоор хурдан ажиллуулахын тулд олон тооны дата төвүүд ажилладаг. Эрчим хүч бол тэр бүхнийг тэжээх хамгийн чухал эх үүсвэр нь юм. АНУ-д гэхэд дундаж хэмжээтэй дата сервер жилд 793 кг нүүрсхүчлийн хий ялгаруулдаг байна. Серверүүдийн аюулгүй, тогтмол ажиллагааг хангахын тулд хэт хуучирсан технологи ашиглаж ачаалуулахгүй байх, өрөөний хөргөх системийг зөв горимоор тохируулах шаардлагатай аж. Бид дулааны цахилгаан станцаас ирэх эрчим хүчийг өдөр тутам ашиглаж, хэдэн цагийн турш утсаа цэнэглэхээс эхлээд компьютероо холбодог. Бидний хэрэглээ цаашид энэ хэвээр үргэлжилсээр байвал 2050 он гэхэд дэлхий нийтийн хэрэглээг хангахын тулд одоо байгаа эрчим хүчний нийлүүлэлтийг 75 хувиар нэмэх шаардлагатай юм. Тиймээс хэт хуучин технологи ашиглан эрчим хүчний үргүй зардал гаргахгүй байхад анхаарцгаая.	Оффисын ажилтнууд ажлын байран дээрээ технологийн шаардлагатай шинэчлэлийг хийгээгүйн улмаас жилд 21 хоногийг үргүй зарцуулдаг болохыг "Sharp" компани Их Британид хийсэн судалгаандаа онцолж байв. Хоногоор тооцвол өдөрт 23 минутыг удаан интернэт, гацдаг компьютертой зууралдсаар өнгөрүүлдэг байх нь. Технологийн дэвшил бидний амьдралд зардал хэмнэх, үр ашгаа сайжруулах хамгийн том туслах болж буй ч цаг тухайд нь шинэчлэл хийж, "эрүүл мэнд"-д нь санаа тавихгүй бол эргээд зардал нэмж, бүтээмж бууруулах эрсдэлтэй юм. Тиймээс бид энэ удаа технологийн хэрэгслүүддээ санаа тавих шалтгаануудыг онцоллоо. ### Аюулгүй байдалдаа анхаарах нь Цар тахал, хөл хорионы нөхцөл байдалд тохируулан олон сая иргэд гэрээсээ ажиллах болсноор Zoom, Microsoft Teams, Google Meet зэрэг онлайн уулзалтын платформ идэвхжих болсон. Зөвхөн Zoom app дээр гэхэд өдөрт 10 сая гаруй хүн цахим уулзалт, хуралд оролцож байна. Үүнтэй холбогдуулан хэрэглэгчдийн нэр, нууц үг зэрэг хувийн мэдээллийг авч, цааш худалдсан тохиолдлууд олон гарсаар байгаа юм. Монгол Улсын хувьд мэдээллийн аюулгүй байдлын индексээр Азийн орнуудаас жагсаалтын сүүлд бичигдсээр байгаа. Касперскийгийн аюулгүй байдлын сүлжээний 2014 оны тайланд дурдсанаар цахим орчинд хамгийн их вирус халдварласан 10 орны тоонд Монголыг багтааж байсан юм. Тиймээс наад зах нь систем, технологидоо тогтмол шинэчлэл хийж, албан ёсны лицензтэй програм, вирусийн хамгаалалт хийлгэж, мэдээллийн аюулгүй байдлаа хангах хэрэгтэй болж байна. ### үл үзэгдэх өртгийг бууруулах нь "Мicrosoft" компаниас хийсэн судалгаагаар үйлдлийн системтэй холбоотой гацалт, гэмтлийн 70-80 хувь нь системийн шинэчлэл хийгээгүй байсантай холбогддог ажээ. Зарим компаниуд техник технологийнхоо тасралтгүй ажиллагааг хангахын тулд нэг удаа өндөр дүнтэй хөрөнгө оруулалт хийдэг ч түүний дараах арчилгааг орхигдуулсаар байдаг. Төхөөрөмжүүддээ шинэчлэл хийх цаг болсныг анзаарахгүй байвал үл үзэгдэх зардал, үр ашиггүй цаг хугацааг гаргасаар байх болно. Өдгөө гурван хүн тутмын хоёр нь интернэтэд холбогдож, цахим орчинд ажлаа амжуулж буй статистик бий. Интернэтэд холбогдон ажлаа амжуулдаг хүмүүсийн хувьд интернэтийн хурд чухал асуудал юм. Тэгвэл таны тэр бүр анзаардаггүй боловч интернэтийн хурдыг байнга сааруулж, удаашруулах цөөнгүй хүчин зүйлийн нэг бол Wi-Fi төхөөрөмж юм. Өндөр хурдны утасгүй интернэт нь компьютер, роутерийн хооронд өгөгдөл дамжуулахын тулд радио долгионыг ашигладаг. Өрхийн интернэтийн хурд хэд дахин нэмэгдэхийн зэрэгцээ хүлээн авах төхөөрөмжийн хүчин чадал, хурд нь цаг үеэ даган сайжирсаар байна. Харин олон жил ашигласан төхөөрөмж эдэлгээнээс хамааран удаашрах тохиолдол гардаг тул шинэчлэл хийх шаардлагатай юм. Энэ хүрээнд "Юнивишн" компани хуучин Wi-Fi төхөөрөмжтэй хэрэглэгчдэд зориулан урамшуулалтай нөхцөлөөр шинэ төхөөрөмжтэй болох боломжуудыг олгож байна. Эхний урамшуулал нь, хэрэглэгч одоо хэрэглэж байгаа "Юнивишн" үйлчилгээний багцаа ахиулаад Wifi төхөөрөмжөө үнэгүй солиулах боломж. Дараах нь, "Юнивишн" үйлчилгээг гурван жил ашиглах гэрээ байгуулаад Wi-Fi төхөөрөмжийг 50 хувийн хямдралтай үнээр авах боломж юм. ### байгальд орчноо хайрлах нь Технологийн шийдлүүдийг тасралтгүй горимоор хурдан ажиллуулахын тулд олон тооны дата төвүүд ажилладаг. Эрчим хүч бол тэр бүхнийг тэжээх хамгийн чухал эх үүсвэр нь юм. АНУ-д гэхэд дундаж хэмжээтэй дата сервер жилд 793 кг нүүрсхүчлийн хий ялгаруулдаг байна. Серверүүдийн аюулгүй, тогтмол ажиллагааг хангахын тулд хэт хуучирсан технологи ашиглаж ачаалуулахгүй байх, өрөөний хөргөх системийг зөв горимоор тохируулах шаардлагатай аж. Бид дулааны цахилгаан станцаас ирэх эрчим хүчийг өдөр тутам ашиглаж, хэдэн цагийн турш утсаа цэнэглэхээс эхлээд компьютероо холбодог. Бидний хэрэглээ цаашид энэ хэвээр үргэлжилсээр байвал 2050 он гэхэд дэлхий нийтийн хэрэглээг хангахын тулд одоо байгаа эрчим хүчний нийлүүлэлтийг 75 хувиар нэмэх шаардлагатай юм. Тиймээс хэт хуучин технологи ашиглан эрчим хүчний үргүй зардал гаргахгүй байхад анхаарцгаая.
https://unread.today/c/techworm-ai-life	Techworm	Undral Amarsaikhan	2021-08-17T00:00:00	8 сарын 17, 2021	Андройд хэрэглэгчдэд дуулгах нь: Huawei AI Life ба Freebuds 4i-ийн төгс хослол	<div class="article-body"> <p></p><p class="MsoNormal">Бидний өнгөрсөн долоо хоногийн "Techworm" буландаа онцолсон HUAWEI Freebuds 4i чихэвч худалдаанд гараад яг долоо хоножээ. Гар утасны брэнд хамаарахгүйгээр бүх утастай холбоддог энэхүү утасгүй чихэвч худалдаанд гармагцаа эрэлт өндөртэй байж, зарим газраар бүр борлуулагдаж дууссан нь хэрэглэгчдийн сэтгэгдэл өндөр байгаагийн илрэл биз ээ. <br></p><p class="MsoNormal">Уг чихэвч нь iOS утастай шууд холбогддог бол харин Андройд хэрэглэгчдэд Huawei AI Life аппликэйшнийг өөрийн Store-оосоо татаж авч суулгаснаар холбогдох боломжтой болох юм. Гэхдээ Андройд хэрэглэгчдийн хувьд Huawei AI Life аппликэйшний хэрэглээ зөвхөн үүгээр хязгаарлагдахгүй. </p><p class="MsoNormal">Уг апп нь Huawei бүтээгдэхүүнүүдийн нэгдсэн удирдлагын төв болохоос гадна Bluetooth-ээр холбогддог бүх төрлийн телевизүүдтэй холбогдон удирдлагын үүрэг гүйцэтгэдэг давуу талтай. Ингээд гар утас л байхад удирдлагаа хайж хамаг цагаа үрэхгүй, эсвэл олдоггүй эсвэл алга болгочхоод шинийг авдаг цаг өнгөрчээ.</p><p class="MsoNormal">Huawei-ийн санал болгож буй хамгийн хүчирхэг үзүүлэлттэй хэрнээ хамгийн боломжийн үнэтэй Huawei Freebuds 4i-ийн давуу талуудыг та бүхэнд онцлон хүргэе. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/eb8867333fbcd5ed550fb049558aad98.png"></p><blockquote><p>БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ТОЙМ: HUAWEI FREEBUDS 4I - УТАСГҮЙ ЧИХЭВЧИЙН ЭРИН ҮЕД ТАВТАЙ МОРИЛ!</p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ТААТАЙ ЗАГВАР: Авч явахад авсаархан ба урт хугацаагаар чихэд зүүхэд туйлын эвтэйхэн байхаар зохион бүтээгдсэн.</h3><p>Бүтээгдэхүүний жингийн хувьд ойролцоогоор 36 гр жинтэй бөгөөд үүнээс үндсэн чихэвч нь ердөө 5.5 гр жинтэй. Чихэнд хөнгөн жингээс гадна тухайн хэрэглэгчийн чихний ховилд тохируулан зүүх боломжтой S, M, L Size бүхий чихний зөөлөвчүүдтэй ирнэ. Харин хэмжээний хувьд гарт барихад яг нэг жижиг өндөгний хэмжээтэй. Гэхдээ мэдээж хавтгай гадаргуу дээр тогтоцтой байх тэгш артай.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ШИЛДЭГ ТЕХНОЛОГИ: Бүтээгдэхүүний бусдаас ялгарах хамгийн тод бөгөөд онцгой давуу тал бол ANC Буюу орчны дуу тусгаарлагч.</h3><p>Бүтээгдэхүүний ANC нь орчны дуу чимээг 99% ухаалгаар таньж тухайн орчинд таарсан дуу болон шуугиан дарагчийг автоматаар ажиллуулдаг. Мөн чимээ шуугиантай орчинд утсаар ярихад зориулан эргэн тойрны чимээ намсгагч бүхий 2 микрофон ажилладаг. Мэдээж гадаа цаг агаарын нөхцөл байдлаас шалтгаалан салхи гарахад зориулж тусгайлсан салхины дуу намсгагчтай. Гадуур гүйж явж байхдаа салхины чимээнд яриа бүдгэрнэ гэсэн зүйл байхгүй байх нь.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">ХАМГИЙН УРТ ЦЭНЭГ БАРИЛТ: 10 цаг. ТИЙМ, ТА БУРУУ УНШААГҮЙ</h3><p class="MsoNormal">Бодоод үз дээ, бид өдөрт хэр удаан чихэвч хэрэглэх билээ. Хамгийн ихээр хэрэглэдэг хүнд ч нэг бүрэн цэнэглэлтээрээ 3 өдөр хангалттай барих нь байна шүү дээ. Цэнэг бол үнэхээр асуудал биш болжээ. Бүр 10 минут цэнэглэхэд л 4 цаг ажиллах цэнэгээ хураачихна гэнэ. </p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/44/628bcc460d7cb158a2c13ed5646968bb.png"></p><blockquote><p></p><p class="MsoNormal">Бүтээгдэхүүнийг худалдан авахыг хүсвэл, Huawei Mongolia албан ёсны борлуулагчид болох: </p><p class="MsoListParagraphCxSpFirst">- <a href="https://www.facebook.com/huaweistoremongolia" target="_blank">Технозон</a> (есдүгээр сарын 14 хүртэл)</p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle">- <a href="https://www.facebook.com/eSain.mn" target="_blank">Сайн Электроникс</a> (есдүгээр сарын 7 хүртэл)</p><p>- Солар Стар гэсэн байгууллагуудаар зарагдаж байгаа бөгөөд нээлтийн урамшууллын хүрээнд 199,000 төгрөгөөр авч болох ажээ.</p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote> </div>	Бидний өнгөрсөн долоо хоногийн "Techworm" буландаа онцолсон HUAWEI Freebuds 4i чихэвч худалдаанд гараад яг долоо хоножээ. Гар утасны брэнд хамаарахгүйгээр бүх утастай холбоддог энэхүү утасгүй чихэвч худалдаанд гармагцаа эрэлт өндөртэй байж, зарим газраар бүр борлуулагдаж дууссан нь хэрэглэгчдийн сэтгэгдэл өндөр байгаагийн илрэл биз ээ. Уг чихэвч нь iOS утастай шууд холбогддог бол харин Андройд хэрэглэгчдэд Huawei AI Life аппликэйшнийг өөрийн Store-оосоо татаж авч суулгаснаар холбогдох боломжтой болох юм. Гэхдээ Андройд хэрэглэгчдийн хувьд Huawei AI Life аппликэйшний хэрэглээ зөвхөн үүгээр хязгаарлагдахгүй. Уг апп нь Huawei бүтээгдэхүүнүүдийн нэгдсэн удирдлагын төв болохоос гадна Bluetooth-ээр холбогддог бүх төрлийн телевизүүдтэй холбогдон удирдлагын үүрэг гүйцэтгэдэг давуу талтай. Ингээд гар утас л байхад удирдлагаа хайж хамаг цагаа үрэхгүй, эсвэл олдоггүй эсвэл алга болгочхоод шинийг авдаг цаг өнгөрчээ. Huawei-ийн санал болгож буй хамгийн хүчирхэг үзүүлэлттэй хэрнээ хамгийн боломжийн үнэтэй Huawei Freebuds 4i-ийн давуу талуудыг та бүхэнд онцлон хүргэе. БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ТОЙМ: HUAWEI FREEBUDS 4I - УТАСГҮЙ ЧИХЭВЧИЙН ЭРИН ҮЕД ТАВТАЙ МОРИЛ! Unread ТААТАЙ ЗАГВАР: Авч явахад авсаархан ба урт хугацаагаар чихэд зүүхэд туйлын эвтэйхэн байхаар зохион бүтээгдсэн. Бүтээгдэхүүний жингийн хувьд ойролцоогоор 36 гр жинтэй бөгөөд үүнээс үндсэн чихэвч нь ердөө 5.5 гр жинтэй. Чихэнд хөнгөн жингээс гадна тухайн хэрэглэгчийн чихний ховилд тохируулан зүүх боломжтой S, M, L Size бүхий чихний зөөлөвчүүдтэй ирнэ. Харин хэмжээний хувьд гарт барихад яг нэг жижиг өндөгний хэмжээтэй. Гэхдээ мэдээж хавтгай гадаргуу дээр тогтоцтой байх тэгш артай. ШИЛДЭГ ТЕХНОЛОГИ: Бүтээгдэхүүний бусдаас ялгарах хамгийн тод бөгөөд онцгой давуу тал бол ANC Буюу орчны дуу тусгаарлагч. Бүтээгдэхүүний ANC нь орчны дуу чимээг 99% ухаалгаар таньж тухайн орчинд таарсан дуу болон шуугиан дарагчийг автоматаар ажиллуулдаг. Мөн чимээ шуугиантай орчинд утсаар ярихад зориулан эргэн тойрны чимээ намсгагч бүхий 2 микрофон ажилладаг. Мэдээж гадаа цаг агаарын нөхцөл байдлаас шалтгаалан салхи гарахад зориулж тусгайлсан салхины дуу намсгагчтай. Гадуур гүйж явж байхдаа салхины чимээнд яриа бүдгэрнэ гэсэн зүйл байхгүй байх нь. ХАМГИЙН УРТ ЦЭНЭГ БАРИЛТ: 10 цаг. ТИЙМ, ТА БУРУУ УНШААГҮЙ Бодоод үз дээ, бид өдөрт хэр удаан чихэвч хэрэглэх билээ. Хамгийн ихээр хэрэглэдэг хүнд ч нэг бүрэн цэнэглэлтээрээ 3 өдөр хангалттай барих нь байна шүү дээ. Цэнэг бол үнэхээр асуудал биш болжээ. Бүр 10 минут цэнэглэхэд л 4 цаг ажиллах цэнэгээ хураачихна гэнэ. Бүтээгдэхүүнийг худалдан авахыг хүсвэл, Huawei Mongolia албан ёсны борлуулагчид болох: - Технозон (есдүгээр сарын 14 хүртэл) - Сайн Электроникс (есдүгээр сарын 7 хүртэл) - Солар Стар гэсэн байгууллагуудаар зарагдаж байгаа бөгөөд нээлтийн урамшууллын хүрээнд 199,000 төгрөгөөр авч болох ажээ. Unread	Бидний өнгөрсөн долоо хоногийн "Techworm" буландаа онцолсон HUAWEI Freebuds 4i чихэвч худалдаанд гараад яг долоо хоножээ. Гар утасны брэнд хамаарахгүйгээр бүх утастай холбоддог энэхүү утасгүй чихэвч худалдаанд гармагцаа эрэлт өндөртэй байж, зарим газраар бүр борлуулагдаж дууссан нь хэрэглэгчдийн сэтгэгдэл өндөр байгаагийн илрэл биз ээ. Уг чихэвч нь iOS утастай шууд холбогддог бол харин Андройд хэрэглэгчдэд Huawei AI Life аппликэйшнийг өөрийн Store-оосоо татаж авч суулгаснаар холбогдох боломжтой болох юм. Гэхдээ Андройд хэрэглэгчдийн хувьд Huawei AI Life аппликэйшний хэрэглээ зөвхөн үүгээр хязгаарлагдахгүй. Уг апп нь Huawei бүтээгдэхүүнүүдийн нэгдсэн удирдлагын төв болохоос гадна Bluetooth-ээр холбогддог бүх төрлийн телевизүүдтэй холбогдон удирдлагын үүрэг гүйцэтгэдэг давуу талтай. Ингээд гар утас л байхад удирдлагаа хайж хамаг цагаа үрэхгүй, эсвэл олдоггүй эсвэл алга болгочхоод шинийг авдаг цаг өнгөрчээ. Huawei-ийн санал болгож буй хамгийн хүчирхэг үзүүлэлттэй хэрнээ хамгийн боломжийн үнэтэй Huawei Freebuds 4i-ийн давуу талуудыг та бүхэнд онцлон хүргэе. > БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ТОЙМ: HUAWEI FREEBUDS 4I - УТАСГҮЙ ЧИХЭВЧИЙН ЭРИН ҮЕД ТАВТАЙ МОРИЛ! > > Unread ### ТААТАЙ ЗАГВАР: Авч явахад авсаархан ба урт хугацаагаар чихэд зүүхэд туйлын эвтэйхэн байхаар зохион бүтээгдсэн. Бүтээгдэхүүний жингийн хувьд ойролцоогоор 36 гр жинтэй бөгөөд үүнээс үндсэн чихэвч нь ердөө 5.5 гр жинтэй. Чихэнд хөнгөн жингээс гадна тухайн хэрэглэгчийн чихний ховилд тохируулан зүүх боломжтой S, M, L Size бүхий чихний зөөлөвчүүдтэй ирнэ. Харин хэмжээний хувьд гарт барихад яг нэг жижиг өндөгний хэмжээтэй. Гэхдээ мэдээж хавтгай гадаргуу дээр тогтоцтой байх тэгш артай. ### ШИЛДЭГ ТЕХНОЛОГИ: Бүтээгдэхүүний бусдаас ялгарах хамгийн тод бөгөөд онцгой давуу тал бол ANC Буюу орчны дуу тусгаарлагч. Бүтээгдэхүүний ANC нь орчны дуу чимээг 99% ухаалгаар таньж тухайн орчинд таарсан дуу болон шуугиан дарагчийг автоматаар ажиллуулдаг. Мөн чимээ шуугиантай орчинд утсаар ярихад зориулан эргэн тойрны чимээ намсгагч бүхий 2 микрофон ажилладаг. Мэдээж гадаа цаг агаарын нөхцөл байдлаас шалтгаалан салхи гарахад зориулж тусгайлсан салхины дуу намсгагчтай. Гадуур гүйж явж байхдаа салхины чимээнд яриа бүдгэрнэ гэсэн зүйл байхгүй байх нь. ### ХАМГИЙН УРТ ЦЭНЭГ БАРИЛТ: 10 цаг. ТИЙМ, ТА БУРУУ УНШААГҮЙ Бодоод үз дээ, бид өдөрт хэр удаан чихэвч хэрэглэх билээ. Хамгийн ихээр хэрэглэдэг хүнд ч нэг бүрэн цэнэглэлтээрээ 3 өдөр хангалттай барих нь байна шүү дээ. Цэнэг бол үнэхээр асуудал биш болжээ. Бүр 10 минут цэнэглэхэд л 4 цаг ажиллах цэнэгээ хураачихна гэнэ. > Бүтээгдэхүүнийг худалдан авахыг хүсвэл, Huawei Mongolia албан ёсны борлуулагчид болох: > > - Технозон (есдүгээр сарын 14 хүртэл) > > - Сайн Электроникс (есдүгээр сарын 7 хүртэл) > > - Солар Стар гэсэн байгууллагуудаар зарагдаж байгаа бөгөөд нээлтийн урамшууллын хүрээнд 199,000 төгрөгөөр авч болох ажээ. > > Unread
https://unread.today/c/techworm-applearcade	Techworm	Unread Today	2021-08-18T00:00:00	8 сарын 18, 2021	"Apple Arcade"-аас онцлох тоглоомууд	<div class="article-body no-wide-image"> <h2>Дэлхийн шилдэг тоглоом хөгжүүлэгчидтэй хамтарч, видео тоглоомын ертөнцөд шинэчлэл авчрахаар зорьж буй "Apple Arcade" өдгөө 180 гаруй тоглоомын сантай. “Play extraordinary” уриатайгаар өнгөрсөн онд нээлтээ хийсэн уг платформ өнгөрөгч дөрөвдүгээр сард шинээр 30 тоглоом нэмснээр олон шинэ дүр, үйл явдалтай танилцах боломжийг олгосон юм. Бид тэдгээрээс заавал туршиж үзэх, сонирхол татахуйц тоглоомуудыг онцолж байна. </h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">reigns </h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/O2HnvpXqII4?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Энэ бол таны тоглож байсан хамгийн энгийн бөгөөд хамгийн сонирхолтой карт тоглоом болох биз. Тоглогчийн үүрэг маш амархан. Энэ бол аль болох удаан хаан ширээгээ хамгаалж, амьд үлдэх юм. Үүссэн амаргүй нөхцөл байдалд та хоёр сонголтоос шийдэх ёстой. Тэрхүү шийдвэрээс хамаарч сүм, цэрэг, санхүү, ард иргэдийн нөхцөл хувьсан өөрчлөгдөх тул ухаалаг байх учиртай. Хэрэв тэгж чадахгүй бол та баян худалдаачдын хуйвалдаанд өртөж, эсвэл сүмээс ирэх төрийн эргэлтийн золиос болж амиа алдана шүү. Хааяа уур хүрмээр ээдрээтэй, ядаргаатай санагдаж болох ч цаашид олон төрлийн даалгавар, сорилтой нүүр тулах болно. Миний хувьд хамгийн ихдээ 44 жил хаан ширээндээ суусан байгаа. Хэрэв та давж гарвал амжилтаа сэтгэгдэл хэсэгт хуваалцаарай.</p><p><a href="https://apps.apple.com/us/app/reigns-beyond/id1516293234" target="_blank"><i>Татах</i></a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">mini motorways</h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/QRvvtAowB_Y?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Хэн бүхэнд өдөр бүр тохиох замын түгжрэлийн асуудлыг шийдэж, эргэн тойронд хэлхсэн дэд бүтцийг сайжруулах юмсан гэх бодол хааяа ч гэсэн төрдөг байх. Тэгвэл "Mini Motorways" танд чухам тэр боломжийг олгоно. Та Дубай, Москва, Бээжин, Лос Анжелес зэрэг дэлхийн мега хотуудын өдөр тутам хөгжиж буй хөгжил дэвшилд тааруулан зам, гүүр барьж, түүгээр дамжуулан хүмүүсийн өдөр тутмын амьдралыг саадгүй зохицуулах даалгавартай. Туннель, тойрог, гэрлэн дохио гээд шаардлагатай бүх хэрэгслүүд энд бий. Энгийн хэрнээ тун цэмцгэр дүрслэл, ухаалаг хэрнээ толгой гашилгам холбоосууд таныг энэхүү тоглоомд улам донтуулах болно. Бас ойлгох гэж зовох шаардлагагүй, хялбархан дүрэмтэй. Өдөр тутам, долоо хоног бүр шинэчлэгддэг сорилууд ч таныг уйдаахгүй.</p><p><a href="https://apps.apple.com/us/app/mini-motorways/id1453901000" target="_blank"><i>Татах</i></a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">South of the circle </h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/6frlLksXYLc?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Энэ тоглоомоос тасралтгүй дөрвөн цагийн турш анхаарлаа холдуулж чадалгүй орно гэж огт төсөөлөөгүй байсан юм. Гэтэл эхлэлийн хэсгээс л сонирхол татаж, дүрүүдийн харилцан яриа, логик дэс дараалал, хамгийн гол нь хийц шийдлээрээ уяж орхисон. Таны дүр бол 1960-аад оны Хүйтэн дайны үед амьдарч буй эрдэмтэн Питер Хэмилтон. Кэмбрижийн их сургуулийн судлаач тэрээр өөрөө ч мэдэлгүй ээдрээтэй асуудалд орооцолдсон нь энэ тоглоомын гол зохиол. Гэхдээ энэ хооронд түүний бага нас, хайр дурлалын түүхээр аялах нь сонирхолтой. Уг тоглоом таныг яг л кинон дотор тэрхүү гол дүрийг нь бүтээж буй мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Дүрийнхээ ямар шийдвэр гаргахыг, хэрхэн сэтгэл хөдлөл үзүүлэхийг, яаж хариу үйлдэл хийхийг чухам та шийднэ. Тэр хэрээр тоглоомын өрнөл өөрөөр эргэнэ. Дуустал нь тоглоод үзээрэй, төгсгөл нь таныг бөөн эргэлзээнд үлдээнэ гэж мөрий тавья.</p><p><a href="https://apps.apple.com/us/app/south-of-the-circle/id1477077753" target="_blank"><i>Татах</i></a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">assemble with care</h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/04i8usL2lF0?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Гэрийн хаа нэгтээ байх хуучин эдлэлүүд эсвэл дурсамж шингэсэн үнэ цэнтэй зүйлсээ янзалж тордох дуртай хэн бүхэнд энэ тоглоом гарцаагүй таалагдана. Эртний эдлэл засдаг Мария хэмээх бүсгүй Белларива хотод ирснээр адал явдал эхэлнэ. Түүнд хотын иргэд өөрсдийн хамгийн үнэ цэнтэй бүхнээ авчирч, найдлага тээн засуулна. Хуучны телефон утас, камер, сувинер, хуурцагт хөгжим, эртний цаг гээд харахад нандин ч хагарч бутарсан эсвэл эвдэрч сүйдсэн эд хэрэгсэл ирнэ. Таны үүрэг бол тэр бүхнийг засаж янзлах. Ажлаа хийж байх үеэр тань үйлчлүүлэгчид тун эелдгээр харилцан яриа үүсгэж, заримдаа бүр тусална гээч. </p><p>Тоглоомыг тоглох үеэр зөөлөн эгшиглэх хөгжмийг сонсож, эд хэрэгсэл, эрэг боолтын дуу чимээ гаргах нь тун таатай. Бараг л стресс тайлах тоглоом гэж хэлэхэд буруудахгүй. Үлгэрийн ном мэт өнгөлөг дүрслэлтэй, толгой ажиллуулах боловч тайван, тухтай мэдрэмжийг төрүүлэх энэхүү тоглоомыг туршаад үзээрэй. </p><p><a href="https://apps.apple.com/us/app/assemble-with-care/id1450498694" target="_blank"><i>Татах</i></a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Alto's odyssey: the Lost city </h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/fJMIx1VOWVQ?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Элсэн тасархайд ганцаараа аялахыг төсөөлөөд үз. Өндөр шовх элсэн манхантай говийн цөлд хавтан дээр зогсоод оройгоос нь гулгаж буух таатай биш гэж үү? Шат бүрдээ сонирхолтой даалгавар биелүүлж, сүм дуган, хөшөө баримал тойрч, байгалийн үзэсгэлэнт газруудаар аялах боломжтой. Дорнын өнгө аясыг илэрхийлэх хөнгөн аяз эгшиглэж, элсний чимээ дуугарахыг сонсох тун сэтгэл хөдөлгөм. Стресс тайлж, тайвшрал мэдрүүлнэ гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Хавтан дээр зогсоод элсэн цөлд салхи татуулан гулгаж, дээш үсрэх, доош буухаас өгсүүлээд агаар эргэлдэх, юманд зүүгдэх зэрэг сонирхолтой алхмуудыг туршиж, даалгавар биелүүлээрэй. </p><p><a href="https://www.google.com/search?q=lost+city+apple+arcade+download&oq=lost+city+apple+arcade+download&aqs=chrome..69i57.4548j0j4&sourceid=chrome&ie=UTF-8" target="_blank"><i>Татах</i></a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">overland</h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/FWvAzyeKrA0?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Дэлхий ертөнц тэр чигтээ аймшигт мангасуудаар дүүрч, амьд үлдэхийн төлөөх тэмцлийг харуулах "I Am Legend", "World War Z" киноны гол дүр мэт санагдуулах вий. "Overland" тоглоом бол мангасуудаас өөрийгөө болон гэр бүлээ хамгаалах тэмцэл юм. Уг тоглоомын онцлог нь зөвхөн өөрийгөө бус бусад гишүүдээ удирдаж, мангасын аманд орох аюулаас хамгаалах учиртай. Автомашиндаа түлш хийх, эмийн сангаас хэрэгтэй зүйлсээ цуглуулах, хоол хүнсээ базаах зэрэг амь зогооход шаардлагатай олон хэрэгцээгээ хангахын тулд мангасуудаас зугтаж, ухаалаг нүүдэл хийх учиртай. Аргагүйд хүрвэл та тэдэнтэй тулалдаж, буу зэвсэглэж, сүх далайх ч хэрэг гарч мэднэ шүү.</p><p><a href="https://apps.apple.com/us/app/overland/id1467651942" target="_blank">Татах</a></p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Sasquatch</h3><div class="uk-margin-bottom uk-margin-top"><iframe width="614" height="380" frameborder="0" allowfullscreen src="//www.youtube.com/embed/tmcufCv-99A?rel=0"></iframe> </div><p></p><p>Ойд амьдардаг Тарзаны өдөр тутмын амьдралаар амьдраад үзэх үү? Ойн гүнд дуртай зүйлсээ хийж, хоол хүнсээ базаагаад зогсохгүй хотын төвд очиж ажил хийж, мөнгө цуглуулж болно. Яг л хүнтэй адил унтаж амарч, хоол хүнсээ тогтмол цагт идэх учиртай тул хаашаа ч хамаагүй аялж болохгүй. Цүнхэндээ шаардлагатай зүйлсээ базааж, мөнгө санхүүгээ зөв тооцоолох хэрэг гарна. Дугуй унаж, машин барьж, завиар хүртэл аялах боломжтой учраас энергиэ сайтар нөөцлөх хэрэгтэй. Гэхдээ хууль бус үйлдэл хийх гэж оролдвол хаанаас ч хамаагүй цагдаа гараад ирж мэднэ. Энэ бүхэнд ганц л дүрэм бий. Тэр бол баригдахгүйгээр зугтаах! Тоглоомын туршид нийтдээ 40 гаруй үйлдлийг хийх боломжтой учраас тун сонирхолтой адал явдал, аяллууд хүлээж байгаа шүү.</p><p><a href="https://apps.apple.com/us/app/sneaky-sasquatch/id1098342019" target="_blank">Татах</a></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/189b47b99198340641c7eca33032f262.png"></p> </div>	Дэлхийн шилдэг тоглоом хөгжүүлэгчидтэй хамтарч, видео тоглоомын ертөнцөд шинэчлэл авчрахаар зорьж буй "Apple Arcade" өдгөө 180 гаруй тоглоомын сантай. “Play extraordinary” уриатайгаар өнгөрсөн онд нээлтээ хийсэн уг платформ өнгөрөгч дөрөвдүгээр сард шинээр 30 тоглоом нэмснээр олон шинэ дүр, үйл явдалтай танилцах боломжийг олгосон юм. Бид тэдгээрээс заавал туршиж үзэх, сонирхол татахуйц тоглоомуудыг онцолж байна. reigns Энэ бол таны тоглож байсан хамгийн энгийн бөгөөд хамгийн сонирхолтой карт тоглоом болох биз. Тоглогчийн үүрэг маш амархан. Энэ бол аль болох удаан хаан ширээгээ хамгаалж, амьд үлдэх юм. Үүссэн амаргүй нөхцөл байдалд та хоёр сонголтоос шийдэх ёстой. Тэрхүү шийдвэрээс хамаарч сүм, цэрэг, санхүү, ард иргэдийн нөхцөл хувьсан өөрчлөгдөх тул ухаалаг байх учиртай. Хэрэв тэгж чадахгүй бол та баян худалдаачдын хуйвалдаанд өртөж, эсвэл сүмээс ирэх төрийн эргэлтийн золиос болж амиа алдана шүү. Хааяа уур хүрмээр ээдрээтэй, ядаргаатай санагдаж болох ч цаашид олон төрлийн даалгавар, сорилтой нүүр тулах болно. Миний хувьд хамгийн ихдээ 44 жил хаан ширээндээ суусан байгаа. Хэрэв та давж гарвал амжилтаа сэтгэгдэл хэсэгт хуваалцаарай. Татах mini motorways Хэн бүхэнд өдөр бүр тохиох замын түгжрэлийн асуудлыг шийдэж, эргэн тойронд хэлхсэн дэд бүтцийг сайжруулах юмсан гэх бодол хааяа ч гэсэн төрдөг байх. Тэгвэл "Mini Motorways" танд чухам тэр боломжийг олгоно. Та Дубай, Москва, Бээжин, Лос Анжелес зэрэг дэлхийн мега хотуудын өдөр тутам хөгжиж буй хөгжил дэвшилд тааруулан зам, гүүр барьж, түүгээр дамжуулан хүмүүсийн өдөр тутмын амьдралыг саадгүй зохицуулах даалгавартай. Туннель, тойрог, гэрлэн дохио гээд шаардлагатай бүх хэрэгслүүд энд бий. Энгийн хэрнээ тун цэмцгэр дүрслэл, ухаалаг хэрнээ толгой гашилгам холбоосууд таныг энэхүү тоглоомд улам донтуулах болно. Бас ойлгох гэж зовох шаардлагагүй, хялбархан дүрэмтэй. Өдөр тутам, долоо хоног бүр шинэчлэгддэг сорилууд ч таныг уйдаахгүй. Татах South of the circle Энэ тоглоомоос тасралтгүй дөрвөн цагийн турш анхаарлаа холдуулж чадалгүй орно гэж огт төсөөлөөгүй байсан юм. Гэтэл эхлэлийн хэсгээс л сонирхол татаж, дүрүүдийн харилцан яриа, логик дэс дараалал, хамгийн гол нь хийц шийдлээрээ уяж орхисон. Таны дүр бол 1960-аад оны Хүйтэн дайны үед амьдарч буй эрдэмтэн Питер Хэмилтон. Кэмбрижийн их сургуулийн судлаач тэрээр өөрөө ч мэдэлгүй ээдрээтэй асуудалд орооцолдсон нь энэ тоглоомын гол зохиол. Гэхдээ энэ хооронд түүний бага нас, хайр дурлалын түүхээр аялах нь сонирхолтой. Уг тоглоом таныг яг л кинон дотор тэрхүү гол дүрийг нь бүтээж буй мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Дүрийнхээ ямар шийдвэр гаргахыг, хэрхэн сэтгэл хөдлөл үзүүлэхийг, яаж хариу үйлдэл хийхийг чухам та шийднэ. Тэр хэрээр тоглоомын өрнөл өөрөөр эргэнэ. Дуустал нь тоглоод үзээрэй, төгсгөл нь таныг бөөн эргэлзээнд үлдээнэ гэж мөрий тавья. Татах assemble with care Гэрийн хаа нэгтээ байх хуучин эдлэлүүд эсвэл дурсамж шингэсэн үнэ цэнтэй зүйлсээ янзалж тордох дуртай хэн бүхэнд энэ тоглоом гарцаагүй таалагдана. Эртний эдлэл засдаг Мария хэмээх бүсгүй Белларива хотод ирснээр адал явдал эхэлнэ. Түүнд хотын иргэд өөрсдийн хамгийн үнэ цэнтэй бүхнээ авчирч, найдлага тээн засуулна. Хуучны телефон утас, камер, сувинер, хуурцагт хөгжим, эртний цаг гээд харахад нандин ч хагарч бутарсан эсвэл эвдэрч сүйдсэн эд хэрэгсэл ирнэ. Таны үүрэг бол тэр бүхнийг засаж янзлах. Ажлаа хийж байх үеэр тань үйлчлүүлэгчид тун эелдгээр харилцан яриа үүсгэж, заримдаа бүр тусална гээч. Тоглоомыг тоглох үеэр зөөлөн эгшиглэх хөгжмийг сонсож, эд хэрэгсэл, эрэг боолтын дуу чимээ гаргах нь тун таатай. Бараг л стресс тайлах тоглоом гэж хэлэхэд буруудахгүй. Үлгэрийн ном мэт өнгөлөг дүрслэлтэй, толгой ажиллуулах боловч тайван, тухтай мэдрэмжийг төрүүлэх энэхүү тоглоомыг туршаад үзээрэй. Татах Alto's odyssey: the Lost city Элсэн тасархайд ганцаараа аялахыг төсөөлөөд үз. Өндөр шовх элсэн манхантай говийн цөлд хавтан дээр зогсоод оройгоос нь гулгаж буух таатай биш гэж үү? Шат бүрдээ сонирхолтой даалгавар биелүүлж, сүм дуган, хөшөө баримал тойрч, байгалийн үзэсгэлэнт газруудаар аялах боломжтой. Дорнын өнгө аясыг илэрхийлэх хөнгөн аяз эгшиглэж, элсний чимээ дуугарахыг сонсох тун сэтгэл хөдөлгөм. Стресс тайлж, тайвшрал мэдрүүлнэ гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Хавтан дээр зогсоод элсэн цөлд салхи татуулан гулгаж, дээш үсрэх, доош буухаас өгсүүлээд агаар эргэлдэх, юманд зүүгдэх зэрэг сонирхолтой алхмуудыг туршиж, даалгавар биелүүлээрэй. Татах overland Дэлхий ертөнц тэр чигтээ аймшигт мангасуудаар дүүрч, амьд үлдэхийн төлөөх тэмцлийг харуулах "I Am Legend", "World War Z" киноны гол дүр мэт санагдуулах вий. "Overland" тоглоом бол мангасуудаас өөрийгөө болон гэр бүлээ хамгаалах тэмцэл юм. Уг тоглоомын онцлог нь зөвхөн өөрийгөө бус бусад гишүүдээ удирдаж, мангасын аманд орох аюулаас хамгаалах учиртай. Автомашиндаа түлш хийх, эмийн сангаас хэрэгтэй зүйлсээ цуглуулах, хоол хүнсээ базаах зэрэг амь зогооход шаардлагатай олон хэрэгцээгээ хангахын тулд мангасуудаас зугтаж, ухаалаг нүүдэл хийх учиртай. Аргагүйд хүрвэл та тэдэнтэй тулалдаж, буу зэвсэглэж, сүх далайх ч хэрэг гарч мэднэ шүү. Татах Sasquatch Ойд амьдардаг Тарзаны өдөр тутмын амьдралаар амьдраад үзэх үү? Ойн гүнд дуртай зүйлсээ хийж, хоол хүнсээ базаагаад зогсохгүй хотын төвд очиж ажил хийж, мөнгө цуглуулж болно. Яг л хүнтэй адил унтаж амарч, хоол хүнсээ тогтмол цагт идэх учиртай тул хаашаа ч хамаагүй аялж болохгүй. Цүнхэндээ шаардлагатай зүйлсээ базааж, мөнгө санхүүгээ зөв тооцоолох хэрэг гарна. Дугуй унаж, машин барьж, завиар хүртэл аялах боломжтой учраас энергиэ сайтар нөөцлөх хэрэгтэй. Гэхдээ хууль бус үйлдэл хийх гэж оролдвол хаанаас ч хамаагүй цагдаа гараад ирж мэднэ. Энэ бүхэнд ганц л дүрэм бий. Тэр бол баригдахгүйгээр зугтаах! Тоглоомын туршид нийтдээ 40 гаруй үйлдлийг хийх боломжтой учраас тун сонирхолтой адал явдал, аяллууд хүлээж байгаа шүү. Татах	Дэлхийн шилдэг тоглоом хөгжүүлэгчидтэй хамтарч, видео тоглоомын ертөнцөд шинэчлэл авчрахаар зорьж буй "Apple Arcade" өдгөө 180 гаруй тоглоомын сантай. “Play extraordinary” уриатайгаар өнгөрсөн онд нээлтээ хийсэн уг платформ өнгөрөгч дөрөвдүгээр сард шинээр 30 тоглоом нэмснээр олон шинэ дүр, үйл явдалтай танилцах боломжийг олгосон юм. Бид тэдгээрээс заавал туршиж үзэх, сонирхол татахуйц тоглоомуудыг онцолж байна. ### reigns Энэ бол таны тоглож байсан хамгийн энгийн бөгөөд хамгийн сонирхолтой карт тоглоом болох биз. Тоглогчийн үүрэг маш амархан. Энэ бол аль болох удаан хаан ширээгээ хамгаалж, амьд үлдэх юм. Үүссэн амаргүй нөхцөл байдалд та хоёр сонголтоос шийдэх ёстой. Тэрхүү шийдвэрээс хамаарч сүм, цэрэг, санхүү, ард иргэдийн нөхцөл хувьсан өөрчлөгдөх тул ухаалаг байх учиртай. Хэрэв тэгж чадахгүй бол та баян худалдаачдын хуйвалдаанд өртөж, эсвэл сүмээс ирэх төрийн эргэлтийн золиос болж амиа алдана шүү. Хааяа уур хүрмээр ээдрээтэй, ядаргаатай санагдаж болох ч цаашид олон төрлийн даалгавар, сорилтой нүүр тулах болно. Миний хувьд хамгийн ихдээ 44 жил хаан ширээндээ суусан байгаа. Хэрэв та давж гарвал амжилтаа сэтгэгдэл хэсэгт хуваалцаарай. Татах ### mini motorways Хэн бүхэнд өдөр бүр тохиох замын түгжрэлийн асуудлыг шийдэж, эргэн тойронд хэлхсэн дэд бүтцийг сайжруулах юмсан гэх бодол хааяа ч гэсэн төрдөг байх. Тэгвэл "Mini Motorways" танд чухам тэр боломжийг олгоно. Та Дубай, Москва, Бээжин, Лос Анжелес зэрэг дэлхийн мега хотуудын өдөр тутам хөгжиж буй хөгжил дэвшилд тааруулан зам, гүүр барьж, түүгээр дамжуулан хүмүүсийн өдөр тутмын амьдралыг саадгүй зохицуулах даалгавартай. Туннель, тойрог, гэрлэн дохио гээд шаардлагатай бүх хэрэгслүүд энд бий. Энгийн хэрнээ тун цэмцгэр дүрслэл, ухаалаг хэрнээ толгой гашилгам холбоосууд таныг энэхүү тоглоомд улам донтуулах болно. Бас ойлгох гэж зовох шаардлагагүй, хялбархан дүрэмтэй. Өдөр тутам, долоо хоног бүр шинэчлэгддэг сорилууд ч таныг уйдаахгүй. Татах ### South of the circle Энэ тоглоомоос тасралтгүй дөрвөн цагийн турш анхаарлаа холдуулж чадалгүй орно гэж огт төсөөлөөгүй байсан юм. Гэтэл эхлэлийн хэсгээс л сонирхол татаж, дүрүүдийн харилцан яриа, логик дэс дараалал, хамгийн гол нь хийц шийдлээрээ уяж орхисон. Таны дүр бол 1960-аад оны Хүйтэн дайны үед амьдарч буй эрдэмтэн Питер Хэмилтон. Кэмбрижийн их сургуулийн судлаач тэрээр өөрөө ч мэдэлгүй ээдрээтэй асуудалд орооцолдсон нь энэ тоглоомын гол зохиол. Гэхдээ энэ хооронд түүний бага нас, хайр дурлалын түүхээр аялах нь сонирхолтой. Уг тоглоом таныг яг л кинон дотор тэрхүү гол дүрийг нь бүтээж буй мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Дүрийнхээ ямар шийдвэр гаргахыг, хэрхэн сэтгэл хөдлөл үзүүлэхийг, яаж хариу үйлдэл хийхийг чухам та шийднэ. Тэр хэрээр тоглоомын өрнөл өөрөөр эргэнэ. Дуустал нь тоглоод үзээрэй, төгсгөл нь таныг бөөн эргэлзээнд үлдээнэ гэж мөрий тавья. Татах ### assemble with care Гэрийн хаа нэгтээ байх хуучин эдлэлүүд эсвэл дурсамж шингэсэн үнэ цэнтэй зүйлсээ янзалж тордох дуртай хэн бүхэнд энэ тоглоом гарцаагүй таалагдана. Эртний эдлэл засдаг Мария хэмээх бүсгүй Белларива хотод ирснээр адал явдал эхэлнэ. Түүнд хотын иргэд өөрсдийн хамгийн үнэ цэнтэй бүхнээ авчирч, найдлага тээн засуулна. Хуучны телефон утас, камер, сувинер, хуурцагт хөгжим, эртний цаг гээд харахад нандин ч хагарч бутарсан эсвэл эвдэрч сүйдсэн эд хэрэгсэл ирнэ. Таны үүрэг бол тэр бүхнийг засаж янзлах. Ажлаа хийж байх үеэр тань үйлчлүүлэгчид тун эелдгээр харилцан яриа үүсгэж, заримдаа бүр тусална гээч. Тоглоомыг тоглох үеэр зөөлөн эгшиглэх хөгжмийг сонсож, эд хэрэгсэл, эрэг боолтын дуу чимээ гаргах нь тун таатай. Бараг л стресс тайлах тоглоом гэж хэлэхэд буруудахгүй. Үлгэрийн ном мэт өнгөлөг дүрслэлтэй, толгой ажиллуулах боловч тайван, тухтай мэдрэмжийг төрүүлэх энэхүү тоглоомыг туршаад үзээрэй. Татах ### Alto's odyssey: the Lost city Элсэн тасархайд ганцаараа аялахыг төсөөлөөд үз. Өндөр шовх элсэн манхантай говийн цөлд хавтан дээр зогсоод оройгоос нь гулгаж буух таатай биш гэж үү? Шат бүрдээ сонирхолтой даалгавар биелүүлж, сүм дуган, хөшөө баримал тойрч, байгалийн үзэсгэлэнт газруудаар аялах боломжтой. Дорнын өнгө аясыг илэрхийлэх хөнгөн аяз эгшиглэж, элсний чимээ дуугарахыг сонсох тун сэтгэл хөдөлгөм. Стресс тайлж, тайвшрал мэдрүүлнэ гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Хавтан дээр зогсоод элсэн цөлд салхи татуулан гулгаж, дээш үсрэх, доош буухаас өгсүүлээд агаар эргэлдэх, юманд зүүгдэх зэрэг сонирхолтой алхмуудыг туршиж, даалгавар биелүүлээрэй. Татах ### overland Дэлхий ертөнц тэр чигтээ аймшигт мангасуудаар дүүрч, амьд үлдэхийн төлөөх тэмцлийг харуулах "I Am Legend", "World War Z" киноны гол дүр мэт санагдуулах вий. "Overland" тоглоом бол мангасуудаас өөрийгөө болон гэр бүлээ хамгаалах тэмцэл юм. Уг тоглоомын онцлог нь зөвхөн өөрийгөө бус бусад гишүүдээ удирдаж, мангасын аманд орох аюулаас хамгаалах учиртай. Автомашиндаа түлш хийх, эмийн сангаас хэрэгтэй зүйлсээ цуглуулах, хоол хүнсээ базаах зэрэг амь зогооход шаардлагатай олон хэрэгцээгээ хангахын тулд мангасуудаас зугтаж, ухаалаг нүүдэл хийх учиртай. Аргагүйд хүрвэл та тэдэнтэй тулалдаж, буу зэвсэглэж, сүх далайх ч хэрэг гарч мэднэ шүү. Татах ### Sasquatch Ойд амьдардаг Тарзаны өдөр тутмын амьдралаар амьдраад үзэх үү? Ойн гүнд дуртай зүйлсээ хийж, хоол хүнсээ базаагаад зогсохгүй хотын төвд очиж ажил хийж, мөнгө цуглуулж болно. Яг л хүнтэй адил унтаж амарч, хоол хүнсээ тогтмол цагт идэх учиртай тул хаашаа ч хамаагүй аялж болохгүй. Цүнхэндээ шаардлагатай зүйлсээ базааж, мөнгө санхүүгээ зөв тооцоолох хэрэг гарна. Дугуй унаж, машин барьж, завиар хүртэл аялах боломжтой учраас энергиэ сайтар нөөцлөх хэрэгтэй. Гэхдээ хууль бус үйлдэл хийх гэж оролдвол хаанаас ч хамаагүй цагдаа гараад ирж мэднэ. Энэ бүхэнд ганц л дүрэм бий. Тэр бол баригдахгүйгээр зугтаах! Тоглоомын туршид нийтдээ 40 гаруй үйлдлийг хийх боломжтой учраас тун сонирхолтой адал явдал, аяллууд хүлээж байгаа шүү. Татах
https://unread.today/c/book-howwomenrise	Номын тухай	Tsogzolmaa Shofyor	2020-03-07T00:00:00	3 сарын 7, 2020	"Зоримог эмэгтэй" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийн хамгаалах өдрийг тохиолдуулан өнөөдрийн дугаартаа бид тун саяхан Lean In Power Circle болон "Оюут Паблишинг"-аас эрхлэн хэвлүүлсэн “Зоримог эмэгтэй” номыг онцлон танилцуулж байна. Энэхүү номд дэлхийн олон компанийн удирдлагын багт зөвлөгөө өгдөг, манлайлах ур чадвараар мэргэшсэн Маршалл Голдсмитт, Салли Хэлгесен нар эмэгтэйчүүдийн амжилтыг хойш чангаадаг 12 зуршлыг судалж, тэдгээрийг хэрхэн давах тухай сонирхолтойгоор өгүүлжээ.</h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Номын тухай </h3><p></p><p class="MsoNormal">Энэхүү номд эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс ажлын байранд өрсөлдөөний ялгаатай нөхцөлтэй, цалингийн зөрүүтэй, удирдлагадаа үнэлэгдэх байдал өөр өөр байдгийг олон кейсээр тайлбарласан нь эмэгтэйчүүдэд ажиллах арга барил, карьераа эргэн харах сэдэл өгөхүйц ажээ.</p><p class="MsoNormal"> Амжилт гэдэг харьцангуй ойлголт тул түүнийг хэрхэн тодорхойлохоос олон зүйл шалтгаалдаг. Энэ ойлголт нь эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүст ялгаатай, заримдаа тэс өөр байдаг. Тухайлбал, ихэнх эрчүүд тушаал ахих, өндөр цалин горилоход ач холбогдол өгдөг бол эмэгтэйчүүд ажилдаа туршлага хуримтлуулахыг илүүд үзэж, ажлын байран дээрээ өнгөрүүлж буй цаг хугацааны үнэ цэнийг чухалчилдаг ажээ.</p><p class="MsoNormal">Мөн эрчүүд өрсөлдөгчөөсөө түрүүлэх, хувийн амжилтаа ахиулах зэрэгт хөөрч догдолдог бол эмэгтэйчүүд өөрт оноо цуглуулахаас илүү хамтын хүчин чармайлтаар бий болсон үр дүнг ялалт гэж үзэх нь түгээмэл гэнэ. Энэ хандлага нь эмэгтэйчүүдийг өөрийн боломжийг хумслан бусдын төлөө цаг зав, хүч хөдөлмөрөө шавхахад хүргэдэг. Гэвч энэ нь цааш өсөн дэвшихэд нь саад болно гэдгийг эмэгтэйчүүд төдийлөн анзаарч харалгүй өнгөрөөдөг аж.</p><p class="MsoNormal">Өөр нэг жишээ: Компанийн удирдах ажилтнууд эмэгтэй хүнийг албан тушаал ахиулах тухай хэлэлцэхдээ өдийг хүртэл оруулсан хувь нэмэр амжилтыг нь чухалчилдаг бол эрэгтэй хүнийг цаашид өсөн дэвжих чадвар, ирээдүйд гаргах амжилтын магадлалд тулгуурлан шийдвэрлэдэг аж. Энэ мэтчилэн эмэгтэйчүүдийг ялгаварлах хуучинсаг ойлголтууд өнөөг хүртэл нийгэмд байгаа ч тэр бүхнийг шууд шүүмжлэхээс илүүтэй юуны түрүүнд өөрийгөө хөгжүүлэх боломж хэмээн өөр өнцгөөс харахыг зохиогчид зөвлөжээ. Учир нь, эмэгтэйчүүдийг ялгаварлах гадаад хүчин зүйлсийг үндсээр нь өөрчилнө гэдэг амаргүй тул таны зүгээс хийж чадах хамгийн эхний алхам бол хэрэггүй зуршлуудаасаа салах явдал юм.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/53/34a389cb22db90a4267d8e445d90220a.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Эмэгтэйчүүдийн ажил карьерт саад болдог 12 зуршил</h3><p></p><p class="MsoNormal">Та өдийг хүртэл хүртэл баримталж ирсэн арга барилынхаа ачаар амжилтад хүрсэн байж болно. Гэвч ирээдүйд ч үр дүнгээ өгсөөр байна гэдэгт итгэлтэй байна уу? Таны анзаараагүй дадал зуршлууд ирээдүйд тань сөргөөр нөлөөлөх юм биш биз? Зохиогчид энэ асуултын мөрөөр эмэгтэйчүүдэд амжилтаа ахиулахад нь саад болдог түгээмэл 12 зуршлыг баримт, жишээнд үндэслэн тайлбарлажээ. Үүнд:</p><p class="MsoNormal">1. Амжилтаа илчлэхээс зайлсхийх</p><p class="MsoNormal">2. Таны хувь нэмрийг хэн нэгэн олж харж, сайшаахыг хүлээх</p><p class="MsoNormal">3. Мэргэшилд хэт ач холбогдол өгөх</p><p class="MsoNormal">4. Үр ашгийг үл тоох</p><p class="MsoNormal">5. Холбоотнуудтай болохоос алгуурлах</p><p class="MsoNormal">6. Ажлаа карьераас илүү чухалчлах</p><p class="MsoNormal">7. Төгс төгөлдрийн занганд орох</p><p class="MsoNormal">8. Бусдад таалагдах гэсэн өвчин</p><p class="MsoNormal">9. Жижгэрэх</p><p class="MsoNormal">10. Хэтэрхий их</p><p class="MsoNormal">11. Хэт санаашрах</p><p class="MsoNormal">12. Орчин тойрондоо сатаарах</p><p class="MsoNormal">Эмэгтэйчүүд ижил түвшний эрэгтэй ажилтантай харьцуулахад шаргуу хөдөлмөрлөж, гүйцэтгэл өндөртэй байдаг ч хийсэн ажлаа үнэлүүлэхдээ тааруу, хэзээ ч түрүүлж дуугардаггүй, бусдад ололт амжилтаа таниулахдаа маруухан болохыг “Амжилтаа илчлэхээс зайлсхийдэг” хэмээн товч тодорхойлжээ.</p><p class="MsoNormal">Хүн хийж буй зүйлийнхээ үнэ цэнийг хуваалцах учраа олохгүй байна гэдэг түүнийг чухалчлахгүй байгаагийн илрэл аж. Та л ажилдаа ач холбогдол өгөхгүй бол өөр хэн өгөх билээ? Хэрвээ та эргэлзэж байгаа бол үр дүн нь мөн л эргэлзээтэй байх болно. Тэгэхээр таныг хэн дэмжинэ гэж? Тиймээс өөрийгөө сурталчлах, хувийн тоглолт хийх нь онгироо сагсуу зан бус ахиж дэвшихэд туслах түлхүүр хэмээн онцолжээ. Урдах ажлаа чимээгүй хийж суулаа гээд хэзээ ч хүссэн газартаа очихгүй тул юу хийж байгаагаа, ямар үр дүнд хүрснээ, юу танд эрч хүч өгдөг тухай үргэлж ярих нь чухал ажээ. Түүнийгээ бүр олон дахин ярих хэрэгтэй гэнэ шүү. “Хэрвээ би үнэхээр сайн ажиллавал хүмүүс анзаарч л таарна. Сайн гүйцэтгэл өмнөөс минь ярина” хэмээн итгэх нь хамгийн том эндүүрэл юм.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Зөвлөгөө: “Цахилгаан шатны товч танилцуулга”-ыг турших нь</h3><p></p><p class="MsoNormal">Лондонд төвтэй олон улсын санхүүгийн байгууллагад шинээр ажилд орсон нэгэн эрэгтэй шинжээч цахилгаан шатанд явж байхдаа том захирлуудтайгаа тааралджээ. Залуу өөртөө итгэлтэйгээр гуравхан өгүүлбэрт багтаан өөрийгөө товч, тодорхой танилцуулж, одоо юу хийж байгаагаа хэлж, Өмнөд Азийн орнуудын дахь хөрөнгө оруулалтын багийг ахлан ажиллах сонирхолтойгоо илэрхийлжээ. </p><p class="MsoNormal">Ингэхдээ Өмнөд Ази бол түүний төрөлх нутаг тул олон боломж байдгийг онцолж, энэ чиглэлээр ажиллахад нь туслах нөлөө бүхий хоёр эрхмийг таньдаг тухайгаа ч цухуйлгасан байна. Ийнхүү шинэхэн ажилд орсон залуу минут хүрэхгүй хугацаанд өөрийнхөө тухай маш хэрэгтэй мэдээллийг компанийнхаа хамгийн чухал хүмүүст дуулгажээ. Ингээд залуу захирлуудыгаа лифтнээс буухаас нь өмнө нэрийн хуудсаа өгч, тухайн бүс нутгийг хариуцсан удирдлагад энэ тухай дуулгах, холбож өгөх амлалтыг авч чаджээ.</p><p class="MsoNormal">Энэ нь хийж буй ажилдаа амбицтай байгаа, өөрийн чадамжийг үнэлж, компанидаа оруулж чадах хувь нэмрээ илэрхийлж буй үйлдэл ажээ. Цаашлаад тухайн залууг аливааг өргөн хүрээнд бодох, бусдад санаагаа ойлгуулж, итгэн үнэмшүүлэх чадвартай болохыг харуулж буй юм. Энэ “цахилгаан шатны” товч танилцуулгыг бэлдэхийг номын зохиогчид зөвлөж байна. Ингэхийн тулд та одоо хийж буй зүйл, ирээдүйн зорилго, яагаад уг ажилд тохирохоо товчоор хэлэхэд л хангалттай юм. Элдэв түүх, тайлбар, шалтаг, бэрхшээл дурдах хэрэггүй. Богино, ойлгомжтой, үгийн сонголт зөв байх учиртай.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">онцлох эшлэлүүд </h3><p></p><p class="MsoNormal"><b>Мэргэшилд хэт ач холбогдол өгөх</b>: Ажлын гүйцэтгэл мэдээж чухал. Гэхдээ илүү том сэтгэ. Өгсөн үүргийг алдаа мадаггүй хийдэг байснаар дэвшдэггүй. Харин бусад хүн таныг мэддэг, илүү ихийг хийж чадна хэмээн итгэдэг учраас таныг дэмждэг. Түүнээс гадна ямар ч сорилтод бэлэн гэдгээ харуулсан цагт өсөх боломжууд нээгддэг юм шүү.</p><p class="MsoNormal"><b>Үр ашгийг үл тоох</b>: Эмэгтэйчүүд бусадтай харилцаа тогтоохдоо сайн ч түүнийгээ амжилтад хүрэх хөшүүрэг болгон ашиглахдаа тааруухан. Ашиглаж чаддаггүйдээ бус, тэгэхийг хүсдэггүйдээ асуудал байгаа юм. Эрэгтэйчүүд өөрийн зорилгыг биелүүлэхэд нь тусалж чадна хэмээн итгэсэн хүмүүстэйгээ холбоо тогтоох гэж эрмэлздэг бол эмэгтэйчүүд бүхий л харилцаагаа тогтвортой хадгалахыг эрмэлздэг.</p><p class="MsoNormal"><b>Холбоотнуудтай болохоос алгуурлах</b>: Шинэ ажилд орсон эмэгтэйчүүд ихэнхдээ ажлаа бүрэн гүйцэд мэддэг болтлоо биеэ хурааж, үл үзэгдэгчийн дүрд хувирдаг. Шийдвэр гаргахаасаа өмнө тухайн зүйлээ 100 хувь мэдэхийг хичээх нь энүүхэнд. Харин эрчүүдийн хувьд амжилтад хүрэх зам нь юуг эсвэл яаж хийх вэ гэдгээр бус хэнтэй хамтрах вэ гэдгээр тодорхойлогддог.</p><p class="MsoNormal"><b>Ажлаа карьераасаа илүү чухалчлах</b>: Эрэгтэй удирдах албан тушаалтнууд ирээдүйн карьерт нь хэрэг болох хүмүүстэйгээ харилцаагаа бэхжүүлэхэд анхаарч байхад эмэгтэй удирдлагууд идэвхтэй цагийнхаа ихэнхийг багийн менежментэд зарцуулдаг. Багийн үзүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд бүх хүч чадлаа дайчилдаг нь тийм ч тустай арга биш юм.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/53/3a9d784e21afcb6a1361e2181b69f753.jpg"></p><p></p><p><i>Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдөрт зориулан уг номыг эрхлэн гаргагчдын зүгээс номын бэлгийн багцыг </i><i>тусгайлан бэлдсэн гоёмсог боолттой </i><i>гаргажээ. Энэхүү багцыг хотын төв хэсгээр хүргэлттэй захиалах боломжтой. Харин бэлгийн боолтгүй номыг Аз хур, Интерном болон бусад номын дэлгүүрүүдээр худалдаалж байна. </i></p><p><i>Дэлгэрэнгүй: <a href="https://www.facebook.com/howwomenrisemongolia/?epa=SEARCH_BOX" target="_blank">Зоримог эмэгтэй </a></i></p><p><br></p><p><br></p><p><br></p><p><br></p><p><br></p><p><br></p><p><br></p><p><br></p> </div>	Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийн хамгаалах өдрийг тохиолдуулан өнөөдрийн дугаартаа бид тун саяхан Lean In Power Circle болон "Оюут Паблишинг"-аас эрхлэн хэвлүүлсэн “Зоримог эмэгтэй” номыг онцлон танилцуулж байна. Энэхүү номд дэлхийн олон компанийн удирдлагын багт зөвлөгөө өгдөг, манлайлах ур чадвараар мэргэшсэн Маршалл Голдсмитт, Салли Хэлгесен нар эмэгтэйчүүдийн амжилтыг хойш чангаадаг 12 зуршлыг судалж, тэдгээрийг хэрхэн давах тухай сонирхолтойгоор өгүүлжээ. Номын тухай Энэхүү номд эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс ажлын байранд өрсөлдөөний ялгаатай нөхцөлтэй, цалингийн зөрүүтэй, удирдлагадаа үнэлэгдэх байдал өөр өөр байдгийг олон кейсээр тайлбарласан нь эмэгтэйчүүдэд ажиллах арга барил, карьераа эргэн харах сэдэл өгөхүйц ажээ. Амжилт гэдэг харьцангуй ойлголт тул түүнийг хэрхэн тодорхойлохоос олон зүйл шалтгаалдаг. Энэ ойлголт нь эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүст ялгаатай, заримдаа тэс өөр байдаг. Тухайлбал, ихэнх эрчүүд тушаал ахих, өндөр цалин горилоход ач холбогдол өгдөг бол эмэгтэйчүүд ажилдаа туршлага хуримтлуулахыг илүүд үзэж, ажлын байран дээрээ өнгөрүүлж буй цаг хугацааны үнэ цэнийг чухалчилдаг ажээ. Мөн эрчүүд өрсөлдөгчөөсөө түрүүлэх, хувийн амжилтаа ахиулах зэрэгт хөөрч догдолдог бол эмэгтэйчүүд өөрт оноо цуглуулахаас илүү хамтын хүчин чармайлтаар бий болсон үр дүнг ялалт гэж үзэх нь түгээмэл гэнэ. Энэ хандлага нь эмэгтэйчүүдийг өөрийн боломжийг хумслан бусдын төлөө цаг зав, хүч хөдөлмөрөө шавхахад хүргэдэг. Гэвч энэ нь цааш өсөн дэвшихэд нь саад болно гэдгийг эмэгтэйчүүд төдийлөн анзаарч харалгүй өнгөрөөдөг аж. Өөр нэг жишээ: Компанийн удирдах ажилтнууд эмэгтэй хүнийг албан тушаал ахиулах тухай хэлэлцэхдээ өдийг хүртэл оруулсан хувь нэмэр амжилтыг нь чухалчилдаг бол эрэгтэй хүнийг цаашид өсөн дэвжих чадвар, ирээдүйд гаргах амжилтын магадлалд тулгуурлан шийдвэрлэдэг аж. Энэ мэтчилэн эмэгтэйчүүдийг ялгаварлах хуучинсаг ойлголтууд өнөөг хүртэл нийгэмд байгаа ч тэр бүхнийг шууд шүүмжлэхээс илүүтэй юуны түрүүнд өөрийгөө хөгжүүлэх боломж хэмээн өөр өнцгөөс харахыг зохиогчид зөвлөжээ. Учир нь, эмэгтэйчүүдийг ялгаварлах гадаад хүчин зүйлсийг үндсээр нь өөрчилнө гэдэг амаргүй тул таны зүгээс хийж чадах хамгийн эхний алхам бол хэрэггүй зуршлуудаасаа салах явдал юм. Эмэгтэйчүүдийн ажил карьерт саад болдог 12 зуршил Та өдийг хүртэл хүртэл баримталж ирсэн арга барилынхаа ачаар амжилтад хүрсэн байж болно. Гэвч ирээдүйд ч үр дүнгээ өгсөөр байна гэдэгт итгэлтэй байна уу? Таны анзаараагүй дадал зуршлууд ирээдүйд тань сөргөөр нөлөөлөх юм биш биз? Зохиогчид энэ асуултын мөрөөр эмэгтэйчүүдэд амжилтаа ахиулахад нь саад болдог түгээмэл 12 зуршлыг баримт, жишээнд үндэслэн тайлбарлажээ. Үүнд: 1. Амжилтаа илчлэхээс зайлсхийх 2. Таны хувь нэмрийг хэн нэгэн олж харж, сайшаахыг хүлээх 3. Мэргэшилд хэт ач холбогдол өгөх 4. Үр ашгийг үл тоох 5. Холбоотнуудтай болохоос алгуурлах 6. Ажлаа карьераас илүү чухалчлах 7. Төгс төгөлдрийн занганд орох 8. Бусдад таалагдах гэсэн өвчин 9. Жижгэрэх 10. Хэтэрхий их 11. Хэт санаашрах 12. Орчин тойрондоо сатаарах Эмэгтэйчүүд ижил түвшний эрэгтэй ажилтантай харьцуулахад шаргуу хөдөлмөрлөж, гүйцэтгэл өндөртэй байдаг ч хийсэн ажлаа үнэлүүлэхдээ тааруу, хэзээ ч түрүүлж дуугардаггүй, бусдад ололт амжилтаа таниулахдаа маруухан болохыг “Амжилтаа илчлэхээс зайлсхийдэг” хэмээн товч тодорхойлжээ. Хүн хийж буй зүйлийнхээ үнэ цэнийг хуваалцах учраа олохгүй байна гэдэг түүнийг чухалчлахгүй байгаагийн илрэл аж. Та л ажилдаа ач холбогдол өгөхгүй бол өөр хэн өгөх билээ? Хэрвээ та эргэлзэж байгаа бол үр дүн нь мөн л эргэлзээтэй байх болно. Тэгэхээр таныг хэн дэмжинэ гэж? Тиймээс өөрийгөө сурталчлах, хувийн тоглолт хийх нь онгироо сагсуу зан бус ахиж дэвшихэд туслах түлхүүр хэмээн онцолжээ. Урдах ажлаа чимээгүй хийж суулаа гээд хэзээ ч хүссэн газартаа очихгүй тул юу хийж байгаагаа, ямар үр дүнд хүрснээ, юу танд эрч хүч өгдөг тухай үргэлж ярих нь чухал ажээ. Түүнийгээ бүр олон дахин ярих хэрэгтэй гэнэ шүү. “Хэрвээ би үнэхээр сайн ажиллавал хүмүүс анзаарч л таарна. Сайн гүйцэтгэл өмнөөс минь ярина” хэмээн итгэх нь хамгийн том эндүүрэл юм. Зөвлөгөө: “Цахилгаан шатны товч танилцуулга”-ыг турших нь Лондонд төвтэй олон улсын санхүүгийн байгууллагад шинээр ажилд орсон нэгэн эрэгтэй шинжээч цахилгаан шатанд явж байхдаа том захирлуудтайгаа тааралджээ. Залуу өөртөө итгэлтэйгээр гуравхан өгүүлбэрт багтаан өөрийгөө товч, тодорхой танилцуулж, одоо юу хийж байгаагаа хэлж, Өмнөд Азийн орнуудын дахь хөрөнгө оруулалтын багийг ахлан ажиллах сонирхолтойгоо илэрхийлжээ. Ингэхдээ Өмнөд Ази бол түүний төрөлх нутаг тул олон боломж байдгийг онцолж, энэ чиглэлээр ажиллахад нь туслах нөлөө бүхий хоёр эрхмийг таньдаг тухайгаа ч цухуйлгасан байна. Ийнхүү шинэхэн ажилд орсон залуу минут хүрэхгүй хугацаанд өөрийнхөө тухай маш хэрэгтэй мэдээллийг компанийнхаа хамгийн чухал хүмүүст дуулгажээ. Ингээд залуу захирлуудыгаа лифтнээс буухаас нь өмнө нэрийн хуудсаа өгч, тухайн бүс нутгийг хариуцсан удирдлагад энэ тухай дуулгах, холбож өгөх амлалтыг авч чаджээ. Энэ нь хийж буй ажилдаа амбицтай байгаа, өөрийн чадамжийг үнэлж, компанидаа оруулж чадах хувь нэмрээ илэрхийлж буй үйлдэл ажээ. Цаашлаад тухайн залууг аливааг өргөн хүрээнд бодох, бусдад санаагаа ойлгуулж, итгэн үнэмшүүлэх чадвартай болохыг харуулж буй юм. Энэ “цахилгаан шатны” товч танилцуулгыг бэлдэхийг номын зохиогчид зөвлөж байна. Ингэхийн тулд та одоо хийж буй зүйл, ирээдүйн зорилго, яагаад уг ажилд тохирохоо товчоор хэлэхэд л хангалттай юм. Элдэв түүх, тайлбар, шалтаг, бэрхшээл дурдах хэрэггүй. Богино, ойлгомжтой, үгийн сонголт зөв байх учиртай. онцлох эшлэлүүд Мэргэшилд хэт ач холбогдол өгөх : Ажлын гүйцэтгэл мэдээж чухал. Гэхдээ илүү том сэтгэ. Өгсөн үүргийг алдаа мадаггүй хийдэг байснаар дэвшдэггүй. Харин бусад хүн таныг мэддэг, илүү ихийг хийж чадна хэмээн итгэдэг учраас таныг дэмждэг. Түүнээс гадна ямар ч сорилтод бэлэн гэдгээ харуулсан цагт өсөх боломжууд нээгддэг юм шүү. Үр ашгийг үл тоох : Эмэгтэйчүүд бусадтай харилцаа тогтоохдоо сайн ч түүнийгээ амжилтад хүрэх хөшүүрэг болгон ашиглахдаа тааруухан. Ашиглаж чаддаггүйдээ бус, тэгэхийг хүсдэггүйдээ асуудал байгаа юм. Эрэгтэйчүүд өөрийн зорилгыг биелүүлэхэд нь тусалж чадна хэмээн итгэсэн хүмүүстэйгээ холбоо тогтоох гэж эрмэлздэг бол эмэгтэйчүүд бүхий л харилцаагаа тогтвортой хадгалахыг эрмэлздэг. Холбоотнуудтай болохоос алгуурлах : Шинэ ажилд орсон эмэгтэйчүүд ихэнхдээ ажлаа бүрэн гүйцэд мэддэг болтлоо биеэ хурааж, үл үзэгдэгчийн дүрд хувирдаг. Шийдвэр гаргахаасаа өмнө тухайн зүйлээ 100 хувь мэдэхийг хичээх нь энүүхэнд. Харин эрчүүдийн хувьд амжилтад хүрэх зам нь юуг эсвэл яаж хийх вэ гэдгээр бус хэнтэй хамтрах вэ гэдгээр тодорхойлогддог. Ажлаа карьераасаа илүү чухалчлах : Эрэгтэй удирдах албан тушаалтнууд ирээдүйн карьерт нь хэрэг болох хүмүүстэйгээ харилцаагаа бэхжүүлэхэд анхаарч байхад эмэгтэй удирдлагууд идэвхтэй цагийнхаа ихэнхийг багийн менежментэд зарцуулдаг. Багийн үзүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд бүх хүч чадлаа дайчилдаг нь тийм ч тустай арга биш юм. Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдөрт зориулан уг номыг эрхлэн гаргагчдын зүгээс номын бэлгийн багцыг тусгайлан бэлдсэн гоёмсог боолттой гаргажээ. Энэхүү багцыг хотын төв хэсгээр хүргэлттэй захиалах боломжтой. Харин бэлгийн боолтгүй номыг Аз хур, Интерном болон бусад номын дэлгүүрүүдээр худалдаалж байна. Дэлгэрэнгүй: Зоримог эмэгтэй	Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийн хамгаалах өдрийг тохиолдуулан өнөөдрийн дугаартаа бид тун саяхан Lean In Power Circle болон "Оюут Паблишинг"-аас эрхлэн хэвлүүлсэн “Зоримог эмэгтэй” номыг онцлон танилцуулж байна. Энэхүү номд дэлхийн олон компанийн удирдлагын багт зөвлөгөө өгдөг, манлайлах ур чадвараар мэргэшсэн Маршалл Голдсмитт, Салли Хэлгесен нар эмэгтэйчүүдийн амжилтыг хойш чангаадаг 12 зуршлыг судалж, тэдгээрийг хэрхэн давах тухай сонирхолтойгоор өгүүлжээ. ### Номын тухай Энэхүү номд эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс ажлын байранд өрсөлдөөний ялгаатай нөхцөлтэй, цалингийн зөрүүтэй, удирдлагадаа үнэлэгдэх байдал өөр өөр байдгийг олон кейсээр тайлбарласан нь эмэгтэйчүүдэд ажиллах арга барил, карьераа эргэн харах сэдэл өгөхүйц ажээ. Амжилт гэдэг харьцангуй ойлголт тул түүнийг хэрхэн тодорхойлохоос олон зүйл шалтгаалдаг. Энэ ойлголт нь эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүст ялгаатай, заримдаа тэс өөр байдаг. Тухайлбал, ихэнх эрчүүд тушаал ахих, өндөр цалин горилоход ач холбогдол өгдөг бол эмэгтэйчүүд ажилдаа туршлага хуримтлуулахыг илүүд үзэж, ажлын байран дээрээ өнгөрүүлж буй цаг хугацааны үнэ цэнийг чухалчилдаг ажээ. Мөн эрчүүд өрсөлдөгчөөсөө түрүүлэх, хувийн амжилтаа ахиулах зэрэгт хөөрч догдолдог бол эмэгтэйчүүд өөрт оноо цуглуулахаас илүү хамтын хүчин чармайлтаар бий болсон үр дүнг ялалт гэж үзэх нь түгээмэл гэнэ. Энэ хандлага нь эмэгтэйчүүдийг өөрийн боломжийг хумслан бусдын төлөө цаг зав, хүч хөдөлмөрөө шавхахад хүргэдэг. Гэвч энэ нь цааш өсөн дэвшихэд нь саад болно гэдгийг эмэгтэйчүүд төдийлөн анзаарч харалгүй өнгөрөөдөг аж. Өөр нэг жишээ: Компанийн удирдах ажилтнууд эмэгтэй хүнийг албан тушаал ахиулах тухай хэлэлцэхдээ өдийг хүртэл оруулсан хувь нэмэр амжилтыг нь чухалчилдаг бол эрэгтэй хүнийг цаашид өсөн дэвжих чадвар, ирээдүйд гаргах амжилтын магадлалд тулгуурлан шийдвэрлэдэг аж. Энэ мэтчилэн эмэгтэйчүүдийг ялгаварлах хуучинсаг ойлголтууд өнөөг хүртэл нийгэмд байгаа ч тэр бүхнийг шууд шүүмжлэхээс илүүтэй юуны түрүүнд өөрийгөө хөгжүүлэх боломж хэмээн өөр өнцгөөс харахыг зохиогчид зөвлөжээ. Учир нь, эмэгтэйчүүдийг ялгаварлах гадаад хүчин зүйлсийг үндсээр нь өөрчилнө гэдэг амаргүй тул таны зүгээс хийж чадах хамгийн эхний алхам бол хэрэггүй зуршлуудаасаа салах явдал юм. ### Эмэгтэйчүүдийн ажил карьерт саад болдог 12 зуршил Та өдийг хүртэл хүртэл баримталж ирсэн арга барилынхаа ачаар амжилтад хүрсэн байж болно. Гэвч ирээдүйд ч үр дүнгээ өгсөөр байна гэдэгт итгэлтэй байна уу? Таны анзаараагүй дадал зуршлууд ирээдүйд тань сөргөөр нөлөөлөх юм биш биз? Зохиогчид энэ асуултын мөрөөр эмэгтэйчүүдэд амжилтаа ахиулахад нь саад болдог түгээмэл 12 зуршлыг баримт, жишээнд үндэслэн тайлбарлажээ. Үүнд: 1. Амжилтаа илчлэхээс зайлсхийх 2. Таны хувь нэмрийг хэн нэгэн олж харж, сайшаахыг хүлээх 3. Мэргэшилд хэт ач холбогдол өгөх 4. Үр ашгийг үл тоох 5. Холбоотнуудтай болохоос алгуурлах 6. Ажлаа карьераас илүү чухалчлах 7. Төгс төгөлдрийн занганд орох 8. Бусдад таалагдах гэсэн өвчин 9. Жижгэрэх 10. Хэтэрхий их 11. Хэт санаашрах 12. Орчин тойрондоо сатаарах Эмэгтэйчүүд ижил түвшний эрэгтэй ажилтантай харьцуулахад шаргуу хөдөлмөрлөж, гүйцэтгэл өндөртэй байдаг ч хийсэн ажлаа үнэлүүлэхдээ тааруу, хэзээ ч түрүүлж дуугардаггүй, бусдад ололт амжилтаа таниулахдаа маруухан болохыг “Амжилтаа илчлэхээс зайлсхийдэг” хэмээн товч тодорхойлжээ. Хүн хийж буй зүйлийнхээ үнэ цэнийг хуваалцах учраа олохгүй байна гэдэг түүнийг чухалчлахгүй байгаагийн илрэл аж. Та л ажилдаа ач холбогдол өгөхгүй бол өөр хэн өгөх билээ? Хэрвээ та эргэлзэж байгаа бол үр дүн нь мөн л эргэлзээтэй байх болно. Тэгэхээр таныг хэн дэмжинэ гэж? Тиймээс өөрийгөө сурталчлах, хувийн тоглолт хийх нь онгироо сагсуу зан бус ахиж дэвшихэд туслах түлхүүр хэмээн онцолжээ. Урдах ажлаа чимээгүй хийж суулаа гээд хэзээ ч хүссэн газартаа очихгүй тул юу хийж байгаагаа, ямар үр дүнд хүрснээ, юу танд эрч хүч өгдөг тухай үргэлж ярих нь чухал ажээ. Түүнийгээ бүр олон дахин ярих хэрэгтэй гэнэ шүү. “Хэрвээ би үнэхээр сайн ажиллавал хүмүүс анзаарч л таарна. Сайн гүйцэтгэл өмнөөс минь ярина” хэмээн итгэх нь хамгийн том эндүүрэл юм. ### Зөвлөгөө: “Цахилгаан шатны товч танилцуулга”-ыг турших нь Лондонд төвтэй олон улсын санхүүгийн байгууллагад шинээр ажилд орсон нэгэн эрэгтэй шинжээч цахилгаан шатанд явж байхдаа том захирлуудтайгаа тааралджээ. Залуу өөртөө итгэлтэйгээр гуравхан өгүүлбэрт багтаан өөрийгөө товч, тодорхой танилцуулж, одоо юу хийж байгаагаа хэлж, Өмнөд Азийн орнуудын дахь хөрөнгө оруулалтын багийг ахлан ажиллах сонирхолтойгоо илэрхийлжээ. Ингэхдээ Өмнөд Ази бол түүний төрөлх нутаг тул олон боломж байдгийг онцолж, энэ чиглэлээр ажиллахад нь туслах нөлөө бүхий хоёр эрхмийг таньдаг тухайгаа ч цухуйлгасан байна. Ийнхүү шинэхэн ажилд орсон залуу минут хүрэхгүй хугацаанд өөрийнхөө тухай маш хэрэгтэй мэдээллийг компанийнхаа хамгийн чухал хүмүүст дуулгажээ. Ингээд залуу захирлуудыгаа лифтнээс буухаас нь өмнө нэрийн хуудсаа өгч, тухайн бүс нутгийг хариуцсан удирдлагад энэ тухай дуулгах, холбож өгөх амлалтыг авч чаджээ. Энэ нь хийж буй ажилдаа амбицтай байгаа, өөрийн чадамжийг үнэлж, компанидаа оруулж чадах хувь нэмрээ илэрхийлж буй үйлдэл ажээ. Цаашлаад тухайн залууг аливааг өргөн хүрээнд бодох, бусдад санаагаа ойлгуулж, итгэн үнэмшүүлэх чадвартай болохыг харуулж буй юм. Энэ “цахилгаан шатны” товч танилцуулгыг бэлдэхийг номын зохиогчид зөвлөж байна. Ингэхийн тулд та одоо хийж буй зүйл, ирээдүйн зорилго, яагаад уг ажилд тохирохоо товчоор хэлэхэд л хангалттай юм. Элдэв түүх, тайлбар, шалтаг, бэрхшээл дурдах хэрэггүй. Богино, ойлгомжтой, үгийн сонголт зөв байх учиртай. ### онцлох эшлэлүүд Мэргэшилд хэт ач холбогдол өгөх: Ажлын гүйцэтгэл мэдээж чухал. Гэхдээ илүү том сэтгэ. Өгсөн үүргийг алдаа мадаггүй хийдэг байснаар дэвшдэггүй. Харин бусад хүн таныг мэддэг, илүү ихийг хийж чадна хэмээн итгэдэг учраас таныг дэмждэг. Түүнээс гадна ямар ч сорилтод бэлэн гэдгээ харуулсан цагт өсөх боломжууд нээгддэг юм шүү. Үр ашгийг үл тоох: Эмэгтэйчүүд бусадтай харилцаа тогтоохдоо сайн ч түүнийгээ амжилтад хүрэх хөшүүрэг болгон ашиглахдаа тааруухан. Ашиглаж чаддаггүйдээ бус, тэгэхийг хүсдэггүйдээ асуудал байгаа юм. Эрэгтэйчүүд өөрийн зорилгыг биелүүлэхэд нь тусалж чадна хэмээн итгэсэн хүмүүстэйгээ холбоо тогтоох гэж эрмэлздэг бол эмэгтэйчүүд бүхий л харилцаагаа тогтвортой хадгалахыг эрмэлздэг. Холбоотнуудтай болохоос алгуурлах: Шинэ ажилд орсон эмэгтэйчүүд ихэнхдээ ажлаа бүрэн гүйцэд мэддэг болтлоо биеэ хурааж, үл үзэгдэгчийн дүрд хувирдаг. Шийдвэр гаргахаасаа өмнө тухайн зүйлээ 100 хувь мэдэхийг хичээх нь энүүхэнд. Харин эрчүүдийн хувьд амжилтад хүрэх зам нь юуг эсвэл яаж хийх вэ гэдгээр бус хэнтэй хамтрах вэ гэдгээр тодорхойлогддог. Ажлаа карьераасаа илүү чухалчлах: Эрэгтэй удирдах албан тушаалтнууд ирээдүйн карьерт нь хэрэг болох хүмүүстэйгээ харилцаагаа бэхжүүлэхэд анхаарч байхад эмэгтэй удирдлагууд идэвхтэй цагийнхаа ихэнхийг багийн менежментэд зарцуулдаг. Багийн үзүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд бүх хүч чадлаа дайчилдаг нь тийм ч тустай арга биш юм. Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдөрт зориулан уг номыг эрхлэн гаргагчдын зүгээс номын бэлгийн багцыг тусгайлан бэлдсэн гоёмсог боолттой гаргажээ. Энэхүү багцыг хотын төв хэсгээр хүргэлттэй захиалах боломжтой. Харин бэлгийн боолтгүй номыг Аз хур, Интерном болон бусад номын дэлгүүрүүдээр худалдаалж байна. Дэлгэрэнгүй: Зоримог эмэгтэй
https://unread.today/c/book-unreadteam	Номын тухай	Unread Today	2020-03-21T00:00:00	3 сарын 21, 2020	Unread-ийн багийнхан ямар ямар ном уншиж байгаа вэ?	<div class="article-body"> <p>Хөл хорио тогтсон, гадуур аль болохгүй явахгүй байхыг зөвлөж буй энэ өдрүүдэд бидэнд хань болж буй гол зүйлсийн нэг нь ном болоод байна. Дэндүү гэмээр түргэн хэмнэлтэй болчихоод байгаа өнөө цагт гэртээ суугаад уншина даа гэж бодсон номуудаа барьж авч, дуусгаагүйгээ гүйцээнэ гэдэг том завшаан. Уншигчдадаа энэ завшааныг сайн ашиглаарай гэж хүсэхийн ялдамд манай багийнхан одоо уншиж буй номуудаа хуваалцаж байна.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"НOOKED"</h3><p><b>Б.Батзаяа</b><br><br>Нэгэнт мэргэжлээр нь сурсан тул би жилд гурваас дөрвөн удаа дижитал бүтээгдэхүүний дизайны чиглэлийн хуучин номуудаа эргүүлэн зүлгэж, эсвэл шинэ гарснуудаас нь сонирхон, мартсанаа сэргээдэг заншилтай. Монголд дизайн гэхээр зөвхөн харагдах байдал гэж ойлгоод байдаг хэвшмэл төөрөгдөл бий. Уул шугамдаа бүтээгдэхүүний дизайн гэдэг нь тухайн бүтээгдэхүүн/үйлчилгээг хэрэглэх зорилтот хүмүүсийн зан төлөвийг ойлгох, interaction буюу аливаа зүйлтэй харьцах дадал, cognitive psychology буюу аливаа мэдээллийг хэрхэн хүлээн авч боловсруулж, тэрийгээ хийхийг зорьж буй үйлдэлдээ ашигладаг талаар судлах, ойлгох, бүтээгдэхүүндээ тусгах гэдэг дээр илүү анхаардаг зүйл гэж болно. Миний хамгийн сүүлд ахин уншсан, та бүхэнд санал болгох гэж буй ном бол яг үүнийг бодит жишээнүүд дээр тулгуурлан, онолын үндэслэлтэйгээр тайлбарласан <a href="https://www.amazon.com/Hooked-How-Build-Habit-Forming-Products/dp/B00HZY1N0K/ref=sr_1_2?dchild=1&keywords=hooked&qid=1584789628&s=books&sr=1-2" target="_blank">“Hooked”</a> буюу “Дэгээдэхүй” юм. Хэрэглэгчдийг хэрхэн дэгээдэн авчирч, бүтээгдэхүүнээ дахин дахин хэрэглүүлэх арга, нууцуудын талаар эндээс мэдэх боломжтой. Нир Эяал, Райн Хүүвер нарын хамтарсан энэ бүтээл нь яг салбартаа нэлээд алдартай бөгөөд танд аливаа бүтээгдэхүүнийг арай өөр өнцгөөс харах сэдлийг өгнө гэдэгт огтхон ч эргэлзэхгүй байна.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/43/9942e57db30c7db8d9817c812634d0a7.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"THE Gift of Fear"</h3><p><b>О.Бүтэд<br></b><br>Хэн нэгнээс юм уу ямар нэг газраас "шалтгаангүйгээр" жийрхэх мэдрэмж бидэнд хааяа төрөх нь бий. Таксинд суусны дараа эргээд буумаар мэт байвч таксины жолооч яагаа ч үгүй байхад буувал "бүдүүлэг" болчих байх даа гэж бодсоор чимээгүй өнгөрнө. Тийм мэдрэмж авсандаа битүүхэн өөрсдийгөө зэмлэх нь энүүхэнд. Тэгвэл өнөөх мэдрэмж маань ямар нэг зургаа дахь мэдрэхүйн үр дүн биш, харин бидний тархинаас илгээдэг дохио байдаг аж. Зөн совингоо дагаж таксинаас бууснаар та болзошгүй хүчирхийллээс өөрийгөө хамгаалж ч байж магадгүй. <a href="https://www.amazon.com/Gift-Fear-Survival-Signals-Violence/dp/0440226198" target="_blank">"The Gift of Fear"</a> бол зөв совиндоо итгэхийн ач тусыг шинжлэх ухаанч өнцгөөс бодит туршлага дээр суурилан бичсэн ном юм. Номын зохиогч олон жилийн турш гэмт хэргийн бодит кэйсүүд дээр ажиллан, залилан, луйвар, хүчирхийлэл үйлдэгчид ямар арга заль, овжин үйлдэл ашигладаг, тэдгээр нь бидний зөн совинг хэрхэн өдөөдөг тухай өгүүлжээ. Энэ нь зөвхөн гэмт хэргээр тогтохгүй эрүүл бус харилцаан дээр ч харагддаг аж. Тааламжгүй мэдрэмж төрүүлэвч нөгөө хүн ямар ч буруугүй мэт. Энэ мэтчилэн яагаад гэсэн асуултад хариулж чадахгүй гайхан суух үе байдаг бол эргүүлээд үзэхэд гэмгүй ном.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/43/4bbed93af362da7ed4b0ae5b6fcf4b76.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"A Gentleman in Moscow"</h3><p><b>А.Ундрал<br></b><br>Москва хотын зүрхэнд, Кремлийн ордны эсрэг талд Метропол нэртэй зочид буудал сүндэрлэнэ. Анх харахад хотын уран яруу хийц, тансаг чамин чимэглэлээрээ зартай бусад байшингаас нэг их ялгарахгүй мэт санагдавч үүх түүх нь хавьгүй илүүг өгүүлэх мэт санагддаг юм. Чухам тийм нэгэн онцгой түүхийг “<a href="https://www.amazon.com/Gentleman-Moscow-Novel-Amor-Towles/dp/0670026190" target="_blank">A Gentleman in Moscow</a>” зохиолд дүрсэлжээ. Парисаас эх нутагтаа ирсэн Ростов гүн бүх насаараа гэрийн хорионд байх ял авсан нь Метрополд өнгөрөх учиртай байж. Большевикүүд төрийн эрхийг гартаа аваад удаагүй байсан 1922 оноос Ростов гүнгийн амьдралын сүүлийн 30 жил Зөвлөлтийн түүхийг нэгэн хүний нүдээр, гэхдээ зочид буудалд л өрнөж буй үйл явдлаар төлөөлүүлэн дүрсэлсэн мэт. Зохиолч Э.Тоулс гол дүрийн баатрын аливаад гярхай, ажигч сониуч занг ашиглан сэтгэл хөдлөм, түгшүүр төрүүлэм, итгэл бэлэглэм мөчүүдийг бүтээж чаджээ. Улс төрийн нөлөө, хүмүүс хоорондын харилцаа, цаг үеийн ялгаа, сэтгэлгээний зөрүү, эцэг эх байхны утга учир гээд олон өгүүлэмж энэ зохиолд агуулагдана. Хэдий зохиомол түүх хэдий ч 20-р зууны эхэн үеийн Зөвлөлтийн түүхийг уран зохиолын хэлээр тайлсан толь мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн нь санаандгүй хэрэг биш байх. Дараа нь Москвад зочлох боломж олдвол сүр жавхлант Метрополоор дайраад гарахаа битгий мартаарай. Сонирхуулахад, уг зохиолоос сэдэвлэсэн телевизийн цуврал бүтээгдэж байгаа бөгөөд Peaky Blinders-ийн Т.Харпер найруулагчаар, Henry V, My Week with Marilyn-ий од Сир К.Брана гол дүрд нь тоглох болсон гэнэ шүү.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/43/2875f7bfcd95fb8ca89203059941ae36.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"Өөдөө тэмүүл"</h3><p><b data-stringify-type="bold">Д.Мөнхбаясгалан<br><br></b>Зарим номыг унших хамгийн зөв үе гэж байдаг юм шиг санагддаг. Нэлээн хэдэн жилийн өмнө уншиж байсан ч саяхан дахин эхлүүлэхдээ карьераа эхлүүлээд удаагүй надад <a href="https://www.unread.today/c/452" target="_blank">энэ ном</a> яг одоо л хамгийн их тусаа хүргэх юм байна гэж бодсоор уншиж дуусгасан юм. Эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн зан төлөвийн ялгаа болоод тэдгээрийн ажлын талбарт үзүүлэх нөлөөлөл, карьерийн өсөлт, харилцаа, мөн миний л мэдэхийн хүн бүрд тулгамддаг ажил амьдралаа тэнцүүлэх асуудлаар өөрийн туршлагыг бусдын жишээтэй хослуулан, тун илэн далангүй бичсэн нь яг л ойрын ментор хүнээсээ зөвлөгөө авч байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн. Энэхүү номыг зөвхөн эмэгтэйчүүд гэлтгүй "өөдөө тэмүүлэхээр" зорьж буй бүхий л залуу мэргэжилтнүүд заавал уншаасай гэж хүсэж байна.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/43/3eb6f3bea34e94dc552b274e6413fd8e.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">“Вино хүртэх соёл: Түүх технологи хэрэглээ”<br></h3><p><b>С.Отгонбат</b><br><br>Сүүлийн үед миний сонирхлыг "Яаж?" гэдэг асуулт их татах болсон. Нэг өдөр найздаа вино бэлэглэх гээд дэлгүүрт явж байхдаа виноны талаар ер нь юу ч мэддэггүй юм байна гэдгээ гэнэт ухаарсан. Аль нь сайн вино болох, виноны шошго нь ямар мэдээллийг агуулж буй, би яг ямар амтыг хүсэж байгаа юм гэх мэт олон асуулт эргэлдэж байв. Үүний дараа дэлгүүрт орж виноны тухай номуудыг судлаад “<a href="https://www.facebook.com/pg/book.vino2019/posts/" target="_blank">Вино хүртэх соёл: Түүх, технологи, хэрэглээ</a>” гэсэн ном дажгүй санагдахаар нь авсан юм. Виноны түүх, усан үзмийн сортууд болоод хэрхэн яаж тариалдаг, яаж амталдаг, яаж хадгалдаг талаар, виноны лонх, бөглөө зэрэг зайлшгүй мэдэж байх зүйлсийн талаар маш тодорхой бичсэн нь таалагдсан шүү.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/43/b7791bc3d669188c531b56c3a49fbc5c.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"АЛТ: ДЭЛХИЙН ХАМГИЙН СЭТГЭЛ ТАТАМ МЕТАЛЛЫН ТӨЛӨӨХ ТЭМЦЭЛ"</h3><p><b>Ш.Цогзолмаа</b><br><br>COVID-19-ийн улмаас алтны зах зээл хамгийн их савлаж буй энэ цаг мөчид Мэтю Хартын бичсэн <a href="http://www.baabar.mn/article/6848" target="_blank">“Алт: Дэлхийн хамгийн сэтгэл татам металлын төлөөх тэмцэл”</a> номыг уншиж сууна. Алт яагаад санхүүгийн зах зээлийн хамгийн найдвартай хэрэгсэл болж, төв банкуудын гадаад валютын нөөц болов? Алтны ханш яагаад улс орнуудын эдийн засагт нөлөөлж, хүн төрөлхтний түүхийн турш хамгийн үнэт металлд тооцогдож ирэв? Алтны төлөөх тэмцэл энд тэндгүй гэмт хэрэг, хууль бус үйлдлийн шалтгаан болж байсан талаар, эдийн засгийн их хямралын үеэр засгийн газрууд алтаа хадгалах буюу бүр алтны стандартыг халах хүртэл арга хэмжээг хэрхэн хэрэгжүүлж байсан зэрэг олон сонирхолтой түүхийг өгүүлдэг. Аливаа улс оронд эдийн засгийн тогтворгүй байдал, нийгмийн өөрчлөлт, байгалийн давтагдашгүй хүчин зүйлс тохиолдох бүрд иргэд санхүүгийн хамгийн аюулгүй хэрэгсэл болох алтанд хөрөнгө оруулж, эрсдэлээс хамгаалдаг байна. Өдгөө коронавирусын тархалтын улмаас зарим оронд алтны ханш огцом өсөж буй бол нөгөө талд эзэмшсэн алтаа зарж бэлэн мөнгө болгох оролдлогууд алтны ханшийг унагаж байна.</p> <h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"Everything is F*cked: A Book About Hope"</h3><p><b>Л.Болорцэцэг</b><br><br>Энэхүү ном нь “Нью Йорк Таймс”-ын бестселлер “Тоомжиргүй амьдрах бяцхан урлаг” номын зохиолч Марк Мэнсоны ээлжит бүтээл юм. Бид одоо амьдарч байгаа цаг үеэ харвал, технологи өдрөөс өдөрт хөгжиж, амьжиргааны түвшин дээшилж, шинэ боломжуудын үүд хаалга улам бүр нээгдэж байгаа хэдий ч хүмүүсийн итгэл найдвар, хүсэл эрмэлзэл улам бүр багассаар байгаа мэт. Баян чинээлэг, өндөр хөгжилтэй орнуудад амиа хорлолтын тоо өдөр ирэх тусам ихсэж байгаа нь үүнийг улам бүр батлах мэт. Миний хувьд оюутан байхдаа бүхий л зүйлийг сорьж үзэхийг хүсэж, ирээдүйн зорилгодоо хүрэхийн тулд тэмцэж байсан бол нэг л мэдэхэд урдахдаа дарагдсан, амьдралд гутарсан нэгэн болж хувирчээ. Итгэл найдвараа алдаж, зорилгоо умартсан би энэ номыг уншсаны дараа “Мөрөөдөл”-өө дахин нэг санасан юм. Зохиогч өөрийн туршлага болоод бусдын жишээнд үндэслэн “таны харж байгаа бүх зүйл новш биш” гэдгийг ойлгуулах болно. Аз жаргал, сайн сайханд энэ ном таныг уриалан дуудаж чадна гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ ном монголоор "<a href="https://www.internom.mn/%D0%BD%D0%BE%D0%BC/%D0%B1%D2%AF%D1%85-%D0%B7%D2%AF%D0%B9%D0%BB-%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%88" target="_blank">Бүх зүйл новш: Итгэл найдварын ном</a>" нэрээр хэвлэгдсэн.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/43/abf36d4ad8740fb75c1ce6907fd8218e.jpeg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"The Catcher in the Rye"</h3><p><b>Г. Оюунлхам<br></b><br>Гол дүр болох 15-хан настай архаг тамхичин, сургуулиасаа хэдэнтээ хөөгдсөн, хүмүүжлийн хурц доголдолтой Холден Колфилдийг эхэндээ та жигшиж магадгүй. Харах нүд нь тэр чигтээ харанхуйгаар бүрхэгдчихсэн юм уу гэлтэй, алхам тутамдаа хэлэх хэлэхгүй хараал урсгах түүний ертөнц тун ч ярвигтай. Гэвч номын хуудсууд нэг нэгээрээ эргэж, Холден хүүтэй танилцах тусам та түүнийг ойлгож, өмөөрч, өрөвдөж, тэр байтугай ямар ч үйл явдлаас илүү чухал нэг зүйлийг анзаарч мэднэ. Тэр нь хүмүүсийн хуурмаг байдал юм. Улмаар та Холдентой адил зүйлийг хүсэж эхэлнэ... Төгсгөл нь бүр ч сэтгэл догдлом. Нэгэнт нийгмийг өөрчилж чадахгүй бол өөрийгөө аз жаргалд хэрхэн ойртуулахыг төсөөлөмгүй бяцхан жишээгээр өгүүлэх нь амттай. Энэ <a href="https://www.amazon.com/Catcher-Rye-J-D-Salinger/dp/0316769487" target="_blank">номын</a> нэг биш орчуулга бий.<br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/43/ffab92360d641bb1ef22f65aee9a02ea.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">"ВЕРОНИКА ҮХЭХЭЭР ШИЙДСЭН НЬ"</h3><p></p><p><b>Б.Номинжаргал</b><br><br>Пауло Коэльогийн <a href="http://www.monsudar.mn/posts/view/1/" target="_blank">"Вероника үхэхээр шийдсэн нь"</a> зохиолоос үүдэн тэртээ 1998 онд Бразил улсад сэтгэл гутрал, айдас, амиа хорлолт зэрэг нь маш том асуудал болж байсныг нийгмээрээ анхаарч, эрдэмтэд хүртэл уг асуудлаар онолын бага хурал хийж байсан юм. Зохиол амьдралд нь ямар нэг зовлон бэрхшээл тохиолдоогүй залуу эмэгтэй нэг л өдөр залхсандаа амиа хорлох гэж оролдож буйгаар эхэлдэг. Ийнхүү зохиолын үйл явдал сэтгэцийн эмнэлэгт үргэлжилж, уншигчийг бодолд автуулах болно. Паула Коэльо өөрөө хэд хэдэн удаа сэтгэцийн эмнэлэгт хэвтэж байсан тул элдэв дэгсдүүлсэн сүржин төсөөлөл өгөхгүйгээр тухайн орчныг тун бодитой дүрсэлсэн байдаг. Гэхдээ зохиолыг хэт бараанаар төсөөлөх хэрэггүй. Энэ зохиол магад таныг амьдралаа хайрлаж, бусдыг ойлгоход туслах вий.</p><p><i><b>Номын хэсгээс: </b>"Солиорох хэрэгтэй. Гэхдээ бусдын анхаарлыг татахгүйгээр солиорч сурах хэрэгтэй. Бусдаас онцгой сонин амьдарч чадахуйц зоригтой бай." </i></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://www.unread.today/files/48/bfc70caa151a208115a3bbf0451b608f.jpg"></p><blockquote><p>Санал болгох: <a href="https://www.unread.today/c/1690" target="_blank">Номыг хэрхэн үр дүнтэй унших вэ?</a></p> <cite><p>Unread</p> </cite></blockquote> </div>	Хөл хорио тогтсон, гадуур аль болохгүй явахгүй байхыг зөвлөж буй энэ өдрүүдэд бидэнд хань болж буй гол зүйлсийн нэг нь ном болоод байна. Дэндүү гэмээр түргэн хэмнэлтэй болчихоод байгаа өнөө цагт гэртээ суугаад уншина даа гэж бодсон номуудаа барьж авч, дуусгаагүйгээ гүйцээнэ гэдэг том завшаан. Уншигчдадаа энэ завшааныг сайн ашиглаарай гэж хүсэхийн ялдамд манай багийнхан одоо уншиж буй номуудаа хуваалцаж байна. "НOOKED" Б.Батзаяа Нэгэнт мэргэжлээр нь сурсан тул би жилд гурваас дөрвөн удаа дижитал бүтээгдэхүүний дизайны чиглэлийн хуучин номуудаа эргүүлэн зүлгэж, эсвэл шинэ гарснуудаас нь сонирхон, мартсанаа сэргээдэг заншилтай. Монголд дизайн гэхээр зөвхөн харагдах байдал гэж ойлгоод байдаг хэвшмэл төөрөгдөл бий. Уул шугамдаа бүтээгдэхүүний дизайн гэдэг нь тухайн бүтээгдэхүүн/үйлчилгээг хэрэглэх зорилтот хүмүүсийн зан төлөвийг ойлгох, interaction буюу аливаа зүйлтэй харьцах дадал, cognitive psychology буюу аливаа мэдээллийг хэрхэн хүлээн авч боловсруулж, тэрийгээ хийхийг зорьж буй үйлдэлдээ ашигладаг талаар судлах, ойлгох, бүтээгдэхүүндээ тусгах гэдэг дээр илүү анхаардаг зүйл гэж болно. Миний хамгийн сүүлд ахин уншсан, та бүхэнд санал болгох гэж буй ном бол яг үүнийг бодит жишээнүүд дээр тулгуурлан, онолын үндэслэлтэйгээр тайлбарласан “Hooked” буюу “Дэгээдэхүй” юм. Хэрэглэгчдийг хэрхэн дэгээдэн авчирч, бүтээгдэхүүнээ дахин дахин хэрэглүүлэх арга, нууцуудын талаар эндээс мэдэх боломжтой. Нир Эяал, Райн Хүүвер нарын хамтарсан энэ бүтээл нь яг салбартаа нэлээд алдартай бөгөөд танд аливаа бүтээгдэхүүнийг арай өөр өнцгөөс харах сэдлийг өгнө гэдэгт огтхон ч эргэлзэхгүй байна. "THE Gift of Fear" О.Бүтэд Хэн нэгнээс юм уу ямар нэг газраас "шалтгаангүйгээр" жийрхэх мэдрэмж бидэнд хааяа төрөх нь бий. Таксинд суусны дараа эргээд буумаар мэт байвч таксины жолооч яагаа ч үгүй байхад буувал "бүдүүлэг" болчих байх даа гэж бодсоор чимээгүй өнгөрнө. Тийм мэдрэмж авсандаа битүүхэн өөрсдийгөө зэмлэх нь энүүхэнд. Тэгвэл өнөөх мэдрэмж маань ямар нэг зургаа дахь мэдрэхүйн үр дүн биш, харин бидний тархинаас илгээдэг дохио байдаг аж. Зөн совингоо дагаж таксинаас бууснаар та болзошгүй хүчирхийллээс өөрийгөө хамгаалж ч байж магадгүй. "The Gift of Fear" бол зөв совиндоо итгэхийн ач тусыг шинжлэх ухаанч өнцгөөс бодит туршлага дээр суурилан бичсэн ном юм. Номын зохиогч олон жилийн турш гэмт хэргийн бодит кэйсүүд дээр ажиллан, залилан, луйвар, хүчирхийлэл үйлдэгчид ямар арга заль, овжин үйлдэл ашигладаг, тэдгээр нь бидний зөн совинг хэрхэн өдөөдөг тухай өгүүлжээ. Энэ нь зөвхөн гэмт хэргээр тогтохгүй эрүүл бус харилцаан дээр ч харагддаг аж. Тааламжгүй мэдрэмж төрүүлэвч нөгөө хүн ямар ч буруугүй мэт. Энэ мэтчилэн яагаад гэсэн асуултад хариулж чадахгүй гайхан суух үе байдаг бол эргүүлээд үзэхэд гэмгүй ном. "A Gentleman in Moscow" А.Ундрал Москва хотын зүрхэнд, Кремлийн ордны эсрэг талд Метропол нэртэй зочид буудал сүндэрлэнэ. Анх харахад хотын уран яруу хийц, тансаг чамин чимэглэлээрээ зартай бусад байшингаас нэг их ялгарахгүй мэт санагдавч үүх түүх нь хавьгүй илүүг өгүүлэх мэт санагддаг юм. Чухам тийм нэгэн онцгой түүхийг “ A Gentleman in Moscow ” зохиолд дүрсэлжээ. Парисаас эх нутагтаа ирсэн Ростов гүн бүх насаараа гэрийн хорионд байх ял авсан нь Метрополд өнгөрөх учиртай байж. Большевикүүд төрийн эрхийг гартаа аваад удаагүй байсан 1922 оноос Ростов гүнгийн амьдралын сүүлийн 30 жил Зөвлөлтийн түүхийг нэгэн хүний нүдээр, гэхдээ зочид буудалд л өрнөж буй үйл явдлаар төлөөлүүлэн дүрсэлсэн мэт. Зохиолч Э.Тоулс гол дүрийн баатрын аливаад гярхай, ажигч сониуч занг ашиглан сэтгэл хөдлөм, түгшүүр төрүүлэм, итгэл бэлэглэм мөчүүдийг бүтээж чаджээ. Улс төрийн нөлөө, хүмүүс хоорондын харилцаа, цаг үеийн ялгаа, сэтгэлгээний зөрүү, эцэг эх байхны утга учир гээд олон өгүүлэмж энэ зохиолд агуулагдана. Хэдий зохиомол түүх хэдий ч 20-р зууны эхэн үеийн Зөвлөлтийн түүхийг уран зохиолын хэлээр тайлсан толь мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн нь санаандгүй хэрэг биш байх. Дараа нь Москвад зочлох боломж олдвол сүр жавхлант Метрополоор дайраад гарахаа битгий мартаарай. Сонирхуулахад, уг зохиолоос сэдэвлэсэн телевизийн цуврал бүтээгдэж байгаа бөгөөд Peaky Blinders-ийн Т.Харпер найруулагчаар, Henry V, My Week with Marilyn-ий од Сир К.Брана гол дүрд нь тоглох болсон гэнэ шүү. "Өөдөө тэмүүл" Д.Мөнхбаясгалан Зарим номыг унших хамгийн зөв үе гэж байдаг юм шиг санагддаг. Нэлээн хэдэн жилийн өмнө уншиж байсан ч саяхан дахин эхлүүлэхдээ карьераа эхлүүлээд удаагүй надад энэ ном яг одоо л хамгийн их тусаа хүргэх юм байна гэж бодсоор уншиж дуусгасан юм. Эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн зан төлөвийн ялгаа болоод тэдгээрийн ажлын талбарт үзүүлэх нөлөөлөл, карьерийн өсөлт, харилцаа, мөн миний л мэдэхийн хүн бүрд тулгамддаг ажил амьдралаа тэнцүүлэх асуудлаар өөрийн туршлагыг бусдын жишээтэй хослуулан, тун илэн далангүй бичсэн нь яг л ойрын ментор хүнээсээ зөвлөгөө авч байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн. Энэхүү номыг зөвхөн эмэгтэйчүүд гэлтгүй "өөдөө тэмүүлэхээр" зорьж буй бүхий л залуу мэргэжилтнүүд заавал уншаасай гэж хүсэж байна. “Вино хүртэх соёл: Түүх технологи хэрэглээ” С.Отгонбат Сүүлийн үед миний сонирхлыг "Яаж?" гэдэг асуулт их татах болсон. Нэг өдөр найздаа вино бэлэглэх гээд дэлгүүрт явж байхдаа виноны талаар ер нь юу ч мэддэггүй юм байна гэдгээ гэнэт ухаарсан. Аль нь сайн вино болох, виноны шошго нь ямар мэдээллийг агуулж буй, би яг ямар амтыг хүсэж байгаа юм гэх мэт олон асуулт эргэлдэж байв. Үүний дараа дэлгүүрт орж виноны тухай номуудыг судлаад “ Вино хүртэх соёл: Түүх, технологи, хэрэглээ ” гэсэн ном дажгүй санагдахаар нь авсан юм. Виноны түүх, усан үзмийн сортууд болоод хэрхэн яаж тариалдаг, яаж амталдаг, яаж хадгалдаг талаар, виноны лонх, бөглөө зэрэг зайлшгүй мэдэж байх зүйлсийн талаар маш тодорхой бичсэн нь таалагдсан шүү. "АЛТ: ДЭЛХИЙН ХАМГИЙН СЭТГЭЛ ТАТАМ МЕТАЛЛЫН ТӨЛӨӨХ ТЭМЦЭЛ" Ш.Цогзолмаа COVID-19-ийн улмаас алтны зах зээл хамгийн их савлаж буй энэ цаг мөчид Мэтю Хартын бичсэн “Алт: Дэлхийн хамгийн сэтгэл татам металлын төлөөх тэмцэл” номыг уншиж сууна. Алт яагаад санхүүгийн зах зээлийн хамгийн найдвартай хэрэгсэл болж, төв банкуудын гадаад валютын нөөц болов? Алтны ханш яагаад улс орнуудын эдийн засагт нөлөөлж, хүн төрөлхтний түүхийн турш хамгийн үнэт металлд тооцогдож ирэв? Алтны төлөөх тэмцэл энд тэндгүй гэмт хэрэг, хууль бус үйлдлийн шалтгаан болж байсан талаар, эдийн засгийн их хямралын үеэр засгийн газрууд алтаа хадгалах буюу бүр алтны стандартыг халах хүртэл арга хэмжээг хэрхэн хэрэгжүүлж байсан зэрэг олон сонирхолтой түүхийг өгүүлдэг. Аливаа улс оронд эдийн засгийн тогтворгүй байдал, нийгмийн өөрчлөлт, байгалийн давтагдашгүй хүчин зүйлс тохиолдох бүрд иргэд санхүүгийн хамгийн аюулгүй хэрэгсэл болох алтанд хөрөнгө оруулж, эрсдэлээс хамгаалдаг байна. Өдгөө коронавирусын тархалтын улмаас зарим оронд алтны ханш огцом өсөж буй бол нөгөө талд эзэмшсэн алтаа зарж бэлэн мөнгө болгох оролдлогууд алтны ханшийг унагаж байна. "Everything is F*cked: A Book About Hope" Л.Болорцэцэг Энэхүү ном нь “Нью Йорк Таймс”-ын бестселлер “Тоомжиргүй амьдрах бяцхан урлаг” номын зохиолч Марк Мэнсоны ээлжит бүтээл юм. Бид одоо амьдарч байгаа цаг үеэ харвал, технологи өдрөөс өдөрт хөгжиж, амьжиргааны түвшин дээшилж, шинэ боломжуудын үүд хаалга улам бүр нээгдэж байгаа хэдий ч хүмүүсийн итгэл найдвар, хүсэл эрмэлзэл улам бүр багассаар байгаа мэт. Баян чинээлэг, өндөр хөгжилтэй орнуудад амиа хорлолтын тоо өдөр ирэх тусам ихсэж байгаа нь үүнийг улам бүр батлах мэт. Миний хувьд оюутан байхдаа бүхий л зүйлийг сорьж үзэхийг хүсэж, ирээдүйн зорилгодоо хүрэхийн тулд тэмцэж байсан бол нэг л мэдэхэд урдахдаа дарагдсан, амьдралд гутарсан нэгэн болж хувирчээ. Итгэл найдвараа алдаж, зорилгоо умартсан би энэ номыг уншсаны дараа “Мөрөөдөл”-өө дахин нэг санасан юм. Зохиогч өөрийн туршлага болоод бусдын жишээнд үндэслэн “таны харж байгаа бүх зүйл новш биш” гэдгийг ойлгуулах болно. Аз жаргал, сайн сайханд энэ ном таныг уриалан дуудаж чадна гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ ном монголоор " Бүх зүйл новш: Итгэл найдварын ном " нэрээр хэвлэгдсэн. "The Catcher in the Rye" Г. Оюунлхам Гол дүр болох 15-хан настай архаг тамхичин, сургуулиасаа хэдэнтээ хөөгдсөн, хүмүүжлийн хурц доголдолтой Холден Колфилдийг эхэндээ та жигшиж магадгүй. Харах нүд нь тэр чигтээ харанхуйгаар бүрхэгдчихсэн юм уу гэлтэй, алхам тутамдаа хэлэх хэлэхгүй хараал урсгах түүний ертөнц тун ч ярвигтай. Гэвч номын хуудсууд нэг нэгээрээ эргэж, Холден хүүтэй танилцах тусам та түүнийг ойлгож, өмөөрч, өрөвдөж, тэр байтугай ямар ч үйл явдлаас илүү чухал нэг зүйлийг анзаарч мэднэ. Тэр нь хүмүүсийн хуурмаг байдал юм. Улмаар та Холдентой адил зүйлийг хүсэж эхэлнэ... Төгсгөл нь бүр ч сэтгэл догдлом. Нэгэнт нийгмийг өөрчилж чадахгүй бол өөрийгөө аз жаргалд хэрхэн ойртуулахыг төсөөлөмгүй бяцхан жишээгээр өгүүлэх нь амттай. Энэ номын нэг биш орчуулга бий. "ВЕРОНИКА ҮХЭХЭЭР ШИЙДСЭН НЬ" Б.Номинжаргал Пауло Коэльогийн "Вероника үхэхээр шийдсэн нь" зохиолоос үүдэн тэртээ 1998 онд Бразил улсад сэтгэл гутрал, айдас, амиа хорлолт зэрэг нь маш том асуудал болж байсныг нийгмээрээ анхаарч, эрдэмтэд хүртэл уг асуудлаар онолын бага хурал хийж байсан юм. Зохиол амьдралд нь ямар нэг зовлон бэрхшээл тохиолдоогүй залуу эмэгтэй нэг л өдөр залхсандаа амиа хорлох гэж оролдож буйгаар эхэлдэг. Ийнхүү зохиолын үйл явдал сэтгэцийн эмнэлэгт үргэлжилж, уншигчийг бодолд автуулах болно. Паула Коэльо өөрөө хэд хэдэн удаа сэтгэцийн эмнэлэгт хэвтэж байсан тул элдэв дэгсдүүлсэн сүржин төсөөлөл өгөхгүйгээр тухайн орчныг тун бодитой дүрсэлсэн байдаг. Гэхдээ зохиолыг хэт бараанаар төсөөлөх хэрэггүй. Энэ зохиол магад таныг амьдралаа хайрлаж, бусдыг ойлгоход туслах вий. Номын хэсгээс: "Солиорох хэрэгтэй. Гэхдээ бусдын анхаарлыг татахгүйгээр солиорч сурах хэрэгтэй. Бусдаас онцгой сонин амьдарч чадахуйц зоригтой бай." Санал болгох: Номыг хэрхэн үр дүнтэй унших вэ? Unread	Хөл хорио тогтсон, гадуур аль болохгүй явахгүй байхыг зөвлөж буй энэ өдрүүдэд бидэнд хань болж буй гол зүйлсийн нэг нь ном болоод байна. Дэндүү гэмээр түргэн хэмнэлтэй болчихоод байгаа өнөө цагт гэртээ суугаад уншина даа гэж бодсон номуудаа барьж авч, дуусгаагүйгээ гүйцээнэ гэдэг том завшаан. Уншигчдадаа энэ завшааныг сайн ашиглаарай гэж хүсэхийн ялдамд манай багийнхан одоо уншиж буй номуудаа хуваалцаж байна. ### "НOOKED" Б.Батзаяа Нэгэнт мэргэжлээр нь сурсан тул би жилд гурваас дөрвөн удаа дижитал бүтээгдэхүүний дизайны чиглэлийн хуучин номуудаа эргүүлэн зүлгэж, эсвэл шинэ гарснуудаас нь сонирхон, мартсанаа сэргээдэг заншилтай. Монголд дизайн гэхээр зөвхөн харагдах байдал гэж ойлгоод байдаг хэвшмэл төөрөгдөл бий. Уул шугамдаа бүтээгдэхүүний дизайн гэдэг нь тухайн бүтээгдэхүүн/үйлчилгээг хэрэглэх зорилтот хүмүүсийн зан төлөвийг ойлгох, interaction буюу аливаа зүйлтэй харьцах дадал, cognitive psychology буюу аливаа мэдээллийг хэрхэн хүлээн авч боловсруулж, тэрийгээ хийхийг зорьж буй үйлдэлдээ ашигладаг талаар судлах, ойлгох, бүтээгдэхүүндээ тусгах гэдэг дээр илүү анхаардаг зүйл гэж болно. Миний хамгийн сүүлд ахин уншсан, та бүхэнд санал болгох гэж буй ном бол яг үүнийг бодит жишээнүүд дээр тулгуурлан, онолын үндэслэлтэйгээр тайлбарласан “Hooked” буюу “Дэгээдэхүй” юм. Хэрэглэгчдийг хэрхэн дэгээдэн авчирч, бүтээгдэхүүнээ дахин дахин хэрэглүүлэх арга, нууцуудын талаар эндээс мэдэх боломжтой. Нир Эяал, Райн Хүүвер нарын хамтарсан энэ бүтээл нь яг салбартаа нэлээд алдартай бөгөөд танд аливаа бүтээгдэхүүнийг арай өөр өнцгөөс харах сэдлийг өгнө гэдэгт огтхон ч эргэлзэхгүй байна. ### "THE Gift of Fear" О.Бүтэд Хэн нэгнээс юм уу ямар нэг газраас "шалтгаангүйгээр" жийрхэх мэдрэмж бидэнд хааяа төрөх нь бий. Таксинд суусны дараа эргээд буумаар мэт байвч таксины жолооч яагаа ч үгүй байхад буувал "бүдүүлэг" болчих байх даа гэж бодсоор чимээгүй өнгөрнө. Тийм мэдрэмж авсандаа битүүхэн өөрсдийгөө зэмлэх нь энүүхэнд. Тэгвэл өнөөх мэдрэмж маань ямар нэг зургаа дахь мэдрэхүйн үр дүн биш, харин бидний тархинаас илгээдэг дохио байдаг аж. Зөн совингоо дагаж таксинаас бууснаар та болзошгүй хүчирхийллээс өөрийгөө хамгаалж ч байж магадгүй. "The Gift of Fear" бол зөв совиндоо итгэхийн ач тусыг шинжлэх ухаанч өнцгөөс бодит туршлага дээр суурилан бичсэн ном юм. Номын зохиогч олон жилийн турш гэмт хэргийн бодит кэйсүүд дээр ажиллан, залилан, луйвар, хүчирхийлэл үйлдэгчид ямар арга заль, овжин үйлдэл ашигладаг, тэдгээр нь бидний зөн совинг хэрхэн өдөөдөг тухай өгүүлжээ. Энэ нь зөвхөн гэмт хэргээр тогтохгүй эрүүл бус харилцаан дээр ч харагддаг аж. Тааламжгүй мэдрэмж төрүүлэвч нөгөө хүн ямар ч буруугүй мэт. Энэ мэтчилэн яагаад гэсэн асуултад хариулж чадахгүй гайхан суух үе байдаг бол эргүүлээд үзэхэд гэмгүй ном. ### "A Gentleman in Moscow" А.Ундрал Москва хотын зүрхэнд, Кремлийн ордны эсрэг талд Метропол нэртэй зочид буудал сүндэрлэнэ. Анх харахад хотын уран яруу хийц, тансаг чамин чимэглэлээрээ зартай бусад байшингаас нэг их ялгарахгүй мэт санагдавч үүх түүх нь хавьгүй илүүг өгүүлэх мэт санагддаг юм. Чухам тийм нэгэн онцгой түүхийг “A Gentleman in Moscow” зохиолд дүрсэлжээ. Парисаас эх нутагтаа ирсэн Ростов гүн бүх насаараа гэрийн хорионд байх ял авсан нь Метрополд өнгөрөх учиртай байж. Большевикүүд төрийн эрхийг гартаа аваад удаагүй байсан 1922 оноос Ростов гүнгийн амьдралын сүүлийн 30 жил Зөвлөлтийн түүхийг нэгэн хүний нүдээр, гэхдээ зочид буудалд л өрнөж буй үйл явдлаар төлөөлүүлэн дүрсэлсэн мэт. Зохиолч Э.Тоулс гол дүрийн баатрын аливаад гярхай, ажигч сониуч занг ашиглан сэтгэл хөдлөм, түгшүүр төрүүлэм, итгэл бэлэглэм мөчүүдийг бүтээж чаджээ. Улс төрийн нөлөө, хүмүүс хоорондын харилцаа, цаг үеийн ялгаа, сэтгэлгээний зөрүү, эцэг эх байхны утга учир гээд олон өгүүлэмж энэ зохиолд агуулагдана. Хэдий зохиомол түүх хэдий ч 20-р зууны эхэн үеийн Зөвлөлтийн түүхийг уран зохиолын хэлээр тайлсан толь мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн нь санаандгүй хэрэг биш байх. Дараа нь Москвад зочлох боломж олдвол сүр жавхлант Метрополоор дайраад гарахаа битгий мартаарай. Сонирхуулахад, уг зохиолоос сэдэвлэсэн телевизийн цуврал бүтээгдэж байгаа бөгөөд Peaky Blinders-ийн Т.Харпер найруулагчаар, Henry V, My Week with Marilyn-ий од Сир К.Брана гол дүрд нь тоглох болсон гэнэ шүү. ### "Өөдөө тэмүүл" Д.МөнхбаясгаланЗарим номыг унших хамгийн зөв үе гэж байдаг юм шиг санагддаг. Нэлээн хэдэн жилийн өмнө уншиж байсан ч саяхан дахин эхлүүлэхдээ карьераа эхлүүлээд удаагүй надад энэ ном яг одоо л хамгийн их тусаа хүргэх юм байна гэж бодсоор уншиж дуусгасан юм. Эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн зан төлөвийн ялгаа болоод тэдгээрийн ажлын талбарт үзүүлэх нөлөөлөл, карьерийн өсөлт, харилцаа, мөн миний л мэдэхийн хүн бүрд тулгамддаг ажил амьдралаа тэнцүүлэх асуудлаар өөрийн туршлагыг бусдын жишээтэй хослуулан, тун илэн далангүй бичсэн нь яг л ойрын ментор хүнээсээ зөвлөгөө авч байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлсэн. Энэхүү номыг зөвхөн эмэгтэйчүүд гэлтгүй "өөдөө тэмүүлэхээр" зорьж буй бүхий л залуу мэргэжилтнүүд заавал уншаасай гэж хүсэж байна. ### “Вино хүртэх соёл: Түүх технологи хэрэглээ” С.Отгонбат Сүүлийн үед миний сонирхлыг "Яаж?" гэдэг асуулт их татах болсон. Нэг өдөр найздаа вино бэлэглэх гээд дэлгүүрт явж байхдаа виноны талаар ер нь юу ч мэддэггүй юм байна гэдгээ гэнэт ухаарсан. Аль нь сайн вино болох, виноны шошго нь ямар мэдээллийг агуулж буй, би яг ямар амтыг хүсэж байгаа юм гэх мэт олон асуулт эргэлдэж байв. Үүний дараа дэлгүүрт орж виноны тухай номуудыг судлаад “Вино хүртэх соёл: Түүх, технологи, хэрэглээ” гэсэн ном дажгүй санагдахаар нь авсан юм. Виноны түүх, усан үзмийн сортууд болоод хэрхэн яаж тариалдаг, яаж амталдаг, яаж хадгалдаг талаар, виноны лонх, бөглөө зэрэг зайлшгүй мэдэж байх зүйлсийн талаар маш тодорхой бичсэн нь таалагдсан шүү. ### "АЛТ: ДЭЛХИЙН ХАМГИЙН СЭТГЭЛ ТАТАМ МЕТАЛЛЫН ТӨЛӨӨХ ТЭМЦЭЛ" Ш.Цогзолмаа COVID-19-ийн улмаас алтны зах зээл хамгийн их савлаж буй энэ цаг мөчид Мэтю Хартын бичсэн “Алт: Дэлхийн хамгийн сэтгэл татам металлын төлөөх тэмцэл” номыг уншиж сууна. Алт яагаад санхүүгийн зах зээлийн хамгийн найдвартай хэрэгсэл болж, төв банкуудын гадаад валютын нөөц болов? Алтны ханш яагаад улс орнуудын эдийн засагт нөлөөлж, хүн төрөлхтний түүхийн турш хамгийн үнэт металлд тооцогдож ирэв? Алтны төлөөх тэмцэл энд тэндгүй гэмт хэрэг, хууль бус үйлдлийн шалтгаан болж байсан талаар, эдийн засгийн их хямралын үеэр засгийн газрууд алтаа хадгалах буюу бүр алтны стандартыг халах хүртэл арга хэмжээг хэрхэн хэрэгжүүлж байсан зэрэг олон сонирхолтой түүхийг өгүүлдэг. Аливаа улс оронд эдийн засгийн тогтворгүй байдал, нийгмийн өөрчлөлт, байгалийн давтагдашгүй хүчин зүйлс тохиолдох бүрд иргэд санхүүгийн хамгийн аюулгүй хэрэгсэл болох алтанд хөрөнгө оруулж, эрсдэлээс хамгаалдаг байна. Өдгөө коронавирусын тархалтын улмаас зарим оронд алтны ханш огцом өсөж буй бол нөгөө талд эзэмшсэн алтаа зарж бэлэн мөнгө болгох оролдлогууд алтны ханшийг унагаж байна. ### "Everything is F\cked: A Book About Hope" Л.Болорцэцэг* Энэхүү ном нь “Нью Йорк Таймс”-ын бестселлер “Тоомжиргүй амьдрах бяцхан урлаг” номын зохиолч Марк Мэнсоны ээлжит бүтээл юм. Бид одоо амьдарч байгаа цаг үеэ харвал, технологи өдрөөс өдөрт хөгжиж, амьжиргааны түвшин дээшилж, шинэ боломжуудын үүд хаалга улам бүр нээгдэж байгаа хэдий ч хүмүүсийн итгэл найдвар, хүсэл эрмэлзэл улам бүр багассаар байгаа мэт. Баян чинээлэг, өндөр хөгжилтэй орнуудад амиа хорлолтын тоо өдөр ирэх тусам ихсэж байгаа нь үүнийг улам бүр батлах мэт. Миний хувьд оюутан байхдаа бүхий л зүйлийг сорьж үзэхийг хүсэж, ирээдүйн зорилгодоо хүрэхийн тулд тэмцэж байсан бол нэг л мэдэхэд урдахдаа дарагдсан, амьдралд гутарсан нэгэн болж хувирчээ. Итгэл найдвараа алдаж, зорилгоо умартсан би энэ номыг уншсаны дараа “Мөрөөдөл”-өө дахин нэг санасан юм. Зохиогч өөрийн туршлага болоод бусдын жишээнд үндэслэн “таны харж байгаа бүх зүйл новш биш” гэдгийг ойлгуулах болно. Аз жаргал, сайн сайханд энэ ном таныг уриалан дуудаж чадна гэдэгт итгэлтэй байна. Энэ ном монголоор "Бүх зүйл новш: Итгэл найдварын ном" нэрээр хэвлэгдсэн. ### "The Catcher in the Rye" Г. Оюунлхам Гол дүр болох 15-хан настай архаг тамхичин, сургуулиасаа хэдэнтээ хөөгдсөн, хүмүүжлийн хурц доголдолтой Холден Колфилдийг эхэндээ та жигшиж магадгүй. Харах нүд нь тэр чигтээ харанхуйгаар бүрхэгдчихсэн юм уу гэлтэй, алхам тутамдаа хэлэх хэлэхгүй хараал урсгах түүний ертөнц тун ч ярвигтай. Гэвч номын хуудсууд нэг нэгээрээ эргэж, Холден хүүтэй танилцах тусам та түүнийг ойлгож, өмөөрч, өрөвдөж, тэр байтугай ямар ч үйл явдлаас илүү чухал нэг зүйлийг анзаарч мэднэ. Тэр нь хүмүүсийн хуурмаг байдал юм. Улмаар та Холдентой адил зүйлийг хүсэж эхэлнэ... Төгсгөл нь бүр ч сэтгэл догдлом. Нэгэнт нийгмийг өөрчилж чадахгүй бол өөрийгөө аз жаргалд хэрхэн ойртуулахыг төсөөлөмгүй бяцхан жишээгээр өгүүлэх нь амттай. Энэ номын нэг биш орчуулга бий. ### "ВЕРОНИКА ҮХЭХЭЭР ШИЙДСЭН НЬ" Б.Номинжаргал Пауло Коэльогийн "Вероника үхэхээр шийдсэн нь" зохиолоос үүдэн тэртээ 1998 онд Бразил улсад сэтгэл гутрал, айдас, амиа хорлолт зэрэг нь маш том асуудал болж байсныг нийгмээрээ анхаарч, эрдэмтэд хүртэл уг асуудлаар онолын бага хурал хийж байсан юм. Зохиол амьдралд нь ямар нэг зовлон бэрхшээл тохиолдоогүй залуу эмэгтэй нэг л өдөр залхсандаа амиа хорлох гэж оролдож буйгаар эхэлдэг. Ийнхүү зохиолын үйл явдал сэтгэцийн эмнэлэгт үргэлжилж, уншигчийг бодолд автуулах болно. Паула Коэльо өөрөө хэд хэдэн удаа сэтгэцийн эмнэлэгт хэвтэж байсан тул элдэв дэгсдүүлсэн сүржин төсөөлөл өгөхгүйгээр тухайн орчныг тун бодитой дүрсэлсэн байдаг. Гэхдээ зохиолыг хэт бараанаар төсөөлөх хэрэггүй. Энэ зохиол магад таныг амьдралаа хайрлаж, бусдыг ойлгоход туслах вий. *Номын хэсгээс: "Солиорох хэрэгтэй. Гэхдээ бусдын анхаарлыг татахгүйгээр солиорч сурах хэрэгтэй. Бусдаас онцгой сонин амьдарч чадахуйц зоригтой бай."* > Санал болгох: Номыг хэрхэн үр дүнтэй унших вэ? > > Unread
https://unread.today/c/book-odyssey	Номын тухай	Oyunlkham Gungaadorj	2020-03-28T00:00:00	3 сарын 28, 2020	Эртний Грекийн домогт туульсын нэг "Одиссэй" номын тухай	<div class="article-body"> <h2>Хүн төрөлхтний оюуны санааны охь, дэлхийн сонгодог уран зохиолын анхдагчдын нэг, эртний Грекийн домог туульсын нэг Одиссэйн түүх монгол хэлнээ хөрвүүлэгдээд тун удаагүй байна. Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд, ахмад дипломатч Д.Цахилгаан гуайн орчуулгаар уншигчдын гарт очиж буй энэ алдарт бүтээлийг өрнийн соёл, сэтгэлгээг ойлгох нэг суурь гэж үздэг билээ. Энэ бэсрэг тоймоороо та бүхнийг эртний Грекийн онц сонирхолт домгийн ертөнцөөр аялуулах Одиссэйн түүхийг уншаарай хэмээн урья.<br></h2><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold">Зохиогчийн тухай</h3><p></p><p>Нийтийн тооллын өмнөх VI зуун буюу ойролцоогоор 2600 жилийн тэртээ Грект амьдарч асан Хомэр хэмээх сохор туульчийг өдгөө хүн төрөлхтний оюун санааны үнэт өв болсон цаг хугацаа, үйл явдлын оршил түүхээр холбогдсон "Илиада" (Трой хотыг эзлэн авах их дайны үеийн түүхийг өгүүлнэ), "Одиссэй" (Трой хотын дайнаас хойших) хэмээх хоёр туульсыг хоёуланг нь зохиосон зохиолч хэмээн үзсээр иржээ. Гэхдээ судлаачдын дунд Хомэр гэх нэг хүн энэ зохиолуудыг бичсэн үү, үгүй юү гэдэг эргэлзээ байдаг бөгөөд энэ асуудлыг нэг талд нь гаргаж мухарлах нь өнөө цагт туйлын төвөгтэй юм.</p><p>2600 гаруй жилийн турш үнэ цэнээ алдаагүй уг туульсыг СГЗ, Түүхийн ухааны доктор, Олон улс судлалын профессор Д.Цахилгаан гуай орос хэлнээс хөрвүүлжээ.</p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/67ef10a5115a0e38538230330b1c7e6d.jpg"></p><div class="image-caption">Хомэр</div><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>номын тухай</h3><p></p><p>Unread-ийн 2019 оны "<a href="https://www.unread.today/c/bestarticles-2019" target="_blank">Атаархлын жагсаалт</a>"-д <a href="https://www.unread.today/c/howiwork-saruul-erdene" target="_blank">М.Саруул-Эрдэнэ</a> багшийн бичсэн "<a href="http://www.baabar.mn/article/stiwi-uonder-khairtai-gedgee-khelekh-gej-l-zalgalaa" target="_blank">Стиви Уондер: Хайртай гэдгээ хэлэх гэж л залгалаа</a>" хэмээх орчуулга нийтлэл орсон буй. Уг нийтлэлийн нэгэн хэсэгт:<br></p><p><i>...Грек Ромын энэ олон бурхдын хэн нь хэн болох, аль нь ямар учиртайг мэдэхгүй бол Барууны соёл түүх, гүн ухаан байтугай Стиви Уондэрын энгийн нэг дууны үгийг ч ойлгож чадахгүйд хүрэх нь байна шүү... </i></p><p>гэж бичсэн байдаг нь ямар учиртай үг болохыг гагцхүү эдгээр домог, туульсыг бага сага уншиж, сонирхож эхэлсний дараа л ойлгогдоно. Онгон дагшин Олимп уулын Оройн дээд Зевс бурхан, Тэнгис далайн эзэн савдаг Атлант, Гэрэлт нарны Гелиос бурхан, Тэнгис далайн эзэн Посейдон... Хаа нэгтээ, хэзээ нэгэн цагт сонсож байсан, магадгүй чихэнд хэдийн дасал болсон эдгээр нэрсийн утга учрыг, сэргэн мандалтын үеийн хөшөө баримлуудыг бүрэн ойлгож таашаахад эртний домог түүхийн мэдлэг үнэхээр хэрэгтэй байдаг ажээ. </p><p>Трой хотын түүх, Трой хотыг эзлэх 10 жил үргэлжилсэн урт дайны үеийн түүхийг өгүүлэх "Илиада" туульсаас ялгаатай нь "Одиссэй" илүү орчин үеийн хэв шинжид дөхсөн, хурц үйл явдлуудтай, үг хэллэг, хүүрнэл бичлэгийнхээ хувьд уран нарийн уялдаа холбоо сайтай гэгддэг.<br></p><p>Хүн төрөлхтний хувь заяа, зовлон бэрхшээл, түүнээс гэтлэх арга замын тухай хуралдах олон бурхдын ярианаас зохиолын үйл явдал эхлэх бөгөөд хийсвэрлэлтэй хэдий ч хүчтэй утга санаа бүхий "Царцаа Намжил", "Болдоггүй бор өвгөн" гэх мэт үлгэр домгуудыг бага наснаас уншиж, үзэж өссөн бидний хувьд тун зугаатай, сонирхолтой байх ажээ. Бичиглэлийн хувьд туульс хекзаметр буюу урт үе бүхий шүлэгчилсэн хэлбэртэй. Иймд уншигчдад номоо уншихад хялбар, зугаатай хийгээд ойлгомжтой байна гэдэгт эргэлзэхгүй байна. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/45fd0f8b155d4eb131c46843cfa1ee97.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>НОМД ӨГҮҮЛЭХ ТҮҮХИЙН ТУХАЙ</h3><p></p><p>Эр зориг, хүч чадалдаа бахдан эрдсэн Одиссэй баатар болоод түүний хүүгийн талаарх түүх 24 дуулал буюу 24 хайлаанаас бүрдэнэ. Цаг хугацаа, газар зүйн хувьд одоогийн Газар дундын тэнгис, Балканы хойг орчимд, боолын нийгмийн үечлэлд үйл явдлууд өрнөдөг. </p><p>Эхний хайлаануудад Одиссэйн ганц хүү Телемах хэрхэн балчир хүүхдээс нас бие гүйцсэн эр хүн болж, эзэнгүй хоцорсон улс орон, ар гэр, ганцаар үлдсэн эхийгээ хамгаалах арга ухаан хайж байгаа тухай болон арваад жил сураггүй болсон эцгийгээ хайн их аянд гарч байгаа тухай өгүүлнэ. </p><p>Дунд хайлаануудад Одиссэйн туулсан зам, адал явдлыг тун сонирхолтойгоор гаргадаг. Үйл явдлын уялдаа холбоосыг бурхан, дархи (лусын дагина, уулын савдаг гэдэгтэй утга дүйнэ), мангас, тийрэн, шуламс, бурхдын орон, там зэргээр тун сонирхолтой холбож өгсөн нь нэг талаас хийсвэрлэл, халил мэт боловч нөгөө талаас хүний амьдрал, үйлийн үр, эргэх холбоог гаргууд сайн дүрсэлж өгсөн мэт. Магадгүй тийм ч учраас уг туульс одоог хүртэлх урт хугацаанд оюун санааны охь хэмээн өргөмжлөгдөн ирсэн байх.</p><p>Төгсгөлийн хайлаануудад Одиссэй гэртээ ирж, Телемах хүүгийнхээ хамтаар орон гэрт нь санаархсан зальхай эрчүүд, өшөөтөн дайснуудыг дарж буй тухай өгүүлнэ. Мөн Одиссэй юуны учир Далайн эзэн Посейдоныг хилгэнүүлж нөхдийн хамт гэртээ харьж чадалгүй арваад жил тэнгис далай, уул усаар тэнүүчилсэн тухай тайлал нэн сонирхолтой. </p><p>Одиссэй ба түүний нөхдийн аюултай адал явдал... Эр нөхрөө хүлээх эхнэр, эцгээ харуулдах хүү, хаан эзнээ хүлээх Итака арлын ард иргэд... Одиссэйд хайр сэтгэлээ өгсөн Паллада дархи... Эзгүй үлдсэн өв хөрөнгө, үзэсгэлэнт эхнэрт шүлс дуслуулсан зальхай залуус... Үйл явдалд амт нэмэх шуламс, тийрэнгүүд гээд бурхад тэнгэр, хүн ардтайгаа уусан нэгдсэн баялаг түүх ажээ. </p> <h2>СОНИРХОЛТОЙ:</h2><p></p><p>Номд Ментор хэмээх нэгэн түшмэлийн нэр хэд хэдэн удаа гарах бөгөөд энэ нь одоогийн бидний зөвлөх, чиглүүлэгч хэмээн ойлгодог "Ментор" гэх үгийн үндэс ажээ.</p><p>Менторинг гэдэг нь Одиссэйн итгэлт анд Менторын нэр буюу “Мэргэн зөвлөх” гэсэн үгнээс гаралтай. Трой хотын дайнд явахдаа Итака арал улсын хаан Одиссэй итгэлт анд Ментортоо өөрийн хүү Телемахыг халамжлан хүмүүжүүлж, зөвлөж сургаж байхыг хүссэнийг Ментор маш сайн биелүүлсэн тул Телемах баатарлаг сайн хөвүүн болон өсжээ. Цаг хугацааны явцад энэхүү Ментор хэмээх сайн түшмэлийн нэр нь “зөвлөгч”, “чиглүүлэгч”, “дэмжигч”, “сурган хүмүүжүүлэгч”, “ухаалаг хүн” гэх мэт утгаар илэрхийлэгдэх болсон байна. <br></p><p>Жич: Одиссэй туульсад гарч байгаагаар Одиссэйд сэтгэлтэй Паллада дархи нэг бус удаа түшмэл Менторын биед орж, хүү Телемахд нь тусалж, чиглүүлж өгдөг. </p><p><br></p> <p><img class="uk-width-1-1 lightbox" alt="" src="https://unread.today/files/48/894fbd3435a33946d34442ba9447847e.jpg"></p><h3 class="text-uppercase text-blue text-bold"><div><br></div>номЫН ЗАРИМ ЭШЛЭЛҮҮД</h3><p></p><p>- Газрын хүмүүс хачин юм<br>Гай барцад бүхнээ<br>Тэнгэрийн биднээс боллоо гэх юм.<br>Хэрцгий мунхаг үйлийн үр<br>Хэзээд эргээд өөрт нь тусдагийг <br>Үйлдсэн аллагын өр төлөөс<br>Үхлийн барьцаатай толгойд буудгийг<br>Өөрсдөө тэд мэдмээр л юм даа. </p><p>- Замбуулинд олон юмыг өөрийн ухаанаар хийдэг юм<br>Заяа тавилан таалбал зам чинь тодроод ирдэг юм. </p><p>- Энүүхэндээ гэхэд, эрхэм шударга ноёд бол<br>Энгийн харц, зарц, боол, албатаа<br>Илүү дотночлон харж үзэх нь зүй ёс юм шүү. <br>Хамар Бурхад шударга үйлсийг дээдэлдэг болохоор<br>Хаад ноёд үнэнч албатаа адилхан дээдэлж<br>Хайр хишгээ хүртээж, шударга байвал үйлс нь бүтнэ<br></p><p>- Угаас мөнх юм гэж огт байхгүй<br>Ургамал, амьтан, хүн ч ялгаагүй<br>Тийм атал хүн гээч амьтан<br>Мөн ч мөчидхөн бодолтой байх юм даа.</p><p>- Эрт урьд би ч гэсэн их баян явлаа<br>Эд хөрөнгө, эр чадалдаа эрэмшээд<br>Эцэг эх, ах дүүсдээ бүхнээ даатгаад<br>Их л хамжааргагүй явж дээ, би тэр цагт<br>Буян, нүглийг ялгахгүй буруу явсан хүний толгойд <br>Бууж ирдэг барцдаас бултаж яаж чадах вэ?!<br>Бусчир муугаас зайцаж, бурхдын ивээлд багтаж<br>Номхон түвшин явахаас илүү зөв<br>Ном гэж байхгүй ээ, хүний хорвоод</p> </div>	Хүн төрөлхтний оюуны санааны охь, дэлхийн сонгодог уран зохиолын анхдагчдын нэг, эртний Грекийн домог туульсын нэг Одиссэйн түүх монгол хэлнээ хөрвүүлэгдээд тун удаагүй байна. Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд, ахмад дипломатч Д.Цахилгаан гуайн орчуулгаар уншигчдын гарт очиж буй энэ алдарт бүтээлийг өрнийн соёл, сэтгэлгээг ойлгох нэг суурь гэж үздэг билээ. Энэ бэсрэг тоймоороо та бүхнийг эртний Грекийн онц сонирхолт домгийн ертөнцөөр аялуулах Одиссэйн түүхийг уншаарай хэмээн урья. Зохиогчийн тухай Нийтийн тооллын өмнөх VI зуун буюу ойролцоогоор 2600 жилийн тэртээ Грект амьдарч асан Хомэр хэмээх сохор туульчийг өдгөө хүн төрөлхтний оюун санааны үнэт өв болсон цаг хугацаа, үйл явдлын оршил түүхээр холбогдсон "Илиада" (Трой хотыг эзлэн авах их дайны үеийн түүхийг өгүүлнэ), "Одиссэй" (Трой хотын дайнаас хойших) хэмээх хоёр туульсыг хоёуланг нь зохиосон зохиолч хэмээн үзсээр иржээ. Гэхдээ судлаачдын дунд Хомэр гэх нэг хүн энэ зохиолуудыг бичсэн үү, үгүй юү гэдэг эргэлзээ байдаг бөгөөд энэ асуудлыг нэг талд нь гаргаж мухарлах нь өнөө цагт туйлын төвөгтэй юм. 2600 гаруй жилийн турш үнэ цэнээ алдаагүй уг туульсыг СГЗ, Түүхийн ухааны доктор, Олон улс судлалын профессор Д.Цахилгаан гуай орос хэлнээс хөрвүүлжээ. Хомэр номын тухай Unread-ийн 2019 оны " Атаархлын жагсаалт "-д М.Саруул-Эрдэнэ багшийн бичсэн " Стиви Уондер: Хайртай гэдгээ хэлэх гэж л залгалаа " хэмээх орчуулга нийтлэл орсон буй. Уг нийтлэлийн нэгэн хэсэгт: ...Грек Ромын энэ олон бурхдын хэн нь хэн болох, аль нь ямар учиртайг мэдэхгүй бол Барууны соёл түүх, гүн ухаан байтугай Стиви Уондэрын энгийн нэг дууны үгийг ч ойлгож чадахгүйд хүрэх нь байна шүү... гэж бичсэн байдаг нь ямар учиртай үг болохыг гагцхүү эдгээр домог, туульсыг бага сага уншиж, сонирхож эхэлсний дараа л ойлгогдоно. Онгон дагшин Олимп уулын Оройн дээд Зевс бурхан, Тэнгис далайн эзэн савдаг Атлант, Гэрэлт нарны Гелиос бурхан, Тэнгис далайн эзэн Посейдон... Хаа нэгтээ, хэзээ нэгэн цагт сонсож байсан, магадгүй чихэнд хэдийн дасал болсон эдгээр нэрсийн утга учрыг, сэргэн мандалтын үеийн хөшөө баримлуудыг бүрэн ойлгож таашаахад эртний домог түүхийн мэдлэг үнэхээр хэрэгтэй байдаг ажээ. Трой хотын түүх, Трой хотыг эзлэх 10 жил үргэлжилсэн урт дайны үеийн түүхийг өгүүлэх "Илиада" туульсаас ялгаатай нь "Одиссэй" илүү орчин үеийн хэв шинжид дөхсөн, хурц үйл явдлуудтай, үг хэллэг, хүүрнэл бичлэгийнхээ хувьд уран нарийн уялдаа холбоо сайтай гэгддэг. Хүн төрөлхтний хувь заяа, зовлон бэрхшээл, түүнээс гэтлэх арга замын тухай хуралдах олон бурхдын ярианаас зохиолын үйл явдал эхлэх бөгөөд хийсвэрлэлтэй хэдий ч хүчтэй утга санаа бүхий "Царцаа Намжил", "Болдоггүй бор өвгөн" гэх мэт үлгэр домгуудыг бага наснаас уншиж, үзэж өссөн бидний хувьд тун зугаатай, сонирхолтой байх ажээ. Бичиглэлийн хувьд туульс хекзаметр буюу урт үе бүхий шүлэгчилсэн хэлбэртэй. Иймд уншигчдад номоо уншихад хялбар, зугаатай хийгээд ойлгомжтой байна гэдэгт эргэлзэхгүй байна. НОМД ӨГҮҮЛЭХ ТҮҮХИЙН ТУХАЙ Эр зориг, хүч чадалдаа бахдан эрдсэн Одиссэй баатар болоод түүний хүүгийн талаарх түүх 24 дуулал буюу 24 хайлаанаас бүрдэнэ. Цаг хугацаа, газар зүйн хувьд одоогийн Газар дундын тэнгис, Балканы хойг орчимд, боолын нийгмийн үечлэлд үйл явдлууд өрнөдөг. Эхний хайлаануудад Одиссэйн ганц хүү Телемах хэрхэн балчир хүүхдээс нас бие гүйцсэн эр хүн болж, эзэнгүй хоцорсон улс орон, ар гэр, ганцаар үлдсэн эхийгээ хамгаалах арга ухаан хайж байгаа тухай болон арваад жил сураггүй болсон эцгийгээ хайн их аянд гарч байгаа тухай өгүүлнэ. Дунд хайлаануудад Одиссэйн туулсан зам, адал явдлыг тун сонирхолтойгоор гаргадаг. Үйл явдлын уялдаа холбоосыг бурхан, дархи (лусын дагина, уулын савдаг гэдэгтэй утга дүйнэ), мангас, тийрэн, шуламс, бурхдын орон, там зэргээр тун сонирхолтой холбож өгсөн нь нэг талаас хийсвэрлэл, халил мэт боловч нөгөө талаас хүний амьдрал, үйлийн үр, эргэх холбоог гаргууд сайн дүрсэлж өгсөн мэт. Магадгүй тийм ч учраас уг туульс одоог хүртэлх урт хугацаанд оюун санааны охь хэмээн өргөмжлөгдөн ирсэн байх. Төгсгөлийн хайлаануудад Одиссэй гэртээ ирж, Телемах хүүгийнхээ хамтаар орон гэрт нь санаархсан зальхай эрчүүд, өшөөтөн дайснуудыг дарж буй тухай өгүүлнэ. Мөн Одиссэй юуны учир Далайн эзэн Посейдоныг хилгэнүүлж нөхдийн хамт гэртээ харьж чадалгүй арваад жил тэнгис далай, уул усаар тэнүүчилсэн тухай тайлал нэн сонирхолтой. Одиссэй ба түүний нөхдийн аюултай адал явдал... Эр нөхрөө хүлээх эхнэр, эцгээ харуулдах хүү, хаан эзнээ хүлээх Итака арлын ард иргэд... Одиссэйд хайр сэтгэлээ өгсөн Паллада дархи... Эзгүй үлдсэн өв хөрөнгө, үзэсгэлэнт эхнэрт шүлс дуслуулсан зальхай залуус... Үйл явдалд амт нэмэх шуламс, тийрэнгүүд гээд бурхад тэнгэр, хүн ардтайгаа уусан нэгдсэн баялаг түүх ажээ. СОНИРХОЛТОЙ: Номд Ментор хэмээх нэгэн түшмэлийн нэр хэд хэдэн удаа гарах бөгөөд энэ нь одоогийн бидний зөвлөх, чиглүүлэгч хэмээн ойлгодог "Ментор" гэх үгийн үндэс ажээ. Менторинг гэдэг нь Одиссэйн итгэлт анд Менторын нэр буюу “Мэргэн зөвлөх” гэсэн үгнээс гаралтай. Трой хотын дайнд явахдаа Итака арал улсын хаан Одиссэй итгэлт анд Ментортоо өөрийн хүү Телемахыг халамжлан хүмүүжүүлж, зөвлөж сургаж байхыг хүссэнийг Ментор маш сайн биелүүлсэн тул Телемах баатарлаг сайн хөвүүн болон өсжээ. Цаг хугацааны явцад энэхүү Ментор хэмээх сайн түшмэлийн нэр нь “зөвлөгч”, “чиглүүлэгч”, “дэмжигч”, “сурган хүмүүжүүлэгч”, “ухаалаг хүн” гэх мэт утгаар илэрхийлэгдэх болсон байна. Жич: Одиссэй туульсад гарч байгаагаар Одиссэйд сэтгэлтэй Паллада дархи нэг бус удаа түшмэл Менторын биед орж, хүү Телемахд нь тусалж, чиглүүлж өгдөг. номЫН ЗАРИМ ЭШЛЭЛҮҮД - Газрын хүмүүс хачин юм Гай барцад бүхнээ Тэнгэрийн биднээс боллоо гэх юм. Хэрцгий мунхаг үйлийн үр Хэзээд эргээд өөрт нь тусдагийг Үйлдсэн аллагын өр төлөөс Үхлийн барьцаатай толгойд буудгийг Өөрсдөө тэд мэдмээр л юм даа. - Замбуулинд олон юмыг өөрийн ухаанаар хийдэг юм Заяа тавилан таалбал зам чинь тодроод ирдэг юм. - Энүүхэндээ гэхэд, эрхэм шударга ноёд бол Энгийн харц, зарц, боол, албатаа Илүү дотночлон харж үзэх нь зүй ёс юм шүү. Хамар Бурхад шударга үйлсийг дээдэлдэг болохоор Хаад ноёд үнэнч албатаа адилхан дээдэлж Хайр хишгээ хүртээж, шударга байвал үйлс нь бүтнэ - Угаас мөнх юм гэж огт байхгүй Ургамал, амьтан, хүн ч ялгаагүй Тийм атал хүн гээч амьтан Мөн ч мөчидхөн бодолтой байх юм даа. - Эрт урьд би ч гэсэн их баян явлаа Эд хөрөнгө, эр чадалдаа эрэмшээд Эцэг эх, ах дүүсдээ бүхнээ даатгаад Их л хамжааргагүй явж дээ, би тэр цагт Буян, нүглийг ялгахгүй буруу явсан хүний толгойд Бууж ирдэг барцдаас бултаж яаж чадах вэ?! Бусчир муугаас зайцаж, бурхдын ивээлд багтаж Номхон түвшин явахаас илүү зөв Ном гэж байхгүй ээ, хүний хорвоод	Хүн төрөлхтний оюуны санааны охь, дэлхийн сонгодог уран зохиолын анхдагчдын нэг, эртний Грекийн домог туульсын нэг Одиссэйн түүх монгол хэлнээ хөрвүүлэгдээд тун удаагүй байна. Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд, ахмад дипломатч Д.Цахилгаан гуайн орчуулгаар уншигчдын гарт очиж буй энэ алдарт бүтээлийг өрнийн соёл, сэтгэлгээг ойлгох нэг суурь гэж үздэг билээ. Энэ бэсрэг тоймоороо та бүхнийг эртний Грекийн онц сонирхолт домгийн ертөнцөөр аялуулах Одиссэйн түүхийг уншаарай хэмээн урья. ### Зохиогчийн тухай Нийтийн тооллын өмнөх VI зуун буюу ойролцоогоор 2600 жилийн тэртээ Грект амьдарч асан Хомэр хэмээх сохор туульчийг өдгөө хүн төрөлхтний оюун санааны үнэт өв болсон цаг хугацаа, үйл явдлын оршил түүхээр холбогдсон "Илиада" (Трой хотыг эзлэн авах их дайны үеийн түүхийг өгүүлнэ), "Одиссэй" (Трой хотын дайнаас хойших) хэмээх хоёр туульсыг хоёуланг нь зохиосон зохиолч хэмээн үзсээр иржээ. Гэхдээ судлаачдын дунд Хомэр гэх нэг хүн энэ зохиолуудыг бичсэн үү, үгүй юү гэдэг эргэлзээ байдаг бөгөөд энэ асуудлыг нэг талд нь гаргаж мухарлах нь өнөө цагт туйлын төвөгтэй юм. 2600 гаруй жилийн турш үнэ цэнээ алдаагүй уг туульсыг СГЗ, Түүхийн ухааны доктор, Олон улс судлалын профессор Д.Цахилгаан гуай орос хэлнээс хөрвүүлжээ. Хомэр ### номын тухай Unread-ийн 2019 оны "Атаархлын жагсаалт"-д М.Саруул-Эрдэнэ багшийн бичсэн "Стиви Уондер: Хайртай гэдгээ хэлэх гэж л залгалаа" хэмээх орчуулга нийтлэл орсон буй. Уг нийтлэлийн нэгэн хэсэгт: ...Грек Ромын энэ олон бурхдын хэн нь хэн болох, аль нь ямар учиртайг мэдэхгүй бол Барууны соёл түүх, гүн ухаан байтугай Стиви Уондэрын энгийн нэг дууны үгийг ч ойлгож чадахгүйд хүрэх нь байна шүү... гэж бичсэн байдаг нь ямар учиртай үг болохыг гагцхүү эдгээр домог, туульсыг бага сага уншиж, сонирхож эхэлсний дараа л ойлгогдоно. Онгон дагшин Олимп уулын Оройн дээд Зевс бурхан, Тэнгис далайн эзэн савдаг Атлант, Гэрэлт нарны Гелиос бурхан, Тэнгис далайн эзэн Посейдон... Хаа нэгтээ, хэзээ нэгэн цагт сонсож байсан, магадгүй чихэнд хэдийн дасал болсон эдгээр нэрсийн утга учрыг, сэргэн мандалтын үеийн хөшөө баримлуудыг бүрэн ойлгож таашаахад эртний домог түүхийн мэдлэг үнэхээр хэрэгтэй байдаг ажээ. Трой хотын түүх, Трой хотыг эзлэх 10 жил үргэлжилсэн урт дайны үеийн түүхийг өгүүлэх "Илиада" туульсаас ялгаатай нь "Одиссэй" илүү орчин үеийн хэв шинжид дөхсөн, хурц үйл явдлуудтай, үг хэллэг, хүүрнэл бичлэгийнхээ хувьд уран нарийн уялдаа холбоо сайтай гэгддэг. Хүн төрөлхтний хувь заяа, зовлон бэрхшээл, түүнээс гэтлэх арга замын тухай хуралдах олон бурхдын ярианаас зохиолын үйл явдал эхлэх бөгөөд хийсвэрлэлтэй хэдий ч хүчтэй утга санаа бүхий "Царцаа Намжил", "Болдоггүй бор өвгөн" гэх мэт үлгэр домгуудыг бага наснаас уншиж, үзэж өссөн бидний хувьд тун зугаатай, сонирхолтой байх ажээ. Бичиглэлийн хувьд туульс хекзаметр буюу урт үе бүхий шүлэгчилсэн хэлбэртэй. Иймд уншигчдад номоо уншихад хялбар, зугаатай хийгээд ойлгомжтой байна гэдэгт эргэлзэхгүй байна. ### НОМД ӨГҮҮЛЭХ ТҮҮХИЙН ТУХАЙ Эр зориг, хүч чадалдаа бахдан эрдсэн Одиссэй баатар болоод түүний хүүгийн талаарх түүх 24 дуулал буюу 24 хайлаанаас бүрдэнэ. Цаг хугацаа, газар зүйн хувьд одоогийн Газар дундын тэнгис, Балканы хойг орчимд, боолын нийгмийн үечлэлд үйл явдлууд өрнөдөг. Эхний хайлаануудад Одиссэйн ганц хүү Телемах хэрхэн балчир хүүхдээс нас бие гүйцсэн эр хүн болж, эзэнгүй хоцорсон улс орон, ар гэр, ганцаар үлдсэн эхийгээ хамгаалах арга ухаан хайж байгаа тухай болон арваад жил сураггүй болсон эцгийгээ хайн их аянд гарч байгаа тухай өгүүлнэ. Дунд хайлаануудад Одиссэйн туулсан зам, адал явдлыг тун сонирхолтойгоор гаргадаг. Үйл явдлын уялдаа холбоосыг бурхан, дархи (лусын дагина, уулын савдаг гэдэгтэй утга дүйнэ), мангас, тийрэн, шуламс, бурхдын орон, там зэргээр тун сонирхолтой холбож өгсөн нь нэг талаас хийсвэрлэл, халил мэт боловч нөгөө талаас хүний амьдрал, үйлийн үр, эргэх холбоог гаргууд сайн дүрсэлж өгсөн мэт. Магадгүй тийм ч учраас уг туульс одоог хүртэлх урт хугацаанд оюун санааны охь хэмээн өргөмжлөгдөн ирсэн байх. Төгсгөлийн хайлаануудад Одиссэй гэртээ ирж, Телемах хүүгийнхээ хамтаар орон гэрт нь санаархсан зальхай эрчүүд, өшөөтөн дайснуудыг дарж буй тухай өгүүлнэ. Мөн Одиссэй юуны учир Далайн эзэн Посейдоныг хилгэнүүлж нөхдийн хамт гэртээ харьж чадалгүй арваад жил тэнгис далай, уул усаар тэнүүчилсэн тухай тайлал нэн сонирхолтой. Одиссэй ба түүний нөхдийн аюултай адал явдал... Эр нөхрөө хүлээх эхнэр, эцгээ харуулдах хүү, хаан эзнээ хүлээх Итака арлын ард иргэд... Одиссэйд хайр сэтгэлээ өгсөн Паллада дархи... Эзгүй үлдсэн өв хөрөнгө, үзэсгэлэнт эхнэрт шүлс дуслуулсан зальхай залуус... Үйл явдалд амт нэмэх шуламс, тийрэнгүүд гээд бурхад тэнгэр, хүн ардтайгаа уусан нэгдсэн баялаг түүх ажээ. СОНИРХОЛТОЙ: Номд Ментор хэмээх нэгэн түшмэлийн нэр хэд хэдэн удаа гарах бөгөөд энэ нь одоогийн бидний зөвлөх, чиглүүлэгч хэмээн ойлгодог "Ментор" гэх үгийн үндэс ажээ. Менторинг гэдэг нь Одиссэйн итгэлт анд Менторын нэр буюу “Мэргэн зөвлөх” гэсэн үгнээс гаралтай. Трой хотын дайнд явахдаа Итака арал улсын хаан Одиссэй итгэлт анд Ментортоо өөрийн хүү Телемахыг халамжлан хүмүүжүүлж, зөвлөж сургаж байхыг хүссэнийг Ментор маш сайн биелүүлсэн тул Телемах баатарлаг сайн хөвүүн болон өсжээ. Цаг хугацааны явцад энэхүү Ментор хэмээх сайн түшмэлийн нэр нь “зөвлөгч”, “чиглүүлэгч”, “дэмжигч”, “сурган хүмүүжүүлэгч”, “ухаалаг хүн” гэх мэт утгаар илэрхийлэгдэх болсон байна. Жич: Одиссэй туульсад гарч байгаагаар Одиссэйд сэтгэлтэй Паллада дархи нэг бус удаа түшмэл Менторын биед орж, хүү Телемахд нь тусалж, чиглүүлж өгдөг. ### номЫН ЗАРИМ ЭШЛЭЛҮҮД - Газрын хүмүүс хачин юм Гай барцад бүхнээ Тэнгэрийн биднээс боллоо гэх юм. Хэрцгий мунхаг үйлийн үр Хэзээд эргээд өөрт нь тусдагийг Үйлдсэн аллагын өр төлөөс Үхлийн барьцаатай толгойд буудгийг Өөрсдөө тэд мэдмээр л юм даа. - Замбуулинд олон юмыг өөрийн ухаанаар хийдэг юм Заяа тавилан таалбал зам чинь тодроод ирдэг юм. - Энүүхэндээ гэхэд, эрхэм шударга ноёд бол Энгийн харц, зарц, боол, албатаа Илүү дотночлон харж үзэх нь зүй ёс юм шүү. Хамар Бурхад шударга үйлсийг дээдэлдэг болохоор Хаад ноёд үнэнч албатаа адилхан дээдэлж Хайр хишгээ хүртээж, шударга байвал үйлс нь бүтнэ - Угаас мөнх юм гэж огт байхгүй Ургамал, амьтан, хүн ч ялгаагүй Тийм атал хүн гээч амьтан Мөн ч мөчидхөн бодолтой байх юм даа. - Эрт урьд би ч гэсэн их баян явлаа Эд хөрөнгө, эр чадалдаа эрэмшээд Эцэг эх, ах дүүсдээ бүхнээ даатгаад Их л хамжааргагүй явж дээ, би тэр цагт Буян, нүглийг ялгахгүй буруу явсан хүний толгойд Бууж ирдэг барцдаас бултаж яаж чадах вэ?! Бусчир муугаас зайцаж, бурхдын ивээлд багтаж Номхон түвшин явахаас илүү зөв Ном гэж байхгүй ээ, хүний хорвоод

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.