Datasets:
Q-bert
/
Custom-2204

Dataset card Data Studio Files Community
1
Proje
stringlengths
146
2.81k
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: GÖRME ENGELLİ BİREYLER İÇİN BRAİLLE ALFABESİ İLE FORMA ETİKETİ Özet: Görme engellilerin sosyal hayatlarında yaşadıkları çok sayıda problem bulunmaktadır. Okulumuzda görev yapan öğretmenimizin görev aldığı görme engelliler futbol takımının yaşadığını tespit ettiğimiz bir sorundan yola çıktık. Maçlara hazırlanırken giyinme aşamasında formalarının bedenlerini ve renklerini karıştırdıklarını anladık. Bunları anlayabilmeleri için kullandıkları Braille alfabesinden yararlandık. Bu sırada formalardan yola çıkılarak geliştirilen yeni bir fikirler ortaya çıktı. Buna göre mağazalarda satılan tüm tekstil ürünlerinin iç yüzeylerinde bulunan etiketler güncellenerek görme engelli bireylerimiz için de tasarlanabilir. Bu sayede AVM'lerde, mağazalarda tek başlarına kıyafetlerini seçip yardım almadan satın alabilirler. Tasarladığımız etiketlerde giyecekleri bedenler, renkleri ve nicelik bilgileri bulunmaktadır. Bu etiket basımı için öncelikle okulumuzdaki öğretmenlerimizden süpervizyonluk desteği aldık. İlk olarak 5'şer adet tişört, 1 adet eşofman altı ile 1 adet eşofman üstü örneği kullanarak bunların iç kısımlarına Braille alfabesi ile karışık bedenler, renkleri ve kıyafetin ne olduğu basıldı. Daha sonra görme engelli 20 birey okulumuza davet edilerek bu giysileri okumaları istendi. Görme engelli bireyler giysilerin tamamının renklerini, bedenlerini ve ne olduklarını doğru bir şekilde ifade ettiler. Yapılan uygulamanın pozitif yönde bir sonuca ulaşıldığı ortaya çıktı.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: ÇEVRİM İÇİ İTİBARIN İNŞASINDA DİJİTAL AYAK İZİ FARKINDALIĞI Özet: 21.yüzyıl yaşam becerilerinden biri olan dijital ayak izi ve çevrimiçi itibar yönetimi becerisi eksikliği gelecekte ciddi sosyal ve mesleki sonuçlar doğurabilir. Dijital ayak izi farkındalığı gençlerin gelecek kariyerlerinde önemli bir etkiye sahip olduğu bilinen çevrimiçi itibarın inşasında kritik role sahiptir. Bu nedenle bu araştırmanın amacı lise ve üniversite öğrencilerinin çevrimiçi itibar ve dijital ayak izi farkındalıklarının belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada betimsel araştırma türlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Ayrıca öğrencilerin cinsiyet, yaş, okul türü ve internet kullanım süresi değişkenlerine göre dijital ayak izi farkındalıklarının değişip değişmediğinin açıklanması için nedensel karşılaştırma yöntemine başvurulmuştur. Araştırma 2022-2023 eğitim öğretim yılında lise ve üniversitede öğrenim gören 821 gönüllü öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamında "Dijital Ayak İzi Farkındalık" ölçeği ve araştırmacılar tarafından hazırlanan "Çevrimiçi İtibar" anketi kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini dijital ayak izi ve çevrim içi itibar farkındalığı, bağımsız değişkenini ise cinsiyet, okul türü, yaş ve internet kullanım süresi oluşturmaktadır. Çalışmada elde edilen veriler öğrencilerin dijital ayak izi farkındalığı cinsiyet, okul türü ve yaş değişkenine göre farklılaşmaktadır ve yaş arttıkça farkındalık artmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin dijital ayak izlerini en aza indirmeye yönelik gizlilik ayarlarına dikkat ettikleri ancak bunu yaparken beceri, donanım, eğitim gibi varlıklarını yansıtma fırsatlarını kaçırdıklarının farkında olmadıkları söylenebilir. Ayrıca öğrencilerin dijital ortamlarda kendileri ile ilgili hangi bilgileri ön plana çıkarmaları gerektiği konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları anlaşılmaktadır. Sonuç olarak katılımcıların dijital ayak izlerini yönetme konusunda bir stratejileri olmasına rağmen çevrimiçi itibarın kariyer planlamalarında ki öneminin ve çekici ancak gerçekçi çevrim içi kimlik sürdürmenin gelecekte karşılarına çıkacak fırsatlar üzerindeki etkisinin farkında olmadıkları söylenebilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: GODİ DE 5'E LEZZET SOKAĞI DESTİNASYONU Özet: İçinde bulunduğu toplumun yemek kültürüyle oluşan en temel ihtiyaçlardan beslenme alışkanlığı; geçmişten geleceğe taşınan, korunması ve geliştirilmesi gereken yerlilikten evrensel bir niteliğe ulaşabilen sosyo-ekonomik bir yaşam kültürüdür. Ölçü birimi olarak kullanılan Erzurum ağzında "god" denilen ölçü kabının içinde tartılarak satılan patlamış mısırın "Godi de Beşe" girişiyle başlayıp tekerleme eşliğinde sokaklarda satışını temsilen unutulmaya yüz tutmuş yöresel lezzetleri ve deyişleri halkla buluşturacak lezzet sokağı tasarımı olan bu çalışmanın adı geleneği günümüzle buluşturacak "Godi de Beşe" Lezzet Sokağı Destinasyonu" dur. Bu çalışma ile Erzurum ilinin coğrafi işaret almış ürünlerini ve yöresel yemeklerini halka sunmak, lezzet sokağı uygulamasının gastronomi turizmi açısından değerini göstermek, dağınık halde bulunan lezzet ustalarına, ev hanımlarına ve engelli bireylere iş imkânı sağlamak, beslenme alışkanlığımızı, yemek kültürümüzü, geleceğe taşıyarak şehir kültürünü nitelikli kılmak hedeflenmiştir. Nitel araştırma yöntemi ile tasarım modelinin birlikte kullanıldığı karma yöntemin kullanıldığı bu çalışmada doküman inceleme ve gözlem yöntemlerini içeren nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması; tasarımlama, geliştirme, kurumsallaştırma ve yaygınlaştırma üzerine kurulu lezzet sokağı destinasyonu tasarım modeli kullanılmıştır. Erzurum ilinde ikamet eden toplam 425 katılımcıdan oluşan birbirinden bağımsız beş ayrı gruba uygulanan beş farklı yarı yapılandırılmış görüşme formlarından elde edinilen veriler içerik ve betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Çalışmanın tamamı göz önüne alınarak "Sokak Lezzetleri Destinasyonu" tasarımından elde edinilen bulgular şehrin ekonomi, turizm, markalaşma, iş sahaları, gıda güvenliği bakımından kalkınmasını sağlayacak sürdürülebilir ve yaygınlaştırılabilir bir nitelik taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Destinasyon, gastronomi, lezzet, sokak, turizm
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: TEKNOLOJİNİN PENÇESİNDE YENİ NESLİN AHLAKI; AHLAKİ OKURYAZARLIK VE AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ Özet: Gelişen teknoloji ve değişen toplum yapısı içerisinde toplumsal hayatın düzen içerisinde sürdürülebilmesi açısından bireylere kazandırılması gereken becerilerden biri de ahlak okuryazarlığıdır. Ahlak, kişinin karar verirken sahip olduğu, önemsediği değerler olarak tanımlanmaktadır. Ahlak, insanın var olduğu her noktada, yapılan her işte, günlük hayatımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Yaşanan teknolojik gelişmelerin fayda ya da zararlarının merkezinde insan olduğu için bu başlık ahlaki çerçeveye mutlaka dâhil edilmelidir. Günümüzde ahlaki yozlaşmanın hem merkezinde hem de pençesinde yer alan genç neslin zamanının çoğunu harcadığı, araç olmaktan çıkıp amaç haline gelen akıllı telefonlar fiziki, psikolojik, sosyal ve ahlaki birçok sorunu tetiklemektedir. Akıllı telefonlar barındırdığı sosyal medyadan oyuna, video izlemeden interaktif etkileşime kadar birçok uygulama ile günlük hayatımızda kontrolü ele almış durumdadır. Erişilebilirlik noktasında sınırı olmayan, paylaşılan içeriklerin denetiminin kolay olmadığı akıllı telefonların, ahlaki yozlaşma üzerinde etkilerinin olduğu kaçınılmaz bir gerçektir. Araştırmamızda dört farklı lise türünden 491 kişiye ulaşılmıştır. Örnekleme, ahlaki okuryazarlık(20 madde) ve akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin kısa formu(10 madde) uygulanmıştır. Veriler SPSS 22.0 programında analiz edilmiştir. Ahlaki okuryazarlık ölçeğinin iç tutarlılık katsayısı 0,876, akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin iç tutarlılık katsayısı 0,817 olarak hesaplanmıştır. İlk olarak betimleyici istatistikler, devamında normallik testi ve buna bağlı olarak T test ve ANOVA analizleri yapılmıştır. Ayrıca iki ölçek arasındaki korelasyonel ilişki incelenmiştir. Araştırmamızın bazı sonuçları şunlardır; iki ölçek arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Akıllı telefon bağımlılığı kızlarda daha fazladır. 12. Sınıf öğrencileri, takdir-teşekkür alan öğrenciler ve 17 yaş grubu daha yüksek ahlaki okuryazarlık seviyesine sahiptir. Akıllı telefon kullanım süresi arttıkça ahlaki okuryazarlık düzeyleri azalmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: MEZUNA KALMA AKIMININ SOSYOLOJİK ÇÖZÜMLEMESİ Özet: Gençler, yükseköğretime geçiş sürecinde geleceklerine yönelik kararlar almaya çalışmaktadırlar. Ancak son dönemlerde gençler arasında üniversiteye başlamadan önce mezuna kalma olarak adlandırılan, bir veya birkaç yıl eğitim hayatına ara verme eğilimi vardır. İşte bu proje ile amacımız, mezuna kalan öğrencilerin okula gitmeden deneyimledikleri yılı nasıl anlamlandırdıklarını yorumlamaktır. Temel amaç gerçekleştirilirken, toplumun mezuna kalan öğrencilerden beklentileri de hesaba katılacağından bir nevi bu terimin sosyolojik analizini yapmak da mümkün olacaktır. Araştırmada çalışma grubunu farklı lise türlerinden (Anadolu, fen, imam-hatip, MTAL) mezun olan 15 öğrenci oluşturmuştur. Veriler yarı-yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Daha sonra elde edilen veriler içerik analizine tabi tutularak temalar, kategoriler ve kodlamalar oluşturulmuştur. Araştırmanın sonuçlarına baktığımızda, akademik başarıları yüksek olan gençlerin dahi; istedikleri sıralamanın gelmemesinden, hayallerinin peşinden gitme ya da daha prestijli üniversitelerde okuma isteğinden dolayı böyle bir karar verdiklerini görmekteyiz. Gençlerin bu kararı almasında, özellikle samimi arkadaşları olmak üzere, aile ve yakın çevrenin de etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Gençlerin arzu edilen kariyer hedeflerinin mezuna kalma yılındaki faaliyetlerle ne derece örtüştüğünün anlaşılması, üniversiteye geçiş sürecinin daha etkili yönetilmesine katkı sağlayacaktır. Çalışma, bu konuda çalışma yapmak isteyen araştırmacılara ve mezuna kalan öğrencilere yönelik önerilerle son bulmuştur.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: KENT KİMLİĞİ BAĞLAMINDA YEREL HALKIN KÜLTÜREL UNSURLARA YÖNELİK ALGISI: ERZURUM ÖRNEĞİ Özet: Proje bir şehrin kent kimliği terimi içerisinde yer alan tarihi ve kültürel unsurlara yönelik Erzurum halkının bilgi ve algısını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Nitel veri toplama araçlarının kullanıldığı çalışmada Google form üzerinden katılımcıların görüşlerini ortaya çıkaran anket formu hazırlanmıştır. Ayrıca formda Erzurum'a ait bir kavram olan "dadaş" kelimesine yönelik algıları belirlemek için ayrı bir bölüm eklenmiş ve katılımcıların dadaş kavramına yükledikleri değerler belirlenmiştir. Anket formu Google form üzerinden kolayda örnekleme yöntemiyle Erzurum'da yaşayan 515 kişiye uygulanmıştır. Elde edilen veriler katılımcıların verdikleri cevaplar doğrultusunda tematik olarak gruplandırılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda elde edilen verilere göre katılımcıların Erzurum denilince akıllarına gelen ögeler başta tarihi yapılar olmak üzere coğrafi durum, yöresel tatlar, kişilik özelliği, doğal alanlar, tarihi kişi ya da olaylar gibi pek çok kategoride ele alınacak cevaplar gelmiştir. Cevaplarda en fazla tarihi yapıların ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Anketin son bölümünde dadaş deyince akla gelen çağrışımların nedenleriyle yazılmasının istendiği bölümde ise katılımcıların 65 farklı cevap verdiği ve dadaş kavramına karşı olumlu bakış açısına sahip oldukları belirlenmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: TÜRKİYE'DEKİ LİSE ÇAĞINDAKİ GÖÇMEN ÇOCUKLARIN YAŞADIĞI EĞİTİM SORUNLARI VE EĞİTİM İHTİYAÇLARI - BEYLİKDÜZÜ İLÇESİ ÖRNEĞİ Özet: Günümüz dünyasında göç, gündemimizde oldukça sık yer alan bir olgudur. Türkiye de bulunduğu konum itibariyle uzun yıllardır gönüllü veya zorunlu birçok göç dalgasıyla karşılaşmış ve karşılaşmaktadır. Göç olgusu, bireylerin yaşadığı coğrafyayı; kültürel ve yerel değerlerini terk etmelerine sebep olmakla beraber bireyleri psikolojik, sosyolojik ve ekonomik açılardan etkilemektedir. Bununla beraber göçler, göçmen ailelerin pasif göçmen olarak nitelendirilen çocuklarını da etkilemektedir. Göçmen çocukların göç ettikleri yerlerde tanıştıkları akranlarından daha farklı kültürlere, farklı dil yapısına, farklı görünüşe sahip olmaları ve gelişmişlik düzeyi farklı olan bir ülkeden gelmeleri okul ortamında hem akademik olarak hem de sosyalleşme açısından farklı zorluklar yaşamalarına sebep olmasına rağmen literatürde bu sorunlara değinen ve çözüm üreten çalışma çok az bulunmaktadır. Bu projenin amacı; göçmen öğrencilerin eğitim hayatlarında yaşadıkları zorlukları ele almak ve Türkiye'de gelecek planlarına değinmek ve literatüre katkı sağlamaktır. Hazırlanan bu projede nicel araştırma yönteminin betimleyici modeli ile ulaşılan İstanbul ili Beylikdüzü ilçesinde okuyan göçmen öğrencilerden elde edilen bulgularla hipotezlerimiz karşılaştırılmış, elde edilen veriler yorumlanmıştır. Sorunlara dair üretilen çözümler yerli öğrencilerin perspektiflerini geliştirmek ve göçmen öğrencilerin entegrasyonunu kolaylaştırmak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen empati, değer aktarımı ve uyum müfredatı öneri olarak sunulmuştur.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: AKRAN ZORBALIĞI "OLUR BÖYLE ŞEYLER" Özet: Zorbalık, çocuğun bir veya daha fazla çocuk tarafından düzenli ya da aralıklı olarak negatif aktivasyonlara maruz kalması ya da ruhsal sıkıntıya yol açan, kötü niyetle gerçekleştirilen, olumsuz ve yineleyici fiziksel ve/veya sözel eylem olarak tanımlanmaktadır. Zorbalık genellikle okullarda sosyal dışlama, fiziksel, duygusal ve sözel zorbalık olarak karşımıza çıkmaktadır. Zorbalığı yapan ve zorbalığa maruz kalan çocuklarda zorbalığın olumsuz etkilerini bir ömür boyu görmek mümkündür. 2022/2023 yılı itibariyle Milli Eğitim Bakanlığı, Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği güncellenerek "Akran Zorbalığı"nı disiplin suçu kapsamına almıştır. Bu bağlamda amaç Öğretmenlerin Akran zorbalığına ilişkin görüşlerinin çeşitli açılardan tespit edilmesi ve değişen yönetmeliklerin mevcut duruma etkilerinin araştırılarak konu hakkında farkındalığın arttırmasıdır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden betimsel bir araştırmadır ve tarama (survey) yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evreni: İl merkezindeki sınavla öğrenci kabul eden 2 kurum ve sınavsız öğrenci kabul eden 2 kurum olmak üzere toplam 4 Ortaöğretim Kurumu (Lise) olarak belirlenmiştir. Çalışmanın örneklemi ise 4 farklı ortaöğretim kurumunda eğitim veren 36 kadın, 40 erkek toplam 76 öğretmendir. Araştırmada verilerin karşılaştırılması amacıyla oluşturulan anketten yararlanılmıştır. Envanterin uygulamasından sonra elde edilen veriler çeşitli programlarda analiz edilmiştir. Elde edilen veriler grafiklere dönüştürülerek yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda çoğu öğretmenin akran zorbalığının engellenmesi konusunda eğitim aldıkları görülmüştür. Öğretmenlerin %55'lik kesiminin akran zorbalığını okullarda yaşanan olağan bir durum olarak kabullendiği belirlenmiştir. Akran zorbalığının erkek ve kız öğrenciler arasında eşit olduğu ve akran zorbalığının disiplin suçu sayılmasının kurumlarda akran zorbalığını azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Kadın öğretmenlerin akran zorbalığının erkek öğrenciler arasında daha yaygın olduğunu düşündüğü görülürken erkek öğretmenlerin zorbalığın kız öğrenciler arasında yaygın olduğunu düşündüğü belirlenmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: BİR ŞEHRİN GÜNCESİ DUVAR YAZILARI Özet: İnsanlar yeryüzünde varlık göstermeye başladığı andan bu yana duygu ve düşüncelerini anlatma ihtiyacı hissetmiştir. Bu isteği, Paleolitik dönemde sembolleri; yazının bulunmasıyla birlikte yazıyı duvar ya da benzeri yüzeylerde kullanarak gidermişlerdir. Hayvan figürlerini ya da çeşitli işaretleri içeren ilk duvar yazıları çoğunlukla resimler, semboller ya da işaretler barındırmaktadır. Yazılardan oluşan günümüzdeki duvar yazılarını ilk duvar yazıları ile karşılaştırdığımızda değişen şeyin sadece mekân ve ilerlemenin bir göstergesi olan yazı dili olduğunu görmekteyiz. Kamusal mekânların toplumdaki her birey tarafından erişilebilme kolaylığına sahip olması duvarların her kesimden insanın iç dünyasının bir dışavurum mecrası olarak kullanılmasını sağlamıştır. Bu araştırmada Eskişehir Belediyesinin "Mor Haritam" projesinden mahallelerin demografik özelliklerine bakılarak 14 mahalle belirlendikten sonra mahallelerdeki duvar yazıları, semboller fotoğraflanarak gruplandırıldı. Ardından elde edilen bulgular doğrultusunda mahallelerinin sosyo-kültürel yapısı hakkında betimleme yapmak amaçlanmıştır. Bu gruplandırma sonucu elde edilen sayısal veriler pasta grafiği haline getirildi. Her mahallede her konu başlığına rastlanılmamakla birlikte bazı mahallelerde bazı başlıklarda verilerin yoğunluk göstermesine bakılarak bu durum ile mahallelerin demografik özellikleri arasında ilinti olup olmadığı gösterilmeye çalışıldı. Sonuçlar da göstermiştir ki araştırmada elde edilen bulgularla mahallelerin demografik özelliklerinin o bölgede yazılan duvar yazılarıyla bağlantılı olduğu çıkarımı yapılabilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: EKRAN ZORBALIĞI: GENÇLİK DİZİLERİNDEKİ ŞİDDETİN EKME-YETİŞTİRME KURAMI BAĞLAMINDA AKRAN ZORBALIĞINA YORDAYICI ETKİSİNİN İNCELENMESİ, DUY BENİ DİZİSİ ÖRNEĞİ Özet: İnsan yaşamının önemli dönemlerinden biri olan ergenlik, genç açısından birçok sorunun yaşandığı dönemdir. Biyolojik, psikolojik değişme ve gelişmelerle ortaya çıkan sorunlarla aile, okul ve arkadaş çevresinde yaşanan sorunların da eklenmesi, ergenliği sıkıntılı bir dönem haline getirebilmektedir. Zorbalık, güçlü kişilerin güçsüz kişilere fiziksel, psikolojik baskı uygulamasıdır. Okulda zorbalık, zorbalığa maruz kalan ve zorbalıkta bulunanlar öncelikli olmak üzere tüm öğrencileri etkilediğinden, ilgilenilmesi gereken sorunlardandır. Teknolojinin hızla yaygınlaşmasıyla herkesin kolaylıkla ulaşabildiği kitle iletişim araçlarından olan televizyon gençlerin yaşamında oldukça etkilidir. Genç kuşak toplumsal değerleri içselleştirme ve toplumsal kimliğini oluşturma sürecinde olduğundan televizyonda yayınlanan herhangi bir diziyi içselleştirmekte, davranışlarını diziye göre şekillendirmektedir. Gerbner'in ekme-yetiştirme kuramı, medyayı sosyalleştirici araçlar olarak değerlendirir ve televizyon izleme süreleri arttıkça gerçekliğin televizyonda sunulan versiyonuna inanma oranlarına etkisini ortaya koymayı amaçlar. Çalışmada popüler bir gençlik dizisi olan ve gençlerin okul içi, dışı sosyal ilişkilerini konu alan "Duy Beni" dizisi üzerinden bireyin toplumsallaşması sürecinde şiddeti bir araç olarak gösterip göstermediği ortaya konulmaya çalışmıştır. Araştırmaya konu olan dizi üzerinden içerik analizi yöntemiyle yaptılan çalışma, ekme-yetiştirme kuramının aşamalarından ileti çözümlemesiyle gerçekleştirilmiştir. Duy Beni dizisinin içeriğinin yetiştirme kuramı etkisini ortaya çıkarmak amacıyla diziyi izleyen 360 öğrenciye soru formu uygulanmıştır. İncelenen ve sayısallaştırılan ileti özellikleri oluşturulan kategorilere kodlanarak dizideki ekme-yetiştirme ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dizide, gençlerin akran zorbalığının en çok hangi türlerine maruz kaldıkları ve öğrenilen bir öge olan akran zorbalığının gençlere toplumsal ve kültürel bir durum olarak nasıl sunulduğu açıklanılmıştır. Sonuç olarak "Duy Beni" adlı dizinin ergenlerde akran zorbalığının çevresel faktörlerle olan ilişkisini açıklamada ve zorbalığın boyutlarına dikkat çekmede önemli bir aracı rol oynadığı söylenebilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: BİLİM TARİHİ VE FELSEFESİ KİTABI (YARATICI YAZARLIK ÇALIŞMASI) Özet: Bilim tarihi, sistemli, eleştirel ve olgusal bilgi olarak tanımlanan, bilimin tarih içindeki gelişimini inceleyen, bilimi canlı bir süreç içerisinde anlamaya ve açıklamaya çalışan bir disiplindir. Bilim felsefesi ise bilim insanlarının faaliyetlerini, neyi, nasıl yaptıklarını, bilimin ve bilginin ne olduğunu anlamaya çalışan bir disiplindir. Projemizde Bilim Tarihi ve Felsefesini daha iyi anlamak ve kavratmak için somut bir eğitim materyali olarak üç ciltlik kitap tasarımı yapılmış ve nesnel sonuçlar elde etmek adına bu proje gerçekleştirilmiştir. Bilimsel gelişmeleri insanın gelişimi temelinde açıklayabilmek için oluşturulan kitabımız; matematiksel olarak 200.000 yılı kapsaması için her sayfası 250 yılı temsil eden 800 sayfadan oluşmaktadır. Kitabımız kendi içinde takvimsel ve kronolojik yapıya sahiptir. Anatomik olarak modern sayılabilecek insanların var olduğu 200.000 yıl öncesi kitabımızın başlangıç noktası olarak seçilmiştir. Yine 12.000 yıl önce yerleşik hayata geçen insan, 5.500 yıl önce yazı yazan insan ve son birkaç yüzyılda sanayileşen insana doğru giden bir takvim takip edilmiştir. Kitabımızda, Bilim Tarihi ve Felsefesi ile İnsanlık Tarihi paralel açıklanmış ve böylece Bilim Tarihi ve Felsefesi teorik bilgileri somutlaştırılarak pratiğe aktarılmıştır. Son yüzyıllarda insanlığın bilimsel sıçramaları ne kadar hızlı yaptığını daha çarpıcı gösterebilmek için kitabımızda bilimin gelişimine önemli katkılar sağlayan bilim insanı, düşünür, kaşif ve mucitlerin isimleri kronolojik olarak doğum yıllarına göre sıralanmıştır. 800 Sayfalık özgün kitabımız nesnel çıkarımlarda bulunmak için somut bir eğitim materyali olarak hazırlanmıştır. Kitabımız, konusu bilim tarihi araştırmaları olan Yaratıcı Yazarlık çalışmalarına örnek bir eserdir. Bilim Tarihi ve Felsefesi Yaratıcı Yazarlık Kitabımızın geniş içeriği kitabın kendi içinde verilmiş, proje raporunda ise yalnızca yorumlanmasına yer verilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: TARİHİ MİRASIN KORUNMASINA İLİŞKİN İKLİM VERİLERİ. KÜLTÜREL MİRASIMIZ, İKLİM VERİLERİNİN YARDIMIYLA KORUNABİLİR Mİ? Özet: Proje çalışmamızın ana amacı olarak; Türkiye'nin kültürel miras bölgelerindeki iklim değişikliğinin olası zararlı etkileri ile ilgili veriler oluşturmak. Bu verileri mobil uygulamasında gösterebilmek ve konunun uzmanlarına sunmaktır.18 Nisan Dünya Anıtlar ve Sitler Günü 2022 yılı için "Kültürel Miras ve İklim" teması seçilmiştir. Proje çalışmamız ile Türkiye'nin Unesco Kültürel miras listesindeki bölgelerindeki geçmiş döneme ait son 30 yılı kapsayacak şekilde meteoroloji Genel Müdürlüğü resmi istatistikler yardımıyla ?ortalama sıcaklık ve yağış, bulutlu, güneşli ve yağışlı günler, maksimum sıcaklıklar, yağış miktarı, rüzgar hızı ve rüzgar yön haritası, minimum ve maksimum sıcaklık değerleri ve sıcaklık ve yağış tahmin grafikleri ? oluşturduğumuz verileri İnternet sitemizde mobil uygulama ile göstermiş olduk. Ayrıca proje çalışmamızda UNESCO Kültürel Miras korunmasında bulunan alanlarda/bölgelerde geçmiş yıllarda meydana gelen aşırı hava olaylarına dikkat çekerek iklim değişikliğine kanıt olabilecek şekilde 1979'dan bu yana sıcaklık ve yağış grafiklerini, kültürel miras bölgesi başlığı altında coğrafi koordinatlara uygun olarak mobil uygulamamızda da yer verdik.Oluşturmuş olduğumuz internet sitesi ve mobil uygulaması vasıtasıyla verilerimizi konunun uzmanlarına sunmuş olacağız. (internet sitemiz file:///C:/Users/kullanıcı/Desktop/web/index.html) Özellikle hem tarihi kültürel miras alanında uzman kişilerin hem de iklim değişikliği konusunda uzman kişilerin proje çalışmamız hakkında değerli dönütlerini de almış olduk.Bu projemiz, şehirler ve kültür miraslarını iklim değişikliğine karşı daha dirençli kılabilmek amacıyla lise öğrencilerinin, öğretmenlerin ve konuyla ilgilenen velilerin arasındaki iş birliğini güçlendirmeyi amaçlıyor. Fakat Kültürel miras alanlarımızın yok oluşu karşısında iklim değişiminin zararları konusunda ortak bir dil kullanmamız gerekecektir. Öğrenci öğretmen ve velinin cep telefonu yardımıyla oluşturduğumuz mobil uygulamayı indirip tarihini koruma adına geçmiş dönem hava olaylarını incelemesini sağlamaya çalışıyoruz.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: 19.YÜZYILA KADAR OSMANLI ŞENLİKLERİNDE TASARIM:3 BOYUTLU VE MEKANİK GÖSTERİLER Özet: Osmanlı şenlikleri toplumsal bağları güçlendiren, kültürel değerlerin yeni nesillere aktarılmasını sağlayan, ekonomiyi canlandıran, dış devletlere ve halkına karşı gücünü ve itibarını arttıran özellikleri taşımasının yanı sıra eğitici ve yetenekleri geliştirici bir rolü de üstlenmiştir. Şüphesiz bu şenliklerde en çok dikkat çeken ve merak uyandıran gösteriler, döneme göre ileri düzey bilimsel ve teknik çalışmalarla ortaya konulan üç boyutlu ve devingen araçlar olmuştur. Bu minvalde proje, Osmanlı ekonomisi ve düşünce yapısı hakkında sunduğu ipuçlarıyla zengin bir kültürel mirasın aktarımını üstlenen velâdetnâmelerin, sûrnâmelerin, teşrifat defterlerinin engin bir tefekkür ve kavrayıcı bakış açısıyla incelenerek bu konuda yapılacak yeni disiplinler arası araştırmalara örnek teşkil etmek; kültürel değerlerimizin, ecdadımızın bize bıraktığı hatıraların günyüzüne çıkmasını sağlamak ve geçmişle olan bağımızı güçlendirmek; tarihin özgün fikirlerin ortaya çıkmasını sağlayan, uygulama ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştiren bir alan olduğunu göstermek ve hazırlanan üç boyutlu ve devingen maketlerin bilim ve deney merkezlerinde bilim ve tekniğin gelişim aşamalarını göstermek için kullanılmasını sağlamak amacıyla hazırlandı. Öncelikle literatür taraması yapılarak güvenilir kaynaklardan şenliklerde sunulan 3 boyutlu ve mekanik gösterilerin en dikkat çekici ve ilginç olanların bazılarından bahsedildi. Aynı zamanda proje uygulamalı olarak hazırlandı. Anlatımda yer verilen devingen/mekanik araçlar arasından iki tanesi o dönemde kullanılan araç gereçler ve aletler göz önünde bulundurularak, minyatürlere ve anlatımlara uygun şekilde devingen/mekanik maket özelliğinde tasarlanarak yapıldı.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: GELENEKSEL GAZİANTEP EVLERİNDE KUŞ TAĞALARI: BİÇİM VE AYDINLANMA Özet: Araştırmanın temel amacı, Gaziantep'in; geleneksel evlerinin günümüze ulaşan karakteristik bir parçası "Kuş Tağa'larını" tespit etmek, incelemek, farkındalık oluşturmak, envanterlerinin çıkarılarak kayıt altına alınmasını ve kültürel sürdürebilirliğini sağlamaktır. Aynı zamanda araştırma için belirlenen diğer amaç ise kuş tağalarının, geleneksel Gaziantep evlerinin iç mekânlarının, doğal aydınlatma ışığına ne ölçüde etki ettiğinin hesaplandığı bir uygulama yapılarak elde edilen veriler neticesinde, kuş tağaları ışığının geleneksel Gaziantep evi odalarının doğal aydınlatmasına etkisini incelemektir. Projemiz tarihi farklı disiplinlerle buluşturan, kapsamlı bir çalışmadır. Araştırmada karma araştırma yaklaşımlarından eşzamanlı tasarım deseni (convergent/concurrent design) kullanılmış olup, nitel veriler gözlem, görüşme, doküman analizi ve saha araştırması gibi nitel veri toplama yöntemleri aracılığıyla elde edilmiştir. Sahada fotoğraflar çekilirken "Belgesel Fotoğrafçılık Tekniği" de kullanılmıştır. Nicel veriler ise Vernier LabQuest 2 aydınlık ölçer ile yapılan ölçümleme yöntemi ile elde edilmiştir. Ölçme ve simülasyon verilerinin analizinde korelasyon araştırma tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmamızda kuş tağaları prototip üretimi için üç boyutlu baskı tekniği, kuş tağalarının yerlerinin belirtildiği "Kuş Tağaları Haritası" yapımında ise illüstrasyon tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmamızda, geleneksel 14 evde yer alan kuş tağaları incelenmiştir. Literatür ve saha araştırmamız sonucunda kuş tağaları biçim özelliklerine göre 11 çeşit olarak sınıflandırılmıştır. Üçlü yapraklı yonca biçimi ise literatür araştırmaları sırasında hiçbir kaynakta yer almadığı tespit edilmiş ve literatüre kazandırılmıştır. Araştırmada yapılan uygulamada ele alınan dört geleneksel evde ölçüm sonuçları ile aydınlatma simülasyon programı hesap sonuçları karşılaştırılmış, ölçüm değerlerinde simülasyon değerlerine yüksek oranda yaklaşıldığı saptanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen bulgular sınırlı olsa da geleneksel yapılardaki kuş tağalarının geleneksel evlerin doğal aydınlatmalarına etkisinin yeterli düzeyde olduğu saptanmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: AR TEKNOLOJİSİ İLE FETHİYE VE BÖLGESİNDEKİ TARİHİ MEKANLARIN EFEKTİF BİLGİLENDİRİLMESİ: LEVİSSİ Özet: Araştırmada pilot bölge ve onun çevresindeki okullarda öğrenim gören öğrencilerle birlikte bölgedeki yerli ve yabancı turistlere uygulanan anketler sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile tarihi bölgelerde yapılan bilgilendirmelerin yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Bu tespite dayanarak interaktif, kullanımı kolay, güvenilir, tarihi eserlerin önemini kavratması amaçlanan bir platforma ihtiyaç olduğu kanısına varılmıştır. Bu bağlamda bahsedilen ihtiyaçları karşılayabilecek nitelikte Artırılmış Gerçeklik teknolojisinin öne çıkarıldığı Android ve IOS temelli bir mobil uygulamanın geliştirilmesi hedeflenmiştir. Uygulama amacına hizmet edebilmesi için 3 farklı ana bölüme ayrılmıştır. Uygulama ilk açıldığında kullanıcı ana ekran olarak belirlenmiş sayfada telefonunun arka kamerası belirgin olacak şekilde tasarlanmış bir ekran ile karşılaşmaktadır. Ana ekranda bulunan bu kamera, tarihi alanlara yerleştirilmesi planlanan QR (iki boyutlu barkod) kodlarının kullanıcılar tarafından okutulup içerisinde bulunduğu bölge hakkında bilgi edinebilmelerine ve bu alandaki kullanılabilecek içerikleri görmelerine olanak sağlamaktadır. Aynı zamanda kullanıcının konum bilgisini kullanan uygulama, kullanıcıya yakın konumdaki etkileşim alanlarını kamera üzerinden Artırılmış Gerçeklik teknolojisiyle görselleştirerek sunabilmektedir. Uygulamanın içerisindeki "akış" bölümünde kullanıcılar tarafından yapılan paylaşımlar görüntülenebilmektedir. Bu paylaşımlar kullanıcılar tarafından tarihi alanlarda çekilmiş fotoğraflar, bu alanlar üzerine Artırılmış Gerçeklik ile yapılmış açıklama yazıları ve kullanıcıların farklı konumlar üzerinde gezinti yapmasını sağlayacak hikâyeler ile gezi planlarını içermektedir. Kullanıcılar bu hikâye ve gezi planlarını oluşturarak ya da akış bölümüne yerleştirilen görevleri gerçekleştirerek uygulama içerisinde puan kazanabilmekte ve bu puan sistemiyle kullanıcı lig tabanlı bir sıralama sistemine tabi tutulabilmektedir. Uygulamanın diğer bir bölümü olan "arama" kısmında ise kullanıcılar, kendilerine sunulan harita üzerinde filtreleme yaparak o alan ile alakalı her türlü içeriğe ulaşılabilmektedir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: GEMİLER NEREDEN YÜRÜTÜLDÜ? İSTANBUL'UN FETHİ SIRASINDA KARADAN YÜRÜTÜLEN GEMİLERİN OLASI ROTALARININ CBS VE KDS İLE ANALİZİ Özet: Günümüzde bilgi teknolojilerinde süregelen hızlı gelişim, yıllar boyunca saklı kalan pek çok bilgiyi açığa çıkarmaya yarar sağlamaktadır. Bu projede ise tarihsel kaynaklarda henüz kesinlik kazanmamış bir konu üzerinde çalışılmıştır: İstanbul'un kuşatması sırasında gemilerin karadan taşındığı rota, çeşitli nedenlerden, dönemin tarihçileri ve günümüz modern tarihinde dahi tartışma konusu olmuştur. Kaynaklarda adı geçen muhtemel rotaların nihai bitiş noktası Kasımpaşa limanı iken başlangıç noktası, günümüzdeki isimleriyle Dolmabahçe ve Fındıklı semtleri olduğu geçmektedir. Bu çalışmada gemilerin taşındığı muhtemel rotaların tespit edilebilmesi için: Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) disiplinlerindeki modern yöntemleri kullanarak bir algoritma önerilmiştir. Algoritma tamamen herkese açık veri kaynaklarından Sayısal Arazi Modelleri (SAM-DTM) kullanmaktır. Bu algoritma ile gemilerin taşındığı muhtemel rotalar yükseklik, eğim ve diğer kriterlere göre iki alternatif rota üretilmiştir. Ayrıca bu rotalar uzman görüşleri alınarak, Karar Destek Sistemlerinden (KDS), Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve TOPSİS yöntemleri ile analiz edilerek muhtemel rota iki alternatif arasında kıyaslanmıştır. Çalışmamızda fetih sırasında gemilerin taşındığı rotanın AHP'ye göre 0,62 ve TOPSİS'e göre 0,09 ile 1. sırada Dolmabahçe-SurpAgop-Kasımpaşa güzergâhı olduğu tespit edilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: SANAL DÜNYADA BİLİM TARİHİNE YOLCULUK: BEN KİMİM BİL BAKALIM? Özet: Bu proje, lise düzeyinde öğrenimlerine devam eden öğrencilerin bilim tarihimizde önemli yerleri olan Cahit ARF, Halil İNALCIK ve Oktay SİNANOĞLU'nun hayatlarını ve çalışmalarını öğrenmede 3B sanal ortamların başarılarına etkisini ve 3B sanal ortamlara yönelik görüşlerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalışma,Erzurum ili Palandöken ilçesinde liseye devam eden 20 öğrenci ile yürütülmüştür. Örneklem seçiminde ulaşım ve maliyet göz önüne alınarak uygun örneklem yöntemi tercih edilmiştir. Araştırma da nitel ve nicel desenlerin bir arada kullanıldığı karma desen tercih edilmiştir. Araştırma da veri toplama aracı olarak Bilim İnsanları Başarı Testi ve 3B ortam görüş formu kullanılmıştır. Araştırma süreci iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamasında alan uzmanın görüşü alınarak içerik belirlenmiş ve öğrenci özelliklere uygun öğretimsel hedefler belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında hedeflere uygun senaryo belirlendikten sonra öğrencilerin sınıf ortamında hissetmelerini sağlayabilmek için 3B sanal ortamda amfi tercih edilmiş olup belirlenen bilim insanlarımız için avatarlar tasarlanmıştır. Uygulama öncesinde ve sonrasında öğrencilerin konu ile alakalı bilgi seviyelerini tespit edebilmek için öntest ve sontest uygulanmıştır. Uygulama yaklaşık olarak her bir öğrenci için 35-40 dakika sürmüş olup uygulama öncesinde öğrencilerin 3B sanal ortamda vakit geçirmeleri ve avatarlarını kontrol edecekleri anlatılmıştır. Uygulama sonrasında öğrencilerin öntest ve sontestleri arasında anlamlı farklılık olduğunu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında öğrencilerin 3B sanal ortamların yenilikçi ve esnek olduğu ve etkileşime olanak sağladığını belirtmişlerdir. Ayrıca görüş formu kapsamında oluşturulan alt faktörler göz önüne alındığında 3B sanal ortamların etkili öğrenmeye olanak tanıdığı, öğrenme motivasyon ve tutumuna olumlu yönde etki ettiği ve uygulamayı herhangi bir teknik destek almadan kullanabileceklerini belirtmişlerdir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: CUMHURİYETİN YÜZÜNCÜ YILINDA KURTULUŞUN BANDOSU VE YAŞAYAN SON TANIĞI Özet: 4 Eylül 1922 Pazartesi günü Türk süvari ordusu, halkın büyük sevinç gösterileri eşliğinde Tire'ye girer. Kurtuluşun göğe yükselen nidaları Yunan işgal kuvvetlerinin kaçmasıyla daha coşkulu hale gelir. Yunan işgal kuvvetlerinin kaçarken bıraktıkları bando malzemelerinin yerini bilen Ali Başargan, kurtuluşun bandosunu o gün kurar. Cumhuriyetin 100.yılında, emekli astsubayından esnafına, öğrencisinden öğretmenine her kesimden insanların bir araya gelerek oluşturdukları Türkiye'nin ilk sivil bandosu bir asırdır varlığını devam ettirmekte. National Geographic tarafından yerel edisyonların işbirliği ile düzenlenen 2008 yılı Uluslararası Fotoğraf Yarışmasında birinci olan, bu bandonun destansı hikâyesini yaşayan efsaneler tanıklığında daha geniş kitlelere duyurmak istedik. Yerel halkın sahip olduğu en büyük değerlerden biri Tire Armoni Bandosu'nun tanınması, kültürel değerlerin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında ve gelecek kuşaklara ulaşmasında son derece önemlidir. Projemiz, bir sözlü tarih projesi olup, tarihi nitelikteki belgelere ek olarak yaşamakta olan fertlerin belleğinde yer alan gerçek anılardan oluşmaktadır. Ayrıca projemizde bir asırdır devam eden ve değişen dünya şartlarıyla varlığını korumakta zorlanan Tarihi Tire Bandosu'nun kalıcılığını sağlamak ve bu sürece dikkat çekmek istedik. Ulusal bilincin var olması ve birlikteliğin sağlanmasında müziğin vazgeçilmez rolünün toplumsal değeri anlatılmış, bu anlamda farkındalık kazandırılarak, nesiller boyu bu değerlerin yaşatılması amaçlanmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: HİNT AFİŞLERİNİN I. DÜNYA SAVAŞI'NDA PROPAGANDA MALZEMESİ OLARAK KULLANIMI VE GÖSTERGEBİLİMSEL ANALİZİ Özet: Tarih biliminin araştırmalarda kullandığı kaynaklardan biri afişlerdir. Özellikle savaş dönemlerinde propaganda malzemesi olarak kullanılmıştır. Araştırma projesinde "Hint afişleri I.Dünya Savaşı ile ilgili hangi bilgileri sunabilir?" sorusundan yola çıkılmıştır. I.Dünya Savaşı'nda Çanakkale ve Irak cepheleri başta olmak üzere Hintlilerin Osmanlı topraklarına savaşmaya gelmiştir. Hintlileri Osmanlı topraklarına savaşmaya getiren nedenler nelerdi? Araştırma projesinde Hintlilerin I.Dünya Savaşı ile ilgili bakış açısını dönemin ana kaynakları olan afişler üzerinden ortaya koymak amaçlanmıştır. Hint afişlerinin propaganda malzemesi olarak nasıl kullandığını tespit etmek amacı içine girilmiştir. Afişler bilimsel bir bakış açısı ile yorumlanabilmesi amacıyla 'göstergebilim' açısından ele alınmıştır. Aynı zamanda günümüz Hint akademisyenlerinin ve öğrencilerinin afişlerle ilgili düşüncelerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Böylece I.Dünya Savaşına daha önce çalışılmamış Hint afişleri penceresinden bakılmak istenmiştir. Araştırma projesinde önce literatür çalışması yapılmıştır. Hintlilerle ilgili kaynakların tarama yapılmıştır. İngiltere merkezli Imperial War Museums ve Hindistan merkezli India and The Great War sitelerinden 30 adet afiş temin edilmiştir. Afişlerin çevirisinde Dr.Esra Büyükbahçeci'den (Ankara Üniversitesi DTCF-Hindoloji) destek alınmıştır. Afişlerin göstergebilimsel analizi için Dr.Huri Deniz Karcı (Ankara Medipol Üniversitesi) ile çevrimiçi görüşme yapılmıştır. Afişlerle ilgili Hindistan Kerala Üniversitesi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sahji Anirudhan ve doktora öğrencileri ile çevrimiçi toplantı yapılmıştır. Araştırmada genel olarak nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonunda Hint afişlerinin halkın psikolojisine yönelik propaganda malzemesi olarak kurgulandığı belirlenmiştir. Özellikle İngiliz etkisinin yüksek olduğu görülmüştür. Hindistan'ın etnik ve kültürel yapısından dolayı farklı dillerde basılmıştır. Savaşa katılımda paraya ve toprağa dayalı propaganda yapılmıştır. Araştırma verileri makaleye çevrilebilir ve kitap çalışması yapılabilir. Görsel zenginliği itibarı ile ders kitaplarına konulabilir. I.Dünya Savaşı afişleri karşılaştırmalı olarak çalışılabilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: KİLİMİN DİLİNDEN ANLAYAN OKUR Özet: Kadim Anadolu, kültürünü ve geleneklerini motif motif, renk renk atkı ipleri ile kilimlere işlemiş ve Çatalhöyük'ten bu yana Anadolu insanı kendi varoluş hikâyesini kilimler aracılığıyla anlata gelmiştir. Kilimler ve halılar Anadolu geleneklerinin sürekliliğini gösteren en belirleyici kanıtlardır. Hayata dair ne varsa mesela neşe, hasret, birleşme, ayrılık, doğum, ölüm, düğün, nazar ya da doğal afetler, arzular, dilekler sanatsal bir soyutlama ile sembolleşmiş, motif olmuş dünyanın en eski geleneklerinden dokumacılık aracılığıyla, nesilden nesile aktarılarak kalplerimize işlenmiştir. İnsanoğlu, varoluşundan bu yana duygularını, yaşamını, değerlerini, fikirlerini, gündelik hayatını, geçmişini ve hayallerini anlatma ihtiyacı duyar. Bunu her yörenin, her dönemin insanı, elindeki kaynakları kullanarak sanatına aktarır. Anadolu insanının tuvali, Çatalhöyük'ten bu zamana denk gelen kilimlerdir ve anlattıkları, bu kilimlere dokunan kültür dili motiflerde gizlidir. Dil kültürü kuşaktan kuşağa aktaran araçların en başında gelir fakat günümüzde dil denilince akla konuşulan diller gelir hâlbuki kültürün taşıyıcılarından olan sanat ve el ürünleri üzerine işlenen görsel diller unutulmaya yüz tutmuştur. Projemiz görsel dillerimizden olan Kilim desenlerinin anlamlarının kültürel farkındalık açısından incelenerek Sanal Gerçeklik, Web ve Hologram teknolojisi kullanılarak tanıtım yapılmasını kapsamaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: MİNİK HAFIZALARLA TARİHE YOLCULUK Özet: İnsanlığın ortak hafızası olan tarih, geçmiş ile bugün arasındaki iletişimi canlı tutarken, dünün bilgisiyle günümüzü anlama ve yarına dair öngörüler geliştirme imkânını da artırma işlevine sahiptir. "Tarihini Bilmeyen Geleceğine Yön Veremez" sloganıyla çıktığımız bu yolda "Ağaç Yaş İken Eğilir" sözünden şiarla etkili bir tarih bilinci için çocukluk döneminde Tarih bilinci kazandırılarak sevdirilmesi elzemdir. Bu bakış açısıyla projemizle okul öncesi öğrencilerine genelde Tarih kavramını, özelde Ahlat Tarihini ve Kültürünü tasarladığımız "Ahlat Boyama Kitabı" ile somutlaştırarak, etkinlikler kapsamında Tarih bilincini kazandırmayı amaçladık. Araştırmamızın evreni Bitlis'in Ahlat ilçesinde merkezde bulunan 3 ana okulundaki öğrencileri kapsamaktadır. Tasarlanan projemiz direk uygulanmış ve fotoğraflanmıştır. Projemize Ahlat'taki tarihi değerlerin resimlerini çizmeye başlayarak başladık. Projemiz kapsamında çizilen tasarımlar Ahlat Kültür ve Eğitim Vakfı (AKEV) ve Ahlat Kaymakamlığının destekleriyle dijital ortama aktarılarak Ahlat Boyamı Kitabı baskıdaki yerini aldı. Baskısını aldığımız kitabımızı Ahlat ilçesindeki üç anaokulu başta olmak üzere tüm öğrencilere ayrıca İstanbul, İzmir, Antalya, Manisa, Van, Mersin illerindeki Ahlatlılar derneğine de gönderilerek bu illerdeki Ahlatlı çocuklarımızın da istifade etmeleri sağlandı. Ayrıca iznini aldığımız öğrencilerle boyama kitabındaki yerleri yerinde ziyaret ederek boyama etkinliğimizi canlı tanıklarının önünde gerçekleştirdik. Gelişen teknolojik şartlar göz önünde bulundurulduğunda Ahlat'ın tarihi yerleri ve kültürel mirası sayılan yerlerin boyama kitabı dışında çizgi romanlar, dijital oyunlar çizgi filmler, Rafadan Tayfa Göbekli Tepe gibi sinema filmleriyle tarihin öğretimi ve tarih bilinci aşılanabilir. Bu uygulama her şehrin tarihi değeri için uygulanarak yaygınlaştırılabilir. Sonuç olarak; ülkemizde gelecek neslin tarih bilincini arttırmak için öncelikle hayali olmayan bilakis bizi biz yapan gerçek tarihi değerlerimizi, tarihi şahsiyetlerimizi, çocuklarımıza sevdirmeli ve bunun sürekliliği sağlanmalıdır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: PADİŞAHLARIMIZIN HAYATINI ANLATAN AKILLI İNSANSI ROBOTUM Özet: Tarih dersi, soyut bilgi ve kavramların öğrenciye kazandırılması esasına dayanır. Soyut kavramların öğrenciye kavratılması, öğrencilerin kavramları değerlendirmesi ve yorum yapması oldukça zordur. Bu durum geçmişe ait bu soyut bilgi birikimlerini öğrencilere kazandırmaya çalışılan tarih öğretmenlerinin işini zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada Osmanlı Padişahları'nın yaşadığı dönemlere göre yaptığı ıslahatlar ve tarihe damga vuran olaylar ele alınmıştır. Robotik kodlama ve yapılandırmacı bir eğitim anlayışı ile hareket ederek, ışıklı ve sesli uyarılar vererek, kullanıcı ile etkileşime girerek sesli konu anlatan bir insansı robot tasarlanmıştır. Bu çalışma ile öğrencilerin dikkatlerinin çekilerek, yaparak yaşayarak öğrenebilecekleri kalıcı öğrenmelerin sağlanabileceği eğitim ortamı hazırlanmış olacaktır. Hazırlanan insansı robot ile öğrencilerin tarihe ve özellikle de Osmanlı Tarihi'ne olan ilgi ve meraklarını artırmak amaçlanmıştır. Yapılan sistemde öğrenci insansı robota yaklaştığında robot kişinin geldiğini sensörleri vasıtası ile algılayacak ardından hareket edip konuşarak öğrenciden öğrenmek istediği padişahı seçmesini isteyecektir. Ardından insansı robot padişahların ışıkla beliren lithaphone tekniği ile yapılmış fotoğraflarının olduğu çark sisteminin ışığını yakacak ve padişah fotoğrafları ışıkla beraber belirecektir. Öğrenci padişahların bulunduğu bu çarkı çevirerek bir padişah seçecek ve sistem sesli, görsel konu anlatımını başlatacaktır. İnsansı robot seçilen padişahın barkodunu kamerası ile algılayacak, padişahın yaşadığı dönemdeki önemli olayları sesli, yazılı ve görsel biçimde hareket ederek öğrenciye anlatacaktır. Sistemde sesli ve yazılı konu anlatımı olduğundan engelli bireylerimiz de robotu kullanarak rahatlıkla yeni konular öğrenebilir. Tarih dersindeki diğer konular da benzer yöntemlerle sisteme eklenerek konu çeşitliliği sağlanabilir. Ezbere dayalı konuların öğretilmesinde buna benzer eğitim materyallerin artırılması önerilmektedir. Sistemde yapılan ses kayıtlarının seslendirmeleri profesyonel seslendirme sanatçılarının sesleriyle kayıt edilebilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: BİR ŞEHİR BİR ESER Özet: Vatan toprakları, var olduğu günden bu yana birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Her köşesinde farklı bir tarih, farklı bir kültür saklayan topraklarımız, günümüzde pek çok tarihi ve kültürel mirası üzerinde barındırmaktadır. Her yerinde başka medeniyetlere ait izler barındıran bu miraslar kimi zaman bir dağın tepesinde kimi zaman ise deniz kenarında unutulmamak için ziyaretçilerini beklemektedir. Yapılan bu proje çalışmasında 10-14 yaş aralığındaki öğrencilerin ülkemizin tarihi miraslarının önemi ve bulundukları şehirler ile ilgili bilgi sahibi olmaları proje ekibi tarafından tasarlanan eğitici tarih oyununu oynayıp eğlenerek sağlamaları amaçlanmıştır. 10-14 yaş aralığındaki öğrencilerin tarihi miraslar hakkında bilgi edinmeleri tarihi mirasın yeni nesillere aktarımı konusunda büyük önem taşımaktadır. Öğrencilerin ülkemizin tarihi mirasları ile ilgili bilgi düzeylerini ölçmek için "Bilgi Düzeyi Belirleme Ölçeği" ön test olarak kullanılmıştır. Ön test sonucunda edinilen bilgiler ışığında proje ekibi tarafından scratch kodlama programı kullanılarak hazırlanan oyunun içeriği belirlenmiştir. Örneklemde yer alan tüm öğrencilerin (112 öğrenci) oyunu oynamaları sağlanmış ve sonrasında aynı ölçek aynı öğrencilere son test olarak uygulanmış ve öntest-sontest sonuçları SPSS 22.0 programı ile analiz edilmiştir. Bulgular incelendiğinde; proje ekibi tarafından hazırlanıp örneklemdeki öğrencilerin oynaması sağlanan eğitici tarih oyunu (teknoloji destekli öğretim materyali) sonrasında öğrencilerin tarihi miraslar hakkında farkındalık ve bilgi düzeylerinin olumlu yönde değiştiği tespit edilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: KÜLTÜREL MİRASIMIZIN UNUTULAN BİR GELENEĞİ: DESTİM?L-İ ŞERİF Özet: Destimal-i Şerif, Topkapı Sarayı'nda her sene Ramazan'ın 15. Günü Hazret-i Muhammed'in hırkasının özel bir sandıktan çıkartılmasıyla önceden hazırlanmış olan destimallerin hırkaya tek tek dokundurulmasıdır. Bu mendiller Peygamberimizin hırkasına dokundurulduktan sonra misafirlere hediye edilir ve misafirler tarafından ömür boyu özenle saklanır. Bu projede, eskiden hediyeleşmek ve güzel anıları kalıcı kılmak düşüncesiyle ortaya çıkan, fakat zaman içerisinde varlığını sürdürememiş ve unutulmuş olan hatıra mendilleri geleneğinin günümüzde tekrardan insanlara hatırlatılması ve devam ettirilmesi amaçlanmış, bu yönde çalışmalar yapılmıştır. Bu geleneği günümüze uyarlamak amacıyla okulumuzdan mezun olan öğrencilere "Mezuniyet Hatırası Mendili" yapılmıştır. Tasarımı yaparken hem dijital hem de geleneksel ahşap baskı tekniğinden yararlanılmıştır. Bu geleneği tanıtmak hem de bu çalışmayı okulumuzun bir geleneği haline getirmek için, okulumuz öğrencilerinden kendi hatıra mendillerini tasarlamaları istenmiştir. Cumhuriyetin 100. Yılı için Amasya ve Cumhuriyet temalı mendil tasarımları yapılmış ve bastırılmıştır. Okul öğrencilerimizden oluşan bir grupla Hatıra Mendil atölye çalışması yapılmıştır. Bu atölye çalışmasının öncesinde Öğrencilerin Destimal-i Şerif hakkında bilgi seviyelerini ölçmek adına bir ön test hazırlanmış ve 12-15 yaş grubu arası öğrencilere uygulanmıştır. Test sonrasında öğrencilerin konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülmüş ve bilgi vermek amacıyla hatıra mendilleri üzerinde çalışmalar yapan Oğuz Aydemir'in hazırladığı katalogdan faydalanarak sunum yapılmış, öğrencilerden kendi seçtikleri bir konu üzerinde bir hatıra mendili tasarlamaları istenmiştir. Sunum sonrasında son test uygulanmıştır. Son test sonuçlarında yapılan sunumun ve atölye çalışmasının başarılı olduğu gözlemlenmiştir. Bu geleneği yaygınlaştırmak adına okulumuzda yapılan çalışmalardan oluşan bir Destimal köşesi oluşturulmuştur. Yapılan bu köşe okulumuz öğrencileri ve okulumuza gelen ziyaretçiler tarafından merak uyandırmış ve büyük bir ilgiyle ziyaret edildiği gözlemlenmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: ÇEŞME HAZİNEM Özet: Bu projeyle Ankara'nın akar durumdaki tarihi çeşmeleri tespit edilerek en önemli çevre sorunlarından biri olan plastik kullanımının azaltılmasında çözüm olabilecek kültürel mirasımız tarihi çeşmelerin yeniden gündeme getirilmesi amaçlanmaktadır. Bununla birlikte kültürel mirasımızın eşsiz simgeleri arasında yer alan tarihi çeşmelerin varlığının korunmasına katkı sunularak işlevsel olarak kullanılabilmesi için bu çeşmelere erişimin kolaylaştırılması hedeflenmektedir. Proje amacına ulaşmada nitel araştırma yöntemlerinden belge tarama (doküman analizi) yöntemi ile arazi çalışmasına başvurulmuştur. Projenin uygulamalı bir hale getirilmesi için App Inventor for Android ve Web Tabanlı CBS Uygulaması uygulamaları kullanılmıştır. Yapılan literatür ve arazi çalışmasında Ankara'da şehir merkezinde tarihi 112 adet sokak çeşmesi bulunduğu, bunlardan 45 tanesinin günümüze ulaşmıştır. Ankara genelinde sadece 20 adet tarihi akan çeşmenin olduğu tespit edilmiştir. Projeyle medeniyetimizin önemli ögelerinden olan tarihi çeşmeler yeniden gündeme getirilerek günümüzün en önemli çevre sorunlarından biri olan plastik kirliliği ile mücadeleyle tarihi çeşmeler ilişkilendirilmiştir. Ankara'daki tarihi çeşmelere erişim kolaylaştırılarak hem çeşmelerin yok olması önlenecek hem de tek kullanımlık plastik şişelerin yaygın kullanımı azalacaktır. Tarihi çeşmelere kamuoyunun dikkatinin çekilmesiyle bu çeşmelerin çevreye duyarlı bir şekilde sürdürülebilirliğine yönelik farkındalığın artırılmasına çalışılmıştır. Sonuç itibariyle çoğunluğu Osmanlı dönemine ait Ankara İl merkezi ile Altındağ, Ayaş, Beypazarı ve Etimesgut ilçelerinde bulunan toplam 20 adet akan tarihi çeşmenin olduğu "Çeşme Hazinem" cep aplikasyonu ve web tabanlı CBS uygulaması hazırlanmıştır. Bu tarihi çeşmelerin kültürel miras açısından değerlerini ortaya koymak, konum, tarihçesi, mimari özellikleri bakımından çeşmelerin kültürel miras olarak değerlerinin korunmasına ve sürdürülebilirliklerinin sağlanmasında önemli bir hizmet sunmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: SİVRİHİSAR TAYYARESİ Özet: Eskişehir Ankara otoyolu üzerinde, Sivrihisar ilçesi girişinde yol kenarına yerleştirilen ve seyahat edenleri selamlayan iki adet uçak bulunmaktadır. Bunlardan biri ABD yapımı ve Vietnam Savaşı kahramanı yirmi metre uzunluğunda devasa bir F4 Fantom uçağıdır. Diğeri ise beş metre uzunluğunda ahşap görünümlü, kanatları korozyondan dökülmüş, boyası solmuş 1916 yapımı Breguet14 model uçağın bir replikasıdır. Otoyoldan geçişleri esnasında kısa süreliğine bu uçakları fark edenlerin dikkatini tabi ki devasa Fantom çekmekte, ne kadar görkemli ve güçlü bir uçak olduğunu düşündürmektedir. Oysaki o kısa sürede bakılmakla kalmayıp, araçların durdurularak yanına gidilmesi, bilgilendirme tabelasının okunması ve üzerinde uzunca düşünülmesi gereken uçak, yıpranmış ve zayıf görünümlü replikadır. Çünkü o uçak İstiklal Harbi'nin kazanılmasında ortaya konulan kahramanlığın ve fedakarlığın önemli bir nişanesi olan "Sivrihisar Tayyaresi"dir. Kurtuluş Savaşı sırasında Sivrihisar halkı bir bağış kampanyası başlatmış ve dişinden tırnağından ayırdığı para ile ordumuza uçak satın alınmasını sağlamıştır. Sivrihisar Tayyaresi ile ilgili günümüze kadar hiçbir bilimsel çalışma yapılmamış ve bu tayyarenin taşıdığı değerin günümüze aktarılması konusunda somut uygulamalar gerçekleştirilmemiştir. Bu konuda oluşturduğumuz problem cümlemiz; "Sivrihisar Tayyaresi ile ilgili gerçeklerin ortaya çıkarılması ve bu hatıranın günümüze taşınması ile ilgili yapılan çalışmalar yeterli midir?" olmuştur. Bu çalışmadaki amacımız; Türk havacılığı için büyük öneme sahip bağış uçak geleneğinin öncüsü olan Sivrihisar Tayyaresi'nin taşıdığı değerli hatırayı ortaya çıkarmak, yetkilileri bu konuda harekete geçirmek, vatanseverlik ve fedakarlık duygusunun gelecek nesillere aktarılmasına aracı olmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için kaynak taraması ve görüşme teknikleri kullanarak literatürdeki boşluğun doldurulması, tayyarenin 1/8 ölçeğinde radyo kontrollü bir modelinin yapılarak uçurulması ve oluşturulan web platformu aracılığıyla bu hatıranın zihinlere ulaşması sağlanmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: ZAMANIN TANIKLARI LÜLEBURGAZ MEZAR TAŞLARI Özet: Lüleburgaz 20. yüzyılda iki defa düşman işgaline uğramış, bu işgaller sırasında büyük yıkımlar görmüştür. Ne yazık ki yıkım sadece hayattakilere yönelik olmamış Yunan ve Bulgar işgalleri sırasında mezar taşları da tahrip edilmiştir. Bu tahribat nedeniyle Lüleburgaz merkezinde günümüze az sayıda mezar taşı ulaşabilmiştir. Lüleburgaz'ın en büyük camii olan Sokullu Mehmet Paşa Camii Bulgar işgali sırasında kiliseye çevrilmiş, bahçesindeki mezar taşları da yok edilmiştir. Günümüze ulaşan 1912 yılına ait işgal öncesi fotoğraflarda mezar taşları dururken, kiliseye dönüştürüldükten sonraki süreçte mezar taşlarının yok olduğu 1913 yılında çekilen fotoğraflardan görülebilmektedir. Mezar taşları bir milletin yaşadığı yerdeki tapu senetleridir. Millî Mücadele yıllarında Ermeni iddialarını araştırmak için Erzurum'a giden General Harbourd belediyeye gittiğinde dönemin belediye başkanı pencereden mezarlıkları göstererek "İşte Ermeni mezarlığı, işte Türk mezarlığı. Bu Ermeniler ölülerini yemedi ya!" demiştir. Koca Müslüman mezarlığı küçük Ermeni mezarlığı karşısında Türklüğün en büyük kanıtı olmuştur. Yapılan çalışma ile Lüleburgaz eski mezarlığındaki mezar taşları incelenip fotoğraflanarak çevirileri yapılmıştır. Böylece daha önce hiç bilinmeyen bu taşlar kültür envanterimize kazandırılmış, geleceğe belge olarak bırakılmıştır. Mezar taşları kadın, erkek ve yeniçeri mezar taşları olarak sınıflandırılmıştır. Mezar taşlarının içinde en ilgi çekici olanlar yeniçeri mezar taşlarıdır. Bunların içinde solak mezar taşının da bulunması Lüleburgaz'da eskiden varlığı bilinen fakat günümüze ulaşmamış olan ahşap sarayın da kanıtı niteliğindedir. Lüleburgaz köylerinde de çok sayıda Osmanlı dönemi mezar taşı bulunmaktadır. Projede yer darlığı nedeniyle konumuzu Lüleburgaz ilçe merkezindekiler ile sınırlı tuttuk.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TARİH Proje İsmi: SAMSUN'DA KAYIP BEDESTENLE ZAMANA DİRENEN ARASTA Özet: Samsun'da kayıp bedestenin nerede olduğunu konumlandırmak ve mimari dokusunu bulmak ilk amacımızdır. Buranın yerini tespit ettikten sonra bu alanda çalışmalar yapan araştırmacıların yanıldığını ve Samsun Bedesteni ile sıkça karıştırılan Samsun Arastası'nın tarihi geçmişini ve mimari yapısındaki değişimleri gözler önüne sermek ikinci amacımızdır. Üçüncü amacımız arastada gerçekleşen ticari faaliyetleri ele almaktır. Arastanın ömrünün sonlarına yaklaşmış olduğu gözle görülür bir gerçektir. Fakat biz ayakta kalmak için direnen bu yapının yok olmasını istemiyor ve bu nedenle projemizin son amacını arastanın orijinal halini Tinkercad programı aracılığıyla ortaya çıkararak restore edilmesine imkân hazırlamak olarak ortaya koyuyoruz. Projenin birinci yöntemi; bedesten ve arastayla ilgili yazılı eser ve belgelerin içerik analiz tekniğidir. İkinci yöntem nitel araştırmalarda veri toplama yöntemlerinden birisi olan görüşme formudur. Üçüncü yöntem 01 10 2022 ile 15 01 2023 tarihleri arasında arasta ve kayıp bedestenin bulunduğu yerde saha gezileri yapılmış, esnafla görüşmelere devam edilmiştir. Dördüncü yöntem ise restorasyon önerisi için üç boyutlu çalışmalar Tinkercad online çizim programı yardımı ile çizilmiştir. Daha sonrasında tasarlanan modelin STL dosyası alınarak Fusion360 programına aktarılmıştır. Sonrasında Fusion360 programı yardımıyla da çizdiğimiz modellerin teknik çizimleri yapılmıştır. Kayıp bedesten günümüzde Samsun İli Hançerli Mahallesi İskele Sokak ve Çifte Hamam Caddesi arasındadır. Burası şu anda yeşillik alandır. Tarihi arastanın ise mimari dokusu bozulmuş orijinal sadece bir dükkan kalmıştır. Ticari fonksiyonunu günden güne yitirmektedir. Planladığımız bu restorasyonla arastanın sanat ve zanaat çarşısı olması gerektiğine esnaflar ile birlikte ortak bir karar vermiş olduk.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ENGELSİZ YAŞAM Özet: Engelli kardeşlerimizin hareket alanı kısıtlıdır. Omurilik felci geçirmiş (Tetraplegia 1. Derece), boyun altı hiçbir uzvunu kullanamayan, sadece başını hareket ettirebilen kardeşlerimizin hayatları oldukça zordur. Yaşamlarına başka insanlardan yardım alarak devam ettirmek zorundadırlar. Bu kardeşlerimiz, ulaşım konusunda çok zorluk çekmektedirler. Bir yerden başka bir yere gitmek için başka birisinin yardımıyla kullanılan tekerlekli sandalyeye ihtiyaçları vardır. Bizde bu problemden yola çıkarak, boyun altı hiçbir yerini hareket ettiremeyen engelli kardeşlerimizin hayatını kolaylaştırmak için sadece baş, kafa hareketleriyle kullanılabilen ve hareket ettirilebilen bir engelli aracı yapmaya karar verdik. Projemiz ile geliştirdiğimiz sistemde, engelli kardeşimizin başına takılacak şapka ile uzaktan kontrol edilebilen otonom bir engelli aracı tasarımı gerçekleştirdik. Projemiz dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, 3d yazıcımızda tasarladığımız engelli aracı. İkinci bölümde, şapka üzerine MPU6050 eğim sensörü, NRF24L01 R-F uzaktan kumanda mödülünün vericisi ve arduino nano dan dan oluşan verici ünitesini şapka üzerine yerleştirdik. Üçüncü bölümde, NRF24L01 R-F uzaktan kumanda alıcısı ve arduino nanodan oluşan, alıcı ünitesini engelli aracına yerleştirdik. Dördüncü bölümde ise engelli aracının altına, engelli aracının önüne ani bir şekilde engel çıktığında ( araba, bisiklet, herhangi bir canlı vb.) engelli aracını durdurup tehlikeli durum ortadan kalktığında hareket ettirebilmek için HC-SR04 ultrasonik sensör ve arduino uno dan oluşan bir kontrol ünitesini yerleştirdik. Sensörün algılama mesafesi 50 cm'dir. Bu proje çalışmasında, deneysel bir model çalışması yürütülmüştür. Yaptığımız deneyler neticesinde projemiz sorunsuz bir şekilde çalıştırılmıştır. Engelli kardeşimiz başını ileri-geri, sağa-sola hareket ettirerek aracını kontrol edebilmektedir. Projemiz, engelli aracında kullanılabilecek farklı sensörler ile geliştirilebilir bir yapıya sahiptir. Örneğin gsm gprs sensörü ile engelli aracının konumu tespit ediline bilinir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: MPROVIOT - PROGRAMLANABİLİR IOT VE YAPAY ZEKA TABANLI ROVER ROBOT Özet: Günümüz dünyasında otonomlaşma çok hızlı bir şekilde devam etmektedir ve gelecekte bu otonomlaşmanın önemi daha da artacaktır. Bu otonomlaşmayı İlköğretim, Ortaöğretim ve Üniversitede bilgisayar bölümleri gibi bölümlerde okuyan öğrencilere öğretmek ülkemiz için de gelecekte önemli katkılar sağlayabilecektir. Bunun yanında robotların uzaktan kontrolü, nesnelerin interneti gibi teknolojik gelişmeleri kullanabilme becerileri öğrencilerimiz açısından faydalı olacaktır. Buradan yola çıkarak Çok Amaçlı (Multi Purpose) olarak kullanılabilen, programlanabilir, IoT ve Yapay Zekâ Nesne Tespit becerilerine sahip bir STEAM keşif robotu (rover) tasarladık. Projemizde öğrencilere robotların çalışma mantıklarını anlatmak için NASA'nın Mars'a gönderdiği Perseverance adlı uzay aracından ilham alarak tasarladığımız robotumuz arazide rahatlıkla kullanılabilecek keşif robotu tasarımına sahip olup, Python Flask kütüphanesini kullanarak yaptığımız web server üzerinden kontrol edilen arayüze sahiptir. Bu arayüzde hem robotu kodlayabilir hem de sensör verileri ve kamera görüntülerini elde edebilmekteyiz. Robotumuz çok amaçlı olduğu için Google Blockly JavaScript kütüphanesi üzerinden oluşturduğumuz blok tabanlı kodlama ile kodlanabilecek bir robot yaptık. Robotumuza Raspberry Pi 4 entegre ederek görüntü alıp Robota eklediğimiz kol ve ackermann direksiyon sistemi ile birçok görevi yerine getirebilmesini sağladık. Robotik kodlamanın yanı sıra web sitemiz ve uzaktan kumanda ile de robotumuzu kullanılabilir hâle getirdik böylece sadece eğitim için değil arazi keşfi gibi birçok alanda kullanılabilir hâle getirdik.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: YUMURTA DEDEKTÖRÜ Özet: Yumurta, gıda tüketiminde insanlar için çok önemli bir numaralı besin kaynağıdır. Hatta anne sütünden sonra, insanın ihtiyacı olan tüm besin maddelerini içinde bulunduran tek besin kaynağı olarak bilinmektedir. Yumurta üretimi yapan işletmelerde çeşitli sebeplerden dolayı, kaliteli yumurta üretiminin yanında, çok sayıda kalitesiz yumurtalarda üretilmekte olup, maalesef bu yumurtaların birçoğu kaliteli yumurtaların arasında piyasaya sürülmektedir. Ya da son kullanım tarihi dolacak yumurtaların, yeni tarihli kutuların içine karıştırılarak satılmasının önüne geçilememektedir. Köy yumurtası olarak dışarıdan alınan yumurtaların ise ne kadar taze veya bayat olduğunun bilinmesi ise çok daha zordur. Bozuk, bayat yumurtanın ne kadar tehlikeli olduğunu günümüz insanı halen bilmemektedir. Yumurtanın içerisinde bulunan salmonella bakterisi zehirlenmeye neden olmaktadır. İnsanlar daha sonra kusma, ishal, şiddetli karın ağrısı ve ateş problemi yaşayarak zor günler geçirmekte olup, ölüme kadar giden sonuçlar yaşanmaktadır. Bu kadar önemli bir besin için, kimsenin evinde yumurta kalitesini test edecek, bayat mı bozuk mu olduğunu bilecek, kaç haftalık yumurta olduğunu söyleyecek, bir cihaz bulunmamaktadır. Üreticiler bu kadar rahat olup, onların ürettiklerini evde denetleyecek bir sistem yoktur. Yumurta kalite test cihazları çok pahalı olup sadece büyük işletmelerde ve bazı üniversitelerde olup, tüketicilerin bu cihazlardan faydalanması söz konusu değildir. İlk defa geliştirilen 'Yumurta Dedektörü' ile yumurtaların ne kadar taze ne kadar bayat veya bozuk olduğu, hatta kaç haftalık olduğu belirlenebilmektedir. Herkesin evinde rahatlıkla kullanabileceği bu cihaz sayesinde, yumurtanın kalitesi en doğru bir şekilde ölçülmesi sağlanabilmektedir. Köy ve market yumurtası adı altında 120 yumurta, ayrıca sayısız yumurta üzerinde çalışma yapılarak %99 başarı elde edilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ELEKTROOKÜLOGRAFİ İLE KONUŞMA ZORLUĞU YAŞAYAN VE FELÇLİ HASTALAR İÇİN İLETİŞİM CİHAZI Özet: Dünya Sağlık Örgütünün yaptığı açıklamaya göre; herhangi bir travma ya da enfeksiyon sonucu ekstremitelerini(uzuvlarını) kullanamayan hasta sayısı 800.000 kişi olarak kayıtlara geçmiştir. Bu hastalıklar (omurilik felci, ALS ve beyin tümörü) neticesi ile sonuçlanan hareket kaybı (felç), kas atrofileri, sempatik sinir lezyonları gibi rahatsızlıkların ortak semptomu olarak; Hastalar çevreleri ve dünya ile hiçbir iletişim ve etkileşimde bulunamamakta, herhangi bir ihtiyacını dile getirememektedirler. Projenin temel mantığı elektrookülografi sistemine dayandırılmaktadır. Bu sistem göz bebeğinin retinası ve kornea tabakası arasındaki göz bebeğine bağlı 6 farklı kas grubunun hareketleri neticesinde oluşan dipol momentin sensörler vasıtasıyla algılanarak anlamlı sinyaller haline getirilmesi esasına dayalıdır. Buradan yola çıkarak vücutlarında bilinçli bir biçimde kullanabildikleri tek organ olan göz bebeklerini iletişim ve uzaktan kontrol için elektronik eşyaları kullanabilmeleri esasına dayalı olan ergonomik ve giyilebilir bir cihaz geliştirilecektir. 6 opsiyonlu kelime listesi ile iletişim kurabilmeleri sağlanacaktır. Bu durumunda kalmış hastaların dış dünyadan aldığı bilgiler ışığında algılamasını, hatırlamasını, düşünmesini ve hareket etmesini sağlayan süreçlerden yoksun ve uyanıklık , bilinçlilikten uzak kişinin kendisini ve çevresini tanıması ve önceki deneyimlerle karşılaştırabilme yeteneğinin ve sinir ağı sistemlerinin kullanılarak hayata tutunmalarına olanak sunan bir tasarım geliştirmek amaçlanmıştır. Projemiz kapsamında; hastalarda iletişimlerini kolaylaştırmak için temel hayati ihtiyaçlarını göz hareketleri ile bilgisayar ekranına aktararak öncelikle gözün lateral kısımlarına yerleştirilecek olan sensörlerden alınacak sinyaller pre-amplifier devreden çıkışı sağlanarak, band geçiren filtreden (0,5Hz-10Hz BGF) sinyale binmiş gürültüler elimine edilerek daha sonra çıkış yükselticisinden sinyaller alınarak sinyallerin göz bebeği sağ veya sol konumdayken lojik seviyeye yükseltilmiş anlamlı sinyaller haline dönüştürerek hastanın ne söylediği çevresine iletimin sağlanması amaçlanmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: BİR YUDUM NEFES Özet: Doğru nefes kullanımının; insanların yaşam kalitesini arttırarak, fiziksel, zihinsel ve ruhsal açıdan birçok olumlu etkisinin olduğu araştırmalarda yer almaktadır. Bir Yudum Nefes projesi ile, kişiye doğru nefes kullanımının öğretilmesi, böylece tedavi sürecinin hızlandırılması ve ilaç kullanımının azaltılması amaçlanmaktadır. Projede ortaya konulan ürün uzun süredir devam eden bir çalışmanın son aşamasıdır. Çalışmanın önceki versiyonlarında sadece maske kullanılmış ve maske kontrolü el ünitesi ile kablolu bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Önceki versiyonu ile 2020 yılında Gaziantep'te düzenlenen Teknofest ve Samsung Geleceğin Mucitleri yarışmalarına katılım gerçekleştirilmiştir (Bağcılar Belediyesi, 2020). Bu projede sunulan versiyonunda ise ürün yazılım ve donanım olarak iki ana başlık altında oluşturulmuş, donanım kablosuz bir şekilde cep telefonu üzerinden kontrol edilmeye başlanmıştır. Donanımdaki bu yeniliğe ek olarak nefes kontrol uygulaması geliştirilmiş olup uygulama tüm nefes kontrol egzersizlerinin gerçekleştirilmesini sağlayacak formata getirilmiştir. Geliştirilen mobil uygulamanın programlanması React Native üzerinden yapılırken, maskenin 3B tasarımı Solidworks kullanılarak tasarlanmış ve 3B yazıcı ile basılarak tamamlanmıştır. Proje kapsamında yapılan literatür taraması sonucunda nefes sorununu yaşayan kişiler psikolojik ve kronik olmak üzere sınıflandırılmıştır. Her iki tedavi programı için mobil uygulamanın veri tabanında; bireyin egzersiz tekrar durumları, süreleri, atak sıklıkları ve atak süreleri, hasta tedavi tipine uygun olacak şekilde kaydedilmektedir. Kayıtlı veriler hekime ve hastaya gelişim grafikleri şeklinde rapor edilmektedir. Tasarlanan maskenin, testlerinde maske başarılı şekilde bluetooth bağlantısını gerçekleştirmiş, ağız ve burun kanallarını aynı anda açma-kapatma ve yalnızca burun kanalını aktifleştirme basamaklarını tamamlamıştır. Nefes hava akış hız değerlerinin ölçümünün yapıldığı deneysel çalışmada, maskenin hava akış kanallarının etkili bir solunum için yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: KATATER KORUMA KIYAFETİ Özet: Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de her geçen gün kanser sıklığı artmakta olup çocuklarda ölüm nedenleri arasında üst sıralarda yer almaktadır. Çocuk kanser hastalarında periferik damar yolu açma, açılan damar yolunun devamlılığını sağlama ve kan alma işlemleri zorlu bir süreç olduğu için, uzun süreli kemoterapi tedavi protokollerinde santral venöz kateter tercih edilmektedir. Çocuk kanser hastalarında sık olarak tercih edilen kateter çeşidi, projemizin kaynağı olan tünelli santral venöz kateterlerdir. Santral venöz kateterler çocuk hastalara cerrahi işlemlerle yerleştirilir ve uzun süreli kullanımı amaçlanır. Tünelli santral venöz kateterlerin bir ucu cilt altından damara bağlanırken diğer ucu kullanım için cildin dışında kalmaktadır. Santral venöz kateterin cilt dışında kalan bölümünün enfeksiyonlardan korunması ve çıkmasını engellemek için sabitlenmesine ihtiyaç vardır. Annem çocuk kanser servisinde çalışan hemşire olduğundan hastane ziyaretim sırasında Çocuk kanser servisinde çalışan doktor ve hemşireler yanında hasta ve hasta aileleriyle görüşmelerimde yaşadıkları en büyük sıkıntının uzun süreli kemoterapi tedavisi için takılan santral venöz kateterlerin yanlışlıkla çekilerek çıkması ve giriş yeri pansumanı kalktığında enfeksiyon riski yaşadıklarını öğrendim. Projeye 'kanserli çocukların konforu ve güvenliği için kateterleri emniyetli şekilde nasıl kullanabiliriz? sorusu ile başladık. Danışmanımla birlikte hasta ziyaretimiz sırasında çocukların kateterlerine elleriyle rahatça temas edebildiğini gördük. Kateter için koruma kıyafeti tasarlanırsa hastaların istenmeyen temasını engelleyebileceğimizi düşündük, kıyafetimizin tasarımında önceliğimizi hastanın konforu ve kateterin güvenli kullanımı olarak belirledik. Hasta yaşı ve cinsiyetine uygun kapsamlı bir kıyafet çizimi ardından kullanıcıların görüşü alınarak uygun malzemeler seçildi. Bu kıyafetle, kateterin güvenli kullanımı sağlanarak uzun süreli tedavinin emniyetle bitirilmesini amaçladık.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: İKİ FARKLI DALGA BOYUNDA EMİSYON YAPAN LED KULLANARAK DİŞ ÇÜRÜKLERİNİN TEŞHİSİ Özet: Diş çürüğü; birçok faktörün rol oynadığı, insanları hayatları boyunca etkileyen, sık görülen ve önlenebilir bir hastalıktır. Dişe gönderilen ışık saçılmaya ve absorpsiyona uğrar saçılan ışığın bir kısmı dişin aynı yüzeyinden geri çıkar. Buna ışığın diffüs geri yansıması diyoruz. Işığın diş içinde saçılması ve yön değiştirmesi dişin fiziksel özelliklerine bağlıdır. Işığın diş içinde absorplanması ise biyokimyasal yapısına bağlıdır. Dişin çürük olan bölgesinde siyahlaşmanın olması, ışığın dişin sağlam ve çürük olan bölgelerinde absorpsiyonunu değiştirmektedir. Işığın dişin sağlam ve çürük olan bölgelerinde absorpsiyonunun değişiminden faydalanarak optik bir cihaz geliştirip dişin çürük bölgesini belirlemeyi amaçlamaktayız. Cihazımız gövde ve prop olmak üzere iki ana parçadan oluşmaktadır. Cihazın gövde kısmı; mikrodenetleyici, 465 nm ve 800 nm'de emisyon yapan iki LED, LED sürücü devresi, bir fotodiyot ve bir ekrandan oluşmaktadır. Probumuz; bir çelik tüp ve içindeki üç adet fiber optik kablodan oluşmaktadır. İki fiber optik kablo LED ışıklarını dişe iletirken üçüncü fiber optik kablo ise dişten geri yansıyan ışığı toplayarak fotodiyot üzerine düşürmektedir. Dişin içinde saçılmaya uğrayan ve aynı yüzeyden çıkan ışığın bir kısmı üçüncü fiber optik kablo tarafından toplanmakta olup şiddeti ışığın diş içindeki absorpsiyonuna bağlı olarak değişmektedir. Dalga boyu 465 nm ve 800 nm olan ışığın dişin sağlam ve çürük bölgelerindeki absorpsiyonun farklı olmasından dolayı ölçülen şiddetlerinin oranını, I(800)/I(465), dişin çürük bölgesini belirlemek için kullandık. Çürük bölgesi olan beş adet diş ile tamamen sağlam olan beş adet çocuk dişi üzerinde ölçümler alındı ve çürük bölgenin belirlenebildiği oran parametresi I(800)/I(465) kullanılarak gösterildi. Cihaz düşük maliyetli, kullanımı kolay olup hastaya zarar vermez.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: GÖZBEBEĞİ HAREKET TEMELLİ, DÜŞÜK KAFA SENDROMU YAŞAYAN HASTALARININ HAREKET KABİLİYETİNİ ARTTIRAN DESTEK APARATI Özet: Sağlıklı bireyler tarafından herhangi bir hareket yapılmak istendiğinde, beynin ilgili bölümünden doğan uyarı, motor sinirler aracılığı ile omuriliğe oradan da ilgili kasa ulaşarak kasın kasılmasını ve hareketi gerçekleştirmesini sağlamaktadır. Eğer bu motor sinirler üzerinde herhangi bir hasar meydana gelir ise istemli kas kontrolünü kısmen ya da tamamen kaybedilmektedir. Motor nöron hastalığı ise (MND ? Motor Neuron Disease), motor sinirlerde meydana gelen bu bozulmalar, farklı nöron semptomlarını içeren bir grup hastalığın tanımlaması için kullanılmaktadır. 2019 GBD (Global Burden of Disease)'e göre, dünya çapında ~268.673 yaygın ve 63.700 insidans MND vakasının olduğu tahmin edilmektedir. Bu hastalıkların her biri bireyleri farklı şekillerde etkilese de ortak olarak kişilerin hayati faaliyetlerini etkileyen, seyri zor olan ve yaşam süresini kısaltan bir hastalıklardır. Bu süreçte kasların fonksiyonunu kaybetmesi, kasların daha hızlı zayıflamasına, sertleşmesine ve zamanla kas kütlesi kaybına neden olmaktadır. Kafamızın dik durmasını sağlayan boyun bölgesinde ise birçok kas kütlesi yer almaktadır. Bu kaslarda farklı nedenlerle meydana gelebilecek harabiyet, kasların esneme ve uzama özelliğini kaybetmesine ve başın ağırlığından kaynaklı olarak öne doğru düşmeye başlamasına sebep olmaktadır. Meydana gelen bu rahatsızlığa düşük kafa sendromu (dropped head sendrom) adı verilmektedir. Tespit edilen bu sorunlar doğrultusunda interaktif aparat tasarlanmış ve düşük kafa sendromlu hastanın kısıtlı olan boyun hareketlerine destek sağlayarak, iletişim esnasında hem göz teması kurabilmesini hem de istenen yöne (sağ, sol, ileri ve geri) kafasını çevirebilmesi sağlamıştır. Hastanın tüm kaslarının fonksiyonlarını kaybetme durumu değişkenlik gösterebileceğinden kişiye kullanım kolaylığı sağlanmış ve üç farklı kontrol mekanizması (gözbebeği, gyrscope ve joystick kontrolü) hazırlanmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: AB-I HAYAT TOPU Özet: Dünyadaki suların %3 tatlı sudan oluşmaktadır. 21. Yüz yılda Nüfusun artması, suyun kullanımı ve kullanım alanlarının artması her zamankinden daha fazla bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Sadece ülkemizde yılda 20 milyar ton su israf ediliyor. Bundan yola çıkarak AB-I HAYAT TOPU'nu yapmaya karar verdik. Daha öncede su tasarrufu ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Ancak Ab-ı Hayat Topu ile su tasarrufunu daha rahat ve daha fazla sağlayacağımızı düşünmekteyiz. Nitekim yaptığımız araştırmalar ve anketler şuana kadar yapılan çalışmalar su tasarrufunu tam sağlanılmadığı ve toplumun tüm kesimlerini bilinçlendirmediği tespit edilmiştir. Aksine yapılan birçok projede uygulanılmamıştır. Ab-ı hayat topu ile musluklara sensörü yerleştirdik. Bataryadan cihazın içindeki tüm malzemelere güç gider, Arduinonun içine koyduğumuz yazılım sayesinde sensörden ne kadar su geçtiğini ölçer bu bilgileri dijital ekranda gösterir. Yine Arduinonun yazılımı sayesinde alarm suyun miktarına göre ritmik bir şekilde öter, dijital ekran ise arduinodan gelen yazılamdan ötürü ölçtüğü suyu gösterir. Böylece insanların günlük hayatta kullandığı suyun miktarını bilip geleceğimiz olan tatlı suyun kullanımının bilincinde olmalarını sağlayacaktır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ABRA-23 TANK ÜZERİNDE GERİ TEPMEYEN ELEKTROMANYETİK TOP SİSTEMİ Özet: Savaş sırasında kullanılan silahlı savunma/saldırı araçlarının donanımsal farklarının savaş sonucuna etkisi hepimizin malumudur. Savaşlarda kullanılan toplar/bombalar içlerinde yüksek miktarda patlayıcı barındırmaktadırlar. Savaş esnasında bu araçların kullanımı sırasında meydana gelen kırımlar, yaralanmalar ile bu araçların savaş sırasındaki dezavantajları kimi zaman istenmeyen olaylara neden olabilmektedir. Bu çalışmamızda, Tankların atış sistemlerini geri tepmeden, görüntü işleyebilen ve elektromanyetik top atış sistemleri ile değiştirdik. ASELSAN tarafından geliştirilen Şahi 209 Elektromanyetik Top Sisteminden ilham alarak, savaşlarda fark yaratmak üzere geri tepmeyen (mevcut Tankların aksine) ve görüntü işleyerek Elektromanyetik Top atışı gerçekleştiren bir Tank sistemi geliştirdik. Her ne kadar Şahi 209 Elektromanyetik Top Sistemi Tanklar için geliştirilmiş olmasa bile, biz bunu Tank sistemine entegre ederek ve Python ile görüntüyü akıllı olarak işleyip, hedefe kilitlenerek elektromanyetik top atışı gerçekleştiren bir sistem ürettik. Projemizde Python ve Mikro denetleyici altyapısını kod tekniğimizle stabil bir şekilde çalıştırdık. Sistem, kendisine önceden tanıtılan hedefi tespit edip, mikro denetleyici kullanarak hedefe kilitlenmekte, tam otonom ya da istenilirse yarı otonom olarak hedefi elektromanyetik top atışıyla isabetli bir şekilde vurabilmektedir. Projemizde Tankın görüntüleri otonom olarak işleyebilmesi için Python programlama dilinin OpenCV Kütüphanesi ile kodlama yaptık. Tank prototipinin gövdesinde kullanacağımız elektronik parçaları Autodesk firmasının CAD yazılımı Tinkercad ile tamamen özgün bir biçimde tasarladık. Tank ekipmanları için çok uygun ve doğaya zararsız olan PLA filament kullanarak 3 boyutlu yazıcıda tankın gövde parçalarını ürettik. Projemizle milli savunmamızda kullandığımız araçlara yeni bir ivme getirmek istiyoruz. Geliştirdiğimiz sistem sadece karada değil, aynı zamanda, yapılacak birkaç değişiklik ile havada ve suda kullanılan savunma araçlarımızda da oldukça etkin olacağını düşünmekteyiz.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: NON-INVAZİV YÖNTEMLE KAN ŞEKERİ ÖLÇÜMÜ Özet: Bilindiği üzere şeker hastalığı ülkemizde ve dünyada yaygın olarak görülen ve komplikasyonları ile ölüm dahil ciddi sorunlara yol açabilen bir hastalıktır. İnsülin kullanımı bir tedavi seçeneği olsa da kan şekeri düzeylerinin ölçümü ve takibi son derece hayatidir. Günümüzde hala invaziv bir yöntem olan glukometre ile kan şekeri takibi yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak bu yöntemin acılı olması, enfeksiyonlara davetiye çıkarması ve psikolojik olarak olumsuz etkiler yaratması nedeniyle araştırmacılar non invaziv yöntemler arayışına girmişlerdir. Fotopletismografi kan akımındaki değişiklikleri algılayarak hastalar hakkında bazı parametrelerin ölçülmesine olanak sağlamaktadır. Uygun dalga boyunda ledler kullanılarak fotopletismografi yöntemi kan içindeki bazı bileşenlerin yoğunluğu hakkında bilgi verebilmektedir. Bizim projemizde 910nm dalga boyunda led kullanılarak geliştirmiş olduğumuz cihaz ile kan şekeri tayini mümkün olmuştur. Geliştirdiğimiz cihaz kurmuş olduğumuz web sitesi ile entegre çalışarak bir şeker takip ekosistemi meydana getirmiştir. Makine öğrenme yöntemi ile cihaz kendi kendine kalibrasyonunu sürdürme özelliğine sahiptir. Cihaz, kasası ve web sitesinin tamamlanmasından sonra diyabet olduğu bilinen yedi gönüllü ile cihaz test edilmiştir. Gönüllülerin kan şekeri değerleri 93 mg/dL ile 164 mg/dL (ort. 122,4±20,7) arasında bulunmuştur. Eş zamanlı olarak cihazın ham ölçüm değerleri 431 ile 816 (ort. 610,0±100,2) arasında değişmiştir. Bu veriler ile yapılan regresyon analizinde R² değeri 0.98630273 olarak hesaplanmıştır ki, bu non invaziv olarak elde edilen değerin gerçek kan şekeri arasında korelasyonun güçlü olduğunu göstermektedir. Ayrıca cihazımızın hata payı %5'in altında olarak hesaplanmıştır. Gerek kan şekeri takip ekosistemi gerekse kendi kendine kalibre eden non invaziv bir şeker ölçüm cihazı literatüre kazandırılmış birer yenilik olma özelliğine sahiptir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: GÖRÜNTÜ İŞLEME TEKNİKLERİ İLE ARI EKMEĞİ TRANSFER CİHAZI Özet: Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği kayıtlarına göre 8.2 milyon kovan ile dünyada üçüncü sırada yer almaktayız. Besin değeri yüksek olan arı yan ürünleri yeteri kadar üretilmemektedir. Arıcılık konusunda ülkemizde ciddi bir makineleşme eksiği mevcuttur. Sizlere arı ürünleri içerisinde çok değerli olan arı ekmeğinden (perga) bahsetmek istiyoruz. Perga; işçi arıların toplamış oldukları polenleri nektar ve kendi salgıladıkları özel enzimler ile karıştırarak özümsediği ve sonra bal petekleri içerisinde paketleyerek muhafazaya aldıkları bir gıda maddesidir. Genellikle polen ile karıştırılmaktadır. İçeriğindeki benzersiz ve çok miktardaki yararlı bakteri ve tortu sayesinde polene göre çok daha değerli ve faydalıdır. Eskişehir Arıcılar Birliği ile yaptığımız görüşmeler ve taradığımız literatürde peteğin içerisine gömülü olarak bulunan bu çok değerli ürünün çıkarılmasının çok zor olduğu ve peteğe zarar verilerek çıkarıldığı için zaman ve ekonomik kayıplara neden olduğu tespit edilmiştir. Arıcılık faaliyeti yapan insanlar petek ile işi bittiğinde örneğin (petekten bal almak gibi) peteği arıların tekrar bal üretebilmesi için kovanın içine geri koyarlar. Bunun yapılmasının sebebi hem ekonomik, hem de arıların bir peteği üretebilmesi için geçen 3-4 ay gibi bir süreden tasaruf etmek içindir. Perga genellikle petekten matkap ve benzeri ürünler ile beraber çıkartılır. Peteğe zarar vermek istemeyen arıcılar bir aparat vasıtası ile teker teker çıkartırlar ama bu işlem ciddi bir zaman kaybına yol açmaktadır. Yani perga toplama işlemi yapılırken perganın hepsinin petekten alınmamalıdır. Projemizde görüntü işleme tekniği kullanarak pergaların konumlarını tespit ederek, tamamen otonom bir şekilde petek gözlerinden pergaları topluyoruz. Toplama işleminde cihazın peteklere zarar vermemesi için hassas ayarlamalar ve hesaplamalar yaparak bu işlemi gerçekleştiriyoruz.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ENGELSİZ KUTU Özet: Bireylerin doğuştan ya da yaşamının her hangi bir döneminde kazanabileceği engellilik, yaşamsal faaliyetlere ulaşmada büyük bir kısıtlamayı da beraberinde getirmektedir. Topluma dâhil olamama, en önemlisi fizyolojik ihtiyaçlarını yerine getirememe bu bireylerin en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Bu proje ile ortopedik engeli (tek kolu olmayan bireylerin) olan bireylerin gitar çalabilmesini sağlamak amaçlanmıştır. Normal şartlarda iki el ile çalınması gereken gitarın tek el ile de çalınabilmesi sağlanarak bu tür bireylerin sanatsal faaliyetlere dahil edilmesi hedeflenmiştir. Proje hayata geçirilirken Google Akademik üzerinden literatür taramaları yapılmış olup bu literatür taramaları sonucunda daha önce engelli bireylerin müzik yapabilmesi için oluşturulan çalışmalar bulunmuş ve fikir alınmıştır. Daha sonra tek kolu olmayan bireylerin gitar çalabilmesi için yapılan bir çalışmanın bulunamaması sonucunda proje tasarlanmaya başlamıştır. Gitar üzerine harici olarak eklenen kutu ile kişi tek elini kullanarak müzik yapabilecektir. Gerekli kodlar Arduino İDE adlı uygulama üzerinden yazılmış ve sürekli olarak kalıp bir ritim çalan servolar yardımıyla kutunun son hali verilmiştir. Yapılmış olan testlerde tek kol kullanılmadan sistemimizin zorlanılmadan kullanılabildiği görülmüştür.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: AKILLI DEPREM ÇANTASI Özet: Kutlu Ünal S.(2019) tarafından yapılan araştırma sonucunda Türk halkının %67lik kısmının deprem konusunda kaderci bir yaklaşıma sahip olduğu görülmüştür. Deprem öncesi hazırlık konusunda büyük eksikliklerin olduğu ve deprem esnası ile sonrasında yapılması gereken davranışların çoğunun yapılmadığı tespit edilmiştir. İnsan hatalarından kaynaklı oluşan balkondan atlamalar, koşarken yaralanmalar, eşyaların devrilmeleri, evlerde çıkan yangınlar, su baskınları ve elektrik kaçaklarının da ölüm ve yaralanmalara yol açtığı aşikardır. Özellikle büyük Richter ölçekli depremler esnasında deprem konusunda eğitim almış insanların dahi ne yapmaları gerektiğine karar veremedikleri, çoğu insanın ikilemler içinde kaldığı için mantıklı davranamadığı, ev dışına hazırlıksız çıktığı tespit edilmiştir. Biz de proje ekibimiz olarak deprem esnasında ve sonrasında depremzedelerin bulunduğu mekanının güvenliğini sağlayan ve panik halde bulunan insanları yönlendiren bir sistem oluşturmak için yola çıktık. Akıllı deprem çantasının içindeki batarya, Arduino kart ve sensörleri sayesinde evdeki doğalgaz sızıntısı, elektrik kaçağı, su borularında patlama gibi tehlikeleri önleyecek, afetzedeyi yönlendirmek için sesli mesajlar verecek ve çıkış yolunu aydınlatacaktır. Taşınabilir olduğu için ev dışında da yönlendirme, aydınlatma ve yardımlarına devam edecektir. Akıllı deprem çantası, gerekli yerlere yardım mesajı atabilecek ve gerektiğinde GPRS aracılığı ile yeri tespit edilebilecektir. 72 saat boyunca afetzedenin ihtiyaçlarını karşılayacak ve paniği azaltacaktır. Akıllı deprem çantasını akıllı ev sistemlerinden üstün tutan tarafı, sistemi yanımıza alabilmemiz ve bu sayede çantanın her türlü işlevinden 72 saat boyunca yararlanabilmemizdir. Akıllı deprem çantamızı diğer deprem çantalarından ayıran en önemli özellik ise içerisine yerleştirdiğimiz beyin sayesinde deprem esnasında ve sonrasında insanları yönlendirmesi, insan kaynaklı hataları en aza indirmesidir. Kısacası deprem anında çantamız, pasif konumdan aktif bir konuma gelmektedir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE KARŞILAŞILAN YÜKSEK ATEŞ İÇİN TAKİP VE MÜDAHALE SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ Özet: Çocukluk döneminin erken çocukluk olarak tabir edilen 8 yaşına kadar olan kısmı yaşamın bütünü üzerinde psikolojik ve biyolojik açıdan belirleyici rol oynar. Erken çocukluk döneminde hastaneye başvuru nedenleri arasında en yüksek oran, ateş bulgusuna yönelik şikayetlerdir. Vücut sıcaklığının aksiller bölge için 37,2 oC olması ateş olarak tanımlanır. Ateş, vücudun viral veya bakteriyel patojenlere karşı verdiği tepkilerden birisidir. Hastalık durumunda ateşin yükselmesi, bakterilerin çoğalmasını engellediği gibi savaşçı hücrelerin mikroplara karşı olan etkinliğini de artırır. Ateş her ne kadar biyolojik bir savunma aracı olsa da vücut sıcaklığının 39oC ve üzerine çıkması yenidoğanlarda, kalp damar hastalığı bulunanlarda veya ailesinde ya da kendisinde ateşli nöbet geçmişi olan çocuklarda nörolojik olumsuz bulgulara yol açabilir. Aileler literatürde ateş fobisi olarak tanımlanan kaygı durumunu yaşamaktadırlar. Aileler, ateşin tedavi edilmediği takdirde çocuklarında beyin hasarına, körlüğe hatta ölüme yol açacağını düşünmektedirler. Bu kaygı durumu stres bozukluğuna yol açmakta ve çocuk sürekli ateş ölçümü, antipiretik ilaç kullanımı gibi çoğu zaman gereksiz uygulamalara maruz kalmaktadır. Bu projede çocuk üzerinde sürekli olarak vücut sıcaklığını ölçüp bu veriyi ailelerin yanlarında taşıyabileceği takip birimine kablosuz olarak aktaran ve yüksek ateş durumunda hem aileyi uyarıp hem de yatak yüzeyini soğutarak vücut sıcaklığının güvenli aralığa inmesine yardımcı olan inovatif bir sistem tasarlanmıştır. Bu sistem ile ailelerin ateş fobisi kaygılarını yatıştırmaya yardımcı, hasta çocuğun sürekli ateş ölçümüne maruz kalmasını engelleyen, yüksek ateş durumunda nörolojik hasarların ortaya çıkmasına engel olmak için aksiyon alan bir prototip yapılmıştır. Sistem sadece çocuklarda değil bakıma muhtaç tüm yaş aralıkları için kullanılabilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: TAŞINABİLİR HAVA KALİTESİ ÖLÇÜM MODÜLÜ (AİRQ-M) Özet: Uluslararası araştırmalar iç ve dış ortam hava kirliliğinin ölümcül sağlık riskleri arasında dördüncü sırada olduğunu göstermektedir. Riskler bebekler, çocuklar ve kronik solunum yolu hastalığı olan insanlar için daha yüksektir. Uzun dönem hava kirliliğine maruz kalan kişilerinse solunum, kalp damar sistemi hastalıkları, kanser ve diyabet gibi kronik hastalıklara veya akut viral enfeksiyonlara yakalanma risklerinin arttığı gösterilmiştir. Ayrıca 2020 yılında başlayan pandemide sürecinde yapılan bilimsel çalışmalarda hava kirliliğinin COVID-19 virüsüne yakalanma riskini yükselttiği belirlenmiştir. Aynı araştırmalarda hava kirliliğine karşı alınacak tedbirlerin neredeyse tamamın devletlerin yapabileceği düzeyde olduğu, kişilerin yapabileceklerinin bu ortamlardan uzaklaşmak olabileceği belirtilmektedir. Projede insanların yanlarında taşıyabileceği boyutlarda, hava kalitesini ölçen bir cihaz yapılmıştır. Ölçülen veriler 10 µm altı parçacık yoğunluğu, toplam Uçucu Organik Bileşikler, CO ve CO2 konsantrasyonları, sıcaklık, nem, hava basıncıdır. Projenin işlevsel ve düşük maliyetli tutulması hedeflenmiştir. Cihaz iki üniteden oluşmaktadır, Taşınabilir Ölçüm Modülü (TÖM) ve Priz Modülü (PrMd). Modüller aralarında wifi ile haberleşmektedir. İstenildiğinde, alarm seviyelerinde TÖM'den gelecek sinyal ile PrMd'deki elektrik prizi devreye girmektedir. Böylece iç mekânlarda prize bağlanan hava temizleyicisi, uyarıcı ışık veya alarm sistemleri otomatik olarak çalışacaktır. Wifi ile haberleşmenin avantajı olarak modüller farklı yerlerde veya odalarda kullanılabilecektir. Ayrıca modüller şofben veya soba gazı sızıntıları gibi tehlikeli durumlar için uyarı sistemi olarak da kullanılabilmektedir. Farklı ortamlarda, aynı anda TÖM ve kalibreli cihazlarla ölçümler yapılmıştır. Sonuçların istatiksel değerlendirilmesinde bağımsız iki örneklem T-testi, mertebe karşılaştırması için Pearson Korelasyon analizi yapılmıştır. Cihazların ölçümleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir. Proje çerçevesinde İl Halk Sağlığı Müdürlüğü ile görüşülmüş önerileri doğrultusunda proje geliştirilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: SULAK ALANLARIN KİRLİLİK SEVİYESİNİ ÖLÇEN VE BİLDİREN GÜNEŞ ENERJİLİ DUBA GELİŞTİRİLMESİ Özet: Küresel ısınmanın başlıca sebeplerinden biri olan çevre kirliliği, kendi içinde varyasyonlara sahip olabilir; lâkin doğadaki tüm döngülerin bir noktasında yer alan, canlı vücudundan tüm dünyayı kaplayan bir örtü olan su, çözümün başlangıç noktası olmalıdır. Canlı yaşamının yapı taşı, farklı formlarda çoğu maddenin özü olan suyun; azalması, kirlenmesi, ulaşımının zorlaşması halinde biyosfere ve o kadar ki bütün yerküreye vereceği tahribat şüphesiz yıkıcı olacaktır. Bu sebeple çevre kirliliği, dolayısıyla küresel ısınma ve daha pek çok sorunla mücadelede su kirliliği büyük önem teşkil edecektir. Bu bağlamda geliştirilen proje, su kaynaklarında veya sulak ekosistemi oluşturan diğer unsurlarda meydana gelen anomalilerin anında tespitiyle kullanıcıya periyodik veriler göndererek önceden önlem alınabilmesini kolaylaştırmayı sağlamaktadır. Bu proje için geliştirilen ürün tasarım ve işlev olarak dubayı andırmaktadır, bu sayede kompakt ve yaygın kullanımının gelecekte mümkün olabileceği düşünülmektedir. Güneş enerjisi ile çalışması kendi kendine yetebilmesini sağlamaktadır. Dubaya entegre edilen florometre ve nefelometre optik sensörler olup klorofil miktarını ve bulanıklığı; sıcaklık ve nem sensörleri dubanın su alıp almadığını; iletkenlik sensörü ise diğer verileri ölçme ve tespit etme amacıyla yerleştirilmiştir. Ölçülen değerler GPRS ve IoT sunucusunda kullanılan RESTful API sayesinde insan eli değmeden sunucuya aktarılabilmektedir. Yapılan deneyler sonucu geliştirilen sensörlerin değişkenlere doğru tepki verdiği, verilerin ise belirlenen periyotlarla sunucuya yüklendiği gözlemlenmiştir. Geliştirilen duba sistemi; mevcut sistemlere kıyasla oldukça düşük bir maliyet ile su kirliliğinin yaygın görülen sonuçlarını henüz oluşum aşamasında tespit edebilmeyi vadeder.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: AKILLI GERİ DÖNÜŞÜM KUTUSU Özet: İnsanoğlu, varlığı devam ettikçe ortaya atık madde çıkarmaktadır. Gün geçtikçe insan popülasyonun artması ile ortaya çıkan atık miktarı giderek artmaktadır. Her gün okullarda, hastanelerde, kamu binalarında ve sokaklarda atıklar düzensiz bir şekilde toplanmaktadır. Bu noktada, atıkların kaynaklarında doğru ayrıştırılarak geri dönüşümlerinin sağlanması önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada, nesne tespiti teknolojisi kullanılarak "Akıllı Geri Dönüşüm Kutusu" isimli bir yapay zeka destekli geri dönüşüm kutusu tasarlanmış ve prototipi üretilmiştir. Yapay zeka ve nesne tespiti teknolojilerinin birlikte kullanımı ile çeşitli nesneleri yapay zekaya tanımlayarak bu nesnelerin tespit edildiği otonom sistemler geliştirilebilmektedir. Ürün geliştirilmeye başlamadan önce çeşitli AR-GE çalışmaları yürütülmesi amacıyla kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır. Ardından, ayrıştırılmak için belirlenen kağıt/karton, cam, plastik ve metal geri dönüştürülebilir atık görsellerini barındıran bir nesne tespiti modeli Tensorflow Lite yazılım kütüphanesi kullanılarak eğitilmiştir. Sonrasında da Python yazılım dilinde eğitilmiş model üzerinden motor kontrolünü sağlayacak kod yazılmıştır. Yazılım aşaması tamamlandıktan sonra; ana kontrol bilgisayarı olarak Raspberry Pi 4B'nin kullanıldığı bir elektronik sistem oluşturulmuştur. Elektronik sistem oluşturulurken aynı zamanda da, Fusion 360 katı modelleme programı üzerinden ürünün 3 boyutlu tasarımına başlanmıştır. Yazılım, elektronik ve tasarım aşamaları tamamlandıktan sonra ise prototipin üretimine geçilmiştir. Üretimi tamamlandıktan sonra ürün prototipi okulumuzda test edilmiş ve beklenen performansı göstererek başarılı olmuştur.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ODAKLANMAYI SAĞLAYAN BAŞLIK Özet: İnsanlar yaşamlarının büyük bir bölümünde odaklanma sorunu yaşar. Bu sorun insanların ilgili oldukları iş veya uğraşları ile problem yaşamalarına neden olur. Özellikle öğrencilerin derslere odaklanamaması görülen en yaygın durumlardan birisidir. Hazırladığımız projede bu problemden yola çıkarak öğrencilerin derslere konsantre olamadığı durumlarda tekrardan derse odaklanmalarını sağlamayı hedefledik. Beyinden dalgalar şeklinde yayılan elektrik sinyalleri kafatasına bağlanan alıcılarla ölçülebilmektedir. Elektroensefalogram (EEG) adı verilen bu dalgalar en düşük frekanstan en yükseğe doğru delta, theta, alpha, beta ve gamma olarak adlandırılmaktadır. Delta derin uyku sırasında oluşurken en yüksek olan gamma da beynin yoğun olarak sürekli işlem yaptığı süreçte artmaktadır. Kişinin konsantrasyon sırasında yaydığı düşük beta frekansında yer alan dalgalar beynin odaklanma durumunda olduğunu gösterir. Bu sinyaller EEG cihazlarıyla tespit edilebilmektedir. EEG cihazları kafanın belirli bölgelerine yerleştirilen elektrotlar ile beynin yaymış olduğu dalgaları tespit etmektedir. Projemizde taşınabilir EEG sensörü kullanarak kişinin beyin dalga frekansları kontrol edilmektedir. Cihaz bluetooth ile arduinoya bağlanmakta ve sensörden elde edilen odaklanmaya ait sayısal veriler arduinoya aktarılmaktadır. Beynin konsantrasyondan çıktığı ve hayal dünyasına geçmeye başladığı sırada düşen frekans takip edilmektedir. Odaklanmadaki düşüş referans alınan değerin altına düştüğünde kişiye arduinoya bağlı sd ses kartı modülü üzerinden kulaklık ile belirli frekans aralığında binaural ses verilir. Bu sayede tekrardan beynin odaklanma frekansına dönmesine yardımcı olunur. Sağ kulaktan farklı, sol kulaktan farklı frekeanslarda ses verilerek oluşturulan binaural beats'in odaklanmaya etki ettiğine dair çalışmalar mevcuttur. Projemizde gerçekleştirilen testlerde gönderilen binaural frekanslardaki ses dalgalarıyla deneklerin bir müddet sonra odaklanmalarında artış olduğu tespit edilmiştir. Bu cihaz sayesinde derslerde konsantrasyon kaybı yaşayan öğrencilerin tekrar derse odaklanmaları sağlanabilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: VENÖPATİK Özet: Uzun süreli ayakta kalma veya uzun süreli oturma sonucu alt bacak bölgesindeki toplardamarlar içerisindeki kapakçıklar tahrip olmakta ve varis hastalığına yol açmaktadır. Özellikle baldırda ağırlık hissi, gerginlik, şişme, ağrı, huzursuz bacak, kramplar, kaşıntı ve mavi-mor şişlikler ile karşımıza çıkan bu hastalık; ilerlediği takdirde damar kurutma ameliyatlarına veya şiddetli dolaşım sistemi hastalıklarına sebep olmaktadır. Türkiye genelinde özellikle hizmet sektöründe çalışan vatandaşlarda çok yaygınlaşmış ve gerekli önemin verilmediği bir hastalıktır. Ameliyat öncesinde ve sonrasında kas pompası çalıştırılmaktadır. Kas pompalarını çalıştırmak için kullanılan en yaygın yöntem varis çorabı uygulamasıdır. Varis için uygulanan varis çorabı ve ameliyatlar, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Varis çorabı, hem kullanıcıya yalnızca tek seferlik kullanım sağlayarak kullanıcıya maliyet açısından pahalıya mal olur hem de alt bacağa sürekli basınç uygulaması, kullanıcının yaşam kalitesini düşürmektedir. Varis çorabının önerilme sebebi ise uyguladığı 32mmHg basınç değerinden kaynaklanmaktadır. Venöpatik projesi bu yöntemi temel alarak oluşturulmuş tam otomatik bir giyilebilir teknolojidir. Günlük hayatta veya ameliyat sonrasında kullanıcının yaşam kalitesini arttırmaktadır. Teknolojimizde toplardamarlardaki kirli kanın toplanması ve varis oluşmasını engellemek için alt bacak bölgesindeki kaslara belli aralıklar ile 32mmHg basınç uygulanır. Bu çalışma prensibi sayesinde uygulanan ara ara basınç ile alt bacaktaki kas pompasını çalıştıran Venöpatik, ergonomik bir ayakkabı ve ona bağlı işlev gören bir hava bandajından oluşmaktadır. Ayakkabı tabanında; veri sağlayıcı sensörler, güç kaynakları ve basınç üzerinden enerji üretebilen piezo elektrik diskleri bulunmaktadır. Ayakkabının elastik dış yüzeyinde veri işleme için gerekli devre kartı ve hava bandajını kontrol etmek için gerekli sürücü modülleri bulunmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ATAK (AFETZEDE TESPİT VE ARAMA KİTİ) Özet: Depremler, heyelanlar, maden kazaları, mağara çökmeleri, patlamalar gibi çeşitli sebepler sonucu yıkılmış veya KBRN (kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer) tehlikeleri barındıran yapılarda birçok insan, zamanında kurtarılamadığından hayatını kaybetmektedir. Bu sebeple enkaz altında ve KBRN riski taşıyan bölgelerde geçen her saniye hayati öneme sahiptir. Afetzedelerle iletişim kurulamaması ve karanlıkta arama faaliyetlerinin aksaması zaman kaybına neden olmaktadır. Tüm bu sorunlara çözüm üretmek için Afetzede Tespit ve Arama Kiti (ATAK) geliştirilmiştir. Enkazlarda ve KBRN riski taşıyan bölgelerde yüksek hareket kabiliyetli, ortam modelleyen, yapay zekayla; insan, ses ve sinyal takibi yapabilen, sensörleri yardımıyla ortamdaki havayı analiz edebilen 6 tekerlekli bir enkaz ve KBRN arama robotu yapılmıştır. Bu robotun erişim sağlayamayacağı bölgelere ulaşabilmesi için tam otonom çalışan, ses ve sinyal takibi yapabilen, paletli, küçük bir robot inşa edilmiştir. İnşa edilen robotlar, enkaz altında afetzedelerle doğrudan sesli iletişim kurarak onların durumlarını öğrenebilmektedir. Geliştirilen insansız hava aracı sayesinde elde edilen görüntülerle 3 boyutlu enkaz haritalaması yapılmaktadır. Tüm sensörlerden elde edilen veriler, ortam modelleme haritaları, kameralardan gelen görüntüler; geliştirilen mobil uygulamada anlık olarak basit bir arayüzle kurtarma ekiplerine enkaz haritası üzerinden sunulmaktadır. Kitimizde bulunan akıllı bileklik; kullanıcının anlık olarak konum, nabız bilgilerini mobil uygulamaya aktarmakta, ses ve sinyal yaymaktadır. Afetzedelerin akıllı bilekliğe erişemeyeceği durumlar içinse düşük maliyetli ufak bir küp geliştirilmiştir. Afet çantalarında ve evlerde bulunması planlanan bu küp aktif edildiğinde kitimizle iletişim kurmakta, sinyal ve ses yaymaktadır. Böylece robotlarımızın ve kurtarma ekiplerinin afetzedeleri tespiti kolaylaşmaktadır. Kitimiz; yapılan afet simülasyonlarında, menzil ve kabiliyet testlerinde başarılı olmuştur. Sonuç olarak ATAK ile düşük maliyetli, kullanılabilir ve özgün bir çözüm ortaya konmuştur.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: ORYANTİRİNG İLE KİTAPLARIN SIRRINI ÇÖZÜYORUZ Özet: Her çağda toplumları diğerlerinden üstün kılacak unsurlar olmuştur. Bilgi çağında bu unsur bilgidir ve bilginin merkezi kütüphanelerdir. Kütüphaneler gelecekten günümüze bilgi kaynaklarının depolandığı yapılardır. Çocuklar, kütüphanelerle ilk önce okulda tanışır. Okul kütüphaneleri, okullarda yürütülen eğitim faaliyetlerini, öğrencilerin yaşam boyu öğrenme etkinliklerini ve kişisel gelişimlerini önemli ölçüde desteklemektedir. Teknolojiyle beraber kütüphane kullanımı azalmış, dolayısıyla da geleneksel kitaptan uzaklaşılmıştır. Amacımız, doğru ve güvenilir bilgiye erişim imkânı sağlayan okul kütüphanelerini tekrar canlandırarak öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırmaktır. Çalışmamızda hedeflenen amaca ulaşabilmek için oyun elementlerinin ve oyun tasarım konseptlerinin oyun olmayan alanlarda kullanılması" olarak ifade edilen "oyunlaştırma" kullanıldı. Harita ve pusula kullanarak işaretlenmiş kontrol noktalarını arazide en hızlı şekilde bulmayı gerektiren bir spor dalı olarak tanımlanan "Oryantiring" ile kütüphane kavramları birleştirilerek bir oyun tasarlandı. Ellerindeki haritalarla tüm kütüphaneyi dolaşan ve kitapların içerisindeki şifreleri bulmaya çalışan öğrenciler vasıtasıyla kütüphanelerimizi canlandırmak ve öğrencileri kitaplarla buluşturmak hedeflendi. Araştırmanın evrenini, Kahramanmaraş il merkezinde, MEB"e bağlı bir liseye devam eden, 9.sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmada "Oku ve Çöz" oyununa katılan öğrencilerle, bu eğitime katılmayan öğrencilerin kitap ve sayfa sayıları arasındaki farkı ortaya koymak amacıyla deneme modellerinden olan ön test/son test kontrol gruplu model kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, "kontrol grubunun" verileri arasında anlamlı bir fark yokken, "deney grubu" öğrencilerinin son test puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde fark olduğu tespit edilmiştir. "Oku ve Çöz" oyunu ile kitaba ve kütüphaneye olan ilginin arttığı, ilgisiz öğrencilerin bile oyun sayesinde kütüphaneye giderek kitaplarla vakit geçirdiği, öncesinde çok okumayan birçok öğrencinin de oyundan sonra okumaya devam ettiği görülmüştür. Oku ve Çöz vb. oyunlarla öğrencilere, kitap okuma alışkanlığı kazandırılabilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: CİNSİ YERİP YÜCELTMEYEN ATASÖZLERİ VE DEYİMLERİN REVİZE DİLİNDEN KİTAP AYRAÇLARI Özet: "Türkçe atasözü ve deyimlerde kadın ve erkek cinsini ayrıştırıcı bir dil kullanılmış mıdır?" ve "Kadın ve erkeğin toplumsal cinsiyet açısından yerinin değiştiği günümüzde cinsiyetleri yeren ve yücelten Türkçe atasözü ve deyimler değiştirilebilir mi?" sorusuna cevap arandı. Çalışmada bu soruların yanıtını bulmak amacıyla kadına ve erkeğe yönelik cinsiyetçi yaklaşımı öne çıkaran atasözleri ve deyimlerin olup olmadığı deyim ve atasözleri sözlüğü incelenerek tespit edilmeye çalışıldı. Araştırmanın inceleme nesnesini İnkılap Kitabevi tarafından 1993 yılında 7. baskısı yapılan Ömer Asım Aksoy'un Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü oluşturmaktadır. Araştırma bulguları tablolar hâlinde sunuldu, tablolarda cinsiyetçi söylemlerin geçtiği atasözü ve deyimlere yer verildi. Araştırmada veriler, betimsel analiz yapılarak kadın ve erkek cinsinin eşitliliği açısından incelendi. Çalışma 6309 adet deyim 2667 adet atasözünü kapsamaktadır. İncelenen deyim sayısı atasözü sayısından fazla olmasına rağmen deyimlerde daha az cinsiyetçi söyleme rastlanıldı. İncelenen deyim ve atasözlerinde kadının zihinsel yetersizliği ve yanlış tercihleri, erkeğin ise iktidar kaygısının ön plana çıktığı söylenebilir. Çalışmada 64'ü deyim 120'si atasözü olmak üzere toplam 184 adet ifade toplumsal cinsiyet açısından revize (gözden geçirme, düzeltme) edildi. Atasözleri ve deyimlerin yanına o atasözünün ve deyimin cinsiyetçi söylemden uzak herhangi bir cinsi yüceltmeyen veya herhangi bir cinsi yermeyen söylemleri oluşturulmaya çalışıldı. Literatür taramasında atasözleri ve deyimlerle ilgili toplumsal cinsiyet temalı çalışmaların sadece sorunun tespiti yönünde olduğu fark edildi. Bu projede sorunun tespitinin yanı sıra revize edilmiş atasözü ve deyimlerin kitap ayraçları haline getirilmesi ile yapılan çalışma toplumun farklı kesimleri özellikle öğrencilerle paylaşılarak tamamlandı. Bu araştırmada incelenen sözlüklerin dışındaki atasözü ve deyim sözlüklerinin de dâhil edileceği daha geniş çaplı araştırmalar gerçekleştirilebilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: ÂŞIKLARIN KELİME OYUNU (LEBDEĞMEZ) Özet: Gelişen teknolojiyle birlikte mobil cihazların kullanımı arttı. Böylelikle iletişimde dijital araçlar gençler tarafından yoğun olarak kullanılmaya başlandı. Dijital araçlar sanal iletişimi artırırken; yeni nesil arasında fiziksel, duygusal ve düşünsel iletişimin azalmasına, iletişim problemlerine neden oldu. Bu projede lebdeğmez geleneğinden ilham alınarak, gençlerin zevkle oynayıp kelime dağarcıklarını zenginleştirebilecekleri ve iletişimlerini güçlendirebilecekleri Lebdeğmez Oyunu tasarlanmıştır. Âşıklık geleneğinde, içinde "b,p,m,v,f" ünsüzlerinin olmadığı kelimelerle şiirler söylemek âşıklık hüneri olarak kabul edilir. Zoru başarmak üzerine bina edilen bu gelenekte usta âşık, çırağını bir bakıma hayatın zorluklarına alıştırırdı. Bu projede de öğrencilerin eğlenceli bir oyunla alfabemizdeki beş ünsüzün geçmediği kelimeleri bulup yarışmaları istenmiştir. Oyun içinde bu ünsüzlerin geçmediği bir kelime ile başlamıştır. Sırası gelen kendinden önceki öğrencinin söylediği kelimenin son harfiyle başlayan yeni bir kelimeyi 10 saniye içinde söylemiştir. İçinde "b,p,m,v,f" ünsüzlerinin geçtiği kelimeleri söyleyenler elendikten sonra yarışmayı kazanan belli olmuştur. Bu oyunla millî geleneklerimizden kopmaya başlayan gençlerde, âşıklık geleneğimizle ilgili farkındalık oluşturularak kelime dağarcıklarını zenginleştirmeleri hedeflenmiştir. Bunun için 175 öğrenciye âşıklık geleneği, lebdeğmez, iletişim becerileri ve kelime dağarcıklarıyla ilgili çevrim içi anket uygulandı. Anketin sonucunda, yapılan etkinliklerle gençlerin ikna edilince zor denilen işleri başardıkları, eğlenceli bir oyunla kelime dağarcıklarını geliştirdikleri gözlemlendi. Projenin uygulama aşamasında, okulumuzun web sitesinde ve okul panosunda Âşıkların Kelime Oyunu (Lebdeğmez) köşesi kuruldu. You tube kanalı açıldı. Lebdeğmez Oyunu yarışmalarında dereceye girenlere kitap hediye edildi. Çalışmalar büyük ilgi gördü. Kültürel mirasımız olan lebdeğmez geleneğiyle ilgili farkındalık oluşturulurken, öğrencilerin kelime dağarcıklarını zenginleştirip sosyal iletişimlerini güçlendirecek oyunumuzu geniş kitlelerin beğenisine sunmayı planlıyoruz. Özgün, sürdürülebilir ve maliyet gerektirmeyen bu projemizi ülke geneline yaymak istiyoruz.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: ARŞİVDEN GELECEĞE OSMANLICA AKTARIMI Özet: Osmanlıca; Osmanlı Türkiye'sinde kullanılan, içinde Arapça, Farsça gibi çevre dillerden kelime barındıran bir dildir. Başka ifadeyle Arap alfabesiyle yazılan Türkçedir. Osmanlıca, alfabe değişikliğinden sonra bambaşka bir dil olarak algılandığından sonraki nesiller, bu konuya tamamen uzak kalmıştır. Böylece Osmanlı metinleri, Arap alfabesini bilen sayısı gittikçe düştüğünden okunmamış, arşivlerde tozlanmaya bırakılmıştır. Buradan hareketle bir anket düzenleyerek Osmanlıcayla ilgili bilgileri ölçtük. Birtakım bulgulara ulaştık. Elde ettiğimiz bulgularda gördük ki Osmanlıca bilgisi gittikçe azalmakta; Arapça, Farsça gibi farklı bir dil olduğu fikri yerleşmekte; durum, içinden çıkılmaz hâle gelmektedir. Bu da bize Osmanlı dönemi metinlerinin okunması veya okutulması için yapılması gereken acil eylemlerin gerekli olduğunu gösterdi. Osmanlıcanın anlaşılması ve yazılmış eserlerin okunması ile ilgili kaynak taramalarımızda Osmanlıcayla ilgili çok çalışma olduğunu fakat çalışmaların bilişim sistemleriyle birleştirilmediğini gördük. Geçmiş ve gelecek kopukluğunun buradan kaynaklandığı kanısına vardık. Bizse konuya yeni boyut getirerek, bilişim teknolojilerinin hayatımızın her aşamasına girdiği bu dönemde yapay zekânın imkânlarından faydalanarak geleceğe de hitap eden, devamlılığı olan bir proje gerçekleştirdik. Geliştirdiğimiz program sayesinde Osmanlıca bir metinle karşılaşan biri, metnin fotoğrafını çekerek anında metni çevirecek ve rahatlıkla okuyabilecektir. Burada en önemli nokta ise programın her kullanıldığında daha fazla metinle karşılaşan yapay zekânın kendini geliştirerek sonraki kullanımlarda daha fazla bilgi sunabilecek olmasıdır. Çalışmamızda, çeviri sisteminin nasıl çalışacağı ve yapay zekâ konusuyla ilgili bilgi verdikten sonra Osmanlıcayla ilgili büyüyen soruna nasıl çözümler getirilebileceği konusunda önerilerde bulunarak çalışmamızı tamamladık.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: HAYALİMDEKİ KAHRAMANLAR Özet: Çalışmamızda Türk ve dünya klasiklerinin öğretmen ve öğrencilerin derslerini işlevsel ve anlamlı duruma getirmelerine yardımcı olacak bir uygulama geliştirmek amaçlanmıştır. Klasikler, insanların, hiçbir zaman "Okuyorum" demedikleri, genellikle "Yeniden okuyorum" dedikleri kitaplar olup, aksiyon odaklı romanlar değil insan odaklı eserlerdir. Bu eserler, okurların yalnızca empati kabiliyetini artırmakla kalmayarak, duygusal zekâlarını geliştirmelerine de olanak tanıyor. Yapılan çeşitli incelemeler ve testler klasiklerin okurların duygusal zekâlarını, ve kelime hazinelerini artırdığını göstermektedir. Geleneksel öğrenme yöntemlerinin eleştirildiği günümüzde Türk ve dünya klasiklerini okumanın gerekliliğine dikkat çekerek, klasiklerin okumasını sağlamak için KOTLİN programıyla geliştirdiğimiz Android temelli mobil uygulama olan HK(Hayalimdeki Kahramanlar) akademisyen, öğretmen ve öğrenci görüşleri ışığında değerlendirilmiştir. Çalışmanın amacı geliştirdiğimiz mobil uygulama yazılımının Türk ve dünya klasiklerini okuma oranını arttırma üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmamızda öntest-sontest deneysel yöntemi kullanılmıştır. Çalışmamızın örneklemini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Sivas ilinde bir meslek lisesinde farklı kademelerde öğrenim gören(9. ,10. Ve 11. Sınıf düzeyi)tesadüfi yöntemle seçilmiş 50 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada tamamlayıcı yöntem olarak nitel analiz yöntemlerinden içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu öğrencilerinin öntest-sontest başarı ve tutum puanlarına göre ön test-son test puanları arasında son test lehine anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Bu verilerden hareketle Türk ve dünya klasiklerini okuma oranını arttırmaya yönelik proje kapsamında hazırladığımız mobil bir uygulama olan HK'nın etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Akademisyen, öğretmen ve öğrenci görüşlerinden elde edilen sonuçlara göre geliştirdiğimiz mobil uygulamanın sosyal medya platformundan ulaşılır, ilgi çekici ve kullanışlı olması, ders müfredatının içinde yer alan konuyu içermesi, eserlerdeki kahramanlardan yola çıkarak klasikleri okumaya yöneltmesi özgün ve alan yazınında böyle birçalışma olmaması bakımından da önemli olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: MALAMAT Özet: Kültürel mirasımız, kimliğimize ulaşmanın anahtarıdır. Yöresel Deyimlerimiz bu anahtarın önemli bir parçasıdır. Bu çalışmada öğrencilerin Türk Dili ve Edebiyatı dersinde Sivas Yöresine ait, unutulmaya yüz tutan deyimleri tanımaları deyimleri eğlenerek, kalıcı şekilde öğrenmeleri hedeflenmiştir. Öncelikle yöresel deyimlerin belirlenmesi için kaynak taraması yapılmıştır. Yüz yirmi yöresel deyimden kırk tanesi projeye seçilmiştir. Her sınıf kademesinden(lise) seçilen öğrencilerden yüz kişilik çalışma grubu oluşturulmuştur. Bu kırk deyim çalışma grubuna anket tekniği ile uygulanmıştır. Öğrencilerin hangi yöresel deyimi bilip bilmedikleri tespit edilmiştir. Ardından öğretilmesi gereken yöresel deyimler belirlenerek" "Malamat" oyunu tasarlanmıştır. Bu oyun, üzerinde Sivas yöresine ait deyimlerin olduğu kırk adet kartela, iki yüz harften oluşan havuz, Malamat-ı Lügat adlı sözlükten ve bilgi kartlarından oluşmaktadır. Oyun tablasından rastgele bir kartela alan öğrencinin amacı o karteladaki yöresel deyimi verilen ipuçlarıyla birlikte en kısa sürede bulmaya çalışmaktır. "Malamat"oyunundan önce ve sonra yapılan değerlendirme sonucunda çalışma grubunun deyimleri bilme oranının farklı olduğu gözlemlenmiştir. Oyundan önce anlamı bilinmeyen yöresel deyimlerin oyundan sonra aktif katılımla, eğlenerek ve kalıcı bir şekilde öğrenildiği tespit edilmiştir. Malamat oyununun öğrencilerde daha kalıcı etki yarattığı ve öğrenmeyi kolaylaştırdığı gözlemlenmiştir. Çalışma sonuçlarına dayanarak "Malamat" oyununun bir de "Mobil Versiyonu" tasarlanmıştır. Sonuç olarak "Malamat" oyununun yöresel deyimlerin içselleştirilmesi ve günlük hayatta kullanılabilmesi açısından fonksiyonel bir yapıda olduğu belirlenmiştir. Kuşaklar arası uçurumun git gide arttığı teknoloji çağında bu proje kültürel mirasın aktarımı noktasında köprü vazifesi görmektedir. Kültürel mirasın tanınması, özümsenmesi ve her türlü etkene rağmen yaşatılması özellikleriyle bu proje alanıyla ilgili büyük bir boşluğu doldurmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: EDEBİ MAGAZİN DERGİSİ İLE SANATÇILARIMIZI TANIYALIM Özet: Türk dili ve edebiyatı ders içeriği ele alındığında düşünmenin yanında çoğunlukla ezber yeteneği gerektirdiğini görüyoruz. Bununla birlikte aslında yıllara bölündüğünde bile öğrenci açısından ön yargı oluşturabilecek bir yoğunluğa sahip olduğu görülmektedir. Üstelik yeni kuşak öğrencilerin kısa algı kapasitesine neden olan sosyal medya içeriklerine alışkanlığı, uzun edebiyat bilgilerini öğrenmede zorluk yaşatmaktadır. Bunun sonucunda edebiyat bilgilerinin eğitimci tarafından ilgi çekici hale getirilerek öğrenciye ulaşması sağlanabilir. Bilginin hafızada uzun süreli tutulmasından da önce ilgi çekmesi amacıyla görsellere ve ilgi çeken başlıklara yer verilebilir.Uzun, detaylı bilgilerden önce daha kısa ve öz bilgilerle öğrenci konu detayına hazırlanabilir. Amacımız, öğrencide birden "çok bilgi, yoğun bilgi, ezberlemesi zor bilgi" algısı oluşmadan konunun genel hatlarını vermek. Sonrasında ise detaylarla kalıcılığı sağlamaktır. Bunun için bir magazin dergisi tasarlanmasına karar verilmiştir. Proje amaç ve araştırma süreçlerinden sonra projede bulunması planlanan bilgilerin ?önceden- sınanması amacıyla sorular hazırlanmıştır. Hazırlanan sorular 12. Sınıf öğrencilerine yazılı sınav halinde verilmiştir. Daha sonra hazırlanan derginin bir kopyası aynı öğrencilere verilerek incelemeleri sağlanmıştır. Dergi incelemesi için verilen sürenin sonunda aynı sınav soruları tekrar verilmiştir. Böylelikle dergi incelenmeden önceki ve incelendikten sonraki sonuçlar değerlendirilmek istenmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde dergi ile öğrenmenin daha başarılı, eğlenceli ve ilgi çekici olduğu gözlenmiştir. Bir magazin haberi gibi sunulan başlıklar öğrencide "zor bilgi, fazla terim" gibi algılarını oluşturmadan öğrencinin direkt olarak konuya odaklanmasını sağlamıştır. Böylelikle edebiyat öğretiminde yaşanan sorunların bu yöntemle önüne geçilebileceği görülmüştür.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: MODERN ZAMAN MASALLARI Özet: Masallar en kadim sözlü edebiyat ürünleridir. Geçmişten günümüze kadar ulaşan milletlerin hayal ve düşünce dünyasını yansıtan çocuklar başta olmak üzere her yaş grubuna hitap eden eğlenceli ve eğitici anonim halk edebiyatı ürünleridir. Asırlarca halkın ortak kültüründen beslenmiş, gelişmiş, olgunlaşmış olan masallar gerçek ile hayal dünyası arasında bir bağ olmuş, iyiyi doğruyu öğretmek adına çok güzel bir eğitim aracı olmuştur. Ayrıca kuşaklar arasında kültürel aktarım da yine masallar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Bu masalların bazıları derlenmiş yazıya aktarılmış, bazıları unutulmuş, bazıları da hala sözlü kültürde varlığını devam ettirmektedir. Ancak yazılı edebiyat ile birlikte masal türünün yerini farklı türler almış yeni masallar oluşmamıştır. Biz de bu çalışmamızda masal türünün gelişimine ve sürekliliğine katkı sağlamak için kültürümüzdeki masallardan yola çıkarak bazı masalları günümüze uyarlamaya bazılarından da ilham alıp yeni masallar kurgulamaya çalıştık. Özellikle 9. ve 10. sınıflarda bu türün özellikleri, kültürümüze katkıları anlatıldıktan sonra modern masal örneği olacak bir masal okuduk. Bu masal örneği gibi günümüzü anlatan, gelecek nesillere de bizden bir miras olabilecek bir masal yazmalarını istedik. Bu masalların bazılarının konusu, bazılarının kahramanları, bazılarının tekerlemelerini seçip modern zaman masal niteliğinde masallar oluşturmaya çalıştık.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: KELİME ÖĞRENMEK İÇİN GELİŞTİRİLEN MOBİL UYGULAMANIN ETKİLİLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Özet: Kelime dağarcığının günlük hayatta kullanılan sınırlı kelime sayısı sebebiyle az olması yaygın bir durumdur. Yaşanılan, iletişim kurulan sosyal çevrenin durumu kullanılan kelime sayısını etkilemektedir. Kelime dağarcığını geliştirmenin birçok yolu vardır; değişik yazıları okumak, kitap okumak, kaliteli içerik üreten yayınları izlemek, yazı yazmak, konferanslara katılmak bunlardan bir kaçıdır. Gençlerin kelime dağarcıklarının kendi yaşıtları ile kurdukları iletişim dilinin farklılaşması, kendi dilinin kelimelerine yabancılaşmasına sebep olmaktadır. Diline yabancılaşan toplum, kültürel aktarımların da kopmasına yol açar. Kendi dilinin söz varlığından uzaklaşan kelime dağarcığına sahip bireyler, ana dilinde yazılmış eserleri anlamakta zorlanmaktadır. Bu projede dijital yerli olan gençlerin çok sevdikleri teknolojiyi kullanarak, onların kelime dağarcığını geliştirmenin yanında Tükçemizin güzel kelimelerini de öğrenmeleri amaçlanmıştır. Bu amaçla günlük hayatta çok kullanılmasa da belirli bir yaşın üzerindeki insanların hala kullandığı, yazı dilinde ise kullanımı devam eden 20 kelime seçilmiştir. Bu kelimeler ile ilgili bir ön tarama yapılarak, gençlerin bu kelimelerin çoğunu bilmediği teyit edilmiştir. Bu kelimeleri öğretmek amacıyla MIT App Inventor platformu kullanılarak bir mobil uygulama geliştirilmiştir. Bu uygulamayı lise 9.sınıfa devam eden 55 öğrenci 15 gün boyunca kullanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 25 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Wilcoxon testi ile analiz edilen veriler 0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Geliştirilen uygulamanın öğrencilerin kelimeleri öğrenmeleri üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu ortaya çıkmıştır (p=0.000). Kelimelerin bilinirliği de artış göstermiş, uygulama öncesinde çok az bilinen kelimelerin uygulama sonunda bilinirliğinin arttığı görülmüştür.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: KÜLTÜREL MİRAS OLAN "HİKÂYELEŞTİRMENİN" KALICI ÖĞRENMEDEKİ ETKİSİ Özet: Hikâyeleştirme, binlerce yıldır Orta Asya ve Anadolu'da var olan "değerlerin" toplum tarafından içselleştirilip kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlayan bir kültür mirasıdır. Asırlar öncesinden günümüze ulaşan "Mesnevi", "Kutadgu Bilig" "Dede Korkut, Meddah ve Halk Hikâyeleri", Nasrettin Hoca'nın "Fıkraları" gibi eserlerde sosyal, kültürel, dinsel öğretilerin hikâyeleştirilerek özümsenmesi sağlanmıştır. Projede, "hikâyeleştirmenin" Türk kültüründeki yerinin yanı sıra insanların kendilerini ifade etme, empati kurma, dinleme, anlama gibi becerilerinin gelişimindeki katkısı da saptanmıştır. Ulusal, uluslararası literatür araştırmasında birçok ülkenin ortaöğretim müfredatında "storytelling"in (hikâyeleştirmenin) vurgulandığının belirlenmesine karşın MEB müfredatında ders kitapları ve planlarında "hikâyeleştirmeye" dair bir vurgunun bulunmayışı projenin hipotezini oluşturmuştur. Projede, hikâyeleştirmenin bilgileri içselleştirerek kalıcı hale getirmedeki öneminin farklı alanlardaki saha çalışmalarıyla kanıtlanması, bu kültürel mirasın geleceğe taşınması ve MEB müfredatında yerini alması amaçlanmıştır. Projenin bilimsel dayanağı için Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümünden Prof. Dr. Nermin Yazıcı, Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Bölümünden Dr. Petek Ersoy ve Yazar, Hikâye Anlatıcısı Sinan Sülün'ün danışmanlığı alınmıştır. Hikâyeleştirmenin öneminin farkındalığını ölçmek adına projenin örneklem grubuna ön test uygulanmış, sonrasında MEB kazanımlarına uygun hazırlanmış ders planıyla örneklem gruba uygulamalar yapılmıştır. Uygulama sonrasında son test yapılarak değişim sonuçları kaydedilmiştir. Saha çalışmalarında farklı alanlardan uzmanlarla "hikâyeleştirmenin" 21. yüzyıl becerilerinin gelişmesinde, farklı sektörlerdeki önemi üzerine röportajlar, çalışmalar yapılmış; üniversitelerdeki lisans öğrencilerine farkındalık sunumları gerçekleştirilmiş, Ankara SOKÜM'de uygulama planlanmıştır. Ayrıca projenin sürdürülebilirliği için hikâyeleştirmenin MEB Ortaöğretim TDE ders kitaplarına / yıllık planlarına girmesi, farklı branşlarda öğretim yöntemi olarak alınması, ilgili alanların lisans, lisansüstü eğitim programlarına eklenmesi, kültürel mirasın korunması adına UNESCO SOKÜM Temsili Listesi'nde yer alması için öneriler sunulmuştur.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: HAYRAT OKUYOR: KİTAP OKUMANIN DİJİTAL DEĞERLENDİRME SİSTEMİ Özet: Projede ortaokul ve lise çağındaki öğrenciler ile ailelerinin kitap okumalarının daha verimli hale getirilmesi ve okuma alışkanlıklarının daha kolay kazandırılması amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için internet sitesi ve telefon uygulaması hazırlanmıştır. Belirlenen kitapların öğrenciler ve veliler tarafından okunması sağlanıp kitapların içeriğiyle ilgili Türkçe öğretmenleri tarafından hazırlanan soruların sistemde kayıtlı kullanıcıların çözmesi ve okunan sayfaların her gün düzenli bir şekilde takibinin yapılması temelinde oluşturulmuş bir çalışmadır. Projeye öğrenci, veli ve öğretmenlerin katılım gösterdikleri görülmüştür. Kitap okumanın dijital bir değerlendirme sistemiyle ilişkilendirilmesi ve verilerin oluşturulması kitap okuma alışkanlıklarının takip edilmesi açısından olumlu katkılar sağlamıştır. Küçük yaşlarda ki çocukların kitaplara dokunarak, sayfaları çevirerek kitap okuması kitap okuma alışkanlığı kazanma açısından önem arz etmektedir. Öğrencilerin kitap okumak yerine internet ve sosyal medya kullanması kitap okuma alışkanlığı kazanmasında sorun teşkil etmektedir. Bu nedenle hem gerçek kitapla tanışmak hem de telefon, tablet ve bilgisayar kullanımını avantaja çevirmek gerektiği düşünülmüştür. Geleneksel tek tip okumaların yapılması yerine okuma serüvenlerinin daha eğlenceli hale getirilmesi gerekmektedir. Sisteme kayıtlı kullanıcıların seçtiği kitaptan okuduğu sayfalarla ilgili sisteme daha önceden yüklenmiş olan sorulara verilen cevaplara bakıldığında yanlışların az olduğu görülmektedir. Bu sonuç sisteme kayıtlı olan öğrenci, veli ve öğretmenlerin kitapları anlayarak okuduğu sonucuna varılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: AŞİYAN MÜZESİNİN SANAL ORTAMA TAŞINMASI VE EĞİTİM KİTİ HALİNE GETİRİLMESİNİN ÖĞRENCİLERİN EDEBİYAT DERSİ BAŞARILARINA VE DERSE KARŞI TUTUMLARINA ETKİSİ Özet: Dijital dönüşüm müzede eğitimi sanal ortama taşıyarak bizlere pandemi dâhil her koşulda bu müzelere ulaşma ve eğitim amacıyla kullanma imkânı sunmaktadır. Dijital çağın ihtiyaçlarına ayak uydurarak hazırladığımız projemizin amacı edebiyat derslerinde kullanılmak üzere "Aşiyan Sanal Müzesi Eğitim Kiti" adlı web sayfasının tasarlanması, uygulanması ve etkisinin ölçülmesidir. Projemizin özgün yanı daha önce sanal ortama taşınmamış olan Aşiyan Müzesi'nin Kuula uygulamasıyla sanal müze haline getirilmesidir. Müzemizin önemli noktalarına eklenen butonlar öğrencilerin merak ettikleri soruları cevaplamaktadır. Ayrıca müze ziyareti öncesinde kullanılacak bilgi kartları, müze ziyareti sonrasında uygulanacak oyunlar tasarlanmış ve Visual Studio Code Programından HTML, JS ve CSS yazılım dillerini kullanarak hazırladığımız WEB sitesine yerleştirilmiştir. Web sayfamızda görme engelli ziyaretçilerimiz için müzenin sesli betimlemesi bulunmaktadır. Böylelikle müzede eğitimin her şartta uygulanabilirliğini sağlayan keyifli ve interaktif bir materyal tasarlanmıştır. Bu çalışma Türk Dili ve Edebiyatı dersinde Aşiyan Sanal Müzesi Eğitim Kiti kullanımının öğrencilerin başarısı ve derse yönelik tutumu üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılında öğretim gören 40'ı deney 40'ı kontrol grubunda olmak üzere 80 tane 11. sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilen çalışmada nicel veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Tanzimat ve Servetifünun Edebiyatı konuları işlenirken 4 hafta boyunca deney grubuna Aşiyan Sanal Müzesi Eğitim Kiti, kontrol grubuna mevcut öğretim programı uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak "Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Tutum Ölçeği" ve "Başarı Testi" kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26 programından faydalanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda Türk Dili ve Edebiyatı dersinde Aşiyan Sanal Müzesi Eğitim Kiti kullanımının öğrencilerin başarısı ve tutumları üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: PARLAMENTER MÜNAZARA ÇALIŞMALARININ ÖĞRENCİ GELİŞİMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Özet: Son yıllarda gelişen alternatif okul ve farklı eğitim anlayışlarıyla beraber akademik başarının yanında sosyal ve entelektüel becerilere verilen değer, eğitimde giderek artmaktadır. Okul münazara kulüplerinde yapılan "Parlamenter Stili Münazara" çalışmaları, kurumlar tarafından yapılan münazara yarışmaları/turnuvaları liseli öğrencilere hem sosyal hem de entelektüel anlamda kendilerini geliştirmeleri için birçok fırsat sunmaktadır. Bu araştırma ile parlamenter stili münazaranın lise öğrencilerine katkılarını belirlemek; münazara etkinliklerinde bulunan çeşitli aktörlerin düşüncelerini tespit edip, bunları geniş bir perspektifle ortaya çıkararak bu alanda yapılacak çalışmalara ilham kaynağı olmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışma fenomenografik araştırma yöntemi ile yürütülmüştür. Örneklem grubu parlamenter stili münazara yapan öğrenciler, parlamenter stili münazara kulübü danışman öğretmenleri ve münazara maçlarındaki jüriler/eğitmenlerdir. Veri toplama aracı olarak "Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu" kullanılmıştır. Verilerin analiz sürecinde içeriksel analiz gerçekleştirilmiştir. Parlamenter stilli münazara çalışmalarına yönelik soruların analizi sonucunda tüm katılımcı gruplar (kulüp rehber öğretmeni-öğrenci-jüri/eğitmen) tarafından ortak olarak en sık tekrar edilen temalar belirlenmiştir. Bunun sonucunda parlamenter stili münazaranın öğrencinin gelişimine akademik, sosyal vb. alanlarda olumlu katkıları olduğu görülmüştür. Araştırmanın sonucunda parlamenter stili münazara etkinliklerinin ülkemizde yaygınlaştırılması, lise düzeyindeki öğrencilerin eğitiminde bir araç olarak kullanılması önerilmektedir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: DİSLEKSİ BİREYLER İÇİN HIZLI OKUMAK BU SİTEDE ÇOK RAHAT Özet: Disleksi, kişinin normal veya üstün zekâ düzeyinde olmasına rağmen okuma, yazma ve dil becerilerinde problem yaşamasına sebep olan özel öğrenme güçlüğüdür. Dislektik bireylerin yaşadığı zorluklara; harflerin isimlerini ve şekillerini karıştırma, okurken ve yazarken kelimelerdeki harflerin yerlerini değiştirme, çok kullanılan kısa kelimeleri yanlış okuma, uzun kelimeleri okurken bocalama, sesli veya sessiz okumada anlama güçlüğü çekme, yavaş ve güçlükle sesli okuma örnek gösterilebilir. Disleksi sık görülen öğrenme güçlüklerinden biridir. Dünyada görülme oranı %2 ile %10 arasındadır. Türkiye'de ise disleksili bireylerin normal bireylere oranını ortaya koyan çalışmalar oldukça azdır. Bizim amacımız, Spritz'in kullandığı hızlı okuma tekniklerini ve Christian Boer'in oluşturduğu "Dyslexie" fontunu kullanarak disleksili bireylerin internetten kitap okuyabileceği ve bu kitaplar hakkında sohbet edip arkadaşlar edinebilecekleri bir dijital ortam kurmaktır. Spritz nedir? Günümüzde kullandığımız soldan sağa doğru okuma şeklinde gözlerimizin hareketi bizi yavaşlatmaktadır. Spritz, bu yavaşlatmayı engellemek için Rapid Serial Visual Presentation (RSVP) ve The Optimal Recognition Point (ORP) denilen tekniği birleştirerek kullanır. RSPV tekniği ise okumamız gereken kelimelerde soldan sağa doğru olan göz hareketinden bizi kurtararak kelimeleri hâlihazırda odaklandığımız bölgeye sırayla getirir. Gözümüzün kelimeleri algılamak için odaklandığı bir nokta vardır. ORP tekniği bu noktadaki harfi tespit edip onu renklendirerek gözümüzün kelimeyi daha kolay algılayıp okuyabilmesini sağlar. Spritz'in Tekniğini Kullanan Uygulamalara Readme, Spritz, Swiftread, Sprint Reader örnek gösterilebilir. Bunlar gibi birçok uygulama var fakat bu uygulamalar arasından ReadMe disleksili bireylere önem gösteren tek uygulamadır. Ayrıca disleksiler için Crazy Cursive Letters, Montessori Words, MeBooks, Speechfy gibi uygulamalar da vardır. Bu uygulamalar disleksiyi tedavi etmeyi amaçlamaktadır. Bizimse bu uygulamalardan farkımız Spritz'in tekniğini kullanıyor olmamızdır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: TEKNOLOJİNİN PENCERESİNDEN TÜRK MİTOLOJİSİ( DİJİMİTO- TÜRK) Özet: Mit, yaşandıkları dönemde kutsal ve gerçek olarak kabul edilen, insanların her dönem için kendilerini ve evreni tanımak için sorduğu neden ve nasıl sorularına dönemin şartlarına göre verdiği cevaptır. Türk mitolojisi milli kültürümüzü yansıtması açısından oldukça önemlidir. Millî kültür bir millete kimlik kazandıran, diğer milletlerle farkı belirlemeye yarayan önemli bir öğedir. Milli kültürüne sahip çıkan toplumlar her türlü zorluğa karşı varlıklarını sürdürmeye devam ederler ve güçlü olurlar. Türk mitolojisi Türklerin binlerce yıllık birikimlerini yansıtmakla birlikte toplumumuzun ortak bilincini yansıtır. Bu bağlamda gençlerimizin kendi kültürlerine ait mitolojiyi tanımalarını sağlamak için çalışmalar yapılmalıdır. Gençler başka kültürlerin mitolojisi hakkında oldukça fazla bilgi sahibi iken kendi kültürlerine ait mitolojiyi yeteri kadar bilmemektedirler. Batı dünyası sinema, kitap, oyun, reklam ve dizilerde mitlerden olabildiğince faydalanmakta ve bunu yaparken kendi kültürünün sahip olduğu mitolojik unsurlardan yararlanmaktadır. Gençlerimiz bu dizi, kitap, oyun ve filmlerin etkisiyle batı mitolojisi hakkında oldukça fazla bilgiye sahipken kendi kültürlerine ait mitolojiyi anlatan yeterli çalışma olmamasından dolayı tanımamakta ve farklı kültürlerin mitolojik unsurlarından etkilenmektedir. Oysaki bizim sahip olduğumuz mitoloji kitap, oyun, sinema ve dizileri besleyecek kadar zengin öğelere sahiptir. Gençlerin Türk mitolojisi hakkında bilgi düzeyini ölçmek için Giresun Fen Lisesi 9. ve 10.sınıf öğrencilerine kendi hazırladığımız 8 soruluk anketi uyguladık. Ön test sonucu öğrencilerimizin yeterli derecede bilgi sahibi olmadığını gördük. Cospace edu programı kullanılarak tasarlanan 3D sanal dijital oyun uygulaması ve ardından dijital çizim ile hazırlanan öykü çalışmasının sunumu yapılmıştır. Uygulamalar sonucu değerlendirilerek verilere ulaşılmıştır. Bu çalışmalar sonunda öğrencilerin bilgi düzeylerinde ciddi derecede artış olduğu gözlenmiştir. Ayrıca çalışmalarımızı içeren web sitesi tasarlanmış ve kullanıma açılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: METAVERSE SEYAHATNAMELERİ Özet: Edebiyat, sadece edebi eserleri inceleyerek var olan bir yapıya sahip değildir. Tarih, sosyoloji, psikoloji gibi alanların edebiyatı beslemesi sayesinde edebi ürünler, toplumların uzun yıllar boyunca oluşturmuş oldukları maddi ve manevi kültür ürünlerinin aktarılmasında rol oynar. Bahsedilen edebi kaynakların tanıtılması ve öğretilmesi sürecinde eğitimin önemli katkıları vardır. Çalışmada Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin seçilme amacı hem 10.sınıf kazanımlarına uygun olması hem de eğitimde kaynak oluşturabilecek niteliğe sahip olmasıdır. Metaverse teknolojisinin sadece bilimkurgu eserlerinde kısıtlı kalmayıp birçok alanda etkin hale gelmesi dijital yerli olarak adlandırılan yeni neslin ilgisini çekmekte ve büyük oranda olumlu etkiler bırakmaktadır. Bu nedenle gençlerin ilgi duyduğu ve gelişmekte olan metaverse teknolojisinin sınıflara dahil edilmesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin öğrencilere tanıtılması, mekandan bağımsız öğrenme sağlaması, öğrencilerdeki akademik başarı ve ilgiyi arttırması, bununla birlikte katılımcıların metaverse ortamının yarattığı tehlikelerden ne kadar korunabileceğinin öngörülebilmesi için dijital vatandaşlık düzeylerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Çalışmada gerçek deneme modellerinden kontrol gruplu son test modeli ile birlikte karma yöntemli desen kullanılmıştır. Toplam 20 katılımcıya başarı testi, dijital vatandaşlık ölçeği ve anket uygulanmıştır. Elde edilen bulguların analizi SPSS, Google Form ve Excel yardımıyla yapılmıştır. Sonuç olarak, derslerde metaverse teknolojisinin kullanılabileceği hatta bu sayede yüzeysel işlenen konuların daha verimli, kalıcı ve keyifli hale getirilebileceği, Evliya Çelebi ve Seyahatname'si gibi kültürel zenginlikler içeren eserlerin yeni nesle aktarılmasında metaverse gibi ilgi çeken teknolojilerin kullanılmasının olumlu sonuçlar oluşturduğu ancak bireylerin çok düşük düzeyde dijital vatandaşlık bilgisine sahip olması nedeniyle uygulama öncesinde profesyonel kişiler tarafından yüksek düzeyde dijital vatandaşlık eğitimi verilmesinin gerektiği tespit edilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: BİR ANLATI TÜRÜ OLARAK HİKAYENİN SERÜVENİNDE KAHRAMANIN DİJİTAL YOLCULUĞU Özet: İnsanlığın varoluşundan bugüne kadar toplumda yaşanan olaylar edebiyatın konusu olmuş; edebiyat, insan hayatını etkileyen bu olaylardan beslenerek çeşitli edebi ürünlerle hayatı anlatmıştır. Bu edebi ürünler içerisinde toplum hayatını estetik bir anlayış, etkileyici bir üslupla bizlere sunan en önemli türlerin başında hikâye gelmiştir. Hikâye anlatımı ile geçmiş, şimdi ve gelecek kuşakları birbirine bağlamak, inançları, değerleri, kısacası kültürel olan her şeyi sözlü ya da yazılı olarak aktarabilmek mümkün olmuştur. Bu projede; edebiyatın en kadim türlerinden biri olan hikâyenin Türk edebiyatındaki gelişimi incelenmiş, İslamiyet öncesi dönemdeki hikâye anlatıcılığı serüveninin Tanzimat Dönemi ile birlikte modern hikâyeye evrilme süreci araştırılmış, ortaöğretim 10. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersinin konusu olan "Türk Edebiyatının Dönemleri" kapsamında ortaya çıkan hikâye anlatılarının, öğrencilerin daha keyifli ve kalıcı öğrenmeyi gerçekleştirmeleri için dijital bir oyunla sunulması amaçlanmıştır. Günümüzde geleneksel eğitim metotlarının da teknolojik gelişmelerle birlikte değişip çağa uyum sağlaması gerçeğini göz ardı etmemek gerekmekte; bunun, farklılaşan öğrenci profillerine ulaşmada önemli bir ihtiyaç olduğunu görmekteyiz. Bu sebeple projemizde, ortaöğretim 10. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin, zamanın ruhunu anlamakta zorlandıklarını gördüğümüz Türk edebiyatının dönemlerini, hikâye türü kapsamında daha iyi, etkili ve kalıcı öğrenmelerine yardımcı olacak "Kahramanın Dijital Yolculuğu" adını verdiğimiz dijital oyunumuzla öğrenmeyi keyifli hale getirmeye çalıştık. Proje sonunda öğrenciler, oynadıkları oyunun bir karakteri olarak İslamiyet öncesi anlatılarından saguların söylendiği yuğ törenlerinden başlayarak hikâyenin serüvenine doğrudan dahil olmuş, hikâye türünün farklı zamanlardaki özelliklerini aktif öğrenme yoluyla öğrenerek hem akademik öğrenmeyi gerçekleştirmiş hem de değişik zamanlara ait anlatıların karakterleriyle duygudaşlık kurarak kalıcı öğrenmeyi eğlenceli bir yolla gerçekleştirmişlerdir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: GÖÇERLİKTEN SANALLIĞA YÖRÜKLER: YÖRÜKNAME Özet: Anadolu coğrafyası çeşitli kültürlere yüzyıllardır ev sahipliği yapıyor. Bu kültür mozaiğinin içerisindeki en zengin kültürlerden biri de Yörük kültürüdür. Bu kültür şehirleşmenin etkisiyle birlikte zamanla unutulmaya yüz tutmuştur. Bu projede amacımız Yörük kültürünü doğru bir şekilde gelecek nesillere aktarmak ve bu yaşam tarzıyla büyümüş insanlara da kültürü yeniden hatırlatmaktır. Projenin en özgün yönü bilgilerin internet sitesinde sunulmasıdır. Konar-göçer yaşam tarzını bir nevi bilimsel çağa ayak uyduracak şekilde aktarmak istedik. Sloganımızı bu düşünce nedeniyle "Göçerlikten Sanallığa" olarak belirledik. Böylelikle gencinden yaşlısına kadar herhangi bir sınırlama olmadan herkesin erişimine https://gocerlikten-sanalliga.onrender.com adresinden projeyi sunuyoruz. Projeyi diğer çalışmalardan ayıran bir diğer yön de kapsamlı olmasıdır. İnternet sitesine girildiğinde Yörüklerle ilgili merak edilen tüm bilgilere ulaşılması bakımından tektir. Projeye "Yörükname" ismini vermemizin nedeni budur. Çünkü "name" Farsçada kitap, mecmua anlamına gelmektedir. Hem edebi ürünler hem de kültürel unsurlar bir araya getirilmiştir. Proje, tamamen birçok kaynak taranarak oluşturulmuş derleme çalışmasından meydana gelmiştir. Proje 10 ana başlıktan oluşmaktadır. Sırasıyla: 1-Tarihçe, 2-Yörük ağzına örnek kelimeler, 3-Mani, ninni, ağıt, tekerleme, atasözleri-deyimler, 4-Fıkra-masal-efsane, 5-Hikayeler 6-Gelenek-görenekler, 7-Türküler ve müzik aletleri, 8-Yörük müzeleri, 9-Röportaj ve mülakatlar, 10-Kaynakça. Proje, alanında uzman kişilerle röportaj ve mülakat yapılarak zenginleştirilmiştir. Çalışma sonucunda Yörük kültürünün zenginliği göz önüne serilerek önemi vurgulanmıştır. Projeye ait web sitesi: https://gocerlikten-sanalliga.onrender.com
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: GENÇ SİMURG "BİTMEYEN MACERA: HAKİKATE YOLCULUK?" Özet: 21. yüzyıl birçok teknolojik gelişme ve iletişimde açılan çığırlarla birlikte toplumların ilgilerini ve öğrenme seviyelerini geri dönülemez bir biçimde değiştirmiştir. İnsanoğlu pek çok davranış biçimini ya 21. yüzyıl becerilerine ve teknolojilerine bütünleştirip değiştirerek sürdürmek ya da hepten terk etmek zorunda. Bu projeyle basılı kitapların teknolojinin yardımı ile öğrenciler için daha çekici hale gelmesi sağlanmaya çalışılmıştır. GençSimurg projesine dâhil olan öğrenci Milli Eğitim Bakanlığının üç temel hedefi olan "Okumak-Okuduğunu anlamak-Anladığını anlatabilmek" kazanımlarının üçünde de gelişme sağlayabilecektir. Proje bu üç hedefin gerçekleştirilmesi yönünde kurgulanmıştır. Türkçe ve edebiyat derslerinde öğretmenlerin büyük çoğunluğu kendi seçtiği kitaplardan ödev vererek öğrencilere okutur ve sınav yapar. Çünkü ölçülemeyen bir okuma değerlendirilemez de. Bu proje; öğretmenin kendi başına seçerek öğrenciye dayattığı kitapları okuması yönündeki zorlamayı ve stresi ortadan kaldırarak öğrenciye, öğretmenlerden ve diğer öğrencilerden bağımsız bir şekilde, bir nevi kitaplarla baş başa kalarak okuma zevkini ve yeteneğini geliştirmeye imkân sağlar. Projedeki ölçme ve değerlendirmenin sonucu olarak öğrenciye negatif hiçbir geri dönüş yoktur. Öğrenci gelişim sağladıkça, okuduğu kitap sayısını arttırdıkça ve kitapların sınavlarından puan topladıkça çeşitli teşvik edici pozitif aşamaları geçer. Her aşamada onu bekleyen çeşitli sürprizler ve hediyeler vardır. Proje kapsamında ön test ve son test anketleri uygulanmış olup, projeye katılan öğrencilerin yaklaşık %87'sinde kitap okuma, anlama ve yorumlama becerilerinde artış gözlemlenmiştir. Bu projeyle Öğrencilerin "okuma sürekliliği" geliştirmelerine destek sağlandığı söylenebilir. Proje öğrencinin entelektüel serüvenine katkıda bulunmayı amaçlar. Projeden elde edilen veriler öğrencinin kişisel okuma gelişimini takip etme olanağı sağladığı gibi eksikliklerini de belirleme imkânı sunacaktır. Böylece öğretmenler, öğrencinin okuma gelişimini bir üst safhaya taşımak, hedef odaklı özel stratejiler üretmek için gerekli bilgi ve veriye ulaşmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: ROMAN-YA Özet: Romanı hem okumak hem de anlamak zordur ve romanı anlamak isteyen özel bir çaba sarf etmelidir. Bunun sebebi romanın bünyesindeki detaylardır. Romanın bu detayları onu oluşturan temel unsurları oluşturmaktadır. Romanın unsurlarını tespit etmek iyi bir okuma ve çözümleme ile mümkündür çünkü romandaki detaylar hayatın aynısı değil yazarın dizayn ettiği hayatın bir benzeridir. Bu yeniden dizayn edilen unsurları bulmak için geliştirdiğimiz ve adına roman ülkesi ya da romanın dünyası dediğimiz Roman-ya isimli proje ile romanın temel unsurlarını (temel olaylar, çatışma, kavramlar, kişi ve mekân) görsel olarak ifade etmeyi kapsamaktadır. Romanın özünün ve dünyasının ortaya çıkarıldığı bu projede romanın bir nevi görsel tahlili yapılmaktadır. Öncelikle romanın temel unsurları tespit edilir ve bu unsurlarla ilgili görseller hazırlanır. Bu görseller çizim olabildiği gibi, fotoğraf da olabilir. Ayrıca Web-2 araçlarıyla da görseller hazırlanabilir ya da hazır görseller bu araçlarla romana göre düzenlenebilir. Bu projedeki temel amacımız romanı yorumlama konusunda, yaşadığımız dijital çağa uygun bir anlama ve yorumlama yöntemi kullanmaktır. Bu projede okumak eylemi aktif bir eyleme dönüşmekte ve roman daha zengin bir metin haline gelmektedir. Bu projede Mai ve Siyah romanı görsel olarak tahlil edilmiş; Mai ve Siyah'ın Roman-yası ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: ÇOCUKLAR OKUR, DOĞA KURTULUR! -ÇOCUKLARA YÖNELİK ESERLERE EKOELEŞTİREL BİR BAKIŞ- Özet: Bu projede, kitapların, çocuk gelişimi üzerine etkisinden yola çıkılarak günümüz dünyasının temel sorunlarından olan çevre kirliliği ve doğanın tahribatı gibi insan kaynaklı problemlerin ortadan kaldırılmasına yönelik erken çocukluk döneminde kullanılan eserlerin ekoeleştirel bir yöntemle incelenmesi yapılmıştır. Projede Türk masallarından seçilen bir masal (Yolcu ile Yılan) ile bir çocuk kitabı (Kocaman Küçük Deniz-Süleyman Bulut) ekoeleştirel bir bakışla incelenmeye çalışılmış ve eserlerde insan-doğa ilişkisinin nasıl yer aldığı, insanın doğaya karşı yaklaşımı, doğadaki unsurların insan davranışlarından nasıl etkilendiği belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu eserlerin çocukların gelişimine nasıl katkı sağlayabileceği üzerine değerlendirmelerde bulunulmuştur. Yapılan literatür taramasında ekoeleştiri kavramının son yıllarda ortaya çıktığı ve daha çok son dönem edebî eserlerin bu eleştirel yaklaşımla incelenmeye başlandığı bununla birlikte çocuk edebiyatı alanında ekoeleştirel eleştirilerin henüz diğer türler kadar yapılmadığı tespit edilmiştir. Erken çocukluk dönemi temel değerlerin kazanılmasında oldukça önemli bir yere sahip olduğu için çalışmamızda çocuklara yönelik olan eserler bu yöntemle ele alınmış ve doğayı koruma, hayvan hakları, insan-doğa ilişkisi gibi temel değerlerin eserlerde ne derece yer aldığı belirlenmeye çalışılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: DERİN ÖĞRENME MODELLERİ İLE CİLT KANSERİ TEŞHİSİ Özet: Cilt kanseri, yaygın ve ciddi bir hastalıktır ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Ancak, cilt kanseri erken ve doğru tespit edildiğinde tedavi başarı şansı yüksektir. Bu nedenle, cilt kanserinin teşhisinde etkin yöntemlerin kullanılması önemlidir. Dermatoskopik görüntüler, cilt kanserinin teşhisi için önemli bir kaynaktır ve bu görüntüleri işleyen derin öğrenme modelli bilgisayar destekli tanı sistemleri, doktorlar için cilt kanserinin erken ve doğru teşhis edilmesi için yardımcı bir araç olabilir. Bu amaçla, Python programlama dilini kullanarak kullanıcı arayüzü ve derin öğrenme modelleri içeren bir program geliştirilmiştir. Bu programa, analiz edilecek dermatoskopik görüntüler girilerek, program tarafından girilen görüntüdeki cilt kanseri türlerinin tespit edilmesi ve her bir tür için tespit başarısının doğruluk oranının yüzdelik olarak karşılaştırılması sonucu, doğruluk oranı en yüksek olan tür kullanıcıya bildirilerek teşhis için yardımcı olabilecek önemli bir araç sunulmuştur. Yapay zeka, günümüzde sağlık sektörü ve diğer birçok alanda uygulanmaktadır. Özellikle görüntü işleme alanında oldukça başarılı sonuçlar veren derin öğrenme, tıbbi görüntülerin işlenmesi ve yorumlanmasında tercih edilmektedir. Derin öğrenme algoritmaları arasında, YOLO (You Only Look Once) algoritması ve Darknet modeli, diğer algoritmalara göre daha yüksek işleme hızı sayesinde daha fazla FPS (Frame Per Second) sağlar ve daha net sonuçlar verir. Bu nedenle, bu çalışmada YOLO algoritması tercih edilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: GÖRSEL SANATLARDA PERSPEKTİF DEĞERLENDİRME ARACININ GELİŞTİRİLMESİ Özet: Görsel sanatlar alanında yapılan teknik çizim değerlendirmelerinin yazılım aracılığıyla yapılabilirliğinin incelendiği bu araştırmada, Python dili ve görsel işleme teknikleri kullanılarak bir yazılım geliştirilmiştir. Teknik çizim konularından biri olan tek kaçışlı perspektif çizimlerinin değerlendirilmesi amacıyla, uzman görüşleri ve 9. Sınıf tek kaçışlı perspektif kazanımları temel alınarak 6 temel ölçüt belirlenmiştir. Ankara'da proje okulunun 9. sınıfında öğrenim gören 40 öğrencinin tek kaçışlı perspektif çalışması, görsel sanatlar alanında uzman akademisyenler tarafından, belirlenen 6 temel ölçüt çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ardından aynı çalışmalar geliştirilen yazılım ile de değerlendirilmiş ve sonuçlar, uzmanların değerlendirme sonuçlarıyla kıyaslanmıştır. İlişkisel araştırma yöntemi ile yürütülen bu çalışmada uzmanların verdiği puanlar ve yazılımın verdiği puanlar kıyaslanarak, puanlamalar arasındaki ilişki ağırlıklandırılmış Kappa değerine göre incelenmiştir. Bu kıyaslamanın sonucunda, geliştirilen yazılımın gerçek puanlayıcılarla yüksek uyum gösterdiği otomatik puanlamanın uygulanabileceği sonucuna ulaşılmıştır. OpenCv'den yararlanılarak ve Python dili kullanılarak geliştiştirilen bu yazılım ile hem görsel sanatlar alanında yapılan ölçme ve değerlendirmede kolaylık sağlanacağı hem de bu konu üzerinde çalışan öğrencilere fikir verileceği düşünülmektedir. Ayrıca yazılım aracılığıyla yapılan değerlendirmelerin zamandan tasarruf sağlayacağı ve puanlayıcılara kolaylık sağlayacağı düşünülmektedir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: KONTROL BENDE Özet: Teknolojik gelişmelere ve alınan önlemlerine rağmen; inşaat sektöründeki kazalara bağlı ölüm sayısının diğer sektörlere göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bunun en büyük nedeni, inşaat çalışanlarını kazalardan korumada önemli bir rol oynayan Kişisel Koruyucu Ekipmanların (KKD) çalışanlar tarafından, bilinçli veya bilinçsiz olarak kullanılmamasıdır. Şantiyelerde kazaların yaşanmaması için, güvenlik kontrollerinin sıklıkla yapılarak koruma sağlanılması gerekmektedir. Mevcut süreç yönetimi, hem zaman almakta hem de gözden kaçan unsurlardan dolayı; güvenlik zafiyetlerinin oluşmasına neden olmaktadır. Bu amaçla, çeşitli KKD türlerini algıyabilen bilgisayarlı görme(CV) tabanlı otomatik KKD algılama sistemi oluşturulmuştur. Çalışma gerçekleştirilirken; Python, Google-Colab Platformu,DARKNET ve OpenCV kütüphanesinden yararlanılmış ve YOLOV4 derin öğrenme algoritması kullanılmıştır. Öncelikle; gerçek şantiye resimleri, farklı hareketler, çeşitli açılar ve mesafelerden KKD sınıfları dikkate alınarak, 3200 görüntüden ve 3 sınıftan oluşan PHV isimli veri seti oluşturuldu. Veri setinde bulunan resimler, MakeSence.Ai platformunda YOLO formatına uygun bir şekilde etiketlenmiştir. Google-Colab ücretsiz sunduğu üst düzey GPU üzerinden, 416x416 giriş formatında eğitilmiştir. Çalışma kapsamında, YOLOV4 ağında yapılan eğitim sonucunda %75-%92 arasında yüksek tahmin skoru (mean average precision (mAP) değerlerine ulaşılmıştır. KKD içeren görüntülerin, resimde küçük kaldığı veya çokyakın olunan durumlarda tahminde kayıplar yaşandığı gözlenmiştir. Daha yüksek tahminler için, eğitimdeki resimlerin 608x608 gibi çözünürlükte ve görüntü sayısının arttırılması, başarıyı arttıracaktır. Ayrıca Google Colab'ın sunduğu ücretsiz gpu kullanım süresi, 12 saat olması başarıyı etkileyen bir sınırlılık olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun üstünde kullanım yapılamadığından yerel bir bilgisayarda eğitim yapılacaktır. Sonuç olarak, önerilen çalışma iş güvenlik önlemlerinin denetiminin kolaylaştırılması açısından yenilikçi bir bakış açısı ile kazaların yaşanmasının önüne geçilerek, can ve mal güvenliğinin korunmasına katkı sağlayacaktır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: DOKTOR YAPAY ZEKâ Özet: Yapay zekânın geleceğinden haber veren bilim kurgu eserlerinin çoğunda yapay zekâ tamamen insan kabiliyetlerine sahip bir şekilde tasvir edilmiştir. Bu kabiliyetlerinden biride sağlık alanında ki gelişmelerdir. Düşünsenize, Yapay zekâ doktor gibi davranıyor, teşhis koyuyor ve robotlara komutlar vererek hastalara gerekli müdahalelerde bulunuyor. Çok iyi değil mi? Ben de projemde buna odaklanarak insanların sağlıkları hakkında daha fazla ve hızlı bir şekilde konumdan ve hastanelerden bağımsız bir şekilde, sadece akıllı telefonlarını kullanarak bilgiye ulaşabilecekleri 60 sayfa kod ile oluşturduğum yapay zekâ temelli bir mobil uygulama geliştirdim. Akıllı Telefon uygulamam 4 kategoriden oluşmaktadır : "Cilt Hastalığı Tanısı" , "Röntgen Analizi" , "Kan Değerleri Ölçümü" ve "Diyalog ile Muayene". "Cilt Hastalığı Tanısı" bölümünde hastaların ciltlerinde bulunan hastalıkların tespiti, "Röntgen Analizi" bölümünde kemiklerinin kırık olup olmadığını tespit edebilmekte ve bu bölümler için kullanıcıya sesli ve yazılı açıklamalar yapılmaktadır. "Kan Değerlerinin Ölçümü" bölümünde hastanın nabız, tansiyon, kandaki oksijen miktarı, atım hızı gibi verileri ölçebilmektedir. Son olarak "Diyalog ile Muayene" bölümünde ChatGPT teknolojisiyle sağladığım verilerle insanların sesli bir şekilde ifade ettikleri rahatsızlıkları hakkındaki önerileri metinsel olarak sunmaktayım. Uygulamamın Yapay zekâ kodlarını Python programlama dili ve Tensorflow Lite Kütüphanesi ile kodladım. Telefon uygulaması tasarımını ise Java programlama dili ile bütünleşik çalışan Android Studio ile görünüme kavuşturdum. Uygulamamda kullandığım PoseNet teknolojisini kullanan TFLite modellerini eğitmek için yaklaşık 10.000 görsel veri kullandım. Ayrıca son zamanlarda çıkan ve popülerleşen ChatGPT yapay zekâ teknolojisinden de faydalandım. Uygulamam sayesinde hastalar hayatlarımızın bir parçası haline gelen akıllı telefonlar sayesinde sağlıkları hakkında bilgiye kolayca ulaşırken, doktorlarda kendilerine hız ve kolaylık sağlayacak bu teknolojiyi kullanabileceklerdir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: YÜKSEK PREVELANSA SAHİP DERİ HASTALIKLARININ DERİN ÖĞRENME İLE SINIFLANDIRILMASI VE TEŞHİS UYGULAMASI Özet: Deri hastalıkları insanların dış görünüşleri ile yakından ilgili olduğundan psikolojik durumlarını ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilmektedir. Deri hastalıklarının en tehlikelisi olarak görülen kötü huylu deri tümörleri ise kanser hastalıkları içinde en çok görülen kanser türlerinin başında gelmektedir. Medikal deri görüntülerinden deri hastalıklarının sınıflandırılarak bir ön teşhis gerçekleştirilmesi uzman hekimlerin iş yükünü azaltabilmekte, zamandan ve sağlık harcamalarından tasarruf sağlayabilmektedir. Ayrıca yapay zeka destekli bilgisayarla görü sistemleri ile deri kanserinin erken teşhisi açısından hastalar için uyarı mekanizması sağlanabilir. Bu çalışmada derin öğrenme algoritmalarından Evrişimli Sinir Ağları kullanılarak anormal lezyonlara sahip deri görüntülerinden hastalık teşhisi gerçekleştirebilen bir model geliştirilmesi ve web tabanlı bir uygulama ile entegre edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada açık kaynaklı yayınlanan DermNet, Dermatology Atlas ve Kaggle veri tabanlarında bulunan infeksiyöz deri hastalıkları, ekzama, akne, pigment hastalıkları, iyi ve kötü huylu tümör olmak üzere 6 farklı deri hastalığına ait 36.614 adet görsel kullanılmıştır. EfficientNet-B7 modeli ile transfer öğrenme metodolojisi kullanılarak geliştirilen derin öğrenme modelinin eğitim, test ve doğrulama aşamalarında kullanmak amacıyla veri seti 0.80:0.10:0.10 oranında bölünmüştür. Aşırı öğrenme probleminin önüne geçilmesi için veri artırma, erken durdurma ve öğrenme oranı azaltma teknikleri kullanılmıştır. Geliştirilen model 6 farklı deri hastalığı için %72,63 oranında doğru sınıflandırma yapmaktadır. Çalışmanın sonuçlarına göre pigmente bağlı deri hastalıkları için modele aktarılan veri miktarının yetersiz olmasından dolayı bu hastalığa ait tahmin başarımının diğerlerine göre düşük olduğu görülmüştür. Model, geliştirilen web tabanlı uygulama ile entegre edilerek hastalık teşhisi yapan somut bir ürün haline getirilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: TRANSFORMER MİMARİSİ KULLANARAK KLASİK GİTAR ÖZELİNDE SENTETİK MÜZİK ÜRETİMİ Özet: Son yıllarda yapılan araştırmalar sonucu ortaya konulan DALL-E 2 [2], Midjourney [3], Stable Diffusion [4] gibi yapay zekâ modellerinin, insanlara özgü olduğu düşünülen sanatsal alanlarda yaptığı çalışmalarla popülerliği artmıştır. Bu çalışmada ise yapay zekâların, kullanım alanı çok geniş olabilecek sentetik müzik üretimi alanında ne kadar başarılı olabileceği araştırılmıştır. Yapılan literatür taraması sonucu sembolik müzik üretimi alanında klasik gitar özelinde eğitilmiş bir yapay zekânın bulunmadığı tespit edilerek, herhangi bir girdi vermeden yeni parçalar üretebilen veya girdi olarak verilen notaları takiben eserdeki melodik ve armonik yapıyı koruyup yeni eserler üretebilen bir yapay zekâ modeli oluşturulmuştur. Bunun için ilk olarak 5052 tane .mid dosyasından oluşan, yalnızca solo klasik gitar eserlerinin bulunduğu bir veri seti oluşturulmuştur. Oluşturulan veri setinin derin öğrenme modeline beslenebilmesi için veri seti üzerinde REMI [5] tokenizasyon işlemi uygulanmıştır. Ardından her bir parçanın temposu ve notalarının tizlik değerleri (pitch) üzerinde çoğaltma işlemi uygulanmıştır. Eğitime hazır hale getirilen veri seti ile Music Transformer [6] derin öğrenme modeli eğitilmiştir. Sentetik klasik gitar eserlerinin çıkarsama (inference) aşamasında, eğitilen derin öğrenme modeli tarafından üretilen ağırlıklar Nucleus örneklemesi (Nucleus sampling) [38] aracılığıyla işlenmiştir. Ardından üretilen veriler .mid dosyalarına dönüştürülmüş, oluşturulan .mid dosyaları Ample Guitar aracılığıyla gerçeğe en uygun olacak şekilde seslendirilmiştir. Ayrıca üretilen sentetik gitar parçalarının insanlar tarafından çalınabilirliğini ölçmek amacıyla bir algoritma geliştirilerek üretilen eserlerin çalınabilirlik oranı incelenmiştir. Son olarak üretilen eserler farklı müzik zevklerine sahip 132 kişiden oluşan test grubuna dinletilmiş ve üretilen eserlerin yeterince doğal, uyumlu ve kulağa hoş geldiği doğrulanmıştır. Projenin kaynak kodlarına https://github.com/Fansesi/Tubitak2204A_2023 adresinden ulaşılabilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: VİDEO PROCESSİNG VE HAND TRACKİNG YOLUYLA OCR TABANLI OGRENCİ DEGERLENDİRME SİSTEMİ Özet: Ülkemizdeki eğitim öğretim sistemi anaokulu düzeyinden başlayıp lisans eğitimine kadar yoğun bir şekilde devam etmektedir. Günümüzde ülke çapındaki sınavlardan, okul içi sınavlara kadar pek çok alanda optik okuyucu sistemleri kullanılmaktadır. Öğrencilere süreli bir zamanda sınav uygulanmakta ve çoktan seçmeli sorulara cevap vermeleri istenmektedir. Kullanılan sistemler öğrencilerin optik formda işaretlediği şıkları optik okuyucu ve bilgisayar kullanarak okur. Bu sayede öğrenciye yönelik Doğru-Yanlış-Boş sayısını gösteren bir karne sunulur. Ölçme değerlendirme birimlerine ve branş öğretmenlerine sınav sonuç karnesi ve başarı sıralaması dışında başka bir veri sunulamaz. Amacımız cumhuriyetimizin 100. yılında milli eğitimin tüm kademelerinde uygulanabilecek bir ölçme yazılım programlarının oluşturulması için öncü bir çalışma başlatmaktır. Projemizde Python programlama dili kullanılarak video processing ve hand tracking yoluyla ocr tabanlı öğrenci değerlendirme sistemi geliştirilmiştir. Python dilinde kütüphane olarak Tesseract, MediaPipe, cv2, math ve time kütüphanelerini kullanılmıştır. Sistemimizde sınav sonuç karnelerinde her soru için ayrılan sürelere de yer vererek öğrencilerin kazanımlarının tamamlanması hedeflenmiştir. Bir öğrencinin kazanım eksiklikleri ve tamamlanan kazanımlar program kullanılarak tespit edilmiştir. Öğrenci tarafından zor olarak görülen fizik dersindeki iki sayfalık toplam 8 soru uygulanmış, tamamlanan ve eksik olan kazanımlar program sayesinde tespit edilmiştir. Öğrencinin her iki sayfada program sayesinde tespit edilen eksikleri değerlendirilerek ortalama %73'lük bir zaman kazancı elde edilmiştir.Programın öğrenciler üzerinde ortalama %65'lik bir zaman kazancı elde ettiği tespit edilmiştir. Yapmış olduğumuz çalışma, alanında ilk olan öncü ve gelecek vaat eden bir proje olup gelişmeye açıktır. Katma değeri yüksek eğitim alanında teknoloji üretilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: AYRIŞTIRABİLSEM Özet: Atık değil hammadde fikrini içselleştirerek sıfır atık konusunda bireylerden toplumsal duyarlılık geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılması çağımızın zorunluluğu haline gelmiştir. Renklere ayrıştırılmış geri dönüşüm kutularının yaygınlaştırılmasıyla sıfır atık konusunda farkındalık zemini oluşturulmaya başlanmış olsa da çocuklarımızın hatta yetişkinler dahi çok da dikkat etmediği tüm atıkları aynı kutuya attıkları görülmektedir. Projemizde bu probleme çözüm üretmek istedik. Atıkları kendisi ayrıştırabilecek sıfır atık hamlesine önemli katkı sağlayacak bir geri dönüşüm kutusu robotu kısaca GDBOT'u tasarladık. Projemizde tam dijitalleşmenin yolları aranmış ve görüntü işleme teknolojisi kullanılarak atıkları cam, plastik ve metal olarak kendisi ayrıştırabilen bir otonom robot geliştirilmiştir. Projenin yapımı aşamasında; dış kalıbını şeffaf pleksi malzeme kullanarak tasarladık ancak kapaklarda pleksi ağır geldiği içim köpük karton kullandık. Modelin içerisinde kontrol ünitesi olarak Raspberry Pi 4 kullandık, eğitim modelini Tensorflow ve Keras kütüphaneleri üzerinde Python programlama dilini kullanarak gerçekleştirdik. Çevreden toplanan cam, metal ve plastik şişelerden, toplamda yaklaşık 2700 adet resim üzerinde eğitim gerçekleştirdik. Bu sayede eğitim verimizi güçlendirmeye çalıştık. Görüntüsü işlenen materyallerin fotoğrafları kendimiz çektik. Bu projenin amacı, çevre duyarlılığı kazandırmak ve sıfır atık konusunda toplumu bilinçlendirmek için çağın teknolojilerinden ve yazılımdan faydalanarak faydalı model geliştirmektedir. Bireylerin iklim değişikliği konusunda farkındalık kazanmaları ve bu konuda küçük gibi görünen davranış değişikliklerinin kelebek etkisiyle nasıl büyük değişim hareketine kıvılcım olacağını kavramaları için geri dönüşüm robotumuzun yaygınlaşması hem iklim değişikliğiyle mücadelede sıfır atık hareketine katkı sağlamakta hem de ülkemize ekonomik alanda değer kazandırmada etkili bir çözüm önerisi sunmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: AĞLASAN DA ANLARIM Özet: Bilindiği üzere yeni doğan bebekler herhangi bir ihtiyaçları olduğunda ebeveynleriyle iletişim kurabilmek için ağlarlar. Ebeveynler özellikle ilk aylarda bebeklerin ağlama seslerinden neye ihtiyaç duyduklarını anlamakta zorluk çekerler. Bu projede, ebeveynlerin yenidoğan bebeklerinin ağlama seslerinden onların neye ihtiyaç duyduklarını en kısa zamanda anlamalarını sağlayarak ihtiyaçlarını hızlıca giderebilecekleri bir mobil uygulama tasarlanması hedeflenmiştir. Tasarlanacak olan mobil uygulamada bebek ağlama seslerinin analiz edilmesi için dünyadaki tüm bebeklerin beş ortak kategoride aynı şekilde ağladığını keşfeden Dunstan Bebek dili kullanılmıştır. Dunstan bebek dilindeki kategoriler uykusu gelmek, gazı olmak (midede oluşan gaz), rahatsız olmak, bağırsaklarında gaz sancısı ve acıkmak şeklindedir. Bebek ağlama sesleri bu kategorilere göre toplanarak ayrıştırılmıştır. Öncelikle seslerin bir yapay zeka modeline nasıl entegre edileceği araştırılmış, daha sonra ise bir Python Scripti hazırlanarak ses dosyaları spektrogramlara dönüştürülmüştür. Bu spektrogramlar Azure platformundan bir kaynak olan Custom Vision AI ile oluşturulan görsel tanıma ve işleme modelinin eğitilmesi için kullanılmıştır. Ardından mobil uygulamadan aktarılan ses verileri sayesinde model çalıştırılmış ve test edilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: YAPAY SİNİR AĞI (ANN) VE DUYGU ANALİZİ TEKNİKLERİNİ KULLANILARAK ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİSEL GELİŞİMLERİNE KATKIDA BULUNACAK KİTAPLARIN BELİRLENMESİ Özet: Kitap okumak; çocukların beyin ve hayal gücünü gelişimine katkı sağlar, onların dil ve duyguları anlama yetilerini geliştirir ve diğer bireylerle kurdukları ilişkilerini güçlendirir. Kitap okumanın bireyin gelişiminde sahip olduğu kritik rolden yola çıkarak bu proje, kitapların yapısal ve anlamsal özelliklerini analiz ederek bu kitapların ortaokul öğrencilerine uygun olup olmadığını belirleyecek bir algoritma geliştirmeyi amaçlamıştır. Bu projenin hayata geçirilmesiyle Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) yetkilileri ve okullar gibi çocukların eğitiminden sorumlu olan kurumlar ve kişiler tarafından kullanılabilecek ve ortaokul düzeyinde okutulacak kitapların belirlenmesini kolaylaştıracak bir algoritma geliştirilmesi hedeflenmiştir. Projemiz sayesinde ortaokul müfredatına kitap seçim süreci hızlandırılabilecek ve kitapları okuyarak değerlendiren kişiler için ön bir referans kaynağı oluşturulabilecektir. Bu projeyi yapmak için Python kodlama dili kullanılarak doğal dil işleme yöntemlerinden faydalanılmıştır. Buna ek olarak bu yöntemlerden elde edilen çıktılarla özgün bir veri havuzu oluşturularak bir yapay sinirsel ağ (ANN) eğitilmiştir. Bu ağı eğitmek için MEB tarafından ortaokul öğrencilerine yönelik uygun kitaplar ve ayrıca içerik açısından "R" ölçütü verilmiş, ortaokul düzeyindeki öğrenciler için uygunsuz, kitaplar kullanılmıştır. Bu eğitilen sinirsel ağ, test için verilen kitapların uygunluğunu %80 tutarlılıkla saptamıştır. Eğitilen model; şiddet, korku ve uygunsuz madde kullanımı gibi içerikleri tespit etmede %93.3'lük bir başarı göstermiştir. Elde edilen bulgular göz önüne alındığında geliştirilen yazılımın istenilen amaca ulaştığı sonucuna varılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: DEPREM EĞİTİM OYUNU Özet: Ülkemiz de dâhil olmak üzere dünyanın birçok yerinde insanların deprem hakkında yeterli bilgiye sahip olmaması nedeniyle can ve mal kayıpları yaşanmaktadır. Projemizde, yaşanan depremler sonucunda oluşan can, mal kayıpları ve yaralanmaları en düşük düzeye indirerek, küçük yaştaki öğrencilere erken yaşta deprem hakkında farkındalık kazandırıp farklı ortamlarda, deprem öncesinde, deprem anında ve deprem sonrasında ne yapılması gerektiğini eğlenceli, görsel ve akılda kalıcı bir şekilde oyunla öğretmek amaçlanmıştır. Unity'nin 2021.15 sürümüne sahip oyun motorunda geliştirilen eğitsel oyun ortaokul 5. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Öğrencilere oyunu oynamadan önce ön test ve oynadıktan sonra son test yapılmıştır. Öğrencilerin test sorularına verdiği yanıtlar SPSS programında analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre öğrencilerin deprem öncesinde, deprem anında ve deprem sonrasındaki anket maddelerine verdiği ön test ve son test cevapları arasındaki bağımlı grup t-Testi sonuçlarına göre öğrenci görüşlerinde oyunun son test lehine olumlu yönde anlamlı fark oluşturduğu görülmüştür. Uygulama öncesi ve sonrasında yapılan anketten elde edilen veriler ışığında geliştirilen oyunun deprem öncesi, deprem anı ve deprem sonrasında yapılması gereken çalışmalar konusunda öğrencilerin deprem hakkında bilgisini olumlu yönde etkilediği görülmüştür.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: EDUSECURE: ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMLERİNDE BİLGİ GÜVENLİĞİ FARKINDALIĞI SAĞLANMASI AMACIYLA TARAYICI EKLENTİSİ GELİŞTİRİLMESİ Özet: Bu çalışma, COVID-19 pandemisi sırasında dijital ortam kullanımındaki artış nedeniyle Öğrenme Yönetim Sistemlerinde (ÖYS) artan güvenlik problemlerini ele almayı amaçlamaktadır. Proje, iki faktörlü kimlik doğrulama uygulayarak, çerezleri yöneterek, web sitelerinin güvenliğini kontrol ederek ve güçlü parolalar oluşturarak ÖYS kullanıcılarının gizliliğini ve güvenliğini artımayı amaçlayan bir tarayıcı uzantısı olan EduSecure'u sunmaktadır. Eklenti, ÖYS kullanıcılarının zayıf parola kullanımı, kişisel güvenlik farkındalığı ve bilgi eksikliği problemlerini ele almaktadır. EduSecure'un geliştirilmesi, uzaktan öğretimin yükseköğretim kurumlarında yaygınlaşmasıyla birlikte ÖYS'de artan bilgi güvenliği açıklarına bir çözüm niteliğindedir. Bu projede Türkiye'de lisans öğrenimi gören beş kişi ile çevrim içi görüşme yapılmıştır. Görüşmede öğrencilerin öys kullanım sıklığı, parola seçme kriteri, parola saklama koşulları, parola tipleri, ÖYS'leri kullanırken adres çubuğunu i?nceleme sıklıkları ile ilgili açık uçlu sorular sorulmuştur. Sorular cevaplandıktan sonra, öğrencilerin tarayıcılarına EduSecure uzantısının test sürümü kurulmuş, okullarında kullanılan ÖYS'ler kapsamında test etmeleri sağlanarak uzantının etkinliği hakkında görüşleri alınmıştır. Bunun sonucunda, öğrencilerin sık kullandıkları ÖYS'lerde hızlı giriş yapabilmek amacıyla kolay ezberlenebilir, dolayısıyla zayıf ve öngörülebilir parolalar seçtikleri, aynı zamanda adres çubuğunu kontrol etmek gibi temel güvenlik önlemlerine dikkat etmedikleri görülmüştür. Öğrencilerden alınan görüşler doğrultusunda, EduSecure uzantısının parola seçme ve bilgi güvenliği alışkanlıklarını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Alanyazın incelendiğinde ise Türkiye'de öğrenim gören öğrencilerin kullandığı ÖYS'ler için yapılan herhangi bir güvenlik çalışmasına rastlanmadığından, EduSecure bilgi güvenliği teknolojilerine eğitsel ve yenilikçi bir bakış açısı kazandıracaktır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: YAZILIM Proje İsmi: TARMOS-EKTOR: TARIMDA MODÜLER SİSTEMLER VE EKİN DOKTORU Özet: Tarım, hayatımızın her alanında yer alan önemli bir sektördür. Tarımdaki her gelişme, hayatımızı doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Ancak tarımsal hastalıklar; sel, heyelan, dolu vb. doğal afetler bu etkinin olumsuz yönde olmasına neden olabilmektedir. Bu olumsuz durumların etkilerinin azaltılması için tarımsal her türlü problemi çözen genel amaçlı bir sistem geliştirme ihtiyacı duyduk. Bu tarz sistemlerde bölgeden bölgeye farklı verilere ihtiyaç duyulduğu için sistemimizi parça parça yani "modüler" bir sistem olarak tasarladık. Sistem, donanımsal olarak Raspberry Pi 3, Arduino Nano, DHT11 Sıcaklık ve Nem Sensörü, FC-37 Yağmur ve Kar Sensörü, MQ-135 Hava Kalitesi Sensörü, Toprak-Nem Sensörü, TDS Sensör, GY-GPSV3-NEO GPS Modülü, BMP180 Barometre Sensörü ile bir adet elektronik vana içermektedir. Her modül farklı bir sensör içermektedir. Sistemin yazılımsal kısmı olarak bir mobil uygulama geliştirdik. Mobil uygulama JavaScript'in React-native kütüphanesini Expo çatısı altında kullanılarak geliştirilmiştir. Arka planda veritabanı olarak ise Firebase kullanılmıştır. Yazılımda, kayıt olan veya daha önce kaydı olan kullanıcı giriş yapar. Yaptıktan sonra modül kodlarından üretim takip cihazının tanımlayıcı kodunu ekleyerek yeni cihaz ekleyebilir veya aktif olan cihazlarını görebilir. Harita kısmında ise kendi tarlasını gören kullanıcı, aynı zamanda diğer tarlaları da görebilmektedir. Forum ekranında ise tarım ile ilgili konularda yazışmalar yapılabilmekte, kullanıcılar birbirleriyle uygulama içi özel mesaj yoluyla iletişim kurabilmektedir. Ayrıca mobil uygulamadaki "EKTOR" (Ekin Doktoru) isimli bölüm ile de fotoğrafı çekilen bitkinin hangi hastalığa sahip olduğunun yapay zekâ yoluyla tespit edilip tedavisi için uzmanlarca onaylanmış öneriler sunulmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: MATEMATİK Proje İsmi: DAR AÇILI ÜÇGENLER İÇİN YENİ TRİGONOMETRİK FONKSİYONLAR: KAS(X) VE SAS(X) Özet: Projemizde, 2021 YKS sınavında sorulan bir soruda tanımlanmış olan yeni iki trigonometrik fonksiyonun özelliklerini inceledik. Bu fonksiyonlar, kas(x) ve sas(x) dır. Birim çemberde çizilen x ekseniyle pozitif yönlü x açısının bitim kenarının birim çemberi kestiği noktaların (1,0) ve (0,1) noktalarına uzaklık olarak tanımlandılar. Bu projede, daha önce birim çember kullanılarak tanımlanan sin(x), cos(x), tan(x), cot(x), sec(x), cosec(x), versin(x), vercosin(x), coversin(x), covercosin(x), exsec(x), excsc(x), haversin(x), havercosin(x), havercoversin(x), havercovercosin(x) gibi trigonometrik fonksiyonlara ilave olarak, iki yeni trigonometrik fonksiyon olan kas(x) ve sas(x) fonksiyonları tanımladık ve özelliklerini inceledik. Bu fonksiyonlarla ilgili aşağıdaki bağıntıları elde ettik: 0<x<pi/2 Olmak üzere bu fonksiyonlarla ilgili aşağıdaki bağıntılar elde edilmiştir 0<=kasx<=kök2 , 0<=sasx<=kök2 x+y=90^o ? kasx=sasy (1-(kas^2 x)/2)^2+(1-(sas^2 x)/2)^2=1 kas^2 x=2versinx ve sas^2 x=2coversinx kas^2 x=sin^2 x+versin^2 x ve sas^2 x=cos^2 x+coversin^2 x ABC dar açılı üçgeninde 0<kasA.kasB.kasC<=1 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir. ABC dar açılı üçgeninde 2<kasA+kasB+kasC<=3 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir. ABC dar açılı üçgeninde 3<=kas^2 A+kas^2 B+kas^2 C<4 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir. ABC dar açılı üçgeninde kasA.kasB+kasB.kasC+kasC.kasA<=3 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir. ABC dar açılı üçgeninde 1/(kasA.kasB)+1/(kasB.kasC)+1/kasCkasA>=3 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: PSİKOLOJİ Proje İsmi: ALGILANAN AİLE DUYGUSAL DESTEĞİ İLE ÖZNEL İYİ OLUŞ ARASINDAKİ İLİŞKİDE ÖZ-YETERLİĞİN ARACI ROLÜNÜN İNCELENMESİ Özet: Bu çalışmada, ergenlerin algıladıkları aile duygusal desteği ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide özyeterliğin aracılık rolünün incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma ilişkisel modeldedir. Örneklem olarak PISA 2018 Türkiye örneklemine ait veriler kullanılmıştır. Bu kapsamda 6890 öğrenciye ait veri, çalışma kapsamında değerlendirilmiştir. Öz yeterlik, Eudaemonia, Duygulanım ve Ebeveyn Duygusal Desteği Algısı'na yönelik olarak PISA tarafından geliştirilen ölçeklerden elde edilen veriler analize dahil edilmiştir. Veriler yol analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerin gerçekleştirilmesinde SPSS ve JASP programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, algılanan aile duygusal desteği, öz yeterlik, öznel iyi oluş boyutları olarak seçilen duygulanım ve eudaemonia arasında pozitif yönlü ilişkiler olduğu görülmüştür. Algılanan aile duygusal desteğinin öz yeterlik, duygulanım ve eudaemoniayı yordadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte özyeterliğin algılanan aile duygusal desteği ile duygulanım ve eudaemonia arasındaki ilişkide aracı rolüne sahip olduğu bulunmuştur. Algılanan aile duygusal desteğinin öznel iyi oluşu yordarken hem doğrudan hem de özyeterlik üzerinden dolaylı etkiye sahip olduğu ifade edilebilir. Elde edilen bulgular çalışmanın sınırlılıkları çerçevesinde tartışılmış ve öneriler geliştirilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: BİYOLOJİ Proje İsmi: TOPRAKSIZ TARIM SİSTEMLERİNDE MİKORİZAL FUNGUSLARIN VE BAZI RİZOBAKTERİ UYGULAMALARININ ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ VERİM VE KALİTE ÜZERİNE ETKİSİ Özet: Çilek yetiştiriciliği, esas olarak geleneksel yetiştiricilik metotlarıyla toprakta yapılmakta, bu da hastalık ve zararlılarla ilgili pek çok probleme yol açmaktadır. Çalışmamızda; okulumuz balkonunda topraksız kültür ortamı oluşturularak Calinda ve Albion cinsi iki farklı çilek türünün köke bulaştırılan bazı Rizobakteri ve Mikoriza mantarlarıyla yetiştirilip çilek verim ve kalite özelliklerine etkilerini incelenmiştir. Hazırladığımız sistem üzerinde 1.oluk Kontrol 2.oluk Rizobakteri solüsyonunu kök sistemine 100ml uygulayarak;3.olukta ise bitki kök gelişimini destekleyen Mikorozia funguslarını fide köküne daldırma yöntemi ile inoküle edilmiştir. 25 litrelik 3 farklı besin tankı hazırlanmış damlatıcı aralığı ile günde bitki başına 140 ml besin solüsyonu düşecek şekilde steril edilmiş 60adet fide Mart ayında dikilerek yetiştiricilik süresinde eş zamanlı olarak Hoagland besin solüsyonu reçetesi ile beslenmiştir. Besin solüsyonunun pH'ı 5,5-6,5 EC'si 1,2-1,6 mS/cm olarak düzenlenmiş; EC,pH ve soslüsyon sıcaklık değerleri hergün ölçülerek bu değerlerin varyanslarının homojen dağıldığı tanklar arasında anlamlı bir faklılığın bulunmadığı ANOVA çoklu karşılaştırma testi ile tespit edilmiştir. (p > 0.05) Bitki köküne bulaştırılan bakteri ve mantarların çilek verim ve kalitesine etkileri bitki yaprak sayısı(adet/bitki),bitki başına toplam verim (g/bitki) ve meyve sayısı(adet/bitki);kök uzunluğu(mm) ,meyve boyu(mm), meyve çapı(mm),mikorozia ile enfekte olmuş kökteki mikorizal kolonizasyon (%) miktarı hesaplanarak üç faklı ortamda iki farklı çilek türünün aralarındaki ilişkiyi tespit edebilmek için Non-Parametrik yöntemlerden biri olan Mann Whitney-U Testi uygulanmıştır.İncelenen tüm özellikler bakımından ortalamalar arasındaki farklılığı karşılaştırmak için Kruskal-Wallis Testi uygulanarak sonuçlar analiz edilmiştir. Köke bulaştırılan Rizobakteri ve Mikoriza uygulamalarının Calinda ve Albion türlerinde incelenen tüm özellikleri önemli ölçüde arttırdığı tespit edilmiştir.Bizler projemizin özgün bir proje olduğunu ve gelecekteki araştırmalara ışık tutacağı kanaatindeyiz.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ENGELLİ BİREYLERİN YARDIMINA YÖNELİK ASANSÖR DESTEKLİ ROBOT KOLLU ARAÇ Özet: Hareket edemeyen engelli bireyler bir eşyaya ulaşmak için çok zorluk çekmekte, başka birine ihtiyaç duymaktadır. Özellikle gün içinde ilaç ve su gibi sürekli ihtiyaçlarına yardım almadan ulaşabilmeleri, bu bireyler için çok büyük önem arz etmektedir. Bu da yapılan aracın gerekliliğini ön plana çıkarmıştır. Bu projeyle engelli bireylerin günlük hayatlarını kolaylaştırmak için ihtiyaç duydukları (1 - 1.5 kg) eşyaları aracın üzerinde bulunan robot kol ve kamera sistemi yardımıyla -başka kişilerin yardımına gerek olmadan- alıp istedikleri konuma taşımaları amaçlanmıştır. Proje, kalın bir kontrplak tabaka üzerinde konumlandırılmış asansör sisteminden oluşmaktadır. Asansör sistemi, 3 adet kule ve kulelere bağlı yukarı-aşağı hareket eden bir platformdan oluşmakta ve bu platform üzerinde de bir robot kol yer almaktadır. Bu robot kol ise sağ-sol, yukarı-aşağı ve kanca aç-kapat hareketleri ile eşyayı kavrayarak taşıyabilmektedir. Araç, telefonda bulunan mobil uygulama üzerinden wi-fi ve bluetooth ile kontrol edilmekte olduğundan kullanıcı, aracı kolaylıkla kullanabilmektedir. Kuleler ve kontrplak platform üzerinde konumlandırılmış sensörler ile de herhangi bir kontrol kaybı durumunda araç, kendini duvara veya başka bir nesneye çarpmadan koruyabilmektedir. Üstünde konumlandırılan özel tekerlekler sayesinde, çapraz ve direkt sağ-sol yönlerine de hareket edebilmektedir. Bu yönü sayesinde aldığı yükün pozisyonunu değiştirmeden doğrudan istenilen konuma getirip daha sağlıklı bir taşıma sağlayabilmektedir, ayrıca engellerden kaçarken engelin tam tersi yönüne kolaylıkla hareket edebilmektedir. Kullanılan bataryanın şarj olması için de bir şarj istasyonu oluşturulmuştur. Bu şarj istasyonu sayesinde araç, bu istasyona gelerek kolayca şarj olabilmektedir. Güçlü ve dayanıklı olması gereken bölümlerde kontrplak, diğer bölümlerde filament yapılı bileşenler kullanılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: MATEMATİK Proje İsmi: DAR AÇILI ÜÇGENLER İÇİN YENİ TRİGONOMETRİK FONKSİYONLAR: KAS(X) VE SAS(X) Özet: Projemizde, 2021 YKS sınavında sorulan bir soruda tanımlanmış olan yeni iki trigonometrik fonksiyonun özelliklerini inceledik. Bu fonksiyonlar, kas(x) ve sas(x) dır. Birim çemberde çizilen x ekseniyle pozitif yönlü x açısının bitim kenarının birim çemberi kestiği noktaların (1,0) ve (0,1) noktalarına uzaklık olarak tanımlandılar. Bu projede, daha önce birim çember kullanılarak tanımlanan sin(x), cos(x), tan(x), cot(x), sec(x), cosec(x), versin(x), vercosin(x), coversin(x), covercosin(x), exsec(x), excsc(x), haversin(x), havercosin(x), havercoversin(x), havercovercosin(x) gibi trigonometrik fonksiyonlara ilave olarak, iki yeni trigonometrik fonksiyon olan kas(x) ve sas(x) fonksiyonları tanımladık ve özelliklerini inceledik. Bu fonksiyonlarla ilgili aşağıdaki bağıntıları elde ettik: 0<x<pi/2 Olmak üzere bu fonksiyonlarla ilgili aşağıdaki bağıntılar elde edilmiştir 0<=kasx<=kök2 , 0<=sasx<=kök2 x+y=90^o ? kasx=sasy (1-(kas^2 x)/2)^2+(1-(sas^2 x)/2)^2=1 kas^2 x=2versinx ve sas^2 x=2coversinx kas^2 x=sin^2 x+versin^2 x ve sas^2 x=cos^2 x+coversin^2 x ABC dar açılı üçgeninde 0<kasA.kasB.kasC<=1 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir. ABC dar açılı üçgeninde 2<kasA+kasB+kasC<=3 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir. ABC dar açılı üçgeninde 3<=kas^2 A+kas^2 B+kas^2 C<4 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir. ABC dar açılı üçgeninde kasA.kasB+kasB.kasC+kasC.kasA<=3 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir. ABC dar açılı üçgeninde 1/(kasA.kasB)+1/(kasB.kasC)+1/kasCkasA>=3 dir. Eşitlik eşkenar üçgen olduğunda geçerlidir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ELEKTRONİK VE MEKANİK KİLİDİN BİR ARADA KULLANILMASINI SAĞLAYAN BİR MEKANİZMA Özet: Mekanik sürgülü dilli dolap ve çekmece kilitleri, dolap veya çekmecelerin hareketli tarafında bulunan bir kilit ve bu kilide takılan bir anahtarın çevrilmesi vasıtasıyla, bir dilin ayrı bir karşılığa ya da malzeme üzerine açılan bir yuvaya yerleşmesi ve hareketli kısmın açılmasını engellemesi şeklinde çalışmaktadır. Bu şekilde çalışan sistemlere elektronik bir kilit eklenmek istendiğinde mekanik kilidin tamamen sökülerek yerine elektronik devre bağlantılı kilidin takılması gerekmektedir. Ancak elektronik devre bağlantılı kilitteki mekanik aksamın farklı çalışması veya yer darlığı nedeniyle bu işlem her zaman mümkün olamamaktadır. Ayrıca mekanik kilidin sökülerek yerine elektronik kilitlerin takılması ek bir maliyet gerektirmektedir ve elektronik kilitlerin çoğu eşdeğer bir mekanik kilitten daha pahalıdır. Mevcut elektronik kilit sistemlerinin bir çoğu elektrik kesintisinde otomatik olarak açılmakta bu da bir güvenlik zaafiyeti oluşturmaktadır. Birçok elektronik kilit sistemi bu sorundan kaçınmak için ek elektrik depolama ünitesi kullanmakta bu da ek bir maliyet gerektirmektedir. Elektronik kilit dönüşümlerinin bir diğer sorunu ise mevcut kilidin değiştirilmesi sonucu yeni anahtar yapımı ve ilgili kişilere dağıtılması sürecinin hem maaliyetli hem de zaman alıcı olmasıdır. Projemiz mekanik sürgülü dilli dolap ve çekmece kilitlerinin kullanıldığı dolap veya çekmecelerin aynı zamanda biyometrik veri, kablosuz bağlantı sinyali, numerik klavye vb. yollarla da açılıp kilitlenmesini sağlayacak elektronik devre bağlantılı bir karşılık mekanizması ile ilgilidir. Projemizin yapımı için düşük ve yüksek hassasiyetli prototipleme yöntemleri kullanılmış ve bu prototipler sahada gerçek dolap ve çekmecelere uygulanarak deney ve gözlem sonucu elde edilen veriler ışığında prototiplerde iyileştirme yapılarak nihai ürün elde edilmiştir. Ayrıca tasarımımızla ilgili 022/005288 başvuru numarası ile yapılmış bir patent başvurumuz bulunmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: BİYOLOJİ Proje İsmi: TOPRAKSIZ TARIM SİSTEMLERİNDE MİKORİZAL FUNGUSLARIN VE BAZI RİZOBAKTERİ UYGULAMALARININ ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİ VERİM VE KALİTE ÜZERİNE ETKİSİ Özet: Çilek yetiştiriciliği, esas olarak geleneksel yetiştiricilik metotlarıyla toprakta yapılmakta, bu da hastalık ve zararlılarla ilgili pek çok probleme yol açmaktadır. Çalışmamızda; okulumuz balkonunda topraksız kültür ortamı oluşturularak Calinda ve Albion cinsi iki farklı çilek türünün köke bulaştırılan bazı Rizobakteri ve Mikoriza mantarlarıyla yetiştirilip çilek verim ve kalite özelliklerine etkilerini incelenmiştir. Hazırladığımız sistem üzerinde 1.oluk Kontrol 2.oluk Rizobakteri solüsyonunu kök sistemine 100ml uygulayarak;3.olukta ise bitki kök gelişimini destekleyen Mikorozia funguslarını fide köküne daldırma yöntemi ile inoküle edilmiştir. 25 litrelik 3 farklı besin tankı hazırlanmış damlatıcı aralığı ile günde bitki başına 140 ml besin solüsyonu düşecek şekilde steril edilmiş 60adet fide Mart ayında dikilerek yetiştiricilik süresinde eş zamanlı olarak Hoagland besin solüsyonu reçetesi ile beslenmiştir. Besin solüsyonunun pH'ı 5,5-6,5 EC'si 1,2-1,6 mS/cm olarak düzenlenmiş; EC,pH ve soslüsyon sıcaklık değerleri hergün ölçülerek bu değerlerin varyanslarının homojen dağıldığı tanklar arasında anlamlı bir faklılığın bulunmadığı ANOVA çoklu karşılaştırma testi ile tespit edilmiştir. (p > 0.05) Bitki köküne bulaştırılan bakteri ve mantarların çilek verim ve kalitesine etkileri bitki yaprak sayısı(adet/bitki),bitki başına toplam verim (g/bitki) ve meyve sayısı(adet/bitki);kök uzunluğu(mm) ,meyve boyu(mm), meyve çapı(mm),mikorozia ile enfekte olmuş kökteki mikorizal kolonizasyon (%) miktarı hesaplanarak üç faklı ortamda iki farklı çilek türünün aralarındaki ilişkiyi tespit edebilmek için Non-Parametrik yöntemlerden biri olan Mann Whitney-U Testi uygulanmıştır.İncelenen tüm özellikler bakımından ortalamalar arasındaki farklılığı karşılaştırmak için Kruskal-Wallis Testi uygulanarak sonuçlar analiz edilmiştir. Köke bulaştırılan Rizobakteri ve Mikoriza uygulamalarının Calinda ve Albion türlerinde incelenen tüm özellikleri önemli ölçüde arttırdığı tespit edilmiştir.Bizler projemizin özgün bir proje olduğunu ve gelecekteki araştırmalara ışık tutacağı kanaatindeyiz.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ENGELLİ BİREYLERİN YARDIMINA YÖNELİK ASANSÖR DESTEKLİ ROBOT KOLLU ARAÇ Özet: Hareket edemeyen engelli bireyler bir eşyaya ulaşmak için çok zorluk çekmekte, başka birine ihtiyaç duymaktadır. Özellikle gün içinde ilaç ve su gibi sürekli ihtiyaçlarına yardım almadan ulaşabilmeleri, bu bireyler için çok büyük önem arz etmektedir. Bu da yapılan aracın gerekliliğini ön plana çıkarmıştır. Bu projeyle engelli bireylerin günlük hayatlarını kolaylaştırmak için ihtiyaç duydukları (1 - 1.5 kg) eşyaları aracın üzerinde bulunan robot kol ve kamera sistemi yardımıyla -başka kişilerin yardımına gerek olmadan- alıp istedikleri konuma taşımaları amaçlanmıştır. Proje, kalın bir kontrplak tabaka üzerinde konumlandırılmış asansör sisteminden oluşmaktadır. Asansör sistemi, 3 adet kule ve kulelere bağlı yukarı-aşağı hareket eden bir platformdan oluşmakta ve bu platform üzerinde de bir robot kol yer almaktadır. Bu robot kol ise sağ-sol, yukarı-aşağı ve kanca aç-kapat hareketleri ile eşyayı kavrayarak taşıyabilmektedir. Araç, telefonda bulunan mobil uygulama üzerinden wi-fi ve bluetooth ile kontrol edilmekte olduğundan kullanıcı, aracı kolaylıkla kullanabilmektedir. Kuleler ve kontrplak platform üzerinde konumlandırılmış sensörler ile de herhangi bir kontrol kaybı durumunda araç, kendini duvara veya başka bir nesneye çarpmadan koruyabilmektedir. Üstünde konumlandırılan özel tekerlekler sayesinde, çapraz ve direkt sağ-sol yönlerine de hareket edebilmektedir. Bu yönü sayesinde aldığı yükün pozisyonunu değiştirmeden doğrudan istenilen konuma getirip daha sağlıklı bir taşıma sağlayabilmektedir, ayrıca engellerden kaçarken engelin tam tersi yönüne kolaylıkla hareket edebilmektedir. Kullanılan bataryanın şarj olması için de bir şarj istasyonu oluşturulmuştur. Bu şarj istasyonu sayesinde araç, bu istasyona gelerek kolayca şarj olabilmektedir. Güçlü ve dayanıklı olması gereken bölümlerde kontrplak, diğer bölümlerde filament yapılı bileşenler kullanılmıştır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: PSİKOLOJİ Proje İsmi: ALGILANAN AİLE DUYGUSAL DESTEĞİ İLE ÖZNEL İYİ OLUŞ ARASINDAKİ İLİŞKİDE ÖZ-YETERLİĞİN ARACI ROLÜNÜN İNCELENMESİ Özet: Bu çalışmada, ergenlerin algıladıkları aile duygusal desteği ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide özyeterliğin aracılık rolünün incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma ilişkisel modeldedir. Örneklem olarak PISA 2018 Türkiye örneklemine ait veriler kullanılmıştır. Bu kapsamda 6890 öğrenciye ait veri, çalışma kapsamında değerlendirilmiştir. Öz yeterlik, Eudaemonia, Duygulanım ve Ebeveyn Duygusal Desteği Algısı'na yönelik olarak PISA tarafından geliştirilen ölçeklerden elde edilen veriler analize dahil edilmiştir. Veriler yol analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerin gerçekleştirilmesinde SPSS ve JASP programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, algılanan aile duygusal desteği, öz yeterlik, öznel iyi oluş boyutları olarak seçilen duygulanım ve eudaemonia arasında pozitif yönlü ilişkiler olduğu görülmüştür. Algılanan aile duygusal desteğinin öz yeterlik, duygulanım ve eudaemoniayı yordadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte özyeterliğin algılanan aile duygusal desteği ile duygulanım ve eudaemonia arasındaki ilişkide aracı rolüne sahip olduğu bulunmuştur. Algılanan aile duygusal desteğinin öznel iyi oluşu yordarken hem doğrudan hem de özyeterlik üzerinden dolaylı etkiye sahip olduğu ifade edilebilir. Elde edilen bulgular çalışmanın sınırlılıkları çerçevesinde tartışılmış ve öneriler geliştirilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ELEKTRONİK VE MEKANİK KİLİDİN BİR ARADA KULLANILMASINI SAĞLAYAN BİR MEKANİZMA Özet: Mekanik sürgülü dilli dolap ve çekmece kilitleri, dolap veya çekmecelerin hareketli tarafında bulunan bir kilit ve bu kilide takılan bir anahtarın çevrilmesi vasıtasıyla, bir dilin ayrı bir karşılığa ya da malzeme üzerine açılan bir yuvaya yerleşmesi ve hareketli kısmın açılmasını engellemesi şeklinde çalışmaktadır. Bu şekilde çalışan sistemlere elektronik bir kilit eklenmek istendiğinde mekanik kilidin tamamen sökülerek yerine elektronik devre bağlantılı kilidin takılması gerekmektedir. Ancak elektronik devre bağlantılı kilitteki mekanik aksamın farklı çalışması veya yer darlığı nedeniyle bu işlem her zaman mümkün olamamaktadır. Ayrıca mekanik kilidin sökülerek yerine elektronik kilitlerin takılması ek bir maliyet gerektirmektedir ve elektronik kilitlerin çoğu eşdeğer bir mekanik kilitten daha pahalıdır. Mevcut elektronik kilit sistemlerinin bir çoğu elektrik kesintisinde otomatik olarak açılmakta bu da bir güvenlik zaafiyeti oluşturmaktadır. Birçok elektronik kilit sistemi bu sorundan kaçınmak için ek elektrik depolama ünitesi kullanmakta bu da ek bir maliyet gerektirmektedir. Elektronik kilit dönüşümlerinin bir diğer sorunu ise mevcut kilidin değiştirilmesi sonucu yeni anahtar yapımı ve ilgili kişilere dağıtılması sürecinin hem maaliyetli hem de zaman alıcı olmasıdır. Projemiz mekanik sürgülü dilli dolap ve çekmece kilitlerinin kullanıldığı dolap veya çekmecelerin aynı zamanda biyometrik veri, kablosuz bağlantı sinyali, numerik klavye vb. yollarla da açılıp kilitlenmesini sağlayacak elektronik devre bağlantılı bir karşılık mekanizması ile ilgilidir. Projemizin yapımı için düşük ve yüksek hassasiyetli prototipleme yöntemleri kullanılmış ve bu prototipler sahada gerçek dolap ve çekmecelere uygulanarak deney ve gözlem sonucu elde edilen veriler ışığında prototiplerde iyileştirme yapılarak nihai ürün elde edilmiştir. Ayrıca tasarımımızla ilgili 022/005288 başvuru numarası ile yapılmış bir patent başvurumuz bulunmaktadır.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Proje İsmi: GELİŞTİRİLEN YAPAY ZEKA DESTEKLİ E-MATERYALİN İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN EŞ/ZIT ANLAMLI KELİMELERİ ÖĞRENMEYE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Özet: Ana dili öğretiminde çeşitliliğin sağlanması kalıcı öğrenme için üzerinde durulması gereken bir noktadır. Bu bağlamda ana dili öğretimi çağdaş yaklaşımlarla desteklenmelidir. Bu çalışmamızda, ilkokul düzeyindeki öğrencilerin kelimelerin eş/zıt anlamlılarını öğrenme sürecine anlamlı bir katkısının olup olmadığını tespit etmek amacıyla, yirmibeşer tane eş ve zıt anlamlı olmak üzere elli adet kelime içeren yapay zeka destekli dijital bir eğitim materyali geliştirilmiştir. Yapay zeka bileşenlerinden anlam algılama teknolojisine dayanan e-materyalin kullanılabilirlik durumunu tespit etmek amacıyla İzmir İli Gaziemir ilçesi Sabiha Gökçen İlkokulu'nda otuz deney ve otuz kontrol grubu olmak üzere altmış öğrenciden oluşan bir örneklem grubu oluşturulmuştur. Belirlenen kelimeler kullanılarak hazırlanan çalışma kağıdı süreç öncesi deney ve kontrol gruplarına uygulanmış, yapılan ön test sonucunda her iki grubun akademik başarıları arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. İki hafta boyunca kontrol grubu öğrencilerine geleneksel öğretim yöntemleri ile, deney grubundaki öğrencilere ise e-materyal kullanımı ile bu kelimelerin öğretilmesi sağlanmıştır. İki hafta sonra her iki gruba aynı çalışma kağıdı ile yapılan son test sonuçları analiz edildiğinde, deney grubunun lehine anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Geliştirilen materyalin kalıcı öğrenmede etkisini gözlemlemek amacıyla 20 gün sonra, örneklem grubundaki tüm öğrenciler birleştirilerek, sınıf öğretmenleri rehberliğinde kelime oyunu oynanmış; deney grubu lehine bir farklılık olduğu gözlemlenmiş; dolayısıyla e-materyalin öğrenmede kalıcılığı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, proje kapsamında geliştirdiğimiz e-materyal, ilkokul öğrencilerinin eş/zıt anlamlı kelime öğretiminde olumlu katkı sunmuştur. Öğrencilerin süreç boyunca ses algılama teknolojisine olan ilgilerinin yoğun olduğu gözlemlenmiş olup, konuşularak çalışan etkileşimli materyali sıradışı bulduklarını belirtmelerinden hareketle, ilkokul düzeyindeki öğrencilere yönelik ses algılama teknolojisi ile çalışan farklı eğitsel içerikler geliştirilebilir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: BİYOLOJİ Proje İsmi: TOHUM DEZENFEKSİYONU VE REFAHINI ARTTIRMADA OZON TEKNOLOJİSİ Özet: Proje kapsamında mısır danelerinin refahının arttırılması (çimlenme gücü, tuzluluk stresine karşı çimlenme) ve tohumların çimlenme kabiliyetini azaltan, danelerin yüzeyinde bulunan mikrofloranın inaktivasyonu için yüzey dezenfeksiyonu amacıyla farklı sürelerde ozon uygulamalarının yapılması hedeflenmiştir. Mısır danelerine 12,5 g/m3 ozon 1 dk (1O3), 3 dk (2O3), ve 5 dk (3O3), süresince uygulanmıştır. Ozon uygulamalarının; mısır danelerinin çimlenme gücü, çimlenme borusu uzunlukları ve tuz stresi altında çimlenmeleri üzerine olan etkileri ile mısır danelerinin yüzey mikroflorasının inaktivasyonu için antimikrobiyel etkisi test edilmiştir. Kontrol örnekleri ile karşılaştırıldığında ozon uygulaması yapılan mısır daneleri istatistiksel olarak önemli seviyede daha fazla çimlenmiştir. Çimlenme borusu uzunluğu daha fazla olan ozonla muamele edilmiş mısır daneleri, daha uzun boylu ve daha güçlü fideler oluşturmuştur. Ozonla muamele edilen danelerin tuz stresi altında da daha fazla çimlendikleri gözlenmiştir. Yüzey mikroflorasının inaktivasyonunda etkili olan ozon uygulamaları kontrol örnekleri ile karşılaştırıldığında toplam maya, küf ve toplam aerobik bakteri sayısında 4,00 log kob/g dan daha fazla inaktivasyon sağlamıştır. Sonuçlar ozon uygulamalarının mısır danelerinin çimlenmesi ve yüzey dezenfeksiyonunda oldukça etkili olduğunu göstermektedir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: KİMYA Proje İsmi: MİDYE KABUĞU VE ANTEP FISTIĞI ATIKLARININ KARBONİZASYONU İLE ELDE EDİLEN AKTİF KARBONLARIN ADSORBSİYON PERFORMANSLARININ ASETAMİNOFEN KULLANILARAK YAPAY MİDE ORTAMINDA İNCELENMESİ Özet: Son yıllarda yapılan çalışmalar ve projeler incelendiğinde, atıkların geri dönüşümü veya yeniden değerlendirilmesi üzerine yapılan çalışmaların oldukça çok olduğu göze çarpmaktadır. Doğaya bırakılan atıklardan özellikle organik kökenli olanların değerlendirilmesi hem daha verimli hem de daha kolay olmaktadır. Ayrıca ekonomik açıdan da oldukça değerli ürünler ortaya çıkmaktadır. Bu ürünlerden biri de "aktif karbon" ya da bilinen adıyla "aktif kömür", gözenekli yapıya sahip olması ve geniş yüzey alanı ile yüksek absorban kapasitesi göstermesi nedeniyle çevre, gıda, ilaç, kozmetik ve sağlık gibi pek çok alanda farklı amaçlar için kullanılmaktadır. Ticari olarak satılan aktif karbon genellikle Hindistan cevizinin odunsu dış kabuğundan elde edilmektedir. Bu projede, Gaziantep'te yetişen bir kuruyemiş olan Antep Fıstığı' nın en dışında bulunan ve sert kabuğu koruyan yumuşak mor renkli kabuk ve yemişi çevreleyen sert odunsu kabuk atıklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kabuk atıklarına ek olarak kara midye olarak bilinen ve özellikle midye dolma olarak tüketilen dış sert kabuğun da değerlendirilmesi amacıyla yüksek sıcaklıkta hem ayrı ayrı hem de karışık olarak karbonizasyon işlemleri yapılmıştır. Elde edilen aktif karbon örneklerinin ilaç zehirlenmelerine karşı adsorban özelliklerinin belirlenmesi için yapay mide ortamı hazırlanmış ve UV spektrofotometresi ile ağrı kesici özelliği sebebiyle pek çok ilaç formülasyonunda bulunan parasetamol olarak da bilinen "Asetaminofen" etken maddesini adsorblama kapasitesi belirlenmiştir. Sonuçta, Antep fıstığı yumuşak kabuğunun kimyasal aktivatör olarak H2SO4 kullanılarak 500 oC' de yapılan karbonizasyon işlemi ile elde edilen aktif karbonun ticari olarak satın alınan aktif karbondan ve çalışma kapsamında elde edilen diğer tüm aktif karbonlardan daha yüksek adsorbsiyon kapasitesine sahip olduğu belirlenmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: TEKNOLOJİK TASARIM Proje İsmi: ENGELSİZ YAŞAM Özet: Engelli kardeşlerimizin hareket alanı kısıtlıdır. Omurilik felci geçirmiş (Tetraplegia 1. Derece), boyun altı hiçbir uzvunu kullanamayan, sadece başını hareket ettirebilen kardeşlerimizin hayatları oldukça zordur. Yaşamlarına başka insanlardan yardım alarak devam ettirmek zorundadırlar. Bu kardeşlerimiz, ulaşım konusunda çok zorluk çekmektedirler. Bir yerden başka bir yere gitmek için başka birisinin yardımıyla kullanılan tekerlekli sandalyeye ihtiyaçları vardır. Bizde bu problemden yola çıkarak, boyun altı hiçbir yerini hareket ettiremeyen engelli kardeşlerimizin hayatını kolaylaştırmak için sadece baş, kafa hareketleriyle kullanılabilen ve hareket ettirilebilen bir engelli aracı yapmaya karar verdik. Projemiz ile geliştirdiğimiz sistemde, engelli kardeşimizin başına takılacak şapka ile uzaktan kontrol edilebilen otonom bir engelli aracı tasarımı gerçekleştirdik. Projemiz dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, 3d yazıcımızda tasarladığımız engelli aracı. İkinci bölümde, şapka üzerine MPU6050 eğim sensörü, NRF24L01 R-F uzaktan kumanda mödülünün vericisi ve arduino nano dan dan oluşan verici ünitesini şapka üzerine yerleştirdik. Üçüncü bölümde, NRF24L01 R-F uzaktan kumanda alıcısı ve arduino nanodan oluşan, alıcı ünitesini engelli aracına yerleştirdik. Dördüncü bölümde ise engelli aracının altına, engelli aracının önüne ani bir şekilde engel çıktığında ( araba, bisiklet, herhangi bir canlı vb.) engelli aracını durdurup tehlikeli durum ortadan kalktığında hareket ettirebilmek için HC-SR04 ultrasonik sensör ve arduino uno dan oluşan bir kontrol ünitesini yerleştirdik. Sensörün algılama mesafesi 50 cm'dir. Bu proje çalışmasında, deneysel bir model çalışması yürütülmüştür. Yaptığımız deneyler neticesinde projemiz sorunsuz bir şekilde çalıştırılmıştır. Engelli kardeşimiz başını ileri-geri, sağa-sola hareket ettirerek aracını kontrol edebilmektedir. Projemiz, engelli aracında kullanılabilecek farklı sensörler ile geliştirilebilir bir yapıya sahiptir. Örneğin gsm gprs sensörü ile engelli aracının konumu tespit ediline bilinir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: FİZİK Proje İsmi: YAŞAM SİNYALİ Özet: Yoğun kentsel yerleşim sonucu trafik yoğunluğu, acil durum araçların siren sesinin, sürücüler tarafından yönünün anlaşılmaması sonucunda trafikte kargaşa ve aksaklıklar meydana gelirken sürücülerin ve yayaların can güvenliği tehlikeye girmektedir. Belirtilen bu sebeplerden yola çıkarak çalışmamızda acil durum araçlarının vakaya ulaşımı ve vakanın gereken yere ulaştırılması sırasında trafikte karşılaşabilinecek sorunlarının önüne geçilmesi için radyo frekans tabanlı çalışabilen trafik anonsu yayını sistemi geliştirilmesi amaçlanmıştır. Acil geçiş üstünlüğüne sahip araçların vaka yerine ulaşma süresinin kısaltılmasına yönelik geliştirilen radyo frekans tabanlı çalışabilen trafik anonsu yayını sistemine yönelik çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm sağlık bakanlığının kullandığı android sistemden verilerin çekilmesi ile ilgilidir. İkinci bölüm bizim, acil geçiş üstünlüğüne sahip araçlara yerleştireceğimiz verici devresi ilgili, üçüncü bölüm ise araçların trafik anons sistemi ve trafik ışıkları yerleştirilen alıcı devre ile ilgilidir. Geliştirilen sistem prototip olarak çalıştırılmıştır. Geliştirilen radyo frekans tabanlı sistemimiz ile; 1- Acil durum araçlarına yerleştirilen vericiler tarafından, araçların içindeki radyolara sinyal gönderilerek, onlara acil durum aracının gideceği yön hakkında bilgilendirme sağlanarak trafikte meydana gelen kargaşalar engellenmiştir. 2- Acil durum araçlarına yerleştirilen vericiler tarafından, acil durum aracının gideceği güzergâh üzerinde bulunan trafik ışıklarına yerleştirilen alıcı devre ve mikrodenetleyici sayesinde, ışıkların rengi kontrol edilerek ışıklarda oluşabilecek kazalar engellenmiştir. 3- Acil durum aracından çıkan veriler, alıcı radyoların kapalı olması durumunda yeni araçlarda bulunan araçlardaki anons sistemi (TA) devresi, eski araç radyolarına entegre edilerek bu sorunun önüne geçilebilecektir. 4- Sistemde kullanılan alıcı ve verici devre frekansı ,1 km lik etki alanına sahip olup, etki alanı dışındaki yerlerde kargaşa oluşmasını önleyecektir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ GÜVENLİĞİ FARKINDALIKLARI VE SİBER MAĞDUR OLMA DURUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ Özet: Bu çalışmada lise öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalıkları ve siber mağdur olma durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden birisi olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Yozgat ili Şefaatli ilçesinde öğrenim gören 107 kız ve 102 erkek olmak üzere toplam 209 lise öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmanın verileri pratik ve ekonomik olmasından dolayı Google Formlar üzerinden toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Ortaöğretim Öğrencilerine Yönelik Bilgi Güvenliği Farkındalığı Ölçeği ve Siber Mağduriyet Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde sosyal bilimler araştırmalarında sıklıkla kullanılan SPSS (Statistical Package for Social Sciences) programı kullanılmıştır. Lise öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı ve siber mağduriyet düzeylerini tespit etmek için betimsel istatistikler yapılmıştır. İkili gruplandırılan cinsiyet değişkeni için t testi, ikiden fazla grubu olan sınıf düzeyi, okul türü, anne ve baba eğitim durumu ve günlük internet kullanım süresi değişkenleri için ise ANOVA testi yapılmıştır. Öğrencilerin bilgi güvenliği farkındalığı ve siber mağduriyet durumları arasındaki ilişkiyi incelemek için de Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, lise öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı düzeylerinin düşük (x=78.91) siber mağduriyet düzeylerinin ise (x=30.35) orta düzeyde olduğu görülmüştür. Lise öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı ile siber mağduriyet puanları sınıf düzeyine ve okul türüne göre farklılık göstermezken, cinsiyete, anne ve babanın eğitim durumuna ve günlük internet kullanım süresine göre farklılık göstermiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda bilgi güvenliği farkındalığı ile siber mağdur olma arasında negatif yönde, yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=-0.83 ve p<0.05). Araştırmanın sonuçlarından yola çıkılarak çeşitli önerilere yer verilmiştir.
Kategori İsmi: 2204 -A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Alanı: SOSYOLOJİ Proje İsmi: LİSE ÖĞRENCİLERİNDE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ ALGISI VE OLUMSUZ DEĞERLENDİRİLME KORKUSU ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: YOZGAT ŞEFAATLİ ÖRNEĞİ Özet: Bu çalışmada, lise öğrencilerinde toplumsal cinsiyet eşitliği algısı ve olumsuz değerlendirilme korkusu arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden birisi olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 120 kız ve 138 erkek olmak üzere toplam 258 lise öğrencisi katılmıştır. Araştırmanın verileri ekonomik olmasından dolayı Google Formlar üzerinden toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeği ve Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde sosyal bilimler araştırmalarında sıklıkla kullanılan SPSS (Statistical Package for Social Sciences) programı kullanılmıştır. Lise öğrencilerindeki toplumsal cinsiyet eşitliği algısını ve olumsuz değerlendirilme korkusu düzeyini tespit etmek için betimsel istatistikler yapılmıştır. İkili gruplandırılan cinsiyet ve anne çalışma durumu değişkenleri için t testi, ikiden fazla grubu olan okul türü, büyüdüğü yer, anne ve baba eğitim düzeyi değişkenleri için ANOVA testi yapılmıştır. Toplumsal cinsiyet eşitliği ve olumsuz değerlendirilme korkusu arasındaki ilişkiyi tespit etmek için Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, lise öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısı (x=45.96) ve olumsuz değerlendirilme korkusu (x=40.75) düzeylerinin orta seviyenin üzerinde olduğu görülmüştür. Lise öğrencilerinin toplumsal cinsiyet eşitliği algısı ve olumsuz değerlendirilme korkusu puanları okul türüne ve büyüdüğü yere göre farklılık göstermezken, cinsiyete, anne ve babanın eğitim düzeyine ve annenin çalışma durumuna göre farklılık göstermiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda toplumsal cinsiyet eşitliği algısı ile olumsuz değerlendirilme korkusu arasında negatif yönde anlamlı ancak zayıf bir ilişki bulunmuştur (r=-0.30 ve p<0.05). Araştırmanın sonuçlarından yola çıkılarak çeşitli önerilere yer verilmiştir.